Orędownik Samorządowy Powiatu Rawickiego

BOJANOWO JUTROSIN MIEJSKA GÓRKA PAKOSŁAW RAWICZ

ORĘDOWNIK SAMORZĄDOWY

POWIATU RAWICKIEGO

PRZYPOMNIANO KADECKIE WARTOŚCI Pod honorowym patronatem Prezydenta RP Andrzeja Dudy w Powiecie Rawickim odbyły się obchody 90. rocznicy utworzenia Korpusu Kadetów, przedwojennej szkoły - jednej z trzech, później dwóch na terenie kraju, w których zdobywali wykształcenie i umiejętności przywódcze przyszli oficerowie wojska polskiego. W jubileuszowych uroczystościach wzięli udział parlamentarzyści, samorządowcy, przedstawiciele duchowieństwa, środowisk kombatanckich, służb mundurowych oraz uczniowie lokalnych szkół, a także wychowankowie Liceum Kadetów RP w Lipinach. Kadeckie hasło „Bóg. Honor. Ojczyzna” kolejny raz zabrzmiało w najważniejszych rawickich miejscach pamięci narodowej.

Dwumiesięcznik X 2015 nr 5 (48) ISSN 1898-7397 Egzemplarz bezpłatny

2

ORĘDOWNIK SAMORZĄDOWY POWIATU RAWICKIEGO

X 2015 nr 5 (48)

KADECKA LEKCJA PATRIOTYZMU „Pamiętaj, żeś miał honor być kadetem, żyj i umieraj dla Ojczyzny” - tymi słowami żegnano absolwentów opuszczających po maturze mury rawickiego Korpusu Kadetów. Dla kilkuset młodych ludzi, stojących na progu dorosłości w latach 20. i 30. XX stulecia przesłanie to stało się życiowym mottem, a także ideowym testamentem przekazywanym kolejnym pokoleniom. Przypomniano je kilkakrotnie podczas obchodów 90. rocznicy utworzenia szkoły, będącej niegdyś „dumą i ozdobą” Rawicza.

Korpus Kadetów nr 3 (od 1936 r. nr 2) w Rawiczu został utworzony w 1925 r., na mocy rozkazu specjalnego Ministra Spraw Wojskowych. Przez kilkanaście lat zdobywali w nim średnie wykształcenie przyszli oficerowie wojska polskiego - elita pokolenia wychowanego w II Rzeczypospolitej.

Nowoczesna szkoła i doskonale wykwalifikowana kadra gwarantowały im możliwości wszechstronnego rozwoju, jednocześnie w oparciu o tradycyjne wartości religijne i narodowe. Zarazem pozytywnie oddziaływały na całą lokalną społeczność, podnosząc prestiż miasta. Dzień 3 października 1925 r., gdy korpus został uroczyście poświęcony i otwarty, stał się więc przełomową datą w historii nie tylko Rawicza, ale całego powiatu.

Wówczas po raz pierwszy kadecka kompania w galowych mundurach, w asyście pocztów sztandarowych oraz orkiestry przemaszerowała rawickimi ulicami. Tą samą drogą dziewięćdziesiąt lat później przeszli uczestnicy obchodów rocznicowych, zorganizowanych pod honorowym patronatem Prezydenta RP. Symboliczne wiązanki kwiatów złożono przy

KADECI

tablicach umieszczonych na fasadzie dawnego budynku szkolnego, (obecnie gmachu Szpitala Powiatowego) dedykowanych wychowankom i wychowawcom polskich korpusów oraz pułkownikowi Łukaszowi Cieplińskiemu, a także przed pomnikiem ofiar wojny polsko-bolszewickiej i u stóp Pomnika Żołnierza Polskiego. W kościele parafialnym pw. Andrzeja Boboli została odprawiona koncelebrowana msza św. za zmarłych oraz w intencji żyjących kadetów - niestety żaden z nich nie mógł już uświetnić uroczystości swoją obecnością.

Głównym punktem obchodów był Apel Pamięci na Placu Wolności, z udziałem parlamentarzystów, przedstawicieli władz samorządowych, księży, rodzin kadeckich, delegacji stowarzyszeń kombatanckich, harcerzy, uczniów, mieszkańców oraz wojska i kompanii uczniów Liceum Kadetów RP w Lipinach na czele z komendantem szkoły puł-

kownikiem Ryszardem Młodzianowskim.

Przy pomniku Tadeusza Kościuszki Starosta Adam Sperzyński odczytał okolicznościowy list Prezydenta RP Andrzeja Dudy, skierowany do organizatorów i uczestników święta. Najważniejsze słowa prezydenckiego przesłania dotyczyły ponadczasowej roli etosu patriotyzmu: Bardzo się cieszę, że społeczność Rawicza kultywuje pamięć o tej zasłużonej placówce. Uważam bowiem, że wspaniałe tradycje patriotyczne i wojskowe II Rzeczypospolitej zachowują pełną aktualność i mogą być dzisiaj inspiracją do odnowy naszej wspólnoty narodowej. (...) Również te-

raz Rzeczpospolita potrzebuje młodzieży wychowanej w duchu patriotyzmu i wierności wobec zasad, które my, Polacy, cenimy najwyżej: wolności, honoru, godności. Jestem przekonany, że pamięć o zasługach rawickiego Korpusu Kadetów przyczynia się do upowszechniania tych postaw. Dziękuję wszystkim, którzy kontynuują jego chlubne tradycje, zwłaszcza nauczycielom i uczniom Zespołu Szkół nr 3. Wszystkim Państwu z serca życzę, aby dzięki obecnym uroczystościom

3

nr 5 (48) X 2015 ORĘDOWNIK SAMORZĄDOWY POWIATU RAWICKIEGO

i innym inicjatywom umacniała się zbiorowa pamięć lokalnej społeczności, a młode pokolenie uczyło się dojrzałych postaw obywatelskich i przyniosło chwałę Rawiczowi i całej Polsce - napisał Prezydent.

Kończąca oficjalne obchody część edukacyjno-artystyczna uroczystości, połączona z promocją albumu „Korpus

Kadetów w Rawiczu. Tradycja i historia” została zorganizowana w rawickim Domu Kultury. Goście wysłuchali m.in. okolicznościowych wystąpień prelegentów: Mariusza Suchaneckiego - Przewodniczącego Rady Muzeum Ziemi Rawickiej i historyka wojskowości Zbigniewa Wójcika.

Podczas części artystycznej uroczystości w rawickim Domu Kultury okolicznościowymi medalami wyróżniono osoby w szczególny sposób zaangażowane w pielęgnowanie kadeckich tradycji.

Porannym apelem na dziedzińcu byłego rawickiego korpusu oraz przemarszem przez centrum miasta udział w uroczystościach rocznicowych rozpoczęli kadeci z Lipin, pod dowództwem pułkownika Ryszarda Młodzianowskiego.

Wiązanki kwiatów, składane przez delegacje samorządowe w miejscach pamięci narodowej stanowiły wyraz hołdu dla polskich bohaterów wojennych, w szeregach których było wielu wychowanków korpusów kadetów.

Nie mogło też zabraknąć kadeckiego „ducha sportowej rywalizacji” - goście uroczystości wzięli udział w turnieju strzeleckim na terenie strzelnicy Ośrodka Sportu i Rekreacji w Rawiczu.

KADECI

4

ORĘDOWNIK SAMORZĄDOWY POWIATU RAWICKIEGO

X 2015 nr 5 (48)

DZIEŃ EDUKACJI NARODOWEJ Tradycyjnie z okazji święta Zarząd Powiatu Rawickiego wyróżnił za szczególne osiągnięcia w pracy dydaktyczno-wychowawczej oraz działalności na rzecz społeczności szkolnej dyrektorów oraz nauczycieli szkół i placówek. Nagrody otrzymali: Żaneta Gocek - dyrektor Zespołu Szkół nr 3 w Rawiczu, Łucja Dera - dyrektor I Liceum Ogólnokształcącego w Rawiczu, Dariusz Sikora dyrektor Zespołu Szkół Przyrodniczo-Technicznych Centrum Kształcenia Ustawicznego w Bojanowie, Ewa Latusek dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Rawiczu, Jacek Niemczynowski - wicedyrektor I Liceum Ogólnokształcącego, Krzysztof Kazuń - wicedyrektor Zespołu Szkół Zawodowych, Ewa Stachowiak - wicedyrektor Zespołu Szkół Zawodowych; nauczyciele: Marta Maćkowiak z Zespołu Szkół nr 3 w Rawiczu, Mirosława Biegała z Zespołu Szkół Przyrodniczo-Technicznych CKU w Bojanowie, Beata Twarda - psycholog w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Rawiczu, Izabela Komisarska z I Liceum Ogólnokształcącego w Rawiczu, Grzegorz Balcerek z Zespołu Szkół Zawodowych w Rawiczu i Piotr Popielas z Zespołu Szkół im.

Jana Pawła II w Rawiczu.

Troje rawickich pedagogów złożyło ślubowanie w związku z awansem zawodowym na stopień nauczyciela mianowanego: Barbara Feledyn i Marta Rzepecka z Zespołu Szkół

EDUKACJA

„Jesteśmy, bo jesteście” - takie motto towarzyszyło tegorocznym obchodom Dnia Edukacji Narodowej w Powiecie Rawickim. Gospodarzem uroczystego spotkania władz samorządowych z dyrektorami placówek powiatowych, nauczycielami, pracownikami emerytowanymi oraz młodzieżą tym razem był Zespół Szkół Zawodowych w Rawiczu.

im. Jana Pawła II w Rawiczu oraz Dawid Kozica z Zespołu Szkół nr 3 w Rawiczu. Natomiast listy gratulacyjne z rąk Wicestarosty Jacka Gwizdka odebrali nauczyciele dyplomowani: Lucyna Kotlarczyk-Zioło z Zespołu Szkół Przyrodniczo-Technicznych CKU w Bojanowie, Rafał Jędrzejak, Sylwia Maciaszek-Basty i Katarzyna Cieślak z Zespołu Szkół Zawodowych w Rawiczu oraz Joanna Kaczmarek z Zespołu Szkół nr 3 w Rawiczu.

Podczas uroczystości Starosta Adam Sperzyński omówił pierwsze przedsięwzięcia zrealizowane i zaplanowane w strategii oświatowej Zarządu Powiatu. Podkreślił, że samorząd, chcąc tworzyć szkoły nowoczesne, konkurencyjne i odpowiadające na zapotrzebowanie młodych ludzi, a także dostosowane do tendencji na rynku pracy, musi stawiać na jakość kształcenia, tworzenie dobrej bazy do prowadzenia nauki oraz atrakcyjność oferty edukacyjnej. - Czasem mogą to być bardzo trudne decyzje, jesteśmy jednak zdecydowani, zdeterminowani oraz mamy ambicje, aby nasi uczniowie osiągali jak najlepsze wyniki w nauce, egzaminach maturalnych, czy zawodowych.

Chcemy, aby o oświacie dobrze mówili rodzice oraz sami nauczyciele, a nasze szkoły były w czołówce. To ambitne zadanie i liczę na współpracę również z całym gronem pedagogicznym - powiedział Starosta Rawicki.

5

nr 5 (48) X 2015 ORĘDOWNIK SAMORZĄDOWY POWIATU RAWICKIEGO

WIĘCEJ UCZNIÓW WYBRAŁO LOKALNIE

Znamy pełne wyniki rekrutacji do szkół ponadgimnazjalnych prowadzonych przez Powiat Rawicki. Ponad dwadzieścia procent więcej gimnazjalistów wybrało miejscowe szkoły.

W bieżącym roku gimnazja w Powiecie Rawickim kończyła najmniejsza liczba 592 absolwentów. Zarząd Powiatu, chcąc zatrzymać negatywną tendencję „ucieczki” młodych ludzi do większych miast, przeprowadził kampanię pod nazwą „Wybie-

ram Lokalnie”, która miała na celu promocję lokalnych szkół. Wyniki tegorocznej rekrutacji pokazują, że nie tylko udało się powstrzymać odpływ młodzieży, ale również zwiększyła się liczba przyjętych ogółem do placówek oświatowych prowadzonych

Rok szkolny 2015/2016

przez powiat. Wśród nowych uczniów powiatowych szkół przeważają absolwenci Gimnazjum nr 1 w Rawiczu oraz Gimnazjum w Sierakowie.

Jest także młodzież z gimnazjów w Pakosławiu i Bojanowie. Ze szkół gimnazjalnych spoza naszego powiatu teraz

Rok szkolny 2014/2015

Liczba absolwentów gimnazjów

592

648

Liczba przyjętych do szkół ponadgimnazjalnych prowadzonych przez Powiat Rawicki

422

408

Procent uczniów, którzy „wybrali lokalnie”

69,77%

49,38%

Rok szkolny 2015/2016

Rok szkolny 2014/2015

I Liceum Ogólnokształcące w Rawiczu

82

69

Zespół Szkół nr 3 w Rawiczu

61

50

Zespół Szkół Zawodowych w Rawiczu

246

214

Zespół Szkół Przyrodniczo-Technicznych CKU w Bojanowie

33

56

Nazwa szkoły

kształci się 42 pierwszoklasistów.

W roku szkolnym 2015/2016 naukę w powiatowych szkołach ponadgimnazjalnych rozpoczęło 422 uczniów, natomiast rok wcześniej 408. Największym zainteresowaniem cieszyła się oferta edukacyjna Zespołu Szkół Zawodowych w Rawiczu. W technikach: ekonomicznym, mechanicznym, budownictwa, logistycznym, żywienia i usług gastronomicznych oraz teleinformatycznym, a także w zasadniczej szkole zawodowej naukę rozpoczęło łącznie 246 uczniów. Kolejnym wyborem absolwentów gimnazjów było I Liceum Ogólnokształcące w Rawiczu, gdzie obecnie w pierwszych klasach uczą się 82 osoby. Powstały tam oddziały: matematyczno-fizyczny, biologiczno-chemiczny, matematyczno-geograficzny oraz humanistyczny. W Zespole Szkół nr 3 w Rawiczu 61 uczniów rozpoczęło kształcenie w klasach: humanistycznej, biologiczno-chemicznej oraz ogólnej. Z kolei w Zespole Szkół Przyrodniczo-Technicznych Centrum Kształcenia Ustawicznego w Bojanowie 33 absolwentów gimnazjów kontynuuje naukę w zasadniczej szkole zawodowej.

Kampania „Wybieram Lokalnie” była pierwszym elementem strategii oświatowej Zarządu Powiatu Rawickiego. Kolejnym są inwestycje w obiektach szkolnych, mające na celu unowocześnienie warunków nauki, rozwoju i zdobywania kwalifikacji zawodowych przez uczniów.

EDUKACJA

6

ORĘDOWNIK SAMORZĄDOWY POWIATU RAWICKIEGO

X 2015 nr 5 (48)

POWIAT REALIZUJE NOWE INWESTYCJE

Obecnie Powiat Rawicki realizuje kilka ważnych inwestycji, które wkrótce przyczynią się do poprawy jakości kształcenia uczniów w powiatowych placówkach edukacyjnych, a także zwiększą bezpieczeństwo i komfort życia mieszkańców.

Będzie nowocześnie, bezpieczniej i cieplej…

Przebudowa chodnika w Zielonej Wsi

Jednym z najbardziej oczekiwanych przedsięwzięć, szczególnie przez mieszkańców miejscowości hazackich, jest przebudowa chodnika pomiędzy Zieloną Wsią a Wydawami.

To kolejna inwestycja realizowana wspólnie przez Powiat Rawicki i Gminę Rawicz. Wcześniej samorządy podzieliły się kosztami remontu ulicy Sienkiewicza w Rawiczu. Postępowanie przetargowe na wykonanie kolejnego zadania zakończył we wrześniu Powiatowy Zarząd Dróg. O jego realizację starały się trzy firmy. Najkorzystniejszą ofertę złożyło przedsiębiorstwo EKA-BRUK Zakład Brukarski Sp. z o.o. z Załęcza. Jej wysokość to nieco ponad 294 tys. zł brutto.

Przebudowywanych jest 465 metrów chodnika pomiędzy Zieloną Wsią a Wydawami. Zakres prac obejmuje m.in.: roboty pomiarowe, rozbiórkę dotychczasowej nawierzchni, ustawienie krawężników, wykonanie chodników z kostki brukowej, naprawę nawierzchni (likwidację kolein poprzez sfrezowanie nawierzchni), ułożenie nowej warstwy ścieralnej, demontaż starych oraz montaż nowych studzienek ściekowych i studni kanalizacyjnych.

Dotacja na remont dachu pałacu w Osieku

Starostwo Powiatowe w Rawiczu zwróciło się do Wojewody Wielkopolskiego z wnioskiem o przyznanie dotacji na remonty dachów w Domach Pomocy Społecznej. W przypadku Osieka

INWESTYCJE

wnioskowano o kwotę 180 tys. zł, a Pakówki - 800 tys. zł.

Wojewoda postanowił przyznać odpowiednio 90 tys. zł i 100 tys. zł. W związku z tym, że nie są to wystarczające sumy na wykonanie wszystkich niezbędnych prac w obu placówkach, powiat zaproponował, aby z przekazanych środków wykonać w tym roku remont dachu budynku pałacu, w którym mieści się Dom Pomocy Społecznej w Osieku, tym bardziej, że obiekt posiada zalecenie wymiany nieszczelnego pokrycia dachowego do końca przyszłego roku, wydane przez Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Poznaniu. Władze województwa wyraziły zgodę na proponowane przez powiat pokrycie kosztów inwestycyjnych. - Przewidujemy, że uda nam się wykonać tę inwestycję jeszcze w tym roku. Aktualizujemy obecnie posiadaną dokumentację i rozpoczniemy odpowiednią procedurę w oparciu o Prawo zamówień publicznych - informuje Starosta Rawicki Adam Sperzyński.

7

nr 5 (48) X 2015 ORĘDOWNIK SAMORZĄDOWY POWIATU RAWICKIEGO

Nowe dachy w obiektach oświatowych

Niedawno zakończony został remont dachu gmachu dydaktycznego I Liceum Ogólnokształcącego w Rawiczu. Jeszcze

w bieżącym roku planowane jest oddanie do ponownego użytku zmodernizowanego budynku sali sportowej Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Rawiczu. Do przetargu na tę inwestycję zgłosiło się pięciu oferentów. Jedna z ofert, ze względu na niezgodność ze Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia, została odrzucona. Najkorzystniejszą pod względem ceny oraz terminu gwarancji złożył Zakład Dekarsko-Blacharski Michał Krzyżosiak z Rawicza. Powiat Rawicki zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie pierwszego etapu prac kwotę 169 tys. zł, a drugiego - 141 tys. zł. Po rozstrzygnięciu przetargu wartość robót w ramach poszczególnych etapów to odpowiednio: 163 tys. zł oraz 111 tys. zł. W pierwszej kolejności zostaną wykonane m.in. nowe tynki, zamontowana nowa konstrukcja dachu, podłączona instalacja odgromowa oraz rynny. Następnie wykonawca robót wymieni ocieplenie sufitu i oświetlenie, a całość konstrukcji zostanie oczyszczona oraz odmalowana.

Termin zakończenia inwestycji mija 21 grudnia.

Odwodnienie drogi Do końca listopada Powiatowy Zarząd Dróg w Rawiczu planuje wykonać odwodnienie pasa drogowego między Osiekiem a Pomocnem. Wartość zadania szacowana jest na kwotę 156 tys. zł. Kosztami inwestycji podzielą się między sobą Powiat Rawicki oraz Gmina Pakosław. Odwodnienie ma na celu odprowadzenie wody, która przeniknęła do gruntu pod konstrukcją nawierzchni drogi. Zakres prac na długości około 300 metrów obejmować będzie: roboty pomiarowe, obsługę geodezyjną, mechaniczne karczowanie krzaków, odmulenie rowu, roboty ziemne, kanały z rur kanalizacyjnych PCV, rurociągi drenarskie i umieszczenie studni rewizyjnych.

WKRÓTCE NOWA PRACOWNIA Kończą się prace budowlano-montażowe w nowej pracowni gastronomicznej i obsługi konsumenta w Zespole Szkół Zawodowych w Rawiczu. Za kilka tygodni będą mogli z niej korzystać nauczyciele przedmiotów zawodowych oraz uczniowie technikum żywienia i usług gastronomicznych. Wykonawcą prac jest przedsiębiorstwo ŁUKASIK GROUP z Grodziska Wielkopolskiego, a wartość całego zadania wynosi ponad 597 tys. zł. Inwestycja realizowana jest w dwóch etapach: pierwsza część to prace budowlane i instalacyjne w pomieszczeniach pracowni, które prowadzono w okresie wakacyjnym. Obejmowały one m.in. rozbiórkę piwnicy, części parteru budynku dydaktycznego, następnie ułożenie nowego stropu, osadzenie drzwi i okien, wykonanie posadzek, nowego tynku i malowanie ścian, a także rozbudowę instalacji elektrycznej oraz roboty sanitarne. Drugi etap to remont zaplecza pracowni.

INWESTYCJE

8

ORĘDOWNIK SAMORZĄDOWY POWIATU RAWICKIEGO

X 2015 nr 5 (48)

GOTOWANIE Z TRADYCJĄ Nie tylko talentem kulinarnym, zmysłem aranżacyjnym czy oryginalnymi pomysłami kompozycji smakowych, ale również znajomością tradycji kuchni regionalnej wykazali się uczestnicy tegorocznego konkursu „Wielkopolski Obiad”.

Turniej z udziałem pasjonatów zdrowego gotowania po raz kolejny odbył się w scenerii wrześniowego Jarmarku Historycznego na rynku w Rawiczu. Tematem tej imprezy było życie mieszkańców w dwudziestoleciu międzywojennym - epoce, w której wspólne biesiadowanie i dobra kuchnia odgrywały szczególnie ważną rolę kulturową. Stare receptury wielkopolskie z charakterystycznymi dla naszego regionu wpływami kuchni niemieckiej, śląskiej i rodzimej - ziemiańskiej - stanowiły istotną inspirację dla osób przygotowujących konkursowe menu. Jurorzy oceniali dania i produkty, których na pewno nie brakowało na stołach dawnych Wielkopolan, a więc zupę gulaszową i dyniową, sos myśliwski, żeberka w miodzie, krupnik z grzybami, króliczy comber w sosie kurkowym, pyzy z mięsem wołowym, kluski ziemniaczane, naleśniki z owocami, szarlotkę.

Drużyny rywalizujące o nagrodę Starosty Rawickiego reprezentowały w tym roku: Zespół Szkół Zawodowych, Dom Kultury i Zakład Usług Komunalnych w Rawiczu, Zespół Szkół Przyrodniczo-Technicznych CKU w Bojanowie, Koła Gospodyń Wiejskich z Sobiałkowa, Pomocna i Grąbkowa.

Przygotowywały zupy, przystawki lub desery i obiadowe

POWIAT

dania główne, a ich zmagania oceniało kilkunastoosobowe jury aranżacyjne oraz degustacyjne. Najsmaczniejszym „wielkopolskim obiadem” tym razem częstowały zawodniczki z rawickiego Zakładu Usług Komunalnych - Justyna Mazurek i Aneta Wozińska, serwując krem ziemniaczany, zawijaniec drobiowy z szynką i warzywami w sosie cebulowym, kopytka z serem i gruszkę gotowaną w winie.

Jak podkreślają organizatorzy i współgospodarze konkursu - liderzy Stowarzyszenia „Ogólnopolskie Dni Wędliniarstwa” - jego ideą jest przede wszystkim promocja lokalnego dziedzictwa kulinarnego oraz zdrowej żywności. Przedsięwzięcie, które już na stałe wpisało się do kalendarza powiatowych imprez plenerowych, umożliwia w szczególnie atrakcyjnej dla mieszkańców i turystów formie popularyzowanie kuchni regionalnej, w dużej mierze opartej na historycznych tradycjach myśliwskich i rzeźnickich, szczególnie bogatych na ziemi rawickiej.

Nawiązaniem do nich było konkursowe menu, ale też towarzyszący imprezie kiermasz produktów mięsnych.

Na rawickim rynku nie mogło przecież zabraknąć wędzonych wędlin, poznańskiej „pajdy” chleba ze smalcem, czy grochówki z „wkładką”, którą częstowano uczestników i gości jarmarku.

9

nr 5 (48) X 2015 ORĘDOWNIK SAMORZĄDOWY POWIATU RAWICKIEGO

“GAUDEAMUS” W RAWICZU I MIEJSKIEJ GÓRce

Słuchacze Rawickiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku oraz Uniwersytetu Drugiego Wieku 45+ w Miejskiej Górce stanęli przed nowymi wyzwaniami edukacyjnymi.

Obydwie organizacje w październiku rozpoczęły kolejny rok działalności. Dla członków RUTW hymn akademicki „Gaudeamus igitur…” zabrzmiał już po raz dziewiąty.

W spotkaniu inauguracyjnym w sierakowskim kinie „Promień” wzięło udział 196 seniorów, w tym 26 nowo przyjętych osób, które złożyły uroczyste ślubowanie i odebrały indeksy z rąk patrona naukowego RUTW profesora Piotra Nowaka z Uniwersy-

tetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pierwszy wykład plenarny, poświęcony bohaterom średniowiecznych eposów, wygłosił profesor Bogusław Bednarek z Uniwersytetu Wrocławskiego.

Zebrani owacjami nagrodzili również występ Chóru Nauczycieli Gminy Rawicz.

Rozpoczęcie roku akademickiego stanowiło także okazję do uhonorowania jednego z inicjatorów powołania stowarzyszenia - Burmistrza Gminy Rawicz Grzegorza Kubika. Tegoroczna oferta edukacyjno-kulturalna RUTW to zajęcia w ponad dwudziestu sekcjach i klubach tematycznych oraz spor-

towych, wykłady akademickie, wycieczki. Nowością jest m.in. klub turystyki rowerowej oraz treningi jogi.

Zostało również podpisane porozumienie o współpracy partnerskiej pomiędzy Rawickim Uniwersytetem Trzeciego Wieku oraz Gimnazjum w Sierakowie. Przewiduje ono m.in. wspólne przedsięwzięcia edukacyjne, artystyczne o charakterze międzypokoleniowym, wspieranie działań promocyjnych, a także udostępnia-

nie infrastruktury.

Z kolei oferta edukacyjna funkcjonującego od 2011 r.

Uniwersytetu Drugiego Wieku w Miejskiej Górce skierowana jest nie tylko do seniorów, ale również do aktywnych zawodowo osób po 45 roku życia. W tym roku planowane są zajęcia m.in. w sekcjach: języka angielskiego i niemieckiego, informatycznej, artystycznej, kulinarnej, tanecznej, sportowej, zdrowia oraz urody.

KAŻDY MOŻE URATOWAĆ ŻYCIE

Jesienna, deszczowa pogoda nie przeszkodziła uczestnikom prozdrowotnej akcji „Twoje ręce mogą uratować życie!” w podjęciu próby bicia rekordu w jednoczesnym wykonywaniu resuscytacji krążeniowo-oddechowej. W ten sposób mieszkańcy Powiatu Rawickiego przyłączyli się do obchodów Europejskiego Dnia Przywracania Czynności Serca. Kampania jest or-

ganizowana od 2013 r. z inicjatywy Europejskiej i Polskiej Rady Resuscytacji. Popularyzuje wiedzę na temat zasad udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, szczególnie w przypadkach nagłego zatrzymania krążenia. W tym wyjątkowym dniu w wielu europejskich miastach i instytucjach publicznych odbywały się otwarte kursy prawidłowej resuscytacji, prowadzone przez ratowników medycznych. W Rawiczu w pokazach zorganizowanych 16 października wzięło udział ponad 150 osób, m.in. uczniowie i nauczyciele z Zespołu Szkół nr 3, Zespołu Szkół Zawodowych oraz Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Rawiczu, samorządowcy, urzędnicy, strażacy, policjanci, harcerze oraz dziennikarze. Ćwiczenia przeprowadzono w formie symulacji masażu serca na fantomach. W czasie 30 minut wykonano je ponad 390 razy. Trening miał pokazać, że każdy - niezależnie od wieku i siły - może uratować życie drugiej osoby. - Gdyby co dziesiąty mieszkaniec Ziemi potrafił udzielać pierwszej pomocy, ocaliłoby to milion ludzi rocznie - przekonywali ratownicy oraz liderzy Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, która patronowała akcji w polskich miejscowościach.

POWIAT

10

ORĘDOWNIK SAMORZĄDOWY POWIATU RAWICKIEGO

X 2015 nr 5 (48)

NOWI KIEROWNICY I ZWIĘKSZENIE KONTRAKTU Z NARODOWYM FUNDUSZEM ZDROWIA Oddział Chorób Wewnętrznych Szpitala Powiatowego w Rawiczu ma nowego kierownika. Został nim dr hab. n. med. Tomasz Witkowski. Funkcję jego zastępcy, a jednocześnie kierownika poradni specjalistycznych pełni dr hab. n. med. Włodzimierz Molenda.

Nowi kierownicy zostali oficjalnie przedstawieni podczas konferencji prasowej, która odbyła się 20 października w Szpitalu Powiatowym w Rawiczu. Uczestniczyli w niej: prezes spółki Tomasz Paczkowski, nowy wiceprezes i dyrektor do spraw medycznych Zbigniew Sycz oraz Starosta Rawicki Adam Sperzyński. Zmiany na oddziale wewnętrznym spowodowane

były rezygnacją dotychczasowego kierownika. Nowi pracownicy wywodzą się z dużego ośrodka medycznego, jakim jest Wrocław. Zadania stawiane przed doktorem Tomaszem Witkowskim, to polepszanie jakości świadczonych usług oraz wprowadzanie nowych.

Z kolei jednym z zadań doktora Włodzimierza Molendy jest poszerzenie oferty poradni specjalistycznych funkcjo-

nujących w strukturach szpitala. Ich utworzenie będzie uzależnione m.in. od efektów rozmów z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Sporo uwagi podczas konferencji poświęcono również tematowi podpisanego aneksu do umowy szpitala z Narodowym Funduszem Zdrowia, w ramach którego lecznica zwiększyła wartość kontraktu o ponad milion złotych. Szpi-

tal będzie miał możliwość rozliczenia dodatkowych świadczeń na oddziałach: intensywnej opieki medycznej, wewnętrznym, chirurgii i ginekologiczno-położniczym. Ma to związek m.in. z problemami szpitala w Górze i wyborem Szpitala Powiatowego w Rawiczu, jako jednej z najbliższych placówek medycznych dla mieszkańców tego terenu.

dr hab. n. med.

dr hab. n. med.

Tomasz Witkowski

Włodzimierz Molenda

- Kierownik Oddziału Chorób

- Zastępca Kierownika Od-

Wewnętrznych Szpitala Powia-

działu Chorób Wewnętrznych,

towego w Rawiczu - ukończył

kierownik poradni specjali-

Wydział Lekarski Akademii Me-

stycznych Szpitala Powiato-

dycznej we Wrocławiu. W 2007

wego w Rawiczu - w 1975 r.

roku uzyskał stopień doktora

ukończył Wydział Lekarski

nauk medycznych, a rok póź-

Wojskowej Akademii Medycz-

niej tytuł specjalisty w dzie-

nej w Łodzi. Posiada specja-

dzinie chorób wewnętrznych.

lizacje pierwszego i drugiego

W 2014 r. uzyskał stopień dok-

stopnia w dziedzinie chorób

tora habilitowanego nauk me-

wewnętrznych. W 1986 roku

dycznych, a w tym roku tytuł

uzyskał drugi stopień specjali-

specjalisty w dziedzinie kardiologii. W dotychczasowej karierze

zacji z kardiologii, następnie tytuł doktora nauk medycznych,

zawodowej pracował w Dolnośląskim Centrum Chorób Płuc

a w 1999 r. został doktorem habilitowanym nauk medycznych.

we Wrocławiu, w Klinice Kardiologii (później Ośrodku Chorób

Swoją karierę zawodową rozpoczął w 106. Wojskowym Szpita-

Serca) 4. Wojskowego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu.

lu Garnizonowym w Gliwicach. Był dowódcą Plutonu Medycz-

Jednocześnie w latach 2013-2014 był zatrudniony na Wydziale

nego 2. Batalionu Zaopatrzenia w Nysie oraz jednocześnie

Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Był

asystentem w Oddziale Chorób Wewnętrznych i Kierownikiem

również stypendystą Sekcji Niewydolności Serca Europej-

Sali Intensywnego Nadzoru Internistycznego w Szpitalu Miej-

skiego Towarzystwa Kardiologicznego i odbył staż naukowo-

skim w Nysie. Na początku lat 80. rozpoczął pracę w Klinice

-szkoleniowy w Oddziale Kardiologii Uniwersytetu Medycznego

Chorób Wewnętrznych 4. Wojskowego Szpitala Klinicznego

w Leiden w Królestwie Niderlandów.

we Wrocławiu. Został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.

POWIAT

11

nr 5 (48) X 2015 ORĘDOWNIK SAMORZĄDOWY POWIATU RAWICKIEGO

SKRZYŻOWANIE BEZPIECZNE DLA ROWERZYSTÓW Funkcją śluzy rowerowej jest wspomaganie organizacji ruchu rowerów na skrzyżowaniach o dużym natężeniu ruchu pojazdów zmotoryzowanych.

Jest to barwny, wydzielony fragment powierzchni jezdni, zazwyczaj o szerokości jednego pasa, pomiędzy linią zatrzymania dla samochodów, a skrzyżowaniem. Ułatwia rowerzystom opuszczanie skrzyżowania, szczególnie podczas manewru skrętu w lewo, a także poprawia ich widoczność.

Gdy zapala się światło czerwone dla danego kierunku jazdy, osoby na rowerach mogą minąć samochody i zająć pozycje bezpośrednio przed nimi, zatrzymując się na śluzie. Następnie ruszają jako pierwsi po zmianie

Jednym z zaplanowanych i zrealizowanych w tym kwartale przez Powiat Rawicki przedsięwzięć, związanych z poprawą bezpieczeństwa rowerzystów było utworzenie tzw. śluzy rowerowej na skrzyżowaniu Wałów Powstańców Wielkopolskich oraz ulicy Kamińskiego w Rawiczu.

światła na zielone.

ROWERZYSTO! Śluza nie służy jako przejazd rowerowy z jednej strony drogi na

drugą. Wjeżdżając na śluzę, upewnij się, że samochody za Tobą zatrzymały się. Nie wykonuj zbyt gwałtownie ma-

newru zmiany kierunku jazdy, aby nie wjechać pod koła aut jadących z przeciwnej strony. Masz obowiązek opuścić śluzę, kiedy na sygnalizacji pojawi się kolor zielony lub jeśli na poprzecznej drodze z pierwszeństwem nie jadą inne pojazdy. Po zmianie koloru świateł na zielony nie blokuj innym pojazdom przejazdu przez śluzę.

KIEROWCO! Zatrzymując się na czerwonym świetle nie możesz wjechać na poprzeczny czerwony pas śluzy.

Jest on zarezerwowany wyłącznie dla nadjeżdżających rowerzystów. Linia „stop” znajduje się przed śluzą. Nie wyprzedzaj rowerzystów ruszających ze śluzy.

ŁATWIEJSZY DOSTĘP DO INTERNETU Ponad 68 tysięcy budynków i mieszkań w kilkunastu wielkopolskich powiatach zostanie wkrótce podłączonych do nowoczesnej sieci telekomunikacyjnej w ramach projektu pn. „Światłowód do domu”. To kolejny etap informatyzacji regionu, realizowany dzięki funduszom unijnym z Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. Dzięki tej inwestycji m.in. mieszkańcy Powiatu Rawickiego uzyskają możliwość korzystania z usług internetowych najnowszej generacji.

Pierwszy etap inwestycji, związany z budową nowocze-

snej infrastruktury technicznej sieci szerokopasmowej, został zakończony na przełomie 2014 i 2015 r. Zgodnie z projektem na terenie Wielkopolski utworzono kilkadziesiąt tysięcy nowych przyłączy światłowodowych i kilkaset węzłów dystrybucyjnych. Cała sieć skonstruowana jest w oparciu o światłowody pozwalające bez straty jakości przesyłać informacje drogą elektroniczną. Jakość świadczonych usług za pośrednictwem sieci światłowodowej jest niezależna od warunków atmosferycznych, ukształtowania terenu czy innych czynników zewnętrznych.

Aktualny etap prac to bu-

dowa przyłączy do poszczególnych posesji w miejscowościach objętych projektem.

W danym miejscu kabel światłowodowy układany jest od granicy działki do budynku przy użyciu minikoparki, przez wykop ręczny lub przecisk w miejscu wskazanym przez właściciela obiektu. Po wprowadzeniu kabla i przyłącza do wnętrza budynku, instalowane jest gniazdko. Gdy instalacja przyłączeniowa będzie gotowa, mieszkańcy wybierają operatora, z którym podpiszą umowę na świadczenie usług.

Właściciele budynków muszą podpisać stosowne dokumenty: zgodę na wykonanie przyłącza

i protokół z wykonania prac, natomiast nie ponoszą żadnych kosztów związanych z wykonaniem prac.

W Powiecie Rawickim światłowód zostanie wybudowany w następujących miejscowościach: Gościejewice, Zaborowice, Domaradzice, Dubin, Rogożewo, Szkaradowo, Dąbrowa, Gostkowo, Karolinki, Miejska Górka, Chojno, Golejewko, Golejewo, Pomocno, Sowy, Zaorle, Dąbrówka, Dębno Polskie, Izbice, Masłowo, Rawicz, Słupia Kapitulna, Szymanowo, Ugoda, Wydawy, Zawady, Zielona Wieś i Żylice.

INFORMATOR

12

ORĘDOWNIK SAMORZĄDOWY POWIATU RAWICKIEGO

X 2015 nr 5 (48)

ZASADY REJESTROWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Każda osoba rozpoczynająca prowadzenie działalności gospodarczej ma obowiązek złożyć wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), prowadzonej przez Ministerstwo Gospodarki. Dokument ten stanowi jednocześnie zgłoszenie do ZUS/KRUS, GUS oraz Urzędu Skarbowego. Tylko wpis do publicznej bazy CEIDG upoważnia przedsiębiorców do wykonywania działalności na terytorium Polski. Natomiast nie mają takiej mocy prawnej wpisy do baz komercyjnych. Zasady i procedury związane z podejmowaniem, prowadzeniem, zawieszaniem i zamykaniem działalności są określone ustawowo (Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej z późn. zm.). W celu zarejestrowania działalności gospodarczej osoba fizyczna może wybrać jeden z trybów postępowania: zalogowanie się do CEIDG (przy pierwszym logowaniu należy założyć konto i aktywować je po otrzymaniu potwierdzenia mailowego) - wypełnienie wniosku on-line (formularz CEIDG-1) przy użyciu kreatora, który „krok po kroku” prowadzi przez procedurę rejestracji - złożenie (podpisanie) go elektronicznie; zalogowanie się do CEIDG lub wypełnienie wniosku on-line bez logowania - podpisanie wydrukowanego wniosku i złożenie go w urzędzie gminy - organ gminy potwierdza tożsamość przedsiębiorcy oraz kwituje przyjęcie wniosku; pobranie, wypełnienie i złożenie wniosku w formie papierowej w urzędzie gminy - organ gminy potwierdza tożsamość przedsiębiorcy oraz kwituje przyjęcie wniosku, następnie przekształca wniosek w wersję elektroniczną; pobranie, wypełnienie wniosku w formie papierowej - wysłanie wypełnionego i podpisanego wniosku listem poleconym do wybranego urzędu gminy (podpis wniosku musi być potwierdzony notarialnie).

Podstawą do złożenia wniosku w CEIDG jest identyfikacja tożsamości osoby, której dotyczy wniosek oraz podpisanie dokumentu. Wymagane dane to m.in.: PESEL, NIP, adres, rodzaje planowanej działalności (kody Polskiej Klasyfikacji Działalności PKD). Identyfikatorem przedsiębiorcy w bazie CEIDG jest numer identyfikacji podatkowej, czyli NIP. Integralną częścią wniosku o wpis do CEIDG jest: wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON), zgłoszenie identyfikacyjne podatnika, zgłoszenie płatnika składek w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym, oświadczenie o wyborze formy opodatkowania.

Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis do CEIDG lub wskazać późniejszy termin rozpoczęcia działalności (data nie może być wcześniejsza niż wniosek o wpis).

UWAGA PRZEDSIĘBIORCY! Starosta Rawicki ostrzega osoby rozpoczynające prowadzenie działalności gospodarczej przed korzystaniem z usług podmiotów oferujących odpłatne wpisy do komercyjnych rejestrów przedsiębiorstw. W większości przypadków tego typu

INFORMATOR

oferty mają na celu wyłudzenie pieniędzy. Wpisy do rejestrów komercyjnych nie są równoznaczne z formalno-prawnym zarejestrowaniem firmy, a tym samym nie upoważniają do wykonywania działalności gospodarczej na terytorium

Polski. Mają wyłącznie informacyjny lub reklamowy charakter. W związku z tym przekazanie do rejestru komercyjnego danych albo wniesienie ewentualnej opłaty jest całkowicie dobrowolną decyzją przedsiębiorcy. Publiczny rejestr

przedsiębiorców prowadzi Minister Gospodarki - są to bazy danych Centralnej Ewidencji i Informacji Gospodarczej (CEIDG). Każda osoba zakładająca konto w systemie CEIDG otrzymuje komunikat o tym, że wpis do rejestru jest bezpłatny.

13

nr 5 (48) X 2015 ORĘDOWNIK SAMORZĄDOWY POWIATU RAWICKIEGO

KOMUNIKATY POWIATOWEGO INSPEKTORA NADZORU BUDOWLANEGO W RAWICZU KOMUNIKAT 1 Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego przypomina, że na właścicielach, zarządcach i użytkownikach obiektów budowlanych ciąży obowiązek zapewnienia co najmniej jednej w roku kontroli stanu technicznego tych obiektów (zgodnie z art. 62 ust. 1 ustawy Prawo budowlane).

W związku z rozpoczęciem sezonu jesienno-zimowego i występowaniem zagrożeń związanych z eksploatacją instalacji grzewczych zalecane jest sprawdzenie stanu technicznego przewodów kominowych: dymowych, spalinowych, wentylacyjnych. Zgodnie z przepisami kontrolę stanu technicznego przewodów kominowych powinny przeprowadzać - w odniesieniu do przewodów dy-

mowych oraz grawitacyjnych przewodów spalinowych i wentylacyjnych - osoby mające kwalifikacje mistrza w rzemiośle kominiarskim lub posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności. W odniesieniu do kominów przemysłowych i wolno stojących oraz kominów lub przewodów kominowych, w których ciąg kominowy jest wymuszony pracą urządzeń mechanicznych - tylko osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, ich właściciele

i zarządcy mają obowiązek usuwania zanieczyszczeń z przewodów kominowych.

Na nich spoczywa także ustawowy obowiązek usunięcia w czasie lub bezpośrednio po kontroli stwierdzonych uszkodzeń oraz uzupełnienia braków, które mogłyby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia, wywo-

łać pożar, wybuch, zatrucie tlenkiem węgla, czy gazem.

Kto nie zapewnia wykonania okresowej kontroli, podlega karze grzywny. Kto niewłaściwie utrzymuje i użytkuje obiekt budowlany podlega karze grzywny nie mniejszej niż 100 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

KOMUNIKAT 2 UWAGA! Właściciele wielkopowierzchniowych obiektów budowlanych! W dniu 30 listopada br. upływa termin składania pisemnych zawiadomień o przeprowadzeniu drugiej kontroli stanu technicznego budynków o powierzchni zabudowy przekraczającej 2000 m2 oraz innych obiektów budowlanych o powierzchni dachu przekraczającej 1000 m2.

Przedmiotem tej kontroli jest sprawdzenie stanu technicznego: elementów budynku, budowli, instalacji narażonych na szkodliwe wpływy zjawisk atmosferycznych i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu; instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska; instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych,

spalinowych i wentylacyjnych). Kontrole okresowe powinny wykonywać - na zlecenie właściciela lub zarządcy - osoby posiadające właściwe kwalifikacje, czyli legitymujące się uprawnieniami budowlanymi w odpowiedniej specjalności.

Kontrolę przewodów kominowych: dymowych, spalinowych i wentylacyjnych mogą wykonywać również osoby posiadające kwalifikacje mistrza w rzemiośle kominiarskim.

Osoba dokonująca kontroli powinna bezzwłocznie wysłać zawiadomienie o jej przeprowadzeniu do właściwego organu nadzoru budowlanego. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości ma obowiązek przesłać do nadzoru kopię protokołu kontroli. Natomiast właściciel,

zarządca lub użytkownik powinien natychmiast usunąć uszkodzenia lub uzupełnić braki, które mogłyby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska, a w szczególności katastrofę budowlaną, pożar, wybuch, porażenie prądem elektrycznym albo zatrucie gazem.

Druk zawiadomienia o przeprowadzeniu kontroli jest dostępny w Biuletynie Informacji Publicznej (http://pinb. powiatrawicki.pl, Druki do pobrania).

Zawiadomienia można składać listownie lub osobiście w siedzibie Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w Rawiczu, Wały J. Dąbrowskiego 2.

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Rawiczu Paweł Moryson

INFORMATOR

14

ORĘDOWNIK SAMORZĄDOWY POWIATU RAWICKIEGO

X 2015 nr 5 (48)

ŚLADAMI RAWICKICH KADETÓW Wędrówkę śladami rawickich kadetów warto rozpocząć przy kompleksie budynków obecnego Szpitala Powiatowego w Rawiczu, które przed wybuchem II wojny światowej stanowiły siedzibę korpusu.

W kilkupiętrowych gmachach otaczających dziedziniec mieściły się kadeckie sypialnie, mieszkania kadry oficerskiej i pedagogicznej, administracja, kuchnia, stołówka, kantyna, herbaciarnia, izba chorych, zbrojownia. Salę sportową, w której aktualnie powstaje Centrum Rehabilitacji, nazywano Salą Rycerską. Pełniła funkcję auli, w której odbywały się apele, trenowano szermierkę, pisano egzaminy maturalne.

W latach 30. XX w. jej wnętrze kadeci sami ozdobili malowidłami ściennymi o tematyce batalistycznej. Obecny dziedziniec szpitalny był wówczas nowoczesnym stadionem z wydzielonymi boiskami do gier zespołowych oraz bieżnią i rzutnią lekkoatletyczną. Gmach szkolny, czyli teraz główny budynek szpitala, został oddany do użytku w roku 1928/1929, przy czym jego budowa (według projektu rawickiego architekta Stefana Mathei) trwała zaledwie kilkanaście miesięcy. Usytuowano w nim wyposażone w nowoczesne pomoce dydaktyczne pracownie przedmiotowe oraz bogatą bibliotekę.

Przechodząc obok tej budowli warto zwrócić uwagę na wieńczącą jej fronton płaskorzeźbę z symbolami korpusu, m.in. kadeckim słońcem. Na ścianie frontowej są umieszczone dwie tablice: pierwsza - dedykowana

TURYSTYKA

Dzieje rawickiego Korpusu Kadetów, którego 90. rocznicę utworzenia uroczyście obchodzono w październiku, zapisane są nie tylko na kartach życiorysów oraz wspomnień jego absolwentów. Poznajemy je także, poruszając się w przestrzeni miejskiej - odwiedzając miejsca pamięci oraz zachowane historyczne obiekty.

Fronton gmachu obecnego szpitala z płaskorzeźbą z symbolami korpusu

wychowankom, wychowawcom i dowódcom korpusów kadetów, odsłonięta w 1979 r. podczas Światowego Zjazdu Kadetów II RP; druga, poświęcona w 2014 r. - upamiętniająca postać pułkownika Łukasza Cieplińskiego, absolwenta rawickiego korpusu, żołnierza AK, działacza „podziemia niepodległościowego”, ofiary stalinowskich represji. Dawną „dzielnicę mundurów”, czyli teren, na którym zlokalizowane były koszary wojskowe i sąsiadujący z nimi korpus, łączy z centrum miasta

współczesna ulica Kadecka. Przy niej zachował się m.in. budynek korpusowego kina „Kadet”.

Jednak nie tą - przed wojną niewybrukowaną, wąską, błotnistą „czarną drogą”, ale głównymi ulicami miasta maszerowali w dni świąteczne kadeci w galowych mundurach, na czele z orkiestrą i sztandarem. Podczas defilad zatrzymywali się przed Pomnikiem Żołnierza Polskiego. Pierwotny monument nie istnieje, został zniszczony przez hitlerowców. Natomiast na kamiennym cokole obecnego po-

mnika, odbudowanego dopiero w 1980 r., umieszczona została tablica z napisem: „Pamięci poległych za ojczyznę wychowanków rawickiego korpusu kadetów”, ozdobiona motywem kadeckiego słońca. Przez Rynek i Plac Wolności z pomnikiem Tadeusza Kościuszki (odsłoniętym 3 października 1925 r., w dniu inauguracji korpusu) kompanie kadeckie przechodziły do nieistniejącej obecnie świątyni pw. św. Antoniego, pełniącej w dwudziestoleciu międzywojennym funkcję kościoła garnizonowego. Jej barokowa fasada, do czasu pożaru w styczniu 1945 r., zamykała oś ulicy Klasztornej.

Spacerując śladami kadetów należy również wstąpić do ratusza i Muzeum Ziemi Rawickiej, w którym kilkakrotnie spotykali się dawni wychowankowie korpusu podczas światowych zjazdów zorganizowanych w Rawiczu w latach 1979, 1989, 1995 i 2000. Dzięki przekazanym przez nich oryginalnym pamiątkom powstała w 1989 r.

Sala Kadecka im. Jana Kamińskiego (absolwenta KK3, działacza konspiracyjnego Związku Walki Zbrojnej, rozstrzelanego przez gestapo w 1944 r.). Można obejrzeć w niej m.in. fotografie, dokumenty, świadectwa, odznaczenia, mundury. Wśród eksponatów znajduje się portret ostatniego komendanta korpusu w Rawiczu - podpułkownika Włodzimierza Kowalskiego, zmarłego w 1968 r. i pochowanego w rodzinnym grobowcu na miejscowym cmentarzu parafialnym.

15

nr 5 (48) X 2015 ORĘDOWNIK SAMORZĄDOWY POWIATU RAWICKIEGO

Z KART HISTORII

POTOP SZWEDZKI NA ZIEMI RAWICKIEJ 1655 - 1660 350 lat temu miały miejsce bardzo istotne wydarzenia. Określa się je jako „potop szwedzki”, a historyk powie, że była to druga wojna północna. Działania wojenne nie ominęły naszej okolicy.

W tym czasie właścicielem części Jutrosina był jeden z najsławniejszych poetów polskiego baroku - Samuel ze Skrzypny Twardowski (ok. 1566 - 1661). Związany zarówno ze sprawami ogólnopaństwowymi, jak i lokalnymi, Twardowski wspomniał o wystąpieniach antyszwedzkich w naszym regionie, wplatając ten epizod w opis wydarzeń krajowych: „Już się zajmowały / Bunty wszędy po stronach, jako w Górce Miejskiej, / Jutrosinie i Krobi, kędy przez gmin wiejski / I tumulty [zamęt] gwałtowne poczęła tych siła / Dogledywaczów ubywać…”

Owi „doględywacze” to żołnierze komend szwedzkich, rozlokowani po miasteczkach wielkopolskich.

Dość wcześnie okazało się,

że król szwedzki nie zamierza dotrzymywać danych zobowiązań. Konfiskaty majątku kościelnego dokonywane przez heretyckich Szwedów i Niemców, których duża liczba znajdowała się w służbie szwedzkiej, musiały budzić szczególne emocje.

Nasz region był obszarem grabieżczej działalności oddziałów dowodzonych przez - doskonale znanego czytelnikom „Potopu” - hrabiego Weyhardta Wrzeszczowicza, Czecha, byłego poddanego króla polskiego, katolika, który przeszedł na stronę władcy szwedzkiego i oddał mu znaczne usługi, grabiąc i niszcząc kościoły w Gostyniu, Poniecu, Miejskiej Górce, Kobylinie i Uniejowie. Wojsko Wrzeszczowicza zostało doszczętnie rozbite w bitwie pod Lubiczem nad Wartą, 28 sierpnia 1656 r., w której zginęło wielu znacznych dowódców szwedzkich, lecz sam hrabia Weyhardt ocalił wówczas życie (marnie je później skończył).

Podana przez Samuela Twardowskiego informacja dotyczy niespodziewanego ataku i wybicia wszystkich żołnierzy z pięcioosobowych komend szwedzkich w Miejskiej Górce, Jutrosinie i Krobi, co miało miejsce pod koniec września 1655 r. W formie literackiej tak przedstawił te fakty Stanisław Helsztyński, wkładając w usta chłopa Józefa następującą relację: „Zmówiliśmy się odważniejszymi gospodarzami i uderzyliśmy niespodziewanie tej samej nocy we wszystkich trzech miejscowościach, Miejskiej Górce, Jutrosinie i Krobi, o tej samej godzinie, w porze, kiedy spali, nie przeczuwając nic złego. (…) Biliśmy toporami, siekierami, bodliśmy widłami i szpikulcami, co kto miał w ręku. Nie dawaliśmy pardonu, tłukliśmy po czerepach, po grzbietach, po brzuchach, tak jak leżeli w łóżkach, łamaliśmy pazury, gnaty i paszczęki, aż się zamienili w miazgę i zbroczone krwią strzępy. (…) Nikt się z nich

nie uratował, nie zameldował władzom. Ciała zakopano w borze. Konie do wozów, zdobycz na wozy i hajda prędko ku granicy. Tam już wielka ilość naszych, którzy się schronili przed Szwedami.”

Wydarzenia te sprowokowały karną ekspedycję z Kościana, w którym stacjonował garnizon dowodzony przez księcia Fryderyka Heskiego.

Jak pisze S. Helsztyński, likwidacja komend szwedzkich była dziełem ludności z terenu Biskupizny, czyli niecałych dwudziestu wiosek, należących do dóbr biskupów poznańskich z główną siedzibą w Krobi i Domachowie.

Jak wynika z przytoczonego fragmentu, bliskość granicy ze Śląskiem była czynnikiem sprzyjającym działaniom antyszwedzkim, a przygraniczne obszary śląskie stanowiły „refugium” dla osób szczególnie zagrożonych, to jest wrogo do najeźdźców nastawionej szlachty i osób duchownych. dr Romuald Krzyżosiak

ORĘDOWNIK SAMORZĄDOWY POWIATU RAWICKIEGO ISSN 1898-7397 Wydawca: Starostwo Powiatowe w Rawiczu; www.powiatrawicki.pl, www.facebook.com/powiatrawicki Redagują: Marta Hamielec (redaktor naczelny), Kacper Kwiatkowski, Aneta Mazur, Izabela Sarnowska.

Zdjęcia i ilustracje: Archiwum Starostwa Powiatowego w Rawiczu.

Adres redakcji: Rynek 17, 63-900 Rawicz, e-mail: oredownik@powiatrawicki.pl Oddano do druku: 22 października 2015 r.

Skład i druk: Agencja Reklamowa POWERART, ul. Poznańska 5, 63-900 Rawicz, www.power-art.pl, e-mail: biuro@power-art.pl Nakład: 1200 egzemplarzy (wydawnictwo bezpłatne).

Archiwalne numery „Orędownika Samorządowego Powiatu Rawickiego” dostępne są na stronie www.powiatrawicki.pl Redakcja zastrzega sobie prawo skracania, adiustacji, opracowania nadesłanych tekstów i nadawania im tytułów.

16

ORĘDOWNIK SAMORZĄDOWY POWIATU RAWICKIEGO

X 2015 nr 5 (48)

W POSZUKIWANIU HISTORYCZNYCH SMAKÓW Miały niepowtarzalny smak i aromat. Produkowano je z kilku połączonych gatunków wysokiej jakości mięsa, według starej niemieckiej receptury, której jedna z tajemnic tkwiła w zastosowaniu oryginalnych przypraw. Zachwalali je nie tylko okoliczni restauratorzy, były poszukiwanym rarytasem i „towarem eksportowym”. Na przełomie XIX i XX stulecia słynne „rawickie kiełbaski” stały się kulinarną wizytówką naszego regionu.

Mięso i wędliny zawsze były ważnym elementem tradycyjnej kuchni wielkopolskiej, szczególnie mieszczańskiej, a zapotrzebowanie na te wyroby stale rosło. Południe regionu, w tym także ziemia rawicka, było przez kilka stuleci „mięsnym zagłębiem”. Hodowla bydła była specjalnością większości tutejszych majątków ziemskich oraz podmiejskich folwarków. Natomiast w miastach rzeźnictwo stanowiło jedną z najważniejszych (a zarazem najstarszych) gałęzi gospodarki, obok sukiennictwa i młynarstwa. W tej dziedzinie wyróżniała się przede wszystkim Sarnowa, gdzie hodowlą trudniła się ponad połowa mieszkańców, stale pracowało kilkunastu rzeźników, a już w XVII stuleciu organizowano słynne targi bydła. Produkowane w Sarnowie mięso trafiało na odległe rynki zbytu, nawet do Małopolski i historycznej Galicji. Miejscowi rzeźnicy byli zrzeszeni w jednym z najstarszych lokalnych cechów rzemieślniczych, o którym pierwsza znana wzmianka w materiałach źródłowych pochodzi z roku 1561. Dopiero kilkadziesiąt lat później powstały cechy rzeźnicko-wędliniarskie

w Miejskiej Górce (1624 r.), Bojanowie (1642 r.) i Rawiczu (1642 r.). Do zadań ich członków należał ubój, sprzedaż mięsa w kramach - tzw. jatkach rzeźnickich, skup skór.

się w jadłospisach kilkunastu restauracji oraz podmiejskich gościńców. Kiełbaskami częstowano również podróżnych w pociągach zatrzymujących się na rawickich stacjach kole-

W 1692 r. rzeźnicy rawiccy otrzymali także przywilej prowadzenia publicznej miejskiej kuchni, gdzie być może po raz pierwszy serwowano „rawickie kiełbaski”.

Trudno wskazać jednoznacznie, w jakim okresie zaczęto produkować „rawickie kiełbaski”. Na początku XX stulecia był to już popularny wyrób, znany jako rodzimy produkt regionalny. Wieprzowo-wołowe przysmaki, których receptura była pilnie strzeżoną tajemnicą handlową rzeźników, znajdowały

jowych. Najsłynniejszym lokalem, w którym można było skosztować tego specjału, był niemiecki zajazd „Pod białym rumakiem” („Gasthof zum weissen Ross”), usytuowany przy dawnej ulicy Kolejowej w Rawiczu (obecnie ul. Marszałka J. Piłsudskiego), w sąsiedztwie fabryki wyrobów mięsnych, należącej do Alberta Scholza, a w dwudziestoleciu międzywojennym do Polaków - Franciszka i Wacława Szymczaka. Produkowała je także w swoim zakładzie rzeźnickim przy Placu Wolności

znana rodzina Pätzoldów.

O popularności kulinarnej marki świadczy obecność motywu kiełbasek w lokalnej prasie, reklamach, na szyldach zakładów rzeźnickich i lokali, na pocztówkach z widokami najważniejszych obiektów w mieście, wydanych na początku XX w., a nawet na publikowanych w lokalnej prasie karykaturach znanych rawiczan. Znane było hasło reklamowe: „Wyruszasz na wschód, wyruszasz na zachód, ale najlepsze kiełbaski są w Rawiczu!”.

W 1905 r. organizatorzy okręgowego festynu sportowego zapewniali na łamach prasy: „Pierwszą nagrodę może zdobyć tylko ten, kto przed turniejem zjadł gorące rawickie kiełbaski! Te kiełbaski są znane na całym świecie, dodają siły, a kosztują tak niewiele!” O kiełbaskach śpiewano nawet piosenkę.

Obecnie „kiełbaski rawickie” są wpisane na ministerialną listę produktów regionalnych i tradycyjnych.

Znajduje się na niej ponad 90 wyrobów z Wielkopolski.

Prawa do receptury posiada Stowarzyszenie „Ogólnopolskie Dni Wędliniarstwa - Rawicz”.