gezien het groot aantal instromers op
heterogene stamgroep of deze ene leerling.
dit moment? Essentiële kwesties die een
Leerkrachten zullen bijzonder vakman-
beroep doen op bestuur en schoolleiding om
schap moeten laten zien in het ontwerpen
middelen flexibel in te zetten.
van onderwijs vanuit gedifferentieerde lesopzetten. Ook de houding richting
Brede monitoring
kinderen en ouders met een andere talige
De gezamenlijke doelen van ons onderwijs
en etnische achtergrond dan jezelf, vraagt
bepalen dat we kinderen moeten monitoren:
om een sterke professionele identiteit.
hoe ontwikkelen zij zich emotioneel, sociaal
“Wie pedagogisch tactvol handelt, oordeelt
en cognitief? We doen hen ernstig tekort
niet over leerlingen, houdt hoge verwach-
door uitsluitend geïsoleerde taalaspecten
tingen ten opzichte van de leerlingen en
te beoordelen en voorbij te gaan aan
benadert de leerlingen positief” aldus Luc
bijvoorbeeld het onderscheid tussen DAT
Stevens. Pedagogisch handelen draait in
en CAT. Monitor de individuele behoeften
de basis om de relatie tussen leerling en
en mogelijkheden continu. Doe het breed
leerkracht. Zonder oordeel kijken naar
– inclusief formatief evalueren en adaptief
en positief benaderen van nieuwkomers,
handelen – en doe het dagelijks. Een leer-
betekent voor de leerkracht kwetsbaar
kracht met inzicht in het leerproces, weet
durven zijn en samen met de leerling de
waar zijn leerlingen staan, waar ze naartoe
uitdaging aangaan. Weg van de nadruk op
werken, welke instructie, gerichte steun,
alleen cognitie en kijken naar het geheel
feedback of uitdaging ze behoeven om nog
van competenties en talenten waarop een
niet behaalde doelen te bereiken. Dit moet
kind zich ontwikkelt.
ook wel omdat op dit moment toetsen die
Taalontwikkeling kost tijd, is nooit klaar en
speciaal voor nieuwkomers zijn ontwikkeld,
is dynamisch met vaak een onvoorspelbaar
nog ontbreken.
verloop. Leerlingen – zeker nieuwkomers – verschillen onderling vaak fors. Het is de
In de klas
taak van de leerkracht oog te hebben voor
Welke groepsleerkracht is geschikt om
deze soms grote variatie, om hierop in te
aan nieuwkomers les te geven? Iedereen
spelen, uitdagend onderwijs en passende
toch? Je bent ervoor opgeleid en beheerst
ondersteuning te bieden. Soms vordert het
het vak... Eerlijk is eerlijk, sommige
leren van een nieuwe taal ogenschijnlijk
competenties vragen een extra open
langzaam maar elk kind is ertoe in staat.
blik en een groter didactisch repertoire. Daarenboven zijn er geen kant-en-klare
Op school
leermiddelen die precies passen bij deze
Neem de tijd om de nieuwkomers en hun
Goede opvang van nieuwkomers kan leiden tot beter basisonderwijs. Alle kinderen profiteren ervan als de leerkracht bij elk vak scaffolding biedt. Gelukkig, want zo kan de professional zijn werk doen, met oog voor de eigenheid en de behoeften van elk kind, zonder onderscheid. Toch blijven er vragen. Hoe bijvoorbeeld gebruikmaken van meegemigreerde kennis en taalvaardigheid, hoe DAT en CAT gelijktijdig opbouwen in het Nederlands, hoe onderlinge contacten bevorderen in een vreemde, niet altijd veilige omgeving?
44 _ RUIMTE VOOR NIEUWE TALENTEN