E-POP Κύθινο Μειέηεο Λατθηζηηθνύ Φαηλνκέλνπ Τεύτος 2 / Δεκέμβριος 2020
E-POP Newsletter ηνπ Κύθινπ Μειέηεο ηνπ Λατθηζηηθνύ Φαηλνκέλνπ Σςνηακηική ομάδα Ανηώνηρ Γαλανόποςλορ, Υπνςήθηνο Γηδάθησξ ΑΠΘ Γπηγόπηρ Μάπκος, Μεηαδηδαθηνξηθόο Δξεπλεηήο ΑΠΘ Θυμάρ Σιώμορ, Μεηαδηδαθηνξηθόο Δξεπλεηήο ΑΠΘ
Copyright © 2020 Κύθινο Μειέηεο ηνπ Λατθηζηηθνύ Φαηλνκέλνπ/Populism Study Circle 2
Πεξηερόκελα Σρεηηθά κε ηνλ «Κύθιν»
4
Αλαζθόπεζε δξάζεσλ 2020
6
Τν ζεκηλάξην ηνπ Οθησβξίνπ:
8
Thomas Frank θαη Γηάλλεο Σηαπξαθάθεο Τν ζεκηλάξην ηνπ Γεθεκβξίνπ:
10
Emmy Eklundh Πξόζθαηεο δεκνζηεύζεηο
12
Αλαθνηλώζεηο
13
Δπηθνηλσλία
14
3
Σρεηηθά κε ηνλ «Κύθιν» «την δικτύωση και την ανάπτυξη συνεργειών»
Ο λαφκιζμόρ έσει επιζηπέτει δςναμικά ηα ηελεςηαία σπόνια ζηο διεθνέρ πολιηικό και ακαδη-
Πην ζπγθεθξηκέλα, επηδηώθεη ηελ
μαφκό πεδίο. Τν Τκήκα Πνιηηηθώλ
πξναγσγή ηεο κειέηεο ηνπ ιατθη-
Δπηζηεκώλ ηνπ ΑΠΘ έρεη καθξά
ζκνύ κέζα από ηελ πνηθηιία ησλ
παξάδνζε ζηελ κειέηε ηνπ θαη-
ζεσξεηηθώλ θαη κεζνδνινγηθώλ
λνκέλνπ. Κνξπθαία ζηηγκή ζηελ
εξγαιείσλ πνπ έρνπλ αλαπηπ-
πνξεία απηή ήηαλ ε πινπνίεζε
ρζεί, ηελ δηθηύσζε θαη ηελ αλά-
ηνπ έξγνπ «POPULISMUS» από
πηπμε ζπλεξγεηώλ κεηαμύ ησλ
εξεπλεηηθή νκάδα ηνπ Τκήκαηνο.
θνηηεηώλ θαη εξεπλεηώλ ηνπ Τκήκαηνο
Πνιηηηθώλ
Δπηζηεκώλ
ΑΠΘ πνπ ελδηαθέξνληαη γηα ηελ
«πρωτοβουλία φοιτητών και ερευνητών»
κειέηε ηνπ ιατθηζκνύ, ώζηε λα επηηεπρζεί ε βαζύηεξε θαηαλόεζε θαη ε ζπγθξηηηθή ραξηνγξάθεζε ηνπ ιατθηζηηθνύ θαηλνκέλνπ
Ο «Κύθινο Μειέηεο ηνπ Λατθηζηη-
ζε όιν ην εύξνο ησλ δηαθνξεηη-
θνύ Φαηλνκέλνπ» είλαη κηα πξσ-
θώλ εθδειώζεώλ ηνπ.
ηνβνπιία θνηηεηώλ θαη εξεπλεηώλ ηνπ Τκήκαηνο Πνιηηηθώλ Δπηζηεκώλ ηνπ ΑΠΘ πνπ γελλήζεθε ην 2016, αθξηβώο κέζα από απηή ηελ εξεπλεηηθή/αθαδεκατθή παξάδνζε.
4
E-POP / Τεύρνο 2
Ο «Κύθινο Μειέηεο ηνπ Λατθηζηηθνύ Φαηλνκέλνπ», ν νπνίνο ιεηηνπξγεί ζε ζπλεξγαζία κε ην Παξαηεξεηήξην «POPULISMUS» θαη
«μελέτη του λαϊκισμού»
ηειεί ππό ηελ αηγίδα ηνπ Τκήκαηνο Πνιηηηθώλ Δπηζηεκώλ ηνπ ΑΠΘ, δηνξγαλώλεη εθδειώζεηο θη ζπδεηήζεηο κε ζθνπό ηελ αλάπηπμε ελόο παξαγσγηθνύ δηαιόγνπ γύξσ από ηνλ ιατθηζκό θαη ζπλαθή δεηήκαηα (Γεκνθξαηία, Δμηξεκηζκόο, Δζληθηζκόο, Αξηζηεξά). 5
Αλαζθόπεζε δξάζεσλ 2020 Παπά ηο γεγονόρ όηι ηο 2020 ήηαν μια δύζκολη σπονιά για όλοςρ, ο Κύκλορ Μελέηηρ ηος Λαφκιζηικού Φαινομένος ζςνέσιζε ηιρ δπάζειρ ηος μέζα ζηιρ ανηίξοερ ζςνθήκερ ηηρ ςγειονομικήρ κπίζηρ και ηυν lockdown, διαηηπώνηαρ ηην θέληζη ηος να εξεηάζει ηον λαφκιζμό, ένα θαινόμενο πος ζςνεσίζει να αποηελεί κενηπικό ζήηημα ζηιρ πολιηικέρ επιζηήμερ. Σηελ αξρή ηνπ έηνπο πξνιάβακε θαη πξαγκαηνπνηήζακε κε επηηπρία δύν δηα δώζεο ζεκηλάξηα. Τνλ Ιαλνπάξην ηνπ 2020, ν Παναγιώηηρ
Τπιηζιμπίδαρ
(Υπνςήθηνο Γηδάθησξ ηνπ Τκήκαηνο Πνιηηηθώλ Δπηζηεκώλ ηνπ ΑΠΘ) παξνπζίαζε ηελ δνπιεηά ηνπ πάλσ ζηνλ ιατθηζκό θαη ηελ θνηλσληθή πνιηηηθή, ελώ ηνλ Φεβξνπάξην ν Γξ. Πνιηηηθώλ Δπηζηεκώλ Άγγελορ Γοςνόποςλορ εμέηαζε ηηο απαξαίηεηεο ζπλζήθεο γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ ιατθηζκνύ, ηνπνζεηώληαο ηελ ηζηνξία ζε πξώην πιάλν. Τνλ Μάξηην, ν «Κύθινο» νξγάλσζε ηελ πξώηε ζπδήηεζε ηεο νκάδαο αλάγλσζεο, κε ζέκα ηεο ην λέν βηβιίν
ηνπ
Γιάννη
Σηαςπακάκη
«Λαφκιζμόρ: Μύθοι, Σηεπεόηςπα, Αναπποζαναηολιζμοί» (Δθδόζεηο ΔΑΠ) θαη ηε ζπκκεηνρή ηνπ ίδηνπ ηνπ ζπγγξαθέα. 6
E-POP / Τεύρνο 2
Γπζηπρώο, ζηα κέζα Μαξηίνπ ε παγθόζκηα πγεηνλνκηθή θξίζε καο αλάγθαζε λα αθπξώζνπκε ην δηπιό καο ζεκηλάξην κε δπν νκηιεηέο από Παλεπηζηήκηα ηνπ εμσηεξηθνύ, ηνλ Theo Aiolfi από ην Παλεπηζηήκην Warwick θαη ηνλ Stephen Ritscher από ην Παλεπηζηήκην ηνπ Aberdeen.
Με ηελ έλαξμε ηεο λέαο αθαδεκατθήο ρξνληάο (2020-21), μεθηλήζακε ηνλ ζρεδηαζκό ησλ δηαδηθηπαθώλ καο δξαζηεξηνηήησλ.
Τνλ Οθηώβξην πξαγκαηνπνηήζακε κηα εμαηξεηηθά ελδηαθέξνπζα ζπδήηεζε γηα ηηο ακεξηθαληθέο εθινγέο θαη ηνλ ιατθηζκό κε θεληξηθό νκηιεηή ηνλ πνιηηηθό αλαιπηή θαη ηζηνξηθό Thomas Frank θαη ζρνιηαζηή ηνλ Γιάννη Σηαςπακάκη.
Τέινο, θιείζακε ην 2020 κε κηα εθδήισζε όπνπ πξνρσξήζακε ζε κηα αλαζθόπεζε ησλ ιατθηζηηθώλ ζπνπδώλ γηα ηε ρξνληά πνπ καο πέξαζε κε θεληξηθή νκηιήηξηα ηελ Emmy Eklundh, ιέθηνξα ζην Παλεπηζηήκην ηνπ Cardiff. 7
Τν ζεκηλάξην ηνπ Οθησβξίνπ: Thomas Frank θαη Γηάλλεο Σηαπξαθάθεο Σηηο 23 Οθησβξίνπ πξαγκαηνπνηήζεθε κε επηηπρία ε πξώηε δηαδηθηπαθή εθδήισζε ηνπ «Κύθινπ» κε ζέκα ηνλ ιατθηζκό θαη ηηο πξνεδξηθέο εθινγέο ζηηο ΗΠΑ. Ήηαλ κεγάιε ηηκή λα έρνπκε καδί καο ηνλ Thomas Frank, ηζηνξηθό θαη πνιηηηθό αλαιπηή πνπ κειεηά ζπζηεκαηηθά ηελ πνιηηηθή ηζηνξία ησλ ΗΠΑ θαη ην ηειεπηαίν ηνπ βηβιίν 'The People, No. A brief history of Anti-populism' εζηίαδε αθξηβώο ζην δήηεκα ηνπ ιατθηζκνύ θαη ηνπ αληηιατθηζκνύ από ηα ηέιε ηνπ 19νπ αηώλα έσο θαη ζήκεξα. Έλαο εμαηξεηηθόο νκηιεηήο πνπ θέξδηζε ην θνηλό. Καζνξηζηηθή ήηαλ ε ζπκβνιή ηνπ Γιάννη Σηαςπακάκη, θαζεγεηή ζην Τκήκα Πνιηηηθώλ Δπηζηεκώλ ηνπ ΑΠΘ. Η ζύληνκε παξέκβαζή ηνπ έθεξε ην επηρείξεκα ηνπ Frank ζε δηάινγν κε ηελ πνιηηηθή ζεσξία θαη ηα αξρηθά εξσηήκαηά ηνπ έδσζαλ ην έλαπζκα γηα κηα δσληαλή ζπδήηεζε.
Δπραξηζηνύκε πάξα πνιύ όινπο όζνη πήξαλ κέξνο ζηελ εθδήισζή καο. Γεθάδεο άλζξσπνη από ηελ Διιάδα, ην Ηλσκέλν Βαζίιεην, ην Παξίζη, ηηο Βξπμέιιεο, ηε Νέα Υόξθε θη άιινπ απνδεηθλύνπλ όηη νη εξεπλεηηθέο θνηλόηεηεο ζπγθξνηνύλ ζηελ πξάμε έλα επξύ δίθηπν πνπ δηαπεξλά ηα ζύλνξα θαη αλαπηύζζεη έλαλ γόληκν δηάινγν γύξσ από ζεκαληηθά δεηήκαηα. 8
Ποιορ είναι ο Thomas Frank Ο Thomas Frank είλαη πνιηηηθόο αλαιπηήο, ηζηνξηθόο, δεκνζηνγξάθνο θαη ηδξπηήο ηνπ πεξηνδηθνύ The Baffler. Οινθιήξσζε ηηο πξνπηπρηαθέο ηνπ ζπνπδέο ζηελ ηζηνξία ζην Παλεπηζηήκην ηεο Virginia θαη έιαβε κεηαπηπρηαθό θαη δηδαθηνξηθό δίπισκα ζηελ ηζηνξία από ην Παλεπηζηήκην ηνπ Chicago. Ο Frank έρεη ζπγγξάςεη αξθεηά βηβιία. Σην What’s the Matter with Kansas? How Conservatives Won the Heart of America (2004) αλίρλεπζε ηε δξακαηηθή κεηαηόπηζε ηνπ πνιηηηθνύ ιόγνπ από ηα θνηλσληθννηθνλνκηθά ζηα πνιηηηζηηθά δεηήκαηα, πξνθεηκέλνπ λα εμεγήζεη πώο ην Kansas θάπνηε παηξίδα ησλ αξηζηεξώλ θηλεκάησλ όπσο ην People‟s Party, έγηλε θνηλσληθά ζπληεξεηηθό ζηα ηέιε ηνπ 20νύ αηώλα. Τν βηβιίν ηνπ εμαζθάιηζε αλαγλώξηζε ζε εζληθό επίπεδν θαη ρξεζίκεπζε σο βάζε γηα έλα ληνθηκαληέξ κε ηνλ ίδην ηίηιν. Σην Listen, Liberal: Or, What Ever Happened to the Party of the People? (2016) εμέηαζε ηελ απνηπρία ηνπ Γεκνθξαηηθνύ θόκκαηνο λα αληηκεησπίζεη ην θνηλσληθό δήηεκα ηεο απμαλόκελεο αληζόηεηαο, ηε ζηξνθή ηνπ ζηνπο επνλνκαδόκελνπο επαγγεικαηίεο ηνπ ιεπθνύ θνιάξνπ σο ηε λέα εθινγηθή ηνπ βάζε θαη ζε κηα ζπλαηλεηηθή κνξθή πνιηηηθήο πνπ επλνεί ηηο ειίη. Σην ηειεπηαίν ηνπ βηβιίν, The People, Νο: Α Brief History of Anti-populism (2020), ν Frank δηεξεπλά ηνλ ηζηνξηθό ξόιν πνπ δηαδξακάηηζε ν ιατθηζκόο ζηελ αλάπηπμε ηεο ακεξηθαληθήο δεκνθξαηίαο, κε ηηο ζεηηθέο ζπλδειώζεηο πνπ ν όξνο είρε, θαη ηα αληη-ιατθηζηηθά ζηεξεόηππα πνπ εκθαλίζηεθαλ ηελ δεθαεηία ηνπ 1890 θαη έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί αθόκα θαη πξόζθαηα από ηνπο θηιειεύζεξνπο σο αληίδξαζε ζηνλ Trump. Ππόζθαηα άπθπα ηος ζςγγπαθέα: The pessimistic style in American politics: https://harpers.org/archive/2020/05/how-the-anti-populists-stopped-bernie-sanders/ It's the healthcare system, stupid: https://mondediplo.com/2020/08/02populism-expertise We need to reclaim populism from the right. It has a long, proud leftwing history: https://www.theguardian.com/commentisfree/2020/sep/12/we-need-to-reclaimpopulism-from-the-right-it-has-a-long-proud-leftwing-history America, the panic room: https://mondediplo.com/2020/10/04usa Κπιηικέρ για ηο The People, No We must learn to embrace populism: https://www.jacobinmag.com/2020/09/populism-thomas-frank-the-people-no-review Reclaiming “Populism”: On Thomas Frank‟s “The People, No”: https:// lareviewofbooks.org/article/reclaiming-populism-on-thomas-franks-the-people-no/ Reclaiming populism from the elites: https://www.washingtonpost.com/outlook/reclaiming-populism-from-theelites/2020/07/16/8ed7d34e-888f-11ea-9dfd-990f9dcc71fc_story.html 9
Τν ζεκηλάξην ηνπ Γεθεκβξίνπ: Emmy Eklundh Με κεγάιε επηηπρία θαη ζε δεζηή αθαδεκατθή αηκόζθαηξα πξαγκαηνπνηήζεθε ηνλ Γεθέκβξην ε ηειεπηαία εθδήισζε ηνπ Κύθινπ Μειέηεο ηνπ Λατθηζηηθνύ Φαηλνκέλνπ γηα ηελ ρξνληά κε ηίηιν 'The state of the field in populism studies in 2020'. Η Emmy Eklundh, ιέθηνξαο ζην Παλεπηζηήκην ηνπ Cardiff, ζπλ-ζπληνλίζηξηα ηνπ Populism Specialist Group ηεο PSA θαη ζπλ-επηκειήηξηα ηνπ ζπιινγηθνύ ηόκνπ ‘The Populist Manifesto' καο παξνπζίαζε κε άξηην ηξόπν ηελ εηήζηα επηζθόπεζε ηνπ πεδίνπ. Η παξνπζίαζή ηεο ζηάζεθε ζηηο βαζηθέο αθαδεκατθέο ζπδεηήζεηο θαη ζηηο πην θαίξηεο εξεπλεηηθέο εμειίμεηο. Μηα βαζηθή πηπρή ήηαλ ε δηθή ηεο δνπιεηά γηα ηα ζπλαηζζήκαηα θαη ηελ επηηειεζηηθόηεηα πνπ δηεπξύλεη ηνλ νξίδνληα ησλ ιατθηζηηθώλ ζπνπδώλ. Η ζπδήηεζε πνπ αθνινύζεζε ήηαλ ηδηαίηεξα δσληαλή θαη δείρλεη ηελ δηάζεζε αλαζηνραζκνύ ησλ εξεπλεηώλ ηνπ πεδίνπ. Η ζπκκεηνρή πνιιώλ λέσλ εξεπλεηώλ θαη αλαγλσξηζκέλσλ αθαδεκατθώλ από ηελ Διιάδα θαη ην εμσηεξηθό απνδεηθλύεη όηη ν «Κύθινο Μειέηεο» ηνπ Τκήκαηνο Πνιηηηθώλ Δπηζηεκώλ ηνπ ΑΠΘ αλαδεηθλύεηαη ζε έλαλ ζεκαληηθό θόκβν ηνπ επξύηεξνπ δηθηύνπ νκάδσλ πνπ δνπιεύνπλ πάλσ ζην ιατθηζηηθό θαηλόκελν.
Δπραξηζηνύκε ζεξκά ηελ Emmy Eklundh θαη όινπο όζνη παξαθνινύζεζαλ ηελ εθδήισζε θαη πήξαλ κέξνο ζηνλ δηάινγν.
10
Ποια είναι η Emmy Eklundh Η Emmy Eklundh πξαγκαηνπνίεζε ηηο πξνπηπρηαθέο ζπνπδέο ηεο ζην Παλεπηζηήκην ηνπ Lund ζηε Σνπεδία, ηηο κεηαπηπρηαθέο ζπνπδέο ηεο ζηηο δηεζλείο ζρέζεηο θαη ηελ θνηλσληθή ζεσξία ζην Παλεπηζηήκην Bremen ζηε Γεξκαλία θαη έιαβε ην δηδαθηνξηθό ηεο ζηηο πνιηηηθέο επηζηήκεο από ην Παλεπηζηήκην ηνπ Manchester. Απηή ηε ζηηγκή είλαη ιέθηνξαο ζην Παλεπηζηήκην ηνπ Cardiff, έρνληαο παιαηόηεξα δηδάμεη ζην King's College London, ζην Παλεπηζηήκην ηνπ Manchester θαη ηνπ Leicester. Τν εξεπλεηηθό ηεο έξγν ζπλδπάδεη ηε κειέηε ηεο επξσπατθήο πνιηηηθήο κε ηα αλαιπηηθά εξγαιεία ηεο πνιηηηθήο θαη θνηλσληθήο ζεσξίαο. Τν εξεπλεηηθό ηεο ελδηαθέξνλ εζηηάδεηαη ζηα θνηλσληθά θηλήκαηα θαη ηα αξηζηεξά πνιηηηθά θόκκαηα, θαη ηδηαηηέξσο ζηνλ αξηζηεξό ιατθηζκό ζηε πεξηνρή ηεο Νόηηαο Δπξώπεο.
Ππόζθαηερ δημοζιεύζειρ Eklundh, E. and Knott, A. eds. 2020. The Populist Manifesto: https://rowman.com/ ISBN/9781786612632/The-Populist-Manifesto Eklundh, E. 2020. Excluding emotions: The performative function of populism: http://siba-ese.unisalento.it/ind.../paco/article/view/21983 Eklundh, E. 2019. Emotions, Protest, Democracy: Collective identities in Contemporary Spain: https://www.routledge.com/.../Eklundh/p/book/9780815383635
11
Πξόζθαηεο δεκνζηεύζεηο Galanopoulos, A. (2020). Anti-populism and „normality‟ from Greece to Chile. Open Democracy. https://www.opendemocracy.net/en/ democraciaabierta/anti-populism-and-normality-from-greece-to-chile/ Markou, G. (2020). Left-wing populism and anti-imperialism: The paradigm of SYRIZA. Kairos: A journal of critical symposium 5 (1), pp. 32-46. https:// www.kairostext.in/index.php/kairostext/article/view/95 Μάπκος, Γ. (2020). Η έλλνηα ηνπ ιατθηζκνύ θαη ε πεξίπησζε ηεο ειιεληθήο ξηδνζπαζηηθήο αξηζηεξάο. Έρεισμα, η. 1, ζ. 24-42. https://www.he.duth.gr/ sites/default/files/ereisma_teyhos_1__0.pdf Venizelos, G., Galanopoulos, A., & de Barros, T. Z. (2019). Is there a leftwing anti-populism? Meet Slavoj Žižek. International Journal of Žižek Studies, 13 (3). https://zizekstudies.org/index.php/IJZS/article/view/1148. Venizelos, G. and Stavrakakis, Y. (2020). Left-populism is down but not out. Jacobin. https://www.jacobinmag.com/2020/03/left-populism-politicalstrategy-class-power Zicman de Barros, T. (2020). Desire and collective identities: Decomposing Ernesto Laclau‟s notion of demand. Constellations. https:// onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/1467-8675.12490 Zicman de Barros, T. (2020). Ταπηόηεηα, απόιαπζε θαη νη δεκνθξαηηθέο δπλαηόηεηεο ηνπ ιατθηζκνύ. Σην C. Hoffmann θαη J. Birman (επηκ.) Μια καινούργια ανάγνωση τοσ λαϊκισμού. Ψστανάλσση και Πολιτική, ζ. 97-143. Αζήλα: Δθδόζεηο Πιέζξνλ.
12
E-POP / Τεύρνο 2
Αλαθνηλώζεηο Δπηζθεθηείηε ην λέν καο θαλάιη ζην YouTube.
Populism Study Circle
Επόμενη ανοικηή εκδήλυζη 27 Ιαλνπαξίνπ 2020 Λαφκιζμόρ και Πανδημία Κεληξηθόο νκηιεηήο: Γιώπγορ Καηζαμπέκηρ Λέθηνξαο ζην Παλεπηζηήκην ηνπ Loughborough (UK) Πεξηζζόηεξα ζύληνκα ζηα social media ηνπ «Κύθινπ»
13
Δπηθνηλσλία Κύκλορ Μελέηηρ ηος Λαφκιζηικού Φαινομένος/Populism Study Circle
@PopulismStudy populismstudycircle@gmail.com
populism.wixsite.com/populismstudycircle issuu.com/populismstudycircle Populism Study Circle
14