IR IN CHALUR SAINZA SGUAZZER ENERGIA
PASCHAIVELMAING TRES IL TEMP DA CHALUR
La chalur dals stambuochs es singulera. Ella ho lö d’inviern ed a nu do üngüns cumbats d’ierarchia scu per exaimpel tals tschiervs. Stambuochs cumbattan pü gugent da sted, cur ch’els chattan nudritüra avuonda. RO
ticamaing pü üngüns cumbats d’ierarchia, dimpersè il pü da tuot l‘üna u l’otra show d‘ün buoch chi voul fer impreschiun e marker il schef.
Dand cuort da la cua signalisescha la chevra ch’ella es pronta per la copulaziun. Foto: Flurin Leugger
RO
Il buoch dominant fo la cuort a la chevra. El as stenda e tira sü il leiv. Foto: Claudio Gotsch
Il temp da chalur dals stambuochs cumainza la fin november e düra fin aint pel schner; il temp il pü intensiv es circa intuorn Nadel. Düraunt quist temp vivan ils stambuochs in tröps masdos. L’ierarchia traunter ils buochs pü vegls es da quel temp già determineda e vain be fich d’inrer missa in dumanda da buochs giuvens revoluziunaris. Perque nu do que düraunt il temp da chalur pra-
36
L’act da copulaziun düra be pochas secundas Ils buochs dominants (ca. a partir da nouv ans) paun fer in tuotta calma e sainza grands sforzs la cuort a las chevras bramedas. Il prüm sguincheschan las chevras auncha a las avanzas, alura signaliseschane lur prontezza dand cuort da la cua. L’act da copulaziun chi segua düra be pochas secundas. A partir da la fin meg ed impustüt in gün partureschan las chevras ün, d’inrer duos uzöls. Quist cumportamaint da copulaziun ourdvart paschaivel spargna energia ed es eir üna