HISTORIEK \
Flandria-Superia: de sneuvelronde van een Europese topspeler Jan Bart Van In, hoofdredacteur
De opkomst, de gloriejaren en de neergang van de West-Vlaamse fietsenfabrikanten Flandria en Superia vormen een boeiend, leerrijk en kleurrijk hoofdstuk in de naoorlogse West-Vlaamse industriële geschiedenis. Door hun rol als werkgever voor ruim 2.000 medewerkers, wegens de nauwe band met de grote namen uit de Belgische wielersport en ook door de talrijke nevenintriges. De ‘bandbreuk’ in mei 1981 was het roemloze einde van een concern dat in de jaren ‘70 van de vorige eeuw alles in zijn mars had om een wereldspeler te worden en te blijven in zijn sector. Maar verlamd door twisten onder de familiale vennoten en een conservatief beleid, ging het Flandria-imperium bergaf zonder valhelm. Het bankroet van het wereldbefaamde
gecreëerde merknaam Superia.
duidelijk gemaakt waarom de Vlaamse
Flandria dat in mei 1981 nog 500
Uitgedragen door de topprestaties
industriële reus ten onder ging. Verlamd
mensen tewerkstelde, was één van de
van Flandriens zoals Briek Schotte
door aanhoudende ruzies onder de
meest opzienbarende faillissementen
en later Freddy Maertens en Walter
familiale managers-aandeelhouders,
uit de naoorlogse (West-)Vlaamse
Godefroot, werd wielersponsor
reageerde het bedrijf niet krachtig op
industriële geschiedenis. Het betekende
Flandria een toonaangevend product
de verschuivingen in de markt van
het einde van een industrieel epos dat
op de wereldmarkt van fietsen en later
fietsen en bromfietsen, waardoor het
startte in 1924 met de oprichting van
ook van bromfietsen. Ook Superia
met een log productieapparaat niet
de werkhuizen Gebroeders Claeys
spande grote namen uit de Belgische
langer concurrentieel was op een
door vier broers, die van artisanale
wielersport voor zijn kar.
steeds competitievere markt.
merknaam De Westvlaamsche Leeuw)
Op het hoogtepunt, in het begin van de
Genekt door onstabiliteit
overstapten naar een volwaardige
jaren ‘70, produceerde Flandria 450.000
In een rapport uit juli 1980 (één jaar
rijwielindustrie. Met ‘Flandria’ als nieuw
fietsen, 110.000 bromfietsen, 100.000
voor het faillissement) omschreef
uitgangsbord.
verwarmingstoestellen en 350.000
adviesbureau IMBO de toestand
rijwielfabrikage (oorspronkelijk onder de
grasmaaiers in vier fabrieken: Zedelgem
als volgt: “Intrinsiek zijn er in de
De familie Claeys uit Zedelgem was
en Zwevezele, het Noord-Franse
onderneming geen redenen
de spil achter een industriële dynastie
Warneton en het Portugese Agueda.
aanwezig om er het bijltje bij neer
in metaalbewerking, die ook de basis
In die glorieperiode was de groep
te leggen. De dramatische toestand
vormde voor de ontwikkeling van New
werkgever voor 2.500 mensen en de
is uitsluitend het gevolg van een
Holland Belgium (voorheen Claeyson),
opening van een verkoopcentrum nabij
groeiend wantrouwen, in eerste plaats
een wereldspeler op de markt van
de Empire State Building op Broadway
van de kredietinstellingen, wegens
oogstmachines, en van Remi Claeys
in New York moest de internationale
voortdurende onstabiliteit aan de top
Aluminium uit Lichtervelde (vanaf 2013
ambities ondersteunen.
en de vermenging van belangen tussen
SAPA en sinds augustus 2021 terug
West-Vlaanderen Werkt 2021 #4 - 2022 #1
/ 18
NV A. Claeys Flandria en de BVBA De uitgebreide, complexe en vaak
Flandria Immo-Rent, tussen bedrijf en
turbulente geschiedenis van het
privé-rekeningen, tussen moederbedrijf
De muur van Zedelgem
Flandria-concern werd voor het eerst
en verwante bedrijven.” (einde citaat)
In 1957 leidde een hoog oplopend
gebundeld in de thesis (masterproef
conflict tussen de twee resterende
voor UGent) van historicus Isabel de
Het ging dus om de typische
broers, Aimé en Remi Claeys, tot een
Decker uit 1999. Isabel de Decker
anomalieën die wel meer
breuk in de fietsenfabriek, die toen
worstelde zich door de stapels
familiebedrijven ten gronde
letterlijk door een muur in twee delen
op diverse plaatsen verspreide en
hebben gericht. Indien Flandria
werd opgesplitst. Voortaan ging Aimé
toen nog onvolledige Flandria-
zijn management tijdig had
Claeys solo door onder de vlag van
archieven. Zij interviewde ook diverse
geprofessionaliseerd en
Flandria, terwijl buurman Remi een
oud-werknemers en managers van het
gedefamilialiseerd door eventueel naar
felle en uitputtende concurrentieslag
bedrijf. In haar verhandeling ‘Flandria:
de beurs te trekken, te automatiseren
begon met rijwielen onder de nieuw
de leeuw van weleer’, wordt ook
en met de kwetsbare delen van de
omgedoopt in Remi Claeys Aluminium).
