RYNEK ZDROWIA W PIgułCE

Szpitale polowe i skoki zachorowań, zdziesiątkowane przez zakażenia i kwarantanny szeregi medyków, uchwalona i zaraz potem cofana premia za walkę z COVID-19 – to jedne z ważniejszych kwestii w październiku. Niestety, zarządzanie sytuacją kryzysową kulało. Ale też były pozytywy – uchwalenie przez Sejm ustawy o zawodzie farmaceuty to jeden z nich.

ALEKSANDRA KUROWSKA Redaktor Naczelna Cowzdrowiu.pl

Finanse Poznaliśmy plan finansowy NFZ na 2021 r. Jeśli zestawimy go z tym, który obecnie obowiązuje, wydatki na świadczenia mają wzrosnąć w 2021 r. do 98,68 mld zł, z planowanej kwoty niespełna 96,6 mld zł. To nieco ponad 2,15 proc. Przy porównaniu planu na 2021 r. z pierwotnym na ten rok, wzrost wyniesie ponad 7 mld zł. Najwięcej emocji wzbudziły wydatki na leki w szpitalach. W programach lekowych i chemioterapii przewiduje się spadek finansowania. Wzbudziło to protesty organizacji reprezentujących firmy farmaceutyczne. Ale warto pamiętać, że po rozwiązaniu części rezerw, wydatki na ten zakres świadczeń są co roku podnoszone. Na refundację leków i wyrobów medycznych poza szpitalami zaplanowano kwotę 8,37 mld zł (w tym na refundację leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych dostępnych w aptece na receptę – 8,335 mld zł). W planie na 2020 rok wartości te były nieznacznie wyższe i wynosiły 8,42 mld (w tym 8,336 na refundację apteczną). Według obecnie obowiązującego planu, wydatki 2020 na ten cel wyniosą ogółem 8,9 mld zł.

System Jak pisaliśmy ostatnio, 5 września wygasło wiele COVID-wych zmian dla ochrony zdrowia. Szpitale nie będą już dostawać co miesiąc 1/12 wartości za leczenie – uznał minister zdrowia. A w październiku znów przywrócił tę regulację. Podobnie wrócono do szpitali jednoimiennych, choć nazwano je koordynującymi i zakaźnymi. Do ostatniej chwili, mimo apeli medyków, nie odwoływano też ust-

nego egzaminu PES. MZ zapierało się, że będzie on zgodnie z planem i decyzje podjęło już, gdy trwały ustne. Do niechlujności i łamania nie tylko dobrych praktyk, ale też procedur przy szykowaniu nowych przepisów, jesteśmy już przyzwyczajeni. Także do nowelizowania wiele razy ustaw, ale też do zarządzeń NFZ działających wstecz, czy luk prawnych, gdy jakieś rozporządzenie wygasa, a nie jest gotowe kolejne na czas. Ale nawet osoby, które mało co w stanowieniu prawa dziwi, zaskoczyła decyzja PiS i rządu, by uchylić przyjęte przez posłów (głosami też PiS) dodatki dla pracowników medycznych. Jeszcze zanim opublikowano nową ustawę COVID-ową, a zaraz po jej ostatecznym uchwaleniu przez parlament, złożono poselski projekt nowelizacji cofający korzystne dla lekarzy, pielęgniarek i inne grupy zawodowe dodatki. A na dodatek szef PiS, wicepremier Jarosław Kaczyński, zaostrzył sytuację stwierdzając, że „zmiana przeprowadzona przez izbę wyższą sprowadza się do dwóch punktów. Po pierwsze do tego, że ten co przez telefon udziela porad i nawet nie widuje się z chorymi i ten, który ryzykuje i walczy z COVID-em bezpośrednio – mają być potraktowani tak samo. I to jest nadużycie moralne. A to drugie to prowadzi do dodatkowych 40 mld złotych, to jest zniszczenia całych finansów publicznych. Robicie to specjalnie, po to, żeby zniszczyć polskie państwo”.

W projekcie nowelizacji za to powołano się nie tylko na finanse, ale i sprawiedliwość, która dodatkami mogłaby być zaburzona. Pilotaż programu bariatrycznego KOS-BAR zostanie uruchomiony pod koniec bieżącego lub na początku przyszłego roku – poinformował Bernard Waśko, wiceprezes NFZ. Według danych NFZ, w 2019 wykonano w Polsce ok. 4,5 tys. operacji bariatrycznych. Roczny przyrost wykonywanych zabiegów sięga obecnie 20%. Operacje bariatryczne wykonywane są w ok. 60 ośrodkach w kraju.

leki Ustawa o zawodzie farmaceuty przez lata była zapowiadana przez kolejne rządy, a projekt pojawił się z dużym opóźnieniem i utknął. Gdy trafił do Sejmu, było też wiele przepychanek, głównie na linii apteki indywidualne i apteki sieciowe. Pojawiały się też poprawki w sprawie techników farmaceutycznych. Ostatecznie z puli ok. 40 proponowanych zmian, Sejm przyjął tylko jedną. Ustawa przeszła przy 254 głosów “za”, 13 “przeciw” i 174 wstrzymujących się (opozycji). Trafi teraz do Senatu. Jak wynika z ostatnich raportów, utrzymuje się pozytywny trend dobrej dostępności leków na receptę, a lista braków – przy których trudno o zamienniki – skróciła się do 18 pozycji. Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych informuje o sygnałach dotyczących podszywania się pod jego urzędników przez osoby nieuprawnione. Mają one m.in. proponować w imieniu Urzędu współpracę podmiotom związanym z rynkiem farmaceutycznym. O podszywaniu się pod urząd ostrzegał też w ostatnich dniach sanepid. NFZ rusza z kampanią w sprawie leków. Jak podaje, aż 1/3 Polaków po 65 roku życia przyjmuje co najmniej 5 leków dziennie. Zażywanie wielu medykamentów jednocześnie, zwane poli-

Wiceminister Anna Goławska będzie odpowiedzialna za informatyzację sektora zdrowia w tym m.in. nadzór nad Centrum e-Zdrowia. „Zależy mi na dalszym dynamicznym rozwoju informatyzacji ochrony zdrowia. Chcę, aby telemedycyna stała się powszechna w publicznym systemie, szczególnie w zakresie elektronicznej dokumentacji medycznej oraz narzędzi umożliwiających udzielenie świadczeń zdalnie” – powiedziała wiceminister Anna Goławska w związku z nominacją na stanowisko ministra.

pragmazją, zwiększa ryzyko wystąpienia groźnych powikłań i wzajemnych interakcji. Narodowy Fundusz Zdrowia rozpoczyna kampanię edukacyjną, która zwróci uwagę seniorów na liczbę przyjmowanych leków oraz zminimalizuje ryzyko nadmiernego i niekontrolowanego oddziaływania farmakologii na ich zdrowie i życie. Jeszcze do niedawna, co drugi kupowany w polskiej aptece lek był wyprodukowany przez krajowych producentów, obecnie tylko co trzeci – wynika z raportu „Makroekonomiczny wpływ sektora farmaceutycznego na polską gospodarkę” przygotowanego przez Katedrę Teorii i Analiz Systemów Ekonomicznych Uniwersytetu Łódzkiego. Autorzy podkreślają, że udział krajowego przemysłu farmaceutycznego w pol– Mamy świadomość, że obecna sytuacja epidemiczna powoduje potrzebę koncentrowania się placówek medycznych głównie na bieżących zadaniach związanych z walką z koronawirusem, staramy się jednak, żeby tempo cyfryzacji zdrowia nie zwalniało. Warto pamiętać, że e-skierowania przynoszą realne korzyści również w warunkach pandemii, pozwalają m.in. na skierowanie pacjenta w trakcie teleporady na kolejną wizytę czy badanie oraz umożliwiają zdalną rejestrację. Jesteśmy w stałym kontakcie ze środowiskiem medycznym, zapewniamy placówkom wsparcie techniczne oraz program szkoleń w ramach Akademii CeZ, a NFZ uruchomił dodatkowe finansowanie – mówi Agnieszka Kister, dyrektor Centrum e-Zdrowia. E-skierowanie w liczbach Dynamika przyrostu nowych e-skierowań w ostatnich miesiącach znacząco skim PKB spada, a to oznacza, że coraz bardziej uzależniamy się od dostaw z zagranicy.

Personalia Powołano nową wiceminister zdrowia – Annę Goławską, która odpowiada m.in. za informatyzację. Przy okazji przeprowadzono wiele innych zmian w podziale kompetencji wiceministrów. Doszło też do odwołania Jakuba Adamskiego z funkcji dyrektora Departamentu Analiz i Strategii. Dodatkowo, Adam Niedzielski zdecydował, że Blanka Wiśniewska pełnić będzie funkcję dyrektora generalnego w Ministerstwie Zdrowia, z którego odwołano Annę Goławską. Jadwiga Emilewicz, która do 6 października tego roku pełniła funkcję wiceprezesa Rady Ministrów, prawdopowzrosła. Tylko w październiku wystawiono prawie tyle samo elektronicznych skierowań, co w pierwszych ośmiu miesiącach 2020 roku. Przełomowy moment nastąpił w lipcu br., gdy Narodowy Fundusz Zdrowia uruchomił dodatkowe finansowanie za obsługę e-skierowania. W porównaniu z czerwcem, wystawiodobnie zasiądzie w sejmowej Komisji Zdrowia. W latach 2015–2018 piastowała funkcję podsekretarza stanu w Ministerstwie Rozwoju, w latach 2018–2019 była minister przedsiębiorczości i technologii, a w latach 2019–2020 minister rozwoju. Zajmowała się m.in. kwestiami związanymi z lekami. Z resortem pożegnał się też jeden z jej podwładnych – odpowiedzialny m.in. za branżę farmaceutyczną wicedyrektor Departamentu Innowacji Jan Staniłko. Był czas, że zasiadał on nawet w Komisji Ekonomicznej MZ i brał udział w negocjacjach cen leków. Odpowiadał też za RTR, czyli refundacyjny tryb rozwojowy, którego jak na razie się nie doczekaliśmy, który miał premiować działalność branży farmaceutycznej w Polsce (badania, produkcję le-

Od 8 stycznia 2021 roku skierowania – z kilkoma, ściśle określonymi wyjątkami – będą mogły być wystawiane wyłącznie elektronicznie. Do końca października 2020 r. 33 tysiące lekarzy wystawiło ponad 3 mln e-skierowań, a w każdym tygodniu do systemu podłącza się ok. 140 nowych podmiotów.

ków itp.).  no wtedy prawie 6 razy więcej tych elektronicznych dokumentów. Z początkiem listopada, e-skierowanie wystawiało 54 proc. placówek medycznych, a 34 proc. było gotowych do ich realizowania. W skali kraju średnio dziennie wystawianych było w tym okresie ok. 30 tys. e-skierowań. W każdym tygodniu do systemu podłącza się ok. 140 nowych podmiotów. Jak wskazuje dyrektor Agnieszka Kister, spadek średniej liczby wystawianych dziennie e-skierowań związany jest z ogólnym spadkiem wystawianych skierowań w związku z koronawirusem i ograniczeniem zabiegów planowych. 

Źródło: Centrum e-Zdrowia