PLT magazine | februari 2024

plt

plt 12 / magazine / februari 2024 / dans, toneel, vlakkevloer, klassiek, opera en educatie bij plt

magazine

het nationale theater / p.10 Brown Sugar Baby lei wang / p.40 Het moet altijd perfect zijn! jesus christ superstar / p.46 Ivo van Hove regisseert iconische Jesus Christ Superstar

Interviews met de makers, tips van de programmeurs, nieuws van het theater

02

inhoud

VOORWOORD

KLASSIEK

TONEEL

Voorwoord Door Janine Dijkmeijer • pagina 4

NBE meets ‘De Paek’ Interview met hoboïst Bart Schneemann • pagina 6

Brown Sugar Baby Het Nationale Theater • pagina 10

DANS

CONTEXT

KLASSIEK

schrit_tmacher Festival 2024 Interview met Janneke Schmeitz • pagina 14

Meer Context • pagina 18

Janine & Isabelle Interview met Stijn Waterval • pagina 22

COLOFON

FOTOCOLOFON

Uitgave: PLT

Jonathan Widdershoven, Gordon Meuleman, Camilla Greenwell, Lukas Beck, Tycho Merijn, Jean-Pierre Geusens, Jan Versweyveld, Mathijs Brussaard, Julie Calbert, Boy Hazes, Cor Mulder, Anne Claire de Breij, Katharina Kemme, Ling Youjuan, Maarten Vanden Abeele, Chris Koolmees, Ben van Duin, M. Twiehaus, groenergras, Tetsuro Miyazaki, Ben-

ning & Gladkova, Jean-Pierre Geusens, Mark David, Bjorn Frins, Jiri Buller, Koen Broos, Illias Teirlinck

plt.nl +31 (0)455716607

Eindredactie: Tessa Reijnders, Stijn Waterval Tekst en redactie: Karin Theunissen, Janine Dijkmeijer Ontwerp: Lyanne Polderman

COVER Club Lam - Maankoningin do 7 & vr 8 mrt / 20.30 uur / Toon Hermans Theater / Laaglandzaal / € 18,00 Wijzigingen en fouten voorbehouden.

plt 12

inhoud

03

TONEEL

JEUGD

TONEEL

Club Lam Maankoningin Interview met Marloes IJpelaar • pagina 26

Pluusj Familietheaterfestival • pagina 30

Augustus: Oklahoma Première en dernière bij PLT • pagina 33

KLASSIEK

TONEEL

TONEEL

La scala di seta & Il signor Bruschino van Rossini Marcos Darbyshire • pagina 36

Het moet altijd perfect zijn Interview met Lei Wang • pagina 40

KomPas-tips Met 3 nieuwe voorstellingen • pagina 44

MUSICAL

EDUCATIE / VRIENDEN

TIPS

Jesus Christ Superstar Interview met Ivo van Hove • pagina 46

DANK, DANK, DANK aan onze vrienden • pagina 50

Tips van de programmeurs Laat u verrassen • pagina 9, 21, 25, 32, 39, 43

04

voorwoord

plt 12

voorwoord

05

Beste theaterliefhebbers, Het is met groot genoegen dat ik u welkom heet bij deze nieuwe editie van ons theatermagazine.

Een magazine dat niet alleen de rijke verscheidenheid van onze voorstellingen belicht, maar ook een kijkje geeft achter onze schermen, waar de magie van onze podia tot leven komen.

In de komende pagina’s nemen we u mee op een bijzondere theaterreis, die begint met een ontmoeting tussen Het Nederlands Blazers Ensemble en ‘De Paek’, de bijnaam van Harmonie Sint Joseph alias Sint Joep uit Sittard. Zij komen samen voor een weekend vol muziek. Het feit dat ze elkaar (nog) niet kennen, maakt deze ontmoeting extra betekenisvol, die niet alleen regionale trots, maar ook professionele excellentie omarmt.

Tegelijkertijd klopt er in Heerlen binnenkort een andere ritmische melodie: de repetities voor ‘Brown Sugar Baby’ bij Het Nationale Theater zijn in volle gang. Regisseur Eric de Vroedt laat zich inspireren door een verborgen familiegeschiedenis en de jazzbands van zijn opa. In april komt dit gloednieuwe stuk tot leven, met de ‘Heerlense’ Hein van der Heijden als bandleider en live gespeelde jazzmuziek. En natuurlijk mogen we schrit_tmacher niet vergeten! In februari opent het Nederlandse programma van de 29ste editie van schrit_tmacher just dance! met een Nederlandse première van de wereldberoemde Imre en Marne van Opstal. Deze Limburgse dansiconen openen het festival met ‘Voodoo Waltz’, een fascinerende dialoog tussen dans en tekst tijdens het grootste dansfestival van de euregio.

Maar onze theaters zijn niet alleen een plek om achterover te leunen. Als u wilt, neemt u actief

deel aan kunst en cultuur. Daarom nodigen we u uit om meer te weten te komen over het maakproces van een voorstelling. Wilt u zelf in actie komen? Wilt u ervaren wat een acteur of danser doormaakt? Of verdiept u zich liever in actuele thema’s? Bij diverse voorstellingen bieden we u de kans om deel te nemen aan extra activiteiten, zodat u meer inzicht krijgt en nieuwe perspectieven ontdekt. Na afloop verlaat u onze theaters gegarandeerd als een rijker mens.

Als klap op de vuurpijl brengen we dit seizoen ‘Jesus Christ Superstar’, een musical die behoort tot de meest iconische in de geschiedenis van het genre. Geregisseerd door de gerenommeerde Ivo van Hove, zet deze productie een bijbels verhaal over de laatste week van het leven van Christus neer. Ivo van Hove toont Jezus niet als mythe maar als mens, en zijn ferme artistieke handtekening belooft een onvergetelijke ervaring.

Ik wil deze gelegenheid ook aangrijpen om mijn oprechte waardering voor u uit te spreken. Dankzij u groeit onze theatergemeenschap. U bent niet alleen toeschouwer, maar deel van ons verhaal, onze reis, en onze passie voor kunst.

Dus, laat u betoveren door de leefwereld van de artiesten, en laten we samen genieten van dit onvergetelijke theaterseizoen.

Met warme groeten, Janine Dijkmeijer Algemeen directeur en hoofdprogrammeur PLT

06

nbe meets de paek / interview

NBE meets De Paek

Nederlands Blazers Ensemble ontmoet wie?

‘De Paek’ is de bijnaam van Harmonie Sint Joseph alias Sint Joep uit Sittard. Regionale Trots en professioneel ontmoeten elkaar in juni voor een weekend muziek maken én een gezamenlijk concert in het Toon Hermans Theater. Ondanks dat zij elkaar (nog) niet kennen verheugen beide gezelschappen zich enorm op de samenwerking.

“Allebei worden wij uit onze comfortzone gehaald.

Dat is altijd inspirerend”, legt NBE’s artistiek leider en hoboïst Bart Schneemann uit in een interview.

plt 12

Interview met hoboïst Bart Schneemann

nbe meets de paek / interview

Het NBE speelt zo’n 80 keer per jaar voor uitverkochte zalen in binnen- en buitenland. Vanwaar dit evenement met een harmonie uit Sittard?

“Naast ons vaste repertoire willen we één keer per jaar iets doen dat ons triggert en inspireert om onze muzikale grenzen te verleggen. Daarvoor gaan wij elk jaar een samenwerking aan met een muziekgezelschap ergens in Nederland. Daarnaast zien wij het als een roeping om contact te houden met amateurblazers.

Je zou verwachten dat dit contact tussen de amateur- en professionele muziekwereld er geregeld is in de vorm van workshops en talentprogramma’s. In de praktijk ontmoeten we elkaar maar heel zelden, terwijl die interactie juist zo belangrijk is om talenten te ontdekken en te voelen wat er muzikaal leeft. In ons jaarlijks ‘meets’ programma spelen beide aspecten een rol.”

Hoe hebben jullie De Paek ontdekt?

“Dat hebben we aan PLT te danken.

Wij zijn een tijdje geleden een liaison

07

aangegaan met PLT om steviger wortel te schieten in Limburg, de thuisprovincie van de ‘blaosmuziek’. PLT heeft ons gekoppeld aan De Paek. Op dit moment kennen we elkaar nog niet maar ik ben ervan overtuigd dat we elkaar kunnen inspireren. Muziek verbindt altijd.”

Hoe ziet het programma van jullie ontmoetingsweekend er uit?

“We beginnen met workshops met solisten en groepen uit het orkest. In die workshops hopen wij dat wij de harmonieleden kunnen inspireren om out of the box dingen te doen die zij nooit eerder hebben gedaan. Bij NBE spelen wij bijvoorbeeld zonder dirigent. Lukt dat ook bij een harmonie? We gaan het zien.

Wij geven onze concerten graag een theatraal tintje, dus wellicht kunnen we de harmonieleden laten nadenken over licht of over hoe je opkomt en afgaat.

Onder de streep hopen wij dat wij iets kunnen bijdragen aan hun cultuur van concerten geven, spelen en repeteren.

Tegelijk halen wij inspiratie bij hen op.

08

nbe meets de paek / interview

Van zo’n uitwisseling pik je altijd iets op, simpelweg omdat je een andere cultuur hebt.”

Om out of the box te durven treden is er vertrouwen nodig. Hoe zorg je daarvoor?

“Om aansluiting te vinden met de voltallige harmonie bereiden wij het weekend met de hulp van de dirigent en een aantal leden van De Paek heel goed voor.

Samen maken we een database van alle spelers. Wie zijn zij, wie kan er soleren, welke groep speelt goed samen, wat is hun muzikale karakter? Op basis van deze informatie stellen wij het muziekprogramma samen met stukken die NBE speelt zonder De Paek, muziek die De Paek speelt zonder ons én een programma waarin zij een onderdeel van ons worden en wij een onderdeel van De Paek. Uiteindelijk ontstaat er zo een programma waarin we de handen in elkaar slaan en waar het publiek van kan genieten. Want na twee dagen komt het grote moment dat we met alle toeters en bellen een gezamenlijk concert geven.”

Weet je al van welke muziek we kunnen gaan genieten?

“Nee, dat gaan we dus samen ontdekken.

We beginnen met open oren en een open mind aan de samenwerking en gaan met elkaar uitvinden wat we samen goed kunnen spelen en wat hier leeft. Maar, één ding staat vast: zet de blazers van NBE en de 80 musici van De Paek samen op een podium en je krijgt een uniek evenement dat je van je stoel blaast.”

Het slotconcert van NBE meets De Paek vindt zaterdag 8 juni plaats in het Toon Hermans Theater. Daarvoor komt het NBE ook op woensdag 28 februari naar Sittard met de voorstelling De Schepping in samenwerking met de Vlaamse schrijver Bart Moeyaert. Wie zich tenslotte afvraagt waar de naam De Paek naar verwijst? Op de website van Sint Joseph lezen we: “In ons mooie Sittard staan wij bekend als Sint Joep of De Paek, naar de leden van het eerste uur die de zoolranden van de schoenen paekzjwart (pekzwart) maakten.” Wie wil weten of de harmonie deze traditie in ere houdt, is welkom om te komen kijken.

• za 8 jun NBE meets ‘De Paek’ 20.00 uur / Toon Hermans Theater - Grote Zaal / €24,50

plt 12

tips van de programmeurs

09

ZO 2 MRT

Echo Collective plays Jóhann Jóhannsson 12 Conversations With Thilo Heinzmann

Betti Plug Programmeur Muziek “Op de drempel van de winter naar het voorjaar betovert het neo-klassieke Echo Collective ons met minimalistische muziek. Dit Belgische strijkkwartet staat bekend om zijn intieme liveshows én fascinerende samenwerkingen. Misschien ken je het van hun samenwerkingen met Blixa Bargeld, bands als Radiohead en grote componisten zoals

Nils Frahm. In Heerlen spelen deze topmusici 12 Conversations With Thilo Heinzmann van Jóhann Jóhannsson. Met dit stuk brengen zij een mooi eerbetoon aan deze in 2018 veel te vroeg overleden IJslandse componist. Prachtige muziek op het snijvlak van pop en klassiek die onder je huid kruipt.”

Muziek - Klassiek, Pop / Rock / Aanvang: 20:30 uur / Theater Heerlen - LIMBURGzaal / €22,00

Eric de Vroedt

In mightysociety10 dook regisseur Eric de Vroedt voor het eerst via zijn familiegeschiedenis in het koloniale verleden van Indonesië. In het toneelstuk ging zijn alter ego – gespeeld door Heerlenaar Hein van der Heijden, die voor deze rol genomineerd werd voor de Louis d’Or – de confrontatie aan met zijn vader. In De eeuw van mijn moeder ontvouwde hij de geschiedenis van zijn moeder, die haar hele leven worstelde met haar Indische afkomst. Nu zet hij de verhoudingen in de turbulente nadagen van de Nederlandse kolonie op scherp aan de hand van de geschiedenis van zijn opa, trompettist in de legendarische jazz bigband Brown’s Sugar Babies – wederom met Hein in de hoofdrol.

plt 12

brown sugar baby

Brown Sugar Baby Bij Het Nationale Theater zijn de repetities voor Brown Sugar Baby in volle gang. Op 25 en 26 april is dit gloednieuwe stuk, waarvoor regisseur Eric de Vroedt zich liet inspireren door een verborgen familiegeschiedenis én de jazzbands van zijn opa, in Heerlen te zien met Hein van der Heijden als bandleider. Aan de hand van vier sleutelscenes duiken Eric en Hein in de achtergronden van deze zenuwslopende komedie met live gespeelde jazzmuziek.

Scene 1.

Batavia 1935. In de hal van Grand Hotel der Nederlanden maakt de Indische familieband Brown’s Sugar Babies zich op voor de finale van een groot jazzconcours.

Eric: “Het hotel en Brown’s Sugar Babies hebben echt bestaan en mijn opa heeft

écht in deze bigband gespeeld. Met zijn broers maakte hij eerst krontjongmuziek, maar die stijl werd door de koloniale elite die in de hotels verbleef té Indonesisch en ongepast gevonden. Veel bands schakelden daarom over naar jazz. Wij hebben een stoffig – Tempo Doeloe – beeld van deze periode in het koloniale Indonesië. Maar vooral in de steden was het een opwindende tijd, waarin nachtenlang gedanst werd op nieuwe muziek van jazzgrootheden als Duke Ellington en Gershwin.”

Scene 2.

Backstage stapelen de problemen zich op voor de band. En dan moet last minute ook nog de drummer vervangen worden.

Eric: “Achter het witte, romantische beeld van het hotel gaat een wereld van grote verschillen schuil, waarin de Indonesische bevolking steeds meer tegenover de koloniale elite komt te staan. Brown’s Sugar Babies bestond en bestaat ook in het toneelstuk uit Indonesische, Indische en Nederlandse muzikanten. Indische mensen werden als Europeanen – de elite – gezien, terwijl Indonesische mensen

11

12

brown sugar baby

niet eens in het hotel mochten komen.

De bandleider wil geen politieke discussie rond het ontslag van een van de bandleden. Dus zegt hij dat de hand van de drummer – die een ongelukje heeft gehad – nog niet is hersteld. ‘Jouw hand vliegt als een wajangpop alle kanten op’, roept hij. De drummer voelt echter feilloos aan dat zijn afwijzing alles te maken heeft met het feit dat hij Indonesisch en niet welkom in het hotel is.”

Scene 3.

In Brown’s Sugar Babies zingen drie zussen. In hun familie speelt zich een drama af als het jongste zusje Toetie spoorloos blijkt te zijn.

Eric: “Twee zussen gaan zoeken, de derde zus zwijgt. Zij vertrouwt blind op een goede afloop en blijft gefocust op

het concours, want de show moet doorgaan. Dat dit tot de nodige perikelen in de familie leidt – die de toeschouwer maar in het theater moet meebeleven – laat zich raden.”

Hein: “Dit doet mij denken aan een Indische schoolvriend uit mijn middelbareschooltijd in Heerlen. De warmte in hun huis, de schilderijtjes aan de muur, het eten, het was een compleet andere wereld voor mij. Zodra zijn moeder begon te vertellen ging het snel over Indië en haar tijd in een jappenkamp.

Zijn vader vertelde niets. De impact van die verhalen en vooral van het zwijgen heb ik pas door mightysociety10, De eeuw van mijn moeder en nu door Brown Sugar Baby leren begrijpen.”

plt 12

brown sugar baby

Scene 4.

We zien Brown’s Sugar Babies in hun volle glorie in het optreden dat via de Nederlandsch-Indische Radio Omroep Maatschappij live wordt uitgezonden in Indonesië en Nederland. Bandleider Kurt speelt live tenorbanjo én een lange trompetsolo.

‘Brown Sugar Baby’ is donderdag 25 en vrijdag 26 april in Theater Heerlen te zien.

Hein: “Muzikaal ligt de lat bij deze voorstelling enorm hoog. Ik heb ooit voor een toneelstuk trompet leren spelen en ik speel gitaar. Die ervaring komt goed van pas. Hoe dan ook wordt het flink oefenen om als muzikant op het toneel te staan. Natuurlijk verheug ik mij hierbij op Heerlen. Ook al woon ik er al jaren niet meer, het is altijd leuk om terug te komen.”

13

Op 24 april plaatsen Eric de Vroedt en zijn cast met o.a. Hein van der Heijden, Esther Scheldwacht en Mariana Aparicio in ‘De Late Late Tante Beb Show’ de thematiek van Brown Sugar Baby in het kader van het huidige politieke klimaat in Nederland.

• wo 24 apr

• do 25 & vr 26 apr

De late Tante Beb Show 20.00 uur / Theater Heerlen RABOzaal / €7,50

Brown Sugar Baby 20.00 uur / Theater Heerlen RABOzaal / vanaf €13,75

schrit_tmacherfestival 2024

15

schrit_tmacher just dance! 2024 brengt de top van de internationale danswereld naar PLT

Dinsdag 20 februari is het aan ‘onze’ eigen Limburgse dansiconen Imre en Marne van Opstal om in Theater Heerlen het Nederlandse programma van de 29ste editie van schrit_tmacher just dance! te openen. Met hun gloednieuwe voorstelling Voodoo Waltz heeft dit grootste dansfestival van de euregio meteen zijn eerste Nederlandse première in the pocket. “En er is meer mooi nieuws”, lacht schrit_tmachers festivalcoördinator Janneke Schmeitz. “We vieren een nieuw lenteritueel, trekken de wijken van Heerlen in, hebben een spraakmakende wereldpremière en nog veel meer.”

Interview met festivalcoördinatorJanneke Schmeitz

Allereerst de openingsvoorstelling.

De titel ‘Voodoo Waltz’ prikkelt meteen de verbeelding?

“Dat klopt. Imre & Marne van Opstal hebben zich voor hun nieuwste werk laten inspireren door het filosofische boek Voodoo Waltz for Epileptics van de Sloveens schrijver Janja Rakuš. In een onvoorspelbare wereld navigeren de dansers door een omgeving die gekenmerkt wordt door chaos en verandering.

Bijzonder is dat aan deze voorstelling (16+) ook drie acteurs, waaronder niemand minder dan Pierre Bokma, meewerken. Samen met de zes dansers leggen zij in een wisselwerking tussen tekst en beweging de realiteit van het moment bloot - voortdurend verschuivend en veranderend - als een droom of een aanval. Een dergelijk complexe choreografie is Imre en Marne wel toevertrouwd: zij zijn de absolute wereldtop.”

En dan vieren jullie een lenteritueel?

Ook dat klinkt spannend.

“Rond het begin van de meteorologische lente presenteren wij The Rite of Spring; een grote productie gebaseerd op Stravinsky’s Le Sacre du Printemps. Historici zijn unaniem over het feit dat met

dit meesterwerk de moderne muziek is begonnen. Dit “grote heidense heilige ritueel”, zoals de componist het zelf noemde, werd in 1975 echter ook een mijlpaal in het werk van de wereldberoemde Duitse choreografe Pina Bausch.

In haar Frühlingsopfer schiep zij een overweldigende versie van het stuk.

Samen met Philzuid tillen de Pina Bausch Foundation (D), École des Sables (SEN) en Sadler’s Wells (UK) Bausch’s Sacre naar een nóg hoger plan: met live orkestbegeleiding door Philzuid, 34 dansers uit 14 Afrikaanse landen én het prachtige common ground[s] van Germaine Acogny en Malou Airaudo. The Times noemt het werk electrifying.”

Janneke vervolgt: “Samen met Philzuid grijpen we deze bijzondere muziek-/ dansvoorstelling aan om een contextprogramma te organiseren met lezingen en muziek- en dansworkshops. Via laagdrempelige activiteiten laten we kinderen en mensen die niet gauw in het theater naar dans komen kijken, kennis maken met Stravinsky’s meesterwerk.

Eén project speelt zich af in de Buurttuin Vrieheide. Daar gaan we voortbordurend op de betekenis van de aarde in The Rite of Spring met bezoekers en gebruikers van de moestuin in gesprek over hoe zij voor vruchtbare grond zorgen en een goede oogst vieren. Als symbool plaatsen we een meiboom in de tuin, die tijdens het festival richting de Stadstuin voor Theater Heerlen gaat reizen.

En dan is er nog een wereldpremière?

“Wij hebben de eer om Until we sleep van de Britse choreograaf Botis Seva voor het eerst te tonen. Sterker nog: deze voorstelling wordt voorafgaande aan de wereldpremière deels in het

plt 12

Toon Hermans Theater in Sittard en deels in Theater Kerkrade afgemonteerd voordat hij de wereld over gaat reizen.

Seva is een up-and-coming choreograaf, die met zijn unieke danstaal op het snijvlak van hiphop, fysiek theater, hedendaagse dans en film, visuele kunstwerken met een diepe maatschappelijke lading maakt. In Until we sleep onderzoekt hij wat ras en cultuur betekenen in deze tijd van transitie. Vanwege de actualiteit organiseren we ook rondom deze voorstelling een contextprogramma. Seva schuift daar zelf ook bij aan.”

Hebben jullie verder nog een tip voor ons?

“Jazeker. Ga kijken naar A New Report on Giving Birth van Wen Hui. Zij is één van de belangrijkste onafhankelijke danskunstenaars van China. Ook al is de eenkindpolitiek in dat land verleden tijd, in China grijpt de staat nog altijd in op het recht van een vrouw om zelf te kiezen.

Hui komt daartegen in verzet en laat vier dansers strijden voor hun recht om over hun eigen lichaam te beslissen. Nu ook in meerdere staten in Amerika het recht op abortus wordt afgeschaft, wordt deze strijd urgenter dan ooit.”

schrit_tmacher is van di 20 feb 2024 t/m zo 24 mrt 2024 te zien in Heerlen, Kerkrade, Aken (DE) en Eupen (BE).

Meer informatie op www.schrittmacherfestival.nl

Meer context!

WAAR VINDT U DE CONTEXTACTIVITEITEN? Als er bij een voorstelling extra contextactiviteiten zijn, vindt u de verwijzing daarnaar op de voorstellingspagina op onze website. Met een klik op de link verwijzen we u door naar een pagina met meer informatie en de mogelijkheid tot aanmelden of bestellen.

plt 12

contextprogrammering

19

Zou u wel eens wat meer willen weten over het maakproces van een voorstelling? Komt u graag zelf in actie? En wilt u meemaken wat een acteur of danser ervaart? Of, verdiept u zich het liefst in actuele thema’s? Wij bieden u die kans bij diverse voorstellingen! Doe mee met onze extra activiteiten en krijg meer inzicht, leer bij of ontdek nieuwe perspectieven. Na afloop verlaat u PLT gegarandeerd als een rijker mens!

ZA 30 MRT

DI 30 APR

Dansworkshop partnering

Inleiding & expositie

One Touch van SHIFFT | Jasper van Luijk Lijkt het u een belevenis om eens samen te werken met professionele dansers? Kom dan naar deze workshop! Door middel van dansspel en -experiment krijgt u inzicht in de praktijk van de dansers. Samen ontdekt u meer over partnering, samen dansen en op elkaar kunnen vertrouwen.

Voor deze workshop (14+) is enige danservaring prettig.

VR 19 APR

Dansworkshop

Songs and Silences van OFFprojects | Amos Ben-Tal Voorafgaand aan deze voorstelling kunt u meedansen tijdens een workshop die geschikt is voor bewegers (14+) in alle stijlen en niveaus. De les wordt gegeven door een van de dansers van het gezelschap zelf. Danservaring is niet vereist.

The Balancing Act van WArd/waRD | Ann Van den Broek Het gezelschap van Ann Van den Broek is een terugkerende bespeler van PLT. Voorafgaand aan de voorstelling kunt u luisteren naar een inleiding door Volkskrantrecensente Annette Embrechts.

Voor en na de voorstelling kunt u een kijkje nemen in de keuken van de choreograaf bij de expositie van choreografieschetsen en een korte documentaire in de ITHlounge.

DI 7 MEI

Zintuiglijk college

The man who fell from the sky van Panama Pictures | Pia Meuthen Nieuwsgierig naar hoe een voorstelling tot stand komt? Kom dan voorafgaand aan deze voorstelling luisteren naar ‘Het Zintuiglijk College’. Guido Jansen, docent en dramaturg, warmt u op voor wat u gaat meemaken, zonder de voorstelling te verklappen. Hij geeft uitleg over de (beeldende) insteek van choreograaf Pia Meuthen, de combinatie van dans en acrobatiek én de unieke danstaal van Panama Pictures.

20

contextprogrammering

Bij PLT geven we ruimte aan het gesprek Diversiteit en migratie zijn allebei een ‘hot’ topic. Tijdens de afgelopen verkiezingen en ook nu, tijdens de formatie zijn ze onderwerp van gesprek. In de theaterwereld wordt het thema door diverse VR 12 APR & DO 2 MEI makers vanuit diverse standpunten belicht. Hoe voelt het bijvoorbeeld om Nagesprek een vluchteling te zijn of als nieuwkomer Ik blijf bij je van Toneelgroep Maastricht je weg te vinden in een volkomen vreemde Deze voorstelling met het persoonlijke verhaal van omgeving? Kom luisteren en meepraten acteur/auteur Abbie Chalgoum geeft u een beeld bij deze drie voorstellingen. van een leven als nieuwkomer in Nederland.

Ik blijf bij je wordt eveneens afgesloten met een nagesprek in de zaal. Tijdens dat gesprek kunt u al uw vragen aan Abbie stellen.

DO 29 FEB

Nagesprek & online game

De Grens van LEKS Compagnie | Ekaterina Leventhal

VR 26 APR

Dit persoonlijke vluchtrelaas van de muzikante Ekaterina Leventhal geeft stof tot nadenken.

Bij deze voorstelling bieden we een online game waarin u de keuzestrijd van een persoon in een vluchtsituatie aan den lijve ondervindt. En direct na afloop van de voorstelling kunt u al uw vragen kwijt tijdens een nagesprek.

Nagesprek

All Inclusive door Jitske Kramer en Dolf Jansen Inclusiviteit? Wat is dat? Wat betekent het om samen mens te zijn? Hoe ga je om met macht, inen uitsluiting en privileges? Samen met gastspreker Dolf Jansen deelt Jitske antropologische inzichten over de dynamiek van verschil. Het theatercollege eindigt met een nagesprek.

plt 12

tips van de programmeurs

21

VR 19 APR

Amos Ben-Tal/OFFprojects Songs and Silences

Violien Vocks Programmeur Vlakke Vloer “Ik ben een fan van Amos Ben-Tal. Deze voormalige NDT- en Batsheva-danser en zijn collectief weten elke keer weer te verrassen met unieke dansperformances. Verwacht bij Songs and Silences daarom géén gebruikelijke avondvullende dansvoorstelling maar een unieke beleving. Acht performers herhalen gedurende drie uur een serie danssolo’s, gedichten en gitaarwerken, die door

Amos zelf live worden uitgevoerd. Er ontstaat als het ware een hypnotiserend mozaïek. Het leuke: als bezoeker bepaal je zelf je starttijd en hoelang je blijft bij deze unieke ervaring. Songs and Silences nodigt je zo uit om alleen, met andere toeschouwers en met de dansers een reis aan te gaan op zoek naar nieuwe perspectieven.

Dans / Aanvang: vanaf 19.00 uur elk kwartier / Duur voorstelling: zolang als gewenst, maar aanbevolen minimaal 60 minuten / Theater Heerlen - LIMBURGzaal Toneel op toneel / €18,00 (gratis te bezoeken met de KomPas)

22

janine & isabelle

Janine & Isabelle Dit voorjaar vieren we de mooiste vioolconcerten uit de muziekgeschiedenis met de grootste violisten van dit moment.

Eerst speelt Janine Jansen samen met het prachtige Camerata Salzburg Mozarts meesterwerken. Drie weken later schittert de Duitse violiste Isabelle Faust samen met het Kammerorchester Basel in Beethovens majestueuze Vioolconcert.

Onze programmeur klassieke muziek Stijn Waterval verheugt zich op “deze ongekende luxe.”

plt 12

janine & isabelle

23

in het groot en het kleinin alles wat zij speelt. Wij hebben in PLT al vaker van haar mogen genieten als solist en als kamermuzikante. Samen staan Janine en Camerata garant voor een onvergetelijk uitvoering van Mozarts vijfde en Derde Vioolconcert. Het derde geldt overigens wereldwijd als het allermooiste vioolconcert ooit. Rond deze hoogtepunten klinken Haydns vroege symfonieën Le Matin, ook wel de Vader van de Symfonie genoemd, en Le Midi. Het zijn deel een en twee van Haydns Dagtrilogie. Ik verheug mij nu al op Camerata’s interpretatie van die heerlijk trage zonsopgang.”

Interview met programmeur Stijn Waterval

Janine Jansen en de Isabelle Faust zijn allebei in de jaren ’70 geboren. Allebei groeiden ze op in zeer muzikale gezinnen, allebei ontwikkelden zij zich tot violisten van wereldformaat. “Samen met nog z’n topsolist Hilary Hahn zijn ze weleens de ‘violin girls’ genoemd”, lacht Stijn, “maar met die reputatie doen we hen tekort. Het zijn het echte wereldsterren, die met de grootste orkesten en dirigenten in de mooiste concertzalen van de wereld spelen. Zij staan dit voorjaar ‘gewoon’ in Heerlen. Dat is uniek en uitzonderlijk.”

“Haar technische perfectie, haar warmte, lyriek, pathos, elke lichaamsbeweging, het staat allemaal in dienst van elkaar.”, schreef NRC over Janine Jansen. Hoe kijk jij naar deze samenwerking?

“Met deze quote heeft NRC niets te veel gezegd. Samen met het Camerata Salzburg - hét ensemble uit Mozarts thuisstad Salzburg - en Janine schittert

Isabelle Faust en Zwitserlands muzikale trots, het Kammerorchester Basel onder leiding van Giovanni Antonini, buigen zich over Beethovens Eroica. De internationale pers noemt hen “de opwindendste Beethovenspecialisten van deze tijd.” Wat kunnen we van deze combinatie verwachten?

“Isabelle staat erom bekend dat zij elk werk met respect en begrip voor de muziekhistorische context benadert en met de grootst mogelijke trouw aan het werk en de componist uitvoert. Haar spel is ongekend intens. Onder leiding van Antonini Giovanni, de dirigent waarmee Isabelle speelt, heb ik Die Jahreszeiten van Haydn voor het eerst live gehoord.

Dat was spectaculair. Ik heb zelden zo’n gedreven, energieke dirigent aan het werk gezien. Dat contrast tussen Giovanni’s extraverte energie, Isabelles soevereiniteit en Beethovens pure vioolconcert; daar kijk ik enorm naar uit. Deze muziek laat niemand onberoerd.”

24

janine & isabelle

Hoe voelt het om deze twee internationale topviolisten zo dichtbij elkaar te mogen programmeren?

“Ik vind het eerlijk gezegd super interessant omdat beide violisten zulke verschillende stukken spelen en hun muziek zo verschillend benaderen. Waar Mozart in zijn muziek heerlijk wispelturig en aan de oppervlakte blijft, gaat Beethoven in eenvoudigere melodieën veel meer de diepte in. Het is daarom ook zo fijn dat juist Janine Mozart speelt en dat Isabelle Beethoven speelt. Als je de uitvoeringsvorm van beide solisten naast elkaar legt, zul je merken dat zij weliswaar een soortgelijke achtergrond hebben maar hun muziek op een heel andere manier interpreteren. Isabelle gaat echt terug naar de tijdgeest van de componist; zij wil zijn kernvisie tot uitdrukking brengen. Janine voelt de zaal en geeft ter plekke haar interpretatie van het werk. Bij haar weet je vooraf nooit welke kant het opgaat.

Juist die invalshoek past weer perfect bij de prachtige muziek van Mozart.”

Janine Jansen & Camerata Salzburg (aut) Haydn / Symfonie nr. 6 in D ‘Le matin’ Mozart / Vioolconcert nr. 5 in A KV 219 ‘Turkish’ Mozart / Vioolconcert nr. 3 in G KV 216 ‘Strassbourg’ Haydn / Symfonie nr. 7 in C ‘Le midi’ Isabelle Faust & Kammerorchester Basel (deu/che) Beethoven: Vioolconcert in D opus 61 Beethoven: Symfonie nr. 3 ‘Eroica’ in Es opus 55

• vr 23 feb

• do 14 mrt

Janine Jansen & Camerata Salzburg (aut) 20.00 uur / Theater Heerlen RABOzaal / vanaf €35,00

Isabelle Faust & Kammerorchester Basel (deu/che) 20.00 uur / Theater Heerlen RABOzaal / vanaf €35,00

plt 12

tips van de programmeurs

25

Z0 24 MRT

New York Polyphony (VS) Passieconcert / And the sun darkened

zondagochtend klassiek

Stijn Waterval Programmeur Klassiek & Opera “De Passietijd is muzikaal één van de meest intense periodes van het jaar. Nét voor Pasen mogen wij genieten van het New York Polyphony. The New Yorker prijst dit kleine vocale ensemble, bestaand uit ‘vier zangers met een sublieme muzikaliteit en vocale allure om zijn rijke en natuurlijke klank, die groter en complexer is dan de som van zijn delen.’

Ik zou het zelf niet beter kunnen omschrijven.

De zangers behoren tot de wereldtop. Zij trakteren ons tijdens onze Zondagochtend Klassiek op muziek van Compère, Francisco de Peñalosa en moderner werk van Cyrillus Kreek en Andrew Smith. De perfecte muziek voor de Passietijd.”

Klassiek / Aanvang: 11:00 uur / Theater Kerkrade / vanaf €14,00

club lam / maankoningin

27

Club Lam sluit tournee ‘Maankoningin’ af met twee avonden in het Toon Hermans Theater

Begin maart komt het Limburgse theatercollectief Club Lam terug naar hun voormalige thuisstad Sittard voor de finale van de multimediale voorstelling Maankoningin. De productie wordt bedolven onder de sterrenrecensies. “Tristesse, humor en sarcasme: Maankoningin verveelt geen seconde”, schreef De Limburger en gaf vier sterren. We spreken een dolgelukkige Marloes IJpelaar die met Maankoningin meteen ook haar eerste regie presenteert aan het publiek.

28

Interview met regisseur Marloes IJpelaar

club lam / maankoningin

NRC, de Volkskrant, Theaterkrant, De Limburger, ze schrijven allemaal positief over ‘Maankoningin’. Wat betekenen al die lovende reacties voor jullie?

“Het is natuurlijk geweldig als je als jong theatercollectief gezien wordt. Maar echt blij zijn we met De Limburger; hun positieve recensie maakt duidelijk dat wij langzaam doordringen tot de Limburgse gevestigde orde. Tja, daar droom je als je je eigen theatergezelschap opricht toch van.”

Club Lam stelt in haar voorstellingen aan de hand van historische vrouwenfiguren actuele maatschappelijke thema’s aan de kaak. In Rubens Meisjes ging het over schoonheidsidealen, in Vote over de eerste vrouw in Nederland die gebruikmaakte van haar stemrecht. Maankoningin gaat over de eenzame en zieke Maria Theresia van Oostenrijk, de vrouw van ‘Zonnekoning’ Lodewijk XIV. Vanwaar de keuze voor deze vrouw die de meeste geschiedenisboeken niet heeft gehaald?

“Via Maria Theresia nemen we de op mannen gerichte gezondheidszorg onder de loep. Iedereen kent de Zonnekoning, niemand kent Maria, zijn vrouw. Als zij ziek wordt, kan de arts niks voor haar doen. De gezondheidszorg was toen al en is nog altijd voornamelijk gericht op mannen. Uiteindelijk sterft zij aan een onverzorgde tumor. “Als koningin ben ik slechts één dag gelukkig geweest”, waren haar laatste woorden. Maria

werd niet gezien, haar tumor ook niet en dat probleem speelt helaas nog altijd bij vrouwen. Er gaat nog altijd té weinig geld naar onderzoek naar gezondheidsproblemen bij vrouwen. En dát willen wij laten zien.”

De cast bestaat vooral uit jong talent.

“Van de vier acteurs op het podium moeten er inderdaad nog drie afstuderen. Door onze stagiaires mee te nemen in de voorstelling kon ik mij ontwikkelen als regisseur. Maar het past ook.

Rond Maria Theresia verzamelde zich indertijd een bont gezelschap van jonge waarzeggers, circusacts en operazangers. Die jeugdigheid komt dankzij al die jonge talenten goed uit de verf. Ik ben heel blij met het resultaat. Vooral vind ik het tof dat die jonge mensen de Club Lam-stijl kunnen uitdragen.”

Definieer de Club Lam-stijl eens?

“Club Lam speelt recht op de man naar het publiek. En Club Lam is over de top, om de gekte van wat er aan de hand is in de maatschappij expliciet zichtbaar te maken. Lodewijk gaat in het stuk bijvoorbeeld Versailles verduurzamen met steenstrips… De acties worden groter en groter totdat de leugens onhoudbaar worden en ieder personage weer bij zijn kern komt. Dat is onze stijl.”

Nu zijn jullie onlangs van Sittard naar Venlo verhuisd. Leg uit?

“Het voelt een beetje als een voetbaltransfer. Ons contract in Sittard liep af en in Venlo vonden we een mooie basis om onze roze Club Lam-vlek verder uit te vergroten. Maar we zijn Sittard niet uit het oog verloren. Niet voor niets eindigen wij onze tour op Internationale Vrouwendag met ons vroegere thuis-

plt 12

club lam / maankoningin

29

De Volkskrant “Club Lam vermengt in ‘Maankoningin’ het historische met het heden.”

NRC “De over-the-top typetjes lenen zich uitstekend voor fysieke comedy en sketch-achtige scènes.”

De Limburger “Tristesse, humor en sarcasme: ‘Maankoningin’ verveelt geen seconde.”

publiek in het Toon Hermans Theater.

Waar we ook met onze nieuwe voorstellingen blijven komen. Ik ben en blijf een Zittesj maedje. Daar komt niets tussen.”

Nu hoorde ik ook dat je Amsterdammer van het jaar 2023 bent geworden in de categorie Cultuur?

“Ja, geweldig hè. Ook landelijk wordt Club Lam gezien. Ik ben er oprecht trots op dat hét gezelschap dat zich inzet voor de vrouwenstem inzet en daarvoor ook wordt gewaardeerd uit Limburg komt. Zo kunnen wij mooi vanuit de inhoud een brug slaan tussen de Randstad en onze thuisprovincie.”

Spel: Ella Kamerbeek, Annelies Deweerdt, Céline Vermeulen, Joppe Klein Violist/pianist: Frédérique Lande Concept, tekst en regie: Marloes IJpelaar Naar het idee van: Ayla Çekin Satijn

• do 7 & vr 8 mrt Maankoningin 20.30 uur / Toon Hermans Theater / Laaglandzaal / €18,00 KomPas gratis

30

pluusj / familietheaterfestival

Nieuw familietheaterfestival in Toon Hermans Theater Zondag 25 februari opent het Toon Hermans Theater in Sittard zijn deuren voor een gloednieuw familietheaterfestival in samenwerking met Het Laagland. Pluusj heet het festival.

De eerste editie van Pluusj is meteen heel bijzonder, want de kinderen kunnen genieten van de top jeugdtheatergezelschappen voornamelijk uit uit ‘ons’ eigen Limburg. Kleuters kunnen een duikje nemen onder de motorkap van De Grote Gele Graafmachine van SALLY Dansgezelschap Maastricht en Het Laagland en zich onderdompelen in het luisterfestijn Wie viert er vandaag

hun verjaardag? Kinderen vanaf zes jaar mogen meevliegen met de avonturen van Wendy en Peter Pan door Theater Terra. En iedereen ouder dan 7 jaar dagen we uit om zo stil mogelijk de Stiltestormbaan van Hoge Fronten af te leggen.

Ook in de foyer is van alles te doen, van knutselworkshops, voorlezen tot verrassende acts van Jong Laagland.

Het hele theater staat bol van de activiteiten, voor kinderen, ouders, opa’s en oma’s en iedereen die jong van geest is.

plt 12

pluusj / familietheaterfestival

31

Een luisterfestijn voor iedereen die weleens jarig is geweest of van plan is ooit jarig te worden…

Stiltestormbaan

Hoge Fronten / vanaf 7 jaar

De Grote Gele Graafmachine

Het Laagland & SALLY Dansgezelschap Maastricht / vanaf 4 jaar In de Laaglandzaal is De Grote Gele Graafmachine te zien voor alle bouwers, brekers, dwarsliggers en meebewegers vanaf 4 jaar. Het Laagland & SALLY staan bekend om hun aanstekelijke mix van dans en theater waarin alle regels en gewoontes vrolijk door de wc worden gespoeld. Ditmaal nemen ze de kinderen mee in de wereld van de grootste krachtpatser van iedere bouwplaats: de grote gele graafmachine!

Wie viert er vandaag hun verjaardag?

Judith Westbroek & Mijntje Pronk / vanaf 5 jaar Deze muzikale jeugdvoorstelling is gebaseerd op de dierenverhalen van Toon Tellegen, aangevuld met zelfgeschreven en gecomponeerde liedjes.

In Stiltestormbaan gaat het over geluid en de daaraan onlosmakelijk verbonden stilte. In een cross-over à la Het Klokhuis tussen wetenschap en theater daagt Hoge Fronten de kinderen uit om hun omgeving goed te beluisteren. Maar, om heel stil te kunnen zijn, moet je eerst begrijpen wat geluid is. Daarna start de proef: het zo geluidloos afleggen van een spannend parcours: de stiltestormbaan.

Peter Pan

Theater Terra / vanaf 6 jaar Theater Terra presenteert in de Grote Zaal van het theater de familiemusical Peter Pan. Fantastische avonturen wachten op Wendy wanneer Peter Pan haar slaapkamer binnenvliegt en haar meeneemt naar de magische wereld van Nimmerland. Het elfje Tinkerbel leert Wendy vliegen en samen met de Verloren Jongens ontdekken ze het eiland. Daar ontmoeten ze de stoere prinses Tijgerlelie, maar ook ruige piraten. Is Wendy klaar om samen met Peter Pan de strijd aan te gaan met de beruchte Kapitein Haak?

32

tips van de programmeurs

VR 1 MRT

Robin Hood / 6+

Phion i.s.m. Theater Sonnevanck

Solange Paulissen Programmeur Jeugd & Familie “Als kind was ik zelf dol op het verhaal over Robin Hood, die steelt van de rijken om de armen te helpen. Als volwassene ben ik dol op het werk van Ilse Warringa, juf Ank in De Luizenmoeder.

Beide liefdes komen samen in deze bijzondere uitvoering van Robin Hood met duizelingwekkende decors, het complete Phion orkest, Erik van

Muiswinkel, Howard Komproe, Yamill Jones en de fantastische acteurs van Theater Sonnevanck.

Brutaal, eigenzinnig en vol humor trekt dit grote gezelschap de legende van die grote volksheld naar het nu. Kinderen maar ook volwassenen (zonder kinderen) komen ogen en oren tekort in dit familietheater op zijn best.”

Jeugd / Familie / Klassiek | Aanvang: 19:00 uur | Theater Heerlen - RABOzaal | vanaf €7,50

Augustus: Oklahoma in première en dernière bij PLT Op zondag 10 december vond de landelijke première plaats van Augustus: Oklahoma van Toneelgroep Maastricht en Theateralliantie in Theater Heerlen.

Een grappig, herkenbaar en aangrijpend toneelstuk over hoe moeilijk het is om familie te hebben en om familie te zijn, met een topcast van maar liefst twaalf acteurs, waaronder Ariane Schluter, Porgy Franssen en Anneke Blok.

Wij kijken nu al uit naar 13 en 14 april want dan komt deze prachtige voorstelling terug naar Theater Heerlen om de tournee af te sluiten waar deze begon.

34

‘Knap geregisseerd, uitmuntend gespeeld’Volkskrant 

‘Fenomenale voorstelling.

Zielepijn op het scherpst van de snee met een flinke dosis humor’ L1 Radio

• za 13 & zo 14 apr Augustus: Oklahoma 19.30 uur / Theater Heerlen RABOzaal / vanaf €17,50

‘Het was een prachtige middag, zó genoten.’

- een bezoeker

36

opera zuid

Opera Zuid presenteert komische opera | Door: Kyra Bertram

La scala di seta & Il signor Bruschino van Rossini

Op 17 en 19 mei beleven we in Theater Heerlen de avant-première én première van de voorjaarsproductie van hét operahuis van het zuiden, Opera Zuid. Het gezelschap brengt in een regie van Marcos Darbyshire ‘La scala di seta’ en ‘Il signor Bruschino’ van belcantogrootmeester Gioacchino Rossini op de planken. In beide opera buffa’s worden de clichés van de liefde met een humorvolle twist weergegeven. “Maar vooral”, stelt Darbyshire in een interview, “toont de jonge Rossini in deze pareltjes voor het eerst zijn grandioze romantische stijl.”

plt 12

opera zuid

37

Het plot in het kort

Altijd weer die liefde!

In La scala di seta is Dorvil in het geheim getrouwd met Giulia. Elke avond beklimt hij stilletjes een zijden ladder (scala di seta) om zijn bruid te zien. Maar Giulia’s voogd heeft andere ideeën voor haar toekomst en probeert haar uit te huwelijken aan Blansac. Dit alles zorgt voor komische taferelen.

In Il signor Bruschino probeert Florville met listige plannetjes toestemming te krijgen zijn geliefde Sofia te trouwen en niet meneer Bruschino junior, die Sofia’s voogd in gedachten heeft als huwelijkspartner. Lukt het hem? Hoewel alle heimelijke liefdes en slinkse plannetjes in beide eenakters voor een hoop chaos en commotie zorgen, verklaart iedereen uiteindelijk de liefde aan de juiste persoon.

38

opera zuid

Interview met Marcos Darbyshire

Waarom heb je juist voor deze twee werken gekozen?

“Beide opera’s geven inzicht in Rossini’s jonge brein. De componist experimenteert met komische situaties en verschillende muzikale elementen. La scala di seta en Il signor Bruschino hebben zo al alles in zich wat hij later, bijvoorbeeld in Il barbiere di Siviglia (De barbier van Sevilla), in het groot gaat doen. Zowel op muzikaal als op inhoudelijk vlak zitten de opera’s heel goed in elkaar. Daarnaast vind ik La scala di seta ontzettend leuk omdat het stuk zo ondeugend is en een vrouw de touwtjes in handen heeft in deze komedie. Vervolgens zien we Il signor Bruschino, waarin een man centraal staat. Die tegenstelling maakt deze double bill spannend én zorgt voor balans.”

Beide opera’s vallen onder het genre ‘buffa’ oftewel komische opera.

Kunnen wij – het publiek van nu – nog altijd lachen om de grappen en grollen van toen?

“Rossini’s werk is gebaseerd op de archetypen uit de commedia dell’arte, maar de meeste mensen kennen die niet meer.

Dat is de uitdaging in deze opera’s. We creëren de situaties opnieuw met óns moderne referentiekader, met wat wij vandaag humoristisch vinden. Maar afgezien daarvan, Rossini’s muziek is ongelooflijk grappig, sprankelend en energiek, ook voor ons! Dus de muziek gaat onze gids zijn op deze reis. En die ouderwetse archetypen, die transformeren we tot moderne karakters die wij herkennen.”

We krijgen dus een hedendaagse buffa-variant te zien?

“Precies! Veel oude komische elementen zijn nogal seksistisch en stereotyperend.

Maar humor verandert continu en wordt telkens opnieuw uitgevonden. Vooral de laatste jaren heeft er een grote verandering in komedie plaatsgevonden. Veel dingen die we twintig of zelfs tien jaar geleden grappig vonden, worden nu als passé beschouwd. Ik denk dat opera die verschuiving moet weerspiegelen, ook in de manier waarop we komedie maken.”

Wat hoop je het publiek met deze nieuwe productie van Opera Zuid mee te geven?

“Rossini’s muziek is zo opwindend en vrolijk! Ik hoop dat het publiek die intensiteit voelt en na afloop de zaal uitloopt met het idee: jeetje wat een fantastische man was die Rossini! Ik hoop dat mensen daarna zin hebben om naar al zijn opera’s te gaan luisteren. Want als dit zijn begin is, wat komt er dan nog allemaal na?”

• vr 17 & zo 19 mei Rossini - La scala di seta & Il signor Bruschino 19.00 & 15.00 uur / Theater Heerlen / RABOzaal / vanaf €11,00

• Avant-première vr 17 mei, 19.00 uur • Première zo 19 mei, 15.00 uur

plt 12

tips van de programmeurs

39

DI 16 APR

Het Detectiveparadijs Hans Aarsman

Eva Pit Programmeur Theatercolleges “Hans Aarsman analyseert als columnist en fotodetective wekelijks nieuwsfoto’s in De Tijd en de Volkskrant. In zijn Aarsman Collectie neemt hij telkens een foto onder de loep en laat hij zien hoe je vanuit je waarneming een theorie kunt vormen. Dat doet hij ook in zijn theatercollege aan de hand van actuele nieuwsfoto’s en een cold case. Hij laat zien

dat het niet is voorbehouden aan wetenschappers en detectives om uit waarneming een theorie af te leiden. Iedereen doet het zelf ook, iedere dag, onbewust. Het leven wordt er volgens Aarsman beter van als je dat wél bewust doet. Simpelweg omdat je dan betere beslissingen neemt. Een aanrader dus!”

College / Aanvang: 20:00 uur / THEATER HEERLEN - LIMBURGzaal / €19,00

40

lei wang

Een tête-à-tête met onze gastprogrammeur Lei Wang

‘Het moet altijd perfect zijn’

plt 12

lei wang

41

Het was ergens in het vorige theaterseizoen dat Jos Roeden, die indertijd een gecombineerde baan had als programmeur bij PLT én Philzuid, Lei Wang benaderde om een jaartje gastprogrammeur te zijn in onze theaters. Lei, topvioliste en concertmeester van Philzuid, twijfelde géén seconde: “Ik voelde mij vereerd”, vertelt zij. “Maar vooral werd ik superhappy. Bij Philzuid spelen wij natuurlijk alleen maar repertoire voor grote orkesten. Als gastprogrammeur kan ik ook stukken voor kleinere gezelschappen én mijn eigen favoriete muziek spelen.”

Interview met violiste Lei Wang

Lei Wang werd geboren in een klein stadje in de buurt van Hangzhou in China. Op haar achtste begon zij met muziek maken. Haar moeder koos de viool, een cello zou namelijk te groot zijn voor de kleine Lei. Nog geen tien jaar later speelde zij op professioneel niveau en kon zij naar het Conservatorium van Shanghai. Na haar studie in China vervolgde Lei haar opleiding in Brussel en Keulen. In 2005 werd zij concertmeester van het Brussels Philharmonic en in 2010 deed zij auditie voor diezelfde functie in het Limburgs Symfonieorkest, nu Philzuid. Een tijdje combineerde zij beide orkesten, totdat ze een keuze moest maken.

Je koos dus voor Nederland?

“Ik moet nog altijd lachen als ik terugdenk aan mijn auditie bij het LSO. Ik was hoogzwanger en moest Scheherazade van Rimsky-Korsakov spelen. Het hele orkest lachte, want een hoogzwangere Scheherazade was natuurlijk moeilijk voor te stellen. Er was meteen een klik en ik heb nog altijd de allerleukste baan van de wereld met de leukste collega’s.”

Als gastprogrammeur mag je drie concerten inhoud geven bij PLT. Hoe heb je deze mini-concertserie samengesteld?

“Ik heb voor een mooie mix gekozen. Het eerste concert heeft al plaatsgevonden.

Dat speelde ik met jong muziektalent en was ontzettend leuk om te doen. Nu werk ik toe naar mijn hoogtepunt in de reeks, een recital met mijn goede vriend pianist Severin von Eckardstein. Hij is een van de beste pianisten van deze tijd en ik ben dolgelukkig dat hij tijd vrij kan maken voor mij. De goede reputatie van PLT als concertpodium heeft daar zeker bij geholpen; hij heeft al eerder bij PLT gespeeld en heeft goede herinneringen aan de kwaliteit van de zaal én het fijne publiek. Het slotconcert wordt een heerlijke appeltaartmatinee met 13 collega’s van Philzuid. Samen vormen deze drie concerten een mooi afwisselend geheel.”

Kun je al meer vertellen over het recital met Severin?

“We gaan elkaar flink uitdagen in vier werken. De eerste wordt de Frühlingssonate van Beethoven; een meesterwerk voor zowel de viool als de piano. Daarna spelen we de vioolsonate van Janáček.

42

lei wang

Janáček schreef dit stuk in 1914 vlak na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog; in de muziek hoor je zijn worsteling met de oorlog maar ook hoop. In datzelfde jaar schreef Vaughan Williams The Lark Ascending meer als de stilte voor de storm. Ik speelde dit stuk ook al tijdens een herdenking op Memorial Day in Margraten. Dat was een onvergetelijk mooie ervaring. Met de huidige ontwikkelingen wereldwijd en de oorlog in Oekraïne en Gaza in mijn achterhoofd speel ik het graag nog eens. We sluiten onze recital af met de Carmen Fantasie van Waxman; de componist ontving voor dit ‘virtuoze paradepaardje’ een Academy Award-nominatie voor Beste Muziek. Het is één van de moeilijkste stukken uit het vioolrepertoire, dat ik sinds mijn studententijd niet meer gespeeld heb en ik echt graag nog eens onder handen neem. Het moet perfect zijn.”

En dan de finale in juni?

“Dat wordt een appeltaartmatinee. Een heerlijk informeel concert met 13 strijkers van Philzuid en muziek van Piazolla en Gustav Holst. Ik verheug mij er enorm op om zo dicht bij het publiek te spelen.

Ik heb met Philzuid al vaak in Heerlen en Kerkrade gespeeld en door de jaren heen heb ik het publiek tijdens nazitjes goed leren kennen. Als ik naar PLT rijd heb ik altijd het gevoel dat ik naar vrienden ga.

Na dit concert sluit ik mijn eerste eigen serie in PLT dan ook graag samen met die vrienden af met een heerlijk stuk appeltaart. Gewoon even lekker zitten en napraten over de muziek.”

• zo 24 mrt

• vr 14 jun

Lei Wang & Severin Eckardstein 15.00 uur / Theater Kerkrade vanaf €16,50

Lei Wang & Strijkers Philzuid 12.00 uur / Theater Heerlen LIMBURGzaal / €8,50

02 12 plt

tips contextprogrammering van de programmeurs

43

WO 27 MRT

Another Kind of Blue / David Middendorp Digital Twin – VR + live versie

Janneke Schmeitz Programmeur Dans David Middendorp staat bekend om zijn dansvoorstellingen op het snijvlak van onze fysieke wereld en de digitale wereld. En hij doet dit op een heel laagdrempelige en toegankelijke manier.

In Digital Twin gaat hij een next level avontuur aan door synchroon aan de ‘gewone’ podiumversie van de voorstelling een speciale VR-versie te tonen.

Aan de toeschouwer dus de keuze om Digital Twin

in real live of via een VR-bril te beleven. Ik ben er zelf nog niet helemaal uit. Wel ben ik erg nieuwsgierig naar de manier waarop Middendorp ons met dans en nieuwe technologie een digitale spiegel voorhoudt, meeneemt naar de toekomst en ons ook een kijkje biedt in de fascinerende wereld áchter die digitale wereld.

Dans / Ballet / Aanvang: 20:00 uur / Toon Hermans Theater - Laaglandzaal / €22,00

44

kompas-tips

s p i t s a P m o m K Ko

DI 19 MRT

Analoog*

Louis Janssens & Willem de Wolf (De Hoe)

DI 21 MEI

Louis en Willem leerden elkaar kennen toen Willem als docent op de toneelschool Louis zijn klas binnen zag komen. Ze herkenden zichzelf in elkaar en werken nu samen. In Analoog spelen zij een indrukwekkende intergenerationele voorstelling over de kindertijd, moeders en zoekende ontwrichtende liefdes. Over vroeger en later. Maar ook over hoe jezelf als jonge – of oudere – mens te positioneren in de wereld.

De Staat van Babylon

“Terugblikken en vooruitkijken ontmoeten elkaar in dit schitterende woordenspel en spiegelpaleis.” de Volkskrant 

Stormkamer

Stormkamer laat op theatrale wijze zien hoe we als samenleving omgaan met moeilijke thema’s.

Met De Staat van Babylon duikt het gezelschap in afgehaakt Nederland. In deze beeldende en muzikale vertelling ontmoeten we een burger, die een kippenhok heeft gebouwd en verneemt dat hij daarvoor een vergunning had moeten aanvragen.

Langzaam raakt hij verstrikt in het complexe systeem van de besluitvorming. Waar zal het proces hem brengen? Stormkamer was eerder in

plt 12

kompas-tips

45

Heerlen tijdens Cultura Nova in Heerlen-Noord zien met Het Gesprek: Tussen Weelde en Gebrek over bestaansonzekerheid. De Staat van Babylon is een interessante voorstelling in aanloop naar de Europese verkiezingen in juni 2024.

ZO 9 JUN

Nietes (6+)* Theater Artemis

NIETES is een parade van alles wat niet mee mag doen, en alles wat niet meer mee kán doen; dinosauriërs worden terug hun eieren ingeduwd, de Romeinen hebben niet eens een rijk, en ook Elvis Presley wordt al van de beeldbuis gehaald voordat hij zijn heupjes heeft kunnen laten swingen.

NIETES is een apocalyptische beeldenstorm over controle, woede, loslaten en niet kunnen omgaan met verandering.

“Het verhaal en de slapstickachtige uitvoering van Nietes is geschikt voor alle leeftijdsgroepen met een open geest. Baanbrekend.” - Theaterkrant (Keuze van de Criticus) *Deze voorstellingen zijn mede mogelijk gemaakt met de LageLandenLiefde campagne van het Vlaamse- en Nederlandse Theaterfestival.

Met de KomPas bezoekt u elk theaterseizoen (van juli t/m juni) voor € 165,maar liefst 70 voorstellingen dwars door alle genres heen. U ontdekt jong talent en vernieuwende makers. KomPas voorstellingen zijn de pareltjes uit ons programma, omdat ze ons verrassen, verrijken, bevragen en onze blik op de wereld verbreden. U kunt dit abonnement op elk moment afsluiten. U betaalt dan tot aan het einde van het seizoen € 17,50 voor iedere maand die resteert, totdat het theaterjaar in juni afloopt.

Op plt.nl/kompas vindt u meer informatie.

Uiteraard zijn de voorstellingen ook zonder KomPas te bezoeken. U betaalt dan de reguliere toegangsprijs.

jesus christ superstar

47

Ivo van Hove regisseert iconische Jesus Christ Superstar

De musical Jesus Christ Superstar (1971) van Andrew Lloyd Webber en Tim Rice behoort nog altijd tot de meest iconische uit de historie van het genre. Het bijbelse verhaal over de laatste week van het leven van Christus wordt geregisseerd door Ivo van Hove (Rent, West Side Story, Lazarus). De Vlaming zet zijn ferme artistieke handtekening onder deze (muziek)theaterproductie: “Ik toon Jezus niet als mythe maar als mens.”

48

jesus christ superstar

Het was, om in het idioom van Jesus Christ Superstar te blijven, welhaast een goddelijke tussenkomst.

Toen Ivo van Hove en diens levenspartner Jan Versweyveld, tevens zijn vaste scenograaf en lichtontwerper, na een filmpremière in Amsterdam naar buiten liepen, kraaide Van Hove plots: “Jan, maar daar loopt Jezus…” Ivo van Hove: “Vijftig meter voor ons zag ik Jeangu Macrooy. Ik deed toen iets dat voor mensen die mij kennen heel atypisch is: ik stapte op hem af, stelde me voor en vroeg of hij auditie wilde doen voor de rol van Christus in Jesus Christ Superstar. Hij sliep er een nachtje over en wilde graag op auditie komen.”

Religie Als opgroeiende puber in het Vlaanderen van de jaren 70 was van Hove al een onvoorwaardelijke liefhebber van Jesus Christ Superstar. “Mijn eerste kennismaking was de plaat in 1970. Ik was twaalf”, vertelt hij. “Drie jaar later volgde film - het was allemaal echt vernieuwend in die tijd, zeker voor de puber die ik was. Het was een onrustige tijd, een periode van zoeken. Het hippiedom werd afgezworen, de glamrock begon net en punk was er

nog niet. Ik kom uit een katholiek gezin, maar geen echt katholiek nest. Mijn vader en moeder gingen wel naar de kerk, maar voor de vorm en de buren.

Ik ben niet religieus, ik hoef niet naar een kerk om in zaken te geloven die niet tastbaar zijn.”

“Luister eens naar de plaat.

Daarop hoor je hem roepen, schreeuwen, krijsen…”

plt 12

jesus christ superstar

Jesus Christ Superstar vertelt het verhaal van de laatste week van het leven van Jezus, dus vóór hij een mythe werd. Ivo van Hove: “Het gaat over een Jezus met heel menselijke trekken. Luister eens naar de plaat. Daarop hoor je hem roepen, schreeuwen, krijsen… In mijn invulling komen alle visies van de hoofdpersonages aan bod: die van Jezus, van Judas, van Jezus’ volgelingen en zijn massale aanhang, het volk. Belangrijk is dat we het vertellen in de wetenschap dat we nog niet weten wié Jezus later wordt en tot welk symbool hij uitgroeit. Het laatste avondmaal moet nog worden gegeten en de kruisiging laat op zich wachten. In die zin poog ik een onvooringenomen mens en een niet bevooroordeelde luisteraar te zijn.”

Movement Ivo van Hove wil vooral ‘de krachtenvelden binnen de vriendengroep die uit elkaar valt en tegenover elkaar komt te staan’ belichten. “Die groep is wat we tegenwoordig een movement noemen: Black Lifes Matter, #Metoo, de Queerbeweging die weer terug is. Daar tegenover staan de politieke leiders die beginnen te zien dat die beweging aan invloed wint - meer en meer mensen geloven in Jezus en zijn volgelingen. Dat is bedreigend. Niet alleen voor hun positie, maar ook voor het systeem dat zij hebben opgezet.” En, over actualiteit gesproken, ook laat Van Hove geopolitieke aspecten aan bod komen in de vorm van de provincie Judea, waar Rome al een vazalkoning (Herodes) en een gouverneur (Pilatus) te paard heeft gehesen. Van Hove: ,,Kijk hoe geopolitiek vandaag de dag aan de orde is. Hoe in Afrika, China en ook bij ons in Europa landen hun machtsbasis met aanspraak op kleinere territoria willen uitbreiden.”

49

Het theater onder spanning Een ander thema in de hitmusical - waarin de muzikaal zo rijke songs als I don’t know how to love him, Superstar en Hosanna rechtovereind blijven - is wat Van Hove als ‘de kracht van de massa’ omschrijft: “Vandaag zingt men hosanna, morgen kruisigt men hem. Wat ik bovenal wil, is het theater onder spanning zetten en het publiek emoties laten voelen. Als je Jesus Christ Superstar al een keer hebt gezien, krijg je nu echt een nieuwe interpretatie. En als het de eerste keer is, krijg je een fantastische voorstelling te zien. Althans, daar zetten we ons volledig voor in.”

Jesus Christ Superstar is 8 t/m 12 mei te zien in Theater Heerlen met Jeangu Macrooy als Jezus, Lucas Hamming als Judas, Magtel de Laat als Maria Magdalena, Edwin Jonker als Pilatus en Paul Groot als Herodes

• wo 8 t/m zo 12 mei Jesus Christ Superstar 20.00 uur, 15.00 uur & 14.30 uur / Theater Heerlen RABOzaal / vanaf €36,50

50

vrienden / cultuureducatie

Samen zetten we onze schouders onder cultuureducatie

DANK, DANK, DANK aan onze vrienden Theater verbindt bezoekers en artiesten met elkaar: via ons programma maar ook via de Vrienden van PLT. Deze laatste groep houdt van theater maar draagt ook cultuureducatie een warm hart toe.

Want mede dankzij het lidmaatschap van inmiddels ruim 3.800 Vrienden kan PLT scholen in Zuid-Limburg op een laagdrempelige manier kennis laten maken met de magie van theater.

Nina Scholtens, die de Vrienden onder haar vleugels heeft, vertelt: “PLT heeft vier verschillende lidmaatschappen. Je kunt Vriend, Boezemvriend, Hartsvriend en Partner van PLT worden. Aan dat lidmaatschap zijn een hoop voordelen verbonden. Zo krijgen alle Vrienden een week voorrang bij de voorverkoop.

Ze kunnen gratis kaarten omruilen of annuleren en ze krijgen tot 50% korting op geselecteerde voorstellingen. Te veel om op te noemen, maar gelukkig staat het allemaal op onze website. In ieder geval is het erg bijzonder dat zoveel mensen de podiumkunsten in Zuid-Limburg én cultuureducatie steunen!”

plt 12

Daar doen we het voor!

vrienden / cultuureducatie

Aniek Pasmans, onze programmeur Educatie, vult aan: “Voor de basisscholen boekt PLT speciale voorstellingen afgestemd op de leeftijden van de kinderen. Ook voor scholieren uit het middelbaar onderwijs boeken we besloten schoolvoorstellingen.

Maar we nodigen hen ook uit voor reguliere voorstellingen en combineren dat bezoek met een randprogramma, meet & greet of een rondleiding.

Gelukkig valt er voor alle leeftijden steeds meer te

51

kiezen. Mede door de Vrienden van PLT kunnen we dit aanbod toegankelijk maken voor de scholen.

Mijn ervaring is dat als je kinderen en jongeren leert verder te kijken, een andere wereld laat zien, dat ze vaak enthousiast worden en soms zelfs verborgen talenten bij zichzelf ontdekken. En is het niet nu, dan is er misschien een zaadje geplant voor later. Daar doen we het voor!

Geeft u ook om theater in Zuid-Limburg?

Wilt u ook dat theater voort blijft leven voor de nieuwe generaties? Dan is de meest toekomstgerichte, en voor vele de mooiste manier om dit plezier, deze inspiratie en uw idealen voort te laten leven, om na te laten.

PLT heeft de ANBI-status en is daardoor vrijgesteld van schenk- en erfbelasting. Hierdoor komt uw erfenis geheel ten goede aan de door uzelf gekozen bestemming.

Wilt u meer weten?

Op www.plt.nl/nalaten vindt u meer informatie. Of neem contact op met Nina Scholtens: n.scholtens@plt.nl .

Meer weten?

U vindt ons volledige aanbod op onze website www.plt.nl