1
1
GOV. BOBOY, VG BOSS TE CUA SA PAMUMUNO NINA
Kapitolyo muling nasungkit ang Seal of Good Local Governance; Sangguniang Panlalawigan kinilala sa outstanding legislative performance nito
Dalawang malaking pagkilala ang nakuha ng Pamahalaang Lokal ng Catanduanes para sa taong 2024 sa ilalim ng pamumuno nina Governor Joseph “Boboy” Cua at Vice Governor Peter “Boss Te” Cua—ang Seal of Good Local Governance at Outstanding Legislative Performance.
Kasama ang mga pinuno ng iba’t ibang departamento ng Kapitolyo, pinangunahan nina Gov. Boboy Cua at Vice Gov. Boss Te Cua ang pagtanggap ng karangalan mula sa Department of the Interior and Local Government sa isinagawang SGLG National Awarding Ceremony noong Disyembre 9, 2024 sa Manila Hotel, Tent City.
Nitong Marso 18, 2025 naman, isa ang Sangguniang Panlalawigan ng Catanduanes sa binigyan ng Oustanding Legislative Performance Award sa isinagawang 33rd
National Convention ng Provincial Board Members League of the Philippines sa Century Park Hotel, Maynila.
Tatak ng Kahusayan
Bilang pinakamataas na parangal na maaaring matamo ng lokal na pamahalaan, ang SGLG ay programa ng DILG na kumikilala at nagbibigay-pugay sa mataas na kalidad ng serbisyo na ibinibigay ng mga LGU sa iba’t ibang aspeto ng pamamahala.
Mabusisi ang isinasagawang assessment at validation ng SGLG sa performance ng mga LGU sa mga sumusunod na governance areas: financial administration, disaster preparedness, social protection, business friendliness, environmental management, law and order, and public safety.
Noong 2015-2017 sa pamumuno rin ni Gov. Boboy, nakatanggap din ang provincial
#SerbisyongNoDelay Diaries
government ng Provincial SGLG Award at itinaguriang Hall of Famer.
Bilang bahagi ng pagkikilala, makatatanggap ang Catanduanes Government ng ₱3M subsidy incentive fund mula sa DILG na maaaring gamitin sa mga programa sa disaster preparedness, health compliance and responsiveness, sustainable education, safety, peace and order, at iba pa. Bukod sa provincial SGLG award na nakamit ng Catanduanes Government, kinilala rin ang mga Munisipyo ng Virac at Baras sa kanilang walang kapantay na dedikasyon at kahusayan sa pamamahala. Sa kaniyang mensahe ng pasasalamat, kinilala ni Gov. Boboy Cua ang pagtutulungan ng mga opisyal at empleyado ng Kapitolyo see more on page 07
Catanduanes idineklarang insurgency-free ng AFP, PNP
Pormal na idineklara ang Catanduanes bilang probinsya na may Stable Internal Peace and Security (SIPS) sa isang ceremonial Memorandum of Understanding (MOU) signing na ginanap noong Disyembre 3, 2024 sa Provincial Capitol Dome.
Dinaluhan ito ng mga pinuno mula sa iba’t ibang departamento ng Catanduanes Government at mga panghunahing opisyal sa Armed Forces of the Philippines (AFP), Philippine National Police (PNP), at Philippine Coast Guard (PCG).
Kabilang naman sa mga lumagda sa nasabing kasunduan ay sina Governor Joseph “Boboy” Cua ng Catanduanes Government; Major General Noe Alberto Q. Peñafiel ng 9th Infantry Division, Philippine Army; Police Brigadier General Andre Perez Dizon ng PNP Region 5; at Coast Guard Lieutenant Junior Grade Kenny E. Villafuerte na nagtayong
kinatawan ni Commodore Ivan E. Roldan ng Coast Guard Region 5. Tagumpay sa Kapayapaan
Ang Catanduanes ay isa sa mga unang probinsya sa rehiyon na binigyan ng SIPS status. Pinatunayan ng pagkilalang ito na epektibo ang mga programa at inisyatiba na inilunsad ng lokal na pamahalaan at ng mga kaugnay na ahensiya para sa seguridad at kapakanan ng mamamayan.
Sa kanyang talumpati, binigyang-diin ni Governor Joseph “Boboy” C. Cua ang
kahalagahan ng pagkamit ng tunay na kapayapaan sa pamamagitan ng samasamang pagkilos at dedikasyon ng bawat sektor ng pamahalaan at lipunan.
“Indeed, when we ensure that government services reach every corner of our province, we build trust, we build peace,” ani Gov. Cua.
Dagdag pa niya, ang deklarasyon ay hindi pagtatapos kundi simula ng mas pinaigting na mga hakbang upang mapanatili ang SIPS status ng lalawigan, kasabay ng pagbubukas ng mas maraming oportunidad sa turismo, pamumuhunan, at pag-unlad.
Lahat ng barangay sa Catanduanes natanggap na ang ayudang bigas
Dahil sa walang tigil na pagtutulungan ng mga volunteers at ang pagsisikap ng Pamahalaang Panlalawigan, nakumpleto na ang pamamahagi ng ayudang bigas sa 100% ng mga barangay sa Catanduanes.
Ayon sa datos ng Provincial Social Welfare and Development Office (PSWDO) noong Pebrero 15, 2025, lahat ng 315 barangay sa lalawigan ay nakatanggap ng bigas bilang bahagi ng relief assistance matapos ang mga pagbayo ng Bagyong Kristine at Pepito noong Nobyembre 2024. Umabot sa 72,539 pamilya ang nakinabang mula sa tig-10 kilong bigas na naipamahagi sa mga target beneficiaries.
“Ibig sabihin, bawat pamilya sa Catanduanes ay nahatiran na ng ayudang bigas sa tulong ng kanilang mga punong barangay,” ani ni Provincial Social Welfare and Development Officer Roselle Navar sa isang panayam. Nagsimula ang pamamahagi ng bigas noong Enero 8, matapos dumating sa Kapitolyo ang unang batch ng rice delivery mula sa National Food Authority (NFA). Patuloy ang relief operations sa iba’t ibang sektor at lugar sa probinsiya, at inaasahang magtatagal hanggang Marso ang epekto ng La Niña sa bansa, na posibleng magdulot ng mga karagdagang hamon sa mga Catandunganon dulot ng masamang panahon.
Proseso ng Pamamahagi Paliwanag ni Bb. Navar, mahigpit na isinasagawa ang inspeksyon ng mga bigas bago ipamahagi upang matiyak ang kalidad nito—kabilang na ang pagiging bago, tamang timbang, at kawalan ng dumi.
“Garantisado po natin na ang bigas na ipinamamahagi ay nasa mabuting kondisyon. Kung may makitang depekto, agad po itong inihihiwalay at itinatapon,” dagdag pa niya. Matapos ang inspeksyon, maingat na inilalagay ng mga volunteers ang bigas sa mga relief sacks upang mapabilis ang pamamahagi. Tinitiyak din nila na walang punit o dumi ang mga sako na maaaring magdulot ng kontaminasyon.
Ang paghahanda ng bigas ay isinasagawa sa Capitol Lobby upang mapanatili ang transparency at hikayatin ang publiko na makiisa sa mga inisyatibo ng pamahalaan. Kapag naselyuhan na ang mga relief sacks,
agad na itinatakda ang mga ito sa mga truck at ini-deliver sa mga barangay. Sa barangay level, ang mga opisyal ang nangangasiwa sa distribusyon, lalo na sa mga hindi makakapunta sa distribution area.
₱107M donasyon, inilaan sa disaster relief at recovery operations
Sa ilalim ng Provincial Ordinance No. 644-2024 na inaprubahan ng Sangguniang Panlalawigan noong Disyembre 2, 2024, inilaan ang ₱107,161,000.00 para sa disaster relief at recovery efforts ng lalawigan, alinsunod sa PDRRMC Resolution No. 017-2024. Ang pondo ay nakalaan para sa mga sumusunod:
₱63,999,000.00 – Procurement ng GI sheets
₱40,000,000.00 – Procurement ng bigas
₱1,000,000.00 – Hauling ng goods at materials
₱2,000,000.00 – Implementation ng health emergency management activities
₱162,000.00 – Procurement ng umbrella nails
Ayon sa PSWDO, bago pa man sumapit ang 2025, naipaabot na ang ayuda sa lahat ng kabahayang lubos na napinsala sa Catanduanes. Sa tala ng mga Municipal Social Welfare and Development Offices (MSWDO),
umabot sa 5,597 ang totally damaged houses, at lahat ng ito ay nabigyan na ng GI sheets at pako upang matulungan ang mga residente sa muling pagpapatayo ng kanilang mga tahanan.
Patuloy din ang pamamahagi ng GI sheets para sa mga partially damaged houses. Ayon sa tala noong Pebrero 13, apat na munisipyo na ang nakatanggap ng yero, at patuloy ang validation ng Provincial Engineering Office upang matiyak ang tamang bilang ng yero na kailangan para sa bawat bahay. Ayon sa pinakahuling ulat ng Local Finance Committee (LFC), 89% ng pondo o ₱96,165,620.00 ay na-disburse na, at ang procurement ng natitirang ₱10,995,380.96 ay inaasahang makukumpleto sa unang bahagi ng ikalawang quarter ng 2025 upang matiyak na maihahatid agad ang natitirang ayuda sa mga nangangailangan.
“Tinitiyak po ng Pamahalaang Panlalawigan na ginagawa ang lahat ng kinakailangang hakbang upang mapabilis ang proseso at maipaabot agad ang tulong sa mga nangangailangan, lalo na sa panahon ng sakuna,” pahayag ng mga miyembro ng LFC na sina Engr. Elsie Reyes, Gng. Nena Guerrero, Gng. Erme Tablante, at Gng. Sonia Villaluna.
Department of Agriculture (DA) ang programang Kadiwa ng Pangulo na naglalayong magbigay ng direktang ugnayan sa pagitan ng mga prodyuser at mga konsyumer.
Sa lalawigan ng Catanduanes, aktibong isinusulong ang layunin ng programang ito. Mula nang unang ilunsad sa probinsiya noong Hulyo 17, 2023, tuloy-tuloy ang pagpapatupad ng Kadiwa ng Pangulo sa pangunguna ng Provincial Agriculture Services Office (PASO), upang suportahan ang mga lokal na prodyuser at maihatid ang abot-kayang mga produkto sa mga mamamayan. Noong Mayo 15, 2024, kinilala ng Department of Agriculture Regional Office V ang Catanduanes bilang lalawigang may pinakamataas na bilang ng naisagawang Kadiwa ng Pangulo sa buong rehiyon mula Enero 2024. Batay sa datos ng PASO, umabot sa mahigit Php 700,000 ang kabuuang kinita o gross sales ng Kadiwa sa
Tiya Lolay
2024 National Outstanding Rural Women
probinsya para sa taong ito.
Ngayong 2025, kabilang din ang lalawigan ng Catanduanes sa Top 3 sa buong Pilipinas na magrerepresenta sa Rehiyon ng Bicol sa kategoryang “Best Kadiwa Implementer” ng National Gawad Saka 2025, na tauntaon ay isinasagawa ng Department of Agriculture.
Ayon sa ulat ng PASO na inilabas sa kanilang pagpupulong noong Marso 20, 2025, umabot sa ₱322,157 ang naitalang kita ng Kadiwa ng Pangulo (KNP) mula Pebrero hanggang Marso 19, 2025, na nagpapakita ng patuloy na tagumpay ng programa sa pagbibigay ng direktang merkado para sa mga lokal na magsasaka at mangingisda. Matatandaang noong Marso 2025, pormal na kinilala ng Department of Agriculture si Sonia S. Padilla mula Buhi, San Miguel, Catanduanes bilang 2024 Outstanding Rural Woman, na nakakuha ng 92% na rating—ang pinakamataas mula sa 8 na kalahok mula sa buong Pilipinas.
Sa kabila ng mga tagumpay na ito, ang Lokal na Pamahalaan ng Catanduanes, katuwang ang iba’t ibang ahensya, ay patuloy na nagsusulong ng mga programang makikinabang ang mga magsasaka, mangingisda, at iba pang sektor ng komunidad, upang higit pang mapabuti ang kanilang kalagayan at matulungan ang bawat Catandunganon.
Ikinasa ng Catanduanes Police Provincial Office ang isang ballot box-snatching simulation exercise nitong Marso 27, 2025 . Ang aktibidad ay isa lamang sa serye ng election-related security drills bilang paghahanda sa nalalapit na Pambansa at Lokal na Halalan sa darating na Mayo.
LAMANG ANG LAGING HANDA
SHAPE binigyang tugon ang Sexual Reproductive Health, Rights issues ng kabataan
Bitbit ang adhikaing maibsan ang mga suliraning kinahaharap ng mga kabataan, partikular na sa usaping seksuwal na pangkalusugan, inilunsad ng Pamahalaang Lokal ng Catanduanes, sa pangunguna ng Provincial Population Commission, ang dalawang-araw na Sexually Healthy And Personally Empowered Adolescents (SHAPE) Youth Camp noong Agosto 21, 2024.
Tampok ang apatnapu’t siyam (49) na kabataan mula sa iba’t ibang bayan ng lalawigan na nakibahagi sa ibat-ibang interactive activities tulad ng workshops, forums at brainstorming sessions na may kasama pang games na naglalayong bigyang-diin ang kahalagahan ng kaalaman sa reproductive health para sa mga kabataan, at mapalakas ang kanilang kakayahang gumawa ng ligtas at
Isa ang SHAPE
sa mga hakbang para maibsan ang tumataas na rate ng teenage pregnancy.
Edukasyon ang solusyon para ma-empower ang kabataan.
PROVINCIAL POPULATION OFFICER
Gng. Salvacion Cervantes
414 teenage births ang naitala ng Philippine Statistics Authority sa Catanduanes sa taong 2024
responsableng mga desisyon.
Isa sa mga masiglang nakibahagi ay si Joderic S. Araojo, isang teen facilitator na aktibong nagsusulong ng adbokasiya hinggil sa Sexual and Reproductive Health and Rights (SRHR).
Ayon kay Araojo, kailangang panatilihin ang mga ganitong programa, na tampok ang mga talakayan hinggil sa pagpapanatili ng isang ligtas, masaya, at malusog na yugto ng pagdadalaga at pagbibinata.
“We need to continuously undergo training and seminars to be more equipped and focused. Programs like this help us grow, understand our rights, and become better advocates for our fellow youth,” kanyang binigyang diin.
Bilang pagtatapos ng pagsasanay, isinagawa ang isang misa na sinundan ng isang recollection session, na nagbigaydaan sa mas malalim na pagninilay at pagbubuklod ng mga kalahok.
Ginaha Wellness Center sa EBMC opisyal nang HIV/AIDS treatment hub sa Catanduanes
Opisyal nang sertipikado ng Department of Health (DOH) noong Marso 2025 ang Ginaha Wellness Center ng Eastern Bicol Medical Center (EBMC) bilang HIV/ AIDS Treatment Hub ng Catanduanes.
Inilunsad noong Disyembre 2024, layunin ng pasilidad na magbigay ng libreng serbisyo para sa mga Catandunganon na may HIV/ AIDS, kabilang ang HIV testing, counseling, at anti-retroviral (ARV) treatment. Ang sertipikasyon ng DOH ay nagpatibay sa kahalagahan ng Ginaha Wellness Center sa pagpapalawak ng serbisyong medikal sa
lalawigan, partikular na sa mga pasyente ng HIV/AIDS.
Kabilang sa mga serbisyong inaalok ay ang libreng HIV testing, ARV refill services, at ARV treatment, na mahalaga upang mapabuti ang kalusugan ng mga pasyente at mapigilan ang paglala ng sakit.
Patuloy ding isinasagawa ang HIV screening at confirmatory tests sa Virac Social Hygiene Clinic, isang lisensyadong pasilidad na nag-aalok ng mga serbisyong ito. Ang mga hakbang na ito ay bahagi ng pangkalahatang estratehiya ng Pamahalaang Panlalawigan ng Catanduanes na palakasin ang pagtugon sa patuloy na pagtaas ng kaso
Ginaha Wellness Center
ng HIV/AIDS sa rehiyon. Bukas ang Ginaha Wellness Center mula Lunes hanggang Biyernes, mula 8:00 AM hanggang 5:00 PM. Ang mga serbisyo ay libre at bukas sa lahat ng residente ng lalawigan, ngunit kinakailangan ng pa-schedule para sa ARV refill services.
Para sa karagdagang impormasyon o mga katanungan, maaaring makipag-ugnayan sa Ginaha Wellness Center sa pamamagitan ng email: ginahawellness@gmail.com o sa kanilang Facebook page: The Ginaha Wellness Center. Maaari ring tawagan ang kanilang contact number sa 0968-238-4699.
Serbisyong Kua Mo ilalapit ang health care services sa mga pamayanan
Kasabay ng patuloy na suporta ng probinsya ng Catanduanes sa Universal Health Care, inilunsad ng Lokal na Pamahalaan ng Catanduanes, sa pamamagitan ng Provincial Health Office (PHO), ang Serbisyong Kua Mo, noong 2024.
Alinsunod sa Batas Republika No. 112234, nakatuon ang Serbisyong Kua Mo sa paglalapit ng serbisyong pangkalusugan sa bawat barangay ng probinsya at sa pagtataguyod ng karapatan ng bawat isa sa kalusugan, anuman ang kanilang kultura, pagpapahalaga, at relihiyon.
Itinatampok ng programang ito ang pagpapababa ng mga serbisyong pangkalusugan tulad ng dental check-ups, basic vitals monitoring, blood tests, at iba pa mula sa mga ospital patungo sa mga Rural Health Unit (RHU) at sa bawat barangay upang matugunan ang pangangailangan ng mga residente sa pinakamalapit na antas.
Kasunod ng paglulunsad ng programa, iba’t ibang proyekto ang naisakatuparan. Noong ika-2 ng Disyembre 2024, inilunsad ang kaunaunahang Digihealth Automated Telehealth Machine (ATM), na kayang magbigay ng
medikal ang ilan sa mga programang inilapit ng Kapitolyo sa bawat
mahigit 50 clinical parameters sa loob ng 5-7 minuto. Ang Digihealth ATM ay naipamahagi na sa mga barangay ng Virac at planong ilunsad pa sa iba pang munisipyo.
Bukod pa rito, nagsasagawa rin ang PHO ng mga dental at health caravan at mga outreach services upang mas malawak ang maabutan ng serbisyong pangkalusugan sa buong probinsya.
Digihealth Automated Telehealth Machine tampok sa ika-80 Anibersaryo ng Cat’nes Liberation Day
Bilang bahagi ng paggunita sa ika-80 anibersaryo ng Kalayaan ng Catanduanes mula sa pananakop ng mga Hapones, tampok sa selebrasyon ang libreng serbisyong legal at medikal na inihandog ng Pamahalaang Panlalawigan, katuwang ang Provincial Health Office.
Isa sa mga naging bida ng programa ang Digihealth Automated Telehealth Machine— isang makabagong teknolohiya na kayang magsagawa ng mga simpleng health check-up gaya ng vitals monitoring, blood tests, body fat analysis, at blood pressure measurement.
Layunin ng inisyatibong ito na mapalapit ang serbisyong medikal sa mga mamamayan, lalo na sa mga beterano at kanilang mga pamilya.
Maliban sa libreng konsultasyon, namahagi rin ang pamahalaang panlalawigan ng mga libreng gamot bilang pagkilala sa sakripisyo ng mga beterano ng digmaan.
“Ito ay isa sa pinakamagandang selebrasyon ng Liberation Day dahil kumpleto ang serbisyo na ibinigay sa amin ng Kapitolyo,” pahayag ng isang beterano mula sa Virac.
Ang makabuluhang pagdiriwang ay patunay ng patuloy na pagsusumikap ng lalawigan na pagsilbihan ang mamamayan at bigyang
halaga ang kasaysayan at kabayanihan ng mga Catandunganon.
war veteran beneficiaries
Bukod sa sertipikasyon bilang isang ganap na Ginawa Wellnes Center, nauna na ring idineklarang MotherBaby Friendly Hospital ang Eastern Bicol Medical Center ng Department of Health - Center for Health Development Region 5, matapos nitong matagumpay na maipasa ang 10 Hakbang sa Matagumpay
BAGONG KARANGALAN
Serbisyong
munisipyo ng probinsya sa ilalim ng Ugnayan sa Barangay noong Oktubre 2025. Bilang bahagi ng programa, namahagi ang mga kawani ng Provincial Health Office ng libreng medical check-up, gamot, at iba pang serbisyong pangkalusugan.
Rx EXPRESS
Catanduanes itinaguyod ang Sexual at Reproductive Health sa panahon ng krisis
Inilunsad ng Lokal na Pamahalaan ng Catanduanes ang programang
Minimum Initial Service Package for Sexual Reproductive Health (MISP for SRH) bilang tugon sa pagkikilala sa mga isyung kaugnay ng Sexual at Reproductive Health (SRH), partikular sa panahon ng kalamidad at mga emerhensiya sa buong probinsya.
Ayon kay Provincial Health Officer Dra. Hazel A. Palmes, ang programang ito ay naglalayong maiwasan at matugunan ang mga isyu ukol sa SRH tulad ng HIV/AIDS, Gender Based Violence, komplikasyon sa pangangak, at iba pa, sa mga panahon ng krisis tulad ng bagyo.
Binibigyang-diin ni Dra. Palmes ang kasalukuyang mga serbisyong pang-SRH na nakalaan, ngunit bihira itong maabot sa mga oras ng kalamidad. Binanggit niya na kinakailangang bigyan ito ng sapat na atensyon upang matiyak ang kaligtasan at kalusugan ng mga kababaihan.
Provincial Ordinance 0012023, pangunahing hakbang ng programa
Sa pangunguna ni Gobernador Joseph “Boboy” C. Cua, at Bise Gobernador Peter “Boss Te” C. Cua, naisabatas ang Provincial Ordinance 001-2023, na nagtatag ng programang MISP for SRH sa Catanduanes, partikular sa mga panahon ng krisis.
Ang ordinansa ay nakabatay sa Executive Order no.53, na ipinasa noong 2020, bilang pagtugon ni Gobernador Cua sa pinsalang dulot ng bagyong Rolly.
Pagsasanay at pagpapalawak ng MISP for SRH
Alinsunod sa Provincial Ordinance 0012023, nagsagawa ang lokal na pamahalaan
ng mga kinakailangang mga hakbang upang maipatibay ang paglunsad ng MISP for SRH sa probinsya. Noong Pebrero 27, 2025, naging kauna-unahang probinsya sa bansa ang Catanduanes na magdeklara ng partnership sa Zuellig Family Foundation (ZFF) upang ilunsad ang MISP for SRH.
Bilang bahagi ng kolaborasyon, nagsagawa ang ZFF at Provincial Reproductive Health and Coordination Team ng “Deep Dive Activity” sa Palta, Virac, kung saan ang isang residente ay binigyan ng asistensya sa panganganak sa ilalim ng MISP for SRH sa kalagitnaan ng bagyong Pepito. Dito, nabigyan ng mahalagang pananaw ang mga lider ukol sa pangangailangan ng programang ito.
Bilang susunod na hakbang, nagsagawa ang PRHCT at ZFF ng isang “Training of Trainers” mula Marso 25-28, 2025, na naglalayong magbigay ng sapat na kaalaman sa mga lokal na lider at healthcare workers upang mailunsad ang MISP for SRH sa bawat munisipalidad ng Catanduanes. Sa patuloy na pagsuporta ng lokal na pamahalaan at mga kasosyo tulad ng Zuellig Family Foundation, ang Catanduanes ay nakasalalay sa pangako ng pagpapaigting ng serbisyong pangkalusugan para sa mga kababaihan sa panahon ng kalamidad.
PROVINCIAL
Ang legal basis para sa Minimum Initial Service Package (MISP) for Sexual and Reproductive Health
Pinagtibay kamakailan ng Sangguniang Panlalawigan ng Catanduanes ang Revised Child Rights and Welfare Code, isang komprehensibong ordinansa na naglalayong palakasin ang mga mekanismo para sa proteksyon, kaunlaran, at partisipasyon ng bawat batang Catandunganon.
Ang ordinansa ay sumasaklaw sa iba’t ibang aspeto ng kapakanan ng bata—mula sa edukasyon, kalusugan, proteksyong legal at sikolohikal, hanggang sa karapatang makilahok sa mga usaping may kinalaman sa kanilang kinabukasan.
Ilan sa mga mahahalagang probisyon ng Code ay ang mga sumusunod:
• Child-Friendly Infrastructure: Tungkulin ng Provincial Engineering Office na tiyaking ang lahat ng itatayong gusali—komersyal man o pampubliko—ay ligtas sa mga bata, may access para sa mga batang may kapansanan, at sumusunod sa child- and hazard-free standards, alinsunod sa guidelines ng PDRRMO.
• Anti-Bullying at Cyberbullying Measures: Inaatasan ang Department of Education, sa tulong ng Provincial Council for the Protection of Children (PCPC), na ipatupad ang mga konkretong hakbang upang maiwasan at matugunan ang lahat ng anyo ng bullying at cyberbullying sa mga paaralan sa elementarya at sekondarya.
• Psychosocial Support for Disaster-Affected Children: Kabilang sa mandato ng PHO at PSWDO ang pagbibigay ng psychosocial interventions sa mga batang naapektuhan ng kalamidad. Layunin nitong mabigyan ng sapat na suporta ang mga batang dumaan sa trauma upang makabalik sila sa normal na pamumuhay.
• Pagpapatayo ng Total Child Care Center: Isa sa mga pangunahing proyekto sa ilalim ng ordinansa ay ang pagtatatag ng isang Total Child Care Center, isang pasilidad na magsisilbing one-stop center para sa mga batang nangangailangan ng:
• Medico-legal examination
• Psychosocial services
• Joint interview facilities
• Iba pang serbisyo na nakatutok sa rehabilitasyon, proteksyon, at integrasyon ng mga bata sa ligtas na lipunan.
• Tatlong Milyong Pondo para sa Implementasyon: Upang masiguro ang maayos na pagpapatupad ng mga probisyon ng ordinansa, tatlong milyong piso (₱3,000,000.00) ang inilaan ng Pamahalaang Panlalawigan bilang paunang pondo. Ang halagang ito ay gagamitin sa pagtatayo ng pasilidad, pagsasanay, kampanya sa impormasyon, at iba pang programang nakapaloob sa Code.
Ganadong nagpapaliwanag sa kanilang presentasyon ang mga kalahok sa Boronyog Workshop, isang aktibidad na pinangunahan ng samahang Visible Inclusion nitong Okt. 8
2024 sa ARDCI Hotel. Tulad ng Minimum Initial Service Package for Sexual Reproductive Health (MISP for SRH), isa lamang ang palihan sa mga inisyatibong sinusuportahan ng Provincial Government upang matugunan ang sexual at reproductive health issues na kinakaharap ng mga Catandunganon lalo na ng sektor ng kabataan.
GROUP REPORT
Mahigit 7,000 manggagawa
sa TUPAD Program ng DOLE-PLGU-MLGUs
Mahigit sa 1,300 manggagawa sa informal sector ang nakinabang sa emergency employment program ng Provincial Government of Catanduanes at ng Department of Labor and Employment sa pagtatapos ng 2024.
Sa ilalim ng pagtutulungan, ang TUPAD program na pinangunahan at katuwang na ipinatupad ng Pamahalaang Panlalawigan ng Catanduanes at DOLE ay nagbigay ng kinakailangang cash-forwork program para sa mga disadvantaged at displaced worker.
Ang pondo ng nasabing TUPAD ay ibinaba ng DOLE sa Provincial Government of Catanduanes para sa proyektong “Linigan asin Tanuman an Kalibutan kan Barangay.”
Samantala, katuwang naman ang Provincial Government of
Catanduanes sa pagpapatupad ng TUPAD na direktang pinangangasiwaan ng DOLE sa mga local government unit ng probinsiya. Aabot sa halos 6,000 displaced at disadvantaged na manggagawa sa buong probinsiya ang nakinabang sa 10-15 araw na trabaho para magsagawa ng typhoon rehabilitation works, at greening program.
Upang matiyak na ang mga miyembro ng mga vulnerable sector ay nabibigyan din ng pantay na mga pagkakataon, ang mga senior citizen, solo parent, at mga taong may kapansanan ay kasama rin sa emergency employment program ng PESO, na TUPAD. Ngunit, ang mga senior citizen ay kinakailangang pumasa sa mga kinakailangan sa medikal na fitness bago pahintulutang magtrabaho. Samantala, tinitiyak na ang mga may kapansanan ay ginagabayan ng isang miyembro ng pamilya.
Isinama ng ilang nanay na benepisyaryo
Abaca farmers tumanggap ng mechanized abaca stripping machine
Anim na samahan ng mga magsasaka ng abacá sa lalawigan ng Catanduanes ang tumanggap ng makabagong makinang panghimay ng bandala o abacá fiber mula sa Department of Labor and Employment (DOLE) at sa Pamahalaang Panlalawigan. Ang hakbang na ito ay naglalayong mapalakas ang produksyon at mapataas ang kalidad ng abacá sa probinsya na kilala bilang “Abaca Capital of the Philippines.” Ang mga samahang benepisyaryo ng proyekto ay ang Genitligan Abaca Farmers Association (GAFA) sa Baras, Sto. Niño Abaca Farmers Association (SNAFA) sa Virac, Bayanihan Abaca Farmers Association (BAFA) sa Caramoran, Sustainable Livelihood Program (SLP) - Tariwara Agricultural Farmers Livelihood Association (TAFLA) sa Pandan, Salvacion Abaca Farmers Association (SAFA) sa Bagamanoc, at San Miguel Abaca Farmers and Traders Association (SMAFTA) sa Panganiban.
Bilang bahagi ng proyekto, ang mga samahan ng magsasaka ay sumailalim sa pagsasanay na pinangunahan ng Philippine Fiber Industry Development Authority (PhilFIDA) upang matiyak ang mahusay na paggamit ng bagong teknolohiya at mapabuti ang kanilang kaalaman sa pagpoprodyus ng de-kalidad na abacá.
Ang inisyatibong ito ay bahagi ng programang “Provision of Mechanized and Modified Stripping Machine and other Paraphernalia for the Enhancement of Abaca Fiber Production,” isang resulta ng pagtutulungan sa pagitan ng Pamahalaang Panlalawigan ng Catanduanes at ng Department of Labor and Employment (DOLE) sa ilalim ng DOLE Integrated Livelihood Program.
Ang Provincial Agriculture Services Office (PASO) at ang Public Employment Service Office (PESO) ang nanguna sa implementasyon ng proyekto. Pangunahing layunin ng proyekto na makapagprodyus ng mataas na kalidad na hibla ng abacá (Grade I o S2). Ang mga hiblang ito ay bibilhin ng mga asosasyon mula sa kanilang mga miyembro at ibebenta sa mga Grading and Baling Establishments (GBEs).
Bukod pa rito, magkakaroon din ang mga asosasyon ng consumer store na magbibigay ng karagdagang kita sa kanila.
Ang negosyong pangangalakal ng abacá ng mga asosasyon ay mag-ooperate hanggang apat na araw kada linggo, habang ang consumer store naman ay magbubukas ng anim na araw kada linggo.
Ang paggamit ng mechanized stripping machine ay nag-aalok ng mas mabilis at mas episyenteng proseso kumpara sa tradisyunal na pamamaraan ng hand-stripping. Kaya nitong makapagprodyus ng mas malaking bolyum ng abalang hibla, tinatayang 80 hanggang 100 kilo bawat araw, na may mas mababang pangangailangan sa paggawa.
Ang proyekto ay pinondohan ng ₱4.4 milyon mula sa DOLE Integrated Livelihood Program, kasama ang ₱1 milyong kontribusyon mula sa Pamahalaang Panlalawigan. Sa pamamagitan nito, nagbigay ang DOLE ng mechanized at improvised abaca stripping machine, abaca stripping knife, tuxy knife, improvised drying facility, at insurance sa mga benepisyaryo.
Samantala, ang Pamahalaang Panlalawigan ng Catanduanes ay naglaan ng puhunan para sa trading at consumer store, at sumagot sa mga gastusin sa pagsasanay.
Layunin ng proyektong ito na palakasin ang industriya ng abacá sa Catanduanes at
magbigay ng mas matatag na kabuhayan sa mga magsasaka ng abacá sa lalawigan sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga modernong kasangkapan at kinakailangang kasanayan.
Binigyang-diin ni Gobernador Joseph C.
Cua ang positibong epekto ng mekanisasyon. “Ang programang ito ay isang mahalagang hakbang tungo sa pagpapataas ng antas ng pagproseso ng abacá, na magbibigay-daan sa atin na makamit ang mas mataas na kalidad ng hibla,” pahayag niya.
‘Ugnayan sa Barangay’ ng Kapitolyo naghatid-serbisyo sa 11 munisipyo
Ikinasa ng Lokal na Pamahalaan ng Catanduanes sa labing-isang munisipyo ang Ugnayan sa Barangay, isang aktibidad na naglalayong ilapit ang mga programa ng gobyerno sa mga komunidad sa buong probinsiya.
Sa kabuuan, higit 40 na barangay sa buong isla ang naserbisyuhan nito.
Sa ilalim ng aktibidad na ito, binisita ng higit-kumulang 15 na opisina ng Kapitolyo ang iba’t ibang barangay sa Caramoran, Pandan, Virac, San Miguel, Baras, Gigmoto, San Andres, Panganiban, Bato, Viga, Bagamanoc sa magkakaibang araw mula Oktubre 1 hanggang Nobyembre 14. Bitbit nila ang iba’t ibang serbisyong may kinalaman sa edukasyon, agrikultura, kalusugan, social welfare, pati na rin sa iba pang mga sektor.
Kabilang sa mga inisyatibang ito ang pamamahagi ng eyeglasses at libreng gamot sa mga senior citizen, libreng kapon sa mga hayop, pamamahagi ng mga butong pananim, pagtatanim ng mga puno sa ilalim ng Project Restore, at pamamahagi ng materyales para sa mga sanitary toilet sa ilalim ng WaSH program. Dahil din sa Ugnayan, nagkaroon
ang mga kabataan ng pagkakataong magparehistro sa Youth Organization Registration Program (YORP) at mabigyan ng impormasyon tungkol sa iba’t ibang scholarship program ng Kapitolyo. Personal namang nakiisa sa Ugnayan sina Governor Joseph “Boboy” Cua at Vice Governor Peter “Boss Te” Cua upang maghatid ng dagdag-serbisyo sa mga Catandunganon. Kabilang dito ang pamamahagi ng wheelchair sa mga senior citizen at persons with disabilities o PWDs, pamamahagi ng libreng bigas sa mga guro, at pamimigay ng libreng pananghalian sa mga residenteng dumalo sa aktibidad. Sa unang araw ng Ugnayan sa Caramoran, ipinahayag ni Gov. Boboy Cua ang kanyang kagalakan sa matagumpay na pagsimula ng aktibidad dahil bukod sa pagpaabot ng serbisyong Kapitolyo sa mga Catandunganon, naging daan din ito upang personal niyang makausap at madinig ang mga pangangailangan ng mga residente. Sa hinaharap, layunin ng lokal na pamahalaan na ipagpatuloy at palawakin pa ang saklaw ng Ugnayan sa Barangay upang lalong gawing accessible ang mga serbisyo nito sa bawat Catandunganon.
Ibinida ng ilang abaca famers ang ipinagkaloob sa kanilang makabagong abaca stripping machine. Isa ito sa mga inisyatibo ng pamahalaan bilang suporta sa muling pagbangon ng mga abacalero matapos manalasa ang STY Pepito.
ng TUPAD ang kanilang mga paslit sa ginanap payout sa Caramoran nitong Okt. 30, 2024. Katambal ang Department of Labor and Employment, mas pinaigting ng Pamahalaang Panlalawigan ang implementasyon ng nasabing emergency employment assistance matapos ang sunod-sunod na pagtama sa isla ng malalakas na bagyo.
MOMMY DUTIES
Produksyon ng Bandala mas Palalakasin
Upang makontrol ang pagdami ng populasyon ng mga asong napapabayaan, nagsagawa ang Provincial Veterinary Office (PVET) ng libreng orchiectomy o castration bilang tampok na serbisyo ng tanggapan sa San Andres leg ng Ugnayan sa Barangay Program.
Gawad Kalinga, PLGU
Cat’nes inilunsad
ang housing project sa Magnesia sa tulong ng ‘Bayanihan’
Matagumpay na isinagawa ng Gawad Kalinga ang Bayani Challenge 2025 mula Abril 9 hanggang Abril 12, 2025, sa mga barangay ng Virac, kabilang ang Marilima, Batag, Magnesia del Norte, at Magnesia del Sur.
Bahagi ang Bayani Challenge 2025 sa pangmatagalang misyon ng Gawad Kalinga na magsagawa ng mga community-building initiatives sa iba’t ibang parte ng bansa.
Ilan sa mga aktibidad na isinigawa sa lalawigan ng nasabing organisasyon ay ang mga sumusunod: school refurbishing, feeding program, community food farms, coastal clean-up drive, at mangrove tree planting.
Gawad Kalinga Housing Project
Isa sa mga pangunahing proyekto na isinigawa ay ang housing project sa Magnesia del Sur. Base sa orihinal na plano ng Gawad Kalinga, 20 bahay lamang ang itatayo, ngunit dahil sa suporta na ipinaabot ng Catanduanes Government, nagkaroon ng kapasidad ang organisasyon na gawing 30 ang bilang ng mga tinayong housing units.
Sa pangunguna ni Governor Joseph “Boboy” Cua, nagbigay ang Catanduanes Government ng karagdagang construction materials sa Gawad Kalinga at naglaan rin ito ng lupa kung saan insinagawa ang konstruksyon para sa housing projects.
Ayon kay Gov. Cua sa kaniyang talumpati sa Welcome Night noong Abril 9, 2025 sa Magnesia del Norte Covered Court, malaki ang kaniyang personal na suporta sa inisyatibo.
“We take pride in knowing that the Catanduanes Government’s donation of housing materials and land empowered you to add 10 more housing projects to what originally was 20.”
Maliban sa mga piling opisyal sa Catanduanes Government, humigit 200 volunteers mula sa iba’t ibang sektor ng lalawigan ang lumahok sa nasabing aktibidad at naglaan ng kanilang oras upang tumulong sa mga benipisyaryong komunidad.
Gawad KALASAG seal iginawad sa probinsya,
8 bayan sa isla
Isa ang lalawigan ng Catanduanes sa mga pinarangalan sa katatapos na 24th Gawad KALASAG Seal for Excellence in Disaster Risk Reduction and Management (DRRM) and Humanitarian Assistance 2024.
Bukod sa pangkalahatang parangal na iginawad sa buong probinsya, kinilala rin ang walong (8) munisipalidad nito: Baras, Bato, Gigmoto, Pandan, San Andres, San Miguel, Viga, at Virac, sa kanilang kahusayan at pagiging handa sa panahon ng kalamidad.
Ang Gawad KALASAG (KAlamidad at Sakuna LAbanan, SAriling Galing ang Kaligtasan) ay isang prestihiyosong pagkilala na ipinagkakaloob taon-taon ng National Disaster Risk Reduction and Management Council (NDRRMC) sa mga lokal na pamahalaan na nagpapamalas ng natatanging pagsisikap sa paghahanda, pagtugon, at pagbibigay ng tulong sa panahon ng sakuna, lalo na sa konteksto ng climate change at iba pang banta sa kaligtasan.
Sa buong rehiyon ng Bicol, mahigit 88 na LGUs ang tumanggap ng parangal, kung saan napabilang ang Catanduanes bilang “Fully Compliant” sa nasabing parangal.
Ayon kay Luis Surtida Jr., Provincial DRRM Officer, hindi naging madali ang pagsunod sa mga mahigpit na kwalipikasyon para sa nasabing gawad. Gayunpaman, kanilang
PIGGYBACK
isinulong ang mas pinaigting na paghahanda at pakikipagtulungan sa mga LGUs upang masiguro ang pagiging kwalipikado ng lalawigan. Aniya, lubos nilang ikinagagalak ang pagkilalang ito, sapagkat noong mga nakaraang taon ay tatlong bayan lamang ang nakatanggap ng parangal, samantalang ngayon ay walong bayan na mula sa lalawigan ang kinilala.
Dagdag pa ni Mr. Surtida, tuloy tuloy pa rin ang kanilang paghuhusay, pati ang kanilang pakikipagtulungan sa mga LGU, upang makamit ang “Beyond Compliant” na pagkilala sa nasabing parangal.
Mula sa mga tropical cyclone hanggang sa mga super typhoon na pumapasok sa Pilipinas, madalas na tinatahak ng mga ito ang isla ng Catanduanes. Kaya naman, patuloy na isinusulong ng Pamahalaang Panlalawigan ng Catanduanes, kasama ang mga lokal na pamahalaan nito, ang maagap na pagsasagawa ng mga hakbang at paghahanda bago pa man dumating ang mga bagyo, upang masigurong ligtas ang mga mamamayan at komunidad. Ang Gawad KALASAG ay higit lamang sa pagkilala sa mga LGU at ahensyang may epektibong programa sa disaster preparedness, response, at risk reduction, kundi isa itong simbolo ng matatag na dedikasyon, pagpapatatag ng komunidad, at pagpapanatili ng kaayusan sa gitna ng mga sakuna.
Isinakay ng PDRRMO staff sa kanyang likod ang isang grade schooler patungo sa designated evacuation area bilang bahagi ng isinagawang School Preparedness Drill nitong Pebrero 18, 2025 sa Pajo San Isidro Elementary School. Regular ang pakikipagtambalan ng PDRRMO sa mga paaralan upang maihanda ang school communities sa pagtama ng mga kalamidad sa isla.
Kapitolyo suportado ang muling pagbabalik
ng sining pantanghalan sa isla
MULING PAGBABALIK NG TEATRO
Tinapik-tapik ni Odet (ginampanan ni Bb. Emalyn Baltar) ang likod ng napilayan at inuubo niyang ama na si Pay Inggo (ginampanan ni G. Dave Templonuevo), isang coconut farmer na napilitang iprenda at paglao’y tuluyang ipagbili ang kanyang lupang sinasaka dahil sa hirap ng buhay. Ang mag-ama ay ilan lamang sa mga tauhan ng dulang “Pait sa Natok” na itinanghal ng CCPA nitong ika-22 ng Marso 2025 bilang bahagi ng kanilang pagsusulong ng lokal na kultura at sining. Bahagi rin ng dula ang partisipasyon ng Teatro Sirang (INSET) ng Catanduanes National High School.
Muling panumbalikin ang sigla ng sining ng Teatrong Catandungueño ang naging sandigang inspirasyon ng Catanduanes Center for Performing Arts (CCPA), isang non-government organization na may layuning paunlarin muli ang sining at kultura ng pagtatanghal sa lalawigan ng Catanduanes.
Matatandaang dumulog ang CCPA, sa pangunguna ni David L. Templonuevo, Chief Executive Officer ng naturang organisasyon, sa opisina ni Governor Joseph C. Cua upang ilahad ang kanilang inisyatibo at ang mithiin na ito ay masuportahan ng pamahalaan.
Ayon kay Governor Cua, hindi niya palalampasin ang mga ganitong proyekto at kolaborasyong naglalayong paigtingin ang galing ng mga Catandunganon sa larangan ng pagtatanghal. Agad niyang binigyang aksyon ito sa pamamagitan ng pagkakaloob ng suporta na umabot sa P100,000 upang maisakatuparan ang misyong itinataguyod
ng CCPA.
Pagsinding Muli Tuluyang winakasan ng CCPA ang ilang taong pagliban ng teatro sa entablado sa pamamagitan ng paglunsad ng isang teatro play na pinamagatang ‘Pait sa Natok’ noong Marso 22, na ginanap sa Provincial Capitol Dome. Dinaluhan ito ng mga manonood na masaya at sabik na muling makita ang pagbabalik ng teatro sa lalawigan.
Ayon sa pahayag ni Templonuevo, nagpapasalamat siya sa walang sawang suporta ng pamahalaan, sa pangunguna ni Governor Cua, na nagbigay sa kanila ng oportunidad na muling pagyabungin ang sining ng pagtatanghal sa lalawigan at layuning hikayatin ang mga Catandunganong may angking galing sa sining ng pagtatanghal.
“It is a very kind gesture of support from our governor and we are very sure it will benefit the youth of the Catanduanes delving into performing arts,” kanyang
binigyang diin.
Pagpapatuloy ng Liyab Ang matagumpay na pagtatanghal ng Pait sa Natok at ang kolaborasyon ng pamahalaan at ng CCPA ay nagsilbing hudyat ng panibagong yugto para sa sining ng teatro sa Catanduanes. Ito ay patunay na buhay na buhay pa rin ang kultura at talento ng mga Catandunganon. Sa patuloy na suporta ng lokal na pamahalaan at sa walang sawang dedikasyon ng mga miyembro ng CCPA, unti-unting muling mabubuhay ang entablado bilang tahanan ng malikhaing pagpapahayag at makabuluhang pagsasalaysay ng kwento ng mga taga-lalawigan. Sa muling pagsindi ng apoy ng sining at kultura, umaasa ang CCPA na mas marami pang kabataan ang mahihikayat na yakapin ang pagtatanghal bilang midyum ng pagbabago, pagkakakilanlan, at pagmamalasakit sa sariling kultura
Kapitolyo muling nasungkit ang SGLG;
Sangguniang Panlalawigan kinilala sa outstanding legislative performance nito
from page 01
para mas lalong pagandahin ang mga programa, proyekto at serbisyo ng lokal na pamahalaan.
“Para sa amin, ang SGLG ay hindi lamang tanda ng tagumpay, kundi ito’y sumasagisag sa aming sama-samang paninindigan para sa kahusayan sa pagiging lingkod-bayan. Testamento ito na gumagana ang aming mga departamento, tapat naming tinutupad ang aming mga mandato, at ang mga mabubuting
gawi ay naipapatupad sa buong sistema [ng LGU],” ani ng gobernador.
Serbisyong May Resibo
Samantala, ang Outstanding Legislative Performance na nasungkit ng Sangguniang Panlalawigan na pinamumuan ni Vice Governor Boss Te Cua ay mula rin sa DILG. Ang nasabing pagkilala ay nagpapakita
ng dedikasyon ng lokal na lehislatura sa pagpapatupad ng mga patakaran na nagtataguyod ng mabuting pamamahala, transparency, at accountability. Sa kaniyang Facebook post, nagpasalamat si Vice Governor Boss Te sa mga kasamang Provincial Board Members, legislative support staff, at sa magandang relasyon ng Sanggunian sa ehekutibo
“Ini panalmingan nin paghingoa nin mga miyembro nin Sangguniang Panlalawigan para makabuo asin makagibo nin mga ordinansa, resolusyon, asin mga programa na mapauswag kan satuyang probinsya. Kaya dakula an sakuyang pamabalos sa saindong dedikasyon, higos, asin sincerong pagserbi sa publiko,” ani ng bise gobernador.
Project Agarang Tulong ni Boss Te, umarangkada sa mga nasalantang lugar ng Bagyong Pepito sa Norte
Starlink satellite internet, nakarating muli ang mga mensahe ng kaligtasan at pag-asa sa mga kaanak sa malalayong lugar.
from page 01 presensiya ng mga naglilingkod ang nagsilbing ilaw sa madilim na panahong ito. Isang simpleng ngiti ng bata habang kumakain, isang matandang babae na napagaan ang pakiramdam dahil sa check-up, o isang inang muling naka-text sa kanyang anak—ito ang mga kuwentong nagbigay ng saysay sa bawat minuto ng proyekto.
Sa sumunod na araw, tumulak ang grupo patungong Barangay Lourdes sa Pandan. Kasabay ng pagdating ng mga volunteer lawyers, doctors, student nurses, at kabataang boluntaryo, muling umikot ang init ng malasakit. Dama ng bawat residente ang tunay na diwa ng bayanihan—mula sa pagabot ng isang mangkok ng lugaw hanggang sa pakikinig sa kuwento ng pagbangon ng bawat isa.
Habang lumalalim ang misyon, lalo ring lumalawak ang damdamin ng pagkakaisa. Sa ika-apat na araw, umabot ang team sa mga barangay sa bahaging Norte, partikular sa bayan ng Viga. Doon, muling ibinahagi ang libreng serbisyo—mula hot meals hanggang medical at legal aid.
Ngunit higit sa lahat, ang simpleng
Mga Kuwento Ng Pagbangon
Sa huling araw ng Project Agarang Tulong, nagtungo ang grupo sa mga barangay ng Alinawan, sa Panganiban upang maghatidserbisyo sa mga residente nito at maging sa mga residente ng karatig barangay tulad ng San Antonio, Tibo, at Maculiw. Doon, nakilala ng volunteers si Tatay Romulo Pardo, 67 anyos. Sa kabila ng init at layo ng nilakad, determinado siyang makarating sa lugar kung saan may libreng charging at WiFi. Hindi para magFacebook, kundi upang masabi sa kaniyang mga kamag-anak sa Maynila na siya ay ligtas.
“Importante lang sakuya, maalaman ninda na buhay pa ako,” wika ni Tatay. Bukod sa
libreng serbisyo, nabigyan rin siya ng medikal na atensyon at kaunting tulong pinansyal para sa pang-araw-araw.
Sa parehong araw, isang guro naman ang lumapit sa team habang nag-aalok ng charging at internet—si Ma’am Mary Ann Belardo, acting principal ng Buenavista Elementary School sa Viga. Ngunit ang kanyang pakay ay hindi para sa sarili. Hiniling niya kung maaaring isaksak ang kanyang printer upang makapag-imprenta ng report at request letter para sa pagsasaayos ng kanilang silid-aralan na winasak ng bagyo.
“Mai pa nganing nadiyag yu nauyag ning Bagyong Rolly, nauyag na naman yu among eskwelahan,” ang kaniyang kuwento na sumasalamin sa paulit-ulit na sakripisyo ng mga guro sa isla. Agad namang nangako ang grupo na magpapadala ng trapal upang magsilbing pansamantalang bubong ng kanilang klase.
Hindi matatawaran ang kabayanihang ipinamalas ng mga kabataang boluntaryo— mga doktor, abogado, estudyante, miyembro
ng SK, at mga ordinaryong mamamayan na nagsakripisyo ng oras, lakas, at tulog upang makapaglingkod sa kapwa.
Sa bawat pinuntahang barangay, sa bawat inihain na lugaw, at sa bawat charging station na naging tulay sa mga nawalay na pamilya, muling naipakita na ang tunay na diwa ng pagtulong ay hindi nasusukat sa dami ng donasyon, kundi sa lalim ng malasakit.
Nagbigay ng mga suhestiyon si SGLG National Validator Maria Imelda A. Orilla sa ilang miyembro ng Local Finance Committe kaugnay ng maayos at tamang paggamit ng pondo para sa mga development projects. Sa isinagawang National Validation nitong Setyembre 11, 2025, humanga ang SGLG National Validation team dahil sa dedikasyon ng mga department heads ng Pamahalaang Panlalawigan na ang mayorya ay binubuo ng mga kababaihan.
GIRL POWER
Personal na nilapitan ni PBM Robert Fernandez si SP Temporary Presiding Officer Raffy Zuniega upang linawin ang pinagdedebatehang probisyon sa inaamyendahang Catanduanes Medicine and Law Scholarship Program Ordinance. Sa nakaraang, SGLG National Validation, pinuri ng mga validators ang Sangguniang Panlalawigan ng Catanduanes para sa pagpapasa ng mga makabulahan at napapanahong legislative measures.
UMPUGANG-ISIP
Dumagsa ang mga residente ng Brgy. Sioron at ibang karatig baranagy sa charging at WIFI station na inihanda ng Vice Governor’s Office bilang bahagi ng Project Agarang Tulong nitong Nob. 18, 2024. Matapos tumama ang STY Pepito sa Northern part ng isla, ilang araw na nawalan ng kuryente at internet connection sa mga naapektuhang komunidad.
LOWBAT NA BA?
Kinilala ang kahusayan at tibay ng ilang Catandunganon youth organizations sa ginanap na ROKYAW: Most Outstanding Youth Organization Awards Program noong Disyembre 2024. Bilang parangal sa kanilang walang-sawa at taos-pusong paglilingkod sa komunidad, tumanggap ang mga youth organzations ng cash incentives mula sa Lokal na Pamahalaan ng Catanduanes.
October 26, 2024
His Excellency, Most Reverend Father Bishop Luisito Audal Occiano, Honorable OIC - Executive Judge Ritche R. Regala, Honorable Members of the Sangguniang Panlalawigan, Vice Governor Peter “Boss Te” Cua, and family, Congressman Leo Rodriguez of the Lone District of Catanduanes, Congressman Jose “Bong” Teves Jr. of TGP Partylist, Municipal Mayors and Vice Mayors, Members of the 11 Sangguniang Bayan, Heads of different national and provincial agencies, government-owned and controlled corporations, public and private higher educational institutions, our partners in the private sector, friends from the media, barangay officials, fellow government workers, my wife Nancy, my children, and my whole family watching via live broadcast because they were stranded in Manila, the Catandunganon people, those watching and live-streaming via Facebook, and tuning in via radio broadcast, Dios mayad na aldaw sa saindo gabos asin maogmang selebrasyon nin 79th Catanduanes Foundation Anniversary!
Enot sa gabos, ginibo na sana niatong simple an selebrasyon ngonyan na taon.
From 2 days, sarong aldaw na sana ini to focus on our relief and recovery operations dahil sa destrosong dara kan Severe Tropical Storm ‘Kristine,’ bako lang sa Bicol kundi sa enterong Luzon.
Mientras dae niato piga-asahan an arog kaitong uran hale sa signal no. 2 na tropical depression, mantenido ta pa man siyempre an satuyang heightened emergency response.
Mabalos sa satuyang PDRRMO family headed by Mr. Luis Surtida Jr., sa iba’t ibang DRRM kan mga LGU, asin other emergency response partners sa pagmanehar kan operations on the ground.
Sa mga arog kaining pagkakataon, nasusukol an satuyang tibay bilang nagkaka-sararong komunidad.
That is why, in last year’s Ulat sa Lalawigan, I made an important call to each and every one of you: to urge every Catandunganon to unite in realizing our dream of a truly resilient and unshakeable Catanduanes.
This vision is not just about uplifting our province; it’s about ensuring a sustainable and stable future for all of us even in the midst of unprecedented calamities.
Sarong pangaturugan na sabay niatong ginigibong realidad, katuwang an manlaen-laen na ahensya, organisasyon, asin an opisina kan saindong Catanduanes Government.
An pangaturogan man na ini an naging giya niato sa lambang lakdang na satuyang ginibo kan mga nakaaging taon para mas makaheras nin magkakanigong suporta sa satuyang mga kahimanwa.
As your governor and public servant, I have been steadfast in aligning all of our efforts in the Catanduanes Government in achieving this dream step by step.
Ga-tubod man ako na mas magiging totoo an satuyang mga pangaturog kun kita padagos na nagkaka-sararo.
Dara an mandatong sakong sinumpaan asin sa tabang kan Kagurangnan, bako lang niatong inako an mga bag-ong oportunidad, kundi kinugos asin sinabayan ta pa ini para mas maging eficiente asin epektibo an pagrealisar kan satuyang mga pangaturogan.
Over the past years, we’ve achieved remarkable growth. Sa pagtarabangan niato, dakol na man kitang nahaman para sa totoong “development” nin satuyang probinsya sa manlaen-laen na aspeto.
Sabi ngani nin satuyang mga bisita, naka-angat-angat na an Catanduanes!
Pero pirmi kong pigapagirumdom sa sadiri: dakol pa kamong dapat maresibe. Dakol pang bagay an dapat gibuhon asin mahaman para sa ikarahay kan buhay nin lambang saro.
It is really humbling to accept that only time will reveal if what we have done are true legacies that will resonate for the generations to come.
An sigurado sana ngonian, dakol pang mga trabaho an dapat tapuson asin dakol pang isyu an dapat taohan nin atensyon.
Kaya man padagos kitang gaserbi ta maw-ot tang maparinas pa an buhay nin lambang pamilya sa isla—To improve the lives of Catandunganons is the best way for me to say “thank you.”
Ini an pinakamarinas na paagi nganing mapamate ko saindo an sakuyang dakulang “pasasalamat” para sa tiwala, suporta asin pagkamoot na pigtao nindo sakuya.
As we embrace progress and innovation in our 79th year as a province, we ensured that our programs leveled up as well to meet the demands of time.
Pinun-an niato ini sa paagi kan manlaen-laen na inisyatibo asin serbisyong sentro sa tawo na sakong iheheras saindo ngonyan.
To improve the lives of Catandunganons is the best way for me to say thank you.
JOSEPH ‘BOBOY’ CUA GOVERNOR
Enot sa pirming niatong pigatutukan, iyo an sektor kan salud nin satuyang probinsiya. Sa lambang kaplanuhan ta, primero sa listahan an pagpapakusog kan satuyang health services asin facilities. Matapos ko ibareta saindo an mga bagong tugdok na facilities sa EBMC, uminabot na sa halos 5.1 thousand na libreng treatments an naitao kan ten unit machines kan Hemodialysis
Newborn Screening Satellite Continuity Clinic sa probinsiya, padagos na nakatabang na maisihan kun an mga bagong mundag igwang mga health condition.
Bukod uya, mapatugdok pa kita nin iba pang bagong pasilidad sa EBMC arog kan heart station, monogram station, NICU, PICU, acute psychiatric unit, HIV treatment hub asin bagong tertiary laboratory
makapabulong ta an mga latest health services adyan na.
Dagdag pa uya, maserbi man ining teaching school na magiging dakulang tabang kun magkakaigwa naman nin Medicine school sa Catanduanes sa mga maabot na taon. Saro man sa satuyang padagos na nireparo iyo an pagtao nin asistensiya sa mga ti-os niatong kahimanwa sa paagi kan Medical Assistance to Indigents and Financially Incapacitated Persons
Since 2020, we have lobbied and received over 241 million pesos
ULAT LALAWIGAN
5,100 FREE HEMODIALYSIS TREATMENTS.
from various offices and partylists. This includes this year’s 123 million pesos from the office of Sen. Bong Go, Sen. Francis Tolentino, the Vice President, BHW Partylist, and AKO Bikol Partylist na may pinakadakulang pondong itinao.
Dahil uya, lampas 51,700 na pasyente an nagluwas sa hospital na daeng binayadan.
Para man sa satuyang Catanduanes Health Caravan, padagos an satuyang pakipagpartner sa manlaen-laen na organisasyon asin opisina para sa libreng medical, dental, surgical asin eye mission.
Yaon an Catanduanes
International Association o CIA, Third World Eye Care Society Canada o TWECS, Church of Jesus Christ of Latter-Day Saints, Bicol Regional Hospital and Medical Center asin iba pang mga organisasyon asin RHU.
Bunga kan pagtarabangan na ini asin kan mga nakaaging medical missions, lagpas 2,600 na Catandunganon kada taon an nataohan niato nin libreng health services.
Kan sarong taon man, nangako ako sa saindo na dodoblehon ta an pondo sa satuyang programa para sa libreng kasilyasan. From 5 million
pesos funding in 2023, ginibo niato ining 10 milyon pesos ngonyan na taon.
Bago matapos an 2024, laoman nindong lagpas 400 na pamilya sa Catanduanes an igwa na nin kasilyasan asin malilikay na sa peligrong dara nin open defecation.
Dagdag ini sa naenot nang 293 households sa Baras, Bato, Virac, asin San Andres na satuyang natabangan kan nakaaging taon.
Parte ini kan bisyon niato na maabot an Zero Open Defecation status para sa isla. Masiguro kaining maiwasan niato an mga cholera outbreak asin iba pang waterborne diseases.
Maogma man akong ibareta na an Catanduanes an 1st ever province sa Pilipinas to fully implement the Electronic Logistics Management Information System o e-LMIS. Dakula an magiging tabang kaini sa pagmonitor nin supply chain management. Mapapa-dari kaini an delivery nin mga supplies asin mababawasan an error sa mga proseso.
Sa mga ondrang ini, boot kong magpasalamat sa PHO family sa pamamayo ni Dra. Hazel A. Palmes, sa DOH Catanduanes, mga RHU, asin sa lambang kasurog sa pagpauswag, pagpalawak, asin pagparinas kan mga serbisyong medikal sa satuyang probinsya.
SUPPORT TO EDUCATION
Gatubod man kita na an saro sa pinakaimportanteng parte kan pag-uswag kan buhay, iyo an pagkakaigwa nin oportunidad mageskwela.
Kun kaya man, taun-taong pigasiguro niato na an satuyang mga programa sa edukasyon, lalo man na minakusog.
ULAT SA LALAWIGAN
Kung maguirumduman nindo, pinun-an niato an inaapod na College Unified Assistance o CUA Fund kan 2009 na itinatao niato bilang educational assistance.
Sa apat na taon kan programang ini, 6,000 students an satuyang natabangan sa saindang pageskwela.
Kan kita nakabwelta bilang Gobernador, siniguro man niato an pagpadagos kaini sa paagi kan CEFAP asin pinahale niato an limitasyon sa numero nin pwedeng i-accomodate na mga scholars. From 1,500 students per year, we can now accommodate as many scholars as possible.
An satuyang estimate, sa 15 million pesos na alokasyon niato kada taon, dae na mababa sa dos mil na estudyante an satuyang matataohan nin 2,000 hanggang 10,000 pesos educational assistance.
Sa ngonyan, halos 3,000 na CEFAP scholars na
I am also proud to report that since 2021, 32 law and medicine students na an satuyang naging scholar. And in the last two years, we have recorded the highest number of accepted CMLS scholars of the province.
And I am happy to share that each of our scholars is enjoying up to 600 thousand pesos worth of scholarship benefits per year.
Dagdag pa uya, kasabay kan pagmukna kang College of Law sa solamenteng unibersidad sa probinsiya, walong law students kan CatSU ngonyan an satuyang pigapaadal – sagot na niato an saindang tuition hanggang paggradwar asin iba pang gastuson.
Maw-ot ko man ibalita na sa presente, anom na an napagradwar kan satuyang CMLS scholarship. Kabali na diyan ang ngonyan na abogado nang si Atty. Jude M. Tacorda, asin an limang medicine scholars na nag-graduate sa saindang pag-eskwela.
An pioneer medicine graduates niatong ini, iyo sina: Jairah Garcia nin Brgy. Timbaan, San Andres, Catherine Tolentino nin Sto. Niño,
Panganiban, asin Christine Sanchez nin San Pedro, Panganiban. They are now watching online. Bukod sa libreng pag-adal, an satuyang suporta sa mga joven dae man minatunong sa laog nin classroom.
This 2024 alone, our Catanduanes Government allocated 15.2 million pesos to fund the training and expenses of our student journalists, athletes, and teachers as they represent our province at the National level.
Dae siyempre diyan mawawara an pagtao ta man nin asistensya sa manlaen-laen na youth sports group sa probinsiya. Kaiba man uya an pagtao ning printers sa onseng youth development offices sa Catanduanes.
Also, with the help of our youth development council and partner youth organizations, asahan nindo na bukod sa e-sports, na saro nang major medal event sa Asian Games, magkakaigwa naman kita nin opisyal na provincial jiu-jitsu, skateboarding, skimboarding, football, asin iba pang mga bag-ong sports events sa mga masunod na
We also allocated funds for their extracurricular activities, as we believe that every support we provide enables them to seize more
3,000
CEFAP SCHOLARS GRADUATED SINCE 2009.
Together, we have built a solid foundation of progress that will serve as stepping stones for Catanduanes to reach even greater heights.
Similarly, we provided opportunities for the youth to implement their own community projects. Through our Grant Based Incentive Support Program, we are able to allocate up to 50 thousand pesos to 5 youth organizations and SKs each year. This is our way of empowering and nurturing their creativity, and unlocking their leadership potential.
Yaon man an satuyang taunang SAHA Leadership Camp – an prestihiyosong youth camp sa isla na pig-omaw kan DILG Regional Office ta kita sana sa enterong Bicol an nakapadagos kaini puon 2022.
An kagayunan, sa tolong taon kan SAHA, nag-producer na ini nin halos 200 youth leaders na sa ngonyan mga SK chairman asin officials na, organization
YOUTH SECTOR
leaders, asin student council president and members.
Bukod sa pag-capacitate kan mga ideya asin kakayahan kan satuyang mga joven, adbokasiya ta man an makatabang sa karera ninda sa trabaho asin livelihood.
Kun kaya kada Agosto, ginigibo niato an Yapak: Job Fair, kun sain halos 1,000 na fresh graduates asin youth job seekers an gapartisipar kada taon.
Siring man sa Hiraya: Youth Bazaar, nakatala na an mga young exhibitors niato nin halos 1 milyong pisong gross sales poon kan 2022.
Para man mas mapakusog pa an pwersa asin suporta sa youth sector, binuo na niato an League of Youth Development Officers kan onseng LYDO kan probinsiya. Dahil digdi,
mas kumpiyansa kitang mapadari an pagpaabot asin pagresolba nin mga concerns manungod sa satuyang youth sector.
Lalo na ngonian na aprobado naman an 5-year Provincial Youth Development Plan niato.
Sa mga inisyatibo na ini sa lado kan edukasyon asin youth development, maw-ot ko man na pasalamatan an satuyang CEFAP coordinators, partner schools, ginagalangan na mga CMLS board asin TWC members, an Provincial School Board pati na an satuyang youth development officer na si Mr. Dave S. Tolentino
JOSEPH
‘BOBOY’
CUA GOVERNOR
MORE THAN 83M P
200 MORE THAN YOUTH LEADERS TRAINED IN SAHA CAMPSINCE 2022. DISTRIBUTED AS medical, burial, and transportation aid to indigent individuals.
Katumbas man kan pagtao ta nin prayoridad sa salud asin edukasyon kan satuyang mga kahimanwa, we are also committed to improve the lives of the poor, the vulnerable, and the disadvantaged sectors of our community.
Pirmi niato ining pigapun-an sa pagpapakusog pa lalo kan pundasyon nin satuyang mga kaakian. Kaya ngonyan na taon, hininguha niatong maipasar an Children’s Welfare Code nin probinsya.
Sa paagi kaini, masisiguro niatong maproteheran asin maisulong an karapatan nin bag-o asin mga masunod na henerasyon.
Siring man, dinoble niato ngonyan na taon an dating 500 pesos cash incentives kan satuyang Child Development Workers.
Maw-ot niatong mataohan pa sinda nin inspirasyon sa saindang padagos na pagserbi sa satuyang mga Day Care
centers.
SOCIAL WELFARE
Dai ta man pigringwan an katorse niatong Children in Conflict with the Law na presenteng nasa Regional Rehabilitation Center for the Youth sa Sorsogon. Nag-alokar kita nin lampas 70 thousand pesos na pondo para sa saindang repormasyon.
Laom ta man na sa paaging ini matawan ta sinda nin bag-ong oportunidad na magtalubo asin maging produktibong miyembro kan komunidad.
Nag-alokar man kita nin 600 thousand pesos para sa mga vulnerable sectors sa paagi nin anti-trafficking and VAWC Orientation, Assessments in Child Development Centers, asin Home Care Support Service for Senior Citizens.
Iba pa ini sa 20 million pesos na alokasyon niato para sa iba’t ibang asistensya asin programa kan satuyang PSWDO para sa PWDs asin senior citizens.
Sa presente man, maabot sa lampas 83 million pesos na medical burial, asin transportation assistance an satuyang nadistribwer sa mga indigent individuals sa irarom kan Assistance to Individuals in Crisis Situation o AICS.
Bukod pa diyan an mga natao niatong cash relief assistance sa mga TODA drivers na nasa 20 million pesos, asin iba pa para sa mga construction workers, market vendors, BHWs, BNS, out-ofschool-youth, paraoma, parasila, LGBT community members sa tabang kan DSWD asin iba pang ahensya.
Dios mabalos man sa satuyang Provincial Social Welfare Development Office, sa pamamayo ni Ma’am Rosella Navar asin sa DSWD sa eficienteng pagmanehar kan mga programang ini.
Living in an island province, we believe that our capacity to be self-sufficient is vital. Sa lado nin agrikultura, importante na an suporta niato sa mga para-oma asin parasila dae man nin patod.
Yaon an satuyang mga rice and corn development program, highvalue crops development program, farm mechanization and post-harvest program, capability building, and institutional development, asin iba pa na pig-pondohan ta nin halos 20.6 million pesos. As well as our rice farmers cash assistance with an allocation of more than 35 million pesos, through the help of various
agencies. Katakod kaini an manlaen-laen na asistensyang satuyang pig lobby asin naresibe hale sa Department of Agriculture asin DOLE para sa Abacarelated assistance na may kantidad na dae mababa sa 110 million pesos. Minakusog man an satuyang mga agricultural and fisheries operations dahil sa mga pasilidad na satuyang pinondohan, na minaabot sa 13 million pesos, arog kan Capitol Farmville, Tilapia Hatchery, Fish Farm Nursery, Grow Out Nursery, Hydroponic Greenhouse, asin kabali man an satuyang dairy farm sa Catanduanes State University.
Nahihiling ta an resulta kan satuyang mga programa sa lokal na mga produktong naproduser asin napabakal kan satuyang mga farmers lambang igwa kita nin Kadiwa ng Pangulo.
As of September 2024, our series of Kadiwa ng Pangulo have recorded a total of more than 700 thousand pesos worth of sales. Asin maogma akong ibareta na ngonyan na taon, kita an may pinakadakol na nagibong Kadiwa ng Pangulo sa buong Bicol.
Gabos ini naging posible sa tabang kan satuyang mahigos na Provincial Agriculturist, Mr. Ace William Tria, asin kan Department of Agriculture.
20.6M P
allocated for rice & corn development, high-value crops, farm mechanization, and training programs.
To further boost our agricultural and environmental efforts, in June 2024 we launched our flagship program called Project Restore.
In just 4 months, we have already planted more than 9 thousand trees and mangroves. In the next five years, we aim to plant 1 million trees across different deforested areas in the province to address the worsening effects of climate change.
P110M trees & mangroves planted in just 4 months under Project Restore. MORE THAN 9000
ENVIRONMENT
An saro pa niatong flagship program na Save Our Sea Turtles o Project SOS na satuyang pinun-an kan 2011 asin naging ganap na ordinansa kang 2018. Mas lalo pang sinuportahan kan iba’t ibang stakeholders asin Catandunganon. Kada taon, dae mababa sa 20 endangered na pawikan an satuyang na-rescue. We also provide cash incentives and fishing tools for every pawikan rescued to encourage dynamic
ALLOCATED in Abaca-related assistance
community participation in this initiative.
Sa mga programa niatong ini, mawot ko magpasalamat sa satuyang ENRO asin mga partner agencies niato, an DENR asin BFAR. Through our agricultural and environmental programs, we are set to achieve sustainability as we lay down the foundations for integrated development.
...padagos man an satuyang personal na pagsuporta asin pagtao ning madarian na tabang sa satuyang mga kahimanwa na nangangaipo nin tuwang.
Sa lado man kan imprastraktura, sa paagi kan Provincial Engineer’s Office naipadagos niato an pagserbi para sa kaginhawahan asin kauswagan nin kada sitio asin barangay.
Since our term as local chief executive, we have a total of more than 1.3 thousand completed infrastructure projects worth more than 2 billion pesos.
An mga proyektong ini nakasentro sa disaster prevention asin mitigation, arog kan pag-parinas nin mga provincial roads, streetlights, water systems, drainage systems, river and flood controls asin sea walls. Importante ini, lalo na ta kita pirming piga-bagyo arog kan nangyari ngonyan na semana.
Kabali na uya an mga proyekto niato in support sa 360 circumferential road project kan satuyang national
line agencies.
Adyan man an pagkonstruct asin pagrepair niato nin manlaen-laen na pasilidad kan Catanduanes Government. Kabali na an electrical system repairs sa mga hospital asin an pagpaayos kan PDRRMO Communication Tower asin pag-construct kan Command Center kan satuyang DRRM. These improvements help strengthen our overall development, encompassing agriculture, health, disaster risk reduction and management, and other social services.
Dios mabalos man kay Engr. Felix Vargas Jr., asin Engr. Franco Monjardin, asin sa saindang pag-iriba.
1,300 MORE THAN infrastructure projects completed. MORE THAN total infrastructure investment. 2B P
ECONOMY / EMPLOYMENT
18,573 DISPLACED WORKERS BENEFICIARIES FROM TUPAD FUND SINCE 2021.
80M P
Saro sa mga newly created mandatory office niato iyo an Public Employment Services Office o PESO. In carrying out its mandate of full and equal employment opportunities, we have already provided jobs to more than 500 students during their semestral break. Since 2019, maabot sa 4.8 million pesos an total counterpart kan Catanduanes Government sa pasweldo sa sainda. These efforts not only provided valuable experience for the youth but also eased the financial burdens of their families.
We also held the annual Trabaho, Negosyo, Kabuhayan Jobs and Business Fair, which resulted in 23 job seekers being hired through two job fairs organized by PESO.
Dagdag pa uya, uminabot since 2021 sa halos 80 million pesos ang pondong pig-roll out kan programang TUPAD kan DOLE asin kan Provincial Government na nabenipisyuhan ang maabot sa 18,573 displaced workers across the province.
Ngonian na taon, naka-request man kita sa DOLE ning additional 50 million pesos para sa pag-implementar ning TUPAD na may kaiba na tree planting program asin makatao ning emergency employment sa halos 8 thousand informal sector workers.
This week also, katakod kan deklarasyon ta ning State of Calamity, ang DOLE ma-download sa Provincial Government of Catanduanes ning 20 million pesos TUPAD fund bilang parte kan satuyang disaster response sa 3,000 displaced and disadvantaged workers sa satuyang probinsiya.
Moving forward, ang PESO-Catanduanes papakusogon pa ang pagtao ning labor market information, pag-implementar nin career development, skills training sa informal sector workers, asin pagpauswag kan OFW Help Desk. Sa gabos na ini, we commend the PESO Catanduanes team, na pinamayuhan ni Mr. Prince Subion, asin ngonian by its new department head Mr. Gerry Rubio. Bago man matapos an taon, pigalaoman man niato an ganap na establishment nin special economic zone sa banwaan nin Panganiban. Businesses that will soon operate there will enjoy various tax incentives. Dahil uya, madakol an negosyante asin employers na magkakainteres mag-invest sa Catanduanes. Kaya man piga-expect niatong maka-generate ini nin 2 thousand hanggang 3 thousand na trabaho para sa satuyang mga kahimanwa.
Nasu-sus-tenir ta an pag-uswag nin satuyang ekonomiya ta dae man kita gapabaya na protehiran an peace and order sa isla. Importante ini sa paghikayat niato na maglaog an mga investor.
Manungod sa sitwasyon nin drug prevention and control sa Catanduanes, nakakua an satuyang isla nin 100% “drugcleared barangay” status kan nakaaging Setyembre.
This is a significant progress in our campaign against illegal drugs. Kaya boot ko man i-congratulate si PDEA Provincial Officer Roberto “Obet” Sebastian, an satuyang Provincial Anti-Drug Abuse Council, mga municipal and barangay officials, asin iba pang mga partner na nagkontribwer para marealisar an dakulang tagumpay na ini.
Provincial Inter-Agency Committee on AntiTrafficking and VAWC asin an Local Council for the Protection of Children nin ‘high functionality’ rating sa nakaaging DILG performance and functionality assessment. Igwa pa man nin magayon na bareta na naghabol ngonyan na Oktubre. Kan nakaaging semana, opisyal nang naideklarang malaya sa impluwensya nin mga Communist Terrorist Group an satuyang probinsya.
Afuera sa paglaban sa ilegal na droga, satuya man na tinutukan an pag kontra sa
Palakpakan ta man an Catanduanes Provincial Police Office, Philippine Army, Philippine Coast Guard, iba pang mga uniformed personnel, asin an satuyang SP Committee Chair on Peace and Order, PBM Robert “Obet” Fernandez, para sa saindang efforts na masigurong ligtas sa banta ng terorismo an satuyang isla asin para maabot ta ang estado nin Stable Internal Peace and
81,000 INCREASE IN TOURIST ARRIVALS SINCE 2007. VISITORS IN THE FIRST HALF OF 2024. 398%
Now recognized for its safe, peaceful, and happy atmosphere, Catanduanes is surely enhancing its potential as a leading tourism destination. Our proactive stance against insurgencies and other criminal activities is benefiting our tourism sector, which is flourishing more than ever.
Nahiling ta man kun inano mas naging matunog an pangaran kan satuyang isla, lalo na dahil sa social media. Our beloved Happy Island has now been frequently visited and featured by local and international tourists and vloggers.
Nakaabot na man sa Catanduanes an mga nationwide tourist activities arog kan motourista overlanding, asin Volkswagen bug run, na mabwelta man satuya sa masunod na Pebrero.
Just last October 2023, for the first time, Catanduanes has become part of an international cruise expedition. Dahil uya, nagdu-ong an Coral Adventurer Expedition Cruise Line dara an mga Australian tourists asin ini masusundan naman ngonyan na Oktubre.
Puon kan 2007, naging bisyon ta na ang tourism sector an sarong major driving force kan satuyang pag-uswag.
Kan pagpuon ta kan 2007, an tourist arrival ta nasa 40,665 lang asin an satuyang tourism gross receipts nasa 48.8 million pesos sana.
At present, our tourist arrivals have surged, with a whopping 398% increase since 2007, which is equal to over 81,000 visitors for the first half of 2024 alone.
This also contributed to 120 million gross receipts from January to June 2024 alone, or a total of 491% increase in tourism gross receipts since 2007.
An mga numerong ini, patunay na an satuyang turismo dakula an ambag sa paguswag kan satuyang ekonomiya. Tourism is truly the future of Catanduanes. It provides economic opportunities, supports businesses, and creates jobs for our people.
With continued collaboration and dedication, I am confident that we can elevate our island to even greater heights.
We owe much of this achievement to our Provincial Tourism Office, led by the hardworking Ms. Carmel Bonifacio Garcia. Satuya man na pigapasalamatan an lambang establesimiento, business owners, asin tourism workers sa saindang kontribusyon sa mga accomplishment na ini.
2nd CATANDUANES IS ANTICIPATED TO BECOME A... CLASS PROVINCE IN 2025.
I am also proud to share that over the past year, we have made remarkable progress and achievements in the crucial aspects of good governance and revenue generation.
Asin naogma man akong ibareta sa saindo ngonyan, na from a 3rd class province, magiging 2nd class province na an Catanduanes sa masunod na taon.
Dahil uya, madadagdagan an satuyang kapasidad na mag-alokar pa nin pondo para sa mga programang pang serbisyo publiko. Mas mahalangkaw man an sweldo ning satuyang mga employado. Siring man, magkakaigwa kita nin access sa mas dakol na financial aids, grants and assistance para sa satuyang mga kahimanwa.
Kan nakaaging taon man, sa paagi nin epektibong tax collection strategies niato nagkaigwa ning 128.56% na collection efficiency an satuyang Provincial Treasurer’s Office sa manlaen-laen na local sources, arog kan real property, amusement, franchise, asin quarry tax.
Dakulang parte kaini an pagrebisa niato ngunyan na taon kan Revenue Code asin Quarry Ordinance kan probinsya. Nagdoble na an satuyang collection ngunyang 2024 kumpara kan nakaaging taon.
As of October 2024, lampas 3 million pesos na an total quarry collections niato kun sain ⅓ kaini hare sa mas mahigpit na monitoring and imposition kan penalties para sa manlaen-laen na quarry violations.
Kaiba man uya an 30% provincial share kan probinsya sa lampas 1.8 million pesos total gross amount collected from quarry tax na gaabot sa 561 thousand pesos.
For these, I would like to commend our Local Finance Committee, na pinangengenotan nina Maam Inyang, Engr. Elsie, Maam Erme asin Maam Ning. Dahil man sa saindang paghinguha, ginawadan kita nin prestihiyosong Seal of Good Financial Housekeeping for Fiscal Year 2023.
Our PHO for bagging multiple awards at the 12th Salud Bikolnon Awards such as Green Achiever Award, Best Performing LGU on Risk Assessment for Non Communicable Disease Intervention, and Best Implementer for Blindness Prevention Program.
Our EBMC, JMA District Hospital, and several municipal hospitals for receiving awards, such as the Best Implementer of the Newborn Screening Program, and the Best Mental Health and Substance-Use Prevention Program Implementation.
Our PSWDO for garnering two commendations from the DSWD’s Vulcan Awards for the exceptional support during the disaster response operations of the regional office and in the implementation of the AICS, particularly in providing a conducive transacting office for clients and personnel.
We are also honored to receive the Oragon Award from DOLE Region 5, in recognition of our successful implementation of the DOLE Integrated Livelihood Program and the TUPAD program. These achievements and many more are a manifestation that every provincial government employee continuously strives, even beyond their mandate, to provide Catandunganons the quality public service that they deserve.
Ini man an rason kun ngata binalik niato ngunyan na Oktubre an roll-out kan Ugnayan sa Barangay. An obheto kan inisyatibong ini iyo an mapalani sa satuyang mga kahimanwa an serbisyong Kapitolyo.
Idinara ta sa mga barangay an libreng legal services, pagdistribwer nin libreng prescription glasses, bulong, wheelchair, libreng check up asin iba pa.
In the 8 out of 11 municipalities we have already visited, the 18 offices of the Catanduanes Government have served approximately 5,100 Catandunganons. An mga natadang munisipyo satuya man na bibisitahon sa masunod na semana.
Katakod kaini, igwa pang report na pigheras sako kan Lunes. Kita naideklara na naman otro na sarong national passer nin prestihiyosong Seal of Good Local Governance kan DILG.
An onrang ini patunay na kita sa Kapitolyo, marinas, malinig, asin responsable sa pagkapot asin paggamit nin pondo.
We would also like to commend:
Our Provincial Project Monitoring Committee for getting 1st Place, as Outstanding Local Project Monitoring Committee for 2023.
Palakpakan man niato an satuyang PPMC headed by our committee chair, Virac Mayor Samuel V. Laynes.
Mabalos sa pagsigurong marinas an pag-implementar nin satuyang infra and other related development projects.
Saro ini sa mga hininguha talaga niato na makua bago matapos an satuyang termino. This will finally be our comeback from our last Hall of Famer record in 2015-2017 for the prestigious SGLG.
Sa achievement na ini, boot kong pasalamatan an satuyang SGLG Provincial Team Head and Provincial Administrator, Maam Laling, sa lambang department heads asin sa DILG Catanduanes.
An sakuyang pamabalos sa lambang
RECOGNITIONS AND AWARDS
department head asin empleyado kanKapitolyo. Dahil sa saindong puspusang pagtrabaho asin pagserbisyo, napaheling asin napamate niato an satuyang dedikasyon sa mahusay asin marinas na pang-gugobyerno uya sa Islang Maogma. Sa huring walong bulan niato sa Kapitolyo, pano nin pasasalamat an sakuyang puso para sa tiwala asin pagkamoot na saindong itinao sa laog nin pa-kinseng (15) taon bilang gobernador. Dakulang onra sa buhay nin sarong Boboy Cua an magserbi saindo bilang lider asin ama kan probinsya— sa oras man an nin kakusugan o kadeficilan; sa panahon man an nin kaugmahan o kamunduan.
Together, we have built a solid foundation of progress that will serve as stepping stones for Catanduanes to reach even greater heights. Nagtanom kita nin mga pisog nin pangaturugan, oportunidad, asin posibilidad. Asin sierto ko na matalubo an mga ini. Magiging masarig na pundasyon ini na masasandalan nin lambang Catandunganon, maski sa mga maabot na panahon. Matao man ini nin mahamis na bunga nin pag-uswag na mananamitan nin gabos. But the work is far from finished. As I take a new path and humbly seek another opportunity to serve, I feel blessed knowing that my brother, our vice governor— a person of unwavering principles— stands ready to take up the challenge. By the grace of God Almighty, I will pass the torch to the next chief executive, not in farewell, but with great hope for a brighter
tomorrow. I have no doubt that Vice Gob Boss Te, if given a chance, will lead Catanduanes with strength, integrity, and a vision that builds upon all we have achieved.
Awat na niatong pinatunayan na kitang mga Catandunganon dae basta mapadaog sa mga bagyo nin buhay, ta kita, gakasararo sa satuyang mga obheto. Primero na uya ang i-angat an buhay nin lambang saro. Dai dapat nin mahuhubon sa satuyang pag-asenso.
That is why I am appealing to the leaders who will be elected in the upcoming Midterm elections. Emerge united and embrace a shared vision! Regardless of our differences and political colors, I humbly ask that you prioritize the welfare of every Catandunganon above all else.
Pagkasararo an kaipuhan ngunyan nganing totoong mapangyari an piglatag niatong mga plano nin pag-uswag sa probinsya. Kaya man, padagos sana kitang magtarabangan para sa mas makusog, mas progresibo, asin mas inklusibong Islang Catandungan, ngonyan asin sa maabot pang mga taon.
Salamat sa pagtao sako nin tsansa na pagserbihan kamo. Salamat sa pagtubod sa sakuyang kapabilidad. Salamat sa pagpadaba. Salamat sa pagtiwala sa sarong Joseph “Boboy” Cua. For one last time, as Governor Boboy, Happy 79th Catanduanes Foundation Anniversary mga padaba! See you around. Sulong Catandungan sa Bagong Pilipinas!
It is my duty to champion inclusive access to quality education in Sangguniang Panlalawigan. We, at the SP, will remain true to our promise to support the chied executive in providing opportunities to the youth sector.
Hon. Robert Fernandez
BOARD MEMBER
Pag-alis ng limitasyon sa bilang ng CEFAP grantees aprubado na; higit 2,000 estudyante makikinabang
Mas pinalawak na ang abot ng Catanduanes College Education and Financial Assistance Program (CEFAP) matapos aprubahan ng Sangguniang Panlalawigan ang resolusyong nag-aalis sa dating limitasyon ng bilang ng mga estudyanteng maaaring makinabang sa programa.
Pinangunahan ni Provincial Board Member (PBM) Robert “Obet” Fernandez ang pagsulong ng naturang resolusyon bilang Chairman ng Committee on Education, Research and Development. Ito ay isang tugon sa rekomendasyon ni Governor Joseph C. Cua sa isang sulat noong Setyembre 17, 2024, kung saan iminungkahi ang pagtanggal ng cap sa grantees upang lubos na mapakinabangan ang pondong inilaan sa programa.
“Mas madami ang makikinabang sa programang ito lalo na’t halos ₱15 million
ang inilalaan taun-taon. Kailangan nating tiyaking bawat pisong inilalabas ng gobyerno ay direktang napakikinabangan ng mga estudyante,” ani PBM Fernandez. Noong Setyembre 23, 2024, isinailalim sa hearing ng komite ang panukala kung saan agad itong sinuportahan at inaktuhan ni PBM Fernandez. Kaakibat ng buong Sangguniang Panlalawigan, buo rin ang naging suporta nina Vice Governor Peter C. Cua at Governor Joseph C. Cua na lumagda sa resolusyon para sa pinal na pag-apruba. Inaprubahan ang resolusyon noong Setyembre 30, 2024.
Batay sa resolusyon, inaalis na ang numerikal na limitasyon sa mga grantee ng CEFAP. Mula sa dating cap na 500 grantees kada pribadong kolehiyo, 200 mula sa CatSU, at 200 na stipend grantees mula sa mga pribado at pampublikong institusyon — maaari nang tumanggap ng mas maraming benepisyaryo depende sa availability ng pondo bawat taon.
Grant-based Incentive Support Program 2024
SK-led project naikonekta na ang Brgy. Mabini sa cyberspace
Wala nang estudyanteng maiiwan kapag nag-oonline class si Ma’am!
Para sa mga kabataan ng Brgy. Mabini, Viga, ito ang isa sa mga pinakamahalagang epekto ng internet connectivity project sa kanilang komunidad na naisakatuparan sa pangunguna ng Sangguniang Kabataan (SK) sa ilalim GIYA: Grant-Based Incentive Support Program (GISP) 2024.
Bilang isa sa limang GISP winners para sa taong 2024, ginawaran ng P50,000.00 funding support ng Pamahalaang Panlalawigan ang Sangguniang Kabataan-Mabini para sa implementasyon ng youth-led project na “Public Wifi for Equitable Access to Quality Education.”
Sa pamamagitan ng installation ng Starlink Satellite-Based Internet, tunguhin ng proyekto
Dahil dito, inaasahang mahigit 2,000 estudyante na ang maaaring mabigyan ng financial assistance at stipend grant kada taon. Itinuturing itong malaking hakbang sa pagpapalawak ng access sa kolehiyong edukasyon sa lalawigan.
Ang CEFAP, na naisabatas sa ilalim ng Provincial Ordinance No. 024-2021, ay nagbibigay ng ₱2,000 hanggang ₱4,000 sa mga qualified grantees at ₱10,000 para sa mga stipend recipients.
Sa ilalim ng dating limitasyon, humigitkumulang 1,000 lamang na estudyante ang nakatatanggap ng regular financial assistance kada taon, at 200 lamang para sa stipend grant. Ayon kay Gob. Cua, sa ilalim ng bagong patakaran, mas magiging epektibo ang paggamit ng pondo at mas maraming Catandunganon ang magkakaroon ng pagkakataong makapagtapos ng kolehiyo.
na mabigyan ng libre at maaasahang internet services ang barangay Mabini, na itinuturing na isang signal dead spot sa bayan ng Viga.
Ayon kay Mabini SK Chairperson John Rey Manlangit, malaki ang maitutulong ng proyekto sa mga mag-aaral sa high school at kolehiyo na dati-rati’y hindi makasabay sa mga online classes dahil walang internet connection sa lugar.
“Sa panahong unti-unti nang isinusulong ang remote at online learning sa mga paaralan, kailangan nating matiyak na walang kabataang maiiwan. Hindi rin dapat nakakulong sa apat na sulok ng classroom ang pag-access sa edukasyon kaya’t mahalaga ang maayos na internet connectivity,” dagdag pa niya
Sa ngayon, patuloy ang paglalagay ng mga WiFi hotspots sa buong barangay at pagpapabuti ng connection monitoring systems para sa mas mabilis at mas inklusibong implementasyon ng proyekto.
Maliban sa SK Mabini, GISP grantees din para sa taong 2024 ang mga sumusunod na organisasyon:
Kabataan Kontra Droga at Terorismo – Pajo San Isidro Chapter (KKDAT-PaSIC) :
Proyekto: Laptop Rental and Printing Services Project.
Funding Support: P50,000.00
UP Catandungan Los Banos
Proyekto: Get CET GO: Admission Test Review
2025
Funding Support: P50,000.00
Sangguniang Kabataan - Guinsaanan
Proyekto: SKGS Educational Supplies and Services Project
Funding Support: P31,000.00
Sangguniang Kabataan - Sta. Mesa
Proyekto: Basura Mo I-Shoot Mo & Para Di Ka
Maligaw Street Signages
Funding Support: P50,000.00
Dumaan sa masusing pagtatasa ang proyekto ng mga nabanggit na samahang pangkabataan upang magwaran ng grant. Kabilang sa proseso ang isang intensibong project pitching kung
mga iskolar o mga nais mag-apply ay maaari nang pumili at mag-aral sa kahit anong institusyon sa buong Pilipinas.
Bago ang pagbabagong ito, ang mga iskolar ay limitado lamang sa mga institusyong matatagpuan sa loob ng lalawigan ng Catanduanes; kung walang State Universities and Colleges (SUCs) sa Lalawigan, ang mga available na SUCs sa Rehiyon; kung wala ring available sa Rehiyon, mga SUCs mula sa ibang Rehiyon, at ang mga Private Higher Educational Institutions (PHEIs) ang magiging huling opsyon. Ngunit ngayon, ang mga iskolar ay may kalayaan nang pumili kung saan man nila gustuhing mag-aral sa Pilipinas.
Ayon kay PBM Robert Fernandez, ang principal author ng ordinansa, “Ang pagbabagong ito ay isang malaking hakbang tungo sa pagbibigay ng mas maraming pagkakataon sa mga kabataan ng Catanduanes. Sila ay maaari nang mag-aral sa mga pinakamahusay na unibersidad sa bansa at makakuha ng dekalidad na edukasyon.” Ang pagbabagong ito ay inaasahang magbibigay ng mas maraming pagkakataon sa mga Catandunganon na nais maging iskolar ng nasabing programa na magkaroon ng magandang kinabukasan sa propesyon na kanilang ninanais. Sa pamamagitan ng pagpapalawak ng saklaw ng scholarship program, ang mga iskolar ay maaari nang magaral sa mga institution na may mga programa na naaangkop sa kanilang interes; law at medicine.
saan personal na iniharap ng mga organization representatives ang kani-kanilang inisyatibo sa selection panel.
Sinumulan ng Provincial Youth Development Office (PYDO) ang GISP sa bisa ng Kautusang Panlalawigan Blg. 012-2021, na inaprobahan ni Gov. Joseph “Boboy” Cua taong 2021. Sa bawat taon, target ng programang mabigyan ng aabot sa P50,000.00 funding support ang mga mapipiling panukalang proyekto mula sa SK, Youth Organization (YOs) at Youth Serving Organization (YSOs) sa Catanduanes.
Ipinaliwanag
Brgy.
Si Provincial Board Member Robert Fernandez ang tinaguriang arkitekto ng mga landmark ordinance na nagsusulong ng pantay na karapatan ng mga kabataan para sa dekalidad na edukasyon sa lalawigan.
KAMPEON NG EDUKASYON