Wie ontsnapt aan een kindhuwelijk, wordt gestraft

Een meisje dat op jonge leeftijd trouwt, kan het eigenlijk nooit goed doen. Naar school gaan mag niet, want ze moet zich bezighouden met het huishouden. Wordt ze niet kort na het huwelijk zwanger? Dan krijgt ze op haar donder van de schoonfamilie. En als ze de moed heeft om een gewelddadig of onderdrukkend huwelijk te verlaten? Dan wordt ze door de gemeenschap verguisd en bespot.

Het zijn enkele observaties uit ons jaarlijkse State of the World’s Girls rapport. Voor het rapport spraken we met meisjes die getrouwd zijn of waren en met jonge activisten over de obstakels waar getrouwde meisjes mee te maken krijgen. Allemaal gaven ze aan: als je op jonge leeftijd in het huwelijksbootje stapt, mag je niet langer je eigen keuzes maken.

Gescheiden

Opvallend aan het rapport was dat maar liefst 28 procent van de ondervraagde meisjes en jonge vrouwen gescheiden was. Een aanzienlijk aantal, met name omdat het voor meisjes allesbehalve gemakkelijk is om te scheiden. Zelfs niet als hun man gewelddadig is.

De veertienjarige Dani* uit Vietnam weet daar alles van. Op haar twaalfde ontmoette ze een jongen waar ze gevoelens voor kreeg. Maar al snel bleek hij anders te zijn dan ze had gedacht. Toen ze hem op een dag op straat tegenkwam kidnapte hij haar.

Bij de H’Mong, een bevolkingsgroep waar ze beide onderdeel van uitmaken, is wife-kidnapping een traditioneel gebruik. Een koppel zet dan samen een kidnapping in scène. Zodra een jongen een meisje over de drempel van zijn huis draagt, is zij volgens de gebruiken van de H’Mong zijn vrouw. Maar Dani’s man maakte misbruik van dit gebruik en nam haar tegen haar wil mee op zijn motor.

Complete isolatie

“Mijn ouders hadden me hier nooit over verteld”, zegt Dani. “Dus ik was ontzettend bang en in de war. Ik wist niet wat er gebeurde.” Ze wilde niet bij hem blijven, maar haar ouders hadden al een bruidsschat ontvangen. Ze kon geen kant op. Vanaf dat moment leefde ze in complete isolatie. Ook mishandelden haar man en zijn familie haar elke dag, zowel verbaal als fysiek.

Na vier maanden besloot ze bij hem weg te gaan. “Mijn ouders waren woedend en stuurden me in eerste instantie terug naar mijn man”, vertelt Dani.

“Ze wilden niet dat het dorp op ze neerkeek.” Toch zette Dani door en gelukkig nam haar oma haar in huis. Maar toen ze eindelijk weer naar school mocht gaan, kreeg ze ook daar te maken met pesterijen en beledigingen.

"Omdat ik een goed inkomen verdien, kan mijn zoon naar school gaan."

Sakuntala

Stigma en schaamte

Omdat een gescheiden meisje vaak te maken krijgt met dit soort stigma’s, blijven meisjes vastzitten in een gewelddadig huwelijk, zo geven de respondenten in het onderzoek aan. Daarnaast speelt ook wetgeving een belangrijke rol. Van de vijftien landen die in het onderzoek aan bod kwamen zijn er maar drie waarin mannen en vrouwen gelijke rechten hebben als het aankomt op een scheiding. Vaak mogen vrouwen überhaupt geen scheiding aanvragen en als ze dat wel mogen, dan krijgen ze vaak niet de voogdij over hun kinderen.

Daarnaast speelt ook mee dat de meeste meisjes die op jonge leeftijd trouwen, geen opleiding hebben afgemaakt en dus weinig kans hebben op werk en een inkomen. Als ze scheiden van hun man, staan zij er, vaak met hun kinderen, helemaal alleen voor.

Een grote uitdaging

Het overkwam ook Sakuntala uit Nepal, die haar man verliet na jaren van mishandeling. “Het was een enorme opluchting om bij hem weg te gaan”, vertelt ze. Maar ze had geen opleiding of vaardigheden, dus werk vinden was een grote uitdaging. Hoewel haar ouders haar keuze begrepen en haar steunden, hadden ook zij geen geld om haar financieel bij te staan.

Gelukkig wist Sakuntala het tij te keren. Ze kwam in aanraking met Plan International en volgde een training in ondernemerschap. Ze startte een eigen bedrijf: een mobiele marktkraam waar ze thee en snacks verkoopt. “Omdat ik een goed inkomen verdien, kan mijn zoon naar school gaan. Daar ben ik enorm trots op.”

Voorkomen is beter dan genezen

Hoewel het feit dat meer meisjes aan hun kindhuwelijk lijken te ontsnappen een mooie stap vooruit is, is het nog altijd veel beter om het in zijn geheel te voorkomen. Meisjes die scheiden van hun man, hebben vaak traumatische ervaringen meegemaakt en krijgen ook na hun scheiding vaak te maken met stigma en uitsluiting. Plan International doet er alles aan om hen zo goed mogelijk te ondersteunen en werkt hard aan verandering in de landen waar kindhuwelijken veel voorkomen. Bijvoorbeeld door voorlichting te geven over de gevaren van een kindhuwelijk en te zorgen voor beter onderwijs. Ook lobbyen we wereldwijd voor betere wetgeving tegen kindhuwelijken en de handhaving daarvan.

*Naam gewijzigd uit veiligheidsoverwegingen

Over het rapport Elk jaar op 11 oktober, Wereldmeisjesdag, brengt Plan International het State of the World’s Girls rapport uit. Hierin leggen we de obstakels bloot die er nog altijd voor zorgen dat meisjes en jonge vrouwen achtergesteld en gediscrimineerd worden. Dit jaar spraken we met 251 meisjes en jonge vrouwen (tussen de 15 en 24 jaar) uit 15 landen wereldwijd die getrouwd zijn of waren over de moeilijkheden die hun huwelijk met zich meebracht.

Over het rapport

Elk jaar op 11 oktober, Wereldmeisjesdag, brengt Plan International het State of the World’s Girls rapport uit. Hierin leggen we de obstakels bloot die er nog altijd voor zorgen dat meisjes en jonge vrouwen achtergesteld en gediscrimineerd worden. Dit jaar spraken we met 251 meisjes en jonge vrouwen (tussen de 15 en 24 jaar) uit 15 landen wereldwijd die getrouwd zijn of waren over de moeilijkheden die hun huwelijk met zich meebracht.