Op weg naar het nieuwe leven

‘Jezus zei tot hem: Ik ben de Weg en de Waarheid en het leven; niemand komt tot de Vader dan door mij.’ Johannes 14:6

Dit boek beschrijft mijn

Op weg naar het nieuwe leven

levensverhaal. Een verhaal met daarin veel vragen en veel antwoorden op mijn weg naar het nieuwe leven!

Rev. Sylvador Abdelraham

Inhoud Inhoud

01

Voorwoord

02

Mijn jeugd

03

Studie, werk en carrière

12

Mijn bekering

14

Onthulling van het geheim

20

De rechtbank en in de gevangenis

22

Ontmoeting met mijn vrouw Ikhlas

30

Vrijlating en daarna

34

Naar Nederland

45

In Nederland

57

Begin van EphraĂŻm Mission

61

Terug naar Soedan

63

Nawoord

65

1

Voorwoord Mijn naam is Ali Ahmed Abdelrahman, ook wel bekend als Sylvador Abdelrahman. Samen met Ikhlas heb ik een gezin met drie kinderen: Ann, Anton en Arnold.

Bij mijn vorige vrouw heb ik nog vier kinderen: Nadir, Nada, Noeha en Nadji. Op dit moment woon en werk ik in Den Haag, in de regio Groot Den Haag, onder Arabisch sprekenden. Mensen uit mijn directe omgeving hebben mij vaak gevraagd naar mijn leven: hoe ik ben begonnen, waar ik eigenlijk vandaan kom, hoe ik tot bekering ben gekomen, waarom ik doe wat ik doe etc.

Ik wil deze vragen graag beantwoorden. Daarom heb ik dit boek geschreven over mijn leven. U zult in dit boek met mij meelopen, een reis maken door mijn leven en misschien voor het eerst kennismaken met degenen die mij hebben geholpen om mijn roeping tot een succes te maken.

Sylvador Abdelrahman 1 Petrus 3:15 ‘Maar heiligt de Christus in uw harten als Here, altijd bereid tot verantwoording aan al wie u rekenschap vraagt van de hoop, die in u is, doch met zachtmoedigheid en vreze.’

2

Mijn jeugd Dagelijks leven

Mijn leven van mijn vierde tot mijn zesde jaar stond in het teken van de leer van de Koran. Ik was voornamelijk bezig de Koran uit mijn hoofd te leren. Meestal was ik bij mijn vader te vinden. Af en toe ging ik naar mijn oom om hem in de winkel te helpen. Ik had dan altijd de Koran bij me zodat ik, als ik iets wilde weten of vragen, dat aan mijn oom kon vragen. Mijn oom kende namelijk hele Koran uit zijn hoofd.

Ik was zeer geliefd bij mijn vader. Hoewel ik heel veel broers en zussen had, trok mijn vader meestal met mij op. Ik hield namelijk als geen ander van het lezen van de Koran. Ik zei altijd tegen mijn vader: ‘Ik wil de Koran heel goed kennen en worden als u.’

Mijn andere broers en zussen waren niet in staat de Koran helemaal te begrijpen en uit hun hoofd te leren. Ze lazen er wel uit en baden wel, maar zij deden dat lang niet zo intensief als ik. Velen van hen zeiden: ‘Het onthouden van de Koran is alleen voor de sjeiks.’ Sjeiks zijn mannen die groot aanzien hebben als kerkelijk of wereldlijk leider. Zij vervullen een voorbeeldfunctie in de islamitische wereld.

Toen ik zes jaar was, kende ik de hele Koran uit mijn hoofd. Dit moest gevierd worden. Mijn vader, een belangrijke rechter in Khartoem, organiseerde een heel groot feest. Vanaf dat moment werd ik veel geplaagd: ik werd Al Hadj Sjeik genoemd. Dit betekent ‘vader sjeik’. Hoewel ik aangaf dat ik niet zo genoemd wilde worden, bleven ze dit zeggen en ik moest daar vaak om huilen. Ik ging naar mijn vader om te zeggen wat mijn broers en zussen mij zeiden. Mijn vader antwoordde mij: ‘Vergeet ze, ze zijn gestoord.’ Vanaf dat moment ging ik met mijn vader mee naar al zijn rechtspraken.

Van mijn zevende tot mijn tiende jaar begon mijn vader mij de eerste kneepjes van het vak van rechter te leren; waardoor ik een sterke leider kon worden. Hij gebruikte veel voorbeelden van wat sterke leiders hadden gedaan en ook wat hij deed in bepaalde situaties. Mijn vader zei dan: ‘Als jij in deze stoel wilt komen te zitten 3

tot het einde, dan zijn dit en dat de gevolgen en moet je zus en zo doen. Je moet niet bang zijn om te falen.’ Ik was jong en begreep er werkelijk niks van. Toch bleef mijn vader zijn woorden herhalen tot ik op een dag zag dat wat hij al die tijd tegen mij had gezegd echt waar was en ik alles begon te begrijpen.

Eén van de voorbeelden van mijn vader was: als je iemand iets vraagt, zoals geld of een kledingstuk, pak het dan niet gewoon aan en loop weg. Nee, vraag hem hoe hij eraan kwam. Alleen dan zal je echt geholpen zijn. Als je gewoon iets vraagt en daarna wegloopt, heb je er niks aan, want je zult later het ook weer nodig hebben of meer willen. Als je weet hoe hij eraan is gekomen, kun je het later zelf regelen. Dan ben je pas echt geholpen en ben je in staat anderen te helpen.

De woorden van mijn vader hebben mij ver gebracht. Zijn woorden hielpen mij als moslim maar ook nu ik een christen ben, heb ik er nog steeds veel aan.

Mijn vrienden

Ik had veel vrienden, met wie ik mijn vrije tijd doorbracht. Zelfs op jonge leeftijd was ik al een leider. Ik bepaalde het spel dat we zouden gaan spelen, waar we die dag heen zouden gaan en ik zorgde ervoor dat wat er nodig was qua attributen, klaarstond.

We verzamelden ons vaak bij mij thuis. Dan besloten we naar welke wijk we zouden gaan en wat we in die wijk wilden gaan doen. Wat wij spelen noemden, kon eigenlijk beter kattenkwaad genoemd worden. Als we een streek hadden uitgehaald, renden we weer zo snel mogelijk terug naar mijn vaders huis want dat was een soort ‘safe spot’. Niemand zou hier naar ons toe kunnen komen.

Mijn gedachte achter deze streken was dat dit alles een teken van macht en kracht was. Daarbij dacht ik dat ik toch geen straf kon krijgen voor wat ik deed, omdat mijn vader immers een Sjeik was.

Het kwam wel eens voor dat een vriend zei dat hij het een beetje te ver vond gaan en dat we dit beter niet konden gaan doen. Mijn antwoord was dan: ‘Wil jij geen man zijn? Als je niet meedoet, hoef 4

je van mij niet meer hier te komen. Wij zoeken echte mannen en jij voldoet hier niet aan. Wat kan ons nu gebeuren? Ik word later toch een sjeik. Iedereen die ons nu iets aandoet, zal er later spijt van krijgen.’

We waren jong en deden wat echte kwajongens deden. Zo gingen we een keer naar een watermeloenenakker en in plaats van ze te eten en weg te gaan, sloegen we de meloenen kapot, gooiden ermee en maakten er een echte kliederboel van.

Op een keer kwamen er een paar bewoners van de buurt naar mijn vader toe om er toch maar wat van te zeggen. Mijn vader antwoordde hen: ‘Dit is wat jullie moeten doen. Neem allemaal een zweep voor de kamelen, en wacht tot zij weer iets uithalen op een van de watermeloenenakkers. Laat ze genieten van het eten en verstop jullie in de akker tot dat ze jullie kant op komen om weg te gaan. Kom dan te voorschijn en pak alleen Ali, het brein van de groep, en leer hem een goed lesje. Als hij bang is, dan heeft de rest het ook wel geleerd.’

Zo gezegd zo gedaan. Mijn vrienden en ik hadden weer georganiseerd dat we midden op de dag (op het heetst op de dag, rond 13.00 uur, als iedereen binnen was) weer naar de watermeloenenakkers zouden gaan. Mijn vader had dit gehoord en ging naar de eigenaar van die akker om het hem te vertellen. Ook zei hij dat de eigenaar van de akker zich voor ons in de akker moest verstoppen.

Mijn vrienden en ik waren op weg naar de akkers en deden wat we anders ook deden. Alleen zagen we deze keer voordat we konden beginnen met kliederen -we hadden alleen nog maar gegeteniemand met een kamelenzweep naar ons toe rennen. Het was de eigenaar van de akker. Voor ons maakte het niks uit wie er achter ons aankwam; rennen zouden we toch wel. Terwijl wij aan het rennen waren, ontdekte ik iets vreemds. De eigenaar rende alleen achter mij aan. Ook toen ik begon te zigzaggen bleef hij achter mij aankomen. Toen wist ik dat het goed fout zat. De eigenaar wist me in te halen en leerde mij een lesje zoals mijn vader het hem had gezegd.

5

Ik kwam nog nasnikkend thuis en mijn vader zag me al aankomen.

Mijn vader, die alles natuurlijk al wist, vroeg mij: ‘Wat is er? Heb je gehuild?’ Ik antwoordde mijn vader dat ik niet gehuild had. ‘ Weet je zeker dat je niet gehuild hebt?’ vroeg mijn vader nog een keer. Ik bleef koppig volhouden dat ik niet gehuild had. Hierop antwoordde mijn vader: ‘Dan is het goed.’ De reden dat ik ontkende te hebben gehuild, was omdat het in onze cultuur gebruikelijk was dat als een volwassene je had geslagen en je dit thuis vertelde, je vader je zonder pardon ook zou slaan omdat jullie beiden wisten dat jij fout zat. Aan één pak slaag had ik die dag wel genoeg gehad.

Mijn vader

Mijn vader was de Sjeik en hij was verantwoordelijk voor de hele regio. Hij sprak recht over alle problemen die er gebeurden, van kleine vergrijpen tot aan moordzaken. Van mijn 10e tot mijn 13e jaar ging ik met mijn vader mee naar elke officiële rechtspraak zodat ik alle problemen en oplossingen kon volgen.

Vanaf dat moment wist ik dat ik mijn vader zou opvolgen. Ik merkte dat vooral aan hoe de oudsten mij behandelden, namelijk met veel respect. Ook merkte ik dat de vrouwen van mijn vader, hij had er vier thuis, mij begonnen te irriteren, treiteren en kleineren. Ik vond dit vreemd en vroeg mijn vader waarom ze zich zo tegen mij gedroegen. Hierop glimlachte mijn vader alleen of hij antwoordde dat het ergste nog moest komen. Hier begreep ik niks van en ik werd er boos van.

Ik vroeg het ook aan mijn oma, waarop zij antwoordde: ‘Jij Mubarak, gezegende, als je overal zo boos op blijft worden, zal je het heel zwaar gaan krijgen. Jij gaat naar een plaats waar geen ruimte zal zijn voor woede.’ Ik vroeg mijn oma: ‘Waar ga ik heen, waar geen ruimte is voor woede?’ Hierop begon mijn oma te lachen en zei: ‘Dit is een moeilijke vraag, maar’ vervolgde ze serieus, ‘als jij je vader wilt opvolgen, moet je al je dagen lachen en blijven lachen in plaats van huilen.’ ‘Een echte leider vecht en geeft zich nooit over,’ zei mijn oma, ‘en weet je wat? Ik zie jouw vader in jou. God zegent jou, mijn kleinzoon.’

6

Mooie herinneringen

Ik was twaalf of dertien jaar toen mijn vader me een keer bij zich riep. Hij zei tegen mij dat ik mezelf en mijn kameel klaar moest maken voor de volgende dag. Om 08.00 uur moest ik vertrekken naar een bepaalde plaats om te kijken of er genoeg groen was voor de kamelen om ze daar te laten eten. Ik was verbaasd over deze opdracht, want het was nou niet bepaald een werkje voor mij, gezien mijn leeftijd. Ik kon dit eigenlijk niet doen, tenzij er een ervaren iemand met mij mee zou gaan. Toch accepteerde ik dit werkje en ik ging de volgende ochtend precies om 08.00 uur, zoals mijn vader mij gezegd had, op weg.

Toen ik op de aangegeven plaats aankwam en alles had gecontroleerd, was het rond 19.00u. Het was al donker geworden en ik moest nog 50 km terug naar huis. Er was geen verlichting en ik was helemaal alleen. Ik móest wel naar huis, omdat ik de volgende dag met mijn vader naar een rechtspraak zou gaan. Bij iemand logeren was dus geen optie.

Ik ging dus maar terug naar huis en terwijl ik onderweg was verscheen er, rond 22.00u, een hyena op mijn pad. De hyena probeerde mijn kameel van slag de maken zodat die ging bokken en ik zou vallen. Dit lukte echter niet. De kameel was veel groter en negeerde de hyena. Toen de hyena doorkreeg dat hij in zijn eentje niks kon beginnen tegen die grote kameel, begon hij drie keer luid te janken, waarna er zeven andere hyena’s om mij en mijn kameel heen kwamen staan. Om de beurt vielen ze mijn kameel aan. Elke keer als mijn kameel een stap wilde zetten, vloog er een hyena op hem af, en elke keer als mijn kameel een bocht maakte, beukte er weer een andere hyena tegen hem aan. Dit ging door tot ik onze streek naderde en de hyena’s de honden hoorden die s’ nachts buiten rondliepen, en ze op de vlucht sloegen. Uiteindelijk kwam ik pas om 02.00u thuis aan.

Toen ik mijn kameel afsteeg, zag ik opeens mijn vader zitten. Hij begon te lachen, omhelsde me en zei tegen mij: ‘Jij bent de man van de toekomst’. Ik ging slapen met mijn vaders woorden in mijn hoofd, 7

ook al wist ik niet wat het betekende. De volgende ochtend werd ik wakker en wat bleek nou: er was niet eens een rechtspraak!

Mijn broers

Ik heb veel broers en zussen van mijn vaders kant. Mijn vader had veel vrouwen, van wie er een paar waren gestorven, zoals mijn moeder, die stierf toen ik twee jaar was. Van andere vrouwen scheidde hij, maar hij had er altijd vier in huis.

Onder mijn broers en zussen was een tweeling, een jongen en een meisje, die twee jaar ouder dan ik waren. Het meisje, Tajba, was groot en mollig maar de jongen, die El Tajib heette, was erg klein en mager. El Tajib wilde groter zijn dan ik, omdat hij twee jaar ouder was. Ik zelf was vrij groot voor mijn leeftijd. Om de zoveel dagen gingen we kijken wie het grootst en het zwaarst was, wat ik altijd won. El Tajib werd daar altijd boos om en zei daarom: ‘Jij ben gewoon langer en dikker dan ik, maar ik ben toch lekker sterker dan jij!’ Ik antwoordde hem hierop een beetje spottend: ‘Hoe weet jij dat nou?!’ Dus kwam een van mijn broers op het idee een worstelwedstrijd te houden. Degene die won, zou het sterkst zijn.

Zo gezegd, zo gedaan. Elke dag gingen we worstelen en elke dag won ik van hem. Tot El Tajib het zat was en naar zijn moeder ging.

Hij vroeg haar hoe het kon dat ik, met een overleden moeder, zo sterk kon zijn en hij, die wel een moeder had die hem kon voeden, mij niet kon verslaan. Toen zei zijn moeder: ‘Wacht maar, ik maak een kip voor je klaar en dat zal je sterken.’

El Tajib, helemaal blij, at de kip in zijn geheel op en daagde mij de volgende dag uit om te worstelen. Alleen wilde hij deze keer dat we buiten de stad bij het speelplein gingen worstelen zodat iedereen ons zou kunnen zien.

Ik vond het prima. Wij gingen weer worstelen en deze keer brak ik zijn arm, wat voor een heus drama zorgde. Ik ging naar mijn oma toe, terwijl El Tajib werd door de andere jongens naar zijn moeder werd gebracht. Zijn moeder ging op haar beurt naar mijn vader om te klagen over wat ik haar arme zoontje had aangedaan. Deze keer was het zijn arm, de volgende keer zou ik hem wel kunnen doden.

8

Mijn vader schonk er niet zoveel aandacht aan. ‘Ach, het zijn jongens, die spelen gewoon’ antwoordde hij.

El Tajib ’s arm genas, maar zijn wil om groter en sterker te zijn dan ik was er nog steeds. Daarom bedacht hij een andere manier om te bewijzen dat hij slimmer was dan ik.

Er was bij ons in de buurt een enorme boom. Hij bestudeerde de boom goed en klom er elke dag in en uit. Na een tijdje zei een van mijn vrienden: ‘De vos -dit was de bijnaam van El Tajib- is al een tijdje bezig in die boom. Volgens mij is hij iets van plan.’ Ik antwoordde hem: ‘Laat hem maar, ik weet wat hij doet.’

De volgende dag kwam hij aanlopen met een bijl en vroeg mij met hem mee te gaan naar die boom. Ik vond het goed en volgde hem.

We klommen samen in de boom tot we op een van de takken zaten.

El Tajib zei tegen mij dat ik op het uiteinde van de tak moest gaan zitten. Zelf ging hij dicht bij de boomstam zitten. Hij begon te hakken en te hakken. Na een tijdje zag ik dat hij moe werd. Ik zei tegen hem: ‘Ik zie dat je moe wordt; laten we van plaats ruilen, dan hak ik wel even verder.’ El Tajib kon door zijn moeiheid niet helder meer denken en stemde daar mee in.We ruilden van plaats en na drie harde klappen met de bijl brak de tak, waardoor El Tajib uit de boom viel en zijn andere arm brak.

Snel klom ik uit de boom. Ik riep een paar voorbijgangers en vroeg: ‘Kunt u mij helpen? Er is iemand uit de boom gevallen.’ Ze hielpen El Tajib naar huis. Toen ze zijn huis naderden, zei hij omdat hij dacht dat ik nog in de boom zat: ‘Jullie moeten nog terug. Mijn broertje zit nog in de boom; die moeten jullie nog helpen.’

Toen zijn moeder hen zag aan komen met de bijl vroeg ze hen: ‘Wat is er gebeurd?! Hebben ze je arm er met de bijl afgehakt?’ Toen ze zag dat de arm enkel was gebroken zei ze: ‘Ali was het zeker weer hè?’ De mensen gingen snel weer terug om mij, het broertje van El Tajib, te zoeken maar vonden niemand; ik was er al lang vandoor gegaan!

Vanaf dat moment liep alles tussen mijn broers en zussen en de vrouwen van mijn vader in het honderd. Het begon met het feit dat 9

ik werd uitgekozen als opvolger van mijn vader. Niemand was het daarmee eens. Sommigen zeiden: ‘Hij is toch niet beter dan wij?’

Anderen zeiden: ‘Wij zijn veel ouder dan hij; waarom moet hij dan de sjeik worden?’ Weer anderen zeiden: ‘Hij probeerde ons broertje te vermoorden, maar het is hem nog niet gelukt!’ Nog weer anderen zeiden: ‘Onze vader houdt zeker veel meer van hem dan van ons!’

Hoewel dit allemaal de reden niet was, ging ik uiteindelijk toch bij mijn oma wonen om verdere onrust te voorkomen.

Grootmoeder had natuurlijk alles en omdat ik enig kind (voor haar) was, werd ik ook enorm verwend. Dit was de reden dat El Tajib, die ondanks onze ruzies toch mijn beste vriend en broer was, nieuwsgierig werd. Hij vroeg mij hoe het kwam dat ik zo dik was geworden.

‘Wat krijg je allemaal te eten daar?’ vroeg hij. Zo kwam het dat hij stiekem - als iemand hem zou zien, zou dat problemen opleveren – bij mij op bezoek kwam in mijn oma’s huis.

Op een keer betrapte zijn moeder hem op het terugsluipen van grootmoeders huis naar zijn eigen huis. ‘Waar was jij?’ riep zijn moeder dreigend. ‘Jij was zeker bij je grootmoeders huis hè?’ El Tajib ontkende het, ook toen zijn moeder dreigde naar grootmoeders huis te gaan. Meegetrokken door zijn moeder ging hij mee naar oma’s huis. Zijn moeder vroeg grootmoeder of El Tajib bij haar thuis was geweest. Hierop antwoordde grootmoeder haar: ‘Je hebt hem toch meegenomen van buiten?’ El Tajib ’s moeder antwoordde haar: ‘Hij komt toch van hier?’ Grootmoeder zei haar toen: ‘Ik heb geen idee of hij hier was. Ik was bezig en daarbij is dit een huis met een open deur. Iedereen kan hier naar binnen komen.’

Nijdig trok El Tajib ’s moeder El Tajib mee naar huis en hield haar eksteroog op hem gericht. Toch verloor ze hem een paar dagen later weer uit het oog. Ze vond hem bij mijn oma thuis, toen hij samen met mijn oma en mij aan het eten was. Ze pakte hem bij zijn arm en dreigde hem te slaan. Toen vond El Tajib het tijd voor de waarheid en vertelde zijn moeder dat hij zelf de oorzaak was voor zijn ongelukken; dat hij mij steeds in een valkuil probeerde te laten lopen, maar er dan zelf in viel. Hij vertelde zijn moeder dat hij hier zou blijven als ze mij niet zou accepteren want dit was toch immers 10

zijn oma’s huis? Overtuigd ging zijn moeder weer terug naar huis en grootmoeder vertelde mijn vader alles wat er gebeurd was.

Mijn vader organiseerde een bijeenkomst voor al mijn broers en zussen en vroeg hen hem te vertellen wat ze zo tegen mij hadden.

El Tajib bekende dat hij achter zijn eigen ongelukken zat. Vanaf dat moment ging alles weer goed tussen mij een mijn broers en zussen en dat tot op de dag van vandaag.

11

Studie, werk en carrière Ik was zeven jaar toen ik naar de islamitische basisschool ging in Bara. Van mijn zevende tot mijn elfde zat ik daar op school, daarna ging ik drie jaar naar de middelbare school.

De middelbare school volgde ik in El Opid. Aansluitend studeerde ik op de streng islamitische hogeschool, ook in El Opid. Deze studie duurde drie jaar. Voor het vak godsdienst (voornamelijk over de Islam) kreeg ik bijzonder hoge cijfers. Mijn vader was daarover erg blij en iedereen wist dat ik zijn plek zonder moeite zou kunnen innemen. Ik was in die periode al helemaal een fanatieke moslim geworden.

In de zomervakantie en in de herfstvakantie ging ik naar huis. Ik zat namelijk op een soort jongensinternaat of kostschool. Vanaf de minaret mocht ik de mensen vaak oproepen voor het gebed. Dit vond ik erg leuk om te doen. Als mensen zonder duidelijke redenen afwezig waren, zocht ik deze mensen als dertienjarige jongen op. Ik vroeg boos waarom ze niet gekomen waren. Zelfs tegen oude volwassenen begon ik te schreeuwen. De mensen boden dan hun excuses aan en beloofden de volgende dag te komen.

Ik studeerde aan de El Azhar universiteit in de Egyptische hoofdstad Caïro, die binnen de moslimwereld op nummer één stond en nog steeds hoog staat aangeschreven. Mijn omgeving spoorde me aan daar te studeren. Zelf vond ik het heerlijk om mijzelf vijf jaar lang in de islamitische theologie te verdiepen met studenten uit Iran, Saudi-Arabië en Nigeria. Deze studenten waren net zo fanatiek als ik en samen vormden we een hechte groep. Vooral met de Nigerianen besprak ik vaak hoe zij in hun land het beste tegen de vele christenen konden optreden. Demonstreren helpt niet, vonden wij.

Je kunt je vijanden beter bij de wortel aanpakken en hen zo terugbrengen tot Allah.

Na de universiteit trouwde ik met mijn eerste vrouw, een moslima.

Een paar jaar later werd ik imam. Ik was dus voorganger en gebedsleider in de moskee. In mijn geboortestad was ik twee jaar 12

imam en later in Khartoem negen jaar. Ik richtte een instituut op dat trainingen verzorgde om christenen te islamiseren. Naar het voorbeeld van de hoofdstad verschenen er nog twaalf instituten in Soedan. Maar mijn ambitie als imam reikte verder. Om een positie binnen de universiteit te bemachtigen, moest ik mijn doctorstitel halen. Ik besloot de Bijbel te bestuderen met het doel fouten erin op te sporen. Daarin zou ik later mijn studenten kunnen onderwijzen.

Na een tijdje in de Bijbel te hebben gezocht, vond ik het beter om mij helemaal te richten op het boek van Isa, zoals het Nieuwe Testament onder moslims heet. Joden hoefden we in Soedan niet te overtuigen; die waren er nauwelijks. Er zijn in Soedan voornamelijk christenen en moslims. De reden dat ik met het Nieuwe Testament begon, was dat ik de christenen wilde islamiseren. Ik begon bij het eerste hoofdstuk van Mattheus, maar het leek wel een geschiedenisboek. Ik had geen zin om verder te gaan. Ik bladerde verder en kwam Mattheus 4:1-11 tegen. Dit ging over de beproevingen van Jezus. Hier was ik wel heel blij mee, omdat ik nu een fout in de Bijbel had gevonden! In de Koran staat namelijk dat Jezus en zijn moeder niet kunnen worden beproefd door de duivel. Ik bladerde weer verder om nog een fout te vinden. Ik kwam toen Johannes 3 tegen en las een gesprek tussen twee personen namelijk tussen Jezus en Nikodemus. Ik voelde me plotseling net als Nikodemus: ik had net als Nikodemus over Jezus gehoord en gelezen, maar kende hem alleen als een profeet en niet meer dan dat. Ik vond dat gesprek wel interessant en las verder tot het einde van het boek Johannes, dus hoofdstuk 3 t/m 21.

Toen kreeg ik een beeld van wie Jezus eigenlijk was, maar in mijn hoofd had ik nog steeds vragen. Ik begon opnieuw te bladeren en vond daar de brieven van Paulus. Ik vond dat een heel bijzonder boek. Het boek stond vol met liefde, vergeving en eensgezindheid bij de christenen (Filippenzen 4). Ook de opstanding van het lichaam van Jezus vond ik interessant. De gedachte om Jezus op de wolken te ontmoeten (1 CorinthiĂŤrs 15) sprak mij heel erg aan.

13

Mijn bekering Van 12 april tot 25 september 1988 was ik bezig met de vergelijking tussen de Bijbel en de Koran. Tijdens mijn studie ontdekte ik echter geen tegenstrijdigheden in de Bijbel, maar juist 225 tegenstrijdigheden in de Koran! Toen wist ik zeker dat ik niet verder kon met de Koran, maar christen was ik ook nog niet.

Ik kon niet meer tot rust komen. Er waren drie vragen over de Bijbel waarop ik geen antwoord kon vinden, namelijk: 1) Waarom geloven christenen in de Drie-eenheid?

Hadden zij aan één god niet genoeg?

2) Waarom geloven christenen in Jezus als Zoon van God? Hoe kan God nu een zoon hebben? Dat heeft Hij toch niet nodig?

3) Waarom moest er aan het kruis bloed vloeien?

Als het persé om het bloed ging, kon je Jezus toch ook slaan of steken? Waarom werd, van alle manieren die je zou kunnen bedenken, nou juist het kruis gebruikt om zijn bloed te laten vloeien?

Ik besloot dat ik Jezus pas kon gaan volgen als deze drie vragen beantwoord zouden worden. En ik kreeg de antwoorden, alle drie, in de auto.

De eerste keer

De eerste keer dat de stem naar mij toe kwam, was ik 50 km van de stad af. Ik had bij een vriend gelogeerd. Na het ontbijt, rond elf uur, maakte ik aanstalten om naar het huis van mijn vriend te gaan; maar mijn vriend hield mij tegen en wilde nog even bijpraten. Uiteindelijk ben ik pas om twaalf uur vertrokken. Ik ging de stad uit en de snelweg op.

Het was 13:00 uur toen ik iemand mijn naam hoorde roepen. Ik was verbaasd: hoe kon iemand mij nou roepen, en stel al dat iemand mij riep, dan zou ik dat niet kunnen horen. Ik zat immers op de snelweg.

Ik twijfelde even en besloot toen van de weg af te gaan. Toen ik de 14

motor had uitgeschakeld, hoorde ik opnieuw een stem mijn naam roepen. Hierna raakte ik buiten bewustzijn en dat was toen de stem tegen mij begon te praten.

De stem vroeg mij: ‘Ali, heb jij naar de drie-eenheid gevraagd?’

Hierop kon ik geen antwoord geven, omdat ik buiten bewustzijn was. Toen begon de stem mij uitleg te geven.

Dit is wat de stem mij zei: ‘Kijk door je raam naar de zon, het is drie-in- een. Eerst heb je de bolvorm, daarna heb je het licht en je hebt de warmte. Je kunt het niet drie zonnen noemen. Het zijn drie eigenschappen die het tot één zon maken.

En kijk nu eens naar jouw auto. Ook drie-in-een. De carrosserie, de vloeistof zoals benzine, olie en water en je hebt de motor. Je kunt het niet drie auto’s noemen. Het zijn drie eigenschappen maar toch is het één auto.

Of kijk naar jezelf. Ook jij bent drie-in een. Je hersenen, je lichaam en je geest. Zonder hersenen kun je niks doen. Zonder een geest in je ben je dood en kan je dus niet leven. En zonder lichaam kan je niet eens bestaan! Je bestaat uit drie eigenschappen maar je bent toch één persoon. Wat ik je nu vertel, is geen uitleg of een echt antwoord op je vraag maar ik geef je deze voorbeelden om een beeld voor je te schetsen zodat je dichter bij het antwoord op je vraag komt.’

De stem verdween en ik werd wakker. Ik had het gevoel dat ik had geslapen en helemaal nat van het zweet wakker werd. Voordat ik mijn auto startte, dacht ik even na. Mijn eerste vraag was beantwoord. Ik had nu nog twee te gaan.

De tweede keer

Ik kwam weer van buiten de stad naar huis. Het was na 13:00 uur.

Weer hoorde ik een stem. Deze keer verbaasde ik me er niet over.

Ik parkeerde mijn auto aan de rand van de weg en raakte opnieuw buiten bewustzijn. De stem vroeg mij: ‘Ali, heb jij naar Jezus, de Zoon van God, gevraagd?’ Hierop kon ik weer geen antwoord geven omdat ik buiten bewustzijn was. Toen begon de stem mij uitleg te geven.

Dit is wat de stem mij zei: ‘Het is goed dat jij Arabisch spreekt en leest. Het zal voor jou daardoor makkelijker te begrijpen zijn. In het Arabisch heb je twee vormen van zonen: Wallad en Ibn. Het woord 15

Wallad kun je gebruiken als je het hebt je zoon (van je eigen vlees en bloed). Dus dit is mijn zoon. Het woord Ibn gebruik je voor een adoptie- of pleegkind. Het heeft in dit geval niets te maken met je bloedlijn want hij is niet je bloedeigen zoon. Ibn kun je ook in figuurlijke zin gebruiken. Soedanezen en Egyptenaren noemen zichzelf Ibna el Nile. Betekent dit dan dat de Nijl jullie vader is? Nee toch zeker? Jij noemt je zelf Ibn Soedan. Is Soedan jouw vader? Alles wat ik je nu vertel zijn figuurlijke voorbeelden. Zo is het ook bij Jezus, de Zoon van God. Jezus is Ibn Allah. Kijk maar in de Koran of de Bijbel en je zult het zien. Nergens staat geschreven dat Jezus Wallad Alla is, maar Jezus Ibn Allah. Lees goed en oordeel. ’ De stem verdween en ik werd wakker. Net als de vorige keer had ik het gevoel dat ik had geslapen en ik helemaal nat van het zweet wakker werd. Voordat ik mijn auto startte dacht ik opnieuw even na. Mijn eerste twee vragen waren beantwoord. Ik had nu nog één te gaan. Nu wist ik het zeker: als mijn laatste vraag beantwoord zou worden zou ik Isa, Jezus, volgen!

De derde keer

Ik kwam weer van buiten de stad naar huis. Het was na 13:00 uur.

Weer hoorde ik een stem. Ook deze keer verbaasde ik me er niet over. Ik parkeerde mijn auto aan de rand van de weg en verloor weer het bewustzijn. De stem vroeg mij: ‘Ali, heb jij gevraagd naar de reden van Jezus’ kruisiging?’ Toen ik geen antwoord gaf, omdat ik buiten bewustzijn was, begon de stem uitleg te geven.

Dit is wat de stem mij zei: ‘Lees als je thuis komt Mazmoer, Psalmen 85:11-13: 11 goedertierenheid en trouw ontmoeten elkander, gerechtigheid en vrede kussen elkaar, 12 trouw spruit voort uit de aarde en gerechtigheid zit neder van de hemel.

13 Ook zal de HERE het goede geven, en ons land zal zijn gewas voortbrengen; …

Je vindt hier de profetie voor de kruisiging van Jezus. Maar weinig christenen snappen het en velen lezen er overheen. ’ De stem tekende een kruis op mijn voorruit en begon uit te leggen: ‘De redenen dat Jezus moest sterven waren de volgende. Allereerst 16

moest er bloed vloeien voor ieder die Jezus als zijn Heer aanvaardde en berouw van zijn zonden had. Het bloed zorgt ervoor dat ieder die Jezus aanvaardt van binnenuit gereinigd wordt.

Als tweede: het water dat uit Jezus’ zij vloeide nadat hij gestorven was, is het water van de doop. Ook dit staat voor de reiniging voor ieder die in Jezus gelooft en Zijn Naam belijdt. De derde reden gaat over de positie van het kruis. Het kruis stond op een berg, op een plaats tussen hemel en aarde. Iedereen keek omhoog om Jezus te zien. Bij Jezus’ terugkomst zal dit weer gebeuren, alleen zullen nu de gelovigen, de levenden en de doden, naar hem toe komen en Hem op dat centrale punt ontmoeten om samen met Hem op te varen. ’ Nu heb je geen vragen meer. Ik kan niet meer terugkomen. De keus is aan jou.

Het antwoord op de vragen was me duidelijk. Maar ik had alweer een andere vraag: Hoe kan ik christen worden? De stem kwam niet terug. Drie dagen sliep ik niet. Ik dacht continu na. Hoe kon ik nou zeggen dat ik christen was geworden?

En gerechtigheid ziet neer van de hemel

Gerechtigheid en vrede kussen elkaar

Goedertierenheid en trouw ontmoeten elkaar

Trouw spruit voort uit de aarde

17

Thuis aangekomen pakte ik gelijk de Bijbel en las Mazmoer, Psalmen 85: 11-13. Ik wist het direct. Er is niemand dan Jezus uit de hemel naar de aarde gedaald en wij zijn ontstaan uit niks dan aarde. Door het kruis kunnen wij vrede hebben en elkaar vertrouwen. Het sloeg echt aan toen ik nadacht over wat de stem mij had gezegd over de ontmoeting met Jezus als Hij terugkomt om ons te halen.

Op 25 september ging ik rond 14:00 uur met een vriend mee naar de stad. Ik had mijn auto thuis gelaten. Nadat ik met die vriend op een terrasje had gezeten, besloot ik nog even rond te kijken in de stad en daarna een taxi naar huis te nemen. De hele tijd was ik in mijn gedachten. Ik was aan het bedenken hoe ik christen kon worden. Toen ik rond 18:00 uur een taxi wilde nemen, zei ik tegen mij zelf: ‘Stop met zoveel nadenken, accepteer Jezus in je leven en wat er verder gebeurt zien we dan wel weer!’

Ik zat nog geen 10 minuten op een taxi te wachten toen er een oud vrouwtje naar mij toe kwam lopen. Ze zei tegen mij: ‘Mijn zoon, geef mij 10 SP .’ Ik begon heel snel na te denken. Ik had maar 10 SP bij me voor de taxi. Hoewel ik het erg vreemd vond dat ze mij om precies 10 SP vroeg, dacht ik er toch over om het haar te geven.

Misschien moest de oude vrouw naar een verre plaats toe. Ik was jong en sportief; ik kon die 9 kilometer op zich ook wel lopen. Dus besloot ik haar het geld te geven. De oude vrouw pakte het geld aan, glimlachte naar mij en zei tegen mij: ‘God zegent jou.’ Ik draaide even van haar weg en toen ik weer naar haar wilde kijken, was ze spoorloos verdwenen. Ik was erg verbaasd. Hoe kan iemand zo snel verdwijnen. Ik keek om me heen, maar ze was nergens te bekennen.

Ik had de snelste route naar huis in mijn hoofd uitgestippeld en begon te lopen. Toen ik ongeveer honderd meter onderweg was, hoorde ik naast mij een auto toeteren. Ik keek om en zag dat het een chauffeur van de militaire dienst was die naar mij toeterde. Hij vroeg me waar ik naar toe ging. Ik antwoordde hem dat ik naar mijn huis ging. Hij stapte uit en hield de deur voor mij open. ‘Stap maar in’, zei hij. Ik stapte in en hij bracht mij naar huis.

Op 25 september 1988 om 18:25 uur, besloot ik om Jezus waarlijk 18

als mijn Verlosser te aanvaarden en werd ik christen.

De volgende dag om zes uur in de ochtend reed ik naar mijn werk toen ik ongeveer 500 meter bij mijn huis vandaan een briefje van 100 SP op de grond zag liggen. Het bijzondere was dat het briefje nog helemaal nieuw was en op een plaats lag waar niemand was geweest. Eerst werd ik bang maar toen herinnerde ik me de 10 SP die ik aan die vrouw had gegeven en een tekst uit de Bijbel waarin Jezus zei dat wanneer iemand hem iets gaf, Hij het hem 10 keer zou terug geven.

Vanaf dat moment werd ik elke ochtend met gemengde gevoelens wakker. Dat kwam door alle wonderen die ik tot dan toe had meegemaakt, zoals de vrouw die ik mijn geld had gegeven en plotseling was verdwenen, en de chauffeur van de militaire dienst die er plotseling was toen ik 9 kilometer moest lopen om naar mijn huis te komen en natuurlijk ook het geld dat mij 10x was terug gegeven.

Door de keuze om christen te worden, kwam mijn wereld echter op zijn kop te staan.

19

Onthulling van het geheim Wat ik in de Bijbel las, probeerde ik in praktijk te brengen. Thuis ging ik bijvoorbeeld helpen met de afwas. Mijn vrouw vond dat moeilijk.

Ze vroeg me of ze iets niet goed deed en praatte erover met haar moeder en vriendinnen. Zij zeiden haar dat ik dit alleen deed omdat ik een tweede vrouw wilde nemen. Ze moest mij vooral niet vertrouwen als ik iets aardigs deed; daar zat gegarandeerd iets achter.

Na zes à zeven maanden goed nadenken besloot ik dat het tijd was mijn bekering tot het christendom te delen met mijn gezin. Dus vertelde ik mijn vrouw dat ik een geheim had dat ik met haar wilde delen. Hierop zei mijn vrouw direct: ‘Ik weet al wat je mij wilt gaan vertellen.’ Ik was daar blij om, maar wilde toch wel zeker weten wat er in haar hoofd omging. Dus vroeg ik haar mij te vertellen wat mijn geheim was. Mijn vrouw bleek iets totaal anders te denken. ‘Jij wilt nog een vrouw nemen,‘ was haar antwoord. Ik vertelde haar dat dat werkelijk het laatste was waar ik aan dacht en dat wat ik haar wilde vertellen iets heel anders was. ‘Wat ik jou wilde vertellen, is dat ik christen ben geworden,’ vertelde ik haar.

‘Nu begrijp ik waarom de mensen zeggen dat je gek bent geworden,’ was haar reactie.

Mijn vrouw geloofde mijn plotselinge transformatie niet. Ze wilde daarom nog wel bij me blijven om te zien of ik gek of echt christen was. Vaak stelde ze mij vragen als ‘Waarom ben je eigenlijk christen geworden?’ of ‘Wat is er nou zo goed aan het christendom?’

Ik antwoordde haar: ‘Het christendom bouwt haar geloof op liefde, respect en nederigheid. Jij vraagt je af waarom ik je help in het huishouden. De reden van mijn gedrag is de Bijbel. De Bijbel heeft mij geleerd om iedereen te helpen en je vrouw met respect te behandelen. Dit is ook de reden waarom een christen maar met één vrouw trouwt.’ Mijn vrouw keek me toen vol ongeloof aan. ‘ Met maar één vrouw trouwen,’ zei ze lachend, ‘ dat kan niet. Laat me eerst maar eens zien waar in de Bijbel dat staat.’ Ik pakte de Bijbel, bladerde naar Mattheüs 19:1-11 en las het voor. Toen geloofde ze het nog niet 20

en pas nadat ze met haar eigen ogen had gezien wat er in de Bijbel stond, geloofde ze het. Ze was onder de indruk en blij.

Vanaf die dag las ik met haar en onze kinderen, ik heb 2 dochters en 2 zonen, uit de Bijbel.

Op een dag kwam de zus van mijn vrouw bij ons dineren. Voordat we gingen eten sloeg mijn oudste zoon, Nadir, een kruis . In die tijd wisten we niet precies hoe je eigenlijk moest bidden. Wel zagen we vaak dat de katholieken een kruis sloegen, dus deden wij dat ook.

Na het eten vroeg de zus aan mijn vrouw: ‘Wat heeft Nadir gedaan?’

‘Wij hebben gebeden voor het eten,’ antwoordde mijn vrouw, ‘we zijn christen geworden en zo bidden christenen.’ ‘ Waarom heb je me dat niet verteld voordat we gingen eten,’ huilde haar zus boos, ‘ik heb nog nooit met christenen gegeten en ik wil dat ook nooit doen.’ Voor moslims is eten met christenen namelijk onrein en dat verklaarde ook het gedrag van mijn schoonzus. Ze rende naar het toilet en stopte haar vinger in haar keel zodat ze al het eten uitspuugde. Daarna rende ze de deur uit.

Diezelfde dag nog kwam mijn schoonvader. Ik was niet thuis want ik was de Koran en de Bijbel aan het vergelijken bij de rivier, waar ik ongestoord kon zitten. Mijn schoonvader was woedend. Hij begon te schelden en te schreeuwen tegen mijn vrouw. Die antwoordde haar vader bevend dat alleen mijn kinderen en ik christen waren geworden en niet zij zelf.

Ze waren nog aan het praten toen ik thuiskwam. Ik wilde de vader van mijn vrouw begroeten. Deze zei boos tegen mij: ‘Schaam je je niet dat je als christen mij een hand wil geven?’ Ik keek hem aan. ‘Als je geen christen bent,’ schreeuwde mijn schoonvader, ‘reinig je jezelf en bid dan als een ware moslim voor mijn ogen.’

Ik bleef hem aankijken en antwoordde: ‘Ik kan wel bidden maar niet op jullie manier.’

Vuur en vlam spuwend liep hij met grote stappen naar buiten.

Het duurde niet lang of mijn schoonvader draaide zich om en kwam terug naar mijn huis om zijn dochter mee te nemen. Ik zei dat ze mijn vrouw was en dat ze alleen zou meegaan als ze er zelf mee 21

instemde. Mijn vrouw keek eerst naar mij, toen naar haar vader en daarna weer naar mij. Haar angst voor verbanning uit de familie was te groot. Ze besloot ook meteen de kinderen mee te nemen.

Het laatste wat ik haar nog heb gezegd was: ‘Eer je ouders en volg je vader.’ Toen pakte mijn vrouw haar spullen en die van onze kinderen en volgde haar vader.

De rechtbank en in de gevangenis Drie dagen nadat mijn vrouw en kinderen van mij waren afgenomen, kreeg ik een dagvaarding van de rechtbank. In de eerste rechtszaak kon de rechter echter weinig tegen mij vinden. Toch besloot hij dat ik gescheiden moest worden van mijn vrouw en vier kinderen en dat ik mijn huis uit moest. Ook werd al mijn bezit afgepakt. ‘We zullen eens zien wat er dan met hem gebeurt.’

Een jaar lang heb ik over straat gezworven. Mijn familie wilde me niet meer en mijn vrienden, mijn kennissen en zelfs de kerken weigerden mij onderdak te bieden. De kerken wilden me niet omdat ze bang waren. Ik kon wel een spion zijn. Hun angst was niet vreemd, gezien de reputatie die ik had opgebouwd in de tijd dat ik moslim was. Ik was vroeger immers een erge fanatieke moslim die alle christenen vreselijk discrimineerde en ze haast alles verbood.

Als ik honger had, at ik de restjes van maaltijden uit restaurants. Ik sliep meestal in de tuin van de kerk omdat daar water was om me te wassen en om wat te drinken. Het was daar ook het veiligst. De politie kon me dan niet oppakken en beschuldigen van bijvoorbeeld diefstal.

Op een keer was ik naar het restaurant gegaan waar ik het vaakst kwam om de restanten op te eten. Toen ik daar aankwam, zag ik dat het restaurant gesloten was. Ik besefte toen pas hoe erg mijn honger eigenlijk was. Er zat niks anders op dan te wachten. Als zwerver had je namelijk het recht niet te vragen waarom het restaurant gesloten was.

Terwijl ik daar zo hongerig zat, kwam er een gezin langs. De man van het gezin vroeg aan de medewerker die aan het schoonmaken was 22

waarom het restaurant gesloten was. De medewerker antwoordde hem dat de moeder van zijn baas gisteravond was overleden en nu was zijn baas naar de begrafenis toe.

Toen ik dat hoorde, ging ik verdrietig terug naar het park waar ik overdag altijd was. Ik begon tegen mezelf te praten: ‘Mens, jij bent gek! Je hoeft maar één zin te zeggen, namelijk ‘sorry, ik kom weer terug naar de islam’ en dan kan je alles krijgen wat je eerst had en rusten zolang je wilt.’ Ik ging maar onder een boom zitten. Ik dacht verder bij mijzelf: ‘Wat heb ik eigenlijk gedaan? Dit christendom heeft me alleen maar moeilijkheden gebracht.’

Een gevoel kwam bij me omhoog. Een gevoel dat me aandrong de Bijbel te gaan lezen. Ik opende de Bijbel en stuitte op Filippenzen 3:3-12: Want wij zijn de besnijdenis, die door de Geest Gods Hem dienen, die in Christus Jezus roemen en niet op vlees vertrouwen. Ofschoon ik voor mij wel reden zou hebben om ook op vlees vertrouwen te stellen. Indien een ander meent op vlees te kunnen vertrouwen, ik nog meer: besneden ten achtsten dage, uit het volk Israël, van de 23

stam Benjamin, een Hebreeër uit de Hebreeën, naar de wet een Farizeeër, naar mijn ijver een vervolger van de gemeente, naar de gerechtigheid der wet onberispelijk. Maar alles wat mij winst was, heb ik om Christus’ wil schade geacht. Voorzeker, ik acht zelfs alles schade, omdat de kennis van Christus Jezus, mijn Here, dat alles te boven gaat. Om zijnentwil heb ik dit alles prijsgegeven en houd het voor vuilnis, opdat ik Christus moge winnen, en in Hem moge blijken niet een eigen gerechtigheid, uit de wet, te bezitten, maar de gerechtigheid door het geloof in Christus, welke uit God is op de grond van het geloof. Dit alles om hem te kennen en de kracht zijner opstanding en de gemeenschap aan zijn lijden, of ik, aan zijn dood gelijkvormig wordende, zou mogen komen tot de opstanding uit de doden.

Niet, dat ik het reeds zou verkregen hebben of reeds volmaakt zou zijn, maar ik jaag ernaar, of ik het ook grijpen mocht, omdat ík ook door Christus Jezus gegrepen ben.

Toen ik dat gelezen had, kreeg ik een gevoel alsof er water binnen in mij werd geschonken. Ik deed de Bijbel dicht. Ik voelde me helemaal tot rust gekomen. Ik had geen honger meer en ik kreeg vrede in mijn hart. Ik dankte God en wist wat God vandaag voor mij had betekend en viel in slaap.

Op een maandagochtend om 10:00 uur, na een jaar zwerven, werd ik voor de tweede keer gearresteerd door toedoen van mijn schoonvader. De nacht voor de rechtszaak, om 01:00 uur, kwamen er drie mensen in een auto. Ze haalden me uit de kamer waar ze mij na mijn arrestatie hadden gebracht. Ze brachten me naar de auto en reden met mij de straat uit. Ik wist niet waar we heen gingen. Ik wist niet hoe ik moest bidden. Na ongeveer 2 km zei ik daarom dus maar: ‘God, ik weet dat ik nu ga sterven, maar ik weet ook dat ik na drie dagen bij u zal zijn.’

Een halve kilometer verder vroeg de chauffeur aan de officier waar ze heen gingen. De officier werd heel kwaad en schreeuwde dat het de chauffeur niks aan ging. Hierop verontschuldigde deze zich en vertelde de officier waarom hij het gevraagd had. Er zat namelijk weinig benzine in de tank. Het hoofdkwartier was nog wel te halen.

De officier werd steeds bozer. ‘We gaan naar de Black Mountain’ 24

was het antwoord van de officier. ’Als we toch zo weinig benzine hebben kunnen net zo goed weer terug gaan om benzine te halen.’

Het was gebruikelijk dat op deze berg ’s nachts leden van rebellen en andere politieke aanhangers werden vermoord. Dit waren geheime executies die ervoor moesten zorgen dat deze rebellen of politieke aanhangers snel en stiekem zodat niemand hier iets van wist werden verwijderd.

Toen we weer terug waren op het hoofdkwartier, gooiden ze mij uit de auto. Dit ‘avontuur’ moest geheim blijven. Een paar mannen zouden mij bewaken. De andere twee gingen op weg om benzine te halen. Bij het benzinestation aangekomen, was de chef van het benzinestation nergens te bekennen.

Tijdens de periode dat de mannen weg waren om benzine te halen, sliep ik, wat iedereen verbaasde. Ze zeiden tegen elkaar ‘Hoe kan hij nu slapen terwijl hij op het randje van de dood is?’ Een van de bewakers maakte me wakker en vroeg mij hoe het mogelijk was dat ik kon slapen en of ik wel gevoel had. Ik antwoordde hen dat Jezus mij rust gaf. Als ik zou sterven, zou ik dat in Hem doen en als ik zou blijven leven, zou ik in Hem leven.

De chauffeur en de met de minuut woedender wordende officier kwamen terug zonder benzine. Er zat niets anders op: ze moesten mij weer terug brengen naar de kamer waar ze me vandaan hadden gehaald. Ik bleef doorslapen tot de volgende morgen.

De volgende morgen werd ik naar de rechtbank gebracht. Een goede vriend, een advocaat, wilde mij helpen. Als ik voor de rechtbank zou zeggen dat ik moslim was, zou ik vrijgesproken worden. Dit weigerde ik natuurlijk.

Jezus zei immers: ‘Wie mij verloochent voor de mensen, zal ik verloochenen voor God.’ En ook: ‘Zie, ik ben met u’. Als dat zo was dan zou Jezus mij ook voor de rechter bijstaan.

De rechter zei dat hij volgens de Koran zou oordelen. Hij haalde soera 2:218 erbij: Iedereen die zijn religie verlaat, verdient de doodstraf.

Een van de rechters herkende ik. Hij kwam uit Zuid Soedan en was van christen moslim geworden. Ik vroeg hem het bewuste vers uit 25

de Koran nauwkeurig te lezen en wees toen naar die ene rechter. ‘Als jullie mij tot de dood veroordelen, doe het hem dan ook.’

Ik werd veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf.

In de gevangenis begon ik meteen met anderen te praten over de Koran en de Bijbel. Na anderhalve maand waren 168 mensen christen geworden. Elke zondag kwam er een dominee en werden er drie of vier mensen gedoopt. Zo werd voor het eerst in de Soedanese geschiedenis een kerk geplant in de gevangenis. Dat er maar zo weinig tijd voor nodig was om een kerk te stichten, kon ik wel verklaren. De gevangenis is de enige plek in Soedan waar je vrij bent om te geloven wat je wilt.

De gevangenisleiding was niet blij met wat ik deed. Daarom werd ik overgeplaatst van de gevangenis voor normale straffen naar een gevangenis voor zware criminelen. In die gevangenis had ik eerst een gesprek met de baas van de gevangenis.

Deze dacht namelijk, zonder dat hij mijn dossier eigenlijk gelezen had, dat ik ruzie had gemaakt met de officier. Zijn gedachte was niet vreemd. Wanneer je naar deze gevangenis kwam, werd je hier meestal gebracht met een groep anderen. De enige keren dat er hier iemand alleen kwam, was wanneer je ruzie had gemaakt of je had misdragen tegenover de officier. Hierop kreeg je dan automatisch een verlengde straf.

De directeur van de gevangenis vroeg mij daarom of ik hier kwam vanwege ruzie met de officier van de andere gevangenis. Ik legde uit dat daarvan geen enkele sprake was, maar dat ik van de Islam naar het christendom was gegaan. Hij vroeg me ongelovig: ‘Alleen daarom?’ Ik antwoordde: ‘Ja alleen daarom.’ ‘Dat is mijn probleem toch niet?’, vroeg de baas. ‘Als mensen hier goed doen, doe ik goed terug en als ze onrechtvaardig doen, doe ik onrechtvaardig terug.’

De baas zei tegen zijn assistent dat hij mij mee naar binnen moest nemen en moest geven wat ik nodig had, maar hij moest er wel voor zorgen dat ik niet met de zwarte criminelen zou werken.

Op een dag waren alle gevangenen aan het werk, twaalf uitgezonderd. Eén van de twaalf was een imam in de gevangenis 26

-er is namelijk een moskee in de gevangenis- en een ander gaf les over de Koran. De andere tien waren van oorsprong katholiek, maar waren overgestapt naar de Islam. Ze vroegen mij waarom ik niet werkte. Hierop antwoordde ik hen dat ik niet mocht werken.

Ik vroeg hen waarom zij hier zaten en niet aan het werk waren. Een van hen vertelde mij dat de Islam echt in het voordeel voor hen werkt, omdat het elk probleem oploste dat zij hadden. Ik vroeg hen wat voor problemen ze hadden. Ze hadden allemaal verschillende problemen: de een had lange straffen, de ander had te maken met dubbele straffen, weer anderen moesten werken onder de hete zon.

Nu hadden meer vrije tijd voor de Koran of werden de gevangenisstraffen verkort. Toen alle gevangenen terugkwamen, begon ik met ze te praten over de verschillen tussen Koran en de Bijbel. De meesten van hen waren namelijk moslim.

Elke woensdag kwam er een groep van verschillende kerken bij mij in de gevangenis op bezoek om precies te weten wat er was gebeurd. Ik vertelde hen van de genezingen die hadden plaatsgevonden door de kracht van het gebed. Van de tien moslims waren er drie teruggegaan naar het christelijk geloof. De zeven anderen waren heel boos daarover en vroegen de bewakers of die drie een langere straf konden krijgen, waar de bewakers wel voor wilden zorgen. De drie christenen kwamen naar mij toe en zeiden mij: ‘Nu hebben we alweer problemen, we hebben er spijt van dat we naar jou hebben geluisterd.’

Ik nam ze mee naar de baas van de gevangenis en vroeg hen wat er eigenlijk was gebeurd. Deze antwoordde dat hij van die verlengde straffen niks afwist. Nadat ik de baas had ingelicht over de plannen die er waren gemaakt, vroeg de baas mij of dat echt het enige was wat er gaande was. Hierop vertelden wij dat dat echt het enige was.

Toen zei de baas tegen mij: ‘Vanaf nu horen deze drie christenen bij jou in de kerk onder de boom.’

Een week later kwam er een beroemde journalist, omdat er een feest werd gevierd voor de zeven christenen die moslim waren geworden. Alle gevangenen waren van 08:00 - 15:00 uur vrij van werk. Bij dit feest werden alle zeven moslims besneden en kregen 27

ze een nieuwe naam en nieuwe kleren. Aan het einde van het feest nam de journalist de zeven nieuwe moslims mee naar de kerk, de tweede kerk in de gevangenis in El Jireef, om daar foto’s te maken.

Dit werd de tweede kerk genoemd,omdat de eerste kerk in de vorige gevangenis was waar ik zat, namelijk die in Omdurman.

De bedoeling was dat de journalist een film zou maken van de zeven ‘christenen’ die uit de kerk kwamen en geïslamiseerd naar de moskee zouden lopen. Hij zou ze vragen waarom ze naar de moskee gingen en zij zouden hem antwoorden dat ze een licht hadden gezien in de moskee en dat licht wilden volgen.

Ik stond samen met de man die les gaf over de Islam bij de deur. Wij waren echte vrienden, ondanks het feit dat hij mij terug wilde brengen naar de islam en ik hem terug wilde brengen naar het christendom. We stonden samen bij de deur omdat ik de baas van de kerk was en hij de baas van de groep die gefotografeerd en gefilmd zou worden. Toen ik de fotograaf zag filmen in de kerk voelde ik voor de eerste keer sinds ik christen was geworden mijn hart breken, want ik wist wat de fotograaf met die foto’s ging doen. Ik begon daarom te bidden: ‘God help ons. Als een koning aanwezig is, hoe kan zijn knecht dan beslissen? In de bijbel bent u toch altijd en nu kan ik niks doen; alleen U kunt beslissen. Vader, dit is te moeilijk voor mij om te zien wat er nu gebeurt terwijl ik nog maar nieuw in het geloof ben.

Moet ik vechten zoals vroeger of moet ik uw liefde gebruiken vanuit de Bijbel?’

Opeens hoorde ik de journalist zeggen dat lens van de videocamera kapot was gegaan. ‘Anders gebruik ik de fotocamera wel’, zei de journalist; ‘Ik maak daarmee wel een paar foto’s’. Maar bij de eerste flits ging ook de lens van de fotocamera kapot. Mijn vriend die naast mij stond vroeg me: ‘Wat heb jij nou eigenlijk gedaan? En met wie was je aan het praten? Was dat magie?’

‘Nee,’ antwoordde ik, ‘Wij doen in het christendom niet aan magie, ik praatte met Jezus.’ Zonder dat ik het werkelijk besefte zei ik daarna: ‘Binnenkort zal je een wonder meemaken.’ Mijn vriend liep lachend weg.

De journalist zei: ‘Vandaag is het dinsdag, vrijdag kom ik terug om 10:00 uur. Ik heb een heel moderne camera. Daarmee kan ik alles 28

vastleggen en dan kan niks mij tegenhouden.’

Twee christenen en ik kwamen bij elkaar om te bidden voor de moeilijkheden die er waren. We besloten vanaf woensdag tot vrijdag te gaan bidden en vasten en wat zou komen in Gods handen te leggen. Woensdag kwam de evangelisatiegroep. Een van hen was Ikhlas Louis en de ander heette Martin Paulus. We vroegen hen of ze met ons wilden meebidden met hun kerken.

In deze periode had ik van een vriend uit Zweden een handradio gekregen om het nieuws te kunnen volgen of een bandje te beluisteren. Op donderdag om 09:00 uur kwam mijn moslimvriend bij me om mijn handradio te lenen en hij was muziek aan het luisteren toen om 10:00 uur het journaal begon.

Het ging over een journalist afkomstig van een stad 40 kilometer van Khartoem. Hij had een ongeluk gekregen en was daarbij op slag dood. Het was de journalist die op vrijdag om 10:00 uur terug zou komen. Precies 23 uur voordat hij zijn werk af wilde maken, was hij overleden.

Mijn vriend kwam rennend naar me toe en vroeg me: ‘Wat is het laatste dat je hebt gezegd op dinsdag?’ Ik antwoordde hem dat ik dat echt niet meer wist wat ik had gezegd. Ik wilde weglopen maar mijn vriend bleef aandringen dat ik moest vertellen wat ik hem gezegd had .

Toen herinnerde ik me weer dat ik hem had gezegd had dat hij binnenkort een wonder zou zien. ‘Wonder!’ riep hij. ‘Dat was het woord. Er is vandaag een echt wonder gebeurd. Praat jij echt met God?’ vroeg hij ‘Of is dit magie? Als het magie is, hoef ik het niet te weten maar als het echt van God is dan wil ik er alles van weten.’

Ik begon te vertellen over God en mijn moslimvriend werd christen.

Na viereneenhalve maand hadden 350 mensen gekozen voor Christus. De meesten van hen hadden een moslimachtergrond. Dat kwam eigenlijk doordat mensen met eigen ogen hadden gezien hoe goed God is door genezing. Dit was de tweede kerk die ik in de gevangenis stichtte. Er zijn tot nu toe nog steeds twee kerken in Soedanese gevangenissen, met allebei veel gelovige leden.

29

Ontmoeting met mijn vrouw Ikhlas De eerste keer dat ik Ikhlas ontmoette, zat ik in de gevangenis. Ze zat in de jeugdgroep. Er was toen niks bijzonders tussen ons.

We kwamen alleen bij elkaar voor gebed.

In de gevangenis sprak ik met de gevangenen. We hadden het dan over de verschillen en overeenkomsten tussen de Bijbel en de Koran.

De jeugdgroep van de kerk merkte dat ik werkelijk was bekeerd tot het christenendom en vertelde dit buiten de gevangenis aan alle kerken. Zo stond ik uiteindelijk bekend als een vurig christen.

Verschillende broeders en zusters in Christus kwamen mij opzoeken in de gevangenis. Vaak gebeurden er ook wonderen in de gevangenis op die momenten, zoals zieken die genazen en moslims en ongelovigen die zich bekeerden tot het christendom.

Op een dag, het was ongeveer 17.30 uur, zag ik dat er drie zusters van de kerk voor me waren gekomen. Jammer genoeg was het te laat omdat bezoek alleen tussen 10:00 en 16:00 uur mocht komen.

Ze hadden briefje achtergelaten waardoor ik wist dat één van hen Ikhlas heette. Op het briefje stond dat ze een andere keer terug zouden komen.

Twee dagen later kwamen Ikhlas en de andere twee zusters naar de gevangenis toe. Ze stelden zich aan mij voor en vroegen mij van alles, bijvoorbeeld hoe ik hier terecht was gekomen en hoe ik was bekeerd tot het christendom. Ik antwoordde hen dat wanneer je de Bijbel las en begreep, je je tot het christendom zou bekeren. Ook als je als christen was geboren of al lange tijd christen was, zou je in je geloof vernieuwd worden. We bleven nog een tijdje doorpraten tot de tijd om was en baden met elkaar.

Na een tijdje kwam Ikhlas weer naar mij toe. Deze keer was ze alleen. Ze vroeg mij om voor haar voor haar te bidden. Na het gebed vertelde ze mij dat ze in het ziekenhuis op de Coronaire Care Unit (CCU) werkte. In haar vrije tijd werkte ze voor de kerk in de jeugdgroep.

‘Heb je enige hulp nodig vanuit de kerk?’ vroeg Ikhlas mij. Dat had 30

ik zeker. Er waren veel mensen tot het christendom bekeerd en zij hadden boeken en Bijbels nodig. Ook vroeg ik om dadels en suiker.

Veel gevangenen werden ziek van het eten dat we kregen. Ikhlas zei mij dat ze, met Gods wil, terug zou komen en mee zou nemen wat ik had gevraagd.

Een week later kwam ze terug met Bijbels, boeken, wat dadels en suiker. Hoewel het niet veel was, zag je dat het de gevangenen toch enorm goed deed. Vanaf die tijd kwam ze wekelijks bij mij langs, soms alleen en soms met iemand anders. Elke keer dat ze te horen kregen dat er weer iemand tot het christendom was bekeerd, werden ze gemotiveerd om meer te doen.

Ook toen ik werd overgeplaatst naar een gevangenis voor beruchte criminelen kwam de jeugdgroep nog regelmatig langs. Daar kwam ik de jeugdgroep tegen op de woensdag en vrijdag. Ze bleven mij bezoeken tot aan de dag van mijn vrijlating.

Na zes maanden in de gevangenis te hebben gezeten, kwam ik weer vrij. Een week nadat ik vrijgekomen was, had de dominee een gesprek met de jeugdvereniging. Die vereniging heette YCF: Young Christian Followship. Dit was een vereniging voor jongeren uit verschillende kerken die twee keer per week samenkwamen bij de katholieke club op woensdag en zaterdag.

De dominee en de bisschop hadden geregeld dat ik op woensdag 14 maart 1990 om 16:00 uur gedoopt zou worden in die katholieke club. Dit werd in een gesloten club gedaan omdat de kerk zou moeten sluiten als de overheid erachter kwam dat een moslim werd gedoopt in de kerk. Dit was de enige veilige plek. Ik werd gedoopt met de naam: Sylvador Ali. Ik kreeg twee Bijbelteksten.

De eerste Bijbeltekst was 1 Petrus 3: 20 en 21: 20 die eertijds ongehoorzaam geweest waren, toen de lankmoedigheid Gods bleef afwachten, in de dagen van Noach, terwijl de ark in gereedheid werd gebracht, waarin weinigen, dat is acht zielen, door het water heen gered werden. 21 Als tegenbeeld daarvan redt u thans de doop, die niet is een afleggen van lichamelijke onreinheid, maar een bede van goed geweten tot God, door opstanding van Jezus Christus.

31

De tweede Bijbeltekst was Titus 3:5: Heeft Hij, niet om werken der gerechtigheid, die wij zouden gedaan hebben, doch naar zijn ontferming ons gered door het bad der wedergeboorte en der vernieuwing van de heilige Geest.

Het werd een hele mooie dienst. De dominee had die dag direct aan iedereen in de kerk verteld dat ik gedoopt was in de gemeente en dat ik in die gemeente een plekje had gekregen. En de bisschop zei tegen de gemeente: ‘Iedereen hier moet weten dat wij deze broeder hebben aangenomen als een van ons.’

Na mijn vrijlating was ik naar mijn vriend gegaan die in El Jireef woonde. Ik had hem ontmoet in de gevangenis. Hij was een man met een politieke status, wat ook de reden was dat hij in de gevangenis terecht was gekomen. Hij had mij gezegd dat ik na mijn vrijlating in zijn huis zou mogen komen wonen tot ik een eigen plek had gevonden. Zo gezegd zo gedaan. Ik ging naar zijn huis en woonde daar bijna een jaar.

Ondertussen had ik al veel kerken bezocht omdat ik nog niet tot een vaste gemeente behoorde. Op een keer kwam ik bij een Anglicaanse kerk waar ik dominee Sylvester en Bisschop Ephraïm tegenkwam.

Door hen kwam ik in contact met andere christenen. Hoewel ik het erg naar mijn zin had, bleef ik ook naar een katholieke kerk gaan genaamd ‘St. Peter and Paul’. Dit is de kerk waar Ikhlas ook heen ging. We besloten te gaan samenwerken. Samen gingen we naar de gevangenissen om met voornamelijk moslims te praten. Ik ging daarnaast ook naar moslims buiten de gevangenissen om met ze te praten.

Ik vroeg Ikhlas of ze tijd had om samen met mij voor de gevangenen te zorgen die bekeerd waren tot het christendom. Ik zou ze kunnen helpen door Bijbelstudies te geven en Bijbels uit te delen; geestelijke steun dus. Ikhlas zou dan fysieke hulp kunnen bieden door medicijnen en andere middelen te brengen. Ikhlas was gelijk enthousiast over het idee. ‘Ja, natuurlijk wil ik mee doen,’ antwoordde zij mij, ‘niet alleen ik vind dit een enorm goed plan, 32

er zijn nog vier anderen die hier heel graag aan mee zouden willen werken.’ Zo startten we met z’n zessen en we gingen eens per week naar de gevangenis toe om de christenen daar te steunen. Terwijl Ikhlas en de anderen de zieken verzorgden, ging ik met de Bijbel naar de anderen om te bidden en Bijbelstudies te houden. We hebben dit werk lange tijd gedaan. Het viel mij op dat Ikhlas de enige was die altijd aanwezig was. Ze miste nooit een dag. De anderen kwamen wel vaak maar op een gegeven moment begonnen ze elkaar af te wisselen. Ik merkte direct dat Ikhlas echt een vrouw van God was en dit werk vanuit haar hart wilde doen.

Op een keer ging ik naar Ikhlas toe en zei: ‘Ik wil je eigenlijk wat vragen, maar het is een beetje een onnozele vraag.’ Ikhlas antwoordde mij: ‘ Vraag me wat je wilt.’

Ik vroeg haar: ‘ Ben je eigenlijk verloofd met iemand? Of is er iemand in je leven?’

Ze antwoordde mij hierop: ’Waarom wil je dat weten?’

Ik antwoordde haar: ‘Ik had je toch al gezegd dat het een onnozele vraag was?’ Ze zei tegen mij: ‘ Nee, integendeel.’

Ik vroeg haar: ‘Antwoord mij dan.’ Ze vertelde mij toen: ‘Ik ben verloofd geweest. Ik heb hem afgewezen, omdat hij niet gelovig was.’ Ik antwoordde een beetje verbaasd maar ook blij: ’Dus dat is wat jij wilt? Hij hoeft alleen maar gelovig zijn?’ Haar antwoord hierop was: ‘Waar ik voor bid, is dat ik een man krijg die gelovig is.

Het maakt mij niet uit of hij knap is, arm of rijk. Ik ben nergens bang voor zolang hij maar gelooft in mijn God.’ Ik antwoordde haar een beetje ongelovig: ‘Dit zeg je nu maar, dat zal echt niet zo zijn wanneer het erop aankomt.’ Hierop antwoordde Ikhlas vastbesloten: ‘Ik ben hier honderd procent zeker van.’ Ik zei haar: ‘Je vader is burgemeester, je broer is de partijleider van SPLA en je zus zit in de tweede kamer. Hoe kun jij leven in armoede? ’ Haar antwoord was: ‘Rijkdom zit in Christus.’ Ik vroeg haar: ‘Zou je met mij trouwen ook al zit ik in deze situatie?’

Ikhlas zei: ‘Ik ben ervan overtuigd dat jij een ware christen bent en ik wil best met je trouwen, maar laten we dit bij God neerleggen en bidden voor een goede afloop.’

33

Nadat we dit hadden hadden afgesproken, vastten en baden we vier weken lang. Ik ging na die vier weken naar haar toe in het ziekenhuis waar ze werkte. Ik vroeg haar hoe ze over mijn voorstel dacht. Ze vertelde mij dat ze vrede voelde en ze gaf me gelijk het adres van haar ouders. Ik moest zoals gebruikelijk haar hand vragen aan haar ouders. Ik pakte het adres aan en ging meteen naar haar ouders toe.

Vrijlating en daarna Ik kwam aan bij haar enorme huis. Toen ik aanbelde en binnenkwam waren haar ouders en haar twee zussen thuis. Ikhlas’ ouders stelden mij drie vragen. De eerste was: ‘Wat voor werk doe je?’ De tweede was: ‘Waar is je familie?’

In onze cultuur kom je als man namelijk nooit alleen om de hand van een vrouw vragen. Dat doet je vader of oom voor je. De derde vraag was: ‘Waar woon je?’ Op de eerste vraag was mijn antwoord: ‘Ik werk niet.’

Op de tweede vraag was mijn antwoord: ‘Ik heb geen familie.’

Op de derde vraag was mijn antwoord: ‘Ik heb geen huis en ook geen adres om op te geven.’

Haar ouders keken eerst mij aan, daarna elkaar en begonnen toen te lachen. Ze dachten dat ik gek was. Ze stonden op en zeiden: ‘Goed, ga jij nu. We sturen je het antwoord.’

Ik ging weg en om 14.00u kwam Ikhlas thuis van haar werk. Ze werd in de deuropening al lachend en gierend begroet door haar zussen.

‘Gefeliciteerd, gefeliciteerd! Er is een bruidegom voor jou gekomen’, kon ze er net uit opmaken. Ikhlas was natuurlijk helemaal verbaasd.

Ze vroeg ze wat er aan de hand was. Het was haar moeder die haar uiteindelijk uitlegde wat er aan de hand was. Ze vertelde dat er een 34

gestoorde man was gekomen, werkloos, zonder familie en dakloos, die om haar hand kwam vragen.

‘Over wie hebben jullie het’, vroeg Ikhlas verbaasd. Haar zussen vertelden haar dat hij een Arabier was. ‘Hebben jullie het nou over Ali?’ vroeg Ikhlas weer. Haar zussen keken haar verbaasd aan en vroegen haar hoe het kwam dat ze hem kende. Ikhlas legde uit dat ik toch echt niet gek was. Jarenlang had ze gebeden om een man die was zoals ik. Haar zussen keken haar vol ongeloof aan en vroegen haar of zij zelf gek was geworden. Ikhlas keek hen fronsend aan: ‘Eerst verklaren jullie Ali voor gek en nu ik jullie heb verteld hoe het zit, ben ík degene die gestoord is?’

Een van haar zussen kwam naar Ikhlas toe en zei: ‘Jij weet echt niet hoe het zit, kom, ga zitten, dan leg ik je het even uit. Ten eerste heeft hij geen baan…’ ‘Ten tweede heeft hij geen familie en als laatste heeft hij geen huis,’ maakte Ikhlas af. ‘Betekent dit dat hij gek is? Ik wist dit allemaal al voordat hij een voet in dit huis zette.’ De zussen stonden versteld.

Om de stilte te verbreken stond Ikhlas’ oudste zus op en stelde voor het dilemma aan hun moeder voor te leggen. Ikhlas’ moeder antwoordde: ‘Willen jullie mijn werkelijke mening? Zonder dat jullie tegensputteren: mijn gevoel zegt dat deze man goed nieuws is. Ik voel vrede richting hem. “Waarom?” zullen jullie afvragen. Dat zal ik jullie uitleggen. Hij had kunnen zeggen dat hij een goede baan had met een goed inkomen, maar hij had geen baan en zei dat dus ook niet. Hij had kunnen zeggen dat zijn familie te ver weg woont, maar hij heeft geen familie en zei dat dus ook niet. Hij had kunnen zeggen dat hij een groot huis had, hij had een vals adres kunnen opgeven, maar hij was eerlijk en deed het niet. Deze man heeft constant de waarheid gesproken. Hij heeft zich van het begin af aan blootgegeven. Dit is mijn mening. Laten we nu naar vaders mening horen.’

Ikhlas’ vader vroeg aan Ikhlas: ‘Ben jij er zeker van dat jij de rest van je leven met hem wilt delen? Weet je zeker dat dit jou blij maakt?

Als dat zo is, laten we de rest aan Gods wil over.’

Tegen haar zussen zei hij: ‘Wij kunnen veel zeggen maar het gaat 35

hier uiteindelijk om Ikhlas’ geluk.’ Dat laatste begrepen alle zussen wel. Ikhlas was zeer geliefd bij haar familie. Ze was het jongste meisje van het gezin en daarbij ook ‘pappa’s lievelingetje’. Die wilde je ook het liefst haar zin geven. Ikhlas’ antwoord op haar vaders vraag was: ‘Ja, ik wil met hem mijn leven delen en ik ben ervan overtuigd dat dit mij gelukkig zal maken.’

Na een paar dagen kwam het gezin weer bij elkaar om te vergaderen over de voorbereidingen voor de verloving. Omdat de broers en zussen van Ikhlas toch nog niet overtuigd waren van Ikhlas’ keuze besloten ze mij een maand de tijd te geven om de verlovingsringen, een gouden ketting, een gouden of goudkleurig horloge en 5000 SP te regelen. Als ik dit niet voor elkaar zou krijgen, zou ik worden afgewezen. Ze wisten dat dit onmogelijk zou zijn voor mij, maar om Ikhlas niet teleur te stellen, hadden ze dit plan bedacht. Zo hadden ze een reden om mij af ze wijzen. Ikhlas, die bij de vergadering zat, stemde in met het plan. Zij moest mij vertellen wat het gezin besloten had.

De volgende dag moesten Ikhlas en ik samen in de gevangenis werken. Nadat we klaar waren en samen richting haar huis liepen, begon ze in detail te vertellen wat er die vorige dagen was gebeurd nadat ik het huis had verlaten. We praatten over de eisen die het gezin mij gesteld had. We dachten dat een maand, vier weken, best veel was. In de ogen van God was alles mogelijk. Ik begon te bidden en te vasten.

Na twee dagen ging ik naar de SCC (Sudan Consul of Churches).

Ik ging hier vaker naar toe om onderricht te geven over de Islam.

Ik ging net naar binnen toen er iemand naar buiten kwam die mij vertelde dat er een ‘Gawadja’, een blanke man, naar mij vroeg. Hij vroeg mij of ik hem al had gesproken, waarop ik hem antwoordde dat ik hem nog niet had gesproken. Ik kwam immers pas net het gebouw in. Vijf minuten later kwam diezelfde jongen weer naar mij toe gerend. Hij zei mij dat de ‘Gawadja’ buiten op mij stond te wachten. Ik ging naar buiten om die ‘Gawadja’ te zoeken. Hij bleek een Zweedse journalist te zijn die nog zes uur had voordat hij weer 36

terugging naar Zweden. Hij vuurde direct allerlei vragen op mij af.

Na het interview vroeg hij mij of ik nog iets nodig had. Ik vertelde hem dat ik bezig was met de voorbereidingen voor mijn trouwerij.

Hij vroeg mij wat ik nodig had en ik vertelde hem welke sieraden ik nodig had. Hij nam me mee naar de winkel en kocht alles wat ik nodig had in één keer. Daarna zei hij tegen mij: ‘ Ik heb niet zoveel geld meer bij me en moet straks mijn vliegtuig pakken. Neem dit aan.’ Ik nam het bedrag aan en bedankte hem hartelijk voor wat hij voor mij gedaan had. Toen hij wegging, snelde ik naar de dichtstbijzijnde bank om het geld te wisselen. En wat een wonder: omgerekend in SP (Sudanese Ponden) was het precies genoeg, het was 5.000 SP! Binnen een week had God ervoor gezorgd dat ik aan de hele eis kon voldoen.

Omdat ik geen plaats had om al die waardevolle spullen te bewaren, besloot ik naar Ikhlas te gaan, haar het verhaal te vertellen en de spullen alvast aan haar te overhandigen zodat zij ze tijdelijk kon bewaren. Ik ging naar haar toe en zei: ‘Ik ben echt blij.’ Hierop antwoordde zij me glimlachend: ‘Jij bent altijd blij!’ ‘Maar vandaag ben ik extra blij, want God is werkelijk met ons en hij heeft onze gebeden verhoord’ zei ik. Ik vertelde haar wat er die dag gebeurd was. Daarna zei ik haar dat het nog een geheim tussen God, haar en mijzelf moest blijven. Ik zei haar ook dat ze een afspraak moest gaan maken met haar gezin om over twee weken naar hen toe te komen om de eis te overhandigen. Dominee Sylvester, de dominee die mij gedoopt had en die Ikhlas ook goed kende, zou ik dan mee vragen.

Ikhlas stemde daarmee in.

Twee weken later had ik met Ikhlas afgesproken om de spullen om 15:00 uur van haar over te nemen. Twee uur later hadden dominee Sylvester en ik afgesproken bij haar thuis.

We kwamen dus om 17:00 uur bij Ikhlas’ huis aan en overhandigden de sieraden en het geld. Er ontstond wat rumoer. Hoe had ik zo snel aan deze eis kunnen voldoen en waar had ik die spullen toch vandaan? De op een na oudste zus begon te praten tegen de dominee. Ze dacht namelijk dat de kerk mij had geholpen dit voor elkaar te krijgen.

37

‘Oké…,’ begon ze, ‘jullie hebben dit voor elkaar gekregen. Laten we het nu maar eens hebben over de echte bruidsschat.’ En toen volgde een hele waslijst aan spullen en geld die tot de bruidsschat behoorden. Toen ze klaar was met spreken, hield dominee Sylvester met beide handen zijn hoofd vast. Hij draaide zich moeizaam naar mij toe en vroeg mij: ‘Ben jij het hier echt mee eens?’ Ik antwoordde hem: ‘Ja, natuurlijk. Het is haar recht om dit te vragen. Het is immers haar jongste zusje.’ De zus keek mij met opgetrokken wenkbrauwen aan en zei: ‘Goed, regel wat ik jou gevraagd heb binnen zesmaanden en anders wijzen we je alsnog af.’

Twee maanden later

Er ging een bericht van de SCC naar een Zweedse vriend van mij genaamd Arnold. In dit bericht werd hem verteld dat ik naar de Theologische Universiteit wilde gaan, maar de kosten ervan niet van kon betalen. Arnold nam meteen contact op met zijn kerk in Zweden. Hun response was dat ik de studie, of het nu in het binnen- of buitenland zou zijn, kon gaan volgen. Zij zouden de kosten betalen. Ik koos ervoor om in Soedan te blijven. Ik had hier mijn redenen voor. Ten eerste kon ik naast mijn studie het evangelie bij mijn moslimbroeders blijven brengen. Ten tweede zou ik met het bedrag dat ik kreeg een huis kunnen huren en voedsel en kleren kunnen kopen. De laatste reden was dat ik, als ik naar het buitenland zou gaan om te studeren -deze studie duurt ongeveer vier jaarmisschien in de verleiding zou komen om naar andere plaatsten te gaan. In mijn eigen land, bij mijn eigen volk, voelde ik me veilig en gerust. Mijn uiteindelijke doel was ook dat ik mijn volk het licht van het evangelie kon laten zien zodat zij op hun beurt dit licht konden laten schijnen naar anderen.

De Zweedse kerk was verbaasd. Het was nog niet vaker voorgekomen dat een Afrikaan die de kans kreeg om in het buitenland te gaan studeren, ervoor koos om niet te gaan. Ze vroegen Arnold dus of hij het mij niet verkeerd had uitgelegd. Hierop antwoordde Arnold dat hij alles duidelijk had uitgelegd en dat ik hem goede redenen had gegeven om het buitenland af te wijzen.

De Zweedse kerk was overtuigd en stuurde in een keer het bedrag 38

voor een stuk grond en betaalde de kosten voor de universiteit. Ik ging met Arnold op zoek naar een stuk grond om te kopen. Met het bedrag de Zweedse kerk mij maandelijks zou geven, kon ik het huis uiteindelijk afbetalen.

Ik begon met mijn studie en het was behoorlijk intensief. In de eerste grote vakantie, deze duurde drie maanden, ging ik naar de FCCS (Foundations of Christian Communications) in de Daystar Universiteit in Kenia. Ik kreeg hier een bedrag van 700 KSH per maand dit kreeg ik van mijn sponsor in Zweden en daarnaast had ik nog het bedrag van 2.000 US dollar dit kreeg ik als zakgeld van de SSC. Toen ik uit Kenia terugkwam, had ik van de 2.000 US dollar niks gebruikt. Ik at namelijk op het internaat. Van de 700 KSH per maand had ik uiteindelijk in totaal maar 300 KSH gebruikt en dus bleef er nog een bedrag van 1.800 KSH over. Dit wisselde ik voor SP en dat leverde een aardig bedragje op. Ik kon nu de bruidsschat gaan kopen. Omdat ik bang was dat er iets met de spullen zou gebeuren, ging ik naar dominee Sylvester en maakten we samen een afspraak met Ikhlas zodat ik de spullen kon gaan brengen.

Zo gezegd, zo gedaan. We gingen naar Ikhlas’ familie en gaven Ikhlas 39

de spullen. Omdat het een maand vroeger was dan afgesproken, vonden ze dat verdacht. Ikhlas’ een na oudste zus wist daar wel wat op. Ze zou het mij nog moeilijker maken. Ze zei tegen mij: ‘Goed hoor, maar nu alle kosten van de bruiloft nog.’

Dit was niet eerder genoemd en het was ook niet gebruikelijk.

Normaal gesproken deelden de familie van de bruid en de bruidegom de kosten. Toch was mijn antwoord: ‘Dat is goed.’ Mijn enige angst was dat ze ons weer een tijdslimiet zou geven. Het was voor mij dus een onbeschrijflijke opluchting toen ze tegen ons zeiden dat we weg konden gaan. Ik was bijna weggerend voordat ze zich zouden bedenken.

In de tweede grote vakantie ging ik naar Sellyoak Colleges in Birmingham om een vervolgcursus te volgen maar dan op een hoger niveau. Weer deed ik zo zuinig mogelijk met mijn zak geld. Op de universiteit was een leraar die ik als een goede vriend beschouwde.

We hadden vele gesprekken met elkaar. Hij probeerde me vaak over te halen in Birmingham te blijven. Hij zou overal wel voor zorgen. Ik vertelde hem dat het niet mogelijk was. Ik had de universiteit daar beloofd dat de enige reden om hier heen te gaan, mijn studie was.

40

Bovendien wilde ik gaan trouwen en moest ik nog heel veel regelen.

Hij antwoordde mij dat ik op hem moest vertrouwen. Als al mijn papieren geregeld zouden zijn, zou hij mijn vrouw hier naartoe halen. Ik schudde mijn hoofd en zei: ‘Beloofd is beloofd.’ Toen de tijd erop zat, nam ik afscheid en ging terug naar Soedan.

Ik zei hem nog dat ik, zo de Heer wil, zou gaan trouwen op 18 november. Ik dacht namelijk dat ik dan genoeg geld had om de kosten voor de bruiloft te kunnen dekken.

Na aankomst in Soedan ging ik direct naar Ikhlas om de bruiloft te bespreken. Eerst besloten we de kerk erbij te halen. De kerk besloot een groepje jongeren te vragen om te helpen bij het organiseren van de bruiloft. Ondertussen werd er in de kerk omgeroepen dat de bruiloft op 18 november zou plaatsvinden. Amper een week voor de bruiloft, op donderdag, kwamen de jongeren van het voorbereidingscomité erachter dat er grote problemen waren. In de eerste plaats hadden we 100.000 SP nodig voor de bruiloft, wat veel meer was dan wij gespaard hadden. In de tweede plaats hadden we nog geen huis voor ons samen. Het derde probleem was dat Ikhlas’ broer uitnodigingen vanuit Egypte zou sturen en deze waren nog niet aangekomen. Tenslotte waren de ouders van Ikhlas nog niet terug uit Wau in Zuid-Soedan, omdat er geen vliegtuigen vanuit Wau naar Khartoem vlogen. Ouders zijn de belangrijkste gasten van een bruiloft. Hoe was het ooit nog mogelijk de einddatum te redden?

41

De voorzitter van het comité kwam naar mij toe en zei tegen mij: ’We hebben de bruiloft uitgesteld.’ ‘Nee,’ antwoordde ik hem, ‘de bruiloft moet doorgaan.’ ‘Hoe dan?’ vroeg hij. Hierop antwoordde ik: ’Laten we bidden.’ ‘Kom je hier met een nieuwe rage aanzetten?’ antwoordde de voorzitter met een spottende ondertoon, ‘elke keer dat er een probleem is, kom jij met de reactie “laten we bidden”.’ Ik antwoordde hem: ’Luister, we hebben nog één week. Een week is veel. De Heer Jezus die met ons begon, zal ook met ons eindigen.’

Een beetje mokkend liep de voorzitter naar dominee Sylvester, die de bruiloft zou leiden. De voorzitter vertelde hem dat de bruiloft moest worden uitgesteld maar dat ik dat niet wilde. Dominee Sylvester kwam naar mij toe en vroeg wat er aan de hand was.

Nadat ik hem had verteld wat voor problemen er waren, vroeg hij mij of ik de bruiloft door wilde laten gaan. Ik gaf aan dat het door moest gaan. Dominee Sylvester vroeg mij of hij met Ikhlas kon praten. Ik hem zei dat dit geen probleem was. Dominee Sylvester stuurde daarop zijn zoon om Ikhlas te halen bij het ziekenhuis waar ze werkte. Ze kwam’s middags naar dominee Sylvester toe en hij legde Ikhlas alles uit. Hij vroeg haar: ‘Wil je dat de bruiloft doorgaat?’ Ikhlas keek de dominee aan en vroeg hem: ’Heb je met Sylvador gesproken en zo ja, wat was zijn antwoord?’ ‘Ja, ik heb hem gesproken en zijn antwoord was: we zullen bidden en de bruiloft gaat door.’ ‘Dus’ vroeg Ikhlas, ‘wat is het probleem? We bidden en de bruiloft gaat door.’

De volgende dag kwam er een man uit Egypte met de uitnodigingen.

Hij bracht ze zaterdagochtend naar Ikhlas’ huis. ’s Middags kwam er een vliegtuig van de UN die vanuit een land in Afrika een tussenstop maakte in Wau. Iemand van het vliegveld merkte op dat dit vliegtuig naar Khartoem ging. Hij zei tegen de crew van het vliegtuig dat een burgemeester en zijn vrouw (Ikhlas’ ouders dus) ook naar Khartoem moesten, maar dat er geen vliegtuig was dat daar rechtstreeks heen vloog. De crew was hier zeer opgewonden over en nodigde de ouders van Ikhlas van harte uit om mee te gaan. Om 20.00 uur kwamen ze aan in Khartoem.

Zondagochtend waren de ouders van Ikhlas in de kerk en werden de 42

uitnodigingen uitgedeeld. Na de kerkdienst ’s middags nodigde een vriend me uit op de thee. Hij vertelde me dat hij had gehoord dat ik de komende week wilde gaan trouwen en vroeg mij of we al een huis hadden. Ik antwoordde hem eerlijk dat ik geen huis had.

Hij stond op en zei dat ik hem moest volgen. Naast zijn eigen huis stond nog een huis, een villa. Hij gaf me de sleutels van dat huis en zei: ‘Hier heb je een huis, je kunt hier net zo lang wonen tot je zelf een huis kunt kopen. Daarna kun je de sleutels weer terug geven.’

Om 18.00 uur ging ik naar een kerk, de KIC (Khartoem Internationaal Church). Hier ging ik altijd ’s middags naar toe om te bidden. Het was een kerk voor diplomaten vanuit het westen, zoals Europeanen en Amerikanen. Ik zat zoals gewoonlijk helemaal achteraan. Na de dienst ging een Britse man naar de dominee toe en vroeg hem of er een man genaamd Sylvador Ali in de kerk zat. Dominee Willing wees naar helemaal achter in de hoek. ‘Daar staat hij.’

43

We raakten in gesprek. De man vroeg me van alles over mijn studie in Birmingham, wat ik daar deed, of ik daar iemand kende, wie David (die vriend van mij) was etc. Op een gegeven moment werd ik het een beetje zat, want hij leek niet te willen geloven dat ik David echt kende. Ik liet hem daarom een foto zien waar ik met David en zijn vrouw op stond. De man was gerustgesteld, gaf me een envelop en zei tegen mij dat hij dit van David aan mij moest geven. Ik opende de envelop en er zat tot mijn verbazing 1000 UK in. Toen ik het ging wisselen bleek het 700.000 SP te zijn.

De bruiloft op 18 november 1993 was zeer gezegend. We hadden onze huwelijksreis in een hotel waar ik nooit van had durven dromen.

Mijn schoonouders begrepen niet wat er allemaal was gebeurd. Hoe kwam ik toch steeds aan dat geld? Had ik dat geld stiekem al maar wilde ik het niemand laten zien? Sommige familieleden zeiden: ‘Wat het ook is waarom Ikhlas heeft hem uitgekozen, dat zijn haar zaken.’

Anderen van de kerk zeiden: ‘Hij is vast een spion, het kan niet anders.’ Weer anderen zeiden vastbesloten: ’Hij is gewoon een dief, of een ander soort crimineel.’ Nog anderen zeiden: ‘Ja, hij heeft Ikhlas bedrogen en geld van haar afgetroggeld en daarmee is hij met haar gaan trouwen.’

Na onze bruiloft en huwelijksreis begonnen we meteen een huisgemeente in het huis dat mijn vriend ons had gegeven. In dit huis is de Kush kerk geboren.

De meeste mensen die naar onze kerk kwamen, hadden een moslimachtergrond. Een goede vriend hielp hen door middel van trainingen. We leerden ze hier hoe je ondergronds het evangelie kunt verkondigen. Na de training gingen ze terug naar de plaats waar ze vandaan kwamen om hun training in praktijk te brengen.

Wat ze moesten doen, was naar hun vrienden of familie gaan. Ze moesten dan maar niet direct aan iedereen vertellen dat ze christen waren. Er zou dan niet eens naar ze geluisterd worden. Ze moesten voorzichtig te werk gaan en wanneer iemand interesse toonde, stuurden ze die weer naar mij toe zodat ik deze persoon samen met 44

mijn goede vriend weer een training kon geven. Zo ontstond een ondergronds evangelisch netwerk.

Dit ging niet zonder obstakels. Niet dat ik dat niet verwacht had. Ik werd nog steeds in de gaten gehouden door de veiligheidsdienst omdat ik christen was geworden. Het begon op te vallen dat er steeds zoveel mensen naar mij toe kwamen. Omdat de mensen die kwamen of weggingen niet altijd durfden te zeggen dat ze christen waren, of het gewoon niet zeiden vanwege de veiligheid van anderen, had de veiligheidsdienst geen bewijzen. Uiteraard hadden ze wel hun vermoedens. Ze hebben me een aantal keren opgepakt, soms voor een uurtje, soms voor een week en soms voor een dag.

Ik kon niks zeggen uit veiligheid voor mijn mensen en zij konden me niet vasthouden zonder bewijs.

Naar Nederland Op 12 februari 1994 werd ik voor de derde en laatste keer gearresteerd. Het doel van mijn gevangenneming was om mij terug te brengen naar de Islam. Dit lukte echter niet.

Na maandenlang geprobeerd te hebben mij tot de Islam te bekeren, kwam op 10 mei de gevangenisdirecteur naar mij toe. Hij vertelde mij dat het oordeel was uitgesproken en dat ik twee keuzes had.

De eerste keuze was het accepteren van het oordeel, namelijk de doodstraf door steniging of kruisiging. De tweede keuze was terugkeren naar de Islam. In dat geval zou het oordeel nietig worden verklaard.

Welke uitvoering van de doodstraf ik zou krijgen, hing af van mijn gedrag nadat ik christen was geworden. Had ik, nadat ik christen geworden was, mijn geloof verkondigd? Dan moest ik worden gekruisigd, want dan had ik gezondigd tegen het volk en Allah. Had ik het Woord voor mijzelf gehouden en het niet verkondigd? Dan zou ik worden gestenigd, want had ik alleen tegen Allah gezondigd.

Dat ik zou sterven was een feit, vertelde de directeur van de gevangenis mij. ‘Je kunt dus beter maar zeggen dat je teruggaat naar de Islam en je die lijdensweg besparen’, raadde hij me aan. Ik 45

vertelde hem dat mijn besluit vast stond. Ik zou nooit terugkeren naar de Islam. Toen de directeur mij vroeg waarom ik dat nooit zou doen -het zou immers mijn leven redden-, vertelde ik hem dat de dood in Christus het eeuwige leven betekende. Hierop begon de directeur hard te lachen en hij verklaarde mij voor gek. Hoe kon ik nu zeggen dat de dood het eeuwige leven betekende. Wanneer je sterft is het klaar. ‘Dit is nu het verschil tussen het christendom en de Islam,’ legde ik hem uit, ’in het christendom is Jezus Christus gestorven voor onze zonden en wanneer wij dat belijden, kunnen wij het eeuwige leven ontvangen. De dood waar jij het over hebt, is voor ons een brug die ons verbindt met het leven in de hemel.’ ‘Ik praat met een gestoorde’, antwoordde de directeur hoofdschuddend terwijl hij wegliep.

Drie uur later kwam Ikhlas naar mij toe met een vriend van mij, genaamd Anthony. Ik vertelde haar over het gesprek met de directeur. Nadat we gebeden hadden en ze weer weg wilden gaan, werden ze geroepen door de directeur die het hele verhaal opnieuw aan Ikhlas vertelde. Daarna na zei hij tegen Ikhlas: ‘Jij bent Ali ’s vrouw en een heel wijze vrouw ook. Ga naar je man toe en haal hem over zodat hij van de dood gered kan worden. Hij hoeft niet echt helemaal moslim te zijn geworden maar laat hem even bidden voor onze ogen en dan laten we hem gelijk vrij. Dit is geen spelletje en dat weet jij ook. Denk aan je kind, ik zie dat je zwanger bent. Het zal opgroeien zonder vader.’

Ikhlas keek hem rustig aan en antwoordde hem: ‘Als Ali het in zijn hoofd haalt naar de Islam terug te keren, dan ziet hij mij of zijn kind nooit meer en is hij ons voor altijd kwijt. Je ziet toch dat ik zwanger ben? Als Sylvador sterft, dan heb ik hier nog een kleine Sylvador. Ik ben Sylvador niet kwijt als hij sterft want ik weet dat hij dan op een mooie plek is.’

Hierop keek de directeur haar met een frons aan en verklaarde Ikhlas en mij allebei voor gek. Hij ging terug naar zijn kantoor en Ikhlas kwam terug naar mij om verslag uit te brengen van haar gesprek met de directeur. Na nogmaals te hebben gebeden, vertrokken Ikhlas en Anthony.

Onderweg overlegden Ikhlas en Anthony wat zij het beste konden 46

doen. Ikhlas stelde voor om naar de UN en Artsen Zonder Grenzen te gaan.

De volgende dag gingen Ikhlas en Anthony naar de UN en naar Artsen Zonder Grenzen. De UN nam direct contact op met verschillende ambassades in de Verenigde Staten, in Groot-BrittanniĂŤ, Kenia en Nederland. Zo kwamen er verschillende uitnodigingen uit deze landen voor mij in de gevangenis.

Op 29 mei kwam er een brief met mijn oordeel. Hierin stond dat ik op 3 juni of gekruisigd of gestenigd zou worden.

Op 30 mei kwam een delegatie van de ambassade van de Verenigde Staten naar mij toe en vertelde mij dat ze een uitnodiging voor mij hadden. Hierin werd ik van harte uitgenodigd om naar de Verenigde Staten te komen. Het enige dat ik nog moest doen, was een handtekening zetten. Ik vertelde hen dat ik in de gevangenis zat en niet veel kon doen. Hierop antwoordden ze mij dat ik kalm moest blijven. Zij zouden alles voor mij regelen. Daarna kwam er iemand van de ambassade van Nederland met eenzelfde verhaal. Ook Nederland had een uitnodiging waarin stond dat ik zo snel mogelijk zou kunnen komen. Ik vertelde hem dat ik d 30 mei zou worden veroordeeld. Op 3 juni stond de executie gepland. Hoe zouden ze mij zo snel naar Nederland kunnen krijgen? Ook hij antwoordde dat ik me geen zorgen moest maken. Ik hoefde alleen een formulier in te vullen en te ondertekenen en dan zou alles voor mij geregeld worden. Ik vertelde hem dat ik het er met mijn vrouw over zou hebben en dat ik hem dan antwoord zou geven.

Ikhlas kwam bij mij nadat de delegaties weg waren. Ik vertelde haar dat voordat de Nederlandse delegatie kwam, er ook een Amerikaanse delegatie langs was geweest en dat zij mij hetzelfde verteld hadden, evenals Kenia en Groot BrittanniĂŤ. Ik vroeg Ikhlas naar haar mening. Ikhlas vond dat we het beste naar Nederland konden gaan.

Allereerst was dat een klein landje. In de tweede plaats woonden daar weinig moslims, als we de evangelisten en hulporganisaties die daarvandaan kwamen mochten geloven. Ten derde waren ze in 47

Nederland erg gelovig. We hadden al zó veel meegemaakt; het was tijd voor een omgeving zonder zorgen en problomen. Ik was het met Ikhlas eens en tekende de papieren, waarna de procedure begon te lopen. Binnen 24 uur was alles geregeld.

Op 1 juni kwam een politiewagen mij om 01:00 uur ophalen. Ik dacht dat het de politie was die mij naar een andere locatie bracht, om mij vandaaruit te executeren. Waarschijnlijk deden ze dit omdat erg veel mensen mij in een heel korte periode in de gevangenis hadden bezocht. Iedereen wist waar ik zat en ik was ook niet moeilijk te vinden. Het viel ook op dat het voornamelijk buitenlanders waren die mij kwamen bezoeken. Wat ik wél vreemd vond, was dat er maar twee personen in de auto zaten, namelijk de bestuurder en iemand die naast mij zat. Na een tijdje te hebben gereden, stapte de man naast mij uit en zei dat ik ook moest uitstappen. Ik zag dat ik me voor de katholieke club bevond. De man die naast mij had gezeten, liep naar de achterbak van de auto, haalde daar een broek, een overhemd en een paar schoenen uit en gaf ze aan mij. Ik was verbaasd, want het waren mijn eigen kleren die hij me gaf. De man vertelde mij dat ik me in de katholieke club moest omkleden en dat ik hem het gevangenisuniform moest geven. Ik deed wat hij me opdroeg en gaf de gevangeniskleding aan hem, waarna hij die in de achterbak gooide. De man, die steeds onrustiger werd, zei dat ik snel in de auto moest stappen omdat we niet veel tijd meer over hadden. We reden verder en ik ontdekte dat we bij het vliegveld waren aangekomen. De man en ik stapten snel uit de auto.

Bij het vliegveld was een hoofdingang voor de gewone passagiers en een VIP ingang. Wij namen geen van deze ingangen, maar gingen door een zijdeur en kwamen toen uit bij een incheckpost. De man bleek geld, tickets en papieren bij zich te hebben. Ik verloor hem even uit het oog, maar zag hem al snel terugkomen met Anthony en de ambassadeur van Nederland. De ambassadeur gaf mij zijn visitekaartje met al zijn telefoonnummers, zowel zakelijk als privé.

Daarnaast gaf hij mij een broche met daarop de Nederlandse vlag, die ik bij de tussenstop in Egypte vast moest spelden zodat ik zou worden herkend door de persoon die mij zou ontvangen op Schiphol.

48

Het was inmiddels 02:00 uur. Anthony zei dat, wanneer ik in Amsterdam aankwam, mijn bagage daar ook zou zijn. Ik kon mijn koffer herkennen omdat het dezelfde koffer was die ik ook mee had genomen naar Kenia. Bovendien zou er een label aanhangen met mijn naam.

Anthony, die piloot was, liep met mij mee naar zijn collegapiloot van de KLM. Hij vroeg zijn collega om aan hem door te geven wanneer hij de Soedanese grens gepasseerd was, zodat hij naar huis kon gaan en mijn vrouw kon melden dat ik veilig de grens over was gekomen.

De piloot zou dit doen en de vlucht verliep verder normaal.

We kwamen in Amsterdam aan op 2 juni 1994 om 13.30 uur. Ik stapte uit het vliegtuig en toen ik door de luchtsluis liep, kwam een politieman me tegemoet lopen. Hij vroeg me of ik Ali was. Ik knikte een beetje verbaasd. Hij vroeg me hem te volgen. Ik zei hem dat ik mijn bagage nog moest ophalen. Hierop antwoordde hij dat ik me daar geen zorgen over hoefde te maken. Dat zou voor me geregeld worden. Ik werd naar een kamer gebracht waar een lunch klaarstond en me thee of koffie werd aangeboden. Ik dacht verbaasd: ‘Zo oud ben ik toch nog niet dat hij me koffie aan wil bieden?’ In Soedan is het namelijk de gewoonte dat alleen de oudsten koffie drinken.

Ik nam daarom de thee beleefd aan. Na de maaltijd begonnen we met het afhandelen van het papierwerk. Op het ticket stond dat ik uitgenodigd was door de ambassade in Nederland. Om die reden moest ik eigenlijk naar Apeldoorn. ‘Maar ’, zei de politieman, ‘u hebt ook andere opties. Het ligt er alleen aan waar u zelf heen wilt gaan. U kunt ook naar Haarlem of Arnhem gaan.’ Ik was nieuw en omdat voor mij het allemaal hetzelfde klonk, zei ik hem dat ik naar de plaats wilde gaan die hij als laatste genoemd had. De politieman antwoordde mij dat hij een treinticket zou regelen en dat ik mijn koffer mee kon nemen naar beneden waar de treinen reden.

Met een ticket naar Arnhem en een adres in mijn ene en een koffer in mijn andere hand stapte ik de trein in. Het enige dat de politieman mij nog zei, was bij welke halte ik eruit moest. Verder moest ik een taxi nemen naar mijn eindbestemming. Ik kwam aan in ArnhemZuid en toen ik het gebouw binnenliep, merkte ik dat ik bij allemaal asielzoekers terecht was gekomen, wat niet de bedoeling was. Ik 49

wist niet of ik hier moest blijven of wat ik kon verwachten. Ik meldde me bij de balie. Ze gaven me meteen een kamer en behandelden me als een asielzoeker. Ik was erg moe van de reis en besloot de volgende dag te bellen naar de Nederlandse ambassade in Soedan.

Toen ik de volgende dag belde, was de ambassadeur erg blij om te horen dat ik was aangekomen. Ik vertelde hem dat ik een kamer had gevonden en dat alles goed was verlopen. Ik vroeg hem hoe het met mijn vrouw was. Hierop antwoordde de ambassadeur dat alles heel goed met haar ging en dat ik haar kon bellen wanneer ik wilde. Op dat moment wist de ambassadeur niet waar ik was en ik zelf eigenlijk ook niet.

Ik begon mijn leven een beetje op te pakken hier in Nederland. Elke zondag wisselde ik van kerk. Dit kwam doordat ik steeds na een bezoek aan een kerk me niet thuis voelde. Ik zat altijd achterin maar er was niemand die me aansprak of me kwam begroeten. Ik voelde me eenzaam en buitengesloten. Op een gegeven moment besloot ik niet meer naar de kerk te gaan. Ik had immers bijna alle kerken bezocht maar kon maar geen rust vinden.

Doordeweeks liep ik vaak door het centrum van Arnhem om een beetje rond te kijken en te zien wat er zoal te beleven viel. Zo kwam ik op een keer langs een gebouw dat erg op een theater leek. Het gebouw was omringd door cafĂŠs en restaurantjes. Ik besloot het van dichtbij te bekijken en tot mijn stomme verbazing bleek het een kerk te zijn. Ik had namelijk geleerd dat je een kerk kon herkennen aan het bordje met openingstijden. Deze lagen vaak rond de tien tot elf uur in de ochtend. Dit was ik niet gewend. Ik vroeg me af wat voor kerk dat zou zijn en wat voor dienst er gehouden werd. Daarom besloot ik er de volgende zondag heen te gaan.

Het was zondag en ik zou weer naar de kerk gaan zoals ik voorheen gewend was. Ik kwam binnen en ging op de achterste rij zitten, niet veel verwachtend van de dienst. Ik had niet het gevoel dat er iets bijzonders zou gaan gebeuren, maar juist toen gebeurde iets dat mij echt heeft geraakt. Op de op een na voorste rij ging een jong echtpaar zitten. De man keek naar achteren en zag mij zitten.

50

Meteen stond hij op, liet zijn vrouw alleen en kwam naast mij zitten.

Al was zijn Engels niet al te goed, toch slaagden we erin een gesprek te voeren. Hij stelde zich voor als Peter de Graaf en vertelde dat zijn vrouw Ilona heette. Hij vertelde mij dat het hem speet dat hij de dienst niet goed zou kunnen vertalen voor mij. Ik stelde hem gerust en vertelde hem dat het niks uit maakte. Ik was zelf allang blij dat ik een gemeente had gevonden die mij opmerkte. Zo bleven we nog een tijdje doorpraten totdat de dominee en de kerkenraad binnen kwamen en de dienst begon. De hele dienst lang dacht ik aan het warme onthaal van deze kerk en hoewel ik helemaal niks van de dienst begreep, was ik enorm blij. Ik dacht dat dit het grootste wonder was, maar er stond mij nog een grotere verrassing te wachten.

Na de dienst gingen we naar de zaal om koffie of thee te drinken.

Ik weet niet hoe snel, maar binnen de kortste keren werd ik van alle kanten met een warm welkom onthaald. Ze vroegen me van alles. Het was net alsof ik vanuit de gemeente een tijdje weg was geweest en nu weer terug was gekomen. Het was ongelooflijk hoe warm iedereen voor mij was. Ik dacht bij mezelf dat ik mijn kerk had gevonden. Dit was alles wat ik wilde. Nadat iedereen een beetje uit gepraat raakte, kwam het jonge echtpaar naar mij toe en vroeg mij waar ik woonde. Ik gaf ze mijn adres en toen ze zagen dat het bij hen in de buurt was, vroegen ze hoe ik was gekomen. Ik vertelde dat ik was komen lopen. Ze zeiden dat ze met de auto waren en me wel even wilden afzetten. Dat aanbod sloeg ik niet af. Onderweg naar mijn huis vertelden ze dat er nog een dienst zou zijn in de middag en ze vroegen of ik dan ook zin had om mee te gaan naar de kerk. Zij zouden mij dan komen ophalen. Ik vond dat een geweldig idee en had er echt zin in.

Toen ik ’s middags werd opgehaald vertelde Peter dat hij het jammer vond dat de dominee er zelf niet was. Hij beheerste de Engelse taal goed en had daarbij veel te maken gehad met buitenlanders.

Dit kwam mede doordat hij een tijd in het buitenland had gewerkt.

Op dat moment was hij met vakantie, maar hij zou over twee weken weer terug komen.

De eerste zondag dat de dominee terug was, werd ik meteen na de dienst aan hem voorgesteld. Ik stelde mezelf voor als Sylvador Ali. 51

Voor mijn gevoel klonk het nu normaal, maar veel mensen raakten in verwarring door die naam. Sylvador is een christelijke naam en Ali een islamitische. Ik had het idee dat ook de dominee er een beetje raar van opkeek. Hij stelde zich voor als dominee Jac Kruidhof en vertelde dat Mies Kruidhof zijn vrouw was. Nadat we aan elkaar waren voorgesteld, liet Peter mij en de dominee alleen. We besloten een afspraak te maken voor de volgende dag.

De volgende dag vertelde ik mijn verhaal aan ds. Kruidhof. Deze was zeer verbaasd dat ik in een AZC verbleef. Hij nam mij mee naar de balie van het AZC en zei hen dat ik hier helemaal niet hoorde te verblijven. De man achter de balie deed er nogal onverschillig over.

Hij is toch gewoon zoals iedereen die hier asiel komt vragen? Maar ds. Kruidhof legde hem uit dat ik hier op uitnodiging was gekomen met een vliegticket en visum op kosten van de Nederlandse ambassade. De man aan de balie belde daarop gelijk naar Den Haag.

Daar vroegen ze zich al af waar ik eigenlijk bleef. De vrouw aan de andere kant van de lijn was ook verbaasd en vroeg hoe ik Ăźberhaupt in Arnhem terecht was gekomen.

Er was sprake van een misverstand. Na het gesprek zei ze dat ze mijn gegevens per fax naar het AZC in Arnhem zou sturen met daarbij de boodschap dat ik in Arnhem binnen 48 uur een woning moest krijgen.

Een dag later gingen ds. Kruidhof en ik naar de huisvesting. Ze boden mij een woning aan die eigenlijk te klein voor mij was. Mijn zwangere vrouw moest immers ook nog komen. Daarom kreeg ik een ander huis toegewezen aan de Kamperfoeliestraat. Ds. Kruidhof vroeg mij of ik lid wilde worden van de gemeente. Ik vertelde hem dat ik daar geen probleem mee had, maar dat ik wel wilde wachten tot mijn vrouw was gearriveerd in Nederland, zodat ik het met haar kon bespreken.

Op vrijdag 20 oktober 1994 hadden ds. Kruidhof en ik een ontmoeting. We hielden een bijbelstudie en daarna spraken we erover dat ik eigenlijk mijn getuigenis zou moeten delen. De volgende dag zou er om 10.00 uur een conferentie plaatsvinden in 52

Nijkerk, waar ik, als ik dat zou willen, mijn getuigenis kon delen. We hadden afgesproken dat ds. Kruidhof me de volgende ochtend om 08.00 uur kwam ophalen om de conferentie bij te wonen en mijn verhaal te doen. We hadden alles goed geregeld en ds. Kruidhof vertrok weer.

De volgende ochtend hoorde ik om 06:00 uur de deurbel. Ik schrok wakker. Nog gekleed in mijn pyjama deed ik slaperig de deur open.

Toen ik ds. Kruidhof voor mijn deur zag staan, schrok ik. Ik had me toch niet verslapen? Stond mijn wekker wel op tijd? Voor ik het wist, omhelsde ds. Kruidhof mij met tranen in zijn ogen. ‘Ik heb nieuws uit Soedan voor jou van jouw goede vriend de piloot Anthony’, vertelde hij opgewekt, ‘je vrouw is op dit moment op weg naar Nederland.

Haar vliegtuig zal om 13.30 uur in Amsterdam landen.’

De reden dat Anthony dit aan ds. Kruidhof vertelde, was omdat er in die tijd nog niet veel mensen waren met een mobiele telefoon.

Ik had zelf geen telefoon, dus als ik wilde bellen naar mijn vrouw of naar Anthony belde ik vanuit ds. Kruidhofs huis.

‘Wat wij nu gaan doen’, ging ds. Kruidhof verder, ‘is onze afspraak afzeggen en ons klaarmaken om naar Schiphol te gaan.’ Ik vond dit niet nodig. Ik stelde voor om toch naar onze afspraak te gaan, die immers al om 10.00 uur begon, en daarna naar Schiphol te gaan. We hadden een auto, dus dat zouden we wel halen. Hoewel ds.

Kruidhof een beetje verbaasd was, stemde hij uiteindelijk in met mijn voorstel. Na me snel omgekleed en opgefrist te hebben, gingen we samen naar zijn huis waar we ontbeten en toen was het alweer tijd om te gaan.

Bij de conferentie aangekomen was er één spreker die vóór mij zijn verhaal kwam vertellen. Ds. Kruidhof ging naar de voorzitter van de conferentie en vroeg hem of het mogelijk was of ik als eerste mijn verhaal kon vertellen, omdat mijn vrouw vandaag vanuit Soedan zou komen en we op tijd op Schiphol moesten zijn. ‘Ik wilde deze afspraak eigenlijk afzeggen’, legde ds. Kruidhof uit, ‘maar deze man was vastbesloten eerst hierheen te komen om zijn getuigenis met u allen te delen.’

Gelukkig kon dat zo geregeld worden. Ik deed mijn verhaal in een uur en we hielden nog een half uur over voor vragen. Hierna 53

vertrokken we gelijk naar Schiphol.

Een half uur na onze aankomst op Schiphol landde het vliegtuig.

De passagiers die aan boord hadden gezeten, druppelden binnen.

Elke keer dat de deuren opengingen, hielden we onze adem even in, maar steeds was ze het niet. Bij elke donkere vrouw die door de deuren kwam, vroeg ds. Kruidhof: ‘Is zij het?’ En elke keer was mijn antwoord: ‘Nee, zij is het niet.’

Toen Ikhlas er na een uur nog niet was, begonnen we ons een beetje zorgen te maken. Ds. Kruidhof stelde voor om naar de informatiebalie te gaan om te vragen of ze überhaupt wel was aangekomen. Misschien had ze het vliegtuig gemist.

Toen hij terugkwam, vertelde hij dat ze hem hadden gezegd dat Ikhlas wel was aangekomen, maar meer konden ze niet vertellen.

Er zat niks anders op dan geduldig te wachten tot ze kwam. Na nog een half uur wachten, gingen de deuren weer open. We hielden onze adem in. Was zij het dit keer wel? Ja hoor, daar was ze dan.

Moeizaam duwde ze de kar met alle zware koffers onze richting op.

Ze vertelde ons dat ze al die tijd bij de bagageband had gestaan om haar koffers op te halen maar dat ze onmogelijk bij de koffers kon komen met haar acht maanden zwangerschap. Haar benen waren helemaal opgezwollen en ze was ten einde raad op iemand afgestapt om haar te helpen met de koffers. Daarna is ze naar ons toe geschuifeld. Verschillende emoties gingen door me heen. Ik was enorm blij en opgelucht en dankbaar dat ik mijn vrouw weer zag en bij me had.

Eén gezichtsuitdrukking zal ik nooit meer vergeten. Dat was blijdschap die op het gezicht van ds. Kruidhof te lezen was. Dit was onbeschrijfelijk. Het was net alsof hij zijn lang verloren dochter weer te zien kreeg.

We gingen snel naar het huis van ds. Kruidhof want het was natuurlijk vreselijk koud buiten voor Ikhlas. Hier gebeurde het grootste wonder dat wij samen hier in Nederland hebben meegemaakt. De vrouw van de dominee, Mies Kruidhof, was thuis en verwelkomde Ikhlas hartelijk. Toen ze zag dat Ikhlas’ benen helemaal opgezwollen waren, liet ze haar op de bank rusten en maakte een warm voetbad klaar. Ze masseerde haar benen en verzorgde haar 54

alsof ze haar eigen dochter was. We bleven elf dagen bij hen, omdat ons huisje nog niet klaar was. Al die tijd werd er onbeschrijfelijk goed voor ons gezorgd: er was een slaapkamer klaargemaakt, voor maaltijden werd gezorgd, Mies bracht mijn vrouw naar het ziekenhuis om haar te laten inschrijven, ze regelde de kraamzorg en de verloskundige …. Ik kan niets bedenken dat ze hadden kunnen doen, maar niet voor ons hebben gedaan. Dit zullen wij nooit meer vergeten. Deze periode zal voor altijd in ons hart gegraveerd zijn.

Na deze elf mooie dagen konden we naar ons eigen huis. Vanuit de Koepelkerk waren er veel mensen die ons hielpen met kleine dingen die afgemaakt moesten worden in het huis of met Ikhlas, bijvoorbeeld bij het huishouden, aangezien ze een hoogzwangere vrouw was en de baby er elk moment kon zijn.

Na tien dagen werd ons eerste kindje geboren: een meisje, dat we Ann noemden. Er waren veel vrouwen uit de Koepelkerk die Ikhlas bezochten om haar een beetje aan Nederland te laten wennen. Ze lieten haar de omgeving zien en probeerden haar beetje bij beetje een paar Nederlandse woordjes te leren. Ikhlas voelde zich al snel thuis in Nederland ondanks het koude weer. Nadat Ikhlas een beetje gewend was geraakt, besloten we dat we belijdenis wilden doen op de dag dat ons dochtertje gedoopt zou worden, om zo echt deel uit te maken van de gemeente.

Hierna begon ik mijn werk onder moslims voort te zetten in Nederland. Ik ging langs het AZC om moslims te bezoeken.

Doordeweeks had ik individuele gesprekken en één keer per week op woensdag was er een gezamenlijke meeting waarin we discussieerden over de Islam en het christendom. Deze meetings hielden we in een schoolgebouw. Ik betaalde hiervoor 50 gulden per jaar. Later verhuisden we hiervoor naar een bejaardentehuis op kosten van de Koepelkerk. Sommige moslims kwamen ook wel eens een zondag naar de kerkdienst, vooral uit nieuwsgierigheid. In de Koepelkerk beschikten we over meer dan twee dozijn koptelefoons waarmee de dienst in het Engels kon worden beluisterd. Zo kon men niet alleen zien wat er gebeurde, maar was iedereen ook in staat 55

de dienst te volgen. Eventuele vragen die ze na de dienst hadden, konden ze dan ook makkelijker stellen.

Op een keer kwam een heel goede vriend van mij, die ik in de Koepelkerk had leren kennen, met zijn vrouw bij ons op bezoek. Hij heette Benno Beumer en zijn vrouw heette Fenny. Benno leerde mij hoe ik mijn boekhouding in orde kon brengen en houden en wat hierbij belangrijk is in Nederland. Hij vertelde mij dat je geen bonnen of brieven van de gemeente of de belastingdienst moet weggooien. Er zou zomaar naar gevraagd kunnen worden. Ook legde hij mij uit hoe ik dossiers en mappen bij kon houden zodat ik alles in één keer kon vinden. Dit heeft mij enorm geholpen, niet alleen toen maar ook in mijn verdere leven. Mijn grootste successen kwamen mede door deze geweldige vriend.

Hierna ontmoetten Ikhlas en ik een ander geweldig gezin, de familie Gouman. Anton en Bieneke Gouman werden heuse vrienden en nog steeds zijn ze onze broer en zus en hun kinderen waren en zijn ons net zo dierbaar als onze eigen kinderen. Waarom ik ze zie als mijn broer en zus is heel simpel. Allereerst omdat onze leeftijden dicht bij elkaar liggen en onze gedachten vaak parallel lopen. Bovendien hadden we, zeker Anton en ik, bijzondere momenten. De ene keer waren we het ergens niet over eens en konden we daar urenlang over door discussiëren tot we bijna boos waren, en het andere moment zag je ons lachen en grappen maken. Bieneke zorgde voor ons dochtertje alsof het haar eigen dochtertje was. Ze ging met haar fietsen en wandelen en ook haar kinderen speelden veel met haar.

Ann noemde hen dan ook mama Bieneke en papa Anton. Kortom, we werden een echte familie.

Toen Ikhlas in 1997 zwanger werd van ons tweede kindje besloten we het, als het een meisje zou zijn, Bieneke te noemen en als het een jongen zou zijn Anton. Toen ons tweede kindje werd geboren, waren Anton en Bieneke op vakantie. We belden ze daarom op om te vertellen dat Anton was geboren. Direct na hun vakantie kwamen Anton en Bieneke naar ons toe om te kijken hoe het met Anton junior ging. Dit liet ons zien hoe hecht onze vriendschap was. Later, bij ons derde kindje, hadden we opnieuw besloten Bieneke te 56

vernoemen als het een meisje zou zijn, maar het was weer een jongetje. We noemden hem Arnold.

Ieder lid van de Koepelkerkgemeente in Arnhem heeft een plaatsje in ons hart ingenomen. Nooit zullen we onze broers en zussen vergeten. Ze hebben ons door dik en dun geholpen in goede en slechte tijden. Zo hebben ze in 2012 nog geld voor mijn gezin ingezameld en waren er twee computers aan ons gegeven toen er bij ons was ingebroken. De gemeente van de Koepelkerk was er altijd voor ons en zal er ook altijd voor ons zijn. We danken God dat Hij ons samen heeft gebracht!

In Nederland In het begin van 1996 kreeg ik bezoek van drie mannen uit Den Haag. Die avond was ik samen met ds. Kruidhof en met één van mijn andere contacten. Die mannen, Jaap Huisman, Aart van Zuijlekom en ds. R.J. Blok, waren gekomen omdat ze geïnteresseerd waren in mijn werk in Arnhem. Ze vroegen of ik het zag zitten om met hen samen te werken als evangelist onder moslims en Arabisch sprekenden.

Hierover wilde ik eerst met mijn vrouw bidden en dus vroeg ik hen of ik een maand bedenktijd kon krijgen. Na een maand bidden en overleggen met mijn vrouw en met ds. Kruidhof zagen we dat Gods plan voor ons daar in Den Haag verder tot bloei zou komen. Ds. Kruidhof liet de mannen weten dat ik mijn beslissing had gemaakt: ik zou komen. Hierna begonnen we met het regelen van de dingen die nog moesten gebeuren voordat ik echt klaar was om naar Den Haag te gaan. Ik moest allereerst aan mijn Nederlands werken en dat betekende dat ik me moest inschrijven voor een intensieve cursus Nederlands, zodat ik het gewenste niveau zou krijgen voor mijn verdere studie. Daarna moesten we regelen dat ik naar Zwolle kon verhuizen omdat ik daar zou gaan studeren aan het GMO (Gereformeerde Missionair Onderwijs), later het IRTT genoemd.

Na een tijdje zoeken vonden we, na de geboorte van mijn zoon Anton, in 1997 een huis en verhuisden we naar Zwolle. Ik begon een 57

cursus Nederlands en direct daarna startte ik met mijn studie aan het GMO. Die studie duurde twee jaar. Hoewel het een erg intensieve studie was waarbij ik veel op en neer moest reizen, omdat ik wilde studeren maar tegelijkertijd wel wilde blijven werken met mijn contacten in Arnhem. Ik bleef doorgaan met het verkondigen van het Woord onder moslims.

De Geest deed haar werk en de groep bekeerlingen groeide! We organiseerden vervoer voor de groep, zodat ze elke zondag naar een kerk konden worden gebracht waar ik de dienst vertaalde van het Nederlands naar het Arabisch.

Steeds meer mensen aanvaardden Christus in hun leven en velen werden gedoopt of deden belijdenis in Zwolle en in Arnhem. Toen de groep nog groter werd, ontstond de behoefte aan een aparte en vaste Bijbelstudie. Ik dacht dat dit wel geregeld kon worden. Na wat rondgevraagd te hebben, hoorden we dat daar in de kerk van Harderwijk wel plaats voor was. Hier hielden we elke eerste zaterdag van de maand Bijbelstudie.

De twee jaar na mijn tijd bij de GMO waren erg mooie jaren. Van groot belang voor mijn slagen was het vak ‘Nederlandse gewoontes en tradities’. Dit vak kreeg ik individueel van Ben van de Lugt naast mijn andere vakken. Hij vertelde mij dat ik, als ik werkelijk wilde slagen, wel eerst moest weten wat de Nederlandse gewoontes en tradities waren. Hij heeft voor mij een deur geopend. Ik kon nu goed communiceren met Nederlanders, zowel binnen als buiten de kerk, wat mijn werk veel gemakkelijker maakte. Ik dank God voor deze man. Nu zou ik veel misverstanden kunnen voorkomen, wat heel belangrijk is. Twee jaar lang was ik zeer intensief bezig met mijn studie en mijn werk. Na mijn studie succesvol te hebben afgerond, nam ik mijn gezin mee voor een vakantie in Hardenberg, waar we erg aan toe waren. Onze eerste vakantie in Nederland. Na de vakantie maakten we een afspraak met Den Haag voor mijn bevestiging daar.

Dat was op 10 oktober 1999. Vanaf die dag begon ik officieel met mijn werk in Zuid-Holland. Een week later verhuisden wij van Zwolle naar Den Haag. De kerkenraad van Den Haag vroeg zich af hoe ik evangeliseerde. Ze vroegen me hiernaar tijdens een vergadering.

58

Ging ik langs de deuren of stond ik op de markt? Ik vertelde dat ik niet zo werkte. Ik legde hen uit dat ik bad tot God en dat God mij dan in contact bracht met de juiste mensen. Met diegenen zou ik dan gaan werken. ‘Ho ho, stop Sylvador’, zei een van hen, ‘we zijn nu in Nederland. We werken hier op schema. Laat ons een duidelijke agenda zien waarin wij mee kunnen kijken met wat je allemaal doet.’

‘Meneer, ik begrijp wat u bedoelt en dat het zo gaat hier in Nederland,’ antwoordde ik hem, ‘alleen werk ik op de agenda van God.’ ‘Kom op Sylvador,’ ging hij erop door, ‘slagen zul je zo nooit hier in Nederland.’ ‘Het echte slagen is dat je God volgt en Hem niet vóórgaat. Als u mij werk wilt laten verrichten, is dit de enige manier,’ antwoordde ik hem daarop. Toen mengde ds. Van Zuijlekom zich in het gesprek. ‘Deze man heeft een contract van een jaar bij ons. We laten hem werken op zijn manier en we zullen zien wat er van komt.’

Met deze woorden eindige de vergadering.

Hoewel de vergadering was afgelopen, waren er nog steeds vraagtekens bij de kerkenraad, omdat ze zich toch wel zorgen maakten over de manier waarop ik mijn werk zou gaan verrichten.

De zondag na de vergadering nam ik een jonge man, een nieuw contact, mee naar de kerk en stelde hem voor aan de gemeente en aan dominee Van Zuijlekom. Vanaf dat moment kwamen mijn contacten één voor één naar de kerk toe en toen een aantal van hen gedoopt werden of belijdenis deden in de Ichthuskerk verdwenen de vragen over mijn werk.

Ik werkte graag met ds. Van Zuijlekom. We hadden een groot vertrouwen in elkaar en begrepen elkaar. Het merendeel van de gemeente was ook erg blij.

In het jaar 2000 werd ons derde kind geboren, een zoon, die we Arnold Gerrit noemden. Hij is vernoemd naar Arnold, mijn Zweedse vriend die mij begeleidde na mijn vrijlating uit de gevangenis, en naar Gerrit Koerselman die mij vanaf 1999 samen met ds. Van Zuijlekom coachte. Hij zorgde voor een overbrugging tussen mijn werk en de Nederlanders. Gerrit Koerselman heeft een grote rol gespeeld in de verduidelijking van mijn werk. Veel mensen die nog twijfels hadden, kregen er steeds meer vertrouwen in. Onze samen59

werking duurde echter niet lang. In 2000 ging Gerrit naar Kenia voor zijn werk en daar is hij overleden. Dit was een groot verlies voor mij.

Hij was een van de zeer weinigen die mijn werk zรณ goed begreep dat hij dat precies zoals ik het bedoelde aan iedereen kon uitleggen.

Na een paar jaar ging ds. van Zuijlekom naar een andere gemeente, in Dordrecht. Hij was een zeer nederige man en heeft mij veel geholpen in mijn werk.

Op een gegeven moment kwam er een nieuwsbrief voor de kerken in de regio. mevrouw de Vries kwam elke maand langs, of belde me, voor een interview. Zo kon iedereen op de hoogte blijven van mij en mijn werk.

Er is een periode geweest waarin het moeilijk voor me was om goed te communiceren met Nederlanders in en rondom de kerk.

Ik besloot mij even terug te trekken om de kloof die als het ware ontstond, niet groter te maken. Dit duurde totdat ds. Rinze IJbema dominee werd in Voorburg. Wij konden goed samen werken, waardoor de kloof weer verdween en iedereen weer wist dat wij op volle toeren draaiden. Toen ds. IJbema enkele jaren later naar Canada vertrok, vond ik het beter om alleen met mijn coach Jaap Huisman te werken. Hij kende mij immers al langer en begreep mijn werk. Niet alleen was hij mijn coach, maar was hij ook de schakel tussen mij en de classis en tussen mij en de Commissie van Begeleiding. Hij schreef ook het jaarlijkse rapport over mijn werk.

Na vele jaren werk met mooie en zware momenten kwamen we uiteindelijk bij ons tienjarig jubileum op 10-10-2010. Wij vierden dit jubileum twee dagen achter elkaar. Dit waren werkelijk de mooiste twee dagen voor ons gezinnetje. Iedereen die was gekomen, waar ook vandaan, heeft gezorgd voor zeer geslaagd feest.

60

Begin van Ephraïm Mission In de tijd dat ik in de gevangenis zat, verkondigde ik het woord van God. Nadat ik uit de gevangenis was gekomen, noemde ik de groep die zich tot het christendom bekeerd had ‘Kush’. Dit was de naam voor Soedan in de tijd van Mozes. De reden dat ik een eigen kerk stichtte, was dat er een strikte regel bestond. Een christen met een islamitische achtergrond mocht niet worden toegelaten in de kerk.

Dit zou een hele heisa veroorzaken met de regering.

Ik begon de leden van de gemeente cursussen te geven over de Bijbel en de Koran en hoe zij konden evangeliseren onder moslims.

Ik werd hierbij geholpen door een goede Europese vriend die mij vooral in financieel en administratief opzicht hielp. Na een tijd van intensieve training werd iedereen teruggestuurd naar de streek waar hij vandaan kwam om deze ’ondergrondse’ evangelisatie voort te zetten met als doel dat degenen die de Christus accepteerden weer naar mij terug werden gestuurd. Zo zou ik degenen die terugkwamen weer deze cursussen kunnen geven.

De kerk groeide door tot een aantal van 42 leden. Helaas moest ik hierna door omstandigheden naar Nederland, waardoor ik met pijn in mijn hart mijn gemeente zonder herder moest achterlaten.

Hoewel die goede vriend van mij me wel bleef rapporteren hoe het mijn gemeente ging, maakte ik wel uit zijn brieven op dat hij het moeilijk had, omdat hij erg graag de leden van de gemeente van Kush wilde helpen maar er niet toe in staat was. Velen waren hun baan kwijt geraakt en ze hadden het erg zwaar.

In 1997 gingen mijn vrouw Ikhlas en ik om de tafel zitten en bedachten wat wij voor Kush konden doen. We baden en vastten en op een dag kregen we bezoek. Het waren twee missionaire vrouwen uit Amsterdam. Ze vroegen mij of ik mijn getuigenis met hen en vele anderen in Amsterdam wilde delen. Ik wilde dit met alle plezier doen en lichtte ds. Kruidhof in over de afspraak in Amsterdam en vroeg hem of hij met me mee wilde gaan. Dat vond ds. Kruidhof geen enkel probleem en hij bood aan om mijn getuigenis, die ik in het Engels zou vertellen, te vertalen naar het Nederlands.

61

De bijeenkomst was zeer gezegend. Er was veel belangstelling voor.

Aan het einde van de bijeenkomst kwam de voorzitter naar mij toe met het voorstel een collecte voor mij te houden. Ik dankte hem vriendelijk en vertelde dat ik zelf geen geld nodig had. Als ze een collecte wilden houden, had ik liever dat ze dat voor de gemeente Kush in Soedan deden. Hier stemde de voorzitter mee in. Er werd 8.000 gulden opgehaald.

Een dag later werd ik door een van de missionaire vrouwen gebeld met de boodschap dat er nog 2.000 gulden was opgebracht. Haar vraag was hoe zij de totale 10.000 gulden konden overmaken en op wiens naam. Gelukkig zat Benno Beumer op dat moment naast mij en ik vertelde haar dat ze het beter met Benno kon overleggen.

Benno vertelde haar dat ze het geld het beste naar de rekening van de diaconie van de Koepelkerk kon overmaken.

Een paar weken later besloot ds. Kruidhof naar de gemeente in Zwolle te verhuizen. Er werd een afscheidsfeest georganiseerd. Toen het zover was, liet ds. Kruidhof weten dat hij geen cadeaus wenste maar geld voor de gemeente van Kush in Soedan. Dit zou hem echt blij maken. Het opgebrachte geld die dag was in totaal bijna 7.000 gulden. Hierna besloten Benno Beumer, Anton Gouman en ik een stichting op te starten. Anton zou ervoor zorgen dat die geregistreerd werd onder de naam Stichting Hulpverlening Soedan, de voorloper van EphraĂŻm Mission. Later kwam Jaco van Maaren bij de stichting. Ik kende hem van de Koepelkerk in Arnhem.

Tot 2004 gingen Jaco van Maaren en Anton Gouman regelmatig met een groep naar Soedan. Vanaf 2005 besloten we de gemeente Kush te verplaatsten van Khartoem naar Lui, omdat ik zelf ook graag wilde volgen wat er gebeurde, en het voor mij onmogelijk was om naar het noorden van Soedan te gaan.

62

Terug naar Soedan In 2006 besloten we om het werkgebied van onze stichting van Noord-Soedan naar Zuid-Soedan te verplaatsen. Dat jaar kwam ik voor het eerst in Zuid-Soedan. Zelf kwam ik uit het Noorden en ik had verder eigenlijk niks met het Zuiden te maken gehad. Ik werd dan ook een beetje achterdochtig bekeken en de bewoners reageerden nogal terughoudend. Ze vroegen zich af wat ik hier eigenlijk te zoeken had. Het zou wel weer in hun nadeel werken. We zouden vast met valse beloften komen en de foto’s die we van de slechte omstandigheden daar maakten alleen maar gebruiken voor publicatie. Van hulp zou wel niks terechtkomen. In de jaren daarvoor waren er namelijk veel Europeanen en Amerikanen geweest die hetzelfde deden en niet meer terugkwamen.

Pas toen ik ook een tweede en een derde keer terugkwam, begon een groepje wat opener te worden. Ze waren verbaasd. Ze hadden niet verwacht dat ik zou terug komen. De tweede keer dat ik kwam, nam ik een container mee. Het zat vol met kleding van de Zeeman.

Ook hield ik een conferentie over leiderschapstraining.

Vanaf mijn tweede bezoek begonnen zetten we ons werk voort.

Ook de derde keer stuurden we een container vol kleding naar hen toe. Verder groeven we waterputten, begonnen we een kerk en een basisschool en zorgden we voor akkers zodat men voor zichzelf kon zorgen.

We kwamen jaarlijks minstens één keer naar het stadje Lui in Zuid-Soedan, om te zien hoe het proces zich verder ontwikkelde.

Een van de mooiste momenten was dat een van de scholen werd gefinancierd door een dame op leeftijd, die ondanks haar hoge leeftijd toch zelf de school wilde bezoeken om te zien hoe het was geworden.

Mijn broers Anton Gouman en Jaco van Maaren hebben een enorme rol gespeeld in het succes dat wij hebben geboekt. Ook kan ik de Koepelkerk in Arnhem niet genoeg bedanken voor wat ze hebben gedaan. Ze bleven ons steunen. Ze hielpen ons voor de straatkinderen en weduwen te zorgen. Hun aantal was 63

verschrikkelijk gestegen na de burgeroorlog die in 2005 ten einde liep. Tot de dag van vandaag was en is iedereen zeer verheugd over het werk in Lui. Als Jaco en ik naar Zuid-Soedan wilden, moesten we via Kenia of Oeganda, omdat ik niet door Khartoem mocht reizen. Ik was immers verbannen uit Noord-Soedan. Vandaaraf reisden we verder met een vliegtuigje van de MAF. We kwamen dan aan op de vluchtstrook in Mundri en daarvandaan reisden we nog anderhalf uur met een vrachtwagen naar onze uiteindelijke bestemming Lui. Zo reisden wij tot aan de dag dat Zuid-Soedan onafhankelijk werd. Na de onafhankelijkheid werd het makkelijker om via Juba, de hoofdstad van Zuid-Soedan, te reizen. Jaco van Maaren was erg geliefd bij de lokale bevolking. Hij was zeer geduldig en wist precies hoe hij met de kinderen moest omgaan of met ouderen moest praten. Hij deinsde nooit terug voor iets nieuws. Maar bovenal, hij hield van Lui en straalde dat ook uit. In Lui werd hij ‘Gawadja’ genoemd. Ik weet zeker dat El Gawadja Jaco nog vele generaties in hun harten zal blijven.

64

Nawoord Vaak wordt gedacht dat je, wanneer je als christen bent geboren, eigenlijk al ‘binnen’ bent. Toch moet u niet vergeten dat er een groot verschil is tussen de gelovige en de religieuze christen. Ik zal u dit proberen uit te leggen.

Als we het hebben over religieuze christenen kun je bijvoorbeeld kijken naar Nikodemus in Johannes 3:10: ‘Jezus antwoordde en zeide tot hem: Gij zijt de leraar van Israël, en deze dingen verstaat gij niet?’

Nikodemus was zo gefocust op het zo religieus mogelijk zijn, dat hij de eigenlijke reden van het christen-zijn niet kon begrijpen. Of kijk naar mijzelf: ik was een religieuze moslim. Ik kende elk vers van de Koran en elk boek over de Islam, maar de Islam begrijpen kon ik niet.

Als we het hebben over gelovige christenen kun je bijvoorbeeld kijken naar Johannes (de schrijver) en Maria, de zus van Lazarus. Dit zijn echte gelovige christenen.

Nu vergelijken we deze twee soorten christenen. De religieuze christen gaat God voor, neemt het voor God op en beoordeelt anderen. De gelovige christen volgt God, houdt van zijn medemens, is nederig en laat God het voor hem opnemen.

Zie Lucas 9:23: Hij zeide tot allen: ‘Indien iemand achter Mij wil komen, die verloochene zichzelf en neme dagelijks zijn kruis op en volge Mij.’ Jezus zegt niet dat u uw kruis moest dragen en Hem voor moet gaan, maar Hém voor moet laten gaan. Tegen de gelovige zegt Hij in Johannes 13:34 en 35: ‘34Een nieuw gebod geef Ik u, dat gij elkander liefhebt; gelijk Ik u liefgehad heb, dat gij ook elkander liefhebt. 35Hieraan zullen allen weten, dat gij discipelen van Mij zijt, indien gij liefde hebt onder elkander.’

65

Lucas 18:9-14 De gelijkenis van de Farizeeër en de tollenaar 9 Hij sprak ook met het oog op sommigen, die van zichzelf vertrouwden, dat zij rechtvaardig waren en al de anderen verachtten, de gelijkenis: 10 Twee mensen gingen op naar de tempel om te bidden; de één was een farizeeër en de andere was een tollenaar. 11 De farizeeër stond en bad dit bij zichzelf: O God dank U, dat ik niet zó ben als de andere mensen, rovers, onrechtvaardige, echtbrekers, of ook als deze tollenaar; 12 ik vast tweemaal per week, ik geef tienden van al mijn inkomsten. 13 De tollenaar stond van verre en wilde zelfs zijn ogen niet opheffen naar de hemel, maar hij sloeg zich op de borst en zeide: O God, wees mij zondaar genadig! 14 Ik zeg u: Deze keerde, in tegenstelling met de andere, gerechtvaardigd naar huis terug. Want een ieder, die zichzelf verhoogt, zal vernederd worden, doch wie zichzelf vernederd, zal verhoogd worden.’

Als u het mij vraagt is de ware gelovige zoals in Filippenzen wordt weergegeven.

Filippenzen 3:7 en 8: ‘7Maar alles wat mij winst was, heb ik om Christus’ wil schade geacht. 8 Voorzeker, ik acht zelfs alles schade, omdat de kennis van Christus Jezus, mijn Here, dat alles te boven gaat. Om zijnentwil heb ik dit alles prijsgegeven en houd het voor vuilnis, opdat ik Christus moge winnen,..’ en Filippenzen 3:13 en 14, ‘13Broeders, ik voor mij acht niet, dat ik het reeds gegrepen heb, 14 maar een ding (doe ik): vergetende hetgeen achter mij ligt en mij uitstrekkende naar hetgeen vóór mij ligt, jaag ik naar het doel, om de prijs der roeping Gods, die van boven is, in Christus Jezus.

Jezus laat duidelijk zien wie de gelovige en wie de religieuze is.

Denk eens goed na en kijk naar uzelf. Welke van de twee bent u?

66

‘Jezus zei tot hem: Ik ben de Weg en de Waarheid en het leven; niemand komt tot de Vader dan door mij.’ Johannes 14:6

Dit boek beschrijft mijn

Op weg naar het nieuwe leven

levensverhaal. Een verhaal met daarin veel vragen en veel antwoorden op mijn weg naar het nieuwe leven!

Rev. Sylvador Abdelraham