2
Introductie
I’ve failed over and over again in my life‌. That is why I SUCCEED. - Michael Jordan -
Welkom in de 1e editie van fit@school Magazine. Hier vind u een uiteenzetting van een tweetal middagen om te komen tot competentiegericht bewegen op het ROC te Tilburg en om het huidige onderwijsprogramma FLOW rijker te maken. Dit magazine is tot stand gekomen in opdracht van de Master Leren en Innoveren van Fontys Hogescholen te Eindhoven. Dit magazine vormt op basis van een curriculum analyse een gefundeerd onderwijsontwerp op basis van empirisch onderbouwde studies over leren en effectiviteit over leren. Het proces is gevolgd middels een blog; pimvandeplas.blogspot.be.
3
Tot stand komen van het magazine Vanuit een analyse van trends in de samenleving en in het werkveld worden beroepsprofielen afgeleid. Deze worden vertaald in competentieprofielen. Via het meten van beschikbare en gerealiseerde competenties kunnen competentiegerichte opleidingsprofielen worden opgesteld en gerealiseerd (Simons, 2005). Deze opleidingsprofielen komen terug in de kwalificatiedossiers. Dat zijn dossiers opgesteld door Kenniscentra (zie www.kwalificatiembo.nl). MBO instellingen moeten voldoen aan deze kwalificatiedossiers. Daarnaast is er een dossier om de Burgerschapsvorming te borgen. Dat tracht men middels het document “Kwalificatie-eisen loopbaan en burgerschap. In dit document staan de eisen waaraan elke deelnemer moet voldoen, zoals de eigen loopbaan sturen, vitaal burgerschap, het maken van politieke keuzes, etc. Zoals in bijlage 1 te lezen is heeft team fit@school geen curriculum waarin bovenstaande is vorm gegeven. Wij hebben ons onderwijs dus nergens beschreven. Om tot de vorming van een curriculum te komen is daarom eerst gezamenlijke input nodig. Deze input moet gedragen worden door het team. Vandaar dat ik ervoor gekozen heb om eerst met het team te kijken naar de invulling van centrale competenties uit het mbo. Daarnaast wil ik met hen brainstormen op welke wijze ons onderwijs FLOW-rijker ingevuld kan worden. Uit mijn curriculum analyse blijkt dat wij met alle opleidingen van ROC Tilburg werken. Dat houd in dat we met allerlei “type” studenten werken. Wellicht kunnen wij ons onderwijs zodanig inrichten dat het meer aansluit bij de belevingswereld van de student. Dit wil ik bereiken middels twee team-middagen. Ik bereid de middagen voor, en samen proberen wij onszelf op een hoger niveau te tillen. Dit Magazine kan dan als reader/handout worden gebruikt voor de middagen zelf. Tevens lever ik het in als een “totaal product” voor de studie MLI. Er is expliciet gekozen om dit bottom-up te doen en niet topdown. Sawyer (2007) zegt dat mensen met dezelfde gedachtegoed elkaar vinden en samen problemen tackelen die dagelijks spelen.
4
Inhoudsopgave Programmering
6
Presentatie Competenties mbo
7
Werkvorm 1 Competenties
8
Werkvorm 2 Werkprocessen
10
Presentatie Flow-rijk beweegonderwijs
12
Flowrijke ervaring delen
15
Divergent denken
16
Flow-rijker onderwijs
19
Bijlage: 1. 2.
Sterkte / Zwakte analyse curriculum
Competentieprofiel www.kwalifcatiesmbo.nl 3.
Werkprocessen
4. 5. 6. 7.
Kennisbasis
Verantwoording werkvormen
Feedback collega’s + management Prestatie Indicatoren overzicht 8.
Literatuur
5
fit@school PROGRAMMA
J U N I 2 0 13 Middag 1: Competentie vorming
Middag 2: Flowrijk onderwijs
13.00 - 13.15 uur: Presentatie competentie
13.00 - 13.15 uur: Presentatie Flow
13.20 - 13.30 uur: Vragen / reageren
13.20 - 13.30 uur: Vragen / reageren
13.30 - 13.45 uur: Competenties
13.30 - 13.45 uur: Flowrijke ervaring delen
13.45 - 14.00 uur: Bevindingen delen
13.45 - 14.30 uur: Divergent Denken
14.00 - 14.15 uur: Uitleg werkprocessen
14.30 - 14.45 uur: Pauze
14.15 - 14.30 uur: Pauze
14.45 - 16.00 uur: Flow met differentiatie
14.30 - 15.00 uur: Spinnenweb 15.00 - 16.00 uur: Samenvoegen / Evaluatie
6
Overzicht van Presentatie 1: Competentiegericht bewegen in het MBO
7
Werkvorm 1: Competenties
8
9
Werkvorm 2: Brainstorm over de inhoud van het spinnenweb
10
11
12
13
14
Werkvorm 1: Wat is jouw Flow ervaring? Deel hem met de groep.
15
Ga in tweetallen bij elkaar zitten. Je kiest een van de onderwerpen die hieronder staan. Samen krijg je 30 minuten om met een verandering voor ons huidige onderwijs te komen. Probeer daarbij out-of-the box te denken. Om 14.15 uur komen we weer bij elkaar. Je noteert dit in Wall Wisher. Ga naar http://padlet.com/wall/fitatschool Denk aan de condities van Flow! Zoek een plek op waar jullie je prettig voelen. CreĂŤer de juiste omstandigheden!
Onderwerpen: Flow Competenties Type student Docentrol Differentiatie in curriculum Motiveren van leerlingen
16
Wist je dat? : Divergent denken zich kenmerkt door het denken vanuit meerdere perspectieven? Divergent denken combineert aspecten die niet altijd bij of met elkaar voorkomen en dus onconventioneel zijn. : Convergent denken zich kenmerkt door het denken richting 1 enkel correct of beperkt aantal correcte oplossingsrichtingen? : In succesvolle onderwijsprogramma’s gedifferentieerd wordt door het combineren met een aantal andere ingrediÍnten, en bij die differentiatie kan eventueel het klassenverband doorbroken worden (Bosker, 2005)
: de Vries (2007) pleit voor keuzevrijheid in het curriculum door dit als dialoog te zien.
Vergeet ook niet CREATIEF te denken. Zie volgende pagina voor wat tips!!!
17
18
Flow-rijker onderwijs De laatste werkvorm bestaat uit het samenvoegen van de eerdere ideeën met betrekking tot de onderwerpen op pagina 16.
Het team heeft alle ideeën in Wall Wisher gepost. Projecteer de Wall Wisher op het scherm in het lokaal Samen gaan we kijken waar we ideeën kunnen koppelen
19
20
21
22
23
Intended
Ideal (Denkbeeldig)
Formal/Written (Geschreven)
Fit@school biedt een structureel beweeg aanbod voor alle leerlingen van ROC Tilburg met als basis plezier in bewegings- en sport activiteiten met aandacht voor vitaliteit.
Fit@school heeft als missie het verankeren van de beweegactiviteiten met 5% v.d. netto onderwijstijd binnen het onderwijsprogramma van ROC Tilburg. Zoveel mogelijk verdeeld over alle lesweken van het schooljaar.
(Beoogd)
We richten ons op het bewegingsonderwijs, sport, gezondheid en beroep, waarbij we aandacht besteden/ rekening houden met de ontwikkelingen binnen de bewegingscultuur. Binnen de thematieken proberen we, daar waar mogelijk, een keuzevrijheid te geven aan de student, per locatie, binnen het programma aanbod. Implemented
Perceived (Ge誰nterpreteerd)
Operational (In actie)
(Uitgevoerd) Fit@school biedt een structureel beweeg aanbod voor de 1e en 2e jaars BOL studenten van ROC Tilburg met als basis plezier in bewegingsen sport activiteiten met aandacht voor vitaliteit. Attained
Experiental (Ervaren)
Learned (Geleerd)
(Bereikt)
24
Factoren
Competentie Beslissen en activiteiten initiëren Leiden en beslissen Aansturen Begeleiden Aandacht en begrip tonen Ondersteunen en samenwerken Samenwerken en overleggen Ethisch en integer handelen Relaties bouwen en netwerken Interacteren, beïnvloeden, preOvertuigen en beïnvloeden senteren Presenteren Formuleren en rapporteren Vakdeskundigheid toepassen Analyseren en interpreteren Materialen en middelen inzetten Analyseren Onderzoeken Creëren en leren Creëren en innoveren Leren Plannen en organiseren Op de behoeften en verwachtingen van de "klant"richten Organiseren en uitvoeren Kwaliteit leveren Instructies en procedures opvolgen Omgaan met verandering en aanpassen Aanpassen en aankunnen Met druk en tegenslag omgaan Gedrevenheid en ambitie tonen Ondernemen en presteren Ondernemend en commercieel handelen Bedrijfsmatig handelen
25
26
27
28
29
30
31
32
33
Zie integratie in gehele product en in de bijlages
Zie bijlage 1 voor het curriculum analyse. Zie feedback voor bevraging collega’s in bijlage 6.
Trapmodel heb ik niet, operationalisatie leerdoelen ook niet. Toch denk ik dat ik de theoretische zaken naar concrete voorbeelden heb kunnen vertalen. Zie werkvormen.
Nicole Verhoeven is mijn teamleider. Zij is onder de indruk van het proces en product.
Zie gebruik werkvormen en koppeling aan Hattie (2008)
Ik heb diverse werkvormen gehanteerd. Met name om Flow zoveel mogelijk te behouden in combinatie met de juiste leereffecten. Het ontwerp is zoveel mogelijk overdraagbaar. Ik denk dat ik mij nog pro-actiever kan opstellen. Dit vind ik zelf erg moeilijk. Ik durf wel grenzen op te zoeken van mijn eigen leren maar dit kan ik meer laten zien op mijn blog.
Ik vind het moeilijk om continu creatief te zijn en eigen ideeĂŤn te gebruiken. Dit heb ik zoveel mogelijk geprobeerd. Het opleveren van dit product had creatiever gekund door alles interactief te maken, maar dat is een bewuste keuze geweest vanwege het tijdsbestek. Anders was ik in prezi gaan werken en interactiever gewerkt. 34
Bijlage 8: Literatuur LA1: De Corte, E., & Verschaffel, L. (1999). From interactive small group and classroom learning toward networking minds in a technology-supported collaborative mathematics learning environment. In A. Rogerson (Ed.), Proceedings of the International Conference on Mathematics Education into the 21st Century: Societal challenges, issues, and approaches (Volume I, pp. 147-159). Cairo, Egypt: Third World Forum - Project Egypt 2020 Hattie, J. & Timperley, H. (2007) The Power of Feedback. Review of Educational Research, March 2007, Vol. 77, No. 1, pp. 81–112 doi: 10.3102/003465430298487 Jolles, J. (2007) Over brein en leren: kwaliteit leeromgeving bepalend voor leerproces. Bij de les, 2, 42-45. Ruijters, M., Noorman, S., Rockwell, B. & Simons, J. (2010). Creating Strategic Value Schuit, H., de Vrieze, I., Sleegers, P. (2011). Leerlingen motiveren: een onderzoek naar de rol van de leraar (Rapport 27). Amsterdam: Ruud de Moor Centrum – Open Universiteit. Sierens, E., Soenens, B., Vansteenkiste, M., Goossens, L., Dochy, F. (2006). De authoritatieve leerkrachtstijl: een model voor de studie van leerkrachtstijlen. Pedagogische Studiën, 83, 419-431. LA2 Bosker, R. J. (2005). De grenzen van gedifferentieerd onderwijs. Groningen: Rijksuniversiteit Groningen. De Vries, B. (2007). Vrijheid, blijheid? Over vraaggestuurd leren en flexibele scholen. Girod, J. (2007). Finding Flow: Getting into the Zone at Work. Hattie, J. (2008). Visible Learning. A synthesis of over 800 meta-analyses relating to achievement. Oxon, OX: Routledge. Van den Akker, J.J.H. (2003). Curriculum perspectives: An introduction. In J. van den Akker, W. Kuiper, & U. Hameyer (Eds.), Curriculum landscapes and trends (pp. 1-10). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers. Van de Pol, J., Volman, M. & Beishuizen, J. (2010). Scaffolding in teacher-student interaction: a decade of research. Sawyer, K. (2007). Group Genius. The Creative Power Of Collaboration. Snow, K. Y. (2010). Work relationships that flow: examining the interproposal flow experience, knowledge sharing, and organizational commitment. Claremont, California. 35
Eigen documentatie: De Bruijn, E., Overmaat, M., GlaudĂŠ, M., Heemskerk, I., Leeman, Y., Roeleveld, J., & van de Venne, L. (2005). Krachtige leeromgevingen in het middelbaar beroepsonderwijs: Vormgeving en effecten. Pedagogische StudiĂŤn. (82), 77-95. Dijkstra, A.M., Klarus, R., & Knaapen, R. (z.j.). Progress in Process. VAPRO. Lodewijks, J.G.L.C. (1993). De kick van het kunnen: over arrangement en engagement bij het leren. Inaugurele rede katholieke Universiteit Brabant. Tilburg: MesoConsult. Simons, P. R-J., (2005). Competentiegerichte leeromgevingen in organisaties en hoger beroepsonderwijs. Spencer, L.M., Spencer, S.M. (1993). Competence at work models of superior performance, New York: John Wiley & Sons. Van der Sanden, J. (2004). Ergens goed in worden. Eindhoven: Fontys Hogescholen.
36