Cijfers en rechten

Op de jaarvergadering van 8 juni in VondelCS keken circa 150 aangeslotenen mee naar de cijfers. Bestuursvoorzitter Gerrit Jan Wolffensperger en directeur Vincent van den Eijnde lichtten weer een jaar Pictoright toe: de inkomsten stijgen, de lobby voor gerechtigheid duurt voort.

In het officiële gedeelte van de avond ging het vooral over geldstromen, en hoe Pictoright ervoor wil zorgen dat zo veel mogelijk van dat geld bij de makers terechtkomt. De officiële staatjes in het jaaroverzicht (zie p. 5) laten zien dat dat steeds beter gaat, met aanzienlijk meer inkomsten voor thuiskopie en reprorecht.

E-books

In een terugblik op belangrijke onderwerpen van het afgelopen jaar ging het in de eerste plaats over leenrecht. Vroeger zorgde dat voor een stabiele stroom inkomsten van 1,5 miljoen per jaar, maar de inkomsten dalen. Er worden nou eenmaal steeds minder fysieke boeken uitgeleend. Maar ondertussen wordt wel uitgebreid geëxperimenteerd met het uitlenen van ebooks. En het Europese Hof heeft dit jaar bepaald dat het systeem ‘one copy one user’, waarbij een ebook maar aan één keer tegelijk wordt uitgeleend, onder het leenrecht valt. Daarvoor moet de maker dus via Pictoright een vergoeding krijgen. Alleen zijn de uitgevers samen met de bibliotheken ondertussen bezig met een heel ander systeem: ‘one copy multi user’. Daarbij wordt een boek aan verschillende lezers tegelijk uitgeleend. Het is onduidelijk of dat principe ook onder het leenrecht valt. De betrokken partijen zijn nu samen aan het bekijken hoe deze situatie kan worden opgelost.

Facebook en Instagram

Een tweede actueel punt is het nog altijd ontbreken van een regeling voor beeld op platforms als Facebook, Instagram en Twitter. Dat gaat niet over privéfoto’s, maar over de talloze professionele afbeeldingen die daar ongevraagd op worden geplaatst. Daar verdienen die platforms, bijvoorbeeld via adverteerders, veel geld aan zonder dat de makers er iets van terugzien. Pictoright lobby’t samen met organisaties als Buma bij de regering om een regeling te treffen voor deze zogenoemde ‘Value Gap’. “Er wordt dus aan gewerkt,” zegt directeur Vincent van den Eijnde. “Maar dit soort dingen kost tijd. Het zal nog wel een paar jaar duren voordat hier concrete regels en vergoedingen uit voortkomen.”

Blendle

In het afgelopen jaar heeft Pictoright ook een procedure gevoerd tegen Blendle voor het hergebruik van nieuwsfoto’s op hun website, waar geen vergoeding voor wordt afgedragen aan Pictoright. Het resultaat bestempelt Van den Eijnde als “teleurstellend”. De rechtbank wilde de zaak niet in behandeling nemen en schoof het onderwerp terzijde onder de noemer ‘geen spoedeisend belang’. “De rechtbank had er duidelijk geen zin in,” aldus Van den Eijnde. Dit betekent echter niet het einde van de strijd om de betrokken fotojournalisten te geven waar ze recht op hebben. Pictoright bereidt nu een procedure tegen de Persgroep voor, die wel een deal met Blendle heeft, maar niets doorbetaalt aan de makers.