InFysio-2012-06 by Phytalis

Jaargang 8 | Nummer 6 | 2012

â&#x20AC;&#x153;

Ges tabi lisee Geb rde alan bala cee ns rde stab ilitei t

â&#x20AC;?

Samen bewegen

(Advertorial)

FysioPlus Zwolle

Extra service voor alle patiënten In juni 2011 openden Christan Beltman, Arthur Vennik en Frank Brede inzet Gort de praktijk FysioPlus Zwolle. FysioPlus Zwolle is een praktijk voor (sport)fysiotherapie, manuele therapie, kinderfysiotherapie, oefentherapie Cesar en (top)sportbegeleiding. Naast reguliere zorg begeleidt het team ook medische fitnessgroepen in het trainingscentrum. FysioPlus Zwolle is onderdeel van de Top Health Partners en Fysiotopics, een regionaal en landelijk samenwerkingsverband van fysiotherapiepraktijken. Zij streven gezamenlijk naar optimale kwaliteit van de zorg.

Voor de locatie Fenix schaften Beltman en zijn collega’s de apparatuur van Life Fitness aan. Christan Beltman vertelt: “De gesprekken met de accountmanager verliepen erg prettig. In onze trainingszaal hebben we 15 toestellen uit de Optima Series en de Signature Series opgesteld. De toestellen zijn ideaal voor actieve revalidatie. Ze worden bij ons heel breed ingezet. Het stelt ons goed in staat om de patiënten extra service aan te bieden. Na behandeling kunnen ze bij ons namelijk blijven doortrainen. Voor de ervaren sporters is

Onderscheidende aanpak

Samenwerking intensiveren

de apparatuur namelijk ook heel erg geschikt.

FysioPlus Zwolle bestaat uit vier vestigin-

“Elk van de vier praktijklocaties heeft iets

De apparatuur is duurzaam en van zeer goede

gen in Zwolle. Het grootste deel van de

unieks. Zo biedt de vestiging Fitplaza uit-

kwaliteit. De patiënten zijn heel erg tevreden.

patiëntengroep is orthopedisch patiënt.

stekende mogelijkheden voor revalidatie en

Ze vinden het mooi om te ervaren hoe het

Het team bestaat uit 2 manueel therapeu-

is Landstede uitermate geschikt voor het

lichaam op de oefeningen reageert. De toe-

ten, 2 sportfysiotherapeuten, 6 algemeen

behandelen van topsporters vanwege de

stellen zijn perfect om patiënten individueel

fysiotherapeuten, 1 kinderfysiotherapeut,

goede sportfaciliteiten. We begeleiden onder

op te begeleiden, maar ook erg geschikt voor

een oefentherapeut Cesar en 2 praktijkas-

meer de selectie van de jeugdteams van Fc

het trainen van kleine groepjes ter bevor-

sistentes.

Zwolle, Landstede Volleybal en Basketbal.

dering van de belastbaarheid.” Over de ser-

Maar we behandelen ook veel niet-sporters

vice van Life Fitness is Christan Beltman ook

De zorg van het team van FysioPlus Zwolle

en breedtesporters”, aldus Beltman. In de

tevreden: “Als er iets is met de toestellen dan

kenmerkt zich door de specialistische

toekomst wil het team van FysioPlus Zwolle

weet ik zeker dat er snel iemand langs komt

aanpak met oefentherapie, uitgebreide

de samenwerking met sportverenigingen in

om het probleem te verhelpen. De aftersales

oefenfaciliteiten en een eigen testcen-

de regio intensiveren. Daarnaast streven ze

is perfect geregeld.”

trum. Door de onderscheidende aanpak

naar meer multidisciplinaire samenwerkings-

heeft de praktijk onlangs de PLUS status

verbanden om hun patiënten nog completere

behaald.

zorg aan te kunnen bieden.

www.lifefitness.nl www.lifefitness.nl www.lifefitness.com

In dit nummer

Voorwoord Rebellie

Neurodynamica bij Fysiotherapie (deel 2)

Diagnostiek met neurodynamische testen NVFS nieuws

4 15

De wereld is in beweging! Core balans en versterking bij mensen met chronische lage rugpijn Het Oog van Versus

Toen fysiotherapie nog een ambacht was Casereport osteopathie

Anders belicht: uitstralende rugpijn

16 20 24

Twitter, Facebook, You Tube... Moet ik daar wat mee?

Succesvolle workshop Social Media en fysiotherapie

Een magazine maken is heerlijk werk. Inhoud, informatie en opinie brengen. Actualiteit is niet mogelijk en dat is soms jammer. Op het moment dat dit nummer verschijnt, zijn we met ruim 100 collega’s in Apeldoorn bij elkaar. Met inspirerende voordrachten en discussies optimaal geïnformeerd 2013 ingaan. Geïnitieerd vanuit zorgen voor de toekomst en het vak. Maar ook vanuit kritisch kijken naar huidige ontwikkelingen. Ik had de resultaten van die bijeenkomst graag nu al met u gedeeld. Helaas, maar via Twitter en een digitale nieuwsbrief zullen we dat doen. Volgt u ons al? Rebellie, de titel, is niet zomaar gekozen. Collega’s Riezenbos en Lulofs vragen erom in hun bijdrage (vanaf pagina 20). Het prikkelt me. Persoonlijk stoei ik al tijden met de enorme invloed van epidemiologie in de fysiotherapie. In mijn optiek schaadt deze vorm van onderzoek meer dan dat het vooruit helpt. Mijn exacte bezwaren onder woorden brengen was lastig. Was want nu is er het opiniërend artikel van collega Lulofs en Riezenbos. Zij beschrijven exact wat ik bedoel te zeggen. “Fysiotherapie is behandelen naar het gemiddelde geworden waarbij het individu en de causale verbanden er niet meer toe doen.” Is dit de vooruitgang waar we op zitten te wachten? Ik ben overtuigd van niet, maar ben erg benieuwd naar uw mening. Over de zomer gesproken. De beste tijd om even uit te rusten, afstand te nemen, te bezinnen en de batterij op te laden. Kijk nog eens kritisch naar uw patient-/praktijkcommunicatie. Als fysiotherapeut heb je veel communicatiekracht met impact. Speel daar goed op in. Om u te ondersteunen, bieden we de InFysio visie en expertise op paktijkcommunicatie. Met onze collegiale service naar meer dan 250 praktijken fysiotherapie kennen we al voordelen van communicatie, maar ook zeker alle valkuilen. We hopen dat onze ‘communicatieboom’ inspireert en motiveert. We houden nu een zomerstop. We wensen u een mooie zomer met inspiratie, ontspanning en rebellie!

Robert Hoogland

P.S. Heeft u al ingeschreven voor het InFysio Jaarcongres. Tot 01-07 maar liefst € 150 korting!

Ga naar www.infysio.nl

InTheorie

Neurodynamica bij Fysiotherapie (deel 2)

Diagnostiek met neuro

InTheorie

odynamische testen In dit tweede artikel van een reeks van drie, worden enkele essentiële begrippen besproken die een rol spelen bij diagnosestelling met neurodynamische testen. In de klinische wereld bestaat er veel verwarring over het stellen van een neurodynamische diagnose. Vooral met betrekking tot aspecten zoals: wat is precies een abnormale test, wat betekent dit en wat zijn de implicaties daarvan? Dit artikel beoogt opheldering te geven omtrent dergelijke essentiële zaken. Daarom wordt een diagnostisch algoritme, ofwel pad van Shacklock (2005) beschreven. Tekst origineel: Michael Shacklock

en of neurale technieken al dan niet moeten

Studies omtrent diagnostische effectiviteit bij

Msc

worden toegepast bij behandeling. Daarom

neurodynamische testen hebben goede resulta-

Tekst vertaling en bewerking:

dient neurodynamica de bekende epidemi-

ten laten zien. Twee onafhankelijk van elkaar

InFysio redactie

ologische principes te behelzen waarbij vra-

uitgevoerde onderzoeken toonden aan dat de

gen omtrent diagnostische effectiviteit worden

sensitiviteit scores voor de mediane neurodyna-

Het diagnostisch pad

beantwoord. Bijvoorbeeld; hoe accuraat zijn

mische test 1 bij patiënten met een carpaal tun-

Bij diagnostiek met behulp van neurodynami-

neurodynamische testen bij het stellen van een

nelsyndroom respectievelijk tussen de 82% en

sche testen zijn er verschillende doorslagge-

diagnose? Om deze vraag te kunnen beant-

de 75% ligt (Coveney et.al. 1997) en derge-

vende tussenstappen en vragen die beant-

woorden moet men vier mogelijkheden in

lijke resultaten werden ook aangetoond door

woord moeten worden om een accurate

overweging nemen.

Selvaratnam et. al. (1997). Selvaratnam et al (1994) toonde aan dat met de mediane neuro-

diagnose te verkrijgen. Ten eerste dient de reactie op een neurodynamische test te worden

A. Correct-positief – een positieve test waar-

dynamische test 1 met goede resultaten onder-

geclassificeerd. De stappen daarna bestaan

bij de afwijking daadwerkelijk aanwezig

scheid kon worden gemaakt tussen normale

uit het beslissen of de patiënt een abnormale

IS – correcte diagnose

personen, patiënten waarbij het zeer waar-

of normale reactie laat zien. De laatste vraag

B. Fout-positief – een positieve test waarbij

schijnlijk is dat schouderpijn ontstaat als gevolg

is of de patiënt neurodynamische behandeling

de afwijking NIET aanwezig is - incor-

van musculoskeletale beschadiging en patiën-

nodig heeft of niet.

recte diagnose

ten waarbij het zeer waarschijnlijk is dat neuro-

C. Correct-negatief – een negatieve test In deel II van deze serie over neurodynamica

waarbij de afwijking NIET aanwezig is -

wordt het proces of het diagnostische pad

correcte diagnose

pathische pijn ontstaat als gevolg van post-operatieve complicaties.

besproken waarlangs wij de patiënt meene-

D. Fout-negatief – een negatieve test waar-

Tijdens de evaluatie van diagnostische effecti-

men bij het stellen van een diagnose en beslis-

bij de afwijking aanwezig IS – incorrecte

viteit van de testen bij patiënten met cervicale

sen over behandeling.

diagnose

radiculopathie, toonde Wainner et al (2003) aan dat dit extreem hoge sensitiviteit tot gevolg

Een essentiële vraag is of de patiënt neuro-

Sensitiviteit en speciﬁciteit

had en noemden dit “perfectly sensitive”. Ook

dynamische behandeling of musculoskeletale

Een diagnostische test is effectief wanneer het

toonden zij aan dat radiculopathie uitgesloten

behandeling moet krijgen of een combinatie

hoge scores voor sensitiviteit en specificiteit

was wanneer de test negatief was. Quintner

van beiden?

heeft. Sensitiviteit geeft een positieve test wan-

(1989) ontdekte dat 90% van de patiën-

neer de desbetreffende afwijking aanwezig is.

ten met cervicobrachiale paresthesie na een

Diagnostische effectiviteit

Specificiteit geeft een negatieve test wanneer

motorvoertuigongeluk een abnormale reactie

Essentiële zaken die men tegenkomt bij een

de afwijking er niet is. Hoe hoger de sensiti-

gaven op de mediane neurodynamische test 1.

benadering met neurodynamische testen, gaan

viteit en specificiteit scores, hoe beter de test

Voordat hier overgegaan wordt op de weten-

er niet alleen over of een neurodynamische test

is en des te hoger de diagnostische waarde

schappelijke basis voor diagnosestelling, wor-

niet-normaal is, maar ook of deze normaal is

ervan zal zijn.

den de volgende stellingen gebruikt voor de

SPORT SPORTEN ENREVALIDEER REVALIDEER ALS ALSEEN EENATLEET ATLEETMET METKINESIS. KINESIS. Bij de meeste revalidatie-, preventie- en sport specifieke trainingsBij de meeste revalidatie-, preventie- en sport specifieke trainingsBij deis meeste revalidatie-, preventie-Voor en sport specifieke trainingstrajecten functioneel trainen essentieel. een optimale lichametrajecten is functioneel trainen essentieel. Voor een optimale lichamefunctioneel trainen stabiliteit, essentieel.evenwicht, Voor een optimale lichamelijke trajecten conditie is moeten coördinatie, flexibiliteit, lijke conditie moeten coördinatie, stabiliteit, evenwicht, flexibiliteit, lijkesnelheid, conditie reactievermogen, moeten coördinatie, stabiliteit, evenwicht, flexibiliteit, kracht, cardiovasculaire capaciteit en kracht, snelheid, reactievermogen, cardiovasculaire capaciteit en kracht, snelheid, reactievermogen, cardiovasculaire capaciteit en ademhalingscapaciteit worden getraind. Kinesis maakt het uitvoeren ademhalingscapaciteit worden getraind. Kinesis maakt het uitvoeren ademhalingscapaciteit worden Kinesis getraind.verplaatst Kinesis maakt het uitvoeren van een mogelijk. de nadruk van van van 3D eenbewegingen 3D bewegingen mogelijk. Kinesis verplaatst de nadruk van een 3D bewegingen mogelijk. Kinesis verplaatst nadruk van krachttraining naar functionele bewegingen. Hierdoor is hetde krachttraining naar functionele bewegingen. Hierdoor ismogelijk het mogelijk krachttraining naar functionele bewegingen.lichaam Hierdoor het mogelijk om iedere denkbare beweging van het uitis teuit voeren, om iedere denkbare beweging vanmenselijk het menselijk lichaam te voeren, iedereweerstand denkbare en beweging van hetbeperking menselijkin lichaam uit te voeren, onderom iedere zonder enige deinbewegingsonder iedere weerstand en zonder enige beperking de bewegingsonder iederetrekken, weerstand en zonder enige beperking in opvangen, de bewegingsvrijheid; duwen, oppakken, verplaatsen, gooien, vrijheid; duwen, trekken, oppakken, verplaatsen, gooien, opvangen, vrijheid; duwen, trekken, oppakken, verplaatsen, gooien, opvangen, steunen, lopen, springen. Het oorspronkelijke, fysiologische bewegen steunen, lopen, springen. Het oorspronkelijke, fysiologische bewegen steunen, lopen, springen. Het oorspronkelijke, fysiologische bewegen van de mens staatstaat centraal en dat Kinesis uniek. van de mens centraal enmaakt dat maakt Kinesis uniek. van de mens staat centraal en dat maakt Kinesis uniek.

KINESIS KINESIS KINESIS IN IN DEDE PRAKTIJK PRAKTIJK IN DE PRAKTIJK

laatste is weer belangrijk in het kader van de revalidatie, hierbij vormt de Kinesis een schitlaatste is weer belangrijk in het kader van de revalidatie, hierbij vormt de Kinesis een schitlaatstelaatste inzichten wat betreft oefentherapie en toestel om hierbij mee tevormt werken. toestel is weer belangrijk in het kader van de terend revalidatie, de “Het Kinesis een schitlaatste inzichten wat betreft oefentherapie en terend toestel om mee te werken. “Het toestel artrose,laatste met het accent opwat proprioceptie functie.” nadruktoestel op de agonist-antagonist relatie inzichten betreft oefentherapie en legt deterend om mee te werken. “Het toestel artrose, met het accent op proprioceptie functie.” legt de nadruk op de agonist-antagonist relatie Annatommie Kinesis in voor brede doelhetde lichaam, de proprio- relatie artrose,zet met het accent opeen proprioceptie functie.” binnenlegt nadruken op stimuleert de agonist-antagonist Annatommie zet Kinesis in voor een brede doelbinnen het lichaam, en stimuleert de propriogroep: Annatommie sporters, niet-sporters en oud. “Er zet Kinesis, jong in voor een brede doel- ceptie van het lichaam en het motor re-learning binnen het lichaam, en stimuleert de propriogroep: sporters, niet-sporters , jong en oud. “Er ceptie van het lichaam en het motor re-learning groep: sporters,bekend niet-sporters , jong endieoud. “Er aspectceptie annatommie, Amsterdam van het bewegingspatronen.” lichaam en het motor re-learning zijn zelfs van patiënten van bepaalde annatommie, Amsterdam zijnvoorbeelden zelfs voorbeelden bekend van patiënten die aspect van bepaalde bewegingspatronen.” Amsterdam zijn zelfs voorbeelden bekend van patiënten die aspect van bepaalde bewegingspatronen.” Wouterannatommie, Verhulst, niet hielden van fi tnessapparaten maar wel “De kinesis verschilt met vele andere toestellen Wouter Verhulst, niet hielden van fitnessapparaten maar wel “De kinesis verschilt met vele andere toestellen Wouter Verhulst, niet hielden van fi tnessapparaten maar wel “De kinesis verschilt met vele andere toestellen Hoofd fysiotherapie plezier kregen in het oefenen met de Kinesis omdat het in drie dimensies denkt, zowel het Hoofd fysiotherapie plezier kregen in het oefenen met de Kinesis omdat het in drie dimensies denkt, zowel het Hoofd fysiotherapie kregen in hetPatiënten oefenen met de Kinesis sagittale, omdat het inals drie dimensies denkt,vlak zowel het One enplezier de Kinesis Stations. reageren frontale One en de Kinesis Stations. Patiënten reageren sagittale, frontalehetalstransversale het transversale vlak One op en de de Kinesis. Kinesis Stations. Patiëntenals reageren frontale het transversale vlak De Kinesis One wordt annatommie ingezetingezetzeer goed Het wordt geïntegreerd bij deals oefentherapie. Dit in Dit De Kinesis One bij wordt bij annatommie zeer goed op de Kinesis. Het gezien wordt gezien alswordensagittale, worden geïntegreerd bij de oefentherapie. in Kinesis Onevan wordt bijsporters annatommie ingezet een waardevol zeer goed op de Kinesis. Het wordt gezien als worden geïntegreerd bij de oefentherapie. Dit in binnenDe de revalidatie zowel die op instrument binnen de revalidatie combinatie met het feit er bijna altijd grondbinnen de revalidatie van zowel sporters die op een waardevol instrument binnen de revalidatie combinatie met het feit er bijna altijd grondbinnen de revalidatie van sporters die op eendewaardevol instrument binnenindeoeferevalidatie met bij hetdefeit er bijna vormt altijd grondtopniveau moeten presteren, alszowel niet-sporters effectiviteit en het en plezier gevormd wordt topniveau moeten presteren, als niet-sportersvanwege vanwege de effectiviteit het plezier in oefe-contactcombinatie contact gevormd wordtoefeningen, bij de oefeningen, vormt moeten presteren, als niet-sporters ningen”vanwege de effectiviteit en het plezier in oefecontact gevormd wordt bij de oefeningen, vormt die huntopniveau dagelijkse activiteiten willen hervatten zegt Verhulst. dit toestel een grote meerwaarde bij de functiodie hun dagelijkse activiteiten willen hervatten ningen” zegt Verhulst. dit toestel een grote meerwaarde bij de functiohun dagelijkse activiteiten hervatten ningen” zegt Verhulst. dit toestel een grote meerwaarde bij de functiona eendie operatie. WouterWouter Verhulst legtwillen uit;legt “Dan nele oefentherapie.” na een operatie. Verhulst uit; “Dan nele oefentherapie.” een operatie. Wouterna Verhulst legt uit; “Dan RSCA Anderlecht nele oefentherapie.” moet jena denken aan revalidatie voorste kruismoet je denken aan revalidatie na voorste kruisRSCA Anderlecht moet je denkenrotator aan revalidatie na voorste Anderlecht band reconstructie, cuff repair veleenkruisDecoene, JochenJochen Decoene zet de zet wand voorinfunctioband reconstructie, rotator cuff en repair veleJochenRSCA Jochen Decoene, Decoene de inwand voor functioband reconstructie, rotator cuff repair en vele Jochen Decoene, Jochen Decoene zet de wand in voor functioandereandere ingrepen. De Kinesis wand biedt nele stabilisatie trainingtraining in de drie ingrepen. De Kinesis wand de biedt deHoofd Kinesitherapie Hoofd Kinesitherapie nele stabilisatie in devlakken: drie vlakken: andereom ingrepen. De Kinesisenwand biedt de Hoofd Kinesitherapie nele stabilisatie training in stabilisatie de drie vlakken: mogelijkheid in om alle in richtingen op en een flexie-extensie stabilisatie, laterale mogelijkheid alle richtingen op een flexie-extensie stabilisatie, laterale stabilisatie mogelijkheid om in alle richtingen en op een fl exie-extensie stabilisatie, laterale stabilisatie zeer gedoseerde maniermanier te revalideren. Naast NaastDe kinesis One wordt voetbalclub Anderlecht stabilisatie van romp, en zeer gedoseerde te revalideren. De kinesis Onebij wordt bij voetbalclub Anderlechten rotatie en rotatie stabilisatie van onderste romp, onderste en zeer gedoseerde manier teresultaten revalideren. Naast dagelijks De kinesis One wordt bij voetbalclub Anderlecht en rotatie stabilisatie van romp, onderste en sporters behalen we ook goede bij ingezet als een leidraad binnen de bovenste ledematen. Dit alles kan gebeuren op sporters behalen we ook goede resultaten bij dagelijks ingezet als een leidraad binnen de bovenste ledematen. Dit alles kan gebeuren op sporters behalen we ook goedevan resultaten bij actievedagelijks ingezet een leidraad de een isometrische, bovenste ledematen. Dit alles kan gebeuren op niet-sporters door dedoor toegankelijkheid hetvan het revalidatie of alsals onderdeel binnenbinnen de concentrische, excentrische niet-sporters de toegankelijkheid actieve revalidatie of als onderdeel binnen de een isometrische, concentrische, excentrische niet-sporters door de toegankelijkheid van het preventietraining. actieve revalidatie of als onderdeel binnen de een isometrische, concentrische, excentrische apparaat. Kracht, coördinatie; eigenlijk alle Topsporters (voetballers), en zelfs pliometrische manier. Ook kan apparaat. Kracht, coördinatie; eigenlijk alle preventietraining. Topsporters (voetballers), en zelfs pliometrische manier. Ookmen kan men apparaat. Kracht, coördinatie; eigenlijk alle preventietraining. Topsporters (voetballers), en zelfs pliometrische manier. Ook kan men grond motorische eigenschappen zijn goed spelersspelers en de prof-spelers aangepaste weerstand globaleglobale functiogrond motorische eigenschappen zijntegoed tezowel jeugd, zowelbeloften jeugd, beloften en de prof-spelersmet eenmet een aangepaste weerstand functiomotorische eigenschappen zijn goed te makenzowel jeugd, beloften spelers en de prof-spelers met een aangepaste weerstand globale functiotrainen,grond mits goed geïnstrueerd en gecontrogebruik van de Kinesis wand. nele bewegingspatronen oefenen. trainen, mits goed geïnstrueerd en gecontromaken gebruik van de Kinesis wand. nele bewegingspatronen oefenen. trainen, mits goed geïnstrueerd en gecontromaken van de Kinesis wand. nele bewegingspatronen oefenen. leerd door fysiotherapeut. De begeleiding is zeergebruik waardevol tijdens de revalidatie reageren positiefpositief op de Kinesis leerddedoor de fysiotherapeut. De begeleiding“Kinesis “Kinesis is zeer waardevol tijdens de revalidatie“De sporters “De sporters reageren op de Kinesis door de oefeningen fysiotherapeut. De begeleiding van de“Kinesis is zeer waardevol tijdens de revalidatie “De sporters reageren positief op de Kinesis van deleerd uitgevoerde is belangrijk, sporter”, zegt dhr Decoene. Het toestel omdat het toestel functionele bewegingen van de uitgevoerde oefeningen is belangrijk, van de sporter”, zegt dhr Decoene. Het toestel omdat het toestel functionele bewegingen uitgevoerde oefeningen isenbelangrijk, de sporter”, zegt dhr Decoene. toestel omdat het toestel functionele bewegingen omdat van je indeeen de en delegt devan nadruk op actieve participatie van Het heel die dicht aanleunen bij dagelijkse omdat je inopen een keten open beweegt keten beweegt legt de nadruk op actieve participatie van heelstimuleert stimuleert die dicht aanleunen bij dagelijkse omdatmakkelijk je in een ketenworden beweegt de het lichaam legt devan nadruk op actieve van heel stimuleert diebewegingen, dicht aanleunen bij dagelijkse oefeningen nietopen optimaal uit- en uitdevan sporter. Vanafparticipatie het moment en waar oefeningen makkelijk niet optimaal worden het lichaam de sporter. Vanaf het momenten sport en specifieke sport specifieke bewegingen, ende waar de oefeningen makkelijk niet optimaal worden uithet lichaam van de sporter. Vanaf het moment en sport specifieke bewegingen, en waar de gevoerd. Vooral de verbetering in coördinatie en fysiologische toestand van de blessure sporter dus het nut beter van begrijpt en gevoerd. Vooral de verbetering in coördinatie endat de dat de fysiologische toestand van de blessure sporter dus het nut beter van begrijpt en gevoerd. Vooralisdepositief verbetering in coördinatie en dat de fysiologische toestand vanactieve de blessure sporter dus het nut beter van begrijpt en functioneel gebruik opvallend! Dit wordt er gestreefd naar een aldus Decoene. functioneel gebruik is positief opvallend! Dithet toelaat het toelaat wordt er gestreefd naar een actieveervaart” ervaart” aldus Decoene. functioneel gebruik is positief opvallend! Dit het toelaat wordt er gestreefd naar een actieve ervaart” aldus Decoene.

TECHNOGYM BENELUX BV TECHNOGYM BENELUX BV TECHNOGYM BENELUX BV Rhijnspoor 259 - 2901 LB Capelle a/d IJssel Tel.: +31 (0)10 3222 Rhijnspoor 259 - 2901 LB Capelle a/d-IJssel - Tel.: +31422 (0)10 422 3222 Rhijnspoor 259 2901 LB Capelle a/d IJssel Tel.: +31 (0)10 422 3222 Fax: +31 (0)10 422 2568 E-mail: info_blx@technogym.com Fax: +31 (0)10 422 2568 E-mail: info_blx@technogym.com 6+31 (0)10 422 2568 E-mail: info_blx@technogym.com Fax:

www.technogym.com www.technogym.com www.technogym.com

InTheorie De laatste mythe: Normale zenuwen zijn niet mechanosensitief en abnormale zenuwen wel bespreking van enkele misvattingen met betrek-

wordt gehouden, de bovenstaande mythes in

Zenuwweefsels zijn in feite gewoonlijk mecha-

king tot de klinische toepassing van neurodyna-

twijfel trekt.

nosensitief, wanneer er maar voldoende kracht wordt uitgeoefend (Rosenblueth et al

mische testen (NDT-en).

Mythen over neurodynamische testen

De laatste mythe: “Normale zenuwen zijn niet

1953; Gray en Ritchie 1954; Lindquist et al

mechanosensitief en abnormale zenuwen wel”.

1973; Howe et al 1976, 1977; Smith and

1. Een positieve neurodynamische test betekent dat de test abnormaal is. 2. Een abnormale neurodynamische test betekent dat het zenuwstelsel tegengestelde neurale tensie vertoont. 3. Omdat de zenuwen een tegengestelde neurale tensie vertonen, moeten zij gestrekt worden.

Wetenschappelijk onderzoek mechanische sensitiviteit zenuwen Eén van de belangrijke onderdelen van het omgaan met klinische problemen is het linken van de bekende wetenschappelijk bewezen mechanismen aan de methode van diagnostice-

ren. Daarom volgt hieronder een kort overzicht van het fundamentele wetenschappelijk onderzoek naar mechanosensitiveit van neurale weefsels zodat deze in de context van het gebruik van neurodynamische testen geplaatst kan worden.

Mechanosensitiviteit Mechanosensitiviteit is het belangrijkste mechanisme waardoor het zenuwstelsel een bron van pijn wordt bij bewegingen en houdingen. Het is het gemak waarmee zenuwweefsels actief worden wanneer er mechanische druk op wordt uitgeoefend (Shacklock 2005a, p.64). Hoe mechanosensitiever een zenuw is, des te minder kracht is er nodig om activiteit te veroorzaken.

Gedacht werd dat neuritis en abnormale druk mogelijke oorzaken waren van mechanosensi-

Figuur 2. Slump test voor een geval van lichte lage rugpijn, (A) Nekflexie component, (B) het losla-

tiviteit en dit blijkt bij sommige omstandigheden

ten van nekflexie voor de differentiatie van een neurodynamische component van de lage rugpijn.

juist te zijn. Er zijn echter subtiliteiten en com-

Dit is een algemeen principe en wordt op alle gebieden van het lichaam toegepast (Uit Shacklock

plexiteiten die, wanneer daar rekening mee

2005a, Elsevier, Oxford).

ESP – European Sport Physiotherapy

Clinical Specialist Sports Physiotherapy Werk vanuit je eigen klinische ervaring gecombineerd met een innovatief programma aan verdieping en verbreding van je academische en klinische know-how en vaardigheden.

ESP AT EDUC

ION

W ET

Clinical Specialist

Studielast

De Clinical Specialist wint snel terrein. De Clinical Specialist is geen

Het tweejarige programma sportfysiotherapie kent een studielast

Master, maar specialist vanuit de praktijk. Clinical Specialist sluit

van 910 studiebelastingsuren (32,5 EC’s). Per jaar volgt u drie on-

optimaal aan bij de ambitie om de beste behandelaar te worden.

derwijsweken. Naast de zes onderwijsweken is de studielast gemid-

Op termijn zal de Clinical Specialist ook aansluiting vinden bij de

deld 4-6 uur per week.

Nederlandse ontwikkeling.

“Ontwikkel een benadering vanuit evidence based, probleemoplossend en klinisch

redeneren voor een uitdagende carrière in fysiotherapie en sportgezondheid. Word Clinical Specialist en maak het echte verschil in prestatie, gezondheid en fitheid van huidige en toekomstige patiënten en sporters.

”

Sport & meer

Voor wie

In zes blokken staan vijf doelgroepen centraal:

Deze ESP opleiding is geschikt voor:

• •

• • •

Mensen met een chronische aandoening. Mensen met deconditioneringsproblematiek (het verantwoord activeren van mensen die bijvoorbeeld niet aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen voldoen).

• •

Recreatieve sporters. Prestatiegerichte wedstrijd- en topsporters.

Fysiotherapeuten met affiniteit voor sport Fysiotherapeuten die zich willen verdiepen in de ‘actieve praktijk’ Fysiotherapeuten die laag belastbare mensen optimaal actief willen begeleiden.

€ 5.500

Informatie/inschrijven www.nexus-physiotherapy.eu T 024 - 3010485 Genoemde prijs is BTW vrijgesteld en voor de complete opleiding. Tijdens de opleiding vrijstelling voor behalen acreditatiepunten t/m 2015

InTheorie McDonald 1980; Calvin et al 1982; Wall

wat verhoogde mechanosensitiviteit suggereert.

Structurele differentiatie

en Devor 1983; Burchiel 1984). De onder-

Het essentiële punt is hier dat mechanosensitiviteit

Duidelijke plaatselijke verschillen in anato-

zoeken die dit aangetoond hebben, werden

in zenuwweefsels geen onderscheid maakt tus-

mie en biomechanica kunnen tot gevolg heb-

uitgevoerd op zowel beschadigde als onbe-

sen normaal en abnormaal. Een verschil tussen

ben dat bepaalde gebieden van het lichaam

schadigde axonen van de perifere zenuw,

normale en abnormale mechanosensitiviteit wordt

meer of minder accuraat getest kunnen wor-

zenuwwortels, dorsale wortelzenuwknoop en

alleen bereikt wanneer wordt aangetoond dat het

den dan andere gebieden. Hiervoor is ver-

ruggenmerg en de waargenomen vergelijk-

abnormale zich onderscheidt van het bekende

der onderzoek nodig. Het samenvattende

bare reacties.

normale tijdens neurodynamische testen.

punt is hier dat krachten in zenuwen kunnen

Het is normaal dat neurodynamische testen neurodynamische reacties opwekken Bij de speciale onderzoeksmethode werden

Een positieve test

worden gebruikt als middel om bij lichame-

micro-elektrodes op aparte axonen geplaatst en

Er is sprake van structurele differentiatie wan-

lijk onderzoek te differentiëren tussen neurale

werd de axonale reactie gemeten bij verschil-

neer het neurale weefsel wordt bewogen in

en musculoskeletale weefsels (oftewel structu-

lende fysieke krachten, waaronder druk en ten-

plaats van de aangrenzende musculoskeletale

rele differentiatie). Of de structurele differenti-

sie. De resultaten tonen aan dat nociceptieve,

weefsels, zodat de techniek het zenuwstelsel

atiebeweging specifiek is voor de desbetref-

sympathische

accentueert (Selvaratnam et al 1994; Butler

fende neurale structuur wordt verder gestaafd

2000; Shacklock 2005a, 2005b).

door onderzoek met intramusculaire injecties.

proprioceptieve

neuronen

actief worden in zowel normale als abnormale toestand. Het belangrijkste verschil is dat axonen

Bij personen zonder symptomen injecteerden

in ontstoken zenuwen met minder kracht actief

Bij een carpaal tunnelsyndroom kan bijvoor-

Coppieters et al (2005) de spieren in het

worden dan axonen in normaal weefsel (Eliav et

beeld de nervus medianus bij de pols worden

onderbeen met een hypertonische zoutoplos-

al 2001; Bove et al 2003; Dilley et al 2005) .

bewogen door het uitoefenen van contralate-

sing als plaatselijke pijnopwekkende stof en

rale laterale flexie van de wervelkolom. Een

daarna bekeken zij de reactie op de straight

In klinisch opzicht betekent dit dat een normale

verandering van symptomen bij beweging van

leg raise en de sensibiliserende bewegingen

zenuw actief zal worden en symptomen kan

de nek kan wijzen op een neurodynamisch

en de slump test. Zij toonden aan dat de reac-

vertonen wanneer er hard genoeg aan wordt

mechanisme bij de productie van sympto-

tie op de differentiërende en sensibiliserende

getrokken of op wordt gedrukt. Ook produce-

men. Dit mechanisme werd geverifieerd door

bewegingen (beweging van de nek of interne

ren neurodynamische testen eerder resultaat

McLellan en Swash (1976) die aantoonden

rotatie en adductie van de heup) geen signifi-

in neurale weefsels van de normale personen

dat met beweging van de wervelkolom de ner-

cante veranderingen van symptomen gaf. Dit

en patiënten met neuropathie vinden goede

vus medianus in de onderarm bewogen kan

wees erop dat de mechanismen van sympto-

ondersteuning op de volgende wijze.

worden in plaats van de aangrenzende fas-

men als gevolg van de spierpijn waarschijnlijk

cia en pezen. In dit geval wordt de bovenarm

niet neurodynamisch waren. Op niveau van

Neurodynamische testen bij a-symptomatische

stilgehouden terwijl de nekbeweging wordt

mechanismen bevestigt dit de specificiteit van

personen geven vooral neurale symptomen;

gebruikt om de beweging van de zenuw in de

neurodynamische testen in gevallen van acute

speldenprikken, ongevoeligheid en sympto-

onderarm te bewerkstelligen.

spierpijn.

wortel (Maitland 1979; Lew en Puentedura

Hoewel de musculoskeletale structuren van de

Zoals hierboven besproken, zijn neurodyna-

1985; Kenneally et al 1988; Slater 1988;

onderarm werden stilgehouden, produceer-

mische testen gewoonlijk positief. Dit betekent

Shacklock 1989; Yaxley enand Jull 1991;

den krachten die doorgegeven werden, door

dat het normaal is dat mechanismen van symp-

Flanagan 1993). Ook werd gezien dat de neu-

middel van de nekbeweging langs de plexus

tomen met NTD-en neurodynamisch zijn en dit

ronale activiteit tijdens neurodynamische testen

brachialis en nervus medianus, de specifieke

de bewering dat ‘een positieve test betekent

(bijv. de nervus medianus) toeneemt bij patiën-

beweging van de zenuw in de onderarm. Met

dat er iets mis is met het zenuwstelsel’ in twij-

ten met neuropathische afwijkingen (Nordin et

hoogfrequente ultrasound hebben we aan-

fel trekt. Neurodynamische testen zijn simpel-

al 1984). Hall en Quintner (1996) toonden aan

getoond dat dit ook bereikt kan worden bij

weg een voorbeeld van het uitoefenen van

dat patiënten met radiculaire symptomen van de

de pols en andere lichaamsdelen waaronder

voldoende kracht op het zenuwstelsel zodat

bovenste extremiteiten, drukpijn voelden langs

de voet en de thoracic outlet (Shacklock en

activiteit in de axonen gestimuleerd wordt en

de lijn van neurale weefsels in de extremiteit,

Wilkinson 2001; Shacklock 2005a).

symptomen ontstaan.

men op het gebied van de zenuw of zenuw-

Osteopathie in Amsterdam manuele behandeling van de gehele mens

INHOUD OPLEIDING:

   

Pariëtaal aspect: bewegingsapparaat



Dankzij ons eigen lesgebouw en de samenwerking met het IMC, kan klinisch onderwijs (praktijklessen en stage) gevolgd worden.

   

Craniaal aspect: schedel en zenuwstelsel Visceraal aspect: inwendige organen Integratie naar het gehele menselijke organisme, psychologie en filosofie (concept Osteopathie)

Fulltime en parttime opleiding Tevens: Medische Basisopleiding (propedeuse) en Academie voor Mesologie. Erkenning en accreditatie NRO (register m.r.o.) Accreditatie CRKBO (register onderwijs)

Gezondheid in goede handen E-mail: info@college-sutherland.nl Tel: 020 682 35 15 Open dagen: kijk op www.college-sutherland.nl

Basiscursus FlexchairRBT Schrijf u in voor de tweedaagse cursus op 3 en 17 oktober 2012 via www.veldon.nl, admin@veldon.nl of bel 010 416 93 93 (23 accreditatiepunten en genummerd certificaat op naam).

Osteopathie studeren: leren patiënten lezen

Opleiding tot Osteopaat voor dieren

Mis het niet meer! Maak gebruik van het gemak, betrouwbaarheid en vele euro's voordeel. Pak de kortingen die het gratis Fysio4deel-netwerk aan fysiotherapeuten biedt.

Fysio4deel is gratis en zonder verplichtingen

Kortingen op het gebied van scholing, verzekeringen, kantoorartikelen, trainingsapparatuur en vele andere praktijkbenodigdheden.

• • • •

www.icreo.com

Wilt u weten welke voordelen Fysio4deel u kan bieden, kijk dan op www.fysio4deel.nl

W W W. F YS I O 4 D E E L . N L

Sluit u nu aan bij Fysio4deel en maak direct gebruik van de vele schaalvoordelen. A A N G E S LOT E N L E V E R A N C I E R S :

Webdesign & Video

Financieel voordeel Betrouwbaarheid Exclusiviteit Gemak

InTheorie Normale reactie op neurodynamische testen Een normale reactie op neurodynamische testen is het ontstaan van symptomen in het gebied van de geteste neurale structuur. Bij de mediane neurodynamische test 1 (Rubenach 1985; Kenneally et al 1988; Selvaratnam et al 1994), is strekken de normale reactie en soms zijn er speldenprikken in het gebied van de nervus medianus. Daarnaast veranderen de symptomen met een structurele differentiatiebeweging, wat aangeeft dat de test positief is (Rubenach 1985; Kenneally et al 1988; Selvaratnam et al 1994). Duidelijk is dat er zonder structurele differentiatiebeweging soms geen deugdelijk klinisch

Figuur 3. Een systematische weergave van een stroomdiagram voor diagnosticeren met neurodynami-

bewijs is dat de test een neurodynamische

sche testen. Deel 1. - structurele differentiatie van symptomen of tekenen tijdens een neurodynamische

reactie laat zien en geen musculoskeletale

test, musculoskeletaal of neuraal, deel 2 – zijn ze normaal of niet? Zo ja? Neurodynamica. Deel 3 –

reactie (figuur 2).

Zo niet, classificatie van ‘overte’ abnormale reactie of ‘verborgen abnormale reactie (OAR - openlijk abnormaal) of verborgen abnormaal; ‘covert abnormal response’ (CAR – subtiele vorm van abnorma-

Het bewegingsbereik bij neurodynamische tes-

liteit) (uit Shacklock 2005a, Elsevier, Oxford).

ten varieert nogal. Bij de mediane neurodynamische test 1 kan de extensie van de elleboog volledig zijn of beperkt worden tot 60% minder dan de volledige extensie (Pullos 1986). De reacties op andere neurodynamische testen

n Grotere intensiteit in vergelijking tot de niet aangedane zijde.

Fase 2 – Stel vast of de test positief is of niet – pas structurele differentiatie toe. Als er geen

n De weefselweerstand is aan de aangedane

verandering is in symptomen of tekenen dan is

zijde groter dan aan de niet aangedane

de test negatief of, met andere woorden, de

zijde.

symptomen of tekenen hebben een musculo-

zijn elders in detail vastgelegd (Butler 1991;

n Compenserende bewegingen kunnen voor-

2000; Shacklock 2005a). Symmetrie van

komen tijdens een neurodynamische test.

skeletale oorsprong en daarom kan neurodynamische behandeling passend zijn. Fase 3 – Als de tekenen of symptomen ver-

neurodynamische testen is nog niet uitgebreid onderzocht. Herrington et al (2005) toonde

Veranderingen in weefselweerstand en com-

anderen met de structurele differentiatie, dan

echter aan dat er bij de slump test subtiele ver-

penserende bewegingen zijn soms normaal

is de test positief en kan wijzen op een neuro-

anderingen in bewegingsbereik aan beide

(Coppieters et al 1999) behalve dat zij, in de

dynamisch mechanisme.

kanten kunnen voorkomen, maar deze zijn sta-

abnormale situatie, toegenomen zijn in verge-

Fase 4 – Vraag of de tekenen of symptomen

tistisch gezien niet significant.

lijking met normaal (Coppieters et al 2003).

in ieder geval onderdeel zijn van het betref-

Deze compenserende bewegingen kunnen

fende klinische probleem van de patiënt. Als

dienen om de neurale weefsels te beschermen

het antwoord bevestigend is, dan kan dit wor-

en bilaterale vergelijking noodzakelijk maken.

den gezien als een ‘overt’ (openlijk of duide-

Abnormale neurodynamische test

lijk) abnormaal antwoord. Als het antwoord

Zodra een neurodynamische test positief is ten

ontkennend is, ga den verder met de vol-

in dit stadium, nog geen directe informatie over

Diagnostisch systeem bij neurodynamische testen

het feit of het een normale of abnormale posi-

Bij het koppelen van het basale neuroweten-

Fase 5 - Er vindt een gedetailleerde vergelij-

tieve test is. De volgende factoren leiden tot de

schappelijk onderzoek aan in vivo observa-

king plaats met de contralaterale zijde waar-

conclusie dat een test abnormaal is:

ties van neurodynamische test reacties, is het

bij meer subtiele en verborgen (’covert’) aan-

mogelijk een systeem van techniekgebruik en

wijzingen in overweging worden genomen.

interpretatie toe te passen bij neurodynamische

Hierbij wordt ook gekeken of het bewegings-

testen. Dit systeem is als volgt:

bereik en de weefselweerstand normaal zijn

aanzien van structurele differentiatie, dan is er,

n Afwijkend bewegingsbereik (vaak verminderd) in vergelijking tot de niet aangedane zijde.

of niet, of de symptomen normaal gedistribu-

n Symptomen zijn anders dan de symptomen bij de bekende normale reactie. n Grotere spreiding van symptomen dan normaal.

gende fase.

Fase 1 – Voer de neurodynamische test uit op

eerd worden en/of er eventuele afwijkingen

symptomen of tekenen (bijvoorbeeld weerstand

zijn van de bekende normale reactie.

of een bepaalde bewegingsbeperking).

Ook zo gehecht aan uw bestaande zorgdossier en boekhoudsysteem?

Incura Fysio is dé complete online oplossing voor het gehele zorgproces! • agenda en planner • 300 meetinstrumenten • zorgdossier • facturatie incura.nl • boekhouding +

InTheorie gorie bewegen voordat zij weer herstellen. Dit suggereert dat de verborgen reacties het middelste gedeelte van een spectrum bezetten, tussen ‘ernstig of makkelijk vast te stellen’ en ‘normaal of niet makkelijk vast te stellen’. Door het systematisch passeren van deze bovengenoemde stadia voert de therapeut de benodigde stappen uit die in Figuur 3 zijn weergegeven.

Musculoskeletaal of neuraal 1. Symptomen met structurele differentiatie.

Geen verandering MUSCULOSKELETAAL

Verandering NEURAAL

2. Normaal of niet?

A. Distale glijding

Nee

3. Type abnormale reactie

Openlijk (CAR)

Verborgen (OAR)

Oorzaak abnormale neurodynamische test Het ongelukkige aspect van een abnormale neurodynamische test is dat het niet vanzelf de specifieke oorzaak aangeeft. Een voorbeeld; zenuwontsteking kan een abnormale reactie geven omdat de ontstoken zenuwen makkelijker reageren op de toepassing van kracht, zelf bij lage niveaus (Eliav et al 2001; Bove et al 2003; Dilley et al 2005). Ook kan de oorzaak gelegen zijn in de mechanische interface en druk en irritatie veroorzaken in de neurale structuur van aangrenzende weefsels. Dit kan gebeuren in de vorm van mecha-

B. Proximale glijding

nische dysfunctie van het bewegingssegment,

Figuur 4. Glijdingen voor de nervus medianus en brachiale plexus.

een uitpuilende tussenwervelschijf (Kobayashi et al 2003a, 2003b), hyperactieve spieren

Wanneer de test de klinische symptomen van

of symptomen wijken af van de bekende nor-

(Werner et al 1980, 1985a, 1985b) of er

de patiënt niet reproduceert zijn er twee andere

male reactie, dan kan de test als abnormaal

kan sprake zijn van gewrichtsinstabiliteit die

mogelijkheden:

worden beschouwd. Maar de test kan ook

abnormale druk op het neurale weefsel veroor-

beschouwd worden als een ‘covert’ (verbor-

zaakt. Of er zou een secundair carcinoom kun-

gen of subtiele) abnormale reactie. De reden

nen zijn dat zich verspreidt in de neurale weef-

waarom deze subtiele categorie van abnorma-

sels. Hoewel dit niet altijd het geval is (Erel

liteit wordt opgenomen is dat veel patiënten die

et al 2003), hebben sommige onderzoeken

in eerste instantie duidelijke (‘openlijke’) abnor-

verband gelegd tussen verslechtering van de

male tekenen vertonen (die een uiting kunnen

mechanische functie van de neurale weefsels

Wanneer de test weinig subtiele afwijkingen

zijn van een ernstige, gevoelige of gemakkelijk

en de aanwezigheid van symptomen (Laban

veranderingen laat zien, bijvoorbeeld verande-

op te sporen aandoening) en daarna verbete-

et al 1989; Nakamichi enTachibana 1995;

ringen in bewegingsbereik, weefselweerstand

ren, zich door de ‘verborgen’ of ‘subtiele’ cate-

Valls-Sollé et al 1995; Levy 1999; Kobayashi

A. De test is mogelijk een normale neurodynamische test. B. De test is een subtiele vorm van een abnormale test.

InTheorie et al 2003a, 2003b; Greening et al 2005;

dende dysfuncties geven specifieke tekenen en

Hough et al 2005). Ook is pathologie rond de

symptomen. (Figuur 4).

perifere zenuw in een single case onderzoek in verband gebracht met abnormale neurodynamische testen en operatieve correctie gaf een verbetering van de testen (Shacklock 1996).

Michael Shacklock Msc in Nederland tijdens InFysio Congres Meer over klinische neurodyna-

Wanneer een test eenmaal abnormaal is, is

Samenvatting

het duidelijk dat de volgende stap in de ana-

In dit artikel werden essentiële punten beschre-

mica in musculoskeletale fysio-

lyse het vaststellen van de oorzaak betreft, wat

ven met betrekking tot de diagnosestelling met

therapie?

grondig subjectief en lichamelijk onderzoek

neurodynamische testen. Wat is precies een

komt

vereist. Veel mogelijke oorzaken van neuropa-

positieve test, fout-positieve en fout-negatieve

thodynamica bestaan uit tumoren en zenuw-

resultaten, mechanosensitiviteit, structurele dif-

spreekt

knopen tot abnormale spieren die op zenuwen

ferentiatie, normale en abnormale neurodyna-

drukken (gecontroleerd in Shacklock 1996).

mische testen. Het is duidelijk dat de behan-

verzorgt

delaar deze kernbegrippen moet kennen om

Neurodynamics

Glijdend vermogen van het zenuwsysteem

de diagnose en interpretatie van neurodyna-

2012 (volgeboekt) en maart

mische testen zo accuraat en zo geïntegreerd

Behalve druk, kan ook het glijdend vermogen

mogelijk te maken met behulp van fundamen-

2013. Inschrijven/informatie via

van zenuwen getest worden en sommige glij-

teel en klinisch onderzoek.

Michael

naar

Shacklock

Nederland!

tijdens

het

Hij

InFysio

Congres, 24 november a.s. en een

cursus in

Clinical

november

www.infysio.nl/congres

InNieuws

Opleidingsdag Shockwave therapie in theorie en praktijk Het Nationaal Trainingscentrum echograﬁe (NT-e)

Vaak voorkomende indicaties worden als kapstok gebruikt, zodat u na

organiseert op regelmatige basis de opleidingsdag

afloop aan de hand van concrete behandelvoorbeelden uw praktijkbeslissin-

Shockwave therapie in theorie en praktijk. Deze oplei-

gen kunt nemen. Waar mogelijk worden de casussen getoond met echogra-

dingsdag geeft een breed beeld van shockwave the-

fische verslaglegging. De relatie echografie en shockwave wordt duidelijk.

rapie, gebaseerd op wetenschappelijke informatie en jarenlange internationale ervaring.

Onderwerpen die worden behandeld

• Basisbegrippen en natuurkundige achtergrond • Werkingsprincipes en biologische effecten • Indicaties en contra-indicaties • Dosering • Applicatie en behandeltechniek • Positionering en communicatie • Nazorg en flankerend beleid Voor wie? Voor nieuwe shockwave therapeuten die een goede start willen maken maar ook een uitstekende herhaling en opfrissing voor de ervaren gebruiker. Kijk voor meer informatie en alle cursusdata op www.nt-e.nl

NVFS

De wereld is in beweging! Het zijn onzekere tijden voor de zorgaanbieder en de zorgafnemer! De politiek is sterk in beweging met het halen van de Europa doelstellingen en het op orde krijgen van de economie. Een tijd waarin coalities haalbaar zijn die voorheen niet mogelijk waren. Er keuzes worden gemaakt die voorheen niet bespreekbaar waren. Kortom crisis vraagt om stevige stappen die leiden tot oplossingen die evenwicht creëren en stabiliteit garanderen!

Of het er stabieler van wordt, is maar de

Maar tijden veranderen en vragen om innova-

Dat fysiotherapie er toe doet in de huidige

vraag? Ik heb sterk het gevoel dat de korte

tieve oplossingen die aansluiten bij de wens

maatschappij, daar waren we allemaal van

termijn doelstellingen de boventoon voeren en

uit de maatschappij. Dat vraagt om afscheid

overtuigd een jaar geleden. Echter in de hui-

men snijdt in rechten waarop Nederland jaren-

te nemen van je verhaal van gisteren en te

dige discussies wordt iedereen uit zijn comfort-

lang zijn tradities heeft opgebouwd.

gaan staan voor het verhaal van morgen. Het

zone gehaald en getest op de werkelijkheid

lef hebben om de stappen in het verhaal van

van vandaag. Als je er toe doet tel je mee.

De zorg in Nederland is daar één van. Ik

morgen ook te gaan nemen. Daarmee heeft

Zo niet? Dan val je af en dien je de scher-

zie keuzes van bezuinigingen voorbij komen

het KNGF ook meer mogelijkheden om nieuwe

ven bij elkaar te rapen en opnieuw te gaan

waarbij je afvraagt is dit voor de langer ter-

wegen in te slaan en te bouwen aan een

mijn wel de juiste?

duurzame positie van de fysiotherapie in Nederland.

beginnen. Ik ben van mening dat de fysiothera-

Het betekent wel dat wij ons verhaal op orde

pie er toe doet en een volwassen spe-

moeten hebben. Duidelijke keuzes moeten

ler is in het veld. Maar dan wel op de

maken in de positie die wij willen heb-

waarden en normen van vandaag met

ben. En daarin gaat het naar mijn idee

het gedrag wat daarbij hoort. Staan voor

fout. Op de discussies van Linkedin zie

je verhaal en keuzes maken die daar-

ik teveel argumenten naar voren komen

bij horen. De groeiende discussie over het

die niet meer van deze tijd zijn. Door-

niet meer contracteren is daar een voorbeeld

gaan op de lijn van de afgelopen jaren

Daarvoor hebben we een daadkrachtige ver-

van. Wat mij betreft de uitingsvormen van een

en niets vernieuwends brengen. Ook binnen

enigingsstructuur nodig waarin je snel zaken

beweging naar een volgende fase.

het KNGF hebben we het teveel over lijnen

kan beslissen en uit kan zetten. In deze tijd

die vanuit de jaren daarvoor zijn ingezet en

gaat het immers snel! Binnen de huidige struc-

Als specialist in bewegen weten wij immers dat

niet het gewenste resultaat hebben geleverd.

tuur loopt dat te traag en hebben we vaak

iedere nieuwe stap een start is van een (soms

Vaak vanuit een reactief gedachtegoed. Is dit

al het moment gemist waarop het nodig was

moeizaam revalidatie) proces. Met vallen en

nu gewoonte? Omdat we het altijd zo hebben

te gaan opstaan en bij te sturen. Binnen het

opstaan, maar wel met het gewenste resultaat.

gedaan? Is het gebrek aan collectieve daad-

KNGF zijn we daar nu volop mee bezig en

Dat resultaat is juist één van de kernwaarden

kracht om ons domein op te eisen? Of is het

gaan we de kaderdagen gebruiken om te kij-

van de fysiotherapie.

angst omdat we het niet durven? Ik denk van

ken of we die structuur kunnen vinden. Wij van

alles een beetje. Het is binnen de fysiothera-

de NVFS hebben daar onze ideeën over en

pie moeilijk af te wijken van de begaande

denken daar een passend antwoord op te kun-

Met sportieve groet,

paden. Als je het voornemen hebt, ben je bin-

nen geven. Het brengt ons meer invloed op

Bart Smit

nen enkele minuten bestookt met: “ja maar...”

het beleid en stelt ons in staat over de meest

Voorzitter NVFS

redeneringen die je willen afhouden van de

essentiële zaken mee te praten. De sport staat

stap die je had willen nemen. Daarmee hou-

immers ieder seizoen vol van nieuwe ontwik-

den we ons zelf in de greep om vooral te blij-

kelingen die veelal door trial en error zijn ont-

ven doen waar we al jaren mee bezig zijn.

wikkeld. We zijn dus gewend risico’s te nemen

Hetzelfde!

om vooruit te komen.

InTheorie

Core balans en versterkin

InTheorie

g chronische lage rugpijn Chronische lage rugpijn (‘chronic lower back pain’; ’CLBP’) is één van de meest voorkomende en invaliderende aandoeningen die men als fysiotherapeut tegenkomt. In veel landen is het een van de hoofdoorzaken van verzuim op het werk en een van de belangrijkste oorzaken van langdurige invaliditeit. Ondanks het feit dat deze aandoening veelvuldig voorkomt, spreken de bewijzen van wat nu de beste behandelmethode is elkaar tegen.

In het artikel dat deze maand gepubliceerd is in

Balans van het menselijk lichaam staat in ver-

Ondanks de afname bij beide groepen bleef

het ‘Journal of Orthopaedic and Sports Physical

band met een complexe interactie van visu-

er nog restpijn over wat overeenkomt met het

Therapy’ (JOSPT) werd het gebruik van ‘trunk

ele, vestibulaire en somatosensorische input en

idee dat personen met chronische lage rugpijn

balance’ (balans van de romp) bekeken zoals

gecoördineerde motorische output. Wanneer

niet een gewone bio-anatomische aandoening

deze een rol speelt bij de behandeling van

er een tekort is aan visuele input, dan is er een

hebben, maar een multidimensionale stoor-

CLBP. De onderzoekers die betrokken waren bij

daarmee geassocieerde stoornis van proprio-

nis bestaand uit een combinatie van fysieke,

dit gerandomiseerde klinische onderzoek deel-

ceptie bij het uitvoeren van houdingstaken.

gedrags-, neurofysiologische, cognitieve en sociale factoren. Deze combinatie kan een

den 79 deelnemers in bij óf een experimentele groep, die ‘rompstabiliteit en flexibiliteitoefenin-

Aangetoond is dat dit veroorzaakt kan wor-

voortdurende pijn output veroorzaken zonder

gen deed, óf bij een controlegroep die romp-

den door een verlate reactie van de romp op

weefselbeschadiging maar louter door neuro-

versterkende en flexibiliteitoefeningen deed.

een plotselinge kracht. Ik verwacht dat -bij

complexiteit.

het uitoefenen van activiteiten met gesloten De deelnemers van beide groepen deden hun

ogen- de rompmusculatuur van de persoon

In zijn algemeenheid wijst deze studie erop

oefeningen twee maal per week gedurende 5

in een andere contextuele omgeving wordt

dat de ervaring van invaliditeit en kwaliteit van

weken en daarna werden verschillende resul-

bevraagd die waarschijnlijk beter overeen-

leven bij individuen met chronische lage rugpijn

taten gemeten, waaronder pijn (op een visu-

komt met de functie dan in vergelijking met

kan verbeteren door het uitvoeren van balans-

eel analoge schaal), invaliditeit (middels een

de groep die eenvoudigweg rompstabiliteit-

activiteiten. Ik geloof dat de pijn meer onder

Roland en Morns Vragenlijst) en kwaliteit van

oefeningen deed. Ten tweede, vanwege de

controle kan worden gebracht wanneer ook

het dagelijks leven (gemeten aan de hand van

verlate activatie van de rompmusculatuur bij

rekening gehouden wordt met de andere varia-

de Korte Vragenlijst met 12 onderwerpen).

personen met een voorgeschiedenis met lage

belen die de continue output veroorzaken.

rugpijn, kon door de langere oefentijd van

De resultaten

de balansgroep (30 seconden tot één mi-

Extra: Probeer eens een paar van deze balans-

De romp-balans groep vertoonde statistisch sig-

nuut) waarschijnlijk een betere rekrutering

oefeningen die werden gebruikt door de schrij-

nificante verbeteringen van invaliditeit en kwa-

van rompstabiliserende musculatuur plaats-

vers van dit onderzoek (de oefeningen hadden

liteit van het dagelijks leven. Er was tussen

vinden. Door de personen voor langere tijd

geen naam, maar ik heb ze namen gegeven

de twee groepen geen significant verschil in

in een instabiele situatie te plaatsen, hadden

zodat men ze kan onthouden). Wanneer ze een-

pijn. Volgens mijn interpretatie van dit onder-

de deelnemers meer tijd voor rekrutering van

maal met gemak worden uitgevoerd, voeg dan

zoek denk ik dat er omtrent een aantal zaken

hun romp- en wervelkolomspieren, wat waar-

meer uitdaging toe door de ogen te sluiten!

gespeculeerd kan worden: Ten eerste denk ik

schijnlijk meer overeenkomt met het behouden

dat de balansgroep het beduidend beter deed

van controle van de romp in een normale dy-

dan de controlegroep omdat de onderzoekers

namische omgeving. Ten derde was er ach-

daar verantwoordelijk waren voor visuele feed-

teraf een interventieverandering in de VAS,

back van de deelnemers. De onderzoekers lie-

maar deze was statistisch niet significant bij

ten de balansgroep met gesloten ogen activitei-

vergelijking met de twee groepen. Ik geloof

ten uitvoeren, wat een extra uitdaging vormde

dat dit veroorzaakt wordt doordat een gevoel

bij elke taak (dit werd gedaan zodra de deel-

van angst ten aanzien van de betrokken weef-

nemers de activiteiten met open ogen konden

sels afneemt zodra deze op een gecontroleer-

uitvoeren).

de manier worden geactiveerd.

Klik hier voor foto’s van de oefeningen!

Als er een manier is om effectiever te zijn, waarom zou u die dan niet gebruiken?

Shockwave

Shockwave versterkt de kracht van fysiotherapie! Shockwave therapie toont al jaren een hoge effectiviteit bij behandeling van tendinopathiën, calcificaties, rupturen en fasciopathie plantaris. Diverse studies rapporteren bewezen effectiviteit. Geen wonder dat Fyzzio deze innovatieve therapie naar Nederland haalde. Fyzzio levert zowel radiale als gefocusseerde shockwave, met speciale applicatoren zoals D-actor en V–actor. Internationale topmerken als Gymna ShockMaster en Storz Medical staan garant voor de beste werking. Voor succesvolle toepassing in uw praktijk bieden we tevens een hoog gewaardeerde opleiding. Maar ook op marketinggebied staan we u terzijde; we helpen u met persberichten en begeleiden u desgewenst met de communicatie naar patiënt en verwijzer. Ook hebben we een wachtkamerfilm voor u ontwikkeld. Ervaar het zelf en maak een afspraak voor een vrijblijvende demonstratie of vraag informatie aan. Bel nu of stuur een e-mail en u heeft onze brochure snel in huis.

Duolith SD1 »ultra«

Duolith SD1 »Tower«

ShockMaster 500 aam we n n nieuoorhee v Ned

erlan

Bel 073 59 99 000, mail naar info@fyzzio.nl of ga naar www.fyzzio.nl

Echografie

Shockwave

Medische fitness

Behandelbanken

Fysiotechniek

Opleidingen

Congresprogramma 24 november Tijden

Onderdeel

Spreker

08.15 - 08.45

Inloop

08.45 - 09.00

Opening

Dagvoorzitter Eric Thoomes, PhD candidate

09.00 - 10.00

Centrale sensitatie

Prof. Dr. Jo Nijs

10.00 - 11.00

Biology of Spinal pain

Prof. Dr. Mick Thacker

11.00 - 11.30

PAUZE

Event Hall

11.30 - 12.30

Motor control changes in spinal pain

Prof. Dr. Paul Hodges

12.30 - 13.45

LUNCH

Event Hall

13.45 - 14.45

Neurodynamica practical implications

Michael Shacklock, MSc ppSc, DipPhysio

14.45 - 15.45

Hamstring Injury-overzicht

Carl Askling, PhD, PT

15.45 - 16.15

PAUZE

Event Hall

16.15 - 17.15

Het brein van de therapeut

John van der Meij

17.15 - 18.00

AFSLUITING + BORREL

Event Hall

Jaarcongres Zaterdag 24 november 09.00 - 18.00 uur NBC (Nieuwegeins Business Centre) Blokhoeve 1, 3438 LC Nieuwegein

www.infysio.nl/congres Powered by

KLIK HIER VOOR EEN SFEERIMPRESSIE VAN HET INFYSIO JAARCONGRES 2011!

InDiscussie

Het Oog van Versus

Toen fysiotherapie nog Van oude mensen en de dingen die voorbijgaan…. Tijdens mijn opleiding tot fysiotherapeut heb ik het geluk gehad om op een academie voor fysiotherapie terecht te komen waar docenten rondliepen met hart voor het vak, die passie en inhoud combineerden. Achteraf blijkt dat het een zeldzame combinatie van mensen is geweest die ik zelden meer ben tegengekomen. Het vak fysiotherapie werd als ambacht gezien, de fysiotherapeuten als ambachtslieden opgevoed en uitgerust. Kennis werd overgedragen van meester op gezel, discussies werden nimmer uit de weggegaan, maar juist gestimuleerd.

Tekst: Chris Riezebos en

in handen gaat de fysiotherapeut de oorzaak

biomechanica en de arthrokinematica moet dui-

Ronald Lulofs – Versus (www.versus.nl)

van de coxarthrosis, de bewegingsbeperking

ken om de fysiotherapeutische zorg te kunnen

in de heup, aanpakken. Zo kan de fysiothera-

leveren die van je wordt verwacht. Tegenwoor-

Naast het aloude medische denkmodel zoals

peut de relatie herstellen tussen de (abnormale)

dig noemt men dat overigens hands on therapie.

dat tot dan toe werd gebruikt binnen de fysio-

vorm en de (abnormale) functie met als uitein-

Alsof je zonder gebruik te maken van je handen

therapie werd op de Haagse Academie in

delijk doel het verminderen van de bewegings-

een gewricht in beweging kan krijgen op de

Den Haag het zogenaamde pathofunctioneel

beperking, de pijn en daardoor een verbeterde

wijze die je voorstaat? Destijds was hands on

morfologische model ontwikkeld.

functie zodat bijvoorbeeld bij een coxarthrosis

de normaalste zaak van de wereld, sterker; het

de patiënt met minder pijn kan lopen.

was een voorwaarde voor het geven van ade-

Pathofunctioneel morfologisch model

Hands on

Dit model geeft de fysiotherapie handen en voe-

Het bewegingsapparaat wordt gezien als

ten. De fysiotherapeut kan vanaf dat moment,

levend, adaptief en compenserend en niet als

Causale verbanden

als beïnvloeder van bewegingsfuncties, zijn

een dood, star en vaststaand gegeven. Het

Zo hebben wij ons vak in Den Haag geleerd. Er

handelen gaan onderbouwen. Niet langer gaat

schrikbeeld van de fysiotherapeut als begelei-

wordt in de begin tachtiger jaren van de vorige

hij nutteloze spierversterkende oefeningen voor-

der van herstelprocessen en gevolgentherapeut

eeuw gezocht naar causale verbanden tussen

schrijven aan patiënten met een coxarthrosis.

wordt met dit model in handen afgewend. En

de klacht en de mogelijke biomechanische oor-

Met het patho-functioneel morfologische model

ja, dat betekent dat je daadwerkelijk diep in de

zaak. Niet langer wordt louter een houding

quate fysiotherapie. De tijd van de heilgymnastiek en massage hadden we toch verlaten?

InDiscussie

Alsof je zonder gebruik te maken van je handen, een gewricht in beweging kan krijgen op de wijze die je voorstaat

een ambacht was (versterkte kyfose) of een vermeende ontsteking

De kern van het verschil in opvatting ligt beslo-

Kortom, discussies die nodig zijn voor de inhou-

als oorzaak van een klacht gezien. Gezocht

ten in de vraag: “Maakt ‘de natuur’ ooit wel

delijke ontwikkeling van een vakgebied wer-

wordt naar de oorzaak van de ontsteking of het

eens een foutje?” Wanneer iemand deze

den niet uit de weg gegaan. “Du choc des opi-

grotere verband van de versterkte kyfose.

vraag met ja beantwoordt, behoort hij/zij tot

nions jaillit la lumière”, was het adagium. (Uit

een fundamenteel andere groep dan iemand

de botsing der meningen ontspringt de waar-

die hier nee op zegt.

heid). Het was een waar begin van de verwe-

Er worden pogingen gedaan tot het maken

tenschappelijking van de fysiotherapie.

van bewegingsanalyses zodat verstoorde verhoudingen binnen het bewegingsapparaat met

Meer inhoudelijke discussiepunten waren vra-

hands on technieken zoals mobilisaties kun-

gen en problemen als:

nen worden verholpen. Een in zichzelf logisch

n Na

worden

Wie de huidige fysiotherapie bekijkt en

systeem waardoor de fysiotherapeut als beïn-

gewrichten beperkt beweeglijk, maar het

beschouwt kan niet anders dan tot de conclu-

vloeder van bewegingsfuncties daadwerkelijk

peri-articulaire bindweefsel wordt juist slap-

sie komen dat er van die ‘Haagse’ benadering,

een rol kan spelen bij mensen met klachten van

per.

die denkwijze, bitter weinig terug te vinden is in

het bewegingsapparaat.

een

immobilisatieperiode

Hands on of off?

n Wat is dan de ratio van een mobilisatie the-

de dagelijkse praktijk.

rapie in de vorm van rekken? Dat een mens uiteraard meer is dan alleen dat

n Spierverkortingen blijken uiterst nuttige aan-

Het draait binnen de fysiotherapie om hand

bewegingsapparaat en dat zijn socio en psy-

passingen van de spier aan de gevraagde

off therapie: begeleiding van beweging, coa-

che daar tevens een rol bij spelen is natuurlijk

functie, zowel bij het beoefenen van sport

ching en leefstijlinterventie. Richtlijnen en proto-

evident, maar doet voor de behandelaar – om

als in het dagelijks leven. Waarom zou je

collen zijn standaard en verplicht, zelf naden-

te komen tot een kloppende bewegingsanalyse

die spieren dan “stretchen”?

ken mag alleen als vragenlijsten dat toelaten.

n Arthrosis deformans ontstaat door gehele

En zo wordt mede door de komst van het Elek-

of gedeeltelijke immobilisatie van een

tronsiche Patiënten Dossier het handelen en de

Discussies

gewricht. Wat is dan de zin van spiervers-

denkwijze van de fysiotherapie in hoge mate

Omdat een axioma nu eenmaal (per definitie)

terkende oefeningen? Lijkt dat niet wat erg

bepaald door incompetente beleidsbepalers,

niet valt te bewijzen of te ontkrachten, speelden

veel op het iemand leren fietsen op een fiets

handige softwareleveranciers en marktden-

de emoties vaak ook hoog op tussen de ver-

met lekke banden?

kende zorgverzekeraars.

– op dat moment niet ter zake.

schillende docenten op de Haagse academie.

n Waarom wordt lasertherapie toegepast bij

Immers, over feitelijkheden valt weinig te twis-

bijvoorbeeld een gonarthrosis? Zou het te

Inhoud is ingeruild voor vorm, zorg is ingeruild

ten, over ‘geloof’ des te meer.

donker zijn in dat gewricht?

voor product, fysiotherapie is ingeruild voor

InDiscussie medische fitness. In plaats van een fysiothe-

Waarom hij last heeft van zijn linker heup en niet

Kwaliteit

rapie gestoeld en gebaseerd op het patho-

zijn rechter? En stel dat de patiënt met hoofd-

Is de fysiotherapie anno 2012 niet een veel

functioneel morfologische model is er een bio-

pijn last heeft van een socio probleem zoiets

betere dan anno 1980-1990, is de kwaliteit

psychosociaal model ontwikkeld met daaraan

als een burn-out, hoe kan ik dat dan als fysio-

niet beter geworden met de invoering van het

gekoppeld de ICF standaard oftewel Interna-

therapeut verhelpen? Pseudokennis en pseudo-

Elektronische Patiënten Dossiers, richtlijnen en

tionale Classificatie of Human Functioning.

zorg, dat is het. Dit model gaat voorbij aan

protocollen en output-metingen? Nee, is mijn

De ICF is een internationale classificatie voor

de kracht van de fysiotherapie, het beïnvloe-

stellige antwoord. Er is een een pseudo-weten-

het vastleggen van het functioneren van een

den van functies en daarmee het helpen van

schap ontstaan, gebaseerd op Randomized

persoon in het dagelijks leven en de factoren

mensen met problemen van het bewegingsap-

Clinical Trials die er niet toe doen omdat het

die op dat functioneren van invloed zijn. Dat

paraat. Dit model focust zich op allerlei gebie-

uitgangspunt niet klopt. Het is geen fundamen-

systeem zorgt er voor dat de gezondheidstoe-

den, socio/psycho waarvan een fysiothera-

teel wetenschappelijk onderzoek; het is thera-

stand van mensen moet worden vastgelegd

peut slechts een beperkte kennis mag worden

pie vergelijking.

op drie niveau’s, de welbekende stoornissen,

verondersteld. Zo wordt een schijnzekerheid

Defensieve geneeskunde, dat is het

beperkingen en handicaps. Daar bovenop

geschapen die meetbaar en reproduceerbaar

De Evidence Based Richtlijnen (EB) die vervolgens

moet de fysiotherapeut in gedachten houden

is en dat is waar het heden ten dage om gaat

op de Randomized Clinical Trials zijn gebaseerd

dat de mens, een bio-psycho-sociaal wezen

binnen de fysiotherapie. Niet om daar weer

scoren dan ook alleen de minst slechte behande-

is. Prima, maar valt er ook mee te werken?

lering uit te kunnen trekken zodat er sprake is

ling, maar nooit het beste. De epidemiologen die

Nee natuurlijk; het biopsychosociale model

van inhoudelijke ontwikkeling maar om aan

zich overal hebben ingewerkt en die verantwoor-

dat ten grondslag ligt aan de hedendaagse

te kunnen tonen dat er volgens de ICF richtlij-

delijk zijn voor de opzet van de RCT’s en de EB

fysiotherapie is een mensbeeld waarin de

nen en normen is gewerkt. Defensieve genees-

richtlijnen gaan volledig voorbij aan elke vorm

mens wordt beschouwd als een eenheid van

kunde, dat is het. Ik moet er vooral voor zorgen

van fundamenteel wetenschappelijk onderzoek.

lichaam en geest in een interactie met zijn

dat ik niet afgerekend kan worden door zorg-

Er wordt helemaal niet meer gezocht naar cau-

omgeving waarin lichaam en geest elkaar

verzekeraars en beleidsbepalers. De patiënt

sale verbanden maar naar de grootste gemene

wederkerig beïnvloeden. Een patiënt met

staat op het tweede plan.

delers. Fysiotherapie is behandelen naar het

klachten aan het bewegingsapparaat moet

gemiddelde geworden waarbij het individu en

dan vervolgens op alle drie de niveau’s (bio/

Dat met het biopsychosociale model geen

de causale verbanden er niet meer toe doen. Dat

psycho/sociaal) door de fysiotherapeut wor-

enkele voorspellende waarde kan worden

is het nieuwe vooruitgangsgeloof.

den doorgelicht. Heel knap als dat lukt, maar

gegeven, een eis waar elk model moet aan vol-

dat is natuurlijk kulkoek.

doen, wordt vervolgens door alle betrokkenen

Alsof de uitkomsten van een groep iets kun-

op de koop toe genomen maar we voldoen

nen voorspellen over het ‘individu’, het is

Pseudokennis en Pseudozorg

wel aan de ICF standaarden. In plaats van de

een one-size-fits-all systeem die voorbijgaat

Tegenwoordig moet ik de vraag beantwoor-

barricaden op te gaan en een daadwerkelijk

aan de complexiteit van de fysiotherapie en

den van mijn EPD: Wat is het coping gedrag

zinvol en functioneel model, zoals het patho-

waarvoor geen enkel sluitend bewijs is. Het

van de patiënt, actief of passief? Een afgestu-

functioneel-morfologisch model verder te ont-

levert allemaal wel veel data op waardoor

deerd psycholoog heef wel een aantal sessies

wikkelen om daarmee de inhoud van het vak

men zorg steeds meer als standaardproduct

met de patiënt nodig om tot een zuiver profes-

daadwerkelijk op een hoger plan te brengen,

probeert te omschrijven zodat men greep kan

sioneel oordeel te komen. Ik niet natuurlijk, ik

committeert de fysiotherapie zich aan interna-

krijgen op omzet en fysiotherapeut. Maar om

ben als fysiotherapeut specialist op het gebied

tionale onzin. Waar zijn de rebellen, waar

dit nu als kwaliteit te bestempelen?

van de pycho, het socio en het bio.

zijn de vrijheidsdenkers binnen de fysiotherapie? Waar is hun hoofdkwartier, wie durft, wie

Kwaliteit is natuurlijk uiterst lastig te beschrijven

En wat levert al deze extra informatie mij op?

neemt de handschoen op? Och Haagse Aca-

en te omschrijven, maar in de tachtiger jaren was

Begrijp ik nu beter de klacht van de patiënt?

demie, wat wordt je gemist.

op de Haagse Academie het boek ‘Zen, en de

InDiscussie

Kennis werd overgedragen van meester op gezel.

kunst van het motoronderhoud’ van Robert.M.

Liefde, passie en creativiteit

De huidige Hogescholen leiden de fysiothera-

Pirsig een must. Dat moest gelezen worden,

Het is dit alles dat de fysiotherapie vandaag

peuten op met het adagium Hands off. Hands

daar werd geprobeerd kwaliteit te omschrijven.

de dag ontbeert; liefde voor het vak, inhoud

on behandelen is bijna verboden. Hands off is

Pirsig kwam tot de conclusie dat kwaliteit noch

voorop, passie en creativiteit. Over tien jaar is

de norm, richtlijnen en protocollen dicteren het

objectief, noch subjectief is. Hij veronderstelde

het afgelopen uit. Dan zal de moderne fysiothe-

handelen, zelf nadenken is alleen toegestaan

dat kwaliteit naast geest en materie een derde

rapeut in zijn perfect zittende polo met opdruk,

als ‘afwijking van de richtlijnen’, het beïnvloe-

entiteit vormt. En zo poneerde hij de metafysi-

op zijn gloednieuwe IPad het nieuwste oefen-

den van bewegingsgedrag is het uitgangspunt

sche stelling dat er ten opzichte van object- en

schema uitprinten voor de patiënt die vervolgens

geworden.

subjectervaringen een diepere onderliggende

zijn gang kan gaan in de fitnesszaal en wiens

realiteit bestaat die hij kwaliteit noemt met een

vooruitgang continu wordt gemonitord zodat

De fysiotherapeut is een bewegingsbegelei-

hoofdletter. Alleen al het feit dat leerlingen fysio-

de zorgverzekeraar na 7 behandelingen aan

der/coach/leefstijlinstructeur geworden. De-

therapie werden aangespoord tot het lezen van

kan geven dat volgens de nieuwste Evidence

ze tijd schreeuwt om de Haagse visie op de

dat soort boeken zegt iets over de geest die er

Based richtlijnen de behandeling aan zijn einde

fysiotherapie.

toen op de academie rondwaarde. Het was

is gekomen. Vervolgens kan de patiënt dan met

een tijd van ontdekken, uitproberen, discussi-

een zaklamp op zoek gaan naar iemand die

eren uit liefde voor het vak en uit onbegrensd

daadwerkelijk iets aan zijn beperkte heup kan

Zie ook: www.versus.nl en

verlangen om de fysiotherapie op een hoger

doen. Dergelijke fysiotherapeuten worden een

www.eeuwigacademie.nl/

plan te brengen.

schaars goed, een delicatesse.

Programma

InTheorie

Casereport osteopathie

Anders belicht: uitstralende Deze keer een beschrijving van een casus vanuit de osteopathie. Osteopathie is een gebied waar vele fysiotherapeuten in actief zijn. Kennis van fysiotherapie en osteopathie kan elkaar versterken. De beschrijving van deze casus wil een aanleiding vormen om verder te kijken dan de klassiek genoemde structuren en te realiseren dat het bewegingsapparaat niet los staat van de inwendige organen.

Anamnese en onderzoek

n Positieve Lasègue bij 60o.

Opvallend bij deze patiënte was dat de klach-

n Endorotatiebeperking van de rechter heup

Uitgangssituatie

ten waren begonnen na een bacteriële infectie

n Blokkade van de rechter SI-gewricht

Een patiënte kwam in ons centrum met de diag-

twee jaar geleden. Zij werd hiervoor behan-

n Slagpijn ter hoogte van de rechter lumbale

nose Hernia Nuclei Pulposi (HNP) en als klach-

deld met antibiotica. Uitgebreid onderzoek

ten: lage rugpijn, uitstralende pijnen naar het

bracht het volgende aan het licht:

Tekst: R.K. Muts D.O. / D.M. Osteopaat

Nader onderzoek ter hoogte van de viscera

rechter been tot aan de buitenkant van de voet en een klapvoet. Alle klassieke symptomen van een HNP waren aanwezig, zoals verergering bij drukverhoging en een positieve Lasègue. Zij stond op de wachtlijst voor een operatie.

regio.

n Krachtsverlies van de dorsaalflexoren van

bracht een extreme pijngevoeligheid en sterk verhoogde spanning ter hoogte van de over-

de rechter voet n Licht krachtsverlies van de M. Quadriceps

gang tussen de dunne en de dikke darm. Hier bevindt zich de ileocecale valvule (klep van

rechts.

1. 3. 4. 5. 6. 8. 12. 13. 15. 16. 17. 18. 21. 22.

ileum n.obturatorius ureter a. en v. iliacae externae a. iliaca interna v. iliaca interna lig. sacro-iliaca interossea art. sacro-iliaca n. femoralis m. iliacus fascia iliaca recessus retrocaecalis caecum mesenterium

De fassa van Cunéo en Marcille bevindt zich in deze figuur tussen de fascia van de m. psoas en de ala sacralis.

Fossa van Cuneo en Marchiel, BOUCHET A. & CUILLERET J, Anatomie - Tome 4: L’abdomen, la région rétropéritoneale et Ie petit bassin, Uitg.SIMEP SA, Lyon, 1982

InTheorie

rugpijn n Daarnaast is de valvule ileocecalis verbon-

gens Weischeck2. Direct daarna was de

den met de fossa van Cuneo en Marchiel,

SI-blokkade rechts opgeheven en de positieve

een ruimte tussen de m. psoas major en

Lasègue gereduceerd tot 80o. Patiënte heeft

Anatomie

de m. iliacus. In deze ruimte bevindt zich

huiswerkoefeningen meegekregen om de m.

Anatomisch gezien liggen er vele belangrijke

tevens de n. genito-femoralis.

psoas major te stretchen in combinatie met de

Bauhin), welke belangrijke functies heeft voor de verteringsprocessen.

gehele dorsale spierketen.

structuren direct dorsaal van deze valvule:

Behandeling n De a. iliaca ter hoogte van zijn splitsing naar de a. femoralis. n De urether, verlopend over de m. psoas major. n De plexus lumbosacralis.

De behandeling bestond uit de relaxatie van

Het is van groot belang om musculatuur niet

de m. psoas major, waarna de spanning van

geïsoleerd te oefenen, maar de betreffende

het betreffende gebied verdween. Vervol-

spier op te nemen in de gehele fasciale keten,

gens is via specifieke osteopathische hand-

waartoe de spier behoord. Functioneel en

grepen de ileocecale valvule behandeld vol-

mechanisch gezien behoren spieren tot spierkettingen, die in het dagelijkse leven in een aaneenschakeling van fascilitaties gebruikt worden (3, 4). Anatomisch gezien vormen deze fasciale ketens een netwerk door het gehele lichaam, door Myers de ‘myofasciale meridianen’ genoemd.

Verloop Patiënte is drie maal op deze wijze behandeld in een tijdsbestek van 8 weken. Na deze acht weken waren de HNP-achtige klachten verdwenen, inclusief de uitstraling en de klapvoet. Deze patiënte met de diagnose HNP, had geen operatie-indicatie meer. Positief gezien kunnen wachtlijsten dus een voordeel zijn.

Literatuur` 1. WC Peul et al. Surgery versus Prolonged Conservative Treatment for Sciatica. N Eng J Med 2007;356(22):2245-56. 2. Weischenck J., Traité d’ostéopathie viscérale, Maloine. Paris, 1965 3. Busquet L., Les chaines musculaires - Tome 1, Tronc et colonne cervicale, Editions FrisonRoche. 4. Serge Paoletti, S., The Fasciae: Anatomy Dysfunction and Treatment, Eastland Press, 2006. 5. Myers, Thomas W., Anatomy trains, Myofascial Meridians For Manual And Movement Therapists, Elsevier Health Sciences, mei 2010

Die gedreven fysio geeft meer armslag in onze praktijk Zoekt u een goede fysiotherapeut om uw praktijk- of zorgomgeving te versterken? Wij helpen u snel en soepel aan de professional die perfect in uw plaatje past, voor een tijdelijk of een vast dienstverband. Simpelweg omdat we niet alleen het vak kennen, maar ook de markt én de mensen. www.fydalo.nl

i www.fydalo.nl t 0172 - 233 013 e info@fydalo.nl

wat fysio’s beweegt

Dynamic trakteert...

2 MSU cursusplaatsen bij aanschaf van een nieuw echosysteem

€ 5500,korting bij inruil van een gebruikt echosysteem

Gratis Samsung tablet bij aanschaf van een (s)EMG systeem

ULTRASOUND // EMG // SUPPORT // TRAINING

deze actie geldt van 15 juni t/m 31 augustus 2012, vraag naar de actievoorwaarden

www.dynamic-bv.nl Bedrijvenpark Twente 165L // 7602 KE Almelo The Netherlands // E info@dynamic-bv.nl // T +31 (0)546 658 580

InTraining

Twitter, Facebook, You Tube... Moet ik daar wat mee?

Succesvolle workshop Social Media en fysiotherapie InFysio Academy organiseerde in april voor de eerste keer de workshop social media in de fysiotherapie. Een workshop specifiek gericht op de fysiotherapie. De 15 deelnemers aan deze workshop waren zeer positief. Naast goede informatie was de samenhang van de verschillende mogelijkheden een pluspunt. De waardering was een 4,8 (schaal tot 5).

Mogelijkheden én valkuilen enorm

Reacties deelnemers

De ontwikkeling van sociale media vraagt absolute aandacht. De vraag

“Nuttig, maar vraagt veel tijd en kan soms ‘gevaarlijk’ zijn.”

is dan ook of je er ook zakelijk wat mee moet. Het antwoord is niet een-

“Eerst de website op orde, daarna pas Social Media eraan koppe-

voudig. Het heeft te maken met je doel en je mogelijkheden en vooral

len!”

tijd. In deze workshop zoeken we antwoorden die bij je praktijk pas-

“Als je het doet, cross mediaal werken met als basis je website.”

sen. Met een mooi woord draait het om contentmarketing, de essentie in

Workshop Social Media en fysiotherapie wegens succes herhaald

fysiotherapie. Dat doe je er niet zomaar even bij. Het kan veel opleve-

De workshop Sociale Media en fysiotherapie wordt in 2012 nog een

ren, maar er zijn even zoveel valkuilen.

keer georganiseerd. Waardering: 4,8 (schaal tot 5).

Beoordeling uit de evaluatie

Datum:

Woensdag, 26 september 15.30 – 20.00 uur

100% van de deelnemers gaf aan dat de workshop deels of volledig

Kosten:

€ 50 incl. BTW, cursusmateriaal en catering.

aan verwachting heeft voldaan.

Opmerking: Beperkt aantal deelnemers per workshop.

Vakinhoudelijke aspecten werden beoordeeld met een 4,8 (schaal 1 tot 5).

Inschrijven/informatie

Overall score 4,8 (max. 5).

www.infysio.nl (zie onderste bericht op homepage)

Uw eigen krant slechts 30 sio InFy s j i r p n e d n e * vri t n e c 25 PARA

MED

ISCH

Verlosk u

ndig

en praktijk

CENT

Spo

rt fysioth erapie Fysio

RUM

therapie

12 1

jaar/2

Voet-

en analyse M KLIKloopHIER VOORBEELDEN VOOR anuele therapie Home voedoinpathie & gsadvKRANTEN! EERDER GEMAAKTE ies Al

io InFys d vrien en? word d n p e io vri atis o InFys reer u gr .nl st Regi w.infysio ww

cent

les voo r uw onder é gezondheid én dak

WEG ME

Vern Alstu ieuw blieft end , Doe Verz in b lger er Fysiek ewe othe genoeg ichte rapie! ging Tijd en e voo f fi ciën r ge t e zon Lekk fysio d h er m ther eid apie et e lkaa r be weg en de kra nt van Nieuw Fysiot GROEN Uw bew herapie ENDAAL & zijn bij egingsvragen Fysiospor t. ons of krant in goede han -problemen stelle n wij den! In dez ons voo e r.

Al 23 ja T Nu DIEisVET vetRO LLE nog TJE ar kwa S!g sch atti Topsportb eha litatief voor iede ndeling Kinder reen goede en zijn zorg 3 als puzz 4 Fysioth el tj es erapie voor b alans lic Aanvu llen en h a a m en g verster eest ken

MEDICA L HEAL TH CLIN B R IC

Phys tr oper ac, voor atie komt bij CT S

sioSpo BewFy eegp rt en rogr amma ’s

Samenwerke n aan actief 6

Actief blijv en en verleng verbetert t leven

Mensen

in bewegin

herstel

EDA

* Genoemde prijzen gelden per stuk, zijn exclusief BTW en gebaseerd op minimale oplage van 5.000 stuks.

Westvlietweg 72Z, 2495 AA Den Haag, Tel. (070) 320 61 57, info@infysio.nl, www.infysio.nl

Oefenzaal

Behandelkamers

Oefenzaal

www.mansomfitfloor.nl 28

Wachtruimten

InNieuws

Londen 2012 kiest voor Technogym Technogym is aangesteld als exclusieve leverancier van de Olympische Spelen en Paralympische Spelen in Londen. Technogym levert het materiaal voor de 2.500 vierkante meter grote centrale gym in het olympisch dorp. Daarnaast worden 19 trainingscentra uitgerust met apparatuur. Technogym voorziet in 750 apparaten en meer dan 50 professionele trainers. De gemeente Londen en de Britse overheid lanceren een campagne die de bevolking moet aanzetten tot lichamelijke beweging. Nerio Alessandri, oprichter en president van Technogym: “Wij zijn super trots op deze vijfde benoeming tot official supplier van de Spelen, deze overwinning is te danken aan ons complete team. Het biedt ons de mogelijkheid om het maatschappelijk belang van welzijn uit te dragen en mensen aan te sporen tot bewegen.” Lord Sebastian Coe, viervoudig olympisch medaillewinnaar en voorzitter van organisatiecomité LOCOG: “Wij hebben Technogym geselecteerd vanwege de noodzaak om atleten te kunnen voorzien van de allerbeste technologieën.” Bij de aanstelling speelde niet alleen de kwaliteit van de producten een belangrijke rol, maar ook de aandacht van het bedrijf voor de maatschappelijke bijdrage aan een gezonde levensstijl.

Nieuwe vloer? In de vakantie! Zelfs de fysiotherapie kent seizoenen. In de zomerva-

Mansom Fitfloor, een bedrijf dat gespecialiseerd is in het leveren van

kantie is het meestal wat rustiger. Een goede periode

vloeren voor de fysiotherapie, heeft – om u van dienst te zijn – besloten

om renovatie en onderhoud uit te laten voeren, zoals

om dit jaar tijdens de bouwvakvakantie gewoon door te werken. U en

het vernieuwen van de vloer.

wij kunnen zonder overlast voor patiënten een nieuwe sfeervolle vloer opleveren.

Expertise Mansom Fitfloor is dé expert in het leveren en leggen van vloeren voor de fysiotherapie en de eerstelijns zorg. Onze adviseurs komen graag bij U langs voor de presentatie van geschikte producten, voorbeelden van collega fysiotherapeuten, maar ook voor het maken van een technische analyse. U weet zeker dat tijdens en na de uitvoering U probleemvrij bent. Informatie/voorbeelden Bezoek: www.mansomﬁtﬂoor.nl Bel: 035 – 6550510 voor een adviseur Een sfeervolle vloer zorgt voor tevreden klanten

InFormatie InFysio

vakblad voor ‘bewegende’ fysiotherapie Biedt haar lezers Informatie Inhoud Interactiviteit Gericht op: Het continu bewegende speelveld van de fysiotherapie in haar volledige omvang. Focus is hierbij de actieve benadering van de spanning tussen inhoudelijkheid en ondernemerschap. Doel: Met verschillende redactionele informatieve en inhoudelijke bijdragen en interactieve communicatievormen ondersteuning bieden aan visie- en opinievorming op het gebied van vakinhoudelijkheid en ondernemerschap in de fysiotherapie Hoofdredactie Robert Hoogland De redactie houdt zich het recht voor ingezonden artikelen in te korten. Advertenties en advertorials worden geplaatst buiten de verantwoordelijkheid van de uitgever. Aan dit nummer werkten mee Paula van Dijk Kim Roos Bart Smit

venementen E • •

W e Samen bewegen

n ge gres • Op Con le i d in

Copyright Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of verveelvoudigd, voor welk doel dan ook en op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

•

Adreswijzigingen Uitsluitend doorgeven via e-mail of de website info@infysio.nl www.infysio.nl

Social Med ia

Verschijning en oplage InFysio verschijnt 10 keer per jaar. Oplage 6.000 stuks. InFysio wordt gratis verzonden naar alle beslissers in de fysiotherapie. Aanmelding voor InFysio is alleen mogelijk via www.infysio.nl. InFysio kan ook naar personen of andere instellingen verzonden worden. Daarvoor geldt een jaarabonnement van € 75,– (incl. BTW) per jaar. Dit abonnement kan op elk moment ingaan.

Nie u f• rie sb w

Uitgever Phytalis www.phytalis.nl

agazine •

M • e it

• pp A

Redactie & advertenties Westvlietweg 72-Z 2495 AA Den Haag Tel. (070) 320 61 57 info@infysio.nl www.infysio.nl

InFysio op twitter

InFysio op facebook

@infysio

facebook.com/infysio

Jaarcongres Fysiotherapie Prof Dr Nijs, M. Shacklock MSc, Prof Dr Hodges, Dr M. Thacker, C. Askling PhD, J. vd Meij

al a r t n e C in d n a l r e Ned

f j i r h c s Voorin g kortin

Datum: Zaterdag 24 november 2012 Locatie: NBC Nieuwegein

0 5 1 €

Uw korting: Inschrijving van 09-06 t/m 01-07: Inschrijving van 02-07 t/m 15-07: Inschrijving van 16-07 t/m 29-07: Inschrijving van 30-07 t/m 12-08: Inschrijving van 13-08 t/m 02-09: Inschrijving van 03-09 t/m 23-09:

€ 150 € 125 € 100 € 75 € 50 € 25

kortingscode: INF2012150 kortingscode: INF2012125 kortingscode: INF2012100 kortingscode: INF201275 kortingscode: INF201250 kortingscode: INF201225

Inschrijving, programma en informatie

www.infysio.nl/congres

Bekend maakt bemind Maak kennis met onze

vrijheid

Ken onze plussen en u zult ons minnen! www.matrixfitness.nl

ERVAAR DE PASSIE ACHTER ONZE PRODUCTEN!

Johnson Health Tech. â&#x20AC;&#x201C; de moedermaatschappij van Matrix Fitness â&#x20AC;&#x201C; is een

Al jaren behoort Matrix wereldwijd tot de top drie van leveranciers aan

familiebedrijf. Dat heeft een belangrijk voordeel: de grote mate van vrijheid in

de professionele fitnessmarkt. Dezelfde topkwaliteit waar deze branche al

de interne besluitvoering. Bij de door de beurs gedomineerde bedrijven is de

jaren van profiteert is ook voor uw praktijk beschikbaar. De komende maan-

druk groot om de ongeduldige aandeelhouders ieder kwartaal weer tevreden

den tonen wij u verschillende kenmerken van Matrix zodat u ons beter leert

te stellen. Dit nastreven van snel rendement gaat vaak ten koste van de

kennen. Wordt vervolgd...

langetermijnvisie. Matrix Fitness is niet gevangen in deze gouden kooi, en we gebruiken deze vrijheid om plannen voor de toekomst te maken, te investeren in R&D, het verbeteren van onze service en de kwaliteit van onze toestellen. Wij streven niet naar rendement voor investeerders, dat rendement investeren we graag in een zo hoog mogelijke tevredenheid bij onze klanten. Maak kennis op onze website, of bel voor een persoonlijke kennismaking, 030 24 45 435.

Gouden kooi

Mooi hoor... maar niks voor ons!