ปริญญาโท สาขาวิชาสมุนไพรและผลิตภัณฑ์ธรรมชาติ

หลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (วท.ม.)

สาขาวิชาสมุนไพรและผลิตภัณฑธรรมชาติ (หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2559) ชื่อหลักสูตร ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ

: หลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสมุนไพรและผลิตภัณฑธรรมชาติ : Master of Science Program in Medicinal Plants and Natural Products

ชื่อปริญญาและสาขาวิชา ภาษาไทย (ชื่อเต็ม) (ชื่อยอ) ภาษาอังกฤษ (ชื่อเต็ม) (ชื่อยอ)

: : : :

วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (สมุนไพรและผลิตภัณฑธรรมชาติ) วท.ม. (สมุนไพรและผลิตภัณฑธรรมชาติ) Master of Science (Medicinal Plants and Natural Products) M.Sc. (Medicinal Plants and Natural Products)

โครงสรางหลักสูตร หมวดวิชา 1) หมวดวิชาแกน 2) หมวดวิชาบังคับ 3) หมวดวิชาเลือก 4) หมวดประสบการณวิจัย รวม

หนวยกิต (แผน ก แบบ ก 2) 3 หนวยกิต 14 หนวยกิต 9 หนวยกิต 12 หนวยกิต 38 หนวยกิต

คู มื อ ห ลั ก สู ต ร

ระดับบัณฑิตศึกษา 2559

747

รายวิชาในหลักสูตร

หมวดวิชาแกน กําหนดใหเรียนวิชาบังคับจํานวน 3 หนวยกิต จากรายวิชาตอไปนี้ 0701 705 วิทยาระเบียบวิธีวิจัยสําหรับการวิจัยทางเภสัชศาสตร 3(3-0-6) Research Methodology for Pharmaceutical Research หมวดวิชาบังคับ กําหนดใหเรียนวิชาบังคับจํานวน 14 หนวยกิต จากรายวิชา ตอไปนี้ 0702 701 สัมมนาทางสมุนไพรและผลิตภัณฑธรรมชาติ 1 1(1-0-2) Seminar in Medicinal Plants and Natural Products 1 0702 702 สัมมนาทางสมุนไพรและผลิตภัณฑธรรมชาติ 2 1(1-0-2) Seminar in Medicinal Plants and Natural Products 2 0702 704 พฤกษเคมี 3(2-3-4) Phytochemistry 0702 722 เภสัชอินทรียเคมี 3(2-3-4) Pharmaceutical Organic Chemistry 0702 723 พฤกษศาสตรพื้นบานประยุกต 3(2-3-4) Applied Ethnobotany 0702 724 การใชประโยชนและการทดสอบฤทธิ์ทางชีวภาพ 3(2-3-4) ของผลิตภัณฑธรรมชาติ Applications and Bioactivities of Natural Products หมวดวิชาเลือก ใหเลือกเรียนรายวิชาตามความสนใจ โดยนิสติ แผน ก 2 เลือกเรียน ไมนอยกวา 9 หนวยกิต จากรายวิชาตอไปนี้ 0702 706 เทคนิคการแยกสารจากผลิตภัณฑธรรมชาติ 3(2-3-4) Separation Techniques from Natural Products 0702 708 การพิสูจนหาสูตรโครงสรางทางเคมีของ 3(3-0-6) สารประกอบอินทรีย Chemical Structure Elucidation of Organic Compounds 0702 715 เภสัชกรรมแผนไทยประยุกต 3(2-3-4) Applied Thai Traditional Pharmacy 0702 716 เภสัชกรรมแผนจีน 3(2-3-4) Chinese Traditional Pharmacy 0702 717 เครื่องสําอางจากผลิตภัณฑธรรมชาติ 3(2-3-4) Cosmetics from Natural Products 0702 718 การจัดการธุรกิจดานผลิตภัณฑธรรมชาติ 3(3-0-6) Business Management of Natural Products 0702 725 เทคโนโลยีชีวภาพประยุกตทางสมุนไพร 3(3–0–6) Applied Biotechnology in Medicinal Plants 0702 726 การผลิตและควบคุมคุณภาพยาจากสมุนไพร 3(2-3-4) และผลิตภัณฑธรรมชาติ Production and Quality Control of Herbal Medicines and Natural Products

748

คู มื อ ห ลั ก สู ต ร

ระดับบัณฑิตศึกษา 2559

0702 727 การประกันคุณภาพสมุนไพรและผลิตภัณฑ 3(2-3-4) ธรรมชาติ Quality Assurance of Medicinal Plants and Natural Products หมวดวิชาประสบการณการวิจัย ใหลงทะเบียนวิทยานิพนธ ไมนอยกวา 12 หนวยกิต ตามรายวิชา ตอไปนี้ 0702 789 วิทยานิพนธ 12 Thesis

คําอธิบายรายวิชาหลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

สาขาวิชาสมุนไพรและผลิตภัณฑธรรมชาติ (หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2559) หมวดวิชาแกน 0701 705 วิทยาระเบียบวิธีวิจัยสําหรับการวิจัยทางเภสัชศาสตร3(3-0-6) Research Methodology for Pharmaceutical Research ปรัชญาและแนวคิ ดในการวิ จัย ประเภทของงานวิ จัย และ รูปแบบงานวิจัยตางๆ กระบวนการทําวิจัย การทบทวนวรรณกรรมและ จัดการสารสนเทศโจทยวิจัย คําถามและสมมติฐานการวิจัย วัตถุประสงค การวิจัย กรอบแนวคิดการวิจัย ตัวแปรในการวิจัย ประชากรและตัวอยาง การกําหนดขนาดตัวอยาง การสุมตัวอยาง การพัฒนาและการทดสอบ เครื่องมือที่ใชในการวิจัย การเก็บรวบรวมขอมูล หลักการเบื้องตนทางสถิติ และการวิเคราะหขอมูล จริยธรรมการวิจัย การเขียนรายงานและขอเสนอ โครงการวิจัย Philosophy and concept of research, type of research and research designs, research process, literature review and information management, research problem, research question and research hypothesis, research objective, conceptual framework, research variables, population and sample, sample size determination, sampling method, development and quality testing of research instruments, data collection, basic statistics, data analysis, research ethics, report and proposal writing. หมวดวิชาบังคับ 0702 701 สัมมนาทางสมุนไพรและผลิตภัณฑธรรมชาติ 1 1(1-0-2) Seminar in Medicinal Plants and Natural Products 1 สัมมนาเกี่ยวกับสมุนไพรและผลิตภัณฑธรรมชาติ ภายใต การดูแลของอาจารยทปี่ รึกษา การประเมินและอภิปรายบทความจากวารสาร การใชและการสืบคนแหลงขอมูล ที่ทันสมัย การนําเสนอและการจัดทํา รายงานตามหลักการอางอิง Independent seminar under the direction of a program member, seminar topics focusing on medicinal plants and natural products, evaluation and discussion on scientific literatures, the use of sources of current literatures, techniques of searching scientific literatures, presenting and preparation of reports using reference materials.

0702 702 สัมมนาทางสมุนไพรและผลิตภัณฑธรรมชาติ 2 1(1-0-2) Seminar in Medicinal Plants and Natural Products 2 สัมมนาเปนภาษาอังกฤษวาดวยเรื่องที่เกี่ยวของกับสมุนไพร และผลิตภัณฑธรรมชาติ ภายใตการดูแลของอาจารยที่ปรึกษา การประเมิน และอภิ ป รายบทความจากวารสาร การใช แ ละการสื บ ค น แหล ง ข อ มู ล ที่ทันสมัย การนําเสนอและการจัดทํารายงานตามหลักการอางอิง Independent seminar in English under the direction of a program member, seminar topics focusing on medicinal plant and natural products, evaluation and discussion on scientific literatures, the use of sources of current literatures, techniques of searching scientific literatures, presenting and preparation of reports using reference materials.

0702 704 พฤกษเคมี 3(2-3-4) Phytochemistry ชีวสังเคราะหเบือ้ งตน กลุม ของสารปฐมภูมแิ ละทุตยิ ภูมขิ องพืช ทีม่ คี วามสําคัญทางยา การตรวจสอบเบือ้ งตน การสกัด การแยก วิธวี เิ คราะห กลุมสารสําคัญที่พบในพืช Biosynthesis, the groups of primary and secondary metabolites which are potential in medicinal plants, primary screening, extraction, separation, and analytical methods of the active constituents.

0702 722 เภสัชอินทรียเคมี 3(2-3-4) Pharmaceutical Organic Chemistry โครงสราง คุณสมบัติ ปฏิกิริยา และสเตอริโอเคมีของสาร อินทรียที่ใชเปนยาในกลุมอัลเคน อัลคีน อัลคายน ไดอีน เบนซีล เอริลและ อัลคิลเฮไลด อัลกอฮอล และฟนอล อีเธอรและเอพอกไซด อัลดีไฮดและคี โตน กรดอินทรีย รวมทั้งสารที่เปนอนุพันธของกรดอินทรีย Structures, properties, reaction and stereochemistry of pharmaceutical organic compounds e.g. alkane, alkene, alkyne, diene, benzene, aryl and alkyl halide, alcohol, phenol, ether, epoxide, aldehyde, ketone, carboxylic acid and their derivatives.

คู มื อ ห ลั ก สู ต ร

ระดับบัณฑิตศึกษา 2559

749

0702 723 พฤกษศาสตรพื้นบานประยุกต 3(2-3-4) Applied Ethnobotany พฤกษศาสตรเบื้องตน สัณฐานวิทยาพืช อนุกรมวิธานพืช สมุนไพรจากพืชใบเลี้ยงเดี่ยวและใบเลี้ยงคูในทองถิ่นอีสาน หลักการของ พฤกษศาสตรพื้นบาน อิทธิพลของพืชตอวัฒนธรรมของมนุษย การเก็บ เกี่ยวพืชและการอนุรักษพืช การใชประโยชนจากพืชของชุมชนอีสานเพื่อ เปนอาหารและยา ภูมิปญญาพื้นบานดานสุขภาพ Introduction to botany, plant morphology, plant taxonomy, monocotyledon and dicotyledon medicinal plants in the Northeastern region of Thailand (Isan), principles of ethnobotany, influences of plants on human culture, harvesting and conservation of plants, the use of plants by Isan community for food and medicines, and local wisdom in health.

0702 724 การใชประโยชนและการทดสอบฤทธิ์ทางชีวภาพ 3(2-3-4) ของผลิตภัณฑธรรมชาติ Applications and Bioactivities of Natural Products การใชประโยชนจากพืชสมุนไพรและผลิตภัณฑธรรมชาติเพื่อ เปนยา เครื่องสําอาง และผลิตภัณฑสุขภาพ ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของพืช สมุนไพรและผลิตภัณฑธรรมชาติตอระบบตางๆ ของรางกาย การทดสอบ และการประเมินฤทธิ์ทางชีวภาพของสมุนไพรและผลิตภัณฑธรรมชาติ Applications of herbs and natural products as medicines, cosmetics and health products, pharmacological actions of herbs and natural products on systemic functions of the body, biological activity assays of herbs and natural products. หมวดวิชาเลือก 0702 706 เทคนิคการแยกสารจากผลิตภัณฑธรรมชาติ 3(2-3-4) Separation Techniques from Natural Products เทคนิคการสกัดและการแยกสารสําคัญจากสมุนไพร การ สกัดดวยวัฏภาคของเหลว การสกัดดวยวัฏภาคของแข็ง การสกัดสาร เฉพาะกลุม เทคนิคการสกัดโดยอาศัยหลักการทางซูเปอรคริติคอลฟลูอิด คลืน่ ไมโครเวฟ เคมีไฟฟา และเมมเบรน เทคนิคการแยกทางโครมาโตกราฟ เชน การแยกโดยใชทิลแลยโครมาโตกราฟ การแยกโดยใชการหมุนระนาบ การแยกโดยใชแรงดันระดับกลาง การแยกโดยใชแรงดันระดับสูง Extraction and separation techniques from medicinal plants, solid-liquid extraction, extraction method for individual chemical groups, extraction with supercritical fluids, ultrasounds, microwaves, electrochemical and membrane extraction. Separation technique by chromatography; thin layer chromatography, rotation planar separation, medium pressure separation, high pressure separation.

750

คู มื อ ห ลั ก สู ต ร

ระดับบัณฑิตศึกษา 2559

0702 708 การพิสูจนหาสูตรโครงสรางทางเคมีของ 3(3-0-6) สารประกอบอินทรีย Chemical Structure Elucidation of Organic Compounds เทคนิ ค ทางสเปกโตรสโคป เช น อั ล ตราไวโอเล็ ต วิ ซิ เ บิ ล อินฟาเรด นิวเคลียรแมกนีติกเรโซแนนซ สเปคโตรเมตรีการตรวจสอบ คุณลักษณะของหมูฟงกชัน การพิสูจนเอกลักษณและหาโครงสรางทาง เคมีของสารอินทรียโดยการใชวิธีทางสเปคโตรสโคปการพิสูจนสเตอริโอ ไอโซเมอร Spectroscopic technique: ultraviolet-visible, infrared, nuclear magnetic resonance spectrometry. Characterization of functional groups, identification and structure elucidation of organic substances through the use of spectroscopy. Stereoisomer identification.

0702 715 เภสัชกรรมแผนไทยประยุกต 3(2-3-4) Applied Thai Traditional Pharmacy บทนํ า การแพทย แ ผนไทย แหล ง ของวั ต ถุ ดิ บ ที่ ใ ช เ ป น ยา รักษาโรคเชน พืช สัตว แรธาตุ จุลินทรีย สรรพคุณและรสยาสมุนไพร ความสัมพันธระหวางรสยาและฤทธิท์ างเภสัชวิทยา ฤทธิท์ างเภสัชวิทยาของ สมุนไพร กลไกการออกฤทธิข์ องสมุนไพร ความสัมพันธระหวางสรรพคุณยา ทางแผนไทยและฤทธิท์ างเภสัชวิทยา การตัง้ ตํารับยาจากสมุนไพรเดีย่ ว การ วิเคราะหตํารับยาแผนไทย วิธีการปรุงยาแผนไทย Introduction of Thai traditional medicines, sources of raw materials i.e. medicinal plants, animals, minerals and micro-organisms, uses and tastes of herbal medicines, relationship between tastes and pharmacological activities, mechanisms of substances in herbal medicines, relationship between traditional uses and pharmacological activities, formulation of drugs containing single herb, analysis of Thai traditional preparations, methods for formulating traditional drugs.

0702 716 เภสัชกรรมแผนจีน 3(2-3-4) Chinese Traditional Pharmacy ประวัตกิ ารแพทยจนี โดยสังเขป สาเหตุการเกิดโรค พยาธิวทิ ยา สมุนไพรทีใ่ ชเปนยา การตัง้ ตํารับยาจากสมุนไพรเดีย่ ว ความสัมพันธของสาร เคมีในตํารับยา การแบงชนิดของสูตรตํารับยา รูปแบบของตํารับยา หลักการ รักษาโรคโดยใชสมุนไพร Historical background of the concept of the disorder, etiology and pathology of disorders, Chinese traditional herbal materia medica, methods of preparation and uses of the formulas, the relationship of substances within formulas, classification of the formulas, forms of formulas, methodology of treatment.

0702 717 เครื่องสําอางจากผลิตภัณฑธรรมชาติ 3(2-3-4) Cosmetics from Natural Products หลักการตัง้ ตํารับและการควบคุมคุณภาพเครือ่ งสําอางประเภท ตางๆ ไดแก เครื่องสําอางทําความสะอาด เครื่องสําอางตกแตง เครื่องสําอาง ประเภทอื่นๆ รวมทั้งการประยุกตใชผลิตภัณฑจากธรรมชาติในการผลิต เครื่องสําอาง Principles of formulation and quality assurance of various cosmetics types consisting of cleansing cosmetics, decorative cosmetics and other cosmetics. Application of natural materials as active ingredients and necessities in cosmetics.

0702 718 การจัดการธุรกิจดานผลิตภัณฑธรรมชาติ 3(3-0-6) Business Management of Natural Products ความรูเบื้องตนเกี่ยวกับธุรกิจและธุรกิจเกี่ยวกับผลิตภัณฑ ธรรมชาติ การจัดการโรงงานผลิตผลิตภัณฑจากสมุนไพรและผลิตภัณฑ ธรรมชาติ การตลาดสมุ น ไพรและการแพทย แ ผนไทย ธุ ร กิ จ สปาใน ประเทศไทย Introduction to business in general and natural product business, management of herbal and natural product industries, marketing of herbal and Thai traditional medicines, spa business in Thailand.

0702 725 เทคโนโลยีชีวภาพประยุกตทางสมุนไพร 3(3–0–6) Applied Biotechnology in Medicinal Plants ความรูท วั่ ไปเกีย่ วกับเทคโนโลยีชวี ภาพศัพทเทคนิคและทฤษฎี พืน้ ฐานทีเ่ กีย่ วของการคัดเลือกวัตถุดบิ และควบคุมคุณภาพสมุนไพรโดยใช เทคนิคทางชีวโมเลกุล เทคนิคการปรับปรุงพันธุส มุนไพร การผลิตสมุนไพร โดยอาศัยเทคนิคการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ การประยุกตใชเทคโนโลยีชีวภาพ เพื่อสรางสารทุติยภูมิ General knowledge of biotechnology, technical terms and principles. Plant material selection and quality control using biomolecular techniques, medicinal plant improvement technology, plant tissue culture technique. The application of biotechnology technique for secondary metabolite production.

0702 726 การผลิตและควบคุมคุณภาพยาจากสมุนไพร 3(2-3-4) และผลิตภัณฑธรรมชาติ Production and Quality Control of Herbal Medicines and Natural Products การตัง้ ตํารับ การผลิตและการควบคุมคุณภาพยาจากสมุนไพร และผลิตภัณฑธรรมชาติรูปแบบตางๆ เชน ยาเตรียมรูปแบบของเหลว (ยานํ้าใส ยานํ้าแขวนตะกอน ยานํ้าแขวนละออง) ยาเตรียมรูปแบบกึ่งแข็ง (ครีม โลชั่น ขี้ผึ้งเจล) และยาเตรียมรูปแบบของแข็ง (ยาผง ยาแกรนูล ยาลูกกลอน ยาเม็ด ยาแคปซูล)

Formulation, manufacturing and quality control of herbal medicines and natural products, such as liquid dosage forms (solutions, suspensions, emulsions), semi-solid dosage forms (creams, lotions, ointments, gels) and solid dosage forms (powders, granules, pills, tablets, capsules).

0702 727 การประกันคุณภาพสมุนไพรและผลิตภัณฑ 3(2-3-4) ธรรมชาติ Quality Assurance of Medicinal Plants and Natural Products การควบคุมคุณภาพยาสมุนไพรและผลิตภัณฑธรรมชาติ ดวย วิธีทางกายภาพ ทางเคมี และจุลชีววิทยา การประกันคุณภาพกระบวนการ ผลิต การวิเคราะหการปนเปอ นและการทดสอบความคงตัวของยาสมุนไพร และผลิตภัณฑธรรมชาติ กลไกการสลายตัวของสารสําคัญ และการทํานาย อายุผลิตภัณฑสําเร็จรูป Quality control of herbal drugs and natural products by physical, chemical and microbiological methods, quality assurance for production process, contaminant and stability study of medicines from medicinal plants and natural products, degradation mechanism of active ingredients, expiration date estimation for finished products. หมวดวิชาประสบการณการวิจัย 0702 789 วิทยานิพนธ 12 Thesis ทําการวิจัยทางดานสมุนไพรและผลิตภัณฑธรรมชาติเชิงลึก ทัง้ ดานพฤกษเคมี การศึกษาฤทธิท์ างชีวภาพของสารสําคัญทีไ่ ดจากสมุนไพร และผลิตภัณฑธรรมชาติ การพัฒนาตํารับยาและเครื่องสําอางจากสมุนไพร และผลิตภัณฑธรรมชาติ การควบคุมคุณภาพตํารับยาและเครือ่ งสําอางจาก สมุนไพรและผลิตภัณฑธรรมชาติ เพือ่ แกปญ  หา พัฒนา หรือสรางองคความรู ใหม ตามความสนใจของนิสติ ภายใตการแนะนําและปรึกษาอยางใกลชดิ ของ คณะกรรมการควบคุมวิทยานิพนธ โดยอาศัยความรวมมือเกีย่ วกับวัตถุดบิ สมุนไพร สถานที่และเครื่องมือในกระบวนการผลิตยา รวมทั้งบุคลากรที่ มีความเชี่ยวชาญดานการผลิตยาจากสมุนไพร ระหวางสถาบันวิจัยวลัย รุกขเวช คณะแพทยศาสตรกับคณะเภสัชศาสตร Research in specific areas related to medicinal plants and natural products including phytochemistry, studying bioactivities of bioactive from medicinal plants and natural products, development of pharmaceuticals and cosmetics from medicinal plants and natural products and quality control of pharmaceuticals and cosmetics from medicinal plants and natural products, in-depth original research questions to resolving, developing or generating a new knowledge according to the student’s interest คู มื อ ห ลั ก สู ต ร

ระดับบัณฑิตศึกษา 2559

751