Budownictwo uprzemysłowione (1971-1989)
W 1971 roku przyjęto nowy program budownictwa mieszkaniowego. Zakładał on, że w ciągu 20 lat każda rodzina w Polsce będzie posiadała swoje własne mieszkanie. Wymagało to budowy w ciągu dwóch dekad 7 mln mieszkań. W sukurs miały przyjść nowe techniki prefabrykacji i mechanizacji budownictwa oraz tzw. fabryki domów. Projektowanie architektoniczne zorganizowane w państwowych zespołach oraz skrępowane wytycznymi i normatywami stało się odtąd elementem przemysłu budowlanego i reprezentantem jego interesów38. Z czasem zaczęto zwiększać normatywy, co owocowało podnoszeniem jakości przestrzennej mieszkań, ale tempo i skala inwestycji powodowały znaczny spadek jakości technicznej i różnorodności zabudowy. Nowe osiedla zaczęły coraz częściej powstawać na wolnych terenach podmiejskich, powodując konieczność zapewnienia nowej infrastruktury technicznej, komunikacyjnej i społecznej. Z uwagi na brak środków, wiele takich zespołów przez lata było odcięte od centrum i pozbawione usług. Warto przy tym zauważyć, że w mniejszych osiedlach z lat 60. oddano do użytku porównywalną liczbę mieszkań jak w wielkich zespołach z lat 70.39 W latach 80. narastała potrzeba odejścia od stypizowanej architektury oraz przeskalowanych osiedli na rzecz mniejszych i bardziej różnorodnych struktur, powrotu do podziału na przestrzeń publiczną i półpubliczną, ulicę, pierzeję i podwórko. Nowa zabudowa operowała jednocześnie modułem i systemami budownictwa uprzemysłowionego.
73
