paweł król,
Zdzisław M. Migaszewski
r o d Z a j e , w y s t ę p o wa n i e i g e n e Z a k r Z e M i e n i . Z a r y s p r o b l e M at y k i
Fot. 19. (A) Wychodnia krzemienia. Ożarów, pow. opatowski
Fot. 19. (B) Krzemień ożarowski
gdzie występują w rytmicznie pojawiających się warstwach w postaci buł, powstałych w wyniku rozerwania pierwotnie ciągłych przeławiceń krzemionkowych (Michniak, 1989). Były one przedmiotem eksploatacji w neolicie. Pierwsze informacje o ich eksploatacji w pradziejach pochodzą z 1952 roku, kiedy to przypadkowo natrafiono na puste przestrzenie w ścianach kamieniołomu, określone przez odkrywców jako jaskinie, a w rzeczywistości będące wyrobiskami górniczymi. W połowie lipca 2008 roku Janików odwiedziła grupa badaczy z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk (prof. Romuald Schild, Halina Królik), dr Piotr Włodarczak z krakowskiego oddziału tego Instytutu i dr hab. Jerzy Libera z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Archeolodzy odkryli w litej skale szyb zasypany gruzem skalnym. Ma on głębokość 9,5 m, co stanowi o jego wyjątkowości, ponieważ najgłębsze szyby odkryte w Krzemionkach
Fot. 19. (C) Krzemień ożarowski
osiągają głębokość 9 m. Szyb przecina zwarte warstwy skalne i na dole rozszerza się w komorę. W najbliższej przyszłości rozpoczną się specjalistyczne badania na tym stanowisku (Olszewska, 2008, PAP).
Krzemień jurajski-podkrakowski
Najpospolitszą skałą krzemionkową w południowej części Jury Polskiej (Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej) i na obszarach przyległych są krzemienie. Najczęściej spotykane krzemienie pochodzą z jury górnej (oksfordu), (ryc. 6 ), (fot. 23, 24). Występują w wapieniach oraz w złożu wtórnym w strefie ich wietrzenia oraz w glinach eluwialnych, zlepieńcach i żwirach. We wschodniej części Wyżyny Krakowskiej występują też geologicznie młodsze krzemienie (jak również czerty) w marglach górnokredowych (kampanu) oraz w marglach jeziornych neogeńskich (tortońskich) z doliny rzeki Naramki. Krzemienie mają barwę od żółtawych przez szare do brązowych i czarnych.
31