Paulina Wiśniewska- UKSW- mowa kociego ciała

UNIWERSYTET KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO W WARSZAWIE

WYDZIAŁ BIOLOGII I NAUK O ŚRODOWISKU

Paulina Wiśniewska 76479 Kierunek studiów: Biologia

Sposoby porozumiewania się kotów, mowa kociego ciała

Praca licencjacka Promotor:

Warszawa 2015

1

Załącznik do Zarządzenia Nr 78/2014 Rektora UKSW z dnia 14 listopada 2014r.

Załącznik nr 3 do Zarządzenia Nr 39/2007 Rektora UKSW z dnia 9 listopada 2007r. .........................................................

Imię i nazwisko studenta/studentki .........................................

Nr albumu ........................................................

Wydział ...............................................................

Instytut ..............................................................

Kierunek

Dziekan Wydziału ............................................... ...............................................

OŚWIADCZENIE Świadomy(a) odpowiedzialności prawnej oświadczam, że niniejsza praca dyplomowa została napisana przeze mnie samodzielnie i nie zawiera treści uzyskanych w sposób niezgodny z obowiązującymi przepisami. Oświadczam również, że przedstawiona praca nie była wcześniej przedmiotem procedur związanych z uzyskaniem tytułu zawodowego w żadnej uczelni.

Oświadczam ponadto, że niniejsza wersja pracy jest identyczna z załączoną wersją elektroniczną.

Oświadczam, że poinformowano mnie o zasadach dotyczących kontroli samodzielności prac dyplomowych i zaliczeniowych. W związku z powyższym oświadczam, że wyrażam zgodę na przetwarzanie* moich prac pisemnych (w tym prac zaliczeniowych i pracy dyplomowej) powstałych w toku studiów i związanych z realizacją programu kształcenia w Uczelni, a także na przechowywanie pracy dyplomowej w celach realizowanej procedury antyplagiatowej w ogólnopolskim repozytorium pisemnych prac dyplomowych. ................................................................ podpis studenta

* Przez przetwarzanie pracy rozumie się porównywanie przez system antyplagiatowy jej treści z innymi dokumentami (w celu ustalenia istnienia nieuprawnionych zapożyczeń) oraz generowanie raportu podobieństwa.

OŚWIADCZENIE Oświadczam, że niniejsza praca napisana przez Pana/Panią.........................................................................., nr albumu ........................... została przygotowana pod moim kierunkiem i stwierdzam, że spełnia ona warunki do przedstawienia jej w postępowaniu o nadanie tytułu zawodowego. ............................................................. podpis promotora

2

3

Spis treści 1. Wpływ stresu na charakter, wygląd i zdrowi

6

2. Czy wypuszczać koty z domu, czy też nie?

7

2.1. Czyli w przypadku kota wychodzącego łatwo o zatrucia?

8

2.2. Kontakty z innymi zwierzętami też stanowią zagrożenie?

8

3. Mowa kociego ciała

9

4. O czym miauczy kot?

10

5. Wychowanie kota, a jego charakter

10

6. Jedzenie – czynnik motywujący

11

7. Załatwianie fizjologicznych potrzeb poza kuwetą

12

8. Cierpiący kot

13

4

Wstęp Zachowanie kotów bywa naprawdę fascynujące. Owszem czasami mogą sprawiać nieco kłopotów. Bywa że mają pewne problemy behawioralne i musimy im pomóc. Ale i tak jesteśmy wstanie wszystko im wybaczyć. U kotów możemy wyróżnić zachowania wrodzone i zachowania nabyte. Z tymi pierwszymi zwierzak się rodzi, drugich zaś uczy w ciągu swojego życia. Do kocich zachowań należy również mowa kociego ciała. Patrząc na mruczka, trudno jest więc uwierzyć, że zwierzę to jest też bardzo wrażliwe i ma podobną do człowieka podatność na stres. A przykre następstwa stresu potrafią dać się tak samo we znaki kotom żyjącym na wolności, jak i tym wiodącym bardziej komfortowe życie w naszych domach.

Kocia wrażliwość na stres jest jednak wartością zmienną i zależy od wielu czynników.

Największe znaczenie ma tutaj indywidualna, wrodzona podatność. Kocięta z jednego miotu mogą więc być mniej lub bardziej odporne na stres, a przez to różne mogą być ich reakcje.

Taka podatność może zmieniać się w ciągu życia. Oznacza to, że nie bez znaczenia są tu doświadczenia życiowe nabywane przez zwierzę. Im mniej negatywnych doświadczeń, tym lepiej.

5

1. Wpływ stresu na charakter, wygląd i zdrowie Naturalną reakcją organizmu na stres jest odruch obronny. Zostaje uruchomiony automatycznie po zetknięciu się z czynnikiem stresogennym.

Zwierzę poddane działaniu stresora uruchamia reakcje obronne, próbując usunąć drażniący czynnik i odzyskać utracony komfort. Stawia opór, walczy z jakże groźnym, ale niewidzialnym wrogiem. Niestety bardzo często kot ponosi klęskę. Bodziec stresowy jest tak silny, że zdecydowanie przewyższa próg kociej wrażliwości. W efekcie wyczerpane nierówną walką zwierzę oddaje przywództwo stresowi, a ten bez oporów krok po kroku przejmuje sterowanie nad strefą psychiczną i fizyczną mruczka. Od tej pory nic nie będzie już tak jak dawniej. Kot będzie musiał zmierzyć się z nową sytuacją – z „życiem w szponach stresu”.

Kot znajdujący się w stresie zawsze zachowuje się nietypowo. Ta „nietypowość” może być widoczna na kilku płaszczyznach. Zestresowane zwierzę jest najczęściej apatyczne, lękliwe, niepewne, wycofane. W stresie unika opiekuna, stroni od innych zwierząt, nie wykazuje ani chęci do zabawy, ani nie interesuje się tym, co dzieje się dookoła niego. Zmianie ulec mogą też kocie przyzwyczajenia. Kot może zacząć załatwiać się poza kuwetą, intensywniej znaczyć teren, niszczyć napotkane na swojej drodze przedmioty. Stres może również odbić się na kocim apetycie. Kot może stracić zainteresowanie pożywieniem bądź wręcz przeciwnie – zacząć zjadać nadprogramowe porcje. Mruczkom będącym w stresie zdarzają się również wpadki pielęgnacyjne. Mogą całkowicie zaniedbać swoje obowiązki związane z utrzymaniem czystości. Na skutek zaniedbań ich sierść może stać się brudna, posklejana, skołtuniona, matowa.

Wykres 1. Zależność czynności kota w ciągu doby

6

2. Czy wypuszczać koty z domu, czy też nie?

Na to pytanie niestety każdy sam musi udzielić sobie odpowiedzi.Wszystko zależy bowiem od warunków w domu, w którym mieszka kot, od miejsca zamieszkania oraz od wielu innych czynników.

Opiekunowie kotów domowych, którzy obawiają się wypuszczania ich na dwór, muszą być świadomi tego, że nawet w zamkniętym mieszkaniu ich pupil jest także narażony na szereg pułapek1.

Wbrew pozorom, nasze mieszkania nie są do końca bezpiecznym azylem dla kota.

Szykując dom na jego przyjęcie, musimy pamiętać o tak oczywistych sprawach, jak osiatkowanie okien i balkonu. Trzeba oduczyć się nawyku uchylania okien – nawet tych zabezpieczonych siatką! Wystarczy bowiem chwila nieuwagi i tragedia gotowa. Gdy kot wpada w sidła uchylnego okna, często kończy się to dla niego śmiercią, kalectwem, a w najlepszym wypadku długą i kosztowną rehabilitacją. Tak zwany syndrom otwartego okna, to typowo kocia przypadłość. U kota, który zaklinuje się w uchylonym oknie, dochodzi do ucisku aorty brzusznej, a tym samym do niedotlenienia tylnego odcinka rdzenia kręgowego, co może doprowadzić do przejściowego lub trwałego niedowładu.

Szczególną uwagę trzeba także zwracać na wszystko, co przez przypadek może rozsypać się na podłodze, na otwarte pojemniki z proszkami do prania czy innymi detergentami – kot nie poliże ich celowo, ale jeśli ubrudzi łapki czy futerko, będzie chciał je oczyścić poprzez wylizanie. Bardzo dokładnie musimy wybierać też rośliny doniczkowe, sprawdzać, czy przypadkiem któraś nie jest dla kota trująca (np. dracena, bluszcz, gwiazda betlejemska, skrzydłokwiat, lilia, azalia).Jeżeli jesteśmy jednocześnie miłośnikami zieleni w doniczkach i szczęśliwymi opiekunami kota, możemy ograniczyć ryzyko podgryzania niebezpiecznych roślin poprzez wysiewanie mu specjalnej trawki dostępnej w sklepach zoologicznych lub zwykłego jęczmienia i ustawienie doniczki w miejscu łatwo dostępnym dla zwierzaka.

W domu niebezpieczeństwo jest łatwiejsze do przewidzenia. Trudniej przed nim ustrzec kota na dworze. Koty korzystające z uroków wolności, a mieszkające w domu, są podwójnie narażone na zagrożenia.

2.1. Czy w przypadku kota wychodzącego łatwo o zatrucia?

Niebezpieczne są też trutki wykładane przeciwko myszom i szczurom. Kot może się zatruć po jej zjedzeniu (trutki często celowo mieszane są z karmą, mięsem, przez osoby nieprzychylne kotom) lub po zjedzeniu samego gryzonia, który wcześniej spożył truciznę.

Takie trutki to preparaty o opóźnionym działaniu – efekt może się pojawić nawet dopiero po dwóch tygodniach od spożycia. Najpowszechniej stosowane trutki należą do grupy antykoagulantów (uniemożliwiają krzepnięcie krwi), stąd głównym objawem zatrucia są krwotoki.

Równie szkodliwie mogą działać preparaty do ochrony roślin. Tutaj objawy pojawiają się niemal natychmiast po spożyciu. Mogą być bardzo różnorodne: od ślinotoku, wymiotów, biegunki, drgawek, po objawy neurologiczne. Nie muszę dodawać, że po ich wystąpieniu powinniśmy natychmiast udać się po pomoc do lekarza weterynarii. Jeżeli mamy taką możliwość, powinniśmy zabrać ze sobą również etykietę bądź opakowanie preparatu, który zastosowaliśmy w ogródku, co znacznie ułatwi lekarzowi dalszy tok postępowania.

1

Lek. wet. Urszula Taraska 7

2.2. Kontakty z innymi zwierzętami też stanowią zagrożenie?

Przede wszystkim z innymi kotami – dotyczy to ran i zadrapań prowadzących do ropni. Przyczyną walk jest z reguły obrona terenu lub rywalizacja o kotkę. Istnieje też wiele chorób wirusowych przenoszonych w kontakcie bezpośrednim. Najgroźniejszą i zbierającą największe żniwo jest oczywiście białaczka.

Kontakty z innymi kotami, psami, jeżami to ryzyko zarażenia różnymi pasożytami, jak pchły,świerzbowce uszne i drążące. Wędrówki w wysokich trawach, krzakach i zaroślach to z kolei dobry sposób na złapanie kleszcza.

Reasumując – kot żyjący zgodnie ze swoją naturą jest zdrowszy psychicznie, mniej narażony na nadwagę i choroby z nią związane, ale niestety taki tryb życia niesie ze sobą szereg zagrożeń. Wielu z nich możemy zapobiec, przestrzegając zaleconego przez lekarza weterynarii harmonogramu szczepień, regularnie odrobaczając swojego kota i chroniąc go przed pasożytami zewnętrznymi (na przykład preparatami typu spot-on zabezpieczającymi przed inwazją pasożytów). Każdy kot, szczególnie ten wychodzący, powinien być pod stałą obserwacją opiekuna. Nawet najdrobniejsza zmiana w jego zachowaniu – posmutnienie, brak apetytu, nadmierne pragnienie, bladość błon śluzowych czy małżowin usznych – powinna skłonić nas do szukania przyczyny takiego stanu rzeczy.

Kocięta wydają się być małymi, słodkimi kuleczkami, stworzonymi do pieszczot i głaskania. Tymczasem okres kociego dzieciństwa szybko mija, maleńkie puchate zwierzątko zaczyna dorastać i prezentować nie zawsze pożądane cechy charakteru. Nowe oblicze kota może okazać się dla właściciela zaskakujące, a nawet nieprzyjemne. Kluczem do stwierdzenia, jaki będzie nasz kot gdy dorośnie, jest uważna obserwacja jego zachowań i znajomość ogólnych zasad dotyczących kociej psychiki i charakteru.

8

3. Mowa kociego ciała

Kot nie potrafi mówić, co nie równa się jednak brakowi umiejętności porozumiewania się. Zachowanie kota pozwala mu komunikować się z przedstawicielami swojego gatunku, a także, choć nie bezpośrednio, z człowiekiem. Jeśli wiemy, co oznaczają poszczególne gesty kota, jesteśmy w stanie rozszyfrować jego nastrój, usposobienie i zamiary.

-Najbardziej widocznym sygnalizatorem kociego nastroju jest ogon. Kot będący w dobrym humorze będzie nosił ogon podniesiony i wyprostowany. Zwróćmy uwagę, w jaki sposób kot wita nas, gdy wracamy do domu, albo jak reaguje na wystawianie miski: wtedy ogon jest nie tylko wyprężony, ale również lekko się porusza. Gdy koci ogon luźno zwisa, kot jest spokojny i czuje się dobrze, a gdy coś go przestraszy, jego ogon najeża się, powiększając optycznie swą objętość. Rozdrażnienie sygnalizuje wolno poruszający się koniuszek ogona.

Odwrotnie niż u psów, machanie ogonem to sygnał, że kot jest zły i może zaatakować. 2 Sygnałem możliwego ataku są także uszy, odwrócone do przeciwnika tylną stroną muszli. Zły kot oprócz odwracania uszu na boki, ściąga wargi, a na jego pysku widoczne stają się zmarszczki. Gdy kot sam obawia się, że zostanie zaatakowany, wygina grzbiet w łuk i ustawia się do przeciwnika bokiem, czyniąc wrażenie większego niż w rzeczywistości.

Aby przestraszyć przeciwnika, szczerzy zęby i syczy. Kot w przyjaznym nastroju podnosi wysoko uszy. Gdy coś go zainteresuje, dodatkowo oczy rozszerzają się a wąsy napinają.

Niepokój objawia się ściągnięciem wąsów i położeniem uszu.

Kocie zabawy to również zachowania o istotnym znaczeniu, pozwalające ocenić charakter zwierzęcia. W trakcie walki młody kot uczy się kontrolowania siły ugryzień i respektowania hierarchii w stadzie. Z tego powodu należy reagować już na pierwsze próby ugryzień,i stanowczo się im przeciwstawiać. Socjalizacja kota polega między innymi na zdecydowanym ukróceniu prób zachowań agresywnych.

Pewne typy zachowania najłatwiej zaobserwować, gdy w domu przebywa więcej niż jeden kot. Wszelkie zapasy, pościgi i skoki związane są z obroną własnego terytorium. Kot jako urodzony łowca będzie polował na zabawki, ogon współtowarzysza a nawet na nogi właściciela. Gdy kocięta w pozorowanej walce „boksują się”, uczą się w ten sposób kontrolować własną siłę i nabierają umiejętności w zakresie taktyki walki.

Koty postrzegane są na ogół jako samotnicy, co jednak nie ma wpływu na sposób, w jaki porozumiewają się z innymi zwierzętami czy ludźmi. Do komunikacji z otoczeniem dysponują całą gamą sygnałów i zachowań. Sposoby porozumienia różnią się w zależności od tego, do kogo są skierowane – do człowieka czy do zwierzęcia. Niektóre z metod, np. znaczenie moczem, są trudne do zaakceptowania przez człowieka. Warto pamiętać, że chociaż zwierzę potrafi skojarzyć brzmienie konkretnych wyrazów z określonym działaniem, to jednak najistotniejszym elementem komunikowania się jest ludzki nastrój i mowa ciała.

Kot jest w stanie nie tylko wyczuć radość albo smutek, ale nawet przewidzieć zamiary człowieka.

2

Katarzyna Mackiewicz z Hodowli Kotów Syjamskich Klasycznych i Canadian Sphynx „OceanAspirynka” w Masłońskich k. Częstochowy.

9

4. O czym miauczy kot?

-Dźwięki wydawane przez kota to także sygnalizacja nastrojów i potrzeb. Mruczenie stanowi wyraz zadowolenia i podporządkowania zwierzęcia. Dźwięk ten wydają już kocie niemowlęta, gdy matka po raz pierwszy je karmi. Gdy kot mruczy, oznacza to że czuje przyjemność i satysfakcję. Mruczenie u swojego opiekuna na kolanach to wyraz zaufania, zadowolenia i uległości. Miauczenie, w zależności od intonacji to wyraz żądania (np. pokarmu), pytania, lub skargi. Obcując z kotem na co dzień szybko nauczymy się, co oznaczają poszczególne miauknięcia. Syk i warczenie wykorzystywane są przez kota podczas obrony. Dźwięki te mają na celu odstraszenie i spłoszenie przeciwnika3.

5. Wychowanie kota a jego charakter Niezależnie od opisanych powyżej ogólnych sygnałów komunikacyjnych, każdy kot posiada indywidualne usposobienie i zróżnicowane potrzeby. Rozwój kociej osobowości zależy w dużej mierze od warunków zapewnianych przez właściciela. Istnieje kilka sposobów, aby przekonać się, jakie predyspozycje charakterologiczne ma nasze zwierzę.

Chcąc przekonać się, czy socjalizacja kota przebiega prawidłowo, obserwujmy go z pewnej odległości w rozmaitych sytuacjach życiowych. Jeśli młody kot nie obawia się nieznajomych osób, chętnie biegnie do człowieka, by zacząć bawić się jego sznurówkami lub wspinać na nogę – oznacza to, że proces socjalizacji przebiega prawidłowo. Aby sprawdzić, czy kot nie jest przestraszony lub smutny, rzućmy mu do zabawy kulkę z folii aluminiowej. Zwierzę powinno błyskawicznie zareagować na zabawkę. Jeśli tak się nie dzieje, oznacza to obojętność, która może wynikać ze strachu. Wychowując naszego pupila, należy pamiętać o szacunku do jego potrzeby niezależności. Nie wolno jednak pozwalać mu na wszystko, należy być konsekwentnym. Często zdarza się tak, że ludzie pozwalają kotu na zbyt wiele rzeczy, może on np. chodzić po stole, drapać meble, wyjadać domownikom jedzenie z talerzy. Nadchodzi jednak moment, w którym mają dość krnąbrnego zachowania swojego kota i wybuchają złością, a kiedy się uspokoją, znowu pozwalają pupilowi na wszystko. Takie metody prowadzą do kompletnej dezorientacji i nerwowości u kota oraz powodują, że życie pod jednym dachem staje się naprawdę uciążliwe. Dlatego tak ważne jest ustalenie zasad panujących w domu już na początku, po przyniesieniu kota do domu.

Trzeba być stanowczym i pokazać kto jest ważniejszy w domu. Ucz twojego kota nagradzając go i karząc. Ton twojego głosu powinien dać mu do zrozumienia, czego od niego chcesz. Kotom nie brakuje inteligencji, potrafią wymyślić rozwiązanie problemu i zastosować je. Kota można wiele nauczyć, o ile sam uzna , że jest mu to do czegoś potrzebne. W przeciwnym razie musimy dać za wygraną – nie pomogą ani kary, ani nagrody. Wychowując kota w żadnym razie nie należy stosować bicia. Wrażliwość kota na ból jest olbrzymia, a jego psychika nie znosi przymusu fizycznego. Nie lubi też gdy na niego krzyczymy. Kota należy wychowywać wyłącznie słowami oraz gestem. Zdecydowane ‘nie’, powiedziane niskim tonem jest skuteczne kiedy widzimy, że nasz pupil robi coś czego nie akceptujemy. Ostatecznie możemy psiknąć na niego wodą z rozpylacza do kwiatów.

3

Katarzyna Mackiewicz.

10

6. Jedzenie – czynnik motywujący

Jedni twierdzą, że tak, inni, że absolutnie nie, bo w kocim charakterze nie leży bezwzględne posłuszeństwo.

Tak czy inaczej kota można zmotywować za pomocą smakołyków, nagradzając go za dobre zachowanie.

Stara prawda mówi, że lepsze efekty wychowawcze uzyskamy nagradzając za dobre zachowanie, niż karcąc za złe. Dotyczy to i ludzi, i zwierząt. Nagroda powoduje pozytywne skojarzenia i motywację, podczas gdy kara zniechęca. Poza tym skarcony kot nie zawsze rozumie, dlaczego został ukarany. Częstym błędem jest na przykład przytykanie kotu nosa do jego odchodów, jeżeli załatwił się w nieodpowiednie miejsce. Pomijając upokarzający aspekt tej praktyki, należy wiedzieć, że kot zazwyczaj nie pamięta, że wysikał się poza kuwetą i dlatego nie wie, czemu go karzemy.

Jednym ze sposób nagradzania i motywowania kota jest dawanie mu smakołyków.

Koty lubią jeść, dlatego na pewno zapamiętają, że dostały coś dobrego. Najlepiej, aby smakołyki różniły się od tego, co kot spożywa podczas codziennych posiłków. W ten sposób będzie rozpoznawał, że jest to coś specjalnego, a nie zwykła karma. Nie podawajmy mu jednak tego co sami jemy – nasze jedzenie może kotu szkodzić. Kocich smakołyków szukajmy w sklepach zoologicznych, jest tam ich całkiem szeroki asortyment. Poza tym można zwierzakowi zaoferować to, co lubi najbardziej oraz co powinien jeść jako suplement diety. W ten sposób połączymy przyjemne z pożytecznym, czyli motywację ze zdrowym odżywaniem.

Jedzące koty

11

7. Załatwianie fizjologicznych potrzeb poza kuwetą

O ile inne wybryki można traktować z mniejszym lub większym przymrużeniem oka, ten potrafi wyprowadzić z równowagi najspokojniejszego kociarza.

Przyjęło się mówić, że jeżeli kot nasika np. do butów, to robi to tylko z wrodzonej złośliwości wobec człowieka. Ewentualnie, że jest niewychowany i nie rozumie, że ma załatwiać się w wyznaczonym miejscu. Tak mówią oczywiście tylko ci, którzy wolą inne zwierzęta, jednak my – miłośnicy kotów – musimy pamiętać, że za takim zachowaniem stoją zazwyczaj poważniejsze problemy. I nasza w tym głowa, by je rozwiązać.

Najczęstsze przyczyny załatwiania się w przypadkowych miejscach: ● Problemy zdrowotne (z układem moczowym), ● Zastraszenie przez inne koty (zablokowanie dostępu do kuwety), ● Zła kuweta, ● Nieodpowiednio dobrany żwirek, ● Złe miejsce na kuwetę, ● Zmiana w otoczeniu: nowy dom, nowy członek rodziny, nowy kot w rodzinie, śmierć kogoś w rodzinie, ● Znacząca zmiana w trybie życia domowników (np. ktoś kto był cały czas w domu, nagle zaczyna pracować i koty zostają same).

Jeżeli kot jest zdrowy, trzeba zastanowić się, czy jego problemy nie mają natury psychicznej. Tu czas na mały rachunek sumienia – co ostatnio zmieniło się w domu? Może pojawił się ktoś nowy lub ktoś odszedł? A może kot częściej zostaje sam, czuje się opuszczony i w ten sposób staje się zwrócić na siebie uwagę? Gdy zauważymy potencjalną przyczynę, trzeba spróbować zadbać o nastrój swojego kota, odpowiednio go dopieszczając, zapewniając zabawę i zainteresowanie, oswajając z nową osobą (kotem, zwierzęciem) lub rekompensując mu stratę.

Gdy w domu jest więcej kotów, może liczba kuwet jest zbyt mała? Powinno ich być przynajmniej tyle, ile zwierząt, a najlepiej o jedną więcej. I powinny stać rozstawione po całym domu. Koty najsilniejsze w grupie lubią okazywać dominację poprzez blokowanie dostępu do kuwety. Nie muszą tego robić w widoczny i agresywny sposób, wystarczy, że taki kot siądzie blisko, a słabszy będzie bał się podejść. Rozwiązaniem tej kwestii jest inne rozmieszczenie kuwet w domu lub przeznaczenie jednej tylko dla kota „z problemami” i nie dopuszczanie do tego pomieszczenia innych zwierząt.

Jeżeli jednak dalej nie możemy znaleźć przyczyny, może jest nią sama kuweta?

Szeroki asortyment kociego wyposażenia w sklepach pozwala na częste eksperymenty – w samą kuwetą oraz jej zawartością. Może trzeba kupić inny żwirek? A może mamy kuwetę zabudowaną, do której kot boi się wchodzić? Albo stoi w zbyt ruchliwym miejscu? Spróbujmy postawić ją tam, gdzie kot najczęściej się załatwia i jeśli wtedy będzie z niej korzystał, powoli przesuwajmy ją tam, gdzie być powinna. Nie za szybko, aby kot ponownie nie zaczął się zbuntować.

12

8. Cierpiący kot Ból może być efektem chwilowego urazu, np. po niechcącym nadepnięciu na kocią łapę, jak i objawem poważnej choroby wewnętrznej. Ponieważ kot sam się nie poskarży, że coś go boli, a innych widocznych objawów może nie być, wskazane jest zwracać szczególną uwagę na wszystkie nietypowe zachowania.

Ogólne objawy bólu: ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●

zmiana dziennego harmonogramu, np. kot śpi więcej i o innych porach niż zazwyczaj, unikanie ruchu, ograniczanie go do absolutnego minimum, brak zainteresowanie jedzeniem, czyszczeniem sierści, problemy z wydalaniem, spowodowane niemożnością przyjęcia odpowiedniej pozycji, lizanie, gryzienie bolącego miejsca, tarcie oka (jeżeli boli oko), otrzepywanie bolącej kończyny, brak zainteresowania zabawą, utrata wagi, niepokój, częsta zmiana miejsca, agresja (np. przy dotyku, braniu na ręce), syczenie i prychanie przy próbie dotknięcia bolącego miejsca, „saneczkowanie” (tarcie pupą po podłodze), jeżeli bolą okolice odbytu, wokalizacja – miauczenie, jęczenie (przy bardzo silnym bólu).

Objawy bólu głowy: ● ● ● ●

potrząsanie głową, przyciskanie jej do przedmiotów, ścian, tępe spojrzenie, mrużenie oczu.

Równianie matematycznie, wykazujące zależność chorób między kotami:

√

13

Objawy bólu kręgosłupa: ● ● ● ● ● ●

unikanie dotyku, zwłaszcza na grzbiecie, kulenie, drżenie, wyginanie grzbietu, przyjmowanie nietypowej pozycji, problemy z wydalaniem, problemy z chodzeniem.

Objawy bólu wewnętrznego: ● ● ● ●

napinanie mięśni, przyjmowanie nietypowej pozycji, układanie się w kłębek, nawet jak kot nie śpi, agresja.

Jeżeli zauważamy powyższe objawy lub podejrzewamy, że kota coś boli, najlepiej jest udać się do weterynarza. Dostępne metody uśmierzania bólu u zwierząt z dużym prawdopodobieństwem przyniosą kotu ulgę, a lekarz pomoże wrócić mu do zdrowia.

Chory kot- wygląd

14

Bibliografia

1. Praca zbiorowa "Zwierzęta mają głos. Poznaj sekretny język psów i kotów " wyd. Lekarskie PZWL, Waszyngton 2004 2. B. Claire “Zaklinacz kotów. Jak rozmawiać z kotem” wyd. Galaktyka, Londyn 2003 3. M. Biegańska “Samo Sedno. Co jest, kocie?” wyd. Edgard, Warszawa 2015 4. K. Lange-Muller “Dlaczego koty nie jedzą ludzi” wyd. UMCS, Berlin 2010

15