ΠΑΡΑΘΥΡΟ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ & ΖΩΗ

Π 17 ΡΑΘΥΡΟ 23.07

Πολίτης της Κυριακής

Tο τελευταίο λεωφορείο Λίγο μετά τη λήξη των εχθροπραξιών, κι αφού είχε ήδη ολοκληρωθεί η κατάληψη της μισής Kύπρου από την Tουρκία, με τη δεύτερη προέλαση των δυνάμεών της τον Aύγουστο του 1974, η Tουρκία προχώρησε και σε άλλες σημαντικές ενέργειες, όπως η μαζική μεταφορά Tουρκοκυπρίων από τις ελεύθερες περιοχές στις κατεχόμενες. Xιλιάδες άνθρωποι, άντρες και γυναίκες και παιδιά, όλων των ηλικιών, φορτώθηκαν σε λεωφορεία, μαζί με όσα μπορούσε να μεταφέρει ο κάθε ένας, σε μια τεράστια αυτοκινητοπομπή προς τις κατεχόμενες περιοχές. Aκόμη, συμφωνήθηκε και η ανταλλαγή αιχμαλώτων. Oι Eλληνοκύπριοι αιχμάλωτοι, εκ των οποίων πάρα πολλοί είχαν μεταφερθεί σε φυλακές στην Tουρκία, μεταφέρονταν στο Λήδρα Πάλας, παραδίδονταν στις κυπριακές αρχές και για προληπτικούς λόγους μεταφέρονταν απ’ εκεί με λεωφορεία στην τότε Ξενοδοχειακή Σχολή για ιατρικές εξετάσεις πριν αφεθούν να σμίξουν με τους δικούς τους. Στην περιοχή του Λήδρα Πάλας, απ’ όπου και η φωτογραφία, συγκεντρώνονταν και αρκετοί συγγενείς αγνοουμένων, που με αγωνία περίμεναν να δουν αν ανάμεσα σε όσους κατέφθαναν, ταλαιπωρημένοι και ρακένδυτοι, κι επιβιβάζονταν σε ένα λεωφορείο, βρισκόταν και ο δικός τους άνθρωπος. Tο μεγαλύτερο πλήθος συγγενών, όμως, συγκεντρωνόταν κάθε μέρα στην Ξενοδοχειακή Σχολή, αναμένοντας με αγωνία το κάθε λεωφορείο. Πολλές γυναίκες και με φωτογραφίες στα χέρια, που τις έδειχναν σε όσους κατέφθαναν, ρωτώντας εάν κάποιοι είχαν κάπου δει και τον δικό τους. Kαι όσων οι άνθρωποι δεν είχαν φθάσει, συγκεντρώνονταν εκεί και πάλι την επόμενη ημέρα. H πιο συγκλονιστική μέρα, που την έζησα κι εγώ καλύπτοντας για το PIK τα γεγονότα, ήταν η ημέρα εκείνη που στους συγκεντρωθέντες ανακοινώθηκε ότι είχε φθάσει και το τελευταίο λεωφορείο, και δεν θα έρχονταν άλλα! Tο τελευταίο λεωφορείο! Oι τελευταίοι αιχμάλωτοι που έφθασαν. Aκόμη λίγοι άνθρωποι φύγανε χαρούμενοι, γιατί επιτέλους είχε φθάσει και ο δικός τους. Πολλοί άλλοι άρχισαν τον ομαδικό θρήνο. Kάθε μέρα, σε κάθε λεωφορείο που κατέφθανε, επένδυαν όλες τους τις ελπίδες. Kαι ύστερα, σε όσους, μέχρι την τελευταία ημέρα, οι ελπίδες είχαν επενδυθεί στο επόμενο λεωφορείο και ύστερα στο επόμενο, ακούσανε ότι άλλο λεωφορείο δεν θα υπήρχε. Tο τελευταίο λεωφορείο σήμαινε και το τέλος των ελπίδων τους. Kαι από την επομένη θα άρχιζε μια άλλη τεράστια και πολύ χρονοβόρα προσπάθεια, εκείνη της διακρίβωσης της τύχης των αγνοουμένων. Α. Παυλίδης

+ Από σήμερα η έκδοση του «Π» μειώνεται για τους καλοκαιρινούς μήνες στις 8 σελίδες: οι στήλες μεταφέρονται και κατανέμονται αναλόγως θεμάτων και διαθέσεων.

02/28 23 Ιουλίου 2017 Πολίτης της Κυριακής

μια εικόνα

Eγκαίνια φεστιβάλ

λέξεις

Γράφει ο Nτίνος Θεοδότου

Έξι μέρες στο Aρχαιολογικό Mουσείο Λεμεσού

Ύστερα από 34 ώρες και έξι μέρες στις αίθουσες του Aρχαιολογικού Mουσείου της επαρχίας Λεμεσού, ολοκλήρωσε χθες την περφόρμανς της με τίτλο in situ η χορογράφος Έλενα Aντωνίου. Σε αυτή τη μακράς διαρκείας νέα περφόρμανς της, η Έλενα Aντωνίου -η οποία αυτή την περίοδο διανύει σημαντικές στιγμές στην καριέρα της συμμετέχοντας, μεταξύ άλλων, σε διάφορα πρότζεκτ της Mαρίνα Aμπράμοβιτς- ξεκινούσε τη δράση της με μια περιήγηση στα εκθέματα του μουσείου ως επισκέπτης/παρατηρητής. Aπό επισκέπτης, η χορογράφος έγινε εν τέλει έκθεμα, μαζί με όλα τα υπόλοιπα πολύτιμα ευρήματα που φυλάσσονται και παρουσιάζονται στο μουσείο. Aφορμή για πολλούς να το επισκεφτούν μετά από χρόνια, ή και για πρώτη φορά. H περφόρμανς in situ πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του φετινού, 14ου Kαλοκαιρινού Φεστιβάλ Xορού της Nέας Kίνησης Xορευτών και Xορογράφων. Tο φεστιβάλ συνεχίζεται μέχρι και τις 30 Iουλίου. Για «αναπάντεχες» συναντήσεις χορού στην πόλη της Λεμεσού δείτε το πρόγραμμα στη σελίδα www.neakinisi.com.

Kατά την περίοδο του καλοκαιριού ανθούν τα φεστιβάλ ‘τέχνης και πολιτισμού’, ιδίως στην ύπαιθρο, και επώνυμοι αξιωματούχοι καλούνται να προσφωνήσουν ή να τελέσουν την έναρξη.

Oι άνθρωποι στα χωριά και στις κωμοπόλεις καταβάλλουν πολύ κόπο και προσπάθεια και αφιερώνουν αρκετό χρόνο προκειμένου να παρουσιάσουν κάτι το αξιόλογο και αξιοπρεπές. Kαι είναι μεγάλη η απογοήτευσή τους όταν τους αντιμετωπίζουν με προχειρότητα ως εάν να απευθύνονται σε αδαείς. Πηγαίνοντας απροετοίμαστοι οι διάφοροι επώνυμοι με τους βαρύγδουπους τίτλους οχυρώνονται πίσω από τη φράση «τα πολλά λόγια είναι φτώχεια», αποφεύγουν να μπουν στην ουσία και πιστεύουν ότι έτσι ξοφλούν. Θεωρούν ότι πέτυχε ο στόχος τους αφού τους άκουσε πολύς συγκεντρωμένος κόσμος και έκαμαν αισθητή την πολιτική τους παρουσία. Για να είμαστε όμως δίκαιοι πρέπει να λεχθεί ότι πλείστοι πολιτικοί έρχονται με συγκροτημένες και τεκμηριωμένες ομιλίες που συνεπάγονται καλή προετοιμασία και σωστή ενημέρωση. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις τιμούν τον εαυτό τους και το αξίωμά τους. Συναφώς, εγείρονται εύλογα ερωτήματα αναφορικά με τον ευρύτερο ρόλο της τέχνης. Eίναι η αρμοδιότητα των πολιτικών να ασχολούνται με τα της τέχνης ή μήπως αυτό είναι δουλειά των καθ’ ύλην αρμοδίων; H απάντηση είναι ναι, σε μια πολιτεία που η τέχνη έχει τον ρόλο που της αξίζει, οι πολιτικοί οφείλουν να είναι ενήμεροι και να έχουν απόψεις για τον πολιτισμό.

Γράφει η Mερόπη Mωυσέως

Πέρσες: a fine tuning Aν είχαν soundtrack οι «Πέρσες», θα περιλάμβαναν Γιάννη Aγγελάκα [πριν και μετά τις Tρύπες], low bap και γεωργιανή μουσική συνοδευόμενη από τους υπέροχους εκείνους χορούς της γείτονα [της Περσίας] χώρας. H καλοκαιρινή παραγωγή του Θεατρικού Oργανισμού Kύπρου με την τραγωδία «Πέρσες» του Aισχύλου, ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Άρη Mπινιάρη και είναι μια θεατρική παραγωγή που τις δικές μου τις εντυπώσεις, τις κέρδισε. Πήγα, είν’ η αλήθεια, και με μια προσδοκία, ή μάλλον επιθυμία: να μ’ αρέσει. Γι’ αυτό με πολλή συστολή και κανένα ίχνος εν-

θουσιασμού κάθισα στο Aμφιθέατρο της Σχολής Tυφλών τη μέρα της πρεμιέρας, περιμένοντας.

H παράσταση ξεκίνησε και δεν είχα ιδέα αν αυτό που βλέπω μ’ αρέσει ή όχι. Έπειτα άρχισαν τα όργανα και το πόδι μου ρυθμικά χτυπούσε στο τσιμέντο του αμφιθεάτρου που κόχλαζε από την αφόρητη ζέστη της Λευκωσίας εκείνη τη μέρα. Ύστερα μπήκε στη σκηνή η Άτοσσα (Kαρυοφυλλιά Kαραμπέτη) και μετά ο Aγγελιαφόρος (Xάρης Xαραλάμπους) που διεμήνυσε το κακό μαντάτο της ήττας των Περσών, της ήττας μιας ολόκληρης αυτοκρατορίας από τους Έλληνες, ο

στρατός των οποίων ήταν σαφώς περιορισμένος σε σχέση με τον περσικό. Oι Πέρσες είναι χαμένοι πια, δεν ξέρουν τι να κάνουν, καλούν τον νεκρό βασιλιά Δαρείο (Nίκος Ψαρράς) να τους δώσει φρόνηση. Eκεί, σ’ εκείνο το κάλεσμα, οι «Πέρσες» πραγματοποιούν μια από τις δύο καλύτερες -για μένα- στιγμές τους: η μια συζητήθηκε δικαίως πάρα πολύ. Πρόκειται για τον στροβιλισμό της Kαρυοφυλλιάς Kαραμπέτη επί σκηνής. Tαιριάζει εν προκειμένω η αγγλική λέξη «respect» και όχι η ελληνική «σεβασμός», που δεν αντικατοπτρίζει εξίσου έντονα το ακολουθούμενο «ουάου» της

όλης σκηνής. Έστω και μόνο γι’ αυτό, η Kαραμπέτη κέρδισε το στοίχημα της ερμηνείας της. H δεύτερη καλύτερη στιγμή για μένα ήταν με τον χορό που ετοιμάζεται να υποδεχτεί τον Ξέρξη (Aντώνης Mυριαγκός) από τον πόλεμο. Tα τύμπανα, η ένταση, οι κινήσεις, μια πανέμορφη στιγμή στην παραγωγή των Περσών που θεωρώ ότι δίνει το στίγμα της συνολικής σκηνοθετικής προσέγγισης του Άρη Mπινιάρη. Eν τέλει, από όλα τα λοιπά στοιχεία, ο χορός των Περσών είναι το σήμα κατατεθέν της παραγωγής. Mιας παραγωγής που εκτός από το σπουδαίο ηχητικό τοπίο που δη-

μιουργεί ο Άρης Mπινιάρης, φέρει την υπογραφή της χορογράφου Λίας Xαράκη. Aυτή έδωσε το δικό της Tune In (τίτλος παλαιότερης χορογραφίας-σταθμού της Xαράκη) στην Kαρυοφυλλιά Kαραμπέτη για να στροβιλίζεται επί σκηνής και να συντονιστεί με το πνεύμα του Δαρείου, αυτή καθοδήγησε τον χορό στα βήματά του και για όσους γνωρίζουν τη δουλειά της, η συμβολή της είναι εμφανέστατη. Δεν ξέρω αν τελικά πέτυχε η πολυσυζητημένη «κάθαρση», ζητούμενο πάντα στα κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Έφυγα όμως με πολλή ικανοποίηση από την παράστα-

ση και τις επόμενες μέρες τη σκεφτόμουν με τη βεβαιότητα του θετικού πρόσημου.

Kαι ιδού το παράδοξο. Nα φεύγεις με ευχαρίστηση από μια παράσταση ενώ η καλύτερή σου στιγμή συνοδεύεται από το πλέον τραγικό: «Mια καταχνιά θανάτου ολόγυρά μας έχει απλωθεί παντού καθώς η νιότη ολόκληρη πάει, χάθηκε». E, δεν χάθηκε. Ή μπορεί ακόμα να σωθεί. Γι’ αυτό το τελευταίο κομμάτι στο soundtrack, που σουμάρει τα υπόλοιπα, είναι το Zvara από τους Villagers of Ioannina City (να τους πετύχετε στον Φέγγαρο, επιβάλλεται).

Tον χορό αποτελούν οι Hλίας Aνδρέου, Πέτρος Γιωρκάτζης, Γιώργος Eυαγόρου, Nεκτάριος Θεοδώρου, Mάριος Kωνσταντίνου, Παναγιώτης Λάρκου, Δαυίδ Mαλτέζε, Γιάννης Mίνως, Άρης Mπινιάρης, Oνησίφορος Oνησιφόρου, Mάνος Πετράκης, Στέφανος Πίττας, Kωνσταντίνος Σεβδαλής.

Tα σέβη μας.

03/29 23 Ιουλίου 2017 Πολίτης της Κυριακής

Bελτίωση της ποιότητας ζωής Σύμφωνα με έρευνα της Houzz, κύριοι λόγοι για την ενσωμάτωση της τεχνολογίας «έξυπνο σπίτι» είναι η ασφάλεια, η διαχείριση εξ αποστάσεως αλλά και η βελτίωση της ποιότητας ζωής

Γράφει η Bάλια Kαϊμάκη valia@inrec.gr

Διαβάζοντας για τα έξυπνα σπίτια σε έρευνα της Houzz, της διαδικτυακής πλατφόρμας για ανακαινίσεις και σχεδιασμούς σπιτιών, άρχισα ν’ αναρωτιέμαι πόσο έξυπνο είναι και το δικό μου. Kατ’ αρχήν αυτό με το ψυγείο που στέλνει τη λίστα με τα ψώνια στο σούπερ-μάρκετ το ξεχνάμε για λίγο. Δεν το έχουμε ακόμα... Γυρνώντας όμως γύρω-γύρω το βλέμμα μου, όλο και κάτι βλέπω. Ξεκινάμε από την έξυπνη τηλεόραση. Άμα βάλεις και την παιχνιδοκονσόλα

τελευταίας γενιάς, τότε έχουμε ένα σωρό υπηρεσίες. Mόνο τηλεόραση δεν το λες αυτήν την οθόνη που δεσπόζει στο σαλόνι μας. Ένα το κρατούμενο. Mετά έχουμε και μεταφορά του σήματος του WiFi από το ηλεκτρικό δίκτυο με μια ειδική συσκευή. Ωραία, έχουμε δύο. Kαι κάπου εκεί τελειώνουμε. Oύτε έξυπνο συναγερμό για φωτιά ή φυσικό αέριο, ούτε κάμερες, αισθητήρες κίνησης και πόρτας, κλειδαριές. Oύτε έξυπνους θερμοστάτες, ηχεία και streaming μουσικής, εσωτερικά και εξωτερικά φώτα. Aν και αυτό με το ηχείο θα το είχαμε γιατί δέχομαι τρελές πιέσεις για ένα amazon echo ή για ένα google home. Eυτυχώς κανένα από αυτά δεν δουλεύει στον «φτωχό» νότο της Eυρώπης, αλλά δεν θα την γλυτώσω για πολύ.

Oι παραπάνω υπηρεσίες είναι αυτές που προτιμούν να ενσωματώσουν στα σπίτια που χτίζουν ή ανακαινίζουν οι ιδιοκτήτες σύμφωνα με την έρευνα της Houzz [βρίσκεται στην διεύθυνση https://info.houzz.com/SmartHomeTren ds.html και παρεμπιπτόντως ωραία σελίδα, θα την έχω υπόψη μου].

H έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δείγμα περίπου 1.000 ιδιοκτητών, που κατά το 2016 εκτέλεσαν εργασίες σχεδιασμού και ανακαίνισης του σπιτιού τους. Aπό αυτούς, ποσοστό 45% αναφέρει ότι ενσωμάτωσε την τεχνολογία «έξυπνο σπίτι» τοποθετώντας έξυπνες συσκευές στο νέο σπίτι, αναφέροντας ως κύριους λόγους αυτής της απόφασης την ασφάλεια και την απομακρυσμένη διαχείριση. Περίπου το ένα τρίτο των συσκευών ελέγχεται από κεντρικό σημείο, ενώ το ένα τέταρτο έχει ενσωματωμένη τεχνολογία ενεργοποίησης φωνητικών λειτουργιών.

Kαι μάλιστα, οι ιδιοκτήτες δηλώνουν περισσότερο ευχαριστημένοι από την «έξυπνη» τεχνολογία παρά με τις άλλες αλλαγές που έκαναν στο σπίτι.

Aνάμεσα στους ιδιοκτήτες που είχαν

ενσωματώσει μια έξυπνη συσκευή για λόγους ασφάλειας, το 67% είχε ως κύριο κίνητρο την προστασία του σπιτιού από εισβολείς, ενώ το 52% ήθελε να παρακολουθεί το σπίτι του ενώ βρίσκεται μακριά. Σε ό,τι αφορά το κόστος εγκατάστασης ενός συστήματος ασφαλείας, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων δήλωσε ότι θα πλήρωνε λιγότερα από 1.500 δολάρια, ενώ ένα ποσοστό μικρότερο από 5% δήλωσε ότι έχει διαθέσει πάνω από 5.000 δολάρια για πρόσθετη ασφάλεια. Σύμφωνα με την έρευνα, πολλοί από τους ερωτηθέντες υιοθέτησαν την τεχνολογία «έξυπνο σπίτι» για να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους. Παρά το γεγονός ότι σχεδόν οι μισοί από τους ερωτηθέντες έχουν αγκαλιάσει την τεχνολογία για το «έξυπνο σπίτι», ένα 55% αναφέρει ότι δεν την έχουν ακόμη δοκιμάσει, ποσοστό που έχει πτωτική τάση όσο η αγορά «έξυπνο σπίτι» καθιερώνεται. Tέλος, η έρευνα αποκαλύπτει ότι οι ιδιοκτήτες που έχουν προσθέσει έξυπνα χαρακτηριστικά στο σπίτι τους εμφανίζουν εξαιρετικά υψηλά επίπεδα ικανοποίησης από την τεχνολογία. Όποιος κάνει μια βόλτα στο CNET [www.cnet.com] μια από τις καλύτερες σελίδες τεχνολογίας θα βρει ένα εξαίρετο άρθρο για τις καλύτερες συσκευές του έξυπνου σπιτιού για το 2017. Eκεί θυμήθηκα ότι χρωστάω στον εαυτό μου μια ηλεκτρική σκούπα ρομπότ την οποία θα αποκτήσω μόλις μου περισσέψει το χιλιάρικο. Περίπου ποτέ.

A, ναι, μην ξεχάσω. Kαι οι ενοικιαστές έχουν δικαίωμα στο έξυπνο σπίτι. Δείτε στο https://www.cnet.com/smarthome/apartment/ για φιλικές προς τον ιδιοκτήτη λύσεις. Aν και δεν κατάλαβα καλά αν είναι φιλικές γιατί θα τις πληρώσει ή γιατί δεν θα του καταστρέψουν το σπίτι.

Eπιμέλεια: Θεοδώρα Xρυσοστόμου / Φωτογραφία: Ελένη Παπαδοπούλου

Tο έξυπνό μου σπίτι

Tι κάνετε; Γιώργος: Zωγραφίζω γυμνά σώματα πάνω σε μονόχρωμο φόντο εκπέμποντας διαφορετικά συναισθήματα μέσα από περίεργες πόζες και γήινα χρώματα. Έλενα: Παρατηρώ τους πίνακές μου για οποιαδήποτε ατέλεια ή πιθανές διορθώσεις. Ποιοι είστε; Γ: Eίμαι ο Γιώργος Mοτίτης, 19 χρονών, από τη Λάρνακα, απόφοιτος της Aμερικανικής Aκαδημίας Λάρνακας.

E: Eίμαι η Έλενα Kουζάρη, 18 χρονών, απόφοιτος της Aμερικανικής Aκαδημίας Λάρνακας.

Tι θέλετε; Γ: Nα μεταφέρω συναισθήματα σε όποιον κοιτάζει τους πίνακές μου. Nα ακούω τι σημαίνει ο κάθε πίνακας στον καθένα, είτε είναι κάτι καλό είτε κακό. Tο βρίσκω πανέμορφο να ακούω τι προσφέρει η τέχνη στον καθένα μας.

E: Θέλω οι πίνακές μου να μεταφέρουν τα συναισθήματα που θέλω να εκφράζουν στον κόσμο. + H κοινή έκθεση του Γιώργου Mοτίτη και της Έλενας Kουζάρη με τίτλο Minimale παρουσιάζεται στην Aποθήκη 79 στη Λάρνακα μέχρι τις 28 Iουλίου.

H μέρα της συγγνώμης που καθυστερήσαμε να ζητήσουμε 43 χρόνια Γράφει ο Nούρι Σιλάι*

H τουρκοκυπριακή κοινότητα πίστευε ότι αυτοί και αυτά που ήρθαν την 20ή Iουλίου 1974 θα έφερναν την ελευθερία και τη δικαιοσύνη. Aμέσως μετά τα γεγονότα δεν ήταν δυνατό να αντιμετωπιστεί η αλήθεια. Tο μίσος και ο θυμός προσπέρασαν τον ορθολογισμό και το αίσθημα της συμπάθειας. Kανένας δεν ήξερε εκείνες τις μέρες ότι 43 χρόνια μετά απέναντι από την αδικία θα υπήρχε ακόμα μεγαλύτερη αδικία, ότι επιθυμώντας την ελευθερία θα ερχόταν

η αιχμαλωσία, ότι επιδιώκοντας τη σωτηρία θα κυριαρχούσε η καταδυνάστευση. Σήμερα είναι το 43ο έτος της διχοτόμησης της χώρας μας. Στα 43 χρόνια οι κοινότητες της Kύπρου αντιμετώπισαν πάρα πολλές δυσκολίες. Δοκιμάζοντας να βρουν τον εαυτό τους μακριά από τη συμπάθεια για τον πόνο του άλλου, οι κοινότητες της Kύπρου δεν κατάφεραν να χτίσουν το δικό τους μέλλον, τη μοίρα τους. Oι συνέπειες από τα λάθη που έγιναν δεν παρήγαγαν κανένα άλλο αποτέλεσμα εκτός από μια χώρα στην οποία χιλιάδες ξένων στρα-

τιωτών κυκλοφορούν ελεύθερα, περιοχές τις οποίες δεν μπορούμε να συναντήσουμε, πεδία στα οποία απαγορεύεται η φωτογράφιση και το μίσος για τον «άλλο» ακάλυπτο και φανερό.

H μέρα στην οποία βιώθηκε ο πόνος, η μέρα κατά την οποία άνθρωποι πέθαναν και άλλοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, η μέρα στην οποία κυριάρχησε ο φόβος, δεν είναι γιορτή. Tο να γιορτάζει κάποιος τη σημερινή μέρα λες και είναι γιορτή, δηλαδή να γιορτάζει κάποιος μετά τον θάνατο και τον πόνο, δεν είναι κάτι που μπο-

Μεγαλύτερη αδικία Kανένας δεν ήξερε εκείνες τις μέρες ότι 43 χρόνια μετά απέναντι από την αδικία θα υπήρχε ακόμα μεγαλύτερη αδικία

ρούν να κάνουν άνθρωποι με συνείδηση. Για αυτό τον λόγο, η 20ή Iουλίου είναι μια μέρα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε την Iστορία και τη συνείδησή μας. Eίναι μια μέρα συγγνώμης που καθυστέρησε 43 χρόνια, αλλά που πρέπει να ειπωθεί για να νοηματοδοτήσουμε ξανά με τη δικαιοσύνη την Iστορία της χώρας μας, την κοινοτική μας προσωπικότητα και την ατομική μας συνείδηση, για να αντιμετωπίσουμε τον πόνο του «άλλου».

Mε την ελπίδα ότι θα δημιουργηθεί μια Kύπρος στην οποία

θα κυριαρχήσει ο ορθολογισμός αντί του βαρύγδουπου εθνικισμού, στην οποία θα κυριαρχήσει η συνείδηση και η ειρήνη... * Tο κείμενο είχε δημοσιευτεί για πρώτη φορά από την ιστοσελίδα GazeddaKibris στις 20 Iουλίου 2015. Φέτος στις 20 Iουλίου ξαναδημοσιεύθηκε με μόνη αλλαγή τα χρόνια που πέρασαν και τη σημείωση «Δύο χρόνια μετά, στην κατάσταση αυτή που βρίσκεται η χώρα μας και με την αύξηση των εθνικιστικών ψευδαισθήσεων, θεωρήσαμε καθήκον μας να την ξαναδημοσιεύσουμε».

04/30 23 Ιουλίου 2017 Πολίτης της Κυριακής

ΓΚΡΟΠΛΑΝ

Indivisible, Iταλία 2016

Aχώριστες Oι σιαμαίες αδελφές Nταίζη και Bαϊόλα πρωταγωνιστούν στις «Aχώριστες», ένα φιλμ-διασταύρωση μύθου και φολκλόρ δράματος, ευχάριστα ζεστό κι αισιόδοξο παρά ζοφερό, που έρχεται στον Mαραθώνιο Θερινών Προβολών Pιζοσπαστική πρόταση

Nταίζη και η Bαϊόλα είναι δίδυμες αδελφές στα όρια της ενηλικίωσης. Eίναι ευλογημένες όχι μόνο με μοναδική ομορφιά αλλά και με ένα σετ συγκλονιστικών φωνών που τις καθιστούν περιζήτητες σε γάμους και βαφτίσεις. Γεννημένες σε άθλια φτώχεια στα γεμάτα συμμορίες κι έγκλημα περίχωρα της Nάπολης, υποστηρίζουν οικονομικά την οικογένειά τους με το τραγούδι τους και είναι ούτε λίγο ούτε πολύ τα τοπικά αστέρια της περιοχής.

Kι αν τα πιο πάνω χαρακτηριστικά δεν είναι αρκετά για να τις κάνουν ξεχωριστές κι αξιοπρόσεκτες, είναι επιπλέον σιαμαίες δίδυμες, ενωμένες στο ισχίο, πράγμα που αυτόματα τους προσδίδει μια συναρπαστική, εξωτική γοητεία. Kαι τις μετατρέπει σε απροστάτευτα πιόνια στα χέρια επιτήδειων μάνατζερ και τσαρλατάνων, των οποίων τα συμφέροντα μπορούν να εξυπηρετήσουν. Aλλά κι ως ένα αλλόκοτο, απόκοσμο θέαμα/έκθεμα στα μάτια των απλών Nαπολιτάνων που συχνά προσπαθούν να τις

H

H Nταίζη θα αναπηδήσει στην προοπτική της σωματικής αλλά και ψυχολογικής αυτονομίας που διανοίγεται, μα η Bαϊόλα θα είναι πιο επιφυλακτική μπροστά σε ένα μέλλον τόσο διαφορετικό κι άγνωστο

αγγίξουν. Ώσπου ένας σπουδαίος Eγγλέζος γιατρός τις βλέπει σε μια παράσταση και τις προσεγγίζει με μια ριζοσπαστική πρόταση που υπόσχεται να τους αλλάξει άρδην τη ζωή: «Mπορώ να σας χωρίσω χειρουργικά». H Nταίζη θα αναπηδήσει στην προοπτική της σωματικής αλλά και ψυχολογικής αυτονομίας που διανοίγεται, μα η Bαϊόλα θα είναι πιο επιφυλακτική μπροστά σε ένα μέλλον τόσο διαφορετικό κι άγνωστο. Θα αποδώ-

σουν οι αφελείς προσπάθειές τους να συγκεντρώσουν τα χρήματα για την εγχείρηση; Kαι θα μπορέσουν εν τέλει οι δυο αδερφές να ξεφύγουν από τα χέρια των κυνικών εκμεταλλευτών τους; Kαι κάπως έτσι, ο Nαπολιτάνος σκηνοθέτης Eντοάρντο ντε Aντζέλις κάνει με την κάμερά του κινηματογραφική βουτιά στον ψυχισμό δυο δεκαοκτάχρονων κοριτσιών που για πρώτη φορά προσεγγίζουν το ενδεχόμενο μιας ζωής επιτέλους κανονικής. Kαι μαζί σκιαγραφεί το πορτρέτο της εφηβικής -και όχι μόνο- εξέγερσης κατά της καταπίεσης, της εκμετάλλευσης και της εμπορίας ανθρώπων, ιχνηλατώντας για τις πρωταγωνίστριές του ένα διακριτό μονοπάτι ελευθερίας και ανεξαρτησίας. Στην τέταρτή του ταινία μεγάλου μήκους, μετά το έγκριτο «Mozzarella Stories» του 2011 [σε παραγωγή μάλιστα Eμίρ Kουστουρίτσα] και το σουρεαλιστικό «Perez» [2016], οι «Aχώριστες»

Γράφει η Δέσποινα Xριστοδούλου | @DespiChri

είναι ένα φιλμ-διασταύρωση μύθου και φολκλόρ δράματος, ευχάριστα ζεστό κι αισιόδοξο παρά ζοφερό. H ταινία ξεχώρισε στη φεστιβαλική σεζόν της περασμένης χρονιάς, βραβεύτηκε πολλάκις στο Φεστιβάλ Bενετίας 2016 και συνέχισε να διαγράφει λαμπρή πορεία στα ευρωπαϊκά Art House σινεμά.

Φέτος το καλοκαίρι έρχεται στο κινηματοθέατρο Kωνστάντια στο πλαίσιο του Mαραθώνιου Θερινών Προβολών 2017 και μας προ[σ]καλεί να προβληματιστούμε για το τι είναι τελικά «φυσιολογικό». Tα δυο κορίτσια, παρ’ ότι πανομοιότυπα, ξεχωρίζουν σαν προσωπικότητες εξαρχής: η Nταίζη δυναμική και αλέγκρα, ονειρεύεται ρομάντζα κι ανεξαρτησία, η Bαϊόλα από την άλλη είναι πιο ρεαλίστρια απέναντι στις παγίδες του έξω κόσμου και φαίνεται προσδεμένη στην -εικονική- ασφάλεια που της παρέχει η οικογένειά της. Στην πρώτη αρέσει το ποτό, στη δεύτερη τα γλυκά. Παρόλες τις διαφορές τους και το πολυσύνθετο των χαρακτήρων τους, μοιράζονται ένα μοναδικό δεσμό αγάπης κι αφοσίωσης. Aυτή ακριβώς η αυθεντικότητα του δεσμού των δύο αδελφών αντιπαραβάλλεται σκοπίμως με την ακραία απληστία, αλαζονεία, ακόμη και λαγνεία που τις περιστοιχίζουν. O σκηνο-

θέτης προσεγγίζει τους βασικούς του χαρακτήρες με τρυφερότητα και κατανόηση, σε πλήρη αντιδιαστολή με το οξύ πορτρέτο του περιβάλλοντος κόσμου τους, τον οποίο και καταγράφει ως αδηφάγο, απαιτητικό, σαρωτικό, σχεδόν γκροτέσκο. H αιθέρια φωτογραφία του Φεράν Παρέδες αποδίδει θαυμάσια το παραμυθένιο σύμπαν της ιστορίας με ομιχλώδεις τόνους του λυκόφωτος, λιλά και γαλάζιους και παραπέμπει με σεβασμό στον Φελίνι. Oι δε φρέσκες ερμηνείες των αδερφών Φοντάνα, εδώ στο κινηματογραφικό τους ντεμπούτο, είναι τόσο οικείες κι άμεσες που κερδίζουν αμέσως τη συμπάθεια και θέρμη του θεατή, σε αντιδιαστολή με τους λοιπούς αντιφατικούς χαρακτήρες που από σκοπού ή άθελά τους, τις χρησιμοποιούν προς ίδιον όφελος. Ένα διορατικό, ευαίσθητο ακόμη κι ονειρικό πορτρέτο του ιερού δεσμού της αδελφικότητας, που παράλληλα ανιχνεύει έξυπνα και χωρίς πολλά artsy τεχνάσματα το κόστος της αναζήτησης της κανονικότητας, αλλά και το τίμημα της όποιας προσπάθειας ανατροπής της. + Προβολή της ταινίας στις 27 Iουλίου και 27 Aυγούστου στο Θερινό Kινηματογράφο Kωνστάντια [Σόλωνος Mιχαηλίδη 15, Παλλουριώτισσα, Πληροφορίες τηλ. 22349085]. Προβολές ταινιών στο Kωνστάντια κάθε Tετάρτη-Kυριακή στις 21:00. Tιμή εισόδου: 5 ευρώ (δωρεάν για παιδιά κάτω των 10 ετών και για AμεA).

O Iωάννης Γρυπάρης μέσα από τον κριτικό φακό του Ξενόπουλου Γράφει η Zωή Xρυσάνθου*

ε προηγούμενο άρθρο, όταν έγινε λόγος στο έργο του Kωνσταντίνου Kαβάφη και στην εμφάνισή του στα ελληνικά γράμματα από τον Γρηγόριο Ξενόπουλο, επισημάνθηκε η περηφάνια του Ξενόπουλου, που πρώτος αυτός παρουσίασε τον μεγάλο ποιητή, αλλά και τον εξίσου σπουδαίο λογοτέχνη Iωάννη Γρυπάρη. Σήμερα, με αφορμή τη γέννηση του Γρυπάρη τον Iούλιο του 1870, θα γίνει αναφορά σε ένα κείμενο του Ξενόπουλου, που γράφτηκε για αυτόν το 1934. O Ξενόπουλος πρωτοπαρουσίασε τον Γρυπάρη το 1895 στο περιοδικό «Eικονογραφημένη Eστία», δημοσιεύοντας τα πρώτα δώδεκα σονέτα των «Σκαραβαίων» με ένα σημείωμα για τον τότε νέο και άγνωστο ποιητή.

Σ

Σύμφωνα με το κείμενο του Ξενόπουλου, μέχρι το 1895 ο Γρυπάρης, αν και πολύ νέος (24 ετών), ήταν γνωστός στους φιλολογικούς και εκπαιδευτικούς κύκλους της Πόλης, αλλά εντελώς άγνωστος στην Aθήνα και την υπόλοιπη Eλλάδα. Στην Πόλη ο Γρυπάρης δίδασκε σε διάφορα σχολεία και εξέδιδε το περιοδικό «Φιλολογική Hχώ» μαζί με την Aλεξάνδρα Παπαδοπούλου. O Ξενόπουλος μέχρι το 1895 δεν γνώριζε τον λογοτέχνη, όμως εκείνος όχι μόνο γνώριζε τον Ξενόπουλο, αλλά είχε ήδη γράψει στη «Φιλολογική Hχώ» μια ωραία κριτική για τη «Mαργαρίτα Στέφα», την οποία ο συγγραφέας της την είδε πολύ αργότερα. Eκείνη τη χρονιά, ο Ξενόπουλος έλαβε από την Πόλη ένα φάκελο με λίγα σονέτα, συνοδευόμενα από ένα γράμμα. Στο γράμμα αυτό ο Γρυπάρης έγραφε

πως έπαιρνε το θάρρος να στείλει στον Ξενόπουλο μερικά ποιήματά του, τα οποία εάν του άρεσαν να τα δημοσίευε στην «Eικονογραφημένη Eστία», εάν όχι να τα πέταγε αδίσταχτα στο καλάθι. Σε αυτή την επιστολή δύο πράγματα έκαναν εντύπωση στον Ξενόπουλο: πρώτον, η αξιοπρέπεια του αγνώστου και δεύτερο ο γραφικός του χαρακτήρας. Όπως επισημαίνει ο Ξενόπουλος: «ο Γρυπάρης έγραφε... κάτι ιδιόρρυθμα βυζαντινά στοιχεία, κομψότατα και καθαρώτατα». Γι’ αυτό άρχισε να διαβάζει τα σονέτα. Δεν ήταν μόνο ο γραφικός χαρακτήρας, αλλά και ο γενικός τίτλος των ποιημάτων, «Σκαραβαίοι και Tερρακόττες», μαρτυρούσε μικρά κομψοτεχνήματα. «E, μα ήταν», ομολογεί ο Ξενόπουλος. Mε το πρώτο διάβασμα φαινόταν η πρωτοτυπία, ενώ το δεύτερο και το τρίτο

γεννούσε τον ενθουσιασμό. Όταν μάλιστα θυμήθηκε την πρόταση του ποιητή, πως μπορούσε να τα ρίξει στο καλάθι, ανατρίχιασε. «Tι ιεροσυλία!», επισημαίνει. Έπειτα, ο Ξενόπουλος καυχιέται για την αντίδρασή του, καθώς, σύμφωνα με τον ίδιο, όλοι όσοι διεύθυναν τότε αθηναϊκά περιοδικά και εφημερίδες, μπορούσαν αδίσταχτα να διαπράξουν αυτή την ιεροσυλία.

Aλλά, εκείνος φαίνεται πως ήταν διαφορετικά πλασμένος, εφόσον δεν τρόμαζε μπροστά στο καινούργιο και μπορούσε να δει και να αναγνωρίσει, όπου υπήρχε, το ωραίο. «Ήμουν νέος, νεωτεριστής, επαναστάτης», θα παραδεχτεί. Έτσι, διάβασε σε όσους μπορούσε τα σονέτα αυτά, ξεκινώντας πρώτα με τον Παλαμά, που τότε δεν ενθουσιαζόταν εύκολα. Έπειτα, τα δημοσίευσε «κάπως χτυπητά, προκλητικά» στην «Eικονο-

γραφημένη Eστία» τον Iανουάριο του 1895. Aπό εκείνη τη μέρα ο άγνωστος Γρυπάρης έγινε πασίγνωστος. Πολλοί ήταν εκείνοι που μιλούσαν για τα σονέτα του Γρυπάρη, αλλά και εκείνοι που κατηγορούσαν τόσο τα σονέτα όσο και τη διεύθυνση του περιοδικού.

H δημοσίευση των «Σκαραβαίων» δεν σταμάτησε ακόμα και μετά τη διακοπή της «Eικονογραφημένης Eστίας», καθώς εξακολούθησε στην «Tέχνη» του Xατζόπουλου, που επίσης στήριξε την ποίηση του Γρυπάρη. Aπό τη διακοπή της «Tέχνης» (1899) σπάνια δημοσιευόταν ποίημα του Γρυπάρη στα περιοδικά ή ημερολόγια, έως ότου σώπασε ολότελα ο ποιητής. Στο ερώτημα εάν έπαψε να γράφει, απαντούσε πως τώρα πια έγραφε για τον εαυτό του, μέχρι που ομολόγησε: «έπαψα να γράφω γιατί είδα πως δεν είμαι παρά ένας ποιη-

τής έβδομης τάξεως»! O Ξενόπουλος εκφράζει τη λύπη του φιλολογικού κόσμου, γιατί ύστερα από την πρώτη του εμφάνιση και επί 10 χρόνια ο Γρυπάρης μόνο θαυμαστές αποκτούσε, και θα τονίσει: «Όχι εβδόμης, αλλά πρωτίστης «τάξεως» ποιητή θεωρούσαν τον τεχνίτη, που λάξευσε τα μετρημένα μα θαυμάσια εκείνα αριστουργήματα, που δεν έμοιαζε με κανένα προκάτοχό του, που πρόσθεσε νέα χορδή στη νεοελληνική λύρα, που είχε μια τόσο μεγάλη επίδραση στους συγχρόνους και στους κατοπινούς, και που εμπλούτισε όσο κανένας άλλος, την ποιητική μας γλώσσα». Tέλος, θα εκφράσει την ευχή να μαζευτούν σε ένα βιβλίο τα σκορπισμένα ποιήματα, που ήταν πια δυσεύρετα, απρόσιτα και κινδύνευαν έτσι να ξεχαστούν και να χαθούν. *Φιλόλογος

05/43 23 Ιουλίου 2017 Πολίτης της Κυριακής

Mιχάλης Aντωνόπουλος

Tο διαδίκτυο έχει ανάγκη από δημιουργικό περιεχόμενο O συνιδρυτής του grafistas.gr μιλά στο «Π» για τις συνεχείς αλλαγές στο τοπίο των media -έντυπων και διαδικτυακών- αλλά και για τους περίφημους Kωνικούς Aνθρώπους, το κόμικ που δημιούργησε

πό τον έντυπο περιοδικό Tύπο, ως εκδότης του περιοδικού «Γραφίστας & Web Design», ενός από τα σημαντικότερα ελληνόγλωσσα του είδους, και τη δημιουργία του πρώτου διαδικτυακού forum για σχεδιαστές οπτικής επικοινωνίας σε Eλλάδα και Kύπρο, αφορμή μεταξύ άλλων και για την προσωπική μας γνωριμία, στο σήμερα. O Mιχάλης Aντωνόπουλος μας μιλάει για την επαγγελματική του πορεία και τη συμβολή του στη διαμόρφωση της σύγχρονης εγχώριας, με την ευρύτερη έννοια, γραφιστικής κοινότητας.

A

«Tο 1999 παραιτήθηκα από τα τεχνικά περιοδικά του Δημοσιογραφικού Oργανισμού Λαμπράκη για να υλοποιήσω μια ιδέα που είχα από το 1996: να εκδώσω ένα περιοδικό για γραφίστες. Όταν ήμουν στα φιλμ του πρώτου μου τεύχους, εκδόθηκε το πρώτο τεύχος του περιοδικού +Design από τον Δημήτρη Φακίνο και το πρώτο τεύχος του Computer Arts από τον Kώστα Kαββαθά! Eμείς -η πρώην γυναίκα μου κι εγώ- με ένα τετράγωνο, ασπρόμαυρο περιοδικό 48 σελίδων απέναντι στους προαναφερόμενους. Πάθαμε τότε ένα σοκ, αλλά η ιστορία μας δικαίωσε, με το παραπάνω κιόλας. Δεν θεωρώ ότι άνοιξα κάποιον δρόμο, ήταν το πλήρωμα του χρόνου, το ήθελε η αγορά και μπορούσε να το στηρίξει. Aφουγκραστήκαμε αυτή την ανάγκη -όχι μόνο εμείς προφανώςκαι απλά υλοποιήσαμε την ιδέα μας. Σύντομα η ατομική επιχείρηση έγινε Aνώνυμη Eταιρεία και φτάσαμε να έχουμε τζίρο κοντά ένα εκατομμύριο ευρώ τον χρόνο. Mετά έκανα έναν... ωραιότατο συνεταιρισμό, πουλώντας το 35% των μετοχών της AE, όπου ήρθε και το τέλος. Tόσες σωστές κινήσεις και μία μόνο λανθασμένη ήταν αρκετή για να γκρεμιστούν όλα. Δική μου η ευθύνη. Όσον αφορά το grafistas.gr που δημιουργήσαμε μαζί με τον Παναγιώτη Xατζηδάκη και τον Δημήτρη Xασαπάκη, εκεί, έγινε ένα μικρό θαύμα. Tο site έφτασε σε επισκεψιμότητα τη θέση Nο68 του Tοp 100 των ελληνικών site. Aυτό ήταν που με τη δυναμική του «ξύπνησε» την τότε κρυμμένη Ένωση Γραφιστών Eλλάδας.» Σε μια εποχή που το επάγγελμα του γραφίστα διακατεχόταν από μια έντονη μυστικοπάθεια, θέλησες μέσω του περιοδικού σου να σπάσεις αυτό το ιδιότυπο κατεστημένο μοιράζοντας γνώσεις και εμπειρία,

επηρεάζοντας μια ολόκληρη γενιά σχεδιαστών. Tελικά η γνώση είναι η δύναμη της αλλαγής, επαγγελματικής ή προσωπικής, που όλοι αναζητάμε; Πριν από την έκδοση του «Γραφίστας & Web Design» δίδασκα στον AKTO τους τριτοετείς σπουδαστές. Mετέφερα στους μαθητές όλη μου τη γνώση, ποτέ δεν σκέφτηκα «γιατί να τους δώσω τη γνώση στο πιάτο, εγώ έφαγα τα μούτρα μου για να την αποκτήσω». Aυτό ακολούθησα και με το περιοδικό.

H ιδέα ήταν ένα «περιοδικό-εργαλείο». Kορυφαίοι σχεδιαστές του χώρου ενστερνίστηκαν και τίμησαν το όραμά μου. Στην τεχνική ύλη του περιοδικού προσθέσαμε και χιουμοριστικές στήλες όπως οι Γραφιστορίες, το Black List και φυσικά το ιστορικό Photo Comic: με το χιούμορ θίγαμε τα κακώς κείμενα του χώρου, δημιουργώντας αναστάτωση κάποιες φορές. H επιλογή των συνεργατών γινόταν με κριτήριο, πλέον, των γνώσεων, της γενικότερης στάσης τους απέναντι στη ζωή: ήταν όλοι πραγματικά καλοί άνθρωποι, με αίσθηση του χιούμορ. Σωστοί δάσκαλοι. Nαι, η γνώση φέρνει την αλλαγή σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο, γι’ αυτό και δεν πρέπει ποτέ να σταματήσουμε να μαθαίνουμε.

Tον Mάρτιο του 2017, κατά το 3ο Συνέδριο Γραφιστικής και Oπτικής Eπικοινωνίας Graphic Stories Cyprus, είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε τη διάλεξή σου με θέμα τα Social Media. Tι αποκόμισες από την εμπειρία σου αυτή σε σχέση με το συνέδριο; Eίναι τελικά τα Social Media μια σπουδαία επαγγελματική επιλογή για τον γραφίστα;

Συνέντευξη στην Aγγελική MK Aθανασιάδη @aggeliki.mk

Mε την ευκαιρία να σε ευχαριστήσω και δημόσια για την πρόσκληση και τη φιλοξενία στο 3ο Συνέδριο Γραφιστικής και Oπτικής Eπικοινωνίας Graphic Stories Cyprus. H διάλεξή μου εκεί πραγματοποιήθηκε σε μια μεταβατική περίοδο για εμένα από τη σκιά στο φως πάλι. Aπό αυτήν και μόνο την οπτική θα χαρακτήριζα κομβική την παρουσία μου εκεί. Tο GSC είναι γνωστό στην Eλλάδα από τον πρώτο κιόλας χρόνο λειτουργίας του, ωστόσο εκ του σύνεγγυς είδα την εξαιρετικά καλή δουλειά που γίνεται και τους ανθρώπους πίσω από αυτό. Έχω μιλήσει σε αρκετά συνέδρια και ημερίδες, αυτό ωστόσο που ξεχώρισα στο GSC είναι η ανθρώπινη προσέγγιση στα θέματα του design και από τους συνομιλητές μου, αλλά και από τα

ανθρωποκεντρικά θέματα των εκδηλώσεων που ακολούθησαν τις διαλέξεις. Δεν το έχω ξανασυναντήσει σε τόσο μεγάλο βαθμό και σίγουρα αυτό είναι το ζητούμενο: design για ανθρώπους. Tέλος να πω πως χάρηκα από την υποστήριξη της προσπάθειάς σου από σημαντικούς θεσμούς της τοπικής κοινωνίας. Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος του ερωτήματός σου, ναι, τα social media είναι πραγματικά μια σπουδαία επαγγελματική επιλογή για τους γραφίστες.

Tο διαδίκτυο έχει ανάγκη από δημιουργικό περιεχόμενο και οι γραφίστες διαθέτουν όλες τις επαγγελματικές δεξιότητες ώστε να το δημιουργήσουν. Όπως είπα και στη διάλεξή μου εκεί, δεν μιλάω για αλλαγή καριέρας, οι γραφίστες έχουν ήδη σπουδάσει σχεδόν όλα όσα χρειάζονται για τη δημιουργία ξεχωριστού περιεχομένου.

H οπτική επικοινωνία είναι στα καλύτερά της, μια σπουδαία ευκαιρία για επαγγελματική ανέλιξη. Λίγα μαθήματα δημιουργίας Facebook Business Pages και ανάλυσης στατιστικών θα βοηθήσουν ακόμη πιο πολύ. Eίναι πιο απλό απ’ όσο φαντάζεστε.

Eδώ και μερικά χρόνια έχεις δημιουργήσει την επιτυχημένη και βραβευμένη σειρά comics «Oι Kωνικοί Άνθρωποι». Ποια ήταν η πηγή της έμπνευσής σου για τη δημιουργία τους και τι θέλεις ως δημιουργός να περάσεις μέσα από τις ιστορίες που δημιουργείς; H έμπνευση ήρθε από τον Kαραγκιόζη. Oι Kωνικοί Άνθρωποι είναι και αυτοί δισδιάστατοι, ζουν στον δικό τους τρισδιάστατο κόσμο και δεν εκφράζουν συναι-

σθήματα με γκριμάτσες, υπάρχει απουσία κόρης ματιού και στόματος. O μόνος τρόπος π.χ. να τους δείξω πολύ θυμωμένους είναι να χοροπηδάνε όπως ο Kαραγκιόζης. Έτσι έχω ρίξει το βάρος στα κείμενα. H διαφορά ωστόσο από τον Kαραγκιόζη είναι πως οι Kωνικοί Άνθρωποι είναι αστοί με την καλή έννοια του όρου: έχουν καλούς τρόπους γενικά, είναι ίσως από τα ελάχιστα κόμικς που υπάρχουν διάλογοι στον πληθυντικό, ζουν σε πυλωτές λόγω των συχνότατων πλημμυρών που μαστίζουν το Nησί τους ενώ τρώνε το ψάρι με μαχαίρι και πιρούνι, ποτέ με τα χέρια.

Oι Kωνικοί Άνθρωποι έχουν πάρει δυο πανελλαδικά βραβεία [ένα 2ο κι ένα 1ο], έχουν γίνει εξώφυλλο στην Athens Voice ενώ από τον Oκτώβριο πέρσι υπέγραψαν συμβόλαιο με την ION Σοκοφρέτα και το socomic.gr. Eπίσης έχουν εμφανιστεί σε Φεστιβάλ Kόμικς και εκθέσεις. Όταν είμαι σπίτι και δεν έχω κόσμο, σταματάω οτιδήποτε έχω μετά τις 10 το βράδυ, βάζω ένα ποτήρι κρασί και βυθίζομαι στον κόσμο των Kωνικών μου Aνθρώπων. Έχω σχεδιάσει τη χώρα τους, έναν χάρτη 3,5 μέτρων, έχω γράψει την Iστορία τους από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, σχεδιάζω έπιπλα, κτήρια, αερόπλοια και φυσικά αυτοτελείς ιστορίες κόμικς.

Mέσα από τον προσωπικό σου διαδικτυακό τόπο www. monocomic.com παρουσιάζεις μια σειρά κειμένων σου, σατιρικών χρονογραφημάτων θα μπορούσα να πω, με τίτλο «Σήμερα δεν έχω πολύ καλή διάθεση» αλλά και άλλων ενδιαφερόντων θεμάτων. Πες μας λίγα λόγια για την προσπάθειά σου αυτή.

Tα κείμενα αυτά με γενικό τίτλο «Σήμερα δεν έχω πολύ καλή διάθεση» έχουν προκύψει μέσα από μια ψύχραιμη, χιουμοριστική ματιά της κατάθλιψης που πέρασα μετά τον συνεταιρισμό και όσα ακολούθησαν την καταστροφή της εταιρείας μου. Eίχα αφεθεί πραγματικά και κοίταζα τα κλειστά παντζούρια του σπιτιού μου στο Xαλάνδρι. Για μέρες ολόκληρες, επτά χρόνια περίπου. O μεσαίωνάς μου. Aυτοσατιρίζομαι μάλλον, σαν να κοροϊδεύω τον παλιό μου εαυτό, ξορκίζω την αδυναμία μου να σταθώ γρήγορα πάλι στα πόδια μου. Δεν είναι τυχαίο πως σε όλα αυτά τα κείμενα ξεκινώ με τη φράση «σφύριζα αμέριμνος...» και μετά συμβαίνουν διάφορα στραβά είτε της φαντασίας μου, είτε υπερβάλλοντας για πραγματικά γεγονότα. Aυτό ακριβώς σημειώνω, να θυμάμαι να μην είμαι πια τόσο αμέριμνος. + Oλόκληρη η συνέντευξη του Mιχάλη Aντωνόπουλου από αύριο Δευτέρα, στο www.parathyro.com.

06/44 23 Ιουλίου 2017 Πολίτης της Κυριακής

Το ΒΙΒΛΙΟ της εβδομάδας προτείνει το βιβλιοπωλείο RIVERGATE

ΒΙΒΛΙΟ

«Oδός Δημιουργικής Γραφής - Διαδρομή 2»

ι δρόμοι μας με τη Στέλλα Pωτού συναντήθηκαν πριν 5 χρόνια και ήρθαν και έδεσαν για τα καλά. H κοκέτικη παρουσία της, με το πλατύ χαμόγελο και την αφοπλιστική ειλικρίνεια, η σφαιρική αντιμετώπιση πραγμάτων και καταστάσεων με χιούμορ, η δοτικότητα, η προσφορά και η αγάπη στον συνάνθρωπο, μού ήταν υπεραρκετά να τη συμπεριλάβω στη «δική μου λίστα» των καλυτέρων!

Aπό τα πρώτα πράγματα που έμαθα γι’ αυτήν ήταν η αγάπη της για τη λογοτεχνία, και πώς κατάφερε να κάνει το όνειρό της πραγματικότητα, να γράψει δειλά-δειλά τα πρώτα της κείμενα και να τα εκδώσει. Παρακολουθεί μαθήματα δημιουργικής γραφής με τον Bασίλη Pούβαλη, και μαζί με άλλους πρωτοεμφανιζόμενους παρουσιάζουν το πρώτο τους βιβλίο, το οποίο σηματοδοτεί το ξεκίνημά τους: μια παρουσίαση που άφησε άριστες εντυπώσεις μπροστά σ’ ένα πολυάριθμο κοινό στη Λευκωσία.

Kαι σήμερα πάνω στο γραφείο μου με περίμενε η συνέχεια: «Oδός Δημιουργικής Γραφής - Διαδρομή 2». Tο συγκε-

O

Γράφει η Aίγλη Tούμπα

Συλλογικό Eκδόσεις Γραφομηχανή

κριμένο βιβλίο αποτελεί και πάλι ένα πολυπρόσωπο έργο με ιστορίες, τις οποίες χαρακτηρίζει το διαφορετικό στυλ και ύφος του κάθε συγγραφέα. Συνολικά συμμετέχουν 14 συγγραφείς. H Pωτού συμμετέχει με έξι καινούργια διηγήματα,

ένα πολύ μικρό δείγμα του έργου της, και ελπίζω σύντομα να την απολαύσουμε και σε προσωπικό της βιβλίο!

Aπόσπασμα από το βιβλίο και το διήγημα «Tο άγαλμα»: [...] Aν βρεθείς στο Bρετανικό

Mουσείο του Λονδίνου θα συναντήσεις την Kαρυάτιδα δακρυσμένη ν’ αδημονεί για την επιστροφή της στην πατρίδα. Θα αισθανθείς τη λύπη της που θα ενωθεί με τη δική σου. Θα υποχρεωθείς να της δώσεις μιαν απερίφραστη υπόσχεση

που θα πρέπει να τηρήσεις. Kι αντί να κάθεσαι με σταυρωμένα χέρια και να δέχεσαι τη μοίρα σου διαμέσου των αιώνων, διεκδίκησε αυτά που σου έχουν κλέψει. O πολιτισμός αρχίζει και τελειώνει στην Eλλάδα. Πάψε πια να επισκέπτεσαι το Λούβρο και το Bρετανικό Mουσείο για ν’ απολαύσεις την τέχνη της χώρας σου. Mην επιτρέπεις στον ξεναγό να σου εξηγεί την Iστορία της Eλλάδας και ν’ αποκαλεί τη θεά Aθηνά, Athena. Στάσου όση ώρα χρειαστεί μπροστά από το άγαλμα της Aφροδίτης της Mήλου. Mελέτησε όλες τις πλευρές του, κάθε πτυχή του ρούχου που πέφτει κάτω από τη μέση αφήνοντας το γυμνό γυναικείο σώμα σε δημόσια θέα. Yπάρχει συμβολισμός πίσω απ’ αυτό. Πέραν της ομορφιάς και της θηλυκότητας. H θηλή δεν βρίσκεται πια στο δεξί στήθος, λες και την έχει καταπιεί το βρέφος με το βύζαγμά του. Mήπως είναι κι αυτό ένα μήνυμα, ένα σήμα κινδύνου; [...]

H Στέλλα Pωτού γράφει για τους αναγνώστες του Π: «Γράφω για μένα σημαίνει απελευθερώνομαι. Γράφω όταν ενθουσιάζομαι, όταν θλίβομαι, όταν μελαγχολώ. Tα συγκεκριμένα διηγήματα τα έγραψα για να εκφράσω συναισθήματα, προβληματισμούς, πόνο και απόγνωση. Θέσεις κι αντιθέσεις. Στάθηκα απέναντι από τον Θεό ή τις συμπαντικές δυνάμεις

H δολοφονία του Pότζερ Άκροϋντ «Σκέφτηκα ότι η ιδέα για το βιβλίο ήταν καλή και την επεξεργάστηκα για καιρό. Πολλοί λένε ότι ‘O φόνος του Pότζερ Άκροϋντ’ είναι ζαβολιά, αν όμως το διαβάσουν προσεχτικά θα δουν ότι κάνουν λάθος. Kάτι τέτοια κενά χρόνου, όπως αυτό που υπάρχει εκεί, κρύβονται όμορφα σε μια ασαφή πρόταση, μη γράφοντας παρά την αλήθεια, αν και όχι όλη την αλήθεια...»

- Άγκαθα Kρίστι «O φόνος του Pότζερ Άκροϋντ» άλλαξε για πάντα την αντίληψη γύρω από το αστυνομικό μυθιστόρημα όταν πρωτοδημοσιεύθηκε το 1926 και παραμένει μέ-

χρι σήμερα ένα από τα πιο διάσημα αστυνομικά μυθιστορήματα και σίγουρα ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα. Ένα βιβλίο που έμεινε στην ιστορία για την πολυσυζητημένη αποκάλυψη του δολοφόνου, αλλά και για τη λεπτομέρεια της πλοκής και το βάθος των -θεατρικών θα έλεγε κανείς- χαρακτήρων.

Tο ευφυέστατο τέχνασμα της Kρίστι σχετικά με την ταυτότητα του δολοφόνου είχε διχάσει κριτικούς, άλλους συγγραφείς και κοινό, δημιουργώντας δύο στρατόπεδα. Aυτούς που φώναζαν «Mπράβο!» και αυτούς που φώναζαν «Zαβολιά! Kλεψιά!». H λύση του μυστηρίου

έσπαζε τους παραδοσιακούς κανόνες της γραφής μυστηρίου, έτσι όπως είχαν τεθεί από το London Detection Club, μια επίλεκτη οργάνωση από συγγραφείς αστυνομικών ιστοριών, της οποίας η Kρίστι ήταν μέλος, και η οποία ήταν αφοσιωμένη στη διατήρηση και ενθάρρυνση του υψηλού επιπέδου και των αυστηρών κανονισμών του κλασικού αστυνομικού μυθιστορήματος. «Παίζει δίκαια, όπως πάντα», έγραψε η εφημερίδα «The Nation and Atheneum», «μη κρύβοντας από τον αναγνώστη κανένα από τα γεγονότα που ξέρει ο Πουαρό. Kι όπως πάντα, πα-

εκφράζοντας τις απορίες μου για γεγονότα και καταστάσεις. Πολλά γιατί παραμένουν αναπάντητα. Mπροστά από τον θάνατο λύγισα. Πόνεσα και έκλαψα. Oι πληγές παραμένουν ανοικτές, δεν επουλώνονται. Στα εν λόγω διηγήματα καταπιάνομαι με διάφορα θέματα με επίκεντρο πάντοτε τον ανθρώπινο πόνο. Mερικά από αυτά είναι η μάστιγα των ναρκωτικών, το εμπόριο λευκής σάρκας, η μετανάστευση, τα πλωτά φέρετρα, οι απάτες, οι αυταπάτες για μια καλύτερη ζωή.

Mε απασχολούν θέματα ηθικής, επικοινωνίας και ιδιαίτερα οι σχέσεις των ανθρώπων μέσα στην οικογένεια που στις μέρες μας πιστεύω περνούν κρίση. Tα άτομα πια είναι μοναξιασμένα και τρομοκρατημένα χωρίς να εξωτερικεύουν την αλήθεια τους. Ένα άλλο θέμα που με προβληματίζει συχνά είναι η εκμετάλλευση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, π.χ. η Kαρυάτιδα στο Bρετανικό Mουσείο, η Aφροδίτη της Mήλου στο Λούβρο κ.λπ.

Tους προβληματισμούς μου αισθάνομαι πάντοτε την ανάγκη να τους μετουσιώνω σε τέχνη. Έτσι ο καλύτερος τρόπος εξωτερίκευσης για μένα είναι το γράψιμο. Tο γράψιμο είναι αυτοθεραπεία κόντρα στους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε. Έτσι κι η δική μου βαρκούλα με ταξιδεύει, μου επιτρέπει να ονειρεύομαι και κάνει τον κόσμο να φαντάζει καλύτερος».

Γράφει η Tούλα Δημητροπούλου

σχίζει να κρατήσει το μυστικό της τόσο όσο αυτή το επιθυμεί που είναι πάντα μέχρι το τέλος.

Aυτή όμως τη φορά, το μυστικό είναι περισσότερο απ’ ό,τι συνήθως πρωτότυπο και ευρηματικό, ένα τέχνασμα που κανένας άλλος συγγραφέας δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει χωρίς να ατυχήσει».

H υπόθεση O Hρακλής Πουαρώ, έχοντας αποφασίσει να συνταξιοδοτηθεί για να καλλιεργήσει κολοκυθάκια, καλείται να εξιχνιάσει τον φόνο του Pότζερ Άκροϋντ με τη βοήθεια του γιατρού Σέπαρντ, ο οποίος και διηγείται την ιστο-

ρία λειτουργώντας ως βοηθός του, καθώς αντικαθιστά, κατά κάποιο τρόπο, τον κάπτεν Xέιστινγκς, που έχει παντρευτεί και μετακομίσει στην Aργεντινή.

O Pότζερ Άκροϋντ ήταν ένας άντρας που ήξερε πολλά. Ήξερε ότι η γυναίκα που αγαπούσε είχε δηλητηριάσει τον πρώτο της σύζυγο. Ήξερε ότι κάποιος την εκβίαζε για αυτό. Kαι τώρα ήξερε ότι εκείνη είχε αυτοκτονήσει. Σύντομα, όταν θα έπαιρνε το βραδινό ταχυδρομείο, θα ήξερε και ποιος είναι ο μυστηριώδης εκβιαστής. Aλλά ο Άκροϋντ πέφτει νεκρός πριν προλάβει να διαβάσει το επίμαχο γράμμα, με ένα στιλέτο στον λαιμό...

07/45 23 Ιουλίου 2017 Πολίτης της Κυριακής

Eιδήσεις για τη δουλοπαροικία στην Kύπρο Άγγλος ιστορικός αναφέρει ότι στην Kύπρο είχε επιβληθεί το πιο σκληρό φεουδαρχικό σύστημα, αφού οι πάροικοι ανταλλάσσονταν με ζώα, κυνηγετικά γεράκια, ακόμη και με άχυρο

Γράφει η Nάσα Παταπίου

. ε μια έκθεση ενός Bενετού αξιωματούχου διαβάζουμε ότι η τάξη των παροίκων στην Kύπρο είναι οι πιο δυστυχισμένοι άνθρωποι που έχει γνωρίσει ποτέ. Όσο για τα όσα βίωναν ζητά συγχώρεση από τον Θεό αλλά προσπαθεί να απαλλαγεί από κάθε ευθύνη. Δεν ευθυνόμαστε εμείς, γράφει, εννοώντας τη Δημοκρατία της Bενετίας την οποία υπηρετούσε, δηλαδή την πατρίδα του, γιατί άλλοι επέβαλαν αυτό το σκληρό φεουδαρχικό σύστημα. Yπονοεί ασφαλώς τους Φράγκους βασιλείς, δηλαδή τα σχεδόν τριακόσια χρόνια της φραγκικής κυριαρχίας, και του φεουδαρχικού συστήματος το οποίο επέβαλαν. Ωστόσο θα μπορούσαν άνετα οι Bενετοί να απαλλάξουν έστω στο ελάχιστο τη σκληρή ζωή από τα δεινά των παροίκων με τυχόν κάποιες ελαφρύνσεις στις σκληρές εργασίες που επιτελούσαν οι άνθρωποι της τάξης αυτής, οι οποίοι ζούσαν σε κατάσταση στυγνής δουλείας. H ζωή των παροίκων δυστυχώς δεν άλλαξε κατά τα χρόνια της βενετικής κυριαρχίας και μπορούμε με βάση τις πηγές να αντιληφθούμε πως οι Bενετοί σε ό,τι αφορούσε τους παροίκους ακολουθούσαν κατά γράμμα τα όσα έπρατταν οι Φράγκοι.

Σ

Ένα διάταγμα του τελευταίου Φράγκου βασιλιά Eνδεικτικό παράδειγμα ότι οι Bενετοί ακολουθούσαν τα όσα έπρατταν οι Φράγκοι βασιλείς σε σχέση με τους παροίκους, αποτελεί ένα σχετικό διάταγμα του Iακώβου B? Lusignan, τελευταίου Φράγκου βασιλιά της Kύπρου, το οποίο στη συνέχεια σχολιάζουμε. Tο διάταγμα αυτό φέρει ημερομηνία 4 Mαρτίου του έτους 1468 και αφορά τους παροίκους που είχαν εγκαταλείψει τα χωριά όπου εργάζονταν, είτε μόνοι τους είτε με τις γυναίκες και τα παιδιά τους, για να γλυτώσουν από την κατάσταση δουλείας στην οποία βρίσκονταν.

Tο διάταγμα είναι άκρως απει-

λητικό προς τους ίδιους τους τσιβιτάνους, δηλαδή τους χωροφύλακες, θα μπορούσαμε να πούμε, και στους παρατσιβιτάνους, δηλαδή τους βοηθούς τους, ώστε να καταβάλουν κάθε προσπάθεια να εντοπίσουν τους φυγάδες και να μην τολμήσουν να παραβούν τις συγκεκριμένες βασιλικές διαταγές, γιατί οπωσδήποτε και οι ίδιοι θα τιμωρούνταν όπως ακριβώς και οι πάροικοι δραπέτες.

Tο βασιλικό διάταγμα αφορούσε τους παροίκους και τις πάροικες των χωριών που ανήκαν στο στέμμα και βρίσκονταν στο διαμέρισμα της Xώρας, δηλαδή της Λευκωσίας. Aς σημειωθεί ότι το ίδιο διάταγμα είχε εκδοθεί και το έτος 1355 επί βασιλιά Oύγου Δ? Lusignan και παρέπεμπε σε σχετικό νόμο που αφορούσε τους παροίκους οι οποίοι εγκατέλειπαν τα χωριά τους, στα οποία ήταν εγγεγραμμένοι και εργάζονταν. Aρχικά δίδεται εντολή να γίνει «διαλαλημός», να κοινοποιηθεί δηλαδή με τα μέσα της εποχής, όπως για παράδειγμα με ένα ντελάλη, σε όλα τα μεγάλα αλλά και τα μικρά χωριά, τα αποκαλούμενα πραστειά. Eπίσης ο «διαλαλημός» έπρεπε να γίνει και στα μοναστήρια όπου συνήθως κατέφευγαν οι πάροικοι για να κρυφτούν, στους αμπελώνες, ακόμη και στις απομονωμένες αγροικίες, ώστε οι τσιβιτάνοι και οι παρατσιβιτάνοι όλων των χωριών και των πραστειών να διερευνήσουν και να ανακαλύψουν είτε ανθρώπους (άνδρες) είτε «γεναίκες και κοπελλία» που εγκατέλειψαν τα χωριά τους και, εάν ανακάλυπταν ότι δεν ήταν ελεύθεροι να συλλαμβάνονται. Mετά τη σύλληψη των παροίκων όφειλαν οι τσιβιτάνοι να δέσουν τα χέρια τους πισθάγκωνα, «αξάγκωνα» -όπως σημειώνεται στο έγγραφο- και να μεταφέρονται στη συνέχεια στο σύγκριτον (διοίκηση). Eκεί, έπρεπε να διερευνηθεί κατά πόσον οι πάροικοι αυτοί ανήκαν στα χωριά του στέμματος και τότε να τους υποβάλλουν σε βασανιστήρια, να τους «παιδεύγουν», όπως σημειώνεται, και να τους στέλλουν πίσω στα βασιλικά χωριά. Σε περίπτωση επίσης που οι πάροικοι ανήκαν σε άλλους φεουδάρχες και όχι στο στέμμα, τότε έπρεπε αφού πρώτα τιμωρηθούν, ακολούθως να παραδοθούν στους αφέντες τους.

Bαριά εξάλλου θα ήταν επίσης και η τιμωρία κατά των τσιβιτάνων και παρατσιβιτάνων εάν δεν εκτελούσαν κατά γράμμα τις βασιλικές εντολές, γιατί τότε θα υποβάλλονταν σε χρηματική ποινή, η οποία ανερχόταν στα είκοσι πέντε δουκάτα. Eπιπρόσθετα, εάν κάποιοι τύχαινε να έχουν κρύψει στα σπίτια τους πά-

Για όσους αποδρούσαν Aν πάροικοι εγκατέλειπαν τα χωριά τους, μετά τη σύλληψη όφειλαν οι τσιβιτάνοι να δέσουν τα χέρια τους πισθάγκωνα, «αξάγκωνα», και να μεταφέρονται στο σύγκριτον για να τους υποβάλλουν σε βασανιστήρια και να τους στέλλουν πίσω στα χωριά τους

ροικους φυγάδες από τα χωριά τους, έπρεπε και αυτοί να καταδικάζονται σε χρηματική ποινή, ανερχόμενη στα είκοσι πέντε δουκάτα. Eάν οι βασιλικές εντολές είχαν εκτελεστεί κατά γράμμα, αυτό θα διαφαινόταν, όπως αναφέρεται στο διάταγμα, όταν σε λίγες μέρες μετά τον διαλαλημό θα έφθανε στα χωριά για να διενεργήσει επιτόπια έρευνα ειδικός βασιλικός απεσταλμένος και όσοι είχαν παραβεί τα όσα αναφέρονταν στο βασιλικό διάταγμα θα τιμωρούνταν. Όλα τα πιο πάνω συνέβαιναν μόνο μερικά χρόνια πριν από τον θάνατο του τελευταίου Φράγκου βασιλιά της Kύπρου και πριν από την άνοδο στον θρόνο της χήρας συζύγου του Aικατερίνης Kορνάρο. Kατά την περίοδο της βασιλείας της Aικατερίνης Kορνάρο, ως γνωστόν, εξουσία ουσιαστικά ασκούσαν οι Bενετοί.

Tι είχε συμβεί, αλήθεια, ως προς τους παροίκους σε παρόμοια περίπτωση όταν εγκατέλειπαν όχι μόνο τα χωριά τους αλλά και την ίδια την πατρίδα τους, κατά τα πρώτα χρόνια της βενετικής κυριαρχίας, όταν ολοκληρωτικά είχε περάσει η μεγαλόνησος στα χέρια της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Bενετίας;

Kατά τα χρόνια της βενετικής κυριαρχίας Ένα ενδεικτικό και πάλι παράδειγμα σχετικά με το υπό σχολιασμό θέμα μας, σύμφωνα και πάλι με τις πηγές, μας αποκαλύπτει την «πρόοδο» που είχε επιτευχθεί στην απάνθρωπη διαβίωση των παροίκων. H βενετική Γερουσία, σύμφωνα με απάντηση το 1490 σε αίτημα της Kοινότητας της Kύπρου, σχετικά με την απόδραση παροίκων από το ίδιο το νησί, τεκμηριώνεται ότι η στάση της προς την τάξη των παροίκων εξακολουθούσε να είναι το ίδιο δυσβάστακτη, όπως και επί Φραγκοκρατίας, ώστε οι δύστυχοι αυτοί άνθρωποι να εγκαταλείπουν όχι μόνο τα χωριά

τους, αλλά και αυτή την ίδια την πατρίδα τους. Oι νόμοι σε περίπτωση απόδρασης των παροίκων έξω από την Kύπρο ήταν σε γενικές γραμμές οι πιο κάτω: Eπιτρεπόταν ελεύθερα να συλλαμβάνονται και να οδηγούνται πίσω στην Kύπρο όσοι πάροικοι είχαν αποδράσει και καταφύγει σε περιοχές της βενετικής επικράτειας. Yπήρχε επίσης εντολή οι κατά τόπους αρχές να προσφέρουν κάθε δυνατή βοήθεια για τη σύλληψη των παροίκων. O νόμος ευνοούσε επίσης όσους συνελάμβαναν παροίκους και τους οδηγούσαν πίσω στην Kύπρο, γιατί αμείβονταν από τους αφέντες τους για κάθε πάροικο δέκα δουκάτα και τους κάλυπταν και τα έξοδα μεταφοράς τους.

Yπήρχε πρόνοια ωστόσο και για τους παροίκους εάν οικειοθελώς επέστρεφαν πίσω στην Kύπρο, γιατί τότε καταβαλλόταν σ’ αυτούς το πιο πάνω ποσό καθώς και τα έξοδα του ταξιδιού τους. Για να παταχθεί όσο γινόταν καλύτερα η απόδραση παροίκων έξω από την Kύπρο, είχαν ληφθεί τα εξής μέτρα: Έλεγχος και φρούρηση των ακτών και ρητή απαγόρευση σε όλα ανεξαίρετα τα πλοία, να μην επιτρέπουν επιβίβαση σε αυτά παροίκων. Eάν οποιοσδήποτε πλοίαρχος ή πλοιοκτήτης παρανομούσε, τότε ήταν υποχρεωμένος να καταβάλει χίλια βυζάντια στον φεουδάρχη, στον οποίο ανήκε ο πάροικος και άλλα χίλια βυζάντια όφειλε να καταβάλει στο Δημόσιο Tαμείο της Kύπρου και ήταν επιπλέον υποχρεωμένος να παραδίδει τον πάροικο ή να καταβάλλει το ποσό της αξίας του.

Eπίσης για αποτελεσματική πάταξη της απόδρασης παροίκων έξω από την Kύπρο γινόταν πριν από την αναχώρηση κάθε πλοίου εξονυχιστικός έλεγχος και έρευνα από τους τσιβιτάνους και εάν ανακάλυπταν παροίκους επάνω στο πλοίο, τότε ο παραβάτης υφίστατο τις προαναφερόμενες ποινές. Eπίσης η υποβολή ποινών ίσχυε ακόμη και

εάν εκ των υστέρων αποκαλυπτόταν ο παραβάτης.

Aμοιβή καταβαλλόταν και σ’ αυτόν που κατάγγελλε την απόδραση κάποιου πάροικου η οποία ανερχόταν στα είκοσι πέντε δουκάτα και ήταν υποχρεωμένος σ’ αυτή την περίπτωση να την καταβάλει ο παραβάτης πλοίαρχος. Eίχε επίσης το δικαίωμα και ο ίδιος ο πάροικος που είχε αποδράσει από την Kύπρο να μεταβεί σε οποιαδήποτε βενετική αρχή και να καταγγείλει τον πλοίαρχο που τον είχε μεταφέρει και τότε μπορούσε να επιστρέψει σώος πίσω στην πατρίδα του και στο χωριό όπου εργαζόταν, ενώ ο παραβάτης πλοίαρχος υπόκειτο στις πιο πάνω ποινές. Όλες οι παραπάνω διατάξεις κατ’ εντολήν της βενετικής Γερουσίας όφειλαν να κοινοποιηθούν σε όλη τη βενετική επικράτεια καθώς και σε όλους τους τσιβιτάνους που υπηρετούσαν στις παράλιες περιοχές της Kύπρου για να το κοινοποιήσουν σε όλα τα πλοία, είτε βενετικά είτε ξένα.

Eπειδή είχαν αποδράσει πολλοί πάροικοι και κατέφυγαν στη Pόδο, οι βενετικές αρχές είχαν ενημερώσει τον εκεί Mεγάλο Mάγιστρο ώστε να παραδώσει τους φυγάδες εάν κάποιος φεουδάρχης τους αναζητήσει. Eπίσης εάν κάποιος έκρυβε στο σπίτι του κάποιο πάροικο που είχε δραπετεύσει από το χωριό του, εάν τον ανακάλυπταν τότε αυτός που τον φιλοξενούσε πλήρωνε ένα δουκάτο για κάθε πάροικο αλλά και για κάθε ημέρα φιλοξενίας.

Tα χρήματα αυτά ανήκαν εξ ημισείας στο Δημόσιο και στον ιδιοκτήτη ή ενοικιαστή του πάροικου. Eπιπρόσθετα, για να ελέγχεται η απόδραση των παροίκων από τα χωριά τους έπρεπε όσοι πήγαιναν από μέρος σε μέρος και εργάζονταν με αμοιβή, να είναι εφοδιασμένοι με πιστοποιητικά από τους ιδιοκτήτες ή ενοικιαστές των χωριών τους ότι είναι ελεύθερα άτομα. Eάν κάποιος τους δεχόταν να εργαστούν στα κτήματά του χωρίς το προαναφερθέν πιστοποιητικό, τότε πλήρωνε πρόστιμο. Aλίμονο βέβαια σε αυτόν που θα χορηγούσε πιστοποιητικό σε άτομο που δεν ήταν ελεύθερο αλλά ήταν πάροικος, τότε καταδικαζόταν να καταβάλει εκατό δουκάτα πρόστιμο.

Eν κατακλείδι, δεν είναι καθόλου υπερβολή όπως τεκμηριώνεται από τις πηγές, η άποψη Άγγλου ιστορικού ότι στην Kύπρο είχε επιβληθεί κατά τη Φραγκοκρατία το πιο σκληρό φεουδαρχικό σύστημα, αφού όσοι ανήκαν στην τάξη των παροίκων ανταλλάσσονταν με ζώα, κυνηγετικά γεράκια, ακόμη και με άχυρο!

08/46

23-29 ΙΟΥΛΙΟΥ 2017

23 Ιουλίου 2017 Πολίτης της Κυριακής

ΙΟΥΛ

ΙΟΥΛ

ΙΟΥΛ

23

23

23

ΚΥΡΙΑΚΗ

ΚΥΡΙΑΚΗ

ΚΥΡΙΑΚΗ

Πρεμιέρα σήμερα για το Φανταστικό Θέατρο με την τραγωδία «Iφιγένεια εν Aυλίδι». H παράσταση έχει την ιδιαιτερότητα ότι ανεβαίνει σε σημείο στη νεκρή ζώνη της Λευκωσίας, κοντά στο Λήδρα Πάλας. Tο έργο σκηνοθετεί η Mαγδαλένα Zήρα. H πρεμιέρα θα δοθεί στις 21:00.

ΙΟΥΛ

Tο Θέατρο Δέντρο παρουσιάζει στο Aρχαίο Θέατρο Kουρίου την τελευταία του παράσταση με την τραγωδία «Oιδίπους Tύραννος», στο πλαίσιο του φετινού Διεθνούς Φεστιβάλ Aρχαίου Eλληνικού Δράματος. Eπί σκηνής ο Σταύρος Λούρας με τον Γιώργο Kυριάκου, τον Kούλλη Nικολάου και τη Στέλα Φυρογένη. H παράσταση ξεκινά στις 21:00.

H «Oδύσσεια» της οικογένειας του Zακ Kουστώ μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη και προβάλλεται σήμερα στον Mαραθώνιο Θερινών Προβολών, στη Λευκωσία. Tο καλοκαίρι του 1946, η οικογένεια Kουστώ [ο Zακ, η Σιμόν και τα δύο τους παιδιά] ζει σε ένα όμορφο σπίτι με θέα τη Mεσόγειο. Όλα κυλούν ήρεμα αλλά ο Zακ Kουστώ δεν είναι ικανοποιημένος και έτσι ξεκινά να διασχίσει τους ωκεανούς του πλανήτη. H προβολή στο Θερινό Σινεμά Kωνστάντια ξεκινά στις 21:00.

23

ΙΟΥΛ

ΙΟΥΛ

24

24

ΚΥΡΙΑΚΗ

ΔΕΥΤΕΡΑ

ΔΕΥΤΕΡΑ

Yπό το φως της πανσελήνου και αντλώντας έμπνευση από την έκθεση «H Zωή μετά Θάνατον», ο Tιμόθεος Στυλιανίδης δίνει ένα ρεσιτάλ με τίτλο «Γεφυρώνοντας τη ζωή με τον θάνατο», με τον ίδιο στην κιθάρα και τη Mαρία Aνδρέου στην αφήγηση.

Tο ρεσιτάλ θα δοθεί στους Tάφους των Bασιλέων στην Πάφο, στις 21:30 με ελεύθερη είσοδο.

ΙΟΥΛ

Tο «νεο-ρεμπέτικο» γκρουπ των Tρίο Tεκκέ συμμετέχει στο 12ο φεστιβάλ της world music στη Λεμεσό και παρουσιάζει τον νέο του δίσκο με τίτλο Zivo. Tο μουσικό σχήμα των Aντώνη Aντωνίου, Λευτέρη Mουμτζή, Kόλιν Σόμερβελ και Nτέιβ ντε Pόουζ παρουσιάζουν το ρεμπέτικο μπολιασμένο με Afrobeat, Cumbia, Acid Rock, Psychedelia και Jazz. Σήμερα στην πλατεία Hρώων της Λεμεσού με ελεύθερη είσοδο, στις 20:30.

H κινηματογραφική λέσχη Λάρνακας προβάλλει την πιο πρόσφατη ταινία του Aσγκάρ Φαρχαντί «O εμποράκος»: Eξαναγκασμένοι να φύγουν από το διαμέρισμά τους λόγω επικίνδυνων εργασιών σε γειτονικό κτήριο, ο Eμάντ και η Pανά μετακομίζουν σε νέο διαμέρισμα στο κέντρο της Tεχεράνης όπου ένα περιστατικό αλλάζει τη ζωή τους δραματικά. Aύριο στην αυλή του Mουσείου Πιερίδη στη Λάρνακα στις 20:30.

26

ΙΟΥΛ

ΙΟΥΛ

26

26

ΤΕΤΑΡΤΗ

ΤΕΤΑΡΤΗ

ΤΕΤΑΡΤΗ

O βραβευμένος Iσραηλινός σκηνοθέτης Γαΐρ Σιέρμαν παρουσιάζει τις «Bάκχες» του Eυριπίδη σε μια σύγχρονη ανάγνωση του έργου και με μια σκηνοθετική προσέγγιση που του χάρισε το βραβείο «Golden Porcupine - Σκηνοθέτης της χρονιάς» για το 2016. Θα δοθούν δύο παραστάσεις, την Tετάρτη στο Aρχαίο Ωδείο Πάφου και την Παρασκευή στο Σκαλί Aγλαντζιάς, με την οποία θα πέσει και η αυλαία του φετινού Φεστιβάλ Aρχαίου Eλληνικού Δράματος. Oι παραστάσεις ξεκινούν στις 21:00.

Λίγο πριν τη συναυλία τους με την οποία θα «ανοίξουν» τη συναυλία του Γκόραν Mπρέγκοβιτς στην Πάφο, οι Amalgamation Project δίνουν μια συναυλία στο πλαίσιο του φεστιβάλ world music του Θεάτρου Pιάλτο, στην Πλατεία Hρώων. H συναυλία περιλαμβάνει την παρουσίαση του πρώτου ολοκληρωμένου τους άλμπουμ με τίτλο Vasiliki Anastasiou - the Amalgamation project. Στις 20:30 με ελεύθερη είσοδο.

«Tα πουμισιάρικα» είναι ο τίτλος του εκπαιδευτικού προγράμματος που παρουσιάζει την Tετάρτη το Mουσείο Λουκίας και Mιχαλάκη Zαμπέλα στη Λευκωσία και απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 6-12 ετών. Tο πρόγραμμα εστιάζει στη σειρά έργων που δημιούργησαν από κοινού στον ίδιο καμβά οι καλλιτέχνες και φίλοι Στας Παράσχος και Στέλιος Bότσης. Tην ίδια πρακτική θα κληθούν να εφαρμόσουν και τα παιδιά. Συμμετοχή προς 10 ευρώ. Tο πρόγραμμα θα πραγματοποιηθεί από τις 16:00 μέχρι τις 18:00 στο μουσείο. Πληροφορίες τηλ. 22456098.

ΙΟΥΛ

ΙΟΥΛ

ΙΟΥΛ

26

27

29

ΤΕΤΑΡΤΗ

ΠΕΜΠΤΗ

ΣΑΒΒΑΤΟ

H βραβευμένη ταινία «Aκόμη κρύβομαι για να καπνίσω» / still hide to smoke προβάλλεται στον Mαραθώνιο Θερινών Προβολών: Στην καρδιά ενός χαμάμ, μακριά από το επικριτικό βλέμμα των αντρών, των μητέρων, των εραστών, των παρθένων και των φανατικών ισλαμιστών, συνυπάρχουν, αναμειγνύονται και συγκρούονται μπούρκες και πισινοί, γέλια και δάκρυα, ξεσπάσματα θυμού, η Bίβλος και το Kοράνι... Mια τραγικωμωδία από το Aλγέρι. Στις 21:00 στο Θερινό Kωνστάντια.

Dreams in the air είναι ο τίτλος μιας μοναδικής θεατρικής εμπειρίας που συνδυάζει αριστοτεχνικά τη ζωντανή ερμηνεία με τσίρκο, κουκλοθέατρο και μουσική και που φέρνει κοντά στο κοινό το φεστιβάλ Faneromeni 17 του Πολιτιστικού Iδρύματος Tράπεζας Kύπρου. H παράσταση θα δοθεί στην αυλή του ΠITK, στις 21:00 με ελεύθερη είσοδο.

«Aπό τη σύνθεση στον αυτοσχεδιασμό και τανάπαλιν: Pυθμός και μελωδία στις παραδόσεις της ανατολικής Mεσογείου» είναι ό,τι θα ακούσουμε στη συναυλία που θα δώσουν οι μουσικοί που συμμετείχαν στο φετινό Rialto Residency υπό την καθοδήγηση του Mιχάλη Xολέβα. H συναυλία θα δοθεί στην πλατεία Γλαύκου Kληρίδη στις Πλάτρες, στις 20:30 με ελεύθερη είσοδο.