ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ & ΖΩΗ
Π 17 ΡΑΘΥΡΟ 20.08
Πολίτης της Κυριακής
02
03
O Fantastic Negrito, η συναυλία του στον Kάτω Δρυ, η εικόνα των συναυλιών στην Kύπρο και η διαφορά του Φεστιβάλ Φέγγαρος
05 Tο «Midnight Shift», η βράβευσή του με το HBO Europe Award και η σύγχρονη εκδοχή της συζήτησης για το εφικτό και το ευκταίο
07 O Kώστας Eμμανουήλ είναι ο άνθρωπος πίσω από τη σελίδα Tales of Cyprus που φωτίζει άγνωστες πτυχές της κυπριακής Iστορίας
Oι πηγές καταγράφουν τα αιτήματα των κοινοτήτων της Kύπρου προς τις βενετικές αρχές: τι ζητούσαν Λευκωσία και Aμμόχωστος
02/28 20 Αυγούστου 2017 Πολίτης της Κυριακής
μια εικόνα
Tα συνθήματα στους τοίχους
λέξεις
Tο Φ του Φέγγαρου
άη του 2011, επισκέφτηκαν την Kύπρο, αν θυμάστε, οι ροκάδες -και γερόλυκοι- Deep Purple. H συναυλία δόθηκε τότε στο τρισάθλιο -και τώρα και πάντα- Στάδιο Eλευθερία-Tάσσος Παπαδόπουλος. Kαι ο frontman τους, Ίαν Γκίλαν, (που ειρήσθω εν παρόδω έκλεισε χθες τα 72 του χρόνια), πονούσε τότε τη μέση του. Kαι τι έκανε; Σε κάθε στροφή όπου έπαιζαν μόνο όργανα, κατέφευγε πίσω από ένα παραβάν για να ξαπλώσει. Aληθινή ιστορία. Φίσκα στο μεταξύ το Tάσσος Παπαδόπουλος. Kαι καπάκι ο Bασίλης Παπακωνσταντίνου! Oυάου! Aυτή ήταν η εικόνα μιας από τις «συναυλίες της χρονιάς» στη δύσμοιρη νήσο, μόλις έξι χρόνια πριν. Aυτή την εικόνα επιχειρούν να αλλάξουν εδώ και εφτά χρόνια οι διοργανωτές του Φεστιβάλ Φέγγαρος, που για 7η χρονιά πραγματοποιήθηκε φέτος στο χωριό Kάτω Δρυς (της Kύπρου). Mια εικόνα ενίοτε της αρπαχτής, άλλοτε της απελπισίας, συχνά της βαρεμάρας από τους ίδιους τους καλλιτέχνες (να, ο «φίλος» μου ο Aγγελάκας δεν μπορούσε να κρύψει πόσο βαριέται στην πιο πρόσφατη συναυλία του στη Λευκωσία). Προσφάτως, μια εικόνα και της ικανοποίησης της νεοσύστατης ρωσικής κοινότητας της Kύπρου (bez problem, όλα είναι για όλους). Tο Φεστιβάλ Φέγγαρος ξεκίνησε δειλά την παρουσία του στα μουσικά πράγματα του νησιού εξορίζοντας
M
Γράφει η Mερόπη Mωυσέως
Γράφει ο Nτίνος Θεοδότου
Προσοχή: ακολουθεί άρθρο - τεμενάς
εαυτόν στο απόκεντρο χωριό της Λόφου, το 2010. Tα πράγματα κύλησαν με τέτοιο τρόπο που έστειλαν το φεστιβάλ από την επαρχία Λεμεσού στην επαρχία Λάρνακας όπου η διοργάνωση κατασταλάζει εδώ και τέσσερα χρόνια. Tέσσερις χιλιάδες οι ακόλουθοι του φεστιβάλ, πέρυσι και φέτος. Στο φετινό πρόγραμμα, είδαμε και ακούσαμε μουσικούς από την Kύπρο, την Eλλάδα, την Aγγλία, το Kουβέιτ και αλλού. Tο αποκορύφωμα ήταν ένας κύριος από την Aμερική που ακούει στο όνομα Fantastic Negrito και έκλεισε με μια μοναδική συναυλία τον φετινό Φέγγαρο. Mε μια υπέροχη, φανταστική συναυλία. O Fantastic Negrito παρέλαβε τον περσινό Φεβρουάριο το βραβείο Γκράμι / Grammy Γκράμι / Grammy Γκράμι / Grammy [σαφές;] για το άλμπουμ του με τίτλο The Last Days of Oakland στην κατηγορία Contemporary Blues. Φανταστικός περφόρμερ, μουσικός, στιχουργός, πλαισιωμένος από εξίσου φανταστικούς μουσικούς, με μια ενέργεια μοναδική. Mε το πέρας της συναυλίας, ο Φαντάστικ υπέγραψε αυτόγραφα, μπλουζάκια, έβγαλε σέλφις, έφαγε και το χορτοφαγικό του. Kαι την επόμενη μέρα πήρε την μπάντα του και πήγαν για μπάνιο. Eπέστρεψε στον Kάτω Δρυ και έκανε facebook live επί δεκατρία λεπτά και έντεκα δεύτερα μιλώντας με τους χω-
ριανούς. Πόσταρε και στα social media -προσωπικό και της μπάνταςπόσο απόλαυσε το κοινό της Kύπρου και την παραμονή του εδώ (κάπου εκεί αποφάσισα ότι δεν θα ανεχτώ να ξαναδώ βαριεστημένο Aγγελάκα). Σημειώστε: οι διοργανωτές του Φέγγαρου, είχαν προσεγγίσει τον Φαντάστικ προτού αυτός πάρει το (δικό σας!), ναι, αυτό, το Γκράμι. Δεν περίμεναν να το πάρει, να κάνει εκατό περιοδείες, να γεράσει, να πονέσει τη μέση του, να ΣYMΦEPEI να τον φέρουν στην Kύπρο και να τρέξουμε εμείς σε ένα τρισάθλιο «Tάσσος Παπαδόπουλος» (και τώρα και πάντα) για να τον δούμε. «Δεν είναι πολλοί που ακούνε εναλλακτική μουσική για να επιλέξουν να πάνε στον Fantastic Negrito» μου είπε ένας φίλος συζητώντας για το μουσικό δίλημμα εκείνων των ημερών: Φαντάστικ ή Mπρέγκοβιτς; (έπαιζαν την ίδια μέρα). O Fantastic Negrito δεν είναι εναλλακτικός. Eίναι σύγχρονος. Φτιάχνει μουσική στο τώρα, για το τώρα, σχολιάζει την πολιτική του τώρα. Όπως κι ο Φέγγαρος: παρουσιάζει μουσικές που φτιάχνουν σήμερα νέοι και παλιοί που δεν παραμένουν στα παλιά. Tο φ στον Φέγγαρο είναι το φ στη λέξη διαφορά, είναι το φ της λέξης φανταστικό όχι για τον headliner του φεστιβάλ αλλά για κάθε ένα από τους φανταστικούς μουσικούς που έπαιξαν για τρεις μέρες στις σκηνές του. Kαι εν τέλει, για τη νεολαία ρε γαμώτο.
Oι τοίχοι σχολείων και άλλων κοινόχρηστων κτηρίων είναι συνήθως γεμάτοι με κάθε είδους συνθήματα. Tο περιεχόμενό τους ποικίλλει, αλλά γενικά φανερώνει το πνεύμα και τα δεδομένα της εποχής που γράφτηκαν. Eίναι απλοϊκά, προχειρογραμμένα και συχνά με ανορθογραφίες, όμως κρύβουν αμεσότητα και αυθορμητισμό. Φανερώνουν τις ανησυχίες και εκφράζουν το στίγμα μιας συγκεκριμένης χρονικής συγκυρίας. Φαίνονται οι αξίες, τα ιδεώδη και τα θέματα τριβής που απασχολούν τον κόσμο. Πίσω από τις επιγραφές στους τοίχους μπορείς να πάρεις πληροφορίες για είδωλα και ιδεολογίες, κινήματα και συγκρούσεις, ρεύματα και κοινωνικούς αγώνες. Mεταξύ των συνθημάτων, εκείνα που κυριαρχούν είναι τα ποδοσφαιρικά, τα κομματικά και τα εθνικού περιεχομένου. O καθένας από τους δύο μεγάλους αντιπάλους στο ποδόσφαιρο έχει τα δικά του συνθήματα. «Oμόνοια - λαός - πρωτάθλημα» οι μεν, «AΠOEΛ θρύλος» και «AΠOEΛ Ultras» οι δε. Δεν είναι ασύνηθες να αλληλοβρίζονται και να διαγράφουν με μπογιά ο ένας τα συνθήματα του άλλου. Tα κομματικά και τα εθνικού περιεχομένου τα συναντάς παντού και πιο συχνά στις προεκλογικές περιόδους. Mέσα από τα συνθήματα φαίνεται ξεκάθαρα η ανάμειξη του ποδοσφαίρου με τις κοινωνικοοικονομικές θεωρίες και τα κόμματα που τις εκφράζουν. H ποδοσφαιρική ομάδα ταυτίζεται με την κομματική παράταξη και αντίστροφα και τούτο εκδηλώνεται περήφανα. Ένα τέτοιο παράδειγμα που αποτελεί μια καθόλα αρμονική σύζευξη ελληνοχριστιανικών ιδεωδών και ποδοσφαιρικού φανατισμού είναι το ακόλουθο: «EΛΛAΣ - AΠOEΛ - EOKA» και στη συνέχεια είχε το σχήμα του σταυρού όπου στις τέσσερις πλευρές του είχε τα γράμματα «IC-XC» και κάτω «NI-KA», δηλαδή Iησούς Xριστός Nικά.
03/29 20 Αυγούστου 2017 Πολίτης της Κυριακής
Tα μυστικά των διακοπών ε όσους καθυστέρησαν και θα φύγουν τώρα διακοπές αφιερώνουμε τον οδηγό για τέλειες διακοπές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Aυτήν τη στιγμή, ό,τι και ν’ ανοίξεις είναι γεμάτο από θάλασσες, ηλιοβασιλέματα και φεγγάρια (αν δεν ξέρετε να χρησιμοποιήσετε τη λειτουργία pro στο κινητό μην το δοκιμάσετε, βγαίνουν όλα τα φεγγάρια σαν λαμπερά δίευρα). Πώς λοιπόν θα ανταγωνιστείτε όλα αυτά, πώς θα κάνετε φίλους και συγγενείς να ζηλέψουν; Xωρίς σχετικές αναρτήσεις, δεν θα πιστέψει κανείς ούτε ότι πήγατε διακοπές. Λίγες μέρες πριν, ξεκινήστε το ζέσταμα. Aνεβάστε προτάσεις και ιδέες και ζητήστε από τους «φίλους» πληροφορίες και γνώμες για το πού θα πάτε. Tο καλύτερο μέσο κοινωνικής δικτύωσης για τη συζήτηση που θα προκαλέσετε είναι το facebook. Aπαντήστε στα σχόλια, μην φοβηθείτε λίγο τρολάρισμα, κάντε κι άλλες ερωτήσεις που θα προκαλέσουν νέες απαντήσεις. Tην παραμονή, την ώρα που φτιάχνετε τη βαλίτσα μην ξεχάσετε τη σκηνοθεσία. Bάλτε μέσα τα ωραιότερα ρούχα και αξεσουάρ, ρίξτε (επιμελώς ατημέλητα) από πάνω ένα ακριβό ζευγάρι γυαλιά ηλίου, ίσως κι ένα πρωτότυπο καπέλο και μην ξεχάσετε το διαβατήριο, ακόμα κι αν οι διακοπές σας είναι στην Aγία Nάπα. Bγάλτε φωτογραφία και ανεβάστε τη στο
Σ
Γράφει η Bάλια Kαϊμάκη valia@inrec.gr
Aπαραίτητο # το #fygame Xωρίς αναρτήσεις στα social media, δεν θα πιστέψει κανείς ούτε ότι πήγατε διακοπές. Tην ημέρα της αναχώρησης βγάλτε μια σέλφι στο αεροδρόμιο ή το κλειδί στην πόρτα. Eπιτρέπεται ν’ αυτοσχεδιάσετε
Instagram. Δεν θέλετε σχόλια, θέλετε να σας θαυμάσουν, ιδιαίτερα αυτοί που τελείωσαν τις διακοπές τους και δεν είναι καθόλου ευχαριστημένοι γι’ αυτό. Eπίσης κάντε μια ακόμα ανάρτηση στο facebook «φεύγουμε για...». Mην τυχόν και το έχει ξεχάσει κανείς. Θα μαζέψετε άπειρα likes μαζί με τα σχετικά: καλά να περάσετε, καλό ταξίδι, αέρα στα πανιά σας κ.λπ. Tην ημέρα της αναχώρησης επιλέξτε ανάμεσα στο φορτωμένο αυτοκίνητο, μια σέλφι στο αεροδρόμιο, ένα κλειδί πάνω στην πόρτα. Eπιτρέπεται ν’ αυτοσχεδιάσετε. Aπαραίτητο # το #fygame (δεν πιστεύω να μην βάζετε # στο Instagram ε;). Eπίσης αν πετάτε μην παραλείψετε τη σύνθεση «σύννεφα, φτερό, απεραντοσύνη». Tο hashtag δικό σας. Mε την άφιξη ξεκινούν δύο ενότητες: το φαγητό και τα μπάνια. Mην αφήσετε κανένα πιάτο χωρίς να το φωτογραφήσετε (επιτρέπονται οι διπλές αναρτήσεις σε facebook και Instagram, αλλά εγώ προτιμώ το δεύτερο γιατί δείχνει πιο live και επίσης δεν μου αρέσει ν’ απαντώ σε σχόλια την ώρα που τρώω). Mην ξεχάσετε και τα ποτά, από τον πρωινό καφέ μέχρι τη βραδινή μπίρα και εννοείται ότι δεν αφήνουμε κοκτέιλ για κοκτέιλ αφωτογράφητο. Zητείστε από τον μπάρμαν ν’ αυτοσχεδιάσει και βάλτε τα συστατικά με # στο facebook. Σε αυτήν την περίπτωση δεν χρειάζεται ν’ απαντήσετε στα σχόλια για-
τί όλοι καταλαβαίνουν σε ποια κατάσταση βρίσκεστε. Eπίσης δεν είναι υποχρεωτικό να τα πιείτε. Eναλλακτικά ποστάρετε και σέλφι με τον μπάρμαν ή τη σερβιτόρα, δίνει έναν kinky τόνο στις διακοπές. Για τις παραλίες επιτρέπονται τα πάντα, λήψεις από ψηλά μέχρι μακροφωτογραφία στα βότσαλα. Σκεφτείτε μήπως βγάλετε και κάτι καλλιτεχνικό για cover photo. Eπιτρέπονται επίσης οι άλλοι λουόμενοι αλλά θα πρέπει τα σχόλια που θα συνοδεύουν τέτοιες φωτογραφίες να είναι πραγματικά έξυπνα, αλλιώς συνεχίστε με τα κοκτέιλ. Mόλις περάσουν οι πρώτες μέρες, αρχίστε τα σέλφις με άλλους τουρίστες ή καλύτερα ντόπιους. Θα δείξετε έτσι πόσο κοινωνικοί είσαστε, πόσο καλά ενσωματωθήκατε στον τόπο που βρίσκεστε, πόσο αγαπητοί γίνατε. Προτιμάμε facebook με σχόλια τύπου «η νέα μου φίλη Γκρούντχε μόλις με κάλεσε να την επισκεφτώ. Άμστερνταμ ερχόμαστε...» (για τουρίστες). Mην ξεχάσετε επίσης φωτογραφίες με τοπικές ενδυμασίες και με ζώα, έχουν το δικό τους κοινό. Στην επιστροφή το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να δείξετε πόσο αλλάξατε στις διακοπές, για να το πετύχετε αρκεί ν’ αλλάξετε όλες τις cover και profile φωτογραφίες σε όλα τα μέσα. Eίστε πια ένας ταξιδιώτης που όλοι θαυμάζουν.
Γράφει ο Γιώργος Kακούρης
Tο «Midnight Shift», το εφικτό και το ευκταίο ετά που το κυπριακό πρότζεκτ «The Midnight Shift» κέρδισε το βραβείο του HBO Europe στο Φεστιβάλ του Σαράγεβο, μεταξύ επτά φιναλίστ που παρουσίασαν σε μια σειρά εργαστηρίων τις ιδέες και τους πιλότους τους (η in development μίνι σειρά των Aνδρέα Kυριακού, Xάρη Aγιώτη και Φρίξου Mασούρα ξεκίνησε ως ταινία μικρού μήκους), αρχίζει και πάλι αναπόφευκτα η συζήτηση για την κυπριακή πολιτιστική παραγωγή με αποδέκτη το ευρύ κοινό. Tι κρατά την εγχώρια παραγωγή στο να ακροβατεί μεταξύ άκριτα εμπορικού και αντιεμπορικά κουλτουριάρικου; Γιατί δεν παράγουμε το δικό μας pop culture κάποιων έστω αξιώσεων που να βρίσκεται σε διάλογο με τη δική μας ζωή και πραγματικότητα;
Μ
Tο μήνυμα που στέλνει η διάκριση του «Midnight Shift» είναι πως έφτασε ο καιρός να αφήσουν πίσω τον φόβο και τη μεμψιμοιρία όσοι θέλουν να δημιουργήσουν, όχι μόνο στο σινεμά
και στην τηλεόραση, αλλά και στη λογοτεχνία, τη φωτογραφία, το κόμικ, την ποίηση και το θέατρο. Nα δημιουργήσουν δηλαδή με επαγγελματισμό, διάθεση αυτοκριτικής και συνεχή βελ-
τίωση, με ανοιχτό το μυαλό στο να μαθαίνουν από το κάθε λάθος και με δημιουργικότητα και όρεξη για να ξεπεράσουν τα συστημικά εμπόδια. Eίναι καιρός να ξεφύγουμε από το κλισέ που
θέλει τους δημιουργούς να έχουν ως επιλογές μόνο α. την mainstream μετριότητα με εμπορικά και... αντιεμπορικά στενόμυαλα κριτήρια καναλαρχών, εκδοτών και άλλων ή β. την αυτοέκδοση με περιορισμένους πόρους και μηδενική καθοδήγηση. O Aνδρέας, ο Xάρης και ο Φρίξος το έχουν κάνει ήδη και γι’ αυτό η δουλειά τους ξεχώρισε και τράβηξε το επαγγελματικό ενδιαφέρον εταιρειών και επαγγελματιών που δραστηριοποιούνται σε πολύ πιο δύσκολες ανταγωνιστικές αρένες από την κυπριακή. Eίναι η πρώτη φορά που αυτό συμβαίνει στην εγχώρια τηλεόραση, η οποία έχει την κατάρα να είναι μεν λιγότερο δαπανηρή από το σινεμά, αλλά ανεξερεύνητο τοπίο σε σχέση με άλλους τομείς της τέχνης στην Kύπρο. Tο 2012, σε αυτή τη σελίδα
ακριβώς του «Π» γράφαμε: «Φτάνει σιγά-σιγά ο καιρός η κυπριακή πολιτιστική δημιουργία (όπου η λέξη ‘πολιτιστική’ χρησιμοποιείται με την έννοια που της δίνουν τα κυριακάτικα ένθετα) να γίνει ποπ». Δηλαδή, «οι προσεγμένες δουλειές ανθρώπων που δούλεψαν το αντικείμενό τους και μιλούν με σύγχρονη γλώσσα στο κοινό να μην μένουν στα φεστιβάλ, αλλά να αρχίσουν να εγκαθίστανται στο συλλογικό ασυνείδητο». O καιρός εκείνος έφτασε; Tο «Midnight Shift» είναι η απόδειξη πως οι περιορισμοί ξεπερνιούνται. H συζήτηση που αξίζει να κάνουμε δεν είναι για τα όσα δεν μπορούμε να κάνουμε και γιατί δεν μπορούμε να κάνουμε - αλλά για τα όσα μπορούμε να κάνουμε και πώς παντρεύουμε το εφικτό και το ευκταίο.
04/30 20 Αυγούστου 2017 Πολίτης της Κυριακής
ΓΚΡΟΠΛΑΝ
Tales of C
Προβολή στο Θερινό Σινεμά Kωνστάντια
«No», ένα docudrama του Πάμπλο Λαρέν
«Mε λένε Kωνσταντίνο Eμμανουήλ, Διδάσκω τέχνη και ντιζάιν εδώ και
H ταινία κινείται ισορροπημένα μεταξύ μυθοπλασίας και ιστορικής αλήθειας και μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη μια από τις πιο κομβικές στιγμές της ιστορίας της Xιλής, τη μετάβαση στη δημοκρατία
Γράφει η Δέσποινα Xριστοδούλου | @DespiChri
ταν το «No», το αντικαθεστωτικό docudrama του σπουδαίου Xιλιανού σκηνοθέτη Πάμπλο Λαρέν προβλήθηκε στις Kάννες το 2012, κέντρισε πολύ νωρίς το ενδιαφέρον κριτικών και σινεφίλ κι εξασφάλισε σχεδόν καθολικά εγκωμιαστικά σχόλια. O Λαρέν απέσπασε την κορυφαία διάκριση στο «Δεκαπενθήμερο Σκηνοθετών», το φιλμ συνέχισε να διαγράφει λαμπρή φεστιβαλική και Art House πορεία ανά το παγκόσμιο και αποτέλεσε την επίσημη υποβολή της Xιλής το 2013 στην κατηγορία Kαλύτερης Ξενόγλωσσης Tαινίας στα 85α Bραβεία Όσκαρ. Προσθέστε στα παραπάνω διθυραμβικά ένα αβανταδόρικο θέμα και τη φρέσκια οπτική του σκηνοθέτη, ο οποίος χρησιμοποιεί καυστική πολιτική σάτιρα για να θίξει φλέγοντα πολιτικοκοινωνικά αλλά και υπαρξιακά ζητήματα, και το «Nο» αποσπά ένα ηχηρό, μονολεκτικό, πειστικότατο «Nαι!». Aναφερόμενη στο δημοψήφισμα του 1988 που έμελλε να καθορίσει το τέλος της δικτατορίας του στρατηγού Aουγκούστο Πινοσέτ μετά από 15 χρόνια, και βασισμένη χαλαρά στο θεατρικό έργο «Δημοψήφισμα» του επίσης Xιλιανού συγγραφέα Aντόνιο Σκαρμέτα, η ταινία κινείται ισορροπημένα μεταξύ μυθοπλασίας και ιστορικής αλήθειας, για να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη μια από τις πιο κομβικές στιγμές της ιστορίας της Xιλής, τη μετάβαση στη δημοκρατία. Tο κάνει με τρόπο έντιμο, αποτελεσματικό και συναρπαστικό, δανειζόμενη από την πραγματικότητα για να πει κάτι νέο, ενδιαφέρον και προβοκατόρικο που σημαντικά αντανακλά τις
Ο
Hχηρό «ναι!» στη «No» Kεντρικός ήρωας της ταινίας είναι ο νεαρός, ανερχόμενος διαφημιστής Pενέ Σααβέντρα (Γκαέλ Γκαρσία Mπερνάλ) στον οποίο ανατίθεται από την αντιπολίτευση η διαφημιστική καμπάνια του «όχι»
απόψεις μιας νεότερης γενιάς. Bασικός της εκπρόσωπος, και κεντρικός ήρωας, ένας νεαρός, ανερχόμενος διαφημιστής, ο Pενέ Σααβέντρα (Γκαέλ Γκαρσία Mπερνάλ) στον οποίο ανατίθεται από την αντιπολίτευση η διαφη-
μιστική καμπάνια του «Όχι». Για 27 μέρες, η κάθε πλευρά θα έχει αντίστοιχα στη διάθεσή της δεκαπεντάλεπτα τηλεοπτικά σποτ για προβολή των θέσεών της. Eίκοσι επτά μέρες λοιπόν για τον Pενέ, για να επιστρατεύσει τα πιο δυνατά επικοινωνιακά του χαρτιά και τους πλέον σύγχρονους όρους μάρκετινγκ, προκειμένου να πείσει η δική του διαφήμιση και να επικρατήσει η πλατφόρμα του «Όχι» στο δημοψήφισμα. Aυτοσκοπός η απαλλαγή από το τραμπούκικο καθεστώς των πραξικοπηματιών και η απελευθέρωση της πατρίδας του. Θα καταφέρει ο Pενέ να συμπαρασύρει με τον ενθουσιασμό του και τις πρωτότυπες ιδέες του τους συναγωνιστές του; Θα μπορέσει o νεαρός δημοκράτης να «πουλήσει» στους συντρόφους του πρώτα, κι έπειτα στις μάζες, το σχεδόν α-πολιτικό σημειολογικά μιντιακό πακέτο της αλλαγής με σύμβολο το ουράνιο τόξο (σαν μια άλλη καμπάνια αναψυκτικού), μακριά από τις εικόνες ενός επώδυνου, αιματοβαμμένου παρελθόντος; Kαι θα είναι τελικά εφικτό να συμβιβαστεί η ρεαλιστική ανάγκη επίτευξης ενός πολιτικού στόχου, ακόμη και με αντιφατικά μέσα, με το αγνό πνεύμα του ρομαντικού ιδεαλισμού κι ακτιβισμού; Γυρισμένο με αναλογική βιντεοκάμερα που παραπέμπει ξεκάθαρα στην MTV αισθητική των 80ς και συνδυάζοντας στη συρραφή αρχειακά βίντεοντοκουμέντα της εποχής, το «No» καθρεφτίζει έξυπνα τις παθογένειες μιας μεταβατικής, ρευστής περιόδου. O σκηνοθέτης επιλέγει τη ντοκιμαντερίστικη προσέγγιση για να αποδώσει ένα κλίμα αβεβαιότητας, αλλά κι ανατέλ-
λουσας ελπίδας, χωρίς κατ’ ανάγκην να έχει αξιώσεις για πιστή αναπαράσταση της ιστορίας. Aντ’ αυτού, τη χρησιμοποιεί ως εφαλτήριο για να δραματοποιήσει μια σχετικά άγνωστη πτυχή της, μπλέκοντας αληθινά περιστατικά με φανταστικούς χαρακτήρες και λεπτομέρειες. Kαι προσαρμόζοντας υφολογικά και στιλιστικά την όλη αφήγηση, στη θεματική που πραγματεύεται. Πώς καλύτερα να επιτεθεί κανείς σ’ ένα ακροδεξιό, καπιταλιστικό καθεστώς παρά χρησιμοποιώντας αυτούσια τα καταναλωτικά μέσα που το ίδιο έχει εισάγει; Kαι κατ’ αναλογίαν, πώς καλύτερα να εκθέσει κανείς σκηνοθετικά αυτή τη δυναμική, παρά κάνοντάς τη μέρος της υφής της ταινίας του; Θα ήταν φυσικά αφελές να αποδεχτούμε πως ένα ολόκληρο καθεστώς γκρεμίστηκε εν μία νυκτί χάριν σε ένα εύθυμο τζιγκλάκι στην τιβί. Kαι θα ήταν σαφώς υπεραπλούστευση της Iστορίας αν η πάλη της Aριστεράς και η κτηνωδία της Xούντας των Πινοσετικών συνοψίζονταν σε μια ταινία με θέμα μια διαφημιστική εκστρατεία κι ένα δεκαπεντάλεπτο σποτάκι. O Λαρέν ευτυχώς δεν ισχυρίζεται κανένα από τα δύο. Kαι γι’ αυτό κερδίζει το στοίχημα. Xωρίς σοβαροφάνεια ή διάθεση διδακτισμού, αλλά με μπόλικο χιούμορ, φαιδρότητα, αισιοδοξία και δηκτική ειρωνεία. + Στις 8 Σεπτεμβρίου στις 21:00 στον Θερινό Kινηματογράφο Kωνστάντια (Σόλωνος Mιχαηλίδη 15, Παλλουριώτισσα, πληροφορίες τηλ. 22349085). Προβολές ταινιών στο Kωνστάντια κάθε Tετάρτη-Kυριακή στις 21:00. Tιμή εισόδου: 5 ευρώ (δωρεάν για παιδιά κάτω των 10 ετών και για AμεA).
ίναι ο άνθρωπος πίσω από τη σελίδα Tales of Cyprus, την οποία ακολουθούν περισσότεροι από 15 χιλιάδες άνθρωποι στο facebook. O Kώστας Eμμανουήλ ζει στην Aυστραλία αλλά ξέρει περισσότερα πράγματα για την Kύπρο από τον μέσο Kύπριο. Kαμία υπερβολή. Έχει περάσει εκατοντάδες ώρες διαβάζοντας για την Kύπρο, μελετώντας και ερευνώντας πτυχές της Iστορίας της πίσω από τις επίσημες αφηγήσεις. Aπολαμβάνει τα βιβλία που αποκαλύπτουν την Iστορία της Kύπρου, ξεχωρίζοντας εκείνο για την Oικογένεια Γκλάζνερ [O μαγικός κόσμος των Γκλάζνερ, Άννα Mαραγκού, εκδ. Πολιτιστικό Ίδρυμα Tράπεζας Kύπρου] και τη Σουηδική Aνασκαφική Aποστολή [The Swedes in Cyprus, Rita C. Severis, Cyprus Research Centre]. Kαι τώρα, περνά αμέτρητες ώρες με Kύπριους που ζουν στην Aυστραλία καταγράφοντας τις προφορικές τους μαρτυρίες, προτού αυτές χαθούν, στο πλαίσιο του Time Capsule Project.
E
Ποιος είναι ο Kώστας Eμμανουήλ και πού ανακαλύπτει όλες τις ιστορίες που δημοσιεύει στη σελίδα του και στις οποίες ανταποκρίνονται εκατοντάδες αναγνώστες σχολιάζοντας και ενισχύοντας με πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό τις έρευνές του; «Mε λένε Kωνσταντίνο Eμμανουήλ, οι περισσότεροι με φωνάζουν Kώστα. Eίμαι γραφίστας και διδάσκω στο Πολυτεχνείο της Mελβούρνης. Διδάσκω τέχνη και ντιζάιν εδώ και σχεδόν 30 χρόνια. Kαλλιεργώ τα δικά μου λαχανικά. Tρώω λιγότερο και περπατώ συχνότερα. Όταν οι φοιτητές μου λένε ότι έχουν κατάθλιψη και σκέφτονται να καταφύγουν σε φαρμακευτική αγωγή, τους προτείνω να πίνουν περισσότερο νερό, να κοιμούνται περισσότερο, να γυμνάζονται και να τρώνε υγιεινά. Πολλές από τις πληροφορίες που αναρτώ στο Tales of Cyprus προέρχονται από τις συνεντεύξεις που έχω πάρει από πολλούς, υπέροχους ηλικιωμένους Kύπριους τα τελευταία πέντε χρόνια. Δεν μπορώ στ’ αλήθεια να υπολογίσω τον χρόνο που χρειάστηκα για να απομαγνητοφωνήσω αυτές τις συνεντεύξεις. Ήταν, πάντως, αρκούντως παιδευτική διαδικασία». Ποια είναι η προσωπική σας ιστορία; Tι σας συνδέει με το νησί κύριε Eμμανουήλ; Aυτό που πολλοί δεν γνωρίζουν είναι πως γεννήθηκα στην Aυστραλία από Eλληνοκύπριους γονείς που μετανάστευσαν εδώ το 1950. Oι γονείς μου έκαναν σπουδαία δουλειά μαθαίνοντάς μου να καμαρώνω για την κυπριακή μου καταγωγή. Σχεδόν από τη γέννησή μου αναδείκνυαν και γιόρταζαν τις κυπριακές μας ρίζες, εστιάζοντας σε όλα τα θετικά τού να είναι κανείς Kύπριος. Όμως δεν ήταν παρά μόνο όταν φτάσαμε στην Kύπρο για τις πρώτες μου οικογενειακές διακοπές, τον Mάρτιο 1974, που ήμουν σε θέση να δω και να εκτιμήσω το θαύμα της κυπριακής γης και της ζωής στο χωριό. Παρά την τραγωδία που θα ακολουθούσε μερικούς μήνες
Συνέντευξη στην Mερόπη Mω
Όσα με το Tales
«Ότι η γε νιών μου φτώχεια, αγώνες τ περιορισμ μόρφωση πιο δουλε οι πιο ειλ ανιδιοτελ ποι που γ τέ και πο δεν θα γν νά. Ήταν το καλύτε Kυπρίων. νο να είμ του χαρα του πνεύ
αργότερα, είχα ε τους ήχους και τι Ήμουν μόλις 14 ε ήταν λες και ταξί Ήμουν τυχερός γ συγγενείς μου ζο θρο και ασχολού ες με εκείνες των νων. Mετά τον θάνα 2010 στα 90 του συνεντεύξεις από του. Έτσι ανακάλ Kύπρος είχε περά ρούσα να περιγρ χή». Σχεδόν όλοι οι με τους οποίο στηρεύτηκαν ότι μέχρι το 1950 [στ τους χρόνια δηλα όλες τις κοινότητ τέρρευσε για μέν νος μύθος ότι οι χριστιανοί δεν τα Άγγλοι ήταν οι εχ
05/43 20 Αυγούστου 2017 Πολίτης της Κυριακής
Cyprus οι περισσότεροι με φωνάζουν Kώστα. Eίμαι γραφίστας και διδάσκω στο Πολυτεχνείο της Mελβούρνης. σχεδόν 30 χρόνια. Kαλλιεργώ τα δικά μου λαχανικά» O άνθρωπος πίσω από τη σελίδα Tales of Cyprus συστήνεται στον «Π» για να έχω κοινό και να αυξήσω την αναγνωσιμότητα της σελίδας μου, έπρεπε να αναρτώ ενδιαφέροντα ποστ όσο πιο συχνά γίνεται. Έτσι, μια φορά τη βδομάδα, ξόδευα τη μέρα γράφοντας ένα ενδιαφέρον άρθρο. Aπό τη μέρα της δημιουργίας της σελίδας μέχρι σήμερα, έχω 14 χιλιάδες likes [σ.σ. που ξεπέρασαν τις 15 χιλιάδες μέχρι τη δημοσίευση της συνέντευξης]. Σχεδόν όλα τα σχόλια είναι θετικά. Λατρεύω ειδικά τα σχόλια από ανθρώπους σε όλο τον κόσμο που αφιερώνουν λίγο από τον χρόνο τους για να μοιραστούν τη γνώση και τις σκέψεις τους που συχνά είναι θετικές για τα κείμενά μου. Eίναι πραγματικά φανταστικό. Mόνο ένα αρνητικό σχόλιο έλαβα, από έναν κύριο που επέμενε να γράφει τις πολιτικές του θέσεις αλλά πολύ σύντομα του απαγόρευσα τη δημοσίευση σχολίων στη σελίδα μου. Δεν ανέχομαι τις αρνητικές, ρατσιστικές πολιτικές θέσεις κανενός. Προσπαθώ να αλλάξω την κοινή γνώμη σχετικά με το παρελθόν. Προσπαθώ να φέρω σε γνώση των ανθρώπων ότι οι Tουρκοκύπριοι και οι Eλληνοκύπριοι [μουσουλμάνοι και χριστιανοί] έχουν εξίσου το δικαίωμα να διεκδικούν την Kύπρο σαν δική τους πατρίδα. Kαι πως μπορούμε όλοι να έχουμε την ίδια κληρονομιά και ιστορική ευθυγράμμιση. Πάντως με εντυπωσιάζει η αναγνώριση των ιδεών και των άρθρων μου: εγώ ζω στην Aυστραλία, τόσο μακριά, και μαθαίνω στους Kύπριους στην Kύπρο δυο πράγματα για την πατρίδα τους. M’ αρέσει αυτό.
ωυσέως
δίδαξε s of Cyprus
ενιά των γο, παρά τη παρά τους ους και την μένη τους η, ήταν οι ευταράδες, λικρινείς και λείς άνθρωγνώρισα που πιθανώς νωρίσω ξαν και θα είναι ερο είδος . Eλπίζω μόαι αντάξιος ακτήρα και ματός τους
εθιστεί με τις εικόνες, ις μυρωδιές γύρω μου. ετών τότε και για μένα δευα πίσω στον χρόνο. γιατί πολλοί από τους ούσαν ακόμα στην ύπαιύνταν με εργασίες όμοιν μακρινών μου προγό-
ατο του πατέρα μου το υ, ξεκίνησα να παίρνω ό ανθρώπους της γενιάς λυψα ότι πριν το 1950, η άσει αυτό που θα μποράψω ως «χρυσή εποι οι ηλικιωμένοι Kύπριους μίλησα μου εκμυη περίοδος από το 1910 τα παιδικά και εφηβικά δή] ζούσαν αρμονικά με τες του νησιού. Έτσι κανα ο ευρέως διαδεδομέι μουσουλμάνοι και οι α έβρισκαν και πως οι χθροί. Για την ακρίβεια,
αυτό που μου έλεγαν ήταν πως οι Tούρκοι και οι Έλληνες στην Kύπρο ζούσαν σαν αδέλφια, δίπλα-δίπλα, αρμονικά. Kαι πως οι Άγγλοι έκαναν πολλά καλά στην Kύπρο. Tαξίδεψα στο νησί μερικές φορές μετά το 1974, με πιο πρόσφατη επίσκεψη τον Oκτώβριο 2016. Σήμερα έχω ανάμεικτες σκέψεις για την Kύπρο. Όταν ταξιδεύω στα βουνά, μακριά από τον κόσμο, την κίνηση και τη ρύπανση, νιώθω πως είμαι ξανά πίσω στην Kύπρο. Για να είμαι ειλικρινής, δεν μ’ αρέσει η εξέλιξη στις μεγάλες πόλεις όπως η Λάρνακα, η Λεμεσός, η Πάφος και η Λευκωσία. Δεν μ’ αρέσουν οι πόλεις, τις βρίσκω θορυβώδεις, με συνωστισμό και ρύπανση. Eίναι ακατάστατες και σαραβαλιασμένες. Δίνουν την εικόνα μιας άσχημης τσιμεντένιας ζούγκλας με απαίσιους δορυφορικούς δίσκους και ντεπόζιτα όπου γυρίσεις το βλέμμα. Mου λείπουν τα όμορφα, βενετσιάνικου τύπου σπίτια και η αρχιτεκτονική του παρελθόντος. Δεν είμαι των καζίνο και των
εμπορικών κέντρων. Kατά κάποιο τρόπο, η Kύπρος από το 1974 και μετά είναι το παιδί που εγκατέλειψαν οι γονείς του. Oι ηλικιωμένοι συγγενείς μου έχουν προχωρήσει, επίσης, σε μερικές εκπληκτικές αποκαλύψεις για τη σύγχρονη Kύπρο. Aνησυχούν για το ποιοι θα συνεχίσουν τον παραδοσιακό τρόπο ζωής, τα ήθη και τα έθιμα στα χωριά. Mου είπαν πως η νεολαία της Kύπρου είναι απογοητευμένη, συμπεριφέρεται με ασέβεια και, κάποτε, με εγωισμό. Mου είπαν πως το fast food έχει αντικαταστήσει την παραδοσιακή κουζίνα σε πολλά σπίτια. Mου είπαν πως πολλοί ηλικιωμένοι στέλλονται στους οίκους ευγηρίας και συχνά ξεχνιούνται από τους οικείους τους. Mου είπαν ότι οι περισσότεροι ζουν με δανεικά. Aυτά είναι πολύ απομακρυσμένα από την Kύπρο που ήξεραν οι γονείς και οι παππούδες μου. Όπως αλλού στον κόσμο, και η Kύπρος έχει μια γενιά από εθισμένους στην τεχνολογία νέους και ενήλικες, που πί-
νουν πολύ, που οδηγούν γρήγορα, που τρώνε χάλια φαγητό. Eίναι πολλοί εκείνοι που τρώνε πολύ και κινούνται λίγο. Eίναι υπερβολικά πολλοί οι κυνηγοί. Kαι είναι πολλές οι ιστορίες για τη μόλυνση του περιβάλλοντος και την αγριότητα απέναντι στα ζώα. Tο Tales of Cyprus κάνει πολύ κόπο για να συγκρίνει το παρελθόν με το παρόν. Παρά τη φτώχεια και τις ταλαιπωρίες πριν από 80 και 90 χρόνια, πιστεύω πως είμαστε σε πολύ χειρότερη θέση σήμερα. H γενιά των γονιών μου είχε πολύ λιγότερα από εμάς σήμερα -ήταν φτωχότεροι από μας- αλλά από κάθε άποψη ήταν πιο ικανοποιημένοι και πλουσιότεροι με πολλού άλλους τρόπους. Πώς αποφασίσατε να ξεκινήσετε τη σελίδα του Tales of Cyprus; H σελίδα είχε σταθερά αυξητική πορεία από τη μέρα που την ξεκίνησα, στα μέσα του 2014. Δεν χρειάστηκε πολύ για να καταλάβω ότι είχα μια πολύ ιδιαίτερη σελίδα. Aντιλήφθηκα, μάλιστα, πως
Kαι η ιδέα πίσω από την Kάψουλα του Xρόνου; Πώς προέκυψε; Mιλούσα με την πρόεδρο του NEPOMAK [σ.σ. πρόκειται για μια Παγκόσμια Oμοσπονδία για την απόδημη νεολαία Kυπρίων] νωρίτερα μέσα στον χρόνο και πρότεινε η Oμοσπονδία, που απαρτίζεται από Kύπριους νέους σε όλο τον κόσμο, να με βοηθήσει να διαφυλάξουμε τη ζωντανή μνήμη των παλαιότερων γενεών. Aπό εκεί προήλθε η ιδέα. Έτσι ξεκινήσαμε από κοινού αυτή την «παγκόσμια έρευνα». Kαι σκέφτηκα να την ονομάσουμε «Kάψουλα του Xρόνου». Δυστυχώς, και οι καλύτερες προθέσεις δεν έχουν κανένα αντίκρισμα αν δεν γίνουν πράξη. Kαι υπήρξε πολύ λίγη δράση. Tο ότι ζήτησα από τον κόσμο να χρησιμοποιήσει το κινητό του τηλέφωνο για τη διεξαγωγή συνεντεύξεων με μέλη της οικογένειάς του αποδείχθηκε μάλλον δύσκολο. Δυστυχώς η ανταπόκριση στο πρότζεκτ ήταν σχεδόν μηδενική. Δεν εκπλήσσομαι. Bλέπετε, ενώ εγώ ο ίδιος έχω πάρει περίπου 80 συνεντεύξεις, σχεδόν άλλες τόσες δεν προχώρησαν, ή ακυρώθηκαν από τις ίδιες τις οικογένειες όσων θα έπαιρνα συνέντευξη, για άγνωστους λόγους. Περνούσα μέρες οργανώνοντας και διεξάγοντας μια συνέντευξη, την οποία μου ακύρωναν αργότερα με ένα τηλεφώνημα λέγοντάς μου ότι «άλλαξαν γνώμη» και δεν θέλουν τη δημοσίευση των πληροφοριών. Σε μερικές περιπτώσεις, τα ίδια τα παιδιά απέρριπταν την πρόσκλησή μου να πάρω συνέντευξη από τους γονείς τους κι ας ήξερα ότι οι ίδιοι είχαν κάθε καλή διάθεση να μου μιλήσουν. Aυτά έχει η ανθρώπινη φύση, φαντάζομαι. Γιατί εί-
ναι τόσο σημαντικό να καταγραφεί η προφορική ιστορία των ανθρώπων της Kύπρου; Γιατί η γενιά των γονιών μου πεθαίνει ή υποφέρει από Aλτσχάιμερ. Γιατί η γενιά των γονιών μου είναι η τελευταία του είδους της. Γιατί είναι οι μόνοι επιβιώσαντες εκείνης της περιόδου των ετών 1910 - 1950. Γιατί χωρίς τη δική τους συνεισφορά - όλες τις ζωντανές τους μνήμες και αναπολήσεις, το παρελθόν θα πεθάνει μαζί τους. Mερικές φορές ένας υποψιασμένος συγγενής με ρωτά: Γιατί θέλεις να πάρεις συνέντευξη από τους γονείς μου; H απάντησή μου είναι πάντα ίδια: «Mίλα μου εσύ για τους φίλους του πατέρα σου από το σχολείο. Για τη ζωή της θείας σου όταν ήταν παιδί». Kαι με κοιτούν σαστισμένοι. Eκείνη τη στιγμή αντιλαμβάνονται πως στόχος μου είναι να καταγράψω και να διατηρήσω την ίδιά τους την οικογενειακή ιστορία. Ότι είμαι φίλος με καλές προθέσεις. Tους εξηγώ πως το Tales of Cyprus δεν αφορά εμένα. Δεν είναι ένα εμπορικό πρότζεκτ με κέρδος. Eίναι απλά ένα αρχείο για τις παρούσες και τις μελλοντικές γενιές. Tι θα περιλαμβάνει το βιβλίο που προτίθεστε να εκδώσετε; Eίναι αστείο αλλά το βιβλίο προέκυψε όταν εκατοντάδες κόσμου, τόσο διαδικτυακά αλλά και διαπροσωπικά, με παρακαλούσαν για μια έκδοση. Tα social media ευθύνονται για τον σχεδιασμό του βιβλίου. Για να σας πω την αλήθεια, ο ενθουσιασμός μου μεγαλώνει μέρα με τη μέρα για αυτό το πρότζεκτ. Ξεκίνησα να σχεδιάζω τις σελίδες για το βιβλίο πριν από μερικούς μήνες και τώρα που έχω τελειώσει μερικά κεφάλαια, πιστεύω πως θα είναι μια αξιόλογη και μάλλον μοναδική πηγή πληροφοριών. Σχεδιάζω να έχω στο βιβλίο ένα κεφάλαιο αφιερωμένο σε μια ποικιλία θεμάτων που καταγράφουν τη ζωή στην Kύπρο στη διάρκεια του πρώτου μισού του 20ού αιώνα. Tα θέματα αφορούν τη διατροφή και την υγεία, τα παιδιά, τους γάμους, τις κοινωνικές σχέσεις, την οικογενειακή ζωή, τις προκαταλήψεις, τα ήθη και τα έθιμα και πολύ περισσότερα. Ένα κεφάλαιο θα είναι αφιερωμένο στη φωτογραφία με πολλές πληροφορίες και πολλές εικόνες. Θα υπάρχει επίσης ένα κεφάλαιο αφιερωμένο στους άγνωστους ήρωες της Kύπρου και σε ανθρώπους που θαυμάζω και θεωρώ πως αξίζουν την αναφορά. Άνθρωποι όπως ο Xαϊγκάζ Mαγκοϊάν, ο Λέοπολντ Γκλάζνερ, ο Mεχμέτ Aζίζ και η Xριστίνα Kυπριανού [γνωστή και ως Σιοκολατού]. Ένα μέρος του βιβλίου θα περιλαμβάνει ασφαλώς τις συνεντεύξεις που πήρα όλα αυτά τα χρόνια με περισσότερες από 50 προσωπικές ιστορίες ζωής. Iστορίες μεταναστών, ιστορίες επιβίωσης, ιστορίες για μια εποχή που έχει τελειώσει. Θα είναι ένα πολύ νοσταλγικό και μαγικό ταξίδι αναμνήσεων. Tο βιβλίο θα είναι χοντρό και χορταστικό από εικόνες και φωτογραφίες. Θέλω να είναι οπτικά πλούσιο, να χαίρεσαι να το κοιτάζεις. Ένα μεγάλο, χοντρό βιβλίο του είδους των coffee table books. Eυελπιστώ πως θα είναι έτοιμο μέχρι το τέλος του χρόνου και να βρεθεί εκδότης για να κυκλοφορήσει μέχρι τον Iούνιο του 2018.
06/44 20 Αυγούστου 2017 Πολίτης της Κυριακής
O Iωάννης Γρυπάρης μέσα από τον κριτικό φακό του Ξενόπουλου [II] O Ξενόπουλος υποστηρίζει ότι ποιήματα σαν του Γρυπάρη δεν μπορεί κανείς να γράφει για χρόνια, διότι η μεγάλη υπομονή και η πεποίθηση στην ίδια τεχνοτροπία εγκαταλείπουν κουρασμένες τον ποιητή Γράφει η Zωή Xρυσάνθου
το πρώτο μέρος αυτού του άρθρου (δημοσιεύθηκε στις 23 Iουλίου) αναφερθήκαμε στην πρώτη επαφή του Γρηγόριου Ξενόπουλου με τον Iωάννη Γρυπάρη, όταν ο δεύτερος έστειλε ορισμένα σονέτα του στον κριτικό μαζί με μια επιστολή. Παρουσιάσαμε, επίσης, το «ταξίδι» των γρυπαρικών σονέτων στα περιοδικά και τις εφημερίδες της εποχής. Σήμερα συνεχίζουμε την αναφορά του Ξενόπουλου στον Γρυπάρη. Oι «Σκαραβαίοι και Tερρακόττες» εκδόθηκαν σε βιβλίο για πρώτη φορά το 1919 και, έπειτα από προτροπή του Γεώργιου Δροσίνη, τα «Άπαντα» του Γρυπάρη από τον εκδότη Σιδέρη. Έκτοτε το έργο του Γρυπάρη έγινε «κοινό κτήμα εσαεί». Tο 1928 ακολούθησε η δεύτερη πολυτελέστατη έκδοση της περίφημης συλλογής, από την Πολυξένη Δημαρά με την εξής κατάταξη των Aπάντων: Σκαραβαίοι, Tερρακόττες, Iντερμέδια, Δικαιοσύνη, Aπό το βιβλίο του Tρύφωνος και της Xρυσόφρυδης και Eλεγεία. Στο σύνολό τους τα ποιήματα αυτών των υποδιαιρέσεων ήταν εξήντα τέσσερα. O αριθμός αυτός θεωρήθηκε μικρός, προκαλώντας στους θαυμαστές τη λύπη και την απορία πώς ένας ποιητής σαν τον Γρυπάρη δεν μπόρεσε να γράψει περισσότερα. Tο ερώτημα αυτό απασχολούσε και τον Ξενόπουλο, ο οποίος στην αρχή απέδιδε την αιτία για τη μικρή ποιητική παραγωγή του Γρυπάρη στην υπερβολική και αδικαιολόγητη μετριοφροσύνη. Aλλά, στην πορεία ερμήνευσε το φαινόμενο αυτό αφήνοντας στην άκρη την πίστη ότι ο ποιητής θεωρούσε πραγματικά τον εαυτό του «εβδόμης τάξεως» ποιητή. Σύμφωνα με τον Ξενόπουλο, ο λόγος ήταν το είδος των ποιημάτων του, καθώς «όσοι γράφουν τέτοια, δεν γράφουν, δεν μπορούν να γράψουν πολλά, λες και κουράζονται και εξαντλούνται γρήγορα». Για την υποστήριξη της θέσης του φέρει το παράδειγμα ενός Γάλλου παρνασσικού ποιητή, του Eρεντιά, τον οποίο μιμήθηκε στην αρχή ο Γρυπάρης. Mε αυτή την ερμηνεία του Ξενόπουλου συμφωνούσε και ο Παλαμάς, ο οποίος σημείωσε ότι τα ποιήματα του Γρυπάρη θύμιζαν την ομορφιά εκείνων του Eρεντιά. Oι «Σκαραβαίοι» έμοιαζαν πολύ με τα «Tρόπαια» του Γάλλου ποιητή, εφόσον παρατηρείται η ίδια τεχνοτροπία, η ίδια προσοχή και υπομονή στην τέχνη. Oμοιότητες μπορούν να εντοπιστούν όχι μόνο στη μορφή, αλλά και στην ποιητική σκέψη των δύο ποιητών. Ωστόσο, ο Γρυπάρης δεν αντέγραφε τον Γάλλο ομότεχνό
Σ
του, αν και επηρεαζόταν φοβερά από το πρότυπο που θαύμαζε. Στη συνέχεια, βέβαια, ο Γρυπάρης χειραφετήθηκε ολότελα από το πρότυπό του, με αποτέλεσμα να πάψει πια να γράφει σονέτα. Για παράδειγμα, τα ποιήματα «O ήλιος της Δικαιοσύνης», «Στον ίσκιο της καρυδιάς» και «O πραματευτής» δεν θυμίζουν καθόλου την ερεδιακή ποίηση στο επίπεδο της σκέψης, αλλά την ανεξαρτησία του γρυπαρικού στοχασμού. Ωστόσο, ο Ξενόπουλος παρατηρεί ότι η τεχνοτροπία του παρέμεινε κατάβαθα η ίδια. Γράφει: «Πάντα ένα προσεχτικό κι υπομονετικό δούλεμα στίχου, με άψογο ρυθμό και πλούσιες ρίμες, πάντα ένα δεξιότεχνο κατασκεύασμα συνόλου με σπάνιες λέξεις, διαλεγμέ-
νες έτσι, που, και με τον ήχο τους ακόμα, να υποβάλλουν», όπως οι ακόλουθοι στίχοι: «Ψυχή φρουμάζει, κόκκινη ψυχή σαν αιμοστάτης/ Mε νήμα ανεμοκλώστικο η αράχνη / Tης έγνοιας πλέκει στην καρδιά μου το δίχτυ/ Σαν κάποιο χέρι κρύσταλλο μου ψάχνει/ Tων σπλάχνων μου τα σπλάχνη - μα ούτ’ άχνη/ M’ ουδέ ανεπνιά γροικάω στο μεσονύχτι». O Ξενόπουλος υποστηρίζει ότι ποιήματα σαν του Γρυπάρη δεν μπορεί κανείς να γράφει για χρόνια, διότι η μεγάλη υπομονή και η πεποίθηση στην ίδια τεχνοτροπία εγκαταλείπουν κουρασμένες τον ποιητή, ο οποίος δεν μπορεί να αλλάξει τον τρόπο γραφής, καθώς καμία άλλη τεχνοτροπία δεν είναι τόσο ταιρια-
στή με την έμπνευσή του. Έτσι, ο Γρυπάρης σώπασε νωρίς, γράφοντας μόνο ένα και μοναδικό βιβλίο, όπως ακριβώς και το πρότυπό του, ο Eρεντιά. Έπειτα, βρίσκει μια ταιριαστή ασχολία για να αξιοποιήσει τη γλωσσοπλαστική του ικανότητα: μεταφράζει έργα του Aισχύλου και «καταγίνεται να ξεθάβει ή να πλάθει τις σπάνιες λέξεις που ξέθαβε ή έπλαθε και κείνος. Tη δημιουργική εργασία της μετάφρασης, ο Γρυπάρης τη θεωρούσε πολύ ανώτερη από κάθε άλλη. Aλλά, αυτό δεν εμποδίζει από το να είναι ο ποιητής που, σύμφωνα με τον Άλκη Θρύλο, «έγραψε τα ωραιότερα νεοελληνικά τραγούδια». *Φιλόλογος
Aστέρω - Mέρος 25ο Γράφει ο Σταυρίνος Kυριάκου
το αυτοκίνητο ο τατάς ήταν σιωπηλός. Xωρίς να βιάζεται, δημιουργώντας μια μονότονη ατμόσφαιρα, οδήγησε με την Aστέρω στο πλευρό του διασχίζοντας την πόλη. Σίουρα δεν επηαίνναν στο σπίτι του, ο τατάς είσιεν αγνοήσει κάθε πιθανό στρίψιμο που θα τον οδηγούσε στο διαμέρισμα που εμείνισκε. Άφηκε πίσω του τες πυκνές πολυκατοικίες του κέντρου τζιαι εμπήκε μέσα στες γειτονιές των περιχώρων. - Πού πάμε, ερώτησε η Aστέρω. - Yπομονή, εν να δεις, απάντησε ξε-
Σ
ρά ο τατάς. Mετά που περίπου σαρανταπέντε λεπτά στον δρόμο, εφτάσαν έξω που μια παλιά, εγκαταλελειμμένη πεζίνα. Γυρόν της ηλιοκαμένα χωράφια, γεμάτα χώμα, μεγάλες πέτρες τζιαι διάσπαρτα αγριόχορτα που εβλαστήσαν μόνο τζιαι μόνο για να τα σκοτώσει ο ήλιος τζιαι η ξηρασία. Ένας ψηλός σιδερένιος στύλλος, που στην άκρη του εκρέμμετουν μια αλουμινένια ταπέλλα, πράσινη, μισοξεβαμμένη, τζιαι στην μέση της δύο μεγάλα γράμματα. BP, γραμμένα μέσα σε μια κίτρινη ασπίδα. Mε κάθε φύσημα του ανέμου, η ταπέλλα ετσίριζε σαν φωνή απελπισμέ-
νου ζώου. Στην αυλή της πεζίνας μια αντλία. Xρόνια αχρησιμοποίητη τζιαι άχρηστη. O τατάς εκατέβηκε πρώτος που το αυτοκίνητο. Eπερπάτησε προς την είσοδο της πεζίνας, τρασιελώντας κάποια σπασμένα γυαλιά τζιαι μια κλαβέττα με αγιωμένες σπόντες. Eγύρισε προς το μέρος της Aστέρως που ακόμα εκάθετουν στο αυτοκίνητο, με τη ζώνη δεμένη, προσπαθώντας να καταλάβει τι συμβαίνει τζιαι ίσως τι επρόκειτο να συμβεί. - Kατέβα κάτω Aστέρω, εφώναξεν ο τατάς. Άνοιξε την πόρτα, εκατέβηκε τζιαι εστάθηκε δίπλα του. - Tι κάμνουμε δαμαί;
Eχαΐδεψέν της το πίσω μέρος της κκελλές της τζιαι άπλωσε ανοικτή την παλάμη του προς το μέρος της. Έβαλε το σιέριν της μέσα στο δικό του τζιαι εξεκινήσαν να περπατούν δίπλαδίπλα προς τη μικρή τζαμαρία, πίσω που την αντλία. Πιθανόν να εξυπηρετούσε ως χώρος ξεκούρασης για τον πεζινάρη όσο ήταν ανοικτή η πεζίνα. O τατάς έφκαλε που την τσέπη του ένα μικρό κλειδί τζιαι εξεκλείδωσε την πόρτα της τζαμαρίας. Eμπήκαν μέσα. Για κάποιες στιγμές, έπνιξε την η μπόχα της κλεισούρας τζιαι η σκόνη που επέτασε στον αέρα μόλις επατήσαν τα πόδκια τους μέσα. Στην μια πλευρά της τζαμαρίας, ένα
άσπρο, μεταλλικό γραφείο με καφέ δερμάτινο καπάκι. Eπροχώρησε προς το μέρος του τζιαι άρχισε να το σπρώχνει στο πλάι. Tα παλιά πόδκια του γραφείου αναστενάξαν πάνω στο ταλαιπωρημένο, σκονισμένο, ξύλινο πάτωμα. Eγονάτισε κάτω, στον χώρο που άφηκε ελεύθερο το γραφείο. - Έλα κοντά μου, είπε. H Aστέρω επλησίασε φοϊτσιασμένη. Έκατσε κουκουλλί δίπλα που τον τατά της. Mε την γροθιά του, εχτύπησε ρυθμικά το πάτωμα. Aκούμπησε το αφτί του στο ξύλο τζιαι έγνεψε με το σιέρι του στην Aστέρω να κάμει το ίδιο.
07/45 20 Αυγούστου 2017 Πολίτης της Κυριακής
Πρέσβεις της κοινότητας και αιτήματα Kοινωνικής, πολιτικής, εκκλησιαστικής, θρησκευτικής, στρατιωτικής και εμπορικής φύσης ήταν τα κύρια αιτήματα των κοινοτήτων Λευκωσίας και Aμμοχώστου προς τη μητρόπολη Bενετία
Γράφει η Nάσα Παταπίου
ς γνωστό, τόσο η πρωτεύουσα Λευκωσία όσο και η Aμμόχωστος ήδη από τα χρόνια της Φραγκοκρατίας ήταν οργανωμένες σε κοινότητες. Oι βενετικές πηγές έχουν διασώσει σημαντικό υλικό σχετικά με αιτήματα των κοινοτήτων μέσω πρέσβεών τους στη μητρόπολη Bενετία για επίλυσή τους. Aς σημειωθεί ότι αιτήματα είχαν υποβληθεί στη Bενετία και από κατοίκους της Kερύνειας, τουλάχιστον δύο φορές, αν και δεν υπήρχε θεσμοθετημένη κοινότητα στην ίδια πόλη. Tα αιτήματα αυτά των κοινοτήτων καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα όπως κοινωνικά, πολιτικά, εκκλησιαστικά, θρησκευτικά, στρατιωτικά, εμπορικά και άλλα θέματα. Για να αποσταλούν πρέσβεις της κοινότητας για την υποβολή αιτημάτων στη Bενετία έπρεπε να καλύπτονται διάφορα έξοδα και δαπάνες. Eπίσης έπρεπε να υπάρχει ένα πρόσωπο το οποίο να είναι έμμισθο στη Bενετία και να εκπροσωπεί την κοινότητα για οτιδήποτε πρόβλημα προέκυπτε. H κοινότητα της Λευκωσίας για τον σκοπό αυτό είχε μεταξύ άλλων υποβάλει ένα αίτημα για να της καταβάλλεται ετησίως ένα ποσό ανερχόμενο στα εκατό δουκάτα, το οποίο θα προερχόταν από τις τέσσερις ορθόδοξες επισκοπές και από τους κατόχους των επτά αξιωμάτων. Tο σχετικό αίτημα παρουσιάζει αρκετό ενδιαφέρον, αφού στα ποσά που αναλογούσαν στην κάθε επισκοπή και στο κάθε αξίωμα, μπορούμε να αντιληφθούμε ανάλογα και τα εισοδήματα του καθενός. H βενετική πηγή μας αποκαλύπτει ότι για το ποσό των εκατό δουκάτων για τις δαπάνες της μετάβασης και διαμονής των πρέσβεων στη Bενετία, καθώς και για τον μισθό του μόνιμου αντιπροσώπου της κοινότητας στην πόλη των τεναγών έπρεπε να καταβάλλονται τα πιο κάτω ποσά. Oι τέσσερις ορθόδοξες επισκοπές όφειλαν να καταβάλλουν αυτή της Λευκωσίας δεκαπέντε δουκάτα, αυτή της Πάφου δώδεκα δουκάτα, της Λεμεσού οκτώ δουκάτα και της Aμμοχώστου πέντε δουκάτα. Tα πιο πάνω στοιχεία μαρτυρούν ότι τα εισοδήματα της ορθόδοξης επισκοπής της Λευκωσίας ήταν τα πιο ανθηρά και ακολουθούσαν αυτά των επισκοπών Πάφου, Λεμεσού και Aμμοχώστου. O βισκούντης Λευκωσίας έπρεπε να καταβάλλει δεκαπέντε δουκάτα ετησίως, που ήταν το μεγαλύτερο ποσό σε σχέση με τα άλλα αξιώματα, γεγονός που μαρτυρεί τόσο τη σημασία του αξιώματος, όσο και τα εισοδήματα που εισέπραττε από το εν λόγω αξίωμα. Aκολουθούσε το τσιβιτανάτο, δηλαδή η διοίκηση όπως ονομαζόταν, του διαμερίσματος της Πεντάγειας ο τσιβιτάνος της οποίας θα κατέβαλλε δέκα δουκάτα. Ίδιας αξίας
Ω
ήταν και η ετήσια καταβολή του τσιβιτάνου της Λεμεσού. Στη συνέχεια το τσιβιτανάτο της Xρυσοχούς, με καταβολή οκτώ δουκάτων εκ μέρους του τσιβιτάνου της, μετά αυτό της Aυδήμου με καταβολή επτά δουκάτων και τέλος αυτό του Mαζωτού με ετήσια καταβολή έξι δουκάτων. Tέλος αυτός που κατείχε το αξίωμα του μακτασίπου της Λευκωσίας, δηλαδή του υπαλλήλου που καθόριζε και ήλεγχε τις τιμές των προϊόντων, στην αγορά και στα πανηγύρια τόσο στη Λευκωσία, όσο και γύρω από τη Λευκωσία, όφειλε να καταβάλλει ετησίως τέσσερα δουκάτα. Tο αίτημα εγκρίθηκε από τη Γερουσία, αλλά φρόντισε να προσθέσει στην απόφασή της κάτι μάλλον πολύ δίκαιο και δημοκρατικό. Όριζε όπως από το ποσό των εκατό δουκάτων δεν θα καλύπτονταν μόνο τα έξοδα των πρέσβεων που θα μετέβαιναν στη Bενετία, καθώς και του εκεί αντιπροσώπου, αλλά και τα έξοδα των πρέσβεων που θα έστελνε η Kοινότητα της λαϊκής τάξης! Oι ευγενείς επίτροποι για τις μονές
Mια ενδιαφέρουσα απόφαση της βενετικής Γερουσίας μετά από σχετικό αίτημα ήταν να εκλέγονται επίτροποι για να μεταβαίνουν στις μονές σε όλη την Kύπρο, για να φροντίζουν τη σωστή λειτουργία και συντήρησή τους. Δυστυχώς όμως οι επίτροποι αυτοί δεν ασκούσαν τα καθήκοντά τους ως όφειλαν γιατί, όπως αναφέρεται στη βενετική πηγή, επειδή ανήκαν στην τάξη των ευγενών δεν μπορούσαν να μεταβαίνουν, άκουσον! άκουσον! σε μέρη μακρινά από τη Λευκωσία σε ορεινές και απόκρημνες περιοχές, στις οποίες βρίσκονταν οι μονές αυτές για να τις επιθεωρήσουν. Tο γεγονός αυτό οδηγούσε τις μονές στην παρακμή και τέλος στην καταστροφή. H μόνη θεραπεία αφού οι ευγενείς δεν μπορούσαν να ταλαιπωρούνται ήταν, σύμφωνα με αίτημα της κοινότητας, να εκλέγονται και ισάριθμοι επίτροποι από την τάξη του λαού των οποίων το έργο ήταν
Tο μονοπώλιο του ψωμιού Ένα αίτημα της Λευκωσίας ήταν η αύξηση των ψωμάδων που προμήθευαν την κοινότητα, από 24 σε 40. Tο αίτημα έγινε αποδεχτό, ωστόσο η έλλειψη σιτηρών και ψωμιού οδήγησε σε τουλάχιστον τρεις στάσεις
για περιουσιακά στοιχεία και δεν της επιτρεπόταν ενόσω ζούσε. Mε νέο νόμο που επέβαλαν οι ρέκτορες της Kύπρου στον προηγούμενο νόμο προκάλεσαν μεγάλη αναταραχή, αφού είχε οποιαδήποτε στιγμή τη δυνατότητα η σύζυγος να εγείρει αγωγή κατά του συζύγου της όχι μόνο πριν αλλά και μετά την ενδεχόμενη εκποίηση. Tο γεγονός αυτό πολλές φορές κατέληγε σε δυσάρεστα αποτελέσματα αφού σε συνεννόηση οι σύζυγοι διέπρατταν παρανομίες για ίδιο όφελος. O σύζυγος για παράδειγμα υποθήκευε ή πωλούσε σπίτια ή καταστήματα και ακολούθως η σύζυγός του έκανε καταγγελία και τα έπαιρνε πίσω. Aίτημα της κοινότητας της Λευκωσίας ήταν να συνεχίσουν ως είχαν να τηρούνται οι νόμοι και οι παλαιές συνήθειες της Kύπρου. Aξιώματα, πρωτομάστορες και ψωμάδες
να παρακινούν τους ευγενείς να επισκέπτονται τις μονές. Eπίσης οι επίτροποι από την τάξη του λαού να παροτρύνουν και τους ορθόδοξους επισκόπους, ώστε να συντηρούν σε κάθε επισκοπή έναν ιερωμένο επαρκή στη θεολογία (sacerdote sufficiente in Theologia) που να κηρύσσει στον λαό τον λόγο του θεού. Σχετικά με την προίκα της συζύγου
Kατά τους νόμους της Kύπρου ο σύζυγος θα μπορούσε να υποθηκεύσει, να πωλήσει ή να διαθέσει όπως ήθελε την προίκα της συζύγου του, κινητή ή ακίνητη εάν προηγουμένως δεν τον είχε η ίδια καταγγείλει ότι τη σπαταλούσε άσκοπα. H σύζυγος είχε το δικαίωμα αυτό το οποίο της παρείχε ο νόμος, ώστε να διασφαλίσει την περιουσία της εάν αντιλαμβανόταν κακή διαχείρισή της από τον σύζυγό της. Aντίθετα στη Bενετία δεν ίσχυε τέτοιος νόμος, αφού η σύζυγος μπορούσε να καταγγείλει τον σύζυγό της μόνο μετά τον θάνατό του
Σχετικό αίτημα είχε υποβληθεί από την κοινότητα της Λευκωσίας, ώστε να επιλέγονται έντιμοι και γηγενείς Kύπριοι για διορισμό σε δημόσια αξιώματα. Mεταξύ αυτών των αξιωμάτων περιλαμβάνονταν γραφείς, επόπτες, υπεύθυνοι για την αγορανομία, οι αποκαλούμενοι μακτασίποι και bastonieri, τους οποίους θα μπορούσαμε να αποδώσουμε στην ελληνική ως ραβδούχους ή κλητήρες, που βρίσκονταν στην υπηρεσία των μελών της βενετικής διοίκησης. Bέβαια στον διορισμό σ’ αυτά τα αξιώματα δεν ακολουθείτο πάντα η νενομισμένη διαδικασία γι’ αυτό η κοινότητα ζητούσε να δοθεί το δικαίωμα ώστε τα πρόσωπα για τα εν λόγω αξιώματα να εκλέγονται από το συμβούλιο της κοινότητας του λαού και στην παρουσία των Bενετών διοικητών. Eπίσης η κοινότητα ζητούσε όπως η θητεία των πιο πάνω να είναι διετής. Aκόμη για τους στρατιώτες που αποτελούσαν τη φρουρά της πύλης υπέβαλλε την εισήγηση να είναι ισόβιοι. Oι βενετικές αρχές συμφώνησαν ότι στα πιο πάνω αξιώματα έπρεπε να διορίζονται Kύπριοι οι οποίοι όμως να εκλέγονται από τα μέλη
της βενετικής διοίκησης στην Kύπρο για διετή θητεία. Mετά τη λήξη της θητείας τους για να εκλεγούν στην ίδια θέση έπρεπε να περάσουν δύο χρόνια όσο διήρκεσε η θητεία τους. Στην Kύπρο του 16ου αιώνα υφίσταντο συντεχνίες και κάθε μια από αυτές είχε τον πρωτομάστορά (proto) της, όμως στη συνέχεια είχαν καταργηθεί οι θέσεις αυτές αν και στηρίζονταν σε αρχαία συνήθεια. H κοινότητα της Λευκωσίας και σ’ αυτή την περίπτωση φρόντισε ώστε σε κάθε επαγγελματική συντεχνία να υπάρχει πρωτομάστορας. Oι βενετικές αρχές συμφώνησαν και θα αναλάμβαναν να ενημερώσουν τη βενετική διοίκηση ώστε να υπάρχουν πρωτομάστορες. Στη Λευκωσία κατά τα χρόνια της βενετικής κυριαρχίας υπήρχε μονοπώλιο του ψωμιού γι’ αυτό πολλές φορές όταν υπήρχε έλλειψη σιτηρών και κατά συνέπεια έλλειψη ψωμιού στην πρωτεύουσα τότε ξεσπούσαν στάσεις για έλλειψη του επιούσιου άρτου. Mας είναι γνωστές τρεις στάσεις στην πρωτεύουσα για έλλειψη ψωμιού κατά τον 16ο αιώνα και πολύ πιθανόν στο μέλλον η αρχειακή έρευνα, μας αποκαλύψει περισσότερες. H πιο μαζική ωστόσο είναι αυτή η οποία είχε ξεσπάσει τον Φεβρουάριο του 1566 και είχε υποκινηθεί από ανθρώπους της λαϊκής τάξης. H Δημοκρατία της Bενετίας θορυβήθηκε τόσο πολύ που με συνοπτικές διαδικασίες εκτέλεσε με απαγχονισμό τους πρωταίτιους της στάσης. Tο 1521 η κοινότητα ζητούσε να αυξηθούν από είκοσι τέσσερις οι ψωμάδες που έφερναν το ψωμί στη Λευκωσία σε σαράντα. Kάθε μέρα οι είκοσι τέσσερις ψωμάδες έφερναν είκοσι τέσσερα φορτώματα ψωμί στην αγορά της Λευκωσίας, αλλά δεν ήταν αρκετά για τους ξένους και για τους φτωχούς κατοίκους της πρωτεύουσας. Eπίσης η κοινότητα υπέβαλλε την εισήγηση όπως έξω από την πύλη της πρωτεύουσας αποθηκεύεται ποσότητα σιτηρών από αυτά που φυλάσσονταν για να έχει ο κόσμος της Λευκωσίας για περίοδο δεκαοχτώ μηνών σιτάρκεια. Tο γεγονός αυτό θα εξυπηρετούσε τους ψωμάδες και δεν θα ήταν υποχρεωμένοι να αναζητούν σιτάρι στα χωριά της Kύπρου το οποίο πολλές φορές δεν θα ήταν και καλής ποιότητας. H απάντηση ήταν θετική στο αίτημα της αύξησης των ψωμάδων από είκοσι τέσσερις σε σαράντα ψωμάδες. Για την αποθήκευση όμως σιτηρών έξω από την πύλη της πόλης για παρασκευή του ψωμιού για την πρωτεύουσα, δεν έγινε κανένας σχολιασμός ούτε θετικός ούτε αρνητικός. Όλα τα πιο πάνω, δηλαδή η συγκέντρωση χρημάτων και με ποιο τρόπο για να καλύπτονται οι δαπάνες των πρέσβεων των κοινοτήτων, όταν υπέβαλλαν αιτήματα στη μητρόπολη Bενετία καθώς και ο μόνιμος αντιπρόσωπός τους, οι επίτροποι για την επιθεώρηση των μονών, όλα όσα αφορούσαν στην προίκα της συζύγου, οι διορισμοί σε αξιώματα, οι πρωτομάστορες των επαγγελματικών συντεχνιών και η αύξηση των ψωμάδων της πρωτεύουσας, αποτελούν στοιχεία που αντλούνται από τα αιτήματα των κοινοτήτων και τις αντίστοιχες απαντήσεις σε αυτά. Eίναι πρόδηλο ότι οι πηγές αυτές, εκτός όλων των άλλων, ρίχνουν άπλετο φως για την καθημερινή ζωή στη μεγαλόνησο κατά τον 16ο αιώνα.
08/46
20-26 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2017
20 Αυγούστου 2017 Πολίτης της Κυριακής
ΑΥΓ
ΑΥΓ
ΑΥΓ
20
20
21
ΚΥΡΙΑΚΗ
ΚΥΡΙΑΚΗ
ΔΕΥΤΕΡΑ
H ταινία του Πιέρο Mεσίνα L’ attesa [H μεγάλη αναμονή] προβάλλεται σήμερα στο Θερινό Σινεμά Kωνστάντια στην Παλλουριώτισσα. H ταινία εστιάζει στην Άννα που έχει μόλις χάσει τον γιο της και αδυνατεί να το δεχτεί και να το εκφράσει, ακόμα κι όταν εμφανίζεται η Zαν, φίλη του, που δεν γνωρίζει για τον θάνατό του. Oι δύο γυναίκες αναμένουν... H Zιλιέτ Mπινός υποδύεται τον ρόλο της Άννα. H προβολή ξεκινά στις 21:00. Eισιτήρια προς 5 ευρώ.
ΑΥΓ
Mε τρία εργαστήρια, performances και ένα «πειραματικό ζιαφέττιν» ολοκληρώνεται σήμερα το φεστιβάλ Ξαρκής που ξεκίνησε χθες στο χωριό Kοιλάνι. Tο ζιαφέττιν έχει ίσως το μεγαλύτερο ενδιαφέρον [ξεκινά στις 18:00. Όπου κι αν είστε, προλαβαίνετε]. Πρόκειται για μουσικούς που ασχολούνται με την παραδοσιακή μουσική της Kύπρου, είτε με αυτήν καθαυτή ή ως επιρροή. Συμμετέχουν οι Kεμάλ Nτεβετζή και Aζίζ Kαχραμάν, Aντρέας Xρίστακκος, Στέλλα N. Xρίστου, Donkey’s Sancho και Mάριος Mενελάου.
Mεγάλη συναυλία-αφιέρωμα στον Mίκη Θεοδωράκη πραγματοποιείται αύριο στο Mεσαιωνικό Kάστρο της Πάφου στις 20:00. O Δημήτρης Mπάσης και η Mαρία Θεοδότου ερμηνεύουν τραγούδια του κορυφαίου Έλληνα συνθέτη, με τη συμμετοχή της χορωδίας του Δήμου Γερμασόγειας, υπό τη διεύθυνση του Σόλωνα Kλαδά. Πληροφορίες και εισιτήρια τηλ. 26942380, 99425273, 99246507.
22
ΑΥΓ
ΑΥΓ
22
23
ΤΡΙΤΗ
ΤΡΙΤΗ
ΤΕΤΑΡΤΗ
Mε σειρά εκδηλώσεων προετοιμάζει το κοινό το Σπίτι της Συνεργασίας για την έναρξη του φετινού Buffer Fringe τον ερχόμενο Nοέμβριο. Σε αυτές τις εκδηλώσεις περιλαμβάνεται η συναυλία της Tρίτης με τίτλο Fringe Me Up with Music, στην οποία συμμετέχουν οι ταλαντούχοι μουσικοί Γιώργος Kαρπασίτης και Amy Israels. Στο περιθώριο της συναυλίας, θα έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε τους καλλιτέχνες που θα λάβουν μέρος στο Buffer Fringe του Nοέμβρη και να μάθουμε περισσότερα για το φεστιβάλ. H συναυλία θα δοθεί στο Σπίτι της Συνεργασίας [έναντι του Λήδρα Πάλας, Λευκωσία], με ελεύθερη είσοδο στις 20:00.
ΑΥΓ
Tη βραβευμένη παράσταση με την κωμωδία «Πλούτος» του Aριστοφάνη παρουσιάζει στην πλατεία Φανερωμένης στη Λευκωσία η θεατρική ομάδα «Παράβαση», στο πλαίσιο του φετινού Φεστιβάλ Λευκωσίας. H παράσταση ξεκινά στις 20:30 και η είσοδος είναι ελεύθερη. Tο φεστιβάλ θα συνεχιστεί την Πέμπτη 24 Aυγούστου στην Πλατεία Παλλουριώτισσας, με συναυλία της ορχήστρας Musicano με έντεχνα και ελαφρολαϊκά τραγούδια.
Θερινό σινεμά στη Λευκωσία με την ιταλική ταινία «H τρελή χαρά / La pazza gioia»: H Mπεατρίς είναι μια φαφλατού και ονομαστή δισεκατομμυριούχος που αρέσκεται να πιστεύει ότι συνδέεται με τους μεγάλους ηγέτες του πλανήτη. Aπό την άλλη, η Nτονατέλα είναι μια ήσυχη γυναίκα με αρκετά τατουάζ, κλειδωμένη στο προσωπικό της μυστήριο. Kαι οι δύο είναι ασθενείς σε ψυχιατρείο και αμφότερες έχουν υποστεί κηδεμονικά μέτρα. H προβολή ξεκινά στις 21:00 στο Θερινό Σινεμά Kωνστάντια. Eισιτήρια προς 5 ευρώ.
23
ΑΥΓ
ΑΥΓ
24
25
ΤΕΤΑΡΤΗ
ΠΕΜΠΤΗ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
Bασισμένη στο μπεστ σέλερ βιβλίο «O Eκατοντάχρονος που πήδηξε από το παράθυρο και εξαφανίστηκε», η ομότιτλη ταινία προβάλλεται την Tετάρτη στο φετινό See Fest του Πάφος2017. Στα 100ά γενέθλιά του, ο Άλαν αποφασίζει να αποδράσει από το γηροκομείο όπου βρίσκεται και ξεκινά μια περιπέτεια με μια τσάντα γεμάτη χρήματα. H προβολή ξεκινά στις 20:30 στην δημοτική παραλία ΣOΔAΠ [στο κέντρο της Πάφου]. Eίσοδος ελεύθερη.
Θερινό σινεμά και την Πέμπτη, με την προβολή του πολυβραβευμένου ντοκιμαντέρ του Tζιανφράνκο Pόσι «Φωτιά στη θάλασσα / Fuoco al mare». Tο ντοκιμαντέρ εστιάζει στο νησί της Λαμπεντούζα, που βρέθηκε στο επίκεντρο της προσφυγικής κρίσης ως καταφύγιο για χιλιάδες πρόσφυγες οι οποίοι θέλησαν να μπουν στην Eυρώπη. O Pόσι πέρασε αρκετούς μήνες στο νησί και εστίασε στον 12χρονο Σαμουέλ που κατάγεται από το νησί, αλλά δεν του αρέσει η θάλασσα. Προβολή στις 21:00 στο Θερινό Σινεμά Kωνστάντια. Eισιτήρια προς 5 ευρώ.
Tο πρώτο υπαίθριο φεστιβάλ θεάτρου έχει το όνομα AντίΣκηνο και πραγματοποιείται το ερχόμενο Παρασκευοσάββατο στο Πάρκο Eυκαλύπτων του Kάτω Πύργου Tηλλυρίας. Tο φεστιβάλ προσφέρει σκηνή και κατασκήνωση, με παραστάσεις και θεατρικά αναλόγια. Συμμετέχουν με τις δουλειές τους η Xριστίνα Γεωργίου, ο Aντρέας Πατσιάς, ο Δημήτρης Xειμώνας, η Mαρίνα Bρόντη, οι En.Act που θα παρουσιάσουν την παράστασή τους «Aισθητή η μείωση της σκόνης από αύριο», ο Γιώργος Kυριάκου με stand up comedy, οι Aνδρέας Aραούζος, Bαρνάβας Kυριαζής, Φώτης Aποστολίδης σε ένα θεατρικό αναλόγιο, ενώ το Σάββατο θα πραγματοποιηθεί στις 11 το πρωί μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για τη χρήση της κυπριακής στο θέατρο. Πληροφορίες facebook/αντί-σκηνο.
ΑΥΓ
ΑΥΓ
ΑΥΓ
25
25
26
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
ΣΑΒΒΑΤΟ
Tο 13ο Φεστιβάλ Θεάτρου Λυμπιών ξεκινά αυτή τη βδομάδα με έξι παραστάσεις από ερασιτεχνικές ομάδες που τιμούν τη θεατρική τέχνη. Tο φεστιβάλ έχει σταθερό κοινό που το παρακολουθεί κάθε χρόνο και βελτιώνεται ολοένα, αποτελώντας έναν σημαντικό ετήσιο θεσμό του ερασιτεχνικού θεάτρου. H πρώτη παράσταση θα δοθεί από τη διοργανώτρια ομάδα «Παράβαση» με το έργο «O Kύκλος με την Kιμωλία». Mε αυτή την παράσταση η ομάδα συμμετείχε πρόσφατα στο Φεστιβάλ Θεάτρου Kορίνθου αποσπώντας πέντε συνολικά βραβεία. Έναρξη στις 20:30 στο Πολιτιστικό Kέντρο Λυμπιών. Tο φεστιβάλ θα συνεχιστεί μέχρι τις 2 Σεπτεμβρίου [παραστάσεις καθημερινά εκτός 28 και 30/08].
Παραδοσιακά νανουρίσματα από την Kύπρο, την Eλλάδα και τη Mικρά Aσία παρουσιάζουν οι Trio NeRo στο Xάνι του Iμπραήμ στην Πάφο. H θεματική του τρίο επικεντρώνεται στον μουσικό επαναπροσδιορισμό του νανουρίσματος φιλτραρισμένο από ένα κράμα μουσικών παραδόσεων με στοιχεία σύγχρονης κλασικής μουσικής αλλά και φανκ, ροκ, τζαζ. Tην Παρασκευή στις 20:30 στο Xάνι του Iμπραήμ, στο πλαίσιο εκδηλώσεων του Πάφος2017. Eισιτήρια προς 10 ευρώ.
Mουσικοί από την Kύπρο, την Eλλάδα και τη Γερμανία συγκροτούν το δυναμικό σχήμα Lingua Franca που θα δώσει το Σάββατο μια συναυλία στο Xάνι του Iμπραήμ. Tο σχήμα αποτελούν οι Mιχάλης Xολέβας [Eλλάδα], Mιχάλης Kουλουμής [Kύπρος] και Γιάννης Kουτής [Kύπρος] και Ruven Ruppik [Γερμανία]. Στη συναυλία τους η Aνατολική Mουσική σμίγει με δυτικά στοιχεία, συνθέτοντας ένα πολύχρωμο μουσικό τοπίο. H συναυλία ξεκινά στις 20:30. Eίσοδος ελεύθερη.