№ 226
22
στάν) λέγοντας πως έφτασε σε σημείο να πουλήσει το σπίτι του για να φύγει από το Πακιστάν. «Το πούλησα 7.000 δολάρια και τα περισσότερα τα έδωσα σε διακινητές. Και εδώ δεν έχω ούτε να φάω», διαμαρτύρεται. Λίγα μέτρα μακρύτερα από την πλατεία Δυρραχίου, τα μπουγατσατζίδικα απέναντι στον σιδηροδρομικό σταθμό και πολλά ακόμη καταστήματα μέχρι το Βαρδάρη, αποτελούν πρωινό καταφύγιο για αρκετούς μετανάστες. Πίνουν το τσάι τους τηρώντας την παράδοση, φορτίζουν τα κινητά τους τηλέφωνα και βρίσκουν δωρεάν ίντερνετ για να μιλήσουν με τους δικούς τους είτε στη χώρα τους, είτε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπου ζουν συγγενείς τους και τους περιμένουν. Και νοτιότερα, προς τα στενά του Βαρδαρίου, συναντάς σε κάθε κατάστημα μετανάστες από το Πακιστάν να δουλεύουν και να παίρνουν μεροκάματα – ψίχουλα από τους καταστηματάρχες, επίσης μετανάστες, κινεζικής καταγωγής. «Αυτοί είναι οι τυχεροί, όμως έχουν άδεια παραμονής επειδή είναι χρόνια εδώ. Πλαστές ή γνήσιες δεν ξέρω, πάντως δουλεύουν και είναι τυχεροί», περιγράφουν οι νεοαφιχθέντες στα στέκια τους. Άλλοι αναζητούν να κερδίσουν περισσότερα χρήματα. Πουλούν τσιγάρα στο κέντρο
της Θεσσαλονίκης, στην πλατεία Αριστοτέλους. Ρισκάρουν να απελαθούν και να φύγουν από την Ελλάδα μία ώρα αρχύτερα. Όλοι τους όμως συναντώνται στο βραδινό συσσίτιο. «Καλά που είναι και αυτοί οι άνθρωποι», ψελλίζουν δείχνοντας τις δύο εθελόντριες. Τα υπνωτήρια του δρόμου Ο Κασίρ κάθεται στηριζόμενος στα δύο του πόδια στον πρώτο όροφο ενός γιαπιού στα Ξυλάδικα. Είναι ο βασικός χώρος όπου καθημερινά βρίσκουν καταφύγιο μετανάστες και πρόσφυγες που φτάνουν στη Θεσσαλονίκη. Αποτελεί το πρώτο… κέντρο υποδοχής τους, μέχρι να ενημερωθούν τι συμβαίνει, να βρουν ένα καλύτερο σημείο ή να καταλήξουν, εάν είναι τυχεροί, σε ένα διαμέρισμα που θα πληρώσει κάποια μη κυβερνητική οργάνωση. Ο νεαρός Πακιστανός οδηγήθηκε αμέσως στο γιαπί για να μείνει τα πρώτα βράδια του. Η κατάσταση στον χώρο που «υποδέχεται» εδώ και έναν χρόνο διαρκώς πρόσφυγες και μετανάστες είναι άθλια. Οι συνεχείς έφοδοι της αστυνομίας έχουν απομακρύνει και τους λίγους εθελοντές που είχαν μείνει να βοηθούν τους διερχόμενους, μοιράζοντας φαγητό
και καθαρίζοντας το δάπεδο. Τώρα όλα είναι βρώμικα. Οι ιδιοκτήτες του χώρου από την πλευρά τους τοποθετούν συνεχώς λαμαρίνες για να κλείσουν την πρόσβαση στους κατατρεγμένους. Ωστόσο πολλές γωνιές του τεράστιου νεόδμητου ατελούς κτιρίου έχουν μετατραπεί σε… υπνοδωμάτια. Χαρακτηριστικός είναι ο χώρος στο υπόγειο, όπου κοιμούνται κάθε βράδυ μέχρι και δέκα μετανάστες. Είναι σαν δωμάτιο που βρίσκεται κάτω από τη σκάλα του κτιρίου. Στην είσοδό του τοποθετήθηκαν δύο κουβέρτες, που «κόβουν» το κρύο. Την παρουσία ανθρώπων προδίδει ένα κρεμασμένο μπουφάν ακριβώς δίπλα από την είσοδο, τοποθετημένο έτσι για να στεγνώσει από το νερό της βροχής. Οι μετανάστες λένε ότι είναι πολλά τα σημεία όπου καθημερινά βρίσκουν καταφύγιο για να κοιμηθούν. Εκτός του κτιρίου στα Ξυλάδικα, το δεύτερο μεγάλο υπνωτήριο των άστεγων μεταναστών βρίσκεται στο ΙΚΑ Πύλης Αξιού. Πίσω από τα δικαστήρια και δίπλα στα τείχη της πόλης. Ακόμη και μέσα σ’ αυτά… Λίγο μετά τις 10 το βράδυ οι «κάτοικοι» του πάρκου αρχίζουν και συγκεντρώνονται, στρώνουν χαρτόνια και κουβέρτες, ίδιες με αυτές που είναι γνωστές από την Ειδομένη, και κοιμούνται. Μοναδική
προστασία τους η στέγη του κτιρίου του ΙΚΑ. Νωρίς το πρωί, όταν οι υπηρεσίες ανοίγουν αποχωρούν γρήγορα ο ένας μετά τον άλλον. Πηγαίνουν στην περιοχή του σιδηροδρομικού σταθμού, για να βρεθούν με τους ομοεθνείς τους, να πληροφορηθούν εάν οι δικοί τους έστειλαν χρήματα που ζήτησαν για να πληρώσουν τους διακινητές που περιμένουν για την επόμενη φάση του ταξιδιού. Εάν γίνει ποτέ. Ακριβώς δίπλα στις τσιμεντένιες βάσεις του ΙΚΑ που μετατρέπονται κάθε βράδυ σε κρεβάτια για τους άστεγους μετανάστες, υπάρχει ένα διαμορφωμένο… δωμάτιο. Πρόκειται για το εσωτερικό ενός πυργίσκου των βυζαντινών τειχών στην Πύλη Αξιού της Θεσσαλονίκης. Εύκολα η λεπτή καγκελόπορτα που φράζει την είσοδο ανοίγει και ύστερα από περίπου τρία μέτρα ο πυργίσκος δημιουργεί έναν χώρο σαν δωμάτιο. Στρωμένα σλίπινγκ μπαγκς, κουβέρτες και κρεμασμένα από τη χαμηλή οροφή ρούχα μαρτυρούν πως το βράδυ που πέρασε φιλοξένησε τουλάχιστον τέσσερις μετανάστες. Στον ίδιο χώρο παλιότερα κατέφευγαν άλλοι άστεγοι. Μοναδική ανθρώπινη διαδικασία για τους δεκάδες μετανάστες που κυκλοφορούν – άστεγοι – ανάμεσά μας, είναι ότι