74ste jaargang • nummer 33 • donderdag 16 augustus 2018
Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X
€ 2,30
”
Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter...
“België is een kluwen en moet een confederatie worden” Het kan toch niet dat Fatamorgana, de ingebeelde holding, elk jaar opnieuw de winst van de ene vennootschap volledig aanwendt om het verlies van de andere te dekken? Trouwens, nooit wordt de vraag gesteld of Wallonië, het zwakke zusje van Fatamorgana, ècht geholpen wordt door die onvoorwaardelijke geldsteun - hoewel wij daar na zoveel jaren mogen aan twijfelen en stilaan recht hebben op meer inspraak.
Lees het volledige interview met Kris Vansanten, bedrijfsconsultant, op blz. 11
Roemenië, socialisme en corruptie De Roemeense regering wordt geleid door een vrouw, Viorica Dancila, en dat is een primeur in Roemenië. Zij leidt een centrumlinkse coalitie van haar eigen sociaaldemocratische partij PSD met de veel kleinere liberaal-democratische partij ALDE. Om de verhoudingen te schetsen: de PSD haalde 46 procent van de stemmen, ALDE slechts 6 procent. De coalitie heeft een krappe meerderheid in Kamer en Senaat. Corruptie is een steeds terugkerend heet hangijzer in de Roemeense politiek. Een vorige socialistische regering probeerde in 2017 een amnestiewet door te drukken, waarbij de spons zou worden geveegd over een aantal gevallen van corruptie en verkiezingsfraude, waarbij natuurlijk vooral socialisten betrokken waren. Dat leidde tot zo’n massale protesten dat het wetsvoorstel ijlings werd ingetrokken. Nu lijkt de corruptiebom opnieuw gebarsten te zijn. Bij manifestaties tegen de alomtegenwoordige corruptie namen volgens de Frankfurter Allgemeine 100.000 mensen deel. Er vielen vier- tot vijfhonderd gewonden. Volgens de
regering waren daar ook veel politieagenten bij. De rechtstreekse aanleiding was in essentie dezelfde als in 2017: ook nu hebben de socialisten geprobeerd enkele wetswijzigingen door te drukken waarmee ze hun greep op het justitieapparaat hoopten te versterken. Zo zouden ze corruptiezaken onder de mat kunnen laten vegen. Het zit de socialisten vooral dwars dat hun leider Liviu Dragnea geen minister-president meer kan worden omdat hij ooit veroordeeld werd wegens verkiezingsfraude. Algemeen wordt aangenomen dat Dragnea de echte macht in handen heeft, en dat Viorica Dancila slechts zijn marionet is.
Sultan Erdogan, president Trump en Vlaanderen De ineenstorting van de Turkse lira is het gevolg van de totale wereldvreemdheid van de Turkse president. Als de Amerikaanse president met zijn handelsbarrières voet bij stuk houdt, dan dreigt op termijn de val van Erdogan. Voor ons heeft de Turkse crisis voordelen en nadelen. Reizen naar Turkije (voor wie dat nog wil) wordt spotgoedkoop. Een probleem is wel dat tal van Europese banken miljarden aan Turkije hebben geleend. Zullen zij dat geld ooit terugzien? Sinds het aantreden van Recep Tayyip Erdogan in Turkije, eerst als premier en nu als president, heeft de Turkse lira 70 procent van haar waarde verloren. Sinds begin dit jaar daalde de waarde van de munt met 38 procent, en vorige vrijdag op één dag met 13 procent. Wat is er aan de hand? Zeer eenvoudig: de internationale beleggers hebben geen vertrouwen meer in de Turkse economie en trekken hun tegoeden terug. Eén van de redenen is de dictatoriale neiging van Erdogan. Wie de wereldeconomie nader bekijkt, komt echter al snel tot het besluit dat een gebrek aan democratie geen reden is voor bedrijven of beleggers om niet in dictaturen of semidictaturen actief te zijn. Het probleem zit dieper.
Groei op de poef Het gaat om het economisch beleid van sultan Erdogan, dat zich nu wreekt. Turkije heeft de voorbije vijftien jaar een sterke groei gekend en dat heeft de welvaart doen toenemen. En de tevreden Turken stemden op Erdogan. Nochtans was die groei voor een groot deel op de poef gebouwd. De rente was gedaald en er kon goedkoop geleend worden voor bouwprojecten, infrastructuurwerken en vooral privéconsumptie. Maar op die manier dreigde de economie oververhit te raken, wat ook gebeurd is. Dan moet op een bepaald moment de rente stijgen om meer aan te zetten tot sparen en minder tot consumptie. Een beslissing van de centrale bank, maar die durft die niet te nemen. Of kan het gewoon niet omdat Erdogan de beslissingsmacht van de centrale bank naar zich toe heeft getrokken. Ondertussen
stijgt de werkloosheid naar 11 procent en bedraagt de inflatie meer dan 15 procent. Om het inflatiespook te beheersen, is een rentestijging nodig. Maar Erdogan wil daar niets van weten. De situatie verergert bovendien door de importheffingen die de Amerikaanse president Trump op onder andere Turks aluminium wil toepassen. Dat doet veel internationale bedrijven en beleggers hun geld weghalen uit Turkije, en het gevolg daarvan is een ineenstorting van de lira. Erdogan zegt dat de Turken Allah hebben en de Amerikanen de dollar. Een normaal denkend mens weet al snel wie de strijd zal winnen.
21 miljard Belgische leningen Ondertussen lijkt de val van de lira de internationale economie te verstoren. De beurzen doken vorige week hier en daar in het rood. Het is nog geen crash, maar er is grote ongerustheid. De Turkse bedrijven hebben immers voor 250 miljard euro geleend in vreemde munt. Door de ineenstorting van de lira wordt de intrinsieke waarde van die leningen enkel groter. Zullen de Turkse bedrijven die schuldenlast kunnen afbetalen? Het risico bestaat dat de banken een deel van die leningen niet gaan terugzien. Sommigen zien al een nieuwe bankencrisis ontstaan. Dat is wat overdreven, maar banken die afboekingen moeten doen op hun leningen zullen elders minder geneigd zijn om kredieten toe te staan. En zo komen we bij ons eigen Vlaanderen terecht. Want de Belgische banken hebben voor 21 miljard euro leningen uitstaan in Turkije. Vooral BNP Paribas Fortis is kwetsbaar. Hopelijk
heeft de Turkse crisis geen impact op de reële economie hier. De relatief sterke groei van 2017 zou dit jaar een stuk lager uitkomen - we zitten nog altijd rond 1,5 tot 1,7 procent - maar een probleem met banken zou wel eens tot een soort stilstand kunnen leiden. Het is ook zo dat een aantal Vlaamse bedrijven, zoals Soudal, niet meer leveren aan Turkije uit vrees hun geld niet meer terug te zien. Andere spelers, zoals de pvcbouwer Deceuninck, zijn terughoudender.
Europese Turken profiteren Wat wel goed nieuws is, is dat het steeds goedkoper wordt om in Turkije op vakantie te gaan en daar producten aan te kopen. Alleen is het aantal toeristen sinds de dictatoriale toeren van Erdogan sterk gedaald. Misschien zijn de grootste gelukzakken momenteel de zogenaamd Turkse Belgen, die voor driekwart voor Erdogan stemmen. Met hun euro’s die ze hier verdienen kunnen ze bij elk verblijf in Turkije grote sier maken. Als de munt nog verder ineenstort, kan je er bij wijze van spreken niet enkel spotgoedkoop op hotel gaan, je kan misschien daarna het hotel als souvenir kopen. Het is eigenlijk een pijnlijke vaststelling dat Erdogan mede verkozen is door de Europese Turken die financieel profiteren van zijn wanbeleid. De Turken in het thuisland, waar velen nog altijd tegenstanders zijn van de Turkse sultan, betalen het gelag. De vraag is wat er gebeurt als Erdogan de komende weken en maanden voet bij stuk houdt. Een verdere daling van de lira kan leiden tot hyperinflatie en economische en maatschappelijke ontwrichting. Een coup tegen de president zou dan wel lukken. Of Erdogan bindt in en zet wel het juiste economische beleid op de sporen. Maar dan is hij zijn geloofwaardigheid bij zijn conservatieve achterban kwijt.