72ste jaargang • nummer 50 • donderdag 15 december 2016
Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X
€ 2,20
Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter...
Nog wat progressieve dwaasheden en we gaan stemmen De ruziënde regering-Michel staat halfweg de legislatuur op een kantelmoment, schrijft De Tijd. Hangen er verkiezingen in de lucht? Dat zal pas gebeuren als één van de regeringspartijen daar goede redenen voor heeft. Voorlopig is dat nog niet het geval, maar wat niet is kan komen. Voorlopig voeren de partijvoorzitters achter de schermen “cruciale gesprekken”, weet de zakenkrant. De lijnen zijn weer open. Uit goede bron heeft de krant vernomen dat vooral het op orde houden van de begroting het primaire doel zou zijn. Dat gaat samen met het vinden van een compromis inzake de vennootschapsbelasting (op tafel gelegd door Johan van Overtveldt) en de meerwaardebelasting (een vraag van CD&V). Simpeler kan een tegenstelling niet zijn: waar hangen we de sociale slinger tussen meer belastingen, maar dan liefst vooral voor bedrijven en ondernemingen (de sociale CD&V) en meer besparingen, maar dan liefst op de departementen van de anderen (de meer liberale N-VA en Open Vld).
Compromis Het enige haalbare is een compromis waarbij de meer liberale partijen bereid zijn om dan toch tenminste de multinationals wat meer te belasten en de christendemocraten bereid zijn om wat kromgegroeid is in de sociale zekerheid wat rechter te trekken. De centenstorm is ondertussen wat gaan liggen, maar bij een volgende begrotingsronde in de lente komt de kat weer op de koord. Het zullen dus eens te meer de voorzitters zijn die mekaar moeten vinden. Is die kans nog reëel? De meeste krantencommentatoren zijn pessimistisch. Er hangt “een ijzige kilte in de lucht”, merkt De Tijd op. Nog tot 2019 doorgaan in ‘lopende zaken’ is een onmogelijke opgave. De kans dat de begrotingsfetisjisten de regering-Michel aan het wankelen krijgen, is miniem. Mensen met grijze materie in de bovenkamer weten dat je moet uitkijken voor te veel schulden, maar evengoed dat men nu en dan moet investeren, en dat derhalve leningen aangaan (bijvoorbeeld) geen doodzonde is. Al te veel schrik voor de zwaailichten van het verre Europa is niet nodig.
Wie, waarom, wanneer? Komt men niet tot een fiscaal compromis,
dan zitten we bij de vraag of iemand er de stekker uittrekt. Dat zal de partij zijn die meent winst te kunnen halen bij federale verkiezingen in 2017 of 2018 (samen met de gemeenteraadsverkiezingen van dat jaar) en vervolgens bij de Vlaamse en Europese verkiezingen in 2019. Men mag erop foeteren zoveel men wil (en dat wil men al eens wanneer het resultaat blijft tegenvallen), de voorzitters gooien zich op peilingen zoals middeleeuwse monniken op hun perkamenten. En dan is het verhaal rap verteld: halfweg deze legislatuur is er maar één zekerheid: de oppositie blijft bloeden, en de verhoudingen binnen de regering blijven stabiel. De schade die de N-VA zou leiden om communautaire redenen blijft beperkt tot enkele procenten. Ook het verlies aan Vlaams Belang om maatschappelijke redenen (migratie, veiligheid, identiteit versus samenleving zonder grenzen…) blijft al bij al beperkt. Het VB komt weer meespelen, maar sinds op z’n minst een jaar stagneert de winst.
CD&V Trekt een partij er de stekker uit? CD&V wellicht niet. Of toch zeker nu niet. De partij weet dat ze - net zoals Open Vld aan het einde van de regering-Di Rupo I - de verkiezingen verliest, als ze opstapt. Dat weten ze ook bij links. Karl van den Broeck - één van de belangrijkste progressieve commentatoren - op de nieuwssite Apache: “Het valt dus te voorspellen dat CD&V nog een tijdje zal incasseren in de hoop dat de budgettaire realiteit (crisis) op een bepaald moment zo glashelder zal zijn, dat N-VA opnieuw onder druk kan worden gezet met een roep voor ‘eerlijke belastingen’.” Maar dat verhaal is ondergesneeuwd. En binnen de partij zullen heldere geesten ook wel weten dat een deel van de “bondgenoten” van de sociale organisaties en progressieve kiezers al zijn verhuisd naar Groen.
Open Vld En de liberalen dan? Van nature uit zijn die gefixeerd op het economische. Ze vergeten er gewoon hun electorale visnetten breder uit te spannen. Het communautaire is absoluut hun ding niet (einde vorige eeuw was dat wel even anders), waarom mag God weten. Ook van de veiligheidsthema’s blijven ze af. De liberale partij stelt zich veel politiek correcter op dan de traditionele achterban (men leze ter illustratie hiervan Het Laatste Nieuws). Maar enkel en alleen de claxon willen zijn van het Kapitaal is niet meteen bevorderlijk voor een ruime belangstelling van de burger. Om die reden zijn veel voorstanders van een flinke vrijemarkteconomie in het kader van een autonoom Vlaanderen blijkbaar voorgoed verhuisd naar N-VA. Het verhaal van de werkgevers werd nog eens uiteengezet in een Knack-interview met Luc Bertrand, éminence grise van de financiële wereld: verlaag de vennootschapsbelasting - waarmee we koploper zijn in Europa - van 34 procent naar het Europese gemiddelde van 22 procent; stop het gedoe tegen meerwaarden, want ze zijn het pensioen van zelfstandigen en kmo’ers; weg met elke vorm van vermogens(winst)belastingen, want die blokkeren investeringen; ontvet de geldverslindende ambtenarij en investeer in openbare werken, in samenwerking met de privé; en ten slotte: zaag niet te veel over ongelijkheid, want het valt hier best mee. Bertrand zegt verstandige dingen, maar dat laatste is dommigheid, want in strijd met de billijke verdeling van inspanningen over het hele maatschappelijke veld.
N-VA En de N-VA dan? Het economisch profiel van de partij is behoorlijk liberaal. Ze lijkt dan ook niet van plan belastingen op kapitaal te verhogen. Ze is daar in principe niet tegen, maar “met de liberalen op hun economische rechterflank is het voor N-VA uitgesloten om op dit thema ook maar één druppel water in de wijn te doen”, meent Van den Broeck. Voorlopig schiet de partij daarmee geen groot gat in eigen voet. Wanneer wel?
Het is een beetje zoals met het communautaire profiel van de partij. Het blijft schipperen tussen pragmatisme in de regering en rozijnen strooien in de media, waar de Vlaamsgezinde achterban om geduld wordt gevraagd. In De Zondag mocht Peter de Roover het nog eens uitleggen: de Belgische structuur is inefficiënt, we hebben een overheid te veel… ”de federale”. België blijft de levensverzekering van de Walen. De Roover verwijst ook duidelijk naar de transfers, een “rustbed” dat niet meteen zorgt voor de nodige Waalse dynamiek. “In een Belgische regering stappen zonder communautaire bondgenoten, komt niet overeen met onze droom”, geeft hij toe. In Knack herhaalde de Waalse essayist Jules Gheude nog eens dat Wallonië het onmogelijk financieel kan redden als Vlaanderen België opblaast. Tien jaar na Bye Bye Belgium is de Franstalige angst voor het einde van België minder acuut, maar dat einde nadert en Wallonië moet zich daar beter op voorbereiden, waarschuwt hij in zijn essay ‘Un testament Wallon: Les vérités dérangeantes’, dat deze week verschijnt. “De Waalse schuld bedraagt nu al 20 miljard euro. Het drama van Wallonië is dat het boven zijn stand en onder zijn mogelijkheden leeft.” Zonder België zou de regio in een Grieks scenario verzeilen. Daarom moet Wallonië aansluiten bij Frankrijk.
Francken Als het communautaire en het economische verhaal sputtert, heeft de N-VA nog de maatschappelijke thema’s (asiel, migratie, veiligheid) om te scoren. De hardnekkigheid waarmee progressief Vlaanderen– opgezweept door een francofone barones en een marxistische advocate met een PVDA-kroontje – asiel voor het Syrische gezin blijft verdedigen is een godsgeschenk voor Francken en co. En geen kleintje. Nog een paar dommigheden van dit kaliber en de Vlaamsgezinde partijen (de een radicaal rechts, de ander conservatief) banen zich bij de naderende verkiezingen een weg naar fors versterkte posities. Zodra dit nog iets waarschijnlijker wordt, komen er verkiezingen.