JAAR VERSLAG 2024
RAAD VAN TOEZICHT, BESTUUR EN ORGANISATIE
Voorzitter
Directeur/bestuurder
ZWIJGER WORDT GEVORMD DOOR:
IN HET KORT
Het jaar 2024 was dynamisch en inspirerend. Pakhuis de Zwijger organiseerde meer dan 550 programma’s en liet zien hoe belangrijk het is om met elkaar in gesprek te blijven. In een tijd van internationale politieke onrust, klimaatverandering en extreme weersomstandigheden, stedelijke transformaties, woningnood en groeiende ongelijkheid, is die dialoog cruciaal. Onze samenleving wordt steeds individualistischer en digitaler, waardoor persoonlijk contact soms verloren lijkt te gaan. Daarom blijven wij in onze programma’s de nadruk leggen op ontmoeting, verbinding en dialoog. Samen met een breed netwerk van grote en kleine partners organiseren we inspirerende bijeenkomsten die mensen dichter bij elkaar brengen.
Een paar hoogtepunten uit 2024 waren de programmareeks ‘Designing Cities for All’ (DCFA) met een focus op regeneratief ontwerp onder de noemer ‘DCFA: RE-generation’ , met in januari het programma ‘The Metacrisis’ en in het najaar de publicatie van het boek ‘Closing Perspectives on Designing Cities for All’ Andere belangrijke momenten waren onder andere FemTopia op 8 maart, waar solidariteit en feministische initiatieven centraal stonden. Van 18 tot 21 maart vond de zesde editie van de Week tegen Racisme plaats met een breed scala aan culturele en educatieve activiteiten die bijdroegen aan het vergroten van bewustzijn en het stimuleren van actie tegen racisme en discriminatie in de stad Amsterdam en daarbuiten. De Staat van de Stad 2024, gehouden op 4 juni in het Internationaal Theater Amsterdam, had dit jaar het thema ‘Vallen en opstaan’, waarbij twee mogelijke scenario’s voor de stad werden verkend: het risico van verdere achteruitgang en de mogelijkheden om het tij te keren en sterker vooruit te gaan. Tijdens de zomerreeks het Filmplein van 2 tot 12 juli werd een gevarieerd filmaanbod in de openlucht getoond, samengesteld door verschillende gerenommeerde filminitiatieven. Deze openluchtbioscoop bood bezoekers een unieke filmervaring onder de sterrenhemel.
Op dinsdag 3 september 2024 vond de feestelijke seizoensopening van Pakhuis de Zwijger plaats, waarbij onder begeleiding van moderator Jennifer Muntslag de nieuwe directeurbestuurder Annick Mantoua werd geïntroduceerd. Zij sprak over haar enthousiasme om samen met het team het nieuwe beleidsplan ‘Naar rechtvaardigheid’ uit te voeren en van Pakhuis de Zwijger een plek te blijven maken waar dialoog, creatie en inspiratie centraal staan. In het najaar van 2024 volgde nog diverse andere programmareeksen, waaronder ‘Tipping Points’, ‘Fotokroniek’, ‘Houtbouw’ en ‘Justice for Palestine’. Naast programma’s op de centrale locatie van Pakhuis de Zwijger aan de Oostelijke Handelskade werden er vanuit de locatie New Metropolis Nieuw-West (NMNW) wekelijks programma’s geprogrammeerd voor de bewoners in Nieuw-West. Daarnaast werden er wekelijkse podcasts gemaakt en werden programma’s via AT5 uitgezonden waarmee een groeiende groep mensen ook online bereikt wordt.
LEDEN RAAD VAN TOEZICHT STICHTING PAKHUIS DE ZWIJGER ZIJN:
HET BESTUUR VAN PAKHUIS DE
Oeds Westerhof
Mantoua Vanaf 5 september 2024
Lars Boering Directeur European Journalism Centre Periode 2022 - 2024
Erik Jager Directeur Entrance B.V. Periode 2024 - heden
Marjan Minnesma Directeur Urgenda Periode 2022 - 2024
Ronald Prins Zelfstandig adviseur Periode 2024 - heden
Lynn Zebeda Co-founder Catalytic Periode 2024 - 2025
Leden
Deze diverse formats en programmareeksen illustreren de veelzijdigheid en maatschappelijke betrokkenheid van Pakhuis de Zwijger in 2024, waarbij een platform werd geboden voor dialoog, creativiteit en reflectie op actuele thema’s.
GOVERNANCE
Pakhuis de Zwijger heeft in 2024 het bestuur van de organisatie onder de loep genomen nadat in 2023 nieuwe statuten en een nieuwe organisatiestructuur zijn geïntroduceerd. De aanleiding voor deze wijziging was een intern onderzoek dat door de Raad van Toezicht (RvT) is ingesteld na verontrustende berichten over de gebrekkige sociale veiligheid in de pers. Het onderzoek maakte herziening van de interne structuur noodzakelijk. Deze herstructurering maakte de positie van de adjunct-directeur overbodig en heeft geleid tot een ontslagprocedure. Een extern onderzoek uitgevoerd door Adviesbureau Berenschot, aangevuld met interne gesprekken van de RvT met medewerkers en eerdere onderzoeken, zijn voor de Raad van Toezicht reden geweest om afscheid te nemen van de directeurbestuurder. De gerechtelijke procedures die hiervan het gevolg waren, liepen door in 2024. Per april 2023 was een interim-directeur aangesteld. De adjunct-directeur is per 1 maart 2024 uit dienst getreden. In januari 2024 is de geschorste directeur-bestuurder ontslagen als bestuurder door de RvT. Eind 2024 is er een overeenkomst gesloten voor zijn definitieve vertrek per 1 januari 2025 bij Stichting Pakhuis de Zwijger. Per 5 september 2024 is een nieuwe directeur-bestuurder gestart en de interim-directeur heeft eind augustus afscheid genomen.
In februari 2024 zijn er drie nieuwe RvT-leden aangesteld en eind augustus 2024 is er afscheid genomen van twee RvT-leden. Eén RvT-lid is aangebleven als brug van de oude naar de nieuwe RvT. In 2025 zal de RvT nog verder uitgebreid worden. De werving is inmiddels gestart en de eerste gesprekken hebben in maart 2025 plaatsgevonden. De RvT komt jaarlijks vijf keer samen. Daarnaast heeft de RvT twee keer per jaar een bijeenkomst met de personeelsvertegenwoordiging (PVT), waarvan één keer met en één keer zonder de directeur-bestuurder. Vanuit de RvT is een remuneratie-commissie en een financiële commissie ingesteld en er wordt met de werving van nieuwe RvT-leden begin 2025 nog een derde commissie ingericht die zich in het toezicht specifieker richt op de naleving van de Code of Conduct, de ethische richtlijnen en governance processen. Vanuit de huidige RvT wordt dit nu nog gezamenlijk ingevuld.
De Raad van Toezicht heeft voor de interne bedrijfscultuur aanbevelingen ontvangen uit het rapport van Adviesbureau Berenschot, voor verbeteringen en heeft hier in 2024 verder uitvoering aan gegeven. In lijn met deze aanbevelingen heeft de directeur-bestuurder a.i. een organisatiewijziging doorgevoerd. Die heeft geleid tot de instelling van een managementteam dat leidinggeeft aan de afdelingen programma, marketing & communicatie, development, productie, bedrijfsvoering, zalen en horeca. Ook is een nieuw functie- en loongebouw geïntroduceerd, heeft er een harmonisatie van functies plaatsgevonden en is er een HR-medewerker aangesteld. Daarbij is aansluiting gevonden in het functiegebouw bij de functies en schalen van de CAO voor de Nederlandse Podia. Alle functies zijn opnieuw gewogen in het perspectief van deze CAO, waarmee functies en beloning transparant zijn. Het proces inclusief een gesprekkencyclus van jaartaak, functioneringsgesprek, beoordelingsgesprek is ontworpen en in 2024 ingevoerd. Begin 2025 is in aansluiting hierop een ontwikkelings- en prestatiebeleid ontwikkeld en geïmplementeerd. Dit proces zal in 2025 nog verder geoptimaliseerd worden op basis van de eerste ervaringen. Tot slot is in 2024 een nieuw personeelshandboek opgesteld.
AANDEELHOUDERSCHAP IN EXPLOITATIE BV’S
Stichting Pakhuis de Zwijger is volledig aandeelhouder van Zalen Pakhuis de Zwijger BV en Pakhuis de Zwijger Horeca Exploitatie BV. In 2024 is de inkoop van ICTinfrastructuur en kantoormeubilair via Cultuurfabriek BV stopgezet. De ICT-ondersteuning is vanaf januari 2024 overgegaan naar Zalen Pakhuis de Zwijger BV. Daarnaast zijn er in juli 2024 nieuwe kantoormeubelen aangeschaft en in september nieuwe ICT-hardware door Zalen Pakhuis de Zwijger BV. Deze investeringen zijn gefinancierd met een lening via Cultuur + Ondernemen. Verder is in 2024 een inventarisatie van de werkprocessen uitgevoerd. Op basis hiervan is besloten om het oude eventplanningssysteem te vervangen door een nieuw systeem genaamd Yesplan. De voorbereidingen hiervoor zijn in september gestart, en de daadwerkelijke overstap staat gepland voor 2025.
FINANCIËLE ONTWIKKELINGEN
Wij sluiten het jaar 2024 van de programma stichting af met een gerealiseerde opbrengst van € 2.152.406. Het resultaat na belasting is -€ 346.557 (exclusief resultaat deelnemingen). Pakhuis de Zwijger wordt gefinancierd uit partnerschappen, subsidies, opdrachten en projecten die deels binnen Pakhuis de Zwijger plaatsvinden en deels op locatie en door de opbrengsten van de deelnemingen in de beide Bv’s.
De omzet van de stichting in 2024 bestaat uit:
Subsidies
Publieksinkomsten (kaartverkoop)
Overige directe inkomsten
Private Fondsen
Particulieren (vriendenprogramma)
De overige directe inkomsten zijn te verdelen over:
Partnerschappen
Co-producties en opdrachten
New Metropolis Nieuw-West
Stichting Pakhuis de Zwijger eindigt 2024 met een tekort. Naast de nog doorlopende extra kosten in 2024 i.v.m. de bestuurscrisis ligt de oorzaak van dit tekort voor het grootste deel aan de batenkant. Het vertrek van de directeur-bestuurder en het vertrek in 2023 en 2024 van senior programmamakers die stevige partnerportfolio’s beheerden, heeft zijn weerslag op de inkomsten in 2024. Voor 2023 lagen veel financiële afspraken al vast, voor 2024 lag dit anders. Daarnaast kost het tijd om partnerschappen opnieuw te ontwikkelen en nieuwe partnerschappen vorm te geven.
De Bv’s sluiten 2024 per saldo af met een klein verlies. Voor Zalen Pakhuis de Zwijger BV is het resultaat € 55 na belasting, Pakhuis de Zwijger Horeca Exploitatie BV heeft na belasting een klein verlies van -€ 2.690. Pakhuis de Zwijger heeft, net als in 2023, te maken gehad met fors hogere inkoopprijzen. Daarnaast heeft de introductie van een nieuw functieen loongebouw en de harmonisatie van functies geleid tot hogere personeelslasten. De resultaten van de drie entiteiten zijn in mindering gebracht op de algemene reserves.
Daarna blijft er voldoende vrij besteedbaar vermogen over om de continuïteit te waarborgen van de organisatie en de uit te voeren activiteiten. Het totale ontvangen subsidiebedrag in 2024 is in lijn met de begroting. Er is een kleine verschuiving van structurele naar incidentele subsidies doordat een Europese subsidieaanvraag, waarin Pakhuis de Zwijger als partner was opgenomen, niet is toegekend. Daarentegen zijn er kleinere projectsubsidies gedurende het jaar aangevraagd en toegekend.
De overige directe inkomsten zijn lager dan begroot. Zoals al aangegeven heeft het vertrek van de vorige directie en programmamakers met name in 2024 een negatief effect gehad op de baten van de stichting.
De gerealiseerde beheerlasten materieel liggen beperkt lager dan begroot. De verkooplasten zijn lager dan begroot doordat geplande aanpassingen en vernieuwing van website nog niet zijn uitgevoerd in 2024. De algemene lasten zijn hoger dan begroot door nog extra juridische kosten i.v.m. vertrek van de vorige directeur. De beheerlasten personeel liggen hoger dan begroot. De in 2023 getroffen voorziening voor de kosten in 2024 van de vertrekkende directeur, bleek niet voldoende doordat het proces langer geduurd heeft dan voorzien. De interim-directeur is tot september 2024 werkzaam geweest voor Pakhuis de Zwijger. Vanaf september 2024 is er een nieuwe directeur-bestuurder in loondienst.
De activiteitenlasten materieel liggen lager dan begroot. Dit is toe te schrijven aan de lager dan begrote baten. De gerealiseerde personele activiteitenlasten zijn nagenoeg gelijk aan de begroting.
BEREIK PROGRAMMERING & ONLINE KANALEN
Fysieke bezoekers
Pakhuis de Zwijger heeft in 2024 43.185 bezoekers mogen verwelkomen tijdens alle programma’s en projecten. Ongeveer 1,6% van deze bezoekers bezochten producties op onze locatie in New Metropolis Nieuw-West. Het afgelopen jaar produceerde Stichting Pakhuis de Zwijger in totaal 564 programma’s, in vergelijking met 2023 ligt dit aantal lager, toen er 604 programma’s gemaakt werden. De veranderingen op directieniveau sinds maart 2023; die ook hun effect nog hebben gehad in 2024 en een kleiner programmamakers-team waarbij de focus meer ligt op kwaliteit in plaats van kwantiteit dragen hieraan bij.
Word Vriend
Sinds 2022 heeft Pakhuis de Zwijger een Word Vriend loyaliteitsprogramma opgezet. Bezoekers kunnen een bedrag naar keuze schenken en hebben daarbij de mogelijkheid om jaarlijks of maandelijks te doneren. Naast deze terugkerende Vrienden-bijdrage is er ook de mogelijkheid om een eenmalige donatie te doen met een zelfgekozen bedrag. Met het opzetten van dit loyaliteitsprogramma willen wij bij de bezoekers meer bewustzijn creëren over het belang en de noodzaak van het gratis en onafhankelijk houden van onze programma’s. Sinds de start van deze campagne zijn 1.053 mensen Vriend van Pakhuis de Zwijger, ten opzichte van vorige jaar is dit een stijging van bijna 24%. Ook zijn het er afgelopen jaar meer dan 1.500 eenmalige bijdragen geweest middels onze Pay As You Like formule
Online bereik
Ook in 2024 hebben wij voornamelijk ingezet op het opbouwen van een relatie met onze fysieke bezoekers, dit betekent dat veel van onze programma’s enkel fysiek toegankelijk waren en/of achteraf beschikbaar werden gesteld om terug te kijken via ons YouTube kanaal. 72 programma’s waren ook via onze livestream te volgen, met meer dan 3.000 unieke online bezoekers. Een groot gedeelte van onze programmering wordt opgenomen en is achteraf terug te bekijken via onze website en YouTube kanaal. Met het opnemen van programma’s willen wij onze toegankelijkheid vergroten en bijdragen aan een online archief van kennisdeling dat te allen tijde raadpleegbaar is.
In totaal had onze online content meer dan 150.348 weergaven , met een totale kijktijd van meer dan 25.600 uur. Een kleine daling ten opzichte van vorige jaar. Momenteel heeft Pakhuis de Zwijger meer dan 9.650 abonnees op YouTube. Tot slot, de programma’s en content worden in samenwerking met partners ook op diverse andere platforms online beschikbaar gesteld. Er zijn structurele afspraken met AT5 en Salto1, waar wekelijks op vaste tijdstippen programma’s van Pakhuis de Zwijger worden uitgezonden.
Social media
In 2024 bouwde Pakhuis de Zwijger verder aan het vergroten van haar online aanwezigheid en het opbouwen van relaties met nieuwe doelgroepen via sociale media. Middels een unieke strategie per social mediakanaal (LinkedIn, Instagram, TikTok en X), aangepast aan de informatiebehoeftes van de doelgroep die gebruikmaakt van deze verschillende kanalen, stijgt in 2024 het online bereik ook weer aanzienlijk. Naast het promoten van de programma’s wordt onze sociale media ook ingezet om meer naamsbekendheid te creëren en een jongere doelgroep aan Pakhuis de Zwijger te verbinden. De voornaamste focus ligt op LinkedIn en Instagram, waar bij LinkedIn de focus meer ligt op het vergroten en aanspreken van het professionele netwerk, leent Instagram zich voor het bereiken van een jongere doelgroep en slaat de sociaal-maatschappelijke en creatieve content goed aan en draagt het bij aan de naamsbekendheid van Pakhuis de Zwijger. Met in 2024 ook weer een stijging van 15% verspreid over het jaar, bereikten wij in 2024 net geen 20.000 volgers op LinkedIn. De online community groeide daarentegen harder op Instagram, met een stijging in het aantal volgers van 18%, en 2024 sloten wij af met net geen 25.000 volgers, waardoor dit kanaal steeds belangrijker is voor het bereiken van onze community. In 2024 hebben wij ook verder gewerkt aan het uitbouwen van ons TikTok-kanaal en het delen van content die aansluit bij de thema’s waarover wij programmeren, maar in een format dat aantrekkelijk is voor de jonge(re) gebruikers van TikTok (< 25 jaar). Ondertussen hebben wij bijna 2.000 volgers en zijn van plan om 2025 ons TikTokkanaal verder uit te bouwen.
Nieuwsbrief
Naast de sociale media, heeft Pakhuis de Zwijger een vaste groep nieuwsbriefabonnees die wekelijks op de hoogte wordt gehouden van de programma’s en activiteiten die plaatsvinden in het pand of daarbuiten. De nieuwsbrief wordt gebruikt als directe promotie van de programmering, soms aangevuld met achtergrondinformatie van partners middels het gebruik van banners en artikelen. In 2024 hebben wij het adressenbestand opgeschoond en gebruikers die al meer dan drie jaar geen nieuwsbrief hebben geopend verwijderd uit ons systeem en hun hiervan op de hoogte gebracht. De agenda-nieuwsbrief wordt wekelijks verstuurd met een overzicht van de programma’s over een periode van de aankomende twee weken, deze groep bestaat uit nu uit meer dan 42.000 abonnees. Naast het agenda-overzicht wordt er op zaterdag een gecureerde nieuwsbrief verstuurd naar een tweede groep mensen die hiervoor ingeschreven is. Deze nieuwsbrief bevat naast programma’s ook artikelen, podcasts en andere content die aansluit bij de reguliere programmering. Deze nieuwsbrief wordt naar meer dan 40.000 abonnees verstuurd. Dit brengt het totale bereik van de nieuwsbrief op meer dan 80.000 unieke personen.
Podcast
In 2024 hebben wij de PDZ-podcast gereboot met een nieuwe titel en huisstijl en gaat de podcast verder onder Het Portret. In deze podcastserie voert interviewer Annick van Rinsum gesprekken met gasten die elk een uniek perspectief hebben op de huidige samenleving. Deze uiteenlopende gasten zetten zich vanuit hun eigen interesses in voor een rechtvaardigere en mooiere wereld. Deze podcast verschijnt tweewekelijks op dinsdag. Podcastgasten die wij in 2024 hebben mogen ontvangen in Het Portret zijn onder meer Jason Bhugwandass, Habtamu de Hoop, Kim van Sparrentak en Shantie Singh. In 2024 hebben meer dan 50.000 mensen naar de podcast geluisterd.
MISSIE & VISIE
De missie en visie van Stichting Pakhuis de Zwijger is geformuleerd vanuit een stedelijk perspectief dat zich voornamelijk richt op de toekomst van de stad, regio, ons land en uiteindelijk de wereld. Alle programma’s en projecten vertrekken vanuit dit uitgangspunt. Om deze grote, vaak complexe maatschappelijke vraagstukken en uitdagingen te benaderen kiezen wij voor een waarden gedreven aanpak. Pakhuis de Zwijger wil dat haar programma’s en projecten bijdragen aan betere steden voor iedereen. Enkele kernbegrippen bij het maken van programma’s zijn Toekomstgericht, Stedelijk, Verbonden, Duurzaam, Gelijkwaardig, Ontwerpend, Waardegericht, Toegankelijk en Verhalend.
Met de programma’s richten wij ons daarbij op de praktijk en het verbeteren van het dagelijks leven in stad en regio in relatie tot Nederland, Europa en de wereld. Omgekeerd duiden wij hoe mondiale ontwikkelingen onze stedelijke regio en land beïnvloeden. Het is onze missie om op ieder domein ontwikkelingen bloot te leggen, heldere analyses te maken, reeds bestaande praktijken te duiden, alternatieven te bieden, innovaties te presenteren en de dialoog te stimuleren.
In 2023 heeft Pakhuis de Zwijger intensief gewerkt aan een actualisering van deze missie & visie. Dit heeft geleid tot een nieuw beleidsplan onder de titel Naar Rechtvaardigheid, dit is het begrip dat onze ambities voor de komende jaren samenbrengt. Onze strategie zal meer gericht zijn op concrete actie, bijdrage aan maatschappelijke transitie(s), zo valt te lezen in het nieuwe plan 2025-2028. Het nieuwe beleidsplan is gefaseerd ingevoerd in 2024 en in 2025 zal er officieel uitvoering aan worden gegeven.
ORGANISATIESTRUCTUUR
Pakhuis de Zwijger is een stichting met een Raad van Toezicht en een directeur-bestuurder. De directeurbestuurder geeft leiding aan de Stichting en aan twee werkmaatschappijen, Pakhuis de Zwijger Horeca BV en Zalen Pakhuis de Zwijger BV. Een team van twintig programmamakers en producenten realiseren programma’s en projecten voor Stichting Pakhuis de Zwijger. Zij werken in zeven verschillende domeinen: Sociaal, Ruimte, Duurzaamheid, Technologie, Economie, Democratie en Creatieve Industrie. Iedere programmateam wordt halfjaarlijks aangesterkt met één of twee stagiairs. In totaal bood Pakhuis de Zwijger in 2024 weer volwaardige stageplaatsen, dit zijn 21 stageplaatsen in twee termijnen. Deze stages zijn betaald en hiervoor is een stagereglement opgesteld. Naast het programmateam, ondersteunt het marketing& communicatieteam de programmamakers in het communiceren en verspreiden van de programma’s. Per programmareeks wordt een kleine communicatiestrategie doorgevoerd om het desbetreffende publiek te betrekken bij het onderwerp. De verhuur van zalen is de verantwoordelijkheid van de afdeling zalen en de catering en beheer van het café-restaurant die van het team horeca. De afdelingshoofden van Zalen, Horeca, Programma, Marketing, Development en Bedrijfsvoering vormen samen met de directeur-bestuurder het managementteam. Dit managementteam alsmede de meeste functies in het managementteam zijn in 2024 nieuw geïntroduceerd. De invulling van het managementteam en de functies worden per kwartaal en ook jaarlijks geëvalueerd. Onder leiding van de nieuwe directeur-bestuurder zal de structuur verder geoptimaliseerd worden.
CODE DIVERSITEIT EN INCLUSIE
Pakhuis de Zwijger streeft ernaar een plek van ontmoeting te faciliteren waarin iedereen zich veilig en gehoord voelt zonder dat de open gesprekscultuur in het geding komt. In 2020 is er een Code of Conduct ontwikkeld waarmee wij programmamakers, moderatoren, partnerorganisaties en deelnemers van de noodzakelijke handvatten en tools voorzien om door de vele sociale spanningsvelden te navigeren. Daar waar wellicht bepaalde expertise of ervaring ontbreekt, kan de Code of Conduct kennis en ruggensteun bieden. Juist door omgangs- en aanspreekvormen af te kaderen ontstaat een setting waar vrij en open kan worden gesproken omdat er bepaalde spanningen uit de lucht worden genomen. De intentie hiervan is dat iedere aanwezige respect en erkenning ervaart en er wederzijds begrip wordt gecreëerdt. De Code of Conduct krijgt een update, in voorbereiding op het nieuwe beleidsplan, waar met name ook de kloof tussen praktisch en theoretisch geschoolden aandacht krijgt. Pakhuis de Zwijger waarborgt met de Code of Conduct de (sociale) veiligheid van gasten en medewerkers. In 2023 heeft een gespecialiseerd bureau aanbevelingen gedaan voor de veiligheid in de organisatie, die in 2024 verder zijn doorgevoerd: een managementteam, HRM-medewerker en personeelsvertegenwoordiging zijn aangesteld. Ook is in het najaar van 2024 een sociale veiligheidstraining gestart voor de gehele organisatie met drie bijeenkomsten, waarvan de laatste begin 2025.
FAIR PRACTICE CODE
Stichting Pakhuis de Zwijger onderschrijft de Fair Practice Code en zet zich in om de kernwaarden Solidariteit, Transparantie, Duurzaamheid, Diversiteit en Vertrouwen uit te dragen en waar te maken zoals opgesteld in ons beleidsplan 2021-2024. In 2023 is er een nieuw functiehuis en een nieuw loongebouw ontwikkeld. Deze is gebaseerd op de CAO van de Nederlandse Podia, welke in 2024 in de organisatie is geïmplementeerd. Elke functie is opnieuw beschreven en alle contracten zijn getoetst aan de nieuwe uitgangspunten. Dit heeft geleid tot bijstellingen, als de feitelijke situatie en de contractuele situatie van elkaar afweken. Tarieven voor freelancers zijn afgeleid van de salaristabel, ruwweg 150% van brutosalaris voor vergelijkbaar werk.
AMBITIES VOOR STAD EN LAND VAN MORGEN
Pakhuis de Zwijger richt zich met haar programma’s en activiteiten op de toekomst van steden, de metropoolregio, ons land en de wereld. Onze benadering van deze grote en vaak complexe vraagstukken en uitdagingen is waarden gedreven. Vanuit de bovenstaand beschreven zeven domeinen – Sociaal, Ruimte, Duurzaamheid, Technologie, Economie, Democratie en Creatieve Industrie – en twintig door ons geformuleerde ambities maken wij samen met onze partners gratis toegankelijke programma’s en realiseren we projecten die bijdragen aan betere leefomgevingen van, voor en door iedereen.
PROGRAMMERING
In 2024 heeft Pakhuis de Zwijger in totaal 564 openbare programma’s gerealiseerd. Van dit aantal vonden 442 programma’s plaats in Pakhuis de Zwijger die gratis toegankelijk waren, voor 10 programma’s gelden een kaartverkoop. 97 programma’s vonden plaats in onze dependance New Metropolis Nieuw-West en 15 programma’s hebben plaatsgevonden op een externe locatie.
New Metropolis Nieuw-West
In 2024 heeft Pakhuis de Zwijger 97 openbare en gratis toegankelijke programma’s gemaakt in het kader van New Metropolis Nieuw-West, 95 programma’s hebben plaatsgevonden in onze dependance in Amsterdam Nieuw-West, 2 programma’s vonden plaats buiten deur waarvan 1 bij Cinema de Vlugt, een partner met wie wij samenwerken. In het oog springende programmareeksen zijn Nieuw-West in Beeld (14), Doevendansen met Nieuw-West (7), Inclusief NieuwWest (5) en Jong Amsterdam (10).
Creatieve Industrie
In 2024 heeft Pakhuis de Zwijger 86 openbare en gratis toegankelijke programma’s gemaakt in het domein Creatieve Industrie. Belangrijke thema’s zijn inclusieve steden voor iedereen, identiteit, cultuur en creativiteit. Daarnaast wordt er ook podium geboden aan gevestigd en nieuw talent. Enkele spraakmakende reeksen binnen het domein Creatieve Industrie zijn Designing Cities for All (16), Fotokroniek (11) en Amsterdamse Iconen (4).
Ruimte
In 2024 heeft Pakhuis de Zwijger 65 openbare en gratis toegankelijke programma’s gemaakt in het domein Ruimte. 61 programma’s vonden plaats in Pakhuis de Zwijger en 4 programma’s hebben plaatsgevonden op externe locaties. In deze programma’s kwam ‘de ruimte’ in de breedste zin van het woord aan bod. Centraal stond steevast een toekomstbestendige en rechtvaardige verdeling van de schaarse ruimte in stad en land. Enkele spraakmakende reeksen binnen het domein Ruimte zijn Gebiedsontwikkeling (11x), Houtbouw (4x), Wonen voor Iedereen (5) en Architecture Now (3).
Duurzaamheid
In 2024 heeft Pakhuis de Zwijger 73 gratis en openbaar toegankelijke programma’s gemaakt in het domein Duurzaamheid. Belangrijke thema’s zijn het voedselsysteem, klimaatkantelpunten en groene ambities in de stad Amsterdam. In het oog springende programmareeksen zijn Groene Transitie (19x), De Maaltijd van Morgen (4x), Tipping Points (5x) en Trouw Duurzame 100 i.s.m. Trouw (3x).
Sociaal
In 2024 heeft Pakhuis de Zwijger 158 gratis en openbaar toegankelijke programma’s gemaakt in het domein Sociaal. Belangrijke thema’s zijn human interest onderwerpen zoals ouderschap, rouw en omgaan met de dood. Enkele spraakmakende programmareeksen zijn Levenskunst (8x), De Nieuwe Solidariteit (6x), het Amsterdamse Lerarencafé (11x) Justice for Palestine (22x), Diaspora Dialogen (7) en Samen tegen Racisme (19x).
Technologie, Economie en Democratie
In 2024 heeft Pakhuis de Zwijger 85 gratis en openbaar toegankelijke programma’s gemaakt in het domein Technologie, Economie en Democratie. Er zijn 3 programma’s van Tech for Society geprogrammeerd, met aandacht voor goed ontwerp achter nieuwe technologie. Er zijn ook 5 programma’s gemaakt met Digital Rights House over rechten in de digitale wereld. Er is aandacht geweest voor het grotere economische systeem wereldwijd, de woningmarkt en de arbeidsmarkt. Belangrijke programmareeksen zijn Economie van morgen (10x) Tegenlicht Meet Up (10x), Frontlinie Meet Up (2x) en De Toekomst van Europa (10x).
INTERVIEW PROGRAMMA’S EN PODCAST
Ook in 2024 heeft Pakhuis de Zwijger aandacht besteed aan het maken van programma’s die interviews of één op één gesprekken omvatten met toonaangevende mensen uit Amsterdam, Nederland en de rest van de wereld. Dit doen we zowel in een tweemaandelijkse podcast, via livestream en openbaar toegankelijke programma’s. Vele van deze interviewgesprekken worden uitgezonden op AT5 en Salto, waar Pakhuis de Zwijger wekelijks vaste tijdsloten heeft voor het uitzenden van vooraf opgenomen programma’s.
Amsterdamse Iconen
In 2024 hebben we 4 edities gemaakt van Amsterdamse Iconen, waaronder provo-oprichter Roel van Duijn, filosoof Marli Huijer, banketbakker Cees Holtkamp en DNB-directeur Klaas Knot. Alle Amsterdamse Iconen- en In gesprek met programma’s worden uitgezonden op AT5 en Salto.
Podcast
Naast programma’s in de zaal heeft Pakhuis de Zwijger ook een eigen podcast productie deze wordt geproduceerd en gemaakt in nauwe samenwerking met interviewer Annick van Rinsum. Sinds 2024 gaat de podcast verder onder de naam Het Portret waar gesprekken gevoerd worden met gasten die elk een uniek perspectief hebben op de huidige samenleving. Deze uiteenlopende gasten zetten zich vanuit hun eigen interesses in voor een rechtvaardigere en mooiere wereld. Deze podcast verschijnt tweewekelijks op dinsdag. Podcastgasten die wij in 2024 hebben mogen ontvangen in Het Portret zijn onder meer Jason Bhugwandass, Habtamu de Hoop, Kim van Sparrentak en Shantie Singh. Het Portret wordt gefilmd en korte videofragmenten worden hiervan gedeeld op de social mediakanalen van Pakhuis de Zwijger.
PROJECTEN
Naast de meer dan 550 programma’s in 2024 realiseerde Pakhuis de Zwijger ook nog enkele projecten, deze zijn vaak overkoepelend aan de losse programmareeksen.
Dependance New Metropolis Nieuw-West
Op de locatie New Metropolis Nieuw-West worden wekelijks diverse programma’s georganiseerd voor de bewoners en de bredere gemeenschap van Nieuw-West. Deze programma’s zijn gericht op het betrekken van de bewoners bij culturele, sociale en educatieve activiteiten, met als doel het bieden van een platform voor creativiteit en dialoog, en het versterken van de gemeenschap. New Metropolis Nieuw-West fungeert als ontmoetingsplaats voor een diverse groep mensen, waaronder buurtbewoners, ambtenaren, makers, ondernemers en anderen. De belangrijke thema’s waarop de programma’s zich richten zijn wonen, onderwijs, sociale veiligheid, zorg, duurzaamheid, ondernemen en het bevorderen van speel- en beweegactiviteiten in de wijk. New Metropolis Nieuw-West organiseert maandelijks fotobijeenkomsten aandacht besteden aan de beeldvorming van Nieuw-West en waarbij de kunsten cultuurwereld van de wijk wordt belicht. Evenals journal clubs en netwerkbijeenkomsten. Na een uitgebreide verkenning is eind 2024 geconcludeerd dat het financieel niet langer haalbaar is om het beheer van de locatie in Nieuw-West voort te zetten.
Er wordt overwogen om het beheer, indien mogelijk, over te dragen aan een andere partij.
Designing Cities for All
In 2024 zette Pakhuis de Zwijger het programma ‘Designing Cities for All’ (DCFA) voort, met een hernieuwde focus op regeneratief ontwerp onder de noemer ‘DCFA: RE-generation’. Deze serie onderzocht hoe ontwerp kan bijdragen aan steden die niet alleen inclusief zijn voor mensen, maar ook rekening houden met andere levensvormen en ecosystemen. Belangrijke evenementen in 2024 waren The Metacrisis, The Communities of DenCity en More than Cities. Als afsluiting van het vierjarige DCFA-programma werd het boek ‘Closing Perspectives on Designing Cities for All’ uitgebracht dat reflecteert op de inzichten en ervaringen die gedurende de looptijd zijn opgedaan.
Deze evenementen en publicaties benadrukken de voortdurende inzet van Pakhuis de Zwijger om ontwerp te gebruiken als middel voor inclusieve en regeneratieve stedelijke ontwikkeling.
Samen tegen Racisme
Pakhuis de Zwijger is sinds 2021 penvoerder van de Alliantie Samen Tegen Racisme. Voor 2024-2025 is er wederom een subsidie toegekend aan de alliantie door de Gemeente Amsterdam. Naast Stichting Pakhuis de Zwijger bestaat de alliantie voor deze jaren uit de volgende grassroots belangenorganisaties: Stichting Comité 21 maart, Collectief tegen Islamofobie en Discriminatie, Vereniging Pan Asian Collective, Stichting Here To Support en Stichting Fite Qlub. De alliantie zet in op het bevorderen van de kennis over (de effecten) van discriminatie door zich te richten op kennis en bewustwording over de effecten en mechanismen van discriminatie onder alle Amsterdammers; de gevolgen en impact van discriminatie voor zowel de samenleving als voor gemeenschappen en individuen zichtbaar te maken; het bieden van handelingsperspectieven en handvatten om discriminatie te bestrijden; handelingsperspectief en ondersteuning te bieden aan personen die discriminatie ervaren, gericht op het leren omgaan met en verwerken van de gevolgen van discriminatie en deze proactief te kunnen bestrijden middels het geven van tools en handvaten.
Er komt een groot aantal onderwerpen binnen de hoofdthema’s racisme en discriminatie aan bod, zoals ongelijke behandeling in het onderwijs, etnisch profileren op de arbeidsmarkt, in het uitgaansleven en in de publieke ruimte én klimaatracisme. Hiervoor worden er jaarlijks ook twee livecast programma’s gemaakt.
Eén van de hoogtepunten is de Week Tegen Racisme georganiseerd door Pakhuis de Zwijger en Comité 21 maart. Van 18 tot en met 21 maart 2024 vond de inmiddels alweer zesde editie van dit jaarlijkse evenement plaats. Het programma bood een interdisciplinair aanbod van theater, film, muziek, spoken word, storytelling, lezingen, workshops en dialogen. Hoogtepunten van de week waren onder andere: de festivalavond ‘Spreek je uit!’, de interactieve expositie ‘Guess Who? Asian Edition’, de workshop ‘Dance as Resistance’ waarin deelnemers dansten als vorm van verzet tegen racisme en uitsluiting, de performance ‘De Erfenis van Zwijgen’ en de workshop ‘Decolonial Manifesto: demands for reparation’. Deze activiteiten droegen bij aan het vergroten van bewustzijn en het stimuleren van actie.
Diaspora Dialogen
Na de succesvolle edities van Diaspora Dialogen in het najaar van 2023, is deze reeks voortgezet. De eerste van de Diaspora Dialogen genaamd Bou di Watapana is verder voortgetrokken in een eigen reeks dialogen voor de Nederlands-Caribische gemeenschap met het doel om de kloof tussen Europees Nederlands en Caribisch Nederlands te verkleinen. Diaspora Dialogen had in 2024 6 edities. Bou di Watapana had in 2024 3 edities. Alle edities in deze reeks worden gemaakt in samenwerking met personen of organisaties vanuit de desbetreffende gemeenschappen.
World Without Borders
Door de in toenemende mate dehumanisering van vluchtelingen en, mede door de komst van een verrechtsing in Europa, daarbij gepaarde ingrijpende maatregelen omtrent steeds extremer vluchtelingenbeleid, is er besloten om de reeks World Without Borders te starten. Hier willen wij een platform geven aan initiatieven om deze thema’s bespreekbaar te maken. Ondertussen zijn er al een aantal programma’s georganiseerd binnen deze reeks en zullen we ook in 2025 een platform zijn en blijven voor organisaties en initiatieven die zich inzetten voor een meer humaan beleid voor vluchtelingen, (oorlog)migranten en nieuwkomers in Nederland.
Justice for Palestine
Sinds de aangrijpende gebeurtenissen op 7 oktober 2023 is Pakhuis de Zwijger een reeks en platform gestart genaamd Justice for Palestine, om de langere kolonisatieprocessen, apartheid en genocide in Gaza te duiden en daarbij ook de rol van de Nederlandse/ Westerse overheid te onderzoeken en bevragen. Sinds de start van deze reeks zijn er meer dan 30 programma’s rondom dit thema georganiseerd, vaak in samenwerking met mensen uit de Palestijnse/ Nederlandse gemeenschap. Daarnaast zijn er ook gesprekken georganiseerd met de Joodse gemeenschap om het te hebben over de toenemende polarisatie en onveiligheid rondom zowel de Joodse als Arabische gemeenschap. Wij merken dat er vanuit de samenleving en de stad veel behoefte is om samen te komen, met elkaar in gesprek te gaan en meer informatie over dit thema op te zoeken. Sinds de start van deze reeks in oktober 2023 hebben wij al meer dan 3.200 bezoekers ontvangen voor deze programma’s.
Staat van de Stad
Tijdens De Staat van de Stad 2024, gehouden op dinsdag 4 juni 2024 in het Internationaal Theater Amsterdam (ITA), werd de huidige toestand van Amsterdam besproken aan de hand van recente data en inzichten. Het thema van dit jaar was ‘Vallen en opstaan’, waarbij twee mogelijke scenario’s voor de stad werden verkend: het risico van verdere achteruitgang en de mogelijkheden om het tij te keren en sterker vooruit te gaan. Belangrijke onderwerpen die aan bod kwamen: de groeiende kloof tussen arm en rijk, de woningnood, het vertrouwen in democratie en overheid. Tijdens het programma
gingen politici en bijzondere Amsterdamse gasten met elkaar in gesprek over feiten, cijfers, uitdagingen en ambities voor de toekomst van de stad. De Staat van de Stad is een coproductie van ITA, Pakhuis de Zwijger en de Gemeente Amsterdam, in samenwerking met de Rabobank Amsterdam.
FemTopia
Tijdens FemTopia 2024 op 8 maart 2024, georganiseerd door Pakhuis de Zwijger ter gelegenheid van Internationale Vrouwendag, stond het thema solidariteit centraal. Het evenement bood een platform voor feministische organisaties en individuen om samen te komen en het werk op het gebied van gelijke kansen te vieren en te vernieuwen.
Een hoogtepunt van het programma was de Vrouwen van Amsterdam – een ode , in samenwerking met het Amsterdam Museum werd dit project gelanceerd, waarbij deelnemers werden uitgenodigd om brieven te schrijven aan vrouwen die belangrijk zijn (geweest) voor de stad Amsterdam. Bezoekers konden deelnemen aan diverse workshops en genieten van optredens die gericht waren op het versterken van solidariteit en het vieren van vrouwelijkheid in al haar vormen. Er werden levendige gesprekken gevoerd over onderwerpen zoals feminisme, gelijkwaardigheid en inclusiviteit, met bijdragen van sprekers als documentairemaker Lize Korpershoek en activist Tammie Schoots. FemTopia 2024 benadrukte het belang van samenwerking en gemeenschap, met een focus op het versterken van banden en het vieren van gezamenlijke inspanningen voor een rechtvaardigere samenleving.
Het Filmplein
In de zomer van 2024 heeft Pakhuis de Zwijger, in samenwerking met Outdoor Cinema, het plein voor ons pand omgetoverd tot het bruisende Filmplein . Dit project vond plaats van 2 tot en met 12 juli en was gericht op het creëren van een openluchtfilmfestivalervaring voor onze gemeenschap. De doelstellingen van het Filmpleinproject waren als volgt: culturele verrijking door een divers en hoogwaardig filmprogramma samengesteld door verschillende filminitiatieven, gemeenschapsbetrokkenheid door het creëren van een ontmoetingsplaats waar buurtbewoners, filmfans en vrienden samen kunnen komen om te genieten van filmavonden in de buitenlucht, en ondersteuning
van lokale initiatieven door samenwerking met lokale filminitiatieven zoals Roze Filmdagen, Go Short en CinemAsia om hun werk te promoten en een platform te bieden. Gedurende de twee weken van het Filmplein werden er elke werkdag korte films vertoond op ons terras. Elke avond werd het filmprogramma samengesteld door een ander filminitiatief, wat resulteerde in een gevarieerd programma met onder andere internationale muziekfilms, animaties en avonden met uitsluitend korte films.
KETENVERANTWOORDELIJKHEID
Pakhuis de Zwijger geeft op diverse manieren invulling aan de voor de Amsterdamse BIS-instellingen geldende Ketenverantwoordelijkheid.
Samenwerking binnen de sector
In 2018 en 2019 heeft Pakhuis de Zwijger het initiatief genomen twee dependances onder de naam New Metropolis te openen, te weten in de stadsdelen Nieuw-West en Zuidoost. Door omstandigheden is de locatie in Zuidoost niet meer open. Op en vanuit deze locaties maken wij lokale programmering en werken wij intensief samen met mensen en partnerorganisaties uit wijk en buurt. Ook in Zuidoost is de ambitie om te blijven programmeren in locaties van lokale partners zoals OSCAM en het Bijlmerparktheater. Zowel in het culturele als ook in het maatschappelijke en fysieke domein werken wij samen met ruim 300 partners uit Amsterdam, Nederland en de rest van Europa. Onze programmamakers hebben per persoon circa 20 partners waarmee ze intensief samenwerken aan de in totaal meer dan 500 programma’s die gemaakt worden. In het culturele domein is er een intensieve samenwerking met Amsterdam Museum (Vrouwen van Nieuw-West, Noord en Zuidoost), DuPho en Huis Marseille (o.a. voor Fotokroniek). Pakhuis de Zwijger is samen met onder andere Waag en VPRO, initiatiefnemer van het project Public Spaces.
Educatie
Met twee verschillende reeksen biedt Pakhuis de Zwijger programma’s aan die gericht zijn op Educatie. Eén daarvan werd ontwikkeld in samenwerking met Mark Boode en Merlijn van Twaalfhoven, gelieerd aan het project ‘The Turn Club’. In deze serie wordt onderzocht hoe door middel van een kunstenaarsmindset, verbeeldingskracht en vindingrijkheid het onderwijs opnieuw kan worden ingericht. Het belang hiervan is dat er in ons educatiesysteem meer ruimte gecreëerd wordt voor creativiteit, om weerbaar te worden voor de complexe vraagstukken van deze tijd. Daarnaast hebben wij sinds Corona een langdurig samenwerkingsverband met Meesters met Dromen, met wie wij de reeks EduCAUTION hebben opgezet en die nu maandelijks programma’s maken binnen een nieuwe serie, het Lerarencafé. Tijdens deze avonden gaan leraren in gesprek met andere professionals in de sector over de uitdagingen die er op dit moment spelen in het onderwijs.
Talentontwikkeling
Jaarlijks verzorgt Pakhuis de Zwijger een cursus voor moderatie, voor beginnende gespreksleiders. Hier doen circa 15 deelnemers aan mee tussen de 20-32 jaar. In totaal biedt Pakhuis de Zwijger 21 stageplekken aan, aan studenten per jaar zowel op onze hoofdlocatie als bij onze dependances. Deze stages zijn voornamelijk gericht op het maken van programma’s, alsook productie-gerelateerde taken en communicatie/marketing. Tot slot geven wij jonge externe programmamakers en/of grassrootsorganisaties de kans hun eigen programma te ontwikkelen en te realiseren in één van onze kleinere zalen. Daarbij zijn wij als Pakhuis de Zwijger de host van het programma en hebben wij een coachende rol.
Participatie
De programma’s van Pakhuis de Zwijger gaan voor het allergrootste deel over de toekomst van de stad en regio en dagelijks brengen wij onderzoek, beleid en stedelijke praktijken samen in de programma’s op de verschillende podia van onze zalen. Het uitgangspunt bij alle programma’s is de complexe stedelijke vraagstukken te bevragen en te bespreken om het leven in de stad beter te maken De dialoog is de hoofdvorm van gesprek. Mensen vanuit alle hoeken en gaten van de samenleving en met zeer diverse belangen en interesses komen samen en nemen actief deel aan de gesprekken.
Soms ontstaat participatie bij ’toeval’, maar ook wordt co-creatie expliciet in het programma-format ingebed.
Nieuwe publieksgroepen
Alle line-ups in onze programma’s zijn een afspiegeling van de stad en de samenleving, dat is als instelling ons streven. Binnen sommige domeinen blijft dit een opgave, maar wat wij steeds meer structureel proberen te borgen in onze organisatie. Specifiek in de domeinen Sociaal en Creatieve Industrie zijn er grote stappen gezet, mede door programma’s en projecten als: Wonen voor Iedereen, Inclusief Nieuw-West, Jong Amsterdam, QueerXpress, Diaspora Dialogen, World Without Border en Justice for Palestine. En natuurlijk Samen tegen Racisme/ Week tegen Racisme en het Engelstalige tweejarige programma Designing Cities for All.
ONTWIKKELING RICHTING 2025 EN VERDER
Het jaar 2024 was het laatste jaar van de huidige beleidsperiode. Dat betekent dat in 2024 afscheid is genomen van een aantal concepten en inhoudelijke lijnen en de koers van het beleidsplan 20252028 is voorbereid. We zitten op een keerpunt. Dit decennium zijn wezenlijke stappen gezet naar een rechtvaardiger samenleving. Meer aandacht voor duurzaamheid, excuses voor het slavernijverleden en een groeiende erkenning van genderdiversiteit. Maar de tegenkrachten wassen aan. Grondrechten worden betwist en klimaat-tipping points zijn al bereikt. Er is een grote woningnood en de kloof tussen arm en rijk wordt dieper. De gendergelijkheid daalt en discriminatie jegens mensen van kleur en LHBTI’ers tiert welig. Het vertrouwen in de onafhankelijke journalistiek neemt af.
Pakhuis de Zwijger heeft zich de afgelopen 17 jaar ingezet om het gesprek over maatschappelijke verandering zo inclusief mogelijk te voeren. Kennis is ontwikkeld, netwerken zijn opgezet, gemeenschappen zijn betrokken. Door mensen bij elkaar te brengen en de dialoog over relevante maatschappelijke thema’s aan te gaan, kwamen kwesties op agenda’s van beleidsmakers en bestuurders. Daarmee was het mogelijk essentiële veranderingen in gang te zetten. De nieuwe politiek-bestuurlijke realiteit doet de aanpak van wezenlijke maatschappelijke vraagstukken stagneren. Dat dwingt ons tot een andere houding. Ons antwoord hierop is minder
lullen, meer poetsen. We willen vergaarde inzichten verbeelden, verspreiden en helpen omzetten in de praktijk. Zo werken wij actief mee aan het vormgeven van een toekomst waarin iedereen zich thuis kan voelen. Aan een toekomst voor onze planeet en alles wat daarop leeft. Dit betekent ook dat onze functie verschuift. Dialoog blijft een belangrijk middel dat we inzetten om verschillende perspectieven bij elkaar te brengen. Maar we willen ook meer bijdragen aan concrete actie. Dat hebben we uitgewerkt in het beleidsplan 2025-2028. In de zomer van 2024 ontvingen we vanuit diverse organisaties een positief advies waarbij we een aanvraag hadden ingediend voor financiering van de basis infrastructuur en uitvoering van het nieuwe beleidsplan. We kregen naast een positief advies, vanuit het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en het AFK een toezegging voor vierjarige financiële ondersteuning bij de uitvoering van onze plannen. Met deze basis hebben we een solide basis geborgd om de komende jaren verder invulling te geven aan onze plannen.
ORGANISATIE
In 2025 start Pakhuis de Zwijger met het nieuwe beleidsplan 2025-2028. We streven daarbij een compacte programmering na van twee-drie inhoudelijke programma’s per avond, verdeeld over een seizoen van veertig weken, op de locatie Pakhuis de Zwijger. De inhoud van deze programma’s komt tot stand door eigen programmering of programmering met partners. Het streven is in de nieuwe beleidsperiode gemiddeld 300 bezoekers van programma’s per avond te bereiken, het jaar 2024 was een overgangsjaar naar dit nieuwe streven en dat zal in 2025 nog verder geconcretiseerd worden op basis van de lessons learned. Voor wat betreft de programmering op locatie wordt de huidige intensiteit gecontinueerd. De digitale presentatie van het programma van Pakhuis de Zwijger wordt versterkt.
In 2023 is een organisatiewijziging doorgevoerd, die heeft geleid tot de instelling van een managementteam. Voor de afdelingen horeca en zalen was dit in 2023 adequaat ingericht. De precieze inrichting van financiën en bedrijfsvoering werd in 2024 verder voorbereid. Voor de overige afdelingen vond dat in 2024 plaats. Denk daarbij aan de inhoudelijke sturing van de reguliere programmering, de relatie met samenwerkingspartners en de versterking van het mediahuis. Een organisatiewijziging gaat niet over een nacht ijs. Ook heeft het vertrek van de voormalige directie en ook de aanleiding daarvan impact gehad op de organisatie en het personeel. Het is des te indrukwekkender wat er in 2024 qua programmering is gerealiseerd, alsook de realisatie van financiële steun voor het nieuwe beleidsplan 2025-2028. Terugkijkend op 2024 realiseren we dat 2024 het jaar was waarin de directiewisseling het meest werd gevoeld. In 2023 liepen veel operationele zaken door omdat deze al ingepland waren. Doordat de directie abrupt en zonder overdracht na 16 jaar vele lijnen te hebben aangejaagd, er niet meer was, moest veel weer opnieuw worden opgebouwd. Denk hierbij aan (interne) processen voor acquisitie en financiële afspraken met partners. Ondanks de gemaakte positieve stappen vooruit, kost dit uiteraard tijd. In 2024 zijn daar al stappen in gemaakt, maar het is ook goed te benoemen dat dit nog de nodige verdere aandacht vraagt om weer op de bouwen. In 2025 zal de basis verder gelegd worden voor een toekomstbestendige organisatie en de komende jaren zal hier gericht verder aan worden gewerkt.
De ambitie is om een lerende, ontwikkelende, verbindende organisatie aan te jagen met aandacht voor trots, feedback, nieuwsgierigheid en ruimte.
Pakhuis de Zwijger kende in 2024 voor het eerst een Personeelsvertegenwoordiging (PVT). Belangrijke thema’s die aan de orde zullen kwamen, waren de werkdruk, de werving en invulling van functies, het scholingsbeleid en de kantoorinrichting. Een ander belangrijk punt van aandacht in 2024 was de automatisering en techniek. Het zelfontwikkelde programma voor de zalenplanning is verouderd en moet vervangen worden, ook de afstemming met horeca-automatisering kan beter. De financiële administratie vraagt om een update, het content management- en CRM-systeem vroegen om een betere verbinding met andere pakketten. In 2025 zal een nieuw zalensysteem worden geïntroduceerd, alsmede een digitalisering van de financiële administratie en andere bedrijfsvoerings-processen. Hiermee is in 2024 een start gemaakt en dit zal in 2025 verder worden geïmplementeerd.
Eind 2024 werd besloten om het beheer van de Nieuw Metropolis Nieuw-West locatie te af te ronden en de locatie zo mogelijk te sluiten en mogelijk over te dragen aan lokale partners. Na een uitgebreide verkenning in 2024 is gebleken dat het financieel niet haalbaar is om deze rol te blijven spelen. Daarnaast past deze keuze ook beter in het nieuwe
beleidsplan, waarbij we ons richten op een meer faciliterende rol in de stad. We willen onze bijdrage qua programmering in Nieuw-West wel leveren en dat zal verder worden ingevuld in 2025, alsmede een zorgvuldige en positieve afronding en overdracht van de locatie.
Pakhuis de Zwijger is geslaagd wanneer de financiële, organisatorische zaken en team basis op orde zijn, om zo als plek voor ontmoeting een groeiende groep mensen en breed netwerk dagelijks te verwelkomen en te bereiken. Daarbij staat menselijkheid centraal en gaan we van inzicht naar zichtbare actie. Dat Pakhuis de Zwijger de plek is waar je wilt zijn. Van de organisatie van een event, een kop koffie, iets te eten of het bezoek van een programma. Dat we met innovatieve (online) programmering blijven verrassen en ontwikkelen, van inhoud tot vorm, en de sterke verbinding met kunst en cultuur blijven leggen.
Het “kunst en cultuur” DNA dat diep in de kern van Pakhuis de Zwijger zit, is een enorme verbindende kracht om dat we horen, zien, voelen, ervaren te duiden. Er is meer nodig dan woorden, denkkracht om samen vooruit te komen.
Hieronder alvast de (meerjarige) aandachtsgebieden die centraal staan in 2025 (in willekeurige orde):
Financiële stabiliteit en groei
Onze financiële administratie verder verbeteren en een meerjarig ondernemingsplan ontwikkelen voor een duurzaam financieringsfundament.
Slim en effectief werken
Werkprocessen stroomlijnen en slimme (data)tooling inzetten, alsmede het stellen van smart-doelen. Team en cultuur - Het versterken van samenwerking en communicatie. Aandacht voor werkplezier, persoonlijke ontwikkeling en balans. Een lerende, ontwikkelende organisatie zijn met een open feedbackcultuur en aandacht voor successen en waardering.
Sterkere programmering, samenwerking en synergie
Het behouden van onze inhoudelijke en culturele kracht, het versterken van samenwerkingen met (financiële) partners, effectieve synergie tussen teams en de diverse PDZ-activiteiten (o.a. horeca, commerciële events, programmering).
Interne en externe profilering
We versterken ons verhaal als progressief platform, zowel intern als extern, door de juiste woorden, beelden en middelen in te zetten voor netwerken, partners en bezoekers.
SAMENWERKINGEN
Samenwerkingspartners zijn essentieel voor Pakhuis de Zwijger. Zonder partners geen programmering en dus het is van belang voor de organisatie om het contact met alle partners goed te onderhouden en ze mee te nemen in de ontwikkelingen van Pakhuis de Zwijger. Daarnaast wordt ook altijd gekeken naar nieuwe partnerschappen die kansen en mogelijkheden binnen de programmering van Pakhuis de Zwijger bieden. Met bestaande en nieuwe samenwerkingspartners wordt gestreefd afspraken te maken over gezamenlijke inhoudelijke programma’s en over ondersteuning van het Pakhuis in zijn algemeenheid. Enkele voorbeelden van belangrijke partners van Pakhuis de Zwijger in 2024 en de komende jaren: ABN AMRO/CIRCL, Trouw, AM, BPD, Waterschap AGV, De Groene Amsterdammer, alle partners binnen de Samen Tegen Racisme alliantie, Oscar van Gelderen en DuPho.
Met Vrij Nederland is in 2024 een samenwerking aangegaan, waarin gezamenlijk programma’s worden gemaakt. Ook houdt Vrij Nederland sinds 2024 kantoor in Pakhuis de Zwijger. Dit vanuit de ambitie om naast een centrum voor dialoog als Pakhuis de Zwijger ook te kunnen groeien naar een sterk en progressief mediahuis de komende jaren.
In 2024 heeft Europa als thema een grotere rol gekregen in de programmering. Om dit mogelijk te maken is de samenwerking met Dutch Culture intensiever geworden. Ook met het Europees Parlement, European Cultural Foundation en de Europese Commissie zijn samenwerkingen opgezet om deze programmering van de grond te krijgen. Met als hoogtepunt het: The Future of Europe Festival: Europe’s Finest Hours.
Pakhuis de Zwijger heeft in april 2024 een Europese aanvraag gedaan voor het project ConnAct EU, een Europese samenwerking tussen NGO’s en gemeenten uit Berlijn (Duitsland), Praag (Tsjechië), Fundão (Portugal), Bergamo (Italië) en Piraeus (Griekenland). Berlijn was hierbij in de lead. De aanvraag is in het najaar van 2024 gehonoreerd. Doel is om de Europese samenwerking - als het gaat om de aanpak van klimaatverandering en alle (indirecte) gevolgen daarvan - te versterken door langdurige Europese netwerken op te bouwen waarin we kennis uitwisselen met extra aandacht voor kwetsbare groepen.
Dit doen we in 2025 en 2026 middels conferenties, festivals, co-creatie workshops en excursies.
Daarnaast is Pakhuis de Zwijger uitgekozen door European Institute of Innovation & Technology (EIT) om de thuisbasis te worden voor de EIT Culture & Creativity North West Europe Hub. Behalve dat ze in Pakhuis de Zwijger kantoor houden, is de ambitie om de komende jaren gezamenlijk programma’s te ontwikkelen rondom onderwerpen als Gaming en Architectuur.
TOT SLOT
2024 was een bewogen en bevlogen jaar, zowel voor de interne organisatie als voor de maatschappij waar wij ons in bevinden. Het huidige politieke klimaat toont de noodzaak van een instituut als Pakhuis de Zwijger en haar samenwerkingspartners aan: om polarisatie tegen te gaan, om met elkaar te blijven praten, samen te blijven werken en om vooruit te kijken zodat we tot creatieve, innovatieve oplossingen komen en deze dan ook uit te voeren. In 2025 en daarna blijven wij samen met onze partners programma’s maken, maar zullen we ook meer inzetten op andere vormen van kennisdeling en samenwerken: met podcast, online video’s en content die bijdragen aan het informeren van bezoekers, sprekers, passanten en die hen inspireren en aanmoedigen om deel uit te maken van Pakhuis de Zwijger. Daarbij staat één kernwaarde centraal, naar rechtvaardigheid. Onze stip op de horizon.
Amsterdam, 17 april 2025
A.H Mantoua
Directeur-bestuurder
L. Boering
Voorzitter Raad van Toezicht
BALANS
ACTIVA
VASTE ACTIVA
Financiële vaste activa
Aandelen, certificaten van aandelen en andere vormen van deelneming in groepsmaatschappijen
Latente belastingvorderingen
Overige vorderingen
VLOTTENDE ACTIVA
Vorderingen
Vorderingen op handelsdebiteuren
Vorderingen op groepsmaatschappijen
Belastingen en premies sociale verzekeringen
Overige vorderingen en overlopende activa
PASSIVA
Stichtingvermogen
Algemene reserve
Kortlopende schulden
Schulden aan leveranciers en handelskrediten
Schulden aan groepsmaatschappijen
Schulden ter zake van belastingen en premies sociale verzekeringen
Schulden
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2024 - STICHTING PAKHUIS DE ZWIJGER
Totaal publieksinkomsten
Totaal overige directe inkomsten
Totaal directe inkomsten
Totale bijdragen uit private middelen
Totaal eigen inkomen
Totale structurele subsidies
Incidentele publieke subsidies
Totaal subsidies
Beheerlasten materieel
Beheerlasten personeel
Activiteitenlasten materieel
Totaal baten Totaal
Saldo
Saldo rentebaten/-lasten
deelnemingen
WNT-VERANTWOORDING 2024 STICHTING PAKHUIS DE ZWIJGER
De WNT is van toepassing op Stichting Pakhuis de Zwijger. Het voor Stichting Pakhuis de Zwijger toepasselijke bezoldigingsmaximum is in 2024 € 233.000. Het algemeen bezoldigingsmaximum is van toepassing
Leidinggevende topfunctionarissen met dienstbetrekking en leidinggevende topfunctionarissen zonder dienstbetrekking vanaf de 13e maand van de functievervulling.
GEGEVENS 2024
Bedragen x € 1
Functiegegevens
Aanvang en einde functievervulling in 2024
Omvang dienstverband (als deeltijdfactor in fte)
Dienstbetrekking?
Bezoldiging
Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen
Beloningen betaalbaar op termijn
Subtotaal
Individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum
-/- Onverschuldigd betaald en nog niet terugontvangen bedrage
Bezoldiging
Het bedrag van de overschrijding en de reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan
Toelichting op de vordering wegens onverschuldigde betaling
E. Fransen
Directeur-bestuurder*
01/01 t/m 03/11
Ja
€ 100.874
€ 100.874
€ 196.077 1
N.v.t.
€ 100.874
N.v.t.
N.v.t.
*Functionaris wordt aangemerkt als topfunctionaris tot uiterlijk 23 januari 2024 in verband met eerdere functie als directeur-bestuurder.
GEGEVENS 2023
Bedragen x € 1
Functiegegevens
Aanvang en einde functievervulling in 2023
Omvang dienstverband (als deeltijdfactor in fte)
Dienstbetrekking?
Bezoldiging
Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen
Beloningen betaalbaar op termijn
Subtotaal
Individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum
Bezoldiging
E. Fransen
Directeur-bestuurder
01/01 t/m 31/12 € 124.332 € 223.000 1
124.332
124.332
GEGEVENS 2024
Bedragen x € 1
Functiegegevens
Aanvang en einde functievervulling in 2024
Omvang dienstverband (als deeltijdfactor in fte)
Dienstbetrekking?
Bezoldiging
Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen
Beloningen betaalbaar op termijn
Subtotaal
Individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum
-/- Onverschuldigd betaald en nog niet terugontvangen bedrag
Bezoldiging
Het bedrag van de overschrijding en de reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan
Toelichting op de vordering wegens onverschuldigde betaling
GEGEVENS 2023
Bedragen x € 1
Functiegegevens
Aanvang en einde functievervulling in 2023
Omvang dienstverband (als deeltijdfactor in fte)
Dienstbetrekking?
Bezoldiging
Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen
Beloningen betaalbaar op termijn
Subtotaal
Individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum
Bezoldiging
O. Westerhof
Directeur-bestuurder
01/04 t/m 31/08
0,63
Nee
€ 58.333
€ 61.679
N.v.t.
€ 58.333
N.v.t.
N.v.t.
O. Westerhof
Zie tabel 1b
Zie tabel 1b
Zie tabel 1b
Zie tabel 1b
Zie tabel 1b
Zie tabel 1b
Zie tabel 1b
Zie tabel 1b
GEGEVENS 2024
Bedragen x € 1
Functiegegevens
Aanvang en einde functievervulling in 2024
Omvang dienstverband (als deeltijdfactor in fte)
Dienstbetrekking?
Bezoldiging
Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen
Beloningen betaalbaar op termijn
Subtotaal
Individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum
-/- Onverschuldigd betaald en nog niet terugontvangen bedrag
Bezoldiging
Het bedrag van de overschrijding en de reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan
Toelichting op de vordering wegens onverschuldigde betaling
GEGEVENS 2023
Bedragen x € 1
Functiegegevens
Aanvang en einde functievervulling in 2023
Omvang dienstverband (als deeltijdfactor in fte)
Dienstbetrekking?
Bezoldiging
Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen
Beloningen betaalbaar op termijn
Subtotaal
Individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum
Bezoldiging
A. H. Mantoua
Directeur-bestuurder 05/09 t/m 31/12
0,9625
€ 25.794
€ 2.041
€ 27.835
€ 72.303
N.v.t.
€ 27.835
N.v.t.
N.v.t.
A. H. Mantoua
n.v.t
n.v.t
n.v.t
€ 0
€ 0
€ 0
€ 0
€ 0 Ja
Leidinggevende topfunctionarissen zonder dienstbetrekking in de periode kalendermaand 1 t/m 12.
Bedragen x € 1
Functiegegevens
Kalenderjaar
Periode functievervulling in het kalenderjaar (aanvang-einde)
Aantal kalendermaanden functievervulling in het kalenderjaar
Omvang van het dienstverband in uren per kalenderjaar
Directeur-bestuurder
Individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum
Maximum uurtarief in kalenderjaar
Maxima op basis van de normbedragen per maand
Individueel toepasselijk maximum gehele periode kalendermaand 1 t/m 12
Bezoldiging (alle bedragen exclusief btw)
Bezoldiging in de betreffende periode
Bezoldiging gehele periode kalendermaand 1 t/m 12
-/- Onverschuldigd betaald en nog niet terugontvangen bedrag
Het bedrag van de overschrijding en de reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan
Toelichting op de vordering wegens onverschuldigde betaling
O. Westerhof
Topfunctionarissen met een totale bezoldiging van € 2.100 of minder
Naam topfunctionaris
H.M Groen
M. E. Minnesma
L. Boering
L.J. Zebeda
E.M. Jager
R.E.B. Prins
Functie
Voorzitter RvT tot 10-07-2024
Lid RvT tot 10-07-2024
Lid
Voorzitter RvT vanaf 10-07-2024
Lid RvT vanaf 21-02-2024
Lid RvT vanaf 21-02-2024
Lid RvT vanaf 21-02-2024 RvT
De leden van de raad van toezicht ontvangen geen beloning voor hun werkzaamheden.
Uitkeringen wegens beëindiging dienstverband aan topfunctionarissen
Bedragen x € 1
Functiegegevens
Functie(s) bij beëindiging dienstverband
Omvang dienstverband (als deeltijdfactor in fte)
Jaar waarin dienstverband is beëindigd
Uitkering wegens beëindiging van het dienstverband
Overeengekomen uitkeringen wegens beëindiging dienstverband
Individueel toepasselijk maximum
Totaal uitkeringen wegens beëindiging dienstverband
Waarvan betaald in 2024
Onverschuldigd betaald en nog niet terugontvangen bedrag
Het bedrag van de overschrijding en de reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan
Toelichting op de vordering wegens onverschuldigde betaling
E. Fransen
Directeur
1
2024
€ 14.348
€ 75.000
€ 14.348
€ 0
N.v.t.
N.v.t.
N.v.t.
