/1-1412110912-424%2001%20410%20engelse%20tuin%20111207

E NGELS E TU IN Type

Bolwerk

Adres Tuinpad, Harlingen Architect huis

n.v.t.

Architect park

L.P. Roodbaard

Jaar 1843 Opdrachtgever

stadsbestuur Harlingen (Burgemeester J. Rodenhuis 1833-1847)

Uitvoering Betaling

Voor reiskosten en tekening ontving Roodbaard Fl. 25,-

Voor het grondwerk en de beplantingswerkzaamheden werden

Fl. 1224,- betaald. (R.M.R.) Huidige eigenaar

gemeente Harlingen

Reconstructie

2010

Kadastraal minuutplan 1811 - 1832

Topografische Militaire Kaart 1830 - 1850

Topografische Militaire Kaart 1854

Atlas Eekhoff 1849 - 1859

Tekening geen Archief Gemeentearchief Harlingen Literatuur

- Aa, van der, A.J., Het aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden - Derks, G.J.M., Fermo, M.F., Weezel Errens, van, F.R., Architectuur en stedebouw in Friesland 1850-1940, 1994 - Mulder-Radetzky, R.L.P., L.P. Roodbaard (1782-1851).

Een tuinarchitect met schildersogen, 1999 - Mulder-Radetzky, R.L.P., L.P. Roodbaard. Tuinen van de Friese adel,

1992

- N0.0RDPEIL, Rconstructieplan Engelse Tuin Harlingen, 2008

Lijst van Afbeeldingen

- Tresoar: O113, 1930

- Tresoar: O114, 1910

- Tresoar: O115, 1912

- Tresoar: O116, 1957

- Tresoar: O117, 1908

- Mulder-Radetzky, L.P. Roodbaard (1782-1851). Een tuinarchitect met

schildersogen, 1999, p70, P71

Historie Voor Harlingen was de verbinding met de Noordzee zeer belangrijk. De stad was tot in de negentiende eeuw omringd met een wijde gracht en aardenwallen (dwingers). Dit grachtenstelsel stond in directe verbinding met de Noordzee. Op de dwingers waren stadspoorten gevestigd, die voor een verbinding met het omliggende land zorgden. Circa halverwege de negentiende eeuw vonden binnen dit systeem veranderingen plaats.

De behoefte aan openbare wandelplaatsen werd in deze periode steeds groter. Tegelijkertijd werd het belang van de dwingers - door technische, innovatieve en sociaal maatschappelijke veranderingen – steeds kleiner. Het stadsbestuur besloot om deze reden opdracht te geven tot de vergraving van een deel van het bolwerk. Roodbaard kreeg de opdracht voor de aanleg van een wandelpark op de plek van de Franekerpoort (de noordoostelijk gelegen dwinger).

Roodbaard was ten tijde van deze opdracht ook in Leeuwarden werkzaam aan de herinrichting van de bolwerken. Het is goed mogelijk dat zijn ervaring met een vergelijkbare opdracht de belangrijkste reden is geweest om de opdracht aan hem te verlenen. Gerealiseerd moet worden dat een dergelijk project ook voor het stadsbestuur geen precedent kende.

Interpretatie ontwerp Er is geen tekening van het ontwerp van Roodbaard voor het bolwerk. Wel kan er aan de hand van historisch beeld- en kaartmateriaal een beeld gevormd worden van de aanleg.

De aanleg van Roodbaard heeft slechts een beperkt oppervlak. Hoewel Roodbaard de contouren van de dwinger gedeeltelijk heeft vergraven, ligt het ontwerp nog altijd in een duidelijke punt. Het ontwerp heeft een kleinschalige maatvoering, waarin perken en paden met elkaar gecombineerd worden. De perken bepalen hierbinnen het verloop van de paden. Met behulp van de beplanting heeft Roodbaard in het park een binnenwereld gecreëerd. Door een stelsel van zichtlijnen, zijn in deze binnenwereld openingen gecreëerd.

Het historisch beeldmateriaal biedt aanvullende informatie omtrent de beplanting, perken, paden en het reliëfgebruik. Roodbaard heeft de afgegraven aarde gebruikt om diverse perken op te hogen.

Het hoogteverschil tussen de perken en omliggende paden is echter slechts beperkt. De perken zijn opgevuld met diverse heesters en op een aantal plaatsen met solitaire bomen.

Reconstructieplan N0.0RDPEIL