ಹಳೆ ತೋಟ, ಹೊಸ ನೋಟ

ಕನನಡ ಸಸಹತತ ಪರರಪರ ಮತತತ ಜನಪರತ ಈ ಲಲಖನದ ಶಲರರಕಯನತನ ಗಮನಸದರ ಅಲಲ ಎರಡತ ಅರಶಗಳರತವವದತ ಎದತದ ಕಸಣತತತದ; ಅವವಗಳರದರ ಸಸಹತತ ಪರರಪರ ಹಸಗಗ ಜನಪರತ ಎರಬವವ. ಈ ಎರಡರ ಸಸರಗಪವನತನ ಮದಲತ ಸಸಷಷಪಡಸಕಗರಡರ ನಮಮ ಚರರಗಗರದತ ಖಚತ ನಲ ಒದಗತತತದ. ಈಗ ಕನನಡ ಸಸಹತತ ಪರರಪರಯ ಬಗಗ. ಇನಗನರದತ ಅರಶವನಗನ ನಸವಲಲ ಮನದಟತಷಮಸಡಕಗಳಳಬಲಕತ. ಅದರದರ ಬರವಣಗ ಆರರಭಗಗಳತಳವ ಮತರಚನರದಲಗ ಜಸನಪದ ಪರರಪರ ಇದದರಬಲಕತ. ಆದರ ಅದರಲಲನ ಕಕತಗಳ ರಚನಸ ಕಸಲವನತನ ನಗದಪಡಸತವವದತ ಅಸಸಧತದ ಮಸತಸಗರತವವದರರದ ಅದರಲಲನ ಬಳವಣಗಯನತನ ಗತರತತಸಲತ ಸಸಧತವಲಲ. ಜಸನಪದದ ಅಧತಯನ ನಲಗಳತ ಬಲರಯವಲ ಆದದರರದ ನಸನಲಲ ಚರರಗ ಒಳಪಡಸತವವದತ ಲಖತ ಸಸಹತತವನತನ ಮಸತತ. ಕನನಡದ ಬರವಣಗಯತ ಒರದತ ಸಸವರದ ಆರತ ನಗರತ ವಷರಗಳರದ ಇರತವ ದಸಖಲ ನಮಗ ಸಕಕದರಗ, ಸಸಹತತ ಕಳದ ಒರದತ ಸಸವರದ ಇನಗನರತ ವಷರಗಳರದ ನರರತರವಸಗ ಬಳದತ ಬರದರತವವದಕಕ ಪವರಸವಯದ. ಅರದರ ಆ ಹರದಯಗ ಕನನಡ ಸಸಹತತ ನಮಸರಣವಸಗತತತತತತ, ಆದರ ಬರಹ ರಗಪದಲಲ ನಮಗರದತ ದಗರಯತತತಲಲ ಎರದರರ. ನಮಗ ದಗರಯತವ ಅತತರತ ಪಸತಚಲನ ಕನನಡ ಗತರರ, ಎಲಲರಗಗ ತಳದರತವರತ, ‘ಕವರಸಜಮಸಗರ’ ನಮಗ ಪಪತರ ದಗರತದ. ಕಳದ ಸತಮಸರತ ನಗರ ಹದನಸಲತಕ ವಷರಗಳರದ (ಅದತ ಮದಲತ ಪತಕಟವಸದದತದ 1898 ರಲಲ, ಕ.ಬ. ಪಸಠಕ ಅದರ ಸರಪಸದಕರತ) ಅದರ ಬಗಗ ನರರತರವಸಗ ಚರರಗಳತ ನಡಯತತತಲಲ ಬರದದ. ಅದರಲಲಯಲ ಅದತವರಗ ಬರದ ಕನನಡದ ಪತಮತಖ ಲಲಖಕರ ಅನಲಕ ಹಸರತಗಳಗ ಉಲಲಲಖಗಗರಡವ; ಅದರ ಅವವಗಳಲಲ ಯಸರ ಗತರರವಪ ನಮಗ ದಗರತಲಲ. ಹಸಗಯಲ ಆ ಗತರರದ ಕಸಲದರದ ಆಧತನಕಪಪವರ ಕಸಲದವರಗ ಕನನಡದಲಲ ರಚತವಸದ ಎಲಲ ಕಕತಗಳಗ ನಮಗ ಸಕಕಲಲವಸದರಗ, ಸಕಕರತವ ಗತರರರಸಶ ಅಪಸರವಸಗದ; ಇನತನ ಹತಗತರಬತತನಯ ಉತತರಸಧರದರದ ಈಚನವರಗ ರಚತವಸದ ಅಗಸಧ ಸಸಹತತ ತನನ ಪತಕಸರವವವಧತ ಹಸಗಗ ಗತಣ-ಗಸತತಗಳಲಲ ಗಮನಸಹರವಸಗದ. ಇದನತನ ಗಮನದಲಲರಸಕಗರಡಲ ಹಲವರತ ಕನನಡ ಸಸಹತತ ಚರತತಯನತನ ವವಧ ದಕರಷಕಗಲನಗಳರದ ರಚಸದಸದರ. ಹಲಗಸಗ ಕನನಡ ಸಸಹತತ ಪರರಪರಯ ಕತರತಸದ ಎಲಲ ಚರರಗಳಗ ಕವರಸಜಮಸಗರದರದಲಲ ಆರರಭಗಗಳತಳವವದತ ಸಹಜ. ಇನತನ ಜನಪರತ ಎರಬತದರ ಬಗಗನ ನವರಚನ. ಎಲಲ ಪರಕಲಸನಗಳರತಯಲ ಇದಗ ಕಸಲಕಸಲಕಕ, ಅಷಷಲಕ ವತಕತ ವತಕತಗ, ಭನನವಸಗಬಹತದತ. ಆದದರರದ ನಸನತ ಅದನತನ ಹಲಗ ಪರಭಸವಸತತತಲನ ಎರಬತದನತನ ಸಸಷಷಪಡಸಬಲಕತ. ಶಬದವಲ ಸಗಚಸತವ ಹಸಗ ಜನ ಎರದರ ಸಸಮಸನತ ಜನತ; ಅದರ ಅರತರರಗವನತನ, ಅದರ ಆಕಸರಕಗಳನತನ, ತವಕತಲಲಣಗಳನತನ, ನರಲಕಗಳನತನ, ಜಲವನಸಸರಗಪ ಹಸಗಗ ಜಲವನದಶರನಗಳನತನ ಒಳಗಗಳತಳವವದಲ ಜನಪರತ ಎನನಬಹತದಲನಗಲ. ಏಕರದರ ಕಸಲಕಸಲಕಕ, ಸಮತದಸಯ ಸಮತದಸಯಕಕ ಮಮಲತಸಸರಗಪ ಬದಲತಗಗಳತಳತತದ, ಒರದತ ಕಸಲದವರಗ, ಒರದತ ಸಮತದಸಯಕಕ ಒಳತನಸತವವದತ ಇನಗನರದರ ಆ ಪರಭಸವನಗರತ ಭನನವಸಗರಬಹತದತ. ಹಲಗಸಗ ಶತಲಷಷವನಸಕಗಳತಳವ ಸಸಹತತ ಕಕತಯರದತ ಯಸವವದರ ಬಗಗಯಗ ನಲರವಸಗ ಪರವರಗಲಧಗಳನತನ ವತಕತಪಡಸತವವದಲಲ, ಅರವಸ ವತಕತಪಡಸಬಸರದತ. ಹಸಗರದಸಕಣ ಬರಹಗಸರನಗ ತನನದಲ ಆದ ಒರದತ ನಲವವ ಇರತವವದಲಲ ಎರದರರವಲಲ. ಅದತ ಕಕತಯಲಲ ಅರತವಸರಹನಯಸಗರತತತದ. ಇರರವವ ಜನಮನವನತನ ತನನಲಲ ಒಳಗಗಳತಳತತದ, ಜನಕಲಸನಯ ಒಳಳಯದತ ಅರವಸ ಕಟತಷದನತನ ನಭಸರವವಕ ನಲಯಲಲ ಒಳಗಗಳತಳತತ, ತನನ ನವರಹಣಯಲಲಯಲ ಅರಗಲಕಸರಸಹರವಸದತದನತನ ಸಗಚಸತತತದ. ಇದನನಲ, ಹರದನವರ ಮಸತನಲಲ ಹಲಳಬಲಕಸದರ, ‘ಪತಬರಧಧಸನ’ ಎನನಬಹತದಲನಗಲ. ಕಕತಯತ ಯಸವ ಕಸಲದದಲ ಆಗರಲ, ಸಮಕಸಲಲನತಯನತನ ಒಳಗಗಳತಳತತಲಲ ಸಸವರತತಕತಯನತನ (?) ಸಗಚಸತತತರತತತದ. ತನನ ಕಸಲದ ವಸಸತವಗಳ ಚತತಣದ ಮಗಲಕವಲ ಆದಶರಸಸತಯನತನ ಧಸನಸತತತರತತತದ. ಇದತ ಸಸಧತವಸಗತವವದತ ಬರಹಗಸರನ ವತಕತತಸದ ಎರಡತ ನಲಗಳ ಕಸರಣದರದ: ಒರದತ ಅವನ ವವಯಕತಕ ನಲ, ಮಲಲ ಕಸಣತವ ಮತತತ ಜಸಗತತ ಪತಜಯ ಅವನ ಬದತಕತ ಒರದಸದರ; ಅವನನತನ ಲಲಖಕನಸಗ ರಗಪಸತವ ಅರತತಪತಜ ಇನಗನರದತ. ಈ ಎರಡತ ನಲಗಳತ ಎಲಲ ವತಕತಗಳಗಗ ಅನಸಯಸತವ ಮಸತತ. ಎಲಲರಲಲಯಗ ಒರದತ ಒಳ ವತಕತತಸ, ಅರವಸ ಕಸಣದ ವತಕತತಸ ಇರತತತದ; ಇದತ ವತಕತವತಕತಗ ಭನನವಸಗತತತದ, ಸಸರಗಪದಲಲ ಮತತತ ಪತಮಸಣದಲಲ. ಅದನನಲ ಅರವಸ ಅರರದನತನ ಏನರದತ ಕರಯಬಹತದತ? ಹರದನವರತ ಅದನತನ ‘ ಪತತಭ’ ಎರದತ ಕರದರತ. ಪತತಭ ಎರದರ ಹಗಳಹತ ಎರದರರ; ಎರದರ ಕಸಣದತದನತನ ಅರವಸ ಕಸಣತವವದರ ಹರದರತವವದನತನ ಸಸಷಷಪಡಸಕಗಳಳಬಹತದಸದ ಸಸಮರತರ ಎನನಬಹತದತ. ಹಸಗಯಲ ಬರಹಗಸರನನಸನಗ ರಗಪಸತವ ಏನಗಲ ಒರದತ ಅರಶವರತತತದಲಲ (ಹಲಗರಲಲ ಬಲಕತ, ಯಸಕರದರ ಎಲಲರಗ ಲಲಖಕರಸಗತವವದಲಲವಲಲ!) ಅದತ ಪಕಗಳನತನ ವಹಸತವರರದಲಲ; ಹಲಗ ಬಳಕತ ನಭಸರವವಕವಸಗ ವಸತತಸಸರಗಪವನತನ ಕಸಣಸತತತದಗಲ ಹಸಗಯಲ ಇದಗ. ಹಲಗಸಗ ಈ ನಲಯಲಲ ಮಸನವಲಯತ ಮತಖತವಸಗತತತದ. ಇರರದಗರದತ ಮಡತಕನತನ ನಸನತ ಜನಪರತ ಎರದತ ಕರಯತತತಲನ. ಈ ತಸತಸಕತಯ ಹನನಲಯಲಲ ನನನ ಮತರದನ ಚರರ ಸಸಗತತತದ. ಈಗ ಕನನಡ ಸಸಹತತ ಪರರಪರಯ ಮದಲ ಹರತ ‘ಕವರಸಜಮಸಗರ’ದದಲ. ಇದಗರದತ ಶಸಸಸಗತರರ, ಇದರಲಲ ಒರದಷತಷ ಅಲರಕಸರಶಸಸಸ, ಒರಷತಷ ವಸತಕರಣ, ಒರದಷತಷ ವಸತಕರಣ - ಎಲಲ ಇವ. ಇದಕಕ ಪತಲರಕವಸಗರತವವದತ ದರಡಯ ‘ಕಸವಸತದಶರ’ ಮತತತ ಭಸಮಹನ ‘ಕಸವಸತಲರಕಸರ’ ಎರಬ ಎರಡತ ಸರಸಕಕತ ಅಲರಕಸರಶಸಸಸ ಗತರರಗಳತ. ಆರ ಇದನತನ ರಚಸಲತ ಕಸರಣ, ಅದರ ಮದಲ ಪರರಚಲದದಲಲ ಸಸಷಷಗಗಳತಳತತದ: ಅದರದರ ಕನನಡಕಕ ಸರಸಕಕತದರದ 1

ಭನನವಸದ, ಹಚತಚ ಶತಲಮರತವಸದ(?) ಕಸವತಸರಪತತತ ಇದ; ಹಸಗಸಗ ಅದನತನ ಅರರಮಸಡಕಗಳಳಲತ ಕನನಡಕಕ ತನನದಲ ಆದ ಒರದತ ಚರರಯ ನಲಗಟತಷ (ಇದನನಲ ಕಸವತಮಲಮಸರಸ ಎನತನವವದತ) ಬಲಕತ, ಅದನತನ ರಗಪಸತವವದತ. ಸರಸಕಕತಕಕರತ ಕನನಡ ಭನನವಸಗರಲತ ಕಸರಣವರದರ ಸರಸಕಕತ ಬರವಣಗಯ ಭಸಷ, ಕನನಡ ಜನಭಸಷ ಎರಬ ಕಸರಣವನತನ ಈ ಕಕತ ಬಸಯಬಟತಷ ಹಲಳದದದರಗ ಅದತ ಅದರ ಮನಸಸನಲಲದ ಎನಸತತತದ. ಈ ಕನನಡಪರ ನಲವನರದಸಗಯಲ (ಕನನಡವರದರ ‘ ಕವರಸಜಮಸಗರ’ದ ದಕರಷಯಲಲ ನತಡ, ನಸಡತ ಮತತತ ಜನಪದ - ಈ ಮಗರಗ ಹಮದತ) ಇಲಲ ಭಸಷಯ ಬಗಗ ಹಲಗಗಲ ಜನತಯ ಬಗಗಗ ಅಭಮಸನದ ಮಸತತಗಳವ. ಸರಸಕಕತದಲಲಲಲದ ಬದರಡ, ಚತಸತಣ, ಗದತಕಥಯರತಹ ವಶಷಷ ಕಸವತಪತಕಸರಗಳತ ಕನನಡದ ವವಶಷಷತ ಎರದತ ಗತರರಕಸರ ಹಲಳತತಸತನ. ಮದಲರಡತ ಹಸರತಗಳನತನ ಗಮನಸದರ ಇವವ ನಲರವಸಗ ಜಸನಪದಕಸವತವನನಲಲದದದರಗ, ಅದರ ಗತಣಗಳನಗನಳಗಗರಡ ಗಸತರಥಕ ಪತಕಸರವನತನ ಸಗಚಸತತತದ. ಅರದರ ‘ ಕವರಸಜಮಸಗರ’ವವ ಜನತಗ ಹತತರವಸದ ಅರಶಗಳನತನ ಎದತದ ಕಸಣತವರತ ಪತಸಸತಪಸರತವವದಲ ಇದರ ಜನಪರತಯ ಪತತಲಕ ಎನನಬಹತದತ. ಜಗತಗ ಸರಸಕಕತವವ ಹಗರಯಸಗದ ಹಸಗ ಕನನಡದಲಲ ಹಲಗ ಬಳಕಗಗಳಳಬಲಕತ ಎರಬ ಬಗಗಯಗ ಸತಳತಹತಗಳನತನ ಕಕತಯತ ನಲಡತತತದ. ಅರದರ, ಬರಹವವ ಜನಸಸಮಸನತರ ಬದತಕನತನ ಒಳಗಗಳಳಬಲಕಸದ ಆವಶತಕತಯನತನ ಸಗಚಸತವರತ ನನಗ ಕಸಣಸತತತದ. ಮತರದನ ಎರಡತ ಶತಮಸನಗಳಗಗ ಹಚಚನ ಅವಧಯಲಲ ರಚತವಸದ ಕಸವತಪತಕಸರ ಚರಪಪ. ಅದರ ಭಸಷ ಹಳಗನನಡ, ಬರದವರತ ರಸಜರಗ ಹತತರವಸಗದದವರತ, ಮಲಲ ನಗಲಟಕಕ ಕಸಣತವರರದತ ರಸಜಶತಲಷಷತಯ ಪತತಪಸದನ ಇತಸತದಗಳತ. ಆದರ ಈ ಪತಕಸರದ ಅತತತತಕಕಷಷ ಮಸದರಯಸದ ಪರಪ ತನನರಡತ ಕಕತಗಳಲಲ (‘ಆದಪವರಸಣ’ ಮತತತ ‘ವಕತಮಸಜತರನವಜಯ’) ಪತತಪಸದಸತವವದತ ಜವನಧಮರದ ವವಶಷಷತ ಮತತತ ರಸಜಶತಲಷಷತ ಎನನಸದರಗ - ಅವವಗಳತ ನಸನತ ಹರದ ಹಲಳದ ಸಮಕಸಲಲನ ವಸಸತವಗಳತ - ಅವನ ಒಳನಗಲಟ ಗತರತತಸತವವದತ ವತಕತಜಲವನದ ಸಸರರಕತದ ಸಸರಗಪ ಮತತತ ತನನ ಕಸಲದ ಜನಸಮತದಸಯದ ಪತಮತಖ ತಲಲಣಗಳಸದ ಜಸತದತರರತ ಮತತತ ಸಸಮಸತಜತಶಸಹಯ ಕಮತಯರಗಳನತನ. ಇವವ ಆ ಕಸಲದಲಲ ನಲಯಗರದತದದಕಕ ಕಸರಣ ‘ಜಸತ’ ದವವನಮರತ ಹಸಗಗ ‘ರಸಜಸ ಪತತತಕದಲವತಸ’ ಎರಬ ನರಬಕಗಳ ಬತತನ. ಪಸತಯಶತ ಈ ನಗಲಟದ ಭನನತಯನನಲ ಅವನತ ‘ ಆದಪವರಸಣ’ದಲಲ ‘ ಕಸವತಧಮರ’ ಎರದಗ, ‘ವಕತಮಸಜತರನವಜಯ’ದಲಲ ‘ದಲಸ’ ಅರವಸ ‘ವಣರಕ’ ಎರದಗ ಕರದದಸದನರಬತದತ ನನನ ತಳವಳಕ. ಈ ಎರಡಗ ಜನವರಗಲಧ ಅರಶಗಳನನಲ - ಜಸತ ಮತತತ ಸಸಮಸತಜತಶಸಹ - ಪರಪನಸದ ಎರಡತ ಶತಮಸನಗಳ ಬಳಕ ಸಗಸಲಟಸದ ವಚನ ಚಳವಳ ತಲವತವಸಗ ವರಗಲಧಸದತದ. (ಇದರರದ ಪರಪನ ದಗರದಕರಷ ಮತತತ ಅವನ ಸಗಕಮಸರವಲದನ ಎರರದರಬತದತ ಸಸಷಷವಸಗತತತದ) ಈ ಎರಡಗ ವವದಕ ವತವಸಸಯ ಜನವರಗಲಧ ಪತಮತಖಸರಶಗಳತ; ಅಸಮಸನತಯ ಬಲಜಗಳತ. ಆ ಕಸರಣದರದಲಲ ವಚನ ಚಳವಳಯತ (ಅದರ ಮತಗಳಲನಲ ಇರಲ) ಈ ಎರಡನಗನ [ಜಗತಗ ಲರಗತಸರತಮತವನಗನ - ಮತತ ಮತಯಲಲ - ತಲವತವಸಗ ವರಗಲಧಸತತ. ‘ಸಸಸವರಕಕಳವವರಟತ ಜರಗಮಕಕಳವಲಲ’ ಎರಬ ಬಲಜಮರತತದ ಈ ಚಳವಳಯತ ಜಸತವರಗಡಣ ಕಕತಕವಸದತದತ ಎರದತ ವವಚಸರಕ ನಲಯಲಲ ಪತತಪಸದಸದತದಲಲದ, ‘ನಲನಸಳದನ ಹಣನರದಡ ಒರದಡಕಗ ಕಗರಬತವರಲಲ’ ಎರಬರತಹ ಮಸತತಗಳಲಲ ರಸಜನ ದವವಸರಶವನತನ ಅಲಲಗಳಯತತ. ವಚನ ಸಸಹತತ ಈ ಚಳವಳಯ ಒರದತ ಉಪಉತಸನನ. ಅಷಷ. ವಚನಗಳನತನ ಸಸಹತತವರದತ ಪರಭಸವಸಬಲಕರದತ ವಚನಕಸರರತ ನರಲಕಸರಲಲಲ. ಆದರಗ ಅದತ ಮತರದನ ಕನನಡ ಸಸಹತತದ ಮಲಲ ವಸತಪಕವಪ ಆಳವಪ ಆದ ಪತಭಸವವನತನ ಬಲರತತ. ಕನನಡ ಸಸಹತತ ಮತತರದಗ ಹರದರತಗ ನಗಲಡಲಲ ಇಲಲ. ವಚನಗಳ ಕಸಲವಸದ ಮಲಲ ಅದರರದ ಪತಭಸವತವಸದ ಮತಖತ ಕವಗಳರದರ ಹರಹರ ಮತತತ ರಸಘವಸರಕ. ಐತಹತಗಳ ಪತಕಸರ, ಹರಹರ ಹಗಯಸಳ ರಸಜನ ಬಳ ನಮಕರನಸಗದದವನತ, ಅದನತನ ಬಟತಷ ಹರಪಗ ಬರದ. ಅವನತ ಮದಲತ ಚರಪಪ ಪತಕಸರದಲಲ ‘ ಗರಜಸ ಕಲಸತಣ’ವನತನ ಬರದರಗ, ಮತರದ ಕತ ಹಲಳಲತ ಬಳಸದತದ ರಗಳಗಳನತನ. ವಸತತ, ಭಸಷ, ಶವಲ, ಕಸವತಸಸರಗಪ, ಆಶಯ - ಈ ಎಲಲದರಲಲಯಗ ಅವನತ ಹಗಚಚ ಹಗಸತನವನತನ - ಸಸಮಸನತರಗ ಹತತರವಸದತದನತನ - ಅಳವಡಸಕಗರಡ. ಕಸಯಕಜಲವಗಳ ಭಕತ-ಕಸಯಕನಷಷಗಳಲ ರಗಳಗಳ ಕಸವತವಸತತ, ನಡತಗನನಡ ಭಸಷ, ಸರಳ ಶವಲ, ಅಷಸಷದಶವಣರನಗಳಲಲದ ಹಸಗಗ ಸಸಮಸನತರ ಅಸಸಮಸನತತಯನತನ ಸಸರತವ ರಲತ ಅವನ ಕಸವತದ ಎದತದ ಕಸಣತವ ಅರಶಗಳತ. ರಸಘವಸರಕನಗ ಹಸಗಯಲ, ತನನ ಸಗಲದರಮಸವ ಹರಹರನರತಯಲ, ಹಗಸ ಆಶಯದಗಡನ ಕಸವತರಚನ ಮಸಡದ; ತನನ ಅತತರತ ಹಕದತ ಕಕತಯಸದ ‘ಹರಶಚರದತ ಕಸವತ’ದಲಲ ಅವನತ ಸಗಕಮವಸಗ ತರದತ ತಗಲರಸದದರದರ ಜಸತಯ ಅರರಹಲನತ ಮತತತ ರಸಜತಸದ ಟಗಳತಳತನ ಹಸಗಗ ಗಟಷ ವತಕತತಸದ ಸಸರಗಪ ಎರರದತ ಎರಬವವಗಳನತನ. ಈ ಕವಗಳದದ ಹದಮಗರನಲ ಶತಮಸನದ ಬಳಕ ಬರದದತದ ವಲರಶವವ ಪವರಸಣಗಳ ರಚನಯ ಯತಗ. ‘ಶಗನತ ಸರಪಸದನ’ ಎರಬ ಅದತದತ ಕಕತಯತ ಒರದತ ನಲಯಲಲ ವಚನ ಚಳವಳಯ ಮಮಲತಗಳ ಕಗತಲಡಲಕರಣವನತನ ನಸಟಕಲಯವಸಗ ಮಸಡದತದತ ಮಸತತವಲಲದ, ಅಲಲಮಪತಭತ ಎರಬ ರಗಪಕದ ಮಗಲಕ ಜಲವವಪರದರ ಪಯಣಸಸರಗಪವನತನ, ಹಸಗಗ ಅದಕಕ ಪಪರಕವಸದ ಮಮಲತಗಳನತನ ಚತತಸತತತದ. ಜಗತಗ, ಅದರ ನಸಲತಕ ಪರಷಕರಣಗಳ ಹರದ ಸಮತದಸಯಪತಜಯರದತ ಕಲಸ ಮಸಡರತವವದಗ ಅಪಪವರ ಸರಗತ. ಚಸಮರಸನ ‘ಪತಭತಲರಗಲಲಲ’ಯರತಹ ಪವರಸಣಗಳತ ಜನಭಸಷಯಲಲ ತಮಮ ನರಬತಗಯ ಮಮಲತಪತತಪಸದನಗ ತಗಡಗದವವ. ಈ ಕಸಲದ ವಚನರಚನ ಸರಪಪಣರವಸಗ ಮಠಶಸಹಗ ಒಳಗಸದರಗ, ಮತರದ ತತಸಪದಗಳ ರಚನಗ ಅಡಪಸಯ ಹಸಕ 2

ಕಳವಗರದವರಗ ಅದರಲಲ ಪಸಲತಗಗಳತಳವರತಸದದತದ ವಶಲಷ. (ನಸನಲಲ ಹಲಳತತತರತವವದತ ಕಸವತಗಳತ ಜನರಗ ತಲತಪಬಲಕರಬ ಆಕಸರಕಯರದ ಅವರಗ ಹತತರವಸದ ಮತತತ ಪತಯವಸದ ಭಸಷಸ ಶವಲಗಳನತನ ಆಯಕಮಸಡಕಗಳತಳವವದರ ಮಗಲಕ ಅವವ ಜನಪರತಯನತನ ತಗಲರಸದವವ ಎರಬ ಅರಶವನನಲ ಹಗರತತ, ಅವವ ಪತತಪಸದಸದ ಮಮಲತಗಳ ಶತಲಷಷತಯನನಲಲ) ಈ ಹರತದ ಮತರದನದತ ವಜಯನಗರದರತಹ ಬಲಷಷ ಸಸಮಸತಜತವಪರದರ ಜಗತಜಗತಯಲಲಯಲ ನಡದ ಕನನಡ ಕಸವತರಚನ. ಒರದಡ ಚಸಮರಸ-ಕತಮಸರವಸತಸನರತಹ ಕವಗಳಗ, ಹತಸತರತ ಹರದಸಸರಗ ರಸಜಶಸಹಯ ನರಳಗ ಹಗಲಗದ ರಚನಗಳನತನ ಮಸಡದತದತ ಒರದತ ವಶಲಷ. ಏಕರದರ ಕನನಡ ಕಸವತಪರರಪರ ಚರಪಪ ನರತರ ರಸಜನನತನ ಹರದನ ಆರಸಧನಸಭಸವದರದ ನಗಲಡಲಲ ಇಲಲ. ಆಸಸಸನದಲಲ ಕತಳತತ ರಸಜನನತನ ಹಗಗಳದ ಕವಗಳತ ಎರಡನಯ ದಜರಯವರತ ಅರವಸ ಅದಕಗಕ ಕಳಗನವರತ. ಮಕಕವರತ ಸಸತರತತಪತವಕತತಯವರತ. ಹರದಸಸ ಪರರಪರಯ ವತಕತ ಮಮಲತಗಳಲನಲ ಇರಲ ಅದತ ಜನತಯ ಮನ ಬಸಗಲಗ ಹಗಲಗ ಹಸಡ ಕತಣದದಗದ, ಕನನಡದ ಗಲಯತಯನತನ ಮನವರಕ ಮಸಡಕಗಟಷದಗದ ಸಸಮಸನತವಲಲ. ಮಕಕ ಹರದಸಸರತ ಒಪಸತ ವವದಕ ಹಸಗಗ ದಸವತದ ಮಮಲತಗಳನತನ ಪತತಪಸದನ ಮಸಡದರಗ, ಅದನತನ ‘ರಸಮಧಸನತಚರತ’ಯಲಲನ ಧಸನತಗಳ ರಗಪಕದರದ ತಸರತಮತವನತನ ಪತಶನಸದತದಲಲದ, ಕಲತರನಗಳ ಜಗತಗ ಕಸವತಗಳನಗನ ಬರದತ ಮದಲ ಬರಡಸಯ ಕವಯಸದತದತ ಅದತದತ ಸನನವಲಶ. ಹಸಗಯಲ ನರಜತರಡಕವಯರರವರತ ಜಸನಪದ ಛರದಸಸಸದ ಸಸರಗತತವನತನ ದಲಘರ ಕಸವತಕಕ ಅಳವಡಸಕಗರಡದಗದ, ಜಸನಪದ ವಲರನಗಬಬನನತನ ಕಸವತನಸಯಕನಸಗಸಕಗರಡದಗದ ಸಸಹತತವವ ಜನರ ಕಡ ಮತತಷತಷ ಹತತರವಸದದದರ ಸಗಚಕ. ಮತರದ ಸಸಲಸಕಸಲ ಚಕಕದಲವರಸಜನರತಹ ರಸಜರ ಆಸಸಸನಕಕ ಕಸವತ ಮತತ ಹಗಲದರಗ, ಅಲಲ ಹಗನನಮಮನರತಹ ಸಲವಕವಕತತಯ ಹಣತಣಮಗಳಗಗ ಕಸವತರಚನಗ ಎಡಯಸಯತರಬತದತ ಅಚಚರಯ ಸರಗತ. ಆ ಮತರದ ಹಳವನಕಟಷ ಗರಯಮಮನರತಹ ಹಲವರತ ಸಸಲಯರತ ಕಸವತರಚನ ಮಸಡತವರತಸದತದನಗನ ನಸವವ ಗಮನಸಬಲಕತ. ಅಲಲದ ಯಸವ ಕಟತಷಪಸಡತಗಳಗಗ ಒಳಗಸಗದ ಅತತರತ ಸಸತರತತ ಪತವಕತತಯ ಸವರಜ ಕನನಡ ಜನಮನದ ಹಸಗಗ ಜಸನಪದ ವವಲಕದ ದನಯಸಗ ಎಲಲಡ ಪಸರಸದತದತ ಸಸಹತತವವ ಜನರರದಲಲ ಹಗಮಮದತದರ ಸರಕಲತ; ಜನಪದ ಹಸಗಗ ಶಷಷಗಳ ಮಲನದ ಸರದಭರ. ಆವರಗ ಬಹತಪಸಲತ ಧಮರದ ಬಗಗಸಯಲಲಲ ಬಳದ ಸಸಹತತದಲಲ ಗದತ ಅಪರಗಪವಸಗತತತ; ಮತರದ ಅದತ ವಸತಪಕವಸಗ ಬಳದತ, ಕರಪವನಸರಸಯಣನರರವನತ ಪಪತರ ಲಮಕಕವರಬರತಹ ವಸತತವಪರದನತನ ಆಯತದಕಗರಡತ ಹಗಚಚ ಹಗಸ ಗದತದಲಲ ಬರದ ‘ಮತದಸತಮರಜಗಷ’ವವ ಆಧತನಕತ ಹಸಗಗ ಸಕಗತಲರ ದಕರಷಕಗಲನಗಳ ಬಸಗಲತ ತಟಷತತ. ಆನರತರ, ಬತಟಷ ಪತವಲಶದರದ ಹಸಗಗ ಪಸಶಸಚತತ ಪತಭಸವದರದ ನಮಮ ಮನಗಲದಕರಷ ಸರಪಪಣರ ಬದಲಸಗ, ಒರದಡ ಸಕಗತಲರ ಮನಗಲಭಸವ ಮತಗತರದಡ ಪತಕಸರವವವಧತಗಳತ ಕನನಡದಲಲ ನಲಯಗರಲತ ತಗಡಗ ನಗರಸರತ ಹಕಕಗಳತ ಒಮಮಗಲ ಚರವವಗತಟತಷವ ಬಳಗತ ಕಸಣಸಕಗರಡತತ. ಇಪಸತತನಲ ಶತಮಸನದ ಕನನಡ ಸಸಹತತದ ಪತಮತಖ ಘಟಷಗಳಸದ ನವಪಲದಯ, ಪತಗತಶಲಲ, ನವತ, ದಲತ-ಬರಡಸಯ ಮತತತ ಆ ಮತರದನ ಸಸಹತತರಚನಯಲಲ ಒರದಲಗಲರದತ ಬಗಯಲಲ ಸಸಹತತ ಹಗಸತನವನಗನ, ಜನಪರತಯನಗನ ಒಳಗಗರಡತದತ ರಗಲಚಕ ಇತಹಸಸ. ಈಗನ ಜಸಗತಲಕರಣದ ದಟಷ ಪಸಶಸಚತತಲಕರಣದ ಅಮಲನ ನಡತವಯಗ ಗಮನಸಹರವನಸತವ ಸಸಹತತ ಕಕತಗಳಲಲ ಕಸಣತವವದತ ಸಸತರತತ ಮನಗಲಭಸವ, ದಲಸಲಪತಲತ ಮತತತ ಜನತಯ ಬಗಗನ ಕಳಕಳ. ಒಟಸಷರ ನಸನಲಲ ಒತತ ಹಲಳಬಯಸತವವದತ ಕನನಡ ಸಸಹತತದ ಆರರಭದರದ ಇರದನವರಗಗ ಅದತ ಜನಪರವಸಗಯಲ ನಡದತ ಬರದದ ಎರಬ ಅರಶವನತನ. ಮದಲಲ ಸಸಷಷಪಡಸರತವರತ ಜನಪರತಯ ಪರಕಲಸನ ಕಸಲಕಸಲಕಕ ಭನನವಸಗತವವದತ ಸಹಜ. ಆದರ ತನನ ಕಸಲಕಕ ಅದತ ಮತನನಡಯಟಷತರಬತದನತನ ಮಸತತವಲ ನಸನಲಲ ಗಮನಸದದಲನ. ಬಸವಲರಗಪಸನವರತ ಹಲಳದರತ ಕನನಡ ಸಸಹತತದಲಲ ರಚತವಸದ ಒಟತಷ ಸಸಹತತರಸಶಯಲಲ ಬಹತಪಸಲತ ಬಗಸಸ ಎನತನವವದತ ನಜವರಬಹತದತ. ಆದರ ನಮಮ ಸಸಹತತ ಪರರಪರ ಗಮರವಸತತತ ಬರದರತವವದತ ಹಗರನಗಲಟಕಕ ಪತತಗಸಮ ಎರದತ ಕಸಣತವವದರ ಬಸರಲಲಯಲ ಜನಪತಲತಯನತನ ಅಡಗಸಕಗರಡ ಕಕತಗಳನನಲ ಎರಬತದನತನ ಮಸತತ ನಸನಲಲ ಹಲಳತತತರತವವದತ. ರಸಶರಸಶ ಅದರಲಲ ಸಕತಕವವದತ ಹಡಯಷತಷ ಚನನ ತಸನಲ! =====

ಪರಪ: ಒರದತ ಚರತನ 3

ಪರಪ ಈಗಗ ಸತಮಸರತ ಒರದತ ಸಸವರದ ಎಪಸತತತ ವಷರಗಳಷತಷ ಹರದ ತನನ ಕಸವತಗಳನತನ ಹಲಳದ. ಅವನನತನ ಎಲಲ ಕಸಲದ ಕವಗಳತ ಹಗಗಳದರತ, ಚರಪಪ ಕವಗಳರತಗ ಅವನನತನ ಅನತಕರಸಲತ ಹಣಗದರತ. ಈಗಲಗ ಪರಪನ ಕಸವತಗಳ ಹರಮಯ ಬಗಗ ಆಧತನಕ ವಮಶರಕರಗ ಮತಕತಕರಠದ ಮಸತತಗಳನಸನಡತತತದಸದರ. ಹಲಗ ಪರಪ ಯಸಕ ಎಲಲ ಕಸಲದಲಲಯಗ ಮಹತಸವನತನ ಗಳಸಕಗರಡ? ಅರವಸ, ಒಬಬ ಪಸತಚಲನ ಕವ ಇವತತಗಗ ಮಹತಸದವನಸಗ ಕಸಣಲತ ಏನತ ಕಸರಣ? ಎರದತ ಆಲಗಲಚಸಬಲಕಸಗದ. ಪರಪನನತನ ಸಸಮಸನತವಸಗ ‘ ಕನನಡದ ಆದಕವ’ ಎರದತ ಕರಯತವ ರಗಢಯದ. ಆದ À ರ ಅವನತ ಕನನಡದಲಲ ಬರದ ಮದಲನಯ ಕವಯಲನಲಲ ಎರಬತದತ ಎಲಲರಗಗ ಗಗತತರತವ ಅರಶವಲ. ಅವನಗರತ ಮತರರ ಅನಲಕ ಕವಗಳ, ಅದಗ ಮಹತತರ ಕಲಸ ಮಸಡದವರತ ಆಗಹಗಲದ, ವಷಯ ಪರಪನಗರತ ಸತಮಸರತ ಒರದತ ಶತಮಸನದ ಹರದ ರಚತವಸದ ‘ಕವರಸಜ ಮಸಗರ’ ಸಸಷಷವಸಗ ಹಲಳತತತದ. ಪರಪನಗ ಈ ‘ಆದತನ’ವನತನ ನಲಡಲತ ಕಸರಣವಲನತ? ಪರಪನಗ ಮತರರಯಲ ಅನಲಕ ಕನನಡ ಕವಗಳದತದದತ ಮಸತತವಲಲದ, ಅವರತ ವವಧ ಬಗಯ ಕಕತಗಳನತನ ರಚಸದರತ ಎರದಗ ‘ಕವರಸಜಮಸಗರ’ ಹಲಳತತತದ, ಹಸಗಗ ತನನ ಹರದನ ಮತತತ ತನನ ಕಸಲದ ಅನಲಕ ಸಸಹತತ ಪತಕಸರಗಳ ಹಸರನತನ ಹಲಳತತತದ. ಅವವಗಳಲಲ ಒರದತ ‘ ಗದತಕಥಸ’. “ಮಗ ಕನನಡಗಬಬರಗಳಗಳ ಅಗಣತಗತಣಗಣ ಗದತಪದತಸಮಮಶತತಮರ ನಗದಸತವರ ಗದತಕಥಸಪತಗಲತಯರ ತಚಚರರತನಸಚಸಯರಕರಳ” ಎರಬ ಪದತವನತನ ಗಮನಸ. ಎರದರ ಅಪರಮತ ಗತಣಗಳರದ ಕಗಡದ ಗದತಪದತಗಳತ ಸಲರದ ಕಸವತ ಪತಕಸರವನತನ ಕವರಸಜಮಸಗರಕಸರ ‘ಗದತಕಥಸ’ ಎರದತ ಕರಯತತತದಸದನ. ಇದತ ಈಗ ನಸವವ ‘ ಚರಪಪ’ ಎರದತ ಕರಯತವ ಪತಕಸರವಲ ಎರದತ ಹಲವವ ವದಸಸರಸರ ಅಭಪಸತಯ. ಚರಪಪ ಕನನಡದಲಲಯಲ ಜನಮತಸಳದ ಕಸವತಪತಕಸರ, ಅದತ ಕನನಡದರದ ಸರಸಕಕತಕಕ ಹಗಲಯತತ ಎರಬ ಒರದತ ವಸದವದದರ, ಕನನಡ ಸರಸಕಕತಕಕಲ ಏನತ ಕಗಟಷಲತತ ಎರಬ ಭಸವನಯರದಲಗಲ ಏನಗಲ ಸರಸಕಕತದಲಲಯಲ ಅದರ ಜನನವಸಯತತ ಎರದತ ಅನಲಕರತ ವಸದಸತತಸತರ. ಸರಸಕಕತದಲಲರತವ ದರಡಯ ‘ಕಸವಸತದಶರ’ ಎರಬ ಲಕಣಗತರರ ‘ಕವರಸಜಮಸಗರ’ಕಕ ಮಸದರ ಎರಬತದತ ನಜ [ಅದರಗಡನ ಭಸಮಹನ ‘ಕಸವಸತಲರಕಸರ’ ಕಗಡ]. ಅಲಲ “ ಗದತಪದತ ಮಯಲ ಕಸಚತ ಚರಪಪರತತಭವದತತಲ” ಎರಬ ಮಸತದ [ಗದತಪದತಮಯಲ ಕಸಚತ ಚರಪಪರತತಬಧಲಯತಲ – ಎರಬತದತ ಅದಕಕರತವ ಪಸಠಸರತರ]. ಈ ಮಸತತ ಚರಪಪ ಪತಕಸರ ‘ಕವರಸಜಮಸಗರ’ಕಕರತ ಮತರರಯಲ ಸರಸಕಕತದಲಲತತತ ಎರಬ ವಸದಕಕ ಪವರಷ ಕಗಡತತತದ. ಆದರ ಇದರಲಗಲರದತ ತಗಡಕತ ಇದ. ದರಡಯನತನ ಬಹತ ವಷಯಗಳಲಲ ಅನತಸರಸತವ ‘ಕವರಸಜಮಸಗರ’ವವ ಚರಪಪ ಎರಬ ಹಸರನನಲ ಹಲಳತವವದಲಲ. ಇದಕಕಲನತ ಕಸರಣ? ಜಗತಗ ಬಲದಲವ ಉಪಸಧಸತಯರತ ‘ಗದತಪದತಮಯಲ ಕಸಚತ ಚರಪಪರತತಭಧಲಯತಲ’ ಎರಬ ಮಸತಗ ವಸತಖಸತನ ಮಸಡತತತ, ಕಸಚತ ಮತತತ ಅಭಧಲಯತಲ ಎರಬ ಶಬದಗಳ ಕಸರಣದರದಸಗ, ದರಡಯ ಕಸಲಕಕ ಚರಪಪ ಇತತತ, ಆದರ ದರಡ ಅದನತನ ಕಣಸಣರ ಕರಡರಲಲಲ ಎರದತ ತಲಮಸರನಸತತಸತರ. ಹಲಗಸಗ, ಈ ವಸಕತವವ ದರಡಯ ‘ಕಸವಸತದಶರ’ದ ಮಗಲದಲಲತತಲ ಎರಬ ಸರದಲಹ ಮಗಡತತತದ. ದರಡಯಲ ಗದತ, ಪದತ ಮತತತ ಮಶತ ಎರಬ ಮಗರತ ಕಸವತಪತಕಸರಗಳನತನ ಉಲಲಲಖಸತತಸತನ. ಮಶತ ಎರಬತದತ ಚರಪಪವನತನ ಸಗಚಸತತತದಯಲ ಅರವಸ ಬಲರಲನನಸನದರಗಲ ಎರಬ ಅನತಮಸನ ಉರಟಸಗತತತದ. ಏಕರದರ, ಸಸಮನತವಸಗ ಹರದಲಲ ಕಸವತವನತನ ‘ಶತವತ ಕಸವತ’ ಮತತತ ‘ದಕಶತ ಕಸವತ’ ಎರಬ ವರಗಡಣ ಮಸಡತವ ಪರಪಸಠವತತತ. ‘ಶತವತಕಸವತ’ದಲಲ ಗದತ ಮತತತ ಎರಬರಡತ ಭಲದ. ದರಡ ಹಲಳತವ ಮಶತ ಇನಗನರದತ ಕಸವತಪತಕಸರವಸದ ‘ದಕಶತ ಕಸವತ’ವನನಲನಸದರಗ ಸಗಚಸತತತದಯಲ? ಏಕರದರ ಸರಸಕಕತ ದಕಶತಕಸವತ[ನಸಟಕ]ಗಳಲಲ ಸರಭಸಷಣಯಲಲ ಗದತವಪ ಪದತವಪ ಇರತತತತತತ. ಇದನನಲ ಮಶತ ಎರದತ ದರಡ ಸಗಚಸತತತದದರಬಹತದತ. ಸರಸಕಕತದಲಲಯಗ ಚರಪಪ ಬರದ ಮಲಲ ಯಸರಸದರಗ ‘ ಕಸವಸತದಶರ’ದಲಲ ಈ ಮಸತನತನ ಸಲರಸರಬಹತದತ; ಅರದರ ಚರಪಪವನ ಈ ವಸತಖತ ಪತಕಲಪವರಬಹತದತ. ಅಲಲದ ಮದಮದಲ ಸರಸಕಕತ ಚರಪಪ ಕಸವತಗಳನತನ ರಚಸದವರತ ಕನನಡಗರತ; ಸರಸಕಕತದಲಲ ದಗರತರತವ ಅತತರತ ಪಸತಚಲನ ಚರಪಪ ಕಕತಯಸದ ತತವಕತಮನ ‘ನಲಚರಪಪ’ ಹತತನಯ ಶತಮಸನದತದ; ಪರಪನ ಕಸಲವಲ, ಸಸಲಸ ಹರಚತ ಮತರಚತ. ಈ ವಸದ ಸಸಕತ. ನಮಗಲಲ ಪತಸತತತವಸದತದರದರ, ‘ಕವರಸಜಮಸಗರ’ಪಪವರದಲಲಯಲ ಚರಪಪ ಕನನಡದಲಲ ನಲಯಗರತತತ ಮಸತತವಲಲ, ದಗಡಡ ಕವಗಳತ ಆ ಪತಕಸರದಲಲ ಕಸವತ ರಚಸದದರತ ಎರಬ ಅರಶ. ಅದತ ಕಸಲಕಸಲಕಕ ಹರಚಚತಚ ಪರಷಕರಣಗಗಳತಳತತ ಅರತಸಸತಸವನತನ ಹಚಚಸಕಗಳತಳತತ ಪರಪನ ಕಸವತಗಳಲಲ ತನನ ಸಸಧನಯ ಶಖರವನತನ ತಲತಪತತ. ಆನರತರ ಆ ಕಸವತದ ಸತಸ ಇಳಮತಖವಸಯತತ. ಅರದರ ಪರಪ ಚರಪಪ ಪತಕಸರದ ಪಕಸಫಲ. ಆ ಪಕಸತಗ ಕಸರಣ ತನನರಡತ ಕಸವತಗಳ ವಸತತ, ಭಸಷ, ಅಭವತಕತವಧಸನ, ಪಸತತಚತತಣ, ತನನ ಕಸಲದ ಸಸತಗತಗಳನತನ ಒಳಗಗಳತಳವ ಬಗ – ಇವಲಲ ವಶಷಷವಸದವವ ಎರಬತದತ. ಪರಪ ತನನರಡಗ ಕಸವತಗಳಲಲನ ವವಶಷಷತಗಳನತನ ಒಟಸಷರಯಸಗ ‘ ದಲಸ’ ಎರದತ ಬಣಣಸಕಗಳತಳತಸತನ. ತನನ ಮದಲ ರಚನಯಸದ ‘ಆದಪವರಸಣ’ದ ಕಗನಯಲಲ “ಸಸಗಸರಪವಗರಕಕಮಸಸಸದಮಪಸ ಆದಪವರಸಣವಸತತಕಕತಯರ ಪಲ¿್ದರ ಬಡರಗಪಸ ಮಸಗರದಗಳರ ದಲಸಯಳರ ಪಪದಳದಸವನರ ಸರಸಸರಸಸರಗಲದಯರ” ಎರದತ ಹಲಳಕಗರಡರ, ‘ವಕತಮಸಜತರನ ವಜಯ’ ಮದಲ ಆಶಸಸಸದಲಲ, ಒರದಡ “ಬಗ ಪಪಸತಪವಸದಸಗ ಮಕದತಬರಧದಗಳಗರದತವವದತ ಒರದ ದಲಸಯಳ ಪವಗತವವದತ” ಎರದಗ; ಮತಗತರದಡ, “ವಣರಕರ ಕತಯಳಗಡರಬಡರ ಪಡಯ ಪ¿õÉ್ಗಸಡ ಪರಪನ ಪಲ¿್ತಗರ ಎರದತ ಪರಡತರ ತಗತಳತದ ಬಚಚಳಸ ಪಲ¿ಲಗಡಚರದನಲ ಪತಬರಧಮರ” ಎರದಗ ನತಡಯತತಸತನ. ಅದಲ ಕಸವತದ ಕಗನಯ ಆಶಸಸಸದಲಲ ಒರದಡ, ತನನ 4

ಕಸವತವವಶಷಷತಗಳಲಲ ‘ ಕವತ ದಲಸ’ಯಗ ಸಲರತವವದನತನ ಉಲಲಲಖಸತತಸತನ; ಮತಗತರದಡ, “ವಸತಸಮತನಪತಣಗತಕಕತಯರ ಸಲ ಪಲ¿್ತದ ಪಪದಳದ ಸತಕವವಸತಸಸಮಸಗಮಸನಸತನತರ ಆದಪವರಸಣಮನಯದ ಪಲ¿್ತದ ವಸಕಕಕಲಸತಭಗರ ಪವರಸಣಕವಯತರ ಧರಗಸಗರ ಉಣಮಪಪಣತಮವಲ ದಲಸಗರರತ ನಸಡಗವಜನಸದನಗ ಪಲ¿õï ಕವತಸಗತಣಸಣರವರ” ಎರದಗ ಹಲಳಲಕಗಳತಳತಸತನ. [‘ದಲಸಗಳತರತ’ ಎರಬತದನತನ ವರಕಟಸಚಲಶಸಸಸಗಳತ ‘ ದಲಸಗರರತ’ ಎರದತ ಪರಷಕರಸತತಸತರ]. ಹಲಗಸಗ ಪರಪನಗ ತನನ ಕಸವತವವಶಷಷತವಸದ ‘ದಲಸಯ’ ಬಗಗ ಅರವವ ಮಸತತವಲಲದ ಅಪಸರ ಹಮಮಯಗ ಇದ. ಮತರದನ ಕವಗಳತ ಪರಪನ ವವಶಷಷತವರದತ ‘ ದಲಸ’ಯನತನ ಉಲಲಲಖಸತವವದನತನ ಗಮನಸಬಲಕತ. ಹಸಗಸದರ ‘ ದಲಸ’ ಎರದರಲನತ ಎರಬ ಪತಶನ ಏಳತತತದ. ಕನಷಷ ಪಕ, ತನನ ವವಶಷಷತವರದತ ಹಮಮಯರದ ಬಲಗತವ ಪರಪನ ಕಸವತಗಳ ದಲಸಯ ಸಸರಗಪವಲನತ ಎರಬತದನತನ ಅನಸಲರಸಬಲಕಸಗದ. ಸಸಮಸನತವಸಗ ಪರಪನ ಎರಡತ ಕಸವತಗಳಸದ ‘ಶದಪವರಸಣ’ ಮತತತ ‘ವಕತಮಸಜತರನ ವಜಯ’ಗಳನತನ ಕತಮವಸಗ ‘ಧಸಮರಕ’ ಮತತತ ‘ ಲಮಕಕ’ ಕಸವತಗಳರದತ ಗತರತತಸತವ ಪದದತಯದ; ಇದಲನಗ ತಪಸಲಲ. ಏಕರದರ ಪರಪನಲ ತನನ ‘ವಕತಮಸಜತರನ ವಜಯ’ದ ಕಗನಯಲಲ “ ಬಳಗತವನಲಲ ಲಮಕಕಮರ ಅಲಲ ಜನಸಗಮಮರ” ಎರದತ ಹಲಳಕಗರಡದಸದನ. ಆದರ ‘ಧಸಮರಕ’ ಹಸಗಗ ‘ಲಮಕಕ’ ಎರಬತದನತನ ನಸವವ ಹಲಗ ನವರಚಸಬಲಕತ ಎರಬ ಪತಶನ ಏಳತತತದ. ಧಮರ ಎರಬತದಕಕ ನದರಷಷ ಅರರವದಯಲ, ಉಹಗಹ, ಇಲಲ. ಹಸಗಯಲ ಲಮಕಕ ಎರಬತದಕಗಕ. ಏಕರದರ “ ಛಲದಗಳ ದತಯಲರಧನರ” ಎರದತ ಮದಲಸಗತವ, ‘ವಕತಮಸಜತರನ ವಜಯ’ದ ಹದನಸಲಕನಯ ಆಶಸಸಸದ ಅರತವತತನಸಲಕನಯ, ಪದತದಲಲ ವವಧ ಪಸತತಗಳತ ವಭನನ ಗತಣಗಳರದಸಗ ವಶಷಷವಸಗತತಸತರರದತ ಹಲಳದ ಮಲಲ, “ಇವಗರಳನ ಈ ಭಸರತರ ಲಗಲಕಪಪಜತರ” ಎನತನತಸತನ. ಹಸಗಸದರ, ಲಮಕಕ ಗತಣಗಳಗ ಪಪಜತವಲ ಎರದರತಸಯತತ. ಹಸಗಸದರ, ಧಸಮರಕ ಗತಣಗಳಗಗ ಲಮಕಕ ಗತಣಗಳಗಗ ಏನತ ವತತಸತಸವರದತ ಕಲಳಬಲಕಸಗತತತದ. ಕಗನಯ ಪಕ, ಪರಪನ ದಕರಷಯಲಲ ಇವವಗಳ ಸಸರಗಪವಲನತ ಎರದತ ವವಲಚಸಬಲಕತ. ‘ಆದಪವರಸಣ’ದ ಆರರಭದ ಪದತಗಳಲಗಲರದರಲಲ ಕವಯತ ತನನ ಈ ಪವರಸಣಕಸವತ ಎಲಲರಗಗ ಹಲಗ ಪತಯವಸಗತತತದರದತ ಹಲಳಕಗಳತಳವ ಮಸತತಗಳವ: “ಇದತವ ಸತಕವಪತಮಲದಪತದರ ಇದತವ ಸಮಸತಭವತಲಗಲಕಪತಮದಪತದರ ಎನ ನಗೞದ ಆದಪವರಸಣದಗಳ ಅಱಱವವದತ ಕಸವತಧಮರಮರ ಧಮರಮತಮರ” ಎರಬತದಲ ಆ ಮಸತತಗಳತ. ಧಮರ ಎರಬತದಕಕ ಪರಪ ಏನತ ಅರರ ಕಗಡತತತದಸದನರಬತದನತನ ಹತಡತಕತವವದತ ಕಷಷವಲನಲಲ. ಏಕರದರ ಅವನ ಕಕತಯದತ ‘ ಸಸಗಸರಪವಗರಕಕ ಆಸಸದಮಪಸ’ ವಸತತ, ಎರದರ ಮದಲ ತಲರರರಕರನ ಚರತ, ‘ತತದಶಸತತತತಮದಸದದಲವಚರತರ’; ಇದತ ‘ ಸಮಸತಭವತಲಗಲಕಪತಮದಪತದ’ವಸದತದತ, ಮತತತ ಇದರ ರಚನಯಲ ‘ಕಣಸರಮಕತಸತರದಯಕಕ ಭವಸತವಳಗ’ ಎರಬ ಉದದಲಶವನತನ ಹಗರದರತವರರದತ. ಇಲಲನ ವಸತತ ಮತತತ ಈ ವಸತತವನತನ ಪವಣತಕರವರದತ ಭಸವಸತವ ಶಗತಲತಕವಗರ ಇವವಗಳತ, ಹಸಗಗ ಪರಪನಗ ಜವನನಲ ಆಗ ಕಸವತದ ಆರರಭದಲಲ ಜವನ ಪರಕಲಸನಗಳಗನತಗತಣವಸದ ಪಸತರರನಸಪದತಗಳರತವವದರರದ, ಇಲಲನ ‘ಧಮರ’ ಎರಬ ಶಬದಕಕ ‘ ಜವನಧಮರ’ ಎರಬ ಪರಮತವಸದ ಮತತತ ನದತರಷಷವಸದ ಅರರವರತವವದತ ಸಸಷಷವಸಗತತತದ. ಅರದರ ತನನ ಕಕತಯ ಒರದತ ಗತರಪನ ಓದತಗವಗರವವ ಜವನಮತಕಕ ಸರಬರಧಸದವರತ ಎರಬತದತ ಆಶಯ, ಅದರಲಲ ಅನತಮಸನವಲಲ. ಆದರ ಅದಕಗಕ ಮದಲಲ ಬರತವ ‘ಸತಕವಪತಮಲದಪತದರ’ ಎರಬ ಮಸತಗ, ‘ಅಱಱವವದತ ಕಸವತಧಮರಮರ’ ಎರಬ ಮಸತಗ ಏನನತನ ಸಗಚಸತತತವ? ಅಲಲದ ತನನ ಕಸವತ ಸರತಸವನತನರಟತಮಸಡತವವದತ ಮತಖತವಸಗ ಕಸವಸತಸಕತರನತನ ಎರಬ ಆಶಯವವ ಧಮರಕಕ ಅವನತ ನಲಡದ ಎರಡನಯ ಸಸಸನದರದ ವದತವಸಗತತತದ [‘ಸತಕವ’ ಎರದರ ಕವಗಳತ ಎರಬ ಅರರಕಕರತ ಒಳಳಯ ಕಸವತಗಳಲಲ ಆಸಕತರಸದವರತ ಎರಬ ಅರರವಲ ಇಲಲ ಸಗಕತ]. ಅರರವರಗಸಗ ಇಲಲರತವವದತ ‘ ಕಸವತಧಮರ’ ಎನತನತಸತನ ಕವ. ಈಗ ಇನಗನರದತ ಪತಶನ ತಲದಗಲರತತತದ: ‘ಕಸವತಧಮರ’ ಎರದರಲನತ? ಕಸವತ ಎರದರಲನರಬತದನತನ ಇದತವರಗಗ ಯಸರಗ ಖಚತವಸಗಯಗ, ಸವರಸಮಮತವಸಗಯಗ ಸಗತತರಗಪದಲಲ ಹಲಳಲಲ. ಜಗತತನಲಲಡಯ ಕಸವತಮಲಮಸರಸ ಮತತತ ವಮಶರಗಳತ ಆದಯರದ ಇಲಲಯವರಗಗ ಅದರ ಬಗಗ ಚಚರಸತತತಲಲ ಬರದವ; ಆದರ ಏನನಗನ ನದರಷಷವಸಗ ಹಲಳಲಸಗಲಲ. ಏಕರದರ ಹಲಳಲಸಗತವವದಲಲ. ಏಕರದರ ಕಸವತ [ಸಸಹತತ] ಎರಬತದತ ಅನರತಮತಖಯಸದತದತ, ಅಮಗತರವಸದತದತ. ಪರಪನಲ ‘ ಆದಪವರಸಣ’ದಲಲ “ಇದತ ನಚಚರ ಪಪಸತತ ಅಣರವರಬಗಲ ಅತಗರಭಲರರ ಕವತಸರ” ಎನತನತಸತನ. ಎರದರ ಕವತಸವವ ಹಡತಕಕ ಸಕತಕವರತಹತದಲಲ, ಆಗಸವನತನ ಹಡಯಲತ ಸಸಧತವಲ? ಈ ಮಸತತಗಳಲಲ ಪರಪ ಯಸವ ಆಶಯವನತನ ಹಲಳತತತದಸದನಯಲ ತಳಯದತ; ಅವನತ ನಮಗರತ ಒರದತ ಸಸವರ ವಷರಕಗಕ ಹರದ ಇದದವನತ, ತನನ ಮಸತತಗಳನತನ ಅವನತ ವವರಸಲಲ. ಜಗತಗ ಇರರ ಮಸತತಗಳಗ ‘ ನಚಚರ ಪಪಸತತ’, ಎರದರ ಹಗಸ ಹಗಸ ಅರರಗಳನತನ ಸತಸರಸತವರತಹವವ. ಕವತಸ ಎರಬತದತ ಸಮತದತದ ಹಸಗ: ಹರಹತ ಮತತತ ಆಳಗಳನತನ ಹಗರದರತವರರದತ. ಜಗತಗ ಸಮತದತದ ‘ನಲರತ’ ನಮಮನನಲ ಪತತಬರಬಸತವರರದತ. ಹಸಗಯಲ ಕಸವತವಪ ಕಸಣತವವರ ಕಣಣಗ ಸಸಧತವಸದರತ ಕಸಣತವರರದಲ ಹಗರತತ ಎಲಲರಗಗ ಒರದಲ ರಲತಯಲಲ ಅಲಲ. ಏಕರದರ ಕವತಸಕಕ “ ಅರರವಲಲ, ಸಸಸರರವಲಲ”; ಓದತಗ ಅದಕಕ ಅರರ ನಲಡಬಲಕತ, ಅಷಷ. ಹಸಗ ನಲಡತವವದತ ತನನ ಅರರವನತನ ಮಸತತ ಎರಬತದನತನ ಮರಯಲಸಗದತ. ಅರದರ ಪರಪನ ಕಸವತಕಸಕಗಲಲ, ನಮಮ ಚರರಯ ಆಧಸರವಸದ ‘ಕಸವತಧಮರ’ ಎರಬ ಮಸತಗಸಗಲಲ ನಸವಪರದತ ಅರರ ನಲಡ, ಅದಕನನನತಗತಣವಸಗ ಕಸವತವವನತನ ವವರಸಬಲಕತ.

5

‘ಕಸವತ ಎರದರಲನತ’, ಯಸರಗ ಹಲಳಲಸರರತ ಎರಬತದನಸನಗಲಲ ಒಪಸಕಗರಡತ ಬಟಷದದಲವಲಲ. ಆದದರರದ ಈಗ ಕಸವತವನತನ ನಸವಲ ನಮಮ ಅನತಕಗಲಕಸಕಗ ನವರಚಸಕಗಳಳಬಲಕತ; ಬಲರಯವರತ ಒಪಸಲ ಬಡಲ, ಇದತ ನಮಗ ಆವಶತಕ. ಇಲಲದದದರ ಮತರದತವರಯಲಸಗತವವದಲಲ. ಕಸವತ ಎರದರ, ನನನ ದಕರಷಯಲಲ, ವವಯಕತಕ ಅನತಭವಗಳ ನಲಯರದ ಮತತತ ಅವವಗಳ ಆಧಸರದ ಮಲಲ, ಬದತಕನ ಸಸರಗಪವನತನ ಕರಡತಕಗಳತಳವ ಅನಸಲಷಣಸ ಪತಕತಯಯನತನ ಭಸಷಯ ಮಸಧತಮದರದ ಅಭವತಕತಗಗಳಸತವ ಪತತಭಸವರತನ ‘ಅಸಲತ ಕಸಬತ’. ಬದತಕತ ಕಸವತಕಕರತ ದಗಡಡದತ; ಏಕರದರ ಕಸವತವಲ ಬದತಕನ ಒರದತ ಸಣಣ ಭಸಗ. ಕಸವತವಲ ಅಸರಖತಮತಖಯಸದರ, ಇನತನ ಬದತಕತ? ಇನಗನ ವಸಸತರವಸದತದತ. ಹಸಗಸಗ ಕವಕಮರವಪ ಅಸರಖತ ಬಗಯದತ. ಅರದರ ಒರದತ ಕಸವತಕಕತ ಮಲಲ ಹಲಳದ ಪತತಭಸವರತನಗಬಬನ ಯಸವವದಗಲ ಒರದತ ಕಸಣಕಯ ಅಭವತಕತ. ಇರತಹ ಕಸವತದ ಧಮರ ಯಸವವದತ? ಕಸವತಧಮರ ಎರದರ ಕಸವತದ ಪರಣಸಮ ಎರದತ ಅರರವಸಬಹತದಲನಗಲ. ಎರದರ ತನನ ‘ ಆದಪವರಸಣ’ ಇರತಹ ಕಸವತಕತತಗಹಲಗಳಸದ ಓದತಗರ ಮತತತ ಜನಧಮಲರಯ ಓದತಗರ ಮಲಲ ವಭನನ ಪರಣಸಮಗಳನತನ ಬಲರತತತದ ಎರಬ ಅರವವ ಪರಪನಗದ. ಜವನಧಮಲರಯರಗ ಈ ಕಸವತವವ ಉರಟತಮಸಡತವ ಪರಣಸಮದ ಸಗಸಲ ಸಸರಗಪವನತನ ಸಸಲಸಮಟಷಗ ಪರಭಸವಸಕಗಳಳಬಹತದತ: ಪವಣತ, ಶತಲಯಸತಸ, ಸದಗತ ಇರತಹವವಗಳಗ ಇದರ ಓದತ, ಮನನ, ಮತತತ ಅಲಲನ ಧಸಮರಕತಯ ಅನತಸರಣ ಕಸರಣವಸಗತತತದ ಎನನಬಹತದಲನಗಲ. ಆದರ ಕವ ಅದಕಕರತ ಹಚಸಚಗ ಮತತತ ಮತಖತವರದತ ಬಗದತ ನರಲಕಸತವ ‘ಸತಕವಜನ’ರ ಮಲಲ ಯಸವ ಪರಣಸಮ ಬಲರಬಲಕರದತ ನರಲಕಸತತಸತನ ಎರಬತದನನಲಗ ಸಸಲಸ ವಶದಪಡಸಕಗಳಳಬಲಕತ. ಇರರ ಓದತಗರತ ಜವನರಸಗದಗದ, ಧಮಲರತರವಸದ ‘ಕಸವತಧಮರ’ವನತನ ನರಲಕಸತವವರಸಗಬಹತದತ, ಅರವಸ ಜವನಲತರ ಕಸವಸತಸಕತರಸಗರಬಹತದತ. ಆ ಮನಗಲಭಸವದ ಓದನ ಮಟಷಗ ಅವರಬಬರಲಲರತವವದತ ಒರದಲ ಬಗಯ ನರಲಕ. ಇಲಲ ಪವಣತ, ಸದಗತ ಇವವಗಳ ನರಲಕಯಲಲ. ಇರರವರತ ಏನನತನ ನರಲಕಸಬಹತದತ ಅರವಸ ಇರರವರ ಮಲಲ ಕಸವತ ಏನತ ಪರಣಸಮ ಬಲರಬಹತದತ? ಕಸವಸತಸಕತನತ ಕಸವತದರದ ನರಲಕಸತವವದತ ಒರದತ ವಶಷಷ ಅನತಭವದ ಪವನನರಮರತಯನತನ, ಮತತತ ಬದತಕನ ಒರದರಶದ ವಶಷಷ ಕಸಣಕಯರದನತನ. ಇಲಲರತವವದತ ಆದಜನನ ಚರತತ, ಅವನತ ಒಬಬ ಮನತಷತನಲ; ನಸವಪ ಮನತಷತರಲ. ಹಸಗಸಗ ನಮಮಬಬರಲಲರತವ ಸಮಸನಸರಶ ಮಸನವ ಬದತಕತ. ಜವನರತ ದಲವರಲಲ ನರಬಕಯಡದವರತ; ಹಲಗಸಗ ಅವರಗ ಸಸಕಸತಕರಸಕಗಳಳಬಲಕಸದ ಅರವಸ ಸಸಯತಜತ ಹಗರದಬಲಕಸದ ಅರವಸ ತನನಲಲರತವ ದವವಸರಶವನತನ ಕರಡತಕಗಳಳಬಲಕಸದ ತತತತರ ಇಲಲ. ಆದರ ತಲರರರಕರನತ ಸಸಮಸನತ ವತಕತಗಳಗರತ ತತರಬ ಮಲಲತಮಟಷದ ಜಲವ, ಅವನತ ಜಲವನವನತನ [ಬದತಕತ ಎರಬ ನಲರತ] ಪವತತ ತಲರರವನಸನಗ ಪರವತರಸಕಗರಡವನತ. ಅವನ ಬದತಕತ ಹಲಗಸಗರತವವದತ ಅವನ ವವಯಕತಕ ಸಸಧನಯರದ, ಅವನ ಬದತಕನ ಪರಯತ ಎಲಲರಗಗ ಆದಶರವಸದತದತ, ಮತಧಮರಗಳ ಪರಧಯನತನ ಮಲರ. ಪಸತಯಶತ ಆ ಪರಣಸಮವನತನ ತನನ ‘ ಪವರಸಣಕಸವತ’ವವ ಕಸವಸತಸಕತರ ಮಲಲ ಮಸಡತತತದ ಎರಬತದತ ಕವಯ ನರಲಕಯಸಗರಬಲಕತ [ಈ ದಕರಷಕಗಲನದರದ ‘ಆದಪವರಸಣ’ ವನತನ ಕತರತತ ನಡಸರತವ ವವಲಚನಯನತನ ಈ ಪವಸತಕದ ಕಗನಯಲಲರತವ ಒರದತ ಅನತಬರಧದಲಲ ಕಸಣಬಹತದತ]. ಪರಪ ‘ಲಮಕಕ’ ಎರದತ ಕರದತಕಗಳತಳವ ‘ವಕತಮಸಜತರನ ವಜಯ’ದ ಬಗಗ ಒರದಷತಷ ಚಚರಸಗಲಣ. ಇಲಲ ಲಮಕಕತ ನಮಮ ವಸತವಹಸರಕ ಬದತಕಗ ಸರಬರಧಸದದಲ? ಅಲಲ. ಏಕರದರ ಇಲಲ ತತರಬರತವವದತ ರಸಜರ ಕತ, ಅವರ ನಡತವಣ ಭನಸನಭಪಸತಯಗಳತ, ಕತಟ ಕಸರಸಸಸಸನಗಳತ, ಯತದದಗಳ ವಣರನ ಇರತಹವವ. ಇವವ ಸಸಮಸನತನ ಬದತಕಗ ಹಗರತಸದತದತ ತಸನಲ ಸವನತದಲಲ ಪಸಲಗಗಳಳದದದರ. ಇಡಲ ಈ ಕಸವತವವ ಉದದಕಗಕ ರಸಜತಸದ ವವಭವಲಕರಣಕಕ ಮಲಸಲಸಗದ ಎರಬ ಭಸವನಯನತನ ಓದತಗನಲಲ ಉರಟತಮಸಡದರ ಆಶಚಯರವಲಲ. ಕಸವತದ ಮದಲ ಪದತದರದ ಕಗನಯದರವರಗಗ ಈ ಕಸಯರ ನಡದರತವವದಗ ಸತಳಳಲಲ. [ಈ ಅರಶವವ ಇದಲ ಲಲಖಕನ ‘ಪರಪ ಮತತತ ರಸಜತಸ’ ಎರಬ ಲಲಖನದಲಲ ವವರವಸಗ ಪತಸಸತಪತವಸಗದ]. ಆದರ ಅದರ ಒಡಲಲಲಯಲ ರಸಜತಸದ ವರತದದವಸದ ಆಕಗತಲಶವಪ ಅಡಗದ, ಅದನತನ ಗತರತತಸಬಲಕತ. ಈ ಆಕಗತಲಶ ಯಸಕ? ಪರಪನ ಕಸಲದ ಕನನಡ ನಸಡತ, ನನನ ದಕರಷಯಲಲ, ಎರಡತ ಬಗಯ ತಲವತ ತಲಲಣಗಳನತನ ಅನತಭವಸತತತಲತತತ; ಹಲಳಕಗಳಳಲಸಗದ ಸರಕಟದ ಉರಯನತನ ಜನಪದವವ ತನನ ಮಡಲಲಲ ಕಟಷಕಗರಡತತತ. ‘ಸರಗನ ಕರಡ’. ಅವವಗಳರದರ ಜಸತ ಮತತತ ಯತದದ – ಇವವಗಳತ. ಜಸತ ಎರಬತದತ ಒಬಬ ವತಕತಯ ಬದತಕನತನ ನಧರರಸಬಡತವ ವಸತಪಕವಪ ಬಲಷಷವಪ ಆದ ವತವಸಸ. ವತಕತಯಬಬ ಯಸವ ಜಸತಯಲಲ ಹತಟಷದಸದನ ಎರಬತದರ ಮಲಲಯಲ ಆ ಕಸಲದ ವತಕತ ಮತರದಲನಸಗತತಸತನ ಎರಬತದತ ನಧರರತವಸಗತತತತತತ. ಈಗಗರತ ಆಗ ಜಸತವತವಸಸ ತಲರ ನಷತಷರವಸಗತತತ, ಕಗತರವಸಗತತತ. ಹಸಗಯಲ ಯತದದ. ಯತದದ ನಡಯತತತದತದದತ ಯಸರಗಸಗ, ರಸಜನ ಸಸಮಸತಜತವಸತರಣಗಸಗ ತಸನಲ? ಆದರ ಯತದದದಲಲ ಪಸಲಗಗಳಳಬಲಕಸದವರತ ಸಸಮಸನತರತ, ದಕಢಕಸಯರಸದ ಯತವಕರತ. ಯತದದದ ಗಲವವ ದಗರಯತತತದತದದತ ರಸಜನಗ, ಆದರ ಗದದ ಮತತತ ಸಗಲತ ಎರಡಗ ಕಡಯ ಜನಗಳಗ ಸಕತಕವವದತ ಬವಣ. ಕಟಷದ ಬದತಕನತನ ಕಡಹತವವದತ, ಯತದದಪರಣಸಮದ ಬಗಗನ ಆತರಕ, ಬಟಷಯ ಕಲಸ, ಸಸವವ-ನಗಲವವ, ಆಸತಪಸಸತಯ ಹಸನ, ಮತರದ ಏರಬಹತದಸದ ತರಗಯ ಭಲತ – ಇವವಗಳತ. ಯಸವ ಕಸಲದಲಲಯಗ ಯತದದ ಅದರ ಫಲಸನತಭವಗಳಸದ ಕಲವರಗ ಹಗರತಸಗ ಜನಗಳಗ ಬಲಕಸಗದತ. ಜನ ಮಗಲತತ ಯತದದವರಗಲಧಗಳಲ. ಆದರ ತನನ ರಸಜತದ ಒಡಯ ಯತದದದಲಲ ತಗಡಗರತವಸಗ ಯಸರಸದರಗ ಅದರ ವರತದದ ಮಸತನಸಡದರ, ಅದತ ರಸಜದಗತಲಹವಸಗತತತತತತ, ಹಸಗ 6

ಮಸತನಸಡದವರತ ದರಡನಗ ಈಡಸಗಬಲಕಸಗತತತ. ಹಲಗಸಗ ಯತದದಪರಸಸತಯರದರ ‘ ಅನನಲಸಗದ ಅನತಭವಸಲಸಗದ’ ಸರಕಟ. ಯತದದಕಕ ಕಸರಣವಸದ ರಸಜನ ವರತದದ ಎಲಲ ಕಸಲದಲಲಯಗ ಸಸಮಸನತ ಜನತ ಹಗರದತವ ಭಸವನ ಆಕಗತಲಶವಲ. ನಮಮ ನಸಡನ ಹತತನಯ ಶತಮಸನದ ಸತತತತಮತತತಲ ಪರಸಸತಯನತನ ನಗಲಡದರ, ಪಸತಯಶತ ಆಗನ ಕಸಲದ ರಸಜರತ ನಡಸದ ಯತದದಗಳತ ಅಸರಖಸತತ; ಆರನಯ ವಕತಮಸಜತರನನರಬ ಚಸಲತಕತ ಚಕತವತರ ಐವತತತ ವಷರ ಆಳದನರತ, ಆವನ ಆಳಸಕಯ ಅವಧಯಲಲ ಐವತತತ ಯತದದಗಳನತನ ಮಸಡದನರತ, ಇವನ ಮಲಲ ದರಡತತ ಬರದವರಗಡನ, ತಸನಲ ದರಡತತ ಹಗಲಗ ಆಕತಮಣ ಮಸಡ ಇತರರಗಡನ. ಜನರ ಪಸಡತ ಏನಸಗಬಲಕತ! ಪರಪನ ‘ವಕತಮಸಜತರನ ವಜಯ’ ಕಸವತವವ ತನನ ಒಡಲಲಲ ಹತದತಗಸಕಗರಡರತವವದತ ಈ ಎರಡತ ತಲಲಣಗಳನನಲ. ಕಣರನ ಪತಸರಗದ ಮಗಲಕ ಕವ ಧಸನಸತತತರತವವದತ ಒರದತ ಪಸತತದ ದತರರತವನತನ ಮಸತತವಲಲ, ಅದಕಕ ಕಸರಣವಸದ ವತವಸಸಯ ದತರರತದ ಬಗಗ. ಕಣರನ ಸಸವನ ಸನನವಲಶದಲಲ ಬರತವ “ನನಯದರಣಣ ಭಸರತದಗಳರ ಪ¾ ರಸರತಮನ ಒರದ ಚತತದರ ನನವಪಡ ಕಣರನರ ನನಯ” ಎರಬ ಮಸತನ ಮಗಲಕ ತನನ ‘ ಸಮಸತ ಭಸರತ’ ಕಸವತದಲಲನ ನನಪನಲಲಡಬಲಕಸದ ಅರಶವರದರ ಜಸತದತರರತದ ಪರಯನತನ ಎರಬತದನತನ ಕವ ಸಗಚಸತತತರತವರತ; ತನನ ಕಸವತವನತನ ಓದದ ಮಲಲ ಕಣರನ ಸಸವಗ ಕಸರಣವಸದ ಜಸತವತವಸಸಯ ದತರರತದ ಬಗಗ ಓದತಗ ಚರತಸಬಲಕರಬ ಆಶಯವಪ ಇರಬಹತದತ. ಮತಗತರದತ ಅರಶದ ಕಡಗ ನಮಮ ಗಮನವನನಲಗ ಹರಸಬಹತದತ. ದಗತಲಣನ ಸಸವನ ನರತರ ಕಣರನಗ ವಲರಪಟಷವನತನ ಕಟತಷವ ತನನ ನಧಸರರವನತನ ದತಯಲರಧನ ಹಲಳದಸಗ ಅಶಸತಸಸಮನತ “ ನಜದಗಳ ಭಗಪರರಬರವವಲಕಗಳಪಸರ” ಎರದತ ಉದಗರಸತತಸತನ. ಅರತಯಲ, ವಲರಪಟಷ ಕಟಷಸಕಗರಡ ಮಲಲ ಕಣರನತ ಶರಶಯತಯ ಮಲಲ ಕತರತಕಲತತದ ಮತಗತರದತ ಮಗಲಯಲಲ ಮಲಗದದ ಭಲಷಮನ ಬಳ ಹಗಲಗ ಮತರದಲನತ ಮಸಡಬಲಕಲರಬ ಬಗಗ ಸಲಹ ಕಲಳತತಸತನ. ಆಗ ಅವನತ ಹಲಳತವವದರದರ, “ಎಮಗರಬತಕಯಸಡರ ಸತಯಲಧನನ ರಸಜತಮನಗಲಗಸಡರ ಶಲತನನ ಸಸರಥಮಸಡ ಕಸದತವವದತ” ಎರದತ. ಅದರರತಯಲ ದತಯಲರಧನನತ ಕಣರನಗ ಸಸರಥಯಸಗರದತ ಕಲಳತವ ಪತಸರಗ. ಕಲಳತ ಕತಲದವನಗ ಸಸರಥಯಸಗರದತ ಕಲಳದಸಕಣವಲ ಸಡಲಸದ ಶಲತನತ ಆಡತವ ಮಸತತಗಳರದರ, “ಪಪದಳತದ ಪವರದವವಲಕತಯರ ನಕಪಚತತವಕತತ ಸರಚಲರ ಅದಱಱರದಮಲಲಗಸ ಬಸಳತಸದ ಕಷಷಮಳಸಧನಸರರರ” ಮತತತ “ ಮದಸನಸತ ರಸಜಬಲಜಸರಜನತಗತಣರ ಮದರ, ಮದಮನಸಳದವವಲಕತಯರದಮಲತ ತಗೞಱತನ ಮಲವಸಲನತರಡ ಗತಣರ, ಆರ ಕಡಪರ ನರಲರದತರಗಳ” ಎರಬವವ. ಅಶಸತಸಸಮ ಮತತತ ಶಲತರ ಮಸತತಗಳತ ಅವರ ವವಯಕತಕ ಅಭಪಸತಯವನತನ ಸಗಚಸತತತವ ಎರದತ ನನಗನನಸತವವದಲಲ, ಜನತಯತ ರಸಜತಸದ ಬಗಗ ಹಗರದದ ಆಕಗತಲಶ ಇಲಲ ಹಗರಬರದದ ಎನನಸತತತದ. ಈ ಎರಡಗ ಮಸತತಗಳತ ಹಗಮಮರತವವದತ ಯತದದರರಗದಲಲ, ಯತದದದ ನಡತವ, ರಸಜನ ಎದತರಗ. ಯಸವಸಗನದಗಲ ಸಟತಷ ಇನಸನವಸಗಲಗಲ ಸಡಯತವರತ ಪರಪಪತತಭಯ ಆಳದಲಲನ ರಸಜತಸವರಗಲಧ [ಯತದದವರಗಲಧ] ಧಗಲರಣ ಈ ಸನನವಲಶಗಳಲಲ ಹಗಮಮದ. ಕವಗ, ಎರಡತ ನಲಯ ವತಕತತಸಗಳತ [ಎಲಲರದಗ]: ವವಯಕತಕ ನಲ ಮತತತ ಪಸತತಭ ನಲ. ಸರಗತಯರದರ ನಜಸಸರಗಪವನತನ ವತಕತತತಲತ ನಲಯಲಲ ಕರಡತಕಗಳತಳವ ಗತಣವಲ ಪತತಭ ಎನತನವವದಸದರ, ಕವ ವವಯಕತಕ ನಲಯಲಲ ನಡದತಕಗಳತಳವವದಕಕರತ ಅವನ ಈ ವತಕತತತಲತ ನಲಯಲಲನ ಕಸಣಕ ಭನನವಸದತದಸಗರತತತದ ಎನನಬಹತದತ. ಹಲಗಸಗ ವತಕತಯಸಗ ಪರಪನಗ ರಸಜತಸದ ಬಗಗ ಅಕಕರಯರಬಹತದಸದರಗ, ಅವನ ಪಸತತಭ ದಕರಷಗ ಅದರ ಕಮತಯರ ಸಸಷಷವಸಗತತತದ. ಸಮರರ ಕವಯಬಬನ ಕಕತಯತ ಕವಕಸಲದ ಸತತತಲ ವಸಸತವವನತನ ಕಟಷಕಗಡತತತಲಲ ಅದತ ಇರಬಲಕಸದ ಬಗಯನಗನ ಒಳಗಗಳತಳತತದ; ಇದನನಲ ಸದತ ಮತತತ ಶಸಶಸತ ಎರಬ ಮಸತತಗಳ ಮಗಲಕ ಕಲವರತ ಸಗಚಸತವವದತ. ಕಣಣಗ ಕಸಣತವವದರ ವವರಗಳ ಮಗಲಕ ಅದತ ಬದಲತಗಗಳಳಬಲಕಸದ ರಲತಯನತನ ಉತತಮ ಕಸವತ ಧಸನಸತತತದ. ಪರಪನ ಮತತತ ಅವನರತಹ ಕವಗಳ ವವಶಷಷತ ಇರತವವದತ ಇಲಲಯಲ. ವಸತಸನ ಕತಯನಸನರಸಕಗರಡರಗ ಮಹಸಭಸರತವನನವನತ ಮಗಲದಲಲದದರತಯಲ ಸಸಲಕರಸಲಲಲ. ಸನನವಲಶ ಪಸತತಸಸರಗಪಗಳರತಹ ಅರಶಗಳಳಲ ವತತಸತಸಗಳನತನ ಮಸತತವಲ ಮಸಡಕಗಳಳದ, ತನನ ಕಸವತಗಳಲಲ ತನನ ಕಸಲದ ತಲಲಣಗಳನಗನ ಒಳಗಗರಡತ ನಜವಸದ ಜನಮಸನಸದ ಆಳದಲಲನ ಅನಸಕಯನತನ ಹತದತಗಸದಸದನ. ಇದನನಲ ಕಲವರತ ಪರಪನ ‘ಸಮಸತಭಸರತ’ದ ಪರಕಲಸನ ಎರದತ ಹಲಳತತಸತರ, ಇರಬಹತದತ. ಆದರ ನಸನತ ಇದನನಲ ‘ ದಲಸ’ ಎನತನತತಲನ, ಆದರ ಇಷತಷ ಮಸತತವಲ ಅಲಲ. ಭಸಷ, ಸರಸಕಕತ ಮಸದರಯ ಕಸವತವಸತತ ಮತತತ ಆಕಸರಗಳ ನಡತವ ಕನನಡದ ಸತಸವನತನ ಪತಕಟಸತವ ಬಗ, ಮಸತನ ಬಳಕಯ ಪರ, ಕನನಡದದಲಲದ ಅಕರ ಛರದಸಸಗ ಅಚಚಗನನಡವನತನ ಒಗಗಸತವ ಬಗ, ಕನಕಸಸಸಮಯ ಪತಸರಗದರತಹ ಸನನವಲಶಗಳಲಲ ಸಲರಸರತವ ಜಸನಪದ ಸರಸಕಕತ ವವರಗಳತ ಮತತತ, ಎಲಲಕಕರತ ಮಗಲಸಗ, ತನನ ಕಸಲದ ಜನರ ತಲಲಣಗಳತ ತವಕಗಳತ, ಭಸವನ-ನರಬಕಗಳತ, ನಗಲವವ ನಲವವಗಳತ, ಆಸ ಆಕಸರಕಗಳತ ಇವಲಲ ಒಗಗಗಡ ‘ದಲಸ’ಯಸಗತತತದ ಎರದತ ನನನ ಭಸವನ. ‘ಆದಪವರಸಣ’ದಲಲ ಒರದತ ಮತಧಮರದವರ ಆರಸಧತ ವತಕತತಸದ ಚತತಣವನತನ ಜವನಲಯ ಪರಭಸಷಯ ಮಗಲಕವಪ ಅದರ ಚಮಕಟಷನ ಪರಧಯಲಲಯಗ ಮಸಡತತತಲಲ, ಜಲವನ ಪಸವನವಸಗತವವದತ ಹಲಗ, ನಲರತ ತಲರರವಸಗತವವದತ ಹಲಗ, ವತಕತಯ ಬದತಕನ ಸಸರರಕತ ಎಲಲ ಎರಬತದರ ಬಗಗ ಧಸತನಸದದರ [ಆ ಕಸರಣದರದಲಲ ಅದತ ಧಸಮರಕ, ಏಕರದರ ಧಸಮರಕತ ಎರಬತದತ ವವಯಕತಕ ಸಸರರಕತಯ ತತತಲರ ವನಸ ಸಸಮಗಹಕ 7

ಕತಯಯಲಲ], ‘ವಕತಮಸಜತರನ ವಜಯ’ವವ ತನನ ಕಸಲದ ಸಸಮಸಜಕ ನರಬಕಗಳತ, ವಸಸತವಗಳತ ಇವವಗಳ ಸಸರಗಪದ ವವರಗಳ ನಡತವಯಲ ಒಡಲಸಳದ ಸರವಲದನಯನತನ ಒಳಗಗಳತಳತತದ. ಮಸನವನ ಬದತಕರದರ ಎರಡತ ನಲಯದತ: ಆರತರಕ ಬದತಕತ, ಮತತತ ಸಸಮಸಜಕ ಬದತಕತ; ವತಕತಯ ಆಶಗಲತತರಗಳತ ಮತತತ ಸಸಮಸಜಕ ಹಗಣಗಸರಕಗಳತ. ಪರಪನ ಈ ಎರಡತ ಕಸವತಗಳತ ಮಸನವ ಬದತಕನ ಎರಡತ ಮತಖತ ನಲಗಳನತನ ಕತರತ ಪಸತತಭ ಕಸಣಕಯ ಫಲ. ಎಲಲ ಕಸಲದ ಮಸನವ ಬದತಕನ ಪರಯಗ ಇದಲ ಆದತದರರದ, ಆಯಸ ಕಸಲಕಕ ಅನತಗತಣವಸಗ ಓದತಗರಗ ಇರತಹ ಕಸವತಗಳತ ಓದತಗರಲಲ ಅರಳತತತ, ಪತಸತತತವಸಗತತತವ. ಹಲಗಸಗಯಲ ಈ ಕಸವತಗಳತ ಒರದತ ಸಸವರದ ಎಪಸತತತ ವಷರಗಳ ತಮಮ ಇರತವಕಯಲಲ ಎಲಲ ಕಸಲದ ಕಸವಸತಸಕತರ ಹಕದಯವನತನ ಗಲಲಲತ ಸಸಧತವಸಗದ. ಅರದರ, ಪರಪನ ಕಸವತಗಳ ಶತಲಷಷತಯರತವವದತ ಅದರ ಹಗರಣದಲಲ. ಕನನಡಗರ ಬದತಕನ ಸರವಲದನ ಎಲಲಕಸಲಕಗಕ ಒರದಲ, ತನನದಲ ವಶಷಷ ರಗಪದತದ. ಇದಲ ‘ ಕನನಡತನ’, ಅರದರ ಕನನಡಗರತ ಬದತಕನತನ ಗತಹಸಕಗಳತಳವ ಕತಮ. ಪಸತಯಶತ ಅದಲ ದಲಸ. ಪರಪ ತನನ ಕಸವತದ ವವಶಷಷತವರದರ ‘ ದಲಸ’ ಎರದತ ಹಲಳಕಗಳತಳವವವದರ ಹರದ ಈ ಮನಗಲಭಸವವರಬಹತದತ. ಇದನತನ ಮತರದನ ಕವಗಳಗ ಮಚಚಕಗರಡದಸದರ; ‘ಪರಪನ ದಲಸ’ ಎನತನವವದತ ಒರದತ ನತಡಗಟಸಷಗಬಟಷದ. ಅಷತಷ ಮಸತತವಲಲ, ಪರಪ ಯಸವವದಲ ಅಭವತಕತವಧಸನದಲಲ ಅರತವಸರಹನಯಸಗರಬಲಕಸದತದತ ದಲಸಯಲ ಎರಬ ಅಭಪಸತಯದವಸಗ ಕಸಣತತಸತನ. ಆದದರರದಲಲ “ ಬಗ ಪಪಸತಪವಸದಸಗ ದಲಸಯಳ ಪವಗತವವದತ, ಪಪಕಕ ಮಸಗರದಗಳ ತಳತಸದತ” ಎನತನವವದತ. ಇಲಲ ‘ ಬಗ ಪಪಸತಪವಸದಸಗ’ ಎರಬ ಮಸತತ ‘ ಆದಪವರಸಣ’ದ “ಇದತ ನಚಚರ ಪಪಸತತ ಅಣರವರಬಗಳ ಅತ ಗರಭಲರರ ಕವತಸರ” ಎರಬ ವಸಕತವನತನ ನನಪಸತತತದ. ಹಗಸತಸಗತವವದರದರ ಅಪರಮತ ದಕರಷಕಗಲನಗಳಗ ಅನಸಯಸಬಹತದಸದತದತ, ಪತತ ಓದತಗನಗಗ ಪತತ ಪಲಳಗಗಗ ಪತಸತತತವಸಗ ಕಸಣತವವದತ ಎರದರರ. ಕನನಡ ಕಸವತ ಹಲಗಸಗಬಲಕಸದರ ಅದರ ಒಡಲಲಲ ‘ ದಲಸ’ ಅರವಸ ‘ಕನನಡತನ’ ಹತದತಗರಬಲಕತ. ಇದತ ಎಲಲ ಕಸಲದ ಎಲಲ ಬಗಯ ಕನನಡ ಸಸಹತತದ ಮಸಗರದಶರ ಅರಶ. ಇದನತನ ಮತರದನ ಕನನಡ ಕಸವತ ಪರರಪರ ಒಪಸದ. ಅದಕಸಕಗಯಲ ಪರಪ ಸಸವರ ವಷರದ ಸರದಸರನಸಗದಸದನ. ನಸಗರಸಜನರಬ ಒಬಬ ಹರದನ ಕವಯರತಗ “ ಪಸರಪ ಕನನಡಕಗಕಡಯನಗವರನ ಸತಕವ ಪರಪನಸವಗರ” ಎರದತ ಉದಗರಸದಸದನ. ಇವತಗತ ಕನನಡ ಸಸಹತತ ಜನಸರವಲದನಗ ಮಡಯತವವದನತನ ತನನ ಆದಶರವಸಗ ಸಸಲಕರಸದ. ಆ ಕಸರಣಕಸಕಗ ಪರಪ ‘ಆದಕವ’ಯಸಗದಸದನ, ಅವನ ಕಸವತಗಳತ ಇರತಹವಲಲದ ರಚನಗಳನತನ ‘ಇಕಕ ಮಟಷವ’. ******* ಪರಪನ ‘ಆದಪವರಸಣ”ದಲಲ ಜಲವ ಮಸಗತವ ಪರ ಬದತಕನ ಸಸಫಲತದ ಬಗಗ, ಜಲವನ ಸಸರರಕತಯ ಬಗಗ ನಸವವ ಮಸತನಸಡತತತಲವ. ಪಸತಕಕತಕ ಜವವಕ ಕತಯಯಸದ ಸರತಸನಸಭವಕದದಯಲಲದ ನಮಮ, ಅರದರ ಮಸನವನ ಬದತಕನ ಗತರಯಲನತ ಆರವಸ ಅದಕಗಕರದತ ಗತರ ಇದಯಲ? ಗತರ ಎರಬತದತ ಇರತವವದತ ನಶಚತವಸದರ ಅದರ ಸಸರಗಪವಲನತ? ಅರರ ಗತರ ಮಸನವನ ಬಸಳಗ ಮಸತತ ಅನಸಯಸತವರರದಲ ಅರವಸ ಮಕಕ ಜಲವಜಸತಗಳಗಗ ಗತರ ಎರಬತದದಯಲ - ಇರರ ಪತಶನಗಳ ಮಸಲಯತ ಅನಸದ ಕಸಲದರದಲಗ ಮಸನವನನತನ ಕಸಡತತತಲಲ ಬರದದ. ಇತರ ಪಸತಣಗಳ ಬಗಗ ನಸವಲನಗ ಹಲಳಲಸರವವ, ಆ ಬಗಗ ಹಲಳತವವದಸದರ ಆಯಸ ಪಸತಣಗಳಲ ಹಲಳಬಲಕತ. ಹಲಗಸಗ ನಸವವ ಮಸನವ ಕತಲದ ಗತರಯ ಬಗಗ ಮಸತತ ಆಲಗಲಚನ ಮಸಡಬಹತದಲನಗಲ? ಆಲಗಲಚನ ಎರದ, ಇರತವವದಲಲ ನಮಮ ಕದಕರಷಕಯಲಲ ಇರತವವವವ, ನಮಮ ಅನಸಕಯ ಹಗರತಸಗ ಅದತ ಇದಯಲ ಇಲಲವಪಲ ಪತತ ಹಚತಚವವದತ ಹಲಗ. ಆಲಗಲಚನ ಇಲಲದದದರ ಇರತವಕಯಗ ಇಲಲ. ‘Cogito, ergo sum’ ಅರದರ ನಸನತ ಯಲಚಸತತತಲನ, ಆದದರರದ, ನಸನತ ಇದದಲನ ಎರದತ ಡಕಸರರ ಹಲಳದನರತ. ಎಲಲ ಇರತವಕಯಗ ನಮಮ ಆಲಗಲಚನಯರದ ಹತಟಷದರರವಲ ಎನನಬಹತದಲನಗಲ. ಆದದರರದ ಮಸನವ ಬದತಕನ ಗತರಯಗ ನಮಮ ಆಲಗಲಚನಯ ಫಲವಲ. ಅಲಲದ ಎಲಲರಗ ಒರದಲ ಬಗಯಲಲ ಈ ಗತರಯನತನ ನದಲರಶಸತವವದಲಲ, ಅರವಸ ಎಲಲ ಮಸನವರ ಆದಶರವಪ ಒರದಲ ರಗಪದದಲಲ, ಏಕರದರ ಇಡಲ ಮಸನವ ಕತಲದ ಆದಶರ ಇರರದತ ಎರದತ ಎಲಲರ ಪರವಸಗ ಯಸರಗಲ ಒಬಬ ಹಲಗ ನಧರರಸಬಲಲ? ಹಸಗರದತ ಎಷತಷ ಜನರದಸದರಯಲ ಅಷಗಷರದತ ಗತರಗಳರತವರತ ನಮಗ ಕಸಣತವವದಲಲ. ಯಸಕರದರ ಎಲಲರಗ ಆಲಗಲಚಸತವವದಲಲವಲಲ, ಅರವಸ ಈ ಕತರತತ ಆಲಗಲಚನ ಮಸಡಲಸರರಲನಗಲ. ಹಸಗಸಗ ಯಸವನಗಲ ಆಳವಸಗ ಚರತಸ ಒರದತ ನಧಸರರಕಕ ಬರದತ “ ಇದತ ಮಸನವನ ಗತರ” ಎರದತ ಹಲಳ ಅದನತನ ಇತರರ ಬಳ ವವರಸದಸಗ ಅನಲಕರತ ಅದರ ತಸಕರಕತಯರದಲಗಲ, ರಗಲಚಕತಯರದಲಗಲ, ಅದತ ನಲಡಬಹತದಸದ ಭರವಸಯರದಲಗಲ ಪತಭಸವತರಸಗ “ ಹಮದತ, ಇದತ ನಮಮ ಆದಶರ, ಇದನತನ ಸಸಧಸತವವದತ ನಮಮ ಬಸಳನ ಗತರ” ಎರದತ ಒಪಸಬಹತದತ. ಇರರ ಪತಭಸವಶಸಲಗಳಸದ ಅನಲಕ ಚರತಕರತ ಬರದತ ಹಗಲಗರತವವದರರದ ವವಧ ಬಣದವರಗ ವಭನನ ಗತರಗಳತ ಇರತವರತ ನರಬತತತಲವ. ಜಲವನದ ಆತತರತಕ ಗತರ ಯಸವವದತ, ನಸವವ ತಲತಪಬಲಕಸದ ಬರದತ ಯಸವವದತ ಎರದರ ಒಬಬರತ, ಮಲಕ ಎನನಬಹತದತ, ಮತಗತಬಬರತ, ನವಸರಣ ಎನನಬಹತದತ, ಮಗತದಗಬಬರತ ಪತಪತತ ಎನನಬಹತದತ, ಇನಗನ ಒಬಬರತ ಸಸಮರಸತ ಎನನಬಹತದತ. ಇರರ ಗತರಗಳನತನ ನಸವವ ತಲತಪಬಲಕಸಗರತವವದತ ಇಲಲ ಬದತಕರತವಸಗಲಗಲ ಅರವಸ ತಲರದ ಬಳಕವಪಲ ಎರಬತದಗ ನಮಮ ಮತರದ ಏಳತವ ಪತಶನ. ಇಲಲಯಲ ಇದನತನ ಸಸಧಸಬಹತದಸದರ, ಅದನತನ ತಲತಪದದಲವ ಎರದತ ತಲಪವರ ಕಗಡತವವರತ ಯಸರತ? ಅರವಸ ತಲರದ ಮಲಲ ಅದನತನ ತಲತಪಬಹತದಲ ಹಗರತತ ಇರತವಸಗಲಲಲ, 8

ಬದತಕರತವಸಗ ಆ ಗತರ ತಲತಪಲತ ಸಸಧನ ಮಸಡಬಲಕತ ಎರದತ ಹಲಳದರ, ಅದನತನ ಒಬಬ ಅರವಸ ಒರದತ ರಲತನ ತಲತಪದಯಲ ಇಲಲವಪಲ ಎರದತ ನಧರರಸತವವದತ ಹಲಗ? ಆ ಬಗಗ ಖಚತವಸಗ ನಮಗ ತಳವಳಕಯನತನ ಯಸರತ ಕಗಡಬಲಕತ? ಬರಲ ಪತಶನಗಳತ, ಪಸತಯಶತ ಬದತಕನ ಬಹತ ಪತಮತಖವಸದ ವಷಯಗಳಗ ಸರಬರಧಸದರತ ಪತಶನಗಳತ ಮಸತತ ಸಸಧತ, ಉತತರ ನಮಮ ಆಲಗಲಚನಗ ತಕಕರತ. ಈ ಸರದಭರದಲಲ ನನಗ ಬಸವಣಣನ ಒರದತ ವಚನ ನನನ ನನಪಗ ಬರತತತದ. ಅದತ ಹಲಗದ: ಭಕತಯರಬ ಪಕಥಸಯ ಮಲಲ ಗತರತವರಬ ಬಲಜವರಕತರಸ ಲರಗವರಬ ಎಲಯಸಯತತತ ಲರಗವರಬ ಎಲಯ ಮಲಲ ವಚಸರವರಬ ಹಗವಸಯತತತ ಆಚಸರವರಬ ಕಸಯಸಯತತತ ನಷಸತತಯರಬ ಹಣತಣ ತಗಟತಷ ಕಳಚ ಬಲಳತವಲಲ ಕಗಡಲಸರಗಮದಲವ ತನಗ ಬಲಕರದತ ಎತತಕಗರಡ. ಮರದ ರಗಪಕದ ಮಗಲಕ ತನನ ಪರಕಲಸನಯ ಮಸನವನ ಆಯತಷತದ ಸಸರರಕತವನತನ ಕತರತತ ವಚನಕಸರ ಇಲಲ ಮಸತನಸಡತತತದಸದನ. ಒರದತ ಬಲಜದ ಸಸರರಕತವರತವವದತ ಅದತ ಕತಮಲಣ ತನನ ಆವರಣ ಆಕಸರ ಸತಸಗಳನತನ ಬದಲಸಕಗಳತಳತತ ಕಗನಗ ಹಣಸಣಗ ತಗಟತಷ ಕಳಚ ಬಲಳತವವದರಲಲ, ಆಗ ಕಗಡಲಸರಗಮದಲವ ಆ ಹಣಣನತನ ತನಗ ಬಲಕತ ಎರದತ ಎತತಕಗಳತಳವವದರಲಲ. ಇಡಲ ಮನತಷತ ಸರಕತಲವಲ ಒರದತ ಮರ, ವತಕತಯಲ ಬಲಜ, ಆ ಬಲಜದ ಸಸರರಕತವರತವವದತ ಯಜಮಸನ ಪತಲತಯರದ ಎತತಕಗಳತಳವರತ ಪಪಣರ ಮಸಗ ಕಳಕಕ ಬಲಳತವವದರಲಲ. ಬಲಜ ಹಣಸಣಗತವ ಪರಯಲಲ, ಅರದರ ಜಲವ ಮಸಗತವ ಪತಕತಯಯಲಲ ಮಗರತ ಮತಖತ ಹರತಗಳನತನ ವಚನಕಸರ ಇಲಲ ಗತರತತಸತತತದಸದನ. ಅವವಗಳರದರ: ಭಕತ, ವಚಸರ ಮತತತ ಆಚಸರ ಎರಬ ನಲಗಳತ. ಮದಲತ ನರಬಕ, ಆನರತರ ಅದರ ಫಲವಸಗ ಪಡದ ತಳವಳಕ, ಅದಕಕ ಅನತಸಸರವಸಗ ಮಸಡತವ ಸಸಧನ. ಭಕತ ಅರವಸ ನರಬಕಯಲ ಇದರ ನಲಗಟತಷ, ಅದಲಲದದದಲಲ ಈ ಪರಯ ಗತರ ಎರಬತದತ ಇರಲತ ಸಸಧತವಲಲ. ಮಸನವನ ಬಸಳಗ ಗತರಯರದದಯರದತ ಹಲಳತವವರಲಲರಲಲಯಗ ಆಯಸ ಗತರಯ ಬಗಗನ ನರಬಕ ಸಮಸನ: ಆದರ ಬಸಳನ ಗತರ ಯಸವವದತ ಎರಬ ಬಗಗನ ತಳವಳಕಯ ವಭನನತಯ ಕಸರಣದರದ ಬಲರ ಬಲರ ಪರರಗಳವರತ ಬಲರ ಬಲರ ಬಗಯಸಗ ಬದತಕನ ಗತರಯನತನ ಗತರತತಸತತಸತರ. ಈ ತಸತಸಕತಯ ಹನನಲಯಲಲ ನಸನತ ಪರಪನ ‘ಆದಪವರಸಣ’ದ ಬಗಗ ಪತಸಸತಪಸತತತಲನ. ಪರಪನ ಕಸಲ ಕತ.ಶ. ಹತತನಯ ಶತಮಸನ; ಕನಷಷ ಪಕ, ಕನನಡ ನಸಡನ ಮಟಷಗ, ನರಬಕಗಳ ಪಲಲಟದ ಕಸಲವಲನಗಲ. ಅದರರದಸಗಯಲ ಪರಪನ ತರದ ಭಲಮಪಯತ ಬಸತಹಮಣನಸಗದದವನತ ಜವನ ಮತಸವಲರಬಯಸದ. ಪರಪ ತನನ ಸತಮಸರತ ಮಗವತಗತರಬತತತ-ನಲವತತರ ಪಸತಯದಲಲ ಮದಲ ಕಸವತವಸದ ‘ಆದಪವರಸಣ’ವನತನ ಬರದ. ಅವನತ ಆರಸಕಗರಡದತದ ಇಪಸತತನಸಲತಕ ಮರದ ತಲರರರಕರರಲಲ ಮದಲನಯವನಸದ ಆದದಲವ ಅರವಸ ವಕಷಭನಸರನ ಕಥಸನಕವನತನ. ಜವನರಲಲ ದಲವರ ಬಗಗ ಶತದದಯಲಲ, ಸಸಧನಯರದ ಆದಶರವನತನ ತಲತಪದ ತಲರರರಕರರತ ಅವರಗ ಪಪಜತರತ. ತಲರರರಕರ ಎರದರ ಬದತಕನತನ ಪವತತ ತಲರರವನಸನಗ ಮಸಡಕಗರಡವನತ. ದಲಹ ಮತತತ ಮನಸತಸಗಳನತನ ಶತಭತಗಗಳಸ ಬಸಳನತನ ಉನನತಗಲರಸಕಗರಡವನತ. ಅರತಹವನ ಬಗಗ ತನನ ಕಸವತವದದರಗ ಪರಪ ಮಗಲತತ ಒಬಬ ಕವ, ಹಲಗಸಗ ಅವನತ ಈ ಕಸವತವನತನ ರಚಸದತದ ಇಬಬಗಯ ಗತರಗಳ ಸಸಧನಗಸಗ. ಅವನಲ ಹಲಳಕಗಳತಳತಸತನ ಇದತವ ಸತಕವಪತಮಲದ ಪತದರ ಇದತವ ಸಮಸತ ಭವತಲಗಲಪತಮದ ಪತದರ ಎನ ನಗೞದ ಆದಪವರಸ ಣದಗಳ ಅಱಱವವದತ ಕಸವತಧಮರಮರ ಧಮರಮತಮರ ಎರದತ. ತನನ ರಚನಯತ ಕವಹಕದಯದ ಜನರಗಗ ಭವತಜನ ಅರದರ ಜವನರಗಗ ಸರತಗಲಷ ತರತತತದ ಎರಬವವದತ ಅವನ ವಶಸಸಸ. ಪರಪನದಲ ಆಯಕಯರದರ, ತನನ ಕಸವತವವ ಹವಹಕದಯದವರಗ ಸರತಗಲಷವವರಟತಮಸಡವವದತ ಮದಲ ಗತರ, ಜವನರಗ ಸರತಗಲಷಕರವಸಗಬಲಕಸದತದಕಕ ಎರಡನಯ ಸಸಸನ. ಏಕರದರ ತನನ ಕಸವತದಲಲ ಓದತಗರತ ಅರಯಬಲಕಸದತದತ ಕಸವತಧಮರವನತನ, ಜಗತಗ ಧಮರವನಗನ. ಆದರ ಈ ಎರಡರ ನಡತವಣ ವತತಸತಸವಲನತ ಎರಬತದನತನ ಕವ ಸಸಷಷಪಡಸತವವದಲಲ. ಆದರ ನಸವವ ಅದನತನ ಅರರವಸಬಲಕಸಗತತತದ; ಇಲಲದದದರ ಕವಯ ಆಶಯವನತನ ತಳಯಲತ ಸಸಧತವಲಲ. ತಲರರರಕರನ ಚರತಯನತನ ಜವನಮತದ ಚಮಕಟತಷ ಮತತತ ಪರಭಸಷಯ ಹನನಲಯಲಲ ನರಗಪಸದದರಗ, ಅದತ ಮತಧಮಸರತಲತವಸಗ ಎಲಲ ಕವಮನಗಲಭಸವದವರಗ ಸರತಗಲಷ ತರಬಲಕತ ಎರಬತದತ ಕವಯ ಆಶಯ. ಹಸಗಸದರ ಕಸವತಧಮರ ಎರದರಲನತ? ಇದಗ ವಸತಖಸತನಕಕ ಬಟಷ ವಚಸರ. ಹಸಗಸಗ ಅದಕಕ ನನನದಲ ಅರರವನತನ ನಲಡ ಮತರದತವರಯಬಲಕತ. ನನನ ಪತಕಸರ, ಬದತಕನ ನಗಗಢಗಳನತನ ವವಯಕತಕ ಅನತಭವದ ಮಗಲಕ ಶಗಲಧಸತವವದಲ ಕಸವತದ 9

ಕಲಸ. ಹಸಗಸಗ ಬದತಕತ ಒರದಡ ಜವನಮತದ ಪಸರರಪರಕ ಕಲಸನಯ ಪತಕಸರ ಹಲಗ ಸಸರರಕವಸಗತತತದ ಎರಬತದನತನ ಹಲಳತವವದರ ಜಗತಗ, ಎಲಲ ಮಸನವರಗಗ ಅನಸಯಸತವರತ ಬದತಕನ ಸಸರರಕತದ ಸಸರಗಪವಲನತ ಎರಬತದನತನ ತನನ ತಳವಳಕ ಮತತತ ಅನತಭವಗಳ ಹನನಲಯಲಲ ಶಗಲಧಸತವವದತ ಈ ರಚನಯ ಹರದರತವ ಕವಯ ಮಗಲ ಆಶಯ. ‘ಆದಪವರಸಣ’ದಲಲ ಮಗರತ ಭಸಗಗಳವ: ನಡತವನದತ ತಲರರರಕರ ಜನಮದ ಕಥಸನಕ; ಅದತ ಜವನಕಲಸನಯರತ ಗಭಸರವತರಣ, ಜನನ, ಪರನಷಕಕಮಣ, ಕಲವಲಜಸನ ಮತತತ ಪರನವಸರಣಗಳರಬ ಐದತ ಹರತಗಳ ಮಗಲಕ (ಇದನತನ ‘ಪರಚಕಲಸತಣ’ಗಳರದತ ಕರಯತತಸತರ) ನರಗಪತವಸಗದದರ; ಮದಲನ ಭಸಗ ಅವನ ಹರದನ ಹತತತ ಜನಮಗಳ ಅರವಸ ಭವಸವಳಯ ಕತ; ಮಗರನಯದತ, ಅವನ ಮತರದನ ಪಲಳಗಯಸದ ಅವನ ಮಕಕಳ ಕತ. ಈ ಮಗಲಕ ಇಡಲ ಕಥಸನಕಕಕ ಒರದತ ಏಕಕಲರದತ ಲಭತವಸಗತತತದ. ಎಲಲವನಗನ ಒಟಸಷರ ಪರಭಸವಸದಸಗ, ಇಲಲನ ಜನಸಮರತರದ ಕತಗಳತ ಒಬಬನಲ ವತಕತಯ ಬಳವಣಗಯ ವವಧ ಹರತಗಳನತನ ಸಗಚಸತತತದ, ಅವನ ಮಕಕಳ ಕತ ಅವನ ವತಕತತಸದ ಮತಗತರದತ ವಲಯದ ಅಭವತಕತಯಸಗತತತದ. ಹಲಗಸಗ ಇದತ ವತಕತತಸವಕಸಸದ ಕತ. ಋಷಭನಸರನಗ ನಲರವಸಗ ಸರಬರಧಸದ ಮದಲರಡತ ಭಸಗಗಳತ ಭಗಲಗನರಸನವನಗನ, ಅವನ ಮಕಕಳಗ ಸರಬರಧಸದ ಮಗರನಯ ಭಸಗವವ ಅಹರಕಸರನರಸನವನಗನ ಸಗಚಸತತತದ ಎರದತ ವಮಶರಕರತ ಈಗಸಗಲಲ ಗತರತತಸದಸದರ. ಅದತ ಸರಯಲ. ವತಕತಯ ವತಕತತಸದ ವಕಸನ ಎರದರ ಭಗಲಗ-ಅಹರಕಸರಗಳನತನ ದಗರಲಕರಸತವವದಲ ಆಗದ. ಹಸಗ ಸರಪಪಣರವಸಗ ಮಸಡತವವದರ ಮಗಲಕವಸಗಯಲ ತಲರರರಕರ ರಲತನವವ ತನನ ಬದತಕನತನ ತಗಳದತ ಪವತತವನಸನಗ ಮಸಡತತತದ. ಕವಯ ಆಶಯವಪ ಇದಲ ಅಗದ: ತಲರರರಕರನ ಬಸಳತ ಎರದರ ಕಲವಲ ಜವನ ಪರಕಲಸನಗ ಅನತಗತಣವಸಗರತವವದತ ಮಸತತವಲಲದ, ಜವನ ಆವರಣವನತನ ಕಳಚದರ ಋಷಭನಸರನ ಬದತಕತ ಒಟಸಷರ ಮನತಷತನ ಬದತಕತ ಸಸರರಕವಸಗತವವದರ ಪರಯನತನ ಸರಕಲತಸತತತದ ಎರಬತದತ. ಇದಲ ಪಸತಯಶತ ಪರಪನ ಮನಸಸನಲಲದದ ಕಸವತಧಮರದ ಸಸರಗಪ. ಜಯವಮರನರಬತವನತ ಮಹಸಬಳ, ಲಲತಸರಗ, ವಜತಜರ, ಆಯರ, ಶತಲಧರದಲವ, ಸತವಧ, ಅಚತತತಲರದತ, ವಜತನಸಭ, ಅಹಮರದತ ಗ ಈ ಜನಮಗಳನತನ ಪಪರವಸ ಹತತನಯ ಜನಮದಲಲ ಆದನಸರ ಹತಟತಷತಸತನ. ಇವರಲಲ ರಸಜರತ, ಚಕತವತರಗಳತ, ಅಷಷಲ ಅಲಲ, ಅವರ ವಸಸ ವವಧ ದಲವಲಗಲಕಗಳಲಲ, ಎಲಲ ಬಗಯ ಭಗಲಗಸತಖಗಳನತನ ಯಥಲಚಚವಸಗ ಸವಯತವವರತ. ಜನಮದರರದ ಜನಮಕಕ ಭಗಲಗಲಸಲಸಯ ತಲವತತಯತ ಕಡಮಗಗಳತಳವ ಪತಕತಯಯ ಮಗಲಕ ಇದರ ಅಶಸಶಸತತಯನಗನ ಅಸಸರರಕತಯನಗನ ಚತತಸತವವದತ ಇಲಲನ ಪರ. ಹಸಗ ನಗಲಡದರ, ತಲರರರಕರನ ಕಥಯತ ಚತತಣಗಗಳತಳವ ಐದತ ಹರತಗಳತ ಎಲಲರ ಬದತಕನಲಗಲ ಇರತವ ಹರತಗಳಲ. ಜಲವ ಗಭರದಲಲ ಸಲರತವವದತ, ಹತಟತಷ, ಒರದತ ಸನನವಲಶದಲಲ ಬದತಕನ ನಶಸರತಯ ಬಗಗ ಬರಬಹತದಸದ ತಳವವ, ವತಕತಯ ಅಸಹಸಯಕತಯ ಪರಜಸನ ಮತತತ ಸಸವವ - ಇವಲಲ ಎಲಲರಗಗ ಇದದದದಲ. ಏರತರಜವಸನದಲಲರತವ ಭಗಲಗಪತಯತ ವಯಸಸಸದರತ ತಸನಸಗ ಕಡಮಯಸಗತವವದತ, ಇರದತಯಗಳ ಪಟತತಸ ಮನಚನತನ ಕಳದತಕಗಳತಳವವದತ ಇವಲಲ ಎಲಲರ ಬದತಕನ ವವಧ ಮಜಲತಗಳಲ. ಆದರ ತಲರರರಕರನ ಸತಸ ದಗಡಡದತ, ಮತತತ ಅರವನ ಹನನಯಲಲ ಅದನತನ ಸಸಧಸಲತ ಪತಯತನಸತವವದತ ಗ ಇದರರದಸಗ ಅದತ ಭನನವಸಗತತತದ. ಹತತತ ಜನಮಗಳಲಲ ಭಗಲಗಲಸಲಸಯತ, ದಗಡಡ ವಚಸರಗಳತ ಕವಯ ಮಲಲ ಬಲಳತವ ಮಗಲಕ ಉರಟಸಗತವ, ತಳವಳಕಯ ಕಸರಣದರದಸಗ ಕಡಮಯಸಗತತತ ಹಗಲಗತವ ಮತತತ ಅದರ ಸಸರಗಪ ಬದಲಸವಣಗಗಳತಳವ ಸಗಕಮತಗಳತ ಪರಪನ ನರಗಪಣಯ ಹವಲವರ‍ಗಳತ. ಇದನತನ ಭಗಲಗನರಸನದ ಪತಕತಯಯ ಮಗರತ ಮಜಲತಗಳನತನ ಪರಶಲಲಸತವ ಮಗಲಕ ತಳಯಬಹತದತ. ಮದಲನಯ ಹರತ ಮಹಸಬಳನದತ: ಅವನ ಭಗಲಗಸಪಲಕಯ ತಲವತತ ಎಷಷರದರ ವಯಸಸಸದರಗ ಅವನ ಲಸರಪಟತ ಕಡಮಯಸಗದ ಪತಮಸಣದತದ. ಅವನ ಅಮಸತತರಲಗಲಬಬನಸದ ಸಸಯರಬತದದ ಎನತನವವನತ ತನನ ರಸಜ ಇಳವಯಸಸನಲಲಯಗ ಹಗರದದದ ಲಸರಪಟತವನತನ ಕರಡತ ಈ ರಲತ ಕಳವಳ-ಅಚಚರಗಳಗಗಳಗಸಗತತಸತನ: ಮತಸತ ಮತತತರತ ತರಳದ ತನನ ಮಗರ ಕರಡಳಕನಗಲ ಕಗಡ ಜಗಲ ಲತದ ಸಡಲದದರ ಒಡಲ ಅಳಳತನಮರ ಕಸಣನಗಲ ಸರತತ ವತಸನಗಲದತಲಕದ ಕತರದರ ಏನಗಣರನಗಲ ಶಕತಕಯರ ಕಸಣನಗಲ ಬಸತಡರ ಮತನನನ ತನನ ಲರಪಳಕಯರ ಮತತರ ಜರಸಜಜರರರ (ಮತದತನದರದ ಮತದದಯಸಗ ಕಪಯದರರತ ಕಸಣತವ ತನನ ಮತಖವನತನ ಕರಡಗ ಅಳತಕನಲಲ! ಜಗಲತತಬದದರತವ ತನನ ಮವಯ ಅಳಳಗಳ ಟಗಳತಳತನವನತನ ಗಮನಸದ ಇರತವನಲಲ! ವತಸನಗಲದತಲಕದರದ ಆದ ಕತರದನತನ ಅವನತ ಕಸಣನಲ! ಶಕತಯತ ಕಡಮಯಸಗರತವವದನತನ ಅನತಭವಸನಲ! ಮತಪಸನರದ ತರತರಸತತತದದರಗ ಲರಪಟತಯನತನ ಮಸತತ ಬಡನಲಲ!) ಮಹಸಬಳನ ಈ ಸಸಮಸನತ ಭಗಲಗಸಪಲಕಯತ ಸಸಲಸ ಉತತಮಗಗರಡತ ಮತರದನ ಲಲತಸರಗನ ಜನಮದಲಲ ಮನತಪತಯಯಸದ ಸಸಯರಪತಭಯಲಲನ ತಲವಸತನತರಕತಯಸಗ ಮಸಪರಡತತತದ. ದಲರಕಸಲ ದಲವಲಗಲಕದಲಲ ಅವಳಗಡನ ಲವರಗಕಸತಖವನತನ ಅನತಭವಸದ ಬಳಕ ಅವನಗ ಸಸಗರಚತತತಯಸಗತವ ಕಸಲ ಸನನಹತವಸಗತತತದ. ಆಗ ಅವನತ ತನನ ಸತಖವವ ಕಗನಗಗಳತಳವವದಲಲ ಎರಬ ಅಳಲನರದ ಈ ರಲತ ಪತಲಸಪಸತತಸತನ: ಸರತಸದ ಅರತವನಯದ ಸತರತಸಮಕತದಗಳ ತಣದತ ಅೞಕಱಱರ ಜಗ 10

ಲದರತರ ಪತತ ಮಯಗಳ ಎರಡಸದಗಡರ ಏನಸತವಪರದಲ ನಗಲೞೞಗಸಡ ಎರಬರತರ ಕಗಡ ನನಗನಡನ ಭಗಲಗಸಲಲಯದ ಕಮಮನ ಎನನರ ಉಯಸ ಅರತಕನರಬ ಬಗತನಲ ಮಸಣಸಲಸಗದಲ ಪಲೞ ಸಸಯರಪತಭಲ (ಸತರತಸತಖದಲಲ ಸರತಗಲಷದ ತತತತತತದಯನತನ ಮತಟಷ ನಮಮ ಮನಸತಸಗಳತ ತಣದತ, ದಲಹಗಳತ ಎರಡಸದರಗ ಪಸತಣ ಒರದಲ ಎರಬ ರಲತಯಲಲ ಅವವ ಒರದರಗಡನಗರದತ ಬಸದತಕಗರಡವ ಎರಬರತ ನನಗನಡನ ಭಗಲಗಸಲತ ಅವಕಸಶವಲಯದ ಯಮನರಬ ಭಗತವವ ನನನನತನ ಎಳದಗಯತತತತರತವಸಗ ನನಗ ಬಡಸಲಸಗದ ಸಸಯರಪತಭಲ!) ಅವನರತಯಲ ಅವನ ನಲಲ ಸಸಯರಪತಭ ಅವನ ಬಗಗ ಇಟಷರತವ ಪತಲತಯಗ. ಲಲತಸರಗ-ಸಸಯರಪತಭಯರ ಅನತರಸಗ ಎಷತಷ ತಲವತವರದರ ಅದತ ಮತರದನ ಜನಮದಲಲಯಗ ಮತರದತವರಯತತತದ. ಬಲರ ಬಲರ ಕಡಗಳಲಲ ಅವರತ ವಜತಜರಘ ಮತತತ ಶತಲಮತಯರಸಗ ಹತಟತಷತಸತರ. ಪಸತಪತವಯಸಕರಸಗತತಸತರ. ಆದರ ಅವರಬಬರನಗನ ಹರದನ ಜನಮದ ನನಪವ ಕಸಡತತತದ. ಶತಲಮತ ತನನ ಪಪವರಜನಮದ ನನಪನರದಲಲ ವಜತಜರಘನ ಚತತವನತನ ಬರಯತತಸತಳ, ಅದರರದಸಗ ಅವರಬಬರಗ ಮತತ ಒರದಸಗತವರತಸಗತತತದ. ಆ ಬಳಕ ಅವರಬಬರಗ ಗಸಢ ಪತಲಮದರದ ಕಲಕಸಲ ಬಸಳತತಸತರ. ಒರದತ ರಸತತ ಅವರ ಮಲಗತವ ಮನಯನತನ ಸದದಪಡಸದ ಸಲವಕನತ ಕಕಷಸಣಗತರತವನ ಧಗಪವನತನ ಕರಡದಲಲ ಹಸಕ ಗವಸಕಯನತನ ತರಯತವವದನತನ ಮರತತ ಹಗಲಗತತಸತನ. ಗರಡಹರಡರಬಬರಗ ಒಳಬರದತ ಅಪಸಕಗರಡತ ಮಲಗತತಸತರ. ಒಳಗ ಕಕಷಗಣಲರಗನರತ ಅಗರತವನ ಹಗಗ ಎಲಲಡ ಆವರಸ ಅವರಬಬರಗ ನದಸತಪರವಶರಸಗರತವಸಗ ಉಸರತಕಟಷ ಅಪಸಕಗರಡರತವರತಯಲ ಸಸಯತತಸತರ. ಆ ದಕಶತವನತನ ಕವ ಹಲಗ ವಣರಸ ಉದಗರಸತತಸತನ: ಬಡದ ಪಪಗ ಸತತತ ತಗಲಳರ ಸಡಲಸದಸ ಪಸತಣವಲಲಭರ ಪಸತಣಮರ ಅರದತ ಒಡಗಳದರ ಓಪರ ಓಪರಗಳ ಒಡಸಸಯಲ ಪಡದರ ಇನನವಲರ ಸಯತಸ ಒಳವಲ (ದಟಷವಸಗ ಅಗರತವನ ಹಗಗ ಅವರಸ ಆ ಪಸತಣವಲಲಭರತ ಜಗತಗ ಅಪವಸಗಯಲಲಯಲ ಸತತರತ. ಅದಕಕರತ ಪವಣತವನನಲನದ!) ಮದಲತ ಕಲವಲ ಲವರಗಕ ಅಪಲಕಯಸಗದತದದತ ಜನಸಮರತರದಲಲ ಕತಮಲಣ ಅನತರಸಗವಸಗ ಗಸಢ ಪತಲಮವಸಗ ಮಸಪರಟಷದ. ಹಲಗ ಭವಸವಳಯತ ಮತರದತವರದತ ಹತತನಯ ಜನಮದಲಲ ಈ ರಲತನ ನಸಭರಸಜ-ಮರತತಸದಲವಯರ ಮಗ ಆದನಸರ ಅರವಸ ಋಷಭನಸಗ ಜನಮ ತಳಯತತತದ. ಇದತ ಎಲಲರರತಹ ಮನತಷತ ಜನಮವಲ, ಹಗರಗ ನಗಲಡಲತ. ಆದರ ಒಳಗ ಪಕಸತಯನತನ ಪಡದರತಹತದತ. ಈ ಜನಮದಲಲಯಗ ಅವನತ ಯಥಸಪತಕಸರವಲ ಬಳಯತತಸತನ. ಅವನಗ ಯಮವನಗಲದಯವಸಗತತತದ, ಮಗನಗ ಮದತವ ಮಸಡತವ ಅಪಲಕ ತರದತಸಯಗಳಗ. ಅವನತನ ಕಗಡಸಕಗರಡತ ತರದ ಹಲಗ ಕಲಳಕಗಳತಳತಸತನ: ಶಸರತಸತಸಮ ಮದತವ ನಲ ನಲರ ಇರತನನ ಗಕಹಸಸಧಮರದರದರ ನಲನರ ತರತ ಸಲ ನಗೞದ ಜಗತಲ ಸರತತ ನಲ ನನನ ಧಮರಸರತತ ನಲತಗರ (ಶಸರತಸತಮನಲ ಮದತವಯಸಗತ. ನನನ ಹಸಗ ನಲನಗ ಗಕಹಸಸಧಮರವನತನ ಅನತಸರಸದರ ಜಗತತಗಗ ಸರತತಯತ ನಲತಲತತದ, ನನಗಗ ಧಮರಸರತತಯಗ ನಲತಲತತದ). ಅದಕಕನತಗತಣವಸಗ ಆದನಸರ ಮದತವಯಸಗತತಸತನ. ಈಗ ಅವನಲಲ ಭಗಲಗಸಪಲಕಯಗ ಇಲಲ, ಅನತರಸಗವಪ ಇಲಲ, ಅವನತ ಮದತವಯಸಗತವವದತ ಗಕಹಸಸಧಮರಪಸಲನಗಸಗ ಮಸತತ. ಮತರದ ಅವನತ ಅರಮನಯಲಲ ನಡಯತವ ನಲಲಸರಜನ ಎರಬತವವಳ ನಕತತವನತನ ನಗಲಡತತತರತವಸಗ, ಅವಳತ ನತರಸತತತಲಲ ಬದತದ ಸಸಯತತಸತಳ, ಇರದತ ರಸಭರಗವಸಗದರಲರದತ ಯಸರಗಗ ತಳಯದರತ ಅವಳರತಯಲ ಮತಗತಬಬಳನತನ ಕಣಸಧರದಲಲ ಸಕರಷಸ ನಕತತ ಮತರದತವರಯತವರತ ಮಸಡತತಸತನ. ಈ ಬದಲತ ಬಲರಸರಗಗ ತಳಯದದದರಗ ಆದನಸರನ ಸಗಕಮತಯರದ ಅವನ ಅರವಗ ಬರದತ, ಅವನ ಪಕಸ ಜಲವದಲಲ ಮಡತಗಟಷದದ ವವರಸಗತಪರತಯತ ಹಗರಬರಲತ ನಪವಸಗತತತದ. ಅವನತ ದಲಕ ವಹಸ ತಪಸಸಗ ತರಳತತಸತನ. ಹಲಗ ಜನಸಮರತರಗಳ ಚತತಣದ ಮಗಲಕ ಭಗಲಗನರಸನವನತನ ನರಗಪಸತವ ಕವಯತ ಮತರದ ಅವನ ಮಕಕಳಲ ಆದ ಭರತ ಮತತತ ಬಸಹತಬಲಗಳತ ರಸಜತಕಸಕಗ ಹಗಲರಸಡತವ ಪತಸರಗವನತನ ಚತತಸತವ ಮಗಲಕ ಅಹರಕಸರದ ಎರಡತ ಮಗತಗಲತಗಳನತನ ನಮಮ ಮತರದಡತತಸತನ. ಹರಯನರಬ ಕಸರಣದರದ ಚಕತವತರಯಸದ ಅಣಣ ಭರತನ ದಬಸಬಳಕಯನತನ ತಮಮ ಬಸಹತಬಲ ಪತತಭಟಸ ಅವನಗಡನ ಯತದದಕಕ ನಲತಲತಸತನ. ತಳವಳಕಸಸರತ ಅವರಗ ಸಸಮಸನತ ಯತದದವನತನ ಬಟತಷ ಪರಸಸರ ಬಲಪತದಶರನಕಕ ಏಪಸರಟತ ಮಸಡತತಸತರ. ದಕರಷಯತದದ, ಜಲಯತದದ ಮತತತ ಮತರಷಯತದದ - ಈ ಮಗರರಲಲಯಗ ಹಚತಚ ಎತತರವಸಗದದ ತಮಮ ಬಸಹತಬಲ ಅಣಣನನತನ ಮಣಸತತಸತನ. ತಲವತ ಅವಮಸನ, ಆಕಗತಲಶಗಳರದ ಕಗಡದ ಭರತ ತಮಮನನತನ ಕಗಲಲಲತ ಸದದನಸಗತತಸತನನಲ ಇಡಲ ಬಳವಣಗಯತ ಬಸಹತಬಲಯಲಲ 11

ಐಹಕತಯ ಬಗಗ ತಲವತ ಜಹಸಸ ತಳಯತವರತ ಮಸಡತತತದ. ತಸನತ ಯತದದದಲಲ ಗದದ ರಸಜತವನತನ ಅಣಣನಗಲ ಕಗಟತಷ ಹಲಳತವ ಮಸತತಗಳವವ: ನಲಸತಗ ನನನ ವಕದಗಳ ನಶಚಳರ ಈ ಭಟಖಡಗಮರಡಲಗಲ ತಸಲವನ ವಭತಮಭತಮರಯಪಸ ಮನಗಲಹರ ರಸಜತಲಕಮ ಭಗ ವಲಯಮರ ಅಯತನತತತದತಮರ ಆರ ನನಗತತರ ಇದಲವವದಣಣ ನಲನ ಒಲದ ಲತಸರಗಗರ ಧರಗರ ಆಟಸದರದತ ನಗೞೞತ ಮಸಸದಲ (ಸವನಕರ ಖಡಗಸಮಗಹವರಬ ಸರಗಲವರದಲಲ ಸತಳದಸಡತವ ದತರಬಯರತಹ ರಸಜತಲಕಮಯತ ನನನ ಎದಯಲಲಯಲ ಶಸಶಸತವಸಗ ನಲಸಲ. ಇದರರದ ಏನಸದಲತತ! ಅಲಲದ, ಅಣಣನಸದ ನಲನತ ಒಲದ ಹಣಣಗಸಗಲಲ ಮಣಣಗಸಗಲಲ ಆಸಪಟಷರ ನನಗ ಕಟಷ ಹಸರತ ಬಸರದಲ). ಆ ಬಳಕ ಅವನತ ತಪಸಸಗ ತರಳತತಸತನ. ಭರತ ಚಕತವತರಯಸಗ ಮತರದತವರದರಗ ಕತಮಲಣ ಅವನಗ ಪಕಸಗಗಳತಳತಸತನ. ಈ ಅಣಣತಮಮದರ ಮಗಲಕ ಕವ ಅಹರಕಸರದ ಎರಡತ ಮಗತಗಲತಗಳ ಪರಚಯ ಮಸಡಸತತತದಸದನ. ಇಬಬರಗ ಒಬಬನ ಮಕಕಳತ. ಭರತನ ಅಹರಕಸರದ ಸಸರಗಪವವ ಮಕಕವರನನಲಲ ಗದತದ ತನನ ಹರಮಯನತನ ಸಸಸಪಸಬಲಕಲರಬ ಬಗಯದಸದದರ, ಬಸಹತಬಲಯದತ ಯಸರಗಗ ಬಸಗನರಬ ಸಸಸಭಮಸನಸಸರಗಪದತದ. ಒರದತ ಎಲಲರ ಮಲಲ ತನನ ಅಧಕಸರವನತನ ಸಸಸಪಸತವ ಬಗಯದಸದರ, ಮತಗತರದತ ತನನತನವನತನ ಬಲಗಗಡದ ಎಲಲರಗರತ ತಸನತ ಭನನ ಎರಬತದನತನ ತಗಲರಸತವವದತ. ಎರಡಗ ಒರದಲ ಭಸವನಯ ಮಗಗಲತಗಳತ. ಅಲಲದ ಇವರಬಬರಗ ಆದನಸರನ ಮಕಕಳತ, ಅರದರ ಅವನರದಸದವರತ, ಅರದರ ಅವನತನದ ಹಗರರಗಪಗಳತ. ಹಲಗ ‘ ಆದಪವರಸಣ’ವನತನ ಒರದತ ರಲತನದ ಮಹಸಪಯಣ ಎರದತ ಪರಭಸವಸದರ, ಒರದಡ ತನನ ಸತಖದಲಲ ಕಲರದತಲಕಕತವಸಗತವ ಭಗಲಗಸಕಸರಕ, ಮತಗತರದಡ ತನನ ಹರಮಯ ಭಸವನಯ ಅಹರಕಸರ - ಇವರಡಗ ಅದಲ ರಲತನದದಲ. ಪಸತಯಶತ ಆ ಕಸರಣಕಸಕಗಯಲ ಕವ ಆದನಸರ ಕಲವಲಜಸನವನತನ ಪಡದತ ಕಗನಗ ಪರನವಸರಣ ಹಗರದತವ ಸನನವಲಶವನತನ ಭರತ-ಬಸಹತಬಲಗಳ ಯತದದದ ನರತರವಲ ಚತತಸತವವದತ. ಭಗಲಗ-ಅಹರಕಸರಗಳಗ ಬಲರ ಬಲರಯಲಲ, ಒರದಲ ಸಸಕಲರದತತ ಆಲಗಲಚನಯ ಎರಡತ ಮಗತಗಲಗಳತ; ಎರಡರಲಲಯಗ ತಸನಲ ಕಲರದತ, ಅನತವನತನ ಕಡಗಣಸ ತನನ ಬಗಗ ಮಸತತ, ತನನ ಸತಖವನತನ ಮಸತತ, ತನನ ಶತಲಷಷತಯನತನ ಮಸತತ ಆಲಗಲಚಸತವ ಪರ. ತಲರರರಕರತಸ ಪಸತಪತವಸಗಬಲಕಸದರ ಇವರಡಗ ಸರಪಪಣರವಸಗ ಇಲಲವಸಗಬಲಕತ. ಪರಪನ ವಷಯದಲಲ ನಸವವ ಒರದರಶವನತನ ಗಮನಸಬಲಕತ, ಅರವಸ ಇದತ ಜವನ ಮನಗಲಭಸವವಪ ಇದದಲತತ. ಅವನತ ಭಗಲಗ, ಎರದರ ಲವರಗಕತಯನತನ ಸರಪಪಣರವಸಗ ನರಸಕರಸತವವದಲಲ. ‘ಆದಪವರಸಣ’ವನತನ ಬರದಸಗ ಪರಪನಗ ಮಗವತಗತರಬತತತ-ನಲವತತತ ವಷರಗಳತ, ಅರದರ ಎಲಲ ರವತನತಗಳಗ ತಮಮ ಉಚಸಚಕಯಸಸತಯಲಲರತವ ವಯಸತಸ. ಈ ಕಸವತದ ಆರರಭದಲಲ ಪರಪ ತನನ ರಗಪದ ಬಗಗ, ರಸಕತಯ ಬಗಗ ದಲಘರವಸಗ ಹಲಳಕಗಳತಳತಸತನ. ಮತರದ ಅವನತ ಬರದ ಅವನ ಪತಕಸರ ‘ವಕತಮಸಜತರನ ವಜಯ’ದಲಲಯರತಗ ಕಸವತದ ಆರರಭದಲಲನ ಪಸತರರನಯಲಲಯಗ, ಕಗನಯ ಫಲಶತತತಯಲಲಯಗ ಅವನತ ಅಪಲಕಸತವವದತ ಮಕಕಲಲದರ ಜಗತಗ ಭಗಲಗವನನಲ. ಕಸವತದ ಆರರಭದಲಲ ಅವನತ ಪಸತಥರಸತವವದತ ಐವರತ ದಲವತಗಳನತನ, ಅವರಲಲ ಒಬಬನರದರ ಸಹಜ ಮನಗಲಜ, ಅವನನತನ ಕವ ಕಲಳಕಗಳತಳವವದತ “ಸಹಜಮನಗಲಜನಗಲಜನಮಗಲಗ ವಚತತ ರತಗಲತಸವರಗಳರ” ಎರದತ. ಹಸಗಯಲ ಕಸವತದ ಕಗನಯ ಫಲಶತತತಯ ಪದತದಲಲ ‘ ಲಗಲಕಪಪಜತವಸದ’ ಭಸರತವನತನ ಓದದವರಗ, ಕಲಳದವರಗ, ಬರದವರಗ ಅವನ ಪತಕಸರ ಸಕತಕವ ಫಲಗಳರದರ “ಧಕತ ತತರಷ ಪವರಷ ವಭವರ ಸಮಭಸಗತರ ಇಷಸಷರಗನಸಸತರತರ ಕಸರತ ಅಗತರತ ಶಸರತ ವಭವರ ಭದತರ ಶತಭರ ಮರಗಳರ”. ಹಸಗಸಗ ಪರಪನ ದಕರಷಕಗಲನ ಅನತಭವಸತವ ಮದಲಲ ಐಹಕತಯನತನ ನರಸಕರಸತವರರದಸಗರದ, ಅವವಗಳನತನ ಆರಗಲಗತಕರವಸಗ ಅನತಭವಸತತತ ಕತಮಲಣ ಅವವಗಳನನಲ ಹರಯ ಆದಶರಗಳಸಗ ಮಸಪರಡಸಕಗಳಬಲಕತ, ಇಹವಲ ಪರವಸಗ ಅರಳಬಲಕತ ಎರಬತದತ. ಇದಲ ಕವಯ ಕಸವತವವ ಕರಡತಕಗರಡ ‘ಕಸವತಧಮರ’ ಇದಲ ಅನನಸತತತದ. ಆಧತನಕ ಮನಗಲವಜಸನದ ಕಲವವ ಪರಕಲಸನಗಳಗ ಇವಕಕ ಸರವಸದಯಸಗವ ಎರದತ ನನನ ಭಸವನ. ನನನ ಸಲಮತ ತಳವಳಕಯಲಲ ವತಕತತಸದ ಎರಡತ ಪತಮತಖ ಅರಶಗಳತ ಮಗಲಕಸಮ (libido) ಮತತತ ಅಹರಕಸರ (ego) - ಇವವಗಳತ. ಸಗಮರಡ ಫಸತಯಡ ಪತಕಸರ ಆ ಮಗಲಕಸಮವವ ಬದತಕನ ಮಗಲ ಶಕತ, ಆದರ ಅವನಲ sublimation ಎರಬ ಪರಕಲಸನಯ ಮಗಲಕ ಅದತ ಉದಸತತಗಗಳತಳವ ಪರಯನತನ ಪತತಪಸದಸತತಸತನ. ಯಗರಗ ಲಬಡಗ ಎರಬತದತ ಮಸನವನ ಸಕಜನಶಕತಯರದತ ಹಲಳತತಸತನ, ಅದರರದಲಲ ಕಲ, ಸಸಹತತ ಮತರತಸದವವ ಹಗಮತಮವವದತ. ಹಲಗಸಗ ಆಧತನಕ ಪರಭಸಷಯ ದಕರಷಯರದಲಗ ಕಆದಪವರಸಣಕವನತನ ಅರರವಸಕಗಳತಳವವದತ ಅನತಕಗಲ. ಮತಕತ, ತಲರರರಕರತಸ, ಪತಪತತ - ಇವನನಲಲ ಕರಡವರಸರತ? ಹರದಯಲ ಹಲಳದರತ ನಸವವ ಹಗರಡತವ ಆಲಗಲಚನಯ ನಲಯಲ ನಮಮ ನಲವನ ಸಸರಗಪವನತನ ನಧರರಸತವವದತ. ಬದತಕನ ಗತರಯನತನ ಬಲರ ಬಲರಯವರತ ವಭನನವಸಗ ಪರಭಸವಸಲತ ಕಸರಣ ಅವರ ಆಲಗಲಚನಯ ವಭನನ ನಲಗಳತ. ಅವವಗಳಲಲ ಯಸವವದತ ಸಮಪರಕವಪಲ ಯಸರಗ ಗಗತತತ? ಸಸಕಲರದತತವಸದ ಪತಜಯತ ಸತತತಲಗ ಹರಡಕಗರಡಸಗ ಉರಟಸಗತವ ಅನತಭವವಲ ಬಲರ. ತನನ ರವತನತವನತನ ಸವರಹತಕಸಕಗ ಬಳಸದಸಗ ಉರಟಸಗತವ ಕಕತಕಕತತ ಭಸವನಯಲ ಬಲರ. ಇರರ ಕಕತಕಕತತತಯನತನ ಅನತಭವಸತವ ಕಣವವ ಬದತಕನ ಸಸರರಕ ಕಣ. ಬದತಕನತದದಕಗಕ ಇದಲ ಬಗಯಲಲ ಮತನನಡಯತವವದತ ಪಸತಯಶತ ಬದತಕನ ಸಸರರಕತವಲನಗಲ.

12

*******

ಪರಪ ಹಸಗಗ ರಸಜತಸ ನಮಮ ಚರಪಪ ಕವಗಳಲಲರಗ ಬರದ ಕಸವತಗಳತ ರಸಜಸರಬರಧಯಸದ ಕತಗಳನಗನಳಗಗರಡವಲ ಆಗವ. ಇದಕಕ ಕಸರಣ ಅವರಲಲ ಬಹತತಲಕ ಮರದ ರಸಜಸಶತಯದಲಲದದವರತ ಎರಬತದತ ಮಸತತವಲ ಆಗರದ ಅವರ ಕಸಲವವ ‘ ರಸಜಸ ಪತತತಕ ದಲವತಸ’ ಅರವಸ ‘ ನಸ ವಷತಣತ ಪಕಥವಲಪತತ’ ಎರಬ ಅಚಲ ನರಬಕ ಹಗತತರತಹತದತ. ಜನಸಸಮಸನತರಲಲ ಮಸತತವಲಲದ ಬತದದಜಲವ ವಗರದಲಲಯಗ ಈ ನರಬಕಯತತತ. ಹಸಗ ನಗಲಡದರ ಈ ನರಬಕಯನತನ ಬತತ ಬಳದವರತ ಬತದದಜಲವವಗರದವರಲ. ಕನನಡದ ಎಲಲ ಚರಪಪ ಕವಗಳಗಗ, ಅದರಲಗಲ ಮದಲ ಧಸರಯಸದ ಜವನ ಕವಗಳಗ ಪರಪನಲ ‘ಆಶತಯದಸತ-ಕಥಸನಸಯಕ ಸಮಲಕರಣ’ದ ಕಸವಸತದಶರವನತನ ಒದಗಸದವನತ. ತನನ ಕಸಲದ ರಸಜದವವತಸದ ನರಬಕ ವವಯಕತಕವಸಗ ಪರಪನಲಲಯಗ ತತರಬಕಗರಡತತತ. ವವಯಕತಕವಸಗ ಎರದರ ವತಕತಯಸಗ ಅವನನತನ ರಗಪಸದದ ಗತಣಗಳಲಲ ಈ ನರಬಕಯಗ ಸಲರತತತ ಎರದರರ. ಅರಕಲಸರಯ ಬಗಗ ಅವನಗ ಸರಪಕರ ಯಸವ ರಲತಯರದಲಲ ಬರದರಲ, ಅವನತ ತನಗ ಗಮರವಸಹರನಸಗಲತ ಪತಮತಖ ಕಸರಣ ರಸಜನಸಗದತದದತ ಎರಬತದತ. ಒರದಡ ಜವನಧಮರದ ಪರರಪರಯಲಲಯಲ ಇದದ ರಸಜತಸದ ಬಗಗನ ಅನನತ ಗಮರವ, ಮತಗತರದಡ ತನನ ಕಸಲದ ಗಸಳಯಲಲದದ ರಸಜಭಕತ ಇವವಗಳತ ಪರಪನ ವತಕತತಸದ ಭಸಗವಸಗ ತನನ ಕಸವತದಲಲವನತ ರಸಜತಸಕಕ ಅಪಸರ ಗಮರವವನತನ ತಗಲರಸಲತ ಕಸರಣವಸಗವ. ಅರದರ ಅವನತ ಬಳಗದ ‘ಜನಸಗಮ’ ಹಸಗಗ ‘ ಲಮಕಕ’ಗಳರಡಲಲಯಗ ರಸಜತಸವವ ವಜಕರಭಸತವರತ ಮಸಡತವವದತ ಅವನ ಧತಲಯವಲ ಆಯತಗಲ ಏನಗಲ. ಹಲಗಸಗ ಪರಪನಗಗ ರಸಜತಸಕಗಕ ಎಲಲಲಲದ ನರಟತ. ಪರಪನ ಎರಡಗ ಕಸವತಗಳತ ರಸಜರನತನ ಕತರತವವ. ಪರಪನ ಮದಲ ಕಸವತವಸದ ‘ಆದಪವರಸಣ’ವವ ಮದಲನಯ ತಲರರರಕರನ ಚರತ. ಜವನಪರರಪರಯ ಪತಕಸರ ಎಲಲ ತಲರರರಕರರಗ ರಸಜರತಗಳಲ, ಮದಲನಯ ತಲರರರಕರನಗ ಇದಕಕ ಹಗರತಲಲ. ಜಗತಗ ‘ ಭವಸವಳ’ಯಲಲ ಚತತತವಸಗರತವ ಹರದನ ಜನಮಗಳಲಲದರಲಲಯಗ ಅವನತ ರಸಜನಸಗದದವನನತ. ಇನತನ ಎರಡನಯ ಕಸವತ ‘ವಕತಮಸಜತರನ ವಜಯರ’ನಲಲ ತನನ ಆಶತಯದಸತ ರಸಜನನತನ ಕಥಸನಸಯಕನಸದ ಅಜತರನನಗಡನ ಸಮಲಕರಸ ಅವನಗ ಅರದವವತಸವನತನ ಒದಗಸದವನತ. ಇದರರದ ಉಭಯತತರಗಗ ಲಸಭವಸಯತತ. ಮದಲತ ‘ ಆದಪವರಸಣ’ದ ಕಡ ಗಮನ ಹರಸಗಲಣ. ಆದ ತಲರರರಕರನ ಕಸಲಕಕ ಇದತದದತ ಮಗರಲ ವಣರಗಳತ: ಕತತಯ, ವವಶತ ಹಸಗಗ ಶಗದತ. ಈ ಅನತಕತಮದಲಲ ಕತತಯನಲ ಅತತರತ ಶತಲಷಷ; ಹಸಗಸಗಯಲ ತಲರರರಕರರಲಲ ಕತತಯರತ ಅಥಸರತ ರಸಜರತ. ಅವನಗರತ ಮತರರ ಈ ತತವಣರಗಳಲಲನ ಕತರವತಗಳ ಹಸಗಗ ಕಗಳತಕಗಡತಗಗಳ ವಷಯದಲಲ ಗಗರದಲವತತರದತ ಕಸಣತತತದ; ಹಲಗಸಗ ಪವರತದಲವನತ ಈ ಮಗರಗ ವಣರಗಳವರಗ ನದರಷಷ ಕಲಸಗಳನತನ ನಯಮಸದ. ಅಲಲದ “ ವಣರಸರಕರಮಸಗಲಲಯದ ತಮಮ ತಮಮ ಜಸತಗಳಗಳ ನಣತಸಮರ ಕಗಳಗಕಡಯತಮರ ನಯಲಜಸ”ದನರತ. ಇದರರದ ವಣರಗಳತ ತಮಮ ಶತದದತಯನತನ ಕಸಪಸಡಕಗಳಳಲತ ಸಸಧತವಸಗಲ ಎರಬತದತ ಅವನ ಉದದಲಶವಸಗದದರಬಲಕತ. ಆನರತರದಲಲ “ ಫಳಕತಸತಮಪತವಸಳಹರತಸರಕತರ ರಸಜಯಳಲಲ ಜಲವಸರಕತಳಮಳವಲಲದತರಟತ” ಎರಬ ಪತಜಯನತನ ತಗಲರಸದ ಜನರನತನ ಬಸತಹಮಣ ಎರಬ ಹಗಸ ವಣರದರದ ಗತರತತಸದವನತ ಭರತ ಚಕತವತರ. ಆದರ ಈ ಬಸತಹಮಣ ವಣರದವರತ ಧರಯಳ ಧಮಸರರರದರ ನಲರ ಸಕಜಯಸ ನಗೞಱದಲ ವಪತಸರತಸನದಗರದಸ ಚರಣರ ನಲನರದ ಪಸರಗರ ಕಕತಯತಗದಗಳ ದಲ ಸಲತಗಮನನತತ ನಷಸಷ ಚರಣರ ಸನಸಮಗರದಗಳ ಮಚಚರಸ ಕಲಯತಗಸಭತಣರದಗಳ ದತವತಲಗಲಭಸ ತತರರತನಸಮಗಗಲರಪದಲಶಗಲದತತ ಮತಗಳತ ಕಗತರಪಸರ ದಸಜನಮರ ಎರದತ ಆದತಲರರರಕರನತ ಭವಷತ ನತಡದ. ಹಲಗಸಗ ವಣರಗಳಲಲಲಲ ಕತತಯವಲ ಶತಲಷಷ, ಅದರದಗ ಕಡದತ ಎರಬ ವಶಸಸಸವದ. ಜವನರತ ಮಗಲತತ ದಲವರಲಲ ನರಬಕಯಲಲದವರತ; ಹಸಗಸಗ ರಸಜರ ದವವತಸದ ಪರಕಲಸನ ಅವರಲಲಲಲ. ಆದರ ತಲರರರಕರರಲಲ ರಸಜ(ಕತತಯ)ರತ; ಹಲಗಸಗ ರಸಜರಲಲ ತಲರರರಕರಸರಶವದಯರಬ ಭಸವನ ಜವನರಲಲದದರಬಹತದತ. ಆದ ತಲರರರಕರ ಚರತಯಲಲ ವವರಸಗತಭರದರದ ರಸಜರತ ತಮಮ ಸಸಸನವನತನ ತರವವಗಗಳಸತವ ಪತಸರಗಗಳವ. ಆದರ ಬಸಲತದರದಲಲ ರಸಜತಸದ ಬಗಗನ ನರಸನ ಎಲಲಯಗ ಕಸಣಸತವವದಲಲ. ಪವರತದಲವನತ “ಅಱತವತತತಮಗಱತ ಲಕಕ ಪವಬಬರ ರಸಜತಕಸಲರ ಸಲ” ರಸಜತಭಸರ ಮಸಡದನರತ. ತಸನತ ರಸಜತತಸತಗ ಮಸಡ ಜವನದಲಕಯನತನ ಪಡಯತವ ಸರದಭರದಲಲ “ ವಕಷಭನಸರರ ಭರತ ರಸಜನರ ಬರಸ ರಸಜಸತಭಷಲಕರಗಯತದ ಬಸಹತಬಲಗರ ಯತವರಸಜ ಪದವಯರ 13

ದಯಗಯದಯಲಧಸತ ಪಮದನಪವರಸಧಪತತದಗಳವರರತಮರ ನಱಱಸ ಉೞಱದಪತತವಗರಕಕಲಲಮಳಸತಳ ವಭಸಗಮಮರ ಪಚತಚಕಗಟತಷ” ಹಗಲದನರತ. ಅರದರ ವವರಸಗತ ವವಯಕತಕವಸದದತದ; ಅದನತನ ಮಕಕವರಲಲ ನರಲಕಸದ ತನನ ದಲಕಸಸಮಯದಲಲಯಗ ಆಸತಯನತನ ಎಚಚರಕಯರದ ವಭಸಗ ಮಸಡಕಗಡತವ ವಸತವಹಸರಕತಯನನಲಲ ಪತದಶರಸತತಸತನ. ಹಲಗಸಗ ರಸಜತಸ ತನನಲಲಯಲ ತಸತಜತವಲನಲಲ, ವವರಸಗತವಲಲದ ಅದನತನ ಬಡಬಲಕಸದದಲಲ ಎರಬತದತ ವಸತಪಕವಸದ ಜವನ ನರಬಕ. ಪರಪನಗ ತನನ ಆಶತಯದಸತನ ಜಗತಗದದ ಸರಬರಧ ಅನನತವಸದತದತ; ಜಗತಗ ಅವನ ಮಲಲ ಪತಭಸವ ಬಲರತವರತಹತದತ. ಎಷಷರದರ, ರಸಜ ತನಗ ಬರತದತ ನಲಡತವ ಬದಲತ ತಸನಲ ತನನ ಬರತದನತನ ರಸಜನಗ ಅಳವಡತವರತ ಮಸಡತವಷತಷ ಅವನತ ಪತಭಸವಶಸಲಯಸಗದದ. ‘ಆದಪವರಸಣ’ದ ರಚನಯ ಕಸಲಕಕ ಪರಪ ರಸಜಸಶತಯದಲಲರಲಲಲವನಸತತತದ. ಇದದದದರ ಅದರ ಪತಸಸತಪ ಆ ಕಸವತದಲಲರತತತತತತ. ‘ಆದಪವರಸಣ’ದ ಮದಲ ಆಶಸಸಸದ ಇಪಸತತಲಳನಯ ಪದತವನತನ ನಗಲಡ: ಇದತ ನಚಚರ ಪಪಸತಣರವರಬಗಲತಗರಭಲರರ ಕವತಸರ ಜಗ ಕಕದಱಱರದರ ಕವತಸಗತಣಸಣರವನಳಸಲಗಲಕವಕವಖಸತತನ ಭತತದಯಪಸತಪತಮತತಮತತತಮಯಶರ ಸರಸಸರದಗಳಸಸರಮ ಪವಸದಱಱರ ಧಮರಮರ ನಮಚತರವವದಱಱರ ಸರಸಸರ ಸಸರಗಲದಯರ ತನನ ಕವತಸವವ ಅಣರವದರತ ‘ ನಚಚರ ಪಪಸತಸ’ದತದತರರದ ತಸನತ ‘ ಕವತಸಗತಣಸಣರವ’ ಎರದತ ಕವ ಹಲಳಕಗಳತಳತಸತನ ಪರಪ. ಅರದರ ರಸಜಸಶತಯಕಕ ಬರತವ ಮತರರಯಲ ಅವನಗ ಈ ಬರತದತ ಇತತತ. ಇದತ ಬಲರ ಯಸರಸದರಗ ಕಗಟಷ ಬರತದಸಗರದ ತನನನತನ ತಸನತ ವಶಲರಸಕಗರಡ ರಲತಯಸಗದದರತ ಕಸಣತತತದ. ಏಕರದರ ಅವನತ ಆಗ ರಸಜಸಶತಯದಲಲ, ಅರವಸ ಇನಸನವವದಲ ಆಶತಯದಲಲ ಇರಲಲಲ; ಹಸಗಗ ಅವನನಗನ ಏನನಗನ ಬರದಲ ಇರಲಲಲ. ಹಲಗಸಗ ಇದತ ಸಸಯರವಣರನ ಎರದತ ಭಸವಸಬಹತದತ. ಈಗ ‘ವಕತಮಸಜತರನ ವಜಯರ’ನಲಲ ಕಸಣಬರತವ ರಸಜತಸ ಸರಬರಧಲ ಅರಶಗಳನತನ ಗಮನಸಬಹತದತ. ಮದಲ ಆಶಸಸಸದ ಹತತನಯ ಪದತವನತನ ನಗಲಡಗಲಣ: ಕವಗಳ ನಸಮಧಸರಕ ನರಸಧಪರಗಲಳಯಳಲತನಗಳಳದರ ಕವ ನಕಪನಲತನಗಳಳದನನಲ ದಗರಯಲತತ ನಗೞೞತವತತ ಸ ತಕವಗಳ ಷಗಲಡಶಸವನಪರಗಲಳಯಳರ ಕವತಸ ಗತಣಸಣರವರ ಕವತಯಳಗಗಳರ ಗತಣದಗಳಗಗಳಮಲಲಯತಮಲ ಗತಣಸಣರವರ ತಸನತ ಕವಗಳ ಹಸರತಮಸತತದವನಲಲ, ಅರಕಲಸರ ನರಸಧಪ ಎರಬ ಹಸರತ ಮಸತತ ಪಡದವನಲಲ; ತಸನತ ‘ಕವತಸಗತಣಸಣರವ’ ಈತ ‘ಗತಣಸಣರವ’. ಅರದರ ರಸಜಸಶತಯಕಕ ಬರತವ ಮತರರ ತನನನತನ ಬಣಣಸಕಗರಡದದರತಯಲ ತನನ ಆಶತಯದಸತನನಗನ ಕರದ. ಅರದರ ಅರಕಲಸರಯ ಈ ವಶಲಷಣ ಕವ ಇತತತದತ; ಅದಗ ತನನದರರತಯಲ ಇರತವರರದತ. ಎರದರ ತನನ ಗತಣಕಕನತಗತಣನಸದವನತ ಅರಕಲಸರ ಎರಬ ಭಸವವಲಲದ. ಅಲಲದ, ಅದಲ ಕಸವತದ ಹದನಸಲಕನಯ ಆಶಸಸಸದ ಐವತತನಸಲಕನಲ ಪದತವವ ಮತಗತರದತ ಕಸರಣದರದ ಉಲಲಲಖನಲಯ. ಆ ಪದತ ಹಲಗದ: ಎನ ಸಕಲಸವನಲತಳ ಜನರ ಪರದತರ ದಯಗಯತದ ಸಸಚರ ಮ ಲಲನ ಪರದಪಸ ಗಮರವದ ಮವಮಯ ಮನನಣಯಲಳಗಳ ಕರರ ಮನಮನಲರರ ಕಲತರ ಜಗದಗಳ ನಲ ಪಲೞಱಸದರ ಜಗಕಕ ನ ಚಚನ ಕವತಸಗತಣಸಣರವನನಲ ಕಕತ ಬರಧನಮರ ಗತಣಸಣರವರ ತಸನತ ಈ ಕಸವತವನತನ ಈ ಬಗಯಲಲ ರಚಸತವ ಮಗಲಕ ತನನ ಆಶತಯದಸತನ ಕಲತರಯನತನ ಚರಸಸಸಯಯಸಗ ಮಸಡತತತದದಲನ ಎರಬ ಪತಜ ಪರಪನಗತತರಬತದತ ಇಲಲ ವದತವಸಗತತತದ. ಎರದರ ರಸಜನರದ ತನಗಸದ ಉಪಯಲಗಕಕರತಲಗ ತಸನತ ಅವನಗ ಸಲಲಸತತತರತವ ಸಲವ ಹಚತಚ ಮಮಲಕವಸದತದರಬ ಅರವವ ಅವನಲಲತತತ. (ತಮಮಬಬರ ಪತಸಸತಪ ಒಟಷಗ ಬರದಸಗ ಪರಪ ತನನ ವಶಲಷಣವನತನ ಮದಲತ ಹಲಳಕಗರಡತ ಆನರತರ ಅರಕಲಸರಯದನತನ ಉಲಲಲಖಸತತಸತನ ಎರಬ ಅರಶವಪ ಗಮನಸಹರ). ಇಡಲ ’ ವಕತಮಸಜತರನ ವಜಯ’ವವ ಪತಜಸಪಪವರಕ ನಲಯಲಲ ರಸಜತಸದ ವವಭವಲಕರಣಕಕ ಮತತತ ‘ ವಲರ ಭಗಲಜಸತ ವಸತರಧರಸ’ ಎರಬ ರಸಜರ ಆದಶರನರಗಪಣಗ ಮಲಸಲಸಗದ. ಆ ಕಸಲವವ ‘ವಲರಯತಗ’ ಎನನಸಕಗಳಳಲತ ಆಗನ ಸಸಮಸತಜತಶಸಹ ಆಕಸರಕಗ ಸಸಧನವಸದ ಯತದದದ ಬಗಗನ ಮನಗಲಭಸವ. ಸಸಮಸನತ ಜನಕಕ ಇದತ ಬಲಕತಗತಲ ಇಲಲವಪಲ (ಪಸತಯಶತ ಇಲಲ), ರಸಜರಗರತಗ ಇದತ ಆವಶತಕವಸಗತತತ. ರಸಜರಗ ಪತಯವಸದತದತ ಲಮಕಕ ದಕರಷಕಗಲನದರದಸಗ, ಅರದರ ಹಣ ಮತತತ ಮಸನತತಗಳ ಕಸರಣದರದ, ಜನರಗಗ ಬಲಕಸಗದದತತ. ಈ ಕಸರಣದರದ ರಸಜತಸಪಪರಕ ಮಮಲತಗಳಗ ಬಹತ ಬಲ ಬರತತ. “ಜತಲನ ಲಭತತಲ ಲಕಮಲ ಮಕತಲನಸಪ ಸತರಸರಗನಸ| ಕಣವಧಸರಸನ ಕಸಯಲ ಕಸ ಚರತಸ ಮರಣಲ 14

ರಣಲ” ಎರಬ ಮನಗಲಭಸವವನತನ ಈ ಕಸರಣದರದಲಲ ಜನರಲಲ ಬತತಲಸಯತತ. ಕವಗಳಗ ತಮಮ ಕಸವತಗಳಲಲ ಇದನತನ ವವಭವಲಕರಸದರತ. ಪರಪ ಇದಕಕ ಹಗರತಲಲ. ತನನ ‘ ವಕತಮಸಜತರನವಜಯ’ದಲಲ ಅವನತ ಉದದಕಗಕ ಮಸಡಕಗರಡತ ಬರದರತವವದತ ಇದನನಲ. ಕಸವತದ ಹಸರಲ ಇದನತನ ಸಗಚಸತತತದ; ಅದತ ಭಸರತವಲಲ, ವಕತಮಸಜತರನವಜಯ. ಅಲಲನ ಮದಲ ಪದತದರದ ಕಗನಯದರವರಗ ಕವ ಇದನತನ ಮಸಡದಸದನ. ಕಸವತಗಸತತದಲಲ ಸತಮಸರತ ಶಲಕಡ ನಲವತತವದರಷತಷ ಯತದದವಣರನಗ ಮಲಸಲಸಗದ. ಮದಲ ಆಶಸಸಸದ ಮಗವತತಲಳತ ಪದತಗಳತ (14 ರರದ 51) ಕವಯತ ತನನ ಆಶತಯದಸತನ ವರಶಜರತ ನಡಸದ ವಲರಕಕತತಗಳ ವಣರನಗ ಮಲಸಲಸಗವ. ಹದನಸಲಕನಯ ಆಶಸಸಸದ ಇಪಸತಸತರರರದ ಮಗವತತನಲ ಪದತದವರಗನ ಸರಸಕಕತ ವಕತತಗಳಲಲ ವವತಸಳಕನ ಮಸತತಗಳ ಮಗಲಕವಪ, ಮತರದನ ಏಳತ ಕನನಡ ಪದತಗಳಲಲ ಮರಗಳಪಸಠಕರ ಮಗಲಕವಪ ಅರಕಲಸರಯ ಶಮಯರವನತನ ವವಭವಲಕರಸ ವಣರಸತತಸತನ. ಅಲಲದ ಅಜತರನ ನಡಸದ ದಸಳಗಳಲಲ ಅರಕಲಸರಯವಲ ಎರಬರತದ ಇಡಲ ಕಸವತದ ಚತತಣ. ಕಸವತದ ಮದಲ ಪದತದರದ ಕಗನಯವರಗಗ ಕವ ವಲರತಸದ ವವಭವಲಕರಣ ಮಸಡದಸದನರಬ ಪತಸಸತಪ ಹರದಯಲ ಬರದದ. ಈಗ ‘ವಕತಮಸಜತರನ ವಜಯ’ದ ಪಸತರರನಸ ಪದತಗಳನತನ ನಗಲಡಗಲಣ. ಮದಲ ಆಶಸಸಸದ ಮದಲ ನಸಲತಕ ಪದತಗಳಲಲ ಕವಯತ ಕತಮವಸಗ ನಸರಸಯಣ, ಮಹಲಶಸರ, ಮಸತಸರರಡ ಹಸಗಗ ಮನಗಲಜರನತನ ಸತತತಸದರತ ಕಸಣತತತದ. ಆ ಪದತಗಳ ಪಪಣರ ಪಸಠ ಹಲಗದ: ಶತಲಯನರಸತ ಸಸಧನ ಪಯಲನಧಯಳ ಪಡದತರ ಧರತತಯರ ಜಲಯನ ಬಲಡಕಗಳಳದ ವರಗಲಧ ನರಲರದತರನಗತತಕಗರಡತಮಸ ತಮಲಯ ಸತಪವಷಸಪಟಷಮನಗಡರಬಡ ತಸಳದಯತಮರತತದಸತತನಸ ರಸಯಣನಸದ ದಲಮನಮಗಲಗರಕಲಸರ ಸಮಖತಕಗಲಟಯರ ಮತಳಸತ ಲಲಸಟ ನಲತತಶಖ ಮರಚ ವನಗತರಸಪತಸಸದಮತ ಜಸಳ ಜಸಮರಗಸರಗತ ಲಸದದಸತರ ಪತಭತಶಕತ ಶಕತ ನ ಮರಳಮಣಭಗಷಣರ ಫಣಭಗಷಣಮಸಗ ನಗೞೞತಯರ ಪವದತರ ಗಗಳಸದನಲಶಸರರ ನಗೞತದದಸರ ಮಹಲಶಸರನಲಗ ಭಗಲಗಮರ ಚರಡವರಗಲಧ ಸಸಧನ ತಮಸತಮಮಲಡ ವಶಷಷ ಪದಮನಲ ಷರಡಮರಲತದ ರಸಗದನಗಱಲದರ ಯಸಚಕ ಭಕರಗಕಗಲಟ ಕವ ಕಗರಡತ ನರರತರರ ತಗತಳತದ ಕಲತರಸ ಮಕಕಸವ ಪತಚರಡ ಮಸ ತಸರರಡನಲಚತರಗನನ ಹಕದಯಸರಬತಜಮರ ನಜ ವಸಙಮರಲಚಯರ ಸಹಜದ ರಲಸನಗಳ ರತಯ ಸಗಲಲದ ಕಲಳಯಳ ಪಪದಳತದ ಸ ನನಹತವನಪಸಪಪವರ ಶತಭಲಕಣ ದಲಹದಗಳಗಳಸನಸಳತದ ಸರ ದಹಕಟಕ ಪತಸಸದದ ಮನಗಲಜನತಮರ ಗಲವರದನಸಗಳತರ ಸಹಜಮನಗಲಜನಗಲಜನಮಗಲಗ ವಚತತ ರತಗಲತಸವರಗಳರ ಆದರ ಅಲಲ ನಡದರತವವದತ ಈ ದಲವತಗಳ ಸತತತಯಲಲ, ಬದಲಗ ಅವರಗರತ ಮಗಲಸದ ತನನ ಆಶತಯದಸತ ಅರಕಲಸರಯ ಸತತತ. (ಹಗಲಲಕಯರದಸಗ ದಲವತಗಳ ಗಲಲ!) ಮದಲ ಪದತದಲಲ ನಸರಸಯಣನಗರತ ಮಗಲಸದ “ಉದಸತತ ನಸರಸಯಣನಸದ ದಲವನಮಗಲಗರಕಲಸರ ಸಮಖತಕಗಲಟಯರ” ಎರದಗ; ಎರಡನಯದರಲಲ “ ಉದಸರ ಮಹಲಶಸರನಲಗ ಭಗಲಗಮರ” ಎರದಗ; ಮಗರನಯ ಪದತದಲಲ “ ಪತಚರಡ ಮಸತಸರರಡನಲಚತರಗನನ ಹಕದಯಸರಬತಜಮರ ನಜ ವಸಙಮರಲಚಯರ” ಎರದಗ; ಹಸಗಗ ನಸಲಕನಯದರಲಲ “ ಸಹಜಮನಗಲಜನಮಗಲಗ ವಚತತ ರತಗಲತಸವರಗಳರ” ಎರದಗ ಕವ ಪಸತಥರಸತತಸತನ. ವವದಕ ದಲವರತ ನಸರಸಯಣನಸದರ ತನನ ಆಶತಯದಸತ ‘ಉದಸತತ ನಸರಸಯಣ’ ; ಅವನತ ಮಹಲಶಸರನಸದರ, ತನನ ಪತಭತ ‘ ಉದಸರ ಮಹಲಶಸರ’; ಆತ ಚರಡವರಗಲಧಯಸದರ ತನನ ಯಜಮಸನ ‘ಪತಚರಡ ಮಸತಸರರಡ’; ಹಸಗಯಲ ಮಗಲದವನತ ಮನಗಲಜನಸದರ, ತನಗನಡಯ ‘ಸಹಜಮನಗಲಜ’ . ಇನತನ ಕಸವತದ ಕಗನಯ ಕಡ ಗಮನ ಹರಸಗಲಣ. ಹದನಸಲಕನಯ ಆಶಸಸಸದ ಅರವತತನಸಲಕನಯ ಪದತವನತನ (ಅರದರ ಇಡಲ ಕಸವತದ ಕಗನಯ ಪದತದ ಹರದನದತ) ನನಪಸಕಗಳಗಳಲಣ: ಚಲದಗಳ ದತಯಲರಧನರ ನನನಯಳನತನಯರ ಗರಡನಗಳ ಭಲಮಸಲನರ ಬಲದಗಳ ಮದತಲಶನತತತನನತಯಳಮರ ಸರಧಗದದವರ ಚಸಪ ವದಸತ ಬಲದಗಳ ಕತರಭಗಲದದವರ ಸಸಹಸದ ಮಹಮಯಳ ಫಲತಗಣರ ಧಮರದಗಳ ನ ಮರಲಚತತರ ಧಮರಪವತತರ ಮಗಲವಗರಳನಲ ಭಸರತರ ಲಗಲಕಪಪಜತರ ಭಸರತವನತನ ಲಗಲಕಪಪಜತವಸಗ ಮಸಡರತವ ಪಸತತಗಳವವ: ದತಯಲರಧನ, ಇನತನಯ, ಭಲಮಸಲನ, ಮದತಲಶ (ಶಲತರಸಜ), ಅಮರಸರಧಗದದವ (ಭಲಷಮ), ಕತರಭಗಲದದವ (ದಗತಲಣ), ಫಲತಗಣ ಹಸಗಗ ಧಮರಪವತತ. ಕವ ಇಲಲ 15

(ಪಸರಡವ-ಕಮರವ) ಉಭಯಪಕಗಳ ಪಸತತಗಳನಗನ ಒರದಡ ಉಲಲಲಖಸ ಇವರತ ಭಸರತದ ‘ಪಪಜತತ’ಗ ಕಸರಣ ಎನತನತತದಸದನ. ಅಲಲದ, ಈ ಒರದಗರದತ ಪಸತತವಪ ಒರದಗರದತ ಗತಣದ ಪತತಲಕವರದಲಲ ವಣರತವಸಗದ. ಆ ಗತಣಗಳತ ಚಲ, ನನನ, ಗರಡತ, ಬಲ, ಅತತತನನತ, ಚಸಪವದಸತಬಲ, ಸಸಹಸ, ನಮರಲಚತತ – ಇವವಗಳತ. ಈ ಗತಣಗಳ ಸಸರಗಪವರತಹತದತ? ಪಸತತಗಳಗ ಮತತವವ ಸರಕಲತಸತವ ಗತಣಗಳತ – ಇವವಗಳನತನ ಒಟತಷ ಕತಯ ಹನನಲಯಲಲ ಪರಕಸದರ ಅವವಗಳ ಸಸರಗಪ ಕಣತಮರದ ನಲತಲತತದ. ಚಲವನತನ ತಗದತಕಗಳಳ; ಇದತ ದತಯಲರಧನನ ವಶಷಷ ಲಕಣ. ಎಲಲವನಗನ ಎಲಲರನಗನ ಕಳದತಕಗರಡಸಗಲಗ ಅವನತ ಆಡತವ ಮಸತತ “ಚಲಮನ ಬಲಸಡವಡದರ” ಎರಬತದತ. ಅವನತ ಚಕತವತರ; ಅವನ ಚಲ ಎರತಹತದರದರ ಏಕಸರಗಯಸದರಗ ನಸಸಹಸಯಕನಸದರಗ ಇರತವರರದತ. ಅವನತ ಸಸಯತವಸಗಲಗ ಅದತ ತತರಬತತತ. ರಸಜನ ಗತಣ ಇರತಹತದಸಗರಬಲಕತ. ಮತರದ, ಕಣರನ ನನನ. ಅವನ ನನನ ಎರತಹತದತ? ತನನ ಯಜಮಸನನಗಸಗ “ ಎನಗನಡಲನಸರ ತವಪರ ರಣರರಗಭಗಮಯಳ” ಎರಬರತಹತದತ. ಒಡದ ಮನಸಸನರದ ಶತತತಗಳನತನ ಎದತರಸತವಸಗ ಅವನ ಸಸಸಮನಷಷ ಮಸತತ ಒಡಯದ ಉಳದತತತ; ಇದತ ಅವನ ನನನಯ ಸಸರಗಪ. ಹಸಗಯಲ ಪರಸಕತಮ, ದಲಹಬಲ, ಅತತತನನತ, ಚಸಪವದತ, ಸಸಹಸ ಮತತತ ನಮರಲಚತತ – ಇವವಗಳನತನ ಪತತನಧಸತವ ಪಸತತಗಳಗ ಕಗನಯವರಗಗ (ಆರದರ ಮಹಸಭಸರತ ಯತದದದ ಕಗನಯವರಗ) ಆ ಮಮಲತಗಳಗಸಗ ಬದತಕದವವ. ಈ ಎಲಲ ಪಸತತಗಳಗ ತಮಮ ವಶಷಷ ಗತಣಗಳನತನ ಮರದದತದ ಯತದದಭಗಮಯಲಲ, ತಮಮ ಪಸತಣಗಳನತನ ಒತತಯಟತಷ (ಬಲರಗರದತ ಸರದಭರದಲಲ ಈ ಕಸವತದಲಲಯಲ ‘ ಭಸರತರ ಕಲಹರ’ ಎರಬ ಮಸತದ). ಅರದರ ಈ ಎಲಲ ಪಸತತಗಳ ಒರಗಲತಲ ಯತದದ, ಉಳದರತ ಬದತಕನ ಬಗಯಲಲ. ಯತದದ ರಸಜರ ಸತತತ ತಸನ ಹಣದತಕಗಳತಳವವದತ? ಅರದರ ಭಸರತವನತನ ‘ ಲಗಲಕಪಪಜತವಸಗಸತವ’ ಈ ಗತಣಗಳಗ ಪಪಜತವಸದವವ. ಅವಲಲ ಯತದದಸರಬರಧ ಗತಣಗಳತ, ರಸಜಪರವಸದ ಮಮಲತಗಳತ. ಅರದರ ಪರಪ ಈ ಮಮಲತಗಳರದಸಗ ಬದತಕತ ಮಮಲಕವಸಗತತತದ, ಅರರ ಬದತಕತ ಲಗಲಕಪಪಜತವಸಗತತತದ ಎರಬ ಧಸನಯನತನ ಸಗಸತತತದಸದನ. ಪಸತಯತ ಒಬಬ ವತಕತಯ ಲಮಕಕ ಬದತಕತ ಸಸರರಕವಸಗತವವದತ ಈ ಮಮಲತಗಳರದ, ಯತದದಸರಬರಧಲ ಮಮಲತಗಳರದ. ಅರದರ ತಸನತ ಬಳಗತತತರತವ ಲಮಕಕ ಇದಲ ಆಗರಬಹತದತ. ಇರತಹ ಗತಣಗಳನತನ ಮರಯತವವದರ ಮಗಲಕವಲ ಲಮಕಕ ಬದತಕತ ಸಸರರಕಗಗಳತಳವವದತ. ಈ ಪದತದಲಲ ಕಕಷಣನ ಪತಸಸತಪವಲಲದ ಬಗಗ ಅನಲಕ ವದಸಸರಸರತ ನಸನಸ ಬಗಯ ಊಹಗಳನತನ ಮಸಡದಸದರ: ಕಕಷಣ ದಲವರಸದತದರರದ ಅವನತ ಎಲಲಡಯಗ ಇದಸದನ ಎರಬ ಭಸವನಯರದ ಅವನ ಹಸರನನಲಲ ಹಲಳಲಲ ಎರಬತದರರದ ಹಡದತ, ಪರಪ ಜವನನಸದತದರರದ ವವದಕ ದಲವರಸದ ಕಕಷಣನನತನ ಹಸರಸಲಲ ಎರಬತವವರಗ. ಆದರ ಈಗ ನಸವಲಗ ಮಸಡದ ವಶಲಲಷಣಗನತಗತಣವಸಗ ಕಕಷಣನ ಹಸರನನನಲಲ ಸಲರಸದರತವವದತ ಅವನತ ಇಲಲ ಹಸರತಗಗರಡವರರತ ಯಸವವದಲ ಮಮಲತದ ಸರಕಲತವಲಲ ಎರಬತದರರದ. ಅವನತ, ಪರಪನ ದಕರಷಯಲಲ ‘ ಶಸಲತಕಕಷಣಕಸರಕ’ನಸದ ಮಕವವಲಲಯನ ತರತತಗಸರ, ಅಷಷ. ಕಸವತದ ಒಡಲಲಲಯಗ ಅಲಲಲಲ ಇರತಹ ಗತಣಗಳ ಹಗಗಳಕ ಬರತತತದ. ತನನನತನ ಮಗನರದತ ಕತರತ ಒಪಸಕಗರಡತದರರದ ತನಗ ಕತಲ(ಕತತಯತಸ)ವಪ ಬರತತ, ಜಗತಗ ಶತಲಷಷ ಲಮಕಕ ಗತಣಗಳತ ಪಸತಪತವಸದವವ ಎರದತ ಕಣರ ಹಲಳತತಸತನ (ಆಶಸಸಸ 9, ಪದತ 80): ಚಲಮತರ ಚಸಗಮತಮಳವವರ ಕಲತನಮತರ ಕತಲಮತಮಲಗಳನನಯ ಮಯತಳ ನಲಸದತವವ ನಮಮ ಕರತಣಸ ಬಲದರ ನಲವನನನರದತ ಮಗನರದತದಱಱರ ಭಲಷಮನಗ ಸಲನಸಧಪತಯ ಪಟಷವನತನ ಕಟತಷವ ಪತಸರಗದಲಲಯಗ ಕಣರನತ “ ಚಲರ ಗತಣರ ಗತಣರ ಕತಲರ ಅಭಮಸನಮರದ ಕತಲರ ಅಣತಮ ಕತಲರ” ಎರದತ ಘಗಲರಸತತಸತನ. ಕಣರನ ಸಸವನ ಸರದಭರದಲಲ “ ಚಸಗದ ನನನಯ ಕಲತನದಸಗರಮನ ನಗೞದ” ದಲಹ ಕಣರನದತ ಎರದತ ಕವ ವಣರಸತವವದಲಲದ, (ಹನನರಡನಯ ಆಶಸಸಸ, ಪದತ ಇನಗನರ ಹದನಲಳತ) ನನಯದರಣಣ ಭಸರತದಗಳರ ಪಱರಸರತಮನಗರದ ಚತತದರ ನನವಪಡ ಕಣರನರ ನನಯ ಕಣರನಗಳಸರ ದಗರ ಕಣರನಲಱತ ಕ ಣರನ ಕಡತ ನನನ ಕಣರನಳವರಕದ ಕಣರನ ಚಸಗಮರದತ ಕ ಣರನ ಪಡಮಸತನಗಲ ಪವದದತ ಕಣರರಸಸಯನಮಲತ ಭಸರತರ ಎರದತ ಕಣರನ ಗತಣಗಸನ ಮಸಡತತಸತನ. ಕವಗ ಕಣರ ಇಷತಷ ಆಪತನಸಗರತವ ಕಸರಣ ಅವನ ಗತಣಗಳತ; ಅವರದರ ಹದನಸಲಕನಯ ಆಶಸಸಸದ ಅರವತತನಸಲಕನಯ ಪದತದಲಲ ಉಕತವಸದ ಗತಣಗಳಲ; ಅರದರ ಚಲ, ಚಸಗ, ಅಳವವ, ಕಲತನ, ನನನ – ಇವವಗಳಲ. ಹಲವಸರತ ಶತಲಷಷ ಗತಣಗಳ ಆಗರವಸಗದದ ಕಣರ ಒರದತ ರಲತಯಲಲ ಪರಪನ ವಲರಮಸದರ. ಪರಪನರತಹ ಕವ ತನನ ಕಸಲದ ಆಗತಹಗಲಗತಗಳಗ ಕನನಡ ಹಡಯತವ ರಲತ ಇದತ. ಆದರ ಕವಯ ಪತತಭ (ಅರದರ ಸನನವಲಶವನತನ ವತಕತತತಲತ ನಲಯಲಲ ಪರಭಸವಸತವ ಸಸಮರತರ; ಇದಲ ಸಸಧಸರಣಲಕರಣ ಎನನಬಹತದಲ?) ಇರತಹ ಪಪವರಸದದ ಮಮಲತಗಳಗ ಬಲಬಲಳದ ನಭಸರವವಕವಸಗ ಚರತಸಬಲಲದತ; ಎಲಲ ಕಸಲದ ಮಸನವ ಬದತಕಗ ಅನಸಯಸಬಹತದಸದತದನತನ ಗತರತತಸಬಲತಲದತ. ಹಲಗಸಗಯಲ ತನನ ದಟಷ ರಸಜತಸಪರವಸದ ನಲವನ 16

ಹನನಲಯಲಲಯಗ ಪರಪ ಅದನಗನ ಮಲರದ ಮಸತತಗಳನಸನಡಬಲಲ. ‘ವಕತಮಸಜತರನ ವಜಯರ’ನಲಲ ದಗತಲಣನ ನರತರ ಕಕಪನತ ಕಣರನಗ ಸಲನಸಪತಪಟಷವನತನ ಕಟಷಲತ ಹಲಳದಸಗ, ದತಯಲರಧನನತ “ಕಳಶಜನರ ಬೞಱಕಕ ಕಣರರಗರದತ ನತಡದ ಬಲರವಟಷಮನರತತ ಕಟತಷವನ” ಎರದಸಗ ಕಗಲಪಗಗರಡ ಅಶಸತಸಸಮನತ “ ನಜದಗಳ ಭಗಪರರಬರವವಲಕಗಳಪಸರ” ಎರದತ ನತಡಯತತಸತನ. ಹಸಗಯಲ, ಕಣರನಗ ಸಸರಥಯಸಗರದತ ದತಯಲರಧನನತ ಶಲತನನತನ ಕಲಳಕಗಳತಳವ ಪತಸರಗವನನಲಲ ನನಪಸಕಗಳಳಬಹತದತ. ಕಳಜಸತಯವನಗ ತಸನತ ಸಸರಥಯಸಗಬಲಕರಬ ಅವನ ಪಸತರರನಯನತನ ಕಲಳದಸಗ ಶಲತ ಕರಳ ಹಲಳತವ ಮಸತತಗಳತ ಹನನರಡನಲ ಆಶಸಸಸದ ತಗರಬತತರಡತ ಹಸಗಗ ತಗರಬತತಮಗರನಲ ಪದತಗಳಲಲವ. ಕಲಯನ ಪರದ ಮಸೞಸ ಕಡತವರದಯನಗಳಗಲ ಮಸೞಸ ತಕಕನರ ಪಪಲಯನ ಮಸೞಸ ಮತರ ಪಪಲಯನರ ನಱೞ ತಕಕನ ಮಸೞಸ ತಮಮಳ ಗಗಲಸ ಪಪದಳತದ ಪವರದವವಲಕತಯರ ನಕಪ ಚತತವಕತತ ಸರ ಚಲಮದಱಱರದಮಲಲಗಸ ಬಸೞತಸದ ಕಷಷಮಳಸಧನಸರರರ ಅನತಪಮ ವಕತಮಕತಮಮತದಸರಗತಣರ ಋತವಸಕತಮರಬ ಪರ ಪನಲವವ ಮಗಱೞ ನಸಲಕ ಗತಣಮತತ ಮದಸನಸತ ರಸಜಬಲಜಸರ ಜನತಗತಣರ ಮದರ ಮದಮನಸಳದವವಲಕತಯರದಮಲತ ತಗ ೞಱತನ ಮಲವಸಲನತರಡ ಗತಣಮರತದನಸರ ಕಡಪರ ನರಲರದತರಗಳ ಇಲಲ ಅವನತ ವತಕತಪಡಸತತತರತವ ಅಭಪಸತಯವರದರ, “ತಮಮಳಗಗಲಸ ಪವರದವವಲಕತಯರ ನಕಪಚತತವಕತತ ಸರಚಲರ” ಹಸಗಗ “ ಮತತ ಮದಸನಸತ ರಸಜಬಲಜಸರಜನತ ಗತಣರ ಮದರ, ಮದಮನಸಳದವವಲಕತ” ಎರಬತದತ. ದಗಡಡ ಕವ ತನನ ಕಸಲದ ವಸಸತವತಗಳನತನ ಚತತಸತತತಲಲ ಸಸವರತತಕವಸಗ ಮಮಲಕವಸದತದನತನ ಎತತಹಡಯತತಸತನ. ದಟಷ ನರಬಕಯ ನಲದಲಲಯಲ ಮಳಯತವ ಸತತಸಸತಗಳವವ. ರಸಜನಷಷಯ ವಸದತಗಳ ನಡತವಯಲ ಕಲಳಬರತವ ರಸಜವರಗಲಧ ಧಸನಯದತ. ಹತತನ ಶತಮಸನದ ಕನನಡನಸಡತ ಯತದದ ಮತತತ ಜಸತ ಸರಕಟಗಳರದ ತಲಲಣಗಗರಡತತತ. ಒಟಷ ಸಮಸಜ ಇವರಡನಗನ ಮಲರಲಸರದವರದತ ಭಸವಸದರತದದರಗ ಸಗಕಮದಲಲ ಅವರಡರ ವರತದದವಸದ ಭಸವನ ನಲಗಗರಡತತನಸತತತದ. ಇದರ ಒರದಗವರ ಶತಮಸನಸನರತರ ನಡದ ವಚನ ಚಳವಳ ಈ ಎರಡರ ವರತದದವಪ ದಟಷ ನಲವನತನ ತಗದತಕಗರಡದದನತನ ನನಪಸಕಗರಡರ, ಪರಪ ತನಗರವಲಲದಯಲ ಪಸತತಭ ನಲಯಲಲ ಜನರ ನವಜ ಭಸವನಗಳನತನ ಧಸನಸತತತರತವ ಹಸಗ ತಗಲರತತತದ. ಈ ಎರಡನಗನ ಚತತಸತವವದರಲಲ ಕಸವತದ ದಸರದಸವದಯರದಲನಗ ಭಸವಸಬಲಕಸದದಲಲ. ಶತಲಷಷ ಕಸವತ ಸಮಕಸಲಲನತಯನತನ ಮಲಲಸದರದಲಲ ಮಸತತವಲಲದ ಅದರ ಅರತರಸಳದ ನಲಯಲಲಯಗ ಒಳಗಗಳತಳತತದ. =====

ಕಣಸರಟಕ ಕಸದರಬರ ಕನನಡದ ಚರಪಪ ಕಸವತಧಸರ ಮಗರತ ಮತಖತ ಟಸಲತಗಳಲಲ ಹರದದ: ಜವನ, ಬಸತಹಮಣ ಮತತತ ವಲರಶವವ. ಜವನರತ ಕನನಡದಲಲ ಕಸವತರಚನ ಮಸಡದವರಲಲ ಮತತ ಮದಲಗರರಬತದತ ಸವರವದತವಸದ ವಷಯ. ಅದಕಕ ಕಸರಣ ಪಸತಯಶತ ಅವರತ ತಮಮ ಮತಧಮರದ ಬಗಗ ಸಸಮಸನತರಲಲ ಅರವವ ಮಗಡಸಬಲಕರಬ ತತಡತ. ಜವನವವ ಆರರಭಗಗರಡದದಲ ಪಸತಕಕತದರತಹ ಜನಭಸಷಯ ಮಗಲಕ. ಒರದತ ಹರತದಲಲ ಅದತ ಸರಸಕಕತಕಕ ತರತಗದರಗ, ಕನನಡದರತಹ ಜನಭಸಷಗಳ ಮಗಲಕ ಮತತ ಅದತ ಜನಮತಖಯಸಯತತ. ಜವನ ಚರಪಪ ಕವಗಳತ ಹಳಯ ವಸತತವಷಯಗಳನತನ ಆರಸಕಗರಡತ ಕಸವತರಚನ ಮಸಡದರಗ ಅದರಲಲ ಹಗಸತನ ಮತತತ ಬದತಕನ ಅದಕಷಷ ಶಕತಗಳ ಬಗಗ ಚರತನ ನಡಸದರತ. ಆನರತರ ಬರದವರತ ಬಸತಹಮಣ ಕವಗಳತ; ಅವರಗ ತಮಮ ವವದಕ ಮತವನತನ ಜನಸಸಮಸನತರಲಲ ಪತಚತರಗಗಳಸತವ ಉದದಲಶವರಲಕಕ ಸಸಧತವರಲಲಲ. ಏಕರದರ ವವದಕ ಸರಸಕಕತನಷಷವಸದದತದ, ಜನಸಸಮಸನತದಗರವಸದದತದ; ತನನನತನ ಇಡಲ ಜನಸಮಗಹದರದ ಬಲಪರಡಸಕಗರಡತ ಅವರಲಲರಗರತ ತಸನತ ಮಗಲರಬ ಹಮತಮ ಬಳಸಕಗಳತಳವವದಲಲದ ಅವರ ಮಲಲ ಹಡಗತವನತನ ಸಸಧಸಕಗರಡತತತ. ಹಲಗಸಗ ಕನನಡದಲಲ ಮದಲ ಬಸರಗ ಕಸವತರಚನ ಮಸಡದ ಬಸತಹಮಣ ಕವಗಳತ ಜನರನತನ ತಲತಪಬಲಕರಬ ತತತರನರದ ಪತಲರತರಸದವರಲಲ, ಆದರ ತಮಮ ತಸಯನತಡಯಸದ ಕನನಡದ ಬಗಗನ ಪತಲಮ ಅವರನತನ ಈ ಕಸಯರಕಕ ತಗಡಗಸರಬಲಕತ. ಅಲಲದ, ಸರಸಕಕತದಲಲ ಬರದರ ಎಷತಷ ಜನರನತನ ತಲತಪಬಹತದತ ಎರಬ ಅನತಮಸನವಪ ಅವರನತನ ಕಸಡರಬಹತದತ; ಜಗತಗ ಇದಸಗಲಲ ಕನನಡ ವಸತಸವರಣ ನಸಡನತದದಕಗಕ ಹರಡತತತ. ಹಲಗಸಗ ಬಸತಹಮಣ ಕವಗಳತ ಕನನಡದಲಲ ಬರಯಲತ ಅನವಸಯರವಸಗಯಲ ತಗಡಗರಬಹತದತ. ಆದರ ಅವರತ ಆರರಭಮಸಡದತದ ಧಸಮರಕ ಬರವಣಗಯರದಲಲ, ಧಮಲರತರ ವಸತತವನಗಡನ. ನಮಗ 17

ತಳದ ಮಟಷಗ ಕನನಡದಲಲ ಕಸವತರಚನ ಮಸಡದ ಮದಮದಲ ಬಸತಹಮಣ ಕವಗಳತ ನಸಲಸರತ: ಮದಲನಯ ನಸಗವಮರ, ದತಗರಸರಹ, ರತದತಭಟಷ ಮತತತ ದಲವಕವ; ಅವರ ಕಸವತಗಳತ ಅನತಕತಮವಸಗ 'ಕಣರಟಕ ಕಸದರಬರ', ಕಪರಚತರತತಕ, ಕಜನಸನರವಜಯಕ ಮತತತ ಕಕತಸತಮಸವಳಕ. ಅವವಗಳಲಲ ಕಜನಸನರವಜಯಕವವ ಧಸಮರಕತಯನತನ ಮಲರದ ಭಕತಕಸವತ. ಇನತನಳದವವ ಲಮಕಕ ವಸತತವನಗನಳಕಗರಡವವ. ಮದಲರಡತ ಸರಸಕಕತದರದ ಬರಮಸಡಕಗರಡ ಅನತವಸದ ಕಕತಗಳಸದರ, ಕಗನಯರಡತ ಸಸತರತತ ಕಲಸನಗಳತ. ಈ ಹನನಲಯಲಲ ನಗಲಡದರ ಮದಲನಯ ನಸಗವಮರನತ ಕನನಡದ ಮತತ ಮದಲ ಬಸತಹಮಣ ಕವ ಎರಬತದತ ತಳಯತತತದ. (ನಸಗವಮರ ಎರಬ ಹಸರನ ಕವಗಳತ ಕನನಡದಲಲ ಎಷತಷ ಮರದಯದಸದರ ಎರಬತದಗ ವದಸಸರಸರಲಲ ಚರರಯ ವಷಯವಸಗದ: ಇಬಬರಗಲ, ಮಗವರಗಲ, ನಸಲಸರಗಲ? 'ವತಸರಸಜಚರತ'ದ ನಸಗವಮರ, 'ಛರದಗಲರಬತಧ'ಯ ನಸಗವಮರ, 'ಕಸವಸತವಲಗಲಕನಕ', 'ವವಧರಮಸನಪವರಸಣ' ಮದಲಸದ ಕಕತಗಳ ನಸಗವಮರ, 'ಚರದತಚಗಡಸಮಣಶತಕ'ದ ನಸಗವಮರ, 'ಅಭಧಸನ ರತನಮಸಲಸ' ಟಲಕಯ ನಸಗವಮರ ಹಲಗ ಹಲವರತ). ಅವನಲಲ ನಮಗ ಪತಸತತತನಸದವನತ ಮದಲನಯ ನಸಗವಮರ. ಆದರ ಅವನ ಕಸಲವಸವವದಗಲ ಖಚತವಲಲ; ಕಸವತದಲಲಲಗಲ ತನನ ಕಸಲ ಮತತತ ಹನನಲಗಳ ಬಗಗ ಅವನತ ಹಲಳಕಗರಡಲಲ. ಕತಶ ಹತತನಯ ಶತಮಸನದ ಕಗನಯ ಹಸಗಗ ಹನಗನರದರ ಮದಲ ಭಸಗದಲಲ ಅವನತ ಜಲವಸದದನರಬ ಅಭಪಸತಯ ಮಸನತವಸಗದ. ಅವನ ಕಕತ ಸಕಜನಶಲಲ ಕಸಕಯವಸದ 'ಕಣರಟಕ ಕಸದರಬರ'. 'ಕಣರಟಕ ಕಸದರಬರ'ಯ ಮದಲ ಪದತದಲಲ ಚರದತನನತನ ಸತತತಸರತವವದಲಲದ, ಮತಗತರದರಲಲ ತನನ 'ಕಕತಪತ' ಚರದತನರದತ ಹಲಳಕಗಳತಳತಸತನ. ತನನ ಆಶತಯದಸತನಸದ ಚರದತನರಬ ರಸಜನನತನ ಚರದಸತಪಲಡನ ಜಗತಯಲಲ ಸಮಲಕರಸರಬಹತದಸದ ಸಸಧತತಯನತನ ಕಲವರತ ಮರಡಸತತಸತರ (ಕಸವತದ ಕಗನಯಲಲ "ಕಸದರಬರ ಪಸರಸ ರಸಜಲರದತಚರದಸತರಕನಗಳ ಸರಗತವತಸತದರ ತತಲಗಲಕಲ ಸಹಚರಯನ ತಸರ ಸರದತದಸಚರದತತಸರರಬರರ" ಎರಬ ಸಸಲನ ಆಧಸರದ ಮಲಲ). ತನನ ಕವತಯನತನ ಮಚಚ ಭಗಲಜರಸಜನತ ಶಸಸನಪಪವರಕವಸಗ ಕಳರಗ, ಕಸರಭಗಲಜದ ಕತದತರಗಳನತನ ತನಗ ಬಳತವಳ ನಲಡದನರದತ ಕವ ಹಲಳಕಗಳತಳವವದರರದ ಭಗಲಜನರಬ ರಸಜನಗ ಇವನಗ ಪಪತಲತಸಸಹವತತರಬಲಕತ. ಕಸವತದಲಲ ಅಲಲಲಲ 'ತತಭತವನ' 'ತತವಲಗಲಕತ' 'ಜಗದಲಕಕ' 'ವಕತಮಸರಕ' ಎರಬ ಶಬದಗಳತ ಹಚಸಚಗ ಬಳಕಯಲಲರತವವದರರದ ಇವನ ಆಶತಯದಸತನಸಗದದವನತ ಚಸಳತಕತಚಕತವತರಗಳ ಸಸಮರತನಸಗದದ ಕಗಲಸಲಪವರ-ಕಹಸರಡ ಪಸತರತತದಲಲ ಆಳತತತದದ ಚರದತನರಬತವವನತ; ಇವನ ಕಸವತವನತನ ಪಪತಲತಸಸಹಸ ಕತದತರಗಳನತನತತವನತ ಧಸರಸಪವರದಲಲ ಆಳತತತದದ ಭಗಲಜರಸಜ ಎರಬತವವನತ - ಎರದತ ಹಲವರತ ತಲಮಸರನಸತತಸತರ. ನಸಗವಮರ ತನನನತನ 'ಬತಧಸಬಬವನ ಕಳಹರಸ' ಎರದತ ಕರದತಕಗಳತಳತಸತನ. ಪಸತಯಶತ ಇದತ ಇವನ ಬರತದತ; ಜಗತಗ 'ಕವರಸಜಹರಸ' ಎರಬತದಗ ಅವನ ಬರತದಸಗದದರತ ಕಸಣತತತದ. 'ಛರದಗಲರಬತಧ' ಎರಬ ಛರದಶಸಕಸಸ ಕತರತ ಗತರರವಪ ಅವನದಲ ಎರಬ ಅಭಪಸತಯವದ. ಆದರ ಆ ಬಗಗ ಖಚತಸಭಪಸತಯವಲಲ; ಅದತ ಬಲರಯ ನಸಗವಮರನದಲ ಇರಬಹತದತ. ಏಕರದರ 'ಛರದಗಲರಬತಧ'ಯಲಲ ಮದಲಗ ತನನ ಸಸವವರಗಳನನಲಲ ಕಕತಕತಕರ ನಲಡತತಸತನ. ಆ ಪತಕಸರ ಈ ನಸಗವಮರನತ ವರಗನಸಡತವನ ಏಳತ ವಶಲಷ ಗಸತಮಗಳಲಲ ಒರದಸದ ವರಗಪೞತ ಎರಬ ಊರನವನತ. ಅಲಲನ ಮಹಸ ಪರಡತ ವಣಣಮಯತ, ಅವನ ಮಗ ದಸಮಮಯತ, ಅವನ ಮಗ ವಣಣಮಯತ, ಅವನ ಮಗನಲ ನಸಗವಮರ. ಅವನ ಅರಸ ರಕಕಸಗರಗ, ಪತಸದದರಸದ ಅಜತಸಲನರತ ಗತರತಗಳತ, ಸಲಹದವನತ ಚಸವವರಡರಸಯ ಇತಸತದ. ಈ ವವರಗಳಗ 'ಕಸದರಬರ'ಕಸರನ ವವರಗಳಗ ಭನನವಸಗರತವವದತ ಸಸಷಷವಸಗದ. ಆದರ ಈ ಎರಡಗ ಕಕತಗಳನತನ ಬರದವನತ ಒಬಬನಲ: ಆ ನಸಗವಮರನತ ಮದಲತ ಚಸವವರಡರಸಯನ ಆಸಸಸನದಲಲದತದ, ಆನರತರ ಕಗಲಸಲಪವರ-ಕಹಸರಡನ ಚರದತಭಗಪಸಲನ ಆಶತಯಕಕ ಬರದನರದಗ, ಆನರತರ ಭಗಲಜನರದಲಗ ಗಮರವಸಲಸಟಷನರದಗ ಕಲವರತ ಹಲಳತತಸತರ. 'ಕಣರಟಕ ಕಸದರಬರ' ಸಸತರತತ ಕಸವತವಲಲ ಎರಬತದನಸನಗಲಲ ಗಮನಸದದಲವ; ಅದತ ಬಸಣಭಟಷ (ಭಗಷಣಭಟಷ)ನ ಸರಸಕಕತ ಗದತಕಸವತದ ವವಲಚನಸಯತತವಸಗ ಸರಗತಹಗಗರಡ ಚರಪಪರಗಪದ ಅನತವಸದ. ಮಗಲ ಸರಸಕಕತವವ ಗದತಕಸವತ. ಅದನತನ ಬರದವನತ ಬಸಣ. ಇವನತ ಕತಶ 606 ರರದ 647 ರವರಗ ಆಳದ ಶತಲಹಷರ ಅರವಸ ಎರಡನಲ ಶಲಸದತತನ ಕಸಲದಲಲದದವನತ. ಬಸತಹಮಣನಸದ ಈ ಕವ ಎರಡತ ಕಕತಗಳ ಕತಕರ: 'ಹಷರಚರತ' ಮತತತ 'ಕಸದರಬರ'; ಎರಡಗ ಗದತಕಕತಗಳಲ. ಇವಲಲದ ಬಸಣನತ ಇನಗನ ಕಲವವ ಕಕತಗಳನತನ ರಚಸದನರದತ ಹಲಳತವರಸದರಗ ಅದರ ಬಗಗ ಒಮಮತವಲಲ. ಹಲಗಸಗ ಖಚತವಸಗ ಅವನದರದತ ಹಲಳಬಹತದಸದತದತ ಈ ಎರಡನತನ ಮಸತತ. ಮದಲನಯದತ 'ಹಷರಚರತ', ಎರಟತ ಆಶಸಸಸಗಳರದ ಕಗಡದ ಹಷರನ ಬಗಗನ ಕಕತ (ಆದರಗ ಕತ ಅಪಪಣರವಸಗದ). ಎರಡನಯದಲ 'ಕಸದರಬರ'. ಇದರಲಲ ಎರಡತ ಭಸಗಗಳವ: ಕಪಪವರಭಸಗಕ ಮತತತ ಕಉತತರಭಸಗಕ; ಮದಲ ಭಸಗವನತನ ಬಸಣನಲ ಬರದತ ತಲರಕಗರಡ; ಹಸಗಸಗ ಉತತರಭಸಗವನತನ ಅವನ ಮಗ ಭಗಷಣ ಅರವಸ ಪವಲರದ ಎರಬತವವನತ ಬರದನರತ. ಆದರ ಎರಡನಯ ಭಸಗವವ ಮದಲ ಭಸಗದಷತಷ ಉಜಸಲವಸದ ರಚನಯಸಗಲಲ ಎರಬತದತ ಸರಸಕಕತ ಕಸವತಪತಲಮಗಳ ಮಸತತ. 'ಕಸದರಬರ'ಯ ಕತಯತ ಸಸರತ ಸಕರಷಯಲನಲಲ. ಅದರ ಮಗಲ ಗತಣಸಢತನ 'ಬಕಹತಕಥಸ' ಇರಬಹತದತ ಎರದತ ಹಲಳತತಸತರ; ಆದರ 'ಬಕಹತಕಥಸ' ಸಕಕಲಲ. ಅದತ ಪವಶಸಚಲ ಭಸಷಯಲಲದದತರದತ (ಪಸತಕಕತದ ಒರದ ಪತಭಲದ) ತಳದತಬರತತತದ. ಕತಯನತನ ಕಕಥಸಸರತಸಸಗರಕದರದ ತಗದತಕಗರಡರಬಲಕರದಗ ಅಭಪಸತಯವದ. ಬಸಣ ಮತಖತವಸಗ ಹಸರಸಗರತವವದತ ಅವನ ಗದತಶವಲಯರದ; ಅವನ ಖಬರವಣಗಯಗ ಅಷಷಲನಗ ತಳಯಸಗರದ ಪರಡತರಗಗ ಅನಲಕವಲಳ ಕಲಷಷವಲ ಆಗತತತದಖ ಎರದತ ಕಲವರ ಅಭಪಸತಯವಸದರಗ, ಅವನ ಬರವಣಗಯಲಲ ಖಒರದಲ ತಗಕದ ಪದವಕರದಗಳತ, ಕಸಣದರತ ಕವಗರಪಸಗರತವ ಪಸತಸದ ಸಮಸನಶತತತ ಅವನ ಗದತದ ವಶಲಷಗಳರದಗ ಕಲವರತ 18

ಬಣಣಸತತಸತರ. "ಬಸಣನ ಶಬದಭರಡಸರದ ಸರಗತಹ ಅಮಲಯ. ಶಬದಪವನರತಕತಯಲಲದ ಅವನತ ಒರದಲ ಅರರವನತನ ಇಪಸತತತ ವಸಕತಗಳಲಲ ಹಗಸಹಗಸವನಸತವರತ ಹಲಳಬಲಲನತ". ತನನರಡಗ ಕಕತಗಳನತನ ಸರಸಕಕತ ಗದತದಲಲ ಬರಯತವ ಮಗಲಕ ಅವನತ ಒರದತ ಹದಸದರಯನತನ ನಮರಸದ: 'ಗದತರ ಕವಲನಸರ ನಕಷರ ವದರತ' (ಗದತವವ ಕವಯ ಯಲಗತತಯ ಒರಗಲತಲ) ಮತತತ 'ಬಸಣಗಲಚಚಷಷರ ಜಗತ ಸವರರ' (ಜಗತತನ ಬರವಣಗಯಲಲವಪ ಬಸಣನ ಎರಜಲತ) ಎರಬರತಹ ಮಸತತಗಳಗ ಅವನತ ಕಸರಣನಸದವನತ. ಕಸದರಬರಯನತನ ಇಡಯಸಗ ತಗದತಕಗರಡತ ಅದನತನ ಪರಶಲಲಸಬಲಕತ. ಏಕರದರ ಕನನಡದ ನಸಗವಮರನತ ಎರಡನಗನ ತನಗ ಸಗಕತ ಕರಡರತ ಕನನಡದಲಲ ಚರಪಪರಗಪವಸಗ ತರದದಸದನ. ಹಲಗಸಗ ಇದರ ಶವಲಯಲಲ ಏಕರಗಪತಯದ. ನಮಮ ಕವ ಮಗಲದರತ ಇದನತನ ಗದತರಗಪದಲಲ ಏಕ ಬರಯಲಲಲವಪಲ ತಳಯದತ, ಹಸಗಲನಸದರಗ ಬರದದದರ ಕನನಡದಲಲ ಇದಕಕ ಮತತಷತಷ ಮಹತಸವವರಟಸಗತತತತತತ. ಆ ಕಸಲದಲಲ ಕನನಡ ಕವಗಳತ ಅನತಸರಸತತತದತದದತ ಚರಪಪಮಸಗರವನತನ; ಹಸಗಸಗ ಕನನಡ ಕಸವತವನತನ ಬರಯಹಗರಟ ನಸಗವಮರನಗ ಚರಪಪವನಲಲಲ 'ಕಸದರಬರ'ಯನತನ ಕನನಡಸರಬಲಕತ. 'ಕಣರಟಕ ಕಸದರಬರ'ಯಲಲ ಕಥಸವತರಣರ, ಚರದಸತಪಲಡನ ಜನನ ಮತತತ ಬಸಲತ, ಚರದಸತಪಲಡನ ಜವತತಯಸತತ, ಮಹಸಶಸಲತಯ ಸರದಶರನ, ಮಹಸಶಸಲತಯ ವಕತಸತರತ, ಕಸದರಬರಯ ಪತರಮ ಸರದಶರನ, ಕಸದರಬರಯ ದಸತಲಯ ಸರದಶರನ, ಚರದಸತಪಲಡನ ಪವನರಸಗಮನ, ಚರದಸತಪಲಡನ ಪಸತಣವಯಲಗ ಮತತತ ಚರದಸತಪಲಡ-ಕಸದರಬರಯರ ಪವನಸಸಮಸಗಮ ಎರಬ ಹತತತ ಆಶಸಸಸಗಳವ: ಮಧತ ಮಧತ ಗದತಭಸಗಗಳನಗನಳಗಗರಡರತ ಒಟತಷ 1391 ಪದತಗಳವ. "ಅವನ ಶವಲ ಪಡಸಸದತದಲಲ, ಚರಪಪ ರಗಪವನತನ ಗಮನಸದಸಗ ಖನಸಗವಮರನತ ಸಸಧತವಸದಮಟಷಗಗ ಸರಳವಸದ ಕನನಡದಲಲಯಲ ಗತರರರಚನ ಮಸಡದಸದನ .. .. ಕಥ ಹಲಳತವಸಗ ಅವನ ಶವಲ ತತರಬಸ ತಳಯಸಗರತತತದ. ವಣರನಗಳತ ಬರದಸಗ ಸರಸಕಕತವನತನ ತತರಬ ಸಮಸಸಗಳನತನ ಹಣಯತವವದತ ಕರಡತಬರತತತದ. ಇದತ ಹಚಸಚಗ ಕರಡತಬರತವವದತ ಗದತದಲಲ". ಅವನತ ತನನ ಕರನದಲಲ ಕಲವವ ವಲಳ ಮಗಲದಲಲರತವವದನತನ ಬಡತತಸತನ; ಮತತ ಕಲವಡ ಮಗಲದಲಲಲಲದದನತನ ಸಲರಸಯಗ ಬಡತತಸತನ. "ಒಟಷನಲಲ ಹಲಳತವವದಸದರ, ನಸಗವಮರನತ ಮಗಲಗತರರವನತನ ಹಜಬಹಜಬಗಗ ಅನತಸರಸದಸದನ. ಆದರಗ ಅವನದತ 'ಮಕಕಲಕಸ ಮಕಕ' ಪರವತರನವಲಲ". ಇಷತಷ ಕವಕಸವತ ವಚಸರದ ಹನನಯಲಲ ಈಗ 'ಕಣರಟಕ ಕಸದರಬರ'ಯನತನ ಸಸಲಸ ವಶದವಸಗ ಪರಶಲಲಸಬಹತದತ. 'ಕಸದರಬರ'ಯದತ ತತರಬ ಹಕದತವಸದ ಕಥಸನಕ; ರಮತ ವಸತತ, ಎಲಲರಗಗ ಪತಯವಸಗತವರರದತ. ಖಈ ಕಲಸನಸರಸಜತದಲಲ ಹಷರಚರತಯರತ ಲಮಕಕವಸದ ವಲರಕರತಣಸದಗಳಗ ಎಡಯಲಲ. ಇಲಲ ಶಕರಗಸರಕಕಲ ಪತಧಸನ ಪಟಷ; ಉಳದತದಲಲವಪ ಅದರ ಅಧಲನ. ಈ ಶಕರಗಸರದಲಲ ಕಗಡ ಪಸತಪರಚಕವಸದ ಕತದತಸರಗತಗಳಗ ಸಸಸನವಲಲ. ಇಲಲಯ ನಸಯಕರತ ಪತರಮಸನತರಸಗದ ಬಲಗಯನತನ ಪತಲಯಸಯ ಆಗಮನದವರಗ ಕಗಡ ತಡಯಲಸರದ ಪಸತಣವನನಲ ಬಟತಷಬಡತವರತಹ ಮಕಣಸಲಕಗಲಮಲಹಕದಯರತ. ಪತಲಯಸಯರಸದರಗ ಪತಲಮಕಸಕಗ ಸವರಸಸವನಗನ ತಸತಗಮಸಡತವರತಹ ದಲವಯರತ.ಖ ರಮತವಸಗರತವವದರ ಜಗತಗ ಈ ಕಸವತದ ಕರನವವ ಗಗಲಜಲನರದ ಕಗಡ ಬತದದ ಚತರತಕತಗಗಳತಳವರತಯಗ ಮಸಡತತತದ; ಜಗತಗ ಕಮತತಕವನತನ ಹತಟಷಸತವರತಹದಗ ಆಗದ; ಹಗಸ ಬಗಯ ನರಗಪಣಯರದ ಓದತಗರ ಮನಸಸನತನ ತಣಸತವರರದಗ ಆಗದ. ಕಸವತದ ನರಗಪಣಯ ವಧಸನವನತನ ಅನತಸರಸಯಲ ಈ ಸಸಸರಸತಕರ ಕತಯನತನ ಹಲಗ ಸರಗತಹಸಬಹತದತ: ಮಸಳವದಲಶದ ರಸಜಧಸನ ವದಶ, ಅದರ ರಸಜ ಶಗದತಕ. ಒರದತ ದನ ಬಳಗಗ ರಸಜ ಒಡಗಡಲಲಗದಲಲದಸದಗ ಒಬಬ ಸತರದರ ಚರಡಸಲ ಕನತ ರಸಜನ ಅನತಮತಯರದಗ ಓಲಗಕಕ ಬರತತಸತಳ. ತಸನತ ಅಮಗಲತರತನವರದತ ಭಸವಸದದ ಗಳಯರದತ ಅವಳತ ತರದದದ ಚನನದ ಪರಜರದಲಲರತತತದ. ಪರಜರವನತನ ಅವಳತ ರಸಜನ ಮತರದಟಸಷಗ ಅದತ 'ಆಯರ' ಎರಬ ಪದತಜಸತಯಲಲ ಪದತವಪರದನತನ ಕಟಷ ರಸಜನನತನ ಹಗಗಳತತತದ. ಇದರರದ ರಸಜ ಮತತತ ಅಲಲದದವರಗಲಲ ಪರಮಸಶಚಯರ! ಕತತಗಹಲದರದ ಅದರ ಕತಯಲನರದತ ರಸಜ ವಚಸರಸತತಸತನ. ಆಗಲಲ ವಲಳಯಸದದರರದ ಸಸನನ ಊಟಗಳನತನ ಮತಗಸ, ಗಳಗಗ ಅದರ ವತವಸಸ ಮಸಡ, ಎಲಲ ಮತಗದ ಮಲಲ ರಸಜ ಮತತ ಸಭಗ ಬರದಸಗ ಗಳ ತನನ ಕತಯನತನ ಹಲಳಲತ ತಗಡಗತತತದ. ಗಳ ಹಲಳದ ಕತ: ವರಧಸತಟವಯಲಲನ ದರಡಕಸರಣತದಲಲ ಅಗಸಸತತಶತಮವದ; ಅದರ ಹತತರವಲ ಪರಪಸಸರಗಲವರ; ಅದರ ದಡದಲಲ ದಗಡಡ ಬಗರತಗದ ಮರವಪರದದ. ತತರಬ ಎತತರವಸಗ, ರರಬಕಗರಬಗಳರದ ವಸಸತರವಸಗದತದದಲಲದ ತನನ ಅಸರಖತ ಪಪಟರಗಳರದಸಗ ಗಳಗಳ ಆವಸಸಸಸಸನವಪ ಆಗತತತ ಆ ಮರ. ಅರತಹ ಒರದತ ಪಪಟರಯಲಲ ನನ ತರದ ತನಗನಡನ ವಸಸವಸಗದದ; ತನನ ಪತಸವಕಸಲದಲಲಲ ತಸಯ ತಲರಕಗರಡದದಳತ. ತನನ ರಕಕಗಳನಗನ ಬಲತರಲಲಲ, ಹಸರತವ ರವತನತವರಲಲಲ. ಹಲಗಸಗ ಮರಯನತನ ತರದಯಲ ಮಮತಯರದ ಸಲಹತತತದದ. ಒರದತ ದನ ಬಲಡರ ಗತರಪಪರದತ ಮಹಸ ಶಬದದರದ ಆ ಪತದಲಶವನತನ ಹಗಕಕತತ. ಯತವಕರತ ಅನಲಕ ಪಸತಣಗಳನತನ ಬಲಟಯಸಡ ಅಲಲರದ ಮತರದ ಸಸಗದರತ;ದರ ಅವರಲಗಲಬಬ ತಲರ ಮತದಯಸಗದದ ಬಲಡನಗ ಏನಗ ಸಗದ ಹಗಲಗತತತ. ಹಲಗಸಗ ಅಲಲಯಲ ಉಳದತ ನಧಸನವಸಗ ಮರ ಹತತ ಪಪಟರಗಳಲಲ ಎಲಗಳ ಕಸಯಗಳ ನಡತವ ಹತದತಗದದ ಗಳಗಳನತನ ಹಗರತಗದತ ಅವವಗಳ ಕತತತ ಹಚತಕ ಕಳಕಕ ಬಸಸಡ, ತನನ ಕಲಸ ಮತಗಯತನಸದಸಗ ಕಳಗಳದತ ಅಲಲ ಬದದದದ ಗಳಗಳನನಲಲ ಬಸಚಕಗರಡತ ಚಲಲದಲಲ ತತರಬಕಗರಡತ ಹಗಲದ. ಅವನತ ತಸವದದ ಪಪಟರಗಗ ಕವಹಸಕದದ, ತರದಯ 19

ಕತತನತನ ತರತಚ ಕಳಗ ಬಸಸಡದದ. ತಸನತ ತರದಯ ರಕಕಗಳಲಲ ಮರಯಸಗ ಹತದತಗದದ ಕಸರಣ ಮತದ ಬಲಡನಗ ತನನ ಇರವವ ತಳಯಲಲಲ. ಹಲಗಸಗ ತರದಯ ದಲಹದಗಡನ ತನನನಗನ ಕಳಕಕ ಎಸದಸಗ ಬಲಳತವ ರಭಸಕಕ ತಸನತ ತರದಯರದ ಬಲಪರಟತಷ ದಗರದಲಲ ಬಲಳಬಲಕಸಯತತ. ತವಳ ತವಳ ತಸನತ ಮತತಷತಷ ದಗರ ಹಗಲಗ ಬಲಡನರದ ಪಸರಸದ. ಬಸಯಸರಕಯರದ ತಲಲಣಸತತತದಸದಗ ಮಧಸತಹನದ ಹಗತತಗ ಒಬಬ ಮತನಕತಮಸರ (ಹಸರಲತ) ತನನನತನ ಕರಡತ ಕರತಣಯರದ ನಲದಸರಣಕಕ ಕರದಗಯತದ ಮವತಗಳದತ ನಲರತ ಕತಡಸದಸಗ ತನಗ ಹಗಸರವತನತವವರಟಸಯತತ. ಆನರತರ ತನನನತನ ಆತ ತಮಮ ತರದಯಸದ ಜಸಬಸಲಯದದ ಆಶತಮಕಕ ಕರದಗಯದ. ತನನನತನ ನಗಲಡದ ಕಣವಲ ಜಸಬಸಲಯತ ಗರಭರವಸದ ಧಸನಯರದ ಖಇವನತ ಹರದನ ಪಸಪಫಲವನತನ ಅನತಭವಸತತತದಸದನ; ಮಲಹಕಕ ಸಲತಕ ಈ ಕಳಜಸತಯಲಲ ಹತಟಷದಸದನಖ ಎರದತ ಹಲಳದಸಗ ಅಲಲದದವರಲಲ ಗಳಯ ಕತ ಏನರದತ ಕತತಗಹಲಗಗರಡರತ. ಜಸಬಸಲ ಹಲಳತಗಡಗದ. ಜಸಬಸಲ ಹಲಳದ ಕತ: ಆವರತ ಎರಬತದತ ದಲಶ, ಉಜಬಯನ ಅದರ ರಸಜಧಸನ, ತಸರಸಪಲಡನರಬ ರಸಜ ಅದನಸನಳತತತದದರ, ಶತಕನಸಸನರಬ ಮರತತ ಅವನಗ ಆಪತಸಚವನಸಗದದ. ತಸರಸಪಲಡನ ಹರಡತ ವಲಸಸವತಯಸದರ ಶತಕನಸಸನ ಪತನ ಮನಗಲರಮ. ಅವರಬಬರಗಗ ಕತಮವಸಗ ಚರದಸತಪಲಡ ಮತತತ ವವಶರಪಸಯನ ಎರಬ ಮಕಕಳಸದರತ, ಜಗತಗ ಬಳಬಳಯತತ ಇಬಬರಗ ಒಟಷಗಲ ವದತ ಕಲತರತ, ಗಸಢಸನಲಹತರಸದರತ. ಇಬಬರಗಗ ಹದನಸರತ ತತರಬತತ. ಚರದಸತಪಲಡನಗ ರಸಜ ಯಮರಸಜಸತಭಷಲಕವನತನ ಮಸಡ ಇರದಸತಯತಧ ಎರಬ ದವಸತಶಸವನತನ ರಸಜನಗ, ಪತತಲಲಖ ಎರಬ ಸಲವಕಯನತನ ರಸಣಯಗ ಬಳತವಳಯಸಗ ಕಗಟಷರತ. ಅವಳತ ರಸಜಕತಮಸರನ ತಸರಬಗಲಕರರಕವಸಹನಯಸದಳತ. ಯತವರಸಜ ದಗಸಜಯ ಯಸತತ ಕವಗಗರಡ, ಆಪತ ಗಳಯ ವವಶರಪಸಯನ ಅವನ ಜಗತಗ ಹಗರಟ. ಯಸತತಯ ಕಗನಯ ದನಗಳತ; ಪಸಳಯ ಕವಲಸಸಪವರತದ ಬಳ ಬಲಡತ ಬಟಷತತ. ಒರದತ ಬಳಗಗ ಚರದಸತಪಲಡ ಒಬಬನಲ ತನನ ಕತದತರಯಲರ ವಹಸರಕಕ ಹಗರಟ, ಅಲಲ ವಲಕಣವಸದ ಕನನರ ಮರತನವಪರದತ ಕಣಣಗ ಬತತತ, ಅದನತನ ಹಡಯಬಲಕರದತ ಚರದಸತಪಲಡ ಕತದತರಯನತನ ಜಗಲರಸಗ ಆಯಡಗ ಓಡಸದ. ಆದರ ಸಸಲಸ ಕಸಲದಲಲಯಲ ಅದತ ಪವರತಪಙಱತಯಲಲ ಕಣಮರಯಸಯತತ. ಆ ಹಗತತಗ ಯತವರಸಜ ದಣದದದ; ಕತದತರಯಗ ಬಳಲತತತ. ದಣವಸರಸಕಗರಡತ ಹಗಲಗಗಲಣವರದತ ನಲದಸರಣಕಸಕಗ ಹತಡತಕದ. ಅನತ ದಗರದಲಲ ಅರಗಚಲದ ಎರಬ ಸರಗಲವರ ಕಸಣಸತತ. ಅಲಲಗ ಹಗಲಗ ಕತದತರಗ ನಲರತ ಕತಡಸ ಹತಲತಲ ಮಲಯಲತ ಬಟತಷ, ತಸನಗ ನಲರತ ಕತಡದತ ವಶತಮಸಕಗಳಳಲತ ಅನತವಸದ. ಆ ಕಡತಮಮನದ ಕಸಡನಲಲ ಇರಪಸದ ಗಸನವಪರದತ ಕಲಳಬರತತ. ಕತತಗಹಲದರದ ಮಲಲದದ ಚರದಸತಪಲಡ ಆ ದನಯನತನ ಹರಬಸಲಸ ಹಗರಟ. ಕಗರಚ ದಗರ ಹಗಲದ ಮಲಲ ಅವನಗಗರದತ ಸದಸದಯತನ ಕಸಣಸತತ. ಅಲಗಲರದತ ಚತತಮತರಖ ಲರಗ, ಮತರದ ಕಣತಮಚಚ ವಲಣಸನಸದದಗಡನ ತನನ ಇರಪಸದ ಕರಠ ಬರಸ ನವಯಮನಭರತಯಸದ ಯತವತ ಹಸಡತತತದದಳತ. ಅವಳತ ಉಟಷದತದತ ಅಚಚ ಬಳಯ ಪತತಲ, ಕಗರಳಲಲ ಜಪಸರ. ಯತವರಸಜ ಆಕ ಹಸಡತವವದನತನ ನಲಲಸತವ ತನಕ ಕಸದ. ಆಕ ಹಸಡತ ಮತಗಸ ಲರಗಕಕ ಪತದಕಣ ಬರತವಸಗ ಚರದಸತಪಲಡ ಅವಳ ಕಣಣಗ ಬದದ. ಅವನನತನ ಸಸಸಗತಸ ಆತಮಲಯತಯರದ ಅತಸತಸಕರಮಸಡದಳತ. ಮದಲತ ಅಳತಕನರದ ಕಗಡದದ ಚರದಸತಪಲಡ ಅವಳ ಆದರವನತನ ಕರಡತ ಧವಯರಗಗರಡತ ಆ ಕರತವಯಸಸಗಲ ತಸಪಸವಕತತಯನತನ ಕವಗಗರಡತದಲಕರದತ ಕತತಗಹಲದರದ ಕಲಳದ. ಅವಳ ಕಣಣನಲಲ ನಲರತ ತತರಬತತ, ದನ ಗದಗದವಸಯತತ. ಕಗನಗ ಸಸವರಸಕಗರಡತ ತನನ ಹಸರತ ಮಹಸಶಸಲತಯರದತ ಹಲಳ ತನನ ಕತಯನತನ ಹಲಳತಗಡಗದಳತ. ಮಹಸಶಸಲತ ಹಲಳದ ಕತ: ತಸನತ ಹರಸ ಮತತತ ಗಮರ ಎರಬ ಹಸರನ ಅಪಸರದರಪತಯ ಒಬಬಳಲ ಮಗಳತ. ಬಹತಕಸಲದ ನರತರ ಹತಟಷದ ಮಗಳರಬ ಕಸರಣದರದ ತಸಯತರದಯರ ಪತಲತ ಕಡಲಸಗತತತ. ತನಗ ಯಮವನ ಬರತತ. ಒಮಮ ತಸನತ ತಸಯಯಡನ ಸಸನನಮಸಡ ಬರಲತ ಅರಗಚಲದ ಸರಗಲವರಕಕ ಬರದಳತ. ದಸರಯಲಗಲಬಬ ಸತರದರ ಮತನಕತಮಸರನ ಭಲಟಯಸಯತತ; ಕರಡ ಕಣವಲ ಅವನ ಬಗಗ ಗಸಢಪತಲತಯತರಟಸಯತತ. ಋರಕತಮಸರ ಅಲಲವಲ, ಅವನಗ ನಮಸಸಕರ ಮಸಡತವ ನವದಲಲ ಅವನ ಪಸದಗಳನತನ ಮತಟಷ ಕಣಣಗಗತತಕಗರಡಳತ. ಹಗರಗ ನಮಸಸಕರ, ಒಳಗ ಕಸಮವಕಸರ! ಈ ಸನನವಲಶದರದಸಗ ಅವನಗಗ ಇವಳ ಬಗಗ ಅನತರಸಗವವರಟಸಗ ಆತನಗ ಮಲಹಪರವಶನಸದ. ಪಕಕದಲಲಲ ಇದದ ಅವನ ಗಳಯನನತನ (ಕಪರಜಲ) ಈ ಮತನಕತಮಸರನ ವಷಯ ಕಲಳದಸಗ ಅವನತ ಶಸಲತಕಲತತವನ ಮಗ ಪವರಡರಲಕನರಬ ವಷಯ ತಳಯತತ. ಮಸತಸಡತವ ನವದರದ ಅವನ ಕವಯಲಲದದ ಸತರದರವಸದ ಕತಸತಮಮರಜರಯ ವಷಯ ಕಲಳದಸಗ ಪವರಡರಲಕ ಅದನತನ ತಗದತ ಮಹಸಶಸಲತಯ ಕವಗ ತಗಡಸಲತ ಹಗಲದ. ಕನನಯ ಕನನಯ ಸಸಶರಸತಖದರದ ಅವನ ಕವ ನಡತಗ ಕವಲದದ ಜಪಸರ ಜಸರ ಬತತತ. ಅದನತನ ತಸನತತಕಗರಡತ ಕಗರಳಲಲ ಧರಸ ಮಹಸಶಸಲತ ಸತಖಸದಳತ. ಇದನನಲಲ ಕರಡ ಕಪರಜಲನತ ತನನ ಗಳಯನನತನ ಗದರಕಗರಡ. ಆಗ ಮತನಕತಮಸರ ಕಗಲಪಗಗರಡರತ ಮಹಸಶಸಲತಯ ಬಳ ಹಗಲಗ ತನನ ಜಪಸರವನತನ ವಸಪಸತ ಕಗಡಲತ ಕಲಳದ; ಗಸಬರಯರದ ಮಹಸಶಸಲತ ಜಪಸರಕಕ ಬದಲಸಗ ತಸನತ ಹಸಕಕಗರಡದದ ಹಸರವನತನ ತಗದತಕಗಟತಷಬಟಷಳತ. ಅನತಚತತನಸಗದದ ಪವರಡರಲಕ ಅದನನಲ ಜಪಸರವರದತ ಭಸವಸ ತಗದತಕಗರಡ. ತಸನತ ವಸಪಸತಸ ಮನಗಲನಗಲ ಬರದಳತ; ಆದರ ಮನಸತಸ ಮಸತತ ಮತನಕತಮಸರನಲಲಯಲ ಉಳದತಬಟಷತತತ. ಅವನತ ಹಗಲದ ದಸಯನನಲ ತಸನತ ಮಗಕವಸಗ ನಗಲಡತತತ ಕಗತದಸದಗ, ಸಸನನಕಸಕಗ ಹರದ ಉಳದದದ ಮಕರಕ ಎರಬ ಸಲವಕ ಮತನಕತಮಸರನತ ಕಳಸದದ ಪತಲಮಪತತವನತನ ತರದತಕಗಟಷಳತ. ಸಗಕಕದವಳಗ ಕಳತಳ ಕತಡಸದರತಸಯತತ. ಹಲಗಗಲ 20

ಸರಜಯವರಗಗ ಕಸಲ ತಳಳದಳತ. ಆ ಹಗತತಗ ಪವರಡರಲಕನ ಗಳಯ ಕಪರಜಲ ಗಸಬರಯರದ ಬರದತ ಗಳಯನ ಮದನಸವಸಸಯನತನ ಮನಕರಗತವರತ ವಣರಸ ಅವನನತನಳಸಲಗಲಸತಗ ಬಲಗ ಬರಬಲಕರದತ ಕಲಳಕಗರಡತ, ಯಸರಗಗ ಕಸಣಸದರತ ಹಗರಟತ ಹಗಲದ. ಅಷತಷ ಹಗತತಗ ತಸಯ ಬರದಳತ. ಆಕಯನತನ ಹಲಗಗಲ ಸಸಗಹಸಕದ ಮಹಸಶಸಲತ ತರಳಕಯಡನ ಮತನಕತಮಸರನದದ ಜಸಗಕಕ ಹಗರಟಳತ. ದಸರಯಲಲ ಅಪಶಕತನಗಳ ಸರಮಸಲ. ಅವಳಗ ದಗಲಸಯತತ. ಗಸಬರಯರದ ಹಗಲಗ ನಗಲಡಲತ ಪವರತಷನಗಬಬನ ಅಳಲತ ಕಲಳಬರತತ. ಅವನತ ಕಪರಜಲ; ತನನ ಗಳಯ ಗತಜಲವನಸಗದದರರದ ರಗಲದಸತಗಡಗದದ. ಮದಲ ಕಣಣ ಬಲಟದಲಲಯಲ ತಸನತ ವರಸಬಟಷದದ ಪತ ಅವನತ ಎರಬ ಭಸವನ ಅವಳದತ; ಹಲಗಸಗ ಮಹಸಶಸಲತ ಸಹಗಮನಕಸಕಗ ಚತಯಲಪರಡಸಲತ ತರಳಕಗ ಸಗಚಸದಳತ. ಆಗ ಒರದತ ಅಚಚರ! ಖಮಗಳಲ ಸಸಯಬಲಡ, ನಲನತ ಮತರದ ಇವನಗಡನ ಕಗಡತವಖ ಎರಬ ಅಶರಲರವಸಣಯಸಯತತ. ಅಷಷರಲಲ ಯಸವವದಗಲ ದವತಶರಲರವಪರದತ ಪವರಡರಲಕನ ದಲಹವನತನ ಎತತಕಗರಡತ ಆಕಸಶಕಕ ಹಸರತತ. ಅದನತನ ಕರಡ ಕಪರಜಲನತ ಖನನನ ಗಳಯನನತನ ಎತತಕಗರಡತ ಎಲಲ ಹಗಲಗತತತಲ?ಖ ಎರದತ ಕಗಲಪದರದ ಕರತಚ ಆಕಸಶಕಕ ನಗದತ ಅವನಗ ಕಣಮರಯಸಗಬಟಷ. ತರಳಕ ತನಗ ಸಮಸಧಸನ ಹಲಳ, ಸಸನನ ಮಸಡಸದಳತ. ಪವರಡರಲಕನನತನ ಮತತ ಕಗಡತವ ಆಸಯರದ ನಸರತಮಡ-ಜಪಸರ ಧರಸ ತಪಶಚರಣಯಲಲರತವವದಸಗ ಮಹಸಶಸಲತ ತಳಸದಳತ. ಇದನನಲಲ ಕಲಳದ ಚರದಸತಪಲಡನತ ಹಸಗಸದರ ತರಳಕ ಎಲಲರದತ ಪತಶನಸದಸಗ ಮಹಸಶಸಲತ ಹಲಗರದಳತ: ಖನನನ ಪತಯ ಗಳತ ಕಸದರಬರ; ಗರಧವರ ರಸಜ ಚತತರರ ಮತತವನ ಮನದನನ ಮದರಸದಲವಯ ಏಕವಕ ಪವತತ. ನಸನತ ಪವರಡರಲಕನನತನ ಸಲರತವವರಗಗ ತಸನತ ಮದತವಯಸಗತವವದಲಲವರದತ ಹಟಹಡದದಸದಳರತ. ಅವಳ ತಸಯತರದಯರತ ಇದರರದ ದತತಖತರಸಗದಸದರ. ಅವಳನತನ ಮದತವಯಸಗತವರತ ಓಲವಸಲಗಲಸತಗ ನನನ ಪರವಸಗ ತರಳಕಯನತನ ಕಳಸದದಲನ. ಅವಳತ ಹಗಲದ ಕಗರಚ ಹಗತತಗಲ ನಲವವ ಬರದರಖ ಎರದಳತ ಜಸಬಸಲ ಮತರದತವರಸದ ಕತ: ಮಸರನಯ ಬಳಗಗ ತರಳಕ ಹರದರತಗ ಬರದಳತ. ಕಸದರಬರಯ ಹಟ ತಲರದರದತ ತಳಸದಸಗ ಮಹಸಶಸಲತ ತಸನಲ ಕಸದರಬರಯದದ ಹಲಮಕಗಟಕಕ ಹಗಲಗಲತ ನಧರರಸ, ಜಗತಯಲಲ ಬರದತ ಕಸದರಬರಗ ಬತದದ ಹಲಳಬಲಕರದತ ಚರದಸತಪಲಡನನತನ ಪಸತಸದಳತ. ಯತವರಸಜ ಅದಕಕ ಒಪಸದ. ತನನ ಗಳತಯ ಬಳ ಕರದಗಯತದ ಮಹಸಶಸಲತಯತ ಚರದಸತಪಲಡನನತನ ಅವಳಗ ಪರಚಯಸದಳತ. ಕಸದರಬರ-ಚರದಸತಪಲಡರತ ಕರಡ ಕಣದರದ ಪರಸಸರರಲಲ ಅನತರಕತರಸದರತ. ಮಹಸಶಸಲತಯನತನ ಕಸಣಲತ ಚತತರರ ಬರದಸಗ ಪತಲಮಗಳ ಮದಲ ಭಲಟ ಮತಕಸತಯವಸಯತತ. ಮಹಸಶಸಲತಯ ಮದತವಯಸಗತವವರಗಗ ತಸನತ ಕನತಯಸಗಯಲ ಇರತತತಲನರಬ ಹಟತಗಟಷ ತನನಲಲ ಈ ಮಲಹ ತತರಬಕಗರಡತಲಲ ಎರದತ ಕಸದರಬರ ಮತಜತಗರಪಟಷಳತ. ರಸತತ ಚರದಸತಪಲಡ ಕಸದರಬರಯ ಧಸತನದಲಲಯಲ ಇದಸದಗ, ಕಸದರಬರಯತ ತನನ ಪತಲಮಕಸಣಕಯಸಗ ಕಳಸದದ ಕಶಲಷಕ ಎರಬ ಮತತತನ ಹಸರವನತನ ಮದಲಲಖಯರಬ ಅವಳ ಸಲವಕಯರದ ಸಸಲಕರಸದ. ಬಳತದರಗಳತ ಎಲಲಡ ಪಸರಸದಸದಗ ಕದರಬರ ಮತಪರವಸರದಗಡನ ಬರದತ ಸಸಲಸ ಕಸಲ ಮಸತಸಡ ಹರದರತಗದಳತ. ಈ ಆಗತಹಗಲಗತಗಳತ ಚರದಸತಪಲಡನಲಲ ವಸಮಯವವರಟತಮಸಡತತ. ಮಸರನಯ ಬಳಗಗ ಎದದ ಚರದಸತಪಲಡ ಪಸತತವರಧಗಳನತನ ಪಪರವಸ ಮಹಸಶಸಲತ-ಕಸದರಬರಯರ ಅಪಸಣ ಪಡದತ, ಬಹತ ಕಸಲ ಬಟತಷ ಬರದದದ ತನನ ಪರವಸರವನತನ ಸಲರಲತ ಅರಗಚಲದ ಸರಗಲವರದ ಕಡಗ ಹಗರಟ. ಆ ಹಗತತಗ ಅವನನತನ ಹತಡತಕಕಗರಡತ ಅವನ ಪರವಸರವಪ ಅಲಲಗ ಬರದತತತ. ಮಸರನಯ ಬಳಗತ ಹರಯತವ ಹಗತತಗ ಕಲಯಗರಕನರಬ ಸಲವಕನತ ಬರದತ ಚರದಸತಪಲಡ ಹಲಮಕಗಟದಲಲಯಲ ಮರತತಬರದದದ ಶಲಷವನಗನ ಇತರ ಕಸಣಕಗಳನಗನ ಕಗಟತಷ, ಮರಳ ಬರತವರತ ಆಕ ಚರದಸತಪಲಡನನತನ ಬನನವಸಕಗರಡತದನತನ ಕಲಳ ಮತತ ಪತತಲಲಖಯಡನ ಹಲಮಕಗಟಕಕ ಹಗರಟ. ಅಲಲ ಸಲರದ ಬಳಕ ಕಸದರಬರಯಡನ ಸಸಲಸ ಹಗತತತ ಪತಣಯಸಲಸಪದಲಲ ತಗಡಗದತದ, ಅವಳ ಇರಚಯರತ ಪತತಲಲಖಯನತನ ಅಲಲಯಲ ಬಟತಷ ಚರದಸತಪಲಡ ತನನ ಪಸಳಯಕಕ ಹರದರತಗದ. ಆ ಹಗತತಗ ದಗತನ ಮಗಲಕ ಉಜಬಯನಗ ವಸಪಸಸಗತವರತ ತಸಯತರದಯರತ ಕಳಸದದ ಸರದಲಶವನತನ ಕಲಳದ ಚರದಸತಪಲಡ ಪತತಲಲಖಯನತನ ಕರತರಲತ ಮಲನಸದನರಬ ಸಲವಕನಗ ಹಲಳ, ಪರವಸರವನತನ ನಧಸನವಸಗ ಕರತರತವರತ ವವಶರಪಸಯನನಗ ತಳಸ ತಸನತ ರಸಜಧಸನಗ ಮರಳದ. ಆದರ ಅವನ ಮನಸತಸ ಕಸದರಬರಯ ಹರಬಲದರದ ವಹಸಲವಸಗತತತ. ಕಲವವ ದನಗಳ ಬಳಕ ಪತತಲಲಖ ವಸಪಸಸದಳತ; ಕಸದರಬರಯ ತಲವತ ವರಹವಲದನಯನತನ ವಣರಸದಳತ. ಮರತದನ ಬಳಗಗ ಕಲಯಗರಕ ಬರದತ ಅವನತ ಮರತತ ಬರದದದ ಶಲಷವನಗನ ಕಸದರಬರ ಕಳಸದದ ಇತರ ಕಸಣಕಗಳನಗನ ತರದತ ಚರದಸತಪಲಡನಗ ಅಪರಸದ. ಆತನಗ ಕಸದರಬರಯ ಪರತಸಪವನತನ ವಣರಸದ. ಅವನ ಉದಸಲಗ ಇಮಮಡಗಗರಡತತ. (ಇಲಲಗ ಮಗಲದಲಲ ಬಸಣಭಟಷ ರಚಸದದ ಭಸಗವವ ಮತಕಸತಯಗಗಳತಳತತದ; ಮತರದನ ಕರನ ಬಸಣನ ಮಗ ಭಗಷಣನ ರಚನ). ಅವಳನತನ ನಗಲಡಲತ ತಸನಲ ಬರತವವದಸಗ ಹಲಳ ಪತತಲಲಖ ಮತತತ ಕಲಯಗರಕರಬಬರನಗನ ಕಸದರಬರಯ ಬಳ ಕಳಸದ. ದನಗಳತ ಉರತಳದತವವ; ಆದರ ವವಶರಪಸಯನನ ಸತಳವಪ ಇಲಲ, ಸವನತಪರವಸರವಪ ವಸಪಸಸಗಲಲಲ! ಚರದಸತಪಲಡನತ ಕಳವಳಪಡತತತರತವಸಗ ಒರದತ ದನ ಹರತರತಗ ಬರದ ಸಲನಸಪರವಸರದವರತ ವವಶರಪಸಯನನತ ವಚತತ ಸಸತಯಲಲದಸದನರದಗ, ಅಲಲರದ ಹರತರತಗಲತ ಇಷಷಪಡತತತಲಲವರದಗ ತಳಸದರತ. ವವಶರಪಸಯನನನತನ ಕರತರಲತ ತಸನಲ ಹಗಲಗಲತ ನಶಚಯಸ ತಸಯತರದಯರ ಅನತಮತ ಪಡದತ ಕವಲಸಸ ಪವರತದ ಕಡಗ ಹಗರಟ. ಎಲಲ ಹತಡತಕಸಡದರಗ ಗಳಯನ ಸತಳವಲ ಇಲಲ! ಕಗನಗ ಚರದಸತಯತಧವನನಲರದ ಚರದಸತಪಲಡನತ ಮಹಸಶಸಲತಯ ಆಶತಮಕಕ ಬರದ. ಅಲಲವಳತ ಕಣಣಲರತ ಸತರಸತತತ ಕಗತದದಳತ. ಕಸದರಬರಗಲನಗಲ ಆಪತತತ ಒದಗದ ಎರದತ ಅವನತ ಭಸವಸದ.

21

ಆದರ ಅವಳತ ತನನ ಕಣಣಲರಗ ಕಗಟಷ ಕಸರಣವಲ ಬಲರ: ಚರದಸತಪಲಡ ಉಜಬಯನಗ ಹಗಲದ ಮಲಲ ತಸನತ ಇಲಲ ತಪಶಚರಣಕಸಕಗ ಆಗಮಸದಳರದಗ, ಒರದತ ದನ ಚರದಸತಪಲಡನ ವಯಸಸನ ಬಸತಹಮಣ ಯತವಕನಗಬಬನತ ಬರದತ ತನನನತನ ಕಣತಣಗಳರದಲಲ ಹಲರತವರತ ನಗಲಡತತತ ತನನರತಹ ಸತರದರ ಯತವತಯತ ತಪಸಸಗ ತಗಡಗತವವದಲ ಎರದತ ಕಲಳದ, ಪವರಡರಲಕನ ವರಹದರದ ಮನನಗರದದದ ತಸನತ ಇದರರದ ಕತಪತಳಸಗ ಅವನನತನ ತನನ ಬಳ ಸತಳಯಲತ ಅವಕಸಶ ನಲಡದರತ ತಡ ಎರದತ ತರಳಕಗ ಹಲಳ ತಸನ ಬಲರಡಗ ಹಗಲದ. ಆದರ ತರಳಕಯರದ ತಪಸಸಕಗರಡತ ಅಲಲಗಗ ಅವನತ ಬರದತದಲಲದ ಪದಲ ಪದಲ ಚಪಲಮಸತತಗಳನಸನಡತತತ ತನನ ಹರದಯಲ ಸತಳಯತತತದದ. ಈ ಯತವಕನ ಕಸಟವನತನ ತಸಳಲಸರದ, ಗಳಯರತ ಗಳಹತತತದದ ಅವನತ ಗಳಯಸಗಯಲ ಹತಟಷಲ ಎರದತ ಶಪಸಲತ, ಅವನತ ಕಗಡಲಲ ನಶಚಲರಷತನಸಗ ಕಳಗ ಬದದ. ಆನರತರ ಅವನತ ಚರದಸತಪಲಡನ ಗಳಯ ವವಶರಪಸಯನನರಬ ವಷಯ ಪರಜನರರದ ತಳಯತತ ಎರದಳತ. ತನನ ಗಳಯನ ವಷಯ ಕಲಳದ ಕಗಡಲಲ ಚರದಸತಪಲಡ ಎದಯಡದತ ಆಸತದರದ ಕಳಕಕ ಕತಸದ. ಇದನತನ ಕರಡತ ಮಹಸಶಸಲತ ಮಗರರ ಹಗಲದಳತ. ತರಳಕ ರಗಲದಸತಗಡಗದಳತ. ಚರದಸತಪಲಡನತ ಮಹಸಶಸಲತಯ ಆಶತಮಕಕ ಬರದ ವಷಯವನತನ ಕಲಳದ ಕಸದರಬರ ಹಸಗಗ ಪತತಲಲಖಯರಗ ಅಲಲಗ ಬರದವರತ ನಡದರತವ ಟನಯರದ ತಸವಪ ಮಗರರಗಗರಡತ ಬದದರತ. ಕಗರಚ ಕಸಲದ ಬಳಕ ಕಸದರಬರ ಎರಚತತ ಮಲಲ ಪಸತಣತಸತಗಕಕ ಸದದಳಸದಳತ. ಅಷಷರಲಲ ಆಗಸದಲಲ ಚರದತಕರಣಗಳರದ ಕಗಡದ ಪತಭಸಪವರಜವಪರದತ ಮಗಡ, ಅದರರದ ಖಪವರಡರಲಕನ ದಲಹವಪ ಮಹಸಶಸಲತಯ ಸಮಸಗಮಕಸಕಗ ಇನಗನ ಬಳಗತತತದ; ಹಸಗಯಲ ಈ ಚರದಸತಪಲಡನ ದಲಹವಪ ನತತವಸದದತದ, ಕಲಕಸಲಸನರತರ ಆತನತ ಕಸದರಬರಯಡನ ಸಲರತತಸತನ. ಹಲಗಸಗ ಅವನ ಈ ದಲಹವನತನ ಜಗಲಪಸನವಸಗ ಕಸಯಬಲಕತಖ ಎರಬ ದವತಧಸನ ಕಲಳಸತತ. ಸಸಲಸ ಹಗತತನ ಬಳಕ ಪತತಲಲಖಯಗ ಮಗರರಯರದ ಎದದಳತ. ತಕಣವಲ ಚರದಸತಯತಧದ ಬಳ ಹಗಲಗ ಅದರಗಡನ ನಡದತ ಅರಗಚಲದ ಸರಗಲವರದಲಲ ಹಸರಕಗರಡಳತ. ಈ ಆಶಚಯರವಲಲ ಆದತದನತನ ಕರಡತ ಸಸವರಸಕಗಳತಳವಷಷರಲಲ ಸರಗಲವರದರದ ಕಪರಜಲನತ ಎದತದ ಬರದತ ಮಹಸಶಸಲತಗ ಹಲಗರದತ ಹಲಳದ: "ಪವರಡರಲಕನತ ವರಹಸಧಕತದರದ ಪಸತಣಸರಕಟದಲಲದಸದಗ ಹಮಮಯರದ ನಗತತತದದರತ ಕಸಣಸದ ಚರದತನಗ ಅವನತ ಕನಲನತ ಎರಡತ ಸಲ ಮನತಷತನಸಗ ಹತಟತಷಕ ಎರದತ ಶಪಸದನರತ; ಅದರರದ ಕಗಲಪಗಗರಡ ಚರದತನತ 'ನಲನಗ ನನಗನಡನ ಹತಟಷ ಅದರಲಲ ಭಸಗಯಸಗತ' ಎರದತ ಮರತಶಸಪವತತತ ಪವರಡರಲಕನ ದಲಹವನತನ ದಲಹವನತನ ತಗದತಕಗರಡತ ಹಗಲಗ ಚರದತಲಗಲಕದಲಲರಸ ಕಸಪಸಡತತತದಸದನ. ಶಸಲತಕಲತತವನ ಬಳ ಹಗಲಗ ಆಯತಷಸಕಮದಸನಯಸಗಗಳನತನ ಮಸಡಲತ ಚರದತ ತನನನತನ ಕಳಸದ. ಆತತರದರದ ಬರತತತರತವಸಗ ತಳಯದ ತಸನತ ವವಮಸನಕನಗಬಬನನತನ ದಸಟಬಟಷ; ಅದರರದ ಕತಪತನಸದ ಅವನತ ಕನಲನತ ಕತದತರಯ ಜನಮವನತನ ತಸಳತಕ ಎರದತ ಶಸಪವತತ. ಕತದತರಯಸದಸಗಲಗ ನನನ ಗಳಯನಗಡನ ಇರತವರತ ಅನತಗತಹಸತ ಎರದತ ಕಲಳಕಗರಡಸಗ ವವಮಸನಕ ಹಸಗಯಲ ಆಗಲರದತ ಕರತಣಸದ. ಅದರರತ ನಸನತ ಚರದಸತಪಲಡನಗ ವಸಹನವಸದ, ಈಗ ಅರಗಚಲದ ಸರಗಲವರದಲಲ ಮತಳತಗದ ಕಣವಲ ತನಗ ಕತದತರಯ ರಗಪವ ಹಗಲಗ ತನನ ಹರದನ ಸಸರಗಪ ಬರದದ. ಈಗ ಶಸಲತಕಲತತವನ ಬಳ ಹಗಲಗತತತದದಲನ" ಎರದತ ಹಲಳ ಅಲಲರದ ಹಗರಟ. ಆಗ ಮಹಸಶಸಲತ ಕಸದರಬರಯನತನ ಕತರತತ, ತಸವಬಬರಗ ಈಗ ಒರದಲ ಸಸತಯಲಲರತವವರತ, ಈಗ ಚರದತನನತನ ಇಬಬರಗ ಪಪಜಸಗಲಣ, ಅವನತ ಕರತಣ ತಗಲರತತಸತನ ಎನನಲತ ಒಪಸದ ಗಳತಯಡನ ಹಸಗಲ ಮಸಡಲತ ತಗಡಗದಳತ. ಈ ಕಡ ಚರದಸತಪಲಡನಗಗದಗದ ಗತಯನತನ ಕಲಳದ ಚರದಸತಪಲಡ ಮತತತ ವವಶರಪಸಯನರ ತಸಯತರದಗಳತ ಅಲಲಗ ಬರದರತ. ಹಲಗ ಪವರಡರಲಕನತ ಶಸಲತಕಲತತ-ಲಕಮ ದರಪತಯರಗ ಮಗನಸಗ ಹತಟಷ ಕಸಮಪರವಶತಯ ಕಸರಣದರದ ದಲವತಸದರದ ಚತತತನಸಗ ಶತಕನಸಸನಗ ವವಶರಪಸಯನನಸಗ ಮತತ ಹತಟಷದರಗ ಈಗ ಮಹಸಶಸಲತಯ ಶಸಪದರದ ಗಳಯಸಗದಸದನ ಎರದತ ಜಸಬಸಲಯತ ತನನ ಕರನವನತನ ಮತಗಸದ. ಗಳ ಹಲಳದ ತನನ ಮತರದನ ಕತ: ಜಸಬಸಲ ಋರ ಹಲಗ ತನನ ಕತಯನತನ ಹಲಳದಸಗ ತನಗ ಜನಸಮರತರದ ನನಪವರಟಸಯತತ, ಹರದ ತಸನತ ಕಲತದದ ವದತಯಲಲ ಮರತಕಳಸತತ. ಆಗ ಅವರನತನ "ಜಸನಗಲದಯವಸದರ ವರಕತ ಹಚತಚವವದರದತ ಹಲಳತತಸತರ. ಆದರ ನನಗ ಮಹಸಶಸಲತಯ ಬಗಗನ ಮಲಹ ಹಚಸಚಗತತತದ. ಚರದಸತಪಲಡ ಎಲಲದಸದನ?" ಎರದತ ಕಲಳದ. ಅವರತ ನಸನತ ಹಸರಲಸರನಸದದರರದ, ಗರಗಳತ ಬಲತ ಮಲಲ ಹಗಲಗಬಲಕರದಗ ಈಗ ಸತಮಮನರಬಲಕರದಗ ಹಲಳ ಹಗರಟತಹಗಲದರತ. ಸಸಲಸ ಹಗತಸತದ ಮಲಲ ನನನ ಗಳಯನಸದ ಕಪರಜಲನತ ಬರದತ ಪಪವರ ವಕತಸತರತವನನಲಲ ತಳಸ, ತನನ ತರದ ಶಸಲತಕಲತತ ಆಯತಷಸಕಮ ಹಗಲಮವನತನ ಮಸಡತತತರತವವದಸಗಯಗ, ತಸಯಯಸದ ಲಕಮ ಅವರಗ ಪರಚಸರಕಯಸಗರತವಳರದಗ ತಳಸ, ಆ ಯಸಗ ಮತಗಯತವವರಗ ನಸನತ ಹಸರಲಸರನರದಗ ತಳಸ ಹಗರಟತಹಗಲದ. ಕಲ ಕಸಲದ ಬಳಕ ತನಗ ಹಸರತವ ಶಕತ ಬರತತ. ಚರದಸತಪಲಡ ಎಲಲರತವನರಬ ವಷಯವಪ ತನಗ ತಳಯತತ. ಅವನನತನ ನಗಲಡತವ ಆತತರದರದ ಒರದತ ದನ ಜಸಬಸಲಗಳ ಆಶತಮದರದ ತಪಸಸಕಗರಡತ ಹಗರಟತ ಬರದ. ಹಸಗಲ ಹಸರತತತ ಬರದತ ಗಡದ ಮಲಲ ಮಲಗದ. ಎಚಚರವಸದಸಗ ತಸನತ ಯಸರಗಲ ಬಲಸದದ ಬಲಯಲಲ ಸಕಕಬದದದದ. ನನನತನ ಹಡದವನಗಬಬ ಚರಡಸಲ. "ನಸನತ ನನನ ಗಳಯನನತನ ನಗಲಡಲತ ಆತತರನಸಗದದಲನ. ಅವನ ಬಳ ಹಗಲಗಲತ ಇನಗನ ಬಹತ ದಗರ ಹಸರಬಲಕಸಗದಯಸದದರರದ ಬಟತಷಬಡತ' ಎರದತ ಅವನನತನ ಬಹತವಧವಸಗ ಕಲಳಕಗರಡ. ಅವನತ ಮಸತತ ತನನ ಮನವಯನತನ ಕಲಳದ ತನನನನತತಕಗರಡತ ಹಗಲಯರ ಹಟಷಗ ಹಗಲಗ ಚರಡಸಲಕನತಯಬಬಳಗ ತನನನತನ ಕಗಟಷ. ಅವಳತ ತನನನಗನರದತ ಪರಜರದಲಲಟಷಳತ. ಕಲವವ ದನಗಳತ ಕಳದವವ. ಇವಳಸರತ, ತನನನತನ ಇವಳಲಕ ಹಡದದಸದಳ ಎರಬತದಸವವದಗ ನಗ ತಳಯದಸಯತತ ಎರದತ ಹಲಳ ಗಳ ತನನ ಕರನವನತನ ಮತಗಸತತ. ಹಲಗ ಗಳ ತನನ ಕತಯನತನ ನರಗಪಸಲತ ಶಗದತಕನಗ ಬಹಳ ವಸಮಯವವರಟಸಯತತ. ಅವನತ ಚರಡಸಲಕನತಯನತನ ಕರಸ ವಚಸರವಲನರದತ 22

ಕಲಳದ. ಆಗ ಆ ಚರಡಸಲಕನತಯತ ಶಗದತಕನತ ಬಲರಸರಗ ಆಗರದ ಚರದಸತಪಲಡನಸಗದದ ಚರದತನರದಗ, ಗಳಯಲ ಶಸಪಕಗಕಳಗಸಗ ವವಶರಪಸಯನನಸಗದದ ಪವರಡರಲಕನರದಗ, ತಸನತ ಈ ರಗಪವನತನ ತಸಳದ ಲಕಮಯರದಗ ಹಲಳ ಶಸಲತಕಲತತಗಳ ಆಜಯರತ ಆಯತಷಸಕಮ ಹಗಲಮವವ ಮತಗಯತವವರಗಗ ಗಳಯನತನ ಸರಹಡದತ ಜಗಲಪಸನವಸಗರಸದದನರದಗ, ಯಜ ಕಗನಗಗರಡ ಮಲಲ ತಸನಲಗ ಗಳಯನತನ ಇಲಲಗ ತರದನರದಗ ಹಲಳ ಈಗ ಅವರತ ತಮಮ ದಲಹಗಳನತನ ತಗರದತ ತಮಮ ಹರದನ ದವತದಲಹಗಳನತನ ಹಗರದ ಇಷಷಜನರಗಡನ ಸಲರಬಹತದರದಗ ವವರಸ ಆಕಸಶಕಕ ಹಸರ ಮರಚನರತ ಕಣಮರಯಸದಳತ. ರಸಜನಗ ಗಳಯಗ ತಮಮ ತಮಮ ದಲಹಗಳನತನ ತತಜಸದರತ. ಈ ಕಡ ಚರದಸತಪಲಡನ ದಲಹದಲಲ ಮತತ ರವತನತವವರಟಸಗ ಅವನತ ಎದತದ ಕಗತರ, ಅತತ ಚರದತಲಗಲಕದರದ ಪವರಡರಲಕನಗ ಬರದ. ಅಷತಷ ಹಗತತಗ ತಸರಸಪಲಡ-ವಲಸಸವತಯರರಗ ಶತಕನಸಸ-ವಲಸಸವತಯರಗ ಬರದರತ. ಹಲಮಕಗಟದರದ ಕಸದರಬರಯ ತಸಯತರದಯರಗ ಹಲಮಕಗಟಕಕ ಬರದರತ. ಆನರತರ ಚರದಸತಪಲಡ-ಕಸದರಬರ ಹಸಗಗ ಪವರಡರಲಕಮಹಸಶಸಲತಯರ ಮದತವ ನಡದತ ಎಲಲವಪ ಸತಖಸರತವಸಯತತ. ಹಲಗ 'ಕಸದರಬರ' ಕಸವತವವ ತಗಡಕನ ಕತಯರದ ಕಗಡದದರಗ ಅದತದತರಮತತಯರದ ಆಹಸಲದಕಸರಯಸದ ಕಥಸನಕವಸಗದ. ಕತಯಳಗ ಕತಯದತದ ಈ ಕಸವತವವ ವಸಮಯ ಹತಟಷಸತತತದ. ಜಗತಗ ಇದರಗಡನ ಮಗಲದಲಲ ಬರತವವದತ ದಲರ ವಣರನಗಳತ. ರಸಜನ ಓಲಗ, ದವಹಕ ವಸತಯಸಮ, ಸಸನನ, ಊಟ, ಋಷಸತಶತಮಗಳತ, ಬಲಟ, ಬಲಟಗಸರರ ರಗಪ, ಸರಗಲವರಗಳತ, ಜವತತಯಸತತ, ಹಗಲತ-ರಸತತಗಳತ ಮತರತಸದವವಗಳನಗನ ಬಸಣ ಸಸಕಷತಷ ದಲರವಸಗಯಲ ವಣರಸತತಸತನರತ. ಕವ ಶಬದಧಸರಸಳ; ಒರದತ ಮಸತನ ಎಡಯಲಲ ಹತತತ ಮಸತತ ಬಳಸಬಲಲ ಚತತರ. ಜಗತಗ ದಲಘರ ಸಮಸಸ ಪದಗಳತ ಬಲರ; ಕಗಸಗಡನಲಲ ಹಗಗಬಲಕಸದ ತಗಡಕತ ಎಷಗಷಲ ವಲಳ ಬಸಣಗದತದರದ ಉರಟಸಗತತತದರತ. ಪತತ ವಣರನಯಲಲಯಗ ಕತಸತರ ಕಲಸ, ಸಗಕಮ ನರಲಕಣಯ ವವರಗಳತ, ಮಸತನ ಕಮಶಲ ಎದತದ ಕಸಣತತತವ. ಮಸತತಗಳನತನ ಶಬದಚತತವನಸನಗಸಬಲಲ ಕಲಗಸರ ಅವನತ; ಈ ವಷಯದಲಲ ಅವನನತನ ಸರಗಟತಷವವರತ ಸರಸಕಕತ ಸಸಹತತದಲಲಯಲ ಮತಗತಬದನಲಲವರಬ ಹಗಗಳಕ ಬಸಣನದತ. ಕವಯ ಮತಗತರದತ ಗತಣವರದರ ಸಸಲಪವರತಷರ ಹಕದಯದ ಭಸವನಗಳನತನ ಅವವಗಳ ನವರಗ ಅನತಗತಣವಸಗ ಚತತಸತವವದತ. ಎಲಲ ಭಸವಸಗಕಮಗಳತ, ಚತತವಕಸರಗಳತ ಮಸತಸಗ ಈ ಕಸವತದಲಲ ಕಣತಮರದ ನಲತಲತತವ. ಆ ಕಸರಣಕಸಕಗಯಲ, ಕನಷಷ ಪಕ, ವಣರನಯ ಮಟಷಗಸದರಗ, 'ಬಸಣಗಲಚಚಷಷರ ಜಗತಸವರರ' ಎರಬ ಮಸತತ ನಜವರದತ ಸರಸಕಕತ ವದಸಸರಸರ ಅಭಪಸತಯ. ಆದರಗ ಕಲವಪಮಮ ಅವನ ವಣರನಗಳತ ಮತಮಲರತತತವ, ಕಲವವ ವಲಳ ಅನಮಚತತದರದ ಕಗಡರತತತವ, ಉದಸಹರಣಗ ರಕಕಯನಗನ ಬಲಯದ ಗಳಮರಯತ ಬಲಟಯ ಸಗಕಮಗಳನನಲಲ ವವರಸತವವದತ. ಉತತಲಕಗಳರತಗ ಕಸವತದತದದಕಗಕ ಇಡಕರದವ. ಪಸತಯಶತ ಈ ಭಸವನ ನಸಗವಮರನನಗನ ಕಸಡತಗಲ ಏನಗಲ; ಆದದರರದಲಲ ಅವನತ ವಣರನಗಳ ವಷಯದಲಲ ಹಚತಚ ಮತತತವಜರ ವಹಸ, ಬಲಡದದನತನ ಬಟತಷ, ಬಲಕಸದ ಕಡ ಹತಸಸಗಗಳಸ, ಆವಶತಕವನಸದ ಕಡ ಮಗಲದ ವವರಗಳಗ ಮತತಷತಷ ವವರಗಳನತನ ಜಗಲಡಸ ಒರದತ ಬಗಯ ಸಮತಗಲಲವನತನ ಸಸಧಸಲತ ಪತಯತನಸ ಸಸಕಷತಷ ಯಶಸಸನತನ ಕರಡದಸದನ. ಇಬಬರರದ ರಚತವಸಗ ಶವಲಗಳಲಲ ಭನನತಯದದ ಮಗಲವನತನ ಒಬಬನಲ ಕನನಡಸರತವವದರರದ ನರಗಪಣಗ ಏಕರಗಪತ ಬರದದ, ಭಸಷ ಒರದಲ ರಲತಯಲಲ ಬಳಕಯಸಗದ. ಮಗಲದಲಲನ ವಣರನ ಮತತತ ನರಗಪಣಗಳರಡನಗನ ಮನನ ಮಸಡಕಗರಡತ ಆದಷಗಷ ಅವವಗಳ ಮಗಲಭಸವವನತನ ಉಳಸಕಗರಡತ ಅವನನಲಲ ಕನನಡ ಪದತಗಳಲಲ ಪಡಮಗಡಸರತವವದತ ನಸಗವಮರನ ಹರಮಯಲ ಆಗದ. ಅನತವಸದ ಹಲಗರಬಲಕರಬತದಕಕ 'ಕಣರಟಕ ಕಸದರಬರ' ಒರದತ ಮಸದರಕಕತಯಸಗದ. ನಮಮ ಕವಯ ವಶಲಷ ಗತಣವರದರ ಭಸವನಗ ಅನತಗತಣವಸದ ಲಸಲತತಪಪಣರ ಭಸಷಯನತನ ಬಳಸತವವದತ. ಹಲಳ ಕಲಳ ಇದತ ಮಸಗರಕಸವತ, ಅದಗ ಪಡಸತ ಗದತದ ಸರಸಕಕತ ಕಕತಯ ಭಸಷಸರತರ. ಆದದರರದ ಅವನಗ ಮಸಗರದ ಸಮಸಸಭಗಯಷಷ ಭಸಷಯನತನ ಕಲವಪಮಮ ಕನನಡದಲಲ ತರಬಲಕಸಯತತ. ಸರಸಕಕತದ ವಣರಛರದಸತಸ ಪದತದ ಪತತ ಪಸದದಲಲನ ವಣರಸರಖತ ಮತತತ ಅವವಗಳ ಖಚತ ವನಸತಸ (ಗತರತಲತಗಳ ಬಳಕ) ಇವವಗಳ ಕಸರಣದರದ ಅದನತನ ಸಸಧಸಲತ ಸಮಸಸರಚನ ಸರಸಕಕತದಲಲ ಆವಶತಕವಲನಗಲ. ಇದತ ಕನನಡ ಜಸಯಮಸನಕಕ ವತತರಕತವಸದತದತ. ಕನನಡ ಸರಳನತಡಗಳರದ ಕಗಡರತವರರದತ, ಪದಗಳನತನ ಹಣದಸಗಲಗ ಎರಡತ ಮಗರತ ಪದಗಳತ ಸಲರಬಹತದಲ ಹಗರತತ ಅನಲಕ ಪಸದಗಳಲಲ ಹರಯತವ ದಲಘರಸಮಸಸ ಇಲಲ ಆವಶತಕವಪ ಇಲಲ, ಸಸಧತವಪ ಇಲಲ. ಹಲಗಸಗ ನಸಗವಮರ ವಣರನಗಳ ಸರದಭರದಲಸಲದರಗ ಸಮಸಸಯತಕತವಸದ ಸರಸಕಕತಭಗಯಷಷ ಶವಲಯನತನ ಅನತಸರಸತವವದತ ಅನವಸಯರವಸಯತತ. ಆದರ ಕತಯ ನರಗಪಣಯತಲಲಯಗ, ಸರಭಸಷಣಗಳಲಲಯಗ ಸರಳ ಕನನಡವನನಲ ಬಳಸತತಸತನ; ಅದಕಕನತಗತಣವಸದ ಕರದವನನಲ ಉಪಯಲಗಸತಸತನ. ಏಕರದರ ಕರದದ ರಚನಯಲಲ ದಲಘರವಸದ ಪಸದಗಳತಳಳ ವಕತತದಲಲನರತ ಸಮಸಸಯತಕತತ ಬಲಕಸಗತವವದಲಲ. ಈಗ ಕಲವವ ಉದಸಹರಣಗಳಗಡನ 'ಕಣರಟಕ ಕಸದರಬರ'ಯ ವಣರನಸ ವವಖರಯನತನ ನಗಲಡಗಲಣ. ಗಳ ವಸಸಸತತತದದ ಬಗರತಗಮರದ ಸಮಲಪವದದ ಅಗಸಸತತಶತಮದ ಬಳಯ ಪರಪಸ ಸರಗಲವರದ ವಣರನ ಹಲಗದ: ಕಡಲರ ಪಲದರನಗಸತತನರಬ ಪವರತಡರ ಮತಗತರದನಬಗಬಲದದವರ ಪಡದರ ಪಗರಡಲರ ಮಹಸಪತಳಯದಗಳ ದಕಸರಧಗಳ ಬರಧಮರ ಬಡ ಬಲಳದತತಳಗಸಗಸರ ಧರಣಯರ ಪಬರರದಯರ ಕಳತತತದಗರ 23

ದಡ ನಲರ ತಲವತತ ಎನಲಕ ಪರಪವವಡಗತರ ಗತಣಸರದ ಪರಪಸಸರರ (ಪರಪಸ ಸರಗಲವರದ ಆಳವವ ಎರಷತತರದರ, ಅಗಸತತ ಋರಯತ ಸಮತದತವನನಲಲ ಒರದಲ ಕತಡತಯಲಲ ಕತಡದತಬಟಷನಲಲ ಎರಬ ಪವಪಪಲಟಯರದ ಬತಹಮನತ ಮತಗತರದತ ದಗಡಡ ಸಮತದತವನತನ ಸಕರಷಸದ ಹಸಗತತತ; ಪತಳಯಕಸಲದಲಲ ದಕತಕಗಳಲಲ ಕಸಣಸಕಗರಡ ಬರತಕತಗಳ ಮಗಲಕ ಆಕಸಶವಲ ಕಳಚಬತಗತಲ ಎನತನವ ಹಸಗತತತ; ವರಸಹಸವತಸರದಲಲ ವಷಣವವ ಭಗಮಯನನತತದಸಗ ಆ ಜಸಗದಲಲ ನಲರತ ತತರಬಕಗರಡತ ಈ ಸರಗಲವರವಸಯತಗಲ ಎನತನವರತತತತ!) ಆಶಚಯರಕರವಸಗ, ಈ ಪದತವವ ವಕತತವಲ ಆಗದದರಗ ಪದಗಳ ಹಣಗ ಪಡಸರದ ಕಗಡರದ ಹಳಗನನಡದಲಲ ಸಸಧಸಬಹತದಸದ ಸರಳತಯನತನ ಒಳಗಗರಡರತವವದತ ಕವಯ ಭಸಷಯ ಮಲಲನ ಹಡತಕಕ ಹಡದ ಕನನಡಯಸಗದ. ಹಸಗಯಲ ಚರದಸತಪಲಡ ಕರಡ ಅರಗಚಲದ ಸರಗಲವರದ ವಣರನಯರತವವದತ ಹಲಗ: ಎಲ! ತಸರಸಗರ ಹರರ ಕಣಣಡ ಕರಗದತದತ! ಅರತಲತತ ರತದಸತಟಷಹಸಸರ ಜಲಮಸದತತತ! ಅಲತತ, ಚರದಸತತಪರ ಅಮಕತರಸಸಕಸರಮಸಯತತ! ಅಲತತ, ಹವಮಸ ಚಲರ ಅರಭಗಲರಗಪದರದರ ಪರಣಮಸದತದತ! ಅರತಲತತ, ನವಮರಲತಶಗಲಭಸ ಕಲತರ ತತವಲಗಲಕತಲಕಮಲ ಮಣಮತಕತರಮನಲ ರಲಸದಸಯತಬಬಷರಡರ! (ಎಲಲ! ಹರನತ ತನನ ಮಗರನಯ ಕಣಣನತನ ತರದಸಗ ಇಡಲ ಹಮಸಲಯವಲ ಕರಗ ನಲರಸಗರಬಲಕತ; ಉಹಗಹ, ರತದತನ ಅಟಷಹಸಸವಲ ನಲರಸಗರಬಲಕತ; ಅದಗ ಅಲಲ, ಬಳತದರಗಳ ನಲರನ ರಗಪದಲಲ ಮಡತಗಟಷರಬಲಕತ; ಅದಗ ಅಲಲ, ಹಮಸಲಯ ಪವರತವವ ನಲರನ ರಗಪದಲಲ ಇಲಲ ಅವತರಸರಬಲಕತ; ಅಲಲಲಲ, ಇದತ ತತಲಗಲಕಲಕಮಯತ ತನನ ರಲತವನತನ ನಗಲಡಕಗಳಳಲತ ಸಕರಷಸಕಗರಡ ರನನಗನನಡಯಸಗರಬಲಕತ!) ಕವಯ ಕಲಸನಗ ರಕಕಪವಕಕ ಮಗಡಬಟಷದಯಲಲ. ಷಲಕಸಸಯನರ ನಸಟಕವಪರದರಲಲ ಬರತವರತ ಇಲಲಯಗ ಕವಯ ಕಣತಣ ಯಸವವದಗಲ ಒರದತ ಉತಕರಠತಯಲಲ ತಲಲತಗಣತಣಮಲಲತಗಣಸಣಗ ಇಹಪರಗಳರಡಗಕ ಸರಚರಸರಬಲಕತ. ಎರರ ಕಲಸನ! ಅದಗ ಇಲಲನ ಅಮಗತರವಸದ ಕಲಸನಗಳ ರಲತವನತನ ಪರಭಸವಸ: ರತದತನ ಅಟಷಹಸಸ (ಬರ ನಗತವಲಲ) ಕರಗ ನಲರಸಯತಗಲ ಎರಬ ಮಸತತ! ಇದನತನ ಬರಯತವಸಗ ಕವಮನಸತಸ ಖರಡತ ನಲದ ಪರವಯನತನ ಪಪತರ ಕಳದತಕಗರಡರಬಲಕತ. ಅಲಲದ ದಗರ ಕತದತರಯಲರ ಬರದತ ದಣವನರದ ಕಗಡದ ಚರದಸತಪಲಡನ ಮನಸಸಗ ಇದನತನ ಕರಡಸಗ ಉರಟಸದ ವಸಮಯ, ಸರತಗಲಷಸಮಸಧಸನದ ಭಸವಗಳತ ಈ ಪದತದಲಲ ಮಗಡವ. ಇಲಲನ ಮಸತತಗಳ ಜಗಲಡಣಯಸದರಗ ಎಷತಷ ಸತರದರ! ಭಸವಕಕನತಗತಣವಸದ ಭಸಷ. ಗಳಯ ಮರಯತ ವಸಸಸತತತದದ ಬಗರತಗದ ಮರದ ಬಳಕ ಬರದ ಮತದಬಲಡನ ವತಕತಚತತ ಕಣಣಗ ಕಟತಷತತದ: ಜರಯರದರ ಪವಬತರ ಜಗಲಲಲ ತರ ತರತರದರದತಣಮಪಪಣಮಲಕ ಗರಟಲ ಮತರದತಗತರದಗರದಱೞಗಳ ತಳಗತಗಯ ಸರಗಳಗತತರಬದರ ಬಪರ ಕಮಮರ ಬರಯಲ ಬಟಷರಗಳ ಆ ಬಟಷಯಳನತಡಗತರ ತನನ ಕಯಸಸರದರದಸ ತತರಸತತತತರ ಭಸತರತಯರದನನಯ ಮರದಡಯಳ ನರದನಗವರ ಪವಳರದರ (ಮತಪಸನರದಸಗ ಹತಬತಬ ಜಗಲಲಸಡತತತತತತ, ಚಮರದ ಸತಕತಕ ಹಗಮತಮತತತತತ, ಬಸಗದ ಕತತನ ನರಗಳ ಒತತಡದರದ ಬರತವ ಕಮಮರತಗ ಬಟಷಗಳಲ ಬರತಕತಬಡತವವಷತಷ ಜಗಲರಸಗತತತ! ತನಗ ಆ ಹಸದಯಲಲ ಸಸಲಸವಸದರಗ ಮಸರಸ ಸಕತಕತತದಗಲ ಇಲಲವಪಲ ಎರಬ ಕಳವಳದರದ ಆ ಮತದಬಲಡನತ ನಸವದದ ಮರದಡಯಲಲ ನರತದದ). ಮತದಬಲಡನತ ಬಗರತಗದ ಮರವನತನ ಹತತಬರದತ ಗಗಡತಗಳಲಲದದ ಹಕಕಗಳನತನ ತಗತಗದತ ಕತತತ ಹಚತಕ ಕಳಕಕ ಬಸಸಡತವಸಗ ಅವನತ ಮರಗಳ ಬಗಗಯಗ ಕರತಣ ತಗಲರಲಲಲ. ಅಲಲ ವಸಸಸತತತದದ ಗಳಮರಗಳ ಸಸರಗಪವನತನ ವಣರಸತವ ಈ ಪದತ ತನನ ಶಬದವನಸತಸದ ಮಗಲಕವಲ ಅವವಗಳ ಕಗಲಮಲತ, ಲಸಲತತಗಳನತನ ಎದಗ ಮತಟತಷವರತ ಅನತಭವಕಕ ತರತತತದ: ಆಳಜದ ಮಗಗಯರತ ಮತಗತಳರತ ಎಳ ಎಕಕಯ ಕಸಯಗಳರತ ಶಸ ಲಮಲ ಕತಸತಮರಗಳರತ ತರತ ನಲಡನಕಸಯದನಲಲವಸಗಸಗಳಸ ಗಳ ಗಱಱವಪಯಸ ಕಣದಱೞವ ತತಪವಸೞೞಗಡಚತರವ ಕರಪನಸಳಸ ಕಗಲ ಮಳ ಶತಕಶಸಬಕಪತಕರಮರ ತಗದರ ದಯಗಟತಷ ಲತಬದಕರ (ತಸವರಯ ಮಗತಗಗಳರತ, ಅರಬರದ ಹಗಗಳರತ, ಎಳತಸದ ಎಕಕಯ ಕಸಯಗಳರತ, ಶಸಲಮಲಯ ಹಗಗಳರತ ಇದದ ಇನಗನ ಈಗ ತಸನಲ ಗರಮಗಡತತತರತವ ಕಣತಣಬಟತಷ ನಗಲಡಲತ ಕಲಯತತತರತವ ಪವಕಕಗಳನಗನ ಪಪತರ ಮಗಡದ 24

ಮಳಯತತತರತವ ಕರಪಕತಕಗಕಕನರದ ಆಕಷರಕವಸದ ಪವಟಸಣ ಗಳಮರಗಳ ಗತರಪನಗನ ದಯಯಲಲದ ಆ ಬಲಡನತ ತಗತಗದತ ಎಸದನತ) ತರದಯನತನ ಕಳದತಕಗರಡತ, ಬಲಡನರದ ಅದಕಷಷವಶಸತ ಉಳದ ಗಳಮರಯತ ಬಸಯಸರಕಯರದ ಬಳಲದದರಗ ತವಳತತತ ಅವನರದ ದಗರ ಹಗಲದ ದಕಶತ: ಗಱಱ ಪಸರಲಕಲಲ ಕಸಲತರ ಬಲಯವವ ನಡಯಲ ಬಟಷತರಬರತ ಮಗಗರ ಮತಱಱವನನರ ಮತಗತಗತತ ಎಡಬಲದಗಳಗಸರ ಬಲೞತತತರ ಪಕಕಗಗಡಸ ಗಗಱಗತತತತರ ಪಪಲಗ ಮಧಸತಹನದ ಬಸಲ ಅೞತರಲ ಕಣಮಲರ ನಟತಷ ಸತಯಗಳ ಪಪಱಪಪಟಗಷರದಗರದನಟತಷತತರ ಪರದತಮೞಲದನಗನಳರತರದನಸಗಳ (ಹಸರಲತ ರಕಕಗಳಲಲ, ನಡಯಲತ ಇನಗನ ಕಸಲತ ಬಲತಲಲ, ಆಗಸಗ ಮತಗಗರಸ ಕಗಕತಕ ನಗಲವಸಗತವರತ ಪಕಕದಲತಲರತಳ ನಡಯತತತ, ಮಧಸತಹನದ ಬರತಬಸಲನರದ ಕಣತಣಗಳತ ಮತಚಚ ನಟತಷಸರತ ಹಗಮಮ ನಗಲವನನನತಭವಸ ಈ ರಲತ ಹಲಳಕಗರಡನತ) ಬದತಕತವ ಆಸಯರದ ಕಗಡ ದಣವನತನ ಮಲರ ಮಹಸಶಸಲತ ಎರಬ ಹಸರಗ ಅನಸರರವಸಗದದ ರಗಪನ ತರತಣಯನತನ ಚರದಸತಪಲಡನತ ಮದಲ ಬಸರ ಕರಡಸಗ ಕವ ಅವಳ ಸಸತಸಕ ರಲತವನತನ ಬಣಣಸತವ ಪರ ಇದತ: ಕಡದರಗ ಶರಖದರ ತಗದರಗ ನವಮಮಕತಕದರ ಮಕಣಸಳದರ ಪಡದರಗ ದರತದರದಸಯ ಮಸಡದರಗಲ ರತಚರಗಲಜಬಸಲಸರಗಮರ ಬಡದಮಕತಸರಶತರಶಮಗಳ ಕತರಚಗಯರದಮ ಕಚರ ಪಸರದರ ದಗಡದರಗ ಪಲೞೞನಲ ಕರಮ ಕಣಗಸದದತರದತ ರಗಪವ ಕಸರತಯಸ (ಬಳಳಗ ತಳತಳಸತವ ಅವಳ ಶರಲರವವ ಶರಖದರದ ಕಡದತ ಮಸಡದಸದರಗಲ ಎನತನವರತ, ಹಗಸ ನಳನಳಸತವ ತಸವರಯ ದರಟನರದ ರಗಪಸರತವರತ, ಹಗಸಮತತತತಗಳರದ ನಮರಸರತವರತ, ಕಸರತಮಯವಸದ ದಲಹವನತನ ದರತದರದ ಕತತನ ಮಸಡದಸದರಯಲ ಎರಬರತ, ಬಳತದರಗಳ ಕಸರತಯರಬ ಕತರಚದರದ ತಗಳದತ ಪಸದರಸದರದ ಲಲಪನಮಸಡದರತ ಶಗಲಭಸತತತತತತ!) ಇವಲಲ ಒರದತ ರಲತಯ ಹಗರರಗಪನ ವಣರನಗಳತ; ಅವವಗಳಲಲಯಗ ಕವಯತ ತಗಲರತವ ಅನನತ ಕತಸತರಗಲಸವನತನ ಕಸಣಬಹತದತ. ಜಗತಗ ಈ ಕವ ಸಗಕಮ ವಷಯಗಳನಗನ ಅವವಗಳಗನತಗತಣವಸದ ಸಗಕಮತಯರದಲಗ ಭಸವಸನತಸಸರ ಭಸಷಯ ಮಗಲಕವಪ ನವರಸಗ ಚತತಸಬಲಲ. ಅರತಹತದಗರದತ ಚತತ ಜಸಬಸಲ ಋರಯ ವತಕತತಸದ ವಣರನಯಲಲದ: ತನತವರಸತಯತಲ ಮತನಗಳನ ಅನಲರ ಸಸಗರಕಕ ಸಲತತಗಟಷದನನ ಪಸ ವನ ಹಗಲಮಧಗಮಮಗಯಲ ಮತನಪಸಶತಮಮನಗ ಕಸಣಲಸದತಸತಗಳ (ಜಸಬಸಲಋರಗಳನತನ ದಲಹಸಮಲತವಸಗ ಸಸಗರಕಕ ಕರದಗಯತಲತ ಅಗನಯತ ಸಲತತವಯನತನ ಕಟಷದಸದನಯಲ ಎರಬರತ ಪಸವನವಸದ ಯಜದ ಹಗಗಯತ ಆಕಸಶಕಕ ಅಡರತತತದತದದತ ಕಸಣತತತತತತ!) ಮಹಸಶಸಲತ ಮದಲ ಬಸರಗ ಪವರಡರಲಕನನತನ ಕರಡತ ಮಲಹಗಗರಡತ ಅವನ ನನಪನಲಲಲ ಮನಗ ಬರದತ ಹಗಲಡಲ ಅವನ ಧಸತನದಲಲದತದ ಸತತತಲ ಆಗತಹಗಲಗಳನತನ ಮಸತತವಲಲದ ತನನ ಬಗಗಯಗ ಆಲಗಲಚನ ಮಸಡಲಸರದ ಸಸತಯನತನ ಅವಳತ ಅನತಭವಸತವವದತ ಹಲಗ: ಮನಗಲರ ಬರದನಗಲ ಬಸರನಗಲ ಸಖಯರಗಳ ಕಗಡದರನಗಲ ಕಗಡದ ದದರನಗ ಮಲಣ ನದತಯಳದರನಗ ಪರದತಮೞಚತತದರನಗಲ ಮಮನಮ ದರನಗ ಮಸತಸಡತತತಮದರನಗಲ ವತಸನದಗಳ ಸರದದರನಗಲ ರಸಗಮ ದರನಗ ಪಲೞಸರ ನಗತತದರನಗಲ ಮನದಗಳರದಸಸತತೞತತತದರನಗಲ

25

ಅನತವಸದವಲ ಅನವಶತವರಬಷತಷ ಸರಳವಸದ ನಲರವಸದ, ಜಗತಗ ಅಲರಕಸರಗಳಲ ಇಲಲದ ಈ ಬರವಣಯಸದರಗ ಅದಷತಷ ಪತಭವಶಸಲಯಸಗದ! ಎತತ ತಗಲರಸಲತ ಹಗಸತನವಲನಲಲ; ಆದರ ಅದರ ಸರವಹನಸಸಮರತರವನತನ ಅಳಯಲಸಸಧತ. ಪತತಭಸಶಸಲಯಸದ ಕವಯ ಕವಯಲಲ ನಲರಮಸತತ ಕಗಡ ಕಸವತವಸಗತವ ಪರಯದತ. ಚರದಸತಪಲಡನನತನ ತನನರಮನಯಲಲ ಮದಲ ಬಸರಗ ನಗಲಡದ ಸರದಭರದಲಲ ಮಹಸಶಸಲತ ತನನನನವನಗ ಪರಚಯಸ ಕಗಟತಷ ಅವನಗ ತಸರಬಗಲವನತನ ನಲಡಲತ ಹಲಳದಸಗ ಮದಲತ ನಸಚಕಯರದ ಹರಜರದರಗ ಆನರತರ ಹಸಗ ಮಸಡತವಸಗ ಮತರದ ಚಸಚದ ಅವನ ಬಗಗಸ ಅವಳ ಕವಗಳನತನ ತಸಗತತತದ. ಮದಲ ನಗಲಟದಲಲಲ ಅವನಗ ಮನತತತರತವ ಆಕಯ ಸವರಸಸವಲಗ ಅವನಗ ಅಪರತಗಗಳತಳವರತಯಗ ಮತತವನತ ಅದನತನ ಸಸಲಕರಸದರತಯಗ ಭಸಸವಸಗತವ ಕಣದ ವಣರನ ಹಲಗದ: ಎನಸತರ ಮತರದ ನಖಸರಶತ ನಳಕ ನಕಪಹಸಸತನಸಲಷಣರಗಯಸವಪಲಲ ನನಗನನರ ಬಡದತಣಮದಲ ಬಮರ ಕಯನಲರಸಗರಲ ತಗಲಕರಗಗ ಟಷನನರಗರ ಪಡ ನನನ ಕಯತಡಯನಗರದದರಪವಸದದನನ ಜಲ ವನವರಬರದದನಕಕದಳ ನಡತಗತತತರ ತನಸರಗ ತಸರಬಗಲಮರ (ತನನ ಉಗತರನ ಕಸರತಯತ ಕಗರಚ ಮತರದ ಚಸಚಕಗರಡರಲತ, ಚರದಸತಪಲಡನ ಕವ ಎಲಲದಯರದತ ತನನ ಕವ ಹತಡತಕತತತರತವರತಯಗ, ಒರದಲ ಸಮನ ಉಕತಕತತರತವ ಬವರ ಹನಗಳಲ ಧಸರಯ ನಲರಸಗರಲತ ಮನಮರನತ ನನನನತನ ನನಗ ಕಸಣಕಯಸಗ ಅಪರಸತತತದಸದನ ಅದನತನ ಸಸಲಕರಸತ ಎರಬರತಯಗ, ಇನತನ ನನನ ಪಸತಣವವ ನನನ ಕವಯಲಲದ ಎರದತ ಇರಸತವರತಯಗ ಆ ಕಕಶಸರಗಯತ ತಸರಬಗಲವನತನ ಅವನ ಕವಯಲಲರಸದಳತ.) ನಲಡತವಕ ವಸತತರಗಪದಲಲ, ರವತನನತರಗಪದತದ ಎರಬತದನಗನ, ಅಪರಸಕಗಳತಳವ ಮತತತ ಹಕತಗಸವರಕವಸಗ ಸಸಲಕರಸತವ ಕಕತತಗಳತ ಒಮಮಗಲ ನಡಯತವವದನಗನ ಈ ಪದತ ನವವರಸಗ ಬಣಣಸತತತದ. ಮದಲ ನಗಲಟದ ಪತಣಯದ ಕಣದ ಭಸವಚತತ ಇದತ! ಇರರ ಚತತಗಳತ ಇಡಲ ಕಸವತದ ಉದದಕಗಕ ಹರಡವ. ಕಸವತದತದದಕಗಕ ಇರತವವದತ ಕಗಲಮಲ ಭಸವಗಳ ನವರತ ನತರನ. ಎಲಲಯಗ ಆಭರಟವಲಲ, ಎಲಲಯಗ ತಗಲರಕಯಲಲ, ಎಲಲಯಗ ವವಭವವಲಲ. ದವತ ಪತಶಸರತತ ಕಸವತವನಸನವರಸರತವ ಪರವಲಷ, ಅಪರಣ ಮರತಅಪರಣಗಳ ಕಣಗಳಲ ಇಲಲರತವರರವವ. ಅನತಭವವನತನ ಆವರಸತವ ಭಸವ, ಭಸವಕಕನತಗತಣವಸದ ಭಸಷ, ಭಸಷಯ ಕಗಲಮಲತ ಈ ಕಸವತದ ಪತಮತಖ ಗತಣ. ಮಗಲ ಹಲಗದಯಲ ತಳಯದತ. ಅಲಲನ ಗದತ ಮರಗಡಬಳಳಗಳತ ಒರದಕಗಕರದತ ಹಣದತಕಗರಡತ ದತಗರಮವಸಗಸದ ದಟಷ ಕಸಡನರತಹತದತ ಎರದತ ಹಲಳತತಸತರ. ಅಲಲ ಅರರ ಸನನವಲಶಗಳತ ಕಡಮ. ಆದರ ಇಲಲಯಗ ಕಲವವ ವಲಳ ತಲರ ಕಠಣವಸದ ಭಸಷಯ ಪತಯಲಗವದ. ಉದಸಹರಣಗ ಈ ಕಳಗನ ಪದತ: ಇದ ಪವರತತತ ಮತರಗಜಗಲಚಚಲತ ಕರಜಸಳಲರಜಸಗತಲಮಮರ ತದ ತಲಡತತತ ವರಸಹಸರಕತಳ ದಳನತನಸಗತಲತಕರಸಮಲದಮರ ತದ ಬರದತತಭಯಗರನಸರ ದಳತಗಲದತತಸಲಲಕಲ ಗರಧಮರ ತದ ತಗಲಱಱತತತ ಮದಸರಧಸವರಭಖತರಪಪತಲದಗದತರಲಣತವತಜರ ಕತಯಸಪದಗಳನತನ ಬಟಷರ ಉಳದಡ ಪತತಸಸಲನಲಲಯಗ ಹರಡಕಗರಡರತವವದತ ಒರದಗರದತ ದಲರ ಸಮಸಸ! ಈ ಪದತವನತನ ಕತರತತ ವರಕಣಣಯತನವರತ ಹಲಳತವವದದತ: ಖಕನನಡ ಪರವತರನಕಕರತಲಗ ಸರಸಕಕತ ಮಗಲವಲ ಸತಲಭವಸಗರತವವದಲಲವಲ!ಖ ಎರದತ. ಆದರ ಇರತಹ ಎಡಗಳತ ತಲರ ಅಪರಗಪ. ಜಗತಗ ಎಲಲಯಗ ಭಲಕರತ ರಮದತ ದಸಲಷ ಮತಸರದರತಹ ಭಸವಗಳಲ ಇಲಲದರತವವದರರದ ಇಡಲ ಕಸವತದ ವಸತಸವರಣ ಆಹಸಲದಕರವಸಗರತವವದರ ಜಗತಗ, ವರಹ ಉದಸಲಗಗಳ ಕಣಗಳಲಲ ಮಸತತ ತಲವತ ವಲದನ ವತಕತವಸಗತತತದ. ಆದರ ಆ ವಲದನ ಪತಲಮಮಗಲವಸದತದಲ ಹಗರತತ ದತತಖಮಗಲವಸದತದಲಲ. ಕಸದರಬರ ಕಸವತವವ ಅನಲಕ ಅರಶಗಳರದ ವಶಷಷ ರಚನ. ಅಲಲಯವರಗನ ಕಸವತಗಳಲಲ ಪವರತಷಪತಧಸನ ಅರವಸ ನಸಯಕಪತಧಸನ ಕತಗಳರದ ಕಗಡದವವ. ಆದರ ಕಸದರಬರ ಮಸತತ ಸಸಲಪಸತತ ಪತಧಸನವಸದತದತ. ಇಲಲ ಪತಧಸನಪವರತಷರತ ಬರದರಗ ಖಳನಸಯಕರಲಲ, ಖಳನಸಯಕಯರಗ ಇಲಲ. ಪರಸಸರ ಪವಪಪಲಟಯದದರ ತಸನಲ ಸರಷರ; ಇಲಲರತವವದತ ಸಹಯಲಗ, ಸಹಸನತಭಗತ, ಸಹಬಸಳಸ; ಇರತವರರದಗ ಇಲಲರತವವದತ ವತಕತಸರಷರವಲಲ, ಭಸವತತಮತಲ, ಅದಗ ಮಸನವನಮರತವಸದತದಲಲ, ಮಸನವಸತಲತ ಕಸರಣದರದಸದತದತ. ಅಲಲದ, ಕಸವತದ ಹಸರತ ಕಸದರಬರ ಎರದದದರಗ ಅವಳನತನ ನಸಯಕ ಎರದತ ಕರಯಲತ ಸಸಧತವಲಲ; ಏಕರದರ ಕಸವತದತದದಕಗಕ ಓದತಗರನತನ ಹಚತಚ ಸರಹಡಯತವವಳತ ಮಹಸಶಸಲತ. ಅಲಲದ, ಅವರಬಬರಗ ಅಭನನರರತ ವತರಸತತಸತರ; ಒಬಬರ ವರಹದಲಲ ಮತಗತಬಬರಗ ನವಯತತಸತಳ, ಒಬಬಳರತ ಇನಗನಬಬಳಗ ತಸತಗಕಕ ಸದದಳಸಗತತಸತಳ. ಸಸಲಮಸತಸಯರಕಕ ಇಲಲ ಅವಕಸಶವಲ ಇಲಲ. ಅರವಸ ಒಟಸಷರ ಮಸತಸಯರಕಕಲ ಈ ಕಸವತದಲಲ ಎಡಯಲಲ. ತಸರಸಪಲಡ-ಶತಕನಸಸರಗ ಆಪತರತ, ಅವರ ನಡತವ ರಸಜ-ಮರತತ ಸರಬರಧಕಕರತ ಮಗಲಸದತದತ ಸನಲಹ. ಅರತಯಲ ಅವರ ಮಕಕಳಸದ ಚರದಸತಪಲಡ-ವವಶರಪಸಯನರ ನಡತವಣದಗದ 26

ಅರತಸತನತನ ಮಲರದ ಅರತರರಗ. ಪವರಡರಲಕ-ಕಪರಜಲರದರತಗ ಬಸತಗಗಗರಡ ಜಲವಗಳತ. ಈ ಎರಡಗ ಜಗಲಡಗಳತ ಜನಸಮರತರದಲಗಲ ತಮಮ ಗಳತನವನತನ ಬಟತಷಕಗಡದವರತ. ಪತತಲಲಖ, ಮಕರಕ, ತರಳಕಯರತಹ ಸಲವಕಯರನಗನ ಅವರ ಯಜಮಸನರತಗಳತ ಒರದತ ರಲತಯಲಲ ಸಮಸನರರತಯಲ ಕಸಣತವವರತ. ಅಲಲ ಆಜಗಳಲಲ, ಅರತರರಗದ ಕಗಲರಕಗಳವ, ದಪರವಲಲ ಅನತಕರಪವದ. ಎರಡಗ ಕಡ. ಮಸಡತವ ಸಲವ ಬರಲ ಸಮಜನತಪಪಣರ ಮಸತತವಲಲ, ಯಜಮಸನ-ಯಜಮಸನತಗ ಒಳತಸಗಬಲಕರಬ ಕಕತಕಲತಯರದ ಮಸಡತವ ಸಹಸಯ. ತರದತಸಯಗಳಗ - ತಸರಸಪಲಡವಲಸಸವತ, ಶತಕನಸಸ-ಮನಗಲರಮ, ಹರಸ-ಗಮರ, ಚತತರರ-ಮದರಸದಲವ - ಮಕಕಳತ ತಮಮ ಹತಗಲಟಯಲಲರಬಲಕರಬ ಚಪಲವಲಲ, ಅವರ ಸತಖಕಸಕಗಯಲ ಹಸತಗರಯತವವರತ. ಮಕಕಳಗ ತಸಯತರದಯರ ಮಸತನತನ ಉಲಲರ್ಱಸತವವರಲಲ, ತಮಮ ಹಕದಯದ ಸಳತಕಕ ಬಲಗಗಟಷವರತ. ಎರಡತ ಪಲಳಗಗಳ ನಡತವ ಇರತವವದತ ಅರತರವಲಲ, ಬಸಯತವ ಪತಲತಸಲತತ. ಹಲಗಸಗ ಇಲಲಯ ಪಸತತಗಳಲಲ ಅರತಸತನ ಭಲದವಪ ಇಲಲ, ವಗರತಸರತಮತವಪ ಇಲಲ, ಜಸತಭಲದವಪ ಇಲಲ. ಇದಗರದತ ಜಸತತತಲತ ವಗಸರತಲತ ಪತಲಮದ ಕತ. ಇಲಲ ಮನತಷತರದಸದರ, ಗರಧವರರದಸದರ, ಅಪಸರಯರದಸದರ, ಆದರ ಅವರರದಗ ಇನಗನಬಬರ ಪತಲಮಸರಬರಧದಲಲ ಈ ತಸರತಮತವನತನ ನತಸತಳಗಗಡರತ. ಪತಲಮದ ಅರತಹ ದವತಸಸರಗಪವನತನ ಕವಪತತಭ ಗತರತತಸದ. ಬಸಣನ ಕಸಲದಲಲ (ಕತಶ ಏಳನಯ ಶತಮಸನದ ಮದಲಧರ) ಆ ಮತರದ ಆದರತ ಜಸತ ಕಟತಷಪಸಡತಗಳತ ತಲವತವಸಗರಲಲಲವಲನಗಲ. (ಆದರ ನಸಗವಮರನ ಕಸಲಕಕ ಜಸತ ಕಟತಷಪಸಡತಗಳತ ಅನತಲಲರನಲಯವಸಗತತತ). ಅರವಸ ಗರಡತಹಣಣನ ನಡತವಣ ಪತಲಮವವ ಎಲಲ ನಯಮಗಳಗಗ ಅತಲತವಸದತದತ ಎರಬತದತ ಕವಪತತಭಯ ಕಸಣಕಯಲನಗಲ. ಇದಗರದತ ಬಗಯಲಲ ಮಸನವಸತಲತ ಪತಲಮಕಥಸನಕವಸದದರರದ ನಸಗವಮರ ಬಸತಹಮಣನಸದರಗ ಕನನಡಸಲತ ಈ ಕಸವತವನತನ ಆಯಕ ಮಸಡಕಗರಡರಬಹತದತ. ಇಲಲ ಶಸಪದ ಪತಸರಗಗಳವ, ಆದರ ಅವವಗಳತ ದಸಲಷಪತಲರತವಲಲ. ಮಹಸಶಸಲತ ವವಶರಪಸಯನನಗ ಗಳಯಸಗರದತ ಶಸಪವತತತದತ ಅವನತ ತನನ ಮಗಲಪತಲಮವನತನ ತನನ ಚಪಲವಸಕತಗಳರದ ಕಣಕತತಸತನರಬತದಲ ಹಗರತತ, ಅವನ ಮಲಲಣ ಸಹಜಕಗಲಪದರದಲಲ, ಅವನತ ಚರದಸತಪಲಡನ ಗಳಯನರದತ ತಳದ ಬಳಕ ಅವಳತ ಅನತಭವಸತವ ಯಸತನಯರತಹತದತ! ಪವರಡರಲಕನತ ವರಹಸರಕಟವನತನ ಅನತಭವಸತವ ಸನನವಲಶದಲಲ ತನನನತನ ಕರಡತ ನಗತತತರತವರತ ತಗಲರದ ಚರದತನಗ ಶಸಪನಲಡತವ ಪತಸರಗ ನಗಲಡಗಲಣ: ಅಲಲ ಚರದತನಲನಗ ನಗತತತರಲಲಲ, ಆದರ ತನನ ಆರತಯರದ ಸರಕಟ ಅವನತ ಶಸಪ ಕಗಡತವರತ ಮಸಡತತ, ಚರದತನಗ ನಲನಗ ಜಗತಯಸಗ ಹತಟತಷ ಎರದತ ಮರತಶಸಪವತತನಲಲ, ಅದರ ಫಲತವಲನತ, ಗಳಯರಬಬರಗ ಜನಸಮರತರದಲಗಲ ಜಗತಯಸಗ ಇರತವರತಸದತದತ! ಅಲಲದ ಚರದತ ಪವರಡರಲಕನ ದಲಹವನತನ ಮರಳ ಜಲವ ತಸಳತವವರಗಗ ರಕಸದ, ಆಯತಷಸಕಮಯಸಗವನತನ ಮಸಡತವರತ ಕಪರಜಲನ ಮಗಲಕ ಶಸಲತಕಲತತವಗ ಹಲಳಕಳಸದ. ವವಮಸನಕನನತನ ದಸಟಕಗರಡತ ಹಗಲದ ಕಪರಜಲನಗ ಶಸಪವತತ ವವಮಸನಕನತ ಅವನತ ಚರದಸತಪಲಡನ ಕತದತರಯಸದ ಇರದಸತಯತಧವಸಗ ಹತಟಷಲತ ಕಸರಣನಸದ. ಶಸಪವದದರಗ ಅವವಗಳ ಪರಣಸಮ ಶತಭಕಸರಕವಲ. ಪವರಡರಲಕನ ಅತಲವ ವರಹದರದಸಗ ಅವನ ದಲಹದರದ ಜಲವವಲನಗಲ ಹಗಲಯತತ; ಆದರ ಅದತ ಮಹಸಶಸಲತಯ ಮಲಹವನತನ ಪಕಸಗಗಳಸ ಪತಲಮವಸಗತವರತ ಮಸಡತವ ಸಸಧನವಸಯತತ. ಹಸಗಯಲ ಚರದಸತಪಲಡನ ದಲಹದರದ ಹಗಲದ ಜಲವ. ತಮಮ ನಲಲರತ ಸತತರರದತ ಭಸವಸದ ಮಹಸಶಸಲತ ಕಸದರಬರಯರಬಬರಗ ಸಹಗಮನಕಸಕಗ ಸದದರಸಗತತಸತರ; ಅರದರ ಕರಡ ಕಣದರದಲಲ ಅವರತ ತಮಮ ಗರಡರದರರಬ ಭಸವನ ಹಗರದತತಸತರ. ಮದತವ ಎರಬತದತ ಪತಲಮಸರಕತರವಸಗತವ ಗಳಗಯಲ ಹಗರತತ ಶಸಸಸಸನತಗತಣವಸದ ಮತಹಗತಸರವಲರಬಯಲಲ. ಹಲಗ ಇಲಲನ ಸರಬರಧಗಳತ ಮಸನವಕಕತ ಕಕತಕ ಬರಧಗಳರದ ಮತಕತವಸದವವ. ಇರರ ಸಸತ ಇದದರ ಎಷತಷ ಚರದ ಅನನಸತವರರದತ! ಹಸಗಸಗ ಇಲಲನದತ ವಸಸತವಸತತವಲಲ, ಆದಶರಸಸತ. ಇಲಲನ ಪತಲಮ ಮತಕತವಸದತದತ, ಆದರ ನಯರತತತವಸದತದತ, ಆಳವಸದತದತ. ಆಳಗಗರಡ ಪತಲಮಕಕ ಚತತತ ಬಸರದರತ ಟನಗಳಲಲ ಜರತಗ ಕಗನಗ ಎರಡಗ ಜಗಲಡಗಳತ ಒರದಸಗತತತವ. ಇಲಲನ ಪತಲಮಗಳತ ಜನಸಮರತರಗಳಷತಷ ದಲರಕಸಲ ವರಹ ಅನತಭವಸಬಲಕತ; ಅದಕಕ ಕಸರಣ ಒಗರಸದ ಕಸಮ ಸಹಯಸದ ಪತಲಮವಸಗ ಮಸಪರಡಲತ. ಆ ಸರಧಕಸಲದ ನಗಲವಲ ತಪಸತಸ; ಇರರ ಪತಲಮದ ಸನನವಲಶದಲಲ ವರಹದ ನಗಲವಗರತ ಮಗಲಸದ ತಪಸಸರಬಹತದಲ; ಕತಪಕ ಬಲರ ಕಗಲಡರಡಗಳವಲ?ಕ ಇಲಲನ ಜನಸಮರತರವರಬತದತ ಸಸರಕಲತಕವಸಗ ಆ ಸಸತಯ ಸಸರಗಪವಣರನಯಸಗಬಹತದತ. ಅರದರ ಅತಮಸನತಷ ಆವರಣ-ಟನಗ ಸಸರಕಲತಕತಯನತನ ಸಗಕತವಸಗ ಅರರವಸದಸಗ ಕಸವತದ ಹಗಸ ಹಗಳಪವ ಗಗಲಚರಸತತತದ. ಗಳಯಸಗತವವದತ ಎರದರ ಗಳಯಲ ಆಗತವವದತ ಎರದಸಗದ, ಗಳಯರತ ಅಸಹಸಯಕವಸದ, ರಕಕಯದದರಗ ಹಸರಲಸಗದ ಆದ ಬಲತಸಗ ಹಸರಬಹತದಸದ, ಅರತಹ ಹರತ ಬರತವವದತ ನಶಚತವಸದರಗ ಯಸವಸಗ ಎರಬತದತ ನಶಚತವಲಲದರತವ ಪರಸಸತಯಲಲ ಬಲಯತವ ಮನಸಸನ ಸರಕಲತವಸಗಬಹತದತ. ಆದರ ಹಲಗ ವವರಸಬಟಷರ ಕಸವತ ಹಕದಯಕಕ ಬಸರದತ. ಈ ಕತಯ ಸಸರಗಪವನತನ ಗಮನಸದರ ಜಸನಪದಮಗಲ ಇದಕಕರಬಹತದತ ಎನಸತತತದ. ಸರಸಕಕತದ ಅನಲಕ ಕಸವತಗಳಗ ವಸತತ ಸಕಕರತವವದತ 'ಬಕಹತಕಥ' ಮತತತ 'ಕಥಸಸರತಸಸಗರ'ದರದ. ಅಲಲರತವವದತ ಬಹತತಲಕ ಕಲಸಕ ಕತಗಳತ. ಕಸದರಬರಯ ಗಸತರಥಕ ಮಗಲ ಯಸವವದಲ ಇರಲ, ಅದಕಗಕ ಜಸನಪದ ಕಥಸಕಣಜವಲ ಆಕರವಸಗರತವರತ ತಗಲರತತತದ. ಯಸಕರದರ, ಕಸದರಬರ ಕತಯ ಗಗಲಜಲತ ವನಸತಸ, ಪಸತಣ-ಮನತಷತ ಪರಸಸರ ರಗಪಪರಸವತರನ, ಶಸಪ-ಅನತಗತಹ ಇರರವವಗಳಲಲ ಜಸನಪದಸರಪತದಸಯವನತನ ನನಪಸತತತವ. ಇರರ ಕಥಗಳತ ಸಸರಕಲತಕವಸದವವ; ಅವವಗಳಗ ಅರರ ಹಲಳತವವದಕಕರತ ಅವವಗಳ ಸರದಲಶವನತನ ಅನತಭವಸ ಎದಗ ತರದತಕಗಳತಳವವದತ ಆವಶತಕ. ಕತಯ ಅರರವಲಲ 27

ಮತಖತವಸದತದತ, ಅದತ ತರದತಕಗಡತವ ಅನತಭವ. (ಅರರವಲಲ, ಸಸಸರರವಲಲ, ಬರಯ ಭಸವಗಲತ!) ಕಲಳದಸಗಲಲ ಇರರ ಕತಗಳತ ಎದಯನತನ ತಸಗತತತವ. ಜಸನಪದ ಮನಸಸಗ ಇವಲಲ ನಲರವಸಗ ಸರವಹಸತತತವ. ಜಸನಪದದ ಕತಗಳಲಲಯಗ ಇದಲ ವನಸತಸವಲ ಇರತವವದತ. ಒಟಸಷರ ಗರಡತಹಣತಣಗಳ ನಡತವಣ ಆಕಷರಣಯ ನಲಗಳನತನ ಚತತಸತವ ಈ ಕತಯಲ ಮನಮತಟತಷವರರದತ. ಬಸಣ ಅದನತನ ಮತತಷತಷ ಹರತವಸದ ಕಲಸನಯ ಬಣಣದರದ ಮರತಗತಗಗಳಸತತಸತನ. ಕವಯಬಬನ ಕಮಶಲವರತವವದತ ಅವನತ ಏನತ ಹಗಸದನತನ ಹಲಳತತಸತನ ಎರಬತದರಲಲಲಲ, ಎಷತಷ ತಸಜಸ ಆಗ ಅದನತನ ನರಗಪಸತತಸತನ ಎರಬತದರಲಲ. 'ಕಸವತರ ಭವತ ನವತರ ಗತರನಕಮಶಲಸತ' ಎರಬ ಮಸತಲ ಇದಯಲಲ. ಹಗಸತಸಗ ಕಟತಷವ ಕತಮದಲಲಯಲ ಕವಯ ಪತತಭ ಅಡಗರತವವದತ. ಆ ದಕರಷಯರದ ಕಸದರಬರ ಅತತರತ ಹಕದತವಸದ, ಸಕಲಜನಪತಯವಸದ ರಚನ. ಹಲಗಸಗಯಲ ಅದಕಕ ಸರಸಕಕತದಲಲ ಮಸನತತಯ ಸಸಸನ ಸಕಕರತವವದತ. ಕನನಡ ಕವ ನಸಗವಮರನ ಪವನಸಸಕರಷ ಸಸತರತತ ಕಸವತದ ಹಗಸತನವನನಲಲಯಗ ಬಟತಷಕಗಡತವವದಲಲ. ಇಬಬರ ಕವಚಳಕದರದಸಗ ಮಗಲದಲಲಲಲದ ಇಡತನ ಕನನಡದಲಲ ಕಸಣತವವದತ ಒರದಲ ಕವವಸಡವರತವವದರರದ, ಮಗಲವನತನ ಗತಹಸ ಕನನಡ ಪದತವಸಗಸತವ ಕಮಶಲದರದ, ವವಲಚನಸಯತತವಸಗ ಕಥಸನತಗತಣವಸದ ವಣರನಗಳನತನ ತರದರತವವದರರದ ಮತತತ ಭಸವಸನತಗತಣವಸದ ಹದವಸದ ಭಸಷಯ ಬಳಕಯರದ. ಇರರ ಕಸವತಕಕ ಮತಗಳತ ಇಲಲವರದಲಲ, ಇರತತತವ. ಇಲಲಯ ಅನತಭವವಲಯ ಬಹತ ಸಲಮತವಸದದತದ; ಇಲಲನದತ ಯಮವನದಲಲನ ಗರಡತ-ಹಣತಣಗಳ ಸಹಜ ಆಕಷರಣಯ ಕಸಮನಬಲಲನ ಜಗತತತ. ಅಷಷರ ಮಟಷಗ ಮಸತತ ಅದರ ವಸತಪತ: ಆ ಹಗರಗನ ಬದತಕಲಲ. ಇದಷಷಲ ಮತಖತವಸದರಗ, ಮಗಲಭಗತವಸದರಗ ಬದತಕತ ಇಷಷಲ ಅಲಲವಲಲ. ಪಸತತಗಳತ ಇಲಲ ಅನತಭವಸತವ ಅನತಭವಗಳಲಲ ಈ ಆಕಷರಣಯ ಸತತತಲಗ ಇರತವ ಅದರ ವವಧ ಛಸಯಗಳವವ, ಆದರ ಇಡಲ ಬದತಕತ ಅದಕಕ ಹಗರತಸಗ ಮಹಸವಸಸತರವಸದ ವಲಯವನಗನಳಗಗರಡತದತ. ಇಲಲನ ವರಹದತತಖ ಬಲರ; ವಶಸಲ ಬದತಕನ ದತತಖದ ಪರಗಳತ ಬಲರ, ಇಲಲನ ಸರತಸದ ರಲತಗರತ ಆ ಜಗತತನ ಸರತಗಲಷದ ಕಣಗಳ ಅನತಭವ ಭನನ. ಇಲಲಲಲದ ಅಸರಖಸತತ ಭಸವಕಣಗಳತ ವಶಸಲ ಬದತಕನಲಲ ವತಕತಯಬಬನಗ ಉದದಕಗಕ ಅನತಭವಕಕ ಬರತತ. ಇಲಲನ ತಪಸಸಸನ ರಗಪ ಬಲರ, ಮನತಷತ ತನನ ಜಲವನವಡಲ ಒಳಗಗಳಳಬಲಕಸದ ತಸಪದ ಬಗಗಳತ ಬಲರ. ಪತಲಮಗಳ ಪವನಸಸಮಸಗಮದ ಸಸರರಕತ ಒರದತ ಬಗಯದಸದರ, ವತಕತಯಬಬನ ಜಲವತ ಕಸಲದಲಲ ಸಸರರಕತಭಸವನಯನತನ ತರದತಕಗಡತವ ಕಣಗಳ ರಲತ ಬಲರ. ಅರದರ ಇಲಲನ ಪತಪರಚ ಸಲಮತವಸದತದತ. ಹಲಗಸಗ ಈ ಕಸವತ ಓದತಗನಲಲ ಮಧತರತಯನತನ, ಸಹನಗಲವನತನ ಉರಟತಮಸಡತವವದರಲಲ ಸಫಲವಸದರಗ ಜಲವನದ ಅಗಸಧತಯ ಸಸರಗಪವನಸನಗಲಲ, ಅದರ ಗಸಢತಯ ತಲವತತಯ ರಲತಯನಸನಗಲಲ ಅನತಭವಕಕ ತರದತ ಓದತಗನನತನ ಅಲತಗಸಡಸಬಡತವಷಷಲನಗ ವಸತಪವಸದತದಲಲ. ಆದರ ಇದತ ಕಸವತದ ಆಶಯವಪ ಅಲಲ, ಓದತಗನ ನರಲಕಯಗ ಅಲಲ. ಆದದರರದಲಲ ನಸವವ ಹಲಳಬಹತದಸದ ಮಸತರದರ ತನನ ಸಲಮತ ಆಶಯವನತನ ಸಸರರಕಗಗಳಸರತವ 'ಕಸದರಬರ' ಒರದತ ಹಕದತ ಕಕತ. ******

ರತದತಭಟಷ ಹಸಗಗ ‘ಜಗನಸನರ ವಜಯ’ ಕನನಡದ ಚರಪಪ ಪರರಪರಯಲಲ ರತದತಭಟಷ ಅರವಸ ರತದತ ಎರಬ ಹಸರನ ಕವಯರದ ರಚತವಸದ ‘ಜಗನಸನರ ವಜಯ’ವವ ಒರದತ ಗಮನಸಹರ ಕಕತ. ಈತನತ ಹದನರಟತ ಆಶಸಸಸಗಳ ದಲಘರ ಕಸವತವನತನ ರಚಸದದರಗ, ಅಲಲಲಲಯಗ ತನನ ಕಸಲದ ಬಗಗಯಸಗಲಲ ಸಸರತ ಜಲವನವವರಗಳನಸನಗಲಲ ಕಗಟಷಲಲ. ಬಲರ ಆಧಸರಗಳರದ ಇವನ ಕಸಲವನತನ ವದಸಸರಸರತ ಊಹಸತತಸತರ. ರತದತಭಟಷನತ ತನನ ಕಸವತದಲಲ ಕಣರಪಸಯರನನತನ ಹಗಗಳರತವವದರರದ, ಆತನ ಕಸಲವಸದ ಕತಶ 1145 ರರದ ಈರಗ ಇವನತ ಜಲವಸದತದದತ ಸಸಷಷವಸಗತತತದ; ಹಸಗಯಲ ಕತಶ ಸತಮಸರತ 1200 ರ ಹಗತತಗ ಬದತಕದದ ದಲವಕವಯತ ತನನ ‘ಕತಸತಮಸವಳ’ ಎರಬ ಕಸವತದಲಲ ರತದತಭಟಷನನತನ ಸತತತಸರತವವದರರದ ಇವನತ ಆ ಕಸಲಕಕ ಹರದ ಬದತಕದದರಬಲಕತ. ಎರದರ ರತದತಭಟಷನತ ಕತಶ 1145-1200 ರ ನಡತವ ಇದದರಬಲಕತ. ಈ ಕಸವತದಲಲ ದಗರಯತವ ಆರತರಕ ಪತಮಸಣಗಳರದ ಇವನ ಕಸಲವನತನ ಮತತಷತಷ ಖಚತವಸಗ ನಧರರಸಲತ ಸಸಧತವದ. “ಚರದತಮಮಳ ಪತಮತಖ ನಖಲ ವದಸಜಬನರ ಮರಚ ರತದಸತರಕನ ಪಲೞದರ; ದಲವಚಗಡಸಮಣ ಮಣಮತಕತರರ ವಷತಣ ಕವಕಗಳಸನ” ಎರದತ ಹಲಳತವಲಲ ಚರದತಮಮಳ ಎರಬ ವದಸಸರಸನತ ತನನ ಕಸವತವನತನ ಮಚಚದರತ ತಳಸದಸದನ. ಶತವಣಬಳಗಗಳದ ಶಸಸನದಲಲ ಹಗಯಸಳ ವಲರಬಲಸಲಳನ ಮರತತಯಗ ಶತಲಷಷ ವದಸಸರಸನಗ ಆದ ಚರದತಮಮಳಯರಬತವವನ ಉಲಲಲಖವದ. ರತದತಭಟಷನತ ವಲರಬಲಸಲಳನ ಕಸಲದಲಲ ಜಲವಸದದನನನಲತ ‘ ಜಗನಸನರ ವಜಯ’ದ ಮದಲನಯ ಆಶಸಸಸದ ಮಗರನಯ ಪದತದಲಲನ ಶಲಲಷಯತಕತವಸದ ಈಶಸರನ ಸತತತಯತ ಸಹಸಯಕವಸಗದ. ಈ ಪದತದಲಲ ಬರತವ ‘ಅರಕಸಮಧಸರಸ’, ‘ರಸಜರಸಜಪತತಷಷ’, ‘ಉಮಸಕಸಮನಲಜಲವತಲಶ’ ಮತರತಸದ ವಶಲಷಣಗಳತ ವಲರಬಲಸಲಳನಗಗ ಅನಸಯಸತವ ಮಸತತಗಳಸಗವ. ಈ ಎಲಲ ಕಸರಣಗಳ<ದ ರತದತಭಟಷನ ಕಸಲವವ ಕತಶ 1185 ರ ಸತಮಸರನದತ ಎರದತ ವದಸಸರಸರತ ತಲಮಸರನಸತತಸತರ. ರತದತಭಟತಷನ ‘ ರಸಕಲಕ’ ಎರಬ 28

ಲಕಣಗತರರವನಗನ ಬರದದಸದನ. ಆದರ ಅದರಲಲ ಕವಯ ಬಗಗ ‘ಜಗನಸನರವಜಯ’ದರದಲಲ ಆತನ ವವಶಷಷತಗಳನತನ ಗತರತತಸಬಲಕತ.

ಯಸವವದಲ

ಮಸಹತಯಲಲ.

ಹಲಗಸಗ,

ಚರಪಪ ಪತಕಸರಕಗಕ ಜವನಕವಗಳಗಗ ಅವನಸ ಸರಬರಧ. ರತದತಭಟಷನಗರತ ಮತರರ ಮದಲನಯ ನಸಗವಮರ, ದತಗರಸರಹ ಮತರತಸದ ಬಸತಹಮಣ ಕವಗಳದದರಗ ಅವರತ ಸರಸಕಕತ ಕಸವತಗಳನತನ ಕನನಡದಲಲ ಚರಪಪ ರಗಪದಲಲ ಅನತವಸದಸದವರತ; ಅರವಸ ಚರದತರಸಜ, ಚಸವವರಡರಸಯರರತ ಶಸಸಸಗತರರಗಳನತನ ರಚಸದವರತ. ಹಲಗಸಗ ಸಸತರತತವಪ ದಲಘರವಪ ಆದ ಕನನಡ ಚರಪಪ ಕಸವತವನತನ ಬರದ ಬಸತಹಮಣ ಕವಗಳಲಲ ರತದತಭಟಷನತ ಮದಲನಯವನಗ ಆಗದಸದನ, ಗಣತನಗ ಆಗದಸದನ. ಕಸವತಪಸತರರಭದಲಲ ಈತನತ ಶಸರತವಮರ, ಗತಣವಮರ, ಪರಪ, ಪಪನನ ಮತರತಸದ ಜವನ ಚರಪಪಕವಗಳನತನ ಹಗಗಳದಸದನ; ಅರತಯಲ, ‘ವಕತಮಸಜತರನ ವಜಯ’, ‘ಸಸಹಸಭಲಮ ವಜಯ’ ಎರದತ ಪರಪರನನರತ ತಮಮ ಕಸವತಶಲರರಕಗಳನತನ ನಲಡದರತಯಲ ರತದತಭಟಷನತ ತನನ ಕಸವತವನತನ ‘ ಜಗನಸನರವಜಯ’ವರದತ ಕರದದಸದನ. ಹಲಗ ಆ ಕವಗಳ ಮಸಗರದಲಲ ತಸನತ ಹಗಲಗತತತರತವ ಅರವವ ಆತನಗದ. ಇಷಸಷದರಗ ಅವನತ ಪರಪರನನರರತ ತನನ ಕಸವತದಲಲ ರಸಜಕಲಯಶಲಲಷಯನತನ ತರದಲಲ. ಕಸವತದ ಮದಲ ಐದತ ಪದತಗಳಲಲಲ ದಲವತಸಸತತತರಸಜಪತಶರಸಗಳರಡಗ ಸಲರದಯಲ ಹಗರತತ ಕಸವತದ ಒಡಲಲಲ ಕಸವತನಸಯಕನಸದ ಕಕಷಣನ ಕತಗಲ ಮಲಸಲತ. ಕನನಡದಲಲ ಕಕಷಣಕತಯ ಪರರಪರಗಗ ರತದತಭಟಷನಲ ಹಸದ ತಗಲರದಸದನ. ಮತರದ ಚಸಟತವಠಷಲನಸರ, ಕನಕದಸಸರತ ಭಸಗವತವನಸನಧರಸದ ಕಕಷಣಚರತಯನತನ ಬರದರತ; ಚಕತಪಸಧಸತಯನತ ವಷತಣಪವರಸಣವನತನ ಬರದನತ. ಇವರಗಲಲ ರತದತಭಟಷ ಒರದತ ರಲತಯಲಲ ಮಸಗರಪತವತರಕ. ಈತನತ ತನನ ಕಸವತದ ಬಗಗ, ಎಲಲ ಕವಗಳಗ ತಗಲಪರಡಸತವರತ, ವನಯವನತನ ಪತಕಟಸತತಸತನ, ಹಗಗಳಕಯನಗನ ಹಲಳಕಗಳತಳತಸತನ. “ರಸಕರನ ಎಯದ ಇದರದಗಡಲಲದ ನಲಲದತ ಚತತರ; ಅರತ ತದರಸತವವದ ನಲ‍ನಯರ; ಬಳಗ ಕನನಡ, ಸಗಲದಸ ಪಪನ, ವರಸಜಪರತಎಸದತ ಬೞಱಕಕ ಮತಕಕತ ಚಮತಕಕತಯರ ಧರಗತರಟತಮಸಡತಗತರ” ಎನತನವ ಕವಯತ, “ರತದತಭಟಷನ ಕವತಸರಸರ ಮನಮನಕತರಳಗಗಳತಸದತ ಸಜಬನಕರಳಸ” ಎರದಗ ಹಲಳಕಗಳತಳತಸತನ. ‘ಜಗನಸನರವಜಯ’ವವ ವಷತಣಪವರಸಣದ ಐದತ-ಆರನಯ ಅರಶಗಳಲಲರತವ ಕಕಷಣಕತಯನತನ ಅವಲರಬಸ ಬರದ ಪಮತಢಕಸವತ. ಆದರ ಭಸಗವತ, ಮಹಸಭಸರತಗಳಲಲನ ಕಕಷಣಪಸತತದ ಪತಭಸವವಪ ಈ ಕಸವತದ ಮಲಲಸಗದ. ಕಕಷಣಜನನದರದ ಆರರಭವಸಗತವ ಈ ಕಸವತವವ ಸಸಲಸವಧಯವರಗಗ ಹದನರಟತ ಆಶಸ‍ಸಸಗಳಲಲ ಸಸಗತತತದ. ಏಕಗಲತತರಶತಕಕತತಗಳ ಮಗಲಕ ವತಕತವಸಗತವ ಕಕಷಣನ ಅಲಮಕಕತಯನತನ ಚತತಸ ಕಕಷಣಭಕತಯನತನ ಮರಯತವವದತ ಈ ಕಸವತದ ಒರದತ ಮತಖವಸದರ, ವಷತಣತತಸದ ಮಗಲಕ ತತಮಗತಸತರತಮಕ ಪರತತಸದ ಪತತಪಸದನ ಮಸಡತವವದತ ಇನಗನರದತ ಮತಖ. “ಕಸವತಸಮಸಧಯರ ಪರರಜಗತಲತ ಮತಕತರದನನ ಎನನ ಬಗಯಳ ನಲ ನಮರಳತತಸಬಗಲಧಮ ಉದಗತಲತಪವದತ ಎರಬತದರ ಬಯಸ ಪಲೞ ಒಡಚರದನ ಈ ಪತಬರಧಮರ” ಎರದತ ಕವಯಲ ಹಲಳಕಗರಡದಸದನ. ಹಸಗಯಲ “ಜಗಮರ ನತರಗತವ ಶಗಲ ನಲನ, ಜಗಮರ ಮಸೞಸ ಅಬಬಜರ ನಲನ; ತಜಬಗಮರ ರಕಪ ವಷತಣ ನಲನ, ಜಗಮತರ ಪಪಲ ನಲನ; ಸವಲರಶ, ಸವರಗ, ಸವಸರತಮಕ, ಸವರಭಗತಮಯ, ನನನರ ಭನನಮಸಗಪರ ವಸತತಗಳಲಲ” ಎರದತ ನಸರದನ ಬಸಯಲಲ ತನನ ನರಬಕಯನತನ ಕವ ಉಚಚರಸತತಸತನ. ಕಕಷಣನತ ವಷತಣವನ ಅವತಸರ ತಸನಲ? ಅವತಸರದ ಉದದಲಶ ಭಗಭಸರವನತನ ಇಳಸತವವದತ.: “ಸತತನಪಸರ ದಲವಕಗ ಆರ; ಕತಪಯ ದನಮ ಒಲತದ ರಮಯಪರ ಗಗಲಕತಲದಗಳ; ದತಸತತರರ ಕರಸಸದತರರ ಅತಬಲರರ ಕಗಲತವನ, ಇಳಪವವರ ಭಗಭಸರಮರ” ಎರದತ ವಷತಣವಲ ತನನ ಅವತಸರದ ಉದದಲಶವನತನ ಹಲಳಕಗಳತಳತಸತನ.. ನಮಮ ಪವರಸಣಗಳಲಲ ಬರತವ ಈ ಅವತಸರ, ರಸಕಸಸರಹಸರ ಇವವಗಳತ ದವವಲಶಕತ-ಆಸತರಲಶಕತಗಳ, ಎರದರ ಒಳತತ-ಕಡಕತಗಳ ಸರಘಷರದ ಪತತಮಗಳತ. ಪತಕಕತ-ಪತಕಕತವರಗಲಧಲ ಶಕತಗಳ ಸರಘಷರವಪ ಇದಸಗದ. ಹಲಗ ಅವತಸರ ಮಸಡತವ ದವವಶಕತಯತ ಮಸನತಷಲಗಲಕದಲಲ ತನನ ಅದತದತ ಕಕತತಗಳ ಮಗಲಕ ಭಕತಪತರಗಲದಕವಸಗತವವದತ; ಹಸಗಯಲ ಪತತಪಸದನಸವವಶಷಷತದರದ ದವವಲಶಕತಯತ ಒರದಲ, ಅದತ ಬಲರ ಬಲರ ರಗಪಗಳಲಲ ಪತಕಟಗಗಳಳಬಹತದಷಷ ಎರಬ ತಸತಸಕತಯನತನ ಮನದಟತಷಮಸಡಸತವವದತ – ಈ ಎರಡನಗನ ರತದತಭಟಷ ತನನ ಕಸವತದಲಲ ಮಲಳವಸದಸದನ. ವಷತಣಪವರಸಣ-ಭಸಗವತಗಳ ಕಕಷಣನಗ ಪತಮತಖವಸಗ ಎರಡತ ಮತಖಗಳವ: ಒರದತ, ಎಲಲರನಗನ ಆಕರರಸತವ ಮಲಹಕ ವತಕತತಸ; ಎರಡತ, ದತಷಷರನತನ ಧಸರಸಗಗಳಸತವ ಕಸಠನತಪಪರತ ವತಕತತಸ. ಮದಲನಯದತ, ತನನ ಲಸಲತತಕಗಲಮಲತಗಳರದ ಎಲಲರನಗನ ಮನಸಳದರ, ಇನಗನರದತ ತನನ ಭಯರಕರತಯರದ ಜನರನತನ ದತಷಷದಗರರನಸನಗ ಮಸಡತವವದತ. ಒರದತ ಕತಸತಮಕಗಲಮಲ, ಮತಗತರದತ ವಜತಕಠಣ. ಈ ಕಸರಣದರದಲಲ ಎಲಲ ಪಮರಸಣಕ ಕಥಸನಕಗಳರತ ‘ಜಗನಸನರವಜಯ’ವವ ಕಕಷಣನ ಈ ಇಮತಮಖದ ವತಕತತಸವನತನ ಅತಶಯಲಕತ, ಅದತದತತಗಳ ಮಗಲಕ ಚತತಸತತತದ. ಇಲಲಯ ವಶಲಷವರದರ, ಈ ಎರಡಗ ಶಕತಗಳತ ಮಲಳವಸರತವವದತ ಬಸಲಕಕಷಣನಲಲ. ಮನದಲಲ ಪತಲಮಲ ಭಸವವವಳಳವರಗ ಕಕಷಣ ಮನಮಲಹಕ ಬಸಲಕ; ದತಷಷಭಸವ ಹಗರದದವರಗ ಅವನತ ಮಸರಕ. ಇದತ ಪತಕಕತಯ ಸಸರಗಪವಪ ಹಮದತ ತಸನಲ? ವನಲತರಸಗ ಹಗಲದವರಗ ಪತಕಕತ ಎಲಲ ಸಮಖತವನತನ ನಲಡತವ ಕಗಡತಗವ ದಸನ; ಕತತರಸ ಹಗಲಗತವ ಕವಗಳಗ ವಷಸಪರ. ಭಕತಯರದರಸದರಗ ಏನತ? ಪಸತಯಶತ ಅದತ ಪತಕಕತ-ಮಸನವರ ನಡತವಣ ವವಧ ನಲಗಳ ಸರಬರಧದ ಶಗಲಧನ. ಭಕತ ಎರಬ ಶಬದ ‘ಭಜ’ (ಎರದರ ಭಸಗವಸಗತ) ಎರಬರರರವನತನಳಳ ಧಸತತವನರದ ಬರದದತದ. ಪಸತಯಶತ ಭಕತ ಎರದರ 29

ತಸನತ ಯಸವವದರ ಭಸಗವಪಲ ಆ ‘ಇಡ’ಯನತನ ಕತರತತ ಹಗರದರತವ ತಸದಸತಮ ತಭಸವ ಎರದತ ಅರರಮಸಡಬಹತದಲನಗಲ. ಹಲಗಸಗ, ಭಕತ ಎರಬತದತ ತಸನಗ ಒರದತ ಭಸಗವಸಗ ಸಲರರತವ ಪತಕಕತಯನತನ ಕತರತತ, ತಮಮಬಬರ ನಡತವಣ ಸರಬರಧದ ಸಸರಗಪವನತನ ಕತರತತ ನಡಸತವ ಶಗಲಧನಯ ಒರದತ ನಲ ಎರಬರರವನತನ ಪಡದರತವರತ ತಗಲರತತತದ. ಪತಕಕತಯ ಒಟತಷತನವನನಲ ದಲವರರದತ ಪರಭಸವಸದದರರದ ಜಲವ-ದಲವರ ಸಸಹಚಯರಸಸರಗಪವಸದ ಭಸವನಯಲ ಭಕತ ಎನನಸಸತಲನಗಲ. ಈ ಪರಸಸರ ಸಮಹಸದರದ ಸರಬರಧವವ ವವಧ ನಲಗಳಲಲ ಪತಕಟಗಗಳತಳತತದ. ಮನತಷತ-ಮನತಷತನ ನಡತವಣ ವವಧ ಬಗಯ ಸಮಹಸದರಸರಬರಧಗಳರತಯಲ ಭಕತಯನಗನ ಪರಭಸವಸಲಸಗದ. ನಮಮ ಪರರಪರಯಲಲ ‘ನವವಧ ಭಕತ’, ‘ದಸಸದಶ ಭಕತ’ ಮತರತಸದ ಕಲಸನಗಳವಯಲಲ, ಅವವ ಮಸನವರ ನಡತವಣ ವವಧ ಬಗಯ ಬಸರಧವತದ ಬಗಗಳಲ ಅಲಲವಲ? ಇರತಹ ಒರದತ ಸರಬರಧ ವಸತಸಲತ. ‘ಜಗನಸನರ ವಜಯ’ವವ ಕಕಷಣನ ಬಗಗ ವಸತಸಲತಭಸವವವಕಕಸ, ಆ ಕಕಷಣ ಯಸವವದರ ಸರಕಲತವಸಗದಸದನಯಲ ಅರತಹ ದವವದಲಲ ಭಕತಯನತನರಟತಮಸಡತವ ಆಶಯವನತನ ಹಗರದದ. ಈ ಪತಯತನವವ ಅನಲಕ ಸರದಭರಗಳಲಲ ತಕಕಮಟಷನ ಯಶಸಸನತನ ಕರಡದ. ಎಷಗಷಲ ವಲಳ ಕಕಷಣನ ಬಸಲಲಲಲಗಳನತನ ‘ ಬಸಲಲಲಲ’ ಎನತನವವದತ ಕಷಷ.‍್ತ ದಸಹರಣಗ, ತತರಟ ಕಕಷಣನ ಸಗರಟಕಕ ಹಗಗ ಬಗದತ ಇನಗನರದತ ತತದಯನತನ ಒರಳಗರದಕಕ ಕಟಷ ಹಗಲಗತತಸತಳ, ಯಶಗಲದ. ಅವನತ ಒರಳನನಳದತಕಗರಡಲ ಮತರದ ಹಗಲದಸಗ ಅದತ ಎರಡತ ಭಸರ ಮತತಯ ಮರಗಳ ನಡತವ ಸಕಕಹಸಕಕಗಳತಳತತದ. ಅವನತ ಜಗಲರಸಗ ಎಳದಸಗ ಆ ಮರಗಳತ ಬಲರತಸಹತ ಕತತತ ಬದತದವರತ! ಇನಗನರದನತನ ನಗಲಡ: ಕಕಷಣನತ ಮಣತಣ ತರದನರದತ ಬಲರಸಮ ತಸಯಗ ದಗರತ ಕಗಡತವ ಪತಸರಗ. ತಸಯ ಕಕಷಣನನತನ ಕಲಳಗತಸತಳಲ: “ಹರ ನಲರ ಮಣ ತರದ?” “ತನನರ ಜನನ, ಪವಸದನ ಎಮಮಗತಜರ” “ತಗಲಱತ ವಕಸಸರತಮರ” “ನಗಲಡತ” ಎರದತ ಬಸಯನತನ ಆ ಎರದತ ತರದಸಗ ಅಲಲ ಸಕಲ ಸಕರಷಯಲ ಕರಡತರತ! ಇರತಹ ಕಡಗಳಲಲ ಸಸಮಸನತ ಮಕಕಳತ ಮಸಡತವ ರಲಷಷಯ ಸಸರಗಪ ಕರಡರಗ ಅಲಲ ಅದತದತತ ಅಡಗದ. ಈ ಕತಗಳತ ನಮಗ ಹಗಸವಲಲ, ಯಸವವದಸದರಗ ಮಸಧತಮದ ಮಗಲಕ ಕಲಳಲರತತತಲವ. ಆದರ ಭಕತಯರತವವದರರದ ಪದಲ ಪದಲ ಕಲಳದರಗ ಹಳತತ ಎನಸತವವದಲಲ. ಇರರ ಪತಸರಗಗಳತ ಪತಯವಸಗತವವದತ ಕವಯ ವಪಇಶಷಷ ನರಗಪಣಯರದಲಗಲ, ಕಲಳತಗರಗ ಭಕತಯರತವವದರರದಲಗಲ! ನಮಮ ಮಕಕಳ ತತರಟತನದ ವಸತಸಲತಪಪರತ ನನಪಲ ಪಸತಯಶತ ಈ ಸಹಜ ಸನನವಲಶಗಳತ ನಮಗ ಪತಯವಸಗತವರತ ಮಸಡತವವದತ ಎನಸತತತದ. ಮಕಕಳನತನ ಮಲಗಸತವಸಗ ಎಲಲ ತಸಯರದರಗ ಮಸಡತವರತ ಯಶಗಲದ ಕತ ಹಲಳತವ ಪತಸರಗದ ಬಣರನಯರತಹ ಕಡ ರತದತಭಟಷ ಚಮತಸಕರವನಗನ ಸಲರಸತತಸತನ. ಅಲಲದ ಚಕಕ ಚಕಕ ಸರಭಸಷಣಗಳನತನ ಹಣಯತವವದರ ಮಗಲಕ ಈ ವಕತತವನತನ ನಸಟಕಲಯ ಸನನವಲಶವನಸನಗಸತವ ಪರ ನಗಲಡ. ಹಲಳತತತರತವವದತ ಶತಲರಸಮನ ಕತಯನತನ: ‘ಕತಯರ ಕಲಳಲ ಕರದ”, “‘ಹಗಹ”, “ರಘತಜನರಬರ”, “‘ಹಗಹ”, “ಸಕಸರತರ ವನಸಸತನಸದರ ಗತರತ ಪಲೞೞ”, “‘ಹಗಹ”, “ದಶಶರರ ಕಗರಡಗಯದನ ಆ ರಸಮನಸ ಸತಯರ ತಸನ” ಎರದತ ಹಲಳದಸಗತನನ ಹರದನ ಜನಮವನತನ ನನದ ಶತಲಕಕಷಣನತ ರಸವಣನ ಹಸರತ ಕಲಳದಸಗ ಕತಗ ಪತತಕತಯಸತವ ರಲತಯಲಲ “‘ ಹಗಹ” ಎನನದ “ಹತಹರ” ಎರದತ ಔಡತಗಚಚ ಹಗರಕರಸತತಸತನರತ! ಕಕಷಣನ ಬಗಗ ವಸತಸಲತಕಗಕ ಮತರದನ ಹಜಬಯಸದ ಪತಲಮಲಭಸವವನತನ ಉರಟತಮಸಡತವವದತ ಅವನತ ಸಸಲಯರಗಡನ ನಡಸತವ ರಲಷಷ ಸಲಸಲಪಗಳತ. ಗಗಲಪಕಯರತ ಕಕಷಣನ ಕಗಳಲಗಸನದರದ ಆಕರರತರಸಗತವ ಸನನವಲಶ, ಕಗಳಲನ ಊದತವಕ, ಕಕಷಣನ ನಕತತ, ಕವಪರಯ ತಸಳಕಕ ಕಕಷಣನತ ರರಗಣಗತಣಯತವ ರಲತ – ಇಲಲಲಲ ನಮಗ ಸತಪರಚತವಸದ ರಲತಯಲಲ ಪತಸರಗವಣರನಯದ. ಭಸಗವತದ ಕಕಷಣನ ಕತಯನತನ ಕನನಡಗರಗ ಮದಲತ ಪರಚಯಸದ ಶತಲಯಸತಸ ರತದತಭಟಷನದತ. ಇರರ ಕಡಗಳಲಲ ವಷತಣಪವರಸಣ, ಭಸಗವತಗಳ ಆಧಸರವದದರಗ ಅವವಗಳನತನ ತಕಕ ರಲತಯಲಲ ಮಸಪರಡಸಕಗರಡತ ನವರಹಸತವ ರಲತ ಇವನದಲ. ಹಲಗಸಗ ಕನನಡಗರ ಮನಸಸನಲಲ ಅರಗಚತತದರತ ಇರತವ ಈ ಕಕಷಣಸರಬರಧಲ ಬಸಲಲಲಲಗಳತ ರತದತಭಟಷನ ಪತಯತನದ ಫಲವಲ ಆಗದ. ಯಕಗಸನ-ಬಯಲಸಟಗಳಲಲ ನಮಮ ಜಸನಪದರತ ಕರಡರಸಕಗಳತಳವ ಕಕಷಣನ ಪಸತತವವ ರತದತಭಟಷನ ಪತಭಸವದರದಲಲ ಮಗಡದಯರಬತದರಲಲ ಸರದಲಹವಲಲ. ಅರವಸ ಇದತ ಅದರ ವತತರಕತ ಬಗಯದಗಲ? ಅರದರ ತನನ ಕಸಲದಲಲಜನಜನತವಸಗದದ ಕಕಷಣ ಬಸಲಲಲಲಗಳ ಸಸರಗಪವನತನ ಇವನಲ ತನನ ಪಮತಢ ಕಸವತದಲಲ ಅಳವಡಸಕಗರಡರಬಸರದಲಕ? ಇದಕಕ ಉದಸಹರಣಯರದರ ಬಹಳ ಜನಪತಯವಸಗರತವ ಪಸರಜಸತಹರಣದ ಪತಸರಗ. ವಷತಣಪವರಸಣದಲಲ ಬರತವ ಕಥಸಹರದರದ ಮಲಲ ತನನ ಕಲಸನಯ ಬಳಳಯನತನ ಹಬಬಸ ರತದತಭಟಷನತ ಈ ಪತಸರಗವನತನ ರಮಣಲಯವಸಗಸದಸದನ, ನಸರದ ತನನ ಕಲಹಪತಯತಯರದ ಕಕಷಣ-ಸತತಭಸಮಯರಲಲ ಪಸರಜಸತದ ಕಸರಣದರದ ವರಸವನತನರಟತಮಸಡತವ ಹಗಸ ಪತಸರಗವನತನ ರತದತಭಟಷ ಕಲಸಸಕಗರಡದಸದನ. ಇದತ ವಷತಣಪವರಸಣದಲಲಯಗ ಇಲಲ, ಭಸಗವತದಲಲಯಗ ಇಲಲ. ಇರರಲಲಲ ರತದತಭಟಷನ ಸಗಸಲಪಜತ. ಇನತನ ‘ ಜಗನಸನರ ವಜಯ’ದಲಲ ಬರತವ ಕಕಷಣನ ಪರಸಕತಮದ ಸಸರಗಪದ ಬಗಗ. ಬಸಲಕಕಷಣನಲ ದತಷಷಸರಹಸರ ಮಸಡದರಗ, ಆ ಕಕತತಗಳನತನ ‘ ಬಸಲಲಲಲ’ ಎನನಲಸಗದತ; ಅಲಲಲಲ ಅದತದತ ತತರಬಕಗರಡದ.ಕಕಷಣನ ದತಷಷಮದರನಕಸಯರದ ವವಧ ಮತಖಗಳನತನ ಕಸವತವವವ ಉತತಲಕಯ ಮಗಲಕ ಕಟಷಕಗಡತತತದ. ಉದಸಹರಣಗ ಪಪತನಯ ಹತತ, ಕತವಲಯಸಪಲಡ ವಧ ಇವವಗಳನತನ ನಗಲಡಬಹತದತ. ಪಪತನಯತ ಯಶಗಲದಯ ರಗಪದಲಲ ಶಶತ 30

ಕಕಷಣನನತನ ಕಗಲಲಲತ ಬರದಳತ ಎರಬರತ ರತದತಭಟಷನ ಕಲಸನಯದ.ಒರದತ ಪದತದಲಲ ಈ ಪತಸರಗವನತನ ಕವ ನವರಹಸತತಸತನ: ಪತಣಯಸಲರಬನಯರತ ಪಪತನ ಯಶಗಲದಸಕಸರದರ ಬರದತ ನಘಕರಣ ನರಜಗಡದ ತನನ ಪಮರಲಯನಗಡಲ, ಬಸಲಕರ ನತತರರ ನಣನರ ಖರಡಮರ ಎಯದ ಪರಡ ಪಳದತ ಉರಡತ, ಓಹಗಲಹಗಲ ಹಸ ಮಸಣ ಎರದತ ಒರಲತತತ ಬಲಳ ತವ ಪಲದರರ ಪಪತನಸ ಜಲವಮರ ಕತವಲಯಸಪಲಡ ದವತತ ಗಜರಗಪಲ ರಸಕಸ. ಆ ಆನಯ ಎರಡತ ದರತಗಳನತನ ಬಲವಸಗ ಹಡದತ, ಎದಗ ಜಗಲರಸಗ ಒದದತ, ದರತಗಳನತನ ಕತತತ ಕಳಗತರತಳದ ಆ ದರತಗಳರದಲಲ ಹಗಡದತ ಕಗಲತಲವವದನತನ ಒರದಲ ಉಸತರಲಲ ಪದತವಸಗಸದಸದನ ಕವ. ಇಷಷಲ ಅದತದತವರಬ ರಲತಯಲಲ ಶಕಟ, ಧಲನತಕ, ಪತಳರಬ, ಅರಷಷ, ಕಲಶ ಮತರತಸದ ರಸಕಸರನನಲಲ ಕಕಷಣನತ ಕಗಲತಲವ ಪತಸರಗಗಳಗ ಇಲಲವ. ಅರತಯಲ ಕರಸವಧ, ಚಸಣಗರ ಮದರ, ಜರಸಸರಧ ಹತತ, ನರಕಸಸತರ ಸರಹಸರ, ನಕತರಭ-ಬಸಣಸಸತರಮದರನಗಳ ಸನನವಲಶಗಳಲಲ ಕಕಷಣನತ ತನನ ಪರಸಕತಮವನತನ ಮರಯತವ ಚತತಗಳವ. ಇದತ ವಷತಣವನ ಅವತಸರಯಸದ ಕಕಷಣನ ಕತಯಸದದರರದ ಏರಳತಗಳಲಲದ, ತಗಳಲಸಟಗಳಲಲದ ಏಕಮತಖ ಚತತಣದರದ ಕಗಡದ. ಎಲಲ ಪತಸರಗಗಳಗ ಕಕಷಣಸಹಕಸರಗಳಸಗ ಅವನ ಅವತಸರದ ಉದದಲಶವಸದ ದತಷಷಮದರನದಡಎ ಸಸಗತತತವ. ಇರತಹ ಕಸವತವಸತತವನತನ ಪಡದ ಕಸರಣ ಕಸವತ ವವವಧತಮಯ ಭಸವನಗಳರದ ಕಗಡರಲತ ಸಸಧತವಲಲ. ಮಹಸಭಸರತದಲಲಯರತ ಇಲಲ ನಗರಸರತ ಮನಗಲಭಸವಗಳಗ, ಹತಸತರತ ಮಸನವಸಹಜ ಸನನವಲಶಗಳಗ, ತತಯಸದಟತಗನದಸಟಗಳಗ ಅವಕಸಶ ಪಡದಲಲ. ಅದತದತ ಕಕತತಗಳರದಸಗ ಓದತಗರಲಲ ಬರಗನತನರಟತಮಸಡತವವದಗ, ಅದರರದ ಕಸವತನಸಯಕನ ಬಗಗ ಭಯ, ಅದರರದ ಹಗಮತಮವ ಭಕತಗಳತ ಇಲಲನ‍್ತದದಷಷ ಪತತಕತಯಗಳತ. ಆದರಗ ರತದತಭಟಷ ಕಸಚತಸತಗ ತನನತನವನತನ ತಗಲರಸಕಗಳತಳತಸತನ. ಹಣತಣಜರಕಯರದತ ಮರಗ ಮಲಯಗಡಲ ಹಸತಗರಯತತತದ; ಗರಡತಜರಕ ಆ ಹಣಣನಗಡನ ಕಗಡಲತ ತಹತಹಸತತತದ. ಆ ಗಳಗಗ ಕರಸತನಗಬಬ ಭಲಲಯರದ ಆ ಹಣತಣಜರಕಗ ದಲಹ ಇಬಸದಗವಸಗತವರತ ಹಗಡಯತತಸತನ. ಆ ಸನನವಲಶದಲಲಯಗ ಆ ಜರಕ ಮರಗ ಮಲಯಗಡತತತ, ಗರಡನಗಡನ ನರಯತತತ ಸಸಯತತತದ. ಈ ಚತತವನತನ ಬಲಟಯರದರ ವಣರನ ಮಸಡತತತ ನಲಡ, “ಕಲವಲಮಲ ದಲಹಗ ಸರಸಕತ ಮಲಹಬರಧನರ” ಎರದತ ಉದಸಗರ ತಗಯತತಸತನ! ರತದತಭಟಷನ ಕಸವತವವ ಹದನರಟತ ಆಶಸಸಸಗಳತಳಳ ದಲಘರ ರಚನ. ಹತಸತರತ ಸನನವಲಶಗಳತ ವವರವಸಗಯಗ, ಹಲವಸರತ ಸನನವಲಶಗಳತ ಸರಕಪತವಸಗಯಗ ಇಲಲ ಚತತತವಸಗವ. ಅವನ ವಸತತ ಭಕತ ಹಸಗಗ ತಸತಸಕತ. ತಸನಲ ಹಲಳಕಗರಡರತ ವದಸಜಬನರಗ ಮಚಚಕಯಸಗತವ ಶವಲ ಅವನದತ. ಹಚತಚ ಕಡಗಳಲಲ ಅದತ ಪಮತಢವಸಗದ. ಕಸವತದ ಮದಲ ಐದತ ಪದತಗಳಲಲನ ಕಗಗರಟಸಗರತವ ಶಲಲಷಸರರವನತನ ವವರಸಲತ ‘ ಪರಚಪಸಷಸಣವಸತಖಸತನ’ವರರಬ ಹಸರನ ವಸತಖಸತನಗತರರವಪರದನತನ ಯಸರಗಲ ಒಬಬ ಪರಡತನತ ಸರಸಕಕತದಲಲ ಬರದದಸದನರತ. ಅರದಮಲಲ ರತದತಭಟಷನ ಶವಲಯ ಕಲಸನಯತರಟಸಗಬಹತದತ. ಚರಪಪರಗಪದಲಲದ ಎರಬ ಕಸರಣಕಸಕಗ ಈ ಕಸವತ ಕಠಣವಸಗಲಲ. ಪರಪರನನರತ ಕಠಣಶವಲಯ ಉಪಸಸಕರಲಲ. ರತದತಭಟಷನ ಗಮನವಲ ವದಸಸರಸರ ಕಡಗದತದದರರದಹಲಗಸಗದ. ಆದರ ಆತನ ಆಸ ದಗಡಡದತ. ಕಸವತದ ಕಗನಯ ಪದತದಲಲ ಬಸಡದ ಕಯಗ ಕಗಳಗ ಮಳ ಸಸತಕತಲರ ಸತತರ ಸತಭಕಮರ ಮಸಡತಗ ಗಗಲಧನಸಳ ಕಗಡವಸಲಗಱೞ ಗಗಲಪರನರಗರಸಗದಗಳ ಕಗಡತಗ ರತದತಭಟಷ ಕಕತ ವವಷಣವಕಸವತರಸಸಣರವರ ತತಳತರ ಕಸಡತಗ ಭಗಮ ನಲಸನರ ಅಹಪರತ ನಲಸನರ ಇರದತ ನಲಸನರ (ಬಸಡದ ಹಗಲಕಕ ಮಳಯಸಗಲ, ಸಸತಸರಕತಲವವ ಸತಭಕವನತನರಟತಮಸಡಲ, ಗಗಲವವಗಳತ ಸಮಕದದವಸಗ ಹಸಲತಗರಯಲ, ಪತಯರ ಅನತರಸಗವವ ಕವಗಗಡಲ, ರತದತಭಟಷನ ವವಷಣವಕಸವತವರಬ ಸಮತದತವವ ಈ ಕಸವತವವ ಭಗಮ ಇರತವವರಗಗ, ಸಗಯ‍ಕ ಬಳಗತವವರಗಗ, ಚರದತ ನರತರತವವರಗಗ ತತಳತಕಸಡ ಎಲಲಡ ಚಸಚಲ) ಎರಬ ಹಸರವಕಯನತನ ವತಕತಪಡಸತತಸತನ. ***** ‘ಕಣಸರಟಕ ಪರಚ ತರ ತತ' ಸರಸಕಕತದ ಪಸತಚಲನ ಕಥಸಜಗತತತ:

31

ಜಗತತನ ವವಧ ಭಸಷಗಳಲಲ ಪತತಯರದಕಗಕ ತನನದಲ ಆದ ಕಥಸಸಸಹತತವರತತತದ. ಯಸ ಕರದರ ಕ ತ ಎಲಲ ಕಸಲದ ಮನತಷತರ ಕತತಗಹಲವನತನ ಕರಳಸತವರರದತ. ಹಲಗಸಗ ಕತಗಳತ ಪಸತಚಲನತಮ ಸಸಹತತ ಪತಕಸರವಸಗರಬಹತದತ. ಗಸತರಥಕ ರಗಪ ಬರತವವದಕಗಕ ಮತರರ ಮಮಖಕವಸಗ ಕತಗಳತ ಪಲಳಗಗಳರದ ಪಲಳಗಗಳಗ ಹರದತಬರದರತವವದತ ಸಹಜವಸಗದ. ಹಸಗ ನಗಲಡದರ ಮಹಸಕಸವತಗಳಗ ಬಲಜರಗಪದಲಲ ಕತಗಳಲ ಆಗರತತತವ . ಕನನಡಕಕ ಮದಲತ ಮಸದರಯಸಗದದ ಸರಸಕಕತದಲಲ ಕ ತ ಗಳತ ವಲದಗಳಷಷಲ ಪಸತಚಲನವಸದವವ ಎನನಬಹತದತ. ಅಲಲದ ಮತರದ ಬರದ ಸಸಹತತದಲಲ - ಅದರ ಮಗರತ ಮತಖತ ಧಸರಗಳಸದ ವವದಕ, ಬಮದದ ಮತತತ ಜವನ - ಅಪಸರ ಪತಮಸಣದ ಕಥಸ ಸಸಹತತವವ ದಗರಯತತತದ . ಋಗಸಲದದ 'ಸರವಸದ ಸಗಕತ'ವವ ಚಮತಸಕರಯತಕತ ಕ ತ ಗಳ ಗ ಪತಖ ಸತತವಸಗದ. ಜಗತಗ ಇತರ ಸಗಕತಗಳಲಲಯಗ ವವಧ ದಲವತಗಳಗ ಸರಬರಧಸದರತ ಮನರರಜಕವಪ ನಲ ತಬಗಲಧಕವಪ ಆದ ಆಖಸತನಗಳತ ದಗರಯತತತವ . ಈ ಆಖಸತನಗಳ ಸಗಚನಯತ ಋಕಸರಹತಯಲಲ ಸಕತಕತತವ. ಇವವಗಳ ವಸತಕತ ರಗಪಗಳತ ಯಸಸಕನ 'ನರತಕತ' ದಲಲ, ಶಮನಕನ 'ಬಕಹದದಲವತಸ'ದಲಲ, ಕಸತಸತಯನ ನ ಅವಸರನತಕತಮಣಯ ಮಲಲ ಷಡತಗರತಶಷತನತ ರಚಸರತವ 'ವಲದಸರರದಲಪಕಸ'ದಲಲ ಮತತತ ಸಸಯಣನ ವಲದಭಸಷತಗಳಲಲ ದಗರಯತತತವ . ಜವನಸಸಹತತದಲಲ ಪಸತಕಕತ, ಸರಸಕಕತ ಮತತತ ಅಪಭತರಶ ಭಸಷಗಳಲಲ ವಪವಲ ಕಥಸಸಸಹತತವವ ದಗರಯತತತದ. ಸಸಮಸನತವಸಗ ಜವನ ಯತಗಳತ ನಲತಬಗಲಧ ಮಸಡಲತ ಬಳಸತವವದಲ ಕತಗಳನತನ . ಇವವಗಳ ಮಗಲರಗಪಗಳತ ಚಗಣರ, ನಯತರಕತ ಮತರತಸದ ಗತರರಗಳಲಲ ದಗರಕತತತವ . ಇವವ ಬಹತ ಪಸತಚಲನವಸದವರದತ ಭಸವಸಲಸಗದ. ಆನರತರ 'ಕಥಸಕಗಲಶ'ವರ ಬ ಗತರರವವ ಜವನರಲಲ ಬಹಳ ವಸತಪಕವಸಗ ಬಳಕಯಲಲತತತ. ಇನತನ, ಬಮದದಸಸಹತತದಲಲನ 'ಜಸತಕ ಕತಗಳತ' ತಮಮ ಮನ ರರಜಕ ತ ಯರದಲಗ ಉಪದಲ ಶಸತಮಕ ತ ಯರದಲಗ ಬಹತ ಜನಪತಯವಸಗದದವವ. ಬತದದನಗ ಸರಬರಧಸದ ಅನಲಕ ಕತಗಳತ ಇದರಲಲ ಅರತಗರತವಸಗವ. ಜಸತಕ ಕತಗಳ ಸರಖತ ಒಟತಷ 350. ಪಸತಯಶತ ಇದರಲಲನ ಕ ತ ಗಳತ ತ ನ ಗರ ತಲಗ ಹರದ ಪತಚಲತವದದ ಕ ತ ಗ ಳ ಪವನಕರಥಸನಕಗ ಳಸ ಗವ ಎನಸತತತದ. ಬಹತ ಹರದನರದ ಸರಸಕಕತ ಕಥಸಜಗತತನಲಲ ಪತಚಲತವಸದ ಎರಡತ ಕಥಸಚಕತಗಳವ.: ಒರದತ, 'ಬಕಹತಕಥಸ'; ಮತಗತರದತ 'ಪರಚ ತರ ತತ'. 'ಬಕಹತಕಥಸ' ಮಗಲದಲಲದತದದತ ಪವಶಸಚಲ ಭಸಷಯಲಲ, ಅದತ ಈಗ ಉಪಲಬದವಲಲ. ಇದರ ಕತಕರ ಗತಣಸಢತ; ಇವನತ ಸಸತವಸಹನ ರಸಜತದವನತ; ಇವನತ ಕತ.ಶ. ಮದಲ ಅರವಸ ಎರಡನಯ ಶತಮಸನದಲಲದದವನತ ಎನನಲಸಗದ. ಆ ಹಗತತಗ ಸಮತದತ ಪಯರಟನವವ - ವಸತಪಸರದ ಕಸ ರಣಕಸಕಗ - ವಸತಪಕವಸಗತತತ. ವಸತಪಸರಗಳತ ತಮಮ ಪಯರಟ ನಯಲಲ ಕರಡತ ಕಲ ಳದ ವವಧ ಬಗಯ ಕ ತ ಗ ಳನತನ, ಟನಗಳನತನ ಇಲಲಗ ಬರದ ಮಲಲ ವಣರಸತತತದದರತ. ಇದರ ವವರಣಯಲ 'ಬಕಹತಕಥಸ' . ಧನಪಸಲ, ಗಗಲವಧರನಸಚಸಯರ, ಸಗಡಡಲ ದರಡ ಮತರತಸದವರತ ಗತಣಸಢತನ 'ಬಕಹತಕಥಸ' ವನತನ ಬಹಳವಸಗ ಪತಶರ ಸ ಮಸಡತವವದರರದ, ಇದತ ಈಗ ಸಕಕದದದರಗ, ಸಸಹತತ ವಲಯದಲಲ ಬಹಳ ವಸತಪಕ ಪತಭಸವವನತನ ಮಸಡದದರಬಲಕತ. ಇದರ ಮಗರತ ಸರಸಕಕತ ರಗಪಗಳತ ದಗರಯತತತವ: 1) ಕಸಶಮಲರದ ಕವ ಕಲಮಲರದತನತ (ಸತಮಸರತ ಕತ.ಶ. 1029-1064) ಬರದ 'ಬಕಹತಕಥಸಮರಜರ' 2) ಸಗಲಮದಲವನತ (ಸತಮಸರತ ಕತ.ಶ. 1100) ಬರದ 'ಕಥಸ ಸರತಸಸಗರ'; ಮತತತ 3) ಬತಧಸಸಸಮಯತ (ಸತಮಸರತ ಕತ.ಶ. 941) ಬರದ ಬಕಹತಕಥಯ 'ಶಗಲಲಕಸರಗತಹ'. ಹಲಗಸಗ ಗತಣಸಢತನ 'ಬಕಹತಕಥಸ' ಸತಮಸರತ ಹತತತ ಹನಗನರದನಯ ಶತಮಸನಗಳಲಲ ಸರಸಕಕತಕಕ ಭಸಷಸರತರಗಗರಡತರಬತದತ ವದತವಸಗತತತದ. ಗತಣಸಢತನ ಕಸಲದ ಬಗಗ ನಶಚತವಸದ ಅಭಪಸತಯವಲಲ. ಬಸಣ, ಸತಬರಧತ ಮತತತ ಹಷರ - ಮಗವರಗ ಕತ.ಶ. ಏಳನಯ ಶತಮಸನ - ಗತಣಸಢತನ ಹಸರನತನ ಹಲಳತತಸತರ. ಅರದರ ಅವನತ ಆ ಕಸಲಕಗಕ ಹರದನವನತ. ಗತಣಸಢತನ 'ಬಕಹತಕಥಸ' ದ ಸರಸಕಕತದ ಭಸಷಸರತರಗಳತ ಜನಮ ತಸಳದತದ ಕತ.ಶ. ಹತತತ-ಹನಗನರದನಯ ಶತಮಸನಗಳಲಲ, ದತಗರಸರಹನ 'ಕಣಸರಟಕ ಪರಚ ತರ ತತ'ದ ರಚನಯ ಕಸಲ ಕತ.ಶ. 1031; ಹಲಗಸಗ, ಅವನಗ ಮಗಲವಸಗದದ ವಸತಭಸಗನ 'ಪರಚ ತರ ತತ' ಆ ಹಗತತಗಸಗಲಲ ದಕಣ ಭಸರತದಲಲ ಬಹತ ಪತಖ ಸತತವಸಗದದರಬಲಕತ; ಪಸತಯಶತ ವಷತಣಶಮರನ 'ಪರಚ ತರ ತತ'ದ ಪರಚಯ ದಕಣ ಭಸರತದವರಗ ಇರಲಲಲ. ದತಗರಸರಹನತ ಬಳಸಕಗಳತಳವ ಸರಸಕಕತ ಶಗಲಲಕಗಳತ ವಸತಭಸಗನವಲ ಇರಬಲಕತ: ಹಸಗಸಗ ವಸತಭಸಗನತ ತನನ ಕಕತಯನತನ ಸರಸಕಕತದಲಲ ರಚಸದದರಬಲಕತ. ಅವನತ ಯಸವಸಗ ತನನ ಕಕತಯನತನ ರಚನ ಮಸಡದ ಎರದತ ನಧರರ ಸಲತ ಸಸಧತವಲಲವಸಗದ. ಆದರ ವದಸಸರಸರತ ಒರದತ ಊಹಯನತನ ಮಸಡತತಸತರ. 'ಕವರಸಜಮಸಗರಕಸರ'ನತ ತ ನಗಗ ಹರದ "ಗದಸತಶತಮಪದ ಗತರತತಸಪತಗಲತಯರ" ಕವಗಗರಡವರನತನ ಹಸರಸತವಸಗ ಅವರಲಲ ದತವರನಲತನನಗನ ಸಲರಸತತಸತನ. ಅವನತ ಗರಗರಸಜನಸಗದದ ದತವರನಲತನರದಗ, ಕತ.ಶ. ಆರನಯ ಶತಮಸನದವನರದಗ, ಅವನತ 'ಬಕಹತಕಥಸ'ವನತನ ಸರಸಕಕತಕಕ ಅನತವಸದಸದತದಲಲದ, ಒರದತ ವಸತಕರಣ ಗತರರ ಹಸಗಗ 'ಕರಸ ತಸಜತರನಲಯ'ದ ಹದನವದನಯ ಸಗರಕಕ ವಸತಖಸತನವನಗನ ರಚಸದರತ ಒರದತ ಶಸಸನದಲಲ ಉಕತವಸಗರತವ ವಷಯವನತನ ರವಸ ಅವರತ ತಮಮ ಗತರರ 'Mysore and Coorg from the Inscriptons ಕ ' ನಲಲ (ಪವ. 196) ಹಲಳತತಸತರ. ಇದತ ಸರಯಸದತದಸದರ ಕನಸರಟಕದಲಲ ಕತ.ಶ. ಆರನಯ ಶತಮಸನದ ಹಗತತಗಲ 'ಬಕಹತಕಥಸ' ದ ಸರಸಕಕತ ಭಸಷಸರತರ ಸದದಗಗರಡತತತ ಎನನಬಲಕಸಗತತತದ.

32

ಕಗರಗತನಸಡನ ಕಗರಗತವಲಳರ ಎನತನವವನತ ತಮ ಳ ನಲಲ ಬರದರತವ 'ಪರತರಗತವ ' ಎರಬ ಕಕತಯಲಲ ಜವನಮತದ ವಷಯಗಳತ ಅರತಗರತವಸಗವಯರದಗ, ಅದರ ಮಲಲ ದತವರನಲತನ 'ಬಕಹತಕಥಸ' ದ ಸರಸಕಕತ ಗತರರದ ಪತಭಸವವರಬಲಕರದಗ ಸಸಸಮನಸರ ಅಯತರ ಎರಬ ವದಸಸರಸರತ ಊಹಸತತಸತರ. ದತಗರಸರಹನ 'ಪರಚ ತರ ತತ'ದಲಲಯಗ ಜವನಮತಸರಬರಧ ಅರಶಗಳತ ವಪವಲವಸಗ ದಗರಯತತತವ, ಹಲಗಗ ವಸತಭಸಗನ 'ಪರಚ ತರ ತತ'ವವ ಜವನಮ ತಸನತ ಸಸರಯಸಗದದರಬಹತದಸದ ಸಸಧತತ ಗಳತ ಹರಚರದಗ, ಈ ಕಸರಣದರದಲಲ ದತಗರಸರಹನತ ಬಸತಹಮಣನಸಗದದರಗ ಅವನ ಕಸವತದಲಲ ಜವನಸಬರಧ ಅರಶಗಳತ ಕಸಣಸಕಗಳತಳವವದರದಗ ವದಸಸರಸರತ ಅಭಪಸತಯಪಡತತಸತರ. ಜಗತತನಲಲಯಲ ತತರಬ ಪತಖಸತತಯನತನ ಪಡದ 'ಪರಚ ತರ ತತ'ದ ಕತಗಳತ ಯಸವಸಗ ಮಗಡ ಬರದತವವ, ಅವವಗಳತ ರಗಪ ಪಡದದತದ ಹಲಗ ಇತಸತದ ಪತಶನಗಳಗ ನಖರವಸಗ ಉತತರಸತವವದತ ಕಷಷ. ಆದರ ಆ ಕತಗಳಗ ಸಸಕಷತಷ ಪಸತಚಲನತಯದ ಎರಬತದರತಗ ಸಸಷಷ. ಅಲಲದ ಆ ಕತಗಳಗ ಬಲರ ಬಲರ ದಲಶಗಳಲಲ ಕಸಲಕಸಲಕಕ ಅನಲಕ ಮಸಪಸರಟತಗಳಗ ಉರಟಸದವವ. ಅರದರ ಅನಲಕ ಪರಷಕರಣ ಪತಕತಯಗಳಗ ಆ ಕತಗಳತ ಒಳಗಸದವವ. ಅವವಗಳಲಲ ನಮಗ ತಳದರತವವದತ ನಸಲತಕ: 1) ಪಹಲವ ಭಸಷಯಲಲ ಕತ.ಶ. ಆರನಯ ಶತಮಸನದಲಲ ಅನತವಸದಗಗರಡರತವ 'ಪರಚ ತರ ತತ'. ಆದರ ಇದತ ಈಗ ದಗರಯತವವದಲಲ. ಆದರಗ ಅದರ ಸರಯನ ಮತತತ ಅರಬಬಲ ಭಸಷಗಳ ಅನತವಸದಗಳತ ದಗರಯತತತವ. 2) ಗತಣಸಢತನ 'ಬಕಹತಕಥಸ' ಎರಬ ಪವಶಸಚಲ ಭಸಷಯ ಕಕತಯಲಲ ಈ ಕ ತ ಗಳತ ಅರ ತಗರ ತವಸಗದತದವವ; ಈ ಕಕತಯಗ ಈಗ ಉಪಲಬದವಸಗಲಲ. ಆದರ ಕಲಮಲರದತ ಎನತನವವನತ ಹನಗನರದನಯ ಶತಮಸನದಲಲ ರಚಸರತವ 'ಬಕಹತಕಥಸಮರಜರಲ' ಮತತತ ಸಗಲಮದಲವನ 'ಕಥಸ ಸರತಸಸಗರ'ಗಳಲಲ ಇದರ ಸರಸಕಕತ ಅನತವಸದ ದಗರಯತತತದ. 3) 'ತರ ತಸತಖಸತಯಕಸ' ಎರಬ ಗತರರವವ 'ಪರಚ ತರ ತತ'ದ ಮಗರನಯ ಪರಷಕರಣ ಗತರರ. ಅದರಗಡನ ಅದಕಕ ಸರಬರಧಸದ ಒರದತ ಜವನ ಕಥಸಸರಗತಹವಪ ಇದ. ಇದಲ ಈಗ ಪತಚಲತವಸಗರತವ 'ಪರಚ ತರ ತತ'ದ ಪಸತತನಧಕ ರಗಪ. 4) ದಕಣ ಪರಚತರತತದ ಮಗಲರಗಪ. ಇದರ ಪತತನಧಗಳಸಗ ನಲಪಸಳದ ಪರಚತರತತ ಮತತತ 'ಹತಗಲಪದಲಶ'ಗಳತ ದಗರಯತತತವ. (1. ಬಲದಲವ ಉಪಸಧಸತಯ: ಸರಸಕಕತ ಸಸಹತತದ ಇತಹಸಸ: ಪವ. 699]). ಹಲಗಸಗ 'ತರ ತಸತಖಸತಯಕಸ' ಎರಬ ಹಸರನರದ ಪತಚಲತವಸದ ಪರಷಕರಣವವ ಇವವಗಳಲಲಲ ಲಅತತರ ತ ಪಸತಚಲನವಸದತದತ. ಪತಸದದ ವದಸಸರಸರಸದ ಎ. ವರ ಕಟಸತಬಬಯತನವರತ ಈ ಕತರತತ ತತರಬ ಆಳವಸಗ ಅಧತಯನ ಮಸಡದವರತ. ಪರಚ ತರ ತತದದ ಮಗಲ ಸರ ಪತದಸಯಗಳನತನ ಗತರತತ ಸಲತ ಅವರ ಪತಕಸರ ಪರಚ ತರ ತತದ ಸರ ಪತದಸಯಗಳನತನ ಎರಡತ ವಭಸಗ ಮಸಡಕಗಳತಳವವದತ ಅನತಕಗಲಕರ: ಪಸತಚಲನ ಮತತತ ಆವಸರಚಲನ . ಕತ.ಶ. 1200 ಕಗಕ ಈಚನವವ ಆಧತನಕ ಸರಪತದಸಯದಲಲ ಸಲರದರ ಆ ಕಸಲಕಗಕ ಹರದನವವ ಪಸತಚಲನ ಸರಪತದಸಯದವವ. ಪಸತಚಲನ ಸರಪತದಸಯದಲಲ ಆರತ ಬಗಗಳನನವರತ ಸಗಚಸತತಸತರ: ಅವವಗಳರದರ 1. ಕಸಶಮಲರ ಪರಚ ತರ ತತ. 2. ಲಸಟಲಯ ಪರಚ ತರ ತತ. ಇದತ ಸಮರಸಷಷ ಮತತತ ಲಸಟಲಯ ದಲಶಗಳಲಲ ದಗರಯತವ ಪಸಠ. ಇದನತನ ಹಟರಲ ಎರಬ ವದಸಸರಸರತ 'Textus Simplicitor' ಎರದತ ಕರಯತತಸತರ. 3. ಲಸಟಲಯ ಪರಚ ತರ ತತದ ಬಕಹತಸಸಠ. ಪಪಣರಭದತನರ ಬ ಜವನಮತನಯಬಬನತ ಇದನತನ ರಚಸರತವವದರರದ ಹಟರಲ ಇದಕಕ ಪಪಣರಭದತನ ಪರಚ ತರ ತತ ಎರದಲ ಹಸರತ ಕಗಟಷದಸದರ. 4. ದಕಣ ಪರಚತರತತ. 5. ದಕಣ ಪರಚತರತತದ ಬಕಹತಸಸಠ. ಮತತತ 6. 'ಕಲಲದ ಪದಮನ' ಎರಬ ಹಸರನರದ ಪತಸದದವಸಗರತವ ಅರಬಬಲ ಪರಚತರತತದ ಪತಭಲದಗಳಗ ಮಗಲವಸದ ಪಹಲವ ಭಸಷಯ ಮಗಲ ಪರಚತರತತ. ಹಟರಲ ಅರವಸ ಇತರ ವದಸಸರಸರತ ಗಮನ ಹರಸದ ಮತಗತರದತ ಪತಮತಖ ಅರಶದ ಕಡಗ ಎ . ವರ ಕಟಸತಬಬಯನವರತ ಗಮನ ಹರಸದಸದರ. ಅದರದರ ಪರಚತರತತದ ಕತಕರತಸ ವಚಸರ. ಮಲಲ ಉಕತವಸದ ಪರಚ ತರ ತತದ ಎಲಲ ಪತಭಲದಳಲಲ ಕತಕರ ವಷತಣಶಮರ ಎರ ದಲ ಇದ . ಆದರ ದಕಣ ಭಸರತದಲಲ ಮತತತ ಜಸವಸ, ಥಸಯಲರಡ ಮತರತಸದ ದಲಶಗಳಲಲ ಕರಡತಬರತವ ಪರಚತರತತಗಳಲಲ ವಸತಭಸಗಭಟಷನನತನ ಕತಕರವರದತ ಹಸರಸಲಸಗದ. ಈ ಬಗಗ ವರಕಟಸತಬಬಯನವರತ ವಶಲಷ ಅಧತಯನ ನಡಸದಸದರ. ವಸತಭಸಗಭಟಷನ ಹಸರ ನಲಲ ಎರಡತ ಪರಚತರತತ ಪತಭಲದಗಳತ ದಗರಯತತತವ: 1. ಕನನಡದ ದತಗರ ಸರಹ ಕವಯತ ರಚಸರತವ 'ಕಣಸರಟಕ ಪರಚ ತರ ತತ' ಮತತತ ಜಸವಸ ದಲಪದ ಭಸಷಯಲಲ ತರತತ, ತರ ತತ ಕಸಮರದಕ, ತರ ತತಚರ ತ ಎರಬ ಹಸರ ನರ ದ ದಗರಯತವ ಕಥಸಗತಚಚ (ಇದರ ಕಸಲ ಕತ.ಶ. ಹನನರಡನಯ ಶತಮಸನ). ಇವವಗಳ ಜಗತಗ ಈಗ ಇನಗನ ಒರದತ ಪತಭಲದವವ ಭಸರ ತದಲಲಯಲ ದಗರಯತತತದ . ಅದರದರ, ವಸತಭಸಗಭಟಷನ ಹಸರ ನಲಲರತವ ಸರಸಕಕತ ಮತತತ ತಮಳತ ಭಸಷಗಳಲಲನ 'ತರ ತಗತಲಪಖಸತನ'. [2. ಎ. ವರ ಕಟಸತಬಬಯತ: ಕವಸತಭಸಗನ ಪರಚ ತರ ತತಕ, ಅಭವರದನ, ಪವಟ 512]. ಅದರ ಮಹತಸವನತನ ಕತರತತ ಯತ.ಎನ. ಘಗಲಷಸಲ ಅವರತ ಹಲಗ ಹಲಳದಸದರ: "A new series called Bibliotheca Javanica has been started under the auspices of the venerable Batavia Society for the publication of old Javanese and Middle Javanese texts. .. .. The first consists of three Middle Javanese versions of stories and fables with parallel Siamese and Laotian version of the 33

Panchatantra by Durgasimha." (U.N. Ghoshal:'Greater Indian Research': Progress of Indian Studies, ABOR - Silver Jubilee Volume, 1942: p. 307) ವಷತಣಶಮರನ ಪರಚ ತರ ತತದ ಮಗಲರಗಪವನತನ 'ತರ ತಸತಖಸತಯಕಸ' ತಗಲರಸತತತದ ಎರದತ ಹಟಲರಲ ಅಪಸತಯಪಡತತಸತರ. ಈ ಕಕತಯ ಉದದಲಶ ರಸಜನಲತ ಶಕಣವನತನ ನಲಡತವವದತ. ಹಲಗಸಗ ಇದರಲಲ ರಸಜನಲತಗ ಸರಬರಧಸದ ಪಸತಚಲನ ಗತರರಗಳ ಅನಲಕ ಉಲಲಲಖಗಳನತನ ನಲಡಲಸಗದ. ಕಮಟಲತನ 'ಅರರಶಸಸಸ'ದ ಅನಲಕ ಉದಸಹರಣಗಳತ ಮತತತ ಹಲವಸರತ ಪಸರಭಸರಕ ಶಬದಗಳ ಬಳಕಯಗ ಇದರಲಲ ಕರಡತಬರತವವದರರದ, 'ತರ ತಸತಖಸತಯಕಸ' ಕಮಟಲತನ ಕಸಲಕಕರತ ಈಚನದಸದರಗ, ಅದರ ರಚನಸಕಸಲವನತನ ಕತ.ಶ. 300 ರರ ದ ಕತ.ಶ.

400 ರ ನಡತವಣ ಕಸಲವರದತ ತಲ ಮಸರ ನ ಸಬಹತದರಬತದತ ಬಲದಲವ ಉಪಸಧಸತಯ ಅವರ ಅಭಪಸತಯ. 3. ಬಲದಲವ ಉಪಸಧಸತಯ: ಸರಸಕಕತ ಸಸಹತತದ ಇತಹಸಸ: ಪವ. 701]. ಆದರ ಈ ಕಕತಯನತನ ಸರಸಕಕತದ ಅತತರತ ಪಸತಚಲನ ಸಕಜನಶಲಲ ಕಕತಯರದತ ಹಲಳತವ ಹಟಲರಲ ಅವರ ಅಭಪಸತಯವನನವರತ ವರಗಲಧಸತತಸತರ . ಅಶಗಸಲಷನ ಕಬತದದಚರತಕ, ಮಹಸಭಸರತಗಳತ ಅದಕಗಕ ಪಸತಚಲನವಸದದರರದ 'ತರ ತಸತಖಸತಯಕಸ'ವನತನ ಪರಚ ತರ ತತದ ಪಸತಚಲನ ತಮ ಪರಷಷರಣ ಎರದತ ಮಸತತ ಹಲಳಬಹತದನತನತಸತರ (4. ಅದಲ]) ಕತ.ಶ. ಆರನಯ ಶತಮಸನದಲಲಯಲ ಪರಚತರತತವವ ಪಹಲವ ಭಸಷಗ ಅನತವಸದಗಗಳಳಬಲಕಸದರ 'ತರ ತಸತಖಸತಯಕಸ' ಆ ಹಗತತಗಲ ತತರಬ ಪತಸದದ ಗತರರವಸಗದದರತ ತಗಲರತತತದ. ಆ ಯತಗದಲಲ ಬಸತಹಮಣರಗ ಬಹಳ ಆದರವತತತ ಎರಬತದತ ಇಲಲನ ಅನಲಕ ಮಸತತಗಳಲಲ ಪತತಧಸನತವಸಗದ . ಪವರತಷಸರರಸದದಯನತನ ಅಪಲಕಸತವ ವತಕತಯತ ರಸಜ, ಸಸಲ ಮತತತ ಬಸತಹಮಣರನತನ ರಕತಪಸಣಯಸಗ ನಗಲಡಬಸರದತ ಎರಬ ಅಭಪಸತಯ ಇದರಲಲದ. ಇದರಲಲ 'ತರ ತಗತಲಪಸಖಸತನ'ದಲಲನರತ ಎಲಲಯಗ ಬಮದದಧಮರದ ಪತಭಸವ ಕರಡತಬರತವವದಲಲ. ಹಸಗಸಗ ಇದರಲಲ ಸರಪಪಣರ ವವದಕ ಪರವಲಷವನನಲ ನಸವವ ಕಸಣತವವದತ. ಇಲಲ ಪತತಪಸದತವಸದ ನವತಕ ವಚಸರಗಳತ ವವದಕಧಮಸರನತಸಸರಯಸದವವ. ಇಲಲನ ಸಗಕತಗಳತ ಹರತವಸದವವ. ಇದರ ಮಲಲ ಆಧರತವಸದ ಅನಲಕ ಪರಚತರತತ ಪರಷಕರಣಗಳತ ಉಪಲಬದವವ. ಇದರಲಲ ಎರಡತ ಪರಷಕರಣಗಳನತನ ಡಸ, ಹಟಲರಲ ಅರಗಲಕರಸತತಸತರ. 1) ಸರಳ ಪರಚತರತತ ಮತತತ, 2) ಅಲರಕಕತ ಪರಚತರತತ. ಪಹಲವ ಅನತವಸದಕಕ ಮಗಲವಸಗರತವವದತ ಸರಳ ಪರಚತರತತವಲ. ಆನರತರದ ಪರಷಕರಣಗಳ ಕತಗಳತ ಮತತತ ಸಗಕತಗಳತ ಹಚಚವ. ಪಸತಚಲನ ಪರಚ ತರ ತತದಲಲ ಕಮಟಲತನ ಅರರಶಸಸಸದ ಪತಭಸವ ದಟಷವಸಗದ : ಆನರತರದ ಪರಷಕರಣಗಲಲ ಕಸ ಮರದಕನ ನಲ ತ ಸಸ ರದ ಪತಭಸವ ಹಚತಚ ಮತತತ ಅವವಗಳನನಲ ಪತಮಸಣವರದತ ಅರಗಲಕರ ಸ ಉದಸಹರಸರತವವದತ ಕರಡತಬರತತತದ. ಎಷಗಷಲ ವಲಳ ಕತಗಳಗ ಪಪರಕವಸಗರದದದರಗ ಸಗಕತಗಳ ಉಲಲಲಖವರತವವದತ ಕರಡತಬರತತತದ. ಕಲಲಸಲನರ ಮತತತ ಬಗಲ ಲರ ಅವರರದ ಸರ ಪಸದತವಸದ ಪರಚ ತರ ತತದಲಲನ 869 ಸಗಕತಗಳಲಲ 381 ಸಗಕತಗಳತ ರಸಜನಲತಗ ಸರಬರಧಸದವವ, 388 ವಸತವಹಸರಕ ಜಸನವನತನ ಹಲಳತವರರವವ ಮತತತ 180 ಮಸತತವಲ ನವತಕ ಮಮಲತವನತನ ಉಪದಲಶಸತವರರವವ. ಅಲರಕಕತ ಪರಚತರತತದ ಪರಷಕರಣವನತನ ಸದದಪಡಸದವನತ ಪಪಣರಭದತನರಬ ಜವನ ವದಸಸರಸ . ಇದರ ಕಸಲ ಸತ. ಕತ.ಶ. 1200. ಇದಲ ಈಗ ಪತಚಲತವಸಗರತವ ಪರಚತರತತಕಕ ಮಗಲವಸದತದತ. ಈ ವದಸಸರಸನತ ಗತರರವನತನ ಆಮಗಲಸಗತವಸಗ ಪರಷಕರಣಕಕ ಒಳಗತಮಸಡದಸದನ. ಪತತ ಅಕರ, ಪದತ, ವಸಕತ, ಕ ತ ಮತತತ ಶಗಲಲಕವನತನ ತಸನತ ಪರಷಕರಸರತವವದಸಗ ಆತ ಹಲಳಕಗಳತಳತಸತನ. ಹರದನ ಪಸಠಗಳಗರತ ಇದತ ಹಚತಚ ವಸತಕತವಸಗರತವವದರರದ ಇದನತನ ವದಸಸರಸ ವಲಯದಲಲ 'ಅಲರಕಕತ ಪರಷಕರಣ'ವರದತ ಕರಯಲಸಗದ. ಈ ಎರಡಗ ಸರಸಕರಣಗಳ ವಷಯದಲಲ ಜವನ ವದಸಸರಸರತ ಮಹತಸದ ಪಸತತವನತನ ವಹಸರತವವದತ ಕರಡತಬರತತತದ . ಈ ಎರಡತ ರಗಪಗಳರದಲಲ ಮತರದನ ಪರಚತರತತ ಪಸಠಗಳತ ಸದದಗಗರಡದತದ . ಅರತಹತದರಲಲ ಒರದತ 'ಪರಚಸಖಸತನಗಲದಸದರ' ಎರಬತದತ. ಇದನತನ ಜವನ ಯತಯಸದ ಮಲವಜಯ ಎರಬತವವನತ ಕತ.ಶ. 1670 ರ ಹಗತತಗ ಸದದಪಡಸದ. ಹತಡತಗರಗ ಶಕಣ ನಲಡತವ ಮಗಲಗತರರವಸಗ ಬಳಕ ಮಸಡಕಗಳತಳವ ಉದದಲಶದರದ ಇದನತನ ಸದದಪಡಸಲಸಗದ. ವಷತಣಶಮರಕಕತ ಪರಚ ತರ ತತದ ಮಗಲ ರಗಪವಪ - ಅರದರ ಪಹಲವ ಭಸಷಯ ಮಗಲಪತತ - ನಮಗ ದಗರತಲಲ. ಹಸಗಯಲ ವಸತಭಸಗಭಟಷನ ಪರಚತರತತದ ಮಗಲವಪ ಸಮಗತವಸಗ ದಗರತಲಲ. ತತವಲರದತರನ ಸರಸಕಕತ ಗತರರಮಸಲಯಲಲ ಪತಕಟವಸಗರತವ 'ತರ ತಗತಲಪಖಸತನ'ವವ ವಸತಭಸಗಭಟಷ ಸರ ಪತದಸಯದದರದತ ಜಸಜರ ಟ. ಆಟಗಲರಲಸ ಅವರತ ಅಭಪಸತಯಪಡತತಸತರ. ಲಸವಪಲಸ ಪರಚ ತರ ತತದಲಲ ಪಸಲಯ ಕ ಲವವ ಶಗಲಲ ಕಗಳತ ಉಲಲಲಖಗಗರಡವ, ಹಲಗಸಗ ಒರದತ ವಗರದ ಪರಚತರತತಗಳ ಮಲಲ ಬಮದದಮತದ ಪತಭಸವ ಆಗದಯರಬತದತ ಹಸಗಗ ಇದಕಗಕ ಭಸರತದ ಪರಚತರತತಕಗಕ ಸರಬರಧವರತವವದಗ ಸಸಷಷವಸಗತತತದ . ಆದರ ವಸತಭಸಗಭಟಷ ಸರಪತದಸಯದ ಪರಚತರತತದ ಮಗಲವಲ ನಮಗ ಸಗದರತವಸಗ ಇದಕಗಕ ಅದಕಗಕ ಇರಬಹತದಸದ ಸರಬರಧವನತನ ತ ಳಯತವವದತ ಅ ಸಸಧತ. ಹಲಗಸಗ ಎಚ.ಬ. ಸಕಸರರ ಎರಬ ವದಸಸರಸರತ ವಷತಣಶಮರ ಸರಪತದಸಯದ ಪರಚ ತರ ತತವಲಲದ ಭಸರ ತದಲಲ ಮತಗತರದತ ಸರ ಪತದಸಯವರಬಲ ಕರದತ ಹಲಳತತಸತರ . (H.B. Sarkar: Indian Influence of Java and Bali: p. 360).

34

ಪರಚ ತರ ತತದ ಪತಪರಚ ಪಯರಟ ನಯ ಕ ತ 'ಪರಚ ತರ ತತ'ವವ ಅರತಗ ಪತಪರಚದಸದತರತ ಹಲಗಗಲ ಪತಚಲತಕಕ ಬರದತ ಹಲವಸರತ ಭಸಷಗಳ ಗ ಭಸಷಸರತರಗಗರಡತ ಹಲವಸರತ ಶತಮಸನಗಳರದ ಜನಜನತವಸಗದ. ಆದರ ಈ ಕಕತಯತ ಜಗತತನಸದತರತ ಹಲಗ ಪತಯಸಣ ಮಸಡತತ, ಅದಕಕ ಕಸರಣವಲನತ ಎರಬ ಪತಶನ ಏಳತವವದತ ಸಹಜ. ಆ ಬಗಗ ಕತತಗಹಲಕಸರಕ ಕ ತ ಯರದತ ಪತಚಲತವಸಗದ. ಕತ.ಶ. ಆರನಯ ಶತಮಸನದಲಲ ಪರರಯದಲಲ ಅನತಶವರನ ಎರಬ ರಸಜನಗಬಬನದದ. ಅವನ ಬಳ ಇಪಸತತವದತ ಮರದ ವವದತಪರಡತರದದರತ. ಅವರಲಲ ಗತಲಕರಗ, ಭಸರತಲಯರಗ ಮತತತ ಪರರಯನನರತ ಸಲರದದರತ. ಆದರ ರಸಜನಗ ಅಚತಚಮಚಚನ ವವದತನರದರ ಬತಜಗರಯ ಅನತನವವನತ. ಸತತವರನತನ ಮರಳ ಜಲವರತಗಗಳಸತವ 'ಸರಜಲವನ' ಎರಬ ಮಗಲಕಯ ಬಗಗ ಅವನತ ಕಲಳ ತಳದದದ. ಆದರ ಈ ಮಗಲಕಯತ ಭಸರತದ ಪವರತಪತದಲಶಗಳಲಲ ಮಸತತವಲ ದಗರಯತತತದರಬತದಗ ಅವನ ಕವಗ ಬದದತತತ . ಆ ಪವಸಡ ಮಗಲಕಯನತನ ತ ರಲತ ತಸ ನತ ಭಸರ ತಕಕ ಹಗಲಗಲತ ಅನತಮತಯನತನ ನಲ ಡಬಲ ಕರದತ ಬತಜಗರಯ ರಸಜನನತನ ಕಲ ಳಕಗರಡ. ಈ ಮಗಲಕಯ ವಷಯವನತನ ಕಲಳದ ರಸಜನಗಗ ತತರಬ ಕತತಗಹಲವವರಟಸಯತತ . ಹಲಗಸಗ ಭಸರತದಲಲದದ ತನಗನಬಬ ಗಳಯ ರಸಜನಗ ಪತತವಪರದನತನ ಬರದತ ಬತಜಗರಯ ಕವಯಲಲತತತ ಭಸರತಕಕ ಹಗಲಗಬರಲತ ಅವನಗ ಅನತಮತ ನಲಡದ. ಹಲಗ ರಸಜನ ಕಸಗದವನತನ ಹಗತತ ಬತಜಗರಯ ಭಸರತದತತ ಪಯಣ ಬಳಸದ. ಆ ಭಸರತಲಯ ರಸಜನಗ ತನನ ಗಳಯ ಅನತಶವರನನ ಪತತನಧಯಸಗ ಬರದದದ ಬತಜಗರಯ ಬಗಗ ಆದರವವರಟಸಗ ಅವನನತನ ಸರತಗಲಷದರದ ಬರಮಸಡಕಗರಡತ, ಅವನ ಅನಸಲಷಣಯಲಲ ಎಲಲ ಸಹಸಯವನಗನ ಒದಗಸತವವದಸಗ ಆಶಸಸಸನಯತತ. ಬತಜಗರಯ ಸರಜಲವನಯ ಹತಡತಕಸಟಕಸಕಗ ಹಗರಟ. ಹಮಸಲಯದ ಪವರತ ಪತದಲಶಗಳ ಗ ಹಗಲದ ಅವನತ ಅಲಲ ವಸಸಸತತತದ ದ ಹಲವಸರತ ಮರದಯನತನ ಸರ ಜಲವನಯ ಬಗಗ ವಚಸರ ಸದ . ಎಷತಷ ಕಸಲ ಕ ಳ ದರಗ, ಯಸರನತನ ವಚಸರ ಸದರಗ ಸರ ಜಲವನಯನತನ ಕಸಣತವವದ ತ ಅವನ ಗ ಸಸಧತವಸಗಲಲಲ. ನ ರಸ ಶ ಯರದ ಅವನತ ತನನ ಸಸದಲಶಕಕ ಮರಳಬಲ ಕರದತ ನಧರರ ಸದ ಹಗತತನಲಲ ಅವನ ಗ ಒಬಬ ವಯಸಸಸದ ಋರಯಬಬನ ಭಲಟಯಸಯತತ. ಅವನ ಬಳ ಬತಜಗರಯ ತನನ ಅನತಭವವನತನ ನವಲದಸಕಗರಡ. ಆ ಋರಯತ ಮತಗತಳನಕತಕ, "ಅಯಸತ ಬತಜಗರಯ, ಪಸತಚಲನರ ಈ ಅನಸತರರಕ ರಗಪಕದ ಅರರ ನ ನ ಗ ತ ಳಯಲಲಲವಲ? ಪವರತ ಎರದರ ಜಸನಗಳತ ಎರದರರ, ಸತತವರತ ಎರದರ ಅಜಸನಗಳತ ಎರದರರ. ಸತತವರಗ ಸರಜಲವನ ಜಲವ ಕಗಡತತತದ ಎರದರ ಜಸನಗಳತ ತಮಮ ನಲ ತ ಗ ಳರ ದ ಅಜಸನಗಳ ಗ ತ ಳವನತನ ನಲಡತತಸತರ ಎರಬತದನತನ ನಮಮ ಪಸತಚಲನರತ ಹಲಗ ಹಲಳದಸದರ, ಅಷಷ. ಈ ನಲತಗಳಲಲ 'ಪರಚ ತರ ತತ' ಎರಬ ಒರದತ ಗತರರದಲಲ ಅಡಕವಸಗವ. ಅದತ ರಸಜನ ಭರಡಸರದಲಲಯಲ ಇದ. ಹಗಲಗ ಆ ಪವಸತಕವನಗನಲದತ, ಆಗ ನನಗ ಆ ಕಮಗಲಕಕ ಸಗತತತದ" ಎರದತ ವವರಸದ. ರಸಜನ ಬಳಗ ಮರಳ ಬರದ ಬತಜಗರಯ ಋರ ಹಲಳದದ ಪವಸ ತಕವನಗನಲದಬಲ ಕರಬ ತನನ ಅಪಲಕಯನತನ ವನಲಲ ತಗಲಡಕಗರಡ. ಮದಮದಲತ ರಸಜನತ ಹರದಮತರದ ನಗಲಡದರಗ ಕಗನಗ ತನನ ಮತರದಯಲ ಅವನತ ಆ ಪವಸ ತಕವನಗನಲದಬಲ ಕರಬ ಷರತತನಗಡ ನ ಅದಕಕ ಅವಕಸಶ ನಲ ಡದ . ಆ ಬಳಕ ಬತಜಗರಯ ಕತಮವಸಗ ಪವಸ ತಕವನಗನಲದತತತ ಬರದ. ಅರದತ ಓದದ ವಷಯವನತನ ಅರದಲ ಮನನ ಮಸಡಕಗಳತಳತತದದ. ಅಲಲದ ಅರದನ ಓದತ ಮತಗದತ ಮನಗ ಮರಳದಸಗ ಅದನತನ ಬರದಡತತತದದ. ಹಲಗ ಅವನತ ಇಡಲ ಪವಸತಕವನತನ ಕರ ಠಗ ತಮಸಡಕಗರಡತ ಬರದಟತಷಕಗರಡ. ಹಲಗ 'ಪರಚ ತರ ತತ'ದಗರದಗ ಬತಜಗರಯ ತಕಪತಯರದ ಪರರಯಕಕ ಮರಳ ರಸಜನ ಮತರದ ಹಸಜರಸದ. ತನನಲಲ ಅನತಭವಗಳನಗನ ಬತತರ ಸದ ಅವನತ ಕಗನ ಗ ತಸ ನತ ಬರದಟತಷಕಗರಡತ ಬರದದದ 'ಪರಚ ತರ ತತ'ವನತನ ರಸಜನ ಗ ತಗಲರ ಸದ. ರಸಜನ ಗ ಅದನತನ ಕರಡತ ಸರ ತಗಲಷವಸಯತತ. ಅದಕಸಕಗ ಏನತ ಪರತಗಲಷಕ ಕಗಡಲ ಎರದತ ಕಲಳದ. ಆಗ ಬತಜಗರಯ ಹಲಳದದರದರ, "ಪತಭ ತ, ಈ ಗತರರದ ಅನತವಸದದಲಲ ನನನ ಬಗಗಯಗ ಒರದತ ಕರ ನವನತನ ಸಲ ರ ಸಬಲಕತ, ಅಷಷಲ ನನನ ಅಪಲಕ" ಎರದತ ಹಲಳದ. ರಸಜ 'ತಥಸಸತತ' ಎರದ. ಈ ರಲತಯಲಲ ಪರರಯವನತನ ತಲತಪದ 'ಪರಚ ತರ ತತ'ವವ ಪಹಲವ ಭಸಷಗ ಮದಲತ ಅನತವಸದಗಗರಡತತ. ಆ ಅನತವಸದದಲಲ ಬತಜಗರಯ ಕವಗಗರಡ ಭಸರತ ಪಯರಟನದ ಬಗಗನ ಕರನವಪ ಸಲರಕಗರಡತತ. ಈ ಗತರರವನತನ ಪರರಯದ ಆನರತರದ ರಸಜರಲಲ ಬಹತ ಎಚಚರಕಯರದ ಜತನಮಸಡಕಗರಡತ ಬರದರತ. ಅದನತನ ಇಬನ ಉಲ ಮತಖಫಸ ಅರಬಬಲ ಭಸಷಗ ಅನತವಸದಸದ. ಭಸರತದ ಭಸಷಯರದ ಪಹಲವಗ ಅನತವಸದಗಗರಡ ಈ ಕಕತಯನತನ ಇರಸಕ, ಸರಯ ಮತತತ ಹಜಸಜ ಜನರಗ ಅನತಕಗಲವಸಗಲಲರದತ ಅವರಲಲರ ಭಸಷಯಸದ ಅರಬಬಯಲಲ ತಸನದನತನ ಭಸಷಸರತರಸರತವವದಸಗ ಮತಖಫಸ ಹಲಳಕಗರಡದಸದನರತ. ಅಮಲರ ನ ಸರ ಇಬನ ಅಹಮದನ ಆಜಸನತಸಸರ ರತಡಸಕ ಅದನತನ ಪರರಯನ ಭಸಷಗ ಪದತರಗಪದಲಲಭಸಷಸರ ತರ ಸದ . ಪರಚ ತರ ತತವವ ಪಹಲವ ಭಸಷಗ ಭಸಷಸರ ತರಗಗರಡದತದ ಕತ.ಶ. 550 ರಲಲ, ಅದರ ಶರಲಕ 'ಕರಟಕ ವಸ ದಮನಕ' ಎರದತ. ಸರಯಸಕ ಭಸಷಗ ಅದನತನ ಬತಡಸ ಅಬತದಲ ಇನತ ಕತ.ಶ. 570 ರಲಲ ಅನತವಸದಸದ. ಇಬನ ಉಲ ಮತಖಫಸ ಅದನತನ ಅರಬಬಲ ಭಸಷಗ ಅನತವಸದಸದತದ ಕತ.ಶ. 750 ರಲಲ. ಅವನತ ತನತನ ಅನತವಸದಕಕತತ 35

ಹಸರತ 'ಕಲಲ ವಸ ದಮಸನಹ' ಎರದತ. ಬತಜಗರಯ ಮಸಡದದ ಪಹಲವ ಭಸಷಸರತರವವ ಎಲಲಯಲ ಕಳದತ ಹಗಲಯತತ, ಆದರ ಅದತ ಕಣಮರಯಸಗತವ ಮತರರ ರತಡಸಕ ಅದನತನ ಪರರಯನ ಭಸಷಗ ಕತ .ಶ. 940 ರಲಲ ಭಸಷಸರತರಸದ. ಮತರದಯಗ 'ಪರಚ ತರ ತತ'ದ ಅನತವಸದ ಕಸಯರ ನಡಯತತತ ಸಸಗತತ. ಹನಗನರದನಯ ಶತಮಸನದಲಲ ಸಸಇಮಅನ ಸಲಠ ಎರಬತವವನತ ಇದನತನ ಅರಬಬಲಯರದ ಯತನಸನ ಭಸಷಗ ಅನತವಸದಸದ . ಈ ಯತನಸನ ಭಸಷಸರತರದರದಲಲ ಲಸತಟನ, ಜಮರನ, ಮತತತ ಸಸಲವ ಭಸಷಗಳಲಲನ ಅನಲಕ ಅನತವಸದಗಳತ ಹಗರಬರದರತವವದತ. ಮದಲತ, ಐರಟಗಲನಯನ ವಸನಗಸಲರ ಎರಬಸತನತ ಇದನತನ ಅರಬಬಲ ಭಸಷಯರದ ನಲ ರವಸಗ ಜಮರನ ಭಸಷಗ ಭಸಷಸರ ತರ ಸದ. ಈ ಅನತವಸದವವ ಜಮರನ ಸಸಹತತದ ಮಲಲ ನಸನಸ ರಲತಯ ಪತಭಸವ ಬಲರದಯರ ತ . ಜಸನ ಆಫ ಕಲಪವಅ ಎರಬ ವದಸಸರಸನತ ಭಸಷಸರತರಸದದ ಲಸತಟನ 'ಪರಚ ತರ ತತ'ವನತನ ಡಗಲನ ಎರಬತವವನತ ಇಟಸಲಯನ‍ಗ ಮಸಡದ ಭಸಷಸರತರವವ ಕತ.ಶ. 1552 ರಲಲ ಮತದತತವಸಗದ. ಇದನತನ ಸರ ಥಸಮಸ ನಸತರ ಕಮಸರಲ ಫಲಸಸಫ ಆಫ ದಗಲನಕ ಎರಬ ಹಸರನರದ ಇರಗಲಷಗ ಅನತವಸದಸದ. ಇದತ 1590 ರಲಲ ಮದಲ ಬಸರಗ, ಕತ.ಶ. 1601 ರಲಲ ಮತತ ಲರಡನ‍ನ ರ ದ ಪತಕಟಗಗರಡತತ. ಈ ರಲತ ಪಹಲವಯ ಅನತವಸದದರದ, ಅದರರದ ಹಲಬಗತ ಭಸಷಸರತರ, ಅದರರದ ಲಸತಟನ, ಅದರರದ ಇಟಸಲಯನ, ಅಲಲರದ ಇರಗಲಷ - ಹಲಗ ಅನತವಸದ ಕಸಯರ ಸಸಗ ಬರತತ. ಹಲಬಗತ ಭಸಷಸರತರದರದ ಮತತ ಪಸಸರ ಅನತವಸದವವ ಕಸಣಸಕಗರಡತತ. ಇದತ ಮತರದ ತತಕರ ಭಸಷಯಲಲನ ಅನಲಕ ಅನತವಸದಗಳಗ ಎಡಮಸಡಕಗಟಷತತ. ಇವವಗಳಲಲ ಅತತರತ ಪತಸದದವಸದತದತ 'ಅನಸರ ಸತಹಲಲ' ಎರಬತದತ. ಹತಸಲನ ಇಬನ ಅಲಲಲಸಬಜ ಎರಬ ಪಸಸರ ಕವಯತ ಇದನತನ ರಚಸದವನತ. ಇದರ ಪತಭಸವ ಆ ಭಸಷಯ ಸಕಜನಶಲ ಸಸಹತತದ ಮಲಲ ಗಸಢ ಪತಭಸವ ಬಲರದಯರತ. ಹಲಗ 'ಪರಚ ತರ ತತ'ವವ ಮಗಲ ಪರಷಕರಣವವ ಕಣಮರಯಸದ 1200 ವಷರಗಳ ಬಳಕವಪ ಅನತವಸದಗಗಳತಳತತಲಲ ಬರದದ, ಈಗಲಗ ಆ ಕಸಯರ ಮತರದತವರದದ. ಜಗತತನ ವವಧ ದಲಶಗಳಲಲ ಸತಮಸರತ 90 ಪರಚ ತರ ತತದ ಪರಷಕರಣಗಳವಯರ ತ . ಅಲಲದ, ಪರಚ ತರ ತತದ ಕ ತ ಗಳತ ಜಗತತನ ಸತಮಸರತ 200 ಭಸಷಗಳಲಲ ಅನತವಸದಗಗರಡಗಲ ರಗಪಸರತರಗಗರಡಗಲ ಪತಚಲತವಸಗವಯರ ತ . ಚಲನ ಜಪಸನ ಮತತತರ ಅ ನಲ ಕ ನವರತತತ ಏಷಸತ ದಲಶಗ ಳಲಲ ಪರಚ ತರ ತತದ ಕ ತ ಗಳತ ಬತದದನ ಬಗಗನ ಕತಗಳಸದ ಜಸತಕ ಕತಗಳಗಡನ ಮಳತಗಗರಡವ. ಉದಸಹರಣಗ, 'ಹಸರಹಗಲದ ಪಸರವಸಳಗಳತ' ಕ ತಯತ ಸಮಮಲದನ ಜಸತ ಕದ 33 ನ ಯ ಕ ತಯಲಲಯಗ, 'ಕಗಕಕರ ಮತತತ ಏಡ' ಕ ತಯತ ಬಕ ಜಸತ ಕದ 38 ನ ಯ ಕ ತಯಲಲಯಗ, 'ಮಗಖರ ಕಪ' ಕ ತಯತ ಅಮರದ ಶಸ ಕ ಜಸ ತಕದ 46 ನ ಯ ಕ ತ ಯಸಗಯಗ, 'ಹತಲಯ ಚಮರ ಹಗದದ ಕತತ' ಕ ತಯತ ಸರ ಹಕಮಮ ಜಸತ ಕದ 189 ನಲ ಕ ತ ಯಸಗಯಗ, 'ಋರಯ ಮಗಳ ಮದತವ' ಕ ತಯತ ಸಸಧತಶಲಸ ಜಸತಕದ 200 ನಲ ಕ ತ ಯಸಗಯಗ, 'ಕಗಲತ ಮತತತ ಮಸ ಳ ' ಕ ತಯತ ಸತಮತರ ಜಸತ ಕದ 208 ನ ಕ ತ ಯಸಗಯಗ ಕಸಣಸಕಗಳತಳತತವಯರದತ ವದಸಸರಸರತ ಗತರ ತ ಸದಸದರ. ಇವಲಲದ ಇನಗನ ಅನಲಕ ಕತಗಳತ ವವಧ ಜಸತಕ ಕತಗಳಲಲ ಪವನರವತಸರಮಸಡವಯರಬತದತ ಅವರ ಅಭಮತ. ಈಸಗಲಪನ ನಲತಕತಗಳಲಲಯಗ 'ಪರಚ ತರ ತತ'ದ ಕತಗಳಗ ಸರವಸದಯಸದವವ ಕಲವವ. 'ಸರಹ ಮತತತ ಇಲ' ಕ ತಯತ ಎರಡರಲಲಯಗ ಒರದಲ ರಲ ತಯಸಗದ. 'ಆನ ಮತತತ ಇಲಗಳತ' ಮತತತ 'ಸರಹ ಮತತತ ಮಲ'ನ ಕ ತ ಗಳತ ಈಸಗಲಪ‍ನ 'ನ ರ ಮತತತ ಪಸರವಸಳಗಳತ' ಕ ತಯಲಲ ಪತತಬರಬಗಗರಡವ. ಫತರಚ ಭಸಷಯಲಲ ಲ ಫಸರ ಟಲನ ತನನ ನಲ ತ ಕ ತ ಗ ಳ ಸರ ಕಲನದಲಲ 'ಪರಚ ತರ ತತ'ದ ಅನಲಕ ಕತಗಳನತನ ಅಳವಡಸಕಗರಡದಸದನ. ಎಡಸಡರ ಡನಸನ ರಸಸ‍ನ 'ಕಥಸ ಸಸ ಗರ'ದಲಲ (ಸಗಲಮದಲವನ ಕಥಸಸರತಸಸಗರದ ಅನತವಸದ) 'ಪರಚ ತರ ತತ'ದ ಅನಲಕ ಕತಗಳವ. ಅಲಲದ, ವವಧ ಭಸಷಗಳ ಗ ಭಸಷಸರ ತರಗಗಳತಳವಸಗ 'ಪರಚ ತರ ತತ'ದ ಅನಲಕ ಕತಗಳತ ಸಸಳಲಯ ಪರ ಸರಕಕ ಅನತಗತಣವಸಗ ರಗಪಸರ ತರಗಗರಡರತವವದ ಗ ಉರಟತ. ಉದಸಹರಣಗ 'ಕಗಲತ ಮತತತ ಮಸ ಳ ' ಕ ತಯನತನ ಪರರಯನ ಭಸಷಗ ಅನತವಸದಸತವಸಗ ಮಸ ಳ ಯ ಬದಲತ ಆಮ ಬರದದ. 'ಪರಚ ತರ ತತ' ಕ ತ ಗ ಳ ಅತತರ ತ ಪತಮ ತಖವಸದ ಲಕಣವರದರ ಅದರಲಲನ ಪಸತಣಸರ ಬರಧಲ ಕ ತ ಗಳತ . ಅನರಸಷ ರವಸ ಎರಬ ವದಸಸರಸ ಹಲಗನತನತಸತನ: "ಪಸತಣ ಕ ತ ಗಳತ ಈಸಗಲಪ‍ನ ರದಲಗ ಆರರಭಗಗಳಳಲಲಲ, ಗತಲಕ ಭಸಷಯಲಲಯಗ ಅಲಲ. ಇದನತನ ಮದಲತ ಕಸಣಬಲಕಸದರ ನಸವವ ಪಪವರಕಕಲ ಹಗಲಗಬಲಕತ, ಅದರಲಲಯಗ ಭಸರತಕಕ". ಡಸ. ವರಟನರರಸ ವಸತಪಕ ಸರ ಶಗಲಧ ನ ಗ ಳನತನ ನಡ ಸ ಗತಲಕ ಭಸಷಯ ಈಸಗಲಪ‍ನ ಕ ತ ಗ ಳ ಮಗ;ಲವನತನ ಪರಚ ತರ ತತದಲಲ ಗತರತತ ಸ ಉದಸಹರಣಗಳ ಮಗಲಕ ಸಮಥರ ಸದ. ಇವವ ಮಧತಯತಗದಲಲ 'ಬದಸಪಈ ಕತಗಳತ'ಎರಬ ಹಸರನರದ ಪತಖಸತತಗಗರಡತವವ. ಅಲಲದ ಕತವಸತ ಗತರತಗಳ ನಡತವ ವರಸಜಮಸ ನವಸದವವ. 'ಬಲಸರಮ ಮತತತ ಜಗಲಸಫ' ಕ ತಯತ ಎಷತಷ ಜನಜನ ತವಸಯ ತರ ದರ ಇಲಲನ ಪಸತತಗಳನತನ ಕತವಸ ತ ಗತರತಗಳ ಜಗತ ಗಲ ಪರಗಣಸಲಸಯತತ.

36

ಪಪಚ ತಪತತದ ಕತತಗಳಳ ಮಧಧಯಯ ಗದ ಯಯರತಯರಪ ಸಸಹತಧದ ಮರಲತ ಗಸಢ ಪತಭಸವ ಬರರದತ. ಮಧತಯತಗದಲಲನ ಬಹತ ಜನಪತಯವಸಗದದ 'ಗಲಷಸಷರಗಲಮನಸರಗಮ' ಮತತತ 'ಡಕಸಮರಸನ' ಕಥಸ ಸಪಗತಹಗಳಳ ಪಪಚ ತಪತತದಪದ ಪತಭಸವತವಸದವವ, ಬಗಕಲರಯ, ಛಸಸರ, ಲ ಫಪತತ ಮಯಪತಸದ ಕತತಗಳಲಲ , ಹಸಗಗ ಗತಮ ಸಹಗಲದರರ ಕತಗಳಲಲ ಇರದ ಕಥಸಸಗತತವಲ ಇದಯರದತ ವದಸಸರಸರತ ಗತರತತಸತತಸತರ . ಬಗಕಸರಯಲನ ಇಟಸಲಯನ ಕಕತ 'ಡಕಸಮರಸನ'; ಜಫತ ಛಸಸರ ಇರಗಲಷ‍ನ ಬಹತ ಮಹತಸದ ಕಕತ 'ಕಸಧಪಟರರರ ಟತರಲಲ 'ನ ಲತರಖಕ, ಲ ಫಸಪತತರನ ಫತಫತಪಚಚ ಪತಖಸಧತ ಕವ. ಇವನತ ಹದನಲಳನಯ ಶತಮಸನದಲಲ ಕಲಲತ ಕತತಗಳ ಹನತಚರಡಯ ಪದಧ ಕಥನಗಳ ಸಪಪವಟಗಳನಯಚ ರಚಸದಸದನತ. ಅದರ ಎರಡನಯ ಆವಕತತಯ ಮತನತನಡಯಲಲ ತನನ ಕತಗಳಗ ಭಸರತಲಯ ಸಸಹತತದರದ ದಗರತ ಸಗಸತರಯನತನ ವವರಸದಸದನ. ಹಲಗ 'ಪಪಚತಪತತ'ವವ ಕಸಲಕಸಲಕತಕ ಜಗತತನ ವವಧತಡತಗಳಗತ ಪಯಣ ಬತಳತಸ ತನಚ ವಸಧಪಕ ಪತಭಸವವನಯಚ ಬರರದತ. ವಸಯಭಸಗಭಟಟ ಸಪಪತದಸಯದ 'ಪಪಚತಪತತ':

'ಪಪಚತಪತತ'ವನಯಚ ರಚಸದವನಯ ವಷಯಷಶಮರ ಎಪರಯದಯ ಸಸಮಸನಧ ತಳವಳಕತ. ಅನಲಕ ಹಸತಪತತಗಳಲಲಯಗ ಅವನ ಹಸರನ ಉಲಲಲಖವದ. ಮದಮದಲತ ಇನಗನರದತ ಪರಚತರತತ ಸರಪತದಸಯವದ ಎರಬತದತ ವದಸಸರಸರಗಗ ತಳದರಲಲಲ. ಆದರ ದಕಣ ಭಸರತದಲಲ ಮತತತ ಜಸವಸ, ಲಸವರಸ, ಸಯಸಮ ಮತರತಸದ ಕಡಗಳಲಲ ಪತಚಲತವರತವವದತ ವಸತಭಸಗಭಟಷ ಸರಪತದಸಯದ ಪರಚತರತತ ಕತಗಳತ ಎರಬತದತ ಆನರತರ ಬಳಕಗ ಬರದ ವಷಯವಸಗದ. ಕನಚಡದಲಲ ಹದನತರಳನತರ ಶತಮಸನದವರತಗಯ ಇದಯದದಯ ವಸಯಭಸಗಭಟಟಕಕತ ಪಪಚತಪತತದ ರಯಪ ಮಸತತವಲ. ಕತ.ಶ. 1650 ರ ಹತಯತತಗತ ಶಪಕರಕವ ಎಪರಯವವನತಯರಬ ರಚಸರಯವ ಪಪಚತಪತತ ಕನಚಡ ಕಕತಯಯ ವಷಯಷಶಮರನ ಸಪಪತದಸಯದ ಪಪಚತಪತತ ಕತತಗಳನತಯಚಳಗತಯಪಡದತ. ಇದನತನ ಜಸನ ಗಸತರರ ಮತತತ ಎರ.ಡ. ಸರಗರಸಚಸರ ಅವರತಗಳತ ಸರಪಸದಸ ಕತ.ಶ. 1864 ರಲಲ ಪತಕಟಸದಸದರತ. ಮತರದ ಹತಗತರಬತತನಯ ಶತಮಸನದಲಲ ಮತಮಮಡ ಕಕಷಣರಸಜ ಒಡಯರ ವಷತಣಶಮರನ ಪರಚತರತತವನತನ ಕನನಡದಲಲ ರಚಸದಸದನ . ಇದತ ಎ. ವತಪಕಟಸಯರಬಯಧನವರಪದ ಸಪಪಸದತವಸಗ 1893 ರಲಲ ಮದಸತಸನಲಲ ಪತಕಟಗತಯಪಡದತ. ಅಲಲಯವರಗ ಕನಚಡ ನಸಡನಲಲ ಪತಚಲತವದದ ಪಪಚತಪತತವವ ವಸಯಭಸಗಭಟಟ ಕಕತವಸದಯದರ ಅನಯವಸದವಸದ ಕವ ದಯಗರಸಪಹನ 'ಕರಸರಟಕ ಪಪಚತಪತತ' ಮಸತತ. ದತಗರಸರಹನತ 'ಕರಸರಟಕ ಪಪಚತಪತತ' ದಲಲ ಐದಸರತ ಕಡಗಳಲಲ ವಸತಭಸಗಭಟಷನ ಹಸರತ ಹಲಳದಸದನ. ಇದರಲಲ ವಸತಭಸಗಭಟಷನಲ ಕಕತ ಕತಕರ ಎರದತ ಸಸಷಷವಸಗ ಹಲಳಲಸಗದ . ಹಸಗಯಲ ಜಸವಸ ದಸಲಪದ ಭಸಷಯಲಲರತವ 'ತಪತತ' ಎರಬ ಕಥಸಗತಚಚ ಇದಕಕ ತರತತಕಸಮರದಕ, ತಪತತವಸಕಧ ಅಥವಸ ತಪತತಚರತ ಎರಬ ಹಸರತಗಳತ ಇವ. ಇದತ ಪರಚತರತತದ ಭಸಷಸರತರವಸಗರದದದರಗ ಅದರಲಲರತವ ಕತಗಳಲಲ ಅದರಲಲನವಲ. ಇದತ ಗದತ, ಕದರ ಛಪದಸಲನಲಲರಯವವದಯ ಮತಯತ ಡತಮಯಪಗ ಎಪರ ಛಪದಸಲನಲಲರಯವವದಯ ಎಪದಯ ಮಗರತ ಬಗಯಸಗದ. ಮಗರನಯ ವಧದ ಕತರತತಕಯಲಲ "ಬನನರಗ ಚರತ ಶಗಲಲಕ ವಕಸಸ ಇರಗ ತರತತ ಪತಕತಯಸ ಶತರ ರಸಯಭಸಗ ನಪದಕ ಕರಯರಸರನಪವನ" ಎರಬ ಪದತಭಸಗದಲಲ ವಸತಭಸಗನ ಹಸರನ ಉಲಲಲಖವದ. ಉಳದರಡತ ಗತರರಗಳಲಲಯಗ ಸತಮಸರತ ಇಪಸತತತ ಕಡಗಳಲಲ ವಸತಭಸಗನ ಹಸರನ ಉಲಲಲಖವದದರಗ ಅದತ ಕಕತಕತಕರವನದಯ ಎಪದಯ ಯಸರಗಯ ಈಚನವರತಗತ ಹತಯಳತದರಲಲಲ. ಲಸವರಸ ದತರಶದ 'ಪಪಚತಪತತ'ವನಯಚ ಸರಪಸದಸದವರತ ಡಸ. ಜನ ಬತರಗ ಮತತತ ಡಸ. ಲಯಯ ಫನತಯರ. ಡಸ. ಜನ ಬತರಗ ಅವರತ 1908 ರಲಲ ಕಪಪಚತಪತತದ ಲಸವರಸ ಆವಕತತಕ (Une Version Laotienne du Panchatantra) ಎರಬ ಹಸರನರದ 'ಜನರಲ ಏರಯಸಟಕ' ಪತತಕತಯಲಲ ಪತಕಟಸದರಯ. ಆ ಮತರರಯಲ ಇದರ ಮಗರನಲ ಒರದತ ಭಸಗದಷಷನತನ ಡಸ. ಜನ ಬತರಗ ಅವರಲ 'Contre et Legender du pays Laotian' ಎರಬ ಹಸರನರದ ಫತತಪಚ ಭಸಷತಯಲಲ ಅನಯವಸದಸ ಪತಕಟಸದದರಯ. ಈ ಅನತವಸದದಲಲ 'ವಸಯಫಖ' ಎರಬ ಹಸರತ ಉಲಲಲಖಗಗರಡದ. ಬಲರಯವರರತ ಇದತ ಅರರವಸಗದ ಅಕರಗತರಫವರದತ ಬಗದದಸದಗ ಡಸ. ಅಟಗಲರಲ ಎರಬ ವದಸಸರಸರತ ಇದತ ವಸಯಭಸಗ ಎಪರ ಪದದ ವಧತಧಸತ ರಯಪವತಪದಯ ಪತತಪಸದಸದರಯ. ಇದನತನ ಎ. ವತಪಕಟಸಯರಬಯಧನವರಯ ಒಪವಲತಸತರತ.

ಥಸಯಲರಡ‍ನ ಲಲ ವಸತಭಸಗನ 'ತಪತತಯತರಪಸಖಸಧನ'ದ ಹಲವಸರತ ಹಸತಪತತಗಳತ ದಗರಯತತತವರತ. ಇದಕಕ 'ನಪಗ ತಪತತತ' ಎರಬ ಹಸರಗ ಇದ. ಇದರ ಮದಲ ಭಸಗವವ ಫತರಚ ಭಸಷಗಗ ಅನತವಸದಗಗರಡದ. ಮಲಯ ಭಸಷಯಲಲ ಇದರ ಎರಡತ ರಗಪಗಳತ ದಗರಯತತತವ. ಒರದತ ಪರಕಜ ತರದರನ ಎರಬತವವನದಸದರ, ಎರಡನಯದತ ಅಬತದಲಸಲ ಖಸದನರದತ. ಸರಸಕಕತದಲಲ 'ತಪತತಯತರಪಖಸಧನ'ವತಪರ ಕಕತಯಪದಯ ದತಯರತಯಯತತದತ; ಇದನತನ ಪರಡತ ಸಸರಬಶವಶಸಸಸಯವರತ ಸರಪಸದಸದತದ ಅದನತನ ಕಲರಳ ವಶಶವದಸಧಲಯ ಪತಕಟಸದತ. ಇದರಲಲ ವಸತಭಸಗನ ಹಸರನ ಉಲಲಲಖವದ. ಇದರಲಲ ಮಗರತ ಪತಕರಣಗಳವ: ನಪದಕ ಪತಕರಣ, ಪಕ ಪತಕರಣ, ಮತತತ ಮರಡಗಕ ಪತಕರಣ. ಅದರಲಲ 111 ಶಗಲಲಕಗಳದತದ, ಅವವಗಳಲಲ 57 ಕಥಸಸಪಗತಹ ಶತಶಲರಕಗಳಳ ಮತಯತ 47 ಆಖಸತನಶಗಲಲಕಗಳತ ಮತತತ ಉಳದ ಏಳತ ಮರಗಳ ಮತತತ ಉಪಪಲದಸದತ ಶಗಲಲಕಗಳತ. ಈ ಕಕತಯ ಕತಕರವವ ವಸತಭಸಗಭಟಷನರದತ ಅದರಲಲ ಎಲಲಯಗ ಹಲಳಲಲ . ಆದರ ಮಗವತತರಟತ 37

ಕತತಗಳ ಕತಯನತಯಲಲ 'ವಸಯಭಸಗಗ ಶತಶಲರಕಮವರಚತ' ಎರದತ ಹಲಳದ. ಹಲಗಸಗ ಇದತ ವಸತಭಸಗಭಟಷಕಕತವರದತ ಎ. ವತಪಕಟಸಯರಬಯನವರಯ ತರಮಸರನಸಯತಸತರತ. ಈ ಗತರರದ ಕಗನಯಲಲ 'ತಪತತಯತರಪಖಸಧನತರ ಮಪಡಯಕ ಪತಕರಣಪ ಸಮಸಪತಪ' ಎರಬ ಮಸತದಯಲ ಹಗರತತ ಗತರರ ಮತಗತಸಯದ ಮಸತತಗಳಲಲ. ಹಲಗಸಗ ಇದತ ಅಸಮಗತವನನಸತತತದ. ಆದರ ಹರದ ಹಲಳದ 'ನಪಗ ತಪತತತ' ಯಲಲ ನಸಲಯಕ ಪತಕರಣಗಳವತ, ಮಗರರ ನರತರ ಪಶಸಚ ಪತಕರಣವತಪರ ನಸಲಕನತಯ ಭಸಗವವ ಇದತ. ಈ ಕಕತಗ 'ತಪತತಯತರಪಖಸಧನ'ವತರ ಮಯಲವಸಗದದರಬತರಕಯ. ಹಲಗ ಪತಕರಣಗಳನತಯಚಳಗತಯಪಡ ಪಪಚತಪತತ ಕತತಗಳ ಗಯಪಫನವವ ಸಪಸಸತದಲಲ 'ತಪತತಯತರಪಖಸಧನ' ಮಸತತವಲ ಇರತವವದತ. ಸರಸಕಕತದಲಲ ವಸತಭಸಗಭಟಷನ ಪರಚತರತತದರತಹ ಕಕತ ಇದಗರದಲ ಆಗರತವವದರರದಲಗ ಮತತತ ದಕಣ ಭಸರತದ ಏಕಮಲವ ಕಥಸಸರಗತಹವಸಗಯಗ ಇದಕಕ ವಶಲಷ ಮಹತಸವದಯರದತ ಡಸ . ಅಟಗಲರಲಸ ಅಭಪಸತಯಪಡತತಸತರ. 'ತಪತತಯತರಪಸಖಸಧನ'ದ ಒರದತ ತಮಳತ ಭಸಷಸರತರ ದಗರಯತತತದ. ಇಲಲಯಗ ಸರಸಕತ ಮಗಲದಲಲನರತ ವಸತಭಸಗಭಟಷನ ಹಸರತ ಉಲಲಲಖಗಗರಡದ. ಡಸ, ಅಟಗಲರಲ ಅವರ ಅಭಪಸತಯದಲಲ ಈ ತಮಳಳ ಭಸಷಸಪತರವವ ಮಯಲಕತಕ ದಯಗರಸಪಹನ 'ಕನಸರಟಕ ಪಪಚತಪತತ'ಕಕಪತಲಯ ಹತಚಯಚ ನಷಷವಸಗದತ. ಈ ಎಲಲ ಆಕರಗಳನತನ ಪರಶಲಲಸದಸಗ ಕಥಗಸರನತ ವಸತಭಸಗಭಟಷ ಎರಬತದನತನ ಸರಪಪಣರ ನಖರವಸಗ ಸಗಚಸತವ ಏಕವಕ ಕಕತಯರದರ ದತಗರಸರಹನ 'ಕರಸರಟಕ ಪಪಚತಪತತ'. "ವಸಯಭಸಗಭಟಟಕಕತಯಪ ವಸಯಧಸಧಪಹತಮನಖಲವರಯಧಸಯತತಮಪ ಪಸತಸಗರತ ವರಚಸಯವತಪ ವಸಯಮತಯಳ ಪಪಚತಪತತಮಪ ಕನಚಡದಪ" ಎರಬ ಪದತವವ ಮಗಲ ಕತಕರವವ ವಸತಭಸಗಭಟಷನರದಗ, ತಸನದನಯಚ ನತರರವಸಗ ಭಸಷಸಪತರಸದತ ಹಗಸತಸಗಯಲ ನರಗಪಸತವನರದಗ ಸಸಷಷಪಡಸತತತದ. ವಸಯಭಸಗಭಟಟನಯ ಪಪಚತಪತತವನಯಚ ರರತದರಯವನತಪರಯದಯ ಖಚತವಸಗದದರಯ ಆತನ ರಗತಗ ನಮಗತ ದತಯರಕಯವ ವವರಗಳಳ ತರರ ಕಡಮಯಪದತರ ಹತರಳಬತರಕಯ. ಅವನ ಕಸಲ ದಲಶದ ಬಗಗಯಸಗಲಲ, ಮತ ಸಸಭಸವಗಳ ಬಗಗಯಸಗಲಲ ನಮಗ ಯಸವವದಲ ಮಸಹತ ಸಕತಕವವದಲಲ. ಹಲಗಸಗ ನಸವವ ಅವನ ಬಗಗನ ಅಲಸಸಸಲಸ ಮಸಹತಯನತನ ದತಗರಸರಹನ 'ಕರಸರಟಕ ಪಪಚತಪತತ' ಮತತತ ಇತರ ಹಲವವ ಗತರರಗಳರದ ಸರಗತಹಸಕಗಳಳಬಲಕಸಗದ. ದತಗರಸರಹನತ ಅವನನತನ "ಸಮಸತ ಶಸಸಸ ವಚಸರಸಸರನತರ ಚತತರತಪಧಸವಶತದದನತರ ಬತದದವಕದದನತರ ಅನಲಕ ಶಷತವಖಸತತಕಲತರಯತರ ಭದತಮಗತರಯತರ" ಎರದತ ವಣರಸತತಸತನ. ಅವನತ ಶಸಲವಸಹನ ಚಕತವತರಯ ಆಸಸಸನಕವಯಸಗದದ ಗತಣಸಢತನತ ಪವಶಸಚಲ ಭಸಷಯಲಲ ರಚಸದದ ಕಕತಯನತನ ಸರಸಕಕತದಲಲ ಹಲಳರಬಲಕಸದರ, ಅವನಗ ಪವಶಸಚಲ ಭಸಷಯ ಪರಚಯವಪ ಆಳವಸಗತತತ. ಪತತಶಸಚರ ಭಸಷತ ಎರದರ ಅದಗರದತ ಪಸತಕಕತ ಭಸಷ. ತಪತತಯತರಪಸಖಸಧನದಲಲ ಅವನನಯಚ 'ಭಗವಸನ ವಸತಭಸಗ' ಎರದತ ಪವಜಧಭಸವನತಯಪದ ಕರತಯಲಸಗದತ. ಆದರ ಅವನ ಮತ ಯಸವವದರದತ ತಳಯತವವದಲಲ. ಅವನತ ಬಸತಹಮಣ ಎರದತ ಕಲವವ ವದಸಸವರಸರತ ಅಭಪಸತಯಪಟಷರ, ಮತತ ಕಲವರತ ಅವನತ ಜವನನದದರಬಲಕರದತ ಊಹಸತತಸತರ. ದತಗರಸರಹನ ಕಕತಯಲಲ ಕಸಣಸಗತವ ಜವನ ಪತಭಸವವವ ಮಗಲದಲಲಯಗ ಇತಗತಲ ತಳಯದತ. ಪಸತಯಶಗ ಅವನತ ಜವನಬಸತಹಮಣನಸಗದದರಬಲಕರಬ ಅಭಪಸತಯವಪ ಇದ. ವಸಯಭಸಗಭಟಟನ ಕಸಲ ಯಸವವದತಪರಯದಯ ತಳಯದಯ. ಅವನ ಬಗಗ ತಳದದದಲ ತಡವಸದದರರದ ಅವನ ಬಗಗನ ಚರರಗಳತ ತಲರ ಕಡಮ. ಅವನತ ಗತಣಸಢತನ ಪವಶಸಚಲ ಭಸಷಯ ಕಕತಯನತನ ಸರಸಕಕತದಲಲ ಬರದದದರರದ ಅವನತ ಗತಣಸಢತನಗರತ ಈಚನವನರಬತದತ ಸಸಷಷ. ಗತಣಸಢತನ ಕಸಲ ಕತ.ಶ. ಮದಲ ಶತಮಸನವರಬಲಕತ. ಯಸಕಪದರತ ಅವನಯ ಶಸಲವಸಹನನ ಆಸಸಸನ ಕವಯಸಗದದವನಯ ಎಪದಯ ದಯಗರಸಪಹ ಹಲಳತತಸತನ. ವಸಯಭಸಗ ಸಪಪತದಸಯದ 'ತಪತತ ಕಸಮಪದಕ' ದಲಲನ ಪಲಠಕಸ ಭಸಗದಲಲ ಸಮತದತಗತಪತನ ಹಸರತ ಬರತತತದ. ಹಲಗಸಗ 'ತಪತತ ಕಸಮಪದಕ'ವವ ಕತ.ಶ. 400 ರ ನಪತರ ರಚತವಸಗರಬತರಕತಪದಯ ಸಕಸರರ ಅವರ ಅಭಪಸತಯ. ಆದರ ದಗರ ಏಷಸತ ದಲಶಗಳ ಭಸಷಗಳಲಲ ಈ ಕಕತ ಅನತವಸದಗಗಳತಳವಷತಷ ತನನ ಪತಚಯರತತಯನಯಚ ಹಗಗಲಸಕತಯಳಳಲಯ 200-300 ವರಗಳಳ ಬತರಕಸಗದದರತ, ಮಗಲ ಕಕತಯ ಕಸಲ ಕತ.ಶ. ಒರದನಯ ಅರವಸ ಎರಡನಯ ಶತಮಸನವಸಗದದರಬಹತದತ. ವಷಯಷಶಮರ ಸಪಪತದಸಯದ ಪಪಚತಪತತದ ಮದಲ ಸರಳಸನತವಸದ ಕತ.ಶ. 6 ನತಯ ಶತಮಸನದಲಲ ರಚತವಸಯತಯ: ಆದರ ವಸತಭಸಗನ ಸರಪತದಸಯದ ಪರಚತರತತದ ಅನತವಸದ ಅದಕಗಕ ಮತರರ, ಅರದರ ಕತ.ಶ. ಐದನಯ ಶತಮಸನದಲಲ. ಹಲಗಸಗ ವಸತಭಸಗನ ಕಕತ ವಷಯಷಶಮರನ ಕಕತಗಪತ ಹಪದನದರರಹಯದತರ ಎಪರ ಅನಯಮಸನವವ ರರಯತತದತ. ಅರದರ ವಸತಭಸಗ ವಷಯಷಶಮರನಗಪತ ಪಸತಚರನನತರ? ಈ ಬಗಗ ಡಸ. ವರದರಸಜ ಹಯಯಲಗತಯರಳರಯ ಇನತಯಚಪದಯ ಊಹತಯನಯಚ ಮಸಡಯತಸತರತ. ದತಗರಸರಹನ ಪಪಚತಪತತದಲಲ ವಕತಮಸದತಧದತರವ ಅರಸನನಯಚ ಕಯರತಯ ವಷಯಷಶಮರನ ಪಪಚತಪತತದಲಲಲಲದ ಹಲವವ ವಸಕಧಗಳಳ ಕತಲವತಡತ ರಪದವತ, 'ವಕತಮಸದತಧ ದತರವನನಯಚಮರ ಲತಯರಕಪ ಪದಪವದಯ', 'ವಕತಮಸದತಧನಪ ಕಪಡಯ' ಎರಬ ವಸಕಧಗಳವತ. ಈ ವಕತಮಸದತತನ ಹಸರತ ಅನಲಕ ಕತಗಳಲಲ ಬರತವ ವಕತಮಸದತತನದಲ? ಅರವಸ ಕತಪಪ 58 ರಲಲ ಶಕಯನತನ ಆರರಭಸದ ವಕತಮಸದತತನದಲ? ಈ ಪರಚತರತತದಲಲಯಗ ವಕತಮದಲವನನತನ ಅನಲಕ ಕಡಗಳಲಲ 38

ಸತತತಸಲಸಗದ. "ಸಕಲ ಜಗಜಬನ ಸರಸಗತಯಮಸನ ಗತಪಸತನಸಯ ಜಲಧರಮಸಗರ ಗಭಸತಮಸಲಯರ" ಎರಬ ಮಸತತ ದತಗರಸರಹನಲಲ ಬರದದ. ಇವನತ ಗತಪತ ವರಶದ ವಕತಮಸದತತನಲ ಆಗರಬಹತದತ. 'ತಪತತ ಕಸಮಪದಕ'ದಲಲ ಸಮತದತಗತಪತನ ಹಸರತ ಬರತತತದ; ದತಗರಸರಹ ವಕತಮಸದತತ ಗತಪತನ ಹಸರತ ಹಲಳತತಸತನ. ಅರದರ ವಸತಭಸಗನ ಪರಚತರತತದ ಕಸಲ ಗತಪತರ ಕಸಲ, ಅರದರ ಸತಮಸರತ ಕತ.ಶ. 4 ನತಯ ಶತಮಸನವರಬಹತದಲ? ಎರದತ ಅವರತ ತಕರಸತತಸತರ. ಜಗತಗ, ದತಗರಸರಹನತ ಚರದತಗತಪತನಗ "ಸಮಸತಧಸರಣಯನತತತ ನಗತಯನಸರತ ವಷತಣಗತಪತರಗ ಎಣಯಸರಗ ನಲತವದರ ಅಣರವವಲರಷತ ವಶಶಧಸತತಯಳ" ಎನತನತಸತನ. ಇನತನ, ವಸಯಭಸಗನ ಜರವತ ಪತದತರಶವಸವವದಯ ಎಪರ ಪತಶತಚ. ಇವನ ಪರಚತರತತ ದಕಣ ಭಸರತ ಹಸಗಗ ಆಗನಲಯ ಏಷಸತ ದಲಶಗಳಲಲ. ಉತತರ ಭಸರತದಲಲ ಇವನ ಕಕತಯ ಒರದತ ಪತತಯಗ ದಗರತಲಲ. ಹಸಗಸಗ ವಸಯಭಸಗ ದಕಣ ಭಸರತದವನರರಹಯದಯ. ಇವನತ ಅನತಸರಸದ ಪವಶಸಚಲ ಭಸಷಯ ಕಕತಯನತನ ರಚಸದ ಗತಣಸಢತನದತದದತ ಗಗಲದಸವರ ನದ ತಲರದಲಲದದ ಪತತಷಸಷನ ಅರವಸ ಈಗನ ಪವಠಣ ಎರದತ ತಳಯತತತದ . ವಸಯಭಸಗ ಆ ಕತತಗಳನಯಚ ಕತರಳ ಆಕರರತನಸಗ ಅದನಯಚ ಸಪಸಸತದಲಲ ರಚಸದ. ಪಸತಯಶಗ ಇವನಯ ದಕಣ ಭಸರತದವನರಬಲಕತ. "ಕನಸರಟಕ ಪತದತರಶದ ಆದಕವ ಗಯರಸಢಧ" ಎರಬ ಡಸ. ವ.ಆರ. ಉಮಜರ ಅವರ ಮಸತನತನ ಅನತಸರಸ ಹತಯಲಗಗಲಳರತ ಇವನತ ಕಸವಲರ-ಗಗಲದಸವರ ನಡತವಣ ಪತದಲಶದಲಲದದರಬಹತದರದತ ಊಹಸತತಸತರ. ಅರದರ ಗತಣಸಢತ ಮತತತ ವಸತಭಸಗ ಇಬಬರಗ ದಕಣದವರತ ಎರದರತಸಯತತ. ಪಸತಯಶಗ ಅದಕತಕರ ಈ ಕಕತಯ ಪತತಗಳತ ಉತತರದಲಲ ದಗರಯತವವದಲಲ. ದತಗರಸರಹನ 'ಕರಸರಟಕ ಪಪಚತಪತತ'

ದತಗರಸರಹನತ ವಸತಭಸಗನ ಪರಚತರತತವನನಲ ಕನನಡದಲಲ ಬರಯಲತ ಏಕ ಆರಸಕಗರಡರಬಹತದತ? ಪಸತಯಯಶಗ ದಯಗರಸಪಹನ ಕಸಲದಲಲ ಕನಚಡ ನಸಡನಲಲ ವಷಯಷಶಮರನ ಪಪಚತಪತತ ಪತಚಲತವಸಗರಲಲಲ . ಹರದನ ಯಸವ ಕನಚಡ ಕವಗಳಳ ಸಪಸಸತ ಕವಗಳ ಹತಸರಯ ಹತರಳಳವಸಗ ವಷಯಷಶಮರನ ಹತಸರನಯಚ ಉಲತಲರಖಸಯವವದಲಲ. ಅಷಷಲಕ, ದತಗರಸರಹನತ ಕಗಡ ಕಸಳದಸಸ, ಬಸಣ, ನಸರಸಯಣ, ಧನರಜಯ, ವಸಮನ, ಭಲಲಟ, ಭಸಮಹ, ಭಲಮ, ಭವಭಗತ, ಭಸಸ, ಭಸರವ, ಭಟಷ, ಶತಲಮಸ, ಹಷರ, ರಸಜಶತರಖರ, ಕಸಮಪದಕ, ದರಡ - ಈ ಸರಸಕಕತ ಕವಗಳ ಹತಸರನಯಚ ಹತರಳಳತಸತನತಯರ ಹತಯರತಯ ವಷಯಷಶಮರನ ಹತಸರನಯಚ ಹತರಳಳವವದಲಲ . ಹಸಗಸಗ ಅವನಗ ವಷಯಷಶಮರನ ಹತಸರತರ ತಳದಲಲದರರಹಯದಯ. ದತಗರಸರಹನ ಕಸಲದಲಲ ಕನನಡ ನಸಡನಲಲ ಜವನಮತದ ಪಸತರಲಧವದಯದ, ತಸನಯ ಕಪಡ ಮಯಲದಲಲದಯದದರ ಜತಯತತಗತ ತನಚ ಕಸಲದ ಜತತನಮತದ ಪತಭಸವವವ ಅವನ ಕಕತಯಲಲ ಕಸಣಸಕತಯಪಡರರಹಯದಯ. ದತಗರಸರಹನತ ಜಗದಲಕಮಲಲನ ಸರಧವಗತಹಯಸಗದತದ, ರಸಜನರತಗತ ಸಪರಪಧಸದ ಪಪಚತಪತತವವ ಸಹಜವಸಗಯರ ಅವನಲಲ ಆಸಕತಯನಯಚಪಟಯಮಸಡರಬತರಕಯ. ವಷಯಷಶಮರ ಮತಯತ ವಸಯಭಸಗ ಇವರರಬರ ಪಪಚತಪತತಗಳಲಲಯಯ, ಹಸರಲ ತಳಸತವರತ, ಐದತ ತರತತಗಳವ. ತಪತತವತಪದರತ ಭಸಗ ಎಪದಸದರಯ ಆಗರಹಯದಯ, ಅರವಸ ಇವಲಲ ರಸಜನಲತಗ ಸರಬರಧಸರತವವದರರದ ರಸಜತಪತತಗಳಳ ಎಪದಸದರಯ ಆಗರಹಯದಯ. ವಷಯಷಶಮರನ ದಸಕರಸತಧ ಪಪಚತಪತತದಲಲ ಪರಠಕಸಭಸಗದಲಲ ಈ ಶಗಲಲಕವದ: ಮತತಭಲದತ ಸತಹಕಲಸಲಭತ ಸರಧವಗತಹ ಏವಚ ಲರಬನಸಶಪ ಅಸಪಪತತರಕಕ ಕಸತರವಪ ಪಪಚತಪತತಕಪ

ಈ ಹಸರತಗಳತ ವವಧ ಪರಚತರತತಗಳಲಲ ಬಲರ ಬಲರಯವಸಗದದರಗ ಒರದಲ ಅರರವವಳಳವವ . ಇಲಲರತವವದತ ಮತತಭಲದ, ಮತತಸರಪಸತಪತ, ಕಸಕತಯರಲಯಕರಯ, ಲರಬಪತರಸಶಪ ಮತಯತ ಅಪರರಕತ ಕಸರಕಪ ಎಪರ ಭಸಗಗಳಳ. ಆದರ ವಸಯಭಸಗಭಟಟನ ಪಪಚತಪತತದಲಲ (ದತಗರಸರಹನಲಲ) ಈ ಶಗಲಲಕವದ: ಭಲದತ ಪರಲಕಸ ವಶಸಸಸತ ಚತತರರರ ವರಚನರ ತಥಸ

ಮತತಕಸಯರರ ಚ ಪರರವತಲ ಕಥಸಸತರತಸತರರ ಸರಜಕಸತ ಅರದರ ಇಲಲನ ವಭಸಗಗಳರದರ, ಭಲದಪತಕರಣ, ಪರರಕಸವಸಧವಣರನ, ವಶಸಶಸ ಪತಕರಣ, ವಪಚನಸ ಪತಕರಣ ಮತಯತ ಮತತಕಸಯರವಣರನ. ಈ ವಭಸಗ ಕತಮದಲಲನ ವತತಸತಸವರದರ, ವಷಯಷಶಮರನಲಲನ ಐದನತಯ ಭಸಗವವ ದತಗರಸರಹನಲಲ ಎರಡನಯ ಪತಕರಣವಸಗ ಬರದದ; ಹಸಗಯಲ ವಷತಣಶಮರನಲಲನ ಎರಡನಯ ಭಸಗವವ ದತಗರಸರಹನಲಲ ಐದನಯ ಪತಕರಣವಸಗದ. ಆದರ ಎರಡರಲಲಯಗ ಇರತವ ಮದಲ ಪತಕರಣದಲಲ ಸಸಲಸವಲ ವಧತಸಧಸವರಯವವದನಯಚ ಗಮನಸರಹಯದಯ. ಅಲಲದ, ಭಸಗಗಳಗ ಕಗಟಷರತವ ಹಸರತಗಳತ ಬಲರಯಸಗದದರಗ ವಸತತ ಒರದಲ ಆಗರತತತವರಬತದತ. ಈ ವತತಸತಸಕಕ ಕಸರಣಗಳಲನರಬಹತದತ? ವಸಯಭಸಗನಯ ವಷಯಷಶಮರನ ಪಪಚತಪತತವನಯಚ ನತಯರಡದದನತರ ತಳಯದಯ. ನತಯರಡಯಯ ಭಸಗಗಳ ಹತಸರಯಗಳಳ ಮತಯತ ಕತಮವನಯಚ ವಧತಸಧಸ ಮಸಡಕಗರಡದದರ ಅದಕಗಕರದತ ಉದದಲಶವನತನ ಆರಗಲಪಸಬಹತದಸಗತತತ. ಆದರ ಇಬಬರಗ ಮಗರನಯ 39

ಮಗಲವಪರದರರದ ಮಮಖಕ ಕತಗಳನತನ ಅರತತ ಬಲರ ಬಲರಯಸಗಯಲ ಬರಹರಗಪದಲಲ ನರಗಪಣ ಮಸಡದದರ ಅದಕಕ ಕಸರಣವನತನ ಹತಡತಕತವವದತ ವತರರವಲ ಸರ. ಏಕರದರ ಒಟತಷ ಐದತ ಪತಕರಣಗಳನತನ ತಮಗ ತಗಲಚದ ರರತಯಲಲ ಜತಯರಡಸಕತಯಪಡದಸದರತಪದಯ ಹತರಳರಹಯದಯ, ಅಷಷ. ಏಕರದರ ಇಲಲರತವ ಕತಗಳತ ನದರಷಷ ಆನತಪಪವರಗ ಒಳಗಸದವಲಲ, ಹಸಗಯಲ ವಭಸಗಗಳಲಲ ಆರತರಕ ಏಕಸಗತತತ ಯಸವವದಗ ಇಲಲ. ಆದರ ಇವರಡಗ ಸರಪತದಸಯಗಳನತನ ಅನತಸರಸರತವ ಇತರ ಗತರರಗಳಲಲ ಇವವಗಳ ಹಸರತಗಳತ ಆನತಪಪವರಯಗ ಬದಲತಗಗರಡರತವವದನತನ ಕಸಣಬಹತದತ. ಅದಕಕ ಆಯಸ ಲಲಖಕರ ನಧಸರರ ಕಸರಣವಲ ಹಗರತತ ಅದಕಗಕರದತ ಕಸರಣ ಹಯಡಯಕಬತರಕತರ ಎನಯಚವವದಯ ಪತಶಸಚಹರ. ದತಗರಸರಹನತ ವಸತಭಸಗನನತನ ಅನತಸರಸದದರಗ ಅವನ ಕಕತಯನತನ ಯಥಸವತಸತಗ ಅನತವಸದ ಮಸಡಲಲವರಬತದಕಕ ಅನಲಕ ಕಸರಣಗಳನತನ ಕಗಡಬಹತದತ. ವಸಯಭಸಗಭಟಟ ಕಕತಯಪ ವಸಯಧಸಧಪಹತಮನಖಲ ವರಯಧಸಯತತಮಪ ಪಸತಸಗರತ ವರಚಸಯವತಪ ವಸಯಮತಯಳ ಪಪಚತಪತತಮಪ ಕನಚಡದಪ

ಎರದತ ದತಗರಸರಹನತ ಹಲಳಕಗರಡರತವವದರರದ ಇದತ ವಸತಭಸಗನ ಪರಚತರತತವನತನ ಆಧರಸದ ಸಸತರತತ ಕಕತ ಎರಬತದತ ಅವನ ಮಸತನ ಅರರವದದರತ ತಗಲರತತತದ. ಕತತಗಳಳ ಅವತರ ಆದರಯ ನರಯಪರಸಕತಮ ಸಶಪತದದರಬತರಕಯ. ಕತತಗಳಲಲಯಯ ತನಚ ವವತರಚನತಗತ ಅನಯಗಯಣವಸಗ ಮಯಲಕಕಪತ ಭನಚವಸದ ಆಯಕ ಮಸಡದಸದನತಯರ ತಳಯದಯ. ಆದರ ಕಥಸಮತಖ ಮತತತ ಪತಕರಣಗಳತ ವಷತಣಶಮರನ ಪರಚತರತತದರತಯಲ ಇವಯರದತ ಡಸ.. ಅಟಗಲರಲಸ ಹಲಳತತಸತರ. ವಸಯಭಸಗನ ಮಯಲವಸಗದದರರಹಯದಸದ 'ತಪತತಯತರಪಸಖಸಧನ'ದಲಲ ಇರತವವದತ ಮಗರಲ ಪತಕರಣಗಳಳ: ನಪದಕ ಪತಕರಣ, ಪಕ ಪತಕರಣ ಮತಯತ ಮಪಡಯಕ ಪತಕರಣ. ಆದರ ದತಗರಸರಹನಲಲ ಐದತ ಪತಕರಣಗಳವತ. ಅಲಲದ ಮತತಭಲದದರದ ಆರರಭಗಗಳತಳವ ದತಗರಸರಹನ ಕಕತ ಮತತಕಸಯರದಲಲ ಮತಗಯತವವದತ ಒರದತ ರಲತಯಲಲ ಅರರಪಪಣರವಪ ಅಗದ. ಪಪಚತಪತತದ ಕತತಗಳಳ ಆರಪಭಗತಯಳಳಳವ ಮಯನಚ ಒಪದಯ ಕಥಸಮಯಖವರಯತತದತ. ಒರದತ ರಲತಯಲಲ ಇದತ ಪರಠಕತಯದದಪತತ. ಮತರದ ಬರತವ ಕತಗಳ ಉದದಲಶಗಳನನದತ ಸಸಷಷಪಡಸತತತದ. ಇದರ ಬಗಗ ವರದರಸಜ ಹತಯಲಗಗಲಳರತ ಹಲಗನತನತಸತರ: ಖಈ ಕಥಸಮಯಖಗಳ ಮಹತಶ ಹರಗದತ: 1. ಕಥಸಮಯಖಗಳಳ ಗತಪಥಕತಕ ಪತಸಸತವನತ ಇದದ ಹಸಗ. 2) ಕತಲವಪದಯ ಪಪಚತಪತತಗಳಲಲ ಕಥಸಮಯಖಗಳಳ ಬತರರತ ರರತಯವರಯವವದರಪದ ಈ ಕಥಸಮಯಖಗಳಳ ಗತರರದ ಸರಪತದಸಯವನತನ ತಳದತಕಗಳಳಲತ ನರವಸಗತವವವವ. 3) ಪಪಚತಪತತ ಕಥತಗಳಲಲರಯವ ಮಯಲ ತತಶಗಳನಯಚ ತಳದಯಕತಯಳಳಲಯ ಇವವ ಸಹಸಯಕವಸಗಯವವಚಯ. 4) ಇದಗ ಒರದತ ಕಥ, ಮತಖತ ಕಥ. ಈ ದಗಡಡ ಪತಟಟಗತಯಲಲಯರ ಉಳದತಲಲ ಕಥತಗಳಳ ಚಕಕ ಪತಟಟಗತಗಳಸಗ ಒಳಸತರರವತ. ಈ ಕಥಸಮತಖ ಚಕಕದಸಗ ಬರದರಗ, ದಗಡಡದತ! ಕಥತಗಳ ಚಚಕಟಟನ ಕಥತಯದಯ!ಖ (ಪಪಚತಪತತ ಸಮರಕತ: ಪವ. 84]) ವಷತಣಶಮರ ಸರಪತದಸಯದ ಪರಚತರತತಗಳಲಲನ ಕಥಸಮತಖ ಹಲಗರತತತದ: ಮಹಲಸರಗಲಪತ ಎರಬ ನಗರ ಅದರ ಅರಸ ಅಮರಶಕತ. ಅವನಗ ಬಹತಶಕತ, ಉಗತಶಕತ ಮತತತ ಅನರತಶಕತ ಎರಬ ಮಗವರತ ಮಕಕಳತ. ಇವರತ ದಡಡರಸಗದದರತ. ಅವರಗ ತಳವಳಕ ಬರತವ ಉಪಸಯವಸವವದರದತ ಅರಸ ಒಮಮ ಸಭಯಲಲ ಕಲಳದ . ಅಲಲದದ ನಗರವದತ ಮರದ ಪರಡತರಲಲ ಒಬಬ ನಸನಸ ಶಸಸಸಗಳನತನ ಕಲಯಲತ ತತರಬ ವಷರಗಳಲ ಬಲಕತ ಎರದ . ಅದಕಕ ಸತಮತ ಎರಬ ಮರತತಯತ, ಅಷತಷ ದಲಘರ ಕಲ ತಗದತಕಗಳಳದ ಬಲಗ ತಳವಳಕ ನಲಡತವ ವಧವಸತಸಯಸಗಬತರಕಯ ಎಪದಯ ಸಲಹತಯತತ. ಆಗ ಸಕಲಶಸಸಸಪಸರರಗತನಸದ ವಷತಣಶಮರನತ ರಸಜಕತವರರಗ ಆರತ ತಪಗಳಲಲ ತಸನಯ ನರತವದರನಸಚಗ ಮಸಡಯವತನತಪರ ಭರವಸತ ನರಡದ; ಇದನತನ ಮಸಡಲಸಗದದದರ ತಸನತ ತನನ ಹಸರನನಲ ಬದಲಸತವವದಸಗ ಪತತಜ ಮಸಡದ. ಅವನಗಸಗ ಎರಬತತತ ವರತಷ ವಯಸತಸ. ಆರತ ತರಗಳಲಲ ರಸಜಪವತತರಗತ ನಸಧಯಶಸಸಸ ಕಲಸಯವವದಸಗ ಆಶಸಶಸನತಯತತ. ರಸಜನಗತ ಇದರಲಲ ನಪಬಕತ ರರಲಲಲ, ಆದರಗ ನತಯರಡತಯರಣವತಪದಯ ರಸಜಕಯಮಸರರನಯಚ ವಷಯಷಶಮರನ ಮರಲಶಚಸರರತಗತ ಒಪಲಸದ. ಅವರಗಸಗ ಮತತಭಲದ, ಮತತಪಸತಪತ, ಕಸಕತಯರಲಕರಯ, ಲರಬಪತರಸಶ ಮತಯತ ಅಪರರಕತಕಸರಕ ಎಪರ ಐದಯ ತಪತತಗಳನಯಚ ಕತತಗಳ ಮಗಲಕವಸಗ ತಳಯ ಹಲಳದ. ಹಲಗ ಪರಚತರತತ ನಲತಶಸಸಸವವ ರಚನಗಗರಡತರತ. ಕಥಸಮಯಖವವ ದತಯರತತರಯವ ಎಲಲ ವಷತಣಶಮರ ಸರಪತದಸಯದ ಪರಚತರತತಗಳಲಗಲ ಹಲಗಲ ಇದ. ವಸಯಭಸಗಭಟಟ ಸಪಪತದಸಯದ ಕಥಸಮಯಖವನಯಚ ನಸವವ ಅದರ ಅತಧಪತ ಸಮಥರ ಪತತನಧಯಸದ ದತಗರಸರಹನ ಕಥಸಮತಖದ ಪರಚಯದರದ ನಗಲಡಗಲಣ. ಜರಬಗದಸಲಪದ ಭರತವಷರದ ಸಕಲಜಗತಲಜನಸತತತತವಸದ ದಸಕಣಸತತ ಎರಬ ಜನಪದವತತತ. ಅದರ ರಸಜಧಸನ ಸಮರಗಪತಪವರ. ಅದಗರದತ ಸಮಕದದವಸದ ನಗರ. ಅದರ ಅರಸತ 'ಪತಕಟತಸಶತರಷಶಸಸಸಸಗಮ'ನಸದ ಅಮರಶಕತ. ಅವನಗ ಅನಲಕಶಕತ, ವಸಯಶಕತ ಮತತತ ರತದತಶಕತಗಳರಬ ಮಗವರತ ಗರಡತಮಕಕಳತ. ಅವರಲಲರಗ "ಪತಶಮತಗಯಣರ, ಅವನಯಕರಳ ಚತತಯತರನನತತರ, ಅಖಲವಷಯಕತಲಡಸವಶಗತಸತತರ". ಒಮಮ ಓಲಗದಲಲ ಅರಸತ ಹಲಗರದತ ಘಗಲರಸದ: 40

"ಇವರರ ಶತತತವನಯಸರಪನನರಪಸರರತತ ಮಸೞೞಸನರಬವರ ಉಳಗಳಡ ಆತರ ಏನರ ಬಲಡದಗಡರ ಕತಡತವರ ". ಆಗ ಅಲಲ ಸಲರದದ ಪರಡತರತಗಳಲಲ ಒಬಬನತ ಎದತದ ನರತತ "ಇವರರ ನಲತವದರಪಸರತತ ತಳಪವವರದರ ಮತದತಗತದತರಯರ ತದತರವರತಕತಕರ" ಎರದತ ಹಲಳದ. ಆದರ ಅಲಲಯಲ ಇದದ "ಸಮಸತಶಸಸಸವಚಸರಸಸರನತರ ಚತಯರಯಪಧಸವಶಯದಬನಯಪ ರಯದಬವಕದಬನಯಪ ಅನತರಕಶಷಧವಖಸಧತಕರತರಯಯಪ ಭದತಮಯತರಯಯಪಕ" ಆಗದದ ವಸಯಭಸಗಭಟಟನಯ, "ದಲವ ಭವದಲಯ ಸತತರರ ಮಗವರತಮರ ಜಡರರ ಆರ ಆರತ ತರಗಳಗ ಜಯಶತಲವರ ಸಮಸತನಕಪವದಸತವರರಪಸರತತ ಮಸಡತವರ" ಎರದತ ಹಲಳ ಹಸಗ ತನನರದ ಮಸಡಲಸಗದದದರ ತಸನತ ತಪಸಸಸಗ ಹಗಲಗತವವದಸಗಯಗ ಘಗಲರಸದ. ರಸಜನಗತ ಸಪತಸವಸಯತಯ. ತನಚ ಮಕಕಳನಯಚ ವಸಯಭಸಗಭಟಟನ ವಶಕತಯಕಪಲಸದ. ಒಳಳಯ ದನ ತನನ ಬಗಲಧನಯನತನ ಆರರಭಸದರಗ, ಆ ಹತಡತಗರತ ಹಲಳದತದಸವವದನಗನ ಕಲಯಯತತರಲಲಲ. ಏನತ ಮಸಡಬಲಕರದತ ತಗಲಚದ ವಸತಭಸಗ ಚರತಸಕಸತತನಸದ. ಹತಡತಗರತ ಧಗತರ ಗಗಲವಳಕರನತನ ಕಗಡಕಗರಡತ ಬಲಟಗ ಹಗಲಗಲತ ಸಜಸಬದರತ. ವಸಯಭಸಗನಯ ತಸನಯ ಅವರತಯಡನತ ಹತಯರಟ . ಒರದತ ಹಸಸತರಸಭರತವಸದ ಕತಯನತನ ಹಲಳ ಈ ಹತಡತಗರ ಮನಗಲಧಮರವನತನ ಕರಡತಕಗಳತಳತತಲನರದತ ದಸರಯಲಲ ಯಲಚಸದ ವಸತಭಸಗ, ಮತರದ ಸಸಗತತತಲಲ ತಸನಗರದತ ಕತ ಹಲಳತವವದಸಗ ತಳಸದಸಗ ಹತಡತಗರತ ಒಪಸದರತ. ಅವನತ ಹಲಳದ ಕರತಗತಯದತ: ಸರವಸಸ ಎರಬ ಊರತ. ಅಲಲ ಸರವರತ ಎರಬ ರವತ. ತನಚ ಹತಯಲದಲಲ ಕರಯಬ ಬತಳತದಯ, ಹಗಲದ ಸತತತ ಬಲವಸದ ಬಲಲ ಹಸಕದ. ಒರದತ ನರ ಒರದತ ಕಳಳದಸರ ಹತಡತಕ ಪತತ ರಸತತ ಬರದತ ಕಬತಬ ತನತನತತತತತ. ಆ ನರಯ ಕಸಟಕಕ ಬಲಸತತತ ಅದನತನ ಕಗಲತಲವ ಉಪಸಯವಪರದನತನ ರವತ ಮಸಡದ. ಒರದಡ ಬಲಲಯನತನ ಅಗಲವಸಗ ಕತತತ, ಆ ಸರಜ ಬತತತಯಡನ ಬರದತ ಅಲಲ ಹಣದರತ ನಶತಚರರಟತನಸಗ ಬದಯದಕತಯಪಡ. ನರ ರಪದಯ ಇವನನಯಚ ನತಯರಡ ಅದಯ ಆಲತಯರಚತತಯಡಗತಯ. ಇವನತ ತನನನತನ ಕತಯಲಲಲಯ ಈ ಉಪಸಯ ಹಯಡರರಹಯದತರ ಎಪದಯ ಅನಯಮಸನಗತಯಪಡಯ, ಇವನತ ನಜವಸಗ ಸತತರತವವದಲ ಆದರ ಇವನ ಮನಯವರತ ಅಳತತತರತತಸತರ, ಇಲಲದದದರ ಇವನತ ನಟನ ಮಸಡತತತದಸದನ ಎರದತ ನಶಚವಸ ಊರಗಳಕಕ ಬರತತ. ಆದರ ಎಲಲಯಗ ಇವನ ಬಗಗ ಯಸರಗ ದತತಖತರಸಗರಲಲಲ. ಹಸಗಸಗ ಇವನತ ನಟನ ಮಸಡತತತದಸದನರದತ ಬಗದತ ನರ ಹಗರಟತಹಗಲಗ ತನನ ಪಸತಣ ಉಳಸಕಗರಡತತ. ಈ ಕತ ಹತಡತಗರಗ ರಯಚಸತಯ. ಇನಗನರದತ ಕತ ಹಲಳ ಎರದತ ಕಲಳದರತ. ಹಲಳದ ಕತಯನತನ ನಲವವ ಮತತ ಹಲಳಲತ ಶಕತವಸದರ ಬಲಕಸದಷತಷ ಕತಗಳನತನ ಹಲಳತತತಲನ ಎರದತ ವಸತಭಸಗ ಆಶಸಸಸನಯತತ. ಮಗವರಗ ಅವನತ ಹಲಳದದ ಕತತಯನಯಚ ಖಇಪಬಸಗ ಸಪಭಸವಸಖ ಹತರಳದರಯ. ವಸಯಭಸಗನಗತ ಸಪತತಯರಷವಸಯತಯ. "ಅರರಶಸಸಸಸಭಪಸತಯಲಪಸಯರಗಳಪಸ ಅವವದತ ಕಥಗಳರ ಪಲಳತದ ತಳಪ ಸತಸಸತತರ ಮಸಡ ತಸನತರ ಸಸಸರರಸದದಯಳ ಕಗಡದರ". ಅವನತ ರಸಜಪವತತರಗ ಹಲಳದ ಕತಗ ಪರಚತರತತ. ಅರದರ, ವಸಯಭಸಗಭಟಟನಯ ರಸಜಕಯಮಸರರಗತ ಆವಶಧಕವಸದ ಅಥರಶಸಸಸದ ಪತಮಯಖ ನರತಗಳನತಯಚಳಗತಯಪಡ ಕತತಗಳನಯಚ ಹತರಳದ. ಇವನ ಉದದಲಶ ಮನರರಜನಯಲಲ, ಅರವಸ ಸಸಮಸನತವಸದ ನಲತಯ ಉಪದಲಶವಲಲ; ಬದಲತ ರಸಜಕಲಯದಲಲ ಅನತಕಗಲಕರವಸದ ನಲತಗಳನತನ ಹಲಳತವವದತ. ಪಸತಯಶಗ ಈ ಕಥಸಮಯಖವನಯಚ ವಭನಚ ಭಸಷಸಪತರಕಸರರಯ ತಮಗತ ಸರತತಯರರದ ರರತಯಲಲ ಬದಲಸಕಗರಡರತವರತ ಕಸಣತತತದ. ವಸಯಭಸಗಭಟಟನಯ ಪಪಚತಪತತ ಮತಯತ ಪವಣರಭದತನಪದ ಪರಷಕರಣಗತಯಪಡ ತಪತತಯತರಪಸಖಸಧನ - ಈ ಎರಡರ ಕಥಸಮತಖಗಳನತನ ಒಟತಷಗಗಡಸ ತನನ ಕಥಸಮತಖವನತನ ರಯಪಸಕತಯಪಡರಯವನತಪದಯ ಅಟತಯರರಲಸ ಅವರಯ ಹತರಳಳತಸತರತ. ಅವರನತನ ತದತದವವದತ ಹಲಗ ಎರದತ ಚಪತಸಕಸತಪತನಸದ ವಸಯಭಸಗನಯ ಒಪದಯ ಕತತ ಹತರಳ, ಅದನನವರತ ಸಮಪರಕವಸಗ ಮತತ ನರಗಪಣ ಮಸಡ, ಹತಡತಗರಗ ಕತ ಹಡಸತವವದರ ಜಗತಗ, ಕತತಯನಯಚ ಗಮನವಟಯಟ ಕತರಳಳವರತಪದಯ ನಶಚತಪಡಸಕತಯಪಡಯ, ಆ ಮಗಲಕವಲ ತಸನತ ಅವರಗ ನಲತಬಗಲಧನ ಮಸಡಬಹತದರದತ ತಲಮಸರನಸದನರದತ ಹಲಳತವ ಪರ ಸಮಪರಕವಸಗದ. 'ಪಪಚತಪತತ'ದ ಸಸರಗಪ ಪತತ ತಪತತದ ಆರಪಭದಲಲಯಯ ಒಪದಯ ಮಯಖ ಕತತಯರಯತತದತ. ಅದಗರದತ ಬಗಯ ಪಲಠಕಸಕತ. ಮತರದನ ಕತತಗಳಳ ಅದರಪದಲತರ ಹತಯಮಯನವಪತರಯತತದತ. ಸಹಜವಸಗಯಲ ಈ ಕತಗಳತ ಎರಡಗ ಸರಪತದಸಯದ ಪಪಚತಪತತಗಳಲಲ ಭನಚವಸಗವತ. ನಮಗರಗ ಪತಸಯತತವಸದ ದಯಗರಸಪಹನ 'ಕರಸರಟಕ ಪಪಚತಪತತ'ದ ವವಧ ತರತತಗಳ ಆರರಭ ರಲತಯನಗನ, ಮತಖ ಕತಗಳ ಸಸರಗಪವನಗನ ಪರಚಯ ಮಸಡಕಗಳಗಳಲಣ. ಪತತ ತಪತತಕಯಕ ತನಚದತರ ಆದ ಉದದಲಶವರತತತದ, ಅದನತನ ಪತತಪಸದಸತವ ಕತಗಳ ಮತರದ ಆ ತರತತದಲಲ ಬರತವವದತ. ದತಗರಸರಹನತ ನರಯ ಕತತಯನಯಚ ಹತರಳದ ರಳಕ, ನತರರವಸಗ ಕಥಸಪತಪಪಚಕತಕ ಕಸಲಡಯತಸತನತ. ಮದಲಗ ವವಧ ತರತತಗಳ ಸಸರಗಪವನತನ ಒರದಗರದಲ ವಸಕತದಲಲ ಹಲಗ ವವರಸತತಸತನ: "ಅತಸನಲಹತರಗಳ ಪಕರಗಸದಗಮರ ಮಸಳತಸದಲ ಭಲದಮರಬತದತ: ಆವ ಕಸಯರಮತಮರ ವಚಸರಪಪವರಕಮಲಲದ ನಗಳಲಸಗದತ ಎರಬತದನಱಱಪವವವದದತ ಪರರಕತಯಪರಯದಯ; ಎರತತರ ನರಬದರರ ನರಬತವರತ ನತಡದಗಡರಬಡಸಯಳಪಪಕತಕ ನಗಳತಸದತ ವಶಸಶಸಮಪರಯದಯ; ಪತರರ ರಗತಯಱಱದಯ ಸಪಧಸನಪಗತಯಯದ ವಪಚಸಯವವದಯ ವಪಚನತಯಪರಯದಯ; ಅನತರಲಲರತಮರ ಅತಸನಲಹದರ ತನನವರರ ಮಸಡಕಗಳತಸದತ ಮತತಕಸಯರಮರಬತದತ. ಇರತತ ಐದತ ತರತತಗಳ ಪತಕಸರರ:.

41

ಪತತ ತಪತತದ ಆರಪಭಕತಕ ಒಪದಯ ಶತಶಲರಕವರಯತತದತ. ಅದರಲಲಯಲ ಒರದತ ಕತ ಬಲಜರಗಪದಲಲ ಅಡಗರತತತದ. ಆ ಶಗಲಲಕವನತನ ಹಲಳದ ಬಳಕ, "ಆ ಕಥಸಪತಪರಚಮರತರದಗಡ" ಅರವಸ "ಆ ಕಥಸಪತಪಪಚಮಪತತನತ" ಎರದತ ಕತಯನತನ ಹಲಳಲತ ತಗಡಗತತತದ. ಮತರದ ಒರದತ ಮತಖತಕತ ಬರತತತದ: ಅವರದರ ಅನತಕತಮವಸಗ, ಎತತಗಗ ಸರಹಕಗಕ ಉರಟಸದ ಸನಲಹವನತನ ನರ ಕಡಸದ ಕತ, ಬಸತಹಮಣನತ ಪರರಕಸದತಯರ ಮಯಪಗಯರಯನಯಚ ಕತಯಪದ ಕತತ, ನಪಬಕತ ರರಯವಪತತ ಮಸಡ ಕಸಗತಯಪದಯ ಗಯಗತಗಳ ಗಯಹತಯನಯಚ ಸತಟಷ ಕತ, ಮಸಳಯನತನ ಕಪ ವರಚಸದ ಕತ ಹಸಗಗ ಕಸಗ ಆಮ ಸಸರರಗ ಇಲ ಇವವಗಳ ವಶಲಷ ಸನಲಹದ ಕತತಗಳಳ ರಪದವತ. ಆ ಮತಖಕತಯಸದ ಬಳಕ ಮತಗತರದತ ಮಗತದಗರದತ ಕತ ಪರಸಸರ ಸರಬರಧವರತವರತ ಹಣದತಕಗರಡತ ಸಸಗತತತವ. ಪತತ ತಪತತದಲಲರಯವವದಯ ಕತತಗಸರನ ಪತಕಸರ 'ಕಥಸಪತಪಪಚ', ತನಚಲಲಯರ ವಶಷಟ ಆಕಸರ, ಉದದಲಶಗಳನಗನಳಗಗರಡತ ಸತಸರಬದದವಸದ ಕಥಸಗತಚಚ. ಕತತಯಳಗತಯಪದಯ ಕತತ - ಇದತ ಇಲಲನ ಕಥಸತಪತತ. ಮದಲ ತರತತವಸದ 'ಮತತಭಲದ'ವವ ಅತಧಪತ ದರರರವಸದಯದಯ; ಇದರಲಲ ಇಪಸತಸತರತ ಕತಗಳವ; ಎರಡನಯದತ 'ಪರರಕಸವಸಧವಣರನಪ', ಅದರಲಲರತವವದತ ನಸಲತಕ ಕತಗಳತ; ಮಗರನಯದಸದ 'ವಶಸಶಸ ಪತಕರಣಪ' ಹನನರಡತ ಕತಗಳನಗನಳಗಗರಡದ; ನಸಲಕನತಯ ತಪತತ 'ವಪಚನಸಪತಕರಣಪ' ಒರದತ ಕತ ಮಸತತ; ಹಸಗಗ ಐದನಯದಸದ 'ಮತತಕಸಯರಪತಕರಣರ'ನಲಲ ನಸಲಯಕ ಕತತಗಳವತ. ಹಲಗಸಗ ದಲಘರತಯ ದಕರಷಯರದ ಅನತಕತಮವಸಗ ಒರದತ, ಮಗರತ, ಎರಡತ ಮತತತ ಐದತ ಹಸಗಗ ನಸಲತಕ ಇವ. ಆದರ ಇವವಗಳಲಲ ಕಲವವ ಆನತಷರಗಕ ಕತಗಳಗ ಇವ. ಹಲಗಸಗ ಕಥಸಮತಖ, ಮತಖಕತ, ಕತತಗಳಳ ಹಸಗಯ ಆನಯಷಪಗಕ ಕತತಗಳಳ - ಇವಲಲ ಸಲರ ಒಟತಷ ಅರವತತವದತ ಕತಗಳಸಗತತತವ ಎರದತ ಎ. ವತಪಕಟಸಯರಬಯಧನವರಯ ಲತಕಕಹಸಕದಸದರತ. ಎಷಗಷಲ ಕತತಗಳಲಲ ತನಚ ಕಸಲದಲಲ ಪತಚಲತವದದ ಜಸನಪದ ಕತತಗಳ ಅಪಶಗಳಳ ಅಪತಗರತವಸದಪತವತ.

ಹಲಳಲಸದ ಕತಗಳಲಲ ಯಥಲಚಚವಸಗ ಸರಸಕಕತದ ಶಗಲಲಕಗಳಗ ಸಗಕತಗಳಗ ಬಳಕಯಸಗವ. ಇದರಲಲ ಒಟತಷ 230 ಶಗಲಲಕಗಳಗ 157 ಸತಭಸರತಗಳತ ಇವ; ಶಗಲಲಕಗಳಲಲ ಪಸತಚಲನ ಗತರರಗಳರದ ಆಯತದಕಗರಡವವ. ಆದರ 230 ರಲಲ ಕತರವಲ 100 ಶಗಲಲಕಗಳತ ಮಸತತ ಇತರ ಪರಚತರತತಗಳಲಲ ಬಳಕಗಗರಡವಯರದತ ವರಕಟಸತಬಬಯತನವರತ ತಳಸತತಸತರ. ಉಳದವವ ಎಲಲನವವ ಎರದತ ಗತರತತಸಲಸಗಲಲ. ದತಗರಸರಹ ಸಸರತದ 458 ಪದಧಗಳನಯಚ ರಚಸದಸದನತ; ಅವವಗಳಲಲ ಬಹತಪಸಲತ ಕರದಪದತಗಳಸಗದದರಗ, ಮಕಕವವ ವವಧ ಛಪದಸಯಲಗಳಲಲ ರಚತವಸಗವತ. ಎಲಲಕಕರತ ಮತಖತವಸದತದತ ದತಗರಸರಹನ ಗದತ. ಅವನ ನರಗಪಣಯ ಬಹತಭಸಗ ಸಸಗತವವದತ ಗದತದಲಲಯಲ. ದತಗರಸರಹನ ಬಗಗ ದತಗರಸರಹನತ ತನನ ವಷಯವನತನ ಸಸಕಷತಷ ವವರವಸಗಯಲ ಹಲಳಕಗರಡದಸದನ . ಅವನತ ಹನಗನರದನಯ ಶತಮಸನಕಕ ಸಲರದವನತ. "ಕರಸರಟಕ ಧಸತತರತಳಕಪ ಅಖಳಜಗತರಖಸಧತಪ" ಆದತದತ ಕಸಯಗಸಡನಸಡಯ. ಆ ನಸಡನ "ವಪವಳಶತರನಳಯಮನಸ"ದ ಅಗತಹಸರ ಸಯತಡ. ಅಲಲಯ "ಧರಸಮರರ ಉತಸಸಹದ ಮಸಡತತದರ ಮಖಸರದಗಲಹರಗಳರ"ದ ಅದತ ಶಗಲಭಸತತತತತತ. ಅದರಲಲ "ತಕರವಸಧಕರಣವಸತಸಲಯನಸದಧಶತರಷ ವದಸಧಪತಕರ"ನಸದ ದಯಗರಸಪಹ ಎಪರ ಬಸತಹನಣನದದ. ಆತನ ಪತನ ರತರವಕಬತಬ. ಆ ದರಪತಗಳಗ ದತಗರಮಯತನತ ಮಗನಸಗ ಜನಸದ. ಅವನಸದರಗಲ "ಸಕಲವಲದಸಧತಯನಮತಖರಪವತಸತನನ"ನಸದವನಯ ಹಸಗಯ "ತಕರ ವಸಧಕರಣ ಕಸವಧ ನಸಟಕ ಭರತವಸತಸಸ ತ ಯನನಸದ ಅಶಲಷ ವದಸತಸಮತದತತರಣ ಗತಣವಕಪವಣತ"ನಸಗದದ. ಆ ವಪಪತಲತತಮನ ಮಗ ಈಶಸರಸಯರ; ಅವನ ಹರಡತ "ಪತಭಕತಯಳ ಆ ಸರತತಗತ ಅರಯಪಧತಗತ ಕಯಭಕಜಸಜತತಗತ" ಸಮಸನಳಸಗದದ ರತರವಕಬತಬ. ಅವರ ಮಗನಲ "ಗತಣಸಧಸರರ ಧಲರರ ಉದಸರಚಸರತಚರತರ ವದಸಜಬನವಕಸಶತಯರ" ಆಗದದ ದತಗರಸರಹ. ಅವನತ ಕಮಮಕತಲಪತದಲಪನನಸಕಗರಡದದ. ಅವನತ ಸಯತಡಯಲಲ ಚಕತವತರಯ ಬಸದರದ ಹರಹರಭವನಗಳನತನ ಕಟಷಸದ. ಅವನನತನ ವದಸಜಬನರತ "ಅನವದಸತಚರಣಕತಕದಸಹರಣರ ಉದತತ ಕರತರಗಸಧಸರಪ ಆಳದನ ಕಸಯರಕತಕ ಮರಯತತನಯಜಪ" ಎನಸದದ. ಅವನತ "ಅವರಗ ಆಗರರ ಒಳತಗಣಕಕ ಕಣ" ಎನಸದದವನತ. ಅವನತ ಪತಹತದಲಲ "ಇನನರ ಏಕದರತನರ ಪವನಜನರ ಖಗರಸಜನರ ಈ ದತಗರರ ದಸಗತಣರ ತತಗಯಣಪ ಚತಯಗಯರಣಪ ಪಪಚಗಯಣಪ" ಆಗದದ. ಅವನ ದವವ ಮತರಹರ. ಅವನ ಗತರತಗಳತ ಮಹಸಯಲಗಗಳಸಗದದ ಶರಕರಭಟಷರತ. ಅವನಗ ಆಶತಯದಸತನಸದವನತ "ಶತಲರಗಲಳಕಸಳಸನಲರ ಧರಣಲಶಸಗತಣ ಚಕತವತರತಲಕರಕ" ಆಗದದ ಜಯಸರಹ. ಜಯಸರಹನತ "ಚಸಳಳಕಧರಸಜಸನಶಯ ಪತಸಯತತತಯಧರದಯಶತತಲಭಸನಯ". ಅವನತ "ಸತಸತಶತಯಕತಲತಲಕರ ಸಮಸತಭತವನಸಧಸರರ" ಆಗದದ ಆ ಚಸಳತಕತರಸಜನತ ಜಯರತಲಪವರದಲಲ ಆಳತತತದದ. ಆ ಚಕತವತರಯ ದರಡನಸಯಕನಸಗದದವನತ ಶತಲಸರಹಸನಸನಹ ಎರಬತವವನತ. ದಕಕರಗಳಲಲ ಐರಸವತದ ಹಸಗ, ದಲವತಗಳಲಲ ಇರದತನ ಹಸಗ, ಚಕತವತರಗಲಲ ಜಗದತರಕಮಲಲನ ಹಸಗತ, ಪವರತಗಳಲಲ ಮರರಯವನ ಹಸಗತ ಇದದವನಯ. ಅವನ 'ತಚಚರರಣಭಕಪಗ'ನಸಗದದವನಯ 'ಕತಯರದಪಡರಸಮಸಧಪ' ಎರಬ ಹಸರತ ಪಡದದದ ಕತಮಸರಸಸಸಮ. ಅವನತ 42

ವಕತಮದಲಲ ಪರಶಯರಸಮನಗಯ ಮಗಲಯ. ಅವನತ ಪರಡತರಗಗ ವವತಸಳಕರಗಗ ಗಸಯಕರಗಗ ಅರರಜನಗಳಗಗ ಕಲಲವಕಕದಪತದದ ಉದಸರ. ಅವನತ ಮತದದರದ ಕಗಡಸಲತ ದತಗರಸರಹನತ ಜಯಸರಹನಲಲ ಸರಧವಗತಹಯಸದ.

"ದತಗರಸರಹನ ಪದತಗಳತ ಸಗಕತಸತಧಸಣರವದಲಲ ಸಕತಕವವದರರದಲಗ ಅಭನವ ಪರಪ (ನಸಗಚಪದತ)ನನಯಚ ಇವನಯ ಸಯತತಸಯವವದಪದಲಯ ಈತನಯ 1139 ರಪದ 1149 ರವರತಗತ ಆಳದ ಚಸಲಯಕಧ ಜಗದಲಕಮಲಲನಲಲ ಸರಧವಗತಹಯಸಗರಬಲಕರದಗ ಆದತದರರದ ಇವನ ಕಸಲವವ ಕತ.ಶ. 1145 ಇರಬಲಕರದಗ" ಆರ, ನರಸಪಹಸಚಸರ ನಣರಯಸಯತಸತರತ. ನಸ. ಶತಲ. ರಸಜಪವರತಯರಹತರಯ ದಯಗರಸಪಹನಯ ಒಪದನತಯ ಜಯಸಪಹನ ಕಸಲದಲಲದದವನತಪದಯ ಸಯಚಸದದರಯ. ಅದಕಕ ಪಪರಕವಸಗ ಆನರತರ ಬಹಸರದ ಆರಸದಲಲ ದಗರತ ಹಸತಪತತಯರದರಲಲ, ದತಗರಸರಹನತ 'ಕರಸರಟಕ ಪಪಚತಪತತ'ವನಯಚ ರರತದಯ ಮಯಗಸದಯದಯ "ಪತಜಸಪತ ಸಪವತಲರ ಚತತತತಮಸಸ ಸತಪಕ ದಸಶದಶರ ತಸರಕಸಪತವಸರಪ" ಎರದದ. ಇದತ ಶಸಲವಸಹನ ಶಕ 933, ಅರದರ ಈ ತತರದಯಯ ಕತ.ಶ. 1031 ನತರ ಮಸಚರ 8 ನತಯ ತಸರರಕಯ ಸತಯರಮವಸರವಸಗಯತತದತ ಎಪದಯ ಗತಯರವಪದ ಪತತ ಅವರಯ ನಧರರಸ ಹತರಳದಸದರತ. ಹಲಗಸಗ ಇದತ ದತಗರಸರಹನ ಕಸಲವಸಗತತರದತ ಹಲಳಬಹತದತ. ಅವನತ ಕತ.ಶ. 1018 ರಪದ 1042 ರವರತಗತ ಆಳದ ಮದಲನತಯ ಜಯಸಪಹನ ಕಸಲದವನತಪರಯದಯ ಈಗ ನಶಚತವಸಗದತ. ದತಗರಸರಹನತ ಸರಸಕಕತ ಹಸಗಗ ಕನನಡದ ಪಸತಚಲನ ಕವಗಳನಗನ ಪರಡತರನಗನ ನನಸಕಗರಡದಸದನ . ಲತಯರಕಸಗಮಜರಯ ಅಖಳ ಕಳಸಕಯಶಲರಯ ಉಪತರತವದಧರಯ ಅನವದಧವಚಗಶತರಕಸಪತದಯತರಯ ಆದ ಕವಗಳಳ ವಸಲಲಕ ವಸಧಸರಯಗಳನಯಚ ಮದಲಯ ನತನತಸಕತಯಪಡಯ, ಆ ಬಳಕ 'ಮಕದತಮಧತರಗಭಲರತರ ಪತಸನನ ಕವತಸಗಯಣ'ವನಯಚ ಹತಯಪದದದ ಗಯರಸಢಧ, 'ವರವಸಗಶಲಸಸ'ದ ವರರತಚ, 'ಕಳಸಪರಣತ'ನಸದ ಕಸಳದಸಸ, 'ಕವಚಕತವತರ' ಬಸಣ, 'ಕವರಸಜದಪರವದಸರಣಚತಯರ'ನಸಗದದ ನಸರಸಯಣ, 'ರಸರವಪಸಪಡವರಯ'ವನಯಚ ರರದ ಧನರಜಯ, ವಸಮನ ಭಲಲಟ ಭಸಮಹ ಭರಮ, ಭವಭಗತ, ಭಸಸ, ಭಸರವ, ಭಟಷ, ಶತಲಮಸಘ, ರಸಜಶತರಖರ, ಕಸಮಪದಕರನಯಚ 'ಎಸವ ಸಗಕತ'ಗಳಗಸಗ. ಆನರತರ ದರಡ - ಈ ಸರಸಕಕತ ಕವ ನಸಟಕಕಸರರತ ಮತತತ ಪರಡತರನತನ ನತನತದದಸದನತ. 'ಕವಮಸಗರ' (ಕವರಸಜಮಸಗರ?)ದ ಶತಲವಜಯ, 'ಮಸಳವಲಮಸಧವಮರ ವರಚಸದ' ಕನಚಮಯಧ, 'ಪಸತತನಪ ದತರಸಯಪ .. .. ನತಗಳದ' ಅಸಗ, ಮನಸಜ, ಚಪದತಭಟಟ, 'ಕವಚಕತವತರ' ಪನಚ, 'ಗಲಗತರರಫದ ಪತಪಪ'ನಯಚ ಪಡತದದದ ಪಪಪ, 'ದರಡನಸಯಕ' ಗಜಸರಕತಶ, 'ಮನತಗರ ವಸತಸರಗರ ಮಗಲನಸದ' ಕವತಸವಳಸಸ - ಈ ಕನಚಡ ಕವಗಳನಯಚ ಸನರಸಕತಯಪಡದಸದನತ. ಅಲಲದ, ದತಗರಸರಹನತ ನಸಭಯ, ಸತರಸಮಸತತ, ಇರದತ, ನದರನಪದನ (ಭಲಷಮ?), ಉದದವ, ಮನತ, ವಶಸಲಸಕ, ಇಭದರತ, ಕಯಬತರರ, ಅಜಸತಪತಯಪವತತ - ಎರಬ ನಲತವದರತ 'ನರತಜತಯಧರತನಣರರತ'ಯನಯಚ ಉಪಟಯಮಸಡಲ ಎಪದಯ ಪಸತರರಸದಸದನತ. "ಚಪದತಗಯಪತಪಗತ ಸಮಸತ ಧಸರಣಯನತಯತ ನತಗೞೞತ ಯನಸಪತ ವಷಷಗಯಪತ"ನಗತ ಎರತಯಸದ ನರತವದರಲಲ ಎಪದಯ ವಶತರಷವಸಗ ಸಯತತಸದಸದನತ. ಅಲಲದ, "ಉತಸವದರ ತದರದ" ಶತಲವಸದರಸಜ ಮತನಪವರಗವರನತನ ಅವನತ ವಶಲಷವಸದ ಕಕತಜತಯರದ ಸಮರಸಕಗರಡದಸದನ. ಹಸಗಯಲ ಶತಕತ, ಶಕತ, ಗತರತ, ಪರಸಶರ, ಬಸಹತದರತ, ನಪದ, ವಶಸಲಸಕ, ಕಯಬತರರ, ಆಭರ, ಚಸಣಕಧ - ಇವರನತನ "ಪವರಸರಸಚಸಯರ ಕಕತನಯಶಸಸಸಪತಯರಗಪತವರಣರಯ" ಎರದದಸದನ. ಹಲಗ ದತಗರಸರಹನ ಓದತ ವಸಸತರವಸದತದತ, ಅವನಗ ಕಸವತ ಮತತತ ಶಸಸಸಗಳರಡರಲಲಯಗ ಆಸಕತಯದತದದರರದಲಗ, ತನಚ ವಕತತಯರ ರಸಜನರತಯದಸದದರಪದಲಯ ಇದಯ ಅವನಗತ ಸಹಜವತರ ಆಗತಯತ. ಅಭರತಚ, ಅನತಭವ - ಇವರಡಗ ಸಲರ 'ಕರಸರಟಕ ಪಪಚಪತಪತತ'ವವ ವಶತರಷ ಪಸಕವನಯಚ ಪಡತಯತಯ ಎಪದಯ ಹತರಳರಹಯದಯ. 'ಕರಸರಟಕ ಪಪಚತಪತತ'ದ ರಚನಸ ವವಶಷಷ ತ

ಕನಚಡದಲಲ ಆ ಹಪದತ 'ವಡಸಡರಸಧನತ' ಮತತತ 'ಚಸವವಪಡರಸಯಪವರಸಣ'ದರತಹ ಗದತಕಥಸಗತಚಚಗಳದತದವವ ಆದರ ಅವವಗಳ ಸಸರಗಪವಲ ಬಲರ. ಅವರಡಗ ಸಸಷಷವಸಗ ಧಸಮರಕ ದಕರಷಕಗಲನದ ಕಕತಗಳತ. ಜನಜನತವಸಗದದ ಕತಗಳನತನ ಸಸರತ ಮಸತತಗಳಲಲ ಪವನಸನರಗಪಸತವ ಕತಮ ಅಲಲದ. ವಡಸಡರಸಧನತಯ ಕತತಗಳಳ ಬಹತ ಹರದನರದಲಗ ಮಮಖಕ ಪರರಪರಯರದ ಬರಹಕಕ ಅಲಲರದ ಮತತ ಮಮಖಕತಗ ತರತಗತತತ ಕಗನಗ , ಗಸಹಗಳ ಆಕಸರದ ಬಲಜರಗಪದಲಲ ಸದದಗಗರಡತ, ಅಲಲನ ಗಸಹಗಳಲಲ ಅಡಕವಸದ ಕತಗಳನತನ ಲಲಖಕನತ ತನನ ಸಸರತ ಕರನಕಮಶಲದರದ ನರಗಪಸದಸದನ. ಹಸಗಸಗ ಅದತ ಅನತವಸದವಲಲ. ಅಲಲನ ಕತಗಳಗಲಲ ಒರದಲ ಚಚಕಟಟದತ; ಅದರದರ ಉಪಸಗರಗಳನನದತರಸ ಪರಲಷಹಗಳನತನ ಗದತದ ಕಲವಲಗಳಸದವರ ಕತಗಳತ ಅವವ . ಹಲಗಸಗ ಅಲಲನ ಎಲಲ ಕತಗಳ ಉದದಲಶವಪ ಒರದಲ. ಜಗತಗ ನರಗಪಣಯಲಲಯಗ ಒರದತ ಬಗಯ ನದರಷಷ ಧಸಟಯನತನ ಕಸಣಬಹತದತ: ಕತತಗಳ ಆರಪಭ, ವಧಕತಸಶರಯಪದ ವಣರನತ, ಹಣಣನ ಸಮರದಯರದ ವಣರನ, ವದತಧಕಚಶಲ ಮಯಪತಸದವವಗಳ ವವರ, ಕಥಸನಸಯಕನಯ ಪರರಷಹಗಳನಯಚ ಎದಯರಸಯವ ರಗತ ಹಸಗಯ ಕತತ ಅಪತಧಗತಯಳಳಳವ ರರತ ಇವತಲಲ ಸದಬಮಸದರಯವವ. ಪಸತಯಶಗ ಅವವ ವಡಸಡರಸಧನತಯ ಲತರಖಕನಪದಲತರ ಸದಬಗತಯಪಡವತನನಚಸಯತತದತ. ಆದರ ಅಲಲನ ಗದತ ಕನನಡದ ಮಟಷಗ ತಲರ ಹಗಸದತ. ಅಲಲವರಗ ಕನನಡದ ಚರಪಪ ಕಕತಗಳತ ವಚನ ಎರಬ ಹಸರನರದ ಗದತವನತನ ಬಳಸಕಗರಡ ಬಗಗರತ ತತರಬ ಆದತರಸಸರಗಪದತದ. ಇಷಷರ ಮಟಷಗಲಲದದದರಗ, ತನಚದತರ ಆದ ರರತಯಲಲ 'ಚಸವವಪಡರಸಯಪವರಸಣ'ವವ ಗದಧವನಯಚ ಇಡರ ಕಥನಕತಕ ರಳಸಕತಯಪಡಯ ಹತಯಸ ಹಸದಯನಯಚ 43

ತಯಳಯತಯ. ತತಷರಟಶಲಸಕಸಪವರಯಷರ ಕತತಗಳನಯಚ ನರಯಪಸಯವ ಇಲಲನದಯ ನತರರವಸದ ಧಸಮರಕ ಉದತದರಶ, ಅದಕಕನತಗತಣವಸದ ಗರಭಲರ ಶವಲಗಳತ ಅಲಲನ ನರಗಪಣಯ ಮತಖಸತರಶಗಳತ ಅವವಗಳ ಬಳಕ ಬರದ ದತಗರಸರಹನ 'ಪಪಚತಪತತ'ವವ ಹಪದತ ಪತಚಲತವಸಗದದ ಕತತಗಳನತಚರ ಪವನಸನರಯಪಸವತ. 'ವಡಸಡರಸಧನತ'ಯ ಕತಕರವವ ತನಚ ಗಸಹತಗಳ ಆಕರವನಯಚ ಹತರಳಲಲ ; ಆದರ ದತಗರಸರಹ ತನನ ಕಕತಗತ ಆಧಸರ ವಸಯಭಸಗನ ಕಕತಯಪದಯ ಸಲಷಟವಸಗ ಹತರಳಕತಯಪಡದಸದನತ. ಆದರ ತನನ ಕಕತಯತ ನಲರ ಅನತವಸದವಲಲ ಎರಬತದತ "ಪಸತಸಗರತ ವರಚಸಯವತಪ" ಎರಬ ಮಸತನರದ ತಳಯತತತದ. ಆದರ ಪಪಸತತ ಎರಬತದರ ನದರಷಷ ಅರರವಲನತ? ವಡಸಡರಸಧನತಯಪತತಯರ ಇಲಲಯಯ ಮಯಲ ಬರಜರಯಪದಲದದ ಕತತಗಳನಯಚ ಮಸತತ ಸಸಲಕರಸ ಇಡಲ ಕರನವನತನ ಸಸರತ ಮಸತತಗಳಲಲ ಹಲಳದಯರದಲ? ಏಕರದರ ಇಲಲಯಗ ಪತತಯರದತ ಪತಕರಣದ ಮದಲಗತ ಆ ಪತಕರಣದ ಸಶರಯಪ-ಉದದಲಶಗಳನತನ ಒರದತ ಶಗಲಲಕದಲಲ ಕಗಟತಷ, ಕನಚಡದಲಲ ಅದರ ತಸತಲಯರವನಚತಯತ, ಆ ಬಳಕ ಆ 'ಕಥಸಪತಪಪಚಮಪತತದತಯಡತ', 'ಆ ಕಥಸಪತಪರಚಮರತನ' ಮತರತಸಗ ಹಲಳ ಕತತಯನಯಚ ನರಯಪಸಯವ ಕತಮ ಇಲಲನದಯ. ಇಡಲ ಕಥಸನರಗಪಣಕತಮವಲ ತನನದಸದದರರದ ದತಗರಸರಹನತ 'ಪಸತಸಗರತ ವರಚಸಯವತಪ' ಎರದತ ಹಲಳಕಗರಡರಬಹತದಲ? ಅರವಸ ಇನಸನವ ರಲತಯಲಲ ಅದತ ಹಗಸದತ? ಇಲಲನ ಕರನಶವಲಯತ ಅನನತವಸಗದ. ಇದರತಗ ಭಸಷಸರತರವಸಗರಲಕಕಲಲ; ಹಲಗಸಗ ಗದತದ ದಕರಷಯರದ ತನಚ ವರಚನತ ಹತಯಸದಯ ಎಪದಯ ಹತರಳಕತಯಪಡರರಹಯದಯ? ಕತತಗಳ ಸಶರಯಪವನಯಚ ಮಸತತ ವಸಯಭಸಗನಪದ ಸಶರಕರಸ ದತಗರಸರಹನತ ಅವವಗಳಗ ತನನದಲ ಆದ ನರಗಪಣಯ ಆಕಸರವನನತತರತವ ಸರಭವ ಹಚತಚ. ದತಗರಸರಹ ಬರತವ ಹಗತತಗ ಆಗಹಗಲಗದದ ಕನನಡ ಕವಗಳಲಲ ಬಹತತಲಕ ಜವನರತ . ಮದಲನಯ ನಸಗವಮರ ಮಸತತ ಅವನಗಪತ ಮಯಪಚತ ರರತದ ಬಸತಹನಣ ಕವ. ಅವನತ ಆರಸಕಗರಡದತದ ಅದತದತರಮತ ಪತಣಯಕತತಯನಯಚ, ಮಸಡದತದ ಅದರ ಅನತವಸದವನತನ (ತಯಪರ ವವತರಚನಸಯಯತವಸಗ ಅದನಯಚ ಸರಗತಹಸಕಗರಡದದರಗ). ದತಗರಸರಹ ಆರಸಕಗರಡದಗದ ಒರದತ ಸರಸಕಕತಮಗಲದ ಕಥಸಗತಚಚವನತನ. ತಡವಸಗ ಕನಚಡದಲಲ ರರವಣಗತಗ ಆರಪಭಸದ ಬಸತಹನಣ ಕವಗಳಗತ ಮತಪತಚಸರದ ತಯತತರರನಯ ಇರಲಲಲ ; ಹಲಗಸಗ ಅವರತ ಮತಧಸಮರಕತಗ ಮಹತಸ ನಲಡದ ಲಮಕಕ ಪತಪರಚವನತನ ಆರಸಕಗರಡರತ. 'ಕರಸರಟಕ ಕಸದಪರರ'ಯಲಲ ಜನಸಮರತರದ ಕತಗಳತ ಬರದರಗ ಮಗಲತತ ಅದಗರದತ ಪತಣಯಕತ. ದತಗರಸರಹನದತ ಅರತಹ ರಲತಯ ಒರದಲ ನರಳಗತತಯಲಲ, ಕಥತಗಳ ಗಯಚಚ, ನರಯಪರತಯಲಲ ಮತಯತ ಆಶಯದಲಲ ಪರಸಲರ ಸಪರಪಧವರಯವ ಕತತಗಳ ಮಸಲತ, ಅರವಸ ಐದತ ಮಸಲಗಳತ. ದತಗರಸರಹ ಇರರದಗರದತ ಪತಯತನಕಕ ಕವಹಸಕದದರಲಲ ವಶಲಷ ಉದದಲಶವಲನಸದರಗ ಇತತಲ? ಆಗಲಲ ಹಲಳದರತ ಬಸತಹಮಣನಸದ ಅವನಗ ವವದಕಮತ ಪತಚಸರದ ತತತತರ ಇರಲಲಲ ; ಅವನ ಸಸಭಸವವಲ ಪಸತಯಶಗ ಲಚಕಕವಸದಯದಯ; ಅಲಲದ ಅವನ ತರದಯಗ ಲಮಕಕಶಸಸಸಗಳಲಲ ವಶಲಷ ಪರಣತಯನತನ ಪಡತದದದವನಯ; ಆ ಕಸರಣದರದಲಲ ಅವನತ ರಸಜಸಶತಯವನತನ ಪಡದತ ಆಸಸಸನಕವಯಸಗತವವದರ ಬದಲತ ರಸಜನ ಬಳ ಸರಧವಗತಹಯಸಗತವ ವಕತತಯನತನ ಆರಸಕಗರಡ. ಆ ಕಸಲಕಕ ತನನ ವಕತತ-ಮನಗಲವಕತತಗಳಗ ಅನತಗತಣವಸಗದದ 'ಪಪಚತಪತತ'ವನಯಚ (ಆಗ ದಕಣದಲಲ ಪತಚಲತವಸಗದದ ಏಕವಕ ಸರಪತದಸಯವಸದ ವಸಯಭಸಗನದನಯಚ) ಕನಚಡದಲಲ ನರಯಪಸಯವ ಆಯಕ ಅವನದಸಗರಬತರಕಯ.

ಅರಮನಯಡನ ನಲರವಪ ಆಪತವಪ ಆದ ಸರಪಕರ ಹಗರದದದ ದತಗರಸರಹನಗ ರಸಜಕತಟತರಬಗಳ ಒಳಹಗರಗತಗಳ ಪರಚಯ ಆಳವಸಗ ಇದದರಲಕಕ ಸಸಕತ. ಪಯಸರಯವಸಗ ಅವರಗತ ಅನಯಕಯಲವಸಗಲತಪರ ಉದದಲಶವಪ ಅವನಗದದರಬಹತದತ. ಹಸಗಸಗ ತನನ ಯಜಮಸನನಗ ಅರರವಸಗತವ ಮಸತತವಲಲ, ಸಸಷಷವಸಗ ತಳಯಯವ, ವಸಯತವವಳಳ ಕಕತಯನಯಚ ರಚಸಯವವದಯ ಅವನ ಉದತದರಶವಸಗರರಹಯದಯ. ಈ ಕಕತಯ ಉದದಲಶವಲ ನರತನರಯಪರತ; ಆದರ ಅವವ ಎಲಲರಗಗ ಬಲಕಸದ ಬಗಯ ನಲತಯಲಲ; ಆಳತವವರಗ ಆವಶತವರದತ ಆಗ ಭಸವಸಲಸಗದದ ಬಗಯ ರಸಜನಲತ. ಅಲಲದ ಈ ಕತಗಳತ ಪವಟಷಮಕಕಳನತನ ದಕರಷಯಲಲಟತಷಕಗರಡತ ಹಲಳದವಲನಲಲ. ಇಲಲನ ಬಹತತಲಕ ಕತಗಳಲಲ ಪಸತಣ-ಪಕಗಳಳ ಪಸತತಗಳಸಗ ರಪದರಯ ಅವವ ಆಡಯವವದಯ ಮಸಡತವವದಗ ಎಲಲ ಮನತಷತಸಹಜ ಭಸಷಯನನಲ ಚಟತವಟಕಗಳನನಲ ಹಗರತತ ತಮಗಲ ವಶಷಷವಸದವನನಲಲ . ಮಕಕಳಗ ಪಸತಣಪಕಗಳರಬ ಕಸರಣದರದ ಇವವಗಳಲಲ ಆಸಕತಯತರಟಸಗಬಹತದಸದರಗ, ಇಲಲನ ತರತತಗಳತ ಪಸತಯಶಗ ಅವರ ಮಟಟಕತಕ ಮರರದವವ. 'ಪಪಚತಪತತ'ದ ಕಥಸಮತಖವಲ ಕಕತಯ ಆಶಯವನತನ ಸಸಷಷಪಡಸತತತದ. ವಸಯಭಸಗಭಟಟನಯ ಈ ಕತತಗಳನಯಚ ಹತರಳದಯದಯ ಸಚರಯಪಧಪವರದ ರಸಜನಸದ ಅಮರಶಕತಯ ಮಯವರಯ ಮಕಕಳಸದ ಅನಲಕಶಕತ, ವಸಯಶಕತ ಮತಯತ ರಯದತಶಕತಗಳನಯಚ ತದದಲಯ. ಅವರತ ಚಕಕ ಮಕಕಳಲಲ, ಬಳದವರತ. ಅದಗ ಹಸದ ತಪಲದದವರಯ: ಕವಯರ ವಣರಸಯವಪತತ ಅವರಯ ಮಯವರಯ "ಅತತರತ ಯಮವನಮದವಕಸರವಕಕತವಲಷರತರ ನರತಶಸಸಸಸದಸದವನಸರಹಮಯರಖರಯಪ ವಕದತಯಬರಪಸತರವಸಮಕತಸಸಸಶದನಸತದಯರರಯಪ ವವತರಕವಕಳಮತಗಳಳಮಪಲ"ವರಯ ಹಸಗಯ "ಯಚವನಮದತಯರನನತತರಯಪ ದಯಮಯರಖರಯಪ ಚಪಚಳಚತತರಯಪ ಆಗದರಪಸರ". ಅವರನತನ ಆರತ ತರಗಳಲಲ ತಸನತ ತದತದತತಲನಲರದತ ವಸತಭಸಗಭಟಷ ರಸಜನಗ ಆಶಸಸಸನ ಕತಯಡಯವವದಯ ಹರಗತ: "ಆರತ ತರಗಳಗ ಜಯಶತಲವರ ಸಮಸತ ನಕಪವದಸತವರರಪಸರತತ ಮಸಡತವರ" ಎರದತ. ಅವರನತನ ಕರದತಕಗರಡತ ಹಗರಟ ವಸತಭಸಗನತ ಆಕಸಮಕವಸಗ ಅವರಗ ಕತಗಳತ ರತಚಸತತತವರಬತದನತನ ಕಪಡಯಕತಯಪಡಯ ಕತತಗಳ ಮಯಲಕ ಅವರನಯಚ ತದದಲಯ ಮನಸಯಲ ಮಸಡಯತಸತನತ. ಅದಕಸಕಗ ಅವನತ ಆರಸಕಗರಡದತದ 44

ಗತಣಸಢತನತ ಪವಶಸಚಲ ಭಸಷಯಲಲ ಹಲಳದದ 'ಬಕಹತಕಥ'ಗಳಲಲ ಕಲವನತನ. ಈ ಕತಗಳನತನ ಮದಲತ ಹಲಳದದವನತ ತನಗ ಕತಯನತನ ಹಲಳಲತ ಗರಜ ಕಲಳಕಗರಡಸಗ ಅವಳ ತಕಪತಗಸಗ ಸಸಕಸತ ಪರಶವ . ಅಲಲದತದ ಇವನನಲಲ ಕಲಳಸಕಗರಡದದ ಪವಷಸದರತನರಬ ಗಣಪತಧಸನನತ, ಕಸರರಸಪತರದಪದ ಮಸನವಜನನ ತಸಳ ಶಸಲವಸಹನ ಚಕತವತರಯ ಆಸಸಸನದಲಲ ಗತಣಸಢತನರಬ ಕವಯಸಗದದವನತ. ವಸಯಭಸಗನಯ ಆ ಕಥಸಸಮಯದತದಲಲ ಕಪಪಚರತಚಮಪತಲತದಯಕ ಕತತಗಳನಯಚ ಆರಸಕತಯಪಡಯ ಸಪಸಸತದಲಲ ಹತರಳದ. ಅದನನಲ ದತಗರಸರಹ ಕನನಡದಲಲ ಈಗ ಹಲಳತತತರತವವದತ. ಅರದರ, ಇವವ ಐದಲ ಕತಗಳತ; ಒರದಗರದತ ತರತತಕಕ ಒರದರರತ. ಆದರ ಒರದಗರದರಲಲಯಗ ಅನಲಕ ಕತತಗಳಳ ರರಯತತವತ. ಅವಲಲ ಪರಸಸರ ಸರಬರಧವವಳಳವವ. ಹಲಗಸಗ ಇಲಲನ ಕತಗಳ ಸರಖತ ಎಷಷರದತ ಹಲಳತವವದತ ಸಸಲಸ ಗಗರದಲದ ವಚಸರ. ಆದರ 'ಪಪಚತಪತತ'ದ ಬಗಗ ಅಧಕಸರಯತತವಸಗ ಮಸತನಸಡಬಲಲವರಸಗದದ ಎ. ವತಪಕಟಸಯರಬಯಧನವರ ಪತಕಸರ, ದತಗರಸರಹನಲಲರತವವದತ ಅರವತತವದತ ಕತಗಳತ. ಪಸತಯಶಗ ಎಲಲ ಸಣಷ ಪವಟಟ ನರಯಪರತಯನಯಚ ಒಪದಯ ಕತತ ಎಪದಯ ಅವರಯ ಪರಗಣಸದಪತದತ. ಇಲಲನ ಕಥಸತರತತವರದರ ಇಡಲ ನರಗಪಣ ಒರದತ ಕತಯರದಲಲ ಆರರಭಗಗಳತಳವವದತ. ಅರದರ ಒರದತ ದವಸ ಕವಲಸಸದಲಲ ಗರರಸಜತನಗಜ ತನಗಗರದತ ಅಪಪವರ ಕತಯನತನ ಹಲಳಬಲಕರದತ ಹರನನತನ ಕಲಳತವವದತ, ಅವನತ ಹಲಳದ ಕತಯನತನ ಅಲಲದತದ ಕಲಕಗರಡದದ ಪವಷಲದತತನತಪರ ಗಣಪತಧಸನನಯ, ಕಸರರಸಪತರದಪದ ಗಯರಸಢಧನತಪರ ಸತಕವಯಸಗ ಹಯಟಟದವನಯ, ಪತತಶಸಚಕ ಭಸಷಯಲಲ 'ಬಕಹತಕಥ'ಗಳಸಗ ಬರದಟಷ; ಅವವಗಳಲಲ ರತನಸದಕಶವಸದ ಐದನತನ ವಸತಭಸಗ ಸರಸಕಕತದಲಲ ಬರದ; ಅದನನಲ ಈಗ ದತಗರಸರಹ ಹಲಳರತವವದತ. ಇದತ ಇಡಲ ಗತರರಕಕ ಪಲಠಲಕಸರಗಪವಸದ ಒರದತ ಕತ. ಆ ಬಳಕ ವಸತಭಸಗಭಟಷನ ಕಕತಯನತನ ತಸನತ ಪಪಸತಸಗರ ವರಚಸತವ ಪತಯತನಮಸಡರತವವದಸಗ ಹಲಳ , "ಆ ಕಥಸಪತಪಪಚವತಪತತಪದತಯಡತ" ಎರದತ ಕರನಕಕ ಆರರಭಸತತಸತನ. ಹರದ ನಗಲಡರತವರತ. "ಆ ಕಥಸಪತಪಪಚವತಪತತಪದತಯಡತ" "ಆ ಕಥಸಪತಪರಚವಮರತನ" ಎರಬ ವಸಕತಗಳತ ಪತತ ತರತತದ ಆರರಭದಲಲಯಗ ಅದಕಕ ಸರಬರಧಸದ ಕತಗಳನತನ ಆರರಭಸತವ ಮತರರ ಕವ ಹಲಳತವ ಮಸತತ. ಅರದರ, ಒರದಗರದತ ತರತತಕಕ ಸರಬರಧಸದ ಕತಗಳಲಲ ಸಲರ ಒರದತ 'ಕಥಸಪತಪಪಚ'ವಸಗಯತತದತ. ಹಲಗಸಗ ಕಥಸಪತಪರಚ ಎರದರ ಕವಯ ಪತಕಸರ, ಪರಸಲರ ಹತರತದಯಕತಯಪಡ ಕತತಗಳ ಒಪದಯ ಗಯಚಚ. ಹರಗರಜಯರ ಪತಸರಗದ ನರತರ ಬರತವವದತ 'ಪಪಚತಪತತ'ದ ಹನನಲಯಸಗ ಬರತವ ಅಮರಶಕತ ಎರಬ ರಸಜ ಮತತವನ ಉಡಸಳ ಮಕಕಳ ಕತ. ಆ ಮಕಕಳಗ ತಳವಳಕ ಬರತವರತ ಮಸಡತವ ಜವಸಬಸದರ ಹಗತತ ವಸತಭಸಗನತ ಕತಗಳ ಮಗಲಕ ಅವರನತನ ತದದಲತ ಮದಲಲ ನಧರರಸರಲಲಲ. ಮಸತನನಲನಗಲ ಕಗಟಷದಸದಗತತತ; ಆ ಹತಡತಗರಗಡನ ಬರತವಸಗ ಅವರ ನಡವಳಕಯನತನ ನಗಲಡ ವಸತಭಸಗನಗ ಇವರನತನ ತದತದವವದತ ಹಲಗರಬ ಚರತಯಸಯತತ. ದಸರಯಲಲ ಹಗಲಗತವಸಗ ಅವರನತನ ಹದತದಬಸತನಲಲಡಲತ ಕತತ ಹತರಳಳವ ಪತಯತಚ ಮಸಡ ಸರವಸಸಯ ನರಯ ಕತತಯನಯಚ ಹತರಳದ. ಹತಡತಗರತ ಅದಕಕ ಉತತಮವಸಗ ಪತತಕತಯಸದಸಗ, ಅರದರ ಇನಗನರದತ ಕತ ಹಲಳ ಎರದತ ಕಲಳಕಗಳತಳವವದತ ಅವನಲಲ ಹಗಸ ಆಲಗಲಚನ ಬರತವರತ ಮಸಡತತ. ಅದಕಸಕಗ ತಸನತ ಹಲಳದ ಕತಯನತನ ಮತತ ಹಲಳಲತ ಕಲಳ ಅವರತ ಮಗವರತ "ಕಥತಯನಪಬಸಗ ಸಪಭಸಳಸಖ" ಹಲಳದರರತ. ಈಗ ಅವರನತನ ತನನ ನಯರತತಣಕಕ ತಗದತಕಗಳತಳವ ಉಪಸಯ ಹಗಳಯತತ. ಇಲಲಯವರಗನದತ 'ಪರಠಕಸ ಪತಕರಣ'; ಇದರಲಲಯಲ ಮಗರತ ಕತಗಳವ. ಕವ ಮತತತ ಮತತತ ಹತರಳಳವವದಯ ಎಪದರತ ಇಲಲರಯವವದಯ ಐದಯ ಕತತಗಳಳ ಎಪರ ಮಸತನಯಚ. ಒರದಗರದರಲಲಯಗ ಇರತವ ಕತಗಳತ ಮಗಲತತ ಸಸತರತತವಲಲ: ಆಯಸ ತರತತದ ಮಗಲ ಕತಗ ಆನತಷರಗಕವಸಗ ಬರತವರರವವ. ಪತತ ತಪತತದ ಆರಪಭದಲಲಯಯ ಅಡಕವಸಗ ಕತತಯಪದನತಯಚಳಗತಯಪಡ ಒಪದಯ ಸಪಸಸತ ಶಗಲಲಕವರತತತದ, ದತಗರಸರಹನತ ಅದರ ತಸತಸಯರವನತನ ಕನನಡದಲಲ ನಲಡ, ಆ ಮತರದ ಅದನತನ ವಸತರಸಯತಸತನತ. ಅದತ ಆರರಭವಸಗತವವದತ ಉಜಬಯನಯ ವಧರಮಸನನ ಕತಯರದ. ಅವನತ ಧನಸರಪಸದನಗಸಗ ವಸಧಪಸರ ಮಸಡಲಯ ಪರದತರಶಕತಕ ಹತಯರಡಯವವದಯ, ಮಸಗರಮಧತದಲಲನ ಅಡವಯಲಲ ಸರಜಲವಕನರಬ ಎತತತ ತಗಡ ಮತರದತ ಮತರದ ಹಗಲಗಲಸಗದತದತ, ವಧರಮಸನನಯ ನಸಲಶರಯ ಸತರವಕರಗತ ಅದನಯಚ ನತಯರಡಕತಯಳಳಲಯ ಹತರಳ ಮತರದ ಸಸಗತವವದತ, ಆ ಸಲವಕರತ ಕಸಡನಲಲರಲಸಗದ ಅಲಲರದ ಹಗರಟತ ಸರಜಲವಕ ಒಡಯನ ಬಳ ಬರದತ ಸತತತರದತ ಸತಳತಳ ಹಲಳತವವದತ, ಅದನತನ ಕಲಳದ ವತರಕನತ ವಷಸದದರದ ಮತರದ ಸಸಗತವವದತ - ಇಷತಷ ಪರಠಕತಯಸಗ ರರಯತತದತ. ಮತರದ ಬರತವವದತ ಕಸಡನಲಲ ಆ ಸರಜಲವಕ ಬಸಳದ ಕತ. ಕಸಡನಲಲದದ ಪಪಗಳಕ ಎಪರ ಸರಹವವ ದಗರದಲಲ ಸರಜಲವಕ ಮಸಡದ ಗತಟತರನತನ ಕಲಳ ಭಯಪಟತಷದತ , ಅದರರದ ಭಲತನಸಗದದ ರಸಜನನತನ ಕಪಡ ಮಪತತಗಳಸದ ಇರಬರಯ ನರಗಳಲಲ ಒಪದಸದ ಕರಟಕ ರಸಜನ ಕಷಟ ವಚಸರಸಲಯ ಮಯಪದಸದಸಗ, ದಮನಕನರಬ ಮತಗತರದತ ನರಮರತತಯತ ಕಲಳದರತವವದಲ ಸರ ಎರಬ ತನನ ಮಸತನತನ ಸಮಥರಸಕಗಳಳಲತ 'ಕಚದಯತಮನ ಕತತ'ಯನಯಚ ಹತರಳಳತತದತ. ಅದರಲಲನ ನಲತಗನತಗತಣವಸಗ ಪತತಯರದನಗನ ದಗರ ನರತತ ನಗಲಡತವವದಲ ಸರ , ಇಲಲದದದರ ಏನಸಗತತತದ ಎರಬತದನತನ ವವರಸಲತ ಕರಟಕನತ 'ಕರಲನಯಚರದ ಕತಯರಡಗನ ಕಥತ'ಯನಯಚ ಹತರಳ "ಉದರರಭರಣಮಸತತಮಪಸರತ ರಸಜಸನತಸಲವನರಗಯದಪರವವ" ಎನತನತತದ. ಅದನಗನಪಸದ ದಮನಕನತ, ಆ ನರತಯಯ ಸರಯಲಲವತಪದಯ ಆಳಳವವನಯ ಎಪಥವನತರ ಆಗಲ ಅವನ ಹತವನಯಚ ಯರಚಸಬತರಕಯ ಎಪದಯ ಪಪಗಳಕನನಯಚ ಭಯದ ಕಸರಣವಲನರದತ ವಚಸರಸದಸಗ ಗತಟತರನ ವಷಯ ತಳಸ, ಶಬದವಲ ಅಷತಷ ಭಯರಕರವಸಗರಬಲಕಸದರ 45

ಅದನತನ ಮಸಡದ ಪಸತಣ ಮತತಷತಷ ಉಗತವಸಗರಬಲಕತ, ಹಸಗಸಗ ಆ ಕಸಡನನಲ ಬಟತಷ ಹಗಲಗತವ ತನನ ಆಲಗಲಚನಯನತನ ಪರಗಳಕನತ ಮತರದಡತತಸತನ. ಅದನತನ ಸಮಥರಸಲತ 'ನರಯಯಪ ಬಲನಯಪ' ಎರಬ ಕತಯನತನ ಹಲಳತತತದ. ಹಲಗಯಲ ಮತರದನ ಕತಗಳತ ಒರದರಗಳಗಗರದತ ತಳತಕತ ಹಸಕಕಗರಡತ ಮತರದತವರಯತವವದರರದ ಇಲಲರತವವದತ ಐದಲ ಕತಗಳತ ಎರದತ ಕವಯತ ಸಗಚಸತವವದತ. ಕಥನದ ನಡಯವತ ತಸನಯ ಹತರಳಳವ ಮಸತಗತ ಪವರಕವಸಗ ಸಮಯಕತಕ ಸಯಕತವಸದ ನಸಣಯಷಡ ಮತಯತ ನರತವಸಕಧಗಳನಯಚ ಇಲಲನ ಪತತ ಪಸತತವವ ಹತರಳಳತತದತ. ಹಲಗ ಹಲಳತವವದಲ ಇಲಲನ ಕರನಕತಮಕಕ ಒರದತ ಅಧಕಕತತಯನತನ ಒದಗಸತತತದ. ಹಸಗಯಲ ಪಸತಚಲನ ರಸಜನಲತ ಗತರರಗಳರದ ಸಮಯಲಚತವಸದ ಶಗಲಲಕಗಳನಗನ ಹಲಳಕಗಳನಗನ ನಲಡತವ ಮಗಲಕ ಹಲಳಲಸದ ಕತಯ ಹರದನ ನಲತಯನತನ ಸಸಷಷಪಡಸ , ಕತತಗಳನಯಚ ಅಥರಮಸಡಕತಯಳಳಬತರಕಸದ ಪರಯ ರಗತಗಯಯ ವವರರತ ನರಡದಪತಸಗಯತತದತ. ತನಚ ಕಸಲಕತಕ ಒಪಲತವಸಗದದ ರಸಜನರತಯ ಸಶರಯಪವನಯಚ ವವರಸಯವವದತರ ಕತತಗಸರನ ಆಶಯ. ಆದರ ಪತತಯರದತ ನಲತಗಗ ಅನಲಕ ಮತಖಗಳರತತತವ; ಅವವಗಳನನಲಲ ಪರಶಲಲಸ ಕಸಲಕಕನತಗತಣವಸದ ನಣರಯವನತನ ತಗದತಕಗಳತಳವವದಲ ರಸಜನರತಜನ ರರತ. ಹಲಗಸಗ ಒರದತ ಸನನವಲಶವನತನ ವವಧ ದಕರಷಕಗಲನಗಳರದ ಪರಭಸವಸ ಅರತಮ ತರಮಸರನಕತಕ ರರಬತರಕಸದ ರಗತಯನಯಚ ನದಶರನಸಮರತ ಮಪಡಸಯವವದತರ ಇಲಲನ ಕತಮ. ಈ ಹಣಕಯ ಕಸರಣದಪದಲತರ ಇಲಲನ ಕತತಗಳಗತ ಅಥರವಪತಕತ ಉಪಟಸಗಯವವದಯ. ಕತತಗಳನಯಚ ಬಡಬಡಯಸಗ ನತಯರಡದಸಗಲಯ ಅವವಗಳತ ಸಸಸರಸತಕರವಸಗಯಲ ಕಸಣತತತವ, ಆದರ ಅದರ ಪತಸತತತತ ಇರತವವದತ ಅದನತನ ನರಗಪಸತವ ಹನನಲಗ ಅನತಗತಣವಸಗರತವ ಅದರ ಬಗಯಲಲ. ಹಲಗಸಗ ಕಲವಲ ಮನರರಜನಗಸಗ ಇಲಲನ ಕತಗಳಲಲ; ಒರದಗರದತ ಕತತಗಯ ತನಚದತರ ಆದ ಒಪದಯ ದಕರಟಕತಯರನವದತ, ಅದರ ನರಗಪಣಗ ಸಮರರನಯದ. 'ಕರಸರಟಕ ಪಪಚತಪತತ'ದ ಗದತದ ಮಹತಸ

ಕನಚಡ ಗದಧದ ಬತಳವಣಗತಯಲಲ 'ಪಪಚತಪತತ'ಕತಕ ಒಪದಯ ವಶಷಟ ಸಸಸನವದತ. ಈ ಕಕತಯನತನ ಚರಪಪ ಎರದತ ಸಸಮಸನತವಸಗ ಗತರತತಸತತತಲವಸದರಗ, ಅದರ ಸಸರಗಪ ಇತರ ಚರಪಪ ಕಕತಗಳಗರತ ಭನನವಸದತದತ. ಇದತವರಗನ ಚರಪಪ ಕಕತಗಳಲಲ ಏಕಕತಸನವನತನ ಪಡದರರಹವವ, ಅರದರ ಒರದಲ ಕತಯನತನ ವವರವಸಗ ನರಯಪಸಯವ ಕತಮ, ಆದರ 'ಪಪಚತಪತತ' ಇದಕಕ ಹಗರತಸಗದ. ಇಲಲನ ಕತಗಳತ ಬಡಬಡಯಸದವವ; ಒರದಗರದತ ತಪತತದಲಲಯಯ ಒಪದರಪದ ಇನತಯಚಪದಯ ಕತತ ಹಯಟಟದರಯ, ಆ ಕತಯಲ ಅಲಲ ಅನವಸಯರವಲಲ; ಬಲರಗರದತ ಅರತಹ ಕತಯನತನ ಹಸಕದರಗ ಹಗರದತತತದ. ಹರದನ ಚರಪಪಕಕತಗಳ ಮತಖತ ಲಕಣ ಗದತಪದತಸಮಸಗಮವಸಗದದರಗ, ಅಲಲಲಲ ಬಹತಪಸಲತ ಪದತ, ಅಲಸಸಸಲಸ ಗದತ ಇರತತತತತತ. ಪದಧದಲಲ ಬಗಯಸದ ರಚನ, ಗದತದಲಲ ಸಡಲವಸದ ರಚನ; ಅಲಲನ ಗದತದಲಲ ನಯಮತ ಗಸತತವರತವವದಲಲ. ಚಕಕ ವಸಕಧಖಪಡ, ಒರದಲ ವಸಕತ, ವಸಕಧವತರಷಟನ ಮತಯತ ದರರರ ಗದಧ - ಯಸವವದಸದರಯ ಅಲಲರಯತತದತ; ಗದತದ ಗಸತತ ಇಷಷಲ ಇರಬಲಕರಬ ನಯಮವಲಲ. ಪದಧವವ ಹತಚಯಚ ಕಸವಸಧತನಕತತಯಪದ ಕಯಡದದರತ, ಗದತದಲಲ ನರಯಪರಸಪಸತಧಸನಧವರಯತತದತ ಎಪದಯ ಅನಚಸದರಯ ಅದಯ ಒಪದಯ ನದರಷಟ ಲಕಣದಪತತ ಕಸಣಯವವದಲಲ. ಅರದರ ಚಪಪವಕವಗಳಲಲ ಒಬತಯಬರಬರಯ ತಮನ,ದಲ ಆದ ರಲತಯಲಲ ಗದತವನತನ ಬಳಸತತಸತರ. ಆದರ ಒಟಸಷರ ಚಪಪವಕಸವಧಗಳಲಲ ಗದಧಕತಕ ಎರಡನತಯ ಸಸಸನ ಎಪರಯದಪತಯ ನಸಲಪದತರಹವಸದ ಅಪಶ. ಇರರ ಸನನವಲಶದಲಲ ದತಗರಸರಹ ತನನ 'ಪಪಚತಪತತ'ದಲಲ ಗದತಕಕಲ ಹಚಚನ ಮಸನತತ ನಲಡರತವವದತ ಕಪಡಯರರಯತತದತ. ನರತನರಯಪರತಯ ಉದತಬರಶದಪದ ಹತರಳದ ಕತತಗಳಸದದರಪದ ಕಸವಸಧತನಕತತಗಪತ ಸಯಲಲತ ಸರವಹನ ಪತಮತಖ ಉದದಲಶ. ಹಸಗಸಗ ಇಲಲನ ಗದತಪಸತಚತಯರವವ ವಸತತವಗ ಅನತಗತಣವಸಗದ. ಅಲಲದ, ಇದತ ಕರಯರಗತ ಹತರಳದ ಕತತಗಳಳ, ಭಸವನಗರತ ಆಲಗಲಚನಗ ಇಲಲ ಪಸತಮತಖತ. ಭಸವನಯ ಭಸಷಯಸದ ಪದತಕಕರತ ವಚಸರಪಸತಧಸನಧವಸದ ಗದಧ ಇಲಲ ಅಪತರಕಣರಯ. ಆದರ ಇಲಲಯಗ ಪದತ ಮತತತ ಗದತಗಳಗ ನದರಷಷ ಕಸಯರವದತಯಪದಯ ನಖರವಸಗ ಹತರಳಲಸಗಯವವದಲಲ ಸಪಸಸತದ ಶತಶಲರಕ ಮತಯತ ಸಯಭಸರತಗಳನಚಲಲ ಅವವಗಳ ವಚಸರದ ಅಧಕಕತತತಗಸಗ ರಳಸಲಸಗದತ. ಹಲವವ ಕಡಗಳಲಲ ಕತಗಳತ ಪದತಗಳಗರದಗ ಆರರಭವಸಗತತತವ. ಈ ಪದಧಗಳಳ ಷಟಲದಗಳಲಲನ ಸಯಚನಸಪದಧದಪತತ ಮಯಪದತ ರರಯವ ವಷಯದ ಸಪಗತಹರಯಪವತರನಯ ಆಗರಯವವದಲಲ . ಉದಸಹರಣಗ 'ಕರಲನಯಚರದ ಕತಯರಡಗನ ಕಥತರ'ಯಯ ಆರಪಭಗತಯಳಳಳವವದಯ ಒಪದಯ ಕಪದಪದಧದಪದ. ಆದರ ಇದಲನಗ ಇಡಲ ಕತಯನತನ ಹಡದಟತಷಕಗರಡ ಪದತವಲಲ; ಅದರ ಬದಲತ ಕತಯ ಆರರಭ ಅಷಷ. "ಗರನಗರಮರಬ ಪೞಲತಯಳ ಧರತಗಧನಸಥಪ ಸಯಶಮರನತಪರಪ ಲತಯರಕತಯರತತರಮಸಗತ ದತರವತಸಮಪದರಮಪ ಮಸಡಸಯತಪರನಪ ಕತಲವವ ದನಪ" ಎರದತ ಆರರಭವಸಗತವ ಈ ಪದತದ ನರತರ ಕತ ಮತರದ ಅನಲಕ ಸರಸಕಕತ ಉಲಲಲಗಳನಗನಳಗಗರಡತ ಗದತಪದತಗಳರಡರಲಲಯಗ ಮತರದತವರಯತತತದ. ಸರಸಕಕತ ಉಲಲಲಖಗಳಗರತವರತ ಖಚತ ಉದತದರಶ ನರಯಪರತಯ ನಡಯವಣ ಪದಧಗಳಗಲಲ. ಪವತರ ಗದಧದಲಲಯರ ನರರಯಪಸದದರಯ ಆಗರಹಯದತಯತ. ಪಸತಯಶಗ ವತತವಧಧಕಸಕಗ, ಮತತತ ಮನಸಳಯತವವದಕಸಕಗ ಕವ ಪದತಗಳನತನ ತರದರಬಹತದತ. ನಮನ ಅನತರಕ ಜಸನಪದ ನರಗಪಣಗಳ ಶವಲಯತ ಇದರ ಮಲಲ ಪತಭಸವ ಬಲರ ಮಧತ ಮಧತ ಪದತ (ಅಲಸಲದರ ಹಸಡತ)ವನಯಚ ಬಳಸತವ ಪರಪಸಟ ಉರಟಸಗರಬಹತದತ. ಮಗಲ ಹಲಗತಗತಲ ತಳಯದದರರದ ಇದತ ವಸತಭಸಗನ ಶವಲಯಲ 46

ದತಗರಸರಹನದಗದಲ ಎರದತ ಖಚತವಸಗ ಹಲಳತವವದಕಸಕಗತವವದಲಲ. ವಸಯಭಸಗನನಯಚ ಅನಯಸರಸರರಹಯದಸದರಯ ದತಗರಸರಹನತ ತನನ ಕಸಲದ ಜನಪತಯ ನರಗಪಣಸಕತಮದರದ ಪತಭಸವತನಸಗರಬಹತದತ. 'ಪಪಚತಪತತ'ವವ ತನಚ ಹಪದನ ಚಪಪವ ಕಕತಗಳಗಪತ ಹತಚಯಚ ಪತಮಸಣದ ಗದಧವನಯಚ ರಳಸಕತಯಪಡದತಯಪರ ಕಸರಣವಷತಟರ ಇದರ ವತತಶಷಟಕವಲಲ. ಅದನತನ ಬಳಸಕಗರಡರತವ ರಲತ, ಇಲಲನ ಗದತಶವಲ ಮತತತ ಅದರ ಹಗಸತನ ಇವವಗಳತ ಮತರದಯಗ ಪತಭಸವ ಬಲರತವಷತಷ ಪರಣಸಮಕಸರಯಸಗವ. ಕತತಯ ವಸಯತ ಎಷಯಟ ಮಯಖಧವರ ಅದರ ನರಯಪರಸ ಕತಮವವ ಅಷತಟರ ಮಯಖಧ ಎಪರಯದಯ ಕವಗತ ತಳದದತ. ಹಸಗ ನಗಲಡದರ, ಕತತಯಲಲ ಏನಯ ಹತರಳಬತರಕಯ ಎರಬತದಕಕರತ ಅದನತನ ಹಲಗ ಹಲಳಬಲಕತ ಎರಬತದಲ ಮತಖತವಸಗತತತದ. ತನಚ ನರಯಪರತಯನಯಚ ಪವತರ ಕತರಳಳವಪತತ ಮಸಡಯವ ರರತ ಕತತಗಸರನಗತ ಬತರಕಸದ ಗಯಣ. ಹಸಗಸಗ ಶವಲಗ ಇಲಲ ಮದಲ ಮಣ. ಕನಚಡ ಗದಧ ಹರದ ಪಡಸಸಗತತತ. ಎಷಗಷಲ ಕಡಗಳಲಲ ಪದತಕಕರತ ಹಚಚನ ಗಗಲಜಲತ ಗದತದಲಲರತತತತತತ . ಆದರ ದತಗರಸರಹನ ಗದತ ಸಸಟಕಸಸಷಷವಸದತದತ. ಅನಲಕ ಕಡಗಳಲಲ ಗದತದಲಲಯಲ ಕಥ ಆರರಭಗಗಳಳತತದ, ಅದಗ ಎರದನ ಕತ ಹಲಳತವ ಧಸಟಯಲಲ. ಉದಸಹರಣಗ 'ಸಗಸಯ ಮಸತರ ಕಲಳದತತಯ ಕಥ' ಎರಬತದತ ಈ ರಲತ ಶತರತವಸಗತತತದ: "ಸಸಲಗಸತಮಮರಬ ಮಹಸಗತಹಸರದಗಳ ಗಸತಮಸಧಪತಯ ಸತ ಸತಮತಯರಬಳ. ಆಕ ಒರದತ ದವಸರ ತನನ ಸಗಸಯಪಸ ಸಮಮತತಗ ಇರತರದಳ: 'ಆರ ನರಯಗಗರ ಪಪಲಗ ಬರದಪರ, ನರಪ ಮನತಯಪ ಸತಯಸದನರ ಮಸಡಕಗರಡರತ' ಎರದತ ಪಲಳತದ ಪಪಲದಳ. ಅನನಗರ ಸಮಮತತಯಲಲಗ ಒವರ ಪಸವರರ ಬರದತ, 'ಮಗಳ, ನರನಪದಯ ಪನಚವರರ ಪಸವರಗತರ ಸಸರಮಪಲ ಕರರಭತಯರಜನಮಪ ಮಸಡಸದತಯಪಲಡತ ನನಗತ ಕನಕಲಸಭಮಯಪ ಪವತತಲಸಭಮಯಪ ಮನತಯರರಥಸದಬಯಯಪ ಅಕಯಕಪ' ಎನ, ಸಮಮತತ ಸತಮತಯಪವಸದರ ತನನ ಮನದಗಳರತರದಳ" ಇಲಲನ ಒರದರಡತ ಕಡ ಪದವಭಸಗ ಮಸಡ ಲಲಖನಚಹನಗಳನತನ ಅಳವಡಸದ, ಅಷಷ. ಹಲಗಸಗ ಎರತಹ ಸರಳವಸದ, ನತರರವಸದ ನರಯಪರಸಶತತಲ ಇಲಲನದಯ ಎಪರಯದಯ ವತರದಧವಸಗಯತತದತ. ಹರದಯಲ ಗಮನಸದರತ ಕಲವಡ ಪದತದರದ ಕತ ಆರರಭಗಗಳತಳತತದ. ನದಶರನಕತಕ 'ದತಷಷಬತದದಯತರ ಧಮರಬತದದಯತರ' ಎರಬ ಕತಯನತನ ನಗಲಡ. ಮದಲಗ "ನಧಗಯದತಸಯರಪವರಪ ಸಯವಣಗಸದಸ ಸಮಸತವಸಯತ ಪರಪವಣರಪ ಸಮಧಗದವನರಯಚರಮಯತತರ ದಗಸದಗದತಯಳಳಪಟಯ ಮಧಯರತಯಪರಯದಯ ನಗರಪ" ಎರಬ ಕರದ ಬರದತ ಆಮಲಲ, "ಅರತಸ ನಗರದಗಳಗ ಧಮರಬತದದಯತರ ದತಷಷಬತದದಯತಮರಬವರವರಣಕತಸತತರ" ಎರದತ ಮತರದತವರಯತತತದ, ಆರರಭದ ಪದತ ಗದತಕಕರತ ಭನನವಸಗಲನಗ ಇಲಲ.. ಅಷಷಲ ಸರಳವಸಗಯಗ ನತರರವಸಗಯಯ ಇದತ. ಹಲಗಸಗ ದತಗರಸರಹನತ ಆರರಭದಲಲ ಪದತ ಬಳಸತವವದತ ವವವಧತಕಸಕಗಯಲ ವನಸ ಅದಕಕ ವಭನಚ ಕಸಯರವದತ ಎಪರಯದಕಕಲಲ. ದತಗರಸರಹನ ಗದತವವ ಕನನಡ ಸಸಹತತ ಕಲತತದಲಲ ಒರದತ ಹಗಸ ಬಗಯ ಪಸಕವನತನ ಸಕರಷಸತರದತ ಹಲಳಬಲಕತ. 'ವಡಸಡರಸಧನತ' ಮತತತ 'ಚಸವವಪಡರಸಯಪವರಸಣ'ದರತಹ ಕಕತಗಳತ ಸರಪಪಣರ ಗದತದಲಲ ಆವರಗ ಬರದದದರಗ ಅವವ ಪಮತಢಗದತವನತನ ಬಳಸಕಗರಡವವ. ಆದರ ದತಗರಸರಹನತ ವಕತತಗಳನತನ ಬರಯತವಸಗ ಪಚತಢವಸಗ ರರತದರಯ ಗದಧನರಯಪರತಯಲಲ ದತರಸಯ ಪತಭಸವಕತಯಕಳಗಸಗದಸದನತ. ಉದಸಹರಣಗ ಕಳಗನ ಭಸಗವನತನ ನತಯರಡರಹಯದಯ (ಇದತ 'ನರಯಯ ಭತರರಯಯ' ಎರಬ ಕತಯ ಭಸಗ): ಪಸವಕಡದ ಮರಪಟಲಸಪತರತತರಪದಯವಭಸಸಯಯಪ ಸಯರಸ ಜಲವಜತ ಕದರಬವನಕವರವಚಸರತ ಕಳರದಕನತಕಸ

ಜಲವನವಧರತಸಯತ ತಮಸಲವನಸರತರದಲಲ ನರದ ಸರ ಜಲವಕನರ ಮಕಗಲರದತಸಚವಸಗತಣ ಕರಡನಖರಡಸತತ ಸ ನರ ವ|| ಅರತತಕರಡತ ಮತನನಮಡವಯಳ ಪಡವ ಬಲಡನೞತತಗಳರ ದಗರದಗಳ ನಗಲಡಯತರ ಸಮಲಪದಗಳಸಡಯತರ ಅವವದಸಗಯತರ ಸರಜಲವಕರ ಸಸಲಚಸಚವಹಸರದರ ವಣರಗಪಧಗತಸಶರಪಗಳನಪವವಸರಪಗನಪವಲದಪ ಕದಯ ಬತರಗಪ ಸಪದತಗಪರಟಯಟ ಸಮರಪಕತಕ ರಪದಯ ನಶಚಯಮೞತಪವಲದನದಯ ನರ ಹರಯ ಮರಯಳತನಕತಕ ನಕಯಕ ನಸನರಯೞತನತೞತಪ ಕಪಡತನತಪದಯ ನಷಕಪಟವಕತತಯಪ ಕಯತಯರ ನಮನರಸಪಗತ ಪತರೞೞಶನಪಲಡತ ನಸನತರತಕರಪ ಬಸತತರಯಸಗಲಱಱಯಪ ಅಱಱಪದರಸಪಗತ ನಸನತರ ಮತಖತಪತಧಸನನಸಗಪಪಸರಡರ ಕಕಪಯರ ಪಡವನಪಪಸಡರ ಇದಲಕಸರಣಮರದದತ ಇದರ ಪರದತಮಸಡ ಪತರೞೞಶನತಪರ ರಗತ ಮನದತಯಳ ಮಗತಯಯಮದಸಕಣದತಯಳಲಲಪ ತಳದಯರ ಈ ಕಸರಣದರದ ಸಸಷಷವಸಗ ಪದತಗದತಗಳ ರಚನಗಳಲಲನ ಭಸಷಸವತತಸತಸವನತನ ಗತರತತಸತವ ಹಸಗಸಯತತ. ಇತರ ಚರಪಪಕಕತಗಳಲಲನ ಗದತಪದತಗಳ ಶವಲಯತ ಹಚತಚ ಕಡಮ ಒರದಲ ರಲತ ಇರತತತದತದ , ಇಲಲನ ಈ ವತತಸತಸದರದ ಒರದತ ರಲತಯಲಲ ನರಗಪಣಯತ ಏಕತಸನತಯರದ ಪಸರಸಗ ವತತವಧಧಪವಣರವಸಗಯವಪತಸಯತಯ. ಪಸತಯಶಗ ವಕತತಗಳ ರಚನತಯಲಲ ಕವಯಯ ಸಪಸಸತಭಯಯಷಷತತಯನಯಚ ಉಳಸಕಗಳಳಲತ ಕಸರಣ ಅಕರ ಛರದಸತಸ ಮಗಲತತ ಸಮಸಸಯತಕತಶವಲಯ ಸರಸಕತಕಕ ತಕಕನಸಗದತದ , ಕನಚಡದಲಲ 47

ಬರಯತವಸಗಲಗ ಆ ಬಗಯನತನಳಸಕಗಳತಳವವದತ ಅನವಸಯರವಸಗದತದದತ. ದತಗರಸರಹನತ ಇದನನರತತ ಮಮಖಕ ಕಥಸನರಯಪರತಯಲಲ ಆಡಯಮಸತನ ನರಯಪರತಯ ನಡಯವತ ಛಪದತಯರಯಯಕತವಸದ ಹಸಡಯಗಳನಯಚ ಹತರಳಳವಸಗನ ಶವಲಯನತನ ತನನ ನರಗಪಣಯಲಲ ಅಳವಡಸಕಗರಡರಬಹತದತ. ಸಸಮಸನತವಸಗ ಚರಪಪಕಕತಗಳಲಲನ ಗದತವವ ನದರಷಷ ಕಸಯರವನನಲನಗ ನವರಹಸಲತ ಬಳಕಗಗರಡರತ ಕಸಣಯವವದಲಲ. ಭಸವನಸಪತಧಸನ ಅಭವತಕತಗ ಪದತವನಗನ ಯಸರತತಕ ನರಗಪಣಗ ಗದತವನಗನ ಬಳಸಕಗಳತಳವವದತ ಇಲಲನ ರಲತ ಎರದತ ಭಸವಸಲಸಗದಯಸದರಗ. ಇದನತನ ಎಲಲ ಕಡಯಗ ಅನಸಯಸಲತ ಸಸಧತವಲಲ. ಪಪಪನಪತಹ ಕವಗಳಳ ಎಷತಯಟರ ಕಡತ ರಳಸಯವ ಗದಧವವ ಪದಧದಪತತಯರ ಭಸವರತಕಟತತಯನಯಚ ಪತದಶರಸಯತತವತ. ಉದಸಹರಣಗ 'ಪಪಪಭಸರತ'ದ ಈ ಭಸಗವನತನ ನಗಲಡ: "ಎರದತ ವಳಯಕಸಳ ಜಳನಧರನನಸದದರ ಗರ ತಸಟಸದಪತಸನಯಪ ನತಲಪ ಮೞಗದಪತಸನಯಪ ಗಜಱಱ ಗಜರಸ ನಯಡದಯ ಮಹಸಪತತಜರಯಢನಸದ ಭರಮಸತರನನ ನಯಡಯಪ ಕತರಳಳದ ಕಚರವರ ಕಡಲ ನಡಯವಣ ಪವರತದಪತಳಸಕಡತ ಕಯರಯವಕದಬನಯಪ ರಯದಬವಕದಬನಯಮಪಲ ಗಸಪಗತರಯಪ ಧಕತರಸಷಷರಗರತರದರ" ಆದರ 'ಪಪಚತಪತತ'ದಲಲ ಗದತಪದತಗಳ ನಡತವಣ ವತತಸತಸ ಎದತದ ಕಸಣತವರತಹತದತ. ಇದರರದ ದತಗರಸರಹ ಅವರಡರ ನಡತವಣ ಕಸಯರವನತನ ನದರಷಷಗಗಳಸದಸದನ. ಸಸಮಸನತ ಚರಪಪಕವಗಳತ ಗದತದಲಲಯಗ ತರದ ಪಡಸತತನಕಕ ಇಲಲ ಅವಕಸಶವಲಲ. ಅದಕಕ ಕಸರಣ ವಸತತವಪ ಹಮದತ ಎರಬತದನತನ ಮರಯತವರತಲಲ. ಅರದರ ಲಲಖಕನಗ ವಸತತವನ ಸಸರಗಪದ ಎಚಚರವಲ ಅವನ ಗದತಶವಲಯನತನ ನಯರತತಸತವ ಸಸಧನವಸಗದಯನನಬಹತದತ. ಚಪಪವ ಎಪದರತ ಪಚತಢಮಯನಯಚ ಪತದಶರಸಯವ ಅವಕಸಶ ಎಪದತರ ರಹಯ ಮಪದ ಕವಗಳಳ ಭಸವಸದದರಯ. ಪಪಪನಪತಹ ಶಕತವಪತನಯ ಮಸತತ ಇಡರ ಚಪಪವವಗತ ದತರಸಯ ಲತರಪನವನಯಚ ಮಸಡ ಅದನಯಚ ಹಕದಯಕತಕ ಹತತರವಸಗತವರತ ಮಸಡಬಲಲವನಸಗದದ. ಆದರ ಅವನ ನರತರದ ಚರಪಪಕವಗಳತ ತಮಮ ಪಸರಡತತ ಪತದಶರನಕಕ ಇದಗರದತ ಅವಕಸಶ ಎರದಲ ಭಸವಸದರತ. ದತಗರಸರಹನ ನರತರ ಬರದ ರತದತಭಟಷನ 'ಜಗನಸನರವಜಯ'ದ ಶವಲಯನತನ ಗಮನಸದರ ಈ ಭಸವನಯತ ಹಲಗ ವಸತಪಕವಸಗತತರಬತದನತನ ನಗಲಡಬಹತದತ. 'ಜಗನಸನರವಜಯ'ದ ಮದಲ ಆಶಸಸಸದ ಮದಲ ಐದತ ಪದತಗಳಗ ಸರಸಕಕತದಲಲ 'ಪಪಚಪಸಷಸಣವಸಧಖತಧ'ಯನಯಚ ರರತಯಯವಪತಹ ರರತಯದಯದದಯ ಮಸತತವಲಲ, ಅವನ ಗದತದ ಒರದತ ತತಣತಕತ ಹಲಗದ: "ಅರತತ ಭತಜಬಲಸಡರಬರದನರಗಳರ ಕಳದತಕಗಳತಸದತರ ಅರಬರರಬರರ ಸಡಲದೞತದ ದತಧರರಕಗಲಪಸಟಗಲಪದರ ಭಯರಕರಸಕಸರನಸಗ ರರಗಕಸರರ ಸಸಕಲಯ ನಷತಷರಭತಜಸಸಸಸಲನದನಲ ಗಗಲಪಸಲ ಬಸಲಕರರ ಮಚಚಸತವನರದತ ತಕತಕಮಕತಕ ಬರ". ಹಲಗಸಗ ಶವಲಯತ ವಸತತವಗನತಗತಣವಸಗರಬಲಕರಬ ಔಚತತಪತಜಯನತನ ಮಕಕವರಗರತ ಹಚಚನ ಪತಮಸಣದಲಲ ದತಗರಸರಹನತ ಎಚಚರದರದ ಕಸಯತದಕಗರಡದಸದನ ಎನನಬಹತದತ. ದತಗರಸರಹನ ಗದತ ಅನಲಕವಲಳ ನಲರವಪ ಸರಳವಪ ಆದ ವಸತತಸಸತ ನರಗಪಣಯಷಷಲ ಆಗರತತತದ . ಇದರರದ ಅವನ ಕರನಕಕ ವಲಗವಪ ಪಸತಪತವಸಗತತತದ. ಸರಸಕಕತ ಶಗಲಲಕವಪರದಕಕ ಅವನ ಟಲಕ ಹಲಗದ: "ತಗರ ಕಸದಯವಲಲ ನಡಯವಕಯಕ ನರ ಸತಯತದಯ. ಆಷಸಢಭಗತಯರ ದಲವಶಮರನಪಸನನ ಧನರ ಪಪಲದತದತ. ಸಸಲಗನ ಕತತಯಳ ದಯದವಯಪಲವಳ ವಕಥಸ ಮಯಗಪ ಕತಯಯಸಕತಯಪಡಳ. ಆ ಮಗರನರರರಗಳ ತಮಮರ ತಸವ ಮಸಡಕಗರಡತವವ. ಎರದರತವರ ವಕತಸತರತಮರ ಧಮಸರದಕರಣಗರ ದಲವಶಮರರ ಪಲೞತದ ನಸವದನ ಸಸವರ ಮಸಣಸದರ". ಅರತಯಲ ಕರನಕತಮದಲಲಯಗ ಈ ಸರಳ ನಲರ ನರಗಪಣ ವಸತಪಕವಸಗದ ಎರಬತದತ ಇಲಲನ ವತತಶಷಟಕ. 'ಕಸಗತ ಕಕಷಷಸಪರನಪ ಕತಯಪದ ಕಥತ' ಆರರಭಗಗಳತಳವವದತ ಹಲಗ: "ಮಹಸನದಲತಲರದಗಳಪವರದಗರದತ ಮಹಸವಟವಟಪ ಕಗಲಟರಮ ಕತಲಸಯಮಸಗ ಕಸಕಮರತನಮಕತರರ ಅವರ ತತತಗಳನಸ ಮರದ ಮದಲ ಪವತತನತಯಳಪವರದತಯಪದಯ ಪಸವವ ಪಲಕಸಲಪ ತನಯತತರತ ಆ ವಸಯಸಪ ತಪಸತಯಸರಸಮಪ ಕಯಡದಪತತ ಮಲಮಲನತ ಮರತಗ ಸವಱಱಸಲಸರದ ಈ ಪಸವರಗಸನಸವವದಸನತಮರದತಪಸಯದಗಳ ಸಸವರ ಮಸೞೞಸನರದತ ತನಗ ಪರಮಮತತರನಪವಲದತಯಪದಯ ಜಪರಯಕನಲಲಗತ ವಪದಯ ಶತಶರಕಪಗತಯಧ ... .." ಇಲಲಯಗ ಕರನಕತಮ ನಲರವಸಗಯಗ ನರಸಡಪರರವಸಗಯಯ ಕಪತಗತಯಯಳಳದಯದ ಆಗದತ ಎಪರಯದನಯಚ ಗಮನಸಬತರಕಯ. ಜಗತಗ ಸಹಜ ಮಸತತಗಸರಕಯಲಲ ಚಕಕ ಚಕಕ ವಸಕತಗಳ ಸರಣ ಭಸವನಗ ಒರದತ ಬಗಯ ತಲವತತಯನಗನ ತರದತಕಗಡತತತದ ಎರಬತದಕಕ "ಸಲವಸವಕತತ ಕಷಷರ. ರಸಜಸತರವತಯಪರಯದಯ ಜರವನತಯರಪಸಯಕತಕ ಕಸರಣಪ. ಎನಗ ಜಲವತರ ಪವಲತಲರ ನರರಯಪ; ಇವವಗಳತಳಗಳಡ ಸಸಲತಗರ. ಅವಲಗಳಲಲಯತರ ಸತಲಭರ. ಅದರ ಓಲಗದಗಳಪಸ ಸಮಖತರ ಬಸತರಯಲಲರ" ಎರಬರತಹ ರಚನಗಳನತನ ನಗಲಡಬಹತದತ. ದತಗರಸರಹ ತನನ ಕಸಲದ ದಲಸಯ ದಟಷ ಪತಭಸವಕಗಕಳಗಸಗದಸದನ. ತಸನಯ ಆರಸಕತಯಪಡರಯವವದಯ ಸಸರಪತದಸಯಕ ವಸತತವಸಗರದ ಜನರ ನಡನತಡಗಳನತನ ಪಯಸರಯವಸಗ ವಡರಬಸತವರತಹದಸಗರತವವದರರದಸಗ ಇದತ ಅವನಗ ಅನವಸಯರವಪ ಆಗತತತ. ಇತರ ಕವಗಳತ ಮತಧಸಮರಕ ಕಸರಣಗಳರದ ಜನರನತನ ತಲತಪಬಲಕಸದ ಅನವಸಯರತಯನತನ ಹಗರದದದರ, ದತಗರಸರಹನಗ ವಸತತವಲ ಜನಸಸಮಸನತರ ಬದತಕಸದದದರರದ ಇದತ ಮತತಷತಷ ಆವಶತಕವಸಯತತ. ಅದರರತ ಅವನತ ಸಸಮಸನತರ ಮಸತತಗಸರಕಯನತನ ತನನ ಬರವಣಗಯಲಲ 48

ಅಳವಡಸಕಗಳತಳವರತಸಗ ಆಡತಮಸತನ ಸಗಗಡನತನ ಬರವಣಗಯಲಲ ತರಲತ ಪತಯತನ ಮಸಡದಸದನ. ಅರದನ ಸಸಮಸನತರ ಮಸತನ ಧಸಟಯನತನ ದತಗರಸರಹನ ಗದತದಲಲ ಹಲವವ ಕಡಗಳಲಲ ಗಮನಸಬಹತದತ. ಉದಸಹರಣಗ ಈ ವಸಕತವನತನ ನಗಲಡಬಹತದತ: "ನನಚ ಮನತಯಪರಯದತನಚ ಮನತ, ಎನನ ಮನಯರಬತದತ ನನನ ಮನ. ನರಪ ಬತರಪ ಬಲರಬ ಭನನ ಬತದದ ನನಗರ ನನಗರ ಬಲಡ". ಈ ವಸಕತಗಳನಗನ ಗಮನಸ: "ನನಚ ಬತರಟದ ಮಪಡನಸವಪ ಅವನಪ ಪತರಳ"; "ಒಬರ ತಸಯಗರ ತರದಗರ ಪವಟಷದನಸದಗಡ ನಸರ ಪತವತತಯಸದಗಡ, ಮನದವವರಗಳನಗ ಸನನದಮಸದಗಡ ಎನನ ಮಗಗತ ಮತನನನರತಸಗಲ". ಈ ವಸಕತಗಳರತಗ ಅಪಸಟ ಸಸಮಸನತರ ಆಡತಮಸತತ. ಅರದರ ಅನವಶತಕ ಆಡರಬರಗಳಗ ದತಗರಸರಹ ಅವಕಸಶ ಕಗಡದ ಗದತವನತನ ಜನರ ಮಸತಗ ಹತತರವಸಗತವರತ ಮಸಡತತಸತನರಬತದತ ಕನನಡ ಗದತದ ಬಳವಣಗಯಲಲ ಬಹತ ಮತಖತವಸದ ಒರದತ ಹರತವನನಬಹತದತ . ಆಡತಮಸತನಲಲ ದನತತವಪ ಬಳಕಗಗಳತಳವ ಗಸದ ನಸಣತಣಡಗಳಗ ತನನದಲ ಅದ ಸಸಸನವರತತತದ. ಹಲಗಸಗ ಇಲಲಯಗ ಅವವಗಳ ಬಳಕ ಯಥಗಲಚತವಸಗದ. ಇಲಲ ಬಳಕಯಸಗರತವ 'ಕತರದಗತಯನತರಱಱದ ಕತಯರಡಗದಪತತ', 'ಪಕಕಱಱಯಲ ಪರಗ ಮಯಗಱಱವಡತದರ", 'ಪಡತಯಪರದ ರಡಸಯಳತ ತನಚ ಕನಚಡಯಪ ಕಡಸ ರಪದಳ', 'ಆಡದವಳಸಡ ಪಪಲದಳ ನಗಲಡಲ ಬರದಪವಳಗ ಮಗಗತ ಪಪಲಯತರಬನರ', 'ಕತಯರಡಗದತದತರ ಕತಯಪಬನ ಮರಲತ', 'ಮತಱಱದ ಬಲಗ ಮಗವರರಜದರ" ಮತರತಸದ ಗಸದ-ನಸಣಯಷಡಗಳನಯಚ ಉಲತಲರಖಸರಹಯದಯ. ದತಗರಸರಹನ ಗದತದ ಒರದತ ಮತಖತ ನಲ ಅಣತಕತ ವಲರತ. ಇದರರದ ಪರಸಸತಯ ಟಗಳತಳತನ ಅರವಸಗತತತದ. ಇಲಲಯ ಕತಗಳಲಲ ಹಚತಚ ಪಸಲನವವ ಪಸತಣಪಕಗಳಗ ಸರಬರಧಸದವವಗಳಸದರಗ, ಅವವಗಳಲಲ ಅನಗತಲಕತಗಳಗ ಮನತಷತರ ನಡವಳಕಗ ಹಡದ ಕನನಡಯಸಗದ. ಹಲಗಸಗ ಬದತಕನ ಟಕತಕ, ಮಲಸ, ವಪಚನತ ಸಣಣತನದರತಹ ಗತಣಗಳನತನ ದತಗರಸರಹನ ಈ ಅಣತಕತ ವಲರಶವಲಯತ ಸಮರರವಸಗ ಸರಹಡಯತತತದ . ಸತತ ಎತತನ ಹಗಟಷಯಳಗ ಅಡಗದದ ನರಯತ ಹಗರಬರಲಸರದ ಒದಸದಡತತತದದರಗ , "ಬಸತಹಮಣಗಲತತಮನಪಸ ನಸವಪದಯ ಪಸಪನವಸರರಸಥರಮಸಗ ಗತಯರವನ ಜಠರಮಪ ಪಕಕದತರವವ" ಎರದತ ಹಲಳತವವದತ, ಇದಕಕ ವರಯದಬವಸಗ ಮಕಗರಸಜನಸದ ಸಪಹವವ ಗಯಳಯ ಗಯಟಯರನಯಚ ಕತರಳ ಹತದರಕತಯಪಡಯ ಕಸಡನತಚರ ಬಟಯಟ ಹತಯರಗಲಯ ಆಲಗಲಚಸತವವದತ, ದಲಘರಕಸಲ ಆಹಸರ ಸಕಕದ ಹಸವಪರದತ ಹಲಗ ಆಹಸರವನತನ ಪಡಯಬಲಕರದತ ಆಲಗಲಚಸ ಕಪತಲಗಳ ವಶಸಶಸ ಸಪಪಸದನತ ಮಸಡಲಯ ಪತಯತಚಸಯವವದಯ, ಮಲವವ ಉಪಸಯಮಸಡ ಕಗತರ ಸರಹದರದ ಪಸರಸಗಯವವದಯ - ಇರತಹವವ ಮನತಷತಸಸಭಸವದ ವವಧ ಮತಖಗಳನತನ ತಗಲರಸತತತದ. ಈ ಅಣತಕತ ಗಸರಭಯರದ ಮತಗತರದತ ಬಗಯನತನ ನಗಲಡ: "ಎನನ ಪರಡತ ಪತವತತ, ಪರಪವರಯಷನ ಮಯಖಸವಲತಯರಕಪಗತಯಧಳ ಅದಯ ಕಸರಣದಪದರ ಶಶಯ ಗಪಡಯಗಯಸಪವಲದಪ ನತಯರಡದತಯಡತ ದತಯರಷಮಪದಯ ತನಚ ಮಯಖಮಪ ಮಯಚಚಕತಯಪಡಯ ಮಲಯಗಡದಪಳ". ಹಸಗಯಲ 'ರಸಸಭರವಲಸಸಯರ' ಮತರತಸದ ಕಗಡತಪದಗಳತ.

ದತಗರಸರಹನ ಸಹಜವಪ ಸರಕಪತವಪ ಆದ ವಣರನಗಳತ ಕತಗಳ ಧಸಟಯನತನ ನಧರರಸತತತವ. ಸರಹವನತನ ಮಲವವ ಕಗರದ ಕತಯಲಲ ಸರಹಕಕ ಆಹಸರವಸಗಬಲಕಸದ ಸರದ ತನಗ ಬರದ ದನ ಸರಹದಡಗ ಹಗಲಗತತತ ನಡತಯಯವ, ಇದದಕಕದದರತ ಅದಕಕ ಸರಹದರದ ಪಸರಸಗತವ ಉಪಸಯ ಹಗಳಯತವ ಪರಯನತನ ಕವ ಚತತಸತವ ರರತಯದಯ: "ಪತಱಗಪ ನತಯರಡಯತಯತಪ, ಭಯಸತತರನರತ ಬರದತ ಮರಣಭಸತರತಯರ ಚರತಸ ಬರತತತತರ, ತತಯಟಟನತ ಪವರಸಣ ಕಯಪಮಪ ಕಪಡಯ, ತಕಷತಯಪ ನರಗಯರಡಯವತರೞೞಕದಯ ನತಯರಡ, ಏಱಱ ಇಱಱಯಲತರ ಬಸರದ ಸಸಚಚಜಲದಗಳ ತನನ ಪತತಬರಬಮರತತ ಬರಬಸತವವದರ ಕರಡತ, ಈ ಸರಹಮಮನಲಲಯ ಕಗಲಲತರ ಗಲಲತರ ಸಸಲತಗರ ಎರದತ ಉತಸಸಹ"ದರದ ಮತರದತವರಯತರತ. ಭಯಭಲತವಸದ ಮಲಕಕ ಸಸಯತವ ಗಳಗಯಲಲಯಗ ಬಸಯಸರಕಯನತನ ತಣಸಕಗಳತಳವ ಆಸಯತರಟಸಗತವವದತ, ನರರಯ ಸಕಕದದದರಯ ರದಯಕಯಳಯಯವ ಮಸಗರವವ ಹಗಳದತದತ ಇಲಲ ಒರದಲ ವಸಕತದಲಲ ಸಮರರವಸಗ ಚತತತವಸಗದ. ಶವಭಗತಯ ಕತಯಲಲ ನಲರತ ಕತಡಯ ಹಗಲಗದದ ಬಲಟಗಸರ, ಹತಲ, ಕತಯರತ ಮತಯತ ಹಸವವ ಬಸವಯಲಲ ಬರಳಳವವದಯ, ಅವವಗಳನತನ ಶವಭಗತಯರಬ ಬಸತಹಮಣನತ ಕಸಪಸಡತವವದಗ ವಸತತವಸದರಗ, ಅಲಲನ ವವಧ ಪಸತಣಗಳ ಮಗಲಕ ಮನಗಲಭಸವವವವಧತವನತನ ಕತತಗಸರ ಚತತಸಯತಸತನತ. ತನಚನಯಚ ನರರನಪದ ಮರಲತತತದ ವಧಕತಗತ ನಮಸಕರಸದ ಹಯಲಯಯ, "ನಮನಡಗಳ ಕಕಪತಯಪ ಮಕತತತಮತಖದರ ಪಪಱಮಟತಷ ಬದತರರಕದರ. ಈ ತಗಲಪರ ಪರಯ ಗರಯ ತೞಸಲ ಗತಹಯಳದರಪರ. ಅಲಲಗ ಬನನರ. ನಮಗಮಚಲಧಮಪಲ ವಸಯತಗಳನರವತಪ" ಎನತನತತದ. ಕತಯರತಯಯ "ನಮನಡ. ನಮನ ಪತಸಸದದಪದತನಗತ ಪವನಜರನನಮಸದಯದಯ. ಆರ ಬದರಕಸಶತಮದತಪವನದಗಳಪರರ. ಅಲಲಗತಸತನತರ ಬರದರಪಪಸಡನಸನಪರ ಶಕತಯರ ಭಕತಗಯಸನರದತ" ಹಲಳತತತದ. ಹಸಗಯಲ ಹಸವವ ಹಗರಗ ಬರದತ "ನಮನಡ. ನರಮನಗತ ಪಸತರತಯರಪಕಸರಪಗತಯದರ. ನಮಗತರನಸನಯಮಧಸಶನಮಸದಸಗಳತನಚಪ ನತನತದತಯಡಸಪ ರಪದಯ ದತರವರ ಸತರವತಯಪ ಮಸಡ ಪರಪತಪ" ಎನತನತತದ. ಕತಯನತಗತ ಹತಯರರಪದ ಬತರಡನಯ, "ಆರ ಪದಮನಗರದಗಳಪರರ. ನರಮತಸತನಯಪ ಬಸತರಯಪಪಸಡ ಅಲಲಗ ಬನನರ ಎನಸನಪರನತತ ಶಕತಯಳತಪಕರಸದಪಸರ" ಎನತನತಸತನ. ಮಸತತಗಳ ಹಗರರಲತ ಒರದಲ ಬಗಯದಸಗದದರಗ, ಅವವಗಳಲನ ಅರತರಸರರ ಹಲಗ ಸಸಭಸವಸನತಸಸರಯಸಗ ಭನನವಸಗತತತದರಬ ರರತಯಯ ಕತತ ಮಯಪದಯವರದಪತತ ಅನಸವರಣಗತಯಳಳಳತತದತ. ಅಲಲದ, ಮನತಷತ ತನನ ಬತದದಮತತಯರದಸಗಯಲ ಮಕಕ ಪಸತಣಗಳಗರತ ಹಚತಚ ಕಗತರಯಸಗಬಲಲ ಸಸಧತತಯನಗನ ಈ ಕತ ಒಳಗಗರಡದ.

49

ಅನಲಕ ಕಡಗಳಲಲ ದತಗರಸರಹನ ಕರನವವ ಸರಭಸಷಣಯ ಮಗಲಕ ಹಚತಚ ಆಕಷರಕವಸಗತತತದ. ನದಶರನಕತಕ 'ಮಸಳಯರ ಕಪ ವರಚಸದ ಕತ' ಎರಬತದರ ಒರದತ ಭಸಗವನತನ ನಗಡಬಹತದತ. " 'ಎಲ ಗಸವಲಸ, ಕತಯರಡಗದತದತರ ಕತಯಪಬನ ಮರಲತ ಎಪರಯದಯ ಪತಸದಬಪ. ಇದರ ನಲರ ಮತನನ ಕಲಳದಱಱವವದಲಲಕತಕಮಲ? ಮಲಣ ಹತತಲ ಗಡ ಮದರಲಲ ಎರದಲಳದರಗಯದಯಕತಕರ. ಅದಲಲದರದತ ಈ ಹದನರ ಎನಗಲಲಯ ಪಲೞೞಸಯಪಪಸಡ ಎನನದರಯರ ಆಗಳ ಕಗರಡತ ಬಪರನರತತಮಲಲದ ಎನನ ಪಸತಣಮತರ ಎನಗನಡವವಟಷದಳ ಅಧಸಸನಕಕಲಲಪಪಸಡ ವಸತತರಯರಪ?' ಎರದತ 'ಮಹಸಪತಗರಲಲದ ಔಷಧದಸನಮರ ಕತಡತವವದತತತಮ ಪಕಮರಬತದತರಟತ. ಎನನ ತರಗ ವಸಧಧತತ ಗಡಪ. ಅದಕರ ಔಷಧರ ಎನನಲಲಯ ಉರಟತ ಗಡ. ಇರತಪಸ ಸವಪವ ಸಮನಸತತತತ ಅದಱಱರದರ ಮದರರ ಕತಯಪಡಯ ಇದರ ಪೞಱತ ದರಪತರಗಳತ ರಪದಪತಪ ಮಗಯೞ' ಎನ ಕತಕಚನರರದರ: 'ಅರತಪಪಸಡ ಸತಹಕದದಶರನಮಮಷಧರ ಎರಬತದತರಟತ ಈಗಳಸಕಯನಸರವದತ ಪಪಲಪರ' ಎರದಗಡ, 'ಇದಸವ ಬತದದ, ನರಪ ತಪತರಯಪಬಸಸತಯಪ ಜರವಮಪ ಪಡದಪರಳ ನರಪ ರಱಱದತ ರಪದಯದನಱಱದಸಗಳತ ಮನವವಕಕದಳಪಲಡತ ರೞಱಕಸಸಧಧಮಕಯಕಪ'. ಇದತ ನಸಟಕಲಯ ಸರಭಸಷಣಯಸಗರದ ಸಹಜ ಮಸತತಗಸರಕಯಗ ಅರದನ ಕನನಡದ ಬನಯನತನ ಬರಹಕಕಳಸತವ ಪತಯತನವಸಗದ ಎನನಬಹತದತ. ಜಗತಗ ಇಲಲ ಬಳಕಯಸದ ಗಸದಗಳತ ಎಷತಷ ಸಮರಜಸವಪ ಸಕಸಲಕವಪ ಆಗದ ಎರಬತದನತನ ಬಲರ ಹಲಳಬಲಕಸಗಲಲ. ಅಲಲದ ಸಸಮಸನತ ಮಸತನ ನತಡಗಟತಷಗಳ ರಸಶಯಲ ದತಗರಸರಹನ ಕರನದಲಲ ಇಡಕರದವ. 'ಕಲಹಕತಕ ಕಚತಚಯಪ ಕಟಯಟವ ಕಚಚಪನ ಕಥತಯಪತಸದಯದಯ', 'ನಯಚಯಚನಯರಯಸಗ', 'ಸಸಯ ಸದಬಡದತ', 'ಕಳಳರಪ ಕಪಡ ಬತಳಸಳಳಪತತ ಬತದಱಱ', 'ಕಣಷಪ ತಣಷಪ ಮಯಚಚಕತಯಪಡರಯ', 'ಎಡವಪತತ ಒಲಯ ಕಲಮತಟಷಲ ಪತತರತ', 'ಪಪದತಯನತ ಪಸವಡದರಪತತ', 'ಒಮರ ಕರಡವರ ಮತಗತಮರ ಕರಡಗಡ ನರಟರ' ಮತರತಸದ ನತಡಗಟತಷಗಳತ ಇಲಲ ಅಸರಖತವಸಗವ. ದತಗರಸರಹನ ಕರನಲಲ ದಲಘರ ವಣರನಗಳಗಗ ಸಗಕ ಮ ಭಸವನಗಳಗಗ ಅಷಸಷಗ ಅವಕಸಶವಲಲ. ವಣರನತಯಯ ಹನತಚಲತಯನಯಚ ರಚಸಯವ ಆವಶಧಕತತಯರಯವತಡತ ಅದಯ ಎಷಯಟ ತಕಯಕದಸಗ ರರಯವವದಯ ಎಪರಯದನಯಚ ನಸವವ ಗಮನಸಬಲಕತ. ಈ ಉದಸಹರಣಯನತನ ನಗಲಡ: "ಆ ಸರಗರ ಮತನನನಪರರದಮಲಲದ ಶಲಸತಳದ ಮಲಲ ಕಸಲಯಮಪ ಬಸಲಮಪ ಉಡಯಗ ಅಡಪಗಸ, ಕವಯಪ ಕತತರಸ, ಶರಲರಮರ ಸರಕಗಲಚಸ, ನಟಟ ದಟಟಗಳತಶರಸಯ ನನಚನತ ನತಯರಡಯತಯತಮಕಯರಪ" ಎರಬಲಲ ವಣರತವಸದ ಸರಹದ ಚತತವವ ಕಣಣನ ಮತರದ ಬರದತ ನಲತಲತತದ. ಹಸಗಯಲ ಮಲದ ಮಸತನತನ ಕಲಳ ಮತಗತರದತ ಸರಹದ ವಷಯ ತಳದ ಸರಹವವ ಕಗಲಪಗಗಳತಳವ ಬಗ ಇದತ : "ಕತರಸರಯಸಸಯರಪ ಮಸಗ ಕಯಧಸಗಚಯಡನತ ಕತಯರಪಸಗಚ ಪತಚರ ಮದಲ ಮಸತನ ರಲತಯಳ ಸಲಕ, ಸರಗಮಪರಡಯರ ತಗಲರತ". ಇಲಯನತನ ಭಯರಕರವಸಗ ವಣರಸದದನತನ ಕಲಳ ಸರಹವವ ಕಣಕಸಲ ಗಸಬರಗಗರಡತ ಆ ಬಳಕ ರಲತರಸಕಗರಡತದನತನ ಈ ವಣರನ ಅದಷತಷ ಸಮರಜಸವಸಗ ಹಡದಡತತತದ , ನತಯರಡ: "ಪಪಗಳಕಪ ಭಗನಮನನಸಗ ಕಱಱದತ ಬಲಗರ ಪರದಯರ ಪಸವಡದರರತ ಮಲಗತಸವರಟತಷ ಹಮಮದರಬಗಲಗ ಮತಮಮನ ಬಮತತರ ತನನರ ತಸರ ರಲತರಸಕಗರಡತ ಕಸತರತಯರ ಮಸಣತದ ಸಮನಕರಗ ಪರಗಳಕನರತರದರ ". ಇದಕಕ ವಧತರಕತವಸಗ ಕವಯಯ ರಸಜನ ವಣರನತ ಮಸಡಯವ ರರತಯದಯ: "ರಸಜಸಧರಸಜನಪ ವಭವಸಧರರಭಯತ ನಳನಹಯಷಭರತ ಭಗರರಥ ಹರಶಚಪದಸತದ ಪವರಸತನ ಮಹರಪಸಲಚರತತನಪ ಕರಸಳಧಸರಸವದಸರತಮದನವದರಸತ ಮರಡಲಲಶಸರ ಪತಚರಡಶತರಡಸಲನರ" ಇತಸತದ ಎರದನ ಸರಸಕಕತಭಗಯಷಷ ವಣರನಗಳತ ಅಲಲಲಲವ, ಆದರ ಸಮಯಲಚತವಸಗವ. ದತಗರಸರಹನ ಬರವಣಗಯ ಮತಗತರದತ ಮತಖಸತರಶ ಒರದಲ ಅರರದ ನಸನಸ ಪದಗಳನತನ ಬಳಸತವವದತ. ಹತಲ, ಕಪ, ಕತತತ ಮಯಪತಸದವನಯಚ ವವಧ ಸಮಸನಸಥರಕ ಪದಗಳಪದ ಸಯಚಸ ಗದಧದ ಏಕರಯಪತತಯನಯಚ ಮತರಯತವವದರ ಜಗತಗ ವಸತತನರಗಪಣಗ ನಸವಲನತವನತನ ತರದದಸದನ. ಇಲಲನ ಪಸತಣಪಕಪಸತತಗಳಗ ಇಟಷರತವ ಹಸರತ ಪಸತಯಶತ ಮಗಲದಲಲವಲ ಆಗರಬಹತದಸದ ಸಸಧತತಗಳವ: ಏಕರದರ ವಷತಣಶಮರ ಸರಪತದಸಯದ ಕತಗಳಲಲಯಗ ಇರರವಲ ಹಸರತಗಳವ. ಹಲಗಸಗ ಅವವಗಳಲಲನ ಸಗಬಗತ ಮಗಲಕಕಲ ಸಲಲಬಲಕಸದತದತ ಸಮರಜಸವಸದತದತ. ಆದರ ಸರಸಕಕತ ಲಗಲಕ ಮತತತ ಸತಭಸರತಗಳನತನ ಕನನಡಕಕ ತರತವಸಗ ದತಗರಸರಹ ಬಳಸತವ ವಸಕತಗಳತ ಭಸಷಸರತರವನಸದಷತಷ ಕನನಡತನದರದ ಕಗಡರತತತವ . 'ಎನನವರರ ಜಲವಸತವವದನನವರರ ಸತಖರಬಡವವದತ', 'ಅತಬತದದಯತಳಳವರಸದಗಡರ ಶಸಸಸಚರತನಯರ ಮಸಡವಲೞತಕರ', 'ವಶಸಶಸಸದವರತಯಳ ವಪಚನತಯನತಸಗಯವವದಸವ ಪಚತಢಮ', 'ಬಲಲವರತಪಸಯಮರ ಚರತಸತವವದತ, ಮಲಲ ಬಪರಪಸಯಮರ ಚರತಸತವವದತ", 'ತನಚ ಕಸಯರವನಚರರ ಹಗತಯನಯ ಹತಗಲಲಸದರಯ ಹತಯತಯತಕತಯಪಡಹಯದಯ' ಇರತಹವವ ಇಡಲ ಗತರರದತದದಕಗಕ ಕಸಣಸಗತತತವ. ಒಟಸಷರ, ದತಗರಸರಹನತ ತನನ ಕಸಲದ ಸಸಹತತ ಪರಸರದಲಲದದ ಮತಧಸಮರಕತ ಮತತತ ರಸಜತಶವತತಭವರಕರಣಗಳ ಗಯಪಗನಪದ ಹತಯರರಪದಯ ನಯರಕತಕ ನಯರಯ ಲಚಕಕತಯರದತದರಶದ ವಸಯತವನಯಚ ಆರಸಕತಯಪಡಯ ಬರತಬಲಸಗಯಲಲ ತರಪವ ಗಸಳ ಬಲಸತವರತ ಮಸಡದಸದನ. ಇದರಲಲ ಎಲಲಯಗ ಯಸರನಗನ ಓಲವಸತವ ಉದದಲಶವರದರತವವದಲ ಕಕತಯ ಮತತತ ಕಕತಕಸರನ ಹರಮಯನತನ ಹಚಚಸದ. ಕಸವಧವತಪದರತ ಚಪಪವ ಪತಕಸರ ಎರಬ ಕಸಲದಲಲ ಇವನಗ ಚರಪಪ ಪತಕಸರವನತನ ಆರಸಕಗರಡದದರಗ, ಅದರಲಲನ ಗದತಕಕ ಮಲಲತ ಸಸಸನವನತನ ಕಲಲಸ, ಕನಚಡ ಗದಧಕತಕ ಹತಯಸದತಯಪದಯ ಜರವ ತಯಪಬದಸದನತ. ಇವನ ಮಸಗರವನತನ ಮತರದ ನಯಸಲನನತ 50

ಅನತಸರಸದತದದತ ತನನ ಕಸಲಕಕಲ ಈ ಕಕತ ಮಸಡದ ಪತಭಸವದ ಕತರತಹಸಗದ. ನಯಸತರನನಯ ಮತತತ ಧಸಮರಕ ವಷಯಕತಕ ಮರಳದರಯ, ತನಚ ಹಪದನ ಕವಗಳಪತತ ನರಳ ಕಥಸನಕವಪದನಸಚರಸಕತಯಳಳದತ, ಚಕಕ ಚಕಕ ಕತತಗಳ ಮಗಲಕ ಉದದಲಶ ಸಸಧನ ಮಸಡಕಗಳಳವ ಪತಯತನ ಮಸಡರತವವದರ ಹರದ ದತಗರಸರಹನ ಪತಭಸವ ಎದತದ ಕಸಣಯವಪತದತ. ಇವರಬಬರ ಕಕತಗಳಲಲ ಬರತವ ಕಲವವ ಕತಗಳ ಸಸಮತವವ ಅಚಚರಗಗಳಸತವರತಹತದತ. ಸಸಮಸನತತಯನತನ ಪತಲತಸದ ಇವರಬಬರಗ ಜಸನಪದ ಕತ ಮತತತ ಕತಗಸರಕಗಳರದ ತಮಮ ತಮಮ ಕಕತಗಳಗ ಎರವಲತ ಪಡದರಬಹತದಸದ ಸಸಧತತಯನಗನ ತಳಳಹಸಕತವರತಲಲ. ಗಸದಗಳ ಬಳಕ, ವಡಪರನತಯ ಶತತಲ, ಗದತಬಸಹತಳತ ಮತತತ ದಲಸಯ ಒಲವವಗಳನತನ ತಗಲರಸಕಗರಡರತವವದರಲಲ ನಯಸಲನ ದತಗರಸರಹನಗರತ ಒರದತ ಹಜಬ ಮತರದ ಇಟಷರತವವದತ ಎದತದ ಕಸಣತವರತಹತದತ. ಆದರ ಅವನಗ ಸಗಸತರಯನತನ ನಲಡರತವವದತ ದತಗರಸರಹನ ಶವಲ ಮತತತ ಗದತಪತಲತ ಎರಬತದನತನ ಮರಯತವರತಲಲ . ಆದರ ಇವರ ಗದತ ಪರರಪರ ಮತರದತವರಯಲಲಲ ಎರಬತದಲ ಸಸಹತತವವ ಮತತ ಪರಡತಪತಯವಸಯತತ ಎರಬತದಕಕ ಸಸಕಯಸಗದ. ಇಡಲ ಪತಪಪಚದಲಲಯರ ಸಮಗತವಸಗ ವಸಯಭಸಗ ಸಪಪತದಸಯದ 'ಪಪಚತಪತತ'ವವ ಸಮಗತವಸಗ ಸಕಯಕವವದಯ ಇಲಲ ಮಸತತ. ಹಲಗಸಗ 'ಕರಸರಟಕ ಪಪಚತಪತತ'ಕತಕ ಪಪಚತಪತತದ ಇಹಸಸದಲಲ ಒಪದಯ ಮಹತಶದ ಸಸಸನವದತ. ಪರಪ ರಸಮಸಯಣ ”ತಣತಕದನತ ಫಣರಸಯ ರಸಮಸಯಣದ ಕವಗಳ ಭಸರದಲ; ತರತಣಯ ರಘತವರಚರತಯಲ ಕಸಲಡಲತ ತರಪಲಲ” ಎರದತ ಕತಮಸರವಸತಸ ಹಲಳದತದ ಸರಸಕಕತ ಮತತತ ಪಸಕಕತ ಭಸಷಗಳಲಲದದ ಹಸಗಗ ಜನಪದರಲಲ ಪತಚಲತವಸಗದದ ರಸಮಸಯಣಗಳನತನ ಕತರತತ ಎರದತ ಕಸಣತತತದ. ಏಕರದರ ಅದತವರಗ ಕನನಡದಲಲ ರಚತವಸಗರತವವದರಲಲ ನಮಗ ಸಕಕರತವವದತ ಎರಡಲ ರಸಮಸಯಣಗಳತ; `ಪರಪ ರಸಮಸಯಣ’ ಮತತತ ‘ ಕತಮತದಲರದತ ರಸಮಸಯಣ’ಗಳತ. ಆದರ ಸರಸಕ ø ತ-ಪಸತಕಕತಗಳಲಲ ಹಲವವ ಬಗಯ ರಸಮಸಯಣಗಳವ; ಆದಕಸವತವನಸದ `ವಸಲಮಲಕ ರಸಮಸಯಣ’ವಲಲದ ವವದಕ ಪರರಪರಯಲಲಯಲ `ಅದತದತ ರಸಮಸಯಣ’, `ವಸಸಷಷ ರಸಮಸಯಣ’, `ಅಧಸತತಮ ರಸಮಸಯಣ’, `ಶಲಷರಸಮಸಯಣ’ ಮತರತಸದವವಗಳವ. ಅವವಗಳಗಡನ ಬಮದದ ಮತತತ ಜವನ ಪರರಪರಯ ಇನಗನ ಅನಲಕ ರಸಮಸಯಣ ರಗಪಗಳತ ದಗರಯತತತವ. ಇವಲಲಕಗಕ ಮಗಲವಸಗ ಜನಪದದಲಲ ಮಮಖಕ ರಗಪದಲಲ ರಸಮ ಕತಯದದರಬಲಕರಬತದತ ವದಸಸರಸರ ಅಭಪಸತಯ. ಶಷಷ ಸಸಹತತದಲಲ ವಸಲಮಲಕಕಕತ ರಸಮಸಯಣ ಬರದ ಮಲಲ ವವಧ ಧಸಮರಕ ಪರಕಲಸನಗಳ ಹನನಲಯಲಲ, ಈಗಸಗಲಲ ಜನಮನವನತನ ಹಗಕಕದದ ರಸಮಕತಯನತನ ತಮಮ ಉದದಲಶಕಕನತಗತಣವಸಗ ಬದಲಸಯಸಕಗರಡತ ಆಯಸ ಮತ ಪತತಪಸದಕ ಪವರಸಣಕಸರರಗ ಕವಗಳಗ ಹಗಸ ಹಗಸ ಕಸವತಗಳನತನ ರಚಸರತವರತ ತಗಲರತತತದ. ವವದಕ ಪರರಪರಯಲಲಯಲ ‘ ಅದತದತ ರಸಮಸಯಣ’ವವ ಶಸಕತ ಸರಪತದಸಯಕಕನತಗತಣವಸದ ಕಕತ. ವವದಕಮತಕಕ ಪತತಕತಯಸತಮಕವಸಗ ಮಗಡದ ಜವನ-ಬಮದದ ಮತಗಳನತನ ಅನತಸರಸದ ಪವರಸಣಕಸರರಗ ಕವಗಳತ ವವದಕ ವಲಯದಲಲ ಜನಪತಯವಸಗದದ ಪವರಸಣಗಳನಗನ ಕಸವತಕತಗಳನಗನ ತಮಗ ಅನತಕಗಲಕರವಸಗ ಬದಲಸಯಸಕಗರಡತ ಹಗಸ ಪವರಸಣಗಳನಗನ ಕಸವತಗಳನಗನ ರಚಸದರತ ತಗಲರತತತದ. ಇದನತನ ವವಧ ಮತಗಳತ ವವದಕ ಪರರಪರಗ ತಗಲರಸದ ಪವರಸಣಸತಮಕ-ಕಸವಸತತಮಕ ಪತತಕತಯ ಎರದತ ಕರಯಬಹತದಲನಗಲ. ಬಮದದ ಪರರಪರಯ ರಸಮಸಯಣಗಳಲಲ ಆ ಮತಪತಕತಯಗಳತ ಪತವಲಶಸವಯಲಲದ, `ಜಸತಕ ಕತ’ಗಳಲಲಯಗ ರಸಮಸರಬರಧಲ ಕತಗಳತ ಮಗಡವ. `ದಶರರ ಜಸತಕ’ ಎರಬತದಲ ಒರದದಯರದತ ವದಸಸರಸರತ ಹಲಳತತಸತರ. ಹಸಗಯಲ `ಸಸಮ ಜಸತಕ’, `ವಸಸರತರ ಜಸತಕ’ `ಸರಬತಲ ಜಸತಕ’ ಮತರತಸದವನತನ ಹಸರಸಬಹತದತ. ಶಗಪರನಖಯತ ತನನ ಕವಮಗಗತಗಳನತನ ಕಳದತಕಗರಡ ಪತಸರಗವನತನ ಹಗಲಲತವ ಕತಯತ `ಸರಬತಲ ಜಸತಕ’ದಲಲ ಬರತತತದರತ. ಈ ಜಸತಕ ಕತಗಳತ ವಸಲಮಲಕ ರಸಮಸಯಣಕಕರತ ಪಸತಚಲನವರದತ ಕಲವರತ ವದಸಸರಸರತ ವಸದಸತತಸತರ. ಜವನ ರಸಮಸಯಣದಲಲ ಮತಖತವಸಗ ಮಗರತ ಪರರಪರಗಳವ: ವಮಲಸಗರ, ಹರಷಲಣ ಮತತತ ಗತಣಭದತ ಇವರವವ; ಇವವಗಳಲಲ ಕಲವವ ಬದಲಸವಣಗಳವ. ಕನನಡದಲಲ `ರಸಮಕಥಸವತಸರ’ ಎರಬ ಜವನ ಪರರಪರಯ ಚರಪಪ ರಸಮಸಯಣವಪರದನತನ ಬರದರತವ ಹದನರಟನಯ ಶತಮಸನದ ದಲವಚರದತ ಎರಬ ಕವಯತ ಜವನ ರಸಮಸಯಣ ಪರರಪರಯ ಬಗಗ ಕಸವಸತರರಭದಲಲ ಹಲಳರತವ ಮಸತತಗಳತ ಕತತಗಹಲವವರಟತಮಸಡತತತದ: “ಈ ರಸಮಕಥಯರ ಮತನನ ಆದದಲವನ ಸಮವಸರಣದಗಳ ಆದಚಕತಯಪಸ ಭರತಲಶಸರರಗರ ಪವರತಪರಮಲಶಸರರ ಮಕದತಮಧತರಶಸತವತನವತದವತಭಸಷಯರ ನರಗಪಸದತದತ ಪರರಪರಸತಲರರಸರತಸನದರ ಬರ ಪಶಚಮತಲರರರಕರರಪಸ ಶತಲ ವಲರವಧರಮಸನಸಸಸಮ ಸವರಭಸಷಸಸಸಭಸವದರ ಶತಲಣಕ ಮಹಸಮರಡಲಲಶಸರರಗಱಱಯ ಪಲೞತಸದತರ, ಅದತ ಅನತಕತಮದರ ಗತರತಪರರಪರಯರ ವತಕತಮಸಗತತತತರ ಬರ, ಕಗಚ ಭಟಸಷರಕರತರ ನರದಮತನವರವರರತರ ಕವಪರಮಲರಷಗಳತರ ರವಷಲಷಸಚಸಯರರತರ ವಲರಸಲನಸದದರತರ ಪದಮನರದಲಶರತರ ಗತಣಭದತರತರ ಸಕಲಕಲತರಗಳರದವರಸದಯಸಗ ಪಲೞತದ” ಕನನಡ ಕವಗಳತ ಮತರದತವರಸದರತ ಎನತನತಸತನ. ಎರದರ, ಈ ಐತಹತದ ಪತಕಸರ ರಸಮಸಯಣದ ಕತಯನತನ ಮದಲತ ಹಲಳದವನತ ಆದತಲರರರಕರನಸದ ಋಷಭದಲವನಲ. ಅದಲ ಕತಯನತನ ಪರರಪರಯರದ ಅರತದದ ಇಪಸತತನಸಲಕನಯ ತಲರರರಕರನಸದ ವಧರಮಸನ (ಮಹಸವಲರ)ನತ ಶತಲಣಕ ಮಹಸರಸಜನಗ ಹಲಳದನತ. ನಮಗ ದಗರತರತವ ಜವನ ರಸಮಸಯಣಗಳಲಲಲಲ ವಮಲಸಗರಯತ ಬರದ ಪಸತಕಕತ ಭಸಷಯ 51

‘ಪಉಮಚರಅ’ವಲ ಅತತರತ ಪಸತಚಲನವಸದದತದ. ತಸನತ ಆ ಕಸವತವನತನ ಬರದದತದ ವಧರಮಸನನತ ನವಸರಣ ಪಡದ ಐನಗರತ ಮಗವತತತ ವಷರಗಳ ನರತರ ಎರದತ ಕವಯಲ ಹಲಳಕಗರಡದಸದನ. ವಧರಮಸನನ ನವಸರಣ ವಷರ ಕತ.ಪಪ. 527. ಹಲಗಸಗ ವಮಲಸಗರಯ `ಪಉಮಚರಅ’ ರಚನಗಗರಡದತದ ಕತ.ಶ. 3 ನಯ ಇಸವಯಲಲ ಎರದರತಸಯತತ. ಹಲಗಸಗ ಜವನರಸಮಸಯಣ ಪರರಪರಯತ ಎರಡತ ಸಸವರ ವಷರಗಳಷತಷ ದಲಘರವಸದತದತ. ಅವನತ ಆ ಕಸಲಕಸಕಗಲಲ ನಲಗಗರಡದದ ವಸಲಮಲಕ ರಸಮಸಯಣವನತನ ತನನ ಜವನ ಆಶಯಗಳಗ ಅನತಗತಣವಸಗ ಮಸಪರಡಸಕಗರಡತ ಬರದನಗಲ, ಇಲಲ ದಲವಚರದತನತ ಹಲಳತವರತ ಅದಕಕ ಇನಗನ ಹರದನ ಪರರಪರಯದತದ ಅದರಲಲ ಯಸವವದನಸನದರಗ ಒರದನತನ ಅನತಸರಸ ಬರದನಗಲ ಅರವಸ ತನನ ಕಸಲದಲಲ ಮಮಖಕವಸಗದದ ರಸಮಕತಯರದನತನ ಆಧರಸ ಬರದನಗಲ ಹಲಳತವವದತ ಕಷಷ. ಸದತಕಕ ವಮಲಸಗರಯ ‘ಪಉಮಚರಅ’ ಜವನ ರಸಮಸಯಣಗಳಲಲ ಅತತರತ ಪಸತಚಲನ ಕಸವತವರದತ ಭಸವಸಬಹತದತ. ಇದನತನ ಅನತಸರಸ ಮತರದ ಪಸತಕಕತ-ಸರಸಕ ø ತ-ಕನನಡ ಭಸಷಗಳಲಲ ಅನಲಕ ಕಸವತಗಳತ ರಚತವಸದವವ. ಕತ.ಶ. ಹತತನಯ ಶತಮಸನಕಕರತ ಹರದದದ ಚಮಮತಹ ಕವಯ `ಪಉಪಚರಯ’ ಹಸಗಗ ಸಸಯರಭತದಲವ-ತತಭತವನ ಸಸಯರಭತ-ಜನಕತತ ಭಟಸಷರಕ ಎರಬ ಮಗವರತ ಕವಗಳತ ಕತ.ಶ. ಏಳರರದ ಹತತನಯ ಶತಮಸನಗಳ ಅವಧಯಲಲ ಕತಮವಸಗ ಬರದತ ಮತಗಸದ ಮತಗತರದತ `ಪಉಮಚರಅ’ ಇವವಗಳತ ಪಸತಕಕತ ಭಸಷಯಲಲವ; ಕತ.ಶ. ಏಳನಯ ಶತಮಸನದಲಲ ರಚತವಸದ ರವಷಲಣನ `ಪದಮಪವರಸಣಮ’. ಕತ.ಶ. ಹನನರಡನಯ ಶತಮಸನದಲಲದದ ಹಲಮಚರದತ ಕವಯ `ತತಷರಷಶಲಸಕಸಪವರತಷ ಚರತತ’ದ ಭಸಗವಸಗ ಬರತವ `ಜವನರಸಮಸಯಣ’ ಹಸಗಗ ಕತ.ಶ. ಹದನಸರನಯ ಶತಮಸನದ ದಲವವಜಯಗಣಯ `ರಸಮಚರತ’ಗಳತ ಸರಸಕ ø ತದಲಲವ; ಕತ.ಶ. ಹನನರಡನಯ ಶತಮಸನದಲಲ ರಚತವಸದ ನಸಗಚರದತನ `ರಸಮಚರದತ ಚರತ ಪವರಸಣ’ ಅರವಸ `ಪರಪ ರಸಮಸಯಣ’ ಎರಬ ಚರಪಪಕಸವತ, ಹದಮಗರನಯ ಶತಮಸನದಲಲದದ ಕತಮತದಲರದತ ಮತನಯ ನಸಲತಕ ವವಧ ಬಗಯ ಷಟಸದಗಳಲಲ ರಚತವಸದ `ಕತಮತದಲರದತ ರಸಮಸಯಣ’, ಕತ.ಶ. ಹದನಸರನಯ ಶತಮಸನದಲಲದದ ದಲವಪಸ ಕವಯ `ರಸಮವಜಯಚರತ’ ಎರಬ ಸಸರಗತತ ಕಸವತ, ಹದನರಟನಯ ಶತಮಸನದ ದಲವಚರದತನ ಚರಪಪಕಸವತವಸದ ‘ರಸಮಕಥಸವತಸರ’ ಹಸಗಗ ಕತ.ಶ. ಹತಗತರಬತತನಯ ಶತಮಸನದ ಆದಭಸಗದಲಲದದ ಚರದತಸಸಗರವಣರಯ `ಜನ ರಸಮಸಯಣ’ ಎರಬ ಭಸಮನಲಷಟಸದಯ ಕಸವತ ಇವವ ಕನನಡದಲಲವ. ಕನನಡದಲಲ ದಗರಕರತವ ರಸಮಸಯಣ ಕಸವತಗಳಲಲಲಲ ‘ಪರಪರಸಮಸಯಣ’ವಲ ಅತತರತ ಪಸತಚಲನವಸದದತದ. ಇದನತನ ಬರದವನತ ನಸಗಚರದತ; ಇವನತ ಹನಗನರದನಯ ಶತಮಸನದ ಉತತರಸಧರ ಹಸಗಗ ಹನನರಡನಯ ಶತಮಸನದ ಮದಲಧರದಲಲದದ ಕವ. ಅವನತ ವಜಯಪವರದವನತ (ಈಗನ ವಜಸಪವರ). ಅಲಲ ಅವನತ ಮಲಲಜನಲರದತ ಬಸದಯನತನ ಕಟಷಸದರತ ಅವನಲ ಹಲಳಕಗರಡದಸದನ. ನಸಗಚರದತನತ ಚಸಲತಕತ ಚಕತವತರಯಸದ ನಸಲಸಡ ಸಗಲಮಲಶಸರ(ಕತ.ಶ.1100-1126)ನ ಆಶತಯದಲಲದದನರದತ ಕಲವವ ವದಸಸರಸರತ ಊಹಸದರಗ ಅದಕಕ ಪತಬಲ ಆಧಸರಗಳಲಲ. ಈತನ ಗತರತಗಳತ ಬಸಲಚರದತ ಮಲಘಚರದತ ಯತಗಳತ. ನಸಗಚರದತನಗ `ಭಸರತಲಕಣರಪಪರ’, `ಕವತಸಮನಗಲಹರ’, `ಸಸಹತತ ವದಸತಧರ’, `ಚತತರಕವ’, `ಜನಸಸಸನರತನಪತದಲಪ’, `ಸಸಹತತ ಸವರಜ’, `ಸಗಕತಮತಕಸತವತರಸ’ ಮತರತಸದ ಬರತದತಗಳದತದವವ. ಇವನತ ಎರಡತ ಕಸವತಗಳನತನ ಬರದರತವವದತ ಸಸಷಷವಸಗದ. ಅವರದರ (1) `ಮಲಲನಸರಪವರಸಣ’, ಹತಗತರಬತತನಯ ತಲರರರಕರನಸದ ಮಲಲನಸರನ ಚರತಯಸದ ಈ ಕಸವತವವ ಹದನಸಲತಕ ಆಶಸಸಸಗಳ ದಲಘರ ಕಸವತ. ಇದರಲಲ ಸಸರಪತದಸಯಕವಸದ ಅಷಸಷದಶ ವಣರನಗಳವ. ಆದರ ಭವಸವಳಯ ಕರನವಲಲ; (2) `ಪರಪರಸಮಸಯಣ’ ಎರದತ ಪತಸದದವಸಗರತವ `ರಸಮಚರದತಚರತಪವರಸಣ’. ಇದತ ಜವನ ಪರರಪರಯಲಲ ರಸಮಕತಯನತನ ನರಗಪಸತವ ಹಸಗಗ ಕಲವವ ಕಸರಣಗಳದ ಕನನಡ ಸಸಹತತದಲಲ ಗಣತಸಸಸನವನತನ ಪಡದರತವ ಹದನಸರತ ಆಶಸಸಸಗಳ ಕಸವತ, ಇವಲಲದ, ಈ ಕವಯತ `ಜನಸಕರಮಸಲ’ ಹಸಗಗ `ಜನಮತನತನಯ’ ಎರಬ ಗತರರಗಳನತನ ಬರದರತವನರದತ ಹತಗತರಬತತನಯ ಶತಮಸನದ ದಲವಚರದತನರಬ ಕವ ಹಲಳದದರಗ ಅವವ ಉಪಲಬದವಲಲ. ನಸಗಚರದತನತ ಬರದರತವ ರಸಮಸಯಣವವ ವಮಲಸಗರಯ `ಪಉಮಚರಅ’ ಪರರಪರಗ ಸಲರದತದತ. ಇಲಲ ಚತತತವಸಗರತವವದತ ಜವನಪರರಪರಯ `ಉದಸತತರಸಘವ’ನ ಕತ. ವಸಲಮಲಕ ರಸಮಸಯಣಕಗಕ ಜವನರಸಮಸಯಣ ಪರರಪರಗಳಗಗ ಅನಲಕ ವತತಸತಸಗಳವ. ಇಲಲನ ರಸಮನತ ಜವನರ ತತಷಷಶಲಸಕಸಪವರತಷರಲಲ ಒಬಬ; ಅವನತ ಮಸತತವಲಲ, ಲಕಮಣ ಹಸಗಗ ರಸವಣರತ ಸಹ. ರಸಮನತ ಬಲದಲವನಸದರ, ಲಕಮಣನತ ವಸಸತದಲವ ಹಸಗಗ ರಸವಣನತ ಪತತವಸಸತದಲವ. ಮತಖತವಸಗ ವವದಕ ಪರರಪರಯ ಯಜಯಸಗಸದಗಳ ಪತತಭಟನಯಸಗ ಜವನರಸಮಸಯಣವವ ರಗಪವಗಗರಡರಬಲಕತ. ಇಲಲ ಪವತತಕಸಮಲರಷ ಯಸಗದ ಪತಸಸತಪವಲಲ. ವಮಲಸಗರಯ `ಪಉಮಚರಅ’ದಲಲ ಕಥಸನರಗಪಕರಸದ ಗಮತಮ ಗಣಧರರತ ಕತಯನತನ ಕಲಳತತತರತವ ಶತಲಣಕ ಮಹಸರಸಜನಗ ಹಲಗ ಹಲಳತತಸತರರತ: “ಕಲವಲಗಳತ ಹಲಳದದನತನ ನನಗ ಹಲಳತತತಲನ. ರಸವಣನತ ರಸಕಸನಲಲ, ಮಸರಸಸಹಸರಯಲಲ, ನರಭಕಕನಲಲ. ಹಲಗ ಕತವಸದಗಳಗ ಕತಕವಗಳಗ ಮಗಢರಗ ಹಲಳತವವದಲಲ ಸತಳತಳ”. ಇದತ ವಸಲಮಲಕ ರಸಮಸಯಣವನತನ ದಕರಷಯಲಲಟತಷಕಗರಡತ ಹಲಳದ ಮಸತಸಗ ತಗಲರತತತದ. ವಸಲಮಲಕ ರಸಮಸಯಣ ಹಸಗಗ ಜವನರಸಮಸಯಣಗಳ ನಡತವ ಕಥಸವನಸತಸದಲಲಯಗ ಅನಲಕ ವತತಸತಸಗಳವ; ಅವವಗಳಲಲ ಮತಖತವಸದವವ ಇವವ: ಇಲಲ ದಶರರನಗ ಅಪರಸಜತ, ಸತಮತತ, ಸತಪತಭ ಮತತತ ಕವಕ ಎರಬ ನಸಲಸರತ ಹರಡತಯರತ; ಇವರರದ ದಶರರನಗ ಕತಮವಸಗ ರಸಮ, ಲಕಮಣ, ಶತತತಘನ ಮತತತ ಭರತ ಎರಬ ನಸಲಸರತ ಮಕಕಳಸದರತ; ಎರಟನಯ ವಸಸತದಲವನಸದ ಲಕಮಣನಲ ಇಲಲನ ನಜವಸದ 52

ಕಥಸನಸಯಕ, ಅವನಲ ರಸವಣ ಸರಹಸರ ಮಸಡತವವನತ; ಇಲಲ ವಶಸಸಮತತನ ಪತಸಸತಪವಲಲ; ಸಲತಯತ ಅಯಲನಜಯಲಲ, ಜನಕನ ಪವತತ, ಖಚರಪತಯಸದ ಇರದತಗತಯ ಸಸಕತಮಗನಸದ ಪತಭಸಮರಡಲನ ತರಗ; ರಸಮನತ ವಜಸತವತರ ಎರಬ ಬಲಲನತನ ಬಗಗಸ ಸಲತಯನತನ ಪಡದರ, ಲಕಮಣನತ ಸಸಗರಸವತರಚಸಪವನತನ ಬಸಗಸ ಚರದತಧಸಜನ ಇಬಬರತ ಪವತತಯರನತನ ಮದತವ ನರದ; ರಸಮ-ಲಕಮಣರತ ಇಲಲ ಏಕಪತನಲಸಹತರಲಲ; ರಸಮನತ ಸತಗತಲವನ ಮಗಳರದರತ ಹಸಗಗ ದಧಮತಖನಗರದ ರಸಜಪವತತಯರನಗನ ಮದತವಯಸಗದದ; ಹನತಮರತನತ ಇಲಲ ಬತಹಮಚಸರಯಲಲ, ರಸವಣನ ತರಗ ಚರದತನಖಯ ಮಗಳಸದ ಅನರಗಪವಷಷಯನತನ ಮದತವಯಸಗದದ; ಇಲಲ ಕಸರಚನಮಕಗದ ಪತಸರಗವಲಲ. ಆದರ ಯತದದನರತನಸಗದದ ಲಕಮಣನ ಧಸನಯನತನ ಅನತಕರಸ ಅವಲಗಲಕನಲವದತಯತ ಮಸಡದ ಧಸನಯರದ ರಸಮನತ ಸಲತಯರದ ದಗರ ಹಗಲದಸಗ ರಸವಣ ಸಲತಸಪಹರಣ ಮಸಡತತಸತನ; ಹನತಮರತ-ಸತಗತಲವ ಮತರತಸದವರತ ಕಪಗಳಲಲ. ಕಪಧಸಜರಸದ ಖಲಚರರತ; ಹನತಮರತ ಸಮತದತವನತನ ಹಸರತವವದತ ಆಕಸಶಗಸಮನಲ ವದತಯ ಸಹಸಯದರದ; ರಸವಣನತ ಸತಗತಲವನ ತರಗ ಶತಲಪತಭಯನತನ ಮದತವಯಸಗದದ; ಸಲತಯತ ಲವಕತಶರ ಲಗನವಸದ ನರತರ ದಲಕಯನತನ ಪಡಯತತಸತಳ; ಆನರತರ ರಸಮನಗ ಜನದಲಕ ಪಡದತ ಕಲವಲ ಜಸನಯಸಗ ಪರನವಸರಣವನತನ ಹಗರದತತಸತನ. ಇವವಗಳಲಲದ ಇನಗನ ಅನಲಕ ವತತಸತಸಗಳವ. ಈಗ `ಪರಪರಸಮಸಯಣ’ದ ಕಥಸಸಸರವನತನ ಗಮನಸಬಹತದತ. ಪಸತಸಳ-ಮಧತ-ಊಧತಸ ಲಗಲಕಗಳಲಲ ಮಧತಲಗಲಕದ ನಟಷನಡತವ ಜನನ ಜನಗಮಲತಸವದ ಗದತದಗಯಸದ ಮಲರತ ಪವರತವದ; ಅದರ ದಕಣದಲಲ ಭರತಕಲತತದ ಆಯಸರಖರಡವದ. ಅದರಲಲ ಗರಗಸ ಸರಧತ ಮತರತಸದ ಪವತತ ನದಗಳಗ ರಜತ ಪವರತವಪ ಇವ. ಕಸಲಸನತಗತವಸಗ ಅನಲಕ ಕಲಸಗಳತ ಕಳದ ನರತರ ಅಲಲ ಹದನಸಲತಕ ಮರದ ಮನತಗಳತ ಹತಟಷದರತ. ಅವರಲಲ ಕಗನಯವನತ ನಸಭರಸಜ. ಅವನತ ಜನರಗ ಜಲವನಗಲಪಸಯವಸಗ ಕಕರಯನತನ ಕಲಸದದಲಲದ, ವಶಲಷವಸಗ ಕಬಬನತನ ಬಳಯತವ ಪರಯನತನ ತಳಸದನತ; ಅದರರದ ಅವನ ಕತಲಕಕ ಇಕಸಸಕತವರಶವರದತ ಹಸರಸಯತತ. ಆ ಕತಲದಲಲ ಮತರದ ದಲಲಪ, ವಜಯರರ, ಪವರರದರ, ಕಲತರಧರ, ಸತಕಗಲಶಲ, ಹರಣತಗಭರ, ಸಮರದರ, ಸರಹರರ, ಬತಹಮರರ, ಚತತಮತರಖ, ಹಲಮರರ, ಇರದತರರ, ಭಸನತರರ, ಮಯ, ಮಸರಧಸತ, ವಲರಸಲನ, ಕಮಲಬರಧತ, ವಸರತತಲಕ, ಕತಬಲರದತತ, ದಮನ, ದಸಪರರ, ಹರಣತಕಶಪವ, ಅಕರರರ, ದಲಲಪ, ರಘತವಲರ ಮದಲಸದ ರಸಜರತ ಕಮಶಲ ದಲಶವನಸನಳದರತ. ಅದರ ರಸಜಧಸನ ಅಯಲಧತ ಅರವಸ ಸಸಕಲತಪವರ. ಅವರಲಲ ಅನರಣತನತ ತನನ ಇಬಬರತ ಮಕಕಳಸದ ಅನರತರರ ಮತತತ ದಶರರರಗಡನ ಸತಖದರದದದನತ. ತನನ ಗಳಯ ಸಹಸತಕರಣನತ ದಲಕ ಕವಗಗರಡನರದತ ಕಲಳದ ಅನರಣತನತ ತಸನಗ ದಲಕ ಪಡಯಲತ ನಧರರಸದನತ. ತನನ ಹರಯ ಮಗ ಅನರತರರನಗ ಪಟಷಗಟಷಲತ ಆಲಗಲಚಸದಸಗ, ಅವನಗ ತರದಯಡನ ದಲಕಯನತನ ಹಗರದಲತ ನಧತಸದದರರದ ಎರಡನಯ ಮಗನಸದ ದಶರರನಗ ರಸಜತವತತತ ತರದ-ಮಗ ಅಭಯಘಗಲಷರರಬ ಮತನಗಳ ಬಳ ದಲಕ ಪಡದರತ. ದಶರರನಗ ಮಗವರತ ಹರಡತಯರತ: ಅಪರಸಜತ, ಸತಮತತ ಮತತತ ಸತಪತಭ. ಒಮಮ ನಸರದನತ ಅಯಲಧತಗ ಬರದತ, ಜಸನಕಯ ದಸಯರದ ದಶರರನ ಮಗನತ ದಶವದನನತನ ಕಗಲತಲವನತ ಎರಬ ವಚಸರವನತನ ಸಸಗರಬತದದಯರಬತವವನರದ ತಳದ ರಸವಣನತ ದಶರರ-ಜನಕರನತನ ಕಗಲತಲವವದಸಗ ಪಣತಗಟಷದಸದನ ಎರಬ ವಷಯವನತನ ದಶರರನಗ ತಳಸ, ಈ ವಚಸರವನತನ ಜನಕನಗಗ ತಳಸಲತ ಹಗರಟ. ಸಮತದತಹಕದಯನರಬ ಮರತತಯತ ಗಮಪತವಸಗ ದಶರರ-ಜನಕರ ಅರಗನ ಪತತಮಗಳನತನ ಸಕರಷಸ ಅವರವರ ಜಸಗಗಳಲಲಟಷ. ರಸಜರಬಬರಗ ಕಸಲವರಚನ ಮಸಡಲತ ಮವಮರಸಕಗರಡರತ. ಅವರಬಬರಗ ಛದಮವಲಷಧಸರಗಳಸಗ ಸತತಸತಡತತತ ಮರಗಳಪವರಕಕ ಬರದರತ. ಅವರತ ಬರತವ ಹಗತತಗ ಅಲಲನ ರಸಜ ಶತಭಮತಯತ ತನನ ಮಗಳಸದ ಕವಕಯ ಸಸಯರವರವನನಲಪರಡಸದದ. ಕವಕಯತ ದಶರರನನತನ ವರಸದಳತ. ಒಬಬ ದಲಶಸರತರಯನತನ ರಸಜಕತವರಯತ ವರಸದದನತನ ಕರಡತ ಸವಯರವರಕಕರದತ ನರದದದ ರಸಜಕತಮಸರರಲಲ ದಶರರನ ಮಲಲಲರ ಬರದರತ. ತಸನತ ಅವರಗಡನ ಯತದದ ಮಸಡತವವದಸಗಯಗ ದಶರರ-ಕವಕಯರತ ತಪಸಸಕಗಳಳಬಲಕರದಗ ಶತಭಮತಯತ ಸಗಚಸದಸಗ ದಶರರನತ ಅದಕಗಕಪಸದ ತಸನಲ ಕವಕಯಡನ ಯತದದಕಕ ಹಗರಟ. ಒರದತ ಹರತದಲಲ ದಶರರನ ಸಸರಥ ಬದತದ ರರವವ ಶಥಲಗಗರಡಸಗ ಕವಕಯತ ಅದನತನ ಸರಪಡಸ ಸಸರಥಯ ಕಲಸವನತನ ನವರಹಸದಳತ. ಇದರರದ ದಶರರನಗ ರಸಜಕತಮಸರರನತನ ಸದಬಡಯಲತ ಸಸಧತವಸಯತತ. ತನಗ ಸಹಸಯ ಮಸಡದ ಕವಕಗ ದಶರರನತ ವರಗಳನನತತತ ಬಲಡಕಗಳಳಲತ ಸಗಚಸದಸಗ, ಮತರದ ತನಗ ಬಲಕಸದಸಗ ಅವವಗಳನತನ ಪಡಯತವವದಸಗ ಅವಳತ ನತಡದಳತ. ಹಲಗ ದಶರರನತ ನಸಲಕನಯ ಹರಡತಯನತನ ಪಡದತ ಕಲಕಸಲದ ಬಳಕ ಅವಳಗಡನ ಸಸಕಲತಕಕ ಹರದರತಗದ. ಕಸಲಸನತಕತಮವಸಗ ಅಪರಸಜತ, ಸತಮತತ, ಕವಕ ಮತತತ ಸತಪತಭಯರತ ರಸಮ, ಲಕಮಣ, ಭರತ ಮತತತ ಶತತತಘನರಗ ಜನಮವತತರತ. ಒರದತ ದನ ಇವರಲಲರಗ ಓಲಗದಲಲರಲತ ಜನಕರಸಜನ ಕಡಯ ಚರನಗಬಬನತ ಬರದತ ಮಥಳಯಲಲ ನಡದ ಘಟನಗಳನತನ ನವಲದಸದ: ಜನಕನ ಪತನ ವದಲಹಯತ ಅವಳ ಮಕಕಳನತನ ಹತಸತಗ ಒಬಬ ಖಲಚರನತ ಬರದತ ಅವವಗಳಲಲ ಗರಡತಮಗತವನತನ ಅಪಹರಸಕಗರಡತ ಹಗಲದ; ಆಗ ನವಮತತಕನಗಬಬನತ ಅಪಹಕತ ಮಗತವವ ಮತರದ ಖಲಚರಲಶಸರನಸಗ ನಮಮನತನ ಕಗಡಕಗಳತಳವನತ ಎರದತ ನತಡದ; ಇದರರದ ಎಲಲರಗಗ ಸಮಸಧಸನವಸಯತತ. ಅವಳಮಕಕಳಲಲ ಉಳದತಕಗರಡವಳಲ ಸಲತ. ಅವಳತ ಈಗ ಸತರದರ ಯತವತಯಸಗ ಅರಳದಸದಳ; ಈಕಯನತನ ರಸಮನಗತತತ ಮದತವ ಮಸಡಬಲಕರದತ ಜನಕ ಆಲಗಲಚಸದ; ಅಷತಷ ಹಗತತಗ ಶಬರರಸಜನಗಬಬನತ ಅವನ ಮಲಲಲರ ಬರದದಸದನರದತ ಚರನತ 53

ತಳಸದ. ಈ ವಷಯ ತಳದ ರಸಮಲಕಮಣರತ ಜನಕನ ಸಹಸಯಕಕರದತ ಹಗರಟರತ. ಇವರ ಬರತವಕಯ ಸತದದಯನತನ ತಳದ ದಸಳಕಗಲರರತ ಶರಣಸದರತ. ಹರದಗಮಮ ನಸರದನತ ಸಲತಯನತನ ಕಸಣತವ ಕಮತತಕವನತನ ತಸಳ ಮರತಳತತನದರದ ಮಥಲಗ ಬರದದದ. ಮತನಯ ವಕಕತಸಕಸರವನತನ ಕರಡತ ಸಲತಯತ ಇತರ ಬಸಲಯರಗಡನ ಓಡಹಗಲದಳತ; ನಸರದನಗ ಅವಳನತನ ಹರಬಸಲಸ ಓಡದ À. ಕಲರವವನತನ ಕಲಳದ ಭಟರತ ಇವನನತನ ಅಟಷಸಕಗರಡತ ಬರದರತ; ಅವನತ ಕತಡತಮರಚನರತ ಆಗಸಕಕ ನಗದ. ಕತಪತನಸದ ನಸರದನತ ಸಲತಯ ಚತತವಪರದನತನ ಬರದತ ರರನಗಪವರ ಚಕತವಸಳಪವರದ ರಸಜನಸದ ಇರದತಗತಯ ಬಳ ಹಗಲಗ, “ನನನ ಮಗ ಪತಭಸಮರಡಳನಗ ಈಕ ಯಲಗತ ಕನತ” ಎರದತ ಹಲಳದ. ಭಗಚರರತ ಖಲಚರರಗ ಹಣತಣ ಕಗಡಲಸರರತ ಎರದತ ಶರಕಸ ಅವನತ ಜನಕನನತನ ಅಪಹರಸಲತ ಏಪಸರಟತ ಮಸಡದ. ಚಪಳಮತಯರಬ ಖಲಚರನಗಬಬ ಕತದತರಯ ರಗಪವ ತಸಳ ಜನಕನನತನ ಅಪಹರಸ ಇರದತಗತಯ ಬಳಗ ಕರತರದ. ಅವರಬಬರ ನಡತವ ವಸಗಸಸದ ನಡಯತತ, ಕಗನಗ ಇರದತಗತಯ ವರಶದಲಲ ಪರರಪರಸನತಗತವಸಗ ಬರದದದ ವಜಸತವತರವರಬ ಬಲಲನತನ ಯಸರತ ಹದಯಲರಸತವರಗಲ ಅವರಗ ಸಲತಯನನತತತ ಮದತವ ನಡಸಬಲಕರಬ ತಲಮಸರನವಸಯತತ. ಸಸಗರಸವತರವಜಸತವತರವರಬ ಬಲತಲಗಳಗಡನ ಇರದತಗತ ತನನವರನತನ ಮಥಲಗ ಕಳಸತತಸತನ. ಸಸಯರವರದಲಲ ದಶರರನ ಸರಜಯರತ ರಸಮನತ ಬಲತಲಗಳ ಬಳ ಹಗಲದಸಗ ಅದರ ರಕಣಗದದ ಸಪರಗಳತ ಹರದ ಸರದವವ; ರಸಮನತ ವಜಸತವತರವನತನ ಹದಯಲರಸ ಟರಕಸರ ಮಸಡದ; ಲಕಮಣನತ ಸಸಗರಸವತರವನತನ ಮಣಸದ. ರಸಮ ಸಲತಯನತನ ವರಸದರ, ಲಕಮಣ ಜನಕನ ಗಳಯ ಚರದತಪತಭನ ಹದನರಟತ ಮರದ ರಸಜಕತಮಸರಯರನತನ ವವಸಹವಸದ. ಕಲದನಗಳ ಬಳಕ ಎಲಲರಗ ಅಯಲಧತಗ ಮರಳದರತ. ಮತರದ ಕನಕ-ಸತಪತಭಯರ ಮಗಳಸದ ಕನಕಪತಭಯನತನ ಭರತನಗತತತ ಮದತವ ಮಸಡದರತ. ಇತತ ಈ ವಷಯ ತಳದತ ಇರದತಮತಗ ಆಶಚಯರ-ಕಗಲಪಗಳತರಟಸದವವ. ಪತಭಸಮರಡಳನತ ಸಲತಸರಸಮಲಕಮಣರನತನ ಸರಹಡದಗಲ ಕಗರದಗಲ ತರತವನರದತ ಹಗರಟ. ಸವನತಸಮಲತನಸಗ ವದಲಹನಗರಕಕ ಬರದಸಗ ಪತಭಸಮರಡಳನತ ಜಸತಸಮರವಸಗ ಮಗರರಗಗರಡ. ಮಗರರ ತಳದಮಲಲ, ವದಲಹಯ ಅವಳ ಮಕಕಳಲಲ ಅಪಹಕತನಸಗದದವನತ ತಸನತ ಎರಬತದತ ಗಗತಸತಗ, ಸಲತಯತ ತನನ ತರಗಯರದಗ ಜನಕ-ವದಲಹಯರತ ತನನ ತರದತಸಯಗಳರದಗ ಅರತಹದ; ವನಸಕಸರಣ ರಸಮಲಕಮಣಜನಕರ ಮಲಲ ಕಗಲಪಗಗರಡದದರರದ ಇರದತಗತಯತ ವತಥತನಸಗ ಪತಭಸಮರಡಳನಗ ರಸಜತವನಗನಪಸಸ ದಲಕ ಕವಗಗರಡ. ಒರದತ ದನ ದಶರರನತ ಸವರಭಗತಹತ ಭಟಸಷರಕರನತನ ಕರಡಸಗ ತನನ ಭವಸವಳಯನತನ ಬಸಸಬಲಕರದತ ಕಲಳಕಗರಡ. ಅವರತ ಹಲಳದತದನತನ ಕಲಳ ತಸನತ ಭವಸರತರಗಳಲಲ ರಸಟಯ ಬರದಗಯರತ ತರತಗದನಲಲ ಎರದತ ನವಕರತಯಲಲ ಮನಸತಸ ನಸಟತತ; ರಸಮನಗ ಪಟಷಕಟಷ ತಸನತ ಜನದಲಕಯನತನ ಪಡಯಲತ ಆಲಗಲಚಸರತವವದಸಗ ಎಲಲರದತರತ ಪತಕಟಸದ. ಅದನತನ ಕಲಳ ಭರತನಗ ತರದಯಡನ ದಲಕ ವಹಸತವ ಆಸಯನತನ ವತಕತಪಡಸತತಸತನ. ಇದನತನ ಕಲಳದ ಕವಕ ಕಳವಳಗಗರಡಳತ; ತಕಣ ಅವಳಗ ದಶರರನರದ ಪಡದದದ ಎರಡತ ವರಗಳ ನನಪಸಯತತ. ದಶರರನಲಲಗ ಬರದತ ಆ ವರಗಳನಸನಕ ಬಲಡದಳತ; ಭರತನಗ ಹದನಸಲತಕ ವಷರ ರಸಜತಪದವಯನತನ ವಹಸಬಲಕರದತ ಕಲಳದಳತ. ರಸಮನತ ತರದಯನತನ ಸರತವಸ ತಸನತ ದಗಸಜಯಕಕ ಹಗರಡತವನರದತ ಹಲಳ ತಸಯ ಕಮಶಲತ (ಅಪರಸಜತ)ಯ ಬಳ ಬರದತ ತನನ ನಧಸರರವನತನ ತಳಸದ. ಆಗ ಆಕ ಸತಚರತಯಸದ ಸಲತಯನಗನ ಜಗತಯಲಲ ಕರದಗಯತಲತ ಸಗಚಸದಳತ. ಸತಮತತಯತ ತನನ ಮಗನಸದ ಲಕಮಣನನತನ ಅಣಣ-ಅತತಗಯರ ಸಲವಗರದತ ಅವರಗಡನ ಕಳಸದಳತ. ಇತತ ದಶರರನತ ದಲಕ ಕವಗಗರಡ; ಭರತನತ ರಸಜತಭಸರವನತನ ವಹಸಕಗರಡ. ಸಲತಯ ಕಷಷ, ಗರಡನ ದಲಕ, ಅಪರಸಜತ-ಸತಮತತಯರ ಶಗಲಕ ಇವವಗಳನತನ ಕರಡತ ಕವಕಯತ ತಸನತ ತಪವಸ ಮಸಡದನರದತ ಪಶಸಚತಸತಪ ಹಗರದ ರಸಮನನತನ ಕರತರಲತ ಭರತನನತನ ರಸಮನದದಡಗ ಕಳಸದಳತ. ಆದರ ರಸಮ ಹರದರತಗಲಗಪಸಲಲಲ; ರಸಮನ ಪತತನಧಯಸಗ ಮಸತತ ಕಸಯರನವರಹಸತವವದಸಗ ಹಲಳ ಭರತನತ ಸಸಕಲತಕಕ ಮರಳದ. ರಸಮಸಲತಲಕಮಣ ಮಗವರಗ ಗರಗಸನದಯನತನ ದಸಟ ಚತತಕಗಟಕಕ ಬರದರತ. ಸಸಮರತನಸದ ಸರಹಗಲದರನತ ದಸಳ ಮಸಡದರಗ ಅವನಗ ಮಣಯದ ಜನಭಕತನಸದ ಆವರತ ದಲಶದ ರಸಜ ವಜತಕಣರನ ಸಹಸಯಕಕ ರಸಮಲಕಮಣರತ ಮತರದಸಗ, ಅವರಬಬರಗಗ ರಸಜತವನತನ ಹರಚಕಗಟಷರತ. ವಜತಕಣರನತ ತನನ ಎರಟತ ಮರದ ಕತವರಯರನಗನ, ಉಳದ ರಸಜರತ ತಮಮ ಮತನಗನರತ ಮರದ ಕತಮಸರಯರನಗನ ಲಕಮಣನಗತತತ ಮದತವ ಮಸಡತತಸತರ. ಕಸಡನಲಲ ಮತರದತವರದತ ರಸಮಸಲತಲಕಮಣರತ ವಜಯಪವರಕಕ ಬರತತಸತರ. ಅಲಲ ಒರದತ ರಸತತ ಲಕಮಣನತ ಕಸಡಗ ಹಗಲಗರತವಸಗ ತನನನನಲ ಮದತವ ಆಗಲತ ಬಯಸ, ಅದತ ನರವಲರದದರರದ ಆತಮಹತತಗ ಪತಯತನಸತತತದದ ವನಮಸಲಯರಬ ವಸಲಖಲತನ ಮಗಳನಗನ, ಆನರತರ ಅತವಲಯರನ ಮಗಳತ ರತಮಸಲಯನಗನ ವವಸಹವಸಗತತಸತನ. ದರಡಕಸರಣತಕಕ ಬರದಸಗ ರಸಮಸಲತಲಕಮಣರನತನ ಜಟಸಯತವವ ಹರಬಸಲಸತತಸತನ. ಒರದತ ಬಸರ ಲಕಮಣನತ ಕಸಡನಲಲ ಬರತತತರತವಸಗ ಬದರಮಳಯ ಮಲಲದದ ಸಗಯರಹಸಸವರಬ ದವತಖಡಗವವ ತಸನಸಗ ಬರದತ ಅವನ ಕವ ಸಲರತತತದ. ಅದನತನ ಹಡದತ ಲಕಮಣನತ ಬದರಮಳಯರದಕಕ ಹಗಡಯಲತ ಅದರ ನಡತವ ಈ ಖಡಗಕಸಕಗಯಲ ತಪಸತಸ ಮಸಡತತತದದ ಶರಭತಕನ ತಲ ಕತತರಸ ಹಗಲಗತತತದ. ಅವನತ ರಸಮಣನ ತರಗ ಚರದತನಖಯ ಮಗ. ಚರದತನಖಯತ 54

ಮಗನನತನ ಕಗರದವನ ಮಲಲ ಸಲಡತ ತಲರಸಕಗಳಳಲತ ಪರಚವಟಗ ಬರತತಸತಳ; ಆದರ ರಸಮಲಕಮಣರ ರಲತವನತನ ಕರಡತ ಮಲಹಗಗಳತಳತಸತಳ. ಲಕಮಣ ಅವಳನತನ ಅವಮಸನಸತತಸತನ. ಅವಳತ ಆಕಸಶಕಕ ಹಸರ ತನನ ಗರಡ ಖರನಗ ಮಗನ ಹತತಯ ವಷಯವನತನ ತಳಸತತಸತಳ. ಅವನತ ತನನ ತಮಮ ದಗಷಣನಗಡನ ರಸಮಲಕಮಣರ ಮಲಲಲರ ಬರತತಸತರ. ಆದರ ಲಕಮಣನಗಬಬನಲ ಅವರನನದತರಸ ಘಗಲರಯತದದದಲಲ ತಗಡಗತತಸತನ. ಇತತ, ತಪಸಸನಲಲ ತಗಡಗದದ ಶರಭತಕನನತನ ವನಸಕಸರಣ ಕಗರದವರನತನ ಸದಬಡಯಲತ ರಸವಣ ತನನ ವಮಸನವನನಲರ ಹಗರಟ. ಕಮತರಚನದಲ ತಲರದ ಪರಚವಟಯ ಲತಸಮರಟಪದಲಲ ರಸಮನಗಡನರತವ ಸಲತಯನತನ ಆಕಸಶಮಸಗರದರದಲಲ ಕರಡ; ಹಲವಸರತ ವದಸತಧರ ಸಸಲಯರಗ ದಲವತಸಸಸಲಯರಗ ಮಸನವಸಸಲಯರಗ ತಸವಸಗ ಮಲಲ ಬದತದ ಮಲಹವನತನ ತಗಲರದದರಗ ಅವರ ಕಡ ಮನಸತಸ ಹರಯಸದದದ ರಸವಣನತ, ವಧಯ ಸರಚನರದ, ಸಲತಯನತನ ಕರಡ ಕಣ ಆಕರರತನಸದ. ಅವಲಗಲಕನಲ ವದಸತಧದಲವತಯನತನ ಬರಮಸಡಕಗರಡತ ಅವರಸರರದತ ಬಸಗಗರಡ; ದಲವತಯತ ರಸಮಸಲತಸಲಕಮಣರ ವಕತಸತರತವನನಲಲ ತಳಸದಳತ: ``ರಸಮಲಕಮಣರತ ಈ ಯತಗದ ಬಲದಲವವಸಸತದಲವರತ; ದಲವತಸಧರಷತವಸದ ವಜಸತವತರ-ಸಸಗರಸವತರಚಸಪಗಳನತನ ವಶಪಡಸಕಗರಡ ಅತತಲ ಪರಸಕತಮಗಳತ: ರಸಮನ ಹರಡತ ಸಲತ ಹರವರಶದ ಜನಕನ ಮಗಳತ, ಪತಭಸಮರಡಳನ ತರಗ.” ತಕಣವಲ ಸಲತಯನತನ ರಸಮನರದ ದಗರ ಮಸಡತವ ಉಪಸಯವಸವವದರದತ ರಸವಣ ಕಲಳದಸಗ ದಲವತಯತ ಕಗಲಪಗಗರಡಳತ: ಪರನಸರಯಲಲ ಮಲಹಗಗರಡ ಅವನನತನ ರಲಡಸದಳತ. ಆದರ ರಸವಣನತ ಹಟದರದ ರಸಮಸಲತಯರನತನ ಬಲಪರಡಸತವ ಉಪಸಯವನತನ ಹಲಳಲತ ಆಜಸಪಸದ. ವಧಯಲಲದ ದಲವತ ಅದನತನ ತಳಸದಳತ: ‘ಲಕಮಣನತ ಖರದಗಷಣರಗಡನ ಯತದದದಲಲ ತಗಡಗ, ತನಗ ತಗರದರಯಸದಸಗ ತಸನತ ಸರಹನಸದವನತನ ಮಸಡತವವದಸಗಯಗ ಆಗ ತನನ ಸಹಸಯಕಸಕಗ ರಸಮನತ ಬರಬಲಕರದಗ ತಳಸದಸದನ.’ ಹಸಗಸದರ ಲಕಮಣನಗ ಗಗತಸತಗದರತ ಸರಹನಸದ ಮಸಡಲತ ರಸವಣನತ ಹಲಳದ. ದಲವತಯತ ಹಸಗಲ ಮಸಡಲತ ಲಕಮಣನಗ ಕಲಡತ ಒದಗದಯರದತ ಭಸವಸದ ರಸಮನತ ಸಲತಯಬಬಳನನಲ ಬಟತಷ ಅವನಡಗ ಹಗರಟ. ಈ ಸರದಭರಕಸಕಗಯಲ ಕಸಯತತತದದ ರಸವಣನತ ಸಲತಯನನತತಕಗರಡತ ತನನ ವಮಸನದಲಲಟತಷಕಗರಡತ ಹಸರದ. ಇದನತನ ಕರಡ ಜಟಸಯತವವ ಅವನಗಡನ ಸಣಸಲತ, ರಸವಣನತ ಅವನ ರಕಕಗಳನತನ ಕತತರಸ ನಲಕತಕರತಳಸದ. ಮತರದ ಸಸಗತತತರತವಸಗ ಪತಲಸಪಸತತತದದ ಸಲತಯ ಆತರನಸದವನತನ ಕಲಳದ ಆಕರಜಟಯರಬತವನ ಮಗ ರತನಜಟಯತ ರಸವಣನನತನ ಅಡಡಗಟಷದ. ರಸವಣನತ ವದಸತರಚಲದದರದ ಅವನನತನ ಕಡಹ ಮತರದ ಸಸಗದ. ಲರಕಗ ಬರದತ ಸಲತಯನತನ ವನವಪರದರಲಲರಸ ಕಸವಲರಸದ. ಇತತ, ಲಕಮಣನತ ತನನಡಗ ಬರತವ ರಸಮನನತನ ಕರಡತ ಇದಲಲ ಮಸಯಸವಗಳರದಸದತದರದತ ಬಗದತ ರಸಮನನತನ ವಸಪಸತಸ ಕಳಸ ತಸನತ ಯತದದವನತನ ಮತರದತವರಸದ. ರಸಮನತ ಮತತ ಪರಚವಟಗ ಬರದಸಗ ಸಲತಯನತನ ಕಸಣದ ವರಹಸನಲದರದ ಬಲಯತಗಡಗದ. ಪಸತಣಗಲತಕಕಮಣ ಸಸತಯಲಲದದ ಜಟಸಯತವನರದ ಸಲತಸಪಹರಣದ ವಷಯ ಅವನಗ ತಳಯತತ. ಸಸಲಸ ಕಸಲಸನರತರ ಲಕಮಣನಗ ಅಲಲಗ ಬರದ. ತನನ ತರದಯನತನ ಕಗರದತ ತಮಮ ಪವರವನಸನಕತಮಸದದ ಖರನನತನ ಕಗರದ ಲಕಮಣನರದ ಉಪಕಕತನಸಗದದ ವರಸಧತನತ ರಸಮಲಕಮಣರಲಲಗ ಬರದತ, ಸಲತಯನತನ ಹತಡತಕಲತ ತಸನತ ಏಪಸರಟತ ಮಸಡತವವದಸಗ ಹಲಳ ಅವರನತನ ಪಸತಸಳ ಲರಕಗ ಕರದಗಯದ. ರಸಮ ಲಕಮಣರ ವಚಸರವನತನ ಕಲಳದ ಸತ ವರಹದರದ ಪರತಪಸತತತದದ ಸತಗತಲವನತ ತನಗ ಸಹಸಯವಸಗಬಹತದರದತ ಭಸವಸ ರಸಮಲಕಮಣರದದಡಗ ಬರದ. ವರಸಧತನತ ಅವನ ವಷಯವನತನ ವವರಸದ: ಖಳನಗಬಬನತ ಸತಗತಲವನ ಸತಯಸದ ತಸರಯಲಲ ಮಲಹಗಗರಡತ ಸತಗತಲವನರತಯಲ ವಲಷಧರಸ ಅರಮನಯನತನ ಹಗಕಕ; ಬಲರಯವರಲಲ ಮಲಸಗಗರಡರಗ ತಸರಯತ ಮಸತತ ಅವನತ ಮಸಯಸಸತಗತಲವನರದತ ತಳದತ ಅಡಗಕಗಳತಳತಸತಳ. ನಜ ಸತಗತಲವ-ಮಸಯಸ ಸತಗತಲವರಗ ಯತದದವಸಗತತತದ; ಆದರ ಸತಗತಲವ ಆ ಕಪಟಯನತನ ಗಲಲಲಸರದವನಸಗದಸದನ; ಅವನಗ ಸಹಸಯ ಮಸಡ ತಸರಯನತನ ದಗರಕಸಕಗಡಬಲಕರದತ ಜಸರಬವರತನತ ಕಲಳಕಗಳತಳತಸತನ. ಅದರರತ ರಸಮನತ ಮಸಯಸ ಸತಗತಲವನನತನ ಸರಹರಸತತಸತನ. ಸತಗತಲವನತ ತಸನತ ಮಸತತ ಕಗಟಷರತ ಸಲತಯನತನ ಹತಡತಕಲತ ವದಸತಧರರನತನ ಎಲಲಡಗ ಕಳಸತತಸತನ; ತಸನಗ ಹತಡತಕತತತ ಹಗರಡತತಸತನ. ವದಸತರಚಲದದರದ ಕಳಗತರತಳ ಬದದದದ ರತನಜಟಯರದ ರಸವಣನತ ಸಲತಯನತನ ಅಪಹರಸರತವ ವಷಯವನತನ ತಳದತ ಬರದತ ಅದನತನ ರಸಮನಗ ತಳಸತತಸತನ. ರತನಜಟಗ ಮತತ ಅವನ ರಸಜತ ದಗರಯತತತದ. ರಸಮನತ ಬಸಗಗಳಳಲತ ಜವನಸಗಮಕಗಲವದನಸದ ಜಸರಬಗನದನತ ಲರಕ ಹಸಗಗ ರಸವಣರ ವಷಯವನನಲಲ ವಶದವಸಗ ನರಗಪಸತತಸತನ. ರಸವಣನತ ತಗಲಯದವಸಹನನ ವರಶದಲಲ ಹತಟಷದವನತ. ಮಗತ ಹತಟಷದ ಹತತನಯ ದನ ಭಲಮನರಬ ರಸಕಸನತ ನಲಡದ ನವಮತಖರತನಭಗಷಣದಲಲ ಮಗತವನ ಪತತಬರಬ ಬದತದದರರದ ಅವನಗ ದಶವದನ ಎರಬ ಹಸರಸಯತತ. ವಯಸಸಗ ಬರದಸಗ ಅವನತ ತಮಮರದರಗಡನ ತಪಸತಸ ಮಸಡ ಆಕಸಶಗಸಮನಲ ವದತ ಮತರತಸದವನತನ ವಶಪಡಸಕಗರಡ. ಇದನತನ ತಳದ ಮಯ ತನನ ಮಗಳತ ಮರಡಗಲದರಯನತನ ಅವನಗತತತ ಮದತವ ಮಸಡತತಸತನ. ತನನ ಮತತತಜಬ ಮಸಲಯನತನ ಕಗರದತ ಲರಕಯನತನ ವಶಪಡಸಕಗರಡದದ ವವಶತವಣನನತನ ಯತದದದಲಲ ಸಗಲಲಸದ ರಸವಣನತ ಅವನ ಪವಷಸಕ ವಮಸನವನತನ ತನನ ವಶಪಡಸಕಗಳತಳತಸತನ; ಶಕಸತತಯತಧವನತನ ಪಡಯತತಸತನ. ಮತರದ ಅವನತ ದಗಸಯಲದತತಕತನಸಗತತಸತನ. ಅವನನನದತರಸದ ಎಲಲ ರಸಜರಗ ಸಗಲತತ ಶರಣಸಗತತಸತರ. ಆದರ ಒಬಬನಗ 55

ಅವನರದ ಹತನಸಗತವವದಲಲ. ಇದಕಕ ಕಸರಣ ಅವನ ದಯಸಳತ ಸಸಭಸವ. ಮಹಷಮತಲಪವರದ ಒಡಯನಸದ ಸಹಸತಬಸಹತವನತನ ಸರಹಡದಸಗ, ಜವನಮತನಗಳತ ಅವನನತನ ಬಟತಷ ಬಡತವರತ ಹಲಳಲತ ರಸವಣನತ ಹಸಗಯಲ ಮಸಡತತಸತನ; ವರತಣನನತನ ಸರಹಡದಸಗ, ಪವರಜನರ ಗಗಲಳನತನ, ಕಲಳ ಅವನನತನ ಮತಕತಗಗಳಸತತಸತನ; ಅರತಯಲ, ವಜಯಸಧರಪವರತದ ಪತದಲಶವನತನ ಆಳತತತದದ ಇರದತನನತನ ಕಟಷ ಹಸಕತತಸತನ; ಆದರ ಅವನ ತರದ ಸಹಸಸತರನತ ಬರದತ ಬಲಡಕಗಳಳಲತ ಬಡತಗಡ ಮಸಡತತಸತನ. ರಸವಣನತ ಯತದದ ಮಸಡತವವದತ ಜವನಧಮರವನತನ ನಲಗಗಳಸ ತನನ ಪಮರತಷವನತನ ಸಸರರಕಗಗಳಸಕಗಳಳಲತ. ತನನ ಜವತತಯಸತತಯ ಕಸಲದಲಲ ಅವನತ ದತಲರರಘತಪವರಕಕ ಬರತತಸತನ. ದತಗರಮವಸದ ಅದರ ಕಗಲಟಯನತನ ಭಲದಸತವ ಉಪಸಯ ಅವನಗ ಹಗಳಯತವವದಲಲ. ಅಲಲನ ರಸಜ ನಳಕಗಬರನ ಹರಡತ ಉಪರರಭ; ರಸವಣನ ವವಭವವನತನ ಕಲಳ ಹರದನರದಲಗ ಅವನ ಬಗಗ ಮಲಹವರಸಕಗರಡದದವಳತ. ತನನ ಪತಯಕರನತ ತನನ ಊರಗಲ ಬರದರತವಸಗ ಅವಳತ ತನನ ಪರವಸಗ ಮಲಹನವಲದನ ಮಸಡಲತ ದಗತಯನತನ ಅವನಡಗ ಕಳಸತತಸತಳ. ಉಪರರಭಗ ಸಸಲಭರಜನಲ ವದತ ಕವವಶವಸಗರತತತದ; ತನನ ದತಗರದ ರಕಣಯ ಉಪಸಯ ಅವಳದಲ. ಇದನತನ ತಳದ ರಸವಣನತ, ವಭಲಷಣನ ಸಲಹಯ ಮಲರಗ ಉಪರರಭಯನತನ ಒಲದ ಹಸಗ ನಟಸ ಅವಳನತನ ರಹಸತದಲಲ ಭಲಟಯಸಗ ಅವಳರದ ವದತಯನತನ ಕಲಯತತಸತನ. ದತಗರವನತನ ಭಲದಸದ ಮಲಲ ಧಮರವನತನ ಹಲಳ ಉಪರರಭಯತ ಗರಡನಗಡನ ಬಸಳತವರತ ಮಸಡತತಸತನ. ಮತರದ ಅವನತ ಅನರತವಲಯರ ಯತಗಳನತನ ಕರಡಸಗ `ಪರಮಹಳಸವರತವತತ’ವನತನ ಸಸಲಕರಸತತಸತನ. ಇರತಹ ಮಹಮಸವರತನಸದವನತ ರಸವಣ. ಇರತಹ ರಸವಣನ ಲರಕಗ ಹಗಲಗ ಸಲತಯನತನ ಕರಡತ ಆಕಗ ತನನ ಮತದತಕಯತತತ ಆಕ ಕಗಡತವ ಚಗಡಸಮಣಯನತನ ತರಲತ ಯಸರನತನ ನಯಲಜಸಬಲಕರದತ ರಸಮನತ ಸಭಯಲಲ ವಚಸರಸತತಸತನ. ಅದಕಕ ಹನತಮರತನತ ಸದದನಸಗತತಸತನ. ಅರತಯಲ ತನನ ವಮಸನವನನಲರ ಹಗರಟತ ಲರಕಗ ಬರದತ ಲರಕಣಯರಬ ಹಸರನ ಕಗಲಟಯನಗನಡದತ, ದಸಸರಪಸಲಕನಸದ ವಜತಮತಖನರಬ ಅಸತರನನತನ ಕಗರದತ ಅವನ ಮಗಳಸದ ಲರಕಸಸತರದರಯನತನ ಮದತವಯಸಗತತಸತನ. ಲರಕಯನತನ ಹಗಕತಕ ಸಲತಗ ಮಸತತ ಕಸಣತವರತ ಅವಳ ಮತರದ ನರತತ ರಸಮನ ವಚಸರಗಳನತನ ವನಯದರದ ಬನನವಸತತಸತನ. ರಸಮನ ಮತದತಕಯತತತ, ರಸಮಲಕಮಣರತ ಅನತಕಸಲದಲಲಯಲ ಬರದತ ಆಕಯನತನ ಕರದಗಯತತವರರದತ ಸಮಸಧಸನಪಡಸತತಸತನ. ಸಲತಗ ಸರತಸವಸಗತತತದ; ಆಕ ತನನ ಚಗಡಸಮಣಯನತನ ನಲಡತತಸತಳ. ಅನರತರ ಹನತಮರತನತ ಎಲಲರಗಗ ಕಸಣಸಕಗಳತಳತಸತನ. ಕಸಪನಸಳತಗಳತ ಅವನನತನ ಕಗಲಲಲತ ಹವಣಸತತಸತರ. ಅನಲಕ ಮರದ ಅಸತರರನತನ ಕಗರದತ, ಲರಕಯನತನ ಸತಟತಷರತಹ ಹನತಮರತನತ ವಸಪಸಸಸಗ ರಸಮನಗ ಸಲತಯತತದದ ಚಗಡಸಮಣಯನತನ ಕಗಡತತಸತನ. ರಸಮಲಕಮಣರತ ಮತತರಗಡಗಗಡ ಲರಕಸಪವರದತತ ದಗಸಜಯಯಸತತಯನತನ ಕವಗಗಳತಳತಸತರ. ಆ ವಚಸರವನತನ ಕಲಳದ ರಸವಣನತ ಕರಳದ. ಸಲತಯನತನ ರಸಮನಗ ಒಪಸಸಲತ ವಭಲಷಣನತ ಕಲಳಕಗರಡಸಗ ಅವನನನಲ ಕಗಲಲಲತದತತಕತನಸಗತವನತ. ಗಗಲತತವಧ ಸರಯಲಲವರದಗ, ಬಲಕಸದರ ಅವನನತನ ಲರಕಯರದ ಹಗರಗಟಷಬಹತದರದಗ ಹರಯರತ ಸಲಹಯತಸತಗ ರಸವಣನತ ಹಸಗಯಲ ಮಸಡತತಸತನ. ವಭಲಷಣನತ ರಸಮನ ಬಳ ಬರದತ ಸನಲಹವನತನ ಪಡಯತತಸತನ. ಅವರಲಲ ಸಮತದತಕಕ ಸಲತತವಯನತನ ನಮರಸ ಲರಕಯನತನ ತಲತಪವತಸತರ. ಇತತ, ರಸವಣನತ ಲಕಮಣನ ಪವಣತ ಪತಭಸವವನತನ ಕಲಳ ಬಹತರಗಪಣ ವದತಯನತನ ಸಸಧಸಲತ ನಧರರಸ, ತನನನಸನರಗ ಯಸವ ಕಸರಣಕಗಕ ಎಬಬಸಬಸರದರದತ ಎಚಚರಸ ದವತಮರತಗತಲಚಸಚರ ಮಸಡಲತ ತಗಡಗತತಸತನ. ಕಪಧಸಜ ಸವನತವವ ರಸವಣನ ಅರತತಪವರವನತನ ಹಗಕತಕ ಕತಲವನತಯರಲಲ ಹಸಹಸಕಸರವನತನರಟತ ಮಸಡತತತದ. ಮರಡಗಲದರಯಲ ಮದಲಸದ ಸಸಲಯರತ ರಸವಣನ ಬಳ ಬರದತ ಗಗಲಳಸಡತತಸತರ. ಆದರ ರಸವಣನತ ಮಸತತ ವಚಲತನಸಗತವವದಲಲ. ತದಲಕವಸಗ ತಪಸಸನತನ ಮತರದತವರಸದ ಅವನಗ ಕಗನಗಗ ವದತ ಸಸಧತವಸಗತತತದ. ದಲವತಯತ ಪತತತಕವಸಗ ರಸವಣನ ಮನಗಲಭಲಷಷವನತನ ತಳದತ ರಸಮಲಕಮಣರನತನ ಕಗಲಲಲತ ಸಸಧತವಲಲವರದಗ, ಆದರ ಮಕಕವರನತನ ಸರಹರಸಬಹತದರದಗ ಹಲಳಲತ ರಸವಣನತ ವದಸತಧದಲವತಗ ನಮಸಕರಸ ಹಗರಡತತಸತನ. ತನಗಲಗ ಯಸರಗ ಎದತರಲಲವರಬ ಮದದರದ ಸಲತಯದದ ಚತತಮರಟಪಕಕ ಬರದತ ಸಲತಯ ಅವಸಸಯನತನ ಕಸಣತತಸತನ. ಅವಳ ದತತಖವನತನ ಕರಡತ ಅವನ ಮನಸಸನಲಲ ಪಶಸಚತಸತಪ ಉದಯಸತತತದ; ಈ ಮಹಸಸತಗ ತಸನತ ಅನಸತಯ ಮಸಡದನರಬ ಪರತಸಪ ಕಸಡತತತದ. “ದಗಲಗರವರಮನವರಲರ ಪಪಗೞಱಸನರ ಸಮಮತತಯರ ರಸಮನರ ವರರರ ಮಸಡ ರಣಸಗತದಗಳ ಪಡದತ ತರದತ ಆನ ಕಗಟಷಪರ ಸಲತಯರ” ಎರದತ ತಲಮಸರನಸತತಸತನ. ತಳಯಸದ ನಲರತ ಬಗಗಡವಸದದತದ ಮತತ ತಳಯಸದರತಸಗತತತದ. ಆದರ ರಸವಣನತ ಲಕಮಣನನತನ ಎದತರಸಲಸರದಲ ಹಗಲದ. ಅವನ ಚರದತಹಸಸವನತನ ಲಕಮಣನತ ತನನ ಸಗಯರಹಸಸದರದ ಖರಡಸತತಸತನ. ರಸವಣನತ ಸತದಶರನ ಚಕತವನತನ ಪತಯಲಗಸಲತ ಅದತ ಲಕಮಣನನತನ ಪತದಕಣ ಬರದತ ನರತತಬಡತತತದ. ಆ ಚಕತದರದಲಲ ರಸವಣನನತನ ಹಗಡ ಎರದತ ಬಲಭದತ ರಸಮನತ ಲಕಮಣನಗ ಸಲಹಯಲಯಲತ ಅವನತ ಹಸಗಯಲ ಮಸಡತತಸತನ; ದಶಶರನತ ಗತಪಸತಣನಸಗತತಸತನ. ರಸವಣನ ಸಸವನರದ ವಭಲಷಣನತ ಮಗರರವಪಲಗತತಸತನ; ಅರತತಪವರ ಸಸಲಯರತ ಗಗಲಳಸಡತತಸತರ. ರಸವಣಸರಹಸರಸನರತರ ರಸಮನತ ಲಕಮಣ56

ಸಲತಯರಗಡನ ರಸವಣನ ಅರಮನಯನತನ ಸಲರ ಅಲಲನ ಶಸರತಜನಭವನದಲಲ ಅಚರನಗಯತತಸತನÀ. ವಭಲಷಣಸದಗಳತ ರಸಮಲಕಮಣರಗ ವವಭವದರದ ರಸಜಸತಭಷಲಕ ಮಸಡದರತ. ಇತತ, ಅಯಲಧತಯಲಲ ರಸಮನನತನ ನನದತ ಅಪರಸಜತಯ ಶಗಲಕಸಕತಲತಳಸಗರತವ ವಷಯವನತನ ತಳದತ ರಸಮಲಕಮಣರತ ಸಲತಯಡನ ವಮಸನವನನಲರ ಅಯಲಧತಯ ಕಡಗ ಪಯಣ ಬಳಸತತಸತರ. ಕಸಲಸನತಕತಮದಲಲ ಲಕಮಣನಗ ತನನ ವವಧ ಪತನಯರಲಲ ಎರಟತ ಮರದ ಮಕಕಳತ ಹತಟತಷತಸತರ. ಸಲತಗಗ ಗಭರಚಹನಗಳತ ಕಸಣಸಕಗಳತಳತತವ. ಹಲಗರಲತ ಒಮಮ ಒರದತ ದನ ಹಳಳಯ ಜನರ ತರಡವಪರದತ ಬರದತ, ದತರಸತಮನಸದ ರಸವಣನ ಮನಯಲಲದದ ಸಲತಯನತನ ರಸಮನತ ಸಸಲಕರಸತವವದನತನ ಕತರತತ ಆಕಲಪಸತತಸತರ. ಆಗ ರಸಮನತ ಸಲತಯನತನ ಪರತತಜಸಲತ ನಧರರಸತತಸತನ. ಅಯಲಧತಯ ಬಳಯರತವ ಸಮಮಲದ ಪವರತದ ಸಮಲಪದಲಲನ ಜನಸಲಯಗಳನತನ ಸರದಶರಸಬಲಕರಬ ಅವಳ ಬಯಕಯನತನ ತಲರಸತವ ನಪದಲಲ ರಸಮನತ ಸಲತಯನತನ ಕಕತಸರತವಕಸನರಬತವವನಗಡನ ಅರಣತಕಕ ಕಳಸತತಸತನ. ಅರತಯಲ ಮಸಡದ ಅವನತ ಕಣಣಲರಡತತಸತ ರಸಮನ ಇರಗತವನನರತಹ ಒಬಬನಲ ಅಯಲಧತಗ ಮರಳತತಸತನ. ಇತತ, ವಜತಜರಘನರಬ ಅರಸತಕತವರನಗಬಬನತ ಸಲತಯನತನ ಕರಡತ ತನನ ಊರಸದ ಪವರಡರಲಕಣಲಪವರಕಕ ಕರದಗಯತದ ತರಗಯರತ ಸಲಹತತಸತನ. ನವಮಸಸಗಳತ ತತರಬಲತ ಸಲತ ಅಲಲಯಲ ಬಸಳ ಮಕಕಳಗ ಜನನವಲಯತತಸತಳ. ಅವರತ ಬಳದತ ದಗಡಡವರಸಗತತಸತರ. ಶಸಸಸ-ಶಸಸವದತಗಳನನಲಲ ಕಲಯತತಸತರ; ಅವರಗ ಮದತವಯಗ ಆಗತತತದ. ಚತತರರಗಬಲದಗಡನ ಅವರತ ದಗಸಜಯಯಸತತಯನತನ ಕವಗಗರಡತ ಎಲಲರನಗನ ಗಲತಲತಸತರ. ಅಲಲಗ ಬರದ ನಸರದನರದ ಲವಕತಶರಗ ತಮಮ ತಸಯಯ ಹರದನ ವಷಯವಲಲ ತಳಯತತತದ. ಅವರತ ಸಮಸತಬಲದಗಡನ ಅಯಲಧತಗ ತರಳತತಸತರ. ಅವರನನದತರಸಲತ ಸಸಧತವಸಗದ ರಸಮಲಕಮಣರಗ ನಭದಲಲದದ ನಸರದನತ ಲವಕತಶರ ವಷಯವನತನ ತಳಸತತಸತನ. ಅವರತ ಲವಕತಶರನತನ ವಸತಸಲತದರದ ಅಯಲಧಸತಪವರಕಕ ಕರದಗಯತತತಸತರ; ಸಲತ ಪವರಡರಲಕಣಪವರಕಕ ವಸಪಸಸಗತತಸತಳ. ಸತಗತಲವ ಮತರತಸದವರತ ಸಚಚರತಯಸದ ಸಲತಯನತನ ಕರಸಲತ ಬಲಡಕಗರಡಸಗ ರಸಮನತ ಆಕಯ ಪಸತವತತತದಲಲ ತನಗ ನರಬಕಯದದರಗ ಅಪವಸದ ನವಸರಣಗಸಗ ಆಕಯನತನ ಅಗನಪರಲಕಗ ಗತರಪಡಸದ ನರತರ ಸಸಲಕರಸತವವದಸಗ ಹಲಳತತಸತನ. ಸಲತಯತ ಪರಚಪರಮಲರಷಗಳನತನ ನನದತ ಅಗನಯನತನ ಪತವಲಶಸತತಸತಳ; ತಳಗಗಳದಲಲರತವರತ ಅಲಲ ನಶಚಲಳಸಗರತತಸತಳ. ಆಗ ರಸಮನತ ತನನ ತಪಸನತನ ಮನನಸಲತ ಕಲಳಕಗರಡತ ಮತನನನರತ ತನಗನಡನ ಬಸಳಲತ ಹಲಳತತಸತನ. ಕಲಡತಳಳ ಸರಸಸರದಲಲದತದ ಪತಯಲಜನವಲಲವರದಗ ಕಲಡಲಲದ ಮಲಕಕಕ ಕಸರಣವಸದ ತಪಸಸನತನ ಕವಗಗಳತಳವವದಸಗಯಗ ಹಲಳ ಸಲತಯತ ಪಕರತಮತ ಕರತಯರ ಹತತರ ದಲಕ ಪಡಯತತಸತಳ. ರಸಮನತ ಲಕಮಣನ ಮಲಲನ ಮಲಹದರದ ಮಲಕವನತನಪಲಕಸರತವನರದತ ಹಲಳದ ಸಮಧಮಲರರದತನ ಮಸತನತನ ಪರಲಕಸಲತ ರತನಚಗಲ-ಅಮಕತಚಗಲರರಬ ದಲವರತಗಳತ ಭಗಮಗ ಬರದತ ರಸಮನತ ಪರಲಗಲಕಪಸತಪತನಸದರತ ರಸಮನಸಕಕತಯನತನ ನಮರಸತತಸತರ; ಅದನತನ ಕರಡತ ಲಕಮಣನತ ಗತಪಸತಣನಸಗತತಸತನ. ರಸಮನತ ಮಲಹದರದ ಅವನ ಶವವನತನ ಆರತ ತರಗಳ ಕಸಲ ಹಗತತತಕಗರಡರತತಸತನ. ದಲವಗತ ಪಡದದದ ಜಟಸಯತ-ಕಕತಸರತವಕಸರತ ಅವನ ಬಳ ಬರದತ ಬಗಲಧ ಮಸಡ ಅವನ ವಕಲತಯನತನ ಹಗಲಗಲಸಡಸತತಸತರ. ಆನರತರ ಲಕಮಣನ ದಲಹವನತನ ಸರಯಗನದ ತಲರದಲಲ ಸರಸಕರಸ, ಅವನ ಹರಯ ಮಗನಗ ಪಟಷ ಕಟಷ ಸತವತತ ಚಸರಣರ ಬಳ ರಸಮನತ ದಲಕ ಪಡಯತತಸತನ. ಉಗಗತಲಗತ ತಪಸಸನತನ ಕವಗಗರಡತ ಶತಕಲಧಸತನಪತವಷಷನಸಗ ಮಸಘ ಶತದದ ದಸಸದಶಯ ಬಳಗನ ಜಸವದಲಲ ಕಲವಲಜಸನವನತನ ಪಡಯತತಸತನ. ದಲವತಗಳತ ರಸಮಕಲವಲಯನತನ ಪಪಜಸತತಸತರ. ಇಪಸತತವದತ ವಷರಗಳ ಕಸಲ ರಸಮಕಲವಲಯತ ಪಪಜಗಗರಡತ ಅನರತರ ಮತಕತಯನತನ ಪಡಯತತಸತನ. ದಲವತಗಳತ ರಸಮಕಲವಲಯನತನ ಪಪಜಸತತಸತರ. ಆಗ ಹಗಮಳಯಸಯತತ. ದಲವನಕಸಯವಲಲ ಅವನ ನವಸರಣಪಪಜಗವದರತ. ನಸಗಚರದತನ ಕಸವತವವ ಕಥಸಸರಣಯಲಲ ವಮಲಸಗರಯನತನ ಅನತಸರಸದದರಗ, ಕಲವವ ವವಶಷಷತಗಳರದ ಕಗಡ ಗಣತವಸಗದ. ಅದರಲಲ ಮತಖತವಸದತದತ ರಸವಣನನತನ ದತರರತಪಸತತವಸಗಸದತದ, ಇದರ ಸತಳತಹತ ವಮಲಸಗರಯಲಲಯಲ ಇದದರಗ ಅದನತನ ನಸಗಚರದತನತ ತನನ ವಣರನ ಮತತತ ವಶಲಲಷಣಗಳ ಮಗಲಕ ಸಸಷಷವಸಗ ಕಡಯತತಸತನ. ಉದಸತತನಸಗ ಶತತತಗಳನಗನ ಕಗಲಲದ ಬಟಷ, ಅನಸತರಗನಸವರತ ವತತವನತನ ತಗಟತಷ ಶತಚಯನತನ ಕಸಪಸಡಕಗರಡದದ ರಸವಣನತ ಸಲತಯ ಮಲಲ ಮಲಹಗಗರಡದತದ ಕಸಲಮಹಮ ಅರವಸ ವಧಯ ಸರಚನರದ ಎರದತ ವಶಲಲರಸತವವದರ ಮಗಲಕ ಕವಯತ, ಪರಪನತ ದತಯಲರಧನ ಪಸತತವನತನ ಮಸನವಲಕರಣಗಗಳಸತವವದರ ಮತರದನ ಹಜಬಯಸಗ ರಸವಣನನತನ ದತರರತಪಸತತವಸಗಸದಸದನ. ಇದತ ಕಲವಲ ರಸವಣನಗ ಸರಬರಧಸದ ಪತಶನಯಲಲ, ಕಸಣದ ಶಕತ ಬದತಕನಲಲ ಪತವಲಶಸ ದಸರಧಲ ಮಸಡತವ ಬಗಯನತನ ಕತರತರತ ಎಲಲ ಮಸನವರನಗನ ಪಲಡಸತವ ಸಮಸತ. ಹಸಗಸಗ ಮಸನವ ಬದತಕನಲಲನ ವಧಯ ಪಸತತವನತನ ಕತರತ ಚರತನಯಸಗ ಇದತ ಇಲಲ ಸಸಧಸರಣಲಕರಣಗಗರಡದ. ಹಸಗಸಗಯಲ ಬಎರಶತಲ ಅವರತ ನಸಗಚರದತನ ರಸವಣನನತನ ಗತಲಕ ದತರರತ ನಸಯಕರ ಜಗತಯಲಲ ಹಗಲಲಸದತದತ. ಶತಲಷಷ ವತಕತಯಸಗದದರಗ ರಸವಣ ಏಕ ಸಲಲದ ಕಕತತಗಳನತನ ಕವಗಗರಡ ಎರಬತದಕಕ ನಸವವ ಕಗಡಬಹತದಸದ ಏಕವಕ ಉತತರ: ವಧ. ಅವನ ದತರರತವನತನ ಚತತಸತವ ಹನನಲಯಲಲ ನಸಗಚರದತನತ ನಲಡತವ ರಸವಣನ ಪಸತತದ ಔಜಸಲತವನತನ ಇಲಲ ಪರಶಲಲಸಬಹತದತ.

57

ಹರದಯಲ ನಗಲಡದರತ ರಸವಣ ತನನನತನ ಎದತರಸದ ಯಸವ ರಸಜನನಗನ ಕಗಲತಲವವದಲಲ. ಅವನತ ಅಷತಷ ದಯಸಳತ. ಹಸಗಯಲ ಅವನತ ಪರಸರಗನಸವರತವತತವನತನ ಅನತಸರಸತತತದದವನತ, ಅರರವನತ ಸಲತಯನತನ ಕರಡಸಕಣ ಅವಳಲಲ ಮಲಹಗಗರಡದತದ ಗತಲಕ ದತರರತನಸಯಕನ ಹಮಸರರಯದರತ ಅವನ ದತರರತಕಕ ಕಸರಣವಸಯತತ; ಅವನ ಪರಸರಗನಸವರತವತತನಷಷಯ ಸಸರಗಪವವ ಯತಗಳ ಪಸದಮಗಲದಲಲ ಸಸಲಕರಸತವ ಮದಲಲ ಖಚತವಸಗತತತ. ಅದತ ವತಕತವಸಗತವವದತ ಉಪರರಭಯ ಪತಸರಗದಲಲ. ರಸವಣನತ ದಗಸಜಯಯಸತತಯನತನ ಕವಗಗರಡತ ನಳಕಗಬರನರಬ ರಸಜನತ ಆಳತತತದದ ದತಲರರಘತಪವರದ ಬಳ ಬರದ. ಆದರ ಆ ಊರನ ದತಗರ ದತಗರಮವಸದದತದ; ನಳಕಗಬರನತ ಒರದತ ಯಲಜನ ದಗರದಲಲದದವನಗನ ನತರಗಬಲಲ ಬಲತಸಳ ಯರತತಗಳತ, ದಗರದಲಲ ನರತದದವರನತನ ಫಪತಕರಸತತತ ಅಟಷಸಕಗರಡತ ಹಗಲಗ ಕಚತಚವ ಮಹಸ ಉರಗಗಳತ, ದಗರದಲಲದತದವನತನ ಸತಡತವ ಕರಜತರಯ ಪಸತಕಸರಗಳತ, ನಸನಸ ಬಗಯಲಲ ಉಪದತವ ನಲಡಬಲಲ ರಮದತಮಕಗಗಳತ - ಇವವಗಳನಗನಳಗಗರಡ ವಜತಸಸಲ ಎರಬ ಕಗಲಟಯನತನ ಅವನತ ನಮರಸದದ. ಅದನತನ ವಶಪಡಸಕಗಳತಳವವದತ ಹಲಗರಬ ಯಲಚನ ರಸವಣನನತನ ಕಸಡತತ. ಇತತ, ನಳಕಗಬರನ ಕತಲಸರಗನಯಸದ ಉಪರರಭಯತ ನಡತಗಸಲದರದ ರಸವಣನ ಬಗಗ ಮಲಹವರಸಕಗರಡದದವಳತ, ಅವನತ ಸಮಲಪ ಬರದತದರರದ ಕಸಮಕಸತರಯಸಗ ತನನ ಕಳದಯ ಮಗಲಕ ಸರದಲಶವಪರದನತನ ಕಳಸತತಸತಳ. ದಗತಯತ ರಸವಣನ ಬಳ ಬರದತ ``ಏ ಪಪಗಳಸನ, ಅತನತ ವದಸತದವತ ನರತಶಯಮನಪ ರಗಪರ, ವದಸತದಲವತ ಸಸಮರತರದರ ಎನಪ ಆ ವಧತ ಬರ, ದಲವ, ನನಗ ತಲರದತದತರಟ?’’ ಎನತನತಸತಳ. ಆದರ ಅವನಗ ಅವಳ ಮಲಲ ಆಸಕತಯಲಲ. ವಭಲಷಣನಗಡನ ಈ ವಷಯವನತನ ಪತಸಸತಪಸ, ಅವನ ಸಲಹಯರತ, ಅವಳನತನ ಉಪಸಯದರದ ಸರಧಸ ದತಲರರಘತಪವರದ ಕಗಲಟಯನತನ ಒಡಯತವ ಪತತಸಸಲಭರಜನಯನತನ ಕಲಯಬಲಕರದತ ``ಒಡರಬಟಷನ, ‘ಆಕಯರ ತಸಯರ’ ದತ” (ಕರದತ ತಸ ಎರದತ ಮತತತ ತಸಯ’ ಎರದತ) ಶಲಲಷಯರದ ಹಲಳಕಳಸತತಸತನ. ರಸವಣನನತನ ಏಕಸರತದಲಲ ಭಲಟಯಸದ ಉಪರರಭಯತ ಅವನಗ ವದತಯನತನ ಹಲಳಕಗಡತತಸತಳ. ಅದರ ನರವನರದ ಕಗಲಟಯನತನ ಗದದ ರಸವಣನತ ಅವಳಗ ``ನಲರ ವಶತದದಕತಲದ ಕತಶದಸಜರಗರ ಮಧತಕಸರತಗರ ಪವಟಷದತದ ¾Â್ರ ನಜಕತಲಸಚಸರಮರ ಬಗದತ ಶಲಲಪರಪಸಲನರ ಮಸ¿್ತಸದತ; ಅರತಲಲದಯತರ ನಲನ ಎನಗ ವದಗತಲಪದಲಶರಗಯತದದಱಱರ ಗತರತವಸದ” ಎರದತ ತಳವಳಕಯನತನ ಹಲಳ ಅವಳತ ಗರಡನಗಡನ ಬಸಳತವರತ ಮಸಡತತಸತನ; ನಳಕಗಬರನ ಬಗಗ ತನನ ಮಗನಲನಗಲ ಎರಬರತಹ ವಸತಸಲತವನತನ ತಗಲರಸ ಅವನಗ ಮರಳ ರಸಜತವನನಲಯತತಸತನ. ಈ ಪತಸರಗದ ಹನನಲಯಲಲ ರಸವಣನತ ಸಲತಯನನಪಹರಸತವ ಸನನವಲಶವನತನ ಪರಭಸವಸಬಲಕತ. ತನನ ತರಗಯಸದ ಚರದತನಖಯ ಮಗ ಶರಭತಕನನತನ ಕಗರದವನನತನ ಸರಹರಸಲರದತ ರಸವಣನತ ದರಡಕಸರಣತಕಕ ಬರತತಸತನ. ಅವನಗ ಮದಲತ ಕಸಣಸದದಲ ಸಲತ; ಅವಳತ ಹಲಗದದಳತ? ”ಬರಸಡಲ ಬೞಱವಡದತ ಪಪಳವ ಕಡತಮರಚನರತ.’” ಸಲತಯಲನಗಲ ಕತಡತಮರಚತ; ಆದರ ಅವಳ ಪಕಕದಲಲದದ ರಸಮ ಬರಸಡಲತ! ರಸವಣನಗ “ಬಲ ದಕರಷಗ, ವಜತದ ಸರಕಲ ಹಕದಯಕಕ ಎನಪ ಸಲತ ಕಣ ಪಪಲದಗಳರ ಪದಮಪತತದ ಜಲಬರದತವನರತ ಚಲತಮಸದತದತ ಚತತರ.” ರಸವಣನ ವರತದದ ಸರಚತ ಮಸಡತತತದದ ಮನಮರನತ ``ಪಲರತರ ವದಸತಧರಸಸಲಯರತರ ಅಮರಸಸಲಯರತರ ಮಸನವಸಸಲಯರತರ ತಮಮಲವರ ಮಲಲಸಸಯದಡರ ಮತರ ಬಗಯದ ಬಗ ಏನಸದತದತ ಎರದತ ಉದದತರ ಮಗದಲಸತತತತರ ‘ರಗಪನಗಳ ಮಚಚರಸತವನ ಎನಗ’ ಎರದತ ಅರಬನ ಅರಬತ ಅಟತಷವನನರ ಪಲಕಸಲಕಕಲಸತವತತರ ದಶಮತಖನ ಎನತತತರ ಮನಮರರ ಮಸಣದ ಎಚಚರ” (‘ಹಲವವ ಮರದ ವದಸತಧರಸಸಲಯರಗ ದಲವತಸಸಸಲಯರಗ ಮಸನವಸಸಲಯರಗ ತಸವಸಗ ಮಲಲ ಬದತದ ಬರದತ ಒಲದರಗ ಅದನತನ ಕಡಗಣಸದ ಇವನ ಬಗ ಏನಸಯತತ’ ಎನತನತತ, `ರಗಪದಲಲ ತನಗನರದಗಲ ಸಸಧರಸತತಸತನಲಲ’ ಎರಬ ಸಟಷನರದ, `ಬಹತಕಸಲದ ನರತರ ತನನ ಬಸಣಕಕ ಆಹತತಯಸಗಲತ ಸಕಕದಸದನ’ ಎರದತಕಗರಡತ ಮನಮರನತ ರಸವಣನ ಮಲಲ ಒರದಲ ಸಮನ ಬಸಣಗಳನತನ ಬಟಷ). ಇದರರದ ತತತರಗಗರಡ ರಸವಣನ ಪರಸರಗನಸವರತವತತ ಸಗಲರಹಗಲಯತತ; ``ವಹತಸಚಸರಮನ, ಅನಸಯಸಗತಗತಣಪತಖಸತತಯರ, ದತಷಷನಗತಹಶಷಷಪತತಪಸಲನಕಮತಯರ ಕಯಸಗಯದ ಅನಸತರಗನಸಸಸಕಹಯರ ತಸಳದದನಲತ `ಕಸಲವಶದರ’ಲರಕಲಶಸರರ! ವಸಮಯಸವಹರ, ಅಬದಯತಮ ಒಮರ ‘ಕಸಲವಶದರ’ ಮಯಸರದಯರ ದಸರಟದಲ!’’ (ತನನ ಶತಲಷಷ ನಡವಳಕಯನಗನ ವರಶದಲಲ ಬರದ ಗತಪತಖಸತತಯನಗನ ದತಷಷನಗತಹಶಷಷರಕಣ ಗತಣವನಗನ ಕಸಪಸಡಕಗಳಳದ ರಸವಣನತ ಕಸಲವಶದರದ ಪರಸಸಲಯರಲಲ ಮಲಹತನಸದ. ಕಸಲವಶದರದ ಒಮಮಮಮ ಸಸಗರವಪ ತನನ ಮಯಸರದಯನತನ ಮಲರತತತದಲಲವಲ?) ರಸವಣ ತನನ ವತತವನತನ ಉಲಲರಘಸದತದ ಕಸಲದ ಮಹಮಯರದ, ಅದತ ಸಸಗರವವ ಮಲರ ಮಲರತವವದನತನ ಹಗಲಲತತತತತತ. ಕವರಲತನ ರಸವಣನನತನ ಸಸಗರಕಕ ಹಗಲಲಸತತತದ; ಆ ಮಗಲಕ ಅವನ ವತಕತತಸದ ಘನತಯನತನ ಎತತ ತಗಲರಸತತತದ. ಮಲಹದರದಸಗ ರಸವಣ ತನನ ಗಟಷತನವನತನ ಕಣಸಧರದಲಲ ಕಳದತಕಗರಡ ಚತತವನತನ ಕವ ಮಸಮರಕವಸಗ ವಣರಸತತಸತನ: “ಪರವಧತಗ ಆಸಗಯಸ ಅಧಕ ಪಸತಕಮ ಒರದತ, ರಘತಪತವಲರನಗಳ ಧತರದಗಳ ಇದಚರದ ಓಸರಸ ವರಚಸ ಸಲತಯನತಯಸ ಭಲತಯರದತ, ಎರಡಳ ¾õÉ್ಗಳರ ಜಸರ ಮಸತಳ, ತನನವಲಗಲಕನಯರ ದಶಸನನರ ಸಮರಸದರ, ಆತಮಸತಸಗತಣಹಸನಯಲ ಸಗಚಸದ ವನಸಶಮರ”. ಅನತ ಸಸಲಯಲಲನ ಮಲಹವವ ರಸಮನನತನ ಎದತರಸಲಸಗದ ಆತಮವಶಸಸಸಹಲನತಗಗ ಮಲಸದರದ ಗರಡಹರಡರನತನ ಬಲಪರಡಸತವ ವರಚನಗಗ ಎಡಗಗಡತತತದ. ಇದತ ಅವನ ವನಸಶವನನಲ ಮತನ‍ಸಗಚಸತತತದ. ಅವನತ ನನಸಕಗರಡ ತಕಣ ಅವಲಗಲಕನಲ ವದಸತದಲವತ ಎದತರತ ನರತಳತ; ಅವಳನತನ ಕರಡ ರಸವಣನ ಪತಶನ ‘ ಎದತರಗರತವವರತ ಯಸರತ ಅವರನತನ ಬಲಪರಡಸತವ ಉಪಸಯ ಯಸವವದತ’ ಎರಬತದತ. ಈ ಪತಶನಯರದಲಲ ಅವನ ಮನಸಸನ ಲಕಸಕಚಸರವನತನ ಅರತತ ದಲವತ `ಭಯಚಕತ’ಯಸದಳತ.

58

ರಸವಣನಗ ಕಲವವ ಬತದದಮಸತತಗಳನತನ ಹಲಳದಳತ: “ಆರಯತ ವರಗಲಧರ ಸಸಧಸರಣಪವರತಷರಗಳರ ಉಚತರ ಅಲತತ; ಅಧಕಬಲರ, ಕಸರಣಪವರತಷರ ಇವರ; ನಷಸಕರಣವವರಗಳ ವರಗಲಧಮರ ಮಸಡತವವದಲ?” (ಸಸಮಸನತರನತನ ಕಗಡಸ ದಸಲರಸಬಸರದತ; ಹಸಗರತವಸಗ ಅಧಕಬಲರಗ ಕಸರಣಪವರತಷರಗ ಆದ ಇವರ ವರಗಲಧವನನಲಕ ಕಟಷಕಗಳತಳತತಲಯ?) “ಕಸವ ಬಸರ ನನನದತ ಸಕಲ ಅವನಯರ, ಅಧಮರನರತರರ ನಯಮಸ; ನಲನ ಈ ವಷಯಕಕಱಗತವವದತರ `ಕಸವರ ಕಣಗಗರಡರ’ ಎರಬ ನತಡಗ ಎಡಯಕತಕರ’’ (ಅಧಮರದಲಲ ನರತರಸದವರನತನ ಹಡತದಲಲರಸಕಗರಡತ ರಸಜತವನತನ ಕಸಪಸಡತವ ಕತರವತ ನನನದಸಗರತವಸಗ, ನಲನಲ ವಷಯ ಸತಖಕಕ ಬಲಯಸಗತವವದಲ? ಇದರರದ ಕಸಪಸಡಬಲಕಸದವರಲ ಕತತ ಹಡದರತ ಆದರತಸಗತವವದಲಲವಲ?) “ಅನನಯದರ ನಡವವರನ ನಲನ ನಯಮಸತವಯ, ದಶಸಸತ, ಪಱನ ಆವರ ನನನನ ನಯಮಸತವರ? ಮತನನಲರ ಬನನಲರ ಎನ ಬರಸಲ, ಅಣಣ, ತಣಣಲರ ಒಳವಲ?” (ಅನಸತಯ ಮಸಗರದಲಲ ನಡಯತವವರನತನ ರಸಜನಸದ ನಲನತ ನಯರತತಸತತತಲಯ; ಆದರ ಎಲವ ರಸವಣನಲ, ನಲನತ ತಪಸ ನಡದರ ನನನನತನ ಶಕಸತವವರಸರತ? ಸಮತದತದ ನಲರಲಲ ಬಸಯಸದರ ಅದನತನ ತಣಣಗಸಗಸಲತ ತಣಣಲರನತನ ಎಲಲರದ ತರತವವದತ?) ಈ ರಲತಯರದ ವದತ ರಸವಣನ ಮನಸಸನತನ ಬದಲಸಲತ ಪತಯತನಸತತ. (ಈ ಪದತಗಳಲಲ ಬಳಸರತವ ಅಥಸರರತರನಸತಸಗಳತ ತತರಬ ಪತಸದದವಸಗರತವವದಲಲದ, ನಸಗಚರದತನ ಶವಲಗ ಮರತಗನತನ ನಲಡತತತವ). ಆದರ ಕಸಮನ ಜಯಭಲರಯ ನಸದವಲ ತತರಬಕಗರಡದತದದರರದ ದಲವತಯ ಬತದದಮಸತತಗಳತ ರಸವಣನ ಕವಯನತನ ಹಗಲಗಲಲ ಇಲಲ! ‘ಜನಕಜಯನ ಉಯತ ದಶರರನಗಜರರ ಮರಣಮಸಗಲರದಪವರದತ’ (ಸಲತಯನತನ ಕದಗದಯತದ ದಶರರಕತಮಸರರರದ ಸಸಯಬಲಕರಬತದತ ಇವನ ಹಣಯಲಲ ಬರದದ) ಎರದತಕಗರಡತ ದಲವತಯತ ವಧಯಲಲದ, ಯತದದಕಕ ಹಗಲಗತವಸಗ ತನಗಲನಸದರಗ ಕಲಡತರಟಸದರ ಸರಹನಸದ ಮಸಡತವವದಸಗಯಗ ಆಗ ತನನ ನರವಗ ಬರಬಲಕರದಗ ರಸಮನಗ ಹಲಳ ಲಕಮಣನತ ಹಗಲಗದಸದನ ಎರಬ ವಷಯವನತನ ತಳಸ, ರಸವಣನ ಆಜಯರತ ರಸಮಸಲತಯರಗ ಮಸತತ ಕಲಳತವರತ ಸರಹನಸದ ಮಸಡತತಸತಳ. ಆಗಬಲಕಸದ ಘಟನಗಳಲಲ ಪಪವರನಶಚತ; ಹಲಗಸಗ ಸರಹನಸದವನತನ ಕಲಳದ ರಸಮನನಗನ ಮರಕತ ಆವರಸದರತ, “ಧತರದಗಳ ದತಜರಯನ ಆಗರಮ ಎನನ ಅನತಜನ ಎರಬ ಈ ನಶಚಯರಗಟತಷ, `ಸರಹರವರ ತಗಲಱಱದನ, ಅಹವರ ವಷಮರ’ ಎರಬಲ ವಸಮಯರ ಚತತದಗಳ ದಗರಕಗರಡತತತ ರಘಗದಸಹರಗರ’ ಉೞಱದರದತ ಎರತಕತಕಮಲ! ಜಸನಕಲಹರಣರ ಕಮರವಪಸಕರ, ಅರ ಬಗಗರ ವವಕಲತಮರ ತಸರದಲ!” (ಲಕಮಣನನತನ ಯತದದದಲಲ ಸಗಲಲಸಲತ ಯಸರಗಗ ಸಸಧತವಲಲ ಎರಬ ಅರಶವನನಲ ಮರತ ರಸಮ, ಲಕಮಣನತ ಸರಹನಸದ ಮಸಡದಸದನ, ಅವನಗ ಏನಗಲ ಕಲಡಗದಗದ’ ಎರಬ ಭಸವನಯರದ ಕಗಡದ. ವಧಯ ನಧಸರರದರತ ಆಗಬಲಕಸದತದತ ನಡಯಲತ ಎರತಹವರ ಮನಸಗಸ ವಕಲಗಗಳತಳವವದಲಲವಲ?) ಸಲತಸಪಹರಣದ ಸನನವಲಶದಲಲ ಕವ ಮತತ ಮತತ ವಧ ಮತತತ ಕಸಲಗಳ ಬಗಗ ಪತಸಸತಪ ಮಸಡ, ರಸವಣ ಚತತದ ಮಗಲಕ ಇಡಲ ಮಸನವನ ಬದತಕನಲಲ ಅಗಗಲಚರ ಶಕತಗಳತ ದಸರಧಲ ನಡಸತವ ಪರಯನತನ ಕತರತತ ದಗದಕಮ ವತಕತಪಡಸತತಸತನ. ಹಲಗ ರಸವಣನ ಅವಸಸನ ಹತತರವಸಯತತ. ಅವನತ ಸಲತಯನತನ ಕದಗದಯತತವ ರಲತಯನತನ ಕವ ವಣರಸತವ ರಲತಯನತನ ನಗಲಡ: “ಅೞಱಪ ಪರವಧತಗ ಅಧಗಲಗತಗ ಇೞಱವವದನ ಅಭನಯಸತವರತ ಸಲತಯ ಸಸರಣಗ ಇೞಱದನ ನಭದರ ಖಚರರ; ಪೞಱಗರ ಪಸಪಕಕರ ಅರಜದವರ ಏಗಯತರ” (ಪರಸಸಲಗ ಆಸ ಪಟತಷ ದತಗರತಗ ಇಳಯತವವದನತನ ಅಭನಯಸ ತಗಲರಸತವರತ ಖಲಚರಚಕತವತರಯಸದ ರಸವಣನತ ನಲಕಕಳದ; ನರದ-ಪಸಪಗಳಗ ಹದರದವರತ ಏನತ ತಸನಲ ಮಸಡಲಸರರತ!) ‘ದಗಲರ ಪಡವರತ ದವತದ ಕಸಸದ ಕತೞವರ’ (ಅಪರಸಧಯತ ದವತವನತನ ಹಡಯತವರತ) ರಸವಣನತ ಸಲತಯನತನ ಹಡದತಕಗರಡತ ವಮಸನವನತನ ಹತತದ. ಮತರದ ರಸಮಲಕಮಣರತ ಸತಗತಲವಸದಗಳ ಜಗತಯಲಲ ಲರಕಯ ಮಲಲ ದಸಳ ನಡಸದಸಗ, ಅಸಸಧಸರಣರಸದ ಅವರನತನ ಬಹತರಗಪಣ ವದತಯನತನ ಸಸಧಸ ಗಲತಲವನರದತ ಬಗದತ ರಸವಣನತ ನಶಚಲನಸಗ ಧಸತನಸ ವದತಯನತನ ಕವವಶಮಸಡಕಗರಡತ ಬಲಗತತಸತನ. ಸಲತಯ ಬಳ ಬರದತ “ ಬಹತರಗಪಣ ವದತ ಸಸಧತವಸದತದತ, ಎನಗ ಅಸಸಧತಮಪಸ ಮಱತವಕಕಮ (ಎದತರತ ಪಕ) ಇಲಲ, ನನನ ನಚಚನ ರಸಮನ ದಸಯರ ಬಟತಷ ಎನಗ ಒಡರಬಟತಷ ಸಸಮಸತಜತಸತಖಮನ ಅನತಭವಸತ” ಎರದತ ಕಲಳತತಸತನ. ಇದನತನ ಕಲಳ ಜಸನಕ ಮಗರರತಳಸಗತತಸತಳ. ಇದರರದ ಮತತ ರಸವಣನ ವವಲಕ ಜಸಗತತವಸಗತತತದ. ``ಕದಡದ ಸಲಲರ ತಳವರದದ ತನನರ ತಸನ ತಳದ ದಶವದನರಗ ಆದತದತ ವವರಸಗತರ ಸಲತಯಳ; ಉದಸತತನಗಳ ಪವಟಷದಲತ ನಲಲಲರಸಗರ” (ಬಗಗಡಗಗರಡ ನಲರನರತದದ ರಸವಣನ ಮನಸತಸ ತಳಗಗರಡತತ; ಸಲತಯ ಬಗಗ ವವರಸಗತಭಸವ ಮಗಡತತ’ ಉದಸತತನಸದವನಲಲ ಸಸರವಸತಮಲಹ ಉರಟಸಗತವವದಲಲ ಅಲಲವಲ!) ಅವನಗ ಸಲತಯ ಬಗಗ ಕರತಣಯತಕಕತತ; `”ಇವರರ ಪಸತಣಪತಯರರ ನವಮಲಲದ, ಕಮರವಶಮ ನವಮನ, ಕರದಪರವಮಲಹದರದ ಅಗಲಬದನ ಅವವಲಕಯನ, ಎನನ ಕತಲದ ಪರಪವ ಅೞಱವನಗರ’’ (ಪಸತಣಪತಯರಸದ ರಸಮಸಲತಯರನತನ ಕಮರವಶವ ನವವಸಗರಲತ ಮಲಹವಶನಸಗ ನನನ ಕತಲದ ಮಹಮಗ ಮರಕತ ಕವಯತವರತ ಅವವಲಕಯಸದ ನಸನತ ಬಲರ ಮಸಡದ) ಎರದತ ಹಲತಬತತಸತನ. ಹರದ ವಭಲಷಣನತ ಹತವನತನ ಹಲಳದರಗ ಕಲಳದದದ ತನನ ಬಗಗಯಲ ಅವನಗ ಬಲಸರವಸಗತತತದ; ಮನಸಸನಲಲ ಹಲಗ ನಶಚವಸಕಗಳತಳತಸತನ: “ಇರದ ಉಯತದ ಈಗಳ ಕಗಟಗಷಡ ಎನನ ಕಡತಪವರ ಕಟಸಷಯಮತರ ಬಲರಮತರ ಬರತದತರ ಬಲಸರಮ ಅಕತಕರ; ಅರತಸಗದರತರ ದಗಲಗರವರಮನ ಇವರಲರ ಪಪಗೞಱಸನರ ಸಮಮತತಯರ ರಸಮನರ ವರರರ ಮಸಡ ರಣಸಗತದಗಳ ಪಡದತ ತರದತ ಆರ ಕಗಟಷಪರ ಸಲತಯರ” (ಈಗಲಲ ಹಗಲಗ ಸಲತಯನತನ ರಸಮನಗಗಪಸಸದರ ನನನ ಪರಸಕತಮ ಸಸಮರತರ ಶಮಯರ ಬರತದತಗಳಗ ಕತರದತರಟಸಗತತತದ; ಆದದರರದ ಎರಡತ ಕಡಯ ಸವನತಗಳಗ ಹಗಗಳತವರತ ರಸಮಲಕಮಣರನತನ ಯತದದರರಗದಲಲ ವರರರನಸನಗಸ ಆನರತರ ಸಲತಯನತನ ಒಪಸಸತತತಲನ).

59

ಇಲಲಯಗ ಬಗತಮಸನವರಬ - ಅವನಲ ಹಲಳದ – ಕಮರವಶಕಗಕಳಗಸಗ ರಸವಣನತ ಯತದದಕಕ ಹಗಲಗ ಸಸಯತತಸತನ. ಸಸಲಸ ಕಸಲ ತಳಯಸಗದದ ಅವನ ಮನಸತಸ ಮತತ ಬಗಗಡಗಗಳತಳತತದ. ಆದರ ಈ ಸಲ ಮಲಹದ ಬದಲತ ಬಗತಮಸನದರದ ಅರವಸ ಅಹರಕಸರದರದ. ಹಲಗ ನಸಗಚರದತನ ರಸವಣನತ ದತರರತನಸಯಕನಸಗತತಸತನ. ತನನದಲಲದ ತಪಸನರದ, ಅರದರ ಯಸರನಸನದರಗ ಕಸಡಬಲಲ ವಧಯ ಸರಚಗ ಒಳಗಸಗ ಅವನತ ದಕತಕ ತಪವಸತಸತನ. ಅವನ ಸಸಭಸವ ಪರಸಸಲಯರನತನ ಗಮರವಸತವರರದತ; ಆದರ ವಧ ಅವನರದ ಅದಕಕ ವತತರಕತ ಕಲಸವನತನ ಮಸಡಸತತ. ರಸಮಸಲತಯರ ಪತಲಮದ ಬಗಗ ಗಮರವ ತಸಳ ತಳಗಗರಡ ಮನಸಸನತನ ವಧ ಮತತ ಬಗತಮಸನದ ರಗಪದಲಲ ಬಗಗಡಗಗಳಸತತ. ಮನತಷತರತ ಕಲವವ ವಲಳ ತಮಮ ಸಹಜ ಸಸಭಸವಕಕ ವರತದದವಸಗ ನಡದತಕಗಳತಳವವದಲಕ ಎರಬ ಚರತ ರಸವಣನ ಪಸತತವನತನ ಚತತಸತವಸಗ ಕವಯ ಮನಸಸನತನ ಕಸಡರತವರತ ಕಸಣತತತದ. ತಸನಸಗ ಬರದ ಉಪರರಭಗ ಬತದದ ಹಲಳದದ ರಸವಣ ಸಲತಯನತನ ಕರಡಸಗ ಮಲಹಗಗರಡದದಲಕ ಎರಬತದತ ನಗಗಢ ಪತಶನ. ಈ ಬಗಯ ಚತತಣದರದಸಗ ಓದತಗನಗ ರಸವಣನ ಬಗಗ ಸಹಸನತಭಗತಯತರಟಸಗತತತದ; ಮಸನವರನತನ ಕಸಣತವ ಅಗಗಲಚರ ಶಕತಗಳ ಬಗಗ ಆಕಗತಲಶವವರಟಸಗತತತದ. ಹಲಗ ಮಸಡಬಲಲ ಕವ ಶಕತಯತತನಲ ಆಗರಬಲಕತ. ನಸಗಚರದತ ಅರರವನತ. ಕಸವತವನತನ ಓದತವಷತಷ ಕಸಲ ಓದತಗ ರಸವಣನ ಪರವಸಗಯಲ ಇರತತಸತನ. ಹಲಗ, ಕಸಲ ಎರತಹವನನಸನದರಗ ಮಣಸಬಡಬಹತದರಬ ಆಶಯ, ಸಗಕಮವಸದ ರಲತಯ ಮನಗಲಭಸವಚತತಣ, ಅಥಸರರತರನಸತಸ ಅಲರಕಸರದ ಸಸರರಕವಪ ರಲತಗಲಹಸರಯಗ ಆದ ಬಳಕ, ಸಲತಸವಯಲಗದರದ ವಸತಕತಲಗಗರಡ ರಸಮನ ವರಹದಲಲರತವರತಹ ವಣರನಸವವಖರ ಇವವಗಳ ಕಸರಣದರದ ನಸಗಚರದತ ಕನನಡದಲಲ ಗಣತಸಸಸನವನತನ ಪಡದದಸದನ. ಹಳಯ ವಸತತವಸದರಗ ನರಗಪಣಯ ಹಗಸತನ, ಸಸರಪತದಸಯಕವಸದ ದತಷಷಪಸತತಗಳ ಮಸನವಲಕರಣ ಇವವಗಳ ಮಗಲಕ ಹಗಸ ಕಸವತ ಮಸಗರವನತನ ಸಕರಷಸದದ ಪರಪನನತನ ಅನತಸರಸದ ನಸಗಚರದತನತ ಬದತಕನ ನಗಗಢಗಳ ಬಗಗನ ಚರತನಯನತನ ತನನ ಕಸವತದಲಲ ಅಳವಡಸ ತಲರನತನ ಮತರದಕಕಳದ ಕವ. ******* ನಯಸಲನನ ‘ಧಮಸರಮಕತ’ ಹಳಗನನಡದ ಕರನಪತಪರಚದಲಲ ನಯಸಲನನಗ ಬಹತ ಮತಖತವಸದ ಸಸಸನವದ. ಇವನ ಕಸವತವಸದ 'ಧಮಸರಮಕತ'ದಲಲ ಕಸವತಶಕತಗರತಲಗ ಕರನಶಕತ ಮಲಲತಗವ ಪಡದದ. ಕತ. ಶ. 1112 ರಲಲ ತನನ ಕಸವತವನತನ ಬರದತ ಮತಗಸದ ಇವನತ ಕಟಸಷ ಕನನಡದ ಅಭಮಸನ. ಅವನ ಹಗತತಗ ಚರಪಪ ಕಸವತ ಪತಕಸರವವ ಜಡತಡಗಟಷಹಗಲಗತತತ; ದಸರ ಸವದತ ಇಳತಕಲಸಗತತತ. ಅಲಲದ ಜವನಮತವವ ತನನ ಪಸತಬಲತವನತನ ಕಳದತಕಗಳತಳತತತತತ. ಇವನ ನರತರ ಅನತಕಸಲದಲಲಯಲ ಕಸಣಸಕಗರಡ ವಲರಶವವ ಚಳತವಳಯ ಗತದದಲಪಪಜ ಇವನ ಕಸಲದ ಹಗತತಗಸಗಲಲ ನಡದತತತ. ಹಸಗಸಗ ಸಸಧಮರಪಕಪಸತಯಸದ ನಯಸಲನನಗ ಕಸವತರಚನಸಶಕತಯನತನ ತನನ ಮತವನತನ ಜನಪತಯಗಗಳಸಲತ ಬಳಸಕಗಳಳಬಲಕರಬ ತಲವತ ಬಯಕ ಉರಟಸಗರಬಲಕತ. ಅದರರದಸಗ ಅವನತ ತನನ ಏಕವಕ ಕಕತಯನತನ ಜವನಧಮರದ ಪತತಪಸದನಗರದಲ ಮಲಸಲಟಷ. ಯಸವಸಗ ಲಲಖಕನಲಲ ಜನಸಮತದಸಯವನತನ ತಲತಪಬಲಕರಬ ಹರಬಲ ಪತಬಲವಸಗತವವದಗಲ ಆಗ ಬರವಣಗಗ ಜಸನಪದದ ಆಸರ ಬಲಕಸಗತತತದ. ನಯಸಲನನಗ ಇದಕಕ ಹಗರತಲಲ. ತನನ ಕಸಲಕಕ ಚರಪಪ ಸರಸಕಕತದ ಅತಲವ ಪತಭಸವಕಕ ಒಳಗಸಗ ಪಡಸಸಗದಸದಗ, ನಯಸಲನನಲಲನ ಕನನಡ ಪತಜ ಪವಟದದದತತ. ಬಹತ ಗಟಷಯಸಗ ಕನನಡಪರವಸದ ಘಗಲಷಣಗಳನತನ ಅವನತ ಕಗಗದ. 'ಧಮಸರಮಕತ'ದ ಪಲಠಕಸಭಸಗದಲಲ ವಸಚತವಸಗಯಲ ಅವನ ಈ ಕನನಡತನ ನಮಗ ಕಲಳತತತದ. "ಪಪಸಗನನಡದರ ವಸತವಣರಸತವರ ಸತಕ ø ತಯನರದತ ಕನನಡಮರ ಚರತಸ ಕಗಡಲಸಱದಕಕಟ ಮಸತಕದ ಸಕಕದಮನಕತಕವವನತರ ಕವಯಲ?" ಎರದತ ಅವನತ ಪತಶನಸತತಸತನ. ಕವಗಳತ ಎದತರಸತವ ಭಸಷಸಸರಬರಧಲ ಸಮಸತಯರದನತನ ಇಲಲ ನಯಸಲನ ಪತಸಸತಪಸದಸದನ. ಹಗಸಗನನಡದಲಲ ತನನ ಕಕತಯನತನ ರಚಸತವನರದತ ಹಗರಟ ಕವಯತ ಕನನಡದಲಲ ಚರತಸತತತ ಅದಕಕ ಸರಸಕಕತ ಮಸತತಗಳಲಲ ಅಭವತಕತ ನಲಡಲತ ಹಗರಟರ ಅವನ ಕಸವತ ಎಡಬಡರಗಯಸಗತತತದರಬ ಮಸತನತನ ನಯಸಲನ ಸಮರಜಸವಸಗ ಇಲಲ ವಶಲಲರಸದಸದನ. ಭಸವನ ಮತತತ ಭಸಷಗಳಗ ಅವನಸ ಸರಬರಧವರತತತದ; ಕಸವತದ ಮಟಷಗ ಇದತ ಇನಗನ ಸಗಕಮವಸಗರತತತದ. ಕನನಡದ ಪತಲಮ-ಸರಸಕಕತದ ವಸತಮಲಹದರದ ಆಗತವ ಅನಸಹತತದ ಸಸಷಷ ಕಲಸನ ನಯಸಲನನಗದ. ಇದತ ಎಲಲ ಕಸಲದಲಗಲ ಕಸಣಬರತವ ಇಬಬರದತನವಸದದರರದ ಅವನ ಮಸತತ ನಮಗ ಇರದಗಗ ಪತಸತತತವಸಗತತತದ. ಹಲಗಸಗ ನಯಸಲನ ಬಹತ ಗಟಷದನಯಲಲ ಕನನಡಪರವಸದ ಮಸತತಗಳನಸನಡದ. ಅವನ ಸರಸಕಕತ ಪಸರಡತತಕಕಲನಗ ಕಗರತಯಲಲದದದರಗ ಕನನಡದ ಮಲಲ ಅದತ ಸವಸರ ಮಸಡತವವದನತನ ಅವನತ ಸಹಸದಸದ. ಹಲಗಸಗ "ಸಕಕದಮರ ಪಲೞೞಗಸಡ ನಱ õ ಸಕಕದಮರ ಪಲೞೞಗ; ಸತದದಗನನಡದಗಳ ತರದಕತಕವವದ ಸಕಕದಮರ? ತಕತಕದ ಬರಸಲಕ ಘಕತಮತಮರ ತವಲಮತಮರ?" ಎರದತ ಗತಡತಗತತಸತನ ಅವನತ. ಸರಸಕಕತದ ಬಗಗ ಅವನಗ ಬಲಸರವಲಲ, ಆದರ ಅದತ ಕನನಡತನವನತನ ಮಸತಕತಮಸಡತವಷತಷ ಮಲಲತಗವ ಪಡಯಬಸರದತ. ಕನನಡ-ಸರಸಕಕತಗಳನತನ ಬರಸತವವದರದರ ಅವನ ಮಟಷಗ ತತಪಸ-ಎಣಣಗಳನತನ ಬರಸದ ಹಸಗ; ಕನನಡ ತತಪಸ, ಸರಸಕಕತ ಎಣಣ! ಈ ಮಸತತ ಆಡ ತನನ ಸಮಕಸಲಲನ 60

ಸರಸಕಕತ ಪರಡತರ ಅವಹಲಳನಕಕ ಒಳಗಸಗರಬಹತದಸದ ನಯಸಲನ ಅದಕಕ ಸಗಪವಸ ಹಸಕತವವನಲಲ. ತನನ ಆದಶರಕಕ ತಕಕ ಹಸಗ ಕಸವತವನತನ ರಚಸತವ ಮಗಲಕ ಅದನತನ ಆಚರಣಗ ತರದದಸದನ. ಅವನದತ ಚರಪಪ ಕಸವತವಲ; ಆದರ ಅದರಲಲ ಹರದನ ಕವಗಳ ರಚನಗಳಲಲರತವ ಹಸಗ ಸರಸಕಕತದ ಪಸತಬಲತವಲಲ. ಬದಲಸಗ ಅದತ ಕನನಡದ ರಸಣಯನತನ ಅನತಸರಸತವ ಸಖಯರತದ. ಅದಗ ಅವನದತ ಜಸನಪದದ ಅರದರ ಜನಸಸಮಸನತರ ಸವಗನನಡ. ಪದತಗಳಗರತ ಗದತ ಅಲಲ ಅನಲಕ ಪಸಲತ ಹಚತಚ; ಅದಗ ರರಜಕವಸದ ಗದತ. ಅದಕಕ ಕಸರಣ ಅವನ ಕಸವತದಲಲ ಬಳಕಗಗರಡರತವ ಗಸದನಸಣತಣಡಗಳತ ಮತತತ ಉಪಮಗಳತ. ಅವವಗಳ ಪಟಷ ಮಸಡದರ ಅದಲ ಒರದತ ಹಗತತಗಯಸಗಬಹತದತ, ಅರಷದ! ಜನಸಮತದಸಯಕಕ ತನನ ಕಸವತವವ ಹತತರವಸಗತವ ಮಗಲಕ ಅವರ ಒಲವನತನ ತನನ ಧಮರದ ಕಡ ಎಳಯ ಬಯಸದ ನಯಸಲನನತ ಅದಕಸಕಗ ಜನರಗ ಹಡಸತವರತ ಕತಗಳನತನ ಹಲಳ ಧಮರದ ಆರತಯರವನತನ ಜನಮನದಲಲ ಬತತಲತ ಪತಯತನಸದ. ಅದಕಕ ಅವನತ ಆರಸಕಗರಡದತದ ಹರದನ ಕವಗಳರತ ದಲಘರ ಕರನಗಳನನಲಲ; ಕರತಗತಗಳನತನ. ಜವನಧಮರದ ಹದನಸಲತಕ ತತಸಗಳರದರ: ಸಮತಕ‍ದಶರನ, ಅದರ ಎರಟತ ಅರಗಗಳಸದ ನಶಕರಕ, ನಷಸಕರಕ, ನವರಚಕತಸ, ಆಮಗಢದಕರಷತಸ, ಉಪಗಗಹನ, ಸಸತಕರಣ, ವಸತಸಲತ ಮತತತ ಧಮರಪತಭಸವನಗಳತ ಮತತತ ಅಹರಸ, ಸತತ, ಅಸತಲಯ, ಬತಹಮಚಯರ ಮತತತ ಅಪರಗತಹಗಳರಬ ಐದತ ಅಣತವತತಗಳತ. ವಪವಲಗರಯಲಲ ಶತಲ ವಧರಮಸನಸಸಸಮಗಳ ಸಮವಸರಣವವ ಬರದತ ನಲಸದಯರಬ ವಷಯವನತನ ತಳದ ಮಗಧಸಧಪತಯಸದ ಶತಲಣಕ ಮಹಸರಸಜನತ ತನನ ಪಟಷದಗಡತ ರಲಳನಲದಲವಯಡನ ಅಲಲಗ ಬರದಸಗ, ಹತಟತಷ-ಸಸವವಗಳ ಚಕತದರದ ಮತಕತ ಪಡಯಲತ ದಸರ ಯಸವವದರದತ ಅಲಲಲದದ ಗಮತಮಗಣಧರರನತನ ಕಲಳತತಸತನ. ಆಗ ಅವರತ ಮಲಲನ ಹದನಸಲತಕ ತತಸಗಳ ಬಗಗನ ಕತಗಳನತನ ಹಲಳತತಸತರರದತ ಕಲಸಸಕಗರಡತ ಅವವಗಳನತನ ಕವ ನರಗಪಣ ಮಸಡದಸದನ. ಹಲಗಸಗ ಕಸವತದಲಲ ಹದನಸಲತಕ ಆಶಸಸಸಗಳವ. ಈ ಕತಗಳಗ ಯಸವವದಲ ಏಕ ಆಧಸರಗತರರವರತವರತ ನಮಗ ತಳಯದತ. ಅನಲಕ ಮಗಲಗಳರದ ಕವ ಅವವಗಳನತನ ಸರಗತಹಸರಬಹತದತ. ಆದರ ಕತಯನತನ ಹಲಳತವ ರಲತ ಮಸತತ ನಯಸಲನನದಲ ಆಗದ. ಅವನಗ ಕರನಕಲಗ ಪಸತಯಶತ ದತಗರಸರಹನ 'ಪರಚತರತತ'ವವ ಮಲಲಸರಕತ ಹಸಕರಬಹತದತ. ದತಗರಸರಹನತ ತನನ ಕಸವತವನತನ ಬರದತ ಮತಗಸದತದ ಕತ.ಶ.

1031 ರಲಲ; ನಯಸಲನನ ಕಸವತ ರಚತವಸದದತದ ಕತ.ಶ. 1112 ರಲಲ. 'ಪರಚತರತತ'ವವ ಯಸವವದಲ ಮತಗತರರವಸಗದ ಲಮಕಕ ರಚನಯಸದದರರದ ಅದನತನ ಅನತಸರಸಲತ ನಯಸಲನನಗ ಹಚಚನ ಮತಜತಗರವಸಗಲಲಲವರದತ ತಗಲರತತತದ. ಇಲಲನ ಕಲವವ ಕತಗಳಲಲ ಸಸಷಷವಸಗ ಅದರ ಛಸಯ ಕಸಣತತತದ. ಅದರಲಗಲ ಅಸತಲಯದ ಬಗಗನ ಕತಯಲಲನ ಉಪಕತಗಳತ ನಲರವಸಗ 'ಪರಚತರತತ'ದ ಪತಭಸವಕಕ ಒಳಗಸಗರತವವದತ ಎದತದ ತಗಲರತವರರದತ. ಅಲಲ ಶವಭಗತಯ ಕತ ಇಲಲ ಕಮಶಕನ ಕತಯಸಗದ; ಹಸರತಗಳತ ಮತತತರ ಕಲವವ ಅರಶಗಳಲಲ ಸಸಲಸ ಬದಲಸವಣಯದದರಗ ಅವರಡರಲಲನ ಸಸಮತ ಬಹಳ. ಹಸಗಯಲ ಮತರಗತಸಯನತನ ಕಗರದ ಕತ. ಅಲಲ ಸಸಕದ ಮತರಗತಸಯನತನ ಕಗರದವನತ ಚರದತದತತನಸದರ ಇಲಲ ಅವನ ಹರಡತ ಆ ಕಲಸ ಮಸಡತತಸತಳ; ಎರಡಗ ಕಡಗಳಲಲ ಹರಡತಯ ಹಸರತ ಯಜದತತಯಲ ಆಗರತವವದತ ಆಕಸಮಕವಲನಲಲ. ಸವಸರರತಜಸಪಹಸರ ಮಸವನ ಹಣಣನ ಕತ, ಅನರತಶತಲ ಎರಬ ಸಗಳಯ ಕತ ಮತತತ ಮಲಧಸವ ಮತನಯ ಕತ ಇವವಗಳಲಲ 'ಪರಚತರತತ'ದ ಕಥಸನರಗಪಣಯ ಪತಭಸವ ಇರತವವದತ ಕಸಣತತತದ. ಉಳದ ಕತಗಳಲಲ ನಯಸಲನನದಲ ಸಸರತಕಯದ. ಅವನತ ತನನ ಕಸಲದಲಲ ಉಪಲಬದವದದ ಕನನಡ, ಸರಸಕಕತ ಮತತತ ಪಸತಕಕತಗಳಲಲನ ಸಸಹತತವನನಲಲ ಓದಕಗರಡದದರಬಲಕತ; ಅದರಲಗಲ ಕಥಸಸಸಹತತವನತನ. ಕನನಡದ ಜವನ ಕಸವತಗಳಲಲದ 'ವಡಸಡರಸಧನ' ಮತತತ ಚಸವವರಡರಸಯನ ಕತಗಳ ಮಲಲ ಸಹಜವಸಗಯಲ ಅವನ ಗಮನ ಹಚತಚ ಹರದದದರಬಲಕತ. ಆದರ ನಯಸಲನನಲಲ 'ವಡಸಡರಸಧನ'ಯಲಲನ ಶತಲಷಷ ಕತಗಸರಕಯತ ಕಸಣತವವದಲಲ; ಇವನ ಆಶಯವಪ ಅಲಲನದಕಕರತ ಭನನ. ನಯಸಲನನ ಉದದಲಶ ತನನ ಮತವನತನ ಜನಸಸಮಸನತರಲಲ ಹಚತಚ ಪತಚತರಪಡಸತವವದಸದದರರದ ಆ ದಸಯಲಲ ಅವನ ಗಮನ ಹಚತಚ ಹರದದ; ನರಗಪಣಸ ಧಸಟ ಮತತತ ಭಸಷಯ ಬಳಕಯಲಲ ಇದತ ಎದತದ ತಗಲರತತತದ. ಆದರಗ ಕತಯನತನ ಹಲಳತವ ರಲತ ಅನಲಕ ಕಡಗಳಲಲ ತತರಬ ಮನನಲಯವಸಗದ. ದಯಸಮತತ ಸಟಷ-ವಸತಭಗತಯ ಕತ (ಸಮತಕ‍ದಶರನ) ಸಗಪರನರಬ ಕಳಳನ ಕತ (ಉಪಗಗಹನ) ಮತತತ ಬಲಯ ಕತ (ಧಮರಪತಭಸವನ) - ಇರರ ಕಡಗಳಲಲ ನಯಸಲನನ ಕತಗಸರಕ ಕತಶಲತಯರದ ಕಗಡದ. ಧನಕಲತರಯ ಕತಯಲಲ (ಅಹರಸ) ಚರದತಹಸಸನ ಕತಯನನಲ ಕಸಣಬಹತದತ. ಮತರದ ಲಕಮಲಶನತ ಚರದತಹಸಸನ ಕತಯನತನ ತತರಬ ಜನಪತಯಗಗಳಸದರಗ ನಯಸಲನನ ಕಸಲಕಸಕಗಲಲ ಇದಲ ಆಶಯದ ಕತ (ಧಮರವರತರನತನ ದವವ ಕಸಪಸಡತತತದ) ಜನಜನತವಸಗದದರಬಲಕತ. ಅದನತನ ತನನ ಆಶಯಕಕನತಗತಣವಸಗ ನರಗಪಸತವ ಜಸಣಮಯನತನ ನಯಸಲನ ಇಲಲ ತಗಲರದಸದನ. ಅವನ ಕಸವತದಲಲ ಕಸಣತವ ಮಸಲಗಲಪಮಗಳತ ನಮಮನತನ ಆಕರರಸತತತವ. ಅವನತ ಕಗಡತವ ಉಪಮಗಳಲಲ ಲಗಲಕಜಸನ ಢಸಳಸಗ ಕಸಣಸತತತದ. ನಯಸಲನ ಮತನಯಸಗದದರತ ತಗಲರತತತದ. ಆದರಗ ಅವನತ ಜನಸಸಮಸನತರ ಬದತಕನತನ ಎಷತಷ ಹತತರದರದ ಬಲಲವನರಬತದತ ಅಚಚರ ಹತಟಷಸತವರತದ. ಎ. ಆರ. ಕಕಷಣಶಸಸಸಗಳತ ಅಭಪಸತಯಪಡತವರತ "ಈ ಗತರರವವ ಕತಮಸರವಸತಸಭಸರತ, ತಗರವ ರಸಮಸಯಣ ಮತರತಸದ ಗತರರಗಳರತ ಜನಸಸಮಸನತರರಜಕವಸಗದದರತ ತಗಲರತತತದ". ಈ ಕಸರಣದರದಲಲ ನಯಸಲನನತ ಕನನಡ ಸಸಹತತ ಚರತತಯಲಲ ವಶಷಷ ಸಸಸನ ಗಳಸಕಗರಡರತವವದತ.

61

ಇಷಸಷದರಗ 'ಧಮಸರಮಕತ'ವವ ಹಳಗನನಡದಲಲರತವವದರರದ ಈಗನವರಗ ಅದನತನ ಅರರಮಸಡಕಗಳಳಲತ ವಶಲಷ ಪರಶತಮ ಆವಶತಕ. ಅದರ ಪತತ ಸಸಲನಗನ ನಲರವಸಗ ಹಗಸಗನನಡಕಕ ಅನತವಸದ ಮಸಡತವ ಪತಯತನಗಳತ ನಡದವ. ಅದರಲಲ ಮಗಲವನನಲ ಚಚತ ತಪಸದ ಅನತಸರಸರತವವದರರದ ಆಧತನಕ ಓದತಗರಗ ನರಗಪಣ ಕತರಠತಗಗರಡರತ ಕಸಣಬಹತದತ. ಪಡಸಸಗದರತ ಕಥಸನರಗಪಣ ಇರತವವದಸದರಗ ಅಲಲ ಉಪಮಗಳ ಸಸಲತ ಹಸಗಗ ವಪರಲತ ಪಸರಭಸರಕ ವವರಣಗಳತ ಎಷಗಷಲ ಕಡಗಳಲಲ ಮತಖತವಸದತದನನಲ ಮರಮಸಡತತತವ. ಹಸಗಸಗ ನರಗಪಣಯ ಓಟ ಕಡದರತ, ಅತ ಪಸರಭಸರಕತಯನತನ ನವಸರಸಕಗರಡತ, ಆದರ ನಯಸಲನನ ಶವಲಯ ಪರಚಯವಸಗತವರತ ಪವನನರರಗಪಣ ಮಸಡತವ ಕತಮವನತನ ಇಲಲ ಅನತಸರಸದ. ಮಗಲದಲಲನ ಧಸಟಯನತನ ಉಳಸಕಗಳಳಲತ ಇದರಲಲ ಪತಯತನಸಲಸಗದ. ಜನರತ ಇವವಗಳನತನ ಕತಗಳಸಗ ಓದಬಲಕರಬತದತ ಪವನನರರಗಪಕನ ಹರಬಲ. ಹಳಗನನಡದಲಲನ ಕತಗಳ ಬಗಗ ಆಸಕತಯರತವವರಗ ಇದರರದ ಅನತಕಗಲವಸಗತವವದರಬ ಆಸ ಲಲಖಕನದತ.

62

ವಚನ ಚಳವಳ ಭಕತ ಚಳವಳಯಲ? ಭಕತ ಚಳವಳ ಎರದರಲನತ? ಭಕತ ಚಳವಳಯ ಸಸರಗಪ ಲಕಣಗಳನತನ ಶತಲಯ ಆಚಸಯರ ಹಲಗ ಪಟಷ ಮಸಡತತಸತರ: 1. ಭಕತ ಎರದರ ದಲವರ ಬಗಗನ ಎರಡಲಲದ ನಷಷ; ಭಕತಯ ಗತರ ದಲವರ ಕಕಪಯನತನ ಸರಪಸದಸತವವದತ. 2. ಭಕತ ಚಳವಳಯತ ದಲವರನಗನಲಸಕಗಳತಳವ ಸಸಧನಗಳಸಗ ಆಚರಣಗಳತ ಹಸಗಗ ಯಜಯಸಗಸದಗಳನತನ ನರಸಕರಸ, ಹಕದಯ ಮನಸತಸಗಳ ಪರಶತದದತ ಹಸಗಗ ಮಸನವಲಯತಗಳಗ ಒತತತ ನಲಡತತತದ, ಅದರಲಲ ಸರಳ ಭಕತಗ ಆದತತ. 3 ಭಕತ ಚಳವಳಯತ ಮತಖತವಸಗ ಏಕದಲವಪಲಪಸಸನಯ ನಲಯದತ; ಭಕತರತ ಒಬಬ ದಲವರನತನ ಆರಸಧಸತವವರತ – ಸಗತಣ ಮತತತ ನಗತರಣ ಎರಡಗ ರಲತಗಳಲಲ. ವವಷಣವರತ ಸಗತಣಗಲಪಸಸಕರತ; ಅವರಲಲ ರಸಮಮಸಗರಗಳತ ಮತತತ ಕಕಷಣಮಸಗರಗಳತ – ಇಬಬರಗ ವಷತಣವನ ಅವತಸರಗಳತ - ಎರಬ ಎರಡತ ಪತಭಲದಗಳತರಟತ; ನಗತರಣಗಲಪಸಸಕರತ ವಗತಹಸರಸಧನಯ ವರಗಲಧಗಳತ; ಅವರ ಪತಕಸರ ದಲವರತ ಸವಸರರತಯಸರಮ. 4. ಸಗತಣ-ನಗತರಣಗಲಪಸಸಕರಬಬರಗ ಉಪನಷತತತಗಳ ಅದಸವತ ತಸತಸಕತಯಲಲ ನರಬಕಯಟಷವರತ, ಆದರ ವವಧ ಭಕತ ಪರರಗಳಲಲ ಈ ವಷಯದ ಅಲಸ ಭಲದಗಳತರಟತ. 5. ಉತತರ ಹಸಗಗ ದಕಣ ಭಸರತದ ಭಕತ ಚಳವಳಯ ಸರತರ ಜಸನವವ ಭಕತಯ ಭಸಗ; ಅದನತನ ಗತರತವನ ಮಗಲಕ ಪಡಯಬಲಕತ, ಹಲಗಸಗ ಗತರತಸಲವಗ ಪಸತಧಸನತ. 6. ಭಕತ ಚಳವಳಯತ ಸಮಸನತಯ ನಲಗಟಷನ ಮಲಲ ನರತದತದ; ಹಲಗಸಗ ಜಸತ-ಮತ ಭಲದಗಳನತನ ತರಸಕರಸತವರರದತ; ಭಕತ ಸರತರತ ಸಸಮಸಜಕ ಐಕತದ ಪತತಪಸದಕರತ; ಹಲಗಸಗ ಅದರಲಲ ಕಳವಗರದವರಗ, ದಲತರಗ ಅವಕಸಶವರತತತದ. 7 ಭಕತ ಚಳವಳಯತ ಪವರಗಲಹತಶಸಹಯನಗನ ನರಸಕರಸತತತದ, ಭಕತ ಮತತತ ಸಸಪತಯತನಗಳರದ ದಲವರನತನ ಕಸಣಬಹತದರಬತದತ ಅವರ ಪತತಪಸದನ. ಹಲಗಸಗ ಇಲಲ ಯಜಯಸಗಸದಗಳಗಗ ಧಸಮರಕ ಆಚರಣಗಳಗಗ ಅವಕಸಶವಲಲ. 8. ಭಕತ ಸರತರತ ಜನತಯ ನತಡಯ ಮಗಲಕ ತಮಮ ಬಗಲಧನಗಳನತನ ಪತಚಸರ ಮಸಡದರತ; ಈ ಮಗಲಕ ಜನಭಸಷಗಳಗ ಅಪಸರ ಕಗಡತಗಯನತನ ಕಗಟಷರತ. ಇವವಗಳ ಜಗತಗ ಅವರತ ಮಹತಸದ ಒರದತ ಅರಶವನತನ ಮತರದಡತತಸತರ. ಭಕತ ಚಳವಳಯ ಮಗಲಗಲದದಲಶಗಳತ ಎರಡತ: ಒರದತ, ಇಸಸಲಮಕ ಆಕತಮಣವನತನ ಎದತರಸ ಮತಸರತರವನತನ ತಡಗಟತಷವವದತ; ಹಸಗಗ ಎರಡತ, ಹರದಗಮತಸಲಮರಲಲ ಸಸಮರಸತವನತನ ಸಸಧಸತವವದತ. ಸರಗತಹವಸಗ ಹಲಳಬಹತದಸದರ, ಭಕತ ಚಳವಳ ಎನತನವವದತ ಭಕತಯನನಲ ಏಕವಕ ಗತರಯಸಗ ಹಗರದದ ಆರದಗಲಲನ. ಭಕತ ಚಳವಳಯ ಮತಖತ ಆಶಯಗಳರದರ ಭಕತ ಮಸತತವಲ ಮಲಕಸಸಧನಗ ಸಹಸಯಕವಸದತದತ, ಯಜಯಸಗಸದಗಳಲಲ, ಅಥಸರತ ಕತಯಸಮಸಗರವಲಲ ಅರವಸ ಜಸನಮಸಗರವಲಲ ಎರಬ ನರಬಕ (ಈ ರಲತಯಲಲ ಅದತ ವವದಕ ಸರಸಕಕತಗ ಪರಗಲಕವಸಗ ಸಡತಡ ಹಗಡದತದತ ನಜ). ಆಳಸಸರರತ, ನರಬಸಕರ, ಕಬಲರ, ರವತನತ, ವಲಲಭಸಯರ, ಶರಕರದಲವ ಮತರತಸದವರತ ಭಕತ ಚಳವಳಯ ಪತತಪಸದಕರತ. ಇವರಲಲ ವವದಕ ವಸತಪತಯಲಲಯಲ ಬರದವರತ; ಆದರ ಯಸರಗ ವವದಕವತವಸಸಯ ವರತದದ ಸರಘಟತ ಹಗಲರಸಟ ನಡಸಲಲಲ. ಅಲಲದ, ಈ ಚಳವಳಗಳಲಲ ಮದಲತ ಒಬಬ ತಗಲರಸದ ದಸರಯನತನ ಹರಬಸಲಕರತ ಅನತಸರಸದ ರಲತ ಕರಡತಬರತತತದ. ಕನನಡ ನಸಡನಲಲ ಭಕತ-ಜಸನ-ವವರಸಗತಗಳನತನ ದಸವತದ ಹನನಲಯಲಲ ಪತತಪಸದಸದ ಹರದಸಸ ಆರದಗಲಲನವಪ ಈ ಗತರಪಗಲ ಸಲರತತತದ. ಒಬಬ ವತಕತಯರದ ಆರರಭಗಗರಡತ ವವಧ ಜನಗಳನತನ ತನನ ವಲಯದಲಲ ಒಳಗಗಳತಳತತ ಹಗಲಗತವವದತ ಭಕತ ಚಳವಳಯ ಸಸರಗಪ. ದಕಣದಲಲ ಆಳಸಸರರತ ಮತತತ ಹರದಸಸರತ ಇದನತನ ಮತನನಡಸದವರತ. ಆಳಸಸರರತ ರಸಮಸನತಜ ಪರರಪರಯವರಸದರ, ಹರದಸಸರತ ಮಧಸಸಚಸಯರ ಪರರಪರಯವರತ.. ಭಕತಯಲಲ ಮತಖತ ಮನಗಲಭಸವವರದರ ಶರಣಸಗತ, ತನನ ವವಯಕತಕತಯನತನ ನಲಗಕಗಳತಳವವದತ, ತಸನತ ದಲವರ ಭಸಗವರಬ ಭಸವನಯನತನ ತಸಳ ಅವನಗಡನ ಬರಯತವ ಗತರ ಉಳಳದತದ. ಅಲಲ ವತವಸಸಯ ವರತದದದ ಪತತಭಟನಯಲನಗ ಇರತವವದಲಲ. ಇದದರಗ ಭಕತನಲಯಲಲ ತಸರತಮತ ಮಸಡದರತವರರದಲ ಹಗರತತ ಸಸಮಸಜಕ ಆರದಗಲಲನವಸಗ ಅದತ ರಗಪವಗಗಳತಳವವದಲಲ. ಸಸಮಸಜಕ ಕಟತಷಪಸಡತಗಳ ಬಗಗ ಅವಜಯರಬಹತದಸದರಗ ಅದತ ವತಕತನಲಯಲಲಯಲ ಹಗರತತ ಹಗಲರಸಟದ ನಲಯಲಲಲಲ. ಮತಖತ ಹರದಸಸರಲಲ ಒಬಬನಸದ ಕನಕದಸಸ ವತವಸಸಯ ವರತದದ ಅಸಮಸಧಸನ ತಸಳದದರಬಹತದತ, ಆದರ ಅದರ ಅಭವತಕತ ಹಗಲರಸಟ ರಗಪದಲಲ ನಡಯದ, ಒರದತ ನಲಯಲಲ ಕಲತರನಗಳಲಲ ಕತಲನರಸಕರಣಯ ಮಗಲಕವಸಗಯಗ, ಮತಗತರದರಲಲ – ‘ರಸಮಧಸನತಚರತಯಲಲ - ರಗಪಕಸತಮಕವಸಗ ಜಸತ ತಸರತಮತವನತನ ಅಲಲಗಳಯತವವದರ ಮಗಲಕವಪ ನಡಯತರಬತದತ ಸವರವದತ. ಅಲಲ ವತಕತ ನಲಯ ಮಲಕ ಸರಪಸದನ ಮತಖತವಲ ಹಗರತತ ಸಮತದಸಯ ಸತಧಸರಣ ಅಲಲ. ಈ ಸರಕಪತ ಹನನಲಯಲಲ ಪರಭಸವಸದರ, ವಚನ ಚಳವಳಯತ ಇತರವವಗಳಗಡನ ಸಮಲಕರಸಬಹತದಸದ ಭಕತ ಚಳವಳಯಲಲ ಎರಬತದತ ಸಸಷಷವಸಗತತತದ. ಅದರದತದ ಸಸರಸಸಗಟಸದ ವವದಕ ಸರಸಕಕತಯ ನರಸಕರಣ ಮಸತತವಲಲ, ಅದರ ವರತದದದ ಹಗಲರಸಟ. ಕತಸತಪಪವರದಲಲ ನಡದ ಜವನ-ಬಮದದಗಳರತ ಅದರದಗದ ವವದಕದ ವಣರ-ಜಸತ-ಲರಗಗಳ ನಡತವಣ ತಸರತಮತ ಧಗಲರಣಯ ತರಸಸಕರ. ಅಷಷಲ ಅಲಲ, ವವದಕದ ಸಕಲ ಪರಕಲಸನಆಚರಣಗಳನತನ lock, stock, barrell ಆಗ ತರಸಕರಸತವ ದಟಷತನ, ಗಟಷತನ ಅದರದತದ. ಬಸವಣಣನರತಹ ವಚನಕಸರರತ ವವದಕದ ಮಗಲ ಮತತತ ಮತಖತ ಪತಕತಯಯಸದ ಯಜವನತನ ಸಸಮಸಜಕ ಹರಸಯ ಪತತಮಯಸಗ 63

ಬಳಸದರತ. ಅನಲಕ ಕಡಗಳಲಲ ಯಜಗಳ ಬಗಗನ ವಚನಕಸರರ ಆಕಗತಲಶ ಭತಗಲದದರತವವದನತನ ಕಸಣಬಹತದತ. ಹಸಗಯಲ ಯಜ ನಡಸಲತ ಅಹರತಯನತನ ಪಡದ ದಸಜತಸವನತನ ಖರಡಸದರತ; ಅದರಲಗಲ ಶತಲಷಷನನಸದದ ಬಸತಹಮಣನನತನ ಕಟತಮಸತತಗಳರದ ಟಲಕಸದರತ: ವಲದಗಳ ಬಗಗಯಗ ಅವರದತದ ತಲಕಣ ಟಲಕಸಪತಹಸರ. ವವದಕ ಧಮರಗತರರಗಳನನಲಲ ಲಲವಡ ಮಸಡದರತ: ಮಗತರಪಪಜ-ದಲವಸಸಸನ ಪದದತಗಳನತನ ಖರಡಸದರತ: ವವದಕ ಸಸಮಸಜಕ ನಲಯಸದ ವಣರ-ಜಸತವತವಸಸಯ ವರತದದ ವಚನಕಸರರದತ ಹರಹಸಯದರತ. 'ಚತತವರಣಸರತಲತನಲ ವಲರಶವವ ನಗಲಡಸ' ಎರಬ ಸದದರಸಮನ ಮಸತತ ಈ ವರಗಲಧವನತನ ಮರಡಸತವವದರಗರದಗ ವಚನ ಚಳವಳಯ ಭಸಗಗಳತ ವವದಕ ವಲಯವನತನ ಮಲರದವರತ ಎರಬತದನತನ ಧಸನಸತತತದ. ಅರತಯಲ ಸಸಧನಗ ಲರಗತಸರತಮತವಲಲವರಬತದನತನ ಸಸರದರತ. ವವದಕ ಭಸಷಯಸದ ಸರಸಕಕತವಲ ಶಗದತರನಗನ ಸಸಲಯರನಗನ ದಗರವರಸತವ ಸಸಧನ. ಸರಸಕಕತ ಕಲತವರಗ ಮಸತತ ಯಜಯಸಗಗಳ ಅಧಕಸರ, ಈ ಜಸನವಲಲದ ಅದಸಜರಗಲಲ; ಹಲಗಸಗ ಅವರಸರಗಗ ಮಲಕವಲಲವರದತ ಹಲಳತತ. ವಚನಕಸರರತ ಈ ಸರಸಕಕತವನನಲ ತರಸಕರಸದರತ. ಸಸಸವರಜರಗಮ ಪರಕಲಸನಯಲಲ ಸಸರದನಯಲಲದ ಸರಸಕಕತ ಹಸಗಗ ಜನಮನದ ನತಡಯಸದ ಕನನಡಗಳಗ ಒಳಗಗಳತಳತತವ. ನಗಯ ಮಸರತರದ 'ಸರಸಕಕತ ಪಸರ'ವನತನ ಉಲಲಲಖಸತತಸತನ; ಅದತ ಜನಗಳನತನ ವರಚಸತವ ನತಡಗಸರಕಯತಳಳದತ ಎರದತ ಲಲವಡಮಸಡತತಸತನ. ಒಟಸಷರ, ವಚನ ಚಳವಳಯ ನಲವವ ಸರಪಪಣರವಸಗ ವವದಕವರಗಲಧಲ ನಲವವ. ಇದತ ಅಲಲಮನ ಒರದತ ವಚನದಲಲ ಅದತದತವಸಗ ವತಕತವಸಗದ: ವಲದರಗಳರಬವವ ಬತಹಮನ ಬಗತಸಟ, ಶಸಸಸರಗಳರಬವವ ಸರಸಸತಯ ಗಗಡಸಡಟ, ಆಗಮರಗಳರಬವವ ಋರಯ ಮರತಳಸಟ, ಪವರಸಣರಗಳರಬವವ ಪಪವರದವರ ಗಗಡಸಡಟ, ಇರತವನತ ಅರದವರ ನಲತಗಳದತ ನಜದಲಲ ನರದಪಸಸತನಲ ಗತಹಲಶಸರನಲಲ ಅಚಚಲರಗವಕತನತ ಈ ವಚನವವ ವವದಕ ಧಮರಗತರರಗಳನತನ ನರಸಕರಸತವವದತ ಮಸತತವಲಲದ, ಅವವಗಳ ರಚನಯ ಹರದರತವ ಮನಸತಸಗಳನಗನ ನರಸಕರಸತತತದ. ಬತಹಮ, ಸರಸಸತ, ಋರ – ಇತಸತದ ಪರಕಲಸನಗಳನಗನ ನರಸಕರಸತತತದ. ಮತಖತವಸಗ ಕಗನಯ ಎರಡತ ಸಸಲತಗಳನತನ ಗಮನಸ: ವಲದ ಶಸಸಸ ಆಗಮ ಪವರಸಣಗಳನತನ ಅರತವನನತನ 'ನಲತಗಳ'ದಸಗ ಮಸತತವಲ 'ನಜ'ದಲಲ ನಲಲಲತ ಸಸಧತ; ಅರತಹವನತ ಮಸತತ 'ಅಚಚಲರಗವಕತ'ನಸಗಬಲಲ. ವವದಕ ಗತರಗನರದ ಸರಪಪಣರವಸಗ ಹಗರಬರದಸಗ ಮಸತತವಲ ಶರಣನಗ ಸರದಸರ ಕಸಣತವವದತ. "ಕನನಡದ ಬಳಕ, ಸಸಸವರಲರಗ ನಷಲಧ, ವಲದಪವರಸಣಗಳ ನರದ – ಇವಲಲವನಗನ ಶರಷಲಕರಣ ವಧಸನ ನಲಲಸತವವದಕಸಕಗ ಮಸಡದ symbolic gestures ಎರದತ ತಳದತಕಗಳಳಬಲಕಲ ಹಗರತತ ಶವಶರಣರಲಲ ಸರಸಕಕತದ ಬಗಗ ತರಸಸಕರ, ಸಸಸವರಲರಗವನತನ ಅವಮಸನಗಗಳಸತವ ಉದದಲಶ, ವಲದಶತತತತಸ ಇತತರದತ ತಳಯಬಸರದತ" ಎರಬ ಶರಕರ ಮಕಸಶ ಪವಣಲಕರರ ತಪಸ ಸಸರಸತವ ಮಸತನತನ ನಸನತ ಒಪವಸವವದಲಲ. ವಚನಕಸರರ ಉದದಲಶ ವವದಕಕಕ ಪಯಸರಯವಸದ ವತವಸಸಯನತನ ನಲಗಗಳಸತವವದಲ ಆಗತತತ. ಜವನ-ಬಮದದಗಳತ ವವದಕದ ವಣರತಸರತಮತ, ಆಶತಮಪದದತ, ಯಜಯಸಗಸದಗಳತ ಮತರತಸದವವಗಳ ವರತದದ ಹರದಯಲ ರಣಕಹಳಯನಗನದದದವವ. ಜವನ-ಬಮಧದಗಳತ ಧಸಮರಕ ಚಳವಳಗಳಸದರಗ ನರಲಶಸರ ಮಸಗರವನತನ ಬಗಲಧಸತವವದರ ಮಗಲಕವಲ ವವದಕ ಪಸರಮತವನತನ ಪತಶನಸದದವವ. ಯಸಕರದರ ವವದಕದ ಪತಕಸರ ಮಲಕಸದದ ಯಜಗಳ ಮಗಲಕ ಮಸತತವಲ ಆಗತವರರದತ; ಯಜದಲಲ ಭಸಗಯಸಗಲತ ಶಗದತನಗ ಅವಕಸಶವಲಲ; ಹಲಗಸಗ ಮಲಕಕಕ ದಸಜರತ ಮಸತತವಲ ಅಹರರತ ಎರಬ ನಲವನನವವ ಖರಡಸದತವವ. ಆದರ ಜವನ-ಬಮದದಗಳಲಲ ಭಕತಗ ಅವಕಸಶವಲಲ; ಯಸಕರದರ ಭಕತಯ ಮಗಲಕ ಒಲಸಕಗಳಳಬಲಕಸದ ಹಸಗಗ ಕಸಣಬಲಕಸದ ದಲವರ ಕಲಸನಯನತನ ಎರಡಗ ಅಲಲಗಳದವವ. ಬಮದದದಲಲ ಬತದದಗ ಪಸತಧಸನತ, ಪತತಯರದನಗನ ಬಮದದಕ ವಶಲಲಷಣಗ ಒಳಪಡಸ ಸಗಕತವಸದತದನತನ ಸಸಲಕರಸತವ ಮಸಗರವನತನ ಬತದದ ಬಗಲಧಸದ. ಹಸಗಯಲ ತಲರರರಕರತಸವಲ ಜವನದ ಪರಮಲದದಲಶ. ಬಮದದಕತಯ ಮಗಲಕ ಬತದದನಸಗತವವದತ ಒರದರಲಲ ಸಸಧತವಸದರ, ವತಕತವಕಸಸದರದ ತಲರರರಕರತಸ ಮತಗತರದರಲಲ ಸಸಧತ. ಆದರ ವವದಕದ ಪಸತಬಲತ ಅನತ ಕಸಲದಲಲಯಲ ಹಲಗ ಮರತಕಳಸತರದರ ಬಮದದ ಬಹತತಲಕ ಕಣಮರಯಸಯತತ,. ಮತತತ ಜವನ ಉಳದತಕಗಳಳಲತ ವವದಕದ ದಟಷ ಪತಭಸವಕಕ ಒಳಗಸಗಬಲಕಸಯತತ. ಪಸತಯಶತ ಏಳನಲ ಶತಮಸನದಲಲದದರಬಹತದಸದ ಶರಕರಸಚಸಯರ ಮತತ ಮದಲ ಬಸರಗ ನಸಲತಕ ದಕತಕಗಳಲಲ ನಸಲತಕ ವವದಕ ಮಠಗಳನತನ ಸಸಸಪಸತವವದರ ಮಗಲಕ ವವದಕವನತನ ವತವಸಸತ ಸಸರಸಸಕತಗ ಅಳವಡಸದರತ ಕಸಣತತತದ. ಹಲಗಸಗ ಯಲಜತ ರಗಪದ ಸರಘಟನ ಸಸಧತವಸಗ ತನನ ವರತದದ ಎರತಹ ಚಳವಳ ಬರದರಗ ಅದನತನ ಕಬಳಸತವಷಷರ ಮಟಷಗ ವವದಕಕಕ ಕಬರದತಸ ಪಸತಪತವಸಯತತ. ವವದಕವನತನ ತಲವತವಸಗ ವರಗಲಧಸದ ಕಸರಣದರದಸಗ ಬಮದದವವ ಕಸಲತಗಯಬಲಕಸಯತತ; ಆದರ ರಸಜಯಸಗ ಅಲಲನ ಪಮರಸಣಕತ, ಮಗತರಪಪಜ, ಧಸಮರಕಸಚರಣ, ವಣರವತವಸಸ 64

ಮತರತಸದವವಗಳನತನ ಅನತಸರಸದ ಜವನ ಉಳದತಕಗರಡತತ. ಮತರದಯಗ ಅದತ ವವದಕ ಪತಭಸವಕಕ ಒಳಗಸಗತತತಲಲ ಹಗಲಯತತ. ಪರಪನ 'ಆದಪವರಸಣ'ದಲಲ ಎರಡತ ಪತಸರಗಗಳವ: ಒರದತ ಆದದಲವನತ "ಅಖಳಕತತಯಸಮಗಹಕಕ ಶಸಸಕಮರಮತಮರ, ವಣಗಸರಶಕಕ ಪಸಶತಪಸಲಕಕರ ಪಣತಕಮರರಗಳತಮರ ಮತತರ ಸಸಕಶಸತಸಸಕಶತಕಸರತಗಳತಮರದತರರದ ಶಗದತಸರತತಗ ಶತಶಗತಷಸನಯಲಗರಗಳತಮರ ಯಥಸಯಲಗತಮತಪದಲಶರಗಯತದ ವಣರಸರಕರಮಸಗಲಲಯದ ತಮಮ ತಮಮ ಜಸತಗಳಗಳ ನಣತಸಮರ ಕಗಳಗಕಡಯತಮರ" ನಯಲಜಸದ ಸನನವಲಶ. ಜವನದಲಲ ಆರರಭದಲಲ ಒಪಸಕಗರಡದತದ ಮಗರತವಣರಗಳನತನ; ಅಲಲ ಬಸತಹಮಣನಗ ಅವಕಸಶವಲಲ. ಇನಗನರದತ, ಅರದರ ಬಸತಹಮಣ ವಣರವವ, ಮತರದ ಅವನ ಮಗನಸದ ಭರತನತ ಸಗಕಮಮನಸತಸ ಹಸಗಗ ವವಲಚನಗಳನತನ ತಗಲರಸದ ಕಲವರನತನ "ಮಚಚ ದಸನಸನಸಮನಯಲಗತರಪಸರರದತ ಪದಮನಧಯರ ತರಸ ತಪನಲಯಸಗತತದಗಳಲಕಸದಶಗಲತತರ ದಶಸರತರಬರರ ಅವರವರ ನಲಗಳಗಳ ಬತಹಮಸಗತಸತಭಧಸನ ಯಜಗಲಪವಲತದರ ಪವತತಗಸತರಮಸರಡ" ಅವರಗ ಆರತ ಆಯರ ಷಟಕಮರಗಳನತನ ನಗದಪಡಸದನರತ. ಹಲಗ ಬಸತಹಣವಪ ಸಲರ ವವದಕದಲಲದದರತ ಚಸತತವರಣತರ ಅಲಲಯಗ ಕಸಲಟಷತತ. ಅರದರ ಮಗಲದಲಲ ತಸನತ ವರಗಲಧಸದದ ವಣರವತವಸಸಯನತನ ಜವನವವ ಮತತ ಸಸಲಕರಸತತ, ವಣರಸರಕರವನತನ ನಷಲಧಸತತ; ಅಸಸಕಶತತಗಗ ಅವಕಸಶವವರಟಸಯತತ. ಯಸವ ಶರಣನಗ ಭಕತಯ ದಸಸನಸಗಲಲಲ. ಭಕತ ಎರಬತದನತನ ಬಸವಣಣ ಗರಗಸಕಕ ಹಗಲಲಸತವನಸದರಗ ಸದಸ ಧಸತನದಲಲ ಯಸವ ಶರಣನಗ ನರತನಸಗಲಲಲ. ವಚನ ಚಳವಳಯ ಮತಖತ ನಲ ಕಸಯಕ. ಬಹತತಲಕ ವಚನಕಸರರ ಹಸರನ ಹರದ ಸಗಚತವಸದ ವಶಲಷಣಗಳಲಲ ಕಸಯಕಸಗಚಗಳತ. ವಚನ ಚಳವಳಯ ಮಮಲತಗಳ ಕಗತಲಡಲಕರಣಗಗಳಸದ 'ಶಗನತಸರಪಸದನ'ಯ ಎರಡತ ಮತಖತ ಪತಸರಗಗಳನತನ ಉಲಲಲಖಸತತತಲನ: 'ಕಸಯಕದಲಲ ನರತನಸದಡ ಗತರತದರತಶನವಸದಡಗ ಮರಯಬಲಕತ, ಲರಗಪಪಜಯಸದರಗ ಮರಯಬಲಕತ" ಎರಬ ನಲವನ ಆಯದಕಕ ಮಸರಯತನಲ ಅಲಲಮನಗಡನ ಚರರಗ ನರತತ "ನಮಮ ಸರಗದರದ ಘನಲರಗದಲಲ ಮನಮಗನವಸಯತತತ" ಎರದತ ಪತಭತವಗ ಬನನವಸತವ ಸರದಭರದಲಲ ಆಯದಕಕ ಲಕಕಮಮ "ಕಸಯಕ ನರದತತತ ಹಗಲಗಯಸತ ಎನಸನಳದನಲ' ಎನತನವ ಪತಸರಗ ಒರದಸದರ; ಕಸಯಕನರತನಸಗದದ ನತಲಯ ಚರದಯತನನತನ ಪರಲಕಸಲತ ಇಷಷಲರಗ ಸರದತ ನಲರಲಲ ಬದಸದಗ ಚರದಯತ ಅದನತನ ಗಮನಸದಲ ಕಸಯಕದಲಲ ತಗಡಗರಲತ, "ಪವರತಷಸಕಸರಮರ ತಳದತ" "ನಸನತ ಬರದನತ ಬಟತಷ ಹಗಲಗದರಯಸತ" ಎರದತ ಬಲಡಕಗರಡಸಗ ಅದನನವನತ ನರಸಕರಸತವ ಪತಸರಗ ಇನಗನರದತ. ಇಡಲ 'ಶಗನತಸರಪಸದನ'ಯ ಕಲರದತದಲಲರತವವದತ ಕಸಯಕ-ದಸಸಗಲಹಗಳ ಚರರ. ಆಯದಕಕ ಮಸರಯತಗಳ ಸರಪಸದನ, ಮಲಳಗಯತಗಳ ಸರಪಸದನ ಮತತತ ನತಲಯ ಚರದಯತಗಳ ಸರಪಸದನ ಭಸಗಗಳಲಲ ಕಸಯಕದ ವವಧ ಅರಶಗಳತ ಕಸಯಕಪತಜ, ಕಸಯಕನರತತ ಮತತತ ದತಡಮಗ ತಕಕಷಷಲ ಪತತಫಲ – ಇವವಗಳತ ಪತತಪಸದತವಸಗದದರ, ಪತಭತದಲವರ ಆರಗಲಗಣಯ ಪತಸರಗದಲಲ ದಸಸಗಲಹದ ರಲತಯತ ಚಚರತವಸಗದ. ಕಸಯಕ-ದಸಸಗಲಹ ಒರದಲ ನಸಣತದ ಎರಡತ ಮತಖಗಳತ. ವಚನಕಸರರತ ಕಸಯಕಕಕ ಎಷತಷ ಮಹತಯನನತತರರಬತದಕಕ ಬಹತತಲಕ ವಚನಕಸರರತ ಆಧಸತತಮಕ ಸಸಧನಯನತನ ತಮಮ ಕಸಯಕವವರಣಯ ರಗಪಕದಲಲ ನರಗಪಸತತಸತರರಬತದಲ ನದಶರನ. ವಚನಕಸರರ ದಕರಷಯಲಲ ದಲವರನಗನಲಸಲತ ಬಲಕಸದದತದ ಭಕತಗರತ ಹಚಸಚಗ ಕಸಯಕನಷಷ. ಕತರಬಸರ ಗತರಡಯತನ ಕಸಯಕತಸದಸತಮತ ಶವನನನಲ ಕತಣಸತವರತಹತದತ. ಹಗರನಗಲಟಕಕ ವಚನಕಸರರತ ಶವನಗಬಬನನನಲ ದಲವರರದತ ಪತತಪಸದಸತವರತ ಕರಡರಗ, ಆ ಶವನ ಸಸರಗಪ ಒರದಲ ಅಲಲ; ಎಷತಷ ಮರದ ಭಕತರತ ಕಟಷಕಗರಡ ಅಷಗಷ ಸರಖತಯಲಲ ಶವನರತತಸತನ.. ಇಷಷಲರಗ ಒರದತ ಕತರತಹತ ಅಷಷ, ಅದನತನ ಧರಸದವನ ಪರಕಲಸನಯ ಶವನ ಸರಕಲತ ಅದತ. ಹಲಗಸಗ ಶವ ಸಸಕಸರವಲಲ, ನರಸಕಸರ, ಪರಕಲಸನಸತಮಕ, ವತಕತವಶಷಷ. ಭಕತ ಎರರವನನಗನ ಮದತವಸಗಸತವರರದತ; ತನನ ಪರಮತಯ ಅರವವ ಈ ಸಸತಯಲಲ ರಲತನವವ ಜಸಗಕತವಸಗ ಅದಕಕ ಕಸರಣವಸದ ಶಕತಯ ಎದತರತ ತನನಲಲ ವತಕತವಶಷಷತಯನತನ ಕಳದತಕಗಳಳಲತ ತವಕಸತತತದ. ಹಲಗಸಗ ಎರರವನಗಗ ಭಕತಯ ನಲಯಲಲ ಅಕಗತಲಶ ತಣಣಗಸಗತತತದ. ಭಕತ ಆಕಗತಲಶವನತನ ಅಡಗಸತವ ನಲರಲ ಹಗರತತ ಉದದಲಪಸತವ ಎಣಣಯಲಲ. ಕನಕದಸಸ, ತರತಪಸಣ ಮತರತಸದವರ ಉದಸಹರಣಗಳಲಲ ಆದತದಗ ಇದಲ. ಸರಪತದಸಯದ ದಮಜರನತವನತನ ಅವರತ ಎದತರಸದತದ ಪತತಭಟನಗರತ ಹಚಸಚಗ ಅದಕಕ ಒಳಗಸಗತವವದರ ಮಗಲಕ. ಅದನತನ ಪತತಭಟನ ಎರದತ ನಲವವ ಕರಯಬಹತದತ, ಆದರ ಅದಗರದತ ಬಗಯ ನರಕಕಯ ಪತತಭಟನ. ಆಳಸಸರರತ ಕಳವಗರದವರಸದರಗ ಅವರತ ವವದಕತಯನತನ ತರಸಕರಸಲಲಲ. ಹರದಸಸರತ ಹಲಳಕಲಳ ದಸವತಗಳತ; ನಗರಕಕ ನಗರತ ಸಗತಣಗಲಪಸಸಕರತ. ರಸಮಸನತಜ-ಮಧಸ ಇಬಬರಗ ಉಪನಷತತತಗಳತ-ಬತಹಮಸಗತತ-ಭಗವದಗಲತಗಳ ಮಗಲ ತಸತಸಕತಯನತನ ಒಪಸಯಲ ವವಧ ದಕರಷಕಗಲನಗಳರದ ಅವವಗಳಗ ಭಸಷತ ರಚಸದವರತ. ಆದರ ವಚನಕಸರರಲಲ ಎಲಲರಗ ವವದಕ ವತವಸಸಯ ವರತದದ ಉರದತಬದದವರತ. ರಸಮಸನತಜರತ ಕಳವಗರದವರಗ ವವಷಣವ ದಲಕಯನನತತರಲ ಹಗರತತ ವವದಕ ಶತಲಣಕರಣದಲಲ ಅವರ ಸಮಸನತಗಸಗಯಲನಗ ಶತಮಸಲಲಲ; ಹಸಗ ಮಸಡದಗದ ಕಳವಗರದವರ ಮಲಲನ ಕರತಣಯರದಲಲ ಹಗರತತ ಸಸಮಸಜಕ ನಸತಯದ ದಕರಷಯರದಲಲ. ಇನತನ, ದಸವತವವ 'ಪರಚತಸರತಮತ'ಗಳನತನ ಆತತರತಕವರದತ ನರಬತವರತಹತದತ. ಮಗಲಭಗತ ಸಮಸನತ ಎರಬ ಕಲಸನಗ ಅಲಲ ಅವಕಸಶವಲ ಇಲಲ; ಅದರದತದ ಮಗಲಭಗತ ಅಸಮಸನತಯ ನಲವವ. ಅವರಲಲ ಒಟಸಷರ ಕಮರಸದಸದರತವನತನ ನರಬದವರತ. ಹಣತಣಗರಡತಗಳ ತಸರತಮತವನತನ ಬಹತಮಟಷಗ ಮಮನವಸಗ ಸಸಲಕರಸದವರತ. ಆರಡಸಳ-ಮಲರ ರರತಹ 65

ಒರದಬಬರನತನ ಬಟಷರ ಹಣತಣಗಳಗ ಸಮಸನ ಆಧಸತತಮಕ ಅವಕಸಶವಲಲ. ಮದಲ ಘಟಷದ ಹರದಸಸರ ಹರವನಲಲ ಯಸವಪಬಬ ಹಣತಣ ಕಲತರನಕಸತರಯಗ ಇಲಲ. ಭಕತ ಚಳವಳಯಲಲ ಪಸಲತಗಗರಡವರತ ಭಕತಯ ನಲಯಲಲ ಎಲಲರಗ ಸಮಸನರತ ಎರದತ ಭಸವಸದವರಲ ಹಗರತತ ವಸಸತವ ಬದತಕನ ತಸರತಮತಗಳ ವರತದದ ಸಡದಲಳಲಲಲ. ಅವರಲಲ ವತವಸಸಯನತನ ಒಪಸಕಗರಡವರಲ; ವಲದಪಸರಮತವನತನ ಸಸಲಕರಸದವರಲ. ಭಕತಯ ಉತತತರಗದಲಲ ವವಚಸರಕತಗ ಸಸಸನವಲಲ; ಅಲಲಲನದದರಗ ಶರಣಸಗತ. ಬತದದಯತಳಳವರಗ ದಲವರನತನ ಕಸಣತವ ಮಸಗರ ಜಸನವಸದರ, ಸಸಮಸನತರ ಮಸಗರ ಭಕತ ಎರಬತದತ ಅವರತ ಒಪಸದದ ರಲತ. ಮಧಸರ ಪತಕಸರ ಜಸನ-ಭಕತ ಎರಡಗ ಒರದಲ; ಒರದನಗನರದತ ಬಲಪಡಸತವರರದತ. ಜಸನ ಎರದರ 'ಹರ ಸವಪಲರತತಮ' ಎರಬ ತಲವಳಕ; ಭಕತ ಎರದರ ಅದನನಲ ನರಬ ಧಸತನಸತವವದತ, ಆ ಜಸನವನತನ ಗಟಷಗಗಳಸತವವದತ. ಆದರ ವಚನಕಸರರ 'ಅರತಹತ-ಕತರತಹತ' ಪರಕಲಸನ ಇದಕಕ ಭನನವಸದತದತ. ಅರತಹನತನ ನನಪಸತವವದತ ಕತರತಹತ, ಆದರ ತಸನಲ 'ಅದತ' ಎರದತ ನರಬತವವದತ ಅರತಹತ. ಬಹತತಲಕ ಭಕತ ಸರತರಲಲ ನಗತರಣಗಲಪಸಸಕರರಬಹತದಸದರಗ ಬಹತತಲಕ ಮರದ ಸಗತಣಗಲಪಸಸಕರತ. ಹರದಸಸರರತಹ ಭಕತ ಪತತಪಸದಕರತ ಭಕತ-ಜಸನ-ವವರಸಗತಗಳನತನ ಬಗಲಧಸದರ, ವಚನಕಸರರತ ಪಸರಮಸಥರಕತಗಸಗ ಐಹಕತಯ ನರಸಕರಣ ಅನವಸಯರ ಎರದವರಲಲ. ಹಣತಣ ಹಗನತನ ಮಣತಣ ಮಸಯಯಲಲ; 'ಮನದ ಮತರದಣ ಆಸಯಲ ಮಸಯ' ಎರದತ ಅಲಲಮ ಮಸತತ ಹಲಳಲಲಲ. ಭಕತ ಈ ಮಗರನತನ ಸರಯಸದ ಮಸಗರದಲಲ ಪಡದತ ಸರತಗಲಷಪಡತವವದತ ತಪಸಲಲ ಎರದತ ಸದದರಸಮ ಪತತಪಸದಸದ. ಉರಲರಗಪದದಯರತಗ "ಹಣಣನತ ಹಣಣರದರವರ, ಹಗನನನತ ಹಗನನರದರವರ, ಮಣಣನತ ಮಣಣರದರವರ. ಬತಹಮಚಸರಗಳರತಪಸರಣಸಣ? ಬಟಷಡ ಹಣತಣ ಹಗನತನ ಮಣತಣ ಈ ಮಗರನತ ಬಟತಷ ಜಸನದಲಲ ಸತಳಯಬಲಲಡ, ಭವನಸಸತ ತಪಸದತ. ಹಡದಡ ಹಣತಣ ಹಗನತನ ಮಣತಣ ಈ ಮಗರನಗ ಹಡದತ, ಸದದಕತಯರದ ದಸಸಗಲಹವ ಮಸಡಬಲಲಡ, ಭವರ ನಸಸತ ತಪಸದತ" ಎರದ. ಆಳಸಸರರ ನಸಲಸಯರ ಪತಬರಧಗಳರತ, ಹರದಸಸರ ಕಲತರನಗಳರತ ಶರಣರತ ಶವನ ಸತತತಗಸಗಯಲ ತಮಮ ವಚನಗಳನತನ ಮಲಸಲರಸಲಲಲ; ಅವರಬಬರದಗ ಛರದಗಲಬದದವಸದ ರಚನಗಳತ, ಹಸಡತವ ಉದದಲಶವನತನ ಹಗರದದವವ. ಆದರ ವಚನಗಳತ 'ನಯತಕಕತ ನಯಮರಹತ'ವಸದವವ. ವಚನಗಳಲಲ ಭಕತಗರತ ಭಕತಯಲತರ ಭಸವನಗಳ ಅಭವತಕತಗಲ ಹಚಚನ ಜಸಗ ಮತತತ ಆದತತಗಳವ. "ತಸಳಮಸನ ಸರಸವನರಯ, ಓಜ ಬಜಸವಣಯ ಲಕಕವನರಯ, ಅಮಕತಗಣ ದಲವಗಣವನರಯ, ಕಗಡಲಸರಗಮದಲವಸ, ನನಗ ಕಲಡಲಲವಸಗ, ಆನತ ಒಲದರತ ಹಸಡತವ" ಎರಬತದತ ವಚನವನಸತಸದ ಮತಖತ ಲಕಣ. ವವದಕವನತನ ಅದರಲಲನ ಅಸಮಸನತಗಸಗ ವರಗಲಧಸದತದ ಮಸತತವಲಲದ, ವಚನ ಚಳವಳಯತ ಅದನತನ ತಗಡದತ ಹಸಕಲತ ಪಯಸರಯಗಳನಗನ ಗತರತತಸತತ. ಜಸತರಹತ ಸಮಸಜ ಸಕರಷ; ಶವನನತನ ಪರಮದವವವರದತ ನರಬದರಗ ಸಸಸವರಲರಗದ ಬದಲತ ಇಷಷಲರಗದ ಪರಕಲಸನಯ ಮಗಲಕ ವವಯಕತಕ ನಲಯ ಉಪಸಸನ; ಯಜಯಸಗಸದಗಳ ಬದಲಸಗ ಕಸಯಕನಷಷ; ಮಲಕದ ಸಸಧನಯ ಅಮಗತರ ಭಸವನಗ ಬದಲಸದ ತಸನಲ ಶವನಸಗತವ ಗತರ; ಪರಚಮಹಸಪಸತಕಗಳ ಬದಲಸದ ಪರಚಸಚಸರ ಪರಕಲಸನ; ಸಪತವತಸನಗಳ ಬದಲತ ಸಪತಸಸಲಗಳ ವರಗಡಣ; ತತಮಗತರಗಳ ಬದಲಸಗ ತತವಧಗಳ ಕಲಸನ; ದಸನದ ಬದಲತ ದಸಸಗಲಹ; ಸರಸಕಕತದ ಬದಲತ ಕನನಡ; ಮರತತಗಳ ಬದಲತ ವಚನಗಳತ; ಅಧಕಸರವಸಣಯನತನ ಒಪವಸವ ಬದಲತ ಅದರ ಬಗಗನ ಚರರ – ಇವಲ ಮತರತಸದವವಗಳ ಮಗಲಕ ವಚನಕಸರರತ ವವದಕಕಕ ಪಯಸರಯವನತನ ಕಸಣಲತ ತವಕಸದವರಲ ಹಗರತತ ಕಲವಲ ಭಕತಯಲಲ ಮತಳತಗದವರಲಲ. ಅಲಲದ, ‘ಭಕತ’ ಎರಬತದತ ವಚನ ಚಳವಳಯ ಆಶಯಗಳನತನ ಒಪಸ ಬರದವನರಬ ಅರರದಲಲ ಒರದತ ಪಸರಭಸರಕ ಶಬದವಸಗ ಬಳಕಯಸಗತವವದಲ ಹಗರತತ ಭಕತಯಲಲ ಮತಳತಗದವನತ ("ಆಳಸಸರ ಎರಬರತ) ಎರಬತದನನದತ ಸಗಚಸದತ. ಹಲಗ, ವಚನ ಚಳವಳಯನತನ ಒರದತ ಭಕತ ಚಳವಳ ಎರದತ ಕರಯತವವದಕಕ ನನನ ವರಗಲಧವದ. ಅದಗರದತ ಪತತಭಟನ; ಪಯಸರಯದ ಹತಡತಕಸಟ. ಇಡಲ ವಚನ ಸಮಗಹ ಒರದತ ಕಸಲದ ಚರರಯ ದಸಖಲ, ಸಮಪರಕ ಹಸದಯರದನತನ ಕರಡತಕಗಳತಳವ ಪತಯತನ. ಅದಕಸಕಗಯಲ ಈ ಚಳವಳಯಲಲ ತಗಡಗದವರಲಲ ಭಲನಸನಭಪಸತಯಕಗಕ ಅವಕಸಶವದ, ಭನನ ನಲವಗಗ ಮಸನತತಯದ. ಶಲಲದ ಬಗಗ, ಲರಗಧಸರಣಯ ಬಗಗ, ಸಸಧನಯ ಸಸರಗಪದ ಬಗಗ, ಶರಣಸತ-ಲರಗಪತಯರತಹ ಭಸವನಗಳ ಬಗಗ ವಸಗಸಸದಗಳತ ವಚನ ಸಮತದಸಯದಲಲ ಅಡಕವಸಗವ. ವಚನಗಳಲಲ ಅರತಗರತವಸದ ಈ ಬಮದದಕ ತಕಸಕಟದ ಕಸರಣವಲ ‘ ಶಗನತಸರಪಸದನ’ಯ ಕತಕರವಗ ಅದರಲಲನ ನಸಟಕಲಯತಯ ಅರವಸಗರಬಲಕತ; ವವಧ ವಚನಕಸರರ ವಚನಗಳ ಪಪಲಣಸತವಕಯ ಮಗಲಕವಲ ಅಲಲ ಎರರ ತಲವತ ವಸಗಸಸದಗಳತ ನಡದವ ಎರಬತದನತನ ಗಮನಸಬಲಕತ. ಚರರ ನಡದರಗ, ಅದರಲಲ ಕಸವದದರಗ ವತಕತವರಸವಲಲ; 'ಶಗನತ ಸರಪಸದನ'ಯಲಲ ಒಬಬ ವಚನಕಸರ ಇನಗನಬಬನನತನ ಗಮರವಸತವ ಸರಬಗಲಧನಗ ರಸಶಯನನಲ ಕಸಣಬಹತದತ. ಭಕತ ಚಳವಳಯಲಲ ಪತಶನ ಮಸಡತವವದಕಸಕಗಲಲ, ಚರರಗಸಗಲಲ ಅವಕಸಶವಲಲ, ಇದತದದನತನ ಒಪಸಬಡತವವದಲ ಅಲಲ ರಲತ.

66

ಈ ಮಸತತಗಳರದ ವಚನ ಚಳವಳಯ ವವದಕವರಗಲಧಲ ನಲವವ ಸಸಷಷವಸಗತವವದರ ಜಗತಗ, ಅದನತನ ಭಕತ ಚಳವಳ ಎರದತ ಸರಳಗಗಳಸ ಕರಯತವವದತ ಸಮರಜಸವಲಲ ಎರಬತದತ ಸಸಷಷವಸಗತತತದ. ಆದರ ಈ ಪತಯತನದ ಮತಯನಗನ ನಸವರಯಬಲಕತ. ಈ ಚಳವಳ ವವದಕ ವತವಸಸಗ ವರತದದವಸದತದಲಲ ಎರಬತದತ ಹಲಗ ಮರಡತ ವಸದವಪಲ, ಹಸಗಯಲ ವಚನಕಸರರ ನಲವವ ಈ ಕಸಲದ ಆಧತನಕ ಮನಗಲಭಸವದತದ ಎನತನವವದಗ ಅಷಷಲ ಸಲಮತ ತಳವಳಕಯಸಗತತತದ. ವಚನಕಸರರತ ವವದಕದ ವರಗಲಧಗಳಸಗ ಅಲಲನ ಅಸಮಸನತಗ ಕಸರಣವಸದ ಅರಶಗಳನತನ ಅಲಲಗಳದತ ಸಮಸನತಯ ನಲಗಟಷನ ಹಗಸ ಸಮಸಜವಪರದರ ನಮಸರಣಕಕ ಹಣಗದರರಬತದತ ನಜ. ಆದರ ಆ ಪತಯತನ ತಮಮ ನರಬಕಯ ವಸತಪತಗ ಬರದವರನತನ ತದತದವವದಕಕ ಮಸತತವಸಗತತಲ ಹಗರತತ, ಮತಧಮಸರತಲತ ನಲಯಲಲ ನಡದ ವಸತಪಕ ಸಮಸಜ ಸತಧಸರಣಯಲಲ ಎರಬತದನತನ ಗಮನಸಬಲಕತ. 'ವಪತ ಮದಲತ ಅರತತಜ ಕಡಯಸಗ ಶವಭಕತರಸದವರನಲಲರನಗರದ ಎರಬ; ಹಸರತವ ಮದಲತ ಶಸಪಚ ಕಡಯಸಗ ಭವಯಸದವರನಲಲರನಗರದ ಎರಬ' ಎರಬ ವಚನದಲಲ ಬಸವಣಣನತ ಜಸತಗಣನಯಲಲದ ಶವಭಕತರನತನ ಸಮಸನವಸಗ ಗಮರವಸತವ ಮತತತ ಭವಯಸದವರನತನ ಅಲಕಸತವ ಮನಗಲಭಸವನನತನ ತಗಲಪರಡಸತತಸತನ. ಮನತಷತಸರಕತಲವನತನ ವಚನಕಸರರತ ಭಕತ-ಭವ ಎರದತ ವಭಜಸದರತ. ರನನಬಸವಣಣನ ಒರದತ ವಚನ ಹಲಗದ: 'ವಸರವಲಳತ ಕತಲ ಹದನರಟತ ಎರಬರಯಸತ, ಅದ ನಸವವ ಅಲಲವರಬವವ; ಹಗಲಗರದತ ವಸರ ಇರತಳಗರದತ ವಸರ, ಭಕತನಗರದತ ಕತಲ ಭವಯರದತ ಕತಲ, ನಸವವ ಬಲತಲದತ ಕಸಣಸ ಕಗಡಲರನನಸರಗಮದಲವ' ಎರಬ ಮಸತನಲಲ ಈ ಮನಗಲಭಸವ ಮತತಷತಷ ಸಸಷಷವಸಗದ. ಅರದರ ವಚನ ಚಳವಳಯ ಸತಧಸರಣ ಭಕತ ವಲಯಕಕ ಸಲಮತವಸಯತತ, ಅದರ ಹಗರತಸದತದರ ಬಗಗ ಅದರ ಗಮನವರಲಲಲ. ವಲರಶವವ ಲರಗಸಯತದಲಲ ಮತತ ಜಸತವತವಸಸ ಬಲಗಗಳಳಲಲನತ ಕಸರಣ? ಕಸಯಕದ ಕಸರಣದರದ ಎಲಲ ವಕತತಗಳನಗನ ಸಮಸನ ಪವತತವರದತ ಕರದತ, ವತಕತ ತನನ ಪರರಪರಸಗತ ವಕತತಯನನಲ ಮತರದತವರಸ ಅದಕಕರಟಕಗರಡ ಜಸತ ಹಣಪಟಷಯನತನ ಕತಗತಗಯತವ ಅವಕಸಶವಲಲದತದ, ಹಸಗಗ ಮಗತರಪಪಜ, ಪವರಗಲಹತಶಸಹಯ ಪವನರತಜಬಲವನ ಮತರತಸದ ನಲಗಳಲಲ ವವದಕದ ದಟಷ ನರಳನಡ ಬರದತದತ. ವಚನ ಚಳವಳ ಸಸಧಸದತದ ಕಡಮಯಲಲ, ಆದರ ಅದತ ಮತಗತರದತ ಸಸರಸಸಕ ಧಮರದ ಸಸಸಪನಗ ಕಸರಣವಸಗ ಹರಬಡತ ಪಡಯತತ. ಎರತಹ ಸತಧಸರಣಸ ಕಸಯರವಲ ಆಗಲ ಧಸಮರಕ ಚಮಕಟಷನತನ ಅಳವಡಸಕಗರಡರ ಆಗತವ ಪರಣಸಮ ಬಹತ ಸಲಮತವರಬತದನತನ ಅರರಮಸಡಕಗಳಳಬಲಕತ. *****

67

ಹಗಸಪತಜಯ ಹರಕಸರ ಹರಹರ

ಕನನಡ ಸಸಹತತ ಆರರಭವಸದತದತ ಮಗಲತತ ವವದಕ ವರಗಲಧಯಸದರಗ ಆ ಹಗತತಗ ಅದರಗಡನ ರಸಜಯಸಗದದ ಜವನಸನತಯಸಯ ಕವಗಳರದ ಎರಬತದತ ಎಲಲರಗಗ ಗಗತತರತವ ವಚಸರ. ಆ ಮದಲತ ಹಲಗಲ ಇರಲ, ನಮಗ ಪಪಣರವಸಗ ಸಕಕರತವ ಕಸವತಗಳ ಶಷಷಕಸವತ ಪರರಪರಯ ಆರರಭ ಕತಶ ಒರಬತತನಲ ಶತಮಸನದ ‘ಕವರಸಜಮಸಗರ’ದರದ; ಅದತ ಕಸವತವಸಗರದದದರಗ ಮತರದನ ಕಸವತಸಸರಗಪ ಹಸಗಗ ಆಶಯದ ಮಲಲ ಸಸಕಷತಷ ಪತಭಸವವನತನ ಬಲರದ. ಅದರ ಮರಗಳಸಚರಣಯ ಅರದರ ಮದಲರಡತ ಪದತಗಳತ ಒರದತ ವಸಕತದಲಲ ಉದಸರನಸದ ‘ವಲರ ನಸರಸಯಣ’ನನಸದ ನಕಪತತರಗನತ ತಮಗ ಪತತಸಪಪಲದಯವನತನರಟತಮಸಡಲ ಎರಬ ಆಶಯವನತನ ಹಗತತವ; ಜಗತಗ ಶತಲವಜಯನ ಇಡಲ ಗತರರವವ ರಚತವಸದತದಲ ‘ನಕಪತತರಗದಲವಸನತಮತ’ದರದ; ಆ ಮತರದ ಹತತನಯ ಶತಮಸನದ ಕವಯಸದ ಪರಪನ ‘ವಕತಮಸಜತರನ ವಜಯ’ವವ ಆರರಭಗಗಳತಳವವದತ ‘ ಅರಸತಸಸಧನ ಪಯಲನಧ’ಯಲಲ ‘ ವರಗಲಧ ನರಲರದತರನಗತತ’ ಸರಪಸದಸದ, ಪತಭತಶಕತಯನನಲ ಶಕತಯಸಗ ಪಡದ ಹಸಗಗ ‘ ಚರಡವರಗಲಧ ಸಸಧನ’ವರಬ ಕತತಲನತನ ಹಗಲಗಲಸಡಸತವ ‘ಪತಚರಡ ಮಸತಸರರಡ’ನಸದ ಅರಕಲಸರಯ ಕಕಪಯನತನ ಬಲಡತವವದರಗರದಗ; ಹಸಗಗ ಇಡಲ ತನನ ಕಸವತವನತನ ಪರಪ ಅಜತರನನಗಡನ ಅರಕಲಸರಯನತನ ಸಮಲಕರಸತವವದರ ಮಗಲಕ ರಸಜವವಭವಲಕರಣ ಮಸಡತವವದದಗಡನ. ಅರದರ ಎರಡರಲಗಲ ಆಶತಯದಸತನನತನ ‘larger than life’ ಆಗ ಚತತಸದ. ಇದತ ಆ ಕಸಲದಲಲ ನಲಗಗರಡ ಜನರ ನರಬಕಯ ಪತತಲಕ; ಅರವಸ ಜನರನತನ ಹಸಗ ಇರಸಲತ ಪತಯತನಸದತದದರ ಪತತಲಕ. ಈ ಪರರಪರಯತ ಮತರದನ ಮತಖತ ಜವನ ಚರಪಪಕವಗಳಲಲ ಮತರದತವರದತದತ ಕನನಡ ಚರಪಪ ಚರತತಯರದ ವದತವಸಗತತತದ. ಅರದರ ರಸಜತಸದ ದವವಲಕರಣ ಭಸವನ ಆಗ ನಲಯಗರತತತ. ರಸಜತಸ ದವವಲಕರಣದ ಫಲವರದರ ಯತದದಗಳತ; ಮತತತ ಯತದದಗಳಲಲ ರಸಜನ ಪರವಸಗ ಹಗಲರಸಡತವವದತ ಶತಲಯಸಕರ ಎರಬ ನರಬಕ, ‘ಕಸ ಚರತಸ ಮರಣಲ ರಣಲ’ ಎರಬ ಭಸವನ ಯತವಕರಲಲ ಬಲರಗರ ಯತವಶಕತಯ ನಸಶಕಕ ಕಸರಣವಸಗತತತ. ಯತದದಕಸಲದ ಬಟಷ ಸಲವಯ ಮಗಲಕವಪ ಯತವಸಸಮರತತ ರಸಜನಗಸಗ ಪಪಲಲಸಗತತತತತತ. ಹಸಗಯಲ ವಣರವತವಸಸ ಶಥಲಗಗರಡದದರಗ, ಶಗದತರಲಲನ ಜಸತಗಳ ಸರಖತ ಹಚತಚತತಲತತತ. ಜಸತ ಕಟತಷಪಸಡತಗಳತ ಅನತಲಲರಘ À ನಲಯವಸಗದತದವವ. ಇವರಡಗ ವವದಕ ಪರರಪರಯತ ಬಲರಗರಸದದ ಮಮಲತಗಳತ. ಆರರಭಕಕ ಜಸತಯನತನ ನರಸಕರಸದದರಗ, ಮತರದ ಜವನವವ ವವದಕದ ನರಳಲಲ ಬದತದ ವಣರವತವಸಸಯನತನ ಒಪಸಕಗರಡತದತ. ಆದ ತಲರರರಕರನಲ ‘ಸಸ ø ಶಸತಸಸ ø ಶತಕಸರಕರತಮಪಸ’ ಶಗದತದಗರದಗ ವಣರವತವಸಸಯನತನ ಜಸರಗ ತರದನರತ; ಇದನತನ ಪರಪನಲ ತನನ ‘ಆದಪವರಸಣ’ದಲಲ ನರಗಪಸತತಸತನ. ಆದರ ಈ ಜಸತವತವಸಸಯತ ವತಕತ ದತರರತಕಕ ಕಸರಣವಸಗತತತ, ಸಸಮತದಸಯಕ ಆತಮವಶಸಸಸನಸಶಕಕ ಕಸರಣವಸಗತತತ; ಹಸಗಸಗ ಜನವರಗಲಧಯಸಗತತತ. ಈ ಎರಡಗ ಪರಪನ ‘ವಕತಮಸಜತರನ ವಜಯ’ದಲಲ ಅನನತವಸಗ ಚತತತವಸಗವ. ಪರಪ ಪಸತತಭ ನಲಯಲಲ ತನನ ಕಸವತದ ಅನಲಕ ಸನನವಲಶಗಳಲಲ ರಸಜನ ಅವವಲಕವನಗನ, ಮದವನಗನ ಎತತ ಹಲಳತವವದರಗರದಗ, ಜಸತಕಲಹದರದ ನಸಶವಸಗತವ ನವತಕಶಕತ ಮತತತ ವತಕತದತರರತಗಳನತನ ತನನ ಕಸವತದ ಒಡಲಲಲ ಚತತಸ ರಸಜತಸ ದವವಲಕರಣ ಹಸಗಗ ಜಸತವತವಸಸಯ ಬಗಗ ಆಕಗತಲಶ-ವಷಸದಗಳನತನ ವತಕತಪಡಸತತಸತನ. ಅರದರ ವವದಕವವ ನಲಗಗಳಸದದ ಈ ಎರಡಗ ತಲಲಣಗಳತ ಆ ಕಸಲದ ಕನನಡ ನಸಡನ ಸಸಮಸನತರ ಬದತಕನತನ ಜಜರರತವನಸನಗಸದದವವ. ಚರಪಪ ಪರರಪರಯ ಕಸಲದಲಲ – ಅರದರ ಒರಬತತರರದ ಹನಗನರದನಯ ಶತಮಸನದ ಕಗನಯವರಗಗ ಕನನಡ ಕಸವತಗಳತ ಚರಪಪರಗಪದಲಲ, ರಸಜಸಶತಯ, ಯತದದವವಭವಲಕರಣ, ಹಳಗನನಡರಚನ, ಸರಸಕಕತ ಕಸವತ ಮಸದರಯ ಬರಧ – ಇವವಗಳತ ಮತರದತವರದವವ. ಆದರ ಸಸಮಸನತರ ಒಡಲಸಳದ ಮಲಲ ಹಲಳದ ಎರಡಗ ಬಲಗತದಗಳತ ಹನಗನರದನಲ ಶತಮಸನದ ಕಗನಯ ಭಸಗದ ಕಗರಡಗತಳ ಕಲಶರಸಜನ ಕಸಲದ ಹಗತತಗ ವವದಕ ವರತದದದ ಆಕಗತಲಶವಸಗ ಹಗಗಯಸಡಲತ ಆರರಭಸ ಹನನರಡನಲ ಶತಮಸನದ ಮಧತಭಸಗದ ಹಗತತಗ ಭತಗಲದದ ಚಳವಳಯ ರಗಪವನತನ ಪಡಯತತ. ವಚನಗಳತ ಸಸಮಸನಸತರರದಲಲ ಕಸವಪತಲದದಲಶವನತನ ಹಗತತ ರಚನಗಳಲಲ; ಅವವ ಚಳವಳಯರದರ ಭಸರಕ ಅಭವತಕತ ಅಷಷ. ಆದರ ಚಳವಳ ಮತತತ ವಚನ – ಇವರಡಗ ಮತರದ ಕನನಡದ ಶಷಷ ಸಸಹತತ ಎರದಗ ಹರದ ನಗಲಡದ ಬಲರಗರದತ ದಕಕನಲಲ ಮತರದತವರಯಲತ ಕಸರಣವಸದತದತ ಮಹತಸದ ಸರಗತ. ಹರದನದಲ ಮತರದನದಸಗಬಲಕತ ತಸನಲ! ಅದರ ಪತತಲಕವಸಗ ಹರಹರನದಸದನ. ಅವನತ ಹರದನ ಸಸತಯಲಲ ಹತಟಷ, ಅದನತನ ತಗರದತ ಮತರದ ದಸಪವಗಸಲಡತತಸತನ; ಹಳಯದನತನ ಧಕಕರಸ ಹಗಸದರತತ ಕವಚಸಚ ಮತರದನ ಕಸವತ ಪರರಪರಯ ಹಸದಯನತನ ಖಚತಗಗಳಸತತಸತನ. ಹದಮಗರನಲ ಶತಮಸನದ ಆದಭಸಗದಲಲದದ ಹರಹರ ಮದಲತ ಸಸರಪತದಸಯಕ ರಲತಯ ಕಸವತರಚನಗ ಕವಯಕತಕವವದತ ಅನವಸಯರವಸಗತತತ. ಕಸವತ ಎರದರ ಚರಪಪ ರಗಪ ಕಣತಮರದ ನಲತಲತತದದ ಕಸಲ ಅದತ. ಹಸಗಸಗ 68

ಕಸವತಕಮತತಕವನತನ ಮವಗಗಡಸಕಗರಡದದ ಅವನತ ‘ ಪರಪಸಶತಕ’ ‘ರಕಸಶತಕ’ಗಳನನಲಲದ ‘ ಗರಜಸ ಕಲಸತಣಮಹಸಪತಬರಧ’ವನಗನ ಬರದ. ಹಲಗ ಬರದತದತ ನಜ ಜಲವನದಲಲಯಗ ಅವನತ ರಸಜಸಲವಯರದ ಮತಕತಗಗರಡನರತರ ಎರಬತದಗ ಮರಯಬಸರದ ಸರಗತಯಸಗದ. ಹರಪಯ ಮಹಸದಲವ-ಶವಸರಣಯರ ಮಗನಸದ ಹರಹರ ಮದಲತ ದಗಲರಸಮತದತದಲಲ ಹಗಯಸಳ ವಲರಬಲಸಲಳನಲಲ ಕರಣಕನಸಗದದರತ ಮತರದನ ಕಸವತಗಳತ ಚತತಸರತವವದತ ನಜವರಬಲಕತ; ಅವನ ಮನಸಸನಲಲದದ ಸಸಸತರತಸತತಪಲಕ ಕಣವಪರದರಲಲ ಆಕಸಮಕವಸಗ ಮಲಲದತದ ರಸಜಸಲವಯನತನ ಅವನತ ತಗರಯತವರತ ಮಸಡತತ. ಇದತ ಅವನತ ಸಸರಪತದಸಯಕತಯನತನ ನರಸಕರಸದದರ ಮದಲ ಕತರತಹತ, ಮದಲ ಘಟಷ. ಹರಪಗ ಮರಳದ ಅವನ ಸಸತರತತ ಮನಸತಸ-ಬತದದಗಳತ ಕಟತಷಪಸಡತಗಳನತನ ಮಲರತವವದನತನ ಮವಗಗಡಸಕಗರಡತ ಸಸರಪತದಸಯಕ ಶವವನಸಗದದ ಅವನ ಸಸತರತತ ಬತದದಯನತನ ತನನ ಕಸಲಕಕ ಸತಮಸರತ ಎಪಸತತತ ವಷರಗಳಷತಷ ಹರದ ಕನನಡ ನಲದಲಲ ನಡದದದ ಚಳವಳಯ ಮಮಲತಗಳತ ಆಕರರಸ ಅವನದನಗನಪವಸವರತಸಗದತದ ಎರಡನಯ ಘಟಷ. ಇದತ ಮತರದ ತನನ ಅಸಲತ ಕಸಬಸದ ಕಸವತರಚನಯಲಗಲ ಕಸಣಸಕಗರಡದ. ಪತತ ಕವಯಲಲಯಗ ಟ.ಎಸ. ಎಲಯರ ಹಲಳತವರತ, ‘the man who suffers’ ಮತತತ ‘the mind which creates’ ಎರಡಗ ಬಲರಬಲರ ಎರಬತದತ ನಜ. ಕವಯಬಬನ, ಅಷಷಲಕ ಪತತಯಬಬರಲಲಯಗ ಒರದಡ ‘ ವವಯಕತಕ ಭಸವಕಗಲಶ’ ಮತಗತರದಡ ‘ಸಸಧಸರಣಲಕಕತ ಭಸವಕಗಲಶ’ಗಳದತದ ಎರಡಕಗಕ ತಸಳಯಸಗಬಲಕರದಲನಗ ಇಲಲ; ಆದರ ಕಲವಡ ಅವರಡಗ ಅನತರಗಪವಸಗರಲಗ ಬಹತದತ. ಹರಹರನ ಮಟಷಗ ಇದತ ಕಲಮಟಷಗ ಹಗರದಕಗರಡದ ಎರದತ ನನನ ಅನಸಕ. ಹಲಗಸಗ ರಸಜಸಲವಯನತನ ಬಟತಷದತ, ತಸನತ ಅನತಸರಸಹಗರಟ ವಚನ ಚಳವಳಯ ಫಲವಸದ ಧಸಮರಕತಯ ಮಮಲತವಸಗದದ ರಸಜತಸದವವಲಕರಣನರಸಕರಣ ಮತತತ ತನನ ಕಸವತದ ಆಶಯ ಇವವ ಮಗರತ ಹಗರದಕಗರಡರತವವದನತನ ನಗಲಡತತತಲವ. ಮನತಜರ ಮಲಲ ಸಸವವರ ಮಲಲ ಕನಷಷರ ಮಲಲ ಪದತಮರ ತನತನಗರದತಚರದತ ರವ ಕಣರ ದಧಲಚ ಬಲಲರದತನರದತ ತಸ ನನವರತರ ಪಪಗಳತದ ಕಡಬಲಡಲ ಮಸನವಸ ನಲನಹನರಶರ ನನ ಪಪಗಳ ಅಚರಸತ ನಮಮ ಕಡತಸಗರಪನ ಪರಪನ ಹರಪಯಸಳದನರ ಎರಬ ಹಲಳಕ ಹರಹರನ ಸಸತರತತ ಮನಗಲಭಸವಕಕ ಸಸಕ. ತನನ ದಸಸರಸಮತದತದ ಬದತಕನ ಕಸಲದಲಲ ಪಸತಯಶತ ಅವನತ ರಸಜರ ಮನಗಲಭಸವವನಗನ, ಅರಮನಯ ಸತತತಮತತತಲ ಸಸಸರರಪರತಯನಗನ, ಸಸಮಸನತವದಗರತಯನಗನ ಪತತತಕವಸಗ ಕರಡತ ಅವನಗ ಹಲಸಕ ಹತಟಷರಬಲಕತ. ಹಲಗಸಗ ಇತರರತ ಹರಬಲಸಬಹತದಸದ ರಸಜಸಶತಯವನತನ ತರಸಕರಸಲತ ಅವನಗಗರದತ ನಪ ಬಲಕಸಗತತತ ಆ ಕಣವನತನ ಮತರದನವರತ ಪವಸಡವಸಗ ಮಸಪರಡಸರಬಹತದತ. ಆ ನರಗಪಣಯ ಸಸರಕಲತಕತಯನನಷಷಲ ನಸವವ ಸಸಲಕರಸಬಲಕತ. ಹರಹರನ ಈ ಪದತ ಓದದಸಗ ತಲತಗನ ಕವಯಬಬ ಉದಗರಸದ ಮಸತತ ನನಪಗ ಬರತತತದ: ಬಸಲರಸಸಲಸಸಲ ನವಪಲಲವಕಗಲಮಲ ಕಸವತಕನನಕನ ಖಗಳಲಕಚಚ ಅಪವಸಡತಪವಕಗಡತ ಭತಜತರಚತಟಕರಟ ಸತಕವವಲ ಹಸಲಕತಲವನನಲಮ ಗರಧಮಮದಸದಲಕತಲವನನಲಮ ನಜದಸರಸತತಗಲದರ ಪಪಲಷಣಸರರಮವ (ಎಳಯ ಮಸವನ ಮರದ ಚಗತರನ ಹಸಗರತವ ಕಸವತಕನತಯನತನ ಖಗಳರಗತತತ ಎರಜಲನನವನತನಣತಣವವದಕರತ ಸತಕವಗಳತ ತಮಮ ಮಡದಮಕಕಳ ಹಗಟಷ ಹಗರಯಲತ ಒಕಕಲತತನವ ಮಸಡದರಲನತ; ಗಡಡಗಣಸತಗಳ ತರದತ ಬದತಕದರಲನತ?) ಇರತಹ ಮನಗಲಭಸವದ ಹರಹರ ತನನ ಬದತಕನ ಎಲಲ ಮಗತಗಲತಗಳಲಗಲ ಸಸತರತತ ಮನಗಲಭಸವವನತನ ತಗಲರಸಲತ ಬಸವಸದಗಳತ ಚಳವಳಯ ಮಗಲಕ ಬತತದ ಮಮಲತಗಳಗ ಅವನ ಮಲಲ ಮಸಡದದ ಪತಭಸವವಲ ಕಸರಣ. ಅಲಲದ ತಸನತ ಕನನಡ ನಸಡನ ಶರಣರ ಬಗಗ ಹಸಗಗ ತಮಳತನಸಡನ ಪವರಸತನರ ಬಗಗ ಕಲಳದದ ಕತಗಳಲಲ ರಸಜತಸ ಶತಲಷಷತಯನತನ ನರಸಕರಸತವ ಪತಸರಗಗಳತ ಅವನ ಮನಸಸನತನ ಸಳದರತವವದತ ನಶಚತ. ಅವನಲ ಬರದ ಕಲಶರಸಜ ದಣಸಣಯಕರ ರಗಳ, ಬಸವರಸಜ ರಗಳಗಳಲಲ ನಲರವಸಗ ರಸಜತಸಕಕ ಸವಸಲಸಯತವ ಪತಸರಗಗಳರತವವದನನಲಲ ನನಪಸಕಗಳಳಬಹತದತ. ಅವನ ಕಸವತಗಳಲಲ ರಸಜ ಬರದರಗ ಅವನತ ಕಸಣಸಕಗಳತಳವವದತ ಶವಭಕತನಸಗಯಲ ವನಸ ಅಧಕಸರಸರಕಲತವಸಗಯಲಲ. ‘ಮಸದಸರ ರನನಯತನ ರಗಳ’ಯ ಕಗನಯಲಲನ ಸನನವಲಶವನತನ ನದಶರನಕಕ ನಗಲಡಬಹತದತ: ರಗಲಳರಸಜನತ ನತತನಲಮಕಕ ಹರನಸಲಯಕಕ ಬರದತ ಶವನಗ “ ದಲವಸನನ ದವಸತನನವಮಕತಸನನಮರ ಬಡಸ ಓವ ಸವ ಸಸಲಡತವ ಶಸಕರಗಳರ ಬಡಸ” “ಮಕಡನ ಆರಯ” ಎರದತ ಬಲಡಕಗಳತಳತಸತನ. ದಲವನತ ತಸನಟಷ ಬಗಲನವನತನ ಸಸಲಕರಸತವ ದನಕಲಳಲತ ಜವನಕಗ ಕವಯಡತಡತಸತನ. ಆದರ ಹರ ಏನನಗನ ಸಸಲಕರಸತತತಲಲ. ಹತಸಶನಸದ ಅವನತ ಕತತಲಗನನತತಕಗರಡತ ಕಗರಳಲಲ ಒತತಕಗರಡಸಗ ಹರ ಕಸಣಸಕಗರಡತ ತಸನತ ಈಗಸಗಲಲ ಮಸದರ ರನನಯತನ ಮನಯಲಲ “ ಓತತ ಮಸದರ ರನನನಗಡನತರಡವಲ ರಗಲಳ” ಎರದತ ಹಲಳತತಸತನ. ಅದನತನ ಕಲಳದ ರಗಲಳ “ಪರಮರಗ ಉಣಲತತ ಶರಣನರ ನಗಲಡತವರ” ಎರದತ ರನನಯತನ ಗತಡಸಲನತನ ಹತಡತಕಕಗರಡತ ಹಗಲಗತತಸತನ; ಅವನನತನ ಹತಡತಕಲತ ರಸಜನ ಚಸರರಗ ವಚಸರಸಕಗರಡತ ನಡಯತತಸತರ. ರಸಜ ಕಗನಗಗ ರನನಯತನ ಗತಡಸಲಗ ಬರದತ ಅವನನತನ ಕರಡಸಕಣವಲ “ ಇಳಪದರ ಸವಸರರಗಮರ ರನನನರಘತಯಳತ.” ಗಸಬರಗಗರಡ ಮಸದರ ರನನಯತನತ “ ಎನನ ಕತಲಮರ 69

ನಗಲಡದಯತಪಸರಲ ದಲವ” ಎರದತ ಕಲಳದಸಗ ರಗಲಳನತ “ ದಲವದಲವನಗಲದ ಜಸತಯ ಜಸತ ಸತತಕಲರ ಘನಮಹಮನಗಲದ ಜಸತಯ ಜಸತ ನಮರಲರ” ಎರದತ ಉತತರಸತತಸತನ. “ಕಗಡಲ ಸರಗನ ಶರಣರ ಕತಲಜರತ” ಎರಬ ಬಸವನ ಮಸತತ ನನಪಗ ಬರತವವದತ ಸಹಜ. ಈ ಬಗಯಲಲ ರಸಜತಸ ಸಸಮಸನತತಸದ ನಮರಲತಯ ಮತರದ ಮಣಯತತತದ. ಹಲಗ ಹರಹರನ ರಗಳಗಳಲಲ ಬರತವ ರಸಜರತ ಪದವಯರದ ರಸಜರಲ ಹಗರತತ ದಪರದರದಲಲ. ಹರಹರ ಸಸರಪತದಸಯಕವಸಗ ಅಕರ ಛರದಸಸನ ವಕತತಗಳರದ ಕಗಡದ ಶತಕಗಳನತನ ಬರದ ನರತರವಲ ‘ ಗರಜಸ ಕಲಸತಣಮಹಸಪತಬರಧ’ದ ರಚನಗ ಕವಹಸಕದತದತ ಅವನ ಸಲಮಲಲಲರಘನಯ ಮತರದನ ಹಜಬಯಸಯತತ. ಇದರಲಲ ಹಳಯ ಮಸದರ ಇದ, ಆದರ ಅದನತನ ತತಸತ ಬದಲಸವಣಗಗಳಗಸಗದ. ಕಸಳದಸಸನ ‘ಕತಮಸರಸರಭವ’ ಇವನ ಕವಯಲಲ ‘ಗರಜಸಕಲಸತಣ’ವಸಗದ. ದಲವರದದ ಹಗಲಗ ಮಸಡತವ ಪಪಜ ಇಲಲ ತಸನದದ ಕಡ ವಲಷಮರಸಕಗರಡತ ಬರದತ ಶವ ಗರಜಯರದ ವಭಗತಗಟಷಯ ಹಗಡತಕಕ ತತತಸತಗ ನಜತಸವನತನ ತಗಲರಸತವ ಪತಸರಗವಸಗದ. ಶವ ಪವಸಯಸಗದದ; ಗರಜಯ ಭಕತ ದಟವಸಗತತತ; ಹಸಗಸಗ ಈ ಪತಸರಗ ‘ಪವಸ ದಟಕಕ ನಲತಸದ ಜಗದಗಳ’ ಎರಬ ಉದಸಗರವಸಗದ. ಈ ಮಸತತ ಹರಹರನಗ ಅಚತಚಮಚಚನದತ. ‘ರತದತಪಶತಪತಗಳತ’ ರಗಳಯಲಲಯಗ ಇದಲ ಮಸತತ ಬರತತತದ: ರತದತಪಶತಪತ ಕಗರಳತದದ ನಲರಲಲ ನರತತ ಪರಚಸಕರಯನತನಚಚರಸತತತ ಧಸತನಸತತತರಲತ ಅವನನತನ ಪರಲಕಸಲತ ಶವ ವಲಷಧರಸ ಬರತತಸತನ. ರಲಷಷಗಸಗ ಶವನತ ಮಸತಗ ಮಸತತ ಜಗಲಡಸತತತ ಶವನ ಬಗಗ ಕಟಕಯಸಡತತಸತನ. ಆಗ ರತದತಪಶತಪತಯತ “ಎಲಲ ಶವನರದಯಡಗಡಗನತತತರ ಮಲಲ ಜಲವನಭಮರತತಸತತತಟಷನಸತನ ಮಲಲ” ಆಗ ಶವ ಅರಜ ತನನ ವಲಷವನತನ ಕಳಚತತಸತನ. ಆಗ ಕವಯ ಉದಸಗರ: “ಆವನಸದಗಡವಲನತ ಕಕತತಮರ ಗಲತವವದಲ| ದಲವನಸದಗಡವಲನತ ಸಟ ದಟಕ ನಲತವವದಲ?” ಎರದತ. ಕವ ನಲತಲವವದತ ವಲಷದ ಪರವಸಗ ಅಲಲ; ದಟದ ಬರಬಲಕಕ. ‘ಗರಜಸ ಕಲಸತಣಮಹಸಪತಬರಧ’ದಲಲನ ಕಸವತಸಸರಗಪ ಹಳಯ ಚರಪಪ ಮಸದರಯದಲ; ಅದರಲಲ ಅಕರವಕತತಗಳದದರಗ ಕರದಗಳದಲ ರಸಜತಭಸರ. ಹಲಗಸಗ ದಲಘರ ಸಮಸಸಯತಕತ ಸರಸಕಕತಭಗಯಷಷ ಪಮತಢಭಸಷಸಶವಲ ಹರದ ಸರದತ ಬಡತಪದಗಳ ಸರಳ ಕನನಡ ಮರದದ. ‘ಮಸಗರ’ ಕಸವತದ ಸರಕಪತತ-ಸರಕತಚತತಗಳತ ಹಗಲಗ ‘ ದಲಸ’ಯ ವಸಸತರ ಮವವತತದ; ನರಗಪಣಯ ಬದಲತ ಭಸವವಕತ ಮವಗಗಡದ. ಭಸರಕ ನಲಯಲಲಯಗ ಅವನದತ ಕಸತರತಕಸರ ನಲವವ. ಹಳನನಡ ಕಸವತಗಳಲಲ ದಸತಲಯ ಪಸತಸದಲಲ ಸಸಮಸನತ ರಲಫಫಫ -ಶಕಟರಲಫಗಳತ ಹ ಫಸಫ ಗಯಲ ಱೞ ಕತಳ ಕಳಗಳತ ಬರತವರತರಲಲಲ. ಉಚಸಚರ ಒರದಲ ಆದರಗ ಪದತರಚನಯಲಲ ಇದನತನ ಉಳಸಕಗಳತಳವವದತ ಅವನಗ ಸರಕಸಣದ ಆ ನಯಮವನತನ ಮಲರದವನತ ಅವನತ. ಕವಯ ಸಸಸತರತತತಕಕ ಅವನತ ಕಗಟಷ ಮಹತತತ ಇದರಲಲ ಸಗಚತವಸಗದ. ಆ ಮತರದ ಹರಹರನಗ ಇದಗ ಸಸಲದಸಯತತ. ಚರಪಪ ಪತಕಸರವನತನ ತಗರದತ ರಗಳಗ ಕವಹಸಕದತದ ಅವನ ಈ ಸಸಸತರತತತಕಕ ವಸಸತರವನಗನದಗಸತತ. ಹಗಚಚ ಹಗಸ ಹಸದಯ ಅನಸಲಷಣಗ ಅವನ ಕವಮನಸತಸ ತರದತಕಗರಡತತ. ‘ತಗದತಕಗಲ ನಲ ಕಗಟಷ ಎಲಲ ವಸಸವಲಸಸ: ಈ ಪಸತರಟತ ಈ ಶರಟತ ಈ ಷರಸಯ’ ಎರಬರತ ಮಸಗರಕಸವತವನತನ ತಗರದತ ಅಪಸಟ ದಲಸ ಕಸವತರಚನಗ ಕವಹಸಕದ. ರಗಳ ಈ ಹರದ ಚರಪಪ ಕಸವತಗಳಲಲ ಒರದತ ಛರದಗಲಪತಕಸರವಸಗ ವವವಧತಕಕರದತ ಬರದತತತ, ಅಷಷ. ಆದರ ಹರಹರ ತನನ ಮತಖತ ಕಕರಯನತನ ಮಸಡದದಲ ರಗಳಗಳ ಮಗಲಕವಸಗ. ಈ ಛರದಸತಸನತನ ಒರದತ ಕಸವತಪತಕಸರದ ಮಟಷಕಕಲರಸದ ಶತಲಯಸತಸ ಅವನದತ. ರಗಳ ಪಸಕಕತ ಮಗಲದದರಬಹತದಸದರಗ ಅದತ ಮಸತಸತಲಯವನತನ ಹಗರದದತದ ಕನನಡಕಕ ಒಗತಗವ ಛರದಗಲಪತಕಸರ, ಹರಹರ ಅದನತನ ಓತಪಪತಲತವಸಗ ಕತಯನತನ ಸರಸಗವಸಗ ನರಗಪಸತವ ಶವಲಗ ಒಗಗಸದ. ಅದರಲಗಲ ಐದತ ಮಸತತಗಳ ಲಯವರತವ ಲಲತ ರಗಳಯತ ಕನನಡಕಕ ಹಲಳಮಸಡಸದ ಲಯ. ಆ ಕಸರಣಕಸಕಗಯಲ ಸಸಲನ ಕಗನಗ ಇದದ ಯತಯ ನಯಮವನತನ ಬಟತಷಕಗಟತಷ ಆಧತನಕ ಕವಗಳತ ಸರಳರಗಳಯನಸನಗ ಮಸಪರಡಸಕಗರಡದತದ. ಹರಹರ ಬರದ ರಗಳಗಳ ಸರಖತಯ ಬಗಗ ವವಸದವದ. ಅವನತ ನಗರಸರತ ರಗಳಗಳನತನ (ಅರತವತತತಮಗವರ ಬಗಗಯಗ ಸಲರದರತ) ರಚಸದನರಬತದತ ಕಲವರ ವಸದವಸದರ, ಹರಹರನದತ ಐವತಸತರತ ರಗಳಗಳತ ಮಸತತ ಎರದತ ಮತತ ಕಲವರತ ತಲಮಸರನಸತತಸತರ. ಆ ವವಸದವಲನಲ ಇರಲ, ಅವನದರದತ ಎಲಲರಗ ಒಪವಸವ ರಗಳಗಳನತನ ದಕರಷಯಲಲಟತಷಕಗರಡತ ಹಲಳದರಗ ಅವನತ ಮಸಗರಪತವತರಕ ಕವಯನಸತತಸತನ. ಇವನ ನರತರ ಸಸಲಸಕಸಲಕಕ ರಚನಗ ಆರರಭಸರಬಹತದಸದ ತಲತಗನ ಪಸಲತಕರಕ ಸಗಲಮನಸರನತ ತಲತಗನ ದಲಸ ಛರದಸಸಸಗ ಚರಪಪ ಕಸವತಗಳಲಲ ಅಲಗಲರದತ ಇಲಗಲರದತ ಎರಬರತ ಕಸಣಸಕಗರಡದದ ದಸಪದವನತನ ತನನ ಕಸವತಗಳ ಮತಖತ ವಸಹನವಸಗಸಕಗರಡ. ಹಸಗಯಲ ಪವರಸತನರ ಹಸಗಗ ಕನನಡ ನಸಡನ ಶರಣರ ಬಗಗ ಹರಹರನ ಬರದದದ ರಗಳಗಳ ವಷಯವನಗನ ಅವರವರರದ ಕಲಳ (ಬಸವಸದಗಳ ಬಗಗ ಆಗದದರತ) ಅವಲಲದರ ಹರದನ ತನಗ ಮತಖತವರದತ ಕಸಣಸದದ ವಲರಶವವಮಮಲತದ ಸಗತತದಲಲ ‘ ಬಸವಪವರಸಣಮತ’ವನತನ ರಚಸದ. ಹರಹರ ಒಟಸಷರ ತನನ ರಗಳಗಳಲಲ ನರಗಪಸದತದ ಎರದರ ಮತಖತವಸಗ, ಭಕತ (ಅದರಲಗಲ ಗತಪತ ಭಕತ) ಮತತತ ಕಸಯಕನಷಷ (ಅದರ ಹರದಯಲ ಬರತವ ದಸಸಗಲಹ). ಪಸಲತಕರಕ ಸಗಲಮನಸರನತ ಹರಹರನಗರತ ಹರದನವನತ ಎರಬ ವಸದವನಗನ ಹಲವರತ ಮತರದಡತತಸತರ. ಆದರ ಕಸಲ, ದಲಶ ಮತತತ ಭಸಷಗಳಲಲ ಹತತರದವನಸಗ ಬಸವಸದಗಳನತನ ಹರಹರ ಕರಡ ರಲತ ಸಗಲಮನಸರನಗ ಸಸಧತವರಲಲಲ. ಅವನತ ಈ ಮಗರರರದಲಗ ದಗರ. ಅವರವರರದ ಕಲಳದ ಕತಯಲ ಅವನಗ ನಲ. ಹರಹರನ ರಗಳಯ ನಸಯಕರಲಲರಗ ಗತಪತಭಕತರಲ. ಅವರ ಮಹಮಯನತನ ಲಗಲಕಕಕ ಮರಸಲತ ಶವ ವಲಷ ಧರಸ ಬರದತ ಭಕತರನತನ ಪರಲಕಗಗಡಡ ಅವರತ ಗಲತಲವ ಕಣದಲಲ ಕಸಣಸಕಗರಡತ ಗಣಪದವಯನನಲಯತವವದತ ಎಲಲ ರಗಳಗಳ ಸಸರ. ಶವನ ನವದಲಲ ಭಕತರ ಅರತರರಗವನತನ ತಗಲರಸಲತ ಹರಹರ ಹಣಗತತಸತನ. ಸಸಮಸನತರ ನಡತವನ 70

ಅಸಸಮಸನತತಯನತನ ಜನ ಗತರತತಸಬಲಕರಬ ಹರಬಲತ ಅವನದತ. ಅವನ ನಸಯಕರಸದರಗಲ ತನನ ಭಕತಯ ಮಹಮ ಎಲಲರಗ ಗಗತಸತಯತರದತ ಸರಭತಮಸತವವರಲಲ; ಬದಲತ ತಳದತಹಗಲಯತಲಲ ಎರದತ ನಸಚತವವರತ, ಪರತಪಸತವವರತ: “ಮಲದನಗ ಬಲದಗಱತವಸದತದನನಯ ಭಕತ| ವಸದಲಕ ಹಱಲಯನತ ತರದಕಕತಲ ಭಕತ| ಇನನಳಯಳರನನತತಲತಭಸಷಯರ ಮಸಡ ರನನಯತನರದಲಗ ಕತತತ ಕಗರಳಗಳತ ಹಗಡ” ಸಜಸಬಗತತಸತನ! ಇರರಲಲಲಲ ಹರಹರ ಸಸಮಸನತತಯ ಮಹಮಯನತನ ಎತತ ತಗಲರತತಸತನ. “ಸಸಮಸನತತ ಭಗವರತನ ರಲತ” ಎರಬರರದತ ಅವನ ನಲವವ. ಈ ಕಸಯಕಜಲವಗಳ ಭಕತ ಶವನನನಲ ಮಣಸತವರರದತದ. ತರತನಲಲಕರಠರ ರಗಳಯಲಲ ಹದಹರಯದ ಗರಡಹರಡರತ ಶವನಸಣಯ ಕಸರಣದರದ ಮತಪಸಸನ ಮತಪವಸ ಆವರಸತವವರಗಗ ದಗರವಲ ಉಳದತ ಸತಖದರದ ವರಚತರಸಗತತಸತರ. ಅವರ ಈ ನಷಷಯನತನ ಪರಲಕ ಮಸಡಲಗಲಸತಗ ವಕದದ ಮಸಹಲಶಸರವಲಷಧಸರಯಸಗ ಬರದ ಶವ ನಸನಸ ಪರಯಸಗ ಕಸಡದರಗ ಜಗಗದ ಭಕತರ ಮತರದ “ಎನಗವರನಸವರದದರ ಗಲತವವದನನಱಱದತ ಸಸಲತಸದನನವರರ ನರಗಲಧಸಲದಲಕರದತ ಸಗಲಲಸರರತಲಲವರತ ನಷಷವವಳಳವರರದತ” ತಸನಲ ಪರಲಕಯ ಕಗನಯ ಘಟಷವನತನ ಸಗಚಸತತಸತನರತ. ಅರದರ ಎರರದಲ ಪರಲಕಗ ಹರಹರನ ಭಕತರತ ಬಗತಗವವರಲಲ; ಅವರ ಭಕತ ಅರತಹತದತ, ಭಕತಯ ಗಟಷತನದ ಬಗಗನ ನಲವವ ಅರರದತ. ಹಲಗಯಲ ಇಳಯಸರಡ ಗತಡಮಸರ, ಅತಭಕತ, ಅಮರನಲತ ಮತರತಸದವರತ. ಇನತನ ಮರಮರಡದಲವನ ರಗಳಯಲಲರತಗ ಹರಹರ ಇನಗನ ಒರದತ ಹಜಬ ಮತರದಯರಸದಸದನ. ಶವನ ನಚಚನವನಸದ ನರಬಯಣಣ ಭಕತರನತನ ಕಡಗಣಸ ಶವನಳಯವನತನ ಹಗಕಸಕಗ, ಮರಮರಡದಲವ ಅವನಗ ಬಹಷಸಕರ ಹಸಕ ಡರಗತರ ಹಗಯಸತತಸತನ; ಶವನಗ ನರಬಯಣಣನ ಹರದಯಲ ಹಗಲಗರತವವದನತನ ಅರತ ಮರಮರಡ ಅವನಗಗ ಬಹಷಸಕರ ಹಸಕ ಡರಗತರ ಹಗಯಸತತಸತನರತ! ಕಗನಗ ಭಕತರನತನ ಹಗಗಳ ಹಸಡದರ ಬಹಷಸಕರವನತನ ಮರಮರಡದಲವ ವಸಪಸತಸ ಪಡಯತವನರದತ ಶವನಲ ಸಗಚನಯತತಮಲಲ ನರಬಯಣಣ ಹಸಗ ಮಸಡತತಸತನರತ! ಭಕತನ ಬಗಗನ ಗಮರವದ ಪರಸಕಸಷಷ ಇದತ. ಭಕತರನತನ ಬಟತಷ ಶವನಗಲಲ ಅಸತತಸ! ಭಕತರದದರ ತಸನಲ ದಲವರತ! ಭಕತರನತನ ಕಡಗಣಸದವನ ಹರದ ಹಗಲದ ಶವನಗಲ ಬಹಷಸಕರ ಹಸಕದ ಈ ಭಗಪ! “ಭಕತಕರಪತ ನಮಮ ಕಗಡಲ ಸರಗಮದಲವ!” ಎರದದಸದನಲಲ ಬಸವಣಣ. ಹರಹರನ ಶವ ಭಯ ಹತಟಷಸ ತನನ ಬಗಗ ಜನ ಗಮರವ ತಗಲರಸತವರತ ಮಸಡತವ ಮಸಫಯ ಸಸರಗಪದವನಲಲ, ನಜದ ನಲರಕಕ ನಡಯತವ ಜನರಡಗ ಅವರ ಪದವ ಶತಲಣ ಸರಪತತತಗಳನತನ ಗಣಸದ ತಸನಲ ಹಗಲಗತವ ಕಕತಕಲತಯವನತ. ಹಸಗಸಗಯಲ ಹರಹರನ ಪಸತತಗಳತ ಸಸರಪತದಸಯಕ ಪಪಜಗರತ ತಮಗಷಷ ಬರದ ರಲತಯಲಲ ದಲವನನತನ ಸಳದತಕಗಳತಳವ ಬಗಯವವ. ರಗಳಗಳ ಮಗಲಕ ಹರಹರ ಎತತ ಹಡಯ ಹಗರಟದತದ ಭಕತಯ ಜಗತಗ ವಕತತವವಭವವವನತನ. ಹನನರಡನಲ ಶತಮಸನದ ಶರಣರತ ಕಸಯಕ ಎರಬ ಹಸರನ ಮಗಲಕ ವಕತತಗಳ ಶತಲಷಷತಯನತನ ಗಮನಸ, ಅದಕಗಕರದತ ಪಪಜತ ಸಸನ ದಗರಯತವರತ ಮಸಡತವಲಲ ‘ ಕಸಯಕ’ ಎರಬ ಪರಕಲಸನಯತ ಬಹತದಗರ ಸಸಗತತತದ. ವಕತತ ಎರಬತದತ ‘ ಅಸ ಕಕರ ಮರ ವಸಣಜತ’ ಇವವಗಳಲಲ ಯಸವವದಲ ಬಗಯದಸಗರಬಹತದಸದರಗ ಎಲಲವಪ ಸಮಸನಶತಲಷಷ ಎರಬ ಭಸವನಯ ಜಗತಗ ವಕತತಯ ಮಗಲಕವಲ ಪರಮಪದ ಸಸಧತ ಎರಬತದನತನ ವಚನಕಸರರತ ಮನದಟತಷ ಮಸಡಸದರತ. ಹಸಗಸಗ ಕಸಯಕವವ ಕಲವಲ ವಕತತಯನನಷಷಲ ಸಗಚಸದ, ಆಧಸತತಮಕ ಸಸಧನಗಗ ಸಸಧನವರಬತದನತನ ನರಗಪಸ ಸಸಮಸನತರಲಲ ತಮಮ ವಕತತಗಳ ಬಗಗ ಅಭಮಸನವಷಷಲ ಅಲಲ, ಪಪಜತಭಸವನಯಗ ಉರಟಸಗತವರತ ಮಸಡತವಲಲ ಯಶಸಸಗಳಸದರತ. ಅನಲಕ ವಚನಕಸರರತ ತಮಮ ಕಸಯಕ ಪರಭಸಷಯ ಮಗಲಕವಲ ಆಧಸತತಮಕ ಸಸಧನಯ ಪರಯನಗನ ರಗಪಕವಸಗಸತವವದತ ಹರಹರನಗ ಅನತಸರಸತವ ಕತಮ; ತನನ ಕಥಸನಸಯಕರತ ಕಸಯಕದಲಲ ತಗಡಗತವ ರಲತ ಅವರ ಆಧಸತತಮಕ ಸಸಧನಯ ಮಸಗರವಪ ಹಮದತ ಎರಬತದನಗನ ಎರಡರ ಪರಭಸಷಗಳನತನ ಒಗಗಗಡಸತವವದರ ಮಗಲಕ ಹರಹರ ಸಸಧಸತತಸತನ. ‘ಇಳಯಸರಡ ಗತಡಮಸರರ ರಗಳ’ಯ ನಸಯ ಗತಡಮಸರ ಬಲಸಸಯಗಸರ ಅವನ ಒಕಕಲತತನದ ರಲತಯನತನ ಹರಹರ ಬಣಣಸತವ ಬಗಯದತ: ಸಮಚತತವರಬ ಭಗಮಯನ ಹಸನಸಗರಸ ಅಮದರ ಶರಕರನ ನನಹರಬ ನಲಗಲನರಸ ಅರವಗರವಸರತವರ ಹಗಡತವತತರ ಮಸಡ ಹರವ ಮನಮರ ಕಟಷ ಹಡವ ಹಗಗರ ಮಸಡ 71

ಗವರಸತವಹರಕಸರಮತಮನಚತಚವರ ಮಸಡ ಸವಲರಶನಷಷಯರ ತಳವ ಬಲಜರ ಮಸಡ ಸತರತಚರ ಶವಜಸನ ಶಶಕರರ ಸಗಲರಕತತರ ಹರನ ಪರಮಸನರದರಸದ ಮಳ ಕಗಳತತತಮರ ಬತತ ಬಳವರ ಸದದಕತ ಸಸಗಳರ ಕತತತ ಕಳವರ ಮಳವ ಪಸಪಸದ ಕಳಗಳರ ಹಸಗಯಲ ‘ ಗತರಡಯತನ ರಗಳ’ಯ ಈ ಸಸಲತಗಳನತನ ಗಮನಸಬಹತದತ. ಗತರಡಯತ ವಕತತಯಲಲ ಕತರಬಸರ, ಮಡಕ ಮಸಡತವ ಮಗಲಕವಲ ಶವನನತನ ತನನಡಗ ಬರಮಸಡಕಗರಡತ ಅವನನಗನ ಕತಣಸದ ಪರಯದತ: ಆಧಸರಮಯಸಧಸಮದಸಗರ ವಲಧಯ ಚಕತದ ಮಳ ತಸನಸಗರ ಮಗ ಷಟಚಕತಮ ಚಕತಮದಸಗರ ಸಗಗಯಪ ನಸಭಯ ನಸಭಯದಸಗರ ಕನಸನ ಕಸಯರ ಮಕತತಕಯಸಗರ ನನಹರ ಚಟದಸರರಗಳವಸಗರ ನಷಷಯ ಪಡವವರತದರಡಮದಸಗರ ಮತಟಷ ತರತಗತವವದತ ಜಲವನಮಸಗರ ಮಸಡತವ ಭಕತ ಕಟಸಹಮದಸಗಲತ ಕಗಡದ ಕರಣದ ಮದರಸತತಸಗಲತ ಮಗ ಶಗಲಷಷಣದಸತಪದರದಸರಸ ಬಗ ಮಗಲತದರಸಗನಗಳರ ದಸಹಸ ಆನರದಜಲಪಸಲವನಮಸಗರ ನಸನಸ ಭಕತ ಕಟಸಹಮದಸಗರ ಶವಕಸರತಣಸತರಬತಗಳರ ತಲವವತ ಶಭಕತಗಸರನರದದಗಳಲವವತ ವಚನಕಸರರತ ವಕತತಗಳ ಬಗಗ ಪಪಜತಭಸವನಯನತನರಟತಮಸಡತವವದರಲಲ ಸಫಲರಸದರಗ ಅವರ ಕವಮಲರದ ಪರಣಸಮವಪ ಇದರರದತರಟಸಯತತ. ತಮಮ ವಕತತಯಗ ಶತಲಷಷ ಎರಬ ಭಸವನಯರದಸಗ ಯಸರಗ ತಮಮ ವಕತತಗಳನತನ ಬದಲಸಯಸತವ ಗಗಲಜಗ ಹಗಲಗಲಲಲ. ಇದರರದಸಗ “ ಕಸಸ ಕಮಸಮರನಸದ, ಬಲಸ ಮಡವಸಳನಸದ, ಹಸಸನಕಕ ಸಸಲಗನಸದ, ವಲದವನಗಲದ ಹಸರತವನಸದ, ಕಣರದಲಲ ಜನಸದವರತರಟ ಜಗದಗಳಗ” ಎರಬರತಹ ಮಸತತಗಳ ಮಗಲಕ ವಕತತ-ಜಸತ ನರಟನತನ ಗಮನಸದದ ಬಸವಸದಗಳತ ಅವರಡರ ಅವನಸಭಸವವನತನ ಒಡಯಲಸಗಲಲಲ. ಜಸತಗಳಗಗ ವಕತತಗಳಗಗ ಇದದ ನರಟನತನ ಒಡಯದ ಜಸತಗಗಲಡಯನತನ ಕಡವಲತ ಸಸಧತವಲಲ ಎರಬತದತ ಅವರಗಲಕಗಲ ಹಗಳಯದಲ ಹಗಲಯತತ. ತಮಮ ವಕತತತಯಗ ಶತಲಷಷ ಎರಬ ಭಸವನಯರದ ಜನಸಸಮಸನತರತ, ಲರಗಸಯತರಸದವರಗ ಸಹ, ತಮಮ ಪಸರರಪರಕ ವಕತತಯನತನ ಬಡದ ಮತರದತವರಸದದರರದ, ಮತರದ ವಲರಶವವವಪ ವವದಕದ ನರಳನಲಲ ಸಸಗದಸಗ ವಕತತಜಸತಗಳ ನರಟತ ಮತರದತವರಯತತ. ಹಲಗಸಗಬಹತದರಬ ಕಲಸನ ಹರಹರನಗಗ ಉರಟಸಗಲಲಲ; ಹಸಗಸಗಯಲ ಅವನತ ಕಸಯಕನಷಷಯನತನ ತನನ ಕಸವತನಸಯಕರತಗಳಲಲ ಕರಡತ ಅದತ ಶವಸನತಸರಧಸನಕಕ ಕಸರಣವರದತ ಬಣಣಸದ. ಇದತ ಸರ. ಜಗತಗ ಈತನ ರಗಳಗಳ ನಸಯಕರ ವಕತತವವವಧತ ಬರಗತಗಗಳಸವರರದತ. ಅವರಲಲ ಬಲಸಸಯಗಸರರದಸದರ, ಬಸತರದಸದರ, ಕಗಲಗಳದಸದರ, ಮಟತಷ ಹಗಲಯತವವರದಸದರ, ಅಗಸರದಸದರ, ಕತರಬಸರರದಸದರ, ಬಲಡರದಸದರ, ದನಕಸಯತವವರದಸದರ. ಇವರಲಲರ ವಕತತಮಹಮಯನತನ ತಗಲರಸಲತ ಶವ ವಲಷಧರಸ ಬರದತ ಎಲಲರ ವಕತತನಷಷಯ ಮತರದ ಸಗಲಲತತಸತನ. ಶವವನತನ ಸಗಲಲಸಬಲತಲದತ ವಕತತನರತಯಲ ಎರಬತದತ ಎಲಲ ಕಸಲಕಗಕ ಸಲತಲವ ಮಮಲತ. ಹಲಗ ಭಕತರನತನ ಪರಲಕಗ ಒಡತಡವಸಗ ಕಸಯಕದ ಮತಗತರದತ ಮಗತಗಲತ ಮವದರಯತತತದ; ಅದರದರ ದಸಸಗಲಹದತದ. ಕಸಯಕಕಕ ಮಗರತ ನಲಗಳತ: ಒರದತ, ನಷಷಯರದ ವಕತತಯನತನ ಮಸಡತವವದತ; ಎರಡತ, ಮಸಡದ ಕಲಸಕಕ ತಕತಕನಸದಷಷಲ ಪತತಫಲ ಪಡಯತವವದತ; ಮತತತ ಮಗರತ, ಸರಪಸದಸದದರಲಲ ತನಗಷತಷ ಬಲಕಗಲ ಅಷಷನತನ ಬಳಸಕಗರಡತ ಉಳದತದನತನ ದಸಸಗಲಹಕಕ ವನಯಲಗಸತವವದತ. ದಸಸಗಲಹ ಎರದರ ದಸಸನರತ ಭಕತರ ಸಲವ ಮಸಡತವ ಮನಗಲಭಸವ. ಲರಗಪಪಜ, ಜರಗಮ ದಸಸಗಲಹ – ವಚನಕಸರರತ ಸಸರದ ತತಸ. ಜರಗಮ ಎರದರ ವತಕತಯಲಲ, ಅದಗರದತ ಪರಕಲಸನ, ಒರದತ ತತಸ. ಒರದತ ನಲಯಲಲ ಅದಕಕ ಸಮಸಜ ಎರಬ ಅರರವಪ ಉರಟಸಗತತತದ. ಹಸಗಸಗ ದಸಸಗಲಹ ಅರದರ ಯಸವ ಸಮಸಜದರದ ತನಗಗರದತ ಅಸತತಸ ಪಸತಪತವಸಗದಯಲ ಅದಕಕ ತಸನತ ತಗಲರಸತವ ಕಕತಜತ, ನಲಡತವ ಕಸಣಕ. ಹಸಗಸಗ ಸಸಮಸಜಕ ಋಣವನತನ ತಲರಸತವವದತ ಎರಬರರವಪ ದಸಸಗಲಹಕಕ ಒರದತ ನಲಯಲಲ ಒಪವಸತತದ. ಅದರಲಗಲ ಉಣತಣವ ಜರಗಮಕಕ 72

ನಲಡತವವದತ (ಜರಗಮ ಎರದರ ಪಸತಣವವಳಳ ಯಸವವದಸದರಗ ಆಗಬಹತದತ). ಹಲಗಸಗ ಶವ ವಲಷ ಧರಸ ಬರತವವದತ ಸಸಮಸನತವಸಗ ಮಸಹಲಶಸರನ ರಗಪದಲಲಯಲ ಆದದರರದ, ಜರಗಮನಗ ಉಣಬಡಸತವ ರಗಪದ ದಸಸಗಲಹಕಕ ಶರಣರತ ಮಹತಸವತತದದರರದ ಹರಹರನಗ ತನನ ರಗಳಗಳಲಲ ದಸಸಗಲಹನಷಷಯನತನ ವಜಕರಭಸತತಸತನ. ಇಳಯಸರಡ ಗತಡಮಸರನ ರಗಳಯನತನ ನದಶರನಕಕ ತಗದತಕಗಳಳಬಹತದತ. ಗತಡಮಸರ ಒಬಬ ಒಕಕಲತಮಗ. ಅವನದತ ದಸಸಗಲಹದ ಹತಚತಚ; ಇದದಬದದದದನನಲಲ ದಸಸಗಲಹಕಕ ವನಯಲಗಸ ಅವನತ ಕಡತ ಬಡವನಸದ. “ಕಗಟಷವನತ ಕಗಲಡರಗ” ಅನತನವವದಕಕ ನದಶರನವಸದ! ಆದರ ಅವನ ಮನಸತಸ ಮಸತತ ದಸಸಗಲಹದ ಗತರಗನರದ ಹಗರಬಸರದತ: “ಧನಮಲಲದಗಡಲನತ, ಧಸನತಮಲಲದಗಡಲನತ? ಮನಯಲಲದಗಡಲನತ, ಏನತಮಲಲದಗಡಲನತ? ತನತವದರಪವದತ ತನತವನಗಳಗಧರವತತಪರ; ಮನವದರಪವದತ ಮನದಗಳಧರಮರ ಇತತಪರ ಹರಣವದ, ಹರಣದಗಳಗಧರಮರ ಕಗಟಷಪರ; ಎರಡತ ಕಣಣವ, ಎರಡರಗಳಗರದರ ಕಗಟಷಪರ” ಎರಬರರ ಕಡತನಧಸರರ ಅವನದತ. ತನನ ಈ ನಲವನರದಸಗಯಲ ಅವನತ ಶವನನತನ ಗಲಲಲತ ಸಸಧತವಸದತದತ. ಹಸಗಯಲ ಭಕತರ ಸತತವರತಕ. ಕಗಟಷ ಮಸತಗ ತಪಸದ ನಲಮ ಅವರದತ. ತರತನಲಲಕರಠ ದರಪತಗಳತ ಶವ ಪರಲಕಗಸಗ ವಕದದವಲಷ ಧರಸ ಒರದತ ಪಸತತಯನತನ ಇವರಲಲ ಇರಸ, ಅದತ ಮಸಯವಸಗತವರತ ಮಸಡ, ಅದಕಸಕಗ ದಗಡಡ ರರಪವನನಲ ಮಸಡದಸಗ, ಸತಳತಳ ಹಲಳ ಪಸರಸಗಬಹತದಸಗದದರಗ, ಹಸಗ ಮಸಡದ ಕಡತಕಷಷಗಳನತನ ಎದತರಸತವರತಸದತದತ. ಅಮರನಲತಯಗ ಇರತಹವನಲ. ಅವನಸದರಗಲ ದಗಡಡ ಬಟಷ ವಸತಪಸರ; ನಸನಸ ಬಗಯ ಬಲಬಸಳತವ ಬಟಷಗಳತ ಅವನಲಲ ರಸಶರಸಶಯಸಗವ. ಒಮಮ ಶವ ಮತದತಕನ ವಲಷ ಧರಸ ಅವನಲಲ ತನನ ಒರದತ ಕಮಪಲನವನತನ ಇರಸತತಸತನ. ಆದರ ಅವನತ ಬರದರತವವದತ ಪರಲಕಗಸಗ; ಹಸಗಸಗ ಅದನತನ ಬಚಚಟಷದದರಗ ಮಸಯವಸಗತವರತ ಮಸಡತತಸತನ. ಅದನತನ ಪಡಯಬರದಸಗ ಅದಲಲದದರರದ ಹಮಹಸರದ ಅಮರನಲತ ಅದರ ಬದಲತ ಏನತ ಬಲಕಸದರಗ ಕಗಡಲತ ಸದದನಸಗತತಸತನ. ಆದರ ಕಪಟವಲರ ಮತದತಕ ಹಲಳತವವದತ ಕಲಳಲತ ಬಹತ ಸಸಧಸರಣವಸದತದ; ತನನಲಲರತವ ಇನಗನರದತ ಕಮಪಲನಕಕ ಸಮತಗಕದ ಬಟಷಯನತನ ಕಗಟಷರ ಸಸಕನತನತಸತನ. ಸರ, ಅದನತನ ತಕಕಡಯ ಒರದತ ಬಟಷನಲಲಟತಷ ಇನಗನರದರಲಲ ಎಷತಷ ಬಟಷಗಳನನಟಷರಗ ಅದರ ಸಮಸನ ತಗಕಕಕ ಬಸರದಸಗತತತದ. ಇದದಬದದ ಬಟಷಯನನಲಲ ಇಟಷರಗ, ಮತದತಕನ ಕಮಪಲನದ ತಗಕಕಕ ಸಮ ಬಸರದಸಗ ಅಮರನಲತ ಮದಲತ ಮಗ, ಆಮಲಲ ಮಡದಯನನರಸದರಗ ಬಟತಷ ಮಲಲಲಳಲಲಲ. ಕಗನಗ ತಸನಲ ಅದರಲಲ ಕಗರತತಸತನ. ಅದತ ಅವನ ಭಕತಯಸದದರರದ ಶವ ತಡಯಲಸರದ ಸಸಸಸರಗಪ ತಗಲರಸತತಸತನರತ. ಇದತ ಹರಹರನ ಆದಶರ ಶರಣನ ಕಗಡತವ ಪರಯಗ ಹಮದತ, ಶವನನತನ ಗಲತಲವ ರಲತಲಯಗ ಹಮದತ. ಹಲಗ ಹರಹರನ ನಸಯಕರತ ಸಸಮಸನತತಯಲಲ ಅಸಸಮಸನತತಯನತನ ಮರದವರತ. ಈ ರಲತಯಲಲ ಅವನತ ಓದತಗರಲಲ ಸಸಮಸನತರ ಬಗಗ ಗಮರವ ಮಗಡತವರತ ಮಸಡತತಸತನ. ತನತನಗರದತ ಚರದತ ದಧಲಚ ಬಲಲರದತ ಎರದತ ಹಗಗಳದ ಆಸಸಸನ ಕವಗಳಗ ಹರಹರ ಪತತಕತಯಸದ ರಲತ ಇದತ. ಸಮಸಜ ಸಸಮಸನತರರದತ ಜನರನತನ ತರಸಸಕರ ಮಸಡತವವದತ ತರವಲಲ ಎರಬತದತ ಅವನ ಅರತರರಗದ ಆಶಯ. ರಸಜಸಶತಯ ಮತತತ ರಸಜಪಪಲರತವಸಗದದ ಕಸವತ ಸಸಮಸನತತಯ ವಜಕರಭಣಗ ಸಸಧನವಸಗತವರತ ಮದಲ ಬಸರಗ ಮಸಡದವನತ ಹರಹರ. ಅವನತ ಬಲರ ಮಗಲಗಳರದ ಕಥಸವಸತತಗಳನತನ ಆಯತದಕಗರಡರಬಹತದತ; ಆದರ ರಗಳಯ ನಯಗ ಅವನದಲ, ಒತತತ ಅವನದದಲ. ತರಸಸಕರಕಕ ಗತರಯಸಗದದ ಮತಗದರನತನ ಶಷಷ ಸಸಹತತದಲಲ ಮರಯತವರತ ಮಸಡ ಜನಪರತಯನತನ ಮರದವನತ ಹರಹರ. “ಕಗನಗಗರಡತತ ಓರಗಲವರರ ಗವರದ ಕಸಲ, ಇದತ ಸವರರ ಕಸಲ” ಎರಬರತ ಅವನತ ಸಸಮಸನತರನತನ ಕಸವತಗದತದಗಗಲರಸದವನತ. ಪವರಸತನರ ರಗಳಯಲಲ ಹರಹರ ಕಟಷಕಗಡತವ ಕತಗಳ ರಲತ, ರಸಜತಸವಲ ಸಸಮಸನತತಸಕಕ ಮಣಯತವ ಬಗ ಪಸತಯಶತ ವಸಸತವವಲಲ; ಅದತ ಹರಹರನ ಪಸತತಭ ಕನಸತ. ಎಷಷಲ ಆಗಲ ಅಲಲನ ನಸಯಕರಲಲ ಒರದತ ಬಗಯಲಲ ಪಮರಸಣಕ ವತಕತಗಳತ, ಅರದರ ವಸಸತವದಗರರತ. ಆದರ ಕನನಡ ನಸಡನ ಶರಣರ ಕತರತ ಕತಗಳತ ಸಮಕಸಲಲನ ವಸಸತವಗಳತ. ಜನರ ಬಸಯಲಲ ನಲದಸಡತತತದತದದನತನ ಕಲಳದ ಅವನತ ಅದರಗರದಗ ತನನ ಕಸಣಕಯನತನ ಸಲರಸ ಅಥರಟಕ ಆದ ರಲತಯಲಲ ರಗಳಗಳಸಗ ಮಸಪರಡಸದ. ಅದತ ಅವನಗ ಸತಲಭವಪ ಅಗತತತ, ಆಪಸತಯಮಸನವಪ ಅಗತತತ. ಜಗತಗ ಇಲಲನ ಕತಗಳತ, ಮತತವವಗಳಲಲನ ವಸತತ ಸಮಕಸಲಲನವಸದವವ, ಕನಷಷ ಪಕ, ತನನ ಕಸವತನಸಯಕರ ಕಸಲದ ಚತತಗಳನಗನಳಗಗರಡವವ. ಹಲಗಸಗ ಇವವ ಸಮಕಸಲಲನ ಮಮಲತಸರಘಷರವನತನ ಚತತಸತತತವ. ಇವವಗಳಲಲಯಗ ಕನಸದ, ಇಲಲನ ನಸಯಕರತಗಳತ ಎರದನ ಅರರದ ಸಸಮಸನತರಲಲ, ಸಸಮಸನತರರತ ಕಸಣತವ ಅಸಸಮಸನತರತ. ನಗತನ ಶರಣರತ ತಮಮ ಕನಸತಗಳನತನ ವಸಸತವದಲಲ ಸಸಕಸರಗಗಳಸಲತ ಮಲಲರದ ಬರದವರತ, ಕಸರಣಕರತ. ಕಣಣಪಸನ ರಗಳಯರತಹ 73

ಕಡಗಳಲಲ ಕಸಡತ-ನಸಡತಗಳ ಸರಘಷರದ ನವದಲಲ ಸಸರಪತದಸಯಕತ-ಅಸಲತನ ಇವವಗಳ ಚತತವವ ಬಸತಹಮಣ ಅಚರಕನ ಪಪಜಸರಲತ, ಕಣಣಪಸನ ಮತಗದಭಕತಯ ಅಭವತಕತಗಳ ರಗಪದಲಲ ಚತತತವಸಗದ, ನಜ. ಯಸಕರದರ, ಕಣಣಪಸನ ಮತಗದತಯಗ ವಸಸತವದಗರವಸದ ಸಸತಯಲ, ಒರದತ ಬಗಯಲಲ ಕಲಸತವಸದತದತ. ಜಗತಗ ಕಣಣಪಸ ಐತಹಸಸಕ ವತಕತಯಲಲ, ಕತಯ ಕಲಸತ ಪಸತತವರಬರತ ಕಸಣತತತದ. ಹಲಗಸಗ ಅದಗ ಕನಸನ ಚತತವಲ. ಆದರ ಕಲಶರಸಜ ದಣಸಣಯಕರತ, ಬಸವರಸಜದಲವರತ, ಏಕಸರತರಸಮದಲವರತ, ಆದಯತ ಮತರತಸದವರ ಕತಗಳತ ಕಲಸತ ಪರಸರದಲಲನ ವಸಸತವ ಸರಘಷರಗಳಲ ಆಗವ. ಕಲಸತಣದ ಅರಸತ ಪಮಸರಡರಸಯನತ “ ಭಸವಜರ ಅತನಯತರ ಅನತಪಮಸಸಸದರ” ಆದ ಕಗರಡಗತಳ ಕಲಶರಸಜನ ಬಳಗ “ ಚಸರರರ ಕಳಪಯವರರ ಕರಸ ಮನಮಲತದ .. .. ಹರಯ ಪತಧಸನಕಯನಗಲಮಯರದರ” ಕಗಡತತಸತನ: ಆದರಗ ಶರಣಸರಗದಲಲರತವಸಗ ರಸಜ ಹಲಳಕಳಸಲತ ಅವನತ ಸಡಮಡಗಗಳತಳತಸತನ, “ಸರಯ ಸರಗರ ಶರಣಸರಗಕಕ ಪಗಯಸಯತತ” ಎರದತ ಭಸವಸತತಸತನ. ರಸಜನನತನ ಹಗಲಗ ಕರಡತ “ಕಲಳರಸ ನನನ ಸರ ನನಗಕಕ ನನಗಕಕ| ಶಗಲಯಣತಗರ ಸರಗಸರಪದವನಗಕಕ” ಎನತನತತ “ ಸಲವಕಸವಕತತಯರ ಮನದ ಕಸಲರದಗದದತ” ಹಗರಡತವ ಧವಯರ ತಗಲರತತಸತನ. ಅಲಲರದ ಹಗರಟತ ವರಶವಧರನನ ಬಳಯದದ ಅವನಡಗ ಪಮಸರಡರಸಯ ಬರದತ ಕಸಲಗರಗ ಮತತ ಕಲಸತಣಕಕ ಬರಬಲಕರದತ ಕಲಳಕಗಳತಳವ ಸನನವಲಶದಲಲ ರಸಜತಸ ಶರಣತಸದ ಮತರದ ಬಸಗತವ ಚತತವದ. ಬಸವಸದಗಳಗ ಪಪವರದಲಲದದ ಕಗರಡಗತಳ ಕಲಶರಸಜನ ಕಸಲದಲಲಯಲ ವವದಕವರಗಲಧ ಚರತನಗಳತ – ಒರದಡ ರಸಜತಸವನತನ ಧಕಕರಸತವ, ಮತಗತರದಡ ರಸಜನನತನ ಬಟತಷ ಬದರಕಸಯಕದ ವರಶವಧರನನ ಬಳ ಬರತವ ಸನನವಲಶಗಳಲಲ ಇರತವರತ - ಮಡತಗಟಷ ಚಳವಳಯ ಬಲಜಗಳತ ಮಳತದತದ. ಇಲಲನ ರಸಜತಸದ ಮಣಯತವಕ ಅರತಹ ಸನನವಲಶದ ಸಸರಕಲತಕ ಚತತಣ ಎನನಬಹತದತ. ಮತರದ, ಬಸವರಸಜದಲವರ ರಗಳಯಲಲ ಈ ಚತತ ಇನನಷತಷ ವಸಸತವನಲಯಲಲ ಚತತತವಸಗದ ಹಸಗಗ ಹಚತಚ ಸತಸಟವಸಗದ. ಕತಯ ನರಗಪಣಯ ಮಗಲಕವಲ ಬಸವಣಣನ ಅರತರರಗದ ವಕಸಸಕತಮ ಅಲಲ ತರದತಕಗಳತಳತತದ. ಹಸಗ ನಗಲಡದರ ಬಸವಣಣನ ಬಸಹತಚರತಗರತಲಗ ಅರತರರಗದ ಬಳವಣಗಯಲಲ ಅವನ ಅರತರರಗತತಮತಲ ಹಣದತಕಗರಡದ ಎರಬ ಮಸತತ ಹಚತಚ ಸಮರಜಸವಸದತದತ. ‘ಬಸವರಸಜದಲವರ ರಗಳ’ಯ ನರಗಪಣಯರತ “ ಕಮರಲತಯರತದರ ಜನನವರಮರ ಕಳದತ ಬಸತಟತಷ, ಹಗಲತನ ಗರಟಲರ ಬಗದರತದರ ಮಮರಜಯರ ಪಱಱದತ ಬಸತಟತಷ” ಬಸಗಲವಸಡಯರದ ಕಗಡಲಸರಗಮದತತ ಹಗರಟ ಬಸವಣಣ, ಅಲಲರದ ಶವನಸಜಯನತನ ಹಗತತತ ಮರಗಳವಸಡಕಕ ಹಗರಟವನತ ಬಜಬಳನ ಬಳ ಬರದತ ಕರಣಕನಸಗ ಸಲರ ಮತರದ ಸರಪತದಸಯನಷಷರ ಮಸತತ ಕಲಳತತತದದ ಅವನಗಡನ ಅನಲಕ ಸರದಭರಗಳಲಲ – ತನನ ಮಲಲ ಹಣ ದತರತಪಯಲಗದ ಆಪಸದನ ಬರದತದತ, ಕಲದಗಯ ಪತಸರಗ, ಸರಬಗಲಳ ನಸಗದಲವನ ಪತಸರಗ ಮತರತಸದಡಗಳಲಲ – ವವದಕತಯಡನ ಘಷರಣಗಗಳದತದತ ಆ ಕಸಲದ ಚಳವಳಯ ಸತಸವನತನ ಒಳಗಗರಡ ಸನನವಲಶಗಳಲ ಆಗವ. ರಸಜತಸ ಧಕಸಕರದ ಜಗತಗ ಸರಬಗಲಳ ನಸಗದಲವನ ಪತಸರಗದರತಹ ಕಡಗಳಲಲ ಜಸತವತವಸಸಯ ವರತದದದ ನಲವಪ ಆ ಕಸಲದ ಚತತಣವಲ ಎರಬತದತ ಸಸಷಷವಸಗದ. ಅಲಲದ, ಹಣ ದತರತಪಯಲಗದ ಆಪಸದನಯ ಸನನವಲಶದಲಲ ಭರಡಸರದಲಲರಬಲಕಸದತದಕಕರತ ಹಚತಚ ಹಣ ಇದತದದನತನ ಕರಡಸಗ ಬಜಬಳನತ “ ಜಲವನಮ ø ತಕನಸಗ ಬಸವನ ಚರಣದಗಳ ತಗಪಸನ ಬದತದ – ಮತರದಱಱಯದ ಮಗಖರರಗ ಶರಣರನಱಱಯದ ಸವಸರಪರಸಧಗ ಕರತಣಸತವವದರದತ ಪನನಚಸಚಸರ ಲಕ ವಸತತವರ ಚರಣದ ಮಲಲ ಸತರದತ ದಣಸಣಯಕರರದ ಮನನಣವಡ”ಯತವ ಪತಸರಗದಲಲ ದಪರಷಷ ಪತಭತತಸವವ ಪಸತಮಸಣಕತಗ ಮಣದ ಅದತದತ ಚತತವದ. ರಸಜತಸ ನರಸಕರಣಯ ಪತಸರಗ ಮಹಸದಲವಯಕಕಗಳ ರಗಳಯಲಲಯಗ ಕಸಣಸತವರರದತ; “ಸಪಸತರಗರಸಜತಮರ ಹಸರಲಗದದತ” ಹಗಲಗತವವದರ ಜಗತಗ, ಹಣತಣ ಹಗಸ ಆತಮವಶಸಸಸ ಮತತತ ತನನತನವನತನ ತಗಲಪರಡಸತವ ಇಲಲನ ರಲತ ವವದಕ ಸರಪತದಸಯವವ ಹಣಣನತನ ಕರಡ ರಲತಗ ಒಡಡದ ಸವಸಲನ ಪತತಮಯಸಗದ. ಹರಹರನ ರಗಳಗಳಲಲ ವವರಸಗತದ ನಲವನ ವವಭವಲಕರಣವರಬಹತದಸದರಗ, ಕವಲಸಸವಲ ಪರಮಗರತವತವರಬ ಭಸವನಯರತವವದಸದರಗ ಇಹವನತನ ತತಚಚಲಕರಸತವ ಜಲವವರಗಲಧ ನಲವವ ಕಸಣತವವದಲಲ. “ಜರಗಮದಲವರತಸರಗಮದಲವರಸ”ದ ಪತಸರಗದ ಕಗನಯಲಲ ಶವ ಪತತತಕನಸಗ ಕವಲಸಸಗರಗ ನಡ ಎರದಸಗ ಬಸವ ನಲಡತವ ಉತತರ ಇದತ: “ಎನ ಕಲಳತದ ನಸತನಗತತ ನತಡದನಸ ಸರಗರಗ ಮನಸಜಹರರಗ ಗರಶರಗ ಗರಜಲಶರಗ ಸರಗಯತ ಬಸ ಎರದತ ಕರವ ನಲನನತನವರ ಪರಗಲಲಯದತ ಶರಣಗಗಲರಷ ಕಲಳನತನವರ ಶರಣರಗಕತಕದಱ ಸವ ಕವಲಸಸದಗಳಗತರಟ ಶರಣ ಸರಗದ ಸತಖರ ಕವಲಸಸದಗಳಗತರಟ ಇಲಲಯ ಸತಖರ ದಲವ ಅಲಲಯತಳಳಡ ಲಲಸತ” ಆ ಕಸರಣದರದ, ದಲವಲರಪಸನವರತ ಉದಗರಸತವರತ, “ಹರಹರನ ಶವಶರಣರತ ಮದಲತ ಇಹಲಗಲಕದ ಹಗನಗನಕಕಲತ, ಕವಲಸಸದ ಶವಗಣಗಳಸಗತವವದತ ಕಟಷಕಡಗ.” “ಮತತರಲಗಲಕವರಬತದತ ಕತಸರರನ ಕಮಮಟವಯತ, ಇಲಲ ಸಲತಲವರತ 74

ಅಲಲಯಗ ಸಲತಲವರಯಸತ” ಎರಬ ಬಸವಣಣನ ಇರಗತ ಹರಹರನ ರಗಳಗಳಲಲ ಕಥಸರಗಪನತನ ಪಡಯತತತವ. ಆ ಭಕತರಸರಗ ಇಹಲಗಲಕದ ಬಗಗನ ಜಹಸಸಯ ಕಸರಣದರದ ‘ಅದ’ನತನ ಹತಡತಕಹಗರಟವರಲಲ; ಇದನನಲ ಅದನಸನಗ ಮಸಪರಡಸಕಗರಡವರರಬತದತ ಅವನ ಜಲವಪತಲತಯ ಕತರತಹಸಗದ. ಹರಹರನತ ಕನನಡ ಗದತಕಕ ತರದತತ ಹಗಸತನವರತಗ ಅಭಗತಪಪವರವಸದದತದ. ಅವನತ ಗದತರಚನಗ ತಗಡಗತವವದತ ರಗಳಗಳ ರಗಪದ ನಲಳ ಕಥಸನಕಗಳ ನರಗಪಣಯಲಲ ಪಯಸರಯ ಸಸಲಗಳಲಲ ಬಳಸತವ ಅದನತನ ಮಗಲಕ. ‘ವಡಸಡರಸಧನ’ಯ ಸತರದರ ಗದತ ಆ ಮದಲಗ ಇತತತ. ಆದರ ಅಲಲನ ಕರನಕತಮದ ಏಕರಗಪತ ಹರಹರನ ಗದತರಚನಯಲಲಲಲ. ಒಟಸಷರ ಕಥಗಳ ಸಸರಗಪದಲಲ, ಅವವಗಳ ಬಳವಣಗಯಲಲ ಏಕರಗಪತಯದದರಗ ಅವನ ಗದತ ಮಸತತ ವವವಧತಪಪಣರವಸದತದಗ ರಲತಗಲಹಸರಯಸದತದಗ ಆಗದ. ‘ಬಸವರಸಜದಲವರ ರಗಳ’ಯಲಲ, ‘ನರಬಯಣಣನ ರಗಳ’ಯಲಲ, ‘ಪತಭತದಲವರ ರಗಳ’ಯಲಲ, ‘ಮಹಸದಲವಯಕಕಗಳ ರಗಳ’ಯಲಲ ಇದಕಕ ವಪವಲ ಪವರಸವ ದಗರಕತತತದ. ಎಷಗಷಲ ಕಡ ಅವನ ಗದತ ಪದತಕಕರತ ಹಚತಚ ರಮತವಸಗದ. ವವಯಕತಕವಸಗ ಹಲಳಬಲಕರದರ, ಅವನತ ಕಲವವ ಕಥಗಳನಸನದರಗ ಪಪತರ ಗದತದಲಲಯಲ ನರಗಪಸಬಲಕಸಗತತತ, ಅಷತಷ ಆಕಷರಕ ಅವನ ಗದತ. ಹರಹರನ ದಲಸ ಎರದರ ಭಸವಗಳ ನವರತ ನತರನ. ಅವನ ಭಕತರ ಭಕತಯ ಬಗಗಳಗ ಬಲರಬಲರ. ತರತನಲಲಕರಠರ ರಗಳಯ ಮಮನ ಭಕತ ಒರದತ ತರನಸದರ, ರತದತಪಶತಪತ, ಮರಮರಡದಲವರ ರಮದತಭಕತ ಮತಗತರದತ ತರ; ಕಸಯಕನರತ ಗತರಡಯತ ಶವನನತನ ತನನಡಗ ಸಳದತ ತರತವ ಭಕತ ಒರದತ ಬಗಯದಸದರ, ಮಸದಸರ ರನನಯತನ ವನಲತಭಕತ ಮಗತದಗರದತ ಬಗ. ಅಲಲಲಲ ಮಗಲದಲಲರತವವದತ ಒರದತ ಭಕತಯಲ; ಆದರ ಅದರ ಆವಷಸಕರ ಬಗಬಗಯದತ. ‘ಪವಷಸರಗಳ’ ಮತತತ ‘ ಬಸವರಸಜ ದಲವರ ರಗಳ’ಯ ಹಗತರಯವ ಸನನವಲಶಗಳ ಭಕತ ಮನಸತಸ ಪತಕಕತಯಡನ ಒರದಸಗತವ ಬಗಯದತ. ತಮಮ ಪರರಲರದತಯಗಳ ಅನತಭವಗಳನಗನ ಶವನಗ ಅಪರಸದ ಬಳಕವಲ ತಸವದನತನ ಅನತಭವಸತವವರಬ ಪತಸಸದಸಸಲದ ಭಕತರ ನಲವವ ಒರದಡಯಸದರ, ಶವಪಪಜಗ ತರಯತವ ಹಗ-ಪತತಗಳ ಜಗತ ಅವರತ ಸರಭಸಷಣಯಲಲ ತಗಡಗತವ ಪರ ಆತಮಲಯತಯದತ. ಜಗತಗ, ಅವವಗಳಗ ಜಲವವರತವವದತ ಮಸತತವಲಲ, ಮನಸಗಸ ಇದ ಎರಬ ಉನನತ ತಳವಳಕಯದತ. “ರ, ಜಡವರಬತದ ಬರ ಸತಳತಳ” ಎರಬ ಆಧತನಕ ಭಸವಕವಯ ಬಗಯದತ. ಚರಪಪ ಕಸವತದಲಲಯಗ, ವಶಲಷವಸಗ ಪರಪನ ‘ಆದಪವರಸಣ’ದಲಲ ಭರತನ ಅರತತಪವರ ಸಸಲಯರತ ವನದ ಗಡಗಳನನಲಲ ಹಸಳತಮಸಡದ ಬಳಕ ತಮಮ ತಪಸನನರತತ ಅವವಗಳಲಲ ಕಮ ಬಲಡತವ ಪತಸರಗದರತಹ ಕಡಗಳಲಲಯಗ ಈ ಭಸವನಯದಯಸದರಗ ಇಲಲನ ತತಸರತ ಅಲಲಲಲ ಹರಹರ ತನನ ಕತಗಳಗ ಮಗಲವನಸನಗ ಆಶತಯಸದತದ, ಪವರಸತನರ ರಗಳಗಳ ವಷಯದಲಸಲದರ ಪಸತಯಶತ ತಮಳತ ಕಕತಗಳನಗನಲ, ಅರವಸ ಅಲಲರತವ ಕತಗಳತ ಕನನಡ ನಸಡನಲಲ ತನನ ಕಸಲಕಕ ಜನಜನತವಸಗದದ ರಲತಯನಗನಲ ಇರಬಲಕತ. ಅವನಗರತ ಕಗರಚ ಮತರರ ತಮಳನಲಲ ಶಲಕಕಳಸರ ಬರದ ‘ಪರಯಪವರಸಣ’ ಪವರಸತನರ ಕತಗಳನನಲಲ ಒಳಗಗರಡ ಕಸವತ. ಆದರ ವದಸಸರಸರ ಅಭಪಸತಯದಲಲ ಹರಹರನ ನರಗಪಣ, ಪಸತತಗಳ ಹಸರತಗಳತ, ನರಗಪಣಸವಧಸನಗಳತ ಅಲಲನವಕಕರತ ಭನನವಸದವವ. ಅಲಲದ ಅವನಗ ಅದಕಗಕ ಮತರಚನ ‘ತರತತಗತರಡ ತಗಹವ’ ಮತತತ ‘ ತರತವರದಸರ’ಗಳ ಕತಮವನತನ ಗಮನಸರಬಹತದಸದರಗ, ಬಸವಸದಗಳತ ಪವರಸತನರ ಬಗಗ ತಮಮ ವಚನಗಳಲಲ ಆಡದ ಮಸತತಗಳನಗನ, ನಸಯನಸಮರರ ತಲವಸರರಗಳನಗನ ಅನತಸರಸರಬಹತದತ. ನಗತನ ಶರಣರ ಕತಗಳನತನ ತನನ ಕಸಲಕಕ ಜನರಲಲ ಸತಳದಸಡತತತದದ ಅವರ ಬಗಗನ ಐತಹತಗಳನಸನಧರಸರಬಹತದತ. ಅಲಲದ, ಅವನ ಧತಲಯ ವಚನಕಸರರ ಮಮಲತಗಳನತನ ಕಸವತರಗಪದಲಲ ಕಟಷಕಗಡತವವದತ. ಹಲಗಸಗ “ ಶರಣರತ ಬಳಗಸದ ಕಸತರತಯ ದಸರಯಲಲ ನಡದತ ಅವನತ ತನನ ಪಸತತಭದಕರಷಯರದ ಹರಹರಮಸಗರ ಎರಬತದನತನ ನಮಸರಣ ಮಸಡದನತ” ಎರಬ ಮತಗಳಯವರ ಮಸತತ ಅವನಗ ಸಲತಲವ ಸಮಪರಕ ಗಮರವದ ಮಸತಸಗದ. ಆದರ ಈ ಹರಹರಮಸಗರದಲಲ ಮತರದ ಹಜಬ ಹಸಕದವರತ ಇಲಲವಲ ಇಲಲ ಎರಬರತಹತದತ. ಅವನ ಆತಮಲಯನಸದ ರಸಘವಸರಕನಲ ರಗಳಗ ಕಸವತಪತಕಸರದ ಮಸನತತಯನತನ ನಲಡಲಲಲ; ಭಸವನಯ ಅಭವತಕತಗ ಒರದತ ಪತಕಸರವಸಗ ಅದನತನ ಬಳಸಕಗರಡ, ಅಷಷ. ದಲಸ ಆ ಮತರದ ಮತಗತರದತ ರಗಪದಲಲ ಮವತಳಯತತ: ಈ ಬಸರ ಷಟಸದಯ ಆಕಸರದಲಲ. ಅದರದತದ ಅಮಲಘವಸದ ಮಸಗರ. ತಕಣಕಕ ಹರಹರನನತನ ಅನತಸರಸತವವನತ ಬಸರದದರರದ, ಅವನ ಕಣಣದತರಗಲ ದಲಸ ಷಟಸದಯ ರಗಪದಲಲ ಮನರಬತಗತವರತ ಮವತಸಳದದರರದ ಮತರದನ ಕವಗಳತ ರಗಳಯನತನ ಗಮನಸದ ಷಟಸದಗ ಮನತತತರತ. ಹರಹರ ಹಗಸ ಪತಜಯ ಹರಕಸರನರಬತದತ ನಜವಸದರಗ ‘ ಹಗಸ’ ಎಬತದಕಕ ನದರಷಷ ಅರರವಲನಲಲವಲಲ. ಹಸಗಸಗ ಅದನತನ ಕಸಲಕಸಲಕಕ ಹಗಸತಸಗಯಲ ನವರಚಸಬಲಕಸಗತತತದ. ಹರಹರ ಮದಲತ ಶವವನಸಗ ಆನರತರ ವಲರಶವವನಸಗರಬಲಕರಬತದತ ಹಲವರ ಊಹ. ಇದಕಕ ಕಸರಣವರದರ ಅವನ ಆವಲಶ, ಮತತತ ಅತಯನನಬಹತದಸದ ಸಸಮತಸಭಮಸನ. ಅವನದತ ರನನಬಸವಣಣನ ನಲತ. ಅವನ ವಚನವಪರದನನ ನನಪಸಕಗಳಳ: “ವಸರವಲಳತ ಕತಲ ಹದನರಟತ ಎರಬರತ, ಇದ ನಸವವ ಅಲಲವರಬವವ; ಹಗಲಗರದತ ವಸರ, ಇರತಳಗರದತ ವಸರ, ಭಕತನಗರದತ ಕತಲ, ಭವಯರದತ ಕತಲ; ಇದತ ನಸವವ ಬಲಲದತ ಕಸಣಸ ಕಗಡಲರನನಸರಗಮದಲವ”. ಅರತಯಲ ಅವನ ಜಗತತನಲಲ ಇಬಬಣಗಳತ ಮಸತತ ಇರತವವದತ: ಭಕತ ಮತತತ ಭವ. ಜಗತತನಲಲ ಬರ ಭಕತರಲ ಇರಬಲಕತ, ಇರಬಲಕಸದವರತ; ಭವಗಳತ 75

ಇರಬಸರದರಬತದತ ಅವನ ಕನಸತ. ಹಲಗಸಗ ಕಲವಡಗಳಲಲ ಅನತಮತದವರ ಬಗಗ ಅವನತ ತಗಲರತವ ಅಸಹನ ನಸವವ ಒಪಸಲಸಗದತದ. ನದಶರನಕಕ ‘ ಇಱಱಭಕತ’ನ ರಗಳಯನತನ ನಗಲಡ. ಅವನ ಹಸರಲ ಇರಭಕತ; ಅವನ ಕವಯಲಗಲರದತ ಕಗಡಲ ಸದಸ ಇರತತತದ. ಒಮಮ ತನಗ ಎದತರಸಗ ಹಣಯಲಲ ‘ನಲಳದ ಬಗಟಷನಟಷ’ ವವಷಣವನಗಬಬನನತನ ಕರಡಸಗ, ಆ ಚಹನಯನತನ ಅಳಸಹಸಕಲತ ಒತಸತಯಸತತಸತನ. ಅವನತ ಹಸಗ ಮಸಡದದಸದಗ, “ಖಸತಯರ ದತಟದತಟನ ಉರತಳ ತಲಯರ ಹಗಡದ ಕಗಡಲಯರದ!” ಆ ಮತರದ ಸತತವನ ಬಳಗವಲಲ ಶವಭಕತರಸದರ ಸತತವನನತನ ಎತತಬಲಲ ಎರದತ ಹಲಳತತಸತನ, ಹಸಗಯಲ ಮಸಡತತಸತನ. ಇರತವವರತ ಭಕತರಸಗರಬಲಕತ, ಇಲಲದದದರ ಅವರರಲಲಬಸರದತ ಎರಬ ನಲವವ ಅತರಲಕದತದ. ಇದತ ಹರಹರನ ಸಸಭಸವ ಮಸತತವಲಲ; ಎಲಲ ಮತಸಭಮಸನಗಳ ನಲವಪ ಆಗದ. ಎಲಲ ಮತಗಳಗ ತಮಮವನತ ಹಗರಗನವನತ ಎರಬ ದಸವಧಲಭಸವವನನಲ ಹಗರದರತವರರವವ. ಇರಥಡ ನಸವವ ವವಲಚನಯನತನ ಬಳಸಕಗಳಳಬಲಕತ ****** (ತಸ. 04 ಮತತತ 05, ಜನವರ 2015 ರರದತ ಕನನಡ ಸಸಹತತ ಪರಷತತತ ಬಲದರನಲಲ ಏಪರಡಸದದ ‘ವಚನ ಸಸಹತತ ಸಮಸವಲಶ’ದಲಲ 05, ಜನವರ 2015 ರರದತ ನಲಡದ ವಶಲಷಗಲಪನಸತಸದ ಬರಹ ರಗಪ)

ಕತಮಸರವಸತಸನ 'ಕಕಷಣ ಕಥ': ಮಗತದಗರದತ ಓದತ ಕನನಡ ಸಸಹತತದ ಎರಡತ ಪತತಭಗಳತ ನಮಮ ಸಸಹತತದ ಎರಡತ ಪತಮತಖ ಘಟಷಗಳನತನ ಕಟಷದವರತ, ಮತನನಡಸದವರತ. ಒಬಬನತ ಪರಪನಸದರ ಮತಗತಬಬ ಕತಮಸರವಸತಸ. ಪರಪ ಮಸಗರದ ಮಸಗರದಶರ; ಕತಮಸರವಸತಸ ದಲಸಯ ಸಸವರಭಮಮ. ಒಬಬನತ ಸರಸಕಕತ ಮಸದರಯನತನ ಎದತರಗಟತಷಕಗರಡರಗ ಕನನಡ ಬದತಕತನ ತರತಳನತನ ಅದರಲಲ ಮಲಳವಸದವನತ, ತನನದತ ಮಸಗರವಸದರಗ ದಲಸಯಲಲ ಹಗಕತಕ ನವಲಕರಸಕಗರಡ ಮಸಗರ ಎರಬತದನತನ ಅವನಲ ಸಸಷಷಪಡಸತತಸತನ; ತನನ ನರತರದ ಎರಡತ ಶತಮಸನಗಳ ಕನನಡ ಸಸಹತತಕಕ ಅವನಲ ಮಸದರಯಸದ. ಅದಲ ರಲತ ಕತಮಸರವಸತಸನಗ ಸರಸಕಕತ ವಸತತವನನಲ ಆರಸಕಗರಡರಗ ಅಲಲರತವವದನನಲಲ ಕನನಡಸದ ತನನ ವವಯಕತಕ ನಲವನ ಪತತಪಸದಕ ಸಸಧನವಸಗ ಅದನತನ ಮಸಪರಡಸಕಗರಡ. ಒಬಬನದತ 'ಹತಮತಮಕದತವಚನ', ಮತಗತಬಬನದತ ವವರಮಲಹ. ಅದಕಕ ಕಸರಣ ಪರಪ ಬರದ ಕಸಲ ಕನನಡ ಕಸವತದತದ ಒರದತ ಬಗಯ ಕನನನಲ. ಆ ಹರದ ಸಸಕಷತಷ ಕನನಡ ಕಸವತ ಮಗಡ ಬರದದದರಗ, ಮತರದನ ಪಲಳಗಗಳಗ ಮಸಗರದಶರಯಸಗಬಲಲವನತ ಇನಗನ ಹತಟಡಬರದರಲಲಲ. ಹಲಗಸಗ ಕಸಡನಲಲ ನಡದತ ಆನ ಹಡದದದಲ ಹಸದಯಸಗತವರತ ಪರಪ ಹಳಯ ಕಸಡನಲಲ ನತಗಗ ತನನದಲ ಹಸದಯನತನ ನಮರಸಕಗರಡ. ಕತಮಸರವಸತಸನಸದರಗಲ, ತನನ ವಲಳಗಸಗಲಲ ಮತರಚಗಣಗ ಬರದದದ ದಲಸಯನತನ ತನನ ಪತತಭಸವಲಸಸದ ಆಡತರಬಗಲವಸಗ ಮಸಡಕಗರಡತ ಮತರದನ ಪಲಳಗಯ ಕವಗಳಗ ತಗಲರತಗರಬವಸದ. ಪರಪನ ಹಸರನತನ ಅನತಕರಸ ಅವನ ಮತರದನ ಕವಗಳರತಯಲ, ಕತಮಸರವಸತಸನ ನರತರದ ಕವಗಳಲಲ ಕಲವರತ ಅವನ ಹಸರನತನ ಅನತಕರಸದರತ; ಪರಪನ ಕಸವತರಲತಯನತನ ಮತರದನವರತ ಅನತಸರದರತಯಲ, ಕತಮಸರವಸತಸನ ಕಸವತಹಸದಯಲಲಲ ಅವನ ನರತರದ ಅನಲಕರತ ನಡದರತ. ಪರಪ ಚರಪಪ ಕವತರಡದ ನಸಯಕ, ಕತಮಸರವಸತಸ ಷಟಸದತರಡದ ನಸಯಕ. ಇವರಬಬರಗ ಆರಸಕಗರಡದತದ ವಸತಸಭಸರತದ ಕಥಸಭತತಯನನಲ, ಆದರ ಅದರಗಳಗ ಮಸಡದತದ ತಮಮ ನಚಚನ ದಶರನವರಬ ಚತತಣವನತನ. ಕಸವತ ಎರದರ ಮತರದತ ಕಟತಷವ ಕಲ ಎರದತ ಹಲಳತತಸತರ; ಇವರಬಬರಗ ಅದನತನ ಯಶಸಸಯಸಗ ಮಸಡದವರತ. ಜಗತತನಲಲ ಯಸವವದಗ ಹಗಸತಲಲ, ಎಲಲ ಹಳಯದಲ, ಅನಸದಕಸಲದರದ ಇದದದದಲ. ಆದರ ಅದರಲಲನ ಮಗಲದತವತವನತನ ತನನ ಪತತಭಯ ಕಣಣಗ ತಕಕರತ ಕರಡತ ಮತರದತ ಮರತಜಗಲಡಣ ಮಸಡತವವದಲ ಕಲಗಸರರ ಕಲಸ. ಬದತಕನ ಸಮಗತ ಚತತಣದ ವಸತಸ ಭಸರತ ಅದಸತಲಯ ಕಥಸನಕ; ಅರರದನತನ ಮಗಲವಸಗ ಮಸಡಕಗರಡತ ಇಡಯಸಗಯಲ ಬಡಯಸಗಯಲ ಮರತಸಕರಷ ಮಸಡತವ ಕಸಯಕದಲಲ ನಗರಸರತ ಜನ ತಗಡಗದ ಸರಗತ ಸಸಹತಸತಭಸತಸಗಳಗ ತಳಯದ ವಷಯವಲನಲಲ. ಕಸವತವರಲ, ನಸಟಕವರಲ, ಗದತಕರನವರಲ, ಅರವಸ ಆಧತನಕ ಸಸಹತತ ಪತಕಸರಗಳಲ ಇರಲ, ನಗರಸರತ ಕಕತಗಳ ಹನನಲ ಮಹಸಭಸರತವಲ. ಸಕಜನಶಲಲತ ಎರದರ ಹರದರದಗ ಇಲಲದದನತನ ಸಕರಷಸತವವದರದಲಲ, ಇದತದದನನಲ ತನನ ಕಸಣಕಗನತಗತಣವಸಗ ಮರತಜಗಲಡಸತವವದತ. ಕಸವತ ಎಷಸಷದರಗ ಆಗಲ ಭಸವಸಭವತಕತ; ಮನತಷತನ ಭಸವಗಳತ ವತಕತವತಕತಗಲನಗ ಭನನವಸಗತವವದಲಲ, ಹದ ಭನನ, ಅಷಷ. ಹಸಗಸಗ ಹರದನವರತ ಬದತಕನಲಲ ಅನತಭವಸದದಕಗಕ ನಸವವ 76

ಅನತಭವಸತತತರತವವದಕಗಕ ಸಸರತತ ವತತಸತಸವಲನಲಲ. 'ಮನತಷತಜಸತ ತಸನಗರದ ವಲರ' ಎರದರ ಬಸಹತ ಬದತಕನಲಲ ಮಸತತವಲಲ, ಆರತರಕ ಅನತಭವಗಳಲಗಲ ಒಟಸಷರ ಸದಕಶ ಸತಸವವಳಳದತದ. ಹಸಗಸಗಯಲ ಹರದನ ಕಸವತ ನಮಮನತನ ತಟಷಬಲತಲದತ, ನಮಮ ಕಸಲದತದ ಮತರದನವರ ಎದಯನತನ ಹಗಗಬಲತಲದತ. ಪರಪ-ಕತಮಸರವಸತಸರತ ಮಸಡದಗದ ಇದನನಲ. ಕವ ತನನ ಕಸಲದ ಸಮರಷಯ ಮತತತ ತನನ ವವಯಕತಕ ಸರವಲದನಗಳನತನ ತನನ ಕಕತಯಲಲ ಎಷಷಷಷರ ಮಟಷಗ ಪಸತತನಧಕಗಗಳಸಬಲಲನಗಲ ಅಷಷರ ಮಟಷಗ ಅವನತ ಶತಲಷಷನನಸಕಗಳತಳತಸತನ. ಇದರಲಲ ಕವ ಸಫಲನಸಗತವ ಮಟಷವವ ಅವನತ ಎಷಷರಮಟಷಗ ವವಯಕತಕತಯರದ ಪಸರಸಗ ಆ ಕಲಸವನತನ ಮಸಡದಸದನ ಎರಬತದನನವಲರಬಸರತತತದ. ಈ ದಕರಷಯರದ ಪರಪ-ಕತಮಸರವಸತಸರಬಬರಗ, ಒರದಡ ತಮಮ ಕಸಲದ ಮತಗತರದಡ ತಮಮ ವವಯಕತಕ ನಲವನತನ ಹತದತಗಸಕಗರಡತ ಕಸವತ ರಚಸ ಹಚಚನ ಮಸನತತಗ ಒಳಗಸಗದಸದರ. ನಲರವಸಗ ಕತಮಸರವಸತಸನ ವಷಯಕಕ ಬರಗಲಣ. ಮತತ ಪರಪ-ಕತಮಸರವಸತಸರಗ ಇಲಲ ಬಹತ ದಗಡಡ ಅರತರವದ. ಪರಪ ತನನ ವವಯಕತಕ ವಚಸರವನತನ ತನನ ಕಸವತಗಳಲಲ ಸಸಕಷತಷ ವವರವಸಗಯಲ ಪತಸಸತಪಸತತಸತನ: ತನನ ಹನನಲ, ತನನ ರಗಪ, ತನನ ಆಶಯ, ಸಸಧನ ಇತಸತದಗಳ ಬಗಗ 'ಆದಪವರಸಣ'ದಲಲ ವಣರಸಕಗರಡತ ಹಮಮ ತಸಳತತಸತನ. ಆದರ ಕತಮಸರವಸತಸ ಮಸತತ ” ವಲರನಸರಸಯಣನ ಕವ ಲಪಕಸರ ಕತವರವಸತಸ" ಎರದಷಷಲ ಹಲಳಕಗಳತಳವವದತ. ತನನ ಸಸರತ ಹಸರನಗನ ಹಲಳಕಗಳಳದವನತ ವವರವಸಗ ತನನ ವರಶ ರಗಪವಗಳ ಬಗಗ ಹಲಳಕಗರಡಸನಲ! ಇದಕಗಕ ಈ ಕವಗಳ ದಕರಷಕಗಲನವಲ ಕಸರಣ. ಪರಪ ತನನ 'ವಕತಮಸಜತರನ ವಜಯ'ವನತನ ಲಮಕಕ ಕಸವತ ಎರದತ ಹಲಳಕಗಳತಳತಸತನ; ಅವನ ದಕರಷಯಲಲ 'ಲಮಕಕ' ಎರಬತದನತನ ವಶಷಷವಸಗಯಲ ನಸವವ ವವರಸಬಲಕರಬತದತ ನಜ, ಆದರ ಈ ಕಸವತ ಬರಯತದರಲಲ ಅವನಗ ಸಸಮಸನಸತರರದ ಪಸರಲಮಕಕ ದಕರಷಯಲಲ ಎರಬತದರತಗ ನಜ. ಆದರ ಕತಮಸರವಸತಸನ ಕಸವತರಚನಗಲದದಲಶವರದರ ಬರದವನತ ಮತತತ ಕಲಳದವರ "ಹಲವವ ಜನಮದ ಪಸಪ ಕಳ"ಯತವವದಕಸಕಗ. ಪರಪ 'ವಕತಮಸಜತರನ ವಜಯ'ವನತನ ಬರದತ ಅರಕಲಸರ ಎರಬ ರಸಜನರದ ಧಮರಪವರ ಎರಬ ಅಗತಹಸರವನನಲ ಬಳತವಳಯಸಗ ಪಡದ; ಆದರ ಕತಮಸರವಸತಸ ಮಸತತ ಈ ಕಸವತರಚನಯರದ ಸಸರತಕಸಕಗ ಏನಗ ಪಡದವನಲಲ, ಅವನ ಆಸ ತನನ ಕಸವತವನತನ ಕಲಳದವರತ ಪಸವನರಸಗಬಲಕರಬತದತ ಮಸತತ. ಈ ದಕರಷಕಗಲನಕಗಕ ಪಸತಯಶತ ಅವರ ಹನನಲಗಳತ ಕಸರಣವಸಗವ. ಒಬಬನತ ಅನತಸರಸಲತ ಆರಸಕಗರಡದತದ ನರಲಶಸರವಸದ ಜವನವನತನ, ಆದರ ಇನಗನಬಬನಗ ಇಲಲ ಕಸಣತವವದತ "ಪದತಮನಸಭನ ಮಹಮ" ಮತತತ ತಸನತ ಅರತಹಲತ ಹಗರಟರತವವದತ "ಎಸವ ವಪತರ ಮತಗ ಸರಭಸವಸತವ ಧಮರ"ವನತನ. ಹಸಗಸಗಯಲ ಮಹಸಭಸರತದ ಮಗಲ ಕತ ಇಬಬರಲಲ ವಭನನವಸಗ ಮಗಡಬರದದ. ಆದರ ತಮಮ ಜಸಡನಲಲ ನಡದ ಇಬಬರಗ ದಗಡಡ ಕವಗಳರಬ ಮಸನತತಗಗಳಗಸದವರತ. ಅವರಷಷಲ ಹರಯ ಕವಗಳಸಗರಲಲ, ಅವರಬಬರ ಕಸವತತಸದಲಲಯಗ ಮತಗಳವ, ಕಗರತಗಳವ ಎರಬತದನತನ ಮಸತತ ಗಮನದಲಲರಸಕಗರಡರಬಲಕಸಗತತತದ. ಕತಮಸರವಸತಸನನನತನ ಕತರತ ಅನಲಕ ದರತಕತಗಳವ. ಮತಖತವಸದ ಒರದತ ಎರದರ, ಸರತಪರಣಯರದರ ಸರದಭರದಲಲ ಈತ ಹರದನ ರಸತತ ತಸನತ ಕನಸನಲಲ ಕರಡರತಹ ಬಸತಹಮಣನಗಬಬನನತನ ಕರಡತ, ಆತನತ ಅಲಲದದವರಸರಗಲ ದತಯಲರಧನನತನ ಪಸತಯಕವಸಗ ಬವದತದರರದ ನಗರದತ ಊಟದರದ ಎದತದ ಹಗಲದರತಯಗ, ಕತಮಸರವಸತಸ ಅವನನತನ ಹರಬಸಲಸದಸಗ, ತಸನತ ಅಶಸತಸಸಮನರದತ ತಳಸ ಮಹಸಭಸರತವನತನ ಬರಯಲತ ಪತಲರಣಯತತರತಯಗ, ಆದರ ತನನ ಈ ವಷಯವನತನ ಬಯಲತಮಸಡದರ ಪರಣಸಮ ನಟಷಗಸಗದರದಗ ಎಚಚರಸದನರತ. ಹತತತ ಪವರ ಬರದ ನರತರ ಕತಮಸರವಸತಸನಗ ಕತತಗಹಲ ತಸಳಲಸರದ ತಸನತ ಅಶಸತಸಸಮನನತನ ಕರಡದತದದನತನ ಹಲಳದನರದಗ ಆಗ ಕಸವತ ಮತಗದತದಲಲದ ಕವಯ ಬದತಕಗ ಮತಗಯತರತ. ಆದರ ಮಹಸಭಸರತ ಯತದದ ಮತಗದತ ಧಮರದ ಪತತಲಕವಸದ ಧಮರರಸಯನಗ ಪಟಸಷಭಷಲಕವಸಗತವ ಸನನವಲಶದರದ ಕಸವತ ಸಹಜವಸಗಯಲ ಮತಗದರತ ತಗಲರತತತದ; ಮಗಲ ಮಹಸಭಸರತದ ಮತರದನರಟತ ಪವರಗಳ ಕತ ಅವನಗ ಅನವಶತಕವಸಗ ಕರಡರಬಲಕತ. ಸಸಕಸತಸತಗ ಕಕಷಣನನತನ ಜಲವನವಡಲ ತಮಮ ಕಣಣದತರಗರಸಕಗರಡವರಗ 'ಸಸಗಸರರಗಲಹಣ' ಮತರತಸದ ಹರತಗಳಕ ಬಲಕತ ಎರಬತದತ ಅವನ ತಕರವರಬಲಕತ. "ಹಲಗ ಬಳಪವ ಪಡಯದಗರದಗಗಳಕ" ಎರದತ ಹಲಳಕಗರಡರತವವದರರದ ಅವನತ ಅನಕರಸಸನರದಗ, ಅಧಕಸರಯಬಬರ ಮನಯಲಲ ಮಹಸಭಸರತದ ಪಸರಸಯಣ ಸರದಭರದಲಲ ಹತತತ ಪವರಗಳ ಕತ ಕಲಳ ಮತರದ ತನಗ ತಗಲಚದರತ ಅದನತನ ಪವನಸರಚಸದನರತ. ಆದರ ಅವನ ಮಹಸಭಸರತ ಕಸವತವನತನ ಓದದರ ಈ ಕತಗಳಗ ಕಸಲಲಲ ಎರಬತದತ ತಳಯತತತದ; ಅದರ ಬದಲತ ಅವನ ವಶಸಲ ಓದತ ಅಲಲ ಪಡಮಗಡರತವವದತ ಕಸಣತತತದ. ಅವನತ ಅನಕರಸಸನಸಗದದರ "ಲಪಕಸರ ಕತವರವಸತಸ" ಎರದಲಕ ಹಲಳಕಗಳತಳತತದದ? ಮತತ ಕತಮಸರವಸತಸನ ವಷಯ ನಲರವಸಗ. ತರದತಸಯಗಳತ ಅವನಗಟಷ ಹಸರಲನಗಲ ತಳಯದತ, ಅವನತ ವಲರನಸರಸಯಣನ ಭಕತನಸದದರರದ ಅವನ ಹಸರತ ನಸರಣಪಸನರಬಲಕರಬತದತ ಬಹತಜನ ವದಸಸರಸರ ಅಭಪಸತಯ. ಅವನತ ಗದತಗನ ವಲರನಸರಸಯಣ ಎರಬ ವದ ಉಪಸಸಕ. ಆ ವದ ದಲವಸಲಯದ ಹರಬದಯ ಪವಷಕರಣಯಲಲ ಪತತನತತ ಬಳಗನಲಲ ಸಸನನ ಮಸಡ ಒದದ ಬಟಷಯಲಲಲ ಬರದತ ದಲವಸಲಯದ ನವರರಗದಲಲ, ವಲರನಸರಸಯಣಮಗತರಯ ಕಣಣಳತಯಲಲ ಕತಳತತಕಗರಡತ ಕಸವತ ಬರಯಲತ ತಗಡಗತತತದದ: ಬಟಷಯ ತಲವ ಆರತತತ ಬರದರತ ಅವನ ಕಸವತಶಕತಯಗ ಇಳಮತಖವಸಗತತತ ಬರತತತತತತ ಎರಬಗರದತ ಕತ ಅವನ ಬಗಗ ಪತಚಲತವಸಗದ. ಈಗಲಗ ಗದತಗನ ವಲರನಸರಸಯಣಸಸಸಮ ದಲವಸಲಯದಲಲ ಅವನತ ಕತಳತತಕಗರಡತ ಕಸವತ ಬರಯತತತದದನನನಲಸದ ಜಸಗ ಮತತದಕಕ ಅರಟಕಗರಡ ಕರಬವನತನ ತಗಲರಸತತಸತರ; ಅಲಲದ ಈ ಕರಬಕಕ 'ಕತಮಸರವಸತಸ ಕರಬ' ಎರಬ ಹಸರಲ ಪತಚಲತವಸಗದ; ಅದಕಕ ಅರಟಕಗರಡರತ ಕತಳತತಕಗಳತಳತತದದ ಜಸಗ ಸಸಲಸ ಕತಳಬದದದ! ಈ ಕತ ಸಸರಕಲತಕವಸಗದ: ಬಟಷಯ ತಲವ 77

ಕವಕಮರದ ಹದ ಮನಗಲಭಸವದ ದಗತಲತಕ, ಹಸಗಸಗ ಆ ಹದ ಇರತವಷತಷ ಕಸಲ ಕಸವತರಚನ ಸರಸಗವಸಗ ಸಸಗತತತತತತ ಎರದತ ಅರರವಸಬಹತದತ. ಏಕರದರ ಯಸವಪಬಬನಗಗ, ಸಸಮಸನತನರಲ ಮಹಸಪತತಭಸವರತನಸಗರಲ, ಅವನ ಮನತಸಸತ ಅರದರ ಚತತವಕಸಗತತಯತ ಹಚತಚ ಕಸಲ ಉಳಯಲಸರದತ, ಅದದಸದಗ ವತಕತ 'ತನಮಯತ'ಯನತನ ಸಸಧಸತತಸತನ, ಅಷಷರಮಟಷಗ ತನನ ಸಸಕಲಯತಯನತನ ಮರಯತತಸತನ. ವಲರನಸರಸಯಣ ದಲವಸಸಸನದಲಲ ಕಸವತ ಬರಯತತತದದನರದ ಮಲಲ ಈತ ಗದತಗನಲಲಯಲ ವಸಸವಸಗದದರಬಹತದತ. ಆದರ ಇವನ ಹತಟಗಷರತ ಹತತರದ ಕಗಲಳವಸಡ ಎರಬತದತ ಪತತಲತ; ಅಲಲದ ವದಸಸರಸರತ ಇವನ ಹನನಲಯನಗನ ಪರಗಲಕ ಆಧಸರಗಳರದ ಕಲಹಸಕದಸದರ. ಅದರ ಪತಕಸರ, ರಸಜಸ ನರಸರಗರಸಯನ ಮತಖತ ದರಡಸಳತವಸದ ಮಸಧವರಸಯತ ತನಗ ಉರಬಳಯಸಗ ಬರದ ಕಗಲಳವಸಡಕಕ ಬರದತ ನಲಸದ; ತನನ ಮಗ ತಮಮರಸಯತನನತನ ಅಲಲರಸ ತಸನತ ವಜಯನಗರಕಕ ಹಗಲದ; ಇವನಗ ಐವರತ ಗರಡತಮಕಕಳತ, ಇವರಲಲ ಹರಯ ವಲರನಸರಸಯಣಯತ, ಇವನಲ ನಮಮ ಕತಮಸರವಸತಸ ಎರಬ ಪತತಲತ ಕಗಲಳವಸಡದ ಸತತತತಮತತತ ಪತಚಲತವಸಗದಯರತ. ಕಗಲಳವಸಡ ಗಸತಮದ ಮಸಧವ ಜನಸದರನ ಗತಡಯಲಲ ದಗರತರತವ ಕತಶ 1485 ಶಸಸನದ ಆಧಸರದ ಮಲಲ ಇವನ ಪಪವರಕರತ ಕಗಲಳವಸಡದ ಗಮಡಕ ಹಸಗಗ ಶಸನತಭಗಲಗಕಗಳ ಅಧಕಸರ ಹಗರದದದರತ; ಅಲಲದ ವಜಯನಗರದ ಅರಸರಲಲ ಗಜಸಲನಸಧಪತಗಳಗದದರತ; ಕತಮಸರವಸತಸನಗ ಅದಲ ಹತದದಯಲಲದದವನತ ಎರದಗ ಕಲವವ ವದಸಸರಸರತ ತಲಮಸರನಸತತಸತರ. ಕತಮಸರವಸತಸ ಬದತಕದದ ಕಸಲವಸವವದತ? ಅದರ ಬಗಗಯಗ ವದಸಸರಸರಲಲ ಚರರಗಳವ. ಹನನರಡನಯ ಶತಮಸನದರದ ಹದನಸರನಯ ಶತಮಸನದವರಗಗ ಅದರ ವಸತಪತಯದ. ಕಲವವ ವದಸಸರಸರ ಪತಕಸರ ಅದತ 1230-35 ಆದರ, ಮತತ ಕಲವರ ಪತಕಸರ 1519-29. ಕತಮಸರವಸತಸನ ತಸತ ಮಸಧವರಸಯತನ ಕಸಲ ಕತಶ 1147; ಹಸಗಯಲ ಈಗ ಹಲಳದ ಶಸಸನದಲಲ ಕತಮಸರವಸತಸನ ಮಮಮಗನಸದ ಆನಯ ದಲವಪಸಯತನ ಹಸರತ ಉಲಲಲಖಗಗರಡದ, ಅದರ ಕಸಲ, ಕತಶ, 1563. ಅರದರ ಮಸಧವರಸಯತ ಮತತತ ದಲವಪಸಯತರ (ಮಮಮಗನ ಮಮಮಗ) ನಡತವ ಇರತವವದತ ಮತನಗನರ ತಗರಬತಸತರತ ವಷರಗಳತ, ಸತಮಸರತ ನಸಲತಕ ಶತಮಸನಗಳತ. ಮಮಮಗನ ಮಮಮಗನವರಗನ ನಸಲತಕ ಪಲಳಗಗಳತ ಸತಮಸರತ ನಸಲತಕ ಶತಮಸನಗಳಷತಷ ಕಸಲದಲಲ ಜಲವಸದದರತ, ಒಬಗಬಬಬರಗ ತನನ ಮಗನನತನ ಪಡದಸಗ ಸತಮಸರತ ಇಪಸತತತ ವಷರಗಳರದತ ಭಸವಸದರಗ, ಅವರಲಲ ಪತತಯಬಬನಗ ಸರಸಸರ ನಗರ ಹತಗತರಬತತತ ವಷರಗಳತ ಬದತಕದದರತ, ಎರದರ ನರಬಲಸಗದತ. ಸಕಕದ ಆಧಸರಗಳನನಲಲ ಪರಶಲಲಸ ತಲಮಸರನಸದರಗ ಉಳಯತವವದತ ಗಗಲಜಲತ. ಹಲಗಸಗ ಕತಮಸರವಸತಸನ ಕಸಲ ಸತಮಸರತ ಕತಶ 1400 ಎರದತ ಬಹತಮರದ ತಲಮಸರನಸತತಸತರ. ಈರಗ ಕಲವರತ ತತಳತ ಭಸಷಯ ಅರತಣಸಬಬ ಕವ ಬರದ 'ಮಹಸಭಸರತಗ' ಕಸವತದ ಮಲಲ ಕತಮಸರವಸತಸನ ಪತಭಸವವಸಗದ; ಅರತಣಸಬಬನ ಕಸಲ ಕತಶ 1383, ಆದದರರದ ಕತಮಸರವಸತಸ ಅದಕಗಕ ಮತರರ ಅರದರ ಹದಮಗರನಯ ಶತಮಸನದ ಆರರಭದಲಲದದರಬಹತದರದತ ವಸದಸತತಸತರ. ಕತಮಸರವಸತಸನತ ಬರದರತವ ಕಸವತ ಇದಗರದಲ, ಅವನಲ ಅದಕಕಟಷ ಹಸರತ 'ಕಣಸರಟ ಭಸರತ ಕಥಸಮರಜರ'. 'ಕಣಸರಟ' ಎರಬತದಕಕ ಶಲಲಷಸರರವಪ ಇರಬಹತದತ; ಒರದತ ಕನನಡ ಶಬದ ಸರಸಕಕತ ರಗಪವಸಗ ತನನದತ ಕನನಡ ಭಸರತ ಎರದವನತ ಹಲಳಕಗಳತಳತತರಬಹತದತ (ಈ ಕಕತಗ ಕನನಡ ಭಸರತ ಎರಬ ಹಸರಗ ಪತಚಲತವಸಗದ); ಮತಗತರದತ 'ಕಣರ+ಅಟ' ಎರದರ ಕವಗ ಇರಪಸಗರತವ ಭಸರತ ಎರದರಬಹತದತ. ಕತಮಸರವಸತಸ ತನನ ಕಸವತವನತನ ಕಕಷಣಕಥ ಎರದತ ಹಲಳಕಗಳತಳವವದನತನ ಗಮನಸದರ, ಅದತ ಭಕತನಸದ ಕವಗ ಕಣರಮಧತರವಸಗರತವದರಲಲ ಸರಶಯವಲಲ. ಗದತಗನ ಭಸರತ ಎರದಗ ಈ ಕಕತಯನತನ ಕತರತತ ವತವಹರಸತವ ರಗಢಯದ. ಅವನಟಷ ಹಸರತ ಯಸವವದಲ ಆಗರಲ ಇದನತನ ಕತಮಸರವಸತಸಭಸರತ ಎರದಲ ಹಚಸಚಗ ವತವಹರಸತವವದತ. ಪರಪ ತನನ ಮಹಸಭಸರತ ಕಸವತಕಕ ತನನ ಆಶಯಕಕ ಅನತಗತಣವಸಗ 'ವಕತಮಸಜತರನ ವಜಯ' ಎರದತ ಹಸರಟಷರಗ ಪರರಪರ ಆ ಕಕತಯನತನ 'ಪರಪಭಸರತ' ಎರದಲ ಗತರತತಸತತತದ, ಅರತಯಲ ಇದನಗನ. ಈ ಕವಯತ 'ಐರಸವತ' ಎರಬ ಮತಗತರದತ ಕರತಕಕತಯನಗನ ಬರದರಬಲಕರದತ ಕಲವರತ ಹಲಳತತಸತರ; ಆದರ ಅದನತನ ನರಸಕರಸತವವರಲ ಹಚತಚ. ಕತಮಸರವಸತಸಭಸರತದ ಆದಪವರದ 'ಐರಸವತ' ಭಸಗವನತನ ಬಲರಸವನಗಲ ಸಸಮಸನತ ಕವ ತನಗ ತಗಲರದರತ ವಸತರಸ ಬರದರಬಹತದರಖಬತದತ ವಸತಪಕ ಅಭಪಸತಯ. ಬಲಕಗಲ ಬಲಡವಪಲ ಅರತಗ ಕತಮಸರವಸತಸನ ಮತದ ಬಗಗಯಗ ವದಸತ ವಲಯದಲಲ ಸಸಕಷತಷ ಚರರ ನಡದದ. ಏಕರದರ ಹರದನ ಕಸಲದ ಕವಯಬಬನ ಮನಗಲಭಸವವನತನ ಅವನ ಕಸವತದ ಮಗಲಕ ಅರಯಲತ ಅವನಗ ಸರಬರಧಸದ ವವಯಕತ ಬದತಕನ ವವರಗಳತ, ನರಬಕ ಇವವಗಳಗ ಮತಖತವಸಗತತತವ. ಹಲಗಸಗ ಈ ಬಗಗ ಸಸಕಷತಷ ಮರದ ತಲಕಡಸಕಗರಡದಸದರ. ಅಲಲದ ಕತಮಸರವಸತಸನ ಮನಗಲಭಸವವನತನ ರಗಪಸದ ಅವನ ಹನನಲ ಕಗರಚ ಗಗತತದದರ ಮಸತತವಲ ಅವನ ಕಸವತದ ಆಶಯ ಸಸಷಷವಸಗತವವದತ. ಅವನತ ಬಸತಹಮಣ ಕವ ಎರಬತದರಲಲ ಪಸತಯಶತ ಅನತಮಸನವಲಲ; ತನನ ಕಸವತದತದದಕಗಕ ಅವನತ ಪಕರಕಕರಸತವ ವವದಕ ಮಸಗರ ಇದನತನ ದಕಢಪಡಸತತತದ. ಆದರ ಯಸವ ಪರರದವನತ ಎರಬತದರ ಬಗಗ ಜಜಸಸಯದ. ಶತಲ ಮಧಸಸಚಸಯರರತ ತಮಮ ಮಹಸಭಸರತವನತನ ಕಕಷಣಕಥ ಎರದತ ಕರದರತವವದನತನ ಕತಮಸರವಸತಸನಗ ಅನತಸರಸದಸದನ, ಅಲಲದ ಮತತನಲಕ ಕಸರಣಗಳರದ ಅವನತ ದಸವತ ಎರದತ ಕಲವರತ ವಸದಸತತಸತರ, ಆದರ ಅವನ ಅದಸವತಯರಬತದತ ಬಹತಮರದ ವದಸಸರಸರತ ಒಪಸರತವ ವಚಸರ; ಆದರ "ಮಸಯ ನಲ ಸವಶಲಷ ಮಥತಯತ ಮಸಯಯತಳದಸತ ಸತತವವ" ಎರಬತದರರದಸಗ ಅವನತ ಶರಕರಪತಣಲತ ಅದಸವತದ ಹರಬಸಲಕನಸಗರದ ವಷತಣಶವ ಭಲದವಣಸದ ಭಸಗವತ ಸರಪತದಸಯದವನರದತ ಬಹತಜನ ವದಸಸರಸರತ ಅಭಪಸತಯಪಡತತಸತರ. ಕತಮಸರವಸತಸ ವರಶದವರರದತ ಹಲಳಕಗಳತಳವ ಇರದನವರತ ಅದಸವತಗಳಸದದರರದ ಕತಮಸರವಸತಸನತ ಅದಲ ಪರರದ ಅವಲರಬ ಎರಬತದತ 78

ಬಹತಜನರ ಅಭಪಸತಯ. ಆದರ ಅವನತ ಅಪರಮತ ದವವಭಕತ ಎರಬತದರತಗ ಸಸತತಸದದ. ಸಗತಣ ಮತತತ ನಗತರಣ ಎರಡಗ ಬಗಯ ದವವದ ಉಪಸಸನ ಅವನದತ. ಅವನತ ವಸತಸಭಸರತವನತನ ಬಹತಪಸಲತ ಅನತಸರಸದವನತ; ತನನನತನ ಹಮಮ ಮತತತ ವನಯಗಳರದ ಕತಮಸರವಸತಸ ಎರದತ ಕರದತಕಗರಡರತವವದಲ ಅವನ ವಸತಸಭಕತಯ ದಗತಲತಕ. ಆದರ ಎಲಗಲ ವಸತಸನ ಸತತತಯನಸನಗಲಲ ವಸತಸಭಸರತದ ಕತಯಲಲ ತಸನತ ಮಸಡಕಗರಡ ಬದಲಸವಣಗಳ ಬಗಗಸಗಲಲ ಪರಪನರತ ಹಲಳಕಗರಡಲಲ. ಭಸರತ ಎರಬತದತ ಅವನ ಮಟಷಗ "ಹಲವವ ಜನಮದ ಪಸಪರಸಶಯ ತಗಳವ ಜಲವದತ ಶತಲಮದಸಗಮಕತಲಕ ನಸಯಕ ಭಸರತಸಕಕತ ಪರಚಮಶತತತ" ಹಸಗಗ "ಹರಯ ಬಸತರಗಳಗಖಳ ಲಗಲಕದ ವವರಡವಡಗಹವಪಲಲತ ಭಸರತಶರಧಯಳಗಹವನಲಕ ಪವರಸಣ ಶಸಸಸಗಳತ" ಎರಬತದತ. "ಪರರಗಡಡವದ ರಲತಯ ಕಗಳಳದಗಗಳಕ" ಎರಬ ಮಸತನಲಲ ತನನ ಸಗಸಲಪಜತಯ ಬಗಗನ ಹಮಮ ವತಕತವಸಗತತತದ; ಹಸಗಯಲ ಆ ಕಸಲದಲಲ ಮಹಸಭಸರತವನತನ ತಗಳತವ ಪರರ-ಪತಸರಗಗಳತ ಇದದರಬಹತದತ; ಹಸಗಸಗಯಲ "ರಗಲರ ನರದಸ ಶಶಯ ಬವದಡ ಕಲರವನತ ಕಯರಗಲಗ ಹಳದರ ವಸರಣಸಸಯ ಹಳವ ನರದಸ ಬವದರಲನಹತದತ; ಭಸರತದ ಕರನ ಪತಸರಗವ ಕಗತರಕಮರಗಳತತ ಬಲಲರತ" ಎರದತ ಝರಕಸ ನತಡಯತತಸತನ. ಅಲಲದ ತನನ ಭಸರತದ ಬಗಗ ಕವ ಹಲಳಕಗಳತಳವ ಮಸತದತ: "ಇದ ವಚಸರಸ ಬರಯ ತಗಳಸಯವವದಕದರತರಯಲಲ ನಗಲಳತಸದತ ಪದತಮನಸಭನ ಮಹಮ ಧಮರವಚಸರ ಮಸತತವನತ". ಕಲವಲ ಮಹಸಭಸರತ ಕರನವವ ಬರಯ ನಲರತ; ಆದರ ಅದರಲಲ ಶತಲಕಕಷಣ ತತಳಸ ಬರತರತವವದರರದ ಅದತ ಪಸವನ ತಲರರವಸಗತತತದ; ತನನ ಕಸವತ ಅರತಹ ಪದತಮನಸಭನ ಮಹಮ ಮತತತ ಧಮರವಚಸರಗಳನತನ ಮಸತತ ಬತತರಸತವರರದತ. 'ಮಸತತವನತ' ಎರಬ ಮಸತತ ಬಲರಲನನಗನ ತಸನತ ಲಕಸತವವದಲಲ ಎರಬತದನಗನ ತಗಲರಸತತತದ. "ವಲದಪಸರಸಯಣದ ಫಲ ಗರಗಸದ ತಲರರಸಸನನಫಲ ಕಕಚಸಚಕದ ತಪಸನ ಫಲವವ ಜಗತಲತಷಗಷಲಮಯಸಗ ಫಲ ಮಲದನಯನಗಲದತತ ಫಲ ವಸಸಸದ ಕನಸತದಸನ ಫಲವಹತದಸದರಸ ಭಸರತದಗಳಗರದಕರವ ಕಲಳದರಗ" ಎರದತ ಮತರತಸಗ ಸರಪಸತದಸಯಸಸನಗಬಬ ಪವಣತಕರವರದತ ನರಬತವ ಎಲಲ ಕಸಯರದ ಫಲವಪ 'ಆದರಸ ಭಸರತದಗಳಗರದಕರವ ಕಲಳದರಗ' ಬರತತತದರಬತದತ ಕಸವತಪಠಣದ ಫಲವರದತ ಆತ ಹಲಳತತಸತನ. ಕತಮಸರವಸತಸನಗ ಪಸತಚಲನ ಅಲರಕಸರಶಸಸಸಜರತ ಹಲಳತವ "ಕಸವತರ ಯಶಸಲ ಅರರಕಕತಲ ವತವಹಸರವದಲ ಶವಲತರಕತಯಲ ಸದತತಪರನವಕರತಯಲ ಕಸರತಸಸಮಮಮತತಗಲಪದಲಶಯತಜಲ" ಎರಬತದರಲಸಲಗಗಲಲ, ಕಸವತದ "ಅನರದಸಯ ಕಸರತಸತತಲತತಯಸ ಉಪದಲಶಸಯ" ಎರಬ ಫಲದಲಸಲಗಲಲ ನರಬಕಯಲಲ. ಕಸವತ ಉಪದಲಶ ಮಸಡದರಗ ಅದತ ಕಸರತಸಸಮಮತವಲಲ, ಅವನ ಪತಕಸರ ತನನ ಕಸವತ ಮಸಡತವವದತ ವಲದಸಮಮತ ಉಪದಲಶ. ತನನ ಕಸವತಜಲದ ಪಸವನತಗ ಕಸರಣವಸದ ಕಕಷಣ ತತಳಸಯಲ ಎಲಲಲಗಲ ವಜಕರಭಸವವದತ. ತನನದತ 'ಕಕಷಣಕಥ' ಎರದಲ ಹಲಳಕಗರಡತಬಟಷದಸದನಲಲ. ಹಸಗಸಗ ಎಲಲಲಲ ನಗಲಡದರಗ ಕಕಷಣಸತತತಯಲ. ಕಕಷಣ ಎರದರ ಕತಮಸರವಸತಸನ ಮವಮಲಲ ಬರದರತಸಗತತತದ. ಕಕಷಣ ಕತಮಸರವಸತಸಭಸರತದ ಮದಲ ನಸಲತಕ ಪವರಗಳಲಲ ಅಲಲಲಲ ಪತತತಕವಸಗಯಲ ಪರಗಲಕವಸಗಯಲ ಕಸಣಸಕಗಳತಳತಸತನ; ಆನರತರ ಉದಗತಲಗ ಪವರದರದ ಹಡದತ ಕಗನಯವರಗ ಭಸರತವನನಲಲ ಆಕತಮಸಬಡತತಸತನ. ಪಸರಡವರತ ಕಷಷದಲಲ ಸಲತಕಕಗರಡತ ನಲತಗತತತರತವಸಗ, ಸಹಸಯಕಸಕಗ ಬಲಡಕಗರಡಸಗ ಮತತತ ಸರದಗದ ಸಮಯಗಳಲಲಲಲ ಕಕಷಣ ನರವಗ ಬರತತಸತನ. ಯತದದ ನಡಯತವಸಗಲರತಗ ಕಕಷಣ ತಸನಲ ತಸನಸಗರತತಸತನ; ಪಸರಡವರನತನ ಗಲವನತತ ನಡಸಲತ ಏನಲನತ ತರತಗತಲಪಸಯಗಳತ ಬಲಕಗಲ ಎಲಲವನಗನ ಒದಗಸತತಸತನ. ಯಸವ ಸನನವಲಶದಲಲ ಏನತ ಮಸಡಬಲಕರದತ ಪಸರಡವವರ ಪರವಸಗ ಯಲಚಸತವವನಗ ಅವನಲ, ಹಸಗ ಆಗತವರತ ಮಸಡತವವನಗ ಅವನಲ. ಕತಮಸರವಸತಸಭಸರತದಲಲ ಕಕಷಣ ಮದಲತ ಕಸಣಸಕಗಳತಳವವದತ ಆದಪವರದ ದಮತಪದಲ ಸಸಯರವರ ಸನನವಲಶದಲಲ. ಸಸಯರವರಕಕ ಬರದದದವರಲಲ ಕಕಷಣ-ಬಲರಸಮರಗ ಇದದರತ. ದತಯಲರಧನ-ಕಣರ ಮತರತಸದವರಗ ಮತಸತಯರತತವನತನ ಭಲದಸಲತ ವಫಲರಸದಸಗ ನಗತತತ ಮಲಲದದ ಬಲರಸಮ "ಕಕತಕ ಧನತವನತ ಮತರದತ ದತತಪದನ ಸತತಯ ಮತರದಲವಡದತ ತಹನತ" ಎರದತ ಹಗರಟಸಗ ಶತಲಕಕಷಣ ಅವನನತನ ತಡದತ "ನಮಗರದತ ಕತರತಲಮಸನನಯರತತಯರಲಲ ತತಗಸನತಗಳತ ಮವದತನರತ ತತಸತನಯರತ ತರಗಯರತ ಸಸನತರಸಗವ ಮನಕ ಸರಶಯವಲನದಕ ತಪಸಲಲ; ಕತರತಲಸಗನತಗಳತ ದಮತಪದಗ ರಮಣರತ ನಗಲಡ ನಲವವ" ಎರದತ ವಸವ ವರಸಯನತನ ವವರಸ ತಡದನರತ. "ಕತರತಲಸಗನತಗಳತ ದಮತಪದಗ ರಮಣರತ" ಎರದತ ಹಲಳಬಲಕಸದರ ಅವಳತ ಪರಚಪಸರಡವರಲಲರ ಪತನಯಸಗತವಳರಬ ವಷಯವನತನ ಕಕಷಣ ಊಹಸದದನಗಲ, ಹಸಗಸಗಬಲಕರದತ ವಲದಕಯನತನ ಸದದಪಡಸದದನಗಲ! ಈ ಸನನವಲಶದಲಲ ಕಕಷಣ ಪಸರಡವರನನಲನಗ ಭಲಟಯಸಗತವವದಲಲ. ಅಜತರನನನತನ ಅವನತ ನಲರವಸಗ ಭಲಟಯಸಗತವವದತ ಈ ಪವರದ ಕಗನಯಲಲ; 'ವಪತ ಬಸಧಗಳನತ' ನವಸರಸತವ ದಸಯಲಲ ಶರಧನತವ ತಗದತಕಗಳಳಲರದತ ಅರಮನಯ ಸಜಬಗ ಬರದ ಅಜತರನನತ ಯತಧರಷರ-ದಮತಪದಯರತ ಏಕಸರತದಲಲದತದದನತನ ಕರಡತ ಪಸತಯಶಚತತವಸಗ ನಸರದನತ ವಧಸದದರತ ಏಕಸರಗಯಸಗ ತಲರರಯಸತತ ಹಗರಟತ, ಅಲಲಲಲ ಸತತತ ದಸಸರಸವತಗ ಬರತತಸತನ. ಆ ಕಣದಲಲ ಸತತಭಸಮಯಡನದದ ಶತಲಕಕಷಣ "ವಲಸಸವ ನನದತ ನಕಕನತ ಶಕತನರದನನ". ರಸತತಯ ಕಗಗತತಲಲಲ ಸರವಳಗ ಸಲತಕದದ ಅಜತರನ ಕಕಷಣನನತನ ನನಯತತತದದ. ಅದರರದ ಅವನ ಸಹಸಯಕಕರದತ ಕಕಷಣ 'ಮರಚವನಳ'ಯತತಸತನ; ಸತಭದತಯನತನ ಅವನಗತತತ ಮದತವ ಮಸಡತವವದಸಗ ದಲವಗ ಆಗಲಲ ಹಲಳ ಅಜತರನನದದಡಗ ಬರದತ ಅರಮನಗ ಕರತರತತಸತನ. ಮತರದ ಪಸರಡವರಗ ಪವತಗತಲತಸವವಸದ ಸರದಭರದಲಲ ಹಸತನಸವತಗ ಶತಲಕಕಷಣ ಬರದಸಗ "ಅರಸ ಕಸಣವವ ವಲದತತ ತಸನರಸ ಬರದನತ 79

ಭಕತರನತ ತನಗರಗ ಮಚಚಸಲರಯಯರಜ ರತದಸತಮರಲಶಸರರತ ಎರಗತವನತ ಯಮಜರಗ ತನನನತ ಕತರತಹತಗಸಣವವ ವಲದಶರವದತ ಮರವಯಲ ಹರ ಬರದತ ಕರಡನತ ಧಮರನರದನನ" ಎರದತ ಕವ ಉದಗರಸತತಸತನ. ವಲದಗಳಗ ಕಸಣದ ಕಕಷಣ ತಸನಸಗ ಭಕತರನನರಸ ಬರತತಸತನರತ; ಅರದರ ಪಸರಡವರತ ತನನ ಭಕತರರಬತದತ ಅವನ ಮಸತನ ಅರರ, ಅವರತ ಹಸಗರಬಲಕರಬತದತ ಅವನ ನಧಸರರ. ಸತಭದತಯನತನ ಅಜತರನನಗತತತ ಮದತವ ಮಸಡಲತ ಸರಚತಮಸಡತವ ಕಕಷಣ ಬಲರಸಮ ಬರತವವದರಗಳಗಸಗ ಮದತವ ಮಸಡ ಪಪರವಸಬಡತತಸತನ. ಇವರಬಬರಗ ಸಲರತವವದರ ಹರದರತವವದತ ಕಕಷಣಸರಕಲಸವಲ. ಕಕಷಣ ಮತತ ಕಸಣಸಕಗಳತಳವವದತ ಖಸರಡವವನದಹನ ಪತಸರಗದಲಲ, ಅಜತರನನಗ ಸಹಸಯಕನಸಗ. ಬಸತಹಮಣ ವಲಷದ "ಗಸತಸಸಥರ"ಯಸದ ಅಗನಗ ಅಜತರನ ಕಲಳದದನತನ ಕಗಡತವ ಭರವಸಯಲಯತತಸತನ. ಇವನತ ಅಗನ ಎರದತ ಕಕಷಣ ಹಲಳ "ನಖಳನಜರರ ಬಲಸಹತ ಶತಮಖನಗಡನ ವಗತಹವಲಸ" ಎರದತ ಆಕಲಪಸದರತ ತಗಲರದರಗ ಕಗನಯವರಗಗ ಅವನಗ ನರವಸಗತತಸತನ. ತನನ ವನವನತನ ಅಗನಗಸಹತತ ಮಸಡತವವನ ಮಲಲ ಕರಡಸಮರಡಲನಸದ ಇರದತ ರಭಸದರದ ಬರತತಸತನ; ಆದರ ಕಕಷಣನ ಮಧತಪತವಲಶದರದ ತಣಣಗಸಗ "ಹರಗ ವರದಸ ಮಗನನಗಲದಸದರಸ ಮರಳತ"ತಸತನ. ಮತರದ ಕಕಷಣ ಪಸರಡವರಲಲಗ ಬರತವವದತ ಸತತ "ಪತನ ಪರಮಪತಲತ"ಗಸಗ ರಸಜಸಗಯಯಸಗ ಮಸಡತವ ಅವರ ನಧಸರರದ ಹನನಲಯಲಲ. ನಸರದ "ಮತನ ಹಸಯಕಕದನಲಸ ಬಲಯನಕಟಸ ಸಕಕದರಲಸ" ಎರದತ ಮದಲತ ನಕಕರಗ ಕಕಷಣ ಮತರದ ಜರಸಸರಧವಧಯ ಸನನವಲಶದಲಲ ಭಲಮನ ನರವಗ ಹಗಲಗತತಸತನ. ಆ ಮತರದ ಯತಧರಷರನ ಬರಬಲಕಕ ಹಗಲಗತವವದತ ರಸಜಸಗಯಯಸಗದ ಅಗತಪಪಜಯ ಸರದಭರದಲಲ; ತನನನತನ ನಗರತ ಬಸರ ನರದಸತವವರಗಗ ತಸಳಕಗರಡತ ಕಗನಗ ತನನ ಚಕತಕಕ ಬಸಸ ಶಶತಪಸಲನನತನ ಸರಹಸರಮಸಡತತಸತನ. ಆ ಮತರದ ಬರತವವದತ ಶತಲಕಕಷಣ ಅವಮಸನದರದ ತತತರಸದ ದಮತಪದಯ ಸತತತಯನತನ ಕಲಳದಸಗ. "ಭಕತತರಗ ತನನನತ ತತತತ ಬದತಕತವನರಬ ಪರಮ ವತತದ ನಷಷಯ" ಆತ ತನನ ಸತಯರಗಡನ ಹಸಸರಗಯಸಡತತತದದವನತ ಇದದಲಲರದಲಲ "ಸಳವ ಸಲರಗ ಲಯವ ಕಸಣನತ" ಎನತನವರತ "ಸಲರಯಟಷಲತ ಗಗನವನತ ಗಸಹಸತ"ವರತ ಅನತಗತಹ ಮಸಡದ ಸನನವಲಶದಲಲ. ಆ ಮತರದ ಕಕಷಣ ಬರತವವದತ ಪಸರಡವರತ ವನವಸಸಕಕ ತರಳದ ವಷಯವನತನ ಕಲಳ; ಅವರತ ವಸಸಸತತತದದ ಕಸಮತಕವನಕಕ ಬರದತ ಅವರನತನ ಸಮಸಧಸನಪಡಸದ ಸರದಭರದಲಲ. ಮತತ ಅವನತ ಕಕಪದಗಲರತವವದತ ಕಲಕಸಲಸನರತರ ನಡಯತವ ದಗವಸರಸಸತರತ ಪತಸರಗದಲಲ. ಎಲಲರಗ ಊಟ ಮಸಡ ಅಕಯ ಪಸತತಯನತನ ದಮತಪದ ತಗಳದಟಷ ಮಲಲ ದತಯಲರಧನನ ಹತನಸನರದರದ ಅತಗಳಸಗ ಬರದ ದಗವಸರಸರಗ ನಲಡಲತ ಏನಗ ಇಲಲದ ಸರಕಟ ಸರಯ ಬರದಸಗ ಆಕಯ ನನಪಗ ಬರತವವದತ ಕಕಷಣನಲ. ಅವಳ ಮತತತ ಯತಧರಷರನ ಪಸತರರನಗ ಓಗಗಟಷ ಶತಲಕಕಷಣ "ಧಸತನಗಗಲಚರನಸಗ ವನತಯ ಮಸನಸದಲಹ ಪರಮಹರಸನತ ಮಸನತಷಸಕಕತಯಸಗ ತಗಲರದ ಬಸಹತರಚನಯಲ". ಅವನ ಕಪಟ ನಸಟಕ ಶತರತವಸಯತತ: ತಸನತ ಹಸದತ ಬರದದದಲನ, ತನನಲತ ಏನಸದರಗ ಕಗಡತ ಎರದಸಗ, ದಮತಪದಯತ "ಸಸಸಲಯನತ ತಡವ"ದಸಗ ಸಕಕ "ಕರಚತಸಸಕಶಲಷ"ವನನಲ ತರದತ ತಲಗಲತ ದಗವಸರಸಸದ ಮತನಗಳಲಲ ಸರತಕಪತಯರದ ತಲಗತತಸತರರತ: ಆಗ ಮತನಗ ಮತರಹರನ ಬರವವ ನಶಚತವಸಯತತ. ಮತರದ "ಪರಮಸಸಸಮಯಮತಮತಸವದ ನಲಯಮಮವವರಸತ ಯಸದವ ಶರಗಲಮಣ" ಎರದತ ಪಸರಡವರತ ಭಸವಸದದ ಕಕಷಣನ ಆಗಮನ ಪಸರಡವರತ ತಮಮ ಅಜಸತವಸಸದ ಕಗನಯ ಹರತದಲಲದಸದಗ, ವರಸಟಪವರದಲಲ, ಅಭಮನತತ-ಉತತರಯರ ಮದತವಯ ಸರದಭರದಲಲ. ಮದತವಗ ದಯಮಸಡಸಬಲಕರದತ ಧಮರರಸಯನತ ಶತಲಕಕಷಣನಗ ಬರದದದ ಓಲಯಲಲ "ಎಮಮನರದತ ವರಸಟ ಮನನಸ ತನನ ಮಗಳ ಕರಲಟ ತನಯರಗಲವ ಭರವದ ದಲವರವಧರಸ, ಮದತವಯರಬತದತ ನವ, ನಜ ಶತಲಪದವ ತಗಲರಸಬಲಕತ ವನವಸಸದ ಪರಕಲಲಶಸನತಸರತಸಪವನತ ಬಲಳಗಕಡಸ ಕದಡತ ಹಗಲಗಲತ ಕಸಣಬಲಹತದತ ... ... ಕರತಣ ಬಜಯರಗವದತ ಭಕತರ ಹಗರಯಬಲಹತದತ ಬಲಡಕಗರಬನತ" ಎರದತ ಬರದದದ. ಭಕತಪಪವರಕವಸದ ಆ ಆಹಸಸನವನತನ ಮನನಸ ಬರದ ಕಕಷಣನತ "ಹರತಷದಲ ಮರಗಳ ಮತಹಗತರವ ಮಸಡ" ಎರದತ ಸಲಹಯತತತ ಅಭಮನತತ-ಉತತರಯ ಮದತವಯ ಬಳಕ ದಸಸರಸವತಗ ಮರಳತತಸತನ. ಮತರದನ ಆರತ ಪವರಗಳತ ಶತಲಕಕಷಣಮಯ. ದಗತತದಲಲ ಸಗಲತ ಪಣ ನರವಲರದರಗ ದತಯಲರಧನ ತಮಮ ರಸಜತವನತನ ವಸಪಸತ ಕಗಡಲಸರನರಬತದರರದ ಯತಧರಷರ ಅಜತರನನನತನ ಶತಲಕಕಷಣನ ನರವವ ಬಲಡ ಅಟಷಲತ, ಅವನತ "ದಲವ ಮಸತತವ ನಲವವ ದಲವರ ದಲವರಗಡಯರತ ಹಗಗಳತವರ ವಲದಸವಳಗಳವಲಲ ಸಸಕಸ ಮಸತದರತರಲ ನಸವವ ಭಕತತರತ ಭಕತತ ಭಕತತರತ ನಲವವ ಸಸರಥಯಸಗ ಭಕತತನ ಕಸವವದರದಜತರನ"ನಗ ಮಸಗರದಶರನ ಮಸಡಲಗಪವಸತಸತನ. ಮತರದನ ಮಸಗರವನತನ ಸಗಚಸಲತ ಬರದ ಕಕಷಣ ಪಸರಡವರವವರನತನ ಬಲರ ಬಲರಯಸಗ ಭಲಟ ಮಸಡ ಯತದದದ ಬಗಗ ಅವರ ಅಭಪಸತಯವನತನ ಸರಗತಹಸ, "ಕಸಳಗವನಲ ಬಲದತ ಬಹನತ ... ... ದಲವಕಯ ಮಲಲಸಣ ವರ ವಸತದಲವನರಘತಗಳಸಣ ಮನತಮರದಲವನಸಣ ನಧಸನವನತ ಕಲಳಬಲ ನನಸನಣ ನಸವವ ಸರಧಯ ನವದವದರ ಭಸವವನತ ಕಲಮಸಡ ಕಗಲಪವ ತಲವ ಸರಧಯ ಮತರದತ ಬಹವದ ನರಬತ" ಎರದತ ದಮತಪದಗ ಆಶಸಸಸನಯತತತ ಹಸತನಸವತಗ ಬರತವ ಸನನವಲಶ. ಇನತನ ಮತರದ ನಡಯತವವದಕಕಲಲಲ ಕಸರಣವಸಗತವ ಕಕಷಣದಮತತ ಪತಸರಗ ಭಸರತದ ಬಹತ ಮತಖತವಪ ನಸಟಕಲಯವಪ ಆದ ಪತಸರಗ. ವದತರಭಕತಗ ಒಲಯತವವದತ, ಪರಗಲಕವಸಗ ದತಯಲರಧದನ ಗವರ ಮತರಯತವವದತ, ವದತರ ದತಯಲರಧನನ ನರವಗರದತ ಇರಸಕಗರಡದದ ತನನ ಬಲಲನತನ ಮತರಯತವರತ ಮಸಡತವವದತ, ದಮತಪದಗ ಮಸತತ ಕಗಟಷದದರತ ದತಷಷಚತತಷಷಯರ ಯತದದಛಲವನತನ ತಲವತಗಗಳಸತವವದತ, ತನನನತನ ಕಟಷಲತ ಬರದ ಸರದಭರದಲಲ ವಶಸರಗಪದಶರನ 80

ಮಸಡಸತವವದತ, ಕಣರನಗ ಅವನ ಜನನ ವಕತಸತರತವನತನ ತಳಸ ಅವನ ಮನಸಗಸಡಯತವವದತ, ಕತರತಗ ಸಲಹಯತತತ ಕಣರ ಪಸರಡವರನತನ ಕಗಲಲದರತಯಗ, ಒಮಮ ಬಟಷ ದವಸತಸಸವನತನ ಮರಳ ತಗಡದರತಯಗ ಭಸಷ ಪಡಯತವವದತ _ ಎಲಲ ರಸಜನವಪವಣತದ ಕಸಯರಗಳನತನ ಮಸಡ ಮತಗಸತವ ಸನನವಲಶ. ಆ ನರತರದತದ ಯತದದಪರಚಕಗಳತ. ಯತದದದತದದಕಗಕ ಕಕಷಣ ಪಸರಡವರ ರಕಕನಸಗ, ಅದರಲಗಲ ಅಜತರನನನತನ ಕಣಣಲಲಟತಷಕಗರಡತ ಕಸಪಸಡತವ ಹದನರಟತ ದನಗಳತ. ಭಲಷಮಪವರದ ಆದಯಲಲ ಇತತರಡದ ಸವನತಗಳ ಮಧತ ನರತ ರರದಲಲದತದ ಅಜತರನನಗ ವಷಸದ ಹತಟತಷವ ಪತಸರಗವದ. ಆ ವಷಸದವನತನ ತನನ ಉಪದಲಶ ಮತತತ ವಶಸರಗಪಸತಮಕತಯ ದಶರನ ಮಸಡಸತವ ಮಗಲಕ ಕಳಯತವವದತ ಕತಮಸರವಸತಸಭಸರತದ ಮತಖತ ಪತಸರಗ. ಅಜತರನನ ಉರವಣಯರದ ಕರಳದ ಭಲಷಮನತ ಬಟಷ "ಭಸಗರವದತತ" ಬಸಣ ಕಕಷಣನ ಹಣಯಲಲ ನಡತತತದ. ಇದರರದ ಖತಗಗರಡ ಕಕಷಣ ಚಕತವನತನ ಹಡದತ "ಭಲಷಮನ ಕಡದತ ಭಗತಗಣಕಕ ಬಗಲನವ ಬಡಸತವನತ" ಎರದತ ಮತರದತವರದಸಗ ಭಲಷಮನತ "ನನನ ಘನತಗ ಡರಗರಗರಲ ಮಗಲತ ನನಗಯತ ಡರಗರಗರಲ ಬಲಲದರತ ದಸಕಣತವಲನದಕ" ಎರದತ ಹಲಳ "ದಟ ಕಗಲತವ ಮನವಲ ಬಸತಡತ ಚಕತವನನನ ಕಸಯದಲ" ಎರದತ ದಟಷತನದರದ ಹಲಳದಸಗ ಕಕಷಣ "ನಚಚದಸಳನ ಬನನಹಕ ಮಚಚ ಮನದಲ ನಸಚ ಚಕತವ ಮತಚಚದ". ಇದನನಲಲ ನಗಲಡತತತದದ ಅಜತರನನತ ನಡತಗತತತರಲತ ಕಕಷಣ ಅವನನತನ ತಕಕವಸಕಗರಡತ ಸಮಸಧಸನಪಡಸತತಸತನ. ಮತರದ, ಭಲಷಮನನತನ ಗಲಲಲತ ಅಸಸಧತವಸದಸಗ ಅರದತ ರಸತತ ಕಸಣಬರದ ಯತಧರಷರನಗ ಕಕಷಣನ ಸಮತಮಖದಲಲ ಆತ "ಶಖರಡಯನತ ಮತರದರಸಲಸತನ ಕರಡತ ನಸವ ಕಸಳಗವ ಮಸಡವವ" ಎನತನವ ಉಪಸಯವನತನ ಸಗಚಸತತಸತನ. ದಗತಲಣಪವರದಲಲಯಗ ಕಕಷಣ ಪಸರಡವರ ನರವಗ ಬರತವವದತ ಹಲವಸರತ ವಧಗಳಲಲ. ಅಭಮನತತವನ ಮರಣದರದ ದತತಖಗಗರಡ ಅಜತರನನತ ಅವನ ಸಸವಗ ಕಸರಣನಸದ ಸವರಧವನನತನ ವಧಸತವ ನಧಸರರವನತನ ಕವಗಗಳತಳತಸತನ; ಅಷಷಲ ಅಲಲ, "ನಸಳ ಪಡತವಣ ತರಣ ತಗಲಗದ ಮತನನ ಕಗಲತವನತ ವವರ ಸವರಧವನ"; ಹಸಗಸಗದದದರ ತಸನತ ಅಗನಪತವಲಶ ಮಸಡತವವದಸಗ ಶಪರ ತಗಡತತಸತನ. ಮಸರನಯ ದನ ರವರಶಮಗಳತ ಕರಪಪತತದಸಗ "ನರ ನದಸನಸದನನತತತ ಮತರರಪವ ರರವ ಬಟಷನತ ಕಡಯ ಮಲಹರಕ". ಆದರ ಎಷತಷ ತಲವತವಸಗ ಯತದದ ಮಸಡದರಗ ಸವರಧವನನತನ ಕಸಯತತತದದ ಶತತತ ಸಲನ ಸವಯದದಸದಗ ಅಜತರನನತ "ಗಳಗಗನನಸಳತವನತ ಜಲಧಯಲ ವವರ ಸವರಧವನ ಹಲಳ ಫಲವಲನನತನ ವಹನಜಸಸಲ ಕಗಳಳಲ ದಲಹವನತ ಸಸಕಲಳತ ಮತರಹರ ತಲರ ತರತಹನನರದತ" ಹತಸಶನಸಗ ನತಡಯತತಸತನ. ಅದರ ಕಕಷಣನತ "ನನಗಸವ ಭಯ ಬಲಡಸಡಬಸರದತ ತಗಡತ ಮಹಸಶರವ ಈ ವರಗಲಧಯ ಕಡಹತ ಸಗಯರನ ನಸವವ ತಗಲರಸಕಗಡತವವವ" ಎರದತ ಅಭಯವತತತ ಹಸಗಯಲ ಮಸಡ ಅಜತರನನ ಶಪರ ಈಡಲರತವರತ ಮಸಡತತಸತನ. ಅರತಯಲ ದಗತಲಣವಧಯ ಸರದಭರ: ಪತಚರಡನಸದ ದಗತಲಣನತನ ಗಲತಲವವದತ ಅಸಸಧತವರದತ ಅಜತರನನಗನಸದಸಗ "ಧತರದ ಜಯವಹತದಗರದತ ನರತತವಲಲದ ನತಡಯ ನತಡದರ ಪರಹರಸಬಹತದರದನಸತರಸರಸತ ನಸತನಗತತ ನರನದರತನ ಗತರತತನತಜ ಸರಗರದಗಳಗರಗದನರದತ ದಗತಲಣರಗರತಹತ" ಎರದತ ಸಲಹಯಲಯತತಸತನ. ಇದನತನ ಕಲಳ ಅಜತರನ ಕವಮತಚಚಕಗರಡರ, ಆ ಮಸತತ ಕಲಳಸಕಗರಡ ಭಲಮ "ಇರದನ ಬವರದಲ ಕಡವಡದತದಶಸತಸಸಮ" ಎರದತ ಜಗಲರಸಗ ನತಡಯತತಸತನ. ಆದರ ತನನ ಮಗ "ಶವನಗಡನ ಸಮಜಗಲಳ" ಎರದತ ಹಲಳದ ದಗತಲಣ ಮತತ ಯತದದಕಕ ತಗಡಗತತಸತನ. ಆ ಹಗತತಗ ಗಗನದರದಳತರದ ಮಹಸಮತನಗಳತ "ನನಗಲ ಭಗತಹರಸಯದಲಕ" ಎರದತ ಹಲಳ, "ಈ ದತರಸಗತಹ ನಲಲ ಹಸಯಕತ ಕವದತವನತ ಸತಸಮಸಧ ಯಲಗದಲವದತ ನಜವನತ ದಲಹನಸಸಕಹನಸಗತ ನಲನತ" ಎರದತ ಉಪದಲಶಸತತಸತರ. ಇದರರದ ವಚಲತನಸದರಗ ಕಣಸಧರದಲಲ ಯಥಸಪತಕಸರವಸಗ ದಗತಲಣನತ ಯತಧರಷರನನತನ ಹತಡತಕಕಗರಡತ ಬರದತ ವಸಸತವವಲನರದತ ಪತಶನಸತತಸತನ. ಅವನಸದರಗಲ, "ಅಶಸತಸಸಮಗಜವದರಸದತದಳದತದತ ದಟ" ಎನತನತಸತನ. ಆದರ ಭಲಮನತ ಮತತ "ಶವ ಶವಸ ಸತತನಸಶವನತ ಬಗಗಗಳಳ"ನರದತ ಗಲಲ ಮಸಡದಸಗ ಅವನಗ ಮತತ ಕವ ಕಗಲಲತ ಬಲತಲಗಳತ ಸಡಲ "ಅಸಸತಸತಗ ತನಗ" ಎರದತ ನಧರರಸ ರರದಲಲಯಲ ಪದಸಮಸನ ಹಸಕ ಕತಳತತ (ಮತನಗಳತ ಹಲಳ ಹಗಲದ ಮಸತತಗಳರದ ಪತಭಸವತನಸಗ) ಸಮಸಧಗ ಸರದತ "ನತತನನತನಮಳಜಸನರಗಪವ ತನನ ನಜವರದರ"ಯತತಸತನ. ಹಲಗ ದಗತಲಣ ಅಳಯತತಸತನ. ಇಡಲ ಪತಸರಗ ಕಕಷಣನ ಕವವಸಡದರದ ನಡದತದರಬರತ ತಗಲರತತತದ. ಮತನಗಳತ ಬರದತ ದಗತಲಣನಗ ಉಪದಲಶಸತವವದಗ ಕಕಷಣ ಪತಲರಣಯರದಲಲ ಇರಬಹತದಲ! ಆನರತರ, ತರದಯ ಮರಣದರದ ಕತತದದನಸದ ಅಶಸತಸಸಮನತ ನಸರಸಯಣಸಸಸವನತನ ಪತಯಲಗಸಲತ ಅದತ ಭಯರಕರವಸಗ ಎಲಲವನಗನ ಸತಡತತತ ಬರದತ ಕಗನಗ ಕಕಷಣನ ಕರತಣಯರದ "ಮತರಹರನ ಪಸದಸರವರದದ ಹಗರಯಳಡಗತತ". ಕಣರಪವರದಲಲನ ಪತಸರಗಗಳಗ ಇರತಹ ಪಸತಮತಖತವನತನ ಪಡದವಲ. ಕಣರ ತನನನತನ ಯತದದದಲಲ ಎದತರಸದ ಧಮರರಸಯನನತನ ತನನ ಬರತಗಸಳಗದರದ ಕರಗಡಸತತಸತನ; ಅಷಷಲ ಅಲಲ, "ಎದಯಲಮಕದ ಬಸಣ ಬನನಲ ತತದಮನಯ" ತಗಲರತವ ಹಸಗ ಗಸಸಗಗಳಸತತಸತನ. ಇದನತನ ಕರಡ ಸತತತಲ ಆಪತಜನರತ ಅವನ ಗಸಯಗಳನತನ ತಗಳದತ ಉಪಚರಸ ಬಡಸರಕಕ ಕರತರತತಸತರ. ಬಲರಡ ಯತದದಮಸಡತತತದದ ಅಜತರನ ಈ ಸತದದಯನತನ ಕಲಳ ಕಸತರದರದ ಮರಳತತಸತನ. ಅವನ ದತಗತಡವನತನ ಕರಡತ ಕಕಷಣನತ ಅವನನತನ ಸರತವಸತತಸತನ. ಅಜತರನ ಬರದಸಗ ಕರಡದತದ "ಬಗದತ ಕಟಷದ ಗಸಯ ಮದದನ ಜಗಯ ತವಲದ ತಳತ ಲಲಪದಲತಗದ ಬಸಣವತಥಯ ಕಣರಧಸತನರಲತನದ ಸಗಗಸತ ಮಗ ದಮತಪದಯ ತತದವರಳತಗತರತವರಸದ ಸರಮತಡಯ ಬಲತದತಗತಡ ಭರದಲ ಕತಸದ ಭಗಪ"ನನತನ. ಕಕಷಣ ಸರತವಸತವಕಯ ಮಸತಸಡದಸಗ "ಹರಕರಸಬಬ ಸಸಶರಮಸತತಸತಸರಣದರದಸಪಸತಯತಸರತತಕರಣ"ನಸದ ಧಮರರಸಯ ಅಜತರನ ಸಮಸಧಸನದ ಮಸತತಗಳನಸನಡದಸಗ ಕರಳತತಸತನ. ಕಣರನ ಯತದದರರಗದಲಲನ ಸವಸರರತರಸಯತಸವನತನ ಹಗಗಳದ ಆತ ಕಗನಗ 81

"ಬವರ ಗಲತವರ ಹರಗ ಕಗಡತ ಗಸರಡವವ ಸಸರಥಯಸಗತ ನಲನತ" ಎರದತ ಅವಗಡಸತತಸತನ. ಅವನ ಕಟಕ ಮಸತತಗಳ ಪಪರದರದ ಅವಮಸನತನಸದ ಅಜತರನ "ಅಡಸಯದವನಗರಯಲಲತಗದತ" ಅಣಣನನತನ ಕಗಲಲಹಗಲಗತತಸತನ. ಆಗ ಇಬಬರ ನಡತವ ಬರದತ ಅಣಣತಮಮರ ಜಗಳವನತನ ನಲಲಸದವನತ ಕಕಷಣ. ಇಬಬರಗ ಪಶಸಚತಸತಪದ ಕಣಣಲರನಲಲ ತಗಲಯತತಸತರ. ಕಗನಗ ಅಜತರನ "ಇರದತ ಕಣರನ ಶರವವಳದತ ತಸವರಯ ನಗ ಪವಸರಸದರ ... ... ನಮಮಯ ತಮಮನಲಲ" ಎರದತ ಶಪರಮಸಡ ಹಗಲಗತತಸತನ. ಇನತನ ಮತರದನ ಘಟಷ ಕಣಸರಜತರನರ ಯತದದ. ಬರತಸಸಗ ಬಸಣಪತಯಲಗ ಮಸಡತತತದದ "ಅರಯ ಶರಹತಗಳತ ತರರನ ತರತಗ ಪಸರರನ ತಲರತ ಬಲಲರತರಕ ತಗಳಗ" ಕಕಷಣ ಅವನ ರಲತಯನತನ ಕರಡತ "ಬಸತರಗಳಗ ಬತಹಸಮರಡಕಗಲಟಯ ಮತಸತಕಕಗರಡಹ ನಸ ಸಹತ ಮಲಲಸವ ಸರಧದ ಹನತಮಸಹತಲ ದವತಹಯಸಹತ ಎಸತಗಯಲ ತಗಲಗಸತವ ಕಣರನ ಅಸಮಸಸಹಸ ಪರದಗ ಹತಲತರರದಸತಗ ನನನಗಗಳಕ ಪರದಗಲ ಪಸರರ ಕಲಳರದ" ಮಸತತ ಕಣರನನತನ ಹಗಗಳತವವದಕಗಕ ಆಯತತ; ಅಜತರನನತ ಮತತಷತಷ ಆವಲಶಗಗಳತಳವರತ ಮಸಡತವವದಕಗಕ ಅಯತತ. ಕಣರ ಸಪರಬಸಣವನತನ ತಗಟತಷ ಬಟಸಷಗ ಅದತ ಅಜತರನನ ಕಡ ಸಸಗದ ರಲತಯರದ ಎಲಲರಗ ಅಜತರನನ ಕತ ಮತಗಯತರದಲ ಕಳವಳಸದರತ; "ವಷವ ತಗದಳತ ದತತಪದಸತತ". ಅಜತರನನ ತಲ ಹಸರಹಗಲಗತವವದರದತ ಎಲಲ ನಡತಗದರತ: ಆದರ "ಅಜತರನನ ಮಕತಟದ ಬಸತಗ ಮತರದತದತ ಹರ ವರಗರವ ಕತಸಯಲಗತತದನರತತ ತಪಸತತ ತಲವತ ಫಣಬಸಣ". ಹಲಗ ಕಕಷಣ ಅಜತರನನನತನ ಸಸವನ ದವಡಯರದ ಪಸರತಮಸಡತತಸತನ. ಇನತನ ಕಣರಪವರದ ಕಗನಯ ಘಟಷ. ಸಪರಬಸಣವನತನ ಮತತ ತಗಡತವರತ ಮಸಡದ ಶಲತನ ಸಲಹಯನತನ ಕಣರ ತಳಳಹಸಕಲತ "ಎನನದತ ಮರತಳತತನ ಕತಲಹಲನನಲ ಗತಣವರಸಲಲಕರದನತತ ಧತಮಮನಕಕದನತ ಧಸರತಣಗ"; ಅರದರ ಶಲತ ಸಸರಥತನವನತನ ಬಟತಷ ಹಗಲಗತತಸತನ, ಕಣರ ಒಬಬರಟಯಸಗತತಸತನ. ಖಸರಡವವನದಹನದ ಸನನವಲಶದಲಲ ತಸನತ ಎರಡಸಗ ಮಸಡದದ ಹಸವಪರದರ ಮತರಡ ಬರಕಗ ಬದತದ ಜಲವವವಳದದತದ "ಎನನ ಹಗಯಲ ಮರಣ ನನಗನತತ" ಹಗ ಸಸಧಸತತತದತದ ಕಣರನ ಬತತಳಕಯನತನ ಹಗಕಕದದ ಅಶಸಸಲನ ಮತತ ತನನನತನ ತಗಡದ ಕಣರನ ಮಲಲ ಕಗಲಪಗಗರಡತ ಹಗಲದಸಗ "ತಸನಲ ಮರಳದನತ ನಲನವಧರಸಕಗಳಳನತತ" ದವತತರಪವ ನಗತತತ ನತಡಯತತಸತನ. ಕಣರನನತನ ತಗರದತಹಗಲಗ ಅವನ ಶಕತಕತರದದತದತ ಒರದಡಯಸದರ, ಶತತತ ಅಶಸಸಲನ ತಸನಸಗ ಹಗರಟತ ಹಗಲದತದತ ಕಕಷಣನ ಈ ನಗತವಗ ಕಸರಣ. ಇದರರದ "ವಜಯಸರ ಮತರಕಗರಡತ ಮನನಸ ಭತಜಕ ಬರದಳತ ಕಲ ಧನರಜಯನ". ಆನರತರ ಕಣರ ರರದ ಚಕತ ನಲದಲಲ ಹಗತತಕಗರಡಸಗ "ಎಸತ ಮರತಳ ಗಸರಡಲವ ಆಪತತಸಗದಸಗಳ ಹಗಯ ಗಲತವವದತ" ಎರದತ ಕಕಷಣ ಸಲಹಯತಸತಗ ಅಜತರನ ಕಣರನ ಮಲಲ ತನಗ ಆತಮಲಯ ಭಸವನ ಮಗಡತತತರಲತ ಅವನನತನ ಕಗಲಲಲಸಗದ ಚತತಗಸಲನಗಗಳಗಸಗತತಸತನ. ಆಗ ಕಕಷಣ ಮಸಡದದರದರ "ಬಲಸದನತ ನಜ ಮಸಯಯನತ ಡಗಳಸಳಸದಲ ಹರಹದನತ ತನತವನತ ರಗಲಷವನತ ಬತತದನತ ನರನ ಮನದಲ ಕಲಮಸಡ". ಅಜತರನನ ಬಸಣಸಹತಗ ಬದದ ಕಣರ "ಸಲಹದಗಡಯನ ಜಗಲಳವಸಳಗ ತಲಯ ಮಸರತವವದಗರದತ ಪವಣತದ ಫಲವವ" ಎರದತ ಧನತಭಸವದಗಡನ "ಮರಣದ ಹಗತತತ ಕಕಷಣನ ಕಸಬ ಸತಕಕತಫಲ"ವಪ ತನನದಸಯತರದತ ಬಗದತ "ಹಗರಗಗಳಗ ಹರ ತಸನರಬಭಲದವ ತಳದತ ನಜದತತರ ಸಮಸಧಗ" ಸಲತಲತಸತನ. ಅವನ ದಲಹದರದ ಅಸತ ಇನಗನ ಹಗಲಗದರತವಸಗ ಕಕಷಣ ಬಸತಹಮಣವಲಷದರದ ಬರದತ "ಈ ಕತರಡಲವನತ" ಎರದತ "ನನನಯ ಹಕದಯದಗಳಗದರಮಲ ಗರಗಸಜಲವ ತಗದನಗ ಹದತಳದರದರ ಧಸರಯನತ" ಎರದಗ ಸಗಚಸಲತ ಕಣರ ಬಸಣದರದ ಹಕದಯವನತನ ಬಗದತ ಧಸರಸಜಲವನಸನಗ ಮಸಡಕಗರಡತ ಕಕಷಣನಗ ಕತರಡಲ ದಸನಮಸಡಲತ "ಪರಮ ಕರತಣಸಸರಧತ ಕಣರರಗರದ ನಜಮಗತರಯನತ ತಗಲರದನತರತತರ ಪತಲಮದಲ ಮತಕತತಯ ಪದವ ನಲಮಸದ". ಕಣರನ ದಲಹದಲಲದದ ಪರಮತಲಜತಪವರಜವಪರದತ ಹಗಮಮ ಇನಮರಡಲಮಧತದಲಲ ಲಲನವಸಗತತತದ. ಹಲಗ ಅಜತರನನತನ ಉಳಸದ ಕಕಷಣ ಕಣರನಗಗ ಕರತಣ ತಗಲರದ. ಕಕಷಣನ ನಲರ ಮಧತಪತವಲಶದ ಕಗನಯ ಘಟಷವರದರ ಗದಸಪವರದಲಲನ ಗದಸಯತದದದ ಸನನವಲಶ. ಎಲಲರನಗನ ಕಳದತಕಗರಡತ ದತಯಲರಧನನತ "ಇದ ಸರಗಲವರವಪರದತ ಹರದಗರಲ ಭತವನಖಸತತ ತನಮಧತದಲ ಮತಳತಗಹನಗರದತದನ ಪರಯರತ ಸಲಲದಲ" ಎರದತ ಸರಜಯನಗಡನ ಹಲಳ ದಸವಪಸಯನ ಸರಗಲವರವನತನ ಹಗಕತಕ "ಸಲಲಸತರಭವದತಯನರಸ ಚರತಸದ". ಅವನನತನ ಹತಡತಕಕಗಡತ ಕತರತಕಲತತದಲಲಲಗಲ ಕಸಣದದಸದಗ, ಶಬರಪತಯಬಬ ನಲರತ ಕತಡಯಲತ ಹಗಲಗದದ ತಮಗ ಸರಗಲವರದ ದಡದಲಲ "ಕರಡವವ ರಸಯನರಘತಗಳಸಣ" ಎರದತದನತನ ಕಲಳ ಪಸರಡವರತ ಕಕಷಣನಗಡನ ಅಲಲಗ ಬರತತಸತರ. ಭಲಮನ ಆಟಗಲಪದ ಮಸತತಗಳನತನ ಕಲಳದ ಸತಯಲಧನ "ಜಲಧ ಮಧತದಗಳಲಳಸ ಬಡಬಸನಲನವಪಲತ" ಸರಗಲವರದರದ ಮಲಲದತದ ಬರತತಸತನ. ದತಯಲರಧನನ ಆಹತಗ ಭಲಮ ಮಗರರ ಹಗಲದಸಗ ಅಜತರನ "ನಲವವ ಮದಲಲ ಬಸಸದರ ಮಸಯಸವಗಳ ಮಸಯಯಲ ಗಲತವವದತ ದವವಕಕತಯದತ ರಸಜಮರತತವ ಸಸರತರವರದತ ಈ ವರಗಲಧಯ ಧಮರಗತ ಸರಭಸವವನತ ಕತರವತಭಸವವ ನಲವವ ಬಲಲರ" ಎರದತ ನನಪಸದಸಗ ಕಕಷಣ "ಆ ಕಣದನಲಸಮರಣಯನತ ಹರ ಮಸಡ"ದಸಗ ಭಲಮ "ರಲತರಸ ಸವಸರರಗದಲ ಜಲವಸಮಲರ ಪಸರ"ಸತತಸತನ. ಆನರತರ ಭಲಮ "ತಗಡಯ ಹಗಯಸದರತವ ಮತರಸರಯ ನಡಯತಡಗದಲಕಸತತ ದಗರಕ ಸಡದ ಗದಯನತ ತತಡತಕ ನಕಪತಯ ತಗಡಗ ಲಸಗಸದ". ದತಯಲರಧನ ದಗಪಸನ ಬದದ. ಆ ಹಗತತಗ ಅಲಲಗ ಬರದ ಬಲರಸಮ "ನಸಭಯರದವ ಕಳಗ ಕವಮಸಡತವವದತ ಸಲಲದತ ಗದಯ ಕದನದಲ" ಎರದತ ಭಲಮ ದತಯಲರಧನನತನ ಕಗರದ ಪರಯನತನ ಝರಕಸದರ, ದತಯಲರಧನನಲ "ಕತರತವಲರವರಶದ ರಸಯರಮಮಳತ ವವರಬರಧವ ಬತತ ಕಗರದವ ಕಕಷಣ ನಲನತ" ಎರದತದಲಲದ, "ಕಗಲಪವನತ ಕಗನರಸತವ ನಕಪರನತತಸಪವನತ ತಗಳತವ ಕತಬತದದವಸತಪಕನತ ನಲ ವವರಯಲಲದ 82

ಭಲಮನಲಲರದ". ಮಕಕವರನತನ ಕಳಸ ಕಕಷಣ ಪಸರಡವರ ಜಗತ ಬರದತ ಕಮರವಲರದತನ ಶಗನತಶಬರವನತನ ಹಗಕತಕ, ಎಲಲರನಗನ ಕಳಗಳಸ ಕಗನಗ ಪಸರರನಗ ಹಲಳಲತ ಅವನತ 'ಮದಲತ ನಲವಳಯರ' ಎರದಸಗ ಕಕಷಣ "ಎಲ ಮರತಳ ನಸ ಮತನನಳಯ ನಲನತಳವಲಸ" ಎರದತ ಬವದತ ಅವನನತನ ಕಳಗಳಸ ಆನರತರ ತಸನತ ಇಳದ ಕಣವಲ ರರವವ "ಛಟಛಟಲರದತ ಕಡಯರದಲತಚಚಳಸಲತರದತದತ ತಲರತ ಕಲಸತರ ನಭವನಪಸಳಸ". ಇದತ ದವವಕಸಸಸದ ಮಹಮ ಎರದತ ಕಕಷಣನನನಲತ ಅಜತರನನತ "ನಲವವ ಬಲಲರ ದಲವ ನಲ ಮಸಯಸವ ಮಸಯಸಪಸಶಬದದರತ ನಸವವ ನಸವವ ಬಲಲವ ನಮಮನತ" ಎರದತ ಕಕಷಣನ ಚರಣಗಳಗರಗದ. ಇತತ ತಗಡಮತರದತ ನಲಕಕ ಬದದದದ ಸತಯಲಧನನತನ ಕರಡತ ಮತಳದ ಅಶಸತಸಸಮನತ ತಸನತ "ರಜನಯಳಸ ಕತಠಸರರ ತಲಗಳನತನ ತಹನತ" ಎರದತ ರಮದಸತವಲಶದರದ ನತಡದಸಗ, ದತಯಲರಧನನತ ಹಲಳತವ ಮಸತತ: "ಬಕನ ಧಮರಸಸತಯವಪಲತ ದಲವಕಯ ಮಗ ಕಸದಹನಲಲ ಕಮಳಕದ ಸದದನ ಕಕತಯನಸರಗ ಮಲರಬಹತದತ?" ಎರದತ. ಅದರರತಲ ಆಯತತ. ಪಸರಡವರ ತಲಗಳನತನ ಕತತರಸದನರದತ ಭಸವಸದ ಅಶಸತಸಸಮನತ ಉಪಪಸರಡವರ ತಲಗಳನತನ ಕತತರಸಬಟಷ. ದತಯಲರಧನ ಹಲಳದರತ ಕಕಷಣ ಪಸರಡವರನತನ ಕಸಪಸಡಬಟಷನರಬತದನನರತ ಅವನತ ಮರತತಸ ಮಹಸ ವವಷಣವಸಸಸವನತನ ಬಟಷ; ಅದತ ಭಗಮರಡಲವನನಲಲ ವಸತಪಸತವರತ ಹಗರಟತ ಅಭಮನತತವನ "ರಸಣವಸಸದತದರಗಲದದವದ ಗಭರಕ ಮತರದತ ಹರದತದತ". ಆದರ ಕಕಷಣನ "ಮಹಸಸತದಶರನ ಬಗದತ ಸತತತಲತ ವಲಢಯಸಯತತತತರಯ ಗಭರದಲ". ಮತರದ ಪವತತಶಗಲಕತಪತನಸದ ಧಕತರಸಷಷನ ಮತರದ ನರತತ ಧಮರರಸಯನತ ಕಮ ಕಲಳದಸಗ ಅವನನತನ ಅಪಸಕಗರಡ, ಆದರ ಭಲಮ ಮತರದ ನಲಲಲತ ಅವನನತನ ಅಪಸಲತ ಹಗಲದಸಗ ಕಕಷಣ ಅವನನತನ "ಹರದಕಕ ಲಗಲಹದ ಭಲಮನನತ ಮತರದರಸಡ" ಅದತ "ನತಗಸಗಗ ಬದತದದತ ನಕಪನ ತಕಕಯಲ". ಆನರತರ ಗಸರಧಸರಯ ಮತರದ ಧಮರರಸಯ ಕಮ ಕಲಳಲತ "ತಸಮಸಬಲಜಶಲಷದ ವನಜಮತಖ" ಅವನ ಉಗತರತಗಳ ಕಡ ನಗಲಡಲತ ಅವವ ಹಗತತತ ಉರದತವವ; ಇದನತನ ಕರಡ ಇತರ ಪಸರಡವರತ ಕಕಷಣನ ಪಕಕ ಬರದತ ನರತಸಗ ಅವನತ ಅವರಗ ಅಭಯವತತ. ಕಗನಗ "ನಮಮಧಕ ರಗಲಷದ ಹಗರಣದ ಹಗ ಹಗಲಯತತ" ಎರದತ ಮತರಸರ ನಗತತತ ಹಲಳತತಸತನ. ಅಲಲರದ ಹಸತನಪವರಕ ಬರದತ ಧಮರರಸಯನ ಪಟಸಷಭಷಲಕ ನಡದ ಮಲಲ "ನದಯ ನರದನನನತ ಪರಸನರದದಲ ಸಲರಸ ಪರಮ ಪರತಗಲಷದಲ ಪಯಣವ ಮಸಡದನತ ಮತರವವರ ನಜಪವರಗ". ಹಲಗ ಇಡಲ ಭಸರತದ ಎಲಲಡಯಗ ಕಕಷಣನಲ: ಅನಲಕ ವಲಳ ಕಸಣಸದ. ಪಸರಡವರತ ಸರಪಪಣರ ಗಲವನತನ ಪಡಯತವವರಗಗ ಅವರಗಡನದತದ ಮಸಗರದಶರನ ಮಸಡತತಸತನ, ಮತರದಸಗಬಲಕಸದತದನತನ ನದಲರಶಸತತಸತನ, ಲಮಕಕ ಪರಭಸಷಯಲಲ ಹಲಳಬಲಕಸದರ ಗತರಯನತನ ಸಸಧಸಲತ ಅನಲಕ ವಲಳ ಹತನಸನರಗಳನತನ ಮಸಡತತಸತನ, ದಗಲತಗಗರಡಸಗ ಪಸರಡವರನತನ ಹತರದತರಬಸತತಸತನ, ಸರದಗದ ಮನಸಕರಸದಸಗ ಅದನತನ ನವಸರಸತತಸತನ. ಒಟಷನಲಲ, ಕಕಷಣನಲಲದದದರ ಪಸರಡವರಲ ಇಲಲ ಎನತನವರತ ಅವರನತನ ಕಸಪಸಡತತಸತನ. ಅದಕಸಕಗ ಅವನತ ಏನತ ತರತತಗಳನತನ ಬಲಕಸದರಗ ಮಸಡತವವನತ. ಯಸಕರದರ ಅವನತ 'ಜಗನಸನಟಕಸಗತತಧಸರ'. ಅವನ ಎಷಗಷಲ ಕಕತತಗಳತ ಅನಸತಯವರದತ ನಸವವ ಹಲಳಬಹತದತ, ಆದರ ಕತಮಸರವಸತಸನ ಮಟಷಗ ಅವನತ ಮಸಡದದಲ ಸರ, ಕಗನಗ ಅವನ ತಲಮಸರನವಲ ನಡಯತವವದತ.

His will be done ಎರಬ ಮಸತನತನ ಕವ ನಮಮ ನನಪಗ ತರತತಸತನ. ಅವನತ ಜಗದರತಯಸರಮ, ಸವರಶಕತ, ಖತಕಣಮಪ ನ ಚಲತ ತಲನ ವನಸಖ ಎರಬತದತ ಕವಯ ನರಬಕ. ಹಲಗ ಮಹಸಭಸರತ ಕವಗ ಕಕಷಣ ಕಥಯಸಗತತತದ; ಅರದರ ಮಹಸಭಸರತದ ದಗಡಡ-ಚಕಕ, ಒಳತತ-ಕಡಕತ ಎಲಲವಪ ನಡಯತವವದತ ಅವನ 'ಮಹಮ'ಯರದ. ಇದನತನ ತಳಸತವವದಲ ಮಹಸಭಸರತ ರಚನಯ ಕವಯ ಗತರ. ಕಕಷಣನ ಈ ಸಸರಗಪ ರಹಸತದ ವಷಯವಲನಲಲ; ಮಹಸಭಸರತದ ಮತಖತ ಪಸತತಗಳಲಲ ಈ ಸತತವನತನ ಅರತವಯರಬತದತ ಕವಯ ಹಲಳಕ. ಹಗರನಗಲಟಕಕ ಅವನತ ಮಸನವ ನಡವಳಕಯ ನಸಟಕವಸಡತತಸತನ. ಕವ ಇದನತನ ಅಲಲಲಲ ಸಸಷಷಪಡಸತತಸತನ. ನದಶರನಕಕ ದಮತತಕಸಕಗ ಹಸತನಸವತಗ ಬರದ ಕಕಷಣ ಕತರತ ಬರದಸಗ "ನರದತ ನರರಸಚರಣಗಳ ನಸಟಕವ ತಸನಲ ನಟಸ ತಗಲರದನತ" ಎರಬ ಮಸತತ. ಶಶತಪಸಲವಧಯ ಸನನವಲಶದಲಲ ಭಲಷಮನತ "ಘನ ರಜಗಲಗತಣದಲಲ ಚತತರಸನನ ತಮಲಗತಣದಲಲ ಶರಕರನನಸ ಸತಸಗತಣಸನತಗತಯಲ ವಷತಣವರದನಸ ಘನಜಗನಮಯನಸಗ ಸವಸರತಮನತ ಮಹಸಶಸರನನಪನಲತನ ನನಹನಲತನ ನಜವನರವ ಮಹಸತಮರಸರತ" ಎರದತ ವಸಮಯಪಡತತಸತನ. ಸಭಸಪವರದ ಒರಬತತನಯ ಸರಧಯ ಅರತವತತವದತ ಪದತಗಳತ ಭಲಷಮನ ಕಕಷಣಸತತತಗ ಮಲಸಲಸಗವ. ಯತದದರರಗದಲಲ ಕಕಷಣನನತನ ಕರಳಸದ ಭಲಷಮ "ರಗಲಮರಗಲಮದಗಳಖಳ ಭತವನಸಗತಲಮ ನಲದಸಡತವವದತ ಗಡ ನಸಸಲಮತನ ಗಡ" ಎರದತದಲಲದ, "ದಲವ ನಲ ದಟ ಕಗಲತವಡಯತ ನಸ ಸಸವನಲ ತಸನಸವನರಬತದ ದಲವರರಯರಲವ" ಎರದಲಲ ಸತತತಸ ತನನ ಭಕತಯರದ ಕಕಷಣನನತನ ಗಲತಲತಸತನ. ಭಲಷಮನನತನ ಗಲತಲವ ಬಗ ಹಲಗರದತ ಅವನನನಲ ಕಲಳಲತ ಧಮರರಸಯನನತನ ಪತರಗಲದಸದ ಕಕಷಣ ಅವನಗಡನ ಪಸಳಯಕಕ ಬರದಸಗ ಭಲಷಮನತ "ಯರತತ ಮಡದರ ಕಸದ ಬಲಳಸವವ ಯರತತಮಯ ಹಸಹಗಳತ ... ... ಯರತತ ಕಕಷಣನತ ನಸವವ ನಲವಲ ತರತತವಖಲ ಚರಸಚರರಗಳತ ಯರತತರಗಪವಗಳಲಲ ಕಸರಣವಲಲ ನನಗ" ಎನತನತಸತನ; ದಗತಲಣನಗ ಕಕಷಣನ ಪರಯನತನ ಬಲಲವನತ: ತನನನತನ ಗಲತಲವ ಉಪಸಯದ ಬಗಗ ತಳಯಲಗಲಸತಗ ರಸತತ ಧಮರರಸಯ ಬರದಸಗ ದಗತಲಣ ಕಕಷಣನ ಮಹಮಯನತನ ವಣರಸತವ ಪರಯದತ: "ಜಲವಜಸತಕಗಕಡಯನಸ ರಸಜಲವನಸಭನತ" ಹಸಗಗ "ಇದತ ಮತರಸರಯ ಲಲಲಗಗಲಸತಗ ಉದಯಸದ ಜಗವದರಗಳಗಬಬನ ಸದವನಗಬಬನತ ಹಡದತ ಸಲಹತವನಗಬಬನಗಬಬನಲ ಇದರಗಳಸತರಗಲಲ ಕರತಣಸಸಸದತ ನಷಸಕರತಣತ ಭಗಯರತತದ ವನಗಲದಕತಲಡ ಕಕಷಣನದರದನಸ ದಗತಲಣ".

83

ವದತರ ತನನ ಕಕಷಣಸಗತಲತತದಲಲ ದಮತಪದಗ ಮಸತತ ಸಮಸನನಸದವನತ. ಕಕಷಣಭಕತಯರದ ಅವನತ ಹತಚಚನಲ ಆಗಬಡತತಸತನ; ದಮತತಕಕರದತ ಹಸತನಸವತಗ ಬರದತ ತನನ ಮನಗ ಮದಲತ ಬರದತದನತನ ಕರಡತ ಅವನತ ನಡದತಕಗಳತಳವ ಪರ ಕತಮಸರವಸತಸನ ಪರಯಲ ಎರದತ ಕಸಣತತತದ. "ವಲದದರಕಗಳಡಗದತಪನಷದಸದ ಸತತತಯ ಗಡಣಗ ಹಗಲದ ಹಗಲಬಳವಡದ ಮತನಗಳ ಮಖಕ ಮನಗತಡದ ಕಸದ ಕಡಗತವ ತಸಕರಕರತ ಬರಡಸದರಲಲದ ನಜವನರಯದನಸದ ಸದದನ ಬರವ ಕರಡತ" "ತನತವ ಮರದನತ ಪವಳಕಜಲದಲ ನನದತ ನಸರಸಯಣನ ಪದದರತಶನದ ಹರತಷಸರಣತದಲ ಮನ ಹಗಲಬತದಪಸದನತ". "ಲಗಲಕ ಮವಮರವರದತ ಜಲಧಗಳಮಕ ಹಳಚತವ ಹಗತತತ ತಸನಹನಲಕಮಲವಸದಸತಲಯ ಪರಮವಕಹರಯರದತ" ಎರಬ ಅವನ ನತತತಯನನರತವನತ. ದತಯಲರಧನನ ಆಸಸಸನದಲಲ ಕಕಷಣ ತಗಲರದ ವಶಸರಗಪದಶರನ ಕಸಲದಲಲ ಗಸರಧಸರ "ಲಕಮಲರಮಣ ಕಕಪ ಮಸಡತ" ಎರದತ ಎರಗತತಸತಳಲ; ಕಕಷಣನ ಕಕಪಯರದ ದಕರಷ ಪಡದ ಧಕತರಸಷಷನತ "ದಲವ ನಮಮಲ ಅರಗವಟಷವ ಕರಡತ ಬಳಕಲ ಕರಗಳತರವ ಕಸಣಲಸಗದತ" ಎರದತ ಮತತ ಕತರತಡಸಗಲತ ಬಯಸತತಸತನ. ಅಜತರನನ ವಷಯ ಹಲಳಲಲಬಲಕಸಗಲಲ. ದಮತಪದ ಸಸಯರವರ ಸನನವಲಶದಲಲ ಮದಲ ಬಸರಗ ಕರಡ ಕಣದರದ ಕಕಷಣ ಅವನನತನ ಕಗನಯವರಗಗ ತನನ ಕಣಣರಕಯಲಲಯಲ ಕಸಪಸಡದನತ. ಇದನತನ ಅಜತರನ ಎಲಲರಗರತ ಹಚತಚ ಸನಹದರದ ಬಲಲವನತ. ಯತದದಪಪವರದ ಅಜತರನನ ವಷಸದದ ಕಸಲದಲಲ ಅವನಗ ತನನ ವಶಸರಗಪದಶರನ ಮಸಡಸದಸಗ ಮದಲತ ದಗಲತಗಗರಡ ಅವನತ ಕಗನಯಲಲ "ವಶಸ ನನನಯ ಮಸಯ ನಮರಲ ವಶಸರಗಪನತ ನಲನತ ಬಗವಡ ವಶಸ ನನಗನಳತ ಸತಳವವದಳವವದತ ಲಲತಲಲಲಯಲ ವಶಸವಲಲಭ ನಲನತ ನನನದತ ವಶಸಪಸಲನ ವಶಸರಲಷಷಕ ವಶಸದಸಧಸರ" ಎರದತ ಅರತತಕಗರಡ. ಕಣರನಗಡನ ಕಸದಸಡತವಸಗ ಮತತ ಅವನಗ ಮಲಹ ಆವರಸತತ; ಆಗಲಗ ಕಕಷಣ ಅವನ ಒಳತಗಲಟಯನತನ ನವಸರಸಲತ ತನನ ಮಸಯಯನತನ ಬಲಸದಸಗ ಅಜತರನ "ಎನನಖಳಗತಣದಗಲಷ ನನನದತ ಪವಣತಪಸಪದ ವಸಸ ನಮಗಲಕನತತ" ಮತತ ಯತದದಕಕ ತಗಡಗದ. ಕಣರ ಕಗಡ ಕಕಷಣನ ಸಸರಗಪವನತನ ಅರತವನತ. ಅಭಮನತತವಧಯ ಪತಸರಗದಲಲ ದತಯಲರಧನನಗ ಆತ "ಗಲವವ ನಮಗಲಲಯದತ ಧಮರಜ ಸಲತಕತವವದದತ ತಸನಲಲ ಕಕಷಣನ ನಳಲತ ದಟವವರಟಸದಗಳಗಸಗರತ ವರಗಲಧಗಳತ ನಲನ ತಣಣವ ತದದಲಗಲಸತಗ ಸತಳದನರಯಸ ಕಕಷಣನಲತನ ಬಲದವರಗರತಹತದತ ಬಸಧಗಳತ" ಎನತನತಸತನ; "ಕಕಷಣ ಭಕತರ ಪರಭವವವ ಜಲವರಗ ಪರತವಲ" ಎನತನತಸತನ. ಅಜತರನನ ಶರಸಘಸತದರದ ಕಳಗತರತಳದ ಕಣರನ ಜಲವ ಇನಗನ ಹಗಲಗದದಸದಗ, ಅವನಲಲಗ ಕಕಷಣ ಬಸತಹಮಣವಲಷದರದ ಬರತತಸತನ, "ಮಲಗಳತಶಯ ಪದವನಗಲತವಡ ಮನದ ಬಯಕಗಳ ಈಗಳಲವವದತ" ಎರದತ ಹಲಳದಸಗ "ಆಗಳರದಸ ಕಣರ ನಸತನಗತತದರ ಮನದಗಳಗ". ಕಕಷಣ ಯಸರರದತ ಅವನತ ಬಲಲ, ಅವನಲಗ ಬರದರತವವದಲಕರದತ ಬಲಲ, ಅವನ ಸಸರಗಪವಲನರಬತದಗ ಅವನಗ ತಳದದ. ಹಲಗಸಗಯಲ ಅವನಗ ಕಕಷಣ ಮಲಕವನತನ ದಯಪಸಲಸದತದತ. ಧಮರರಸಯ ಎಲಲದಕಗಕ ಕಕಷಣನನನಲ ನರಬದವನತ; ಪತತಯರದತ ಹಜಬಯಲಗಲ ಅವನ ಮಸಗರದಶರನ ಪಡಯತವವನತ. ದಮತಪದಯಸದರಗಲ ಪರಮ ಕಕಷಣಭಕತ. ದತಶಸಕಸನ ತನನ ಸಲರ ಸಳವ ಸರದಭರದಲಲ ಯಸರಗ ತನನ ನರವಗ ಬಸರದದಸದಗ ಕಕಷಣನನನಲ ನರಬದವಳತ; ಅವಳ ಕಕಷಣಸತತತ ಕಟಷಕಗಡತವವದತ ಕವಯ ಪರಕಲಸನಯ ಕಕಷಣನನನಲ. ದಗವಸರಸಸತರತ ಪತಸರಗದಲಲಯಗ "ಶತಲ ರಮಸವರ ತತಕತಲ ಸರಹಸರ ಭಕತಜನಸತರಹರ ಭವದಗರ ಸಕಲ ಚರಸಚರಸತಮಕ ದತಷಷ ಕರಸಹರ ಚಸರತಗತಣ ಗರಭಲರ ಕರತಣಸಕಸರ ವಹತ ವಚಸರ ಪಸರಸವಸರ ಹರ" ಎರಬತದತ ದಮತಪದಯ ಸತತತ. ಅದಕಕನತಗತಣವಸಗ ಅವಳ ಎಲಲ ಕಷಷದ ಸನನವಲಶದಲಲಯಗ ನರವಗ ಬರತವವನತ ಕಕಷಣ. "ಕರತಣ ನಲ ಕಸರತಣತ ಪಸತತದ ತರಳ ನಸ ತಸ ದಲನಸತರ ದತತಖತಯಸನತ ಜಗವರಯ ಪರಮಪಸಲಕ ನಲನ ಗತತರತರರದ ವಹಸಲ ತಸನಲಸ". ದತಯಲರಧನನಗ "ಈ ಮತರಹರನತ ಹರಯರದತ ಮತನನದನರತಹನತ" ಎರದತ ತಳದವನತ. ದಮತತಕಸಕಗ ತನನ ಆಸಸಸನಕಕ ಬರದತ ಸರಧಯ ಪತಸಸತಪ ಮಸಡದಸಗ ದತಯಲರಧನನಲ ಕಕಷಣನನತನ "ಪರತರವಸತತ" ಎರದತ ವಣರಸತತಸತನ; "ಈತನರತಯಸರಮ ಜಲವವಸತತದಲ ಜನಜನತವದತ ಜಗವಲತನಸಜಯಳಗಲವವದತ" ಎರದತ ತಳದವನತ; "ಕಗಲತವನನತರನನತರರದವ ಕಗಲಸತವನತ ಕಮಲಸಕನಲಲದ ಉಳದ ಜಲವವಸತತಕಲ ಸಸಸತರತತತವಲಲ" ಎರದತ ಅವನತ ಬಲಲ; "ಇಳದನವನಗ ಧಸರತಣಯ ಹಗರಗಳಯಲಗಲಸತಗ ನಮಮಳಗಗಳಗ ವವರವ ಬತತ ಬರಕವವನತ ಮಹಸಬಲವ" ಎರಬತದನನರತವನತ; ಕಗನಗ "ಕವದಣಯ ಹಗಯಸದಡತವನತ ಕಕಷಣನ ಕಣಕದಲಲದ ವಹಲದಲ ಕವವಲತವಲಲ" ಎರದತ ತಲಮಸರನಸದವನತ. ಕಕಷಣ ಕಗಡ ತನನ ಸಸರಗಪವನತನ ಕಲವವ ಸನನವಲಶಗಳಲಲ ವತಕತಪಡಸತತಸತನ. "ದಲವನರದಲ ನಲವವ ಬಗವರ ದಲವತನವಮಗಲಲವರಬತದ ನಸವವ ಬಲಲವವ" ಎರದತ ಹಲಳಕಗರಡರಗ, ಕಕಷಣನಲ ಹಲಳತವ ಇನಗನರದತ ಮಸತತ ಹಲಗದ: "ಭರಟರಸವ ಭಕತಗರ ನನವರತ ನರಟರಮಗ ಒಲದರತ ಹಗಗಳದಗಡ ಎರಟತ ಮಡ ಮಸಡ ಮಚತಚವವವ ಮರಚವವ ತಕರಸಸಧಕರ". "ಬಸತರಗಳಗ ಬತಹಸಮರಡಕಗಲಟಯ ಮತಸತಕಕಗರಡಹ ನಸ ಸಹತ .. .. ಎಸತಗಯಲ ತಗಲಗಸತವ ಅಸಮ ಸಸಹಸ" ಎರದತ ಕಣರನ ಸಸಹಸವನತನ ಕಕಷಣ ಹಗಗಳವವದನತನ ಕಸಣಬಹತದತ. ದಸವಪಸಯನ ಸರಗಲವರದಲಲ ಅಡಗದದರರದ ದತಯಲರಧನ ಎಲಗಲ ಕಸಣಸದಸದಸಗ ಧಮರರಸಯನತ "ಆವವದಲಲಯ ವಧಯ ಸಮರ ವಸತವಹಸರಕ ವಷಯ ತಪಸದ ಬಸಸತವವದತ" ಎರದತ ಕಲಳಕಗರಡಸಗ ಕಕಷಣ ವಷತಣವಸದ ತಸನಲ ಅನಲಕ ಅವತಸರಗಳನನತತ ಹರಣತಕಶಪವ, ಕಸಲನಲಮ, ಭಸಸಮಸತರ, ವಕತಸತಸತರ, ರಸವಣ, ಕರಸ, ದರತವಕತ, ಸಸಲತವ, ಮಸಗಧ ನರಕ ಗ ಇವರನನಲಲ ಕಗರದವನತ ಎರದತ ಹಲಳಕಗಳತಳತಸತನ.

84

ಇರತಹ ಕಕಷಣ ಭಸರತದಲಲ ಸವರಕಗಕ ಕಸರಣ ಎರಬತವ ಭಸವನ ಭಕತಮನಗಲಭಸವದ ಓದತಗರಗ ಬರತವವದರಲಲ ಅನತಮಸನವಲಲ. ಹಲಗಸಗಯಲ ಕಲವರತ ಕತಮಸರವಸತಸಭಸರತದಲಲ ಕಕಷಣನದತ ನಸಯಕ ಪಸತತ ಎರದತ ಹಲಳತತಸತರ. "ಕಕಷಣ ಮನತಷತ ಜಲವನದಲಲ ಕಪತವಲಶಕ ಮಸಡದವನತ; ರರಗದ ಮಲಲ ಬರದ ಮಲಲ ಅವನತ ತಗಡತವ ವಲಷಗಳಗ ಲಕಕವಲಲ. ಆದರ ಈ ವಲಷಗಳತ ಅವನ ನಜವನತನ ಮತಚತಚವವದರ ಬದಲಸಗ ಪತಕಟಸತತತವ". ಕಸವತದಲಲ ಪಸತತ ಎರದರ ಎರತಹತದತ ಎರಬತದನತನ ನಸವವ ವವಲಚನ ಮಸಡಬಲಕಸಗದ. ಕಸವತ ಹಲಳ ಕಲಳ ಮಸನವ ಬದತಕನ ಆಗತಹಗಲಗತಗಳ, ಗತಣರಗಪಗಳ, ವತಕತಸಸಭಸವ-ಮನತಸಸತಗಳ, ತಸಕಲಸಟ-ನಮಮದಗಳ, ಒಳತಗಲಟಗಳ, ಸಣಣತನ-ಹರತನಗಳ ಚತತಣ. ವತಕತಗಳನತನ ವವಧ ಸನನವಲಶಗಳಲಲಟತಷ ಅಲಲ ನಡದತಕಗಳತಳವ ರಲತಯ ಮಗಲಕ ಅವನ ಗತಣಸಸರಗಪವನತನ ಈ ಗಸತತದ ಸಸಹತತಕಕತಯರದತ ಕಟಷಕಗಡತತತದ. ಕಕಷಣನನತನ ಪದಲ ಪದಲ ಲಲಲಸಮಯ, ಸಕರಷ-ಸಸತ-ಲಯಕರ ಎರದತ ಕರದತ ನಲರವಸಗಯಲ ದಲವರರದತ ಬರಬಸದಸಗ ಪಸತತವನತನ ಕಟಷಕಗಡತವ ಪತಮಲಯವಲಲ ಬರತತತದ? ಕಕಷಣನಲ ಎಲಲದರ ಕಸರಣ, ಪರಣಸಮ; ಅವನರದಗ ಮಸನವನರತ ಮಸನಸಕ ಸರಷರಕಕ ಒಳಗಸಗತವವದಲಲ, ಸರ-ತಪವಸಗಳಸವವದತ ಎರಬ ಸರದಗದಕಕ ಬಲಳತವವದಲಲ; ಕಷಷ-ಸತಖ, ನಗಲವವ-ನಲವವ, ಗಲವವ-ಸಗಲಲತ - ಇರತಹ ಯಸವ ದಸರದಸ ಭಸವವನಗನ ಅವನತ ಅನತಭವಸತವವದಲಲ; ಅವನತ 'ಭವ'ನಸದದರರದ ಅವನಗ 'ಅನತಭವ'ವಲ ಇಲಲವಲಲ! ಹಲಗಸಗ ಅವನನತನ 'ಪಸತತ' ಎರದತ ಹಲಗ ಕರಯತವವದತ? ರರಗ ಅವನಲ ಸಕರಷಸದತದ; ಪಸತತಗಳಗ ಅವನ ಸಕರಷಯಲ; ನಸಟಕದ ಓಟಕಗಕ ಅವನಲ ಕಸರಣ; ನಸಟಕದ ಹರದತಮತರದಲಲ ಅವನವಲ. ಆದದರರದ ಅವನತ ಮಸಡತವವದತ ನಟನಯಸಗತವವದಲಲ. ಕತಮಸರವಸತಸ ಕಕಷಣನಗ ನಲರವಸಗ ದವವತಸವನತನ ಆರಗಲಪಸದದತದ, ಅವನತ ಈ ಬಗಯಲಲ ನಡದತಕಗರಡದದರ ಅದನತನ ನಟನ ಎನನಬಹತದಸಗತತತ. ಅವನತ ಸಗತತಧಸರ, ಪಸತತಧಸರಯಲಲ. ಸಗತತ ಹಡದವನತ ಪಸತತಗಳನಸನಡಸತತಸತನಯಲ ಹಗರತತ ತಸನಲ ಪಸತತವಸಗಲಸರ. ಕತಮಸರವಸತಸನ ಕಕಷಣನಗ ಹಸಗಯಲ. ಆದರ ಈ ಕಸವತದ ಅನಲಕ 'ಪಸತತ'ಗಳತ ಮನಸಳಯತವವದರತಗ ನಜ. ಮಹಸಭಸರತದಲಲನ ನಗರಸರತ ಪಸತತಗಳತ ಅಸರಖತ ಬಡ ಮತತತ ಸರಮಶತ ಭಸವಗಳನತನ ತಮಮಲಲ ತತರಬಕಗರಡತ ಕಣಣಗ ಕಟತಷತತವ. ಇದರರದ ಓದತಗನಗ ತನನ ಯಸವವದಗಲ ಪತತರಗಪವನತನ ಅಲಲ ಕಸಣಲತ ಸಸಧತವಸಗತತತದ; ತನನನತನ ಅದರಲಲ ಸಮಲಕರಸಕಗಳಳಲತ ಸಸಧತವಸಗತತತದ. ಆದದರರದಲಲ ಕಸವತ ನಮಮನತನ ತಟತಷವವದತ. ನಮಗ ಹಗರತಸದ ಅನತಭವ ನಮಗ ದಕತಕವವದತ ಹಲಗ? ಕಕಷಣನ ವಷಯದಲಲ ಆಗತವವದತ ಇದಲ. ನಸವವ ಕಕಷಣನಲಲ ನಮಮ ಯಸವ ಗತಣವನಗನ ಕಸಣಲಸರವವ, ಅವನತ ಎಲಲ ಗತಣಗಳಗಗ ಅತಲತನಸದವನತ. "ಅರತಗ ಸಗಸಲವಸದ ಇಲಲವ ಶತಷಕತಕರದರದ ಪರಮತವಸದ ಮನಸಸಗ ಕಕಷಣಪಸತತ ವರಗಲಧಗಳ ಕಗಗರಟತ; ಸಗಕಮವಸದ ತಳವಳಕಯತಳಳ ಇಲಲವ ಭಕತಪಪಣರವಸದ ಚತತಕಕ ಅದತ ಅರರವಸದರಗ ಆಗದ ಒಗಟತ". ಇಲಲನ 'ಸಗಕಮ ತಳವಳಕ' ಎರಬ ಮಸತನತನ ನರಬಕ ಎರಬರರದಲಲ ತಗದತಕಗರಡರ ಈ ಮಸತತ ಸರಯಸಗತತತದ. ಆದರ ಮಕಕ ಹಲವವ ಪಸತತಗಳತ ಮನತಷತರಸಗರತವವದರರದ ನಮಗ ಹತತರವಸಗತತತವ. ಅದರಲಗಲ ಭಲಷಮ, ದಗತಲಣ, ಧಕತರಸಷಷ-ಗಸರಧಸರಯರತ, ಭಲಮ, ಅಜತರನ, ದತಯಲರಧನ, ಕಣರ, ದಮತಪದ - ಇವರತ ನಮಮನತನ ತಟತಷತಸತರ. ಒಬಗಬಬಬರದಗ ಸರಕಲಣರ ಗತಣಸಸಭಸವ. ಇವರಲಲರಲಲ ಮನತಷತ ಸಹಜವಸದ ಕಗಲಪತಸಪಗಳವ, ಸಣಣತನಹರತನಗಳವ, ಸಟತಷ ಸಡವವಗಳವ, ರಗಲಷಸವಲಶಗಳವ, ಇಷಸಷನಷಷಗಳವ, ಪತಲಮದಸಲಗಳವ. ಒಟಸಷರ ಪಸರಡವ-ಕಮರವರನತನ ಮಹಸಭಸರತವವ ಒಳತತ-ಕಡತಕತಗಳ ಸರಕಲತವನಸನಗಸದರಗ ಇಲಲನ ಪಸತತಗಳತ ಕಪವಸಬಳಪನವಲಲ. ಓದತಗರನತನ ಸರಕಲಣರ ಪಸತತಗಳತ ಆಕರರಸತವಷತಷ ಕಪವಸಬಳಪವ ಪಸತತಗಳತ ಅಕರರಸದರಲತ ಕಸರಣ ಪತತ ವತಕತಯಗ ಆರತರಕವಸಗ ಸರಕಲಣರ ಸಸಭಸವದವನಲ ಆಗರತವವದತ. ಭಲಷಮ-ದಗತಲಣರತ ಋಜತಮಸಗರ ಹಡಯತವವರಸದರಗ, ಧಮರದ ಹಸರನಲಲ ಒಳಗಗರದತ ಹಗರಗಗರದತ ನಡತಯನತನ ತಗಲರಸತವವರತ, ಅವರಗಗ ಪಕಪಸತಗಳರತವವದರರದ ಮನತಷತರಲ ಆಗದಸದರ. ನದಶರನಕಕ ದಮತಪದ ವಸಸಸಪಹರಣದ ಸನನವಲಶ. ದತಶಸಕಸನ ಕಕಷಣಯನತನ ಸಭಗ ಎಳದತ ತರದಸಗ ಮದಲತ ಭಲಷಮ "ಓರಪಪಲರಯಳಸಡ ಧಮರದ ಧಸರಣಯ ಧಟಷಸತವದದತ ಗರಭಲರರಗ ಗರತವಸಯಯಲ ಸತಡಲ" ಎರದತ ದತಯಲರಧನನನತನ ಝರಕಸದರಗ ದತಯಲರಧನ ಅವನ ಬಸಯ ಮತಚಚಸತತಸತನ. ದತಶಸಕಸನ ಅವಳ ಉಡಗ ಕವಯಕಕದಸಗ ದಮತಪದ "ಪತಗಳನನನತ ಮಸರ ಧಮರಸಸತಯ ಕಗರಡರತ ಭಲಷಮ ಮದಲಸತರರರತ ಪರಹತವ ಬಸತಟರತ ವತರರಭಲತಯಲ" ಎರದಗರಲದರಗ ಅವರತ ಸತಮಮನರತತಸತರ. ಯತದದ ನಧಸರರವಸದಸಗ ದತಯಲರಧನನತ ಭಲಷಮರಗ ಸಲನಸಪತತದ ಪಟಷಗಟತಷವ ಮತನನ "ದವವಬಲದಲ ನಲವಲ ದವವಹಲನರತ ಧಮರಪರರವರವವರಗ ಸತತಸರತಷಶಲಲರತ ನಲವಧಸಮರಕರತ ಮತಯತಸನಸನತವವದವಗರ ಭತವನವವ ಬವವವದವ ನಮಮಬಬರನತ ನಮಗವವಡಯ ಸಹಸಗಳವರತ ದತಬರಲರತ ನಲವವ" ಎರಬ ಅಭಪಸತಯ ವತಕತಪಡಸದವನತ; ಆದರಗ "ಇದರಸದ ರಪವಬಲವಸದತದನತ ಸರಹರಸ ಮಕಕಳ ಕಸದತ ಬಸತಡತವನಗಡಲನಸ ಸರಗಸತಮಭಗಮಯಲ" ಎರದತ ನಧರರಸತತಸತನ. ಪಸರಡವರನತನ ತಸನತ ಕಗಲಲಲಸರ ಎರದತ ಅವನತ ಬಲಲ, ಅರವಸ ಕಗಲಲಬಸರದರಬತದತ ಅವನ ನಧಸರರ. ಮತರದ ತನನ ಅಪತತಮ ಶಮಯರವನತನ ಕರಡತ ತನನನತನ ಗಲತಲವ ಪರ ಯಸವವದರದತ ಕಲಳಕಗರಡಸಗ ಧಮರರಸಯನಗ "ನಮಮ ಶಖರಡಯನತ ಮತರದರಸಲಸತನ ಕರಡತ ನಸವ ಕಸಳಗವ ಮಸಡವವ ಕವದತಗಳ ಬಸತಟತ ಚರಡತನವನತ ಮಸದತ ಮಗ ಕವಕಗರಡತ ಫಲತಗತಣನಸಲ ತನತವನತ ದರಡತಗಡಹಲ" ಎರದತ ಹಲಳಕಗಡತತಸತನ. ತಸನತ ಬದಸದಗ ಪಶಸಚತಸತಪದರದ ಧಮರರಸಯನತ ಮಸತನಸಡಲತ "ಖಲದವಲಕಲ ಮಗನ 85

ನನಗನಲಪಸದಯಲ ಸತಚರತತನಸವನತ ಮಲದನಯಳಸ ಮಸತತ ಸಸಕವ ಕತತಧಮರವನತ ಆದರಸತವವದ ಧಮರ ನನಗಪವಸದ ಪಸತಕವಲಲ ಸತಕಕತಕಕಲ ದಯಸರಬತಧ ಕಕಷಣ ಹಗಣ" ಎರದತ ಸಮಸಧಸನ ಮಸಡತತಸತನ. ದಗತಲಣನ ಪರಯಗ ಇರತಹತದಲ. ದತತಪದನ ಬಗಗನ ದಸಲಷದರದ ಶಷತರನತನ ಅವನ ಮದರನಕಸಕಗ ತಯಸರತ ಮಸಡಲತ ನಧರರಸದ ದಗತಲಣ ಅಜತರನನಗ ಒರದತ ರಲತಯಲಲ ತನನನತನ ಮಸರಕಗಳತಳತಸತನ. ಆದರ ಮತರದ ಅದಲ ಅಜತರನನಗ ಶತತತಪಕದಲಲಯಲ, ಅರದರ ತನಗ ಆಶತಯವತತ ಕಮರವರ ಕಡಯಲ, ನರತರಗ ಅವನ ಹಕದಯವಪ ಪಸರಡವರತತ ಒಲಯತವರರದಲ. ತನನ ಸಲಡನತನ ತಲರಸಕಗಳಳಲತ ತತರಬ ಚಸಣಸಕನರದತ ಕರಡತ ಬರದ ಅಜತರನನಗ "ಫಲತಗತಣನನಕಕಟಗರದತ ಶಸಸಸಸಸ ಪತಪರಚದ ಪರಮಸದಸದರತವನತ ಕಲಸ ಮಹಸಸಸಸರಗತಯ ಕರತಣಸದನಸಗನಲಯ ಪಮರರದರ ಮಹಸ ವಸಯವತ ವಸರತಣ ಹರಸಖ ಬತಹಸಮಸಸ ಸಮರಗಲರಗ ನಗಸದಗಳ". ಕಮರವರ ಪಕದಲಲದಗದ, ಅಷಷಲ ಅಲಲ, ಅದರ ಸವನತದ ನಸಯಕತಸ ವಹಸದಸದಗಲಗ ತನನನತನ ಏಕಸರತದಲಲ ಭಲಟ ಮಸಡದ ಅಜತರನನಗ "ಕರದನಶಸತಸಸಮ ಹತಸಯನಗರದತ ಬಲಹ ಕತಮಸರ ನಲ ನನನರದ ತನನಯ ಕಲತರ ಮರವವದತ ಮಗರತಲಗಲಕದಲ ತರದ ನನಗಸ ಮತನಯಲಸಪನ ಸರದತದಸಡದ ಭಸಷ ನಲ ಹಗಲಗತ" ಎರದತ ಆಶಸಸಸನಯಲಯತವರತಹವನತ. ದಗತಲಣ ಮಹಸ ಕತಲವಸತಮಲಹ. ಅಜತರನನಗಡನ ಪವಪಪಲಟ ನಡಸಲತ ಬರದ ಕಣರನನತನ "ಆಯತಲವಪಲ ಕಣರ ನಲನನತನಸಯಕನಗ ನಕಪಸಹಸರದಲ ಮಲಣ ನಸಯಕನಗ ನಲನಸವ"ನರದತ ಇತರರ ಜಗತ ಸಲರ ಹಲಯಸಳಸತತಸತನ. ಇದಲ ಬಗಯ ಮಸತತ ಭಲಷಮರ ಸವನಸತಭಷಲಕದ ಹಗತತಗಗ ಆಡತತಸತನ. ಆಗಸಗಗ ಪಸರಡವರನತನ ಹಗಗಳತವವದಗ ಕಮರವನನತನ ತಗಳತವವದಗ ನಡದಲ ಇರತತತದ. ಯತದದದಲಲ ಅಪರಮತ ಶಮಯರದರದ ಹಗಲರಸಡದರಗ ಕಗನಗ ಬಲಳತವವದತ ಕಕಷಣನ ಹತನಸನರದರದ; ಅರವಸ ಅವನರದ ಪತಲರತನಸಗ ತನನದಲ ನಧಸರರದರದ. ಹತಟತಷಗತರತಡ ಧಕತರಸಷಷ ಹಸಗಗ ಕತರತಡತತನ ತರದತಕಗರಡ ಗಸರಧಸರ ದತಬರಲ ತಸಯತರದಯರ, ಪವತತ ಮಲಹದ ಸಳವಗ ಸಕಕವರಸಗ ಚತತತರಸಗ ಲಗಲಕದ ಅರತಹ ತಸಯತರದಯರ ಪತತಲಕವಸಗತತಸತರ. ಮಗನ ಮಲಲನ ಮಲಹದರದ ಅವನತ ಮಸಡದತದಲಲಕಗಕ ಕತಮಮಕತಕ ಕಗಟಷರಗ, ದಮತಪದ ವಸಸಸಪಹರಣದ ಸನನವಲಶದಲಲ ಪಸರಡವರನತನ ಅದರಲಗಲ ದಮತಪದಯನತನ ವಶಲಷವಸಗ ಸಮಸಧಸನ ಮಸಡತತಸತನ. "ದತರತಳರನನವದರತ ದತರತಸರತತಕರಣರಸವ ದತಶಚಲಷಷಯಮಮದತ ದತರಭಮತದತಷಗಸವರರನನ ಕತಮಸರರರತ ಅಭಧಸನ ಕರತಣಗಳತ ಕಮನಲಯ ಗತಣ ಬರಧತರರತ ಶಮಯರಬಲ ಪತಭವಪಲತತರರತ ನನನವರತ" ಎರದತ ಸಮಸಧಸನ ಮಸಡ ತನನ ಮಕಕಳತ ಅನಸತಯದರದ ಗದದ ರಸಜತವನತನ ಮರಳ ಕಗಡಸತತಸತನ. ಸರಜಯನ ಮಗಲಕ ಯತದದರರಗದ ಸರಗತಗಳನತನ ಅಗರದಸಗಗ ತಳಯತತತ, ತನನ ಮಕಕಳ ಸಗಲಲಗ ಧಸವರತಪಡತತತ, ಕಗನಗ ದತಯಲರಧನನ ಸಸವನ ಸತದದಯರದ ಸರತಪತನಸಗತತಸತನ. ತನನ ಕಮ ಕಲಳಲತ ಬರದ ದತಯಲರಧನನನತನ ಕಗರದ ಭಲಮನನತನ ಅಪಸಕಗಳಳಹಗರಟಸಗ ಕಕಷಣ ಉಪಸಯದರದ ಉಕಕನ ವಗತಹ ಮತರದ ಒಡಡಲತ ಅದತ ಅವನ ಅಪವಸಗಯರದ ನಜತಬಗತಜಸಬಗತತತದಯರತ. ಇದಕಕರತ ಉತತಮವಸಗ ಅವನ ದತತಖ-ಕಗಲಪಗಳನತನ ಚತತಸಲತ ಸಸಧತವಲಲ. ಗಸರಧಸರಯಗ ಇರತಹವಳಲ. ಅವಳತ ತನನ ಮಕಕಳನತನ ಪಡದತದತ ಸಹಜ ತಸಯತನದ ಹರಬಲಕಕರತ ಹಚಸಚಗ ಕತರತ ಹಡದಳರಬ ಮಸತಸಯರದ ಕಸರಣದರದ: "ಕತರತಗ ಬಸಲಕಲಳ ವನಗಲದವಲ ಕವ ಮಲಳವಸತಲ ಮತನನ ಹಸ ತಪಸಲನತ ತಪಸಲನತ ಕಸಳತಮಸಡದನನಗ ಮತನಪತ ಠಮಳಕಸರನಲಸ ಸತಡಲ ಗಭಸರಳಗಳನರದಬಲ ಹಗಸದಳತ ಬಸತರನಗಡಮತರದತ"; ಹಸಗ ಬದದ ತತಣತಕತಗಳ ಮತರದ ಕಮರವರಸಗ ರಗಪವವಡಯತತಸತರ, ಅರತಹ ಮಕಕಳ ಮಮತಯ ಸರಕಗಲಲಗ ಬದತದ ಗರಡನರತಯಲ ತಸನಗ ನಡದತಕಗಳತಳತಸತಳ. ಹಲವಸರತ ಸನನವಲಶಗಳಲಲ ಅವಳತ ಮಕದತಹಕದಯಯಸದರಗ ಅವಳ ಹಕದಯದಲಲ ಮಕಕಳ ಬಗಗನ ಮಲಹ ಮಡತಗಟಷ ವವಲಚನಗ ಕತರತಡತ ಹಡಯತತತದ. ಯತದದವಲಲ ಮತಗದ ಮಲಲ ತಮಮ ಕಮ ಕಲಳಲತ ಪಸರಡವರತ ಬರದಸಗ "ರಸಜಸದ ಸರಜನತ ತಸಮಸಬಲಜಶಲಷದ ವನಜಮತಖ ನಗಲಡದಳತ ನಖಪರಕತಗಳವನಪನ"; ಆಗ "ಉರದವರಸನ ನಖನಕರ ಹಗಗವರಸ". ಭಲಮನದತ ಅತತರತ ವಣರಮಯ ವತಕತತಸ. ಎಲಲ ಭಸವಗಳನಗನ ಅವನತ ತಗಲಪರಡಸಕಗಳತಳತಸತನ. ಕಲಸಲಗಬಲಲ, ಕರಗಬಲಲ; ಸಮಸಧಸನಯಸಗಬಲಲ, ಕರಡವವಗತಳಬಲಲ; ಕರತಣಯಸಗಬಲಲ, ಕಟತಕನಸಗಬಲಲ. ಭಲಮ ಒರದಡ ಧಮರಮಸಗರವನತನ ಬಟತಷ ನಡಯಲಸರ, ಆದರ ಅರತಹ ಧಮರಮಸಗರ ಅನಸತಯದ ಪರವಸಗದಯನಸದರ ಅದನತನ ಧಕಕರಸಲತ ಹರದಮತರದ ನಗಲಡದವನತ. ವಸಸಸಪಹರಣ ಸನನವಲಶದಲಲ ದಮತಪದಯ ಗಗಲಳತಕರ ಮದಲತ ಮಡಯತವವದಲ ಭಲಮನ ಹಕದಯವನತನ. ಆದರ ಅವನ ದತಡತಕನತನ ತಡದವನತ ಧಮರರಸಯನಲ. ಆದರಗ ಅವನತ "ಮಸಣಲದತ ಕಮರವರ ನಗವರರ ಬನಕಸಳಗದಗಳನನಯ ಕಲಣ ತನನಯ ಗದಗ ದತರಯಲಧನನ ತಗಡಗಳಗ ವಸಣಯವವ ದತಶಸಕಸನನ ತನಶಗಲಣತವ ತಸ ಕತಡಯದರ ನನಸನಣ" ಎರದತ ಪತತಜ ಮಸಡತತಸತನ. ಮತರದಯಗ ಕಲಚಕಪತಸರಗದಲಲ ಎಲಲರನಗನ ಬಟತಷ ತನನನಸನಶತಯಸದ ದಮತಪದಗ "ಕಲಹಕಸದಗಡ ನಸವವ ರಮಸತವರತಳದವರತ ಬಳಕಲನತ ಗಸದಯ ಬಳಕ ಕಲಬರತ ಗಳಸದಗಡ ಕಲರತರಡತ ಜಸರತವರತ" ಎರದತ ವತರಗತದ ಮಸತಸಡದರಗ, "ತರತಣ ದಟ ಕಲಳರದತ ಮದಲಸಗರಸ ನಸಲಸರಗ ನಸವಡ ಮತರದವರತ" ಎರದತ ಹಲಳದರಗ, ಅವಳತ "ಭಲಮ ಕಗಟಷವ ತನಗ ಸಸವನ ನಲಮವನತ ನಮಮಣಣನಸಜ ವರಸಮವಸಗದ ಬದತಕ ಧಮರದ ಮವಸರಯನರದತ ಕಸಮನಯ ಕಲಳಯಲ ನನವವದತ" ಎರಬ ಮಸಮರಕ ಮಸತತಗಳನಸನಡದಸಗ ಭಲಮನತ "ಮತನಸನಸದಗಡಯಣಣತನವರದನಲ ಹರಯಲ" ಎರದತ ಗಜರಸ ಅವಳ ನರವಗ ಧಸವಸತತಸತನ. ದತಶಸಕಸನ ವಧಯ ಸನನವಲಶದಲಲ ಅವನ ಪರಸಕತಮವನತನ ಕರಡತ ಯತದದಪತಲಮಗಳತ 86

ಸರತಸಗಗರಡರಗ, "ಮಕಕ ರಕತತವ ಮಗದತ ಬದಗಳಗಳಗಕಕ ಕರತಳಗಳನಸಯತದ ಮಗಲಗಳಗಕಕನಲ ಕವಯಕಕ" ರರಗಣಗತಣಖಯತವವದನಗನ, "ಜಠರದಗಳಗರತಳನತಗದಬತಜವದನಯ ಮತಡಗ ಮತಡಸದತ"ದನಗನ, "ಖಳನತರದ ರಕತದ ತಳಕವನತ ರಚಸದ" ಬಗಯನಗನ ಕರಡತ ನಮಗ ದಗಲಗ ಆಗತವವದತ, ಬಲಭತಸಕರ ಎರದಗ ಅನನಸತವವದತ. ಗದಸಯತದದದ ನಡತವ ತಸನತ ಮಗರರ ಹಗಲದಸಗ ಗಸಳ ಬಲಸ ಎಬಬಸದದ ದತಯಲರಧನನನತನ ಕಕಷಣನ ಸರಜಯ ಮಲರಗ ಧಮರಬಸಹರವಸಗ ಹಗಡದತರತಳಸತವವದತ ಓದತಗರ ಮನಸಸನತನ ದಙಗಮಢರನಸನಗಸತತತದ. ಅಜತರನನ ಪಸತತ ಅಷಗಷರದತ ಸರಕಲಣರವಸದತದತ ಎನನಸದದದರಗ ಅವನ ಒಳತಗಲಟಗಳತ, ಮಸನವಸಹಜ ದಸಲಷ-ಪತಲಮಗಳತ ನಮಮವಪ ಆಗರತವವದರರದ ನಮಗ ಹತತರವನಸತತಸತನ. ದಮತಪದ ಸಸಯರವರದ ವಲಳ ಕಕಷಣನ ಕಣಣಗ ಮದಲತ ಬದದ ಕಣದರದ ಕಗನಯವರಗಗ ಅವನ ಬಚಚನಯ ಆತಮಲಯತಯಲಲ ಮತರದತವರದವನತ ಅವನತ. ಅವನಗ ಕಕಷಣನ ಮಹಮ ಗಗತತದ, ಆದರ ಮಸನವ ಸಹಜ ಸಸಸಭಮಸನವದ, ಹಲವವ ಬಸರ ಒಳತಗಲಟಗಳತ ಅವನನತನ ಕಸಡತತತವ. ಇರತಹ ಸನನವಲಶದಲಲ ಅವನತ ನಮಗ ಹತತರವಸಗಲತ ಕಸರಣ ಅರತಹ ಒಳತಗಲಟಗಳತ ನಮಮ ಮನಸಸನಲಗಲ ಉದಸತವವದತ. ಅಣಣನನತನ ಎರದಗ ಮಲರದದದರಗ ಒಮಮಮಮ ಅವನ ತಲಮಸರನಗಳರದ ಗಸಸಗಗಳಗಸಗ ಕನಲತತಸತನ. ವಸಸಸಪಹರಣದ ಸನನವಲಶದಲಲ ಕಗಲಪಗಗರಡ ಭಲಮನಗ "ಧಸರತಣಲಶನ ಧಮರತತಸದ ಸಸರವವಳದರ ಸಸಕತ ಮಕಕನ ನಸರ ಧನವಭಮಸನ ಬಲಯಲ" ಎರದ ಪಸರರನ ಮಸತನಲಲ ಸಮಸಧಸನ ಮಸಡತವ ಪತಯತನಕಕರತ ಹಚಸಚಗ ವತರಗತವಲ ತತರಬರತವರತ ಕಸಣತತತದ. ಕಣರನರದ ಗಸಯಗಗರಡ ಧಮರರಸಯ "ಬವರ ಗಲತವರ ಹರಗ ಕಗಡತ ಗಸರಡವವ ಸಸರಥಯಸಗತ ನಲನತ ಎರದವಗಡಸ"ದಸಗ ಅಣಣನ ಮಲಲ ಕವಮಸಡಲತ ಹಗಲದರಗ ಕಕಷಣನ ಮಸತನನರದ ಸಮಸಧಸನಗಗಳತಳತಸತನ. ತನನ ರರವನತನ ಎರಡಗ ಪಕಗಳ ಸಲನಗಳ ನಡತವ ನಲಲಸ ಕಮರವ ವಲರರತಗಳನತನ ಕಕಷಣ ಪರಚಯ ಮಸಡಕಗಟಸಷಗ ಅಜತರನನ ಮನಸತಸ ತಲಲಣಗಗಳತಳತತದ; "ಕಟಷ ಕಸಯದ ಸತಖಕಳತಪ ಒಡಹತಟಷದರ ಕವಯಸರ ಕಗರದರ ಮತಟಷದಲ ಕಡತಪಸಪ" ಎರಬ ಪರತಸಪಕಗಕಳಗಸಗತತಸತನ, "ರರದಗಳತ ಬಲಲನಳತಹತ"ತಸತನ. ಆನರತರ ಕಕಷಣನ ಬಗಲಧ ಮತತತ ವಶಸರಗಪದಶರನದರದ ಸಸವರಸಕಗರಡತ ಯತದದಸನನದದನಸಗತತಸತನ. ಇರರದಲ ತತಯಸದಟ ಕಣರನನತನ ಕಗನಯ ಬಸರಗ ಎದತರಸತವಸಗಲಗ ಉರಟಸಗತತತದ. ರರಚಕತ ನಲದಲಲ ಹಗತತ ಅದನನತತಲತ ಕಣರ ಶಸಸವನತನ ಬಟತಷ ಕಳಗಳದಸಗ ಅವನನತನ ಹಗಡಯಲತ ಕಕಷಣ ಪತಲರಸಲತ ಅವನ ಮನಸಸಗ ಇಲಲದ ತಳಮಳ: "ಜಲವವಲತನ ಮಲಲ ಕರಗತವವದಸವ ಸಖನಗಲ ಶತತತವರಬಲ ಭಸವನಯ ಬಗ ಬಲಳತಕಗರಡತದತ ಕಣರನಸರತ" ಎರದತ ಹಲತಬತತಸತನ. ಆಗ ಕಕಷಣ ಇವನ ಮಲಲ "ಬಲಸದನತ ನಜ ಮಸಯಯನತ ಡಗಳಸಳಸದಲ ಹರಹದನತ ತನತವನತ ರಗಲಷವನತ ಬತತದನತ ಮನದಲ ನರನ ಕಲಮಸಡ". ಹಲಗ ಅಜತರನ ಬಹತತಲಕ ಕಕಷಣಕಕತ ಕಲ. ದತಯಲರಧನನದರತಗ ಬಹತಜನರಗ ಹತತರವಸಗಬಲಲ ಪಸತತ. ನಮಮಲಲನ ಎಷಗಷಲ ಜನ ಸಮಮತರಸಗ ಕರಡರಗ ಆರತರಕವಸಗ ದತಯಲರಧನತಸವನತನ ಅಡಗಸಕಗರಡರತವವದಲ ಇದಕಕ ಕಸರಣ. ಅವನ ಕಕತತಗಳತ ಅಧಮರವರದತ ನಸವವ ಹಲಳದರಗ, ಅವನ ಅರತತ ನಮಗ ದತರರತದರತ ಭಸಸವಸಗತವವದತ ಧಮರಮಸಗರವಲ ಅಧಮರದ ದಸರ ಹಡದತ ಅವನನತನ ಮಣಸಲತ ನಧರರಸತವವದರರದ. ಮದಲನರದ ಅವನಗ ದಸಯಸದಗಳ ಮಲಲ ಮತಸರ; ಅದಕಕ ಮಗಲ ಕಸರಣ ಹತಟಷಗತರತಡನಸದ ತರದ ರಸಜತವಸಳಲತ ಅಶಕತನಸದದರರದ ಪಸರಡತವಗ ರಸಜತದ ಹಗಣ ಹಗಲಗತತತದ; ಸಹಜವಸಗ ಎರಬರತ ಅವನ ಮಕಕಳನಸದ ಪಸರಡವರಗ ಉತತರಸಧಕಸರ ಪಸತಪತವಸಗ ತಸವವ ಅಧಕಸರವರಚತರಸಗಬಲಕಸಗತತತದರಬ ಭಯ. ಅದಕಕಲ ಪಸರಡವರನತನ ಇಲಲವಸಗಸಲತ ಅವನ ಪತಯತನ ನರರತರವಸಗ ಸಸಗತತತದ. ಅಜತರನನಗ ಸರಸಸಟಯಸಗಬಲಲ ವಲರನರಬರತ ಕಸಣಸದ ಕಣರನಗ ಇತರರತ ಇಲಲವರದತ ಹಲಳದದ "ರಸಜತದಗಳಸತನರಸನಸತವನತ ಕರ ನಮಮ ಪವರಗಲಹತರ" ಎರದತ ಕಣಸಧರದಲಲ ನಧರರಸ "ಅರಸತಪದವಯಳರಗದಲಶದ ಸರಯನತತನತ ರಚಸದನತ ಮಗಧಸರಭಷಲಚನವ". ಮಲಸದ ಜಗಜಸಟ, ಅರಣತವಸಸದಲಲದದರಗ ಅವರಗ ಕರತಕತಳ ನಲಡತವ ಹಪಹಪಕ ಅವನದತ. ಶತಸಯಗತಸಯ ಪಸರಡವರಗ ರಸಜತ ದಕಕದರತ ನಗಲಡಕಗಳಳಲತ ಅವನ ತವಕ. ತನನ ಯಸವ ಉಪಸಯವಪ ಸಫಲವಸಗದಸದಸಗ ಯತದದದಲಸಲದರಗ ಪಸರಡವರನತನ ಸಗಲಲಸತವ ತವಕ. ಆದರ ಅವನದತ ಆಳವಸದ ಛಲ, ಸಸಸಭಮಸನ; ಸಸಯತವನಲ ಹಗರತತ ಮಣಯ ಎರಬತದತ ಅವನ ತಲಮಸರನ. ತನನ ಅಳವವ ಅವನಗ ವದತವರಬರತ ಕತಮಸರವಸತಸನ ಚತತಣವದ. ದಮತತಕಸಕಗ ಬರದ ಕಕಷಣನನತನ ಜರದತ ಅವನನತನ ಕಟಷ ಹಗಲದಸಗ ಕಕಷಣ ತಗಲರದ ವಶಸರಗಪವನತನ ಕರಡತ ಧಕತರಸಷಷ ಭಯಗಗರಡಸಗ "ತಸತ ಬದರದರಲ ಮತಕತರದನ ಕವತವಕ ಬಚಚದರತ" ಎರದತದಲಲದ, "ಮಣದತ ಬದತಕತವನಲಲ ಹಗಯಲ ಸಣಸ ಬಡತವವನಲಲ ದಟ ಧಸರತಣಯ ಸರಗಳತಪವವನಲಲಳತಕಲಲ ಕಸಯದಲ ರಣ ಮಹಗಲತಸವವಮಮ ಮತ ಕವದಣಯ ಹಗಯಸದಡತವನತ ಕಕಷಣ ಕಣಕದಲಲದ ವಹಲದಲ ಕವವಲತವಲಲ" ಎರದತ ತನನ ಆಶಚಯರಕರ ವತಕತತಸವನತನ ತಗಲಪರಡಸತತಸತನ. ಅದರರತ ಕಗನಯವರಗಗ ಅವನತ ನಡಯತವವನಲ. ಒಬಗಬಬಬರನಸನಗ ಆಪತರನತನ ಕಳದತಕಗರಡಸಗ ಅವನ ಹಕದಯ ಜಜರರತವಸಗತತತ ಹಗಲದರಗ ಏಕಸಕಯಸಗ "ಪಸರಡವರವವರನತ ಗಲದರದತ ಹಗಗತವನತ ಗಜಪವರವನರತರದತ ಜನನಗ ಜನಕವದತರರಗರತಹತ" ಎರದತ ಸರಜಯನಗ ಹಲಳ ಕಳಸತವ ದಕಢತ ಅವನದತ. ಸಸಯತವಸಗ "ಧಸರತಣಯ ಭರವ ಬಡಸಲಗಲಸತಗ ರಣವ ಹಗತತಸ ನಮಮ ಬಲರಟಯನಸಡಸದ" ಎರದತ ಕಕಷಣನಗ, ದವವದ ಕದಡತ ಮನಗಸಣಸತತ ನಮಗಲ ಕರಟಕವತಥಯ ಉದಯದಲ ನಸವಲ ಶರಲರವನಗದದತ ಹಸಯಸವವ ನಲವವ ನಜಮಸಗರದಲ ಬಜಯರಗವವವದತ" ಎರದತ ತನನ ಸಸತಯನತನ ಕರಡತ ಹಲತಬತವ ಕಕಪ ಅಶಸತಸಸಮ ಕಕತವಮರರಗ ನಲರಪತತಯರದ ಹಲಳತವ ಪತಜಸವರತ. ಮಹಸಭಸರತದಲಲಲಲ ನಮಮನತನ ತಲರ ಹತತರಕಕ ಸಳದತಕಗಳತಳವ ಪಸತತಗಳರದರ ದತಯಲರಧನ ಮತತತ ದಮತಪದಯರದತ.

87

ಕಣರನ ಬದತಕರತಗ ಎರತಹವನನಗನ ಕರಗಸತವರರದತ; ಅವನದಲಲದ ತಪವಸಗಳಗ ಬಲ ತರತತತ, ತಸನತ ಪಡಯಬಲಕಸದ ಸಮಲಭತದರದ ವರಚತನಸಗತತತ, ದತಯಲರಧನನರತಯಲ ದವವದ ಪಕಪಸತ ಕಸರಣವಸಗ ಬದತಕನತನ ನಲಗಕಗಳಳಬಲಕಸದವನತ. ಕತರತಯ ಬಸಲತಸಹಜ ಕತತಗಹಲದರದ ಹತಟಷದ ಕಣರ ಹತಟಷನ ಕಣದಲಲಯಲ ತಸಯರದ ಪರತತಕತನಸದ ನತದಕಷಷ. ಅವನನತನ ಸಸಕತ ತಸಯತರದಯರತ ಮಮತಯರದ ಬಳಸದರತ ನಜ, ಆದರ ಅದರರದಸಗ ಇವನ ಸಸಮಸಜಕ ಸಸಸನ ತಗತಗವರತಸಯತತ. ಪರಶತರಸಮನಲಲ ಧನತವರದತಯನತನ ಕಲತ ಕಣರ "ಪರಶತರಸಮನಗಳಸಯತಧದ ಶತಮಗಲತತ ಬಳಕದತ ವಸಯವಸದಗಡ" ಗಜಪವರಗ ಬರದ. ಆದರ ಇತರರಲಲ ತನನ ಹತಟಷನತನ ಹಡದತ ಅಪಮಸನ ಮಸಡತತತರಲತ (ತನನ ಕತಲವನತನ ಹಡದತ ತಗಳದ ದಗತಲಣ ಕಕಪರಗ ಕಣರ ಹಲಳದ "ಕತಲಮರಬತದತರಟ ಬಲರಮ ಕತಲಮಲಲದ ಕತಲಮನರತತ ಪಕಕದರರ ನಲಮಲದಲಲ ಪವಟಷ ಬಳದರಗ ಕತಲಮದತರದ ಕಗಡದಗಳರ ಶರಸತರಬದಗಳರ" ಎರಬ 'ಪರಪಭಸರತ'ದರತಹ ಮಸತತಗಳನತನ ಕತಮಸರವಸತಸನ ಕಣರ ಆಡಲಸರ). ದತಯಲರಧನ ತನನನತನ ಗಮರವಸದದರರದ ಕಗನಯವರಗಗ ಅವನಗ ಋಣಯಸದ. ಅವನ ಎಲಲ ಕಸಯರಗಳಗಗ ಕತಮಮಕಕತತ. ಕಕಷಣ ದಮತತಕಕರದತ ಬರದತ ಯತದದ ನಧಸರರವಸದ ಸರಜಯಲ ಕಣರನನತನ ಏಕಸರತಕಕ ಕರದಗಯತದ ಅವನ ಜನನವಕತಸತರತವನತನ ತಳಸ "ಆದರನಸ ಪಸರಡವರಲವವರ ಮದಲಗನತ ನಲನರಲತ ಧರಣಯ ಕದನವತತರಡಕಕ ಕಸಮತವಲಲ" ಎರದತ ಹಲಳ "ನನಗ ಹಸತನಪವರದ ರಸಜತದ ಘನತಯನತ ಮಸಡತವನತ" ಎರದತ ಆಮಷ ತಗಲರದರಗ ಖಕಮರವಲಶಸರನಗಲತಮ ತಪಸಸ ಭತವನದಗಳಗನಗಸಪತ ಜನವಲಲಖ ಎರದತ ತಳಸ ಖಕಮರವನ ಹಗ ಹರಬ ತನಗಖ ಖಆಹವಯಜದಲಕತನಹನತ ತಸನತಖ ಎರಬ ದಕಢತಯನತನ ತಗಲರಸ ಕಕಷಣ ಸತಮಮನಸಗತವರತ ಮಸಡದವನತ. ಆದರ ಮತತ ತಸಯ ತರತತದರದಸಗ ಅವಳರದರತ "ಆದಗಡವವರ ಮಕಕಳನತ ತಲಗಸಯತದ ತಗಲರವ ಕರದ ನನಗನನಲ ದತರಸಗತಹವಪಪವಸವವದ ಕಮರವನ ಸಲವಯಲ, ಹಗಲದ ಬಸಣವ ಮರಳ ತಗಡದರತ ಮಸದತ ಕಳ ವವರವನಲಕ ಹಸಸದ" ಎರದ ಧಲರಗಲದಸತತ ಅವನತ. ಅವನ ಶಮಯರವನತನ ಕರಡತ ಕಕಷಣನಗ "ಆಳತತನದಲ ವಲರಕಣರನ ಹಗಲಲತವರ ನಸ ಕಸಣನವ ಸತರಪಸಲಕರತ ತಸವಸನಬಹತದಲ ಕಣರನತರವಣಯ" ಎರದತ ಮಚಚ ತಲದಗಗತವವದ ಜಗತಗ ಅಜತರನನ ಬಸವವಟದಲಲದದ ಆರಜನಲಯನಗ ಮಚಚದನರತ. ಅರತಹವನನತನ ನಲರಸಗ ಎದತರಸತವವದತ ದತಸತರವರದತ ತಳದಲ ಕಕಷಣನಗ ಸಸರಥ ತಗರದತ ಹಗಲಗ ರರಚಕತವನನತತಲತ ಕಣರ ಬರಗವಯಸಗ ಕಳಗಳದಸಗ ಖಆಪತತಸಗದಸಗಳ ಹಗಯ ಗಲತವವದತ .. .. ಸವರಸದ ಬಳಕಲ ಕಣರ ಕವಕಗರಬನ ತತಯರಬಕನಖ ಎರದತ ಪತರಗಲದಸದತದತ. ಕಗನಗ ಕಕಷಣನಲ ಅವನದತರತ ಮಣದ ಹಸಗ "ಕಣರರಗರದ ನಜಮಗತರಯನತ ತಗಲರದನತರತತರ ಪತಲಮದಲ ಮತಕತತಯ ಪದವ ನಲಮಸದ"ನರತ. ಆದರಗ ಕಣರನ ಬದತಕತ ತನನದಲಲದ ತಪವಸಗಳಗಸಗ ಬಲ ತರತವ ಬಲಪಶತವಸಯತತ. ಹಲಗ ಮಹಸಭಸರತವವ ಒರದತ ನಟಷನರದ 'ಕಣರ ಸತಲಗಯ ಕತ". ದಮತಪದಯರತಗ ಹಣಣನ ದಯನಲಯಸಸತಯ ಪತತಲಕವಸಗದಸದಳ. ಒರದಡ ಇವಳತ, ಮತಗತರದಡ ಸಲತ ನಮಮ ದಲಶದ ಹಣಣನ ಸಸತಯನತನ ಸಹಜ ಸರಕಲಣರವಸಗ ಸರಕಲತಸತವರತಹವವ. ಆದರ ದಮತಪದ ಸಲತಯರತ ಎಲಲವನಗನ ಮಗಕವಸಗ ಅನತಭವಸತವವದಲಲ, ಕರಳತತಸತಳ, ಕಗನಯವರಗಗ ತನನ ಸಲಡನ ಉಳಸಕಗಳಳಬಲಲಳತ. ಅವಳ ರಗಲಷಅಸಹಸಯಕತ, ಭಕತ-ಆತರತ, ಪತಲತ-ಸಲಡತಗಳತ ಕಣಣಗ ಕಟತಷವರತಹವವ, ಹಕದಯವನತನ ತಟತಷವರತಹವವ. ಅವಳತ ಹಲಳಕಲಳ ಅಗನಪವತತ, ಅವಳದತ ಕಗನಯವರಗನ ರಗಲಷ. ಅವಳ ಸಮಮತರಗಪ ಕಸಣತವವದತ ಪಸತಯಶತ ಒರದಲ ಬಸರ, ಅವಳ ಸಸಯರವರ ಸರದಭರದಲಲ: "ಅಸಯ ನಡತವನ ನಮನ ನಸಭಯ ಮಸತಳ ಬಸಸಯ ತಗಲರ ಮಲಗಳ ಚಸರತ ಜರಘಯ ಚರಣಪಲಲವದ ಎಸಳತಗರಗಳ ತಗಳಗ ಬಳಗತವ ಮತಸತಡ ಕಸರತಯ ಮತರದ ಕತರತಳನ ಬಸಜಗರಧಯ ರಗಪನಭವಣರಸತವಡರದತ" ಎರಬ ದಮತಪದಯ ಬಗಗನ ಸರಳ ವಣರನ ಇಲಲ ಮಸತತ ಸಸಧತ; ಮಕಕಡಯಲಲಲಲ ಕಸಣತವವದತ ಅವಳ ಸರಕಲಣರ ವತಕತತಸ. ಪಸತಯಶತ ಅವಳ ದತರದಕಷಷ ಆರರಭಗಗರಡತದತ ತನನನತನ ಸಸಯರವರದಲಲ ಗದತದ ವರಸದ ಅಜತರನನಗಬಬನಲ ಆದರಗ, "ರಸಯರಲಲರ ಗಲದತ ತರದನತ ನಸಯಕವನನತಪಮತ ಮಮಲತವನಮಲ ಮಮಕತಕವ" ಎರದಸಗ "ಲಲಸಸಯತವವರತ ಕಗಡ ಭಗಲಗಪವದತ" ಎರದ ಕತರತಯ ವಸಕತವನತನ ಮಕಕಳತ ಪಸಲಸದದರರದ. "ಏಕಪತ ಬಹತಸತಯರರಬತದತ ಲಗಲಕಪದದತ ಕರಡವಸವರದಲಕ ಪತನಗ ಪವರತಷಪರಚಕವನತ ಮಹಸದಲವ ಲಗಲಕಶಸಸಸ ವರತದದವನತ ಕವಯಲಕರಸತತದ ಕಣಮನಕ ಸತವಸತಕತಲತ ಹರದಸದತದತ" ಎರದತ ದತತಪದನಗ ಚರತಗಗಳಗಸದ. ಆದರಲನತ 'ತಮಸಷ ಹಗಲಗ ಅಮಸಸಯಸಯತತ' ಎನತನವರತಸಯತತ. ಹಸತನಸಪವರಕಕ ಬಲಗಸಲಟಷಲ ಬರದರಬಹತದಸದರಗ ಕಸಲಟಷ ಕಣದರದ ಅವಳ ಬವಣ ಶತರತವಸಯತತ. ದಸಯಸದಗಳ ವವರದತರಯ ನಡತವ ಸಲತಕದ ಮಲಲಗಯಸದಳವಳತ. ಅವಳ ಬದತಕನ ಅತತರತ ದತಸತರ ಕಣ ಸಭಯಲಲ ಎಲಲರದತರಗ ಖಗಳನಗಬಬ ಸಲರಯನತನ ಸತಲಯತತತದದರ ಎಲಲರಗ ಸತಮಮನರತವ ಪರಸಸತ. ಒರದತ ರಲತ ಹಣಣನ ಹಕಕನ ಹಗಲರಸಟದ ಕತ ಅವಳ ಬದತಕತ. ಧಮರವನತನ ಪತಶನಸತವವಳತ ಅವಳಗಬಬಳಲ. ದಗತತದಲಲ ತನನನಗನ ಸಗಲತ ಧಮರರಸಯನ ನಡಯನತನ ಪತಶನಸತತಸತಳ; ಸಭಯ ಹರಯರ ಬಗಗ "ಹರಯರಲಲದ ಸಭ ಮನತಷತರ ನರವ, ಸಭಯಲಲ; ಮಗಖರರತ ಹರಯರಲಲ ಯಥಸರರ ಭಸಷಣ ಭಲತರಲತನರತ, ಹರಯರದ ಸಸಮಸಜಕರತ ಸಚಚರತದಲಸ ಸಸಲಮತವನತತತರಸಲಸಗದ ಧಮರಶಸಸಸದಗಳತ" ಎರದತ ಹಲಳತತಸತಳ (ಈ ಪದತವವ ಮಗಲಮಹಸಭಸರತದ ಉದಗತಲಗಪವರದಲಲನ ಈ ಸರದಭರದ "ನ ಸಸ ಸಭಸ ಯತತ ನ ಸರತ ವಕದಸದ| ನತಲ ವಕದಸದ ಯಲನ ವದರತ ಧಮರರ| ನಸ ಸಮ ಧಮಲರ ಯತತ ನ ಸತತಮಸತ| ನ ತತ ಸತತರ ಯತ ಛಲಲನಸಭತತಪಲತರ||" ಎರಬ ಶಗಲಲಕದ ಬಹತತಲಕ ಅನತವಸದವಲ ಆಗದ). "ಪತಗಳನನನತ ಮಸರ ಧಮರಸಸತಯ ಕಗರಡರತ ಭಲಷಮ ಮದಲಸದತರರರತ ಪರಹತವ ಬಸತಟರತ ವತರರಭಲತಯಲ" ಎರದತ ಝರಕಸ ನತಡಯತತಸತಳ. ಕಗನಗ ಅವಳನತನ ಕಸಪಸಡದತದ ಅವಳ ನರಬಕಯಲ ಹಗರತತ ನರಬದವರ ನರವಲಲ. ಅವಳ ಅರಣತವಸಸವಪ ಇರತಹ ಭರಗಗಳರದಲಲ ಕಗಡದತದತ. ವವರಗಳತ ಪಸರಡವರಗ ಕರತಕತಳ ನಲಡಲತ ಬರದಸಗ ಸಲತಕಕಗಳತಳವವಳತ ಇವಳಲ. ದಗವಸರಸರ ಪತಸರಗ, 88

ಘಗಲಷಯಸತತಯ ಪತಸರಗ, ಜಯದತರ ಇವಳನತನ ಹಗತಗತಯದದತದ - ಇಲಲಲಲ ನಲರವಸಗಯಲ ಪರಗಲಕವಸಗಯಲ ಕಷಷದಲಲ ಸಲತಕತವವಳತ ದಮತಪದಯಲ. ಆದರ ಇವಳ ರಗಲಷ ಎರದಗಗ ಕತಗಗದತ. ಗರಧವರರರದ ಕಮರವರನತನ ಬಡಸ ತರದತ ನಲಲಸದಸಗ ಕಟಕಯಸಡತತಸತಳ: ಆಗ ದತಯಲರಧನ "ಮಸನನಯ ಕಟಕಯ ಮಹಸಸಸಕ ಮಮನವನತ ಮರಗಗರಡತ ಕಲತಷಧಸತನ"ನಸಗದದ. ಅಜಸತವಸಸ ಕಸಲದಲಲ ಅನತಭವಸದ ಕಲಚಕನ ಕರತಕತಳದ ಸನನವಲಶ. "ಶವಶವಸ ಪಸಪಗಳತ ಪತಯಸದವರ ತಸಗಲ ಸತಯತಲ" ಎರದಗ "ಬಡ ಹಗಲರಗಳತ ಪಸರಡವರರತ ಮಗಗತಚರಗಳದನಸನರತರಟತ" ಎರದಗ "ತಗಲಳ ಹಗರ ನಮಗಲಕ ಭಗಮಲಪಸಲ ವರಶದಗಳತದಸಲಲತಕ ಕಗಳತಗಲಡರಗಗಡಲ ಹಗರವರ" ಎರದಗ ಹರಹಸಯಬಲಲಳತ. ವನವಸಸ-ಅಜಸತವಸಸಗಳತ ಮತಗದರಗ ಕಮರವನತ ರಸಜತದ ತಮಮ ಪಸಲನ ಭಸಗವನತನ ಕಗಡದದಸದಗ ಎಲಲರಗ ಸರಧ ಮಸಡಕಗರಡತ ಹಲಗಗಲ ಕಸಲ ಹಸಕಲತ ಸದದರದದರಗ (ಪಸತಯಶತ ಮದಲತ ಹಸಗ ತಲಮಸರನಸದದ ಧಮರರಸಯನನತನ ಅನತಸರಸ) ದಮತಪದ ಮಸತತ ಯತದದವನನಲ ಬಯಸತವವಳತ. ಸರಧಗ ಸದದರಸದ ಗರಡರದರನತನ ಕತರತತ "ಯತಗಳಸದರ ನಲವವ ರಗಲಷಚತತತರಲಲ" ಎರದತ ಅವರ ಮತರದಯಗ "ಖಳರತ ತಮತಮನನತಯ ಕಲಲನತ ಕಳಚ ಕಳದರತ ಮರಳ ಮಸಡತವಡಳತಕದರತ ತನನವರತ ಪತಗಳ ಪರಮವವರಗಳತ ಹಳವ ನಲನಲ ಬಲಲಯನತನಳವ ನಲನಲ ಬಲಲ" ಎರದತ ಕಕಷಣನನತನ ಅರಗಲಸಚ ಆತ "ನಸವವ ಸರಧಯ ನವದಲವದರ ಭಸವವನತ ಕಲಮಸಡ ಕಗಲಪವ ತಲವ ಸರಧಯ ಮತರದತ ಬಹವವ" ಎರದತ ನಶಚವಸತವರತ ಮಸಡದವಳತ. ಅವಳಗರತವವದತ ರಸಜತವವಭವದ ಮಲಲನ ವಸತಮಲಹವಲಲ, ತನಗ ಅವಮಸನ ಮಸಡದವರ ಮಲಲ ಸಲಡತ ತಲರಸಕಗಳತಳವ ತವಕ. ಹಲಗಸಗ ದತಶಸಕಸನದತಯಲರಧನರತ ಮಡದಸಗ ಹಚತಚ ಸರಭತಮಸತವವಳತ ಅವಳಲ. ದತಶಸಕಸನ ಬದಸದಗ ಭಲಮ ಹಲಳಕಳಸಲತ ಬರದ ದಮತಪದ "ಆರರ ಭಲಮನ ವಜಯಲಕಮಯ ಬರವಪ ಕಮರವನಕಪನ ಮರಣಸರಕತರವ ಸಗಚಸತವಸತತರಶತಲಸತಯ ಸರಭತಮವಪ" ಎರಬರತದದಳತ. ಆದರ ಅಶಸತಸಸಮನತ "ಅಭಮರತತತ ಭಲಮವಕತಮ ತಕಣ"ವನತ ಪತಯಲಗಸಲತ ಅದನತನ ಶತಲಕಕಷಣ ತಡದ ಮಲಲ ಭಲಮಸಜತರನರತ ಅಶಸತಸಸಮನನತನ ಕಗಲಲಲತ ಮತರದಸದಸಗ, ದತಯಲರಧನ-ದತಶಸಕಸನರ ಸಸವನರದ ಗಸರಧಸರಗ ಉರಟಸಗತವ ನಗಲವನ ಬಗಗ ಯಲಚಸತವವಳತ, "ಗತರತನರದನನ ಕಗಲಬಸರದಕಟಲ ನರದನರ ಮರಣದ ಮಹಸವತಥಯಲತನಳವನಲ ಕಗರದತಕಗಗದ ಕಕಪಯನತ" ಎರದತ ಕಕಪಯ ಮಸತಕಹಕದಯವನತನ ನನಪಸಕಗರಡತ ಮಕದತವಸಗಬಲಲಳತ. ಹಲಗರತವ ಕತಮಸರವಸತಸಭಸರತದ ಪಸತತಗಳತ ಪಪತರ ಅವನ ಸಕರಷಯಲನಲಲ. ಸತಮಸರತ ಇದಲ ಬಗಯಲಲ ಅವವ ಎಲಲ ಭಸರತಗಳಲಗಲ ಚತತತವಸಗವ: ಆದರ ಇಲಲನ ಪಸತತಗಳಗ ಕತಮಸರವಸತಸಸಸಶರವರತವವದತ ನಜ. ಅದರದರ ಇವರಲಲ ಈ ಕಸವತದಲಲ ನಯರತತತ ಹಸಹಗಳಸಗರತವವದತ. ಅವರತ ಅನತಭವಸತವವದಲಲ ಪಪವರನಶಚತ. ಅವರಲಕ ತಮಮ ಪಸಡತಗಳನತನ ಅನತಭವಗಳನತನ ಹಲಗ ಹಲಗಲ ಅನತಭವಸಬಲಕತ ಎರದರ ಕತಮಸರವಸತಸನ ಸಮಸಧಸನ ಅವಲಲ ದವವನಯಸಮಕ ಎರಬತದತ. ದವವವಲಕ ಎಲಲವನಗನ ತನಗ ತಸನಲ ನಧರರಸಬಲಕತ ಎರಬತದತ ನಮಗ, ಕನಷಷ ಪಕ ನನನರರವನಗ, ಅರರವಸಗತವವದಲಲ. ಕಟಷ ಪಸತತಗಳತ ಹಸಗಲಕ ಇವ, ಒಳಳಯವರತ ಹಲಗಲಕ ಇರಬಲಕತ ಎರದರ ಎಲಲದಕಗಕ ಒರದಲ ಉತತರ: 'ಅವನಲ ಕಸರಣ'. ಅವನಸದರಗ ಒಳಳಯವರನತನ ಆ ರಲತಯಗ, ಕಟಷವರನತನ ಈ ರಲತಯಗ ಯಸಕ ಸಕರಷಸಬಲಕತ ಎರದರ ಬರತವ ಉತತರ: 'ಎಲಲ ಅವನ ಲಲಲ' ಎರಬತದತ. ದಲವರಗ ಬಲಸರ ಹಗಲಗಲಸಡಸಕಗಳಳಲತ ಈ ಲಲಲಗಳತ ಆವಶತಕವಲ? ಹಸಗದದ ಅವನಗಲಕ ಬಲಸರ, ಅವನಗ ಬಲಸರವರಬತದತರಟ? ಹಲಗ ಒರದಸದ ಮಲಲಗರದರರತ ಪತಶನಗಳ ಸರಮಸಲ ಹತಟತತತದ. ಎಲಲದಕಗಕ 'ಗಗತತಲಲ, ಅವನನತನ ಅರರಮಸಡಕಗಳಳಲತ ನಮಗ ಅಸಸಧತ' ಎರಬ ಸಮಸಧಸನ. ಹಲಗಸಗ ಇಲಲನ ಪಸತತಗಳತ ಕಕಷಣನ ಪಪವರನಧಸರರತ ಗವಮಗಳಸದತದರರದ ಅವರ ನಡವಳಕಯರದ ಪಸತತಗಳನತನ ನಸವವ ಪರಭಸವಸಕಗಳತಳವವದತ ಹಲಗ? "ವತಕತಯ ಪಸಪಪವಣತಗಳತ ಅವನ ಜವಸಬಸದರಯಸಗರತವವದರರದ ಕಕಷಣ ಅದರಲಲ ಕವಹಸಕಲತ ಹಗಲಗತವವದಲಲ. ದತಯಲರಧನನ ಹಗತನವಸಗಲಲ, ಯತಧರಷರನ ದಗತತವತಸನವಸಗಲಲ ಕಕಷಣನ ಉಪದಲಶದರದ ತಪವಸವವದಲಲ" ಎರದಗಬಬರತ ಹರಯರತ ಹಲಳತತಸತರ. ಆದರ ಕಕಷಣ ಪದಲ ಪದಲ "ಹರಸಯರವಡಹರಸ", "ಸತಕಕತದತಷಕಕತವರಬವವಲ ಬಸಧಕವವ ಜಲವರಗಲಯಹರಕಕತ ವಕಳತಗ ತಸ ಬಲಜ" ಎರಬರತಹ ಮಸತತಗಳನಸನಡತತತ, "ಎನನ ಹಕದಯದಗಳದತರ ಮತರವನತ ಗನನದಲ ಸರಧಯನತ ರಪವಗಳಗಳನತನ ತನನವರಗಳದಸರ ನತಡವವನಲ ಹದನ", "ಎನನ ಖಳಗತಣದಗಲಷ ನನನದತ ಪವಣತಪಸಪದ ವಸಸ ನಮಗಲಕ" ಎರಬ ರಲತಯ ಅಲಗಲಚನ ಮಸಡತವರತ ಏಕ ಪತಲರಸಬಲಕತ? ಕಸವತದತದದಕಗಕ ಕಕಷಣನ ಕವವಸಡವರತವವದರರದ ಇಲಲನ ಪಸತತಗಳ ಆಗತಹಗಲಗತಗಳಗ ಅವರತ ತಸನಲ ಹಲಗ ಜವಸಬತದಸರರಸಗತತಸತರ? ಅಲಲದ, ಯಸರಗಗ ಸಸರತ ಜವಸಬಸದರಯಲ ಇಲಲವಲಲ, ಎಲಲದಕಗಕ ಕಕಷಣನಲ ತಸನಲ ಹಗಣ! ಅರದರ ಕತಮಸರವಸತಸಭಸರತದ ಪಸತತಗಳನತನ ನಸವವ ವವಲಚಸತವರತಯಲ ಇಲಲ; ಅವನತ ಹಲಗ ನಡದತಕಗಳಳಬಸರದತತತ, ಇವನದತ ಒಳಳಯ ಕಸಯರ; ಅವನದತ ದತಷಷತನ, ಇವನದತ ಪವಣತವಶಲಷ ಎರದಲಲ ಪಸತತಗಳ ತಲಗ ಕಟತಷವವದತ ಹಲಗ? ಅರದರ ಈ ಕಸವತವನತನ ಒಟಸಷಗ ನಗಲಡದರ ಪಸತತಗಳಗ (ಅರದರ ನಜಜಲವನದ) ವತಕತಗಳಗ ಯಸವ ಹಗಣಗಸರಕಯಗ ಇರದಸಗತತತದ. ಆ ಕಸರಣದರದ ಕವ ಕಕಷಣನನತನ ಸವಸರರತಯಸರಮ, ಸವರಶಕತ, ಸವರನಯಸಮಕ ಎರಬರತ ನಲರವಸಗ ಹಗಗಳದ, ಅವನರದಲಗ ಅರತಹ ಮಸತತಗಳನಸನಡಸದ, ಎಲಲದಕಗಕ ಕಸರಣವಸಗತವ, ಆದರ ತಸನಗ ಕಲವಪಮಮಯಸದರಗ ಎಡಹತವ, ಬಲಕಸದ ಸಮಯದಲಲ ಕತಟಲತನವನತನ ತಗಲರತವ ಪತಭಸವಶಸಲಲ 'ವತಕತ'ಯರತ ಚತತಸದದರ, ಇಲಲನ ಪಸತತಗಳಗ ಸಸರತಕ ಪಸತಪತವಸಗತತತತತತ ಎನನಸತತತದ. ಇಲಲನ ಕಕಷಣನನತನ ನನಪಸಕಗರಡರ, ಷಲಕಸಸಯರ ನ As flies to wanton boys are we to gods, they kill us for their 89

sport ಎರಬ ಮಸತತ ನನಪಗ ಬರತತತದ. ಮನತಷತಪತಜಯ ಜಗತಗ ರಲಸಲಟವಸಡತವ ಕಕಷಣಪತಜಯ ಬಗಗ ಏನನನಬಲಕತ? ಸಸಮಸನತ ಜಲವನದಲಸಲದರ, ಇತರರ ಬದತಕನಗಡನ ಹಲಗ ರಲಸಲಟವಸಡತವವನತನ ಕತರತತ 'ಅವನಗಲನತ ಬಲರ ಕಲಸ ಇಲಲವಲ?' ಎರದತ ಪತಶನಸತತತಲವ. ಆದರ ಇಲಲ ಹಸಗ ಕಲಳಲತ ಸಸಧತವಸಗದತ. ಇರತಹ ಚತತಣ ಮನತಷತನ ಬದತಕಗ ಹತತರ ಎರದತ ಹಲಗ ಹಲಳತವವದತ? ಹಲಗಸಗ ಇದನತನ ಪವರಸಣವಸಗಯಲ ಕಸಣಬಲಕಗಲ ಏನಗಲ. ಆದದರರದಲಲ "ಕತಮಸರವಸತಸನಲಲ ಸಸಹತತದ ದಕರಷಗರತ ಭಕತಮಸಗರದ ದವವಲಭಸವನಯಲ ಕರಡತಬರತತತದ. ಆದದರರದ ಸತಸರಬದದ ಪಸತತರಚನಯನತನ ಅಪಲಕಸತವವದಲ ಸರಯಸಗಲಸರದತ" ಹಸಗಗ "ಕರನಮಗಲಕವಸಗ ಭಸಗವತದಶರನವನತನ ಜನಸತಲಭರಲತಯಲಲ ನರಗಪಸದ ಕಸರಣ ಕತಮಸರವಸತಸಭಸರತವವ ಪವರಸಣಕಸವತವಸಗದ ಎರದತ ಹಲಳದರ ತಪಸಲಲ" ಎರದತ ಕಲವರತ ತಲಮಸರನಸತವವದತ ಸಕಸರಣವಸಗಯಗ ಸಮರಜಸವಸಗಯಲ ಇದ. ಕತಮಸರವಸತಸಭಸರತವವ ದಲಸಯನತನ ಅಳವಡಸಕಗರಡದದರರದಸಗ ಅಷಸಷದಶವಣರನಗಳ ಕಟತಷಪಸಡನರದ ಪಸರಸಯತತ; ಇಲಲದದದರ ಸತಭದತಯ ವರಹದಲಲರತವ ಅಜತರನ ಸಗಳಗಲರಯನತನ ಸರದಶರಸತವರತಹ ಪರಪನ ಅಸರಬದದತ ಇಲಲಯಗ ನತಸತಳತತತತತಲನಗಲ. ಕತಮಸರವಸತಸಭಸರತ ವಣರಕ ಕಸವತ; ಎಲಲದರಲಗಲ ಅದರಲಲ ವವರಮಲಹ. ಆದರ ಅದತ ವಣರನಯಲಲ, ಹರಜತವಕ. ಕತಮಸರವಸತನದತ ತನನ ಆವಶತಕತಗ ತಕತಕದತ ಎನಸತವರತಹ ವಣರನ, ಬಲವರತವಸಗಲನಗ ಯಸವವದನಗನ ಅವನತ ವಣರಸಬಲಕಸಗಲಲ. ಈ ಸಸಸತರತತತವನತನ ಕತಮಸರವಸತಸ ಸರಯಸಗಯಲ ಬಳಸಕಗರಡದಸದನ. "ವರಹಗಳ ಶಕರಗಸರಕ" ಎರದತ ವಣರಸದದರಗ ಹಳಯ ಕಸವತಗಳ ಅತರಲಕದ ಅರಗಸರಗ ವಣರನ ಅವನಲಲಲಲ; ಆದರ ಹಣನನತನ ಕರಡಸಗ ಗರಡನ ಮನಸಸನಲಲ ಸತಳಯತವ ಭಸವನಗಳಗ ಅಲಲಲ ಎಡಯದ; ಆದರ ಅರತಹ ಸನನವಲಶಗಳಲ ಕಡಮ. ದಮತಪದ ಸಸಯರವರದಲಲ "ನಸರಯನತ ಸರಸಸರಸತಖ ಸಸಕಸರಯನತ ಜನನಯನ ಕಸರಸಗಸರಯನತ ಮತನಧವಯರ ಸವರಸಸಸಪಹಸರಯನತ ಧಲರರಗ ಮಸರರಕವನತ ವರ ಪಸರಕಸರಕಯ ಚತತಚಮಯರವಹಸರಯನತ ದಮತಪದಯಯನಭವಣರಸತವಡಸರತ" ಎರದತ ಅವಳ ಸಮರದಯರವನತನ ಕತರತತ ವಣರಸಲತ ರಚಸತವವದತ ಐದತ ಪದತಗಳನತನ ಮಸತತ. ಈ ಸರದಭರದಲಲ ವಮಶರಕರಗಬಬರ ಈ ಮಸತತಗಳನತನ ನನಪಸಕಗಳಳಬಹತದತ: "ಭಸರತ ಕತಯಲಲ ಮತರದ ಉದದಕಗಕ ಸತಡತವ ಕರಡವಸಗತವ ದಮತಪದ ಇಲಲ ಮಸತತ ಶಲತಳ ಮಸಣಕವಸಗದಸದಳ". ಉತತರಯ ಮದತವಯ ಸನನವಲಶದಲಲಯಗ ಅವನತ ಆ ಷಗಲಡಶಯ ರಗಪವಣರನ ಮಸಡತವವದಲಲ. ಅದತ ಅವಳ ರಗಪವ ಕರಡತ ಅಭಮನತತ ಮನಸಗಲಲತವ ಸನನವಲಶವಲಲವಲಲ. ತನಗ ಗಲವವ ತರದತತ ಅಜತರನನಗ ಕಸಣಕಯ ರಗಪವಸಗ ತನನ ಮಗಳಸದ ಉತತರಯನತನ ಮದತವ ಮಸಡಕಗಡಲತ ವರಸಟ ಮತರದಸದಸಗ ಅಜತರನನಲ "ವರತಷವವಳಲ ನಸಟತವದತಯ ಪರತಟವಸದನತ ತರದಯರತಲ ತರತಣ ಭಜಸದಳಸ ಪತಕಸರ ರಹಸತ ದಲಶದಲ .. .. ಕತಮಸರಯನಲವಡಭಮನತತವಗ ಕಗಡಲ" ಎರದತ ಸಲಹ ನಲಡತವ ಸನನವಲಶ. ಇದತ ಸಮರಜಸವಸಗಯಲ ಇದ. ಅಲಲದ, ಇಡಲ ಮಹಸಭಸರತದ ಪರವಲಷ ಬಗತವನರದ ಕಗಡದತದತ; ಅಲಲ ವವರವಸದ ಶಕರಗಸರಕಕ ಅವಕಸಶವಲ ಇಲಲ. ಪಸರಡತವಗ ಶಸಶಸತ ವರಹವನತನ ಹಗತತತ ತರತವ ಸರದಭರದಲಲ ಅತತರತ ಸಮರಜಸವಸಗ ಆರತ ಪದತಗಳಲಲ ವಸರತದ ಸಗಬಗನತನ ವಣರಸದ ಕವ ಮಸದತ ಶಸಪಗತಸತ ಪಸರಡತವನತನ ತಲವತ ಸಳತಕಗಕಳಗತಮಸಡದ ಸಮರದಯರವನತನ ಒರದಲ ಪದತದಲಲ ವಣರಸತವ ಕವ, ಅದರ ಪರಣಸಮವನತನ "ತಸಗದವವ ಶರನಕರ ಕಸಮನ ಲಸಗತ ವಲಗವದರತತಟಗಲ ತಗ ಹಗಗಣಗಳವದಲಲ ರಗಲಮಗಳರಟತ ಕಗಲಟಯಲ ತಗಗ ನಟಷವವ ಕಣಗಳರಬವಪಲಸ ಗರತವನಳತಕದನತ ಪತಜಸಸಸಗರರಗಳತ ಮಧತಕಟ ಜಸನಸರಘತ ಮತವಸಯತತ" ಎರದತ ವಣರಸತತಸತನ. ಕತಮಸರವಸತಸ ತತರಬ ವಸಚಸಳಯಸಗತವವದತ ಯತದದ ವಣರನಯಲಲ. "ಕತಮಸರವಸತಸನತ ಹಸಡದನರದರ ಕಲಯತಗ ದಸಸಪರವಸಗತದತ, ಭಸರತ ಕಣಣಲ ಕತಣವವದತ, ಮವಯಲ ಮರಚನ ಹಗಳತತಳತಕಸಡತವವದತ; ಆ ಕತರತಭಗಮಯ ತಗಲರತವವದತ, ಆ ಸರಗಸತಮದಲ ಪಟತಭಟರಸಭರಟ ಕಲಳತವವದತ, ಮವನವರಲಳತವವದತ" ಎರಬ ಮಚಚಕಯ ಉದಸಗರಗಳ ಬರದವ. ಒರದಡ ಕವ "ಯತದದವಸತಕರಣ ಪಸರಡತತ"ವನತನ ಉಲಲಲಖಸತತಸತನ. ಅದತ ಈ ಕವಗಲ ಕರಗತವಸದರತ ಕಸಣತತತದ, ಯತದದವಣರನಯಲಲನ ಸಗಕಮ ವವರಗಳನತನ ಕರಡಸಗ ಜರಸಸರಧ-ಭಲಮರ ಸರಗಸತಮವರಲ, ಅಜತರನ-ಗರಧವರರಸಜನ ಯತದದವರಲ, ಅಜತರನ-ಕಪಟ ಕರಸತನ ಹಗಲರಸಟವರಲ, ಯತದದಪರಚಕದಲಲನ ನತತ ಯತದದಗಳರಲ ಕತಮಸರವಸತಸನ ಲಲಖನಗ ಓಟ ಸಗತತತದ, ಪದತಗಳತ ಧಸರಸಳವಸಗ ರಚತವಸಗತತತವ. ಪಟತಭಟರ ಆಭರಟ, ಆಯತಧಗಳ ಝಣತಸಕರ, ಗಸಯಗಗರಡವರ ಆತರಸಸರ, ಗದದವರ ಅಹರಕಸರ ಎಲಲ ಮತತ ಮತತ ಬರದರಗ ಕವಗ ಮಸತತ ಈ ವಣರನಗಳಲಲ ದಣವರಯದ ಉತಸಸಹ. ಯತದದಗಳಲಲ ವವವಧತವರಲತ ಹಲಗ ಸಸಧತ? ಅದಲ ರಣಗಲತಸಸಹ, ಅದಲ ರಗಲಷ, ಅದಲ ಮಗದಲಕ, ಅದಲ ತವಯಸಟ-ಹಗಡದಸಟ-ಕಗಲಸಲಟಗಳಲ. ಸನನವಲಶ ಬಲರಯಸಗಬಹತದತ, ಹಗಲರಸಡತವವರತ ಬಲರ ವತಕತಗಳಸಗಬಹತದತ, ಹಡದ ಕವದತಗಳತ ವಭನನವಸಗರಬಹತದತ, ಯತದದ ಮಸಡಲತ ಬಲಕಸದದತ ಮಸತತ ಪಮರತಷ ರಗಲಷಗಳಲ. ಹಲಗಸಗ ಒರದತ ದಲಘರ ಯತದದವಣರನಯನತನ ಓದ ಮತಗತರದರ ಜಗತಗಟತಷ ನಗಲಡದರ ಹರಚಲನಗ ವತತಸತಸ ಕಸಣದತ, ಕವ ಬಳಸತವ ಭಸಷಯ ಹಗರತಸಗ. ಈ ಯತದಗದಲತಸಸಹ ಕತಮಸರವಸತಸನ ಹರಯರತ ಗಜಸಧಪತಗಳಸಗದತದದರರದಲಗಲ ತಸನಲ ಅರತಹ ಹತದದಯನತನ ಪಡದರಬಹತದಸದರರದಲಗಲ ಬರದತದಲ ತಳಯದತ. ಆದರ ಅವನತ ಯತದದವವರಗಳನತನ ಕಲಹಸಕತವ ರಲತ ಮಸತತ ವಸಮಯಕಸರಯಸದತದತ. ಕತಮಸರವಸತಸನ ಬರವಣಗ ಲರಬಸತವವದತ ಭಕತಯ ಸನನವಲಶಗಳಲಲ, ಭಕತ ಸಗತಲತತ ಮಸಡತವಸಗ, ಭಕತಜಲವ ಸರಕಷಷದಲಲ ಸಲತಕ ಆತರತಯರದ ದವವವನತನ ನನದಸಗ. ಬಹತ ನಭರರವಸಗ ಇರತಹ ಸಗತಲತತ ಮಸಲಕ ಹರದರತವವದತ 90

ದಮತಪದ ಆತರತಯರದ ತನಗಸಗತತತರತವ ಅಪಮಸನದರದ ಪಸರತಮಸಡರದತ ಸಭಯಲಲ ಪಸತಥರಸತವಸಗ, ವನವಸಸದಲಲದಸದಗ ದಗವಸರಸಸಗಮನದರದ ಸರದಗದದಲಲ ಸಲತಕದ ಸನನವಲಶದಲಲ, ಕರಸತಸಜತರನ ಪತಸರಗದಲಲ ತನನದತರನ ಶಬರ ಶವನರದತ ತಳದಸಗ ಅಜತರನ ಮಸಡತವ ಪಸತರರನಯಲಲ, ದಮತತಕಸಕಗ ಕಕಷಣ ಹಸತನಸವತಗ ಬರದವನತ ವದತರನ ಮನಗ ದಯಮಸಡಸದಸಗ, ದತಯಲರಧನನ ಆಸಸಸನದಲಲಯಗ ಅಜತರನವಷಸದದ ಸನನವಲಶದಲಲಯಗ ತಗಲರಸದ ವಶಸರಗಪದ ಸನನವಲಶದಲಲ ಸತತತಲದದವರತ ಭಯಭಲತರಸಗ ಪಸತಥರಸತವಸಗ - ಹಲಗ; ಕತಮವಸಗ ಈ ಸನನವಲಶಗಳಲಲ ಇಪಸತತತ ಪದತಗಳಲಲ, ಏಳತ ಪದತಗಳಲಲ, ಇಪಸತತಲಳತ ಪದತಗಳಲಲ, ಒರಬತತತ ಪದತಗಳಲಲ, ಹನಗನರದತ ಪದತಗಳಲಲ, ಮಗವತತನಸಲತಕ ಪದತಗಳಲಲ ಸತತತ ಹರಯತತತದ. ಭಕತಯ ಸನನವಲಶದಲಲ ಕಸಣತವವದತ ಭಕತರಲತನದ ಅಸಹಸಯಕತ, ದವನತ, ಶರಣಸಗತ, ದಲವರ ಹಗಗಳಕ, ಕಕಪಗವಯಬಲಕರಬ ಬಲಡತವಕ - ಇರತಹವವ. ಭಕತ ಬಲರಡ ಬಲರ ಬಲರ ರಗಪಗಳಲಲಯಗ ವತಕತವಸಗಬಹತದತ. ನವವಧ ಭಕತ, ದಸಸದಶಭಕತ ಮತರತಸದ ಮಸತತಗಳತ ಬಳಕಯಲಲವಯಲಲ. ಅಲಲಲಲ ಭಕತ ವವಧರಗಪವನತನ ಪಡಯತತತದ. ಹಸಗ ನಗಲಡದರ ಭಕತ ಎರಬತದತ ಒರದತ ಭಸವವಲಲ, ಭಯವನಲತತಗಳ ಹನನಲಯಲಲ ಅನಲಕ ಭಸವಗಳಗಡನ ತಳತಕತಹಸಕಗಕಗರಡ ಮಶತಭಸವ. ಮನತಷತಸಹಜ ಸಸಸಯಭಸವಗಳತ ತನನ ನರಬಕ ದಲವರಡಗ ದಗದಶರತವಸದಸಗ ಉರಟಸಗತವ ವವಧ ಭಕತರಗಪಗಳಲ ಮಧತರ, ದಸಸತ, ಸಖತ, ವಸತಸಲತ ಮತರತಸದವವ. ಆದರ ಕತಮಸರವಸತಸಭಸರತದಲಲ ಕಸಣತವವದತ ಅಸಹಸಯಕ ರಲತನವವ ಸರದಗದದಲಲ ಸಲತಕಕಗರಡಸಗ ಮಸಡತವ ಆತರನಸದದ ಭಕತ; ದಲವರನತನ ಕಸಣಲತ ತವಕಸತವ ಭಕತರಲನದ ಭಸವನಭರರತಯಲಲ, ತನಗಲಕ ಕಸಣಸ ಎರಬ ಹಲತಬಲಲ. ಎಲಲಯಲ ಆಗಲ. ಭಕತ ಶತದದಭಸವವಸದದರರದ ಅದರಲಲ ತಸಕರಕತಯರತವವದಲಲ, ವವಲಚನಸಲಹರಯರತವವದಲಲ, ಸತಸರಬದದತಯರತವವದಲಲ; "ಅರರವಲಲ ಸಸಸರರವಲಲ ಬರಯ ಭಸವ". ಈ ಕಸವತದಲಲ ಒರದಡ ಕಕಷಣನಲ ಹಲಳಕಗಳತಳತಸತನಲಲ "ಭರಟರಸವ ಭಕತಗರ ನನವರತ ನರಟರಮಗ, ಒಲದರತ ಹಗಗಳದಗಡ ಎರಟತ ಮಸಡ ಮಚತಚವವವ, ಮರಚವವ ತಕರಸಸಧಕರ". ಅದಕಕನತಗತಣವಸಗಯಲ ಕತಮಸರವಸತಸನ ಸಗತಲತತಮಸಲಕಯದ. ಇಲಲ ಉಲಲಲಖಸರತವ ಪತಸರಗಗಳತ ಕಲವವ ಮಸತತ, ಆದರ ಇಡಲ ಕಸವತದಲಲ ಅರತವಸರಹನಯಸಗ ಹರಯತವವದತ ಭಕತಸಗತಲತ. "ಕತಮಸರವಸತಸ ಭಕತ ಕವ, ಮಹಸಭಸರತವವ ಪವರಸಣ. ಶತಲಕಕಷಣನತ ಅವತಸರಪವರತಷನತ, ಶತಲಮನಸನರಸಯಣನತ, ಅಷಷಲ ಅಲಲ, ಅವನತ ಗದತಗನ ವಲರನಸರಸಯಣನತ. ನಸರಣಪಸನಗ ಭಕತಯಲ ಪತಧಸನ ರಸ" ಎರದತ ಎಲಲರಗ ಗತರತತಸತತಸತರ. ಆದರ "ಭಕಸತಗತಣಗಳತ ಕಗಡ ಬಲಸರದರದ ರಲಗಬದದರಗ ಸರಯ, ದಲವರಗ ಕಗಡ ಮತಖಸತತತಯನತನ ಕಲಳಲ ಕಲಳಲ ರಲಜಗ ಹಡದರಗ ಸರಯ, ಕತಮಸರವಸತಸನತ ಮಸತತ ಕವಮತಗದತಕಗರಡತ, ಆನರದಬಸಷಸಗಳನತನ ಸತರಸತತತ, ಭಸವಸವಷಷನಸಗಯಲ ಹಸಡತವನತ" ಎರದತ ಕಲವರತ ಗಲಲಯನಗನ ಮಸಡತತಸತದರ. ಕತಮಸರವಸತಸನ ಮಸತತಗಸರಕ ಅಪತತಮವಸದತದತ. ಕನನಡ ನಸಡನ ಮನಗಳಲಲ, ಬಲದಗಳಲಲ, ಸರತಗಳಲಲ, ಹಗಲಗಳಲಲ, ಕಣಗಳಲಲ, ಜಗಳ ಪತಲತ ವವರ ರಗಲಷಗಳ ಸನನವಲಶಗಳಲಲ ನಡದಸಡತವ ಕನನಡ ಮಸತತ ಕತಮಸರವಸತಸಭಸರತದಲಲ ಗಜಬ ಕಟಷಕಗರಡತ ಭಸಮನ ಲಯಕಕನತಗತಣವಸಗ ಕತಣದಸಡತತತದ. ಅವನದತ ವಶಲಷ ಕಸವತಭಸಷಯಲನಲಲ, ಜನವಸಣ ಕವವಸಣಯಸಗತವ ಪರ. ಅವನ ಮಟಷಗ ಕನನಡ ಮತತತ ಭಸಮನ ಲಯ ಎರಡಗ ಅಭನನ. ಅವನ ಆಲಗಲಚನಗಳಲಲ ಒಮಮಗಲ ರಗಪಕಗಳಲಲ ಭಸಮನಯ ಲಯದಲಲ ರಗಪವವಡಯತತತವ. ನಜಜಲವನದಲಗಲ ಅವನತ ಈ ಲಯದಲಲಯಲ ಮಸತನಸಡತತತದದನಗಲ ಏನಗಲ! ಅವನ ಮವಮಲಲ ಬರತವವದತ ಕಕಷಣ ಮಸತತವಲಲ, ಭಸಮನಲ ಲಯವಪ. ಯಸವ ಪದತವನಗನ ಅವನತ ಕಟತಷವವದಲಲ, ತಸನಸಗ ಅದತ ಹಗಮತಮತತದ, ಅದಕಸಕಗ ಕವ ಪತಯಸಸವಲ ಪಡಬಲಕಸಗಲಲ. ಅವನ ಷಟಸದಗಳನತನ ದಲಘರ ಕಸಲ ಓದಕಗರಡರ ಓದತಗನ ಮನಸತಸ ಕಗಡ ಭಸಮನ ಲಯದಲಲ ಆಲಗಲಚಸಲತ ತಗಡಗಬಡತತತದ; ಅಷತಷ ಪತಭಸವಶಸಲ ಅವನ ಷಟಸದ ಶವಲ. ಇನತನ ಅವನ ರಚನಸ ರಲತಯನತನ ಸಸಲಸ ನಗಲಡಗಲಣ. ಅಜತರನ-ಸತಭದತಯ ಪತಣಯವನತನ ಅವನತ "ಬಸಲಕಗ ಸರನಸತಸದಲವರ ಮಲಲ ಮನವಸಯತವರಗಲಕಯ ಮಲಲ ನಲಸತತತ ಚತತ" ಎರದತ ನಲರವಸಗರತವರತ ಕರಡರಗ ಆಪತವಸಗ ಕರಸರತವಸಕಸಕಗ ಓದತಗನ ಹಕದಯಕಕಳಯತವರತ ಮಸತನಸಡತತಸತನ ಕವ. ದಗತಲಣನ ಸಸವನ ಬಳಕ ದತಯಲರಧನನ ಆಸಸಸನದ ಪರಯನತನ ಕವ ವಣರಸತವವದತ ಹಲಗ: "ಎಲ ಮಡತಕದಸಸಸಸನ ವಲಳಯದಲಯ ಮಡಸತವ ರಭಸವಲಗಲಳಗಗಳಗ ಸನನಗಳಗಲರಗಗರಳತಗಳಮಡತಗಚತಚಗಳ ಹಳಸದಗಗಳಕಗಳ ಮಲಸಲತಗಳದ ಬರತದನ ಮಸನಭರಗದ ಕಳವಳದ ಕನಸತಗಳಲದತದದತ ರಸಯನಸಸಸಸನ!" ಕಣಣಗ ಕಟತಷತತದ ಚತತ, ಕತಮಸರವಸತಸನ ಮಸತತ ಚತತವಸಗತವ ಪರಯದತ. ದತಯಲರಧನ ಕಕಷಣನನತನ ವಡರಬಸತವ ಮಸತತ: "ಜಗವನಲರಡ ಮಸಡಕಗರಡ ಮಹಸತಮ ನನಗರಜತವನತ ನಸನತ'; ಅಭಮನತತವನ ಆತಮವಶಸಸಸದ ಮಸತತ "ಮಗತವವ ತಸನಹ ತನನ ಬಸಣಕ ಮಗತವವತನ ಬಲರಲಲ"; 'ಭಗಪಸಲಕನ ಸವರಣಗಸಯತತ ಮಹನವಮ"; "ವಜಯಲಕಮಯ ಸರಗತ ಸಗಲರಕತತ ಕಮರವಲಶಸರಗ"; "ಕದನದಲ ದತಶಸಕಸನನ ತಲಗದನಲಸ"; "ಸರಮಗದ ಕರತಬಮರ ತಲಜಯ ಖತರಪವಟದ ಕರದಗಳ ಸಗಲರಕದ ಸರಮತಡಯ ಕತಡಮಲಸಯಲ ಕರಪಡದರ ರಲಣತಗಳ ಖರ ಮರಲಚಕಯ ಜಳಕ ಬಸಡದ ತರತಣ ತತಲಸಯ ದರಡಯಪವಸವ ಗರತವ ದಲವ" ಎರಬ ಕಕಷಣನ ಸಹಜಸತರದರ ವಣರನ; "ವರಸಟಕತಮಸರನಸತ ಲರಘಸತತ ಕಸಯವನಗದದತ ಖಚರಲಜನದ ಕತಚಯತಗಕ" ಎರಬ ಸಸವನ ವಣರನ; "ಹಗತತತಗಳಯದ ಹರಸರಲ ನಸರಯನತ ನಮಮ ಬಸಣಗಭರಣಯ" ಎರಬಲಲನ ಸಸರರಕ ಶಲಲಷ; "ಇಬಬರಗ ಫಡ ಹತಬಬನಕತಕವಳಗಬಬಳಲ ಜಯಲಕಮ ಬಗಡಡ" ಎರಬ ಅಸಸಧಸರಣ ಕಲಸನ; "ಕಲರರತಕನ ನರಯಗರವರತ"; "ಕಸರರತಳ ಪಟಷಣಕ ಚರದತನ ತಗಲರಣವ ಬಗದರತ" ಇದದ ಘಟಗಲತಕಚನ ವಣರನ; ಕಲಚಕ ಸತತತ ಬದಸದಗ "ಖಳನತ ಕಸಲನ ಕಗಲಣ ತತಳದಳಯಳಗದ"ನರಬ ವಣರನ; "ಬರದ ಹತಣಣಗ ಸಸಸವಯ ಬಳಸದರತ", "ಕಸಣಯ ಬಲಯದಲ ಬಡವಹತದ ಕನಕಸಚಲವವ", "ನಲಲಮಣ ತಲಗಲರಸದ ತಕಣವದಕ ಸರಯ", "ಆಲವಟಷದ ಗಸಳಯಲ ಮಲಘಸಳ ಮತರವವದ", "ಎಲವದ 91

ಕಸಯಗಗಲಸತಗ ಕಲಸವಕಕವ ಕಡವನಲಲ" ಎರಬರತಹ ಸಹಜ ಬಲಸನ ಮಸತತಗಸರಕ ಅವನದತ. "ಹಗಲದ ಮಸರಯ ಕರದತ ಮನಯಳಗಸದರಸದವರತರಟ"; "ಕಲಬರತ ಗಳಸದರ ಕಲರತರಡತ ಜಸರತವರತ"; "ಬತತದ ಕರಯಳಗ ಬಲಯಲಕ"; "ತರತಣಯರತ ಪರಮಳದ ಜರಗಮಭರಣಯರತಕ"; "ಬಳತದರಗಳನ ಬರತಸಸರ ಸತಡತವವದತಕ"; "ಬಸಯ ಹತಳತವವದತ ಬಯಲತ ನತಡದಗಡ"; "ಕಣಕ ನಸಯಗಳ ವಲಸ ಬಡಡಯಳಸತವ ಕಗರಬನತಕ" ಎರಬರತಹ ಗಸದ ನಸಣತಣಡ ಮತತತ ಸಸರತ ಟರಕಸದ ನತಡಗಳತ ಕತಮಸರವಸತಸನಲಲ ಎಡವಬದದಡ ಸಕತಕತತವ. 'ಅಣಣತನ', 'ವಕತಮದರದತರತ', 'ತಮರಲತ', 'ತಸರತಮತ' (ತಸರತಮತ ಎರಬರರದಲಲ), 'ನಸಲಗಯ ವಲರ', 'ಪವನಸನಮ ನಸರ', 'ಹಗಟತಷಗತಟತಷ', 'ಬಕತತ ಕಲಳ', 'ಕರತಣಕಲತರತಕಸಯ' ಎರಬರತಹ ಅಸರಖಸತತ ಶಬದಗಳನತನ ಸಕರಷಸಬಲಲ ಶಬದಬತಹಮ ಅವನತ. ಅವನನತನ ವಮಶರಕರಗಬಬರತ 'ರಗಪಕ ಸಸಮಸತಜತದ ಚಕತವತರ' ಎರದತ ಕರದತ ಗಮರವ ಸಲಲಸರತವವದತ ಸಮರಜಸವಸಗಯಲ ಇದ. ಮಲಲ ಕಗಟಷ ಉದಸಹರಣಗಳತ ರಗಪಕಗಳಲ ಆಗರತವವದನತನ ಗಮನಸಬಹತದತ. ಅಲಲದ ಅವನ ರಗಪಕಗಳತ "ಎಲಲವಪ ನಸರಣಪಸನತ ತಸನಲ ಅನತಭಸವಸದವವ; ನಸರಣಪಸನ ಪತತಭಯ ಗಡದಲಲ ಅರಳದ ಹಗಗಳತ". ಒಟಸಷರ, "ಜಗತತನಲಲ ಕತಮಸರವಸತಸನರರ ನರಗರಳವಸಣಯ ಕವಗಳತ ದಗರಯತವವದತ ಅಪರಗಪ". ಅವನ ಇಡಲ ಮಸತತಗಸರಕಯಲ ರಗಪಕದಲಲರತವವದರರದ ಬಲರ ಬಲರ ರಗಪಕಗಳನತನ ಉದಸಹರಣಗಳಸಗ ಹಕಕ ತಗಯಬಲಕಸದದಲಲ. "ಸಡಲ ಪಪಟಷಣಗಟಷ ಸಲಕವ ಕಗಡತವರ", "ಕಸಲಕಗಟದ ತಗರಗಳಲ ಜಲಕಲಳಯಲ", "ಪವಷಸವತಯಸಗಲಲ ಫಲವತಯಸಗತ ನಡ ಕತರತರಸಜ ಭವನದಲ", "ಹತಲಯ ಮತರದಗತತದಗಡ ಪಶತ ಸರಕತಲಕ ಸರಕಟವಲನತ", "ಪತಜಸಸಸಗರರಗಳತ ಜಸನಸರಘತ ಮತವಸಯತತ", "ಭಸಸತರ ವಸರತನಕಪಸಲ ನಡದನತ ಪಸರಡತವನ ಮಲಲ" ಎರಬರತಹ ಬಡಚತತಗಳತ; "ಜಗದ ನಡತ ನದತಯಲ ಮಲಹರದಗದ ಮತಗಲಗಲ ಮಲಳಖಳ ಕತಲದಗಭವರಟಗರದಸಯತ ಕವಕಸಲ ಮಗಡತಗಲ ನಭಕ" ಎರಬರತಹ ಸಸಲತರಗಪಕಗಳತ; "ನನದ ಮರತತವ ತನನ ತರದಯ ಮನದ ಮಚಚದಗಳಗರದತ ಕಣರನ ನನಹನಗಳತ ಪವಟವಟತಷ ಶಕತನಯ ನಲತಯಳತ ನಗತಚ ಅನತಜಮತದಗಳತ ವಸತರಸ ಮವದತನನ ಮತದಗಳತ ಬಣಣವಟಷನತ ಜನಪನಪಕಲತತತರಗನಗ ತತಡಸದನತ ಭಗಷಣವ" ಹಸಗಗ "ಎಳನಗಯ ಬಳದರಗಳನತ ನಲ ತಳದತ ತಸಪವ ಕಡಸತ ಮಧತರದ ಮಲತನತಡಯ ಸತಧಯರದ ತಕಷಣಯನಕಟ ಪರಹರಸತ ಅಳಮನದ ಬಡತನ ನನನಯ ಕಳಸಕತಚಲಕಮಯಲ ಕಳ ಮನದಗಲವನತತಲತ ತದದಬಲಹತದತ ಕಸರತ ಕಲಳತ" ಎರಬರತ ಇಡಲ ಪದತದಲಲ ರಗಪಕವವ ಬಳಯತತತ ಧಸನರಮತತಯನತನ ನಲಡತವ ಪರ ಅಸರಖತ ಸರದಭರಗಳಲಲವ. ಅವನತ ನಚಚದ ಆಡತನತಡಯಲಲ ತನನ ಕಸಲದ ತನನ ಭಸಗದ ಜನರ ದನದ ಮಸತನಲಲದದರಬಹತದಸದ ಗರತವಸಯ, ನವಸಯ, ಖಲಳಮಲಳ, ಮಝರಲ, ಫಪತತ, ಫಡ ಎರಬ ಇತರ ಭಸಷಯ ಶಬದಗಳತ ಮತತತ ಅವತಯಗಳತ, ದಸತಸಗಳ ನಡತವ ಸಸರವನತನ ಸಲರಸ ಮಸಡಕಗಳತಳವ ಕಲಳದತ, ನಗಲಡದತ, ತಗಳಲದತ, ತಗಲರದತ, ಬಕತತ, ರಕತತ ಮತರತಸದ ಸಸರಭಕತಯ ನದಶರನಗಳತ ಕಸವತದತದದಕಗಕ ಹರಡಕಗರಡವ. ಅವನ ಮಸತತಗಸರಕ ಲಲಲಸಜಸಲ; ಅವನರದಗ ಹತಡತಕ ಬಳಸದ ಮಸತತಗಳಲಲ, ಎಲಲ ನಲರವಸಗ ಸರಸಗವಸಗ ಗತರನಕಸಲದಲಲ ಮಗಡಬರದವವ ಎರದಲ ತಗಲರತತತದ. ಹಲಗಸಗ "ಹಲಗ ಬಳಪವ ಪಡಯದಗರದಗಗಳಕ ಪದವಟಷಳತಪದಗರದಗಗಳಕ ಪರರಗಡಡವದ ರಲತಯ ಕಗಳಳದಗಗಳಕ" ಎರಬ ಆತಮಪತಶರಸಯ ಮಸತತ ಬಡಸಯಯಸಗದ ವಸಸತವಸನಹವಸದ ಮಸತಸಗತತತದ. ಕತಮಸರವಸತಸ ಕಲವವ ವಷಯಗಳಲಲ ವವರಮಲಹ. ಒರದತ ಮಸತಲಲ ಹಲಳತವವದರ ಬದಲತ ಅವನತ ಹತತತ ಮಸತತ ಬಳಸತತಸತನ. ಉದಸಹರಣಗ ಜರಸಸರಧವಧಯ ಪತಸರಗವನತನ ಪರಪ ಒರದಲ ವಕತತದಲಲ ಮತಗಸದದರ ಕತಮಸರವಸತಸ 129 ಪದತಗಳಲಲ ವವರಸತತಸತನ. ಭಲಮನತ ಕಮಮಲರನನತನ ಕಗರದ ವಷಯವನತನ ವದತರ ಧಕತರಸಷಷನಗ ತಳಸದಸಗ ಅವನತ "ಆತನನನಲಜನಗ ಫಲತಗತಣನಗ ಕಗರದಸತನತ ಯತಧರಷರನಗ ಸವಸತರವಸಗ ಹಲಳತ" ಎರದನರತ; ಅದನತನ ಅವನ ಅಪಲಕಯರತ ವವರಸಲತ ಹನನರಡತ ಪದತಗಳನತನ ತಗದತಕಗಳತಳತಸತನ. ತನನನತನ ಸಸಗರಕಕ ಕರದಗಯತಲತ ಬರದ ಇರದತರರದ ಸಸರಥಯನತನ ಅಜತರನ ದಸರಯಲಲನ ಲಗಲಕಗಳ ವವರಗಳನತನ ಹಲಳತ ಎರದಸಗ ಅವನತ ನಲಡದ ವವರಗಳ ನವದಲಲ ಕವ ಸತಮಸರತ ಅರತವತತತ ಪದತಗಳಲಲ ಪಮರಸಣಕ ವವರಗಳನತನ ನಲಡತತಸತನ. ಶಲತನನತನ ಕಣರನ ಸಸರಥಯಸಗತವರತ ದತಯಲರಧನನತ ಒಪಸಸದ ಬಳಕ ಹಲಳದತದ ತತಪವರದಹನ ಪತಸರಗವನತನ. ಇದನತನ ಕವ ಎರಡತ ಸರಧಗಳಲಲ, ಒಟತಷ ಸತಮಸರತ ಎರಬತತತ ಪದತಗಳಲಲ ನರಗಪಸತತಸತನ. ವಷತಣ ಶವನ ಸಸರಥಯಸದತದರರದ ಅವನಗ ಗಲವವ ದಗರಕತತ, ಹಸಗಯಲ ನಲವವ ಕಣರನ ಸಸರಯಸಗ ಎರದಗಪಸಸದ ಬಳಕ ಶಲತ ಅಜತರನನನತನ ದಲಘರವಸಗ ಹಗಗಳತತಸತನ, ಹದನಸಲತಕ ಪದತಗಳಲಲ. ಇನತನ ನಲತನರಗಪಣ ಎರದರ ಕತಮಸರವಸತಸನಗ ಎಲಲಲಲದ ಉತಸಸಹ. ರಸಜಸಗಯಕಕ ಧಮರರಸಯನನತನ ಸದದಪಡಸತವ ಪಪವರದಲಲ ನಸರದ ಬಗಲಧಸದ ನಲತ ಐವತತವದತ ಪದತಗಳಲಲ ಹರಯತತತದ. ಮಸರನಯ ದನದ ಕಕಷಣದಮತತದಲಲ ಸರಧಯಲ ಯತದದವಪಲ ಯಸವವದತ ನಧಸರರವಸಗತತತದರಬ ಕಳವಳದಲಲ ರಸತತ ನದತ ಬಸರದ ಧಕತರಸಷಷ ವದತರನನತನ ಕರದಸಗ ಅವನತ ನರಗಪಸದ ನಲತ ಒರದತ ಇಡಲ ಸರಧಯನಸನವರಸದ (134 ಪದತಗಳತ); ಹಸಗಯಲ ಮತರದ ಆತಮವದತಯ ಬಗಗ ಕಲಳದಸಗ ಸನತತಸಜಸತ ನರಗಪಸದ ನಲತಗ 122 ಪದತಗಳತ ಮಲಸಲಸಗವ. ಇನತನ, ಮಸಗರಕಸವತಕಕರತ ಭನನವಸಗ ದಲಸಯ ಶವಲ ವಣರನಸತಮಕವಸಗತವವದರರದ ಭಸವಪತಕಟಣಯಗ ಎಲಲಡ ದಲರವಸಗತತತದ. ಕತಮಸರವಸತಸನನತನ ಬಡಬಡಯಸಗ ಪರಶಲಲಸದರ ಅದತದತ ಸಕಜನಶಲಲನಸಗ ಕಸಣತತಸತನ. ಆದರ ಅವನ ಕಸವತವನತನ ಇಡಯಸಗ ಪರಭಸವಸದಸಗ ನರಸಸಯಲ ಆಗತತತದ. ಏಕರದರ ಅಲಲನದತ ಪಕಪಸತದಕರಷ, ಪಪವರನಶಚತ ಕರನಸಸರಗಪ, ವಸಚತವಸದ ಧಸಮರಕತಗಳತ. "ಸರಪತದಸಯದ ಬಲಗ ನಸರಣಪಸನ ರವತನತಮಕಗ ಸಕಕದದರರದ" 92

ಹಲಗಸಗತತತದರದತ ವಮಶರಕರಗಬಬರತ ಸರಯಸಗಯಲ ವಶಲಲರಸದಸದರ. ಅಲಲದ "ಅವನ ಭಸರತವನತನ ಒಟಷಗಲ ಓದತವವದಕಕರತಲಗ ಕಲವವ ಭಸಗಗಳನತನ ಆಯತದ ಪಠಸತವವದತ ಹಚತಚ ಪತಯಲಜನಕರ" ಎರಬ ಮಸತತಗಳನಸನಡತತಸತರ. ಇದಕಕ ಕಸರಣವಲಲದಲಲ. ಇದನತನ ಪರಶಲಲಸತವ ಮತರರ ಕಸವತಕಮರದ ಬಗಗನ ತಸತಸಕತಯನಗತನ ಕಗರಚ ತಳಯತವವದತ ಸಮರಜಸ ಹನನಲಯನತನ ಒದಗಸತತತದ. ಎಲಲ ಮಸನವ ಪತಜಯ ಎರಡತ ಪಸತಳಗಳಲಲ ವವಯಕತಕತಯ ಲಲಪದರದ ವಸತತಸಸತಯನತನ ಪರಭಸವಸತವವದತ ಹಸಗಗ ಅನತಭವಸತವವದತ ಒರದಸದರ, ಸಸಕಲಯತಯರದ ಪಸರಸಗ 'ನಷಸಕಪಸತ' ದಕರಷಯರದ ಕಗಡರತವವದತ ಇನಗನರದತ. ಎರಡರಲಗಲ ಇನಗನರದರ ನರಳತ ಇರತವವದಲನಗ ಅಸಹಜವಲಲ. ಅರದರ ವವಯಕತಕ ನಲಯ ಅನತಭವದಲಗಲ ಒರದಷತಷ ವಸತತನಷಷತ ಹಸಗಗ ವತಕತತತಲತ ನಲಯ ಆಳದಲಲರಬಹತದಸದ ವವಯಕತಕ ಒಲವವ. ಇದತ ಮನತಷತಸಹಜವಸದದದಲ. ವತಕತ ಎಷಷಲ ವಸತತನಷಷವಸಗರಲ, ಅನತಭವ ಮತತತ ಸರವಲದನಗಳ ವಷಯದಲಲ, ಸಸರತಕಯನತನ ಉಳಸಕಗರಡರತತಸತನ; ಅವನ ಹನನಲ ಪರಸರ ಹಸಗಗ ಮನಗಲರಚನ ಹಸಗ ಮಸಡತತತದ. ಆದರಗ ವವಯಕತಕ ನಲಯಲಲ ಮಮಲತಮಸಪನ ಮಸಡತವವದಕಕರತ ವತಕತತತಲತ ನಲಯಲಲ ಹಸಗ ಮಸಡತವ ಸಸಮರತರ ಸಸಧತ. ಈ ಎರಡನಯ ಪರಯನನಲ ಕಸವತಮಲಮಸರಸಕರತ 'ಪತತಭ' ಎರಬ ಹಸರನರದ ಗತರತತಸತವರತ ತಗಲರತತತದ. ಹಲಗಸಗ ಪತತಭ ವಸತತಸಸತಯನತನ ವವಯಕತಕತಯರದ ಪಸರತಮಸಡ ಅನತಭವವಸಗಸಕಗಳತಳವರತ ಮಸಡತತತದ. ಅರತಹ ಸಸಮರತರ ಎಲಲರಲಲಯಗ ಇರತತತದ; ಆದರ ಕಲವರಲಲ ಅದತ ತಲರ ಕಡಮಯದದರ, ಮತತ ಅಪರಗಪವಸಗ ಕಲವರಲಲ ಅಗಸಧ ಪತಮಸಣದಲಲರತತತದ. ಹಲಗಲಕ ಎರಬತದಕಕ ನಖರವಸದ ಅರವಸ ಒರದತ ಮಸತನ ಉತತರ ಅಸಸಧತ. ಇದತ ದವವದತತ ಅರವಸ ಪತಕಕತದತತ ಎರದತ ಹರದನವರತ ಭಸವಸದದರತ. ಇದತ ಕಲವರ ಹತಟಷನಲಲ ಇರತತತದ ಎರದಷಷಲ ನಸವಲಗ ಹಲಳಬಹತದಸದತದತ. ತನನ ಹಸಗಗ ಇತರರ ಅನತಭವಗಳನತನ ಈ ನಲಯಲಲ ಕಸಣತವವನತ ಯಸವವದಗಲ ಒರದತ ಸರವಹನ ಮಸಧತಮದಲಲ ಸಕರಷಸತವವದನನಲ ಲಲತ ಕಲ ಎರದತ ಕರಯಲಸಗತತತದ. ಭಸಷಯ ಮಗಲಕ ಹಸಗ ನಮರತವಸದರ ಅದತ 'ಸಸಹತತ' ಎನಸಕಗಳತಳತತದ, ಇದನನಲ ಸಕಜನಶಲಲ ಬರವಣಗ ಎರದತ ಗತರತತಸತವವದತ. ಹರದ ಎಲಲ ಬಗಯ ಸಕಜನಶಲಲ ಬರವಣಗಯನಗನ 'ಕಸವತ' ಎರದಲ ಕರಯತತತದದರತ. ಪತತಭಸವರತನಗ ಎರಡತ ನಲಯ ಸಸಮರತರ: ಒರದತ, ಪರಭಸವಸತವವದರಲಲ; ಎರಡತ, ಅದನತನ ಮಸತಸಗಸತವವದರಲಲ. ಒರದತ ದಶರನ, ಇನಗನರದತ ಸಕಜನ; ಒರದತ ಕಸಣಕ, ಇನಗನರದತ ಕಟತಷವಕ. ತಸನತ ವತಕತತತಲತ ನಲಯಲಲ ಕರಡತರಡತದನತನ ಸಮರರವಸಗ ಭಸಷಯಲಲ ಹಡದಟಸಷಗ, ಈ ಪರಯ ಪರಭಸವನ ಸಸಧತವಸದ ಓದತಗನ ಮಲಲ ಅದತ ಉರಟತಮಸಡತವ ಅನತಭವವಪ ವತಕತತತಲತವಸಗಯಲ ಇರತತತದ. ಹಲಗಸಗತವ ಪತಕತಯಯನನಲ ಕಸವತಮಲಮಸರಸಯಲಲ 'ಸಸಧಸರಣಲಕರಣ' ಎನತನವವದತ. ಎಲಲ ವತಕತಗಳಲಲಯಗ ಹತಟಷನಗಡನಲ ಬರದರತವ ವವಧ ಮಗತಗಲ ಅನತಭವವಶಲಷವನನಲ ಭಸವ ಎನತನವವದತ, ಅರತಹ ಪತಮತಖ ಭಸವಗಳನತನ ಎರಟತ ಎರದತ ಹರದನರತ ಗತರತತಸದರತ. ಆ ಭಸವವವ ಸಸಧಸರಣಲಕರಣಗಗರಡತ ಓದತಗ ಅರವಸ ಸಹಕದಯನಲಲಯಗ ಅನತಭವವಸಗ ಮರತವವಟತಷವಡದರ ಅದನತನ ರಸಸನತಭವ ಎರಬ ಹಸರನರದ ಕರದರತ. ಹಲಗ, ಶತಲಷಷ ಕಸವತವವ ಎಲಲ ಅನತಭವಗಳನಗನ ಸಸಧಸರಣಲಕರಣ ಪತಕತಯಗಗಳಪಡಸ ಎಲಲರಗಗ ದಕತಕವರತ ಮಸಡತವವದಲ ಕಸವತದ ಕಸಯರವವಖರ. ಹಲಗ ಯಸವ ಕಕತಯತ ಪರಣಸಮ ಬಲರಬಲತಲದಗಲ ಅದತ ಶತಲಷಷ ಕಕತ ಎನನಕಗಳತಳತತದ; ಅರತಹತದತ ಎಲಲ ಕಸಲದ (ಆ ಭಸಷ ಬಲಲ) ಎಲಲ ದಲಶದ ಎಲಲ ಬಗಯ ಜನರಗಗ ಅರರ ಅನತಭವವನತನ ದಸಟಸಬಲತಲದತ. ಇದತ ಆದಶರಸಸತ. ಆದರ ಪತತಭಸವರತನಗಬಬನ ಈ ಸಸಮರತರ ಎಲಲ ಕಸಲದಲಗಲ ಒರದಲ ಮಟಷದಲಲ ಜಸಗಕತವಸಗರತವವದಲಲ, ಎಲಲ ಕಸಲದಲಲಯಗ ಇರತವವದಲಲ. ಅದತ ಜಸಗಕತಗಗರಡ ಸಸತಯಲಲ ನಮರತವಸದ ಕಸವತ ಅಷಷರ ಮಟಷಗ ಶತಲಷಷವಸಗತತತದ. ಈ ಹನನಲಯಲಲ ಕತಮಸರವಸತಸನ ಕರನಕತಮವನತನ ನಸವವ ಪರಶಲಲಸಬಲಕಸಗತತತದ. ಹಸಗ ನಗಲಡದಸಗಲಲ ನಮಗ ಕತಮಸರವಸತಸಭಸರತ ಹಲವಪಮಮ ಉಜಸಲವಸಗದದರಗ, ಮತತ ಕಲವಡ ವವಯಕತಕತಯರದ ಪಸರಸಗದ ಉಳದತಬಟಷದ ಅನನಸತವವದತ. ಈ ಕಸವತದ ಇರತಹ ಒರದತ ವವಯಕತಕ ನಲ ಎರದರ ವತಕತ ಹಸಗಗ ಸಮಸಜಗಳ ನಡಸವಳಗಳನತನ ಪರಶಲಲಸತವವದತ, ಬಲಗಟತಷವವದತ ಪಕಪಸತ ದಕರಷಕಗಲನದರದ ಎರಬತದತ; ಅರದರ ಕತಮಸರವಸತಸ ತನನ ವವಯಕತಕ ನರಬಕಯ ನಲಯ ವವದಕ ಮಸನದರಡದರದಲಲ ಎಲಲವನಗನ ಪರಭಸವಸತತಸತನ, ಕಸವತದತದದಕಗಕ ಈ ವವದಕ ಮಸನದರಡ ತಲಯತತತತತದ. ಅರತಹ ಕಲವನತನ ಉದಹರಸಬಹತದತ. ರಸಜಸಗಯ ಯಸಗವನತನ ಮಸಡ ಮತಗಸ ಧಮರರಸಯನ ಆಳಸಕಯತ "ದಸಸಪರದ ಮರ ಜವನಕಯಲಲ ದಸಸಪರವಪ ಕಕತಯತಗವಪ ಧಮರದ ರಗಪವ ನಸನಸ ಮತಖದಲವತರಸತಗ ದಗರತದಲ ಸಸಸಪಸತತ ವಣಸರಶತಮದ ಧಮಲರಪಚಯವರಡರಘತ ಮತರದತ ವರಗಪವಸದತದಧಮರವಲ ಧಮರಜನ ರಸಜತದಲ". ಅಗತಪಪಜಯ ಸರದಭರದಲಲ ಭಲಷಮ ಕಕಷಣನ ಮಹಮಯನತನ ವಣರಸತತತ "ದಸಜರತ ಮತಖದಲ ಭಗಪರಲತನ ಭತಜದಲಸದರತ ನಖಳ ವವಶತವತಜ ನಗಲರತಗಳರದ ಶಗದತರತ ಪಸದಪದಮದಲ" ಎರದತ ಹಲಳತವ ಮಸತತ ಋಗಸಲದದ ಪವರತಷಸಗಕತದದರದತ ಹಲಳಲಸದ ಶಗಲಲಕದ ಅನತವಸದ. ಇರದತಕಲಲಕಕ ಹಗರಟ ಅಜತರನನಗ ಹಲಳತವ "ನಸಸತಕರಗಡನ ಮಸತಸಡದರತ" ಎರಬ, "ಜಸತನಸಶಕರಗ ವಣಸರಶತಮ ವದಗಷರಗ ಜಸತಸರಕರಕಸರಗಸ ಕಗತಲಧಸತರಲಕಗ ಗಸಢ ಗವರಗ ಭಗತವವರಗ ಪಸರರ ಕಲಳ ಪರಲಗಲಕವಲಲರದ" ಎರಬ ಮಸತತಗಳತ; ಧಮರವಸತಧ ಹಲಳತವ "ಜಸತಧಮರತಸತಗ ಕಮರ ವಜಸತ ಧಮರ ಗತಹಣವಲ ವಖಸತತ ಕತರಭಲಪಸಕಸಸಧನ ವಪತ ಕಲಳತ" ಎರಬ ಮಸತತ. ದತರದತಮಸರನಕಪನ ಆಳಸಕಯ ನಪದಲಲ ಅರಣತಪವರದ ಹದನಸಲಕನಯ ಸರಧಪಪತರ 93

ವವರಸತವ ವಣಸರಶತಮ ಪರಪಸಲನ ಮಸಡಬಲಕಸದ ಪರ; ನಹತಷನಗಡನ ಧಮರರಸಜನತ ನಡಸತವ ಸರಭಸಷಣಯಲಲ ಬರತವ "ಧಮರವರಬತದತ ವಲದಮಸಗರವಲ" ಎರಬ, "ಎಸವ ವಪತರ ಮತಗ ಸರಭಸವಸತವ ಧಮರವನರತಹತವನತ" ಎರಬ ಹಸಗಗ "ಅರಸ ಕಲಳವ ಕಸತತ ತಲಜವ ಹಗರವವದಲ ಬಸತಹಮಣತ ಶಕತಸತಸರಣ ನಲನಲ ಬತಹಮವಗರದ ಸಸರಸಮಖತದಲ ಮರದಲಸ ವಪಸತವಮಸನವ ಸರಗ ನರಜತ ಕಣ" ಎರಬ ಮಸತತಗಳತ; ಉದಗತಲಗಪವರದಲಲ ವದತರನಲತಯ 137 ಪದತಗಳಲಲ ಬರತವ ದಲಘರ ನಲತಪಠಣ; ಅದರಲಗಲ "ಬವರಮತಖದಲ ವವರರಸಯರನವಗಡಸ ತರದಸ ಧನವ ಭಗದವಜಸರತತಗತತ ಫಲವನರತರದತ ಗಣಸತವಪಡ ದವಜಪತಗಸಗದತ", "ಅರಸತಗಳತ ವಣಗಲರತತಮರ ದಸಗರಜಬಲಕತ", "ಕರಕರದತ ಮಕಷಸಷನನವನತ ಭಗಸತರರಗಲವ ಸದಸಗನಹಗಲತಸತಚರತನಹ ವಲದಸರತ ವಲದಯನಸ ಪತವತತಯ .. .. ಅಭವರದಸತವರವ ಮಗರತ ಮಗತರಗಳತ", "ಭಗಸತರವಕರದವನತ ನರ ಹಗರವಡವ ಸತತ ವರದತನವ ಲಗಲಕಕಕ" ಎರಬ ಮಸತತಗಳತ; ಹಸಗಯಲ ಸನತತಸಜಸತ ನಲತಯ "ಸತಯರಗ ಗತ ಯಸವವದವ ನಜಪತಗಳಲಲದ ವಪತಜಸತಗ ಹತತವಹನತ ವಣರತತಯಕ ಭಗದಲವರತಗಳರಲತ ಕತಯಳತಶಯವಸವವ ಭಗಪತಯ ಕಲಳಹಪರಕ ಸತಖ ಸರಗತಯನಗಲತವಪಡ ಪಪಜಸತವವ ಬಸತಹಮಣಗಲತತಮರ", "ದವವವಲ ಬಸತಹಮಣನದಲಲದ ಭಸವಸಲತ ಬತಧರರದಧಕವಹ ದವವವರಬತದದಸವವ", "ವಪಪತಲತತಮರತಳಯ ಜಗದಗಳಗ ದವವವದಸವವದತ", "ವಪತಪಸದವಮತಕತ ವಮಳಗಲದಕವನಸವನತ ನತತಯಲ ಧರಸದವನವನತ ಕಕತಸರರನಹನತ", "ಪಪಡವಯಳಗ ಪವರಗಲಹತರನವಗಡಸ ಧಮರದ ಬಲದ ನಸಕಕ ನಡವ ರಸಯರ ಹಗಯದಳಯಳಕತಕವರಗಲಧಗಲಗತಗ .. .. ನಜರರರತ" _ ಇರತಹ ಮಸತತಗಳತ ನಲರವಸಗ ಕಸವತದಲಲಡ ಹಣತಕ ಕವಯ ಜಸಗಕತಪತಜಯ ಮಸಗರವಸವವದರಬತದನತನ ಸಸಷಷಪಡಸತತತದ. ಅರದರ ವತಕತ ಸಮತದಸಯಗಳ ಜಲವನಸಸರರಕತವನತನ ವವದಕ ಜಲವನದಶರನಕಕ ಅನಸಯಸತವವದರರದಸಗ ಕಸವತಕಕ ಸಲಮತತ ಪಸತಪತವಸಗಬಡತತತದ. ಅದಕಕಲ ಸರಪತದಸಯಪತಲಮಲ ವಮಶರಕರಗಬಬರತ "ಮಹಸಭಸರತವವ ಆಯರಸರಸಕಕತಯನತನ ವಶದವಸಗ ವಣರಸತವ ಅಮಗಲತವಸದ ಗತರರ" ಎರಬ ನಲವಗ ಬರತವವದತ. ಹಲಗಸಗ ಈ ವವದಕ ಹಸಗಗ ಬಸಹಮಣ ಮಸನದರಡದರದ ಜನರ ನಡಸವಳಯನತನ ಅಳಯಹಗಲದರ ಆಗತವ ಪರಣಸಮ ಪಕಪಸತದಸದಗತವವದಲಲವಲ? ಹಸಗಸಗ "ಸರಪತದಸಯದ ಬಲಗ ನಸರಣಪಸನ ರವತನತಮಕಗವವ ಸಕಕದ" ಎರಬ ಮಸತತ "ಅವನ ಭಸರತವನತನ ಒಟಷಗಲ ಓದತವವದಕಕರತಲಗ ಕಲವವ ಭಸಗಗಳನತನ ಆಯತದ ಪಠಸತವವದತ ಹಚತಚ ಪತಯಲಜನಕರ" ಎರಬ ಮಸತಗ ಖರಡತ ಸತತ. ಅರದರ ಕಸಲಕಕನತಗತಣವಸಗ ಎಲಲರಗಗ ಪರಚಯಸಲಗಲಸತಗ ಈ ಕಸವತದ ಸರಗತಹವನತನ ಪತಕಟಸತವವದತ ಸಗಕತ. ಇಲಲನ ಅನಲಕ ಮಸತತಗಳತ ಇವತತನ ಸರದಭರದಲಲ ಅಪತಸತತತ. ಇದಲಲದ ಮತಖತ ಕವಯಬಬನ ಕಕತಯನತನ ಪತತ ಬದಲಸದ ಸನನವಲಶದಲಲಯಗ ಪತತತಲಕವಸಗ ಪರಶಲಲಸತವವದತ ಉತತಮ. ಹಸಗಯಲ ಕತಮಸರವಸತಸಭಸರತದ ಸಸರಗಪಚರರಯ ಮತಗತರದತ ಅರಶವನಗನ ಸಸಷಷಪಡಸಬಲಕತ. ಕವ ತನನ ಜಲವನದಶರನವನತನ ತನನ ಕಸವತದಲಲ ಹತದತಗಸತವವದತ ಸಹಜವಸದತದತ; ಏಕರದರ ಕವ ತನನನತನ ಸಸಷಷಪಡಸಕಗಳತಳವ ಸಕಜನಶಲಲ ಮಸಗರ ಅದಗರದಲ. ಕತಮಸರವಸತಸನ ಕಸವತವವ ಅಸತವನತನ ಸಸಕಸತಕರಸಕಗರಡದ ಎರದತ ಅನಲಕರತ ಅಭಪಸತಯಪಟಷದಸದರ. ಆದರ ತನನ ದಕರಷಕಗಲನಕಕ ಇಡಲ ಕಸವತವನತನ ಅಡಕಗಗಳಸದದರರದಸಗ ಭಸಗಗಳಲಲ ಉಜಸಲವಸದ ಈ ಕಸವತ ಒಟಷರದದಲಲ ತನನ ಧಸನಶಕತಯನತನ ಕಳದತಕಗಳತಳತತದ. "ಇದತ ಮತರಸರಯ ಲಲಲಗಗಲಸತಗ ಉದಯಸದ ಜಗವದಕಗಬಬನ ಸದವನಗಬಬನ ಹಡದತ ಸಲಹತವನಗಬಬನಲ ಇದರಗಳಸತರಗಲಲ ಕರತಣಸಸಸದತ" ಎರಬರತಹ ಮಸತತಗಳತ ಆಗರದಸಗಗ ಕಸಣಸಕಗರಡತ ಅದಸವತವನಗನಲ ಕಕಷಣಪಸರಮತವನಗನಲ ಅವನ ಸಗತತಧಸರತನವನಗನಲ ಕಸವತದಲಲ ವಸಚತವಸಗಸಬಡತತತದ. ಹಸಗಯಲ "ವಲದಪಸರಸಯಣದ ಫಲ ಗರಗಸದ ತಲರರಸಸನನಫಲ ಕಕಚಸಚಕದ ತಪಸನ ಫಲವವ ಜಗತಲತಷಗಷಲಮಯಸಗಫಲ ಮಲದಯನಗಲದತತ ಫಲ ವಸಸಸದ ಕನಸತದಸನಫಲವಹತದಸದರಸ ಭಸರತದಗಳಗರದಕರವ ಕಲಳದರಗ" ಎರಬ ಕಸವತದ ಫಲಶತತತಯಲಲ ಅವನ ಉದದಲಶವಪ ಸಸಷಷವಸಗತತತದ. ಈ ಕಸವತದ ಓದತ ಪವಣತದಸಯಕವಸದತದರಬ ಆಶಯ ವತಕತವಸಗತತತದ. ಹಲಗಸಗ ಪವಣತಸರಪಸದನಯಲಲ ಆಸಕತರಸದ ಓದತಗರತ ಅವನ ಕಸವತದರದ ಹಚತಚ ಪವಲಕತಗಗಳತಳವವದರಲಲ ಸರದಲಹವಲಲ; ಅರವಸ ಕತಮಸರವಸತಸನ ಉದದಷಷ ಓದತಗವಗರವಪ ಅರತಹತದಲ ಎರದತ ಕಸಣತತತದ, ಕಸವತಪತಯರಗರತ ಹಚಸಚಗ ಭಕತಮನಗಲಭಸವದವರತ. ಹಲಗಸಗ ಕತಮಸರವಸತಸನ ಕಸವತ ಮಹಸ ಹರಕಥಯಸಗ ಕಸಣತತತದ. ಈ ಸರದಭರದಲಲ ಹಗಲಲಕಗಸಗ 'ಪರಪಭಸರತ'ದ ಕಗನಯ ಪದತವನತನ ನಗಲಡಬಹತದತ. ತನನ ಕಸವತವನತನ ಲಮಕಕ ಎರದತ ಹಲಳಕಗರಡದದರಗ ಪರಪನ ದಕರಷಯಲಲ ಅದರ ವಶಷಷ ಪಸತತಗಳರದಸಗ "ಭಸರತರ ಲಗಲಕಪಪಜತ"ವಸದತದತ; ಅದನತನ ಓದತವ ಓದಸತವ ಕಲಳತವವವರಗ ಬರತವ ಫಲಗಳರದರ "ಧಕತ ತತರಷ ಪವರಷ ವಭವರ ಸಮಭಸಗತಮಷಸಷರಗನಸಸತರತರ ಕಸರತಯಗತರತ ಶಸರತ ವಭವ"ಗಳತ. ಇದರರದ ಎರಡಗ ಕಸವತಗಳ ಉದದಲಶ ಸಸಷಷವಸಗತವವದಲಲದ, ಅವರಡರ ನಡತವಣ ವತತಸತಸವಪ ಗಗತಸತಗತತತದ. ಅದರ ಬದಲತ, ಕತಮಸರವಸತಸನತ ದವವಕತಯನತನ ಇತರ ಪಸತತಗಳತ ಅರಯದ, ಎಲಲವನಗನ ತನನ ಚಸಲಸಕತನದರದ ನಯರತತಸತವ, ಕಸವತ ಬಳದರತ ಅವನತ ದವವಪತತಲಕವಲ ಎರಬ ಭಸವನ ಓದತಗನಲಲ ಬರತವ ಬಗಯ ಚತತಣ ನಲಡದದರ ಕಸವತವವ ಮತತಷತಷ ಪರಣಸಮಕಸರಯಸಗರತತತತತತ. ನದಶರನಕಕ, ದಮತಪದಯ ಸಲರ ಸಳಯತವ ಪತಸರಗ ನವರಹಣ. ಆಕಯ ಭಕತಗ ಕರಗ ರತಕಮಣ-ಸತತಭಸಮಯರಗಡನ ಪಗಡಯ ಸರಭತಮದಲಲದದ ಕಕಷಣ ಇರತವಲಲರದಲಲ ಅಕಯವಸಸವನತನ ದಯಪಸಲಸದನರಬ ಪತಸರಗ. ಅವಮಸನದ ಪತಸರಗದಲಲ ಗರಡರದರಸಗಲಲ ಹರಯರಸಗಲಲ ಸಸವರಜನಕರಸಗಲಲ ತನನ ನರವಗ ಬಸರದದಸದಗ ಅತತರತ ಅಸಹಸಯಕಳಸದ ಹಣಗಣಬಬಳತ ಮಸಡದ ದವವಸತತತ ಎದತರಗದದ ಖಗಳನ ಮನಸಸನತನ ವಚಲತಗಗಳಸ ತಸನಸಗ ತನನ ಕಕತತವನತನ ನಲಲಸತವರತಹ ರಲತಯಲಲ ಚತತಸದದರ ಅದರಲಲ ಸಹಜತಯ ಜಗತಗ ಧಸನಪಪಣರತಯಗ ತತರಬತತತತತಲನಗಲ. ಆದರ ಕವಗ ತನನ ಕಸವತದ 94

ಧಸನಪಪಣರತಗರತ ಮಹಮಸವಣರನ ಮತಖತವಸಗತತತದ. "ಹಲಗಸಗ ಕತಮಸರವಸತಸನಲಲ ಸಸಹತತದ ದಕರಷಗರತ ದವವಲಭಸವನಯ ಕರಡತಬರತತತದ" ಎರಬ ಮಸತತ ಸರ. ಆದರ ಅವನ ಕಸವತಕಕ ತದತದಪಡಗಳನತನ ಸಗಚಸಲತ ನಸವಸರತ? ತನಗ ಬಲಕಸದರತ ರಚಸತವವದತ ಕವಯ ಸಸಸತರತತತ, ಹಕತಕ. ಆದರ ಅದನತನ ನಮಮ ನಲವನರದ ಪರಶಲಲಸತವವದತ ಓದತಗನ ಸಸಸತರತತತ. ಅಷಷನನಲ ನಸವವ ಮಸಡಬಹತದತ. ಯಸವ ಮಸನವ ಕಕತಯಗ ಪರಪಪಣರವಸದತದಸಗಲತ ಸಸಧತವಲಲ, ಕಸವತವಪ ಹಸಗಯಲ. ಪರಪಪಣರತ ಎರಬತದತ ನಮಮ ಕಸಣಕಯ ಪರಯಲ ವನಸ ಅದತ ವಸಸತವವಸಗಲಸರದತ, ಪರಪಪಣರತ ಮಸನವನರದ ಅಸಸಧತ. ಆದರ ಇಷಷನತನ ಮಸತತ ನಶಚತವಸಗ ಹಲಳಬಹತದತ: ಕತಮಸರವಸತಸಭಸರತ ಕನನಡದ ಬಹತ ಮತಖತ ಕಸವತಗಳಲಗಲರದತ ಎರಬತದತ ಎಲಲರಗ ಒಪವಸವ ಮಸತತ. ಇದತ ಕತಮಸರವಸತಸಭಸರತದ ಸಮಗತ ವಮಶರಯಲಲ. ಕಸವತವನತನ ಮತಗತಮಮ ಆಮಗಲಸಗತವಸಗ ಓದದ ಬಳಕ ನನನ ತಳವಳಕಯ ನಲಯಲಲ, ನನನ ದಕರಷಕಗಲನದ ಬಳಕನಲಲ, ನನನಲಲ ಮಗಡದ ಅನಸಕಗಳನನಲಲ ದಸಖಲಸದದಲನ. ಕತಮಸರವಸತಸ ನಸನತ ಅಳತಕದರತ ಅರವಸ ಕಲವರತ ಆಕಲಪಸಬಹತದಸದರತ, ಪಪತರ ನನನ ಕವಗ ಹತತದ ಕವಯರಬಹತದತ, ಅವನ ದಶರನಸಗಕಮತ ತನನ ಸಮಗತತಯಲಲ ನನಗ ದಕಕದರಬಹತದತ. ಹಸಗಸಗ ಈ ಬರಹವನತನ ಕಲವಲ ಸಸಮಸನತ ಓದತಗನಗಬಬನ ಪತತಕತಯ ಎರದತ ಭಸವಸಬಹತದತ. ನಸನತ ಯಲಚಸದ ಬಗಯಲಲಯಲ ಕಲವವ ಅರಶಗಳನತನ ಹರದನ ಕಲವರಗ ವತಕತಪಡಸದಸದರ. ಅರತಹವರನತನ ಹಸರಸದಯಲ ಅವರಗ ನಸನತ ಋಣಯಸಗರತವವದನತನ ಸಗಚಸಲತ ಅರತಹವರ ಮಸತತಗಳನತನ (ಹಸಗಗ ಕಸವತದ ಪದತ ಮತತತ ಪದತಖರಡಗಳನತನ) ಉದದರಣಚಹನಗಳಲಲ ಕಗಟಷದದಲನ. ಹಸಗಲಲದ ನರಗಪಣಯ ಮಸತತಗಳತ ನನನವಲ ಆಗವ. *******

95

96

97