OSSA 2017 Wielkie Piękno / OSSA 2017 The Great Beauty

Książka została wydana jako podsumowanie XXI Ogólnopolskich Spotkań Studentów Architektury OSSA 2017 Wielkie Piękno. Zawarte w wydaniu projekty stanowią autorską pracę siedemdziesięciu studentów i piętnastu tutorów z całej Polski i z zagranicy, którzy spotkali się w Niemczy i we Wrocławiu, w dniach 14–22 października 2017 roku.

This book is published as a resume of XXI Polish Meeting of Architecture Students — OSSA 2017 The Great Beauty. The projects presented in this issue are the group work results of seventy students and fifteen tutors from all over Poland and abroad, who had met in Niemcza and Wrocław between 14th and 22nd October 2017.

30.04.2018

Specjalne podziękowania kierujemy do Sylwester Nowakowski Andrzej Kukuła Grzegorz Kosowski Sylwia Spychała Jerzy Ilkosz Michał Duda Małgorzata Devosges–Cuber Witold Szymanik Marta Mnich Danuta Maksymowicz Agnieszka Szumilas Artur Witkowski Aleksandra Chadzijoannidis Bogna Świątkowska Paulina Pytel Grzegorz Piątek Barbara Widera Marek Dymkowski Piotr Gajos Wojciech Hryncewicz Kinga Strojek Daniel Dobras Randolph Albright

Redakcja Edyta Filipczak Anna Klimczak Karolina Popera Patryk Ślusarski Projekt graficzny i skład Patryk Ślusarski ISBN 978-83-946884-1-7 © by Fundacja Jednostka Architektury Wrocław 2018 Wydanie Pierwsze Druk Wrocławska Drukarnia Naukowa PAN Sp. z o.o.

Tekst główny złożono krojem Montserrat zaprojektowanym przez Julietę Ulanovsky.

Nagłówki i podpisy — krojem Raleway zaprojektowanym przez Matta McInerneya, Pablo Impallari i Rodrigo Fuenzalida.

Wkład książki wydrukowano na papierze Munken Print White 115 g

Spis treści / Table of Contents

Warsztaty / Workshops 13 Co to jest OSSA? / What’s OSSA? OSSA 2017 Ludzie / People Goście / Guests Studenci / Students

15 17 25 34 37

Projekty / Projects

43

Cząsteczki Piękna / The Particles of Beauty 45 Architektura jest czasownikiem / Architecture is a verb 53 Architects for Urbanity 63 Terra X 73 #findthegreatbeauty 81 Nigdy dość / Never enough 91 Piękno jest w oku patrzącego / The Beauty is in the eye of the beholder 101 Wyspa / An Island 109 Symulakrum / Simulacrum 121 Grupa nr 10 / Group № 10 137 Tomasz Berezowski 141 Randolph Albright 157 Zakończenie / The End

161

Podsumowanie / Summary Uczestnicy / Participants Autorzy / Authors

162 172 174

OSSA TO SPOTKANIE

10

OSSA IS A GET–TOGETHER

11

WARSZ / WOR SHOPS

ZTATY RKS

14

Co to jest OSSA? / What’s OSSA? Ogólnopolskie Spotkania Studentów Architektury to oddolna inicjatywa o zasięgu ogólnopolskim, organizowana co roku, przez studentów — dla studentów. Już od dwóch dekad warsztaty wpływają na kształtowanie nowych pokoleń architektów.

Ich forma ewoluowała z nieformalnych spotkań do tygodniowych warsztatów architektoniczno–urbanistycznych, jednak pierwotne założenia i duch spotkań pozostały niezmienione.

Cechą charakterystyczną pracy warsztatowej jest nacisk na zadany temat, co pozwala rozwijać zarówno umiejętności humanistyczne przy kreowaniu wizji, jak i praktyczne — w momencie jej przedstawienia. Podczas warsztatów uczestnicy nabierają umiejętności projektowych, nawiązują nowe znajomości i wymieniają się wiedzą i doświadczeniami. Studenci uczą się dyskutować, dzielić opiniami i konstruować krytykę, dzięki możliwości, jaką jest nieograniczona codziennymi obowiązkami praca w grupie.

Wymiana spostrzeżeń oraz konfrontowanie ich z wizją pozostałych uczestników pozwala na wielopłaszczyznowe rozważenie hasła, a finalnie — stworzenie projektu, który odzwierciedlenia wypracowaną ideę.

Polish Meetings of Architecture Students is a bottom-up venture with country-wide range, organized annually by students — for students. Already since two decades, the workshop has shaped new generations of architects.

Although it has evolved from informal meeting into weekly architecture and urban workshop, its get–together essence remains unchanged.

Characteristic for the workshop is an emphasis on the given theme, which enables to develop both humanistic approach while forming of an idea and practical skills — when presenting it. During the workshop the participants gain design skills, make new social connections and exchange their knowledge and experience. The students learn how to discuss, share opinions and perform critique, thanks to the possibility of continuous group work that is not being distracted by other everyday responsibilities. The exchange of observations and ideas between participants generate a confrontation which eventually allows for multifaceted view on the theme, and ultimately — to create a project, that reflects elaborated idea.

15

16

OSSA 2017 Naszą intencją, jako pomysłodawców, było poddać pod dyskusję ten aspekt pracy architekta, który w czasach intensywnej i błyskawicznej urbanizacji często zostaje pomijany.

Triada Witruwiusza — Piękno, Trwałość i Użyteczność — została ostatecznie przekształcona przez modernistów na — Forma, Konstrukcja i Funkcja, a Piękno, jako wartość, do której dążyć powinna architektura, zostało zatarte.

Dyskusja o estetyce to tylko początek do rozważań o idei Wielkiego Piękna, która, według nas, stanowi punkt w nieskończonym dążeniu do doskonałości.

Mając świadomość, że posiadamy jedynie ułamek wiedzy o pięknie i, aby odkryć ją w większym stopniu, będziemy potrzebowali spojrzeć oczami innych osób, za ogromnie istotną uznaliśmy każdą przeprowadzoną podczas OSSY dyskusję.

Możliwość jej wywołania, jak mieliśmy nadzieję, daje konfrontacja idei.

Chcieliśmy, aby uczestnicy poznali piękno w jego uniwersalnym wymiarze, przez co postanowiliśmy uformować warsztaty tak, aby wszystkie składowe rozwijały zadany temat, a dwie odmienne lokalizacje pozwoliły na rozpatrzenie go zarówno zależnie, jak i niezależnie od kontekstu.

Our intention, as initiators, was to put under discussion this very aspect of the architect’s work, which in times of intense and fast urbanization is often neglected. The Vitruvian Triad — Beauty, Firmness and Utility was transposed by modernists into Form, Structure and Function. Beauty itself as a value, which architecture should aim for, was obliterated. The discussion about aesthetics is merely a prelude to a consideration of the idea of The Great Beauty, which to our comprehension, is a milestone in the endless pursuit for perfection.

Bearing in mind, that we possessed only a fraction of the knowledge about the beauty and in order to discover it to a greater extent, we would need to look through the eyes of the others, we valued immensely each discussion during OSSA. Possibility to induce one, as we hoped for, was thanks to confrontation of ideas. We would like participants to understand the beauty in its universal dimension, so we decided to shape the workshop in the way that all the components contributed to the subject. Hence the two distinct loci,which were meant to give both contextual and out-of-context insight.

17

20

21

KTO TAM BYŁ?

22

WHO WAS THERE?

23

24

Ludzie / People Niezależnie od przygotowań, które poczyniliśmy kształtując tegoroczną edycję OSSY, za przebieg warsztatów w największym stopniu odpowiadali zaproszeni przez nas goście i uczestnicy.

Niezmiernie cieszymy się z ich obecności — piętnastu wspaniałych tutorów, prowadzących dziesięć niezależnych grup warsztatowych, a wieczorami dzielących się swoimi poglądami i wiedzą w szerszym gronie; wykładowców z Uniwersytetu Wrocławskiego i Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, którzy wprowadzili nas w interdyscyplinarny wymiar piękna; artystów, działających w różnych — mniej lub bardziej powiązanych z architekturą dziedzinach — ukazujących szerokie spektrum pasji i jej realizacji w zawodzie; panelistów, którzy wciągnęli uczestników do dyskusji wokół współczesnej architektury; naszego gościa specjalnego z Hiszpanii, który dał nam niezwykłą lekcję o poszukiwaniu przyjemności w życiu i zawodowym spełnieniu, oraz siedemdziesięciu niebywale uzdolnionych studentów architektury z polskich i zagranicznych uczelni.

Regardless of the preparations we have made, forming this year’s OSSA, the guests and the tutors invited by us were the ones to be held responsible for the course of the workshop.

We were extremely pleased with their presence — fifteen great tutors, leading ten independent workshop groups and sharing their views and knowledge with a wider audience in the evenings; lecturers form The University of Wroclaw and Wroclaw Medical Academy, who introduced us into interdisciplinary dimension of beauty; artists who work in various — more or less related to architecture — fields, that show a wide spectrum of passion and their implementations within the profession; panelists who drew participants into discussions about contemporary architecture; our special guest from Spain, who gave us an extraordinary lesson about finding pleasure in life and professional fulfillment, as well as seventy incredibly talented students of architecture from Polish and foreign universities.

25

Antoni Domicz Jan Domicz

Andrea Anselmo Filippo Fanciotti

Simone De Iacobis Małgorzata Kuciewicz

Tomasz Berezowski

Mikołaj Smoleński

Irgen Salianji Karolina Szóstkiewicz

26

Karol Szparkowski

Oskar GrÄ…bczewski

Andy Yu

Maciek Kowalczyk Wojciech Conder

27

PROJECT DESIGN IS A RESEARCH ALBERTO CAMPO BAEZA

28

fot. Javier Callejas

29

3-dniowy raport o obecności Alberto Campo Baezy we Wrocławiu albo

czego trzeba by obserwować kołyszący się liść Alberto Campo Baeza myślał „katastrofa” mierząc swój relatywnie skromny dorobek, jednak odkrycie 37 dzieł Szekspira było wprawdzie pocieszające. Przyjemność w życiu ceni nadrzędnie, a cieszy go bycie architektem — proste decyzje, jak realizowanie wyobrażeń w materiale.

Tym nastawieniem dzielił się z publicznością prezentując cztery ostatnie projekty: szklane pudełko w kamiennym pudełku — biura w Zamorze, przeświecający Pawilon Sportowy dla Uniwersytetu Francisco de Victoria, raumplanowy dom Cala oraz Dom Nieskończoności, który jak twierdzi jest tylko podium przed najszerzej rozpostartym horyzontem atlantyckim. „Project design is a research” był wykładem ugruntowanym w konieczności badania, podpartej tymi samymi powodami, dla których Ulisses wszedł do jaskini Polifema. Dla Alberto każdy projekt jest pracą badawczą, nie kaprysem, gdyż „architektura opiera się o rozsądek”.

W studenckich poszukiwaniach form piękna i umiejętności redefiniowania nowymi środkami znalazł dużo potencjału, doświadczając eterycznej przestrzeni chmury — instalacji jednej z grup w trakcie prezentacji

30

wieńczących warsztaty. Przypomniało mu ono dlaczego obrał drogę lakonicznej, wyciszonej architektury, podążając za mistrzem, Alejandro de la Sotą.

Alberto czuł się wzbogacony przez te dni, ale wciąż nie do końca rozumiał dlaczego Wrocław, choć studentom nie potrafił odmówić. Na kilka godzin przed odlotem ujrzał wnętrze Hali Stulecia, które pozwoliło mu lepiej zrozumieć ostatnie 3 dni.

I – badanie Piątek, sala kinowa, publicznośc zgromadzona, rozpoczyna się wykład. Z pedagogicznym nastawieniem i w iberyjskim duchu Alberto wyjaśnia 4 ostatnie projekty. Badanie, światło i piękno są kluczowymi aspektami. acb:

Trzeba cierpliwości by być architektem, to najważniejsze czego nauczył mnie ojciec. Nie można przejść bezpośrednio do venustas.

Musisz wcześniej osiągnąć utilitas i firmitas. Architektura jest bardzo precyzyjna, jak muzyka, bardzo matematyczna. Tworzenie poezji jest sztuką precyzji, a kiedy to coś dokonuje się,

płaczemy. Architekturą należy się cieszyć, to intelektualne zadowolenie.

Przyjemność jest kluczowym aspektem życia.

II – między polem a niebem Sobota, południe, restauracja Campo, z Michałem, tapas i winem na stole. acb:

Kiedy Newton siedział pod drzewem i jabłko spadło na jego głowę, moglibyśmy ująć to jako referencję strukturalną kolumny. Gdyby nie zerwał się za opisanie przemyśleń, zauważyłby kołyszący się listek, opadający pod tą samą siłą grawitacji. Znalazłem tę analogię w szkole w Leutschenbach. Ale architekt powinien pisać.

III – lekcja Niedziela, Hala Stulecia, Alberto na balkonie, z Michałem i Romanem. Kopuła ujawniła się, coś zabłysnęło w jego oczach, tłum płynie przez targi mieszkaniowe, hałas wypełnia przestrzeń. acb:

To surrealistyczne, taki bałagan może być poniżej, a architektura pozostaje wytrwała, silniejsza, ale ludzie nie zauważają tego. Jak w chińskim przysłowiu, wskaż palcem na księżyc, a ich wzrok zatrzyma się na palcu.

Zastanawiało mnie dlaczego przybyłem do Wrocławia, ale już rozumiem. To logiczne, dlatego piękne.

Ten budynek jest lekcją. Długo będę go studiować.

Sobota, popołudnie, Akademia Sztuk Pięknych, ze studentami i tutorami podczas finalnych prezentacji warsztatów. acb:

Wczoraj wieczcorem narysowałem dla jednej dziewczyny figurę ilustrującą otwarty umysł. Zauważyłem to wśród Was, umiejętność redefiniowania doświadczenia piękna nowymi środkami. Chwilę temu przeszliśmy wstęgą Möbiusa, po tym byłem w niebie. Daje mi to dużo nadziei.

text:

Rafał Śliwa

31

3 day report on Alberto Campo Baeza in Wrocław or

what it demands to observe a swinging leaf

Alberto Campo Baeza with a relatively humble body of work thought of himself as ‘disaster’ but discovery of Shakespeare’s oeuvre of 37 pieces was indeed consolating. Alberto enjoys beyond all, being an architect, making simple decisions like bringing dreams into materiality. Such attitude he shared with audience. During lecture he elaborated 4 of his last projects: a glass box in a stone box Offices in Zamora, translucid Sport Pavilion in Francisco de Victoria University, raumplan alike House Cala and most recent House of the Infinite which as he remarked is only a podium before which the longest horizon possible opens. ‘Project design is research’ was a lecture grounded in conviction for necessity to investigate, that is for same reasons for which Ulysses entered into cave of Polyphemus.

To him every project is a labour of research, not a caprice as ‘architecture is rooted in the reason.’

Students attempt to push the agenda of investigation in the form of beauty was very potential to him, remarked on ability to redefine it with new means after experience of cloudlike-heavenly space which one group performed for final presentations.

32

It reminded him first project with master Alejandro de la Sota that enabled him to follow the same line in architecture — to be laconic, a bit silent and no more.

Alberto felt honoured during those days but still couldn’t comprehend why Wrocław, however hard it was to refuse student’s invitation. Few hours prior to departure he visited interior of Centennial Hall. It helped him to understand past 3 days.

I – the research Friday, cinema room, audience gathered, lecture begins, Alberto explains 4 recent works, with pedagogical attitude and Iberian spirit. investigation, light and beauty are key themes. acb:

To be an architect you have to be patient, it’s the most important thing my father taught me. It is impossible to go directly to venustas.

You have to accomplish utilitas and firmitas. Architecture is very precise, like music, very mathematical.

To make a poem is an excercise in precision, and after that something happens, we cry. Architecture is to be

enjoyed, it’s an intellectual enjoyment.

Enjoyment is a key question in life.

II – between field and heaven Saturday noon, Campo restaurant, with Michał, tapas and wine on table. acb:

When Newton was sitting under tree and an apple fell on his head we could say it was a reference for a structural logic of column. If he wouldn’t rush to write he could notice a swinging movement of leaf while falling under same force of gravity. I saw this analogy in Leutschenbach School structure. But to write for an architect is very important.

III – the lesson Sunday, Centennial Hall, Alberto on balcony. His eyes glitter as the cupola reveals itself, crowd passes through housing fair event, noise fills space. acb:

It’s surreal, there can be such mess below and architecture still persists, is stronger, but people don’t notice it.

Like a chinese proverb says, you mark your finger to the moon but they stare at your finger. I wondered why have I arrived to Wrocław but now I understand. It is logical thus beautiful. This building is a lesson. I will study it for a long time.

Saturday afternoon, Fine Arts Building, with students and tutors during the workshop final presentations. acb:

Yesterday evening I made a drawing for one girl illustrating a figure with an open mind. It is what I saw among you, ability to redefine the beauty as experience with new means. Just a moment ago we passed through Möbius stripe, then I was in heaven. It is very hopeful to me.

text:

Rafał Śliwa

33

Goście / Guests Alberto Campo Baeza

Przemysław Pacan

Agnieszka Bandura

Agata Chmielowska

Cezary Iber

Iza Cichońska

Roman Rutkowski

Marta Rusnak

Bogusław Pawłowski

34

Maciej Siuda

Bartłomiej Sadowski

Maciej Kodzis Grzegorz Owczarek

Dorota Wolska

Barbara Widera

Łukasz Wojciechowski

Tomasz Głowacki

35

36

Studenci / Students Sercem mechanizmu OSSY, niezmiennie, od samego początku, są jej uczestnicy. Siedemdziesięciu studentów architektury z uczelni w Belgradzie, Berlinie, Delft, Białymstoku, Gdańsku, Łodzi, Kijowie, Krakowie, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu, zostało zaproszonych do uczestnictwa w warsztatach za sprawą anonimowego konkursu prac wstępnych, będących odpowiedzią na hasło „detal”, w dowolnej, niesprecyzowanej formie.

Otrzymaliśmy ponad 200 prac — materialnych, cyfrowych, tekstowych, a nawet dźwiękowych, które odpowiadały na zadany przez nas temat, często w zaskakujący sposób.

Uczestnicy, w przeciwieństwie do zaproszonych gości i tutorów, aż do samego rozpoczęcia warsztatów nie wiedzieli, jaki będzie ich przebieg.

Decydując się na uczestnictwo w tegorocznej edycji znali jedynie zalążek tego, co ich czekało. Swoją postawą, przemyśleniami i dyskusjami przerośli nasze najśmielsze oczekiwania.

Dziękujemy.

From the very beginning the heart-driving mechanism of OSSA were its participants. Seventy architecture students form universities in Belgrade, Berlin, Delft, Białystok, Gdańsk, Łódź, Kiev, Kraków, Poznań, Warsaw and Wrocław were selected from over 200 applications we received and invited to participate.

In an anonymous competition we asked them for a free form response on a given theme of ‘detail’. Numerous sent works were spanning between material, digital, text and sound forms often in a surprising and careful manner.

The participants, unlike invited special guests, were not informed about the plot of workshop until its very start. Prior to decide whether to participate or not, very little was unveiled to them concerning narrative of this year’s edition. Nevertheless it was their attitude, thoughts and discussions that exceeded our wildest expectations. Thank you.

37

ZROBILIŚMY WYSTAWĘ!

38

WE MADE THE EXHIBITION!

39

40

Detal1

Detail1

Niewielki element, szczegół, będący integralną częścią większej, złożonej całości. Coś mało ważnego. Drobiazg. Czasami decydujący element udanej kompozycji, czasami fragment zbioru komponentów tworzących spójny utwór. Jaką rolę odgrywają detale w budowaniu spójności i piękna w architekturze? Czy decydują o ich odczuwaniu? Siedemdziesięciu studentów pasjonujących się architekturą i sztuką odpowiedziało sobie na to pytanie, a ich odpowiedzi prezentowane są na tej wystawie. Czym jest detal w poszukiwaniu doskonałości?

A small element, a particle that is an integral part of a larger, complex system. Something unimportant. Trifle. Sometimes the decisive ingredient of a successful composition, sometimes a fragment of a set, forming a coherent piece. What role do details play in building cohesion and beauty in architecture?

Celem warsztatów OSSA 2017 było skłonienie studentów do rozważań nad tematem Wielkiego Piękna. Czym jest, czy istnieją czynniki, które składają się na jego sumę, gdzie go szukać i — w końcu — czy w ogóle istnieje?

Zanim jednak mieli okazję wspólnie zająć się pracą w grupie, poprosiliśmy ich o przedstawienie swojej interpretacji tematu „detal”. Czy to detale kształtują pojęcia Wielkiego Piękna? Czy to od nich zależy wynik? Czy ich suma tworzy Piękno? 70 prac, 70 studentów i ich wstęp do rozważań nad tematem Wielkiego Piękna.

The aim of OSSA workshops 2017 was to induce students to think about the theme of the Great Beauty. What is it, are there some factors, which create it, where do you look for it and — finally — does it even exist? Before they could work together in the group, we asked for their interpretations on the “detail”.

Do details create the term of the Great Beauty? Does the effect depend on them? Does the sum of them form the Beauty? 70works, 70 students and their introduction to the theme of the Great Beauty.

Do they decide about its perception? Seventy students, passionate about architecture and art, responded to this question, and their answers are presented in that exhibition. What is the detail in a seek for perfection?

41

PROJE /Â PROJ

EKTY JECTS

grupa nr 1 / group № 1

Cząsteczki Piękna / The Particles of Beauty

tutor Oskar Grąbczewski uczestnicy / participants Szymon Ankudowicz Dagna Dembiecka Mateusz Dobrowolski Agata Holdenmajer Helena Kajszczak Emilia Karwowska–Łasocha Karolina Motyka organizator / organizer Iga Mazur

“Trudno jest być szaleńcem, gdy na świecie jest tyle piękna" “It is hard to stay mad when there is so much beauty in this world” Lester Burnham, American Beauty 1999

Oczyszczeni z nadmiaru bodźców, spokojni — chociaż lekko odurzeni słońcem i radością bycia ze sobą — zaczęliśmy zastanawiać się nad naturą piękna, szukaliśmy go najpierw w sobie, a potem w otaczającym nas świecie.

Cleansed of excess stimuli, calm, although slightly intoxicated with the sun and joy of being with each other, we began to reflect on the nature of beauty, we first sought it in ourselves and then in the world around us.

Stwierdziliśmy, że na piękno składa się wiele drobnych czynników: otwarci i przyjaźni sobie ludzie, przytulne miejsce, słoneczna pogoda, dobry nastrój, drzewo dające cień, stary mur z odpadającym tynkiem, ulotność chwili… na co dzień często ich nie zauważamy, ale kiedy te drobne elementy sumują się w harmonijną całość, wyzwalają poczucie piękna.

We found that the beauty consists of many minor factors: open and friendly people, cozy place, sunny weather, good mood, tree giving shade, old wall with fallen plaster, illusion of the moment... we often do not notice them, but when these small elements add up to a harmonious whole, there is triggering the feeling of beauty.

Do Wielkiego Piękna można się tylko zbliżyć, nie można go osiągnąć.

You can only come close to great beauty, you can not achieve it.

To bardzo dobrze — Wielkie Piękno musi pozostać nieosiągalne, bo inaczej, po jego znalezieniu, nie byłoby w człowieku potrzeby tworzenia.

It is very good — great beauty must remain unattainable, otherwise, it will not be in man’s need to create.

Osiągalne piękno jest niepełne — doświadczamy jedynie cząsteczek piękna, nigdy jego całości.

Cząsteczki piękna są objawami, dzięki którym możemy zdiagnozować pozytywnego wirusa Wielkiego Piękna.

46

The attainable beauty is incomplete — we experience only the particles of beauty, never the whole of it.

Particles of beauty are the symptoms through which we can diagnose the “positive virus” of great beauty.

Drobne, nieoczywiste cząsteczki łączą się w większą całość, jak krople w oceanie.

Nawet zapomniane, zaniedbane fragmenty przestrzeni, mogą być przebłyskiem piękna, jeśli dobrze się im przyjrzymy.

Spojrzeliśmy świeżym okiem na otaczająca nas przestrzeń, wyszukując w niej miejsc, które nas zaintrygowały.

W pęknięciach muru, załamaniach schodów oraz nieużywanych zakątkach umieściliśmy fragmenty dzieł sztuki, zwracając uwagę na urodę tych miejsc.

Wskazując niedoskonałości i ułomne detale nie mieliśmy na celu ich naprawienia ani zmiany, a wręcz przeciwnie — podkreślenie i wzmocnienie ich oddziaływania, tak aby uwrażliwić innych na ich dostrzeganie.

Small, unobtrusive particles combine into a whole, like drops into the ocean.

Even forgotten, neglected fragments of space can be a glimpse of beauty if we look closely at them.

We looked at the space around us, searching for places that intrigued us.

In the cracks of the wall, the collapse of the stairs and unused corners, we put fragments of works of art paying attention to the beauty of these places.

Paying attention to imperfections and defective details, we did not aim to fix or change them, but rather to emphasize and reinforce their impact so as to make others aware of them.

We invite everyone to discover beauty in unusual places and share it with others.

Zachęcamy wszystkich do odkrywania piękna w nieoczywistych miejscach i dzielenia się nim z innymi. ∙

text:

group № 1

47

48

49

50

51

grupa nr 2 / group № 2

Architektura jest czasownikiem / Architecture is a verb

tutorzy / tutors Małgorzata Kuciewicz Simone De Iacobis uczestnicy / participants Karolina Duda Rafał Golczyk Paulina Rączka Julia Rycerska Aneta Szatanik Anna Szczepaniak Eryk Szczepański organizator / organizer Marta Wróblewska

Manifest / Manifesto

Współczesny odbiór architektury spłycony został do kultury obrazka, błyskawicznego spojrzenia na dwuwymiarowy wycinek rzeczywistości, natomiast autentyczność jej doświadczania zawsze związana jest ze wszystkimi zmysłami. Materia przeobrażona w architektoniczną przestrzeń oddziałuje na jej odbiorcę, podobnie jak odbiorca oddziałuje na nią. Ta interakcja wpływa na odczuwanie czasu.

Architektura nigdy nie istnieje poza nim. Architektura nie jest rzeczownikiem. Architektura jest czasownikiem.

Contemporary reception of architecture has been flattened to an image, a glimpse at the two-dimensional part of reality. Whereas the authenticity of experiencing is always connected with all of the senses. The matter transformed into an architectural space is influencing its receiver, as well as the receiver is influencing it.

This interaction impacts the perception of time. Architecture never exists beyond it. Architecture is not a noun, it is a verb. text:

group № 2

Przestrzeń zmian / Space for change Projekt zainspirowała forma ogrodu japońskiego. Składa się z kamieni o różnych rozmiarach — mobilnych elementów w kształcie kuli. Użytkownik może je dowolnie przestawiać, aranżując przestrzeń w zależności od potrzeb. Możliwe jest wytworzenie miejsc o charakterze mniej lub bardziej kameralnym, o różnych proporcjach.

54

Project inspired by the form of japanese garden. Consists of stone of different size — movablesphere–shaped elements. Each user of that space can change the composition and arrange it to his/her own needs. It’s possible to create places of different propotion and different feeling of cosiness.

text:

Paulina Rączka

55

Termochromatyzm / Thermochromatism Obecność ludzi ma zauważalny wpływ na odbiór przestrzeni. Gdy w relatywnie małym wnętrzu przebywa nas wiele, wraz z upływem czasu — wzrasta temperatura. Czujemy bliskość ludzi poprzez ciepło ich ciał. Koncepcją wyjściową było podkreślenie tej zależności i takie jej przeinterpretowanie, by obecność ludzi wyraźnie zmieniała przestrzeń. Projekt zakłada osiągnięcie tego efektu poprzez zastosowanie światła dostosowującego barwę do zmieniającej się temperatury.

The presence of people has a noticeable effect on the reception of space.

When there are a lot of people in the relatively small interior, the temperature rises with the passage of time. We feel the closeness of people through the warmth of their bodies.

The initial idea was to emphasize this dependence and to interpret it so that people’s presence literally changed space. The project assumes that this effect will be achieved by applying an illumination that adjusts its color to the changing temperature.

text:

Eryk Szczepański

Wodna akustyka / Water acoustic Woda może działać na różne zmysły. W przypadku przedstawionej przestrzeni, oddziałuje ona w sposób niebezpośredni i nieoczywisty, tworząc wrażenia zmieniające się wraz z czasem. Podczas gdy zewnętrzny cylinder wypełnia się płynem, we wnętrzu obserwator doświadcza coraz to innych doznań akustycznych, wizualnych oraz przestrzennych.

56

Water may influence various senses. In presented space it stimulates them indirectly by creating sensations which change in time. While the external cylinder is being filled with fluid, the observer inside experiences different acoustic, visual and spatial impressions.

text:

Karolina Duda

57

Pole widzenia / Field of sight Obserwator przemierzając jednokierunkową przestrzeń doświadcza otwarć i zamknięć widokowych, jednocześnie schodząc coraz głębiej.

W związku z tym, wraz z upływającym czasem zmieniają się naprzemiennie jego odczucia dotyczące światła i otoczenia — idąc w górę, czekamy na coś, doświadczamy zmęczenia, nie możemy się doczekać tego, co za chwilę zobaczymy. Idąc w dół, pole widzenia rozszerza się z każdym krokiem, a czas poświęcony na przebycie odległości — skraca się.

An observer is witnessing new view openings and occlusions while crossing a unidirectional space up and down. In this connection with elapsing time observer’s experiences about light and ambiance is changing. With going up he is waiting for something, feels tired and excited with view beyond the peak. Going down brings wilder vision with every step and the time gave over for wandering is reduced.

text:

Anna Szczepaniak

Ulotność / Evanescence Piękno nie jest jedynie związane z procesem twórczym, jest również obecne w procesie destrukcji zachodzącej w czasie. Pawilon ognia staje się pełnym urzeczywistnieniem tej tezy. Destrukcja — spalanie — oddziałuje na wszystkie zmysły obserwatora znajdującego się wewnątrz pawilonu.

Pobudzenie wszystkich zmysłów potęguje odczuwanie piękna. Proces spalania, który stopniowo nasila się, aż w końcu zanika, odsłania niewidoczne do tej pory otoczenie.

58

Beauty is not only related to the creative process, it is also present in the process of destruction in time.

The fire pavilion becomes a full realization of this thesis. Destruction — burning affects all the senses of the observer inside the pavilion.

The awakening of all senses increases the perception of the beauty.

A process, which gradually grows, until it finally fades upwards, exposing the invisible surroundings to the present.

text:

Rafał Golczyk

59

Poziom nachylenia / Slope level Gliniana struktura nawiązuje do zmiany powierzchni gładkiej w różnego rodzaju nawierzchnie. Różne nachylenie sprawia, że odległość pokonywana jest w innym czasie, a zróżnicowanie faktur zmienia odczucia związane z przejściem trasy. Na tym przykładzie pokazany jest przebieg wody z zewnętrznych krawędzi do wewnątrz, odmienna powierzchnia utrudnia go lub też wspomaga. To samo przekłada się na uczestników, którzy pomimo przebywania w tej samej przestrzeni, odczuwają ją w różne sposoby. ∙

Clay structure concerns modification of smooth surface to different kinds of pavement. Different slopes make that distance is overpassing in another time and variety of factors change feelings about route. On this example is shown course of water from outer edges to inwards, different surface impede or accelerate it. The same situation refer to participants, who are forced to diverse sense of space. ∙

text:

60

Aneta Szatanik

61

grupa nr 3 / group № 3

Architects for Urbanity

tutorzy / tutors Karolina Szóstkiewicz Irgen Salianji uczestnicy / participants Gabriela Bratkowska Karolina Krzyżanowska Marcin Osak Natalia Pośnik Martyna Słowińska Alicja Szyszkowska Aleksandra Wróbel organizator / organizer Michał Czeszejko

Naszą pracę rozpoczęliśmy od poszukiwań definicji samego piękna. Okazało się, że najprościej jest nam je zrozumieć na zasadzie przeciwieństwa do tego, co brzydkie. Szybko jednak przeszliśmy do przykładów, które łączyły w sobie te dwa przeciwstawne pojęcia.

To w miejscu zestawienia, kontrastu i kontrowersji znaleźliśmy najwyższą wartość piękna — jego ideę. Zaczęliśmy zastanawiać się nad jej materialnością — czy można ją oddać, przekazać odbiorcy? Podstawą naszych działań było przekonanie, że to człowiek jest generatorem piękna. Piękno jest odczuwalne przez emocje, je zaś wywołują odpowiednie bodźce.

Co więc stymuluje nas do odczuwania piękna? Wskazaliśmy siedem pojęć — ponadczasowość, niewiadoma, absolut, harmonia, unikatowość, idea, niejednoznaczność — które kolejno opracowaliśmy na papierze, w przestrzeni i w czasie. Nasze rozważania podsumowaliśmy Live Artem, w którym ludzkie ciało jest ostatecznym narzędziem do eksplorowania piękna. ∙

64

Our work started with a search of the definition of beauty itself. It turned out that understanding it as an opposition of ugly is the most straightforward way. Yet swiftly we moved towards examples which connect those two contrary aspects. It is the juxtaposition, contrast and controversy in which we find the greatest value of beauty — its idea. We started to consider its materiality — can we express it, share it with others? Our fundamental belief was that human being is a generator of beauty. The beauty is perceived with emotions, and emotions are induced by adequate stimuli. What then stimulates us to perceive beauty?

We pinpointed seven notions — timelessness, unknown, absolute, harmony, uniqueness, idea, ambiguity and co-existence — which we respectively elaborated on paper, in space and time. Our statements were summarized with live art in which human body is an ultimate tool to explore beauty. ∙

text: Gabriela Bratkowska transl.: Michał Czeszejko-Sochacki

65

66

67

68

69

70

71

grupa nr 4 / group â„– 4

Terra X

tutorzy / tutors Jan Domicz Antoni Domicz uczestnicy / participants Joanna Magiera Ewa Markowska Kamila Melka Natalia Olszewska Alicja Prusinska Robert Witczak Piotr ZÄ…bek organizator / organizer Dominika Kubicka

Wielkie Piękno. Jako architekci odpowiadamy na pytania posługując się symbolem. Chcąc pokazać, że piękno tkwi w często nieosiągalnych ideach, przywołujemy totalny projekt Terra X Stefana Müllera. Jego punktem wyjścia jest ochrona ziemi przy jednoczesnej kontynuacji urbanizacji świata. Jest to możliwe dzięki użyciu strukturalnej siatki geodezyjnej rozpostartej na wysokości 2000 metrów nad ziemią. Przeniesiono na nią strefę życia człowieka. Strefa produkcji zostaje schowana pod powierzchnią globu.

Ziemia, jej naturalny krajobraz oraz wybrane przykłady rozwoju cywilizacji zostają zachowane w swoim surowym stanie. Tak jak Terra X jest próbą konserwacji piękna Ziemi, nasz projekt ma na celu zachowanie pamięci o myśli wrocławskiego architekta Stefana Müllera. ∙

74

Great Beauty. As architects we answer questions using the symbol. To show that beauty lies in often unattainable ideas, we invoke Stefan Müller's total Terra X project. Its starting point is to protect the Earth while continuing the urbanization of the world.

This is possible thanks to the use of a structured geodesic grid spread over 2,000 meters above the ground. It was moved to the zone of human life.

The production area is hidden beneath the surface of the globe. The Earth, its natural landscape and selected examples of the development of civilization are preserved in their raw state. Just like Terra X is an attempt to preserve the beauty of the Earth, our project aims to preserve memory of the thought of the architect Stefan Müller. ∙

text: Joanna Magiera transl.: Patryk Ślusarski

75

76

77

78

79

grupa nr 5 / group № 5

#findthegreatbeauty

tutorzy / tutors Andrea Anselmo Filippo Fanciotti uczestnicy / participants Anna Dacewicz Urszula Druzgała Bartłomiej Grzesznik Weronika Kaczmarek Sandra Przepiórkowska Jovana Stojković Karolina Tadek organizator / organizer Katarzyna Pabich

Powód / Premise

Piękno od zawsze definiowało architekturę. Z triady Witruwiusza: tr wałość, użyteczność i piękno (łac. firmitas, utilitas, venustas) to ono odróżnia Architekturę — od budynków, które jedynie istnieją w przestrzeni. Poczynając od tego stwierdzenia, możemy prześledzić historię różnych śladów idei Piękna noszonych w historii architektury i sztuki.

Z drugiej strony, nie jest prostym wytłumaczyć, co może oznaczać Wielkie Piękno. Do tej pory tylko o nim wspomnieliśmy — na przykład, film Sorrentino La grande bellezza (tłum. Wielkie Piękno) — ale go nie zdefiniowaliśmy.

Czy istnieje jeszcze Wielkie Piękno?

Jak to wyrazić podczas warsztatów OSSA 2017?

82

Beauty has been defining architecture ever since. In fact from Vitruvius triad f ir m ita s , utl i ti tas and venustas, it is the latter discerning what is Architecture from a mere generic building, which aim it is just to function and stand. From this statement, we can trace the story of the different masks the idea of Beauty has wore through the history of architecture and fine arts.

On the other hand, it’s not easy to explain what Great Beauty could mean, since we are talking about something which, so far, has been only mentioned — e.g. Sorrentino’s La grande bellezza — but not really defined.

Is there a Great Beauty after all? How to express it in OSSA2017 workshop?

Opis warsztatów / Workshop description

Część teoretyczna

Theoretical part

Na początku studenci próbowali nawiązać wspólną myśl na temat Piękna. Częścią tych poszukiwań była analiza architektury, którą osobiście uważają za wyróżniającą się, określając elementy lub architektoniczne działanie potwierdzające ten szczególny, wybrany przez nich model Piękna. Następnie idee kryjące się za przykładami zostały przedstawione w wybrany przez studentów sposób (rysunki, kolaże, …).

In the beginning students have been trying to set up a common discourse on the Beauty topic. Part of this research was an analysis that began pointing out some architectures they personally consider as emblematic, individuating which elements or architectural operations constitute that particular model of Beauty, then abstracting the ideas behind those examples and finding a way to represent them (drawings, collages, ...).

Część praktyczna

Practical part

W drugiej części warsztatów grupa zrozumiała, że niemożliwym jest napisanie zwięzłej definicji Wielkiego Piękna. Zamiast starać się stworzyć częściową koncepcję, uczestnicy zdecydowali się nadać metaforyczne znaczenie poszukiwaniom samego Wielkiego Piękna, w celu zasugerowania jak wielki i skomplikowany świat odpowiedzi ukrywa ten temat.

In the second part of the workshop the group faced the apparent impossibility to write a comprehensive definition of Great Beauty; rather than trying to set up a partial description of this concept, either to materialize one of the infinite representations of it, they decided to give a metaphorical representation of the research for the Great Beauty itself, in order to suggest the complex universe of answers this topic hides.

Aby zwiększyć świadomość o temacie, grupa rozproszyła się po Wrocławiu i przy pomocy tymczasowych wlepek z kontrowersyjnymi obrazami piękna oraz hashtagiem #findthegreatbeauty, połączonego w kolejnym kroku

To raise awareness on the topic, the group scattered Wrocław by removable stickers of controversial images of beauty along with the hashtag

83

z kontem na Instagramie i wydarzeniem na Facebooku, zaprosić miasto do finałowej prezentacji warsztatów.

Prezentacja składała się z dwóch części: video zawierającego pytania oraz performance’u zapraszającego do ich przestudiowania.

#findthegreatbeauty, in turn linked to an instagram profile and a facebook event aimed to welcome the city to the final presentation of the workshop.

The presentation consisted in two parts: a video, containing questions, and a performance to invite to investigate those questions.

Rezultaty / Results

Performance osiągnął nadzwyczajny efekt sprawiając, że uczestnicy zaczęli zastanawiać się nad tematem Wielkiego Piękna, przesuwając napięcie na proces jego szukania, zamiast namacalnego wyniku — interpretacji.

The performance reached an effective result by making participants wonder again about the topic, shifting the focus on the research of the Great Beauty itself, on the tension towards its attainment, rather than on a tangible result.

Podsumowując, nie wiemy czy Wielkie Piękno naprawdę istnieje, ale jeśli tak: czy pogoń za nim jest tak istotna? ∙

In the end we do not know if a/the Great Beauty truly exists, but if it does: is its pursuit so meaningful? ∙

84

text: Andrea Anselmo, Filippo Fanciotti transl.: Katarzyna Pabich, Randolph Albright

85

86

87

88

89

grupa nr 6/ group № 6

Nigdy dość / Never enough

tutorzy / tutors Wojciech Conder Maciej Kowalczyk uczestnicy / participants Natalia Drożdżowska Piotr Dziewierz Lena Grudziecka Łukasz Kaczmarek Maria Ostaszewska-Cichocka Zuzanna Siedlecka Adrianna Trybuchowicz–Mojska organizator / organizer Magda Aleksiejuk

Instalacja jest naszą odpowiedzią na tytułowe hasło tegorocznych warsztatów OSSA 2017. Uznaliśmy, że pojęcie Wielkiego Piękna zawiera w sobie założenie jego nieosiągalności.

Jest to byt idealny, jedna z wielkich idei europejskiej cywilizacji, do której realizacji człowiek może jedynie dążyć.

To dążenie może być pułapką ciągłej frustracji, ale również dobrą motywacją do pracy i osiągania coraz lepszych rezultatów.

W naszej opinii piękno jest czymś, co jako architekci staramy się zaplanować, ale jednocześnie wydarza się nam ono codziennie, nieoczekiwanie, przypadkowo. Jest reakcją, która zachodzi między nami a otaczającym nas światem, jest zakorzenione zarówno w doświadczeniu zmysłowym jak i przeżyciu metafizycznym.

Instalacja jest próbą ukazania i pogodzenia tych sprzeczności. Zaprojektowanego porządku, który poprzez ciągłe doskonalenie prowadzi nas do wyobrażonego świata idealnego, a jednocześnie wielości zdarzeń, artefaktów i konceptów stanowiących kontekst naszego życia, w których również odnajdujemy realizację idei piękna. ∙

92

The installation is answering question stated in this year’s OSSA workshop.

Term great beauty as a term itself contains idea of being unanantable.

It is an ideal idea, one of the core ideas for European civilization, which can be only aimed but never reached.

This aspiration can be a trap of constant frustration, however can be also motivation for work and ongoing investigations.

In our opinion beauty is something we try to design but as well it accrues to us unexpectedly and randomly in everyday life. It is reaction that occurs between us and surrounding world, it is rooted in both physical and metaphysical experience.

Installation is an attempt to present and unite these contradictions: designed order, which through ongoing development leads us to imaginative ideal world, and multitude of events, artefacts and concepts forming context of our life, in which we also find realization idea of beauty.

text:

Maria Ostaszewska-Cichocka

93

94

95

96

97

98

99

grupa nr 7 / group № 7

Piękno jest w oku patrzącego / The Beauty is in the eye of the beholder

tutor Mikołaj Smoleński uczestnicy / participants Cezary Adamowicz Anna Otlik Maria Kaczorowska Anna Krassowska Łukasz Misztal Adriana Sowa Agnieszka Wardzińska organizator / organizer Magdalena Bałdyga

Pięknem nazywamy obiekty cechujące się wartościami estetycznymi, definicja wielkiego piękna jest bardziej złożona. Wynika z emocji, wrażliwości i duchowości człowieka, które nie mieszczą się w granicach racjonalnego i pragmatycznego rozumowania. Pojęcia te nie odnoszą się do rzeczy samej w sobie, wynikają z odczucia, które narodziło się na myśl o niej. Stąd nie istnieje piękno bez jego odbiorcy.

Subiektywność postrzegania zagadnienia można przedstawić za pomocą abstrakcyjnego modelu. Pomimo różnic, płynnych granic, ciągłej zmienności można odnaleźć część wspólną.

Model ten, nazwany polem wrażliwości dotyczy wizualnej interpretacji zakresu oraz możliwości odczuwania piękna przez daną osobę. Ewoluuje on wraz z rozwojem człowieka. Powiększa się i stopniowo wrasta w kulturowo ukształtowane rozumienie piękna.

Formy te różnią się w zależności od otoczenia, wiedzy i doświadczeń.

102

One may refer to objects that have certain aesthetic value as beautiful.

However, the definition of the great beauty is far more complex. It stems from the emotions, sensitivity and spirituality of a human, which exceed the limits of pragmatic and rational understanding. Those concepts do not refer to the object itself, but they are a result of a feeling — an emotion that was born from the simple thought about the object. Therefore, no beauty truly exists without a recipient.

The way each person perceives this might be presented as an abstract model. In spite of all the differences and the facts that the model has fluid, ever-changing borders and changes constantly, we can find a common part.

The model, called the sensitivity field, is a visual interpretation of the range and ability to feel, the beauty, by a person. The field is constantly developing — along with the human. It grows and gradually develops an understanding of beauty when shaped by culture.

The shapes of the fields vary between individuals, depending on the environment, knowledge and personal experience.

Schemat rozwoju pola wraşliwości / The sensitivity field's development scheme

103

W przedstawieniu pola wrażliwości w układzie radialnym najbliżej centrum znajduje się wrażliwość związana z emocjonalnym i sensualnym odbiorem — pierwotne i podstawowe odczucie. Dalej mieszczą się obszary wymagające coraz szerszego postrzegania intelektualnego, oparte na rozumieniu różnych konstruktów cywilizacji: od kulturowych, społecznych, naukowych przez artystyczne (także dotyczące architektury), po coraz bardziej abstrakcyjne i konceptualne.

In the radial representation of a sensitivity field, the centre is strongly linked to emotional and sensual perception — the most basic or even pristine feelings. Further towards the edges are areas that require deeper and broader intellectual perception, based on the notion of various civilisation fundamentals — from cultural, social and scientific, through artistic (and those related to architecture) all the way to the most abstract and conceptual ones.

Można wyróżnić dwa skrajne modele pola wrażliwości. Pole skrajnej wrażliwości racjonalnej ma znacznie bardziej rozwinięte obszary występujące na granicach tego pola, wiążące się z wiedzą, doświadczeniem. Występuje natomiast luka w miejscu podstawowych bodźców człowieka, zmysłów i wrażliwości. Odwrotnością jest skrajne pole emocjonalne, posiadające również rozwinięte obszary intelektualne, lecz ze znacząco wyróżniającym się emocjonalnym centrum. Każdy człowiek odbiera świat odmiennie, posiada swój własny unikalny model.

W momencie nałożenia ich na siebie, zauważalne są strefy wspólne — wspomnienia, emocje.

One may distinguish two extremes in the endless multitude of sensitivity fields. The first one — the rational sensitivity — is significantly more developed in the outer areas, which are linked to knowledge or experience.

Meanwhile, the field might be of lower intensity in the centre — the space of basic human senses and emotions.

The second extreme, the emotional field, has also developed intellectual areas, but most importantly, a strong emotional centre. Since each person perceives the world differently — each person has a unique model. Only when we superimpose multiple fields, can we notice common areas — such as memories or emotions.

104

Indywidualizm postrzegania piękna / The indivuality of preceiving the beauty

105

Odczuwanie jest również wypadkową wrażliwości i okoliczności.

Musi pojawić się impuls, bodziec, odpowiednia sytuacja w danym czasie, która w wyniku styku z polem da wypadkowe uczucie doświadczania piękna.

The feeling of beauty is also an effect of sensitivity and the right circumstances. A stimulus, the right situation at the right time, has to occur and therefore by influencing the sensitivity field will evoke a stronger feeling of beauty.

Choć rozumienie piękna w strefie intelektualnej różni się pomiędzy poszczególnymi osobami, wspólna część dotyczy właśnie strefy emocjonalnej.

Współcześnie uciekamy od sentymentalnego podejścia do życia. Walczymy o siłę, pozycję, niezależność, tłumiąc i zatracając pierwotną percepcję tego pojęcia.

Although the understanding of beauty varies from individual to individual, the aforementioned common field is linked to emotional areas of the model. Nowadays, we avoid a sentimental approach to life. We fight for positions and strive for power, suppressing our independence and losing the basic perception of the beauty.

Rozważania te pozornie odbiegły od tematu piękna w architekturze czy piękna estetycznego, które pozostaje tylko jednym z wielu wymiarów szeroko rozumianego pojęcia wielkiego piękna. Architektura jest jednym z tych konstruktów cywilizacyjnych, który może być jedynie narzędziem do wyzwalania uczucia wzniosłości. Wszystko jednak wynika z człowieka oraz jego wrażliwości na otaczający świat. ∙

To some, it may seem that those considerations may diverge from the beauty in architecture or aesthetic beauty — but those are simply some of the countless shades of the great beauty. Architecture is one of the fundamentals of the civilisation which may only be a tool to evoke the feeling of sublimity or beauty. They all, however, stem from humans and our sensitivity to the world around us. ∙

106

text: Adriana Sowa, Łukasz Misztal, Anna Otlik transl.: Agnieszka Wardzińska

Odnalezienie wspรณlnego centum / Discovery of common centre

107

grupa nr 8 / group № 8

Wyspa / An Island

tutor Andy Yu uczestnicy / participants Jan Matusewicz Patrycja Pawlik Gorzata Radaj Michał Starzyński Dominika Ufnal Yuliia Zalomaikina Elżbieta Zdebel organizator / organizer Ewa Dobras

Dzień pierwszy / Day one

Zrobiliśmy rzeczy, aby je sobie pokazać, zamiast mówić o nich z pozycji twórcy. Zaprosiliśmy kogoś innego, aby mówił o tym, co widzi w tych rzeczach.

Celem było stworzenie otwartości, która pozwoliłaby wszystkim przyznać, że dzielimy tę samą tęsknotę za naszym poszukiwaniem piękna.

Nie rozmawialiśmy o tym, co to może być, ale pozwoliliśmy temu zapaść i wypełnić luki między nami.

110

We made things to show one another, instead of speaking for it as its maker, we invited someone else to speak about what they see in these things.

The purpose was to create an openness, for all to acknowledge we share the same yearning in our search for beauty.

We didn’t talk about what it might be, but let it sink in and fill the gaps between us.

111

Dzień drugi / Day two

Czy to jest to, czy nie jest? Odpowiedź tak lub nie nie byłaby wystarczająca.

Is this it or is it not? A yes or no answer would not be sufficient.

Zrozumieliśmy, że teksty, słowa lub opisy mogłyby tylko zepsuć głębię.

We find that texts, words or dscriptions would only spoil the depth.

To tak jak rysowanie obrysu chmury lub malowanie ognia tylko kolorem czerwonym.

Like drawing the outline of a cloud, or painting a fire with only the color red.

Nie było to wystarczające, wręcz przeciwnie.

It was far from being enough, in fact, it was counterproductive.

Chcieliśmy czegoś szczerego i czystego, nie satyry czy szyderstwa, nie odpowiedzi czy reakcji.

We wanted something sincere and pure, not a satire or mockery, not a response or reaction.

Zrobiliśmy więcej rzeczy.

We made more things.

112

113

Dzień trzeci / Day three

Rzeczy, które zrobiliśmy, zaczęły do nas przemawiać.

The things we made started to speak back to us.

Było to w najlepszym razie niejasne, ale stworzona przez nas otwartość pozwoliła zaufać, że niezrozumiałość jest uczciwym głosem, który dałby nam więcej głębi.

It was obscure at best, but the openness that we created made it easier to trust that the obscurity is an honest voice, one that would bring us more depth.

Ciągle tworzyliśmy rzeczy.

We kept making things.

114

115

Dzień czwarty / Day four

Zrobiliśmy rzeczy.

We made things.

Dzień piąty, ostatni dzień / Day Five, Final day

Nie wyciągnęliśmy żadnych wniosków, zamiast tego ciągle robiliśmy rzeczy. ∙

116

We made no conclusions, instead we kept making things. ∙

text: Andy Yu transl.: Patryk Ślusarski

117

118

119

grupa nr 9 / group № 9

Symulakrum / Simulacrum

tutor Karol Szparkowski uczestnicy / participants Aleksandra Krutnik Michał Orlikowski Wojciech Jędrosz Adriana Sowała Agnieszka Świderek Weronika Walasz Karol Wawrzkiewicz organizator / organizer Maciej Marszał

symulakr, symulakrum (łac. simulacrum „podobieństwo, pozór”; l.mn. simulacra) — obraz, który jest czystą symulacją, pozorującą rzeczywistość albo tworzący własną rzeczywistość.

Również obiekt materialny wyobrażający istotę żywą, nadprzyrodzoną i fantastyczną w ich trójwymiarowym kształcie. Wykorzystywane w celach religijnych, magicznych, naukowych, praktycznych i zabawowych.

Główną ideą naszego projektu jest próba znalezienia najwłaściwszej formy dla naszych opisów Piękna i Wielkiego Piękna.

The main idea behind this project was to find the most fitting form that would suit our words and descriptions of Beauty and Great Beauty.

Nasze poszukiwania rozpoczęliśmy od rozmowy o tym, czym jest dla nas Piękno i jakie wartości reprezentuje. Podczas niej padały bardzo różne definicje dotykające różnych elementów naszego życia i analizujące Piękno z różnych perspektyw.

W międzyczasie wszyscy wykonywaliśmy robocze makiety, które miały reprezentować sposób, w jaki rozumiemy to, co mówiła dana osoba.

Z tej rozmowy wykrystalizował się pomysł na przedstawienie Piękna jako coś ulotnego i nieokreślonego — jako mgła. Spełniała ona wszystkie nasze opisy i oczekiwania, więc w dalszej części warsztatów zajęliśmy się poszukiwaniem najlepszego sposobu na jej przedstawienie. Szukaliśmy czegoś, co miałoby symulować mgłę — naszego Symulakrum.

We started our research from a discussion about Beauty and what does it mean to us. During this talk, there were many different definitions regarding different parts of our lives and analyzing Beauty from different perspectives. In the meantime, we created many basic models that represented the way we understand how the other person is describing Beauty. After this conversation, we decided to describe Beauty as something undefined and faint - as a fog. The fog met our every definition and expectation, so in the next part of the workshops we set on to find the best possible way to create a simulation of a fog - Symulakrum.

W toku dalszych dyskusji wybraliśmy trzy możliwe sposoby reprezentacji mgły z wykorzystaniem trzech różnych materiałów: pary, piany i folii. Para, którą wytworzyliśmy łącząc suchy lód z ciepłą wodą, była najbardziej oczywistym wyborem, mieliśmy jednak

122

After many discussions, we chose three possible ways of representing our idea with three different materials: steam, foam and foil. Steam, witch we made by adding dry ice to hot water, was the most obvious choice, however it was hard to control. Foam from glycerol and dish soap was meagre in terms of volume. Only after combining steam with foil, the desired effect was met and we developed it further.

simulacrum (plural: simulacra from Latin: simulacrum, which means "likeness, similarity") is a representation or imitation of a person or thing. The word was first recorded in the English language in the late 16th century, used to describe a representation, such as a statue or a painting, especially of a god. By the late 19th century, it had gathered a secondary association of inferiority: an image without the substance or qualities of the original.

bardzo duże trudności z jej opanowaniem. Piana z glicerolu i płynu do płukania była bardzo skromna objętościowo. Dopiero folia w połączeniu z parą dała nam oczekiwany efekt, który zaczęliśmy rozwijać. W ten sposób powstał tymczasowy pawilon, do którego można było wejść i poczuć się jak w niebie będąc otoczonym parą w poruszającej się formie z folii.

In the end, we created a temporary pavilion in which after entering a person could “feel as in heaven” from the surrounding steam and foil.

We treat this project as an exercise in finding a form fitting our definitions and we hope that it was a success.

Traktujemy ten projekt jako ćwiczenie w znajdowaniu formy pasującej do naszych opisów i mamy nadzieję, że się to nam udało. ∙

text:

Karol Wawrzkiewicz, Maciej Marszał

123

124

125

126

127

128

129

130

131

132

133

134

135

grupa nr 10 / group № 10

Grupa nr 10 / Group № 10

tutor Tomasz Berezowski uczestnicy / participants Aleksandra Biernacka Paulina Maląg Wojciech Motyka Dagmara Pasińska Kacper Pruchnik Anna Szefer Wojciech Wojas organizator / organizer Anna Głąbicka

Dyskusja na temat wielkiego piękna, którą przeprowadziła nasza grupa, szybko ukazała rozbieżności w rozumieniu jego definicji. Piękno przybiera indywidualną formę dla każdego, sprawiając, że odczuwanie piękna jest subiektywne.

Dlatego też próby określenia tego terminu okazały się bezowocne, piękno nie podlega racjonalizacji. Czasami tej samej osobie podobają się dwie rzeczy, które inni mogą postrzegać jako sobie przeciwstawne.

The discussion about the great beauty that our group carried out quickly revealed divergences within the meaning of its definition. Beauty takes the individual form for everyone, making the feeling of beauty is subjective. Therefore, attempts to define this term proved fruitless. Beauty is not a subject of rationalisation. Sometimes one person likes two things that others may perceive as opposites.

„Szczególną właściwością ludzi jest, że się im równie podobają rzeczy niepodobne, sobie przeciwne. Nie tylko to, że jednemu podoba się to, a drugiemu tamto.“ /"The special characteristic of the people is that they like likewise dissimilar things, the opposite ones. Not only that one likes this and the other one that."

Władysław Tatarkiewicz, Parerga

Piękno nie może być postrzegane jako wartość sama w sobie, musimy mieć na uwadze jego odbiór, docenienie go i mnogość jego aspektów. Dlatego też skupiliśmy się na odczuwaniu piękna przez człowieka i próbie zrozumienia tego procesu. Analizowaliśmy zależności zachodzące w ramach triady: odbiorca — dzieło — twórca. Chęć tworzenia pięknego dzieła jest zrozumiała dla nas jako twórców, jednakże każdy z nas obiera inną ścieżkę do tego celu. Podobnie odbiór dzieła jest

138

Beauty cannot be seen as a value itself, we must bear in mind its perception, appreciation and multiplicity of its aspects. Therefore, we focused on the feeling of the beauty of human and the attempt to understand this process. We analyzed the dependencies within the triad: receiver — work — creator. The desire to create a beautiful work is understandable to us as creators, but each one of us takes a different path to it. Similarly, the reception of a work is individual to each other,

indywidualny dla każdego, bazując na innej percepcji, doświadczeniach.

Dlatego też najbardziej wartościowa dla nas okazała się rozmowa z drugim człowiekiem, aby móc podzielić się spostrzeżeniami między dwoma twórcami, dwoma odbiorcami i twórcą, a odbiorcą.

Do skomunikowania się z drugim człowiekiem konieczne jest jednak wypracowanie połączenia, wspólnego języka, za pomocą którego przekażemy istotne dla nas treści. Celem rozmowy nie jest bowiem jedynie mówienie i słuchanie, ale także zrozumienie z obydwu stron.

Formułowanie własnych myśli pozwala nam także lepiej zrozumieć siebie, nie mając jednak żadnej pewności, że ktoś zrozumie to, co wyrażamy, tak jak my sami. Zrozumienie punktu widzenia drugiej osoby sprawia, że poszerzamy swoje horyzonty, ale także dowiadujemy się czegoś o sobie. Mimo iż piękno jest w naszym mniemaniu niemożliwe do zdefiniowania, im więcej jego aspektów poznamy, tym bardziej przybliżymy się do jego rozumienia.

Uważamy, że pielęgnowanie wrażliwości jest istotne dla każdego człowieka, a dla nas — jako architektów — poznanie świata i drugiego człowieka jest niezbędne do świadomego i odpowiedzialnego wykonywania naszego zawodu.

text: Dagmara Pasińska transl.: Patryk Ślusarski

based on one’s perception, experience.

Therefore, the most valuable thing for us was the conversation with another human being, so that we could share the insights between the two creators, the two receivers or between the creator and the receiver. To communicate with another person, it is necessary to develop a connection, a common language, by which we will convey content, which is important for us.

The purpose of the conversation is not just talking or listening but also understanding from both sides. Formulating our own thoughts allows us to better understand ourselves, but we can not be certain that someone will understand what we express, just as we do. Understanding the other person's perspective makes us broaden our horizons, but we also learn something about ourselves. Although beauty is in our opinion impossible to define, the more we know about it, the closer we are to understanding it.

We think sensitivities are important to every human being. For us, knowledge about the world and the other person is essential for the conscious and responsible architecture practice.

139

architekt / architect

Tomasz Berezowski

Tomasz Berezowski (ur. 1983), architekt.

Ukończył Wydział Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Doświadczenie zdobywał pracując indywidualnie oraz z Jojko+Nawrocki Architekci. Od kilku lat prowadzi własną praktykę w Katowicach.

Jego działalność obejmuje architekturę oraz projektowanie grafiki użytkowej.

Interesuje go integralne podejście oparte na analizie problemu projektowego, typologii i redukcji formy, których wynikiem są esencjonalne rozwiązania. Stara się zachować równowagę pomiędzy szukaniem nowych możliwości, a tradycyjnym podejściem do proporcji, materiału i detalu. Laureat polskich oraz zagranicznych konkursów architektonicznych i urbanistycznych.

Tomasz Berezowski (born 1983), an architect. Graduated from Architecture Faculty at Silesian University of Technology. He gained experience both individually and with Jojko+Nawrocki Architekci. Since few years he runs his own practice in Katowice. His activity field includes architecture and graphics. Interested in integral approach based on analysis of design problem, typology and form reduction, that result in essential solutions.

Tries to keep balance between the search of new possibilities and the traditional approach towards proportion, material and detail. Laureate od polish and international architectural as well as urban design competitions.

Piękna nie da się zdefiniować czy zapisać za pomocą matematycznego wzoru. Jego dostrzeganie jest czymś bardzo indywidualnym, dyktowanym wrażliwością, zmysłami i emocjami.

W architekturze możemy doszukiwać się go na wielu płaszczyznach, od jej fizyczności, po użyteczność. Większość informacji z otoczenia odbieramy za pomocą wzroku, stąd fizyczność architektury dociera do nas jako pierwsza. Czasem dostrzegamy to „coś” w jednej chwili, czasem jest to bardziej niewidoczne i wymagające. Szczególnie teraz, przez ciągły natłok informacji w postaci obrazu, nie dostrzegamy subtelnych rzeczy.

Często w przypadkowych miejscach, wśród bezimiennych obiektów umyka nam coś wartościowego w postaci proporcji, kompozycji czy harmonii, skrytych pod warstwą zaniedbania, brudu i kurzu. Wyostrzając wzrok, obserwując, polegając na naszej wrażliwości jesteśmy w stanie wydobyć ukryte piękno...

142

Beauty can not be defined or written with a mathematical formula. Its perception is something very individual, dictated by sensitivity, senses and emotions. In architecture we can find it on many levels, from its physicality to its usability. Most of the information we receive from the environment is visual, so the physical nature of architecture reaches us first. Sometimes we see this “something” at the moment, sometimes it is more invisible and demanding. Particularly now, through the constant inflection of information in the form of an image, we do not see the subtle things. Often in the random places, among the nameless buildings we lose something of value, such as proportions, composition or harmony, hidden under the layer of negligence, dirt and dust. Sharpening our eyes, observing, relying on our sensitivity we are able to bring out the hidden beauty...

text:

Tomasz Berezowski

143

144

145

146

147

148

149

150

151

152

153

154

155

artysta / artist

Randolph Albright Randolph Albright (ur. 1978, Baltimore) jest wielodyscyplinarnym artystą i niezależnym kuratorem mieszkającym w Portugali. Wyspecjalizowanym w teorii sztuki i fotografii, na University of Maryland i Scuola Lorenzo de’ Medici, zorganizował ponad 20 wystaw zbiorowych w Stanach Zjednoczonych i w Europie pod nazwą Superfantastic.

Od 2010, w kolaboracji z duńskim artystą Sixten Kai Nielsen, zajmują się projektowaniem, budową i uprawą 10,000m2 lasu owocowego i artystycznego zacisza, według zasad permakultury i filozofii wabi sabi, 85 km na północ od Lizbony.

Surfuje tak często jak to tylko możliwe.

Randolph Albright (b.1978, Baltimore) is a multidisciplinary artist and independent curator based in Portugal.

Specialized in art theory and photography, at the University of Maryland and Scuola Lorenzo de’ Medici, he has organized over 20 collective exhibitions across the United States and Europe under the name Superfantastic. Since 2010, in collaboration with the Danish artist Sixten Kai Nielsen, he has been designing, building, and planting a 10,000m2 food forest and artistic retreat, influenced by the principles of permaculture and the philosophy of wabi sabi, 85km north of Lisbon.

He surfs as often as possible.

projekt / project Śledząc wszystkie dyskusje i debaty wokół Wielkiego Piękna, poczułem silny impuls do stworzenia określonego gestu o efemerycznej wartości. Postanowiłem wpisać antyczny, architektoniczny detal w najniższą ze ścian Akademii Sztuk Pięknych — Vesica Piscic (łac.).

Pierwowzór harmonijnej prostoty określający portal przez, który niematerialne staje się fizyczne, oraz zamierzone pokazanie wzniosłości geometrii w najniższym z miejsc.

Following all of the discussions and debates surrounding the Great Beauty I felt a strong impulse to create a precise gesture of an ephemeral quality. I chose to inscribe on the lowest walls at the back of the Fine Art Academy an ancient architectural detail — The Vesica Piscis (latin). An archetype of harmonic simplicity, describing a doorway through which the immaterial becomes physical, with the intention of revealing the geometry of the sublime in the lowliest of places.

21.10.17 Wrocław text: Randolph Albright transl.: Katarzyna Pabich

158

159

ZAKOŃ NIE / THE EN

ŃCZE-

ND

Podsumowanie / Summary Tegoroczna edycja warsztatów OSSA 2017 Wielkie Piękno, z uwagi na temat, okazała się bardzo wielowarstwowym przedsięwzięciem.

Rozbudowany program, różnorodność teoretycznego podejścia i praktyki projektowej tutorów zróżnicowały odbiór wydarzenia. Warsztaty trwały osiem dni, podczas których siedemdziesięciu uczestników z różnych części Polski oraz Europy zostało przeniesionych z uczelnianego trybu pracy by mogli — w zaproponowanych warunkach — rozwijać swoje umiejętności i otwartość myślenia.

This year's edition of OSSA Workshops, The Great Beauty, became truly multilayered enterprise due to complex nature of its theme. Personal offtake has been diversified mostly because of an extensive program, complexity of theoretical approaches and tutors design practice. During these eight-days long workshops, seventy participants from different areas of Poland and Europe, were moved from university mode of practice into specifically proposed conditions.

All of it in order to develop their skills and mind-openness.

Z uwagi na intensywny program, uczestnicy integrowali się między sobą, jednak na całokształt atmosfery miał wpływ nie tylko harmonogram, ale również otwarte podejście studentów. Dzięki inspirującym dyskusjom, wymieniana była wiedza i doświadczenie — nie tylko architektoniczne.

Dodatkowy element konfrontacji, z wiedzą nabytą podczas warsztatów, pozwolił na wypracowanie własnych wniosków i opinii.

Due to intensive workshops agenda, participants integrated with each other a lot. However the warm atmosphere owes way more to student's open minded approach rather than workshops agenda. Through inspiring discussion, they were exchanging their knowledge and experiences, not only from architectural field. Additionally, when confronted with knowledge acquired during workshops events, participants had a chance to elaborate their own opinion.

Podczas pracy warsztatowej każda z grup poruszyła kilka myśli związanych z Wielkim Pięknem. Wybrany temat, ze względu na rozległość i subiektywność postrzegania, okazał

162

During group work, each team brought forth few ideas based on The Great Beauty theme. The topic of this year’s edition was found

się dość trudny. Dzięki dyskusji podsumowującej pierwszą połowę warsztatów, zostały poruszone kwestie utożsamiania piękna z dobrem, konieczność wartościowania estetyki przez etykę, subiektywność odbioru i kreowania.

Problemem okazało się samo zdefiniowanie pojęcia Wielkiego Piękna.

Ciekawym komentarzem było stwierdzenie, że temat jest mocno nieaktualny, co może prowadzić do jałowości całej rozmowy — jednak żywość dyskusji zdecydowanie temu zaprzeczyła. Kontrargumentem była myśl, że przez długi okres czasu ignorowaliśmy temat piękna, który nie stracił znaczenia, a jedynie zmieniliśmy jego wartościowanie.

Mimo początkowych wątpliwości i problemów z podjęciem pracy nad tematem, końcowe projekty okazały się spójne. Duża ilość prezentacji opowiadała o wrażliwości, próbując zdefiniować piękno, jednak końcowa dyskusja mocno podkreśliła, że nie jest to możliwe. Projekty w głównej mierze pokazywały pozytywny wymiar piękna, poddając je własnej interpretacji. Poruszono tematy zależności pomiędzy dziełem a odbiorcą, utopii architektonicznej, ulotności, subiektywizmu w odbiorze, zmysłowości

as difficult, mostly because of participant’s extensived and subjective perception. Group discussion organized in the middle of workshop summarised few most interrupting issues: equation of beauty with goodness, necessity or unnecessity to evaluate aesthetics through ethics, and subjectivity of creation and impression. It turned out that the basic Great Beauty definition was predicament in itself. The theme was described among some participants as no longer current and as such could form fruitless conversation, nevertheless vibrancy of discussion proved against it. We have been ignoring theme of Beauty through last decade, mostly because of different evaluation toward it - this statement was also a strong contra argument.

In spite of initial second thoughts and early difficulties, all final projects were characterized by coherence.

Many presentations were focused on human sensitivity, trying to define Beauty, however the final discussion unfolded the imposibility to define it at all. Projects highlighted mainly positive aspects and allowing for personal interpretation of Beauty itself. One of the most frequent aspects were:

163

oraz sentymentalizmu. Projekty były zróżnicowane, mimo że często eksplorowały podobne kwestie.

Pomimo tego, że spotkanie dotyczyło głównie studentów architektury, projekty końcowe w niewielkim stopniu odzwierciedlały stricte architektoniczne rozwiązania. Pokazuje to ogromną chęć wielowymiarowego rozwoju, poszukiwania bardziej kompleksowej wiedzy, a także wskazuje potrzebę tworzenia interdyscyplinarnych warsztatów dla architektów.

Warto jednak dodać, że ta interdys­ cyplinarność nie powinna być traktowana tutaj wybiórczo, a zakładać prawdziwą integrację między innymi naukowymi środowiskami. Wiedzę wykraczającą poza nasze kompetencje powinniśmy weryfikować doświadczeniem zaproszonych specjalistów.

Na ten fakt została zwrócona uwaga podczas dyskusji podsumowującej warsztaty.

Tytularnie OSSA to Ogólnopolskie Spotkania Studentów Architektury, w takiej też atmosferze odbywało się całe wydarzenie. Jako organizatorzy mamy ogromną nadzieję, że był to wartościowy czas dla wszystkich uczestników, tutorów jak i zaproszonych gości. Liczymy, że każda z tych osób wyniosła z warsztatów nowe, cenne doświadczenia. Jeszcze raz dziękujemy wszystkim, którzy pomogli nam zorganizować te przedsięwzięcie.

164

interdependence between a work of art and its receiver, architectural utopia, the elusiveness of Beauty, subjective perception, sensuality, and sentimentality. Despite wide diversification the projects have investigated similar issues.

Even though workshops fouces on meeting of architectural students, architectural solutions and ideas got little attention in final output. Great will of multidimensional, complex knowledge can explain these small phenomena and also underline demand for organizing interdisciplinary workshops for architectural students. It is worth to remember, that this interdisciplinarity should assume actual integration between academic communities. The knowledge that reaches far beyond our own architectural expertise should be verified with professionals.

OSSA abbreviation can be translated as Polish Association of Architecture Students, but also as Architecture Students Meeting or Assembly. That is why whole event was held in the atmosphere of the meeting. As organizers, we hope that this time became valuable for all: participants, tutors and invited guests. We also hope that each of them, individually, found their own, fresh and rewarding experiences. Once again, we would like to thank everybody for generous help and support assisted during organization.

text: Anna Klimczak transl.: Rafał Śliwa

165

DZIĘKUJEMY!

166

THANK YOU!

167

OSSA działa nieprzerwanie od dwudziestu lat.

Organizacja warsztatów OSSA 2017 Wielkie Piękno była możliwa dzięki dotacji poniższych firm i instytucji. organizatorzy /organizers

partnerzy / partners

patroni / patronage

patroni medialni / media patronage

168

/ Organizing OSSA 2017 The Great Beauty was possible only thanks to the donations from the companies and insitutions listed below. mecenas / patron Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego / Co-financed by the Ministry of Culture and National Heritage

sponsor główny / main sponsor

sponsor / sponsor

wsparcie finansowe / financial support

169

Pragniemy złożyć serdeczne podziękowania poniższym osobom, które niejednokrotnie poświęciły swój czas na wsparcie inicjatywy studenckiej. Bez Was te warsztaty nie zostałyby doprowadzone do ostatecznej formy, dziękujemy!

Sylwester Nowakowski Józef Kuśnieruk zamek Niemcza Andrzej Kukuła Niemczański Ośrodek Kultury Grzegorz Kosowski Sylwia Spychała miasto Niemcza Jerzy Ilkosz Michał Duda Małgorzata Devosges–Cuber Muzeum Architektury we Wrocławiu Witold Szymanik Graphisoft Center Poland Marta Mnich Fundacja Jednostka Architektury Łukasz Wojciechowski VROA Danuta Maksymowicz Agnieszka Szumilas Barbara Widera Politechnika Wrocławska

170

We would like to express our gratitude to the people listed below, who devoted their time to support our venture.

Without them, the workshop would not have been brought to its final form, thank you!

Artur Witkowski Aleksandra Chadzijoannidis Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogna Świątkowska Paulina Pytel Fundacja Bęc Zmiana Grzegorz Piątek Centrum Architektury Marek Dymkowski Piotr Gajos Hotel Niemcza SPA Wojciech Hryncewicz Kinga Strojek Daniel Dobras Randolph Albright

171

Uczestnicy / Participants

uczestnicy / participants Cezary Adamowicz Szymon Ankudowicz Aleksandra Biernacka Gabriela Bratkowska Anna Dacewicz Dagna Dembiecka Mateusz Dobrowolski Natalia Drożdżowska Urszula Druzgała Karolina Duda Piotr Dziewierz Rafał Golczyk Lena Grudziecka Bartłomiej Grzesznik Agata Holdenmajer Wojciech Jędrosz Weronika Kaczmarek Łukasz Kaczmarek Maria Kaczorowska Helena Kajszczak Emilia Karwowska–Łasocha Anna Krassowska Aleksandra Krutnik Karolina Krzyżanowska Joanna Magiera Paulina Maląg Ewa Markowska Jan Matusewicz Kamila Melka Łukasz Misztal

172

Wojciech Motyka Karolina Motyka Natalia Olszewska Michał Orlikowski Marcin Osak Maria Ostaszewska–Cichocka Anna Otlik Dagmara Pasińska Patrycja Pawlik Natalia Pośnik Kacper Pruchnik Alicja Prusinska Sandra Przepiórkowska Małgorzata Radaj Paulina Rączka Julia Rycerska Zuzanna Siedlecka Martyna Słowińska Adriana Sowa Adriana Sowała Michał Starzyński Jovana Stojković Aneta Szatanik Anna Szczepaniak Eryk Szczepański Anna Szefer Alicja Szyszkowska Agnieszka Świderek Karolina Tadek Adrianna Trybuchowicz–Mojska

Dominika Ufnal Weronika Walasz Agnieszka Wardzińska Karol Wawrzkiewicz Robert Witczak

Wojciech Wojas Aleksandra Wróbel Yuliia Zalomaikina Piotr Ząbek Elżbieta Zdebel

tutorzy / tutors Andrea Anselmo Tomasz Berezowski Wojciech Conder Antoni Domicz Jan Domicz Filippo Fanciotti Oskar Grąbczewski Simone De Iacobis

Maciej Kowalczyk Małgorzata Kuciewicz Irgen Salianji Mikołaj Smoleński Karolina Szóstkiewicz Karol Szparkowski Andy Yu

organizatorzy / organizers Magda Aleksiejuk Magdalena Bałdyga Michał Czeszejko-Sochacki Anna Głąbicka Dominika Kubicka

Maciej Marszał Iga Mazur Katarzyna Pabich Ewa Plucińska Marta Wróblewska

koordynatorzy / coordinators Edyta Filipczak Anna Klimczak

Karolina Popera Patryk Ślusarski

173

Autorzy / Authors autorzy tekstów / authors of texts Edyta Filipczak Anna Klimczak Karolina Popera Patryk Ślusarski Rafał Śliwa autorzy zdjęć / authors of photographs Magda Aleksiejuk 38,39,40,69,133,134,135,165 Rafał Golczyk 55 Łukasz Kaczmarek 95,96,97 Dominika Kubicka 10,11,24,68,85,128 Maciej Marszał 16,22,23,124,125,128,129,130,132 Agnieszka Smutek 70,71 Karol Szparkowski 131 Adriana Sowa 166,167 Ada Trybuchowicz-Mojska 97,98,99 Marta Wróblewska 57,59,61 autorzy ilustracji / authors of illustrations Tomasz Berezowski 143-154 Piotr Dziewierz 96 Łukasz Kaczmarek 92 Zuzanna Siedlecka 92 Patryk Ślusarski 14,18,19,20,21,36 Agnieszka Świderek 126,127

174

175