Nr 5 - 2015 - jaargang 20
VA K T I J D S C H R I F T
De
pancreas Natriumbicarbonaat afgifte van de alvleesklier bepaalt de totale gezondheidstoestand Pancreas: control freak In 7 stappen Emotie-eten de baas Traditionele fytotherapie en de pancreas
apie
er
Heilen mit Bakterien seit 1954
Ni
euw:
M on
ot
h
PREBIOTICA MELKZUURBACTERIﾃ起 IMMUNOLOGISCHE PROBIOTICA VAGINAAL PROBIOTICUM
OUR CHALLENGE IS
energeticanatura.com
HEALTH
3
Voorwoord
De pancreas Naast het hart, de lever, de maag, longen en darmen is de pancreas een niet zo gekende speler in ons lichaam met vele functies. De pancreas heeft een dubbele functie: de endocriene en exocriene functie. De endocriene betreft de productie van insuline en glucagon zodat de bloedglucosehuishouding goed verloopt. De afscheiding van spijsverteringsenzymen behoort tot de exocriene functie. Walter Faché beschrijft uitvoerig de rol van de spijsvereringsenzymen en legt de nadruk op de rol van bicarbonaat voor een optimale vertering. Ons westers voedingspatroon veroorzaakt een verhoogde zuurtegraad in ons lichaam wat de oorzaak is van verschillende aandoeningen en ontstekingen. Ons lichaam moet zowel preventief als curatief grondig ontzuurd worden. Dit kan pas als de bicarbonaat aanmaak in pancreas, nieren en maag optimaal plaats vindt. In onze rubriek Voeding schrijft Petra Kersten uitvoerig over hoe we de pancreas kunnen ondersteunen met onze voeding in al zijn functies: het optimaal regelen van de glucose- en insulinespiegel, een optimale productie van spijsverteringsenzymen en het creëren en behouden van een basisch milieu. Trudy Vlot belicht de exocriene pancreasinsufficiëntie, die onder meer wordt veroorzaakt door een tekort aan precursorenzymen of een obstructie door galstenen. Traditionele fytotherapeutica bij klachten van de alvleesklier en onbalans van de bloedglucosespiegel optimaliseren meestal de spijsvertering. Ze versterken vooral de secretie van onder meer darmklieren, lever en pancreas. Jaap Slegt geeft een duidelijk en volledig overzicht van welke plantengroepen er invloed hebben op de bloedglucosespiegel, de leverfunctie, en de galstroom en de hypofysaire onbalans. Los van het thema geeft het artikel van Fenna Janssen een praktische aanpak om ons bewust te maken van wanneer we emotie-eten en hoe we het kunnen aanpakken!
De redactie wenst jullie veel leesplezier!
Pascale Van den Heede
Hoofdredacteur
nr 5 - 2015
OF
Emotioneel evenwicht
SaffraMed bevat o.a. de ingrediënten saffraan en een goed opneembaar kurkuma, die bijdragen tot een goede gemoedstoestand. Beide ingrediënten zijn onderwerp geweest van herhaaldelijk wetenschappelijk onderzoek.
Kwaliteit maakt het verschil! Saffr’Active™ is een zuiver extract van saffraanstampers en uniek gestandaardiseerd op >2% crocine en safranal Inhoud: 30 en 60 vegetarische capsules Dosering: 1 capsule per dag, gedurende minstens 4 tot 6 weken of volgens het advies van een gezondheidsprofessional. Samenstelling per vegetarische capsule: Curcuminefytosoom (Curcuma longa) 160 mg, inositol (myo-inositol) 75 mg, saffraanextract (Crocus sativus, Saffr’Active™ gestandaardiseerd op > 2 % safranal en crocine) 30 mg, vitamine B6 (pyridoxaal-5’-fosfaat) 3 mg ( %RI*), zink (OptiZinc, zinkmono-L-methioninesulfaat) 2 mg ( %RI*), foliumzuur (Metafolin, calcium-L-methylfolaat) 100 µg ( %RI*), vitamine B12 (methylcobalamine) 75 µg ( %RI*), vitamine D3 (cholecalciferol) 12 µg ( %RI*). *RI: Referentie-inname
Verbeterde stabiliteit en maximale biologische beschikbaarheid van curcumine door koppeling aan fosfatidylcholine uit soja (fytosoomproces) Rechtstreeks actieve vormen van de vitaminen B6, B12 en foliumzuur Organische zink gebonden aan zuivere L-methionine biedt een optimale biologische beschikbaarheid Cholecalciferol, de meest fysiologisch actieve vorm van vitamine D
IS O 2
00
0
2
Voor meer info zie www.nutrisan.com
5 Tweemaandelijks magazine OrthoFyto® & OrthoTrends®
Inhoud
Nr 5 - 2015 - jaargang 20
- jaarga ng 20 Nr 5 - 2015
VA K T I J D S
CHRIFT
De
pancreas
RboNAAT NATRIumbICA lIeR De AlVleeSK AFgIFTe VAN ToTAle bepAAlT De eSTAND STo gezoNDHeID pANCReAS: K CoNTRol FReA IN 7 STAppeN emoTIe-eTeN De bAAS le TRADITIoNe Ie FyToTHeRAp AS eN De pANCRe
Hoofdartikel Orthomoleculair Natriumbicarbonaat afgifte van de alvleesklier bepaalt de totale gezondheidstoestand........................................................................................................ 7 Voeding Ondersteunende voeding(sstoffen) voor de pancreas.......................................................... 14 Medisch dossier Pancreas: control freak.................................................................................................................... 19 Uit de praktijk Gefermenteerde Rode Rijst (Rode gistrijst) .................................................................................... 22 Alles draait om je hormonen ................................................................................................................ 23 Nutri-informatie Gezond de winter door ........................................................................................................................ 26 Psychologie In 7 stappen Emotie-eten de baas .............................................................................................. 28 Fytotherapie Traditionele fytotherapie en de pancreas ................................................................................. 30
Adverteerders Energetica Natura
Symbiopharm. . ......................................................................................2
Nutrisan
SaffraMed............................................................................................. 4
Mannavital
Ubiquinol Platinum............................................................................ 6
Aman prana
Rudolf, Oral en Auris...................................................................... 13
Nutriphyt - Pures
Seminarie 28 november................................................................. 17
Nutrogenics
WHC UnoCardio 1000................................................................. 18
Ojibwa De Roeck
Nigella Oil Superior......................................................................... 21
Pharma Nord
Selenium + Zink............................................................................... 23
eFIOW
Professionele Orthomoleculaire openstudiedagen..... 24-25
Ojibwa De Roeck
Cura-posome..................................................................................... 27
Pharma Nord
D-Pearls. . ............................................................................................ 34
Energetica Natura
Acti-Mag Plus.................................................................................... 36
De exocriene functie van de pancreas heeft een belangrijke rol bij de spijsvertering. De meeste pancreasenzymen worden in inactieve vorm afgegeven en worden pas geactiveerd wanneer ze de twaalfvingerige darm binnenkomen, waar ze verder worden afgebroken door darmenzymen. Samen met deze enzymen worden grote hoeveelheden natriumbicarbonaat afgegeven, die een belangrijke beschermende rol speelt samen met het mucus en het ingeslikte speeksel. Grote hoeveelheden zure sappen komen vanuit de maag in de twaalfvingerige darm terecht en kunnen de bekleding beschadigen. Het bicarbonaat uit het alvleeskliersap neutraliseert deze zuren en beschermt tevens de darmwand. Bicarbonaat regelt aldus de pH in het darmstelsel en houdt de zuurtegraad in de darmen basis. Het ontzuringsmechanisme in ons lichaam is uiterst belangrijk. De fysiologie en biochemie van bicarbonaat in de pancreas, maag en nieren is dan ook één van de meest dringende topics die artsen en therapeuten zouden moeten kunnen toepassen bij hun patiënten. Deze drie organen zijn aldus zeer nauw betrokken met elkaar en de algemene gezondheid van het lichaam hangt af de optimale samenwerking tussen deze organen.
Erkenning Orthofyto Orthofyto is sinds juni 2007, als enig neutraal Orthomoleculair Wetenschappelijk Vaktijdschrift, erkend door de ‘European Union of Science Journalists’ Associations’ en de ‘European Research Advisory Board (EURAB)’.
nr 5 - 2015
OF
Meer energie1 en een optimale celbescherming2 dankzij
Ubiquinol PLATINUM van Mannavital
- bevat 100 mg ubiquinol per capsule, Ubiquinol is de gereduceerde, direct vorm van co-enzym Q10, verkregen door een natuurlijk fermentatieproces (Kaneka®) 1
met vitamine C dat bijdraagt tot een normaal energieleverend metabolisme en tot de vermindering van futloosheid en moeheid
2
met selenium en vitamine C die bijdragen tot de bescherming van cellen tegen oxidatieve stress door vrije radicalen
60 caps €34,95
Ubiquinol PLATINUM van Mannavital is co-enzym Q10 van
de allerbeste kwaliteit en met directe werkzaamheid (Kaneka®), in combinatie met organisch, goed opneembaar selenium (seleniumgist) en met vetoplosbare vitamine C (ascorbylpalmitaat). Verkrijgbaar in alle natuurvoedingswinkels en bij de apotheek op bestelling
www.mannavital.be
kwaliteit bovenal
Uitgebreide info? Aan te vragen bij: info@mannavital.be - tel 056 43 98 52
7
Hoofdartikel Orthomoleculair
Wa lter O .M. Fach é
Natriumbicarbonaat afgifte van de alvleesklier bepaalt de totale gezondheidstoestand
D
e alvleesklier of pancreas is een gemengde klier met endocriene en exocriene functie. De dubbele secretie- of afscheidingsfunctie van dit orgaan bestaat uit uitwendige afscheiding ten behoeve van de spijsvertering en inwendige afscheiding ten behoeve van de koolhydraatstofwisseling. De pancreas scheidt verteringsenzymen af, naast bicarbonaat en hormonen die in speciale cellen in de alvleesklier worden geproduceerd. De enzymen die de pancreas afscheidt, werken in op één van de drie bestanddelen van ons voedsel: eiwitten, koolhydraten en vetten. Het afgescheiden bicarbonaat speelt een basisrol om het lichaam in een optimale zuur-base evenwicht te houden.
De alvleesklier ligt diep naar achteren verscholen in de bovenbuik, achter de maag en twaalfvingerige darm, het achterste buikvlies en vóór de wervelkolom. Het heeft een langgerekte en trosvormige vorm en komt eveneens achteraan in contact met de linkernier en bijnier. Deze klier is dan ook moeilijk toegankelijk voor medisch onderzoek. Zij bestaat uit een caput (hoofd), een corpus (lichaam) en een cauda (staart).
Functies van de pancreas De exocriene functie heeft een belangrijke rol bij de spijsvertering, het verteren van voedsel. Embryonaal ontwikkelt de alvleesklier zich uit één of meer uitstulpingen van de twaalfvingerige darm. Deze vertakken zich tot een gangenstelsel met aan het eind de cellen die het pancreassap produceren. Het aangemaakte pancreassap (spijsverteringsenzymen) komt samen via kleine afvoerbuisjes tot één grote pancreasbuis, die uitmondt in de twaalfvingerige darm ongeveer 10 cm voorbij de sluitspier van de maag. Deze uitmonding wordt het sluitspiertje van Papil van Vater genoemd, die vlak voordat de pancreasbuis in de twaalfvingerige darm uitmondt, zich verenigt met de galafvoergang (figuur 1). De verteringsenzymen worden vervolgens afgevoerd naar de twaalfvingerige darm.
maag galblaas
galwegen
pancreaskop papil van Vater pancreas
pancreasbuis
duodenum
Figuur 1: In de twaalfvingerige darm, specifiek de papil van Vater, komen de spijsverteringsenzymen vanuit de pancreas en gal vanuit de galblaas bij de voedselbrij.
Bij de meest voorkomende soort alvleesklierkanker zitten er tumoren in de afvoerbuisjes. Deze verstoppen dan de afvoerbuisjes. De enzymen die normaal helpen verteren, kunnen nu het orgaan afbreken! De alvleesklier produceert elke dag circa 1,2 liter sap. Iedere keer dat de hersenen een prikkel krijgen dat er voedsel aankomt, wordt er sap aangemaakt door de alvleesklier. Dit kan al als er alleen aan voedsel geroken of gedacht wordt. De hersenen geven het signaal door aan de alvleesklier om sap aan te maken. Het sap dat wordt geproduceerd door de alvleesklier bevat spijsverteringsenzymen en bicarbonaat. De enzymen werken in op de voedingsstoffen in de twaalfvingerige darm. Als de enzymen zijn ingewerkt dan pas kunnen de voedingsstoffen in de darmwand worden opgenomen. De belangrijkste enzymen zijn: lipase voor de vetvertering, amylase voor de vertering van suikers en trypsine voor de eiwitvertering. Deze enzymatische vertering is noodzakelijk omdat de darmen de voedingsstoffen anders niet kunnen opnemen. Deze fysiologische beperkingen zijn dramatisch voor het organisme en leiden tot alle mogelijke ziektebeelden. De endocriene functie van de pancreas moet een normale bloedglucosespiegel handhaven. In de alvleesklier is ook weefsel te vinden zonder afvoerbuisjes. Deze worden de eilandjes van Langerhans genoemd. Deze produceren en scheiden onder andere het insulinehormoon, glucagonhormoon en somatostatine af die aan het bloed worden afgegeven. Deze hormonen spelen een belangrijke rol in het regelen van de suikerstofwisseling. De alvleesklier reageert op de hoeveelheid suiker in het bloed. De hormonen zorgen ervoor dat het bloedsuikergehalte in evenwicht wordt gehouden. Bij een te lage bloedsuikerspiegel worden de alfa-cellen van de eilandjes van Langerhans ge-
nr 5 - 2015
OF
8
Hoofdartikel Orthomoleculair
prikkeld om glucagon aan te maken. Glucagon verhoogt de bloedglucosespiegel. Bij een te hoge bloedglucosespiegel (bijvoorbeeld na een maaltijd) maken de bètacellen van de eilandjes van Langerhans insuline, die de bloedglucosespiegel verlaagt. Is het suikergehalte verhoogd, dan wordt er meer insuline aangemaakt. Bij een laag suikergehalte gaat de alvleesklier minder insuline produceren. Bij diabetes mellitus maakt de alvleesklier minder insuline aan dan nodig is. Het bloedsuikergehalte is als gevolg daarvan sterk verhoogd. Dit veroorzaakt allerlei klachten [1].
Spijsverteringsenzymen van de pancreas De meeste alvleesklierenzymen worden in inactieve vorm afgegeven en worden pas geactiveerd wanneer ze de twaalfvingerige darm binnenkomen, waar ze verder worden afgebroken door darmenzymen. Trypsine, chymotrypsine en carboxypeptidase zijn de proteaseenzymen die op eiwitten inwerken. Ze breken eiwitten slechts gedeeltelijk af tot een vorm waarin de enzymen van de dunne darm ze verder kunnen verteren. Daardoor kunnen ze de eiwitten van de alvleeskliercellen zelf niet afbreken en wordt zelfvertering of acute pancreasnecrose vermeden.
Wal t e r O.M. Fa chĂŠ
De productie en secretie van pancreassap wordt door drie lokale hormonen (acetylcholine, cholecystokinine en secretine) en door het parasympatische zenuwstelsel gereguleerd. Acetylcholine wordt afgescheiden door zenuwen die naar de alvleesklier lopen. Het meest belangrijkste hormoonmechanisme wordt gereguleerd door twee hormonen: secretine en cholecystokinine (CCK), die door de twaalfvingerige darm worden geproduceerd. Secretine komt vrij bij de aanwezigheid van HCl in de darm. Cholecystokinine komt vrij bij het binnenkomen van eiwitten en vetten. Het denken aan voedsel en de aanwezigheid van voedsel in de maag stimuleren de afgifte van kleine hoeveelheden alvleeskliersap. Zodra voedsel de twaalfvingerige darm binnenkomt, scheidt de alvleesklier grote hoeveelheden sap af. Beide hormonen werken op de pancreas, maar secretine heeft de cellen van de afvoerbuisjes als target. En zorgt dan ervoor dat zij het waterrijk bicarbonaatsap vrijlaten, terwijl CCK de exocriene pancreatische acinaire kanaaltjes (acini) stimuleert om het enzymrijke pancreassap vrij te laten (zie figuur 2). Parasympathische stimulatie zorgt voor het vrijkomen van het pancreassap tijdens het maagsecretieproces.
Pancreasamylase werkt in op koolhydraten zoals zetmeel en glycogeen, waardoor deze stoffen in eenvoudiger suikers worden omgezet. Er zijn drie enzymen voor de vetvertering: pancreaslipase, cholesterolesterase en fosfolipase. Elk van deze enzymen werkt in op verschillende vormen van vet. Voor de normale vetvertering is naast lipase ook gal nodig die continu in de lever wordt geproduceerd. Hierbij worden de vetten in eenvoudiger producten omgezet, die verderop in de darm gemakkelijk verder kunnen worden verteerd en opgenomen. Samen met deze enzymen worden grote hoeveelheden natriumbicarbonaat (NaHCO3, een basische stof) afgegeven. Het bicarbonaat speelt een belangrijke beschermende rol samen met het mucus en het ingeslikte speeksel. Aangezien grote hoeveelheden zure sappen vanuit de maag in de twaalfvingerige darm terechtkomen, kan de bekleding van de twaalfvingerige darm beschadigd raken. Het bicarbonaat uit het alvleeskliersap neutraliseert deze zuren en beschermt tevens de darmwand. Bicarbonaat regelt aldus de pH in het darmstelsel en houdt de zuurtegraad in de darmen basis! Bij een alvleesklierontsteking gaan de enzymen al in de alvleesklier zelf aan het werk. Dit veroorzaakt schade aan het weefsel van de alvleesklier. Als gevolg hiervan worden nog meer enzymen afgescheiden, waardoor de alvleesklier steeds verder wordt 'verteerd' en ontstoken raakt. Bij een acute alvleesklierontsteking treedt een kortdurende of tijdelijke ontsteking van de alvleesklier op. Meestal komt de ziekte binnen enkele dagen tot weken weer tot rust. Hierbij kan de alvleesklier volledig genezen. In sommige gevallen ontstaat er blijvende schade aan de alvleesklier.
nr 5 - 2015
Figuur 2. Acinarcellen secretie van pancreasenzymen in pancreaskanaaltjes.
De twaalfvingerige darm (duodenum) is aldus de plaats waar de gal uit de lever, de digestieve enzymen (proteolytische enzymen) en het bicarbonaat uit de pancreas samen komen. Zij optimaliseren het digestief systeem, nadat de maag het belangrijk voorbereidend verteringswerk van de voedingsafbraak is begonnen door digestieve maagzuren (HCl) in balans gehouden door het bicarbonaat (HCO 3- ). Het duodenum leidt haar inhoud naar de andere delen van de darm waar de vertering verder plaats grijpt [2].
9 Wa lter O .M. Fach é
Hoofdartikel Orthomoleculair
Belangrijke rol van bicarbonaat bij de totale vertering Omdat de mens als een zuurconsumerend, zuuromzettend, zuuruitscheidend organisme functioneert, is het ontzuringsmechanisme in ons lichaam uiterst belangrijk. De fysiologie en biochemie van bicarbonaat in de pancreas, maag en nieren is dan ook één van de meest dringende topics die artsen en therapeuten zouden moeten kunnen toepassen bij hun patiënten. Deze drie organen zijn aldus zeer nauw betrokken met elkaar en de algemene gezondheid van het lichaam hangt af de optimale samenwerking tussen deze organen.
1. Bicarbonaat uit de alvleesklier neutraliseert in de twaalf
vingerige darm de zure spijsbrij van de maag of maagzuur
De exocriene functionele cellen vormen kanaaltjes die gerangschikt zijn in clusters, acini genoemd, en produceren de enzymrijke componenten van het pancreassap. De epitheelcellen langs de kleinste pancreas afvoerbuisjes, laten bicarbonaationen vrij die de pH hoog laten worden, een pH van ongeveer 8. Deze hoge pH maakt het mogelijk dat vloeistof van de pancreas het zure chyme (zure spijsbrij in de maag) neutraliseert dat in het duodenum binnenkomt, waardoor dit dan zorgt voor een optimale omgeving voor het verdere darmstelsel en de verteringsenzymen van de darmsappen. De maag is erop gebouwd om zeer sterk zuur te bevatten en om te werken met een zuur dat een zuurgraad heeft die honderdduizend maal sterker is dan de zuurgraad van het bloed.
Het ligt voor de hand dat het lichaam zowel preventief als curatief grondig ontzuurd dient te worden. Dit kan pas als de bicarbonaat aanmaak in de pancreas, de nieren en de maag optimaal gebeurt of gestimuleerd wordt.
2. Bicarbonaat regelt de pH in het darmstelsel en houdt de zuurtegraad in de darmen basis Secretine zorgt ervoor dat zij het waterrijk bicarbonaatsap vrijlaten. Grote hoeveelheden natriumbicarbonaat of NaHCO3 (een basische stof) speelt mede een beschermende rol. Aangezien grote hoeveelheden zure sappen vanuit de maag in de twaalfvingerige darm terechtkomen, kan de bekleding van de twaalfvingerige darm beschadigd raken. Het bicarbonaat uit het alvleeskliersap neutraliseert deze zuren en beschermt tevens de darmwand. De maagwand wordt door de epitheelcellen beschermd, die de mucosa bedekt met een uitgescheiden bicarbonaatoplossing. De uitscheiding van bicarbonaat in de aanliggende slijmlaag creëert een pH die aan het oppervlak van het epitheel in de maag en twaalfvingerige darm bijna neutraal is, waarmee een eerste bescherming tegen zuur in de darm wordt geboden [3].
3. Bicarbonaat ontzuurt preventief en curatief alle weefsels Zuren in het lichaam liggen ten grondslag aan verschillende aandoeningen en ziekten. Chronische zuuroverlast van melkzuur en urinezuur kan leiden tot ontstekingen of inflammatie. Dit is biochemisch een symptoom van enerzijds een disbalans tussen de anaerobe en aerobe glycolyse door gebrek aan zuurstoftoevoer en een tekort aan koolstofdioxide (CO2) die het zuurstof in de cellen moet uitwisselen. Anderzijds zal een overschot aan ammoniak door afbraak van overtollige eiwitten een verhoogde uitscheiding van urinezuur veroorzaken. Dit biochemische falen komt duidelijk tot expressie in de slechte wondgenezing en daarop volgende ontstekingen. Bovendien zijn bij alle opruim- en herstelactiviteiten die in het lichaam plaatsvinden enzymatische reacties nodig, die ook door de overmaat aan zuren wordt aangetast.
Figuur 3. Baking Soda of Natriumbicarbonaat.
A
Advies • Om alle opruim- en herstelwerken en ontstekingen te voorkomen of te behandelen kan een juiste dosis natriumbicarbonaat en alkalische voeding worden gebruikt. • Met berkenbladthee of brandnetelthee of een combinatie samen met bicarbonaat kunnen zuren en vastgehouden vocht via de urine het lichaam verlaten. Met pH-strookjes kan je de pH van de urine regelmatig meten. De pH van de urine moet normaal constant tussen de 6,5 in de ochtend en 7,5 tegen de avond liggen, dan functioneer je in de gezonde zone.
4. Bicarbonaat beschermt alle slijmlagen van het maagdarmstelsel [2,4] De slijmlaag van de maag heeft 30 miljoen klieren, die maagsappen produceren die niet alleen zuren maar ook bicarbonaat bevatten. De stroom aan bicarbonaat in de maag loopt op van 400 μmol per uur (24,4mg/u) als basale uitstroom naar 1.200 μmol per uur (73,2mg/u) als maximale uitstroom. Er wordt aldus dagelijks minstens een halve gram bicarbonaat in de maag uitgescheiden. Deze mate van uitscheiding van bicarbonaat in de maag is 2 tot 10% van de maximale uitscheiding van zuren. In de maag is bicarbonaat onderdeel van
nr 5 - 2015
OF
10
Hoofdartikel Orthomoleculair
de mucus-bicarbonaatbarrière, die als de eerste limiet van de verdediging- en herstelmechanismen wordt beschouwd. Bij het neutraliseren van zuur wordt koolstofdioxide uit bicarbonaat geproduceerd volgens de reactie naar links:
Bliksemsnelle omzettingen! dissocieert CO 2+H2O
dissocieert H2CO 3+H2O
HCO 3- +H+
Hydratatie door carboanhydrase • snelheid met factor van 1 miljard om vloeistoffen op stabiele pH te houden • bij neutraliseren van zuur wordt koolstofdioxide uit bicarbonaat geproduceerd
Het evenwicht tussen CO 2 en H 2CO 3 is belangrijk voor controle van pH lichaamvloeistoffen
Kooldioxide verandert werkelijk de pH van water: kooldioxide lost een beetje op in water en vormt een zwak zuur koolzuur H2CO3 volgens reactie naar rechts. Vervolgens reageert koolzuur een beetje en omkeerbaar in water om een proton H+ en het bicarbonaat te vormen (dissociatie) volgens reactie naar rechts. In waterige oplossing dissocieert koolzuur in een bicarbonaat-ion en een proton, of in koolstofdioxide en water, afhankelijk van de pH en de relatieve concentratie van koolzuur en bicarbonaat. CO2 en HCO3- houden een nauw verband met elkaar en zijn in de aanwezigheid van water onderling uitwisselbaar. Het evenwicht tussen CO2 en H2CO3 is belangrijk voor de controle van de pH van de lichaamsvloeistoffen. De belangrijke buffer-as, ‘koolzuur-koolstofdioxide-bicarbonaat’, houdt de gevaarlijke pH-veranderingen binnen haar buffergrenzen. Bicarbonaat werkt aldus zeer doeltreffend bij het neutraliseren van sterke zuren. Bicarbonaten worden door cellen in de duodenum en in de maagwand afgescheiden als reactie op contact met zuur. Ze voorzien samen met slijm (mucus) het hele maagepitheel van een beschermend laagje en neutraliseren al het zuur waarmee ze in aanraking komen. Deze slijmbicarbonaatbarrière is zo doeltreffend dat de zuurtegraad bij de maagwand ongeveer een neutrale pH van 7 haalt tegenover een zure pH van 2 in het lumen.
Wal t e r O.M. Fa ché
Oorzaken van tekort aan bicarbonaat
1. Bicarbonaat aanmaak daalt met de leeftijd Bicarbonaat vormt een basische buffer in het bloed. Het zorgt ervoor dat het bloed gedurende het hele leven licht alkalisch blijft en helpt de zure afvalstoffen te neutraliseren. Vanaf onze geboorte bevat het lichaam een bepaald natriumbicarbonaatgehalte waarmee zuren via de nieren kunnen worden afgevoerd. Naarmate wij ouder worden, neemt de hoeveelheid bicarbonaat af in het bloed. Na ons 40ste jaar daalt het gehalte geleidelijk en kunnen verzuringsklachten (ontstekingen!) ontstaan. Voorbij de leeftijd van 90 jaar is het bicarbonaatniveau gemiddeld gedaald tot zelfs 20%. De hoeveelheid bicarbonaat in het bloed is aldus bepalend Figuur 4. Gehalte bicarbonaat in het bloed gaat voor onze gezondheid! vanaf het 40ste jaar met 20% achteruit. Wanneer de hoeveelheid zuren groter is dan de bicarbonaten kunnen bufferen, gaat het lichaam over tot heel vernuftige overlevingsmechanismen. a. Het lichaam bindt de overtollige zure afvalstoffen met basische mineralen, zodat de weefsels beroofd worden van basische mineralen. De belangrijke mineraalvoorraden uit botten, tanden, nagels, huid en haarbodem nemen drastisch af om te binden met de overtollige zuren. Vooral calcium wordt onttrokken uit de botten! Dit leidt tot een demineralisatie en bevordert onder andere osteoporose, tandcariës en huidaandoeningen! b. Door de vloeibare zuren om te zetten in vaste urinezuurkristallen (een uitkristallisatieproces), die zich in gewrichten en huidklieren kunnen neerslaan. Jicht in de tenen en vingers is daarvan een bekend voorbeeld. c. Het lichaam houdt vocht vast op bepaalde plaatsen om de concentratie van de zuren te verlagen (een verdunningseffect), waardoor de zuurgraad verlaagt en er terug een evenwicht ontstaat. Bij ouderen en zelfs jongeren zie je dat vocht wordt vastgehouden (oedeem) in de onderbenen en voeten, als een symptoom van verzuring in deze gelokaliseerde weefsels.
2. De uitscheiding van bicarbonaat door de pancreas daalt
O
Opmerking Het drinken van koolzuurhoudend water is bijna hetzelfde als het drinken van bicarbonaat-water. Koolzuurhoudend water stimuleert de uitscheiding van bicarbonaat HCO3- in zowel de maag als de twaalfvingerige darm.
nr 5 - 2015
bij ernstige ondervoeding
Het is bekend dat de meeste mensen met obesitas, zwaarlijvigheid; overgewicht (20% of meer) ondervoed zijn. Junkfooddieet staat garant voor ondervoeding en dus voor een verminderde uitstroom van bicarbonaat en bovendien een ernstig tekort aan magnesium, wat op zichzelf al een belangrijke oorzaak van diabetes is. Naarmate de vraag om alkalische buffers toeneemt, geraakt de pancreas steeds verder achterop.
11 Wa lter O .M. Fach é
3. Overconsumptie van eiwitten
Oorzaken CO2-tekort, hoe deze verhogen en waarom
Vooral vlees en zuivelproducten, worden in het lichaam afgebroken in zure intermediaire stoffen en doen de zuurtegraad sterk dalen in de weefsels van het lichaam wat zelfs kan leiden tot een acidose. Deze sterke intermediaire zuren moeten door de nieren worden uitgescheiden, omdat ze zwavel, fosfor en stikstof bevatten die niet zoals de zwakke zuren kunnen worden afgebroken in water en koolstofdioxide. Deze sterke zuren moeten op hun weg door de nieren een basismineraal met zich meenemen, omdat ze in hun neutrale zouten worden omgezet en geen verzurend effect meer hebben op hun weg buiten de nieren. Een overmaat aan zuren eist aldus mineralen op uit de voeding en uit de mineralenreserve om zich te bufferen, zodat er snel tekort aan mineralen ontstaat (demineralisatie!). De lichaamsweefsels verzuren en pogen dan met de bicarbonaationen de zure omstandigheden te neutraliseren om chronische ontstekingsreacties tegen te gaan.
Koolstofdioxide CO 2 bindt in het bloedplasma voornamelijk met natriumbicarbonaat, dat een rol in het zuurbase-evenwicht speelt, terwijl zuurstof O 2 aan hemoglobine wordt gebonden. Zuurstof kan slechts aan de weefselcellen worden afgegeven indien er voldoende koolstofdioxide aanwezig is om de gebonden zuurstof aan hemoglobine af te stoten om in de cellen te kunnen opnemen. Zuurstof fixatie aan hemoglobine en afgifte van zuurstof aan de weefselcellen hangt aldus af aan de concentratie van koolstofdioxide!
Het zuur-base-evenwicht is één van de gezondheidsaspecten die het meest over het hoofd wordt gezien!
4. Verzurende voeding en omgevingsfactoren zijn meer dan ooit een ‘zure aanslag’ op onze gezondheid
Chemische medicijnen
Genotsmiddelen
Hoofdartikel Orthomoleculair
De lichaamsfuncties werken beter in een ontzuurd lichaam. Naarmate wij ouder worden of/en meer bloot gesteld worden aan verzurende voeding, stress, medicijnen, straling en milieutoxinen, blijven er geleidelijk aan steeds meer zuurStress resten achter in het lichaam, veroorzaken ze zeer nadelige gezondheidseffecten en wordt Zure voeding het moeilijker om een gezonde alkalische balans aan te houStraling den. Het zo nodige bicarbonaat wordt volledig op ‘gesoupeerd’ en leidt tot hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en bijvoorbeeld Milieu kanker.
Figuur 5. De oorzaken van verzuring van het lichaam.
5. Hoe vervuilder de omgeving is, des te meer bicarbonaat wordt verbruikt. Vooral in stedelijke omgeving krijgen mensen een tekort aan bicarbonaat omdat deze base erg nodig is om alle zure, vervuilende stoffen te bufferen. Deze mensen hebben in hun bloed minder bicarbonaat dan de populatie in minder vervuilde omgeving! [4]
Het in stand houden van een optimale interne balans tussen zuurstof en koolstofdioxide is belangrijker dan het inademen van de hoeveelheid zuurstof. Een slechte oxygenatie of een zuurstoftekort creëert een gunstig milieu voor de ontwikkeling van kanker. Bovendien kan alleen het aeroob mechanisme in ons lichaam voldoende CO 2 vrijgeven die ten goede komt voor een optimale zuurstof-koolstofdioxide uitwisseling. Een verhoogde koolstofdioxidegehalte via het gebruik van natriumbicarbonaat zal het koolstofdioxide in het bloed verhogen zodat de oxygenatie van de cellen drastisch stijgt. De oorzaak van een tekort aan CO 2 is onvermijdelijk te wijten aan een ontreddering van de bicarbonaatproductie in de pancreas, de maag en de nieren. Deze organen dienen in een optimale toestand te worden gehouden. Wij kunnen hier verder niet op ingaan [5]. De ademhaling is een tweede oorzaak van een tekort aan CO 2, omdat heel veel mensen ongezonde ademgewoonten hebben, onvoldoende regelmatig of oppervlakkig ademen of hun adem te vaak inhouden. Volgens het Verigo-Bohr effect wordt door diep in- en uitademen een tekort aan CO2 gecreëerd, die leidt tot uithongering van zuurstof of hypoxie in de lichaamscellen. Deze verborgen chronische ademhalingstoestand van teveel ademen komt in onze westerse bevolking massaal voor en leidt onvermijdelijk tot een ernstige beperking van oxygenatie van de weefsels. Deze toestand van hyperventilatie zorgt ervoor dat er teveel CO 2 wordt uitgeademd. In vele yoga-vormen zondigt men daar vreselijk aan! CO 2 hebben wij dringend nodig om zuurstof in de weefselcellen te brengen. Kan men dan nog het verzet tegen de opwarming van de aarde met zijn verhoogde CO 2-uitstoot en de heikele maatregelen nog wetenschappelijk ernstig nemen of zitten we vast in een economische belangendossier? De CO 2-concentratie heeft altijd zeer veel geschommeld tijdens het bestaan van onze aardbol. CO 2 is van vitaal belang voor alle planten, dieren en mensen! Weinberg en Mortimer hebben aangetoond dat mensen die op grotere hoogte leven aanzienlijk langer leven en er minder degeneratieziekten zoals kanker voorkomen dan bij de mensenpopulatie op zeeniveau [6].
12
Hoofdartikel Orthomoleculair
Het inademen van teveel zuurstof verdringt koolstofdioxide, waardoor minder zuurstof wordt opgenomen en de anaerobe glycolyse voorrang krijgt. Het gevolg is dat er teveel melkzuur ontstaat, dat zowel zuurstof als koolstofdioxide verdringt. Melkzuur onderdrukt aldus de ademhaling en creëert een hyperventilatie en een systemisch tekort aan koolstofdioxide!
Wal t e r O.M. Fa ché
Algemene tip als een voorsmaakje van de monografie Indien de pH van de urine daalt onder de normale waarde van 6,5 in de ochtend en 7,5 tegen de avond, dan functioneert het lichaam niet meer in een gezonde zone. Het wordt dan tijd dat het verzuurde lichaam een alkalische booster krijgt van een half afgestreken theelepeltje bicarbonaat opgelost in zuiver water met desnoods een schijfje citroen. Het gebruik van natriumbicarbonaat moet met de meeste zorg en bewust van de eventuele waarschuwingen, contra-indicaties, adviezen en met kennis van de fysiologische en biochemische mechanismen toegepast worden. Bicarbonaat is niettegenstaande de eventuele bijwerkingen één van de veiligste erkende ‘medicijnen’. Veilig gebruik is afhankelijk van hoe de patiënt de pH van zijn/haar urine en speeksel regelmatig meet met teststrookjes of een elektronische tester, om na te gaan of de pH in de urine en speeksel niet in een metabole alkalose terecht komt.
C
Besluit [7,8] Orthomoleculaire oplossing. De Italiaanse oncoloog dr. Tullio Simoncini en dr. Mark Sircus (acupuncturist, dr. in de Oosterse geneeskunde en natuurgeneeskunde), ontdekken dat tumoren met natriumbicarbonaat worden vernietigd. Kankercellen kunnen niet overleven in een alkalisch milieu met een hoog zuurstofgehalte. De biochemische fysiologische achtergrond is een prachtig staaltje hoe een natuurlijk kankermedicijn voor alle kankers kan worden ingezet als een natuurlijke chemotherapie zonder schadelijke bijverschijnselen. Natriumbicarbonaat is een zeer effectieve manier om de gezondheid van de cel te verbeteren door het weefsel meer alkalisch te maken en meer zuurstof in de weefsels te brengen. Bicarbonaat is de alkalische buffer die de zuren optimaal snel neutraliseert, die verantwoordelijk zijn voor degeneratieve aandoeningen zoals zure reflux, nierstenen, diabetes, hoge bloeddruk, botontkalking, hart- en vaatziekten, jicht en kanker. In de monografie “Kankertumoren voorkomen, behandelen en nabehandelen met natriumbicarbonaat’ (MN nr. 123, eFIOW instituut, Walter Faché), kunt u meer meer lezen over een totale praktische geprotocolleerde behandeling om kanker en alle degeneratieziekten veilig terug te dringen tot een mogelijke genezing of tenminste een comfortabele pijnloze jarenlange levensverlenging.
nr 5 - 2015
R
Referenties 1. Faché WOM. Nutritionele Monografie nr. 123, Kankertumoren voorkomen, behandelen en nabehandelen met natriumbicarbonaat. Publi Media Laarne/Tessenderlo 2015; 2. Faché WOM. Nutritionele Monografie nr. 122, Brandend maagzuur het meest mishandelt symptoom natuurlijk herstellen. Publi Media Laarne/Tessenderlo 2015; 3. Sircus dr. M. Sodium Bicarbonate. Square One Publishers, Garden City Park, New York United States 2014; 4. Gospodinka dr. RP. Resultaat 10-jarig onderzoek naar industriële vervuiling in Bulgarije. American Industrial Hygiene Association Journal in 2003; 5. Faché WOM. Orthomoleculaire Nutritionele Biochemie Module 18 Publi Media Laarne 2015; 6. Weinberg et al. Kanker 1987 en Mortimer et al. Hartziekten 1977; 7. Faché WOM. Nutritionele Monografien nr. 102 en nr. 111 over kanker. Publi Media Laarne/Tessenderlo. 2012 en 2013; 8. Bronnen uit zeven belangrijke publicaties van Nobelprijswinnaar dr. prof. Otto Warburg, dr. Jonathan Wright, dr. Mark Sircus, dr. oncoloog Tullio Simondcini, dr. prof. Brian S. Peskin en Andreas Moritz.
“
Deze 2 natuurlijke remedies van Amanprana heb ik altijd bij de hand
“
Adem vrij met Rudolf! van Amanprana
Oral & Auris voor aften, tand en oor
Griep? Verkoudheid? Verstopte neus? Rudolf! verfrist en opent de verstopte neus snel. Vermindert loopneus en hoest. Verzacht de keel. Zet bacteriën en virussen effectief buiten spel. Bij verkoudheid en griep. Maakt slijm los. Geeft verlichting. Rudolf! laat je volop van het leven genieten, zelfs tijdens ziektedagen. Rudolf! wrijf je in onder de neus, op de borst, bovenrug, hals, keel en aan de voetzolen.
Aften in de mond of op de tong? Oral & Auris helpt snel. Aften zijn soms pijnlijk en altijd vervelend. Stress, minder weerstand, vermoeidheid, virussen en bacteriën kunnen de oorzaak zijn. Oral & Auris helpt er komaf mee te maken. Snel en effectief. Oral & Auris neemt de pijn weg en geeft virussen en bacteriën geen kans. Wrijf Oral & Auris op de aft. Zo vaak je wilt. De pijn en de aft verdwijnt als sneeuw voor de zon.
Slecht slapen? Snurken? Slaapapneu? Een goede nachtrust is de juiste start voor een goede dag. Ervaar ‘s nachts een diepe ademhaling. Met Rudolf! val je sneller in slaap. Je slaapt dieper. Vaarwel slaapproblemen, slapeloosheid en onrustig slapen. Rudolf! kruidenbalsem met 10 plantenextracten helpt. Ook bij kinderen. Rudolf! zorgt voor meer zuurstof tijdens fitness, yoga, hardlopen, fietsen, voetbal, powertraining... sporten en seks Rudolf! onder je neus en elke uitdaging wordt makkelijker. Rudolf! opent je neus en zorgt voor meer zuurstof in je longen. Meer luchtvolume. Dat merk je. Professionele voetballers doen dit voor snellere sprints en meer uithouding. Rudolf! beschermt tevens de luchtwegen preventief tegen infecties tijdens sporten en in airco omgeving. Rudolf! adem vrij: ✔ Snel en effectief ✔ Klein en handig ✔ Rudolf! is geen medicijn. Bijwerkingen: ervaar een diepe ademhaling sensatie :-) ✔ Natuurlijke remedie: wat er niet in zit, is even belangrijk als wat er wel in zit
Ontstoken tandvlees, abces of ontstoken kies? Vervelend en pijnlijk. Oral & Auris neemt de oorzaak weg tot op het bot. Wrijf op en rond de pijnlijke of ontstoken streek. Zowel in de mond als op wang en kaakbeen. Goed inmasseren en veelvuldig herhalen. Snel zullen je tandvlees, kies en humeur je dankbaar zijn. Oorontsteking, oorpijn, tinnitus of oorsuizen? Oorontsteking (midden, binnen, buiten) kunnen stekende, uitstralende of kloppende pijn veroorzaken. Gelukkig meestal niet gevaarlijk. Oral & Auris pakt schimmels, virussen en bacteriën grondig aan. Met een wattenstaafje breng je Oral & Auris aan in het oor. Op en rond het oor en onder de neus. Oral & Auris inmasseren en om het uur herhalen. Weg is pijn en oorzaak. Ook nuttig bij sommige vormen van oorsuizen (tinnitus). Oral & Auris is een oliemengeling op basis van extra vierge kokosolie met 11 planten- en kruidenextracten. Oral & Auris bij acute verzorging van aften, tand en oor: ✔ Snel en effectief ✔ Klein en handig ✔ Oral & Auris is geen medicijn. Bijwerkingen: het neemt pijn en oorzaak weg :-) ✔ Natuurlijke remedie: wat er niet in zit, is even belangrijk als wat er wel in zit
Wat zit er bewust niet in Rudolf! en Oral & Auris? GEEN paraffine, vaseline, chemische terpentijnolie (=aardoliederivaat, ook nafta of white spirit genoemd), geurstoffen (=ruikende chemicaliën), xylometazoline, ipratropiumbromide, lidocaïne, chloor, waterstofperoxyde, paracetamol, naftylmidazoline, oxymetazoline, natriumlaurylsulfaat, SLS,...
100% BIO • 100% ACTIEF • 100% NATUURLIJK • 100%❤ • 100% VEGAN • 0% JUNK
AMAN PRANA SERENE LEVENSKRACHT
Verkrijgbaar in je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu • Info & inschrijven nieuwsbrief: www.noble-house.tk • Tel 00 32 3 653 25 41
14
Voeding
Pe tra Ke rs te n
Ondersteunende voeding(sstoffen) voor de pancreas
H
oe kunnen we de pancreas met onze voeding ondersteunen in al zijn functies: het optimaal regelen van de glucose-, insulinespiegel, een optimale productie van spijsverteringsenzymen en het creëren en behouden van een basisch milieu? De productie van de spijsverteringsenzymen vindt het beste plaats in een basisch milieu en vraagt om voldoende aanwezigheid van mineralen. Onze voeding bevat een lage nutriëntendichtheid. Daarnaast zijn onze westerse voeding en leefstijl sterk zuurvormend. Het gebruik van veel en snelle koolhydraten, te veel en ongezond eten belast de endocriene functie van de pancreas met als gevolg een verstoorde glucose/insuline-balans en insulineresistentie die weer resulteert in verzuring van het lichaam. Door weinig mineralen komt vooral de exocriene functie onder druk te staan. Zo leidt verzuring tot minder productie van spijsverteringsenzymen. Mineralen zijn ook nodig voor een goede insuline/glucose-balans.
Glucose en insuline uit balans
Insulineresistentie: de prijs voor onze welvaart
Onze lichaamscellen zijn afhankelijk van de brandstof glucose. Ze hebben de taak om glucose uit het bloed op te nemen, te verbranden, de energie te gebruiken of op te slaan als reserve-energie (glycogeen). Voeding levert glucose. In een gezond lichaam regelt insuline het glucosegehalte in het bloed. Bij een stijging van de bloedglucosespiegel scheidt de pancreas insuline af. Insuline hecht zich aan de cellen en opent de cel waardoor glucose van het bloed naar de cel kan. Insuline maakt dus de opname van suikers uit de voeding mogelijk. Een constante bloedglucosespiegel (tussen 5-10 mmol/liter) en een goede gevoeligheid voor insuline is belangrijk voor een goede gezondheid en om een gezond gewicht te behouden en te krijgen. Bij een te hoge bloedglucosespiegel treedt er vaker een reactie op tussen glucose en eiwitten (glycatie) en ontstaan er AGE’s ( Advanced Glycation End products). Deze AGE’s zorgen eerder voor veroudering en degeneratie van weefsels, produceren veel vrije radicalen en zijn ontstekingsbevorderend [1]. Wanneer er weinig glucose in het bloed aanwezig is dan komen de cellen glucose tekort. Cellen die veel glucose verbruiken zijn de hersenen, de nieren, de pancreas en de darmen. Onze westerse voeding belast de pancreas. Het eten van suikers (snoep, koek, ijs, gebak, frisdrank) en snelle koolhydraten (pasta, brood, ontbijtgranen, witte rijst, energierepen, zoet broodbeleg) zet de pancreas aan tot insulineproductie. Wanneer (vaak ongemerkt) de hele dag door voedingsmiddelen met suiker en of koolhydraten worden gegeten, produceert de pancreas doorlopend insuline. Zowel de bloedglucosespiegel als de geproduceerde hoeveelheid insuline blijft hoog met als gevolg dat de insulinereceptoren op de cellen steeds minder gevoelig worden voor insuline. De bloedglucosespiegel blijft hoger met als gevolg dat de pancreas weer aangezet wordt tot insulineproductie. Het gevolg hiervan is insulineresistentie en overgewicht.
We eten teveel en ongezond, bewegen te weinig, zijn te zwaar, roken en leiden een stressvol bestaan. Een leefstijl die niet past bij onze genen en insulineresistentie in de hand werkt. Insulineresistentie is een steeds groter wordend probleem. Het zorgt dus voor een snelle(re) veroudering en is het voorstadium van aandoeningen als diabetes type 2, hart- en vaatziekten, obesitas, jicht, vruchtbaarheidsproblemen, chronische vermoeidheid, osteoporose, de ziekte van Alzheimer en bepaalde typen kanker zoals borst- en dikkedarmkanker.
nr 5 - 2015
15
Voeding
Pet ra Kers ten
Praktische voedingsinterventies voor de pancreas • G ebruik een voeding met een lage glycemische index. In de praktijk betekent dit het weglaten van de producten die suiker bevatten en het minimaal gebruiken van brood, pasta, rijst, geraffineerde granen en aardappelen e.d. Producten met een laag glycemische index zijn peulvruchten, haver, rogge, fruit met schil. Een hoog glycemische index hebben aardappelpuree, maïs, witbrood, suiker en suikerbevattende producten. Door binnen een maaltijd voedingsmiddelen te kiezen die zowel eiwitten (vlees, vis of ei), onverzadigde vetten (olie, vis of noten) en oplosbare vezels (fruit, peulvruchten of haver) bevatten, kun je de glycemische index van de gehele maaltijd verlagen [3]. Bij spijsverteringsklachten is het minder geschikt om verschillende voedingsmiddelen te combineren. Om het spijsverteringssysteem niet te veel te belasten kan een koolhydraatbevattend voedingsmiddel het beste gecombineerd worden met één van de drie volgende voedingsmiddelen: een eiwitbevattend, een vetbevattend of een vezelbevattend voedingsmiddel. • Elimineer ook de voedingsmiddelen waarvoor een voedselovergevoeligheid bestaat en die daarmee een ontsteking veroorzaken; • G ebruik minimaal 400 gram groenten en 2 stuks fruit per dag; • G ebruik extra omega-3-vetzuren in de vorm van vette vis en suppletie; • Vermijd transvetzuren. Deze komen ondermeer voor in margarine, gebak, zoete en hartige snacks; • B eperk verzadigde vetten uit kaas, vet vlees, volle melkproducten, snacks, boter en margarine; • G ebruik als suppletie een multivitamines- en mineralensupplement, vitamine C (500-1000 mg per dag), chroom (picolinaat, polynicotinate, 400-600 mcg per dag) en vitamine D (700-1000 IU D3) en eventueel een antioxidantenpreparaat; • G ebruik kaneel (1-1,5 gram per dag); • G ebruik voedingsmiddelen die veel van bovenstaande voedingsstoffen bevatten: bessen, appels, peren, boekweit, linzen, pruimen, hele haver, havervlokken, tarwezemelen, gerst, vette vis, ongeraffineerde koudgeperste oliën (lijnzaadolie, walnootolie, olijfolie); • G ebruik een voeding die rijk is aan eiwitten in de vorm van eieren (zacht gekookt, gepocheerd), (vette) vis, (geiten) yoghurt, zaden, noten en peulvruchten; • B eperk het gebruik van zout en gebruik meer kalium door de inname van een ruime hoeveelheid groenten en groentesap; • B eperk het gebruik van koffie en alcohol; • Volg een bewegingsprogramma, kooklessen, zorg voor voldoende zonlicht, stop met roken, slaap minimaal 7-8 uur per nacht, zorg voor ontspanning [2].
Vitamines en mineralen voor een verbeterde glucose-/ insulinehuishouding [2] Chroom: heeft een positief effect op de activiteit van insulinereceptoren. Hierdoor is er minder insuline nodig is om glucose in de cel te transporteren. Chroom werkt samen met insuline bij de bloedglucosehuishouding. Advies: minimaal 0,05-0,02 mg per dag, voor mannen en vrouwen. Voedingsbronnen: schaal- en schelpdieren, graanolie, biergist en volkorengraanproducten. Magnesium: bevordert de gevoeligheid van de insulinereceptoren. Advies: minimaal 300-350 mg per dag voor mannen, 250300 mg voor vrouwen. Voedingsbronnen: heilbot, krab, makreel, slakken, bieslook, spinazie, boerenkool, peulvruchten, vijgen, amandelen, cashewnoten, kelp, citroen, grapefruit, noten, zaden, donkere groenten, appels, avocado, kokos, volkorenproducten. Mangaan: is belangrijk voor de aanmaak van het schildklierhormoon thyroxine. Voor een adequate insulinesynthese moeten de pancreascellen over voldoende schildklierhormoon beschikken. Advies: minimaal 11 mg per dag, voor mannen en vrouwen. Voedingsbronnen: forel, groene bladgroenten, erwten, bieten, peulvruchten, eidooier, volkorengraanproducten, zilvervliesrijst, ongezwavelde tuttifrutti, ananas, amandelen, kastanjes, hazelnoten, pinda’s, walnoten, zonnebloempitten. Selenium: vervult een centrale rol bij de aanmaak van schildklierhormonen en het zorgt voor de omzetting van T4 naar T3. Voor een adequate synthese van insuline en voor de functie van insulinereceptoren is de aanwezigheid van voldoende schildklierhormoon in de pancreascellen essentieel. Advies: minimaal 50-150 mg per dag, voor mannen en vrouwen. Voedingsbronnen: lever, mosselen, kreeft, garnalen, zemelen, knoflook, kelp, uien, broccoli, tarwekiemen, paranoten, champignons en tomaten. Zink: is een onderdeel van het insulinemolecuul en nodig voor de aanmaak en opslag van dit hormoon. Advies: minimaal 9 mg per dag voor vrouwen, minimaal 10 mg per dag voor mannen. Voedingsbronnen: tarwekiemen, biergist, eieren, vlees, oesters, gekiemde zaden, sojakiemen, alfalfa, taugé, zonnebloem en pompoenpitten.
Alfalfa.
nr 5 - 2015
OF
16
Voeding
Verzuring: gevolg van insulineresistentie en oorzaak van verminderde productie spijsverteringsenzymen Insulineresistentie zorgt voor verzuring. Te veel glucose in het bloed zorgt ervoor dat er te weinig zuurstof aanwezig is om tot een effectieve verbranding en metabolisering van glucose in de cel te komen. Er ontstaan toxische bijproducten met als gevolg verzuring. Deze verzuring gaat een goede zuurstofopname in de cel weer tegen waardoor een vicieuze cirkel ontstaat. Verzuring leidt tot een verstoorde mineralenbalans van het lichaam met als gevolg een verminderde productie van spijsverteringsenzymen. Op deze manier is insulineresistentie dus verantwoordelijk voor een niet optimale productie van spijsverteringsenzymen. Spijsverteringsenzymen De exocriene secretie van de pancreas bestaat uit de uitwendige afscheiding van spijsverteringsenzymen ten behoeve van de spijsvertering. Wanneer eiwitten, vetten en/of koolhydraten niet goed verteerd kunnen worden als gevolg van een gebrek aan spijsverteringsenzymen uit dit zich vaak in maag- en of darmklachten. Vaak krijgt de maag de “schuld” omdat het eten stagneert in de maag en er klachten ontstaan als zuurbranden. In feite is dit een gevolg van de slechte vertering. Met het gevolg rotting en gisting, ophoping van afvalstoffen, overbelasting van de lever en vervuiling van de darmen. Het gevolg van een slechte vertering is dat er onvoldoende vitamines en mineralen uit de voeding kunnen worden gehaald. Vooral de mineralen staan het meest onder druk. Mangaan, zink, chroom en selenium zijn mineralen die de pancreas nodig heeft voor de enzymaanmaak, naast een alkalische voeding (zie tabel 1.) Een andere stof die bijdraagt aan het verbeteren van de spijsvertering is zwarte peper (piperine). Piperine zorgt voor extra productie van maagzuur en stimuleert de afgifte van gal en spijsverteringsenzymen door de pancreas. De productie van amylase, lipase als trypsine blijken significant verhoogd te zijn na structurele inname van piperine. Eenmalige inname van peper of piperine blijkt geen stimulerend effect te hebben op de afgifte van spijsverteringsenzymen. Voor een optimaal effect moet men minimaal twee weken zwarte peper eten. Een belangrijke toepassing van piperine kan zijn het verbeteren van de spijsvertering bij mensen met indigestie en een verminderde afgifte van enzymen door de pancreas. Naast het stimuleren van de pancreasenzymen stimuleert piperine ook de activiteit van de enzymen in de dunne darm (lipase, trypsine en de suikersplitsende enzymen sucrase, disaccharidase en amylase). Deze spijsveteringsenzymen worden door de darmwand zelf aangemaakt en vormen daarmee extra spijsverteringscapaciteit ten opzichte van de pancreas. Vooral bij een niet toereikende productie van de pancreasenzymen zijn deze mucosa-enzymen van de darm essentieel [4]. Tevens verhoogt piperine de opname van nutriënten.
nr 5 - 2015
Pe tra Ke rs te n
Tabel 1: de PRAL-waarde van voedingsmiddelen [5]. PRAL staat voor Potential Renal Acid Load. Dit is de geschatte potentiële zuurbelasting op het lichaam aangegeven per 100 gram voedingsmiddel. Dranken Tomatensap Rode wijn Mineraalwater Koffie Witte wijn, droog Coca cola Bier Appelsap (ongefilterd) Appels Aardbeien Watermeloen Druivensap (ongezoet)
Groente -2,8 -2,4 -1,8 -1,4 -1,2 0,4 0,9 -2,2 -2,2 -2,2 -1,9 -1
Graanproducten Tarwebrood, volkoren Tarwebrood, wit Roggebrood Rijst (wit) Cornflakes Noedels (ei) Spaghetti (wit) Tarwebloem Spaghetti (volkoren) Volkorenmeel Havervlokken Rijst (bruin)
1,8 3,7 4 4,6 6 6,4 6,5 6,9 7,3 8,3 10,7 12,5
Spinazie Selderij Wortels (jong) Courgette Bloemkool Aardappelen Radijs (rood) Aubergine Tomaten Sla Cichorei Prei IJsbergsla Uien Champignons Pepers (groen) Broccoli Komkommer Asperges
-14 -5,2 -4,9 -4,6 -4 -4 -3,7 -3,4 -3,1 -2,5 -2 -1,8 -1,6 -1,5 -1,4 -1,4 -1,2 -0,8 -0,4
Peulvruchten Sperziebonen Erwten Linzen Pinda
-3,1 1,2 3,5 8,3
Vlees & Vleesproducten Melk & zuivelproducten Roomijs (vanille) Melk (vol, gepasteuriseerd) Eiwit Room (vers, zuur) Yoghurt (vol) Ei Hüttenkäse Kwark Camembert Goudse kaas Kaas 48+ Eigeel Cheddar, vetarm Parmezaanse kaas
0,6 0,7 1,1 1,2 1,5 8,2 8,7 11,1 14,6 18,6 19,2 23,4 26,4 34,2
Vis Schelvis Haring Kabeljauw Forel
6,8 7 7,1 10,8
Rundvlees (mager) Varkensvlees (mager) Kip Kalfsvlees Kalkoenvlees Vleeswaren Leverworst Salami Cornedbeef (blik)
7,8 7,9 8,7 9 9,9 10,2 10,6 11,6 13,2
Vruchten Rozijnen Zwarte bes Bananen Abrikozen Kiwi Kersen Peer Sinaasappels Ananas Citroensap Perzik
-21 -6,5 -5,5 -4,8 -4,1 -3,6 -2,9 -2,7 -2,7 -2,5 -2,4
17
Voeding
Pet ra Kers ten
Vetten & Oliën Olijfolie Zonnebloemolie Boter
0 0 0,6
Noten Hazelnoten Walnoten
-2,8 6,8
Suikerrijke producten Jam Honing Witte suiker Chocola (melk) Cake
-1,5 -0,3 -0,1 2,4 3,7
1. http://www.orthokennis.nl/artikelen/metaboolsyndroom-x-en-insulineresistentie 2. http://www.natuurdietisten.nl/detail.php?id=728 3. http://www.natuurdietisten.nl/detail. php?id=602&cod=506&page= 4. http://www.natuurdietisten.nl/news_article. php?cod=288 5. Remer T, Manz F. Potential renal acid load of foods and its influence on urine pH. J Am Diet Assoc. 1995 Jul;95(7):791-7.
Voorbeeld dagmenu Als basis voor een dagmenu kan uitgegaan worden van het volgende. Ontbijt: glutenvrije (haver)vlokken in plantaardige melk met wat fruit en evt. noten(pasta). Lunch: salade met ei of vis en dressing van goede oliën met zwarte peper. Gebruik eventueel de groenten van het diner van de dag ervoor. Diner: vis, ei, schaal-, en schelpdieren, vlees (van dieren die bewogen hebben als wild, gevogeltje, rund) met ruime portie groenten op smaak gemaakt met onder andere zwarte peper. Tussendoor: noten, zaden, pitten, fruit, gedroogd fruit, kokos, avocado en rauwkost.
Pures organiseert volgende
R
Referenties
A
Auteur Petra Kersten, diëtist/orthomoleculair therapeut, www.petrakersten.com
SEMINARIES i.s.m. Nutriphyt Interessante gezondheidsthema's met nieuwe inzichten die de complexiteit van ziekte en gezondheid voor iedere professional begrijpelijk maken.
ZATERDAG 28 NOVEMBER 2015 te AFFLIGEM (B)
Metabool Syndroom: de onderliggende systeemverstoring die leidt tot diabetes, obesitas, hart- en vaatziekten, ... De invloed van onze voeding en levenswijze op onze gezondheid wordt door niemand meer ontkend. Toch kampen heel wat Belgen met moeilijkheden om deze invloeden positief in de praktijk te brengen in hun persoonlijke leven. Het gevolg is een steevast groeiend aantal metabole aandoeningen. Een aantal factoren zoals vb. insulineresistentie blijken epidemiologische proporties aan te nemen. Dit boeiende seminarie geeft inzicht in de onderliggende systeemverstoringen die aan de basis kunnen liggen van het metabool syndroom. Ook het ontstaan van de uiteenlopende symptomatiek uit deze systeemverstoringen wordt concreet uitgelegd, zoals o.m. diabetes, obesitas, hart- en vaatziekten. Tenslotte worden basisprincipes uiteengezet voor het onderliggend systeemherstel.
Schrijf ook de volgende seminaries reeds in uw agenda: SEMINARIES 2016 te AFFLIGEM (B)
30/01/16: Kinderen met recividerende gezondheidsproblemen. 12/03/16: Hart- en vaatziekten en cerebrovasculaire aandoeningen als symptoom van inflammatie en systeemverstoring. 28/05/16: Do’s and dont’s bij kanker. Toepassing bij borst-, cervix-, darm-, long- & leverkanker. Najaar 2016: Nutriphyt Congres “Epigenetica in de urologie”.
- met getuigschrift voor aanwezigheid -
Meer informatie & inschrijvingsformulier vindt u terug via onze
19/11/16: De link tussen darm- & luchtwegenaandoeningen.
WEBSITE www.pures.be/seminaries/seminariesbelgiepures.html
Pures Spreker: Gabriël Devriendt
Kasteelhoek 12 (B) 8730 Beernem Tel +32 (0)50 201604 seminarie@pures.be www.pures.be
Pures i.s.m. Nutriphyt
SuperKritisch het Beste van het Beste UnoCardio 1000
1
> 90% Omega-3 rTG + 1000 IE Vitamine D3 Hart en bloedvaten ondersteunend Gezonde botten + immuniteit
USA
UnoCardio, het hoogst gedoseerde omega-3 visoliesupplement wereldwijd *
UnoCardio
> 95% Omega-3 rTG Hart en bloedvaten ondersteunend
QuattroCardio
> 95% Omega-3 rTG 4 sterke nutriĂŤnten Cardio ondersteunend
O’HISA
SkinNutraceuticals ANTIOXIDANTS Omega-7-9 + Hyaluronic acid + SOD + B-Vitamins + Minerals
*
B-HADA III
Omega-3/7+GLA Uitverkoren door vrouwen
* beschikbaar vanaf 15 oktober 2015
( )
Verkrijgbaar bij de betere apotheek of direct online via uw voorschrijversadviescode. Geniet van extra voordelen, en registreer u via www.nutrogenics.eu
www.nutrogenics.eu
19 Tr ud y Vlot
Medisch dossier
Pancreas: control freak
S
pijsverteringsproblemen zijn een veel voorkomend euvel. Voor veel artsen en therapeuten is een eerste logische interventie het aanpassen van voeding of het beter laten functioneren van het maagdarmkanaal. Hier zijn goede
resultaten mee te behalen. Regelmatig komt het echter voor dat met aanpak van maag en darmen, de spijsvertering nog steeds niet optimaal verloopt. Spijsverteren is namelijk niet alleen afhankelijk van het functioneren van het maagdarmkanaal. Ook lever, gal en pancreas leveren een zeer belangrijke bijdrage aan het verteringsproces. Tijd om wat verder te kijken dan de “mond-tot-kont-buis”. In dit artikel bespreek ik de rol van de pancreas bij de eiwitvertering.
Pancreas De pancreas ligt letterlijk en figuurlijk ingeklemd tussen andere organen. En heeft globaal twee functies: een exocrieneen endocriene functie. De endocriene functie, de insuline- en glucosehuishouding, laten we hier buiten beschouwing. De exocriene functie, het produceren en uitscheiden van enzymen, speelt een belangrijke rol in de spijsvertering. De enzymen zijn globaal in te delen in drie groepen: lipasen, amylasen en proteases. Er zijn veel beveiligingsmaatregelen om de mate van enzymproductie en de enzymfunctie te verifiëren en reguleren. Een cascade van controle en nog eens controle is van levensbelang. Zonder controle ontstaat er een kamikase reactie: de pancreas zal zichzelf vernietigen door de veelheid aan enzymen.
Proteases in cel gevaarlijk! De exocriene pancreascellen produceren enzymen en scheiden deze uit. Eén groep enzymen zijn de proteases. De belangrijkste proteasen zijn trypsine en chymotrypsine. Maar een protease in een cel is gevaarlijk, het kan de producerende cel zelf te gronde richten. De pancreascellen produceren daarom precursor enzymen, de zogenaamde zymogenen. De zymogenen trypsinogeen en chymotrypsinogeen worden geproduceerd in de acinaire cellen van de pancreas en ter plaatse verpakt in blaasjes. Het vormen van blaasjes met daarin de zymogenen is een eerste beschermingsmechanisme. De secretoire blaasjes bevatten nog een extra beveiliging of bescherming, een trypsine inhibitor. Voor het geval een deel van de trypsinogeen reeds in de pancreas of tijdens het transport al actief zou worden. Na excretie van de blaasjes in het darmlumen, wordt deze inhibitor verdund en zo ineffectief gemaakt. Als er een bepaalde hoeveelheid trypsine reeds in
de pancreas actief wordt, wordt de pancreas door zijn eigen product geconsumeerd en ontstaat er (een vroege fase van) pancreatitis. Deze veiligheids- of beschermingsmaatregelen zorgen ervoor dat er inactieve enzymen (de zymogenen) in het darmlumen terecht komen. Ter plaatse moeten ze geactiveerd worden om de eiwitten uit voeding te kunnen verteren. Er komt een explosie van reacties op gang. Hiervoor is een nauwe samenwerking tussen pancreas en duodenum noodzakelijk. Ingesloten in de darmmucosa ligt het enzym enterokinase. Dit activeert trypsinogeen tot de productie van trypsine. Vervolgens activeert trypsine het resterende trypsinogeen en chymotrypsinogeen. De actieve enzymen trypsine en chymotrypsine breken, de door pepsine in de maag reeds voorverteerde proteïnen af in grotere of kleinere peptiden. Ze kunnen de peptiden niet volledig afbreken tot (essentiële) aminozuren. Voor deze laatste stap zijn peptidases nodig, geproduceerd door de epitheliale cellen van de dunne darm. De samenwerking is hiermee compleet en essentieel. Het soepel verlopen en de snelheid van transport van de blaasjes met zymogenen naar het duodenum is afhankelijk van de hoeveelheid vloeistof die geproduceerd wordt in de pancreas. De vloeistof is rijk aan bicarbonaat. De excretie van bicarbonaat uit de pancreascel naar het pancreassap is afhankelijk van chloride-uitwisseling en de chloridekanaaltjes (een proces wat bij o.a. cystic fibrosis verstoord is). Obstructie van het transport van de blaasjes met zymogenen kan ook door een externe oorzaak ontstaan, bijvoorbeeld een galsteen die de papil van Vater afsluit. Zowel een afsluiting van de papil van Vater of het onvoldoende vloeibaar zijn van het pancreassap kan pancreatitis induceren.
20
Medisch dossier
Trud y Vl o t
Exocriene pancreasinsufficiëntie (EPI) Wanneer er geen of onvoldoende enzymen (in dit geval proteases) worden geproduceerd door de pancreas wordt gesproken van ‘exocriene pancreasinsufficiëntie’. Maar wat als de pancreas wel voldoende produceert, maar de enzymen niet aankomen? Of ze niet actief worden? De verschijnselen zijn dezelfde. Hierboven is reeds geschetst dat er verschillende oorzaken zijn die dit beeld kunnen geven. In de eerste plaats het te weinig produceren van zymogenen. In het proces daarna kan het zijn dat de zymogenen te vroeg of onvoldoende geactiveerd worden of het transport problemen ondervindt. En als laatste oorzaak kan de samenwerking met de dunne darm ondermaats zijn. Differentiëren tussen onvoldoende hoeveelheid geproduceerde enzymen en onvoldoende enzymwerking is lastig. De symptomatologie van ‘echte’ exocriene pancreasinsufficiëntie komt overeen met een lage enzymwerking door andere oorzaken. De symptomatologie is zeer divers (zie verder in dit artikel). Hierdoor kan de diagnose over het hoofd gezien worden. Veelal wordt de diagnose pas gesteld bij ernstige aandoeningen als chronische pancreatitis, pancreaskopcarcinoom, diabetes mellitus of cystic fibrosis.
Symptomen die duiden op EPI Bij minder ernstige aandoeningen kan EPI echter ook optreden. Symptomen waarbij je EPI in je differentiaal diagnose
nr 5 - 2015
kan opnemen zijn: onverteerde voedingsresten in de ontlasting, een onjuiste ontlastingsconsistentie, buikklachten in het algemeen. Maar ook een scala aan allergieën, hormonale stoornissen of problemen die te maken hebben met een onjuiste balans in neurotransmitters. Wanneer namelijk de enzymwerking verstoord is, ontstaat er geen of een onjuist eindproduct. Bij eiwitvertering houdt dit in, dat er een tekort kan ontstaan aan (essentiële) aminozuren, een tekort aan bouwstoffen voor hormonen, neurotransmitters en het immuunsysteem.
Condities voor activatie van pancreasenzymen Niet alleen de productie en transport van de enzymen, of de samenwerking met de dunne darm zijn belangrijk. Maar ook de condities in de twaalfvingerige darm bepalen een optimale enzymale werking. Eén van de parameters die een rol speelt is een juiste pH (zuurgraad). Ook hiervoor heeft de pancreas zelf de regie in handen. De epitheliale cellen van de pancreas produceren bicarbonaat, dit zorgt voor neutralisatie van het zuur vanuit de maag. De productie van bicarbonaat wordt gereguleerd door een feedbackmechanisme. Het regulerende enzym hierin is secretine. Deze heeft zowel invloed op de hoeveelheid zuur die wordt geproduceerd in de maag, als de productie van bicarbonaat. Een onjuiste zuurbalans kan dus ook zorgen voor een onvoldoende enzymale werking.
Tr ud y Vlot
Medisch dossier
NATAOS KEY NUTRITION
C
Conclusie We kunnen concluderen dat ‘exocriene pancreasinsufficiëntie (EPI)’ een breder probleem is dan alleen een tekort aan enzymproductie. Je zou kunnen spreken van een acinaire EPI, waarbij er te weinig (precursor)enzym wordt geproduceerd. Of van een externe EPI, waarbij de andere oorzaken een te geringe enzymale werking tot gevolg hebben. Met name voor de externe EPI kunnen we natuurlijke of leefstijlinterventies inzetten. Een eerste aanpak is om de pancreasenzymen oraal toe te dienen (enzyme replacement therapy). Dit verbetert snel een groot deel van de klachten. De oorzaak wordt hiermee niet opgelost. Zorgen voor een goede doorgankelijkheid van de papil van Vater door het voorkomen en aanpakken van (de vorming van) galstenen. Controle en regulering van de zuurbasebalans. Leefstijladviezen zijn geïndiceerd om het totale probleem aan te pakken: een uitgebalanceerd voedingspatroon, vermindering van alcoholconsumptie en aanvullen van voedingsstoftekorten die in de loop der tijd ontstaan zijn, zijn een grote stap in de goede richting. Eigenlijk komen deze maatregelen grotendeels overeen met de eerste logische stap bij spijsverteringsklachten: maatregelen op het gebied van voeding en darmsanering.
R
Referenties 1. Chowdhury RS, Forsmark CE. Review article: Pancreatic function testing. Aliment Pharmacol Ther. 2003 Mar 15. 17(6):733-50; 2. Keller J, Layer P. Human pancreatic exocrine response to nutrients in health and disease. Gut. 2005 Jul. 54 Suppl 6:vi1-28; 3. Sah RP, Chari ST. Autoimmune pancreatitis: an update on classification, diagnosis, natural history and management. Curr Gastroenterol Rep. 2012 Apr. 14(2):95-105; 4. DiMagno EP, Go VL, Summerskill WH. Relations between pancreatic enzyme ouputs and malabsorption in severe pancreatic insufficiency. N Engl J Med. 1973 Apr 19. 288(16):813-5; 5. Fieker A, Philpott J, Armand M. Enzyme replacement therapy for pancreatic insufficiency: present and future. Clin Exp Gastroenterol. 2011. 4:55-73.
A
Auteur Trudy Vlot, natuurgeneeskundig arts, www.sequana.nl
Nigella Oil Superior Vitaliteit & schoonheid Krachtig hulpmiddel uit de natuur Drieduizend jaar geleden wisten de Egyptische farao’s reeds de gezondheidsbevorderende krachten in de natuur naar waarde te schatten. Een van hun algemene middelen was zwarte komijnolie (Nigella Sativa L. olie). Zo heeft men in het graf van de beroemde farao Toetanchamon een flesje van deze olie aangetroffen. Ook de Egyptische koningin Nefertete wist dat zwarte komijnolie bijzonder goed was. De olie zou één van haar geheime middeltjes zijn geweest voor vitaliteit en schoonheid.
Nigella Oil Superior van Nataos wordt via een speciale methode koud geperst. Dankzij deze methode wordt de olie optimaal beschermd tegen oxidatie en behoudt ze al haar nutritionele waarden. Nigella Oil Superior van Nataos is van biologische oorsprong en de fijnste, koudgeperste zwarte komijnolie. Deze olie bevat meer dan 100 bioactieve stoffen met een hoog gehalte aan: • Vitaminen: A, E. • Enzymen en co-enzym Q10. • Vetzuren: linolzuur (omega-6), oliezuur (omega-9), palmitinezuur, linoleenzuur (omega-3), palmitoleïnezuur (omega-7), myristinezuur, margarinezuur, stearinezuur, arachidonzuur, eicoseenzuur, n-eicosaanzuur, lignocerinezuur, erucazuur, beheenzuur. • Etherische oliën met de gewenste actieve stoffen (nigellon, thymoquinone). • Sterolen, alkaloïden, looistoffen, saponinen.
Vraag naar Nigella Oil Superior in de betere natuurvoedingswinkel.
Meer weten? Bel 052 48 43 00 of surf naar ojibwa.be WWW.NATAOS.COM
22
Uit de praktijk
D r. G e e rt Ve rhe l s t
Gefermenteerde Rode Rijst (Rode gistrijst) Natuurlijk en wél veilig
T
erwijl steeds meer lijken uit de kast vallen wat betreft de potentiële nevenwerkingen van statines en bepaalde cholesterolverlagers zelfs atherosclerose in de hand blijken te werken [1,2], werd het natuurlijke voedingssupplement gefermenteerde rode rijst door Test Aankoop bij monde van “test gezond” ongemeen hard aangepakt. Het artikel “Rode gistrijst: natuurlijk, maar niet ongevaarlijk”, is een artikel vol pertinente onwaarheden en kromme redeneringen. Een weerwoord.
Natuurlijke synergie Test gezond stelt ronduit dat rode gistrijst niets anders is dan een statine en daarom niet als voedingssupplement vrij verkrijgbaar zou mogen zijn. Men begrijpt blijkbaar niet het verschil tussen een eeuwenoud toegepast, door fermentatie van rijst verkregen voedingssupplement dat als natuurlijke synergie van diverse componenten (monacolines, fytosterolen, isoflavonen, saponinen, vetzuren) de cholesterolspiegel mild verlaagt en statines die bestaan uit één geïsoleerde, synthetisch aangemaakte en in hoge dosering toegediende substantie met alle mogelijke nevenwerkingen van dien. Verder is het helemaal de wereld op zijn kop zetten door te stellen dat er “statines in rode gistrijst zitten”, als men weet dat net de statines ‘leentjebuur’ gespeeld hebben bij rode gistrijst en andere fermentatieproducten: de eerste statine (lovastatine) was gewoon een kopie van één component uit gefermenteerde rode rijst: monacoline K.
spierpijnen, spijsverteringslast of gestegen leverenzymen, zag men niet alleen dat rode gistrijst ten opzichte van placebo het LDL-cholesterol gemiddeld met 21% deed dalen, maar dit bovendien bewerkstelligde zonder meldingen van spierpijn en zonder toename van het spierenzym CPK (creatinefosfokinase), noch van de leverenzymen of bloeddruk [5,6].
Farma-industrie Het mag duidelijk zijn: het artikel in test gezond was duidelijk ingefluisterd door de farmaceutische industrie die niet kan verkroppen dat steeds meer mensen én voorschrijvers zich rekenschap geven van de nadelen van statinegebruik op korte en lange termijn en daarom liever een natuurlijk fermentatieproduct inzetten. Uiteraard is het wel zo dat de voedingssupplementenindustrie moet blijven waken over het leveren van hoogkwalitatieve en veilige producten op basis van rode rijst.
Veilig Test gezond stelt de veiligheid van gefermenteerde rode rijst ernstig in vraag en suggereert voortdurend dat het middel potentieel gevaarlijk zou zijn. Men is blijkbaar niet op de hoogte dat rode gistrijst grondig door het Europese Voedselagentschap EFSA werd geëvalueerd. Op basis van twee gerandomiseerde, dubbelblind placebogecontroleerde studies [3,4]erkende het EFSA niet alleen de werkzaamheid van gefermenteerde rode rijst, maar zag men ook dat het niet leidde tot negatieve veranderingen in de leverfunctie- en nierfunctieparameters en dat het even goed werd verdragen als placebo. Omdat rode gistrijst een gistfermentatieproduct is en bij verkeerde productiemethoden net als andere gistfermentatieproducten potentieel een bron van het schimmeltoxine citrinine kan zijn, stelde het EFSA dat rode gistrijst niet meer dan 2.000 mcg citrinine per kilo mag bevatten. Maar in kwaliteitsproducten van gefermenteerde rode rijst op de Belgische markt kan zelfs bij een detectielimiet op 50 mcg/kg nog geen citrinine aangetoond worden!
Ideaal bij statine-intolerantie Test gezond meent ook te moeten adviseren dat het helemaal geen goed idee is om bij statine-intolerantie over te stappen naar rode gistrijst, terwijl dit – uiteraard op voorschrift van een arts – juist wel een interessante piste is! In twee dubbelblind placebogecontroleerde studies op patiënten die de inname van statines dienden te stoppen vanwege onder meer
nr 5 - 2015
R
Referenties 1. Nakazato R, Gransar H, Berman DS, et al. Statins use and coronary artery plaque composition: results from the International Multicenter CONFIRM Registry. Atherosclerosis. 2012 Nov;225(1):148-53; 2. Okuyama H, Langsjoen PH, Hamazaki T, et al. Statins stimulate atherosclerosis and heart failure: pharmacological mechanisms. Expert Rev Clin Pharmacol. 2015 Mar;8(2):189-99; 3. Heber D, Yip I, Ashley JM, Elashoff DA, Elashoff RM and Go VL, 1999. Cholesterol-lowering effects of a proprietary Chinese red-yeast-rice dietary supplement. American Journal of Clinical Nutrition, 69, 231-236; 4. Lin CC, Li TC and Lai MM, 2005. Efficacy and safety of Monascus purpureus Went rice in subjects with hyperlipidemia. European Journal of Endocrinology, 153, 679-686; 5. Becker DJ, Gordon RY, Halbert SC, French B, Morris PB, Rader DJ. Red yeast rice for dyslipidemia in statin-intolerant patients: a randomized trial. Ann Intern Med. 2009 Jun 16;150(12):830-9, W147-9; 6. Venero CV, Venero JV, Wortham DC, Thompson PD. Lipidlowering efficacy of red yeast rice in a population intolerant to statins. Am J Cardiol. 2010 Mar 1;105(5):664-6.
Rin eke Dijk inga
Uit de praktijk
Voor normaal, gezond huid1,6, haar en nagels1,4 Verhoogt de opname van ijzer2
Het is maar dat je het (w)eet Handboek met ruim 100 (h)eerlijke recepten
E
en romige kersensmoothie voor een gezonde nachtrust, of een broccolisoep om de gevolgen van stress te temperen. Dit is het eerste handboek dat leert hoe je met voeding en leefstijl de belangrijke hormonen in je lichaam positief kunt beïnvloeden. Met 100 heerlijke, supergezonde recepten voor jong en oud om de hormonen in balans te brengen. Of het nu gaat over je stemming, je slaap, je energieniveau, de snelheid van verouderen, je spijsvertering of je gewicht. Hormonale ontregelingen kunnen het dagelijks leven tot een nachtmerrie maken. In het boek laat auteur Rineke Dijkinga zien dat gezond en culinair perfect samengaan. Dit boek is geen nieuw dieet. Het is een manier om elke dag goed voor jezelf te zorgen. Inclusief een gratis Weetjes-boekje met talrijke wetenswaardigheden over de relatie voeding/leefstijl en hormonen.
Iedereen kan koken voor een betere hormoonhuishouding. De (h)eerlijke vegetarische- en vleesrecepten van Rineke Dijkinga zijn vernieuwend en creatief, maar bovenal 100% biologisch; met de natuur als uitgangspunt. Bij elk recept geeft ze informatie over de werkzame voedingsstoffen, veel tips en leuke wetenswaardigheden. Aan dit boek heeft ook een aantal gastschrijvers een bijdrage geleverd, zoals Henk Fransen (arts), Barbara Havenith (gynaecoloog en orthomoleculair arts) en Paul Musarella (anti-aging arts). Zij doen dat elk vanuit hun eigen invalshoek en met hun specifieke kennis over hormonen.
Alles draait om je hormonen: Vanaf eind november verkrijgbaar. Prijs: € 31,95
Hou je licHaam gezond
– met Selenium+zinc, slechts 1 tablet per dag Ondersteunt de normale werking van het immuunsysteem1,2,4,6 Draagt bij tot de bescherming van de cellen tegen oxidatieve stress1,2,4,5 Draagt bij tot een normaal energieleverend metabolisme en tot vermindering van moeheid2,3 1: Zn. 2: Vit. C. 3: Vit. B6. 4: Se. 5: Vit. E. 6: Vit. A.
iedin e-aanb Promoti + 90 tabl.
g
ratiS g . l b a t 30
Pharma Nord is één van Europa’s grootste fabrikanten van voedingssupplementen (GMP gecertificeerde eigen productie). Onze producten worden wereldwijd in meer dan 45 landen verdeeld.
Innoverend voor de gezondheid
Minervastraat 14, B-1930 Zaventem Tel.: 02 720.51.20 – Fax: 02 720.51.60 E-mail: info-be@pharmanord.com
meer weten? ga naar: www.pharmanord.be Verkrijgbaar in apotheken. Per dag volstaat 1 tablet. Selenium+Zinc 90 tabl. + 30 tabl.gratis aan € 20,95 (= voor 4 maanden). Vraag de code cnK 2326-577
E_SelenZink_Ad_Orthophyto_DU_105x297_0815
Alles draait om je hormonen
Speelt een rol in de normale werking van de schildklier4
24
WORD WIMED-LID EN ONTVANG GRATIS DE E-MONOGRAFIE “DE EFIOW VOEDINGSDRIEHOEK ® GASTRONOMISCH TOEPASSEN IN DE KEUKEN.” WIMED: Wetenschappelijk Informatieve orthomoleculaire Medische Databank Faché Instituut Orthomoleculaire online bibliotheek met meer dan 7000 wetenschappelijk onderbouwde artikelen. Orthotips en –trends van de jaarboeken 2009 tot en met 2015 verzameld en aangevuld met de nieuwste trends en adviezen. Uiteenlopende onderwerpen: voedingsmiddelen, voedingsstoffen, gastronomie, fytotherapie, ziektebeelden, suppletie en voedingsaanvullingen, toxiciteit, detoxificatie, biochemie, filosofie, energie, diagnostiek, ecologie, orthofilosofie, cosmetica, sport, dierenvoeding, bio-bouwen en elektromagnetisme Met een verfijnde & gebruiksvriendelijke zoekmachine Een online ortho-encyclopedie met (ondertussen) meer dan 45 ziektebeelden epigentisch en overzichtelijk uitgewerkt met praktische voedings-, leefwijze-, en suppletie adviezen die permanent worden ge-update. Maandelijks worden nieuwe ziektebeelden toegevoegd. NIEUW vanaf oktober 2015! Interactieve eFIOW kookdriehoek: met maandelijks nieuwe recepten, artikelen, voedingstips en bereidingstechnieken.
Word WIMED-lid voor slechts €140* per jaar en ontvang gratis de eFIOW e-monografie: “De eFIOW voedingsdriehoek® gastronomisch toepassen in de keuken” (t.w.v. €30) 1. Toegang tot de WIMED-databank met de unieke online-encyclopedie en de nieuwe interactieve eFIOW kookdriehoek. 2. Maandelijks digitale nieuwsbrief met orthomoleculaire tips, voedingsadviezen, nieuwe supplementen. 3. Gratis e-monografie: De eFIOW voedingsdriehoek® gastronomisch toepassen in de keuken t.w.v. €30. 4. Kortingen gedurende het jaar op verschillende eFIOW opleidingen: kookworkshops, openstudiedagen enz. 5. Voor artsen en therapeuten: vermelding van uw naam op de open eFIOW website (www.efiow.be/community/adressenlijst). * Bestaande WIMED leden betalen slechts €130 bij jaarlijkse vernieuwing van hun WIMED abonnement.
Bestellen van het WIMED-lidmaatschap kan via onze webshop: www.efiow.be, per mail secretariaat@efiow.be of telefonisch 00 32 (0) 9/369 06 42 Epigenetisch Faché Instituut voor Orthomoleculaire Wetenschap (eFIOW) – Achterheide 30 – 3980 Tessenderlo (0) 9 369 06 42 E: opleiding@efiow.be W: www.efiow.be
0032 nr 5 - T: 2015
25
Publiciteit eFIOW
Najaar 2015 – Voorjaar 2016 Integrale Professionele Orthomoleculaire Nutritionistopleidingin2jaar. Niveau III Modules 7-10
Orthomoleculair specialist practicus Orthomoleculaire, epigenetische integraties in de 4 basis pathologische terreinen: Kanker Hart- en vaatziekten Endocrinologie Gewrichtsaandoeningen
Modules 11-15 Epigenetische integraties in ziektebeelden
Niveau IV
5 dagen
2015: 03/10, 10/10, 20/11, 28/11, 05/12
Certificaat
Orthomoleculaire en epigenetische integraties
€1440
Diploma
37 boekdelen 2 open-studie dagen: za 03/10 en 10/10/15 Orthomoleculair Specialist Practicus 30 boekdelen 2 open-studie dagen waarin 4 ziektebeelden interactief worden besproken: za 28/11 & za 05/12/15
Pro-aging met orthocijnen Premenstrueel syndroom Detoxificeren: fluor en kwik Astma
€1200
Nutritional Medical Biochemist
7 dagen
2016: 05/03, 12/03, 16/04, 23/04, 30/04, 21/05 EN 28/05
Diploma
Nutritionele Medische Biochemist
Modules 16-18 Orthomoleculaire Nutritionele Medische Biochemie
+ Life extension seminarie: “Optimale vitaliteit en immuniteit” op 20/11/2015
Het koolhydraat metabolisme bepaalt de homeostase in en rond de cel Membraanstructuur en eigenschappen bepalen de homeostase in de cel
€1390
3 boekdelen 7 open-studie dagen 05/03, 12/03, 16/04, 23/04, 30/04 21/05 en 28/05/2016
Orthomoleculaire medische metabole modulaties Openstudiedagen zijn afzonderlijk en los van het pakket te volgen. Voor iedereen toegankelijk en instromen kan op elk moment. Prijsperopenstudiedag:€150/dag–VoorWIMEDleden:€125/dag Reservatie: is noodzakelijk: opleiding@efiow.be of tel. 00 32 (0)9/369.06.42 Locatie: Congreszaal Larenhoeve, Kerkstraat 103, 9270 Laarne (of indien anders vermeld) www.efiow.be
nr 5 - 2015
OF
26
Nutri-informatie
Gezond de winter door Selenium en zink, essentiële elementen voor onze immuniteit
Steeds minder selenium in voeding
H
et essentiële sporenelement selenium speelt een fundamentele rol bij verschillende metabole functies. Het maakt deel uit van seleniumhoudende eiwitten waaronder het enzym glutathion peroxidase (GPx). Het GPx beschermt de lichaamscellen tegen de schadelijke effecten, veroorzaakt door vrije radicalen (oxidatieve stress). Selenium maakt ook deel uit van het menselijke immuunsysteem en moduleert hierbij de anti-inflammatoire en immunitaire respons.
Seleniumrijke voedingsmiddelen zijn vlees en gevogelte, vis en schaaldieren, noten, eigeel, knoflook, champignons, volkorenbrood en organische seleniumgist. Een studie [1] uit 2015 toont aan dat we steeds minder selenium uit onze voeding halen. Deze trend is zichtbaar over de hele wereld maar de laagste seleniumwaarden bevinden zich in Europa. Wetenschappelijk onderzoek wijst steeds meer uit dat voldoende selenium innemen van levensbelang is. De Belgische dagelijkse aanbevolen hoeveelheid is 70 mcg/dag voor volwassenen.
Functies selenium Selenium vervult verschillende functies: • Vrije radicalenvanger • Als cofactor betrokken bij verschillende enzymen • Ontgiftend (schildklier) Tekorten leiden tot gezondheidsproblemen op vlak van: • Immuniteit • Hypothyroïdie • Voortplanting en vruchtbaarheid • Diabetes • Hart- en vaatziekten • Cognitieve functies
Een nieuwe wetenschappelijke Deense studie [2] heeft aangetoond dat methylselenol, een gemethyleerde vorm van selenium, het lichaamseigen immuunsysteem activeert en hierdoor de kans op kankerbestrijding aanzienlijk verhoogt. Deze specifieke vorm van selenium vindt men onder meer in voedingsmiddelen zoals knoflook en broccoli.
nr 5 - 2015
Zink, een multitasker
Z
ink is een belangrijk mineraal dat in elke cel aanwezig is en deel uitmaakt van meer dan 200 enzymen zoals bijvoorbeeld het superoxide dismutase enzym (SOD). Het SOD verdedigt het organisme tegen de schadelijke effecten die veroorzaakt worden door vrije radicalen (oxidatieve stress). Net zoals bij selenium hebben we bij zink slechts een zeer kleine hoeveelheid nodig voor een goede gezondheid. Toch is het belangrijk om voldoende van deze voedingsstof in te nemen. De ADH voor zink is momenteel 10 mg per dag en de Hoge Gezondheidsraad in België beveelt 11 mg per dag voor mannen en 8 mg per dag voor vrouwen aan.
Zinkrijke voedingsmiddelen zijn schaaldieren, volle granen, vlees, lever, eieren, peulvruchten en rijst.
Functies zink Zink vervult vele functies. Tekorten leiden tot gezondheidsproblemen op vlak van: • Immuniteit • Voortplanting en vruchtbaarheid • Vorming van gezonde botten, haar, nagels en huid • Het gezichtsvermogen • De bescherming van cellen tegen oxidatieve stress • Het testosterongehalten in het bloed • Het celdelingsproces De cognitieve functie • De DNA- en eiwitsynthese • Het metabolisme van macronutriënten, vetzuren en vitamine A • Het zuur-base- en koolhydraatmetabolisme
Zink van belang voor luchtwegen Uit studies blijkt dat door zinksuppletie men korter verkouden is [3], de duur vermindert met 50%. Ook is zink gelinkt aan een beter afweermechanisme van de luchtwegen [4]. Bij een acute infectie van de onderste luchtwegen zorgt zinksuppletie voor 2-3x sneller herstel. Zinksuppletie zorgt voor sneller en makkelijker herstel van longontsteking bij zuigelingen en peuters [5] en bijvoorbeeld een daling van mortaliteit en antibioticaverbruik bij bejaarden [6], dankzij zinksuppletie. De meeste studies werden gedaan met zink(gluconaat)zuigtabletten.
Nutri-informatie
NATAOS KEY NUTRITION
Cura-posome De gezonde kracht van kurkuma en proteolytische enzymen En ook vitamine C en D! Voor een betere immuniteit zijn naast selenium en zink natuurlijk vitamine C en vitamine D onontbeerlijk. Ook deze laatste twee nutriënten krijgen de meeste mensen onvoldoende via de voeding tot zich. Zo blijkt 8 op 10 Belgen heeft een tekort aan vitamine D3 te hebben [7]. Onderzoek toont aan dat Japanse schoolkinderen die in het voorjaar vitamine-D-supplementen innamen, tot 58% minder kans hadden om griep op te lopen. De onderzoekers komen tot de bevinding dat het ideaal zou zijn om in september te beginnen met vitamine-D-supplementen om griep in de winter te voorkomen [8].
R Referenties EFSA (European Food and Safety Authority), het wetenschappelijk adviesorgaan van de Europese Comissie 1. Stoffaneller R, Morse NL. A review of dietary selenium intake and selenium status in Europe and the Middle East. Nutrients 2015, 7, 1494-1537; 2. Hagemann-Jensen M, Uhlenbrock F, Kehlet S et al.: "The Selenium Metabolite Methylselenol Regulates the Expression of Ligands ThatTrigger Immune Activat."; J Biol Chem; 2014; vol.: 289; no.: 45; pages: 31576-90. 3. Sherif B, Mossad MK, et al. Zinc Gluconate Lozenges for Treating the Common Cold. Annals of Internal Medicine, 15. 07/1996, 125 :81-88; 4. Mahalanabis D, et al. Randomized double-blind, placebo-controlled clinical trial of the efficacy of treatment with zinc or vitamin A in infants and young children with secere acute lower respiration infection. Am.J.Clin.Nutr. 03/2004; 79:430-436; 5. Brooks WA, et al. Zinc for severe pneumonia in very yound children: double blind placebo-controlled trial. Lancet 05/2004; 363:1683-1688; 6. Meydani S. et al. Serum zinc and pneumonia in nursing home elderly. American Journal of Clinical Nutrition, Vol. 86, No. 4, 1167-1173, October 2007; 7. Moreno Reyes R, et al. Vitamin D & Ethnicity in Belgium, Eur J Nutr 2009, 48:31-37; 8. Urashima M, Segawa T, Okazaki M, et al. Randomized trial of vitamin D supplementation to prevent seasonal influenza A in schoolchildren. Am J Clin Nutr 2010, vol. 91 no. 5 1255-1260.
Draagt bij het behoud van soepele gewrichten 1
Van belang voor een normaal metabolisme van eiwitten 3
Ondersteunt de normale werking van het immuunsysteem 3
Cura-posome is een bijzondere combinatie van 1 kurkuma fytosoom, proteolytische enzymen, bioflavonoïden, 3 magnesium en 3 vitamine B6. Omwille van zijn speciale eigenschappen wordt Curcuma longa al eeuwenlang gebruikt in de voedingsleer. Deze goed bestudeerde stof wordt echter niet altijd even goed opgenomen door het lichaam. Daarom hebben we Curaposome met kurkuma als fytosoomcomplex gemaakt. Dit fytosoomcomplex combineert curcuminoïden met fosfatidylcholine, een stof waarvan de biologische beschikbaarheid 29 maal groter is dan die van het eenvoudige extract. Kurkuma draagt o.a. bij tot het behoud van soepele gewrichten, de normale vertering van vetten en een normale lever- en galwerking. Bovendien is Curaposome verrijkt met een hoog gehalte aan proteolytische enzymen. Enzymen zijn katalysatoren die voedingsmiddelen omzetten tot basisbestanddelen. Plantaardige enzymen hebben een breder pH bereik waardoor ze hun rol in het spijsverteringskanaal flexibel kunnen vervullen. Rutine, quercitine, magnesium en vitamine B6 ondersteunen deze enzymen. Magnesium draagt daarnaast bij tot een normale werking van de spieren en de instandhouding van normale botten. Vitamine B6 draagt bij tot een normaal metabolisme van eiwitten en glycogeen en ondersteunt de normale werking van het immuunsysteem.
Waarom Cura-posome van Nataos? • Kurkumacomplex dat 29 x beter opneembaar is. • Elke vegetarische capsule bevat een hoog gehalte aan proteolytische enzymen met een gewaarborgde activiteit.
Vraag naar Cura-posome in de betere natuurvoedingswinkel of apotheek. Meer weten? Bel 052 48 43 00 of surf naar ojibwa.be
WWW.NATAOS.COM
28
Psychologie
Fe n n a Ja n s s e n
In 7 stappen Emotie-eten de baas Een praktische aanpak voor cliënten “17u.30, ik kom moe van m’n werk. Het huis lijkt een zwijnenstal. Het ontbijt van de pubers staat nog op het aanrecht. De jongste rent met 2 vriendjes gillend door het huis. Mijn man appt dat hij laat thuis komt. Dit roept om chips. Eerst even tot mezelf komen. Koken? Laat ze het allemaal zelf uitzoeken.”
Als diëtist en therapeut begeleid ik uitsluitend mensen die fitter, gezonder en slanker willen zijn en waarbij dat nog niet lukt omdat zij last hebben van emotie-eten. ‘Lastige’ gevoelens als boosheid, verdriet of stress worden direct gedempt met een half pak koekjes, een zak drop, chips of 2 glazen wijn. Eenzaamheid en onrust worden bedekt met een deken van chocola. Het effect? De lastige gevoelens verdwijnen naar de achtergrond. Het eten van zoet en/of hartig en de volle buik geven even een gevoel van rust en ontspanning. Daarna volgen uiteraard het schuldgevoel en de schaamte.
www.emotie-etendebaas.nl ©
Stap 1. In welke situaties heb je de neiging om te gaan snoepen en snacken? “Eigenlijk altijd, als mijn moeder gebeld heeft. Als ik weer heb moeten overwerken en ik moe thuis kom. Als de kinderen lastig zijn en te veel aandacht vragen. ’s Avonds laat, als ik wat verdiend heb. Eigenlijk zo vaak.” Voor veel cliënten zijn de eetbuien omgeven met een warboel van situaties en gevoelens. Ik help hen deze brij te ontrafelen. Noteer 3 concrete situaties waarin je geneigd ben te gaan snoepen en snacken. 1 ’s Avonds om 20u.30, als ik eindelijk op de bank kan zitten. 2. Als ik alleen thuis ben op mijn vrije dag. 3. Als ik heb over gewerkt en ik pas om 18u.30 thuis kom.
Stap 2. Wat is je gevoel op dat moment? 1. ’s Avonds om 20u.30? Dan voel ik me moe, gefrustreerd dat ik weer alles alleen heb moeten doen, boos dat Henk weer niet op tijd thuis was. 2. Alleen thuis zijn? Ik voel me leeg en eenzaam. 3. Pas om 18u.30 thuiskomen? Dan voel ik me kapot, hongerig en geïrriteerd. Voor veel mensen is het niet eenvoudig om te benoemen wat zij voelen, voordat zij naar de koekjes grijpen. Als je jaren je gevoelens direct wegstopt onder chips, koekjes en wijn, dan is het logisch dat je niet goed kunt ervaren wat je je voelt.
In jouw praktijk tref je wellicht ook ‘emotie-eters’. Uiteraard helpt het enorm als mensen kiezen voor een gezonder voedingspatroon, met minder toevoegingen, minder zoet en met de juiste vitamines en mineralen. Door heel bewust gezonder te eten kan het aantal snoep- en 'snack'-buien flink afnemen. Mijn cliënten vragen begeleiding omdat het emotie-eten helaas regelmatig de kop opsteekt bij stress, ziekte of tegenslag. Gezond eten en afvallen lukt prima, maar als het leven tegenzit, dan komt de oude neiging tot snacken genadeloos tevoorschijn. Veel voedingsprofessionals zitten met hun handen in het haar als een cliënt verzucht: “ik zit nu niet lekker in mijn vel, zowel thuis als op het werk loopt het niet. Dus ga ik graaien, ik moet eten!” Om het emotie-eten onder controle te krijgen is het nodig dat mensen hun patronen van emotie-eten onderzoeken. Dit begeleid ik aan de hand van een 7-stappen model.
nr 5 - 2015
www.emotie-etendebaas.nl ©
29
Psychologie
Fen n a Jans s en
Stap 3. Wat zou je het allerliefste willen op dat moment? 1. Om 20u.30? Ik zou willen dat Henk de kinderen naar bed zou brengen, zodat ik na het koken en eten even tijd voor mezelf zou hebben. 2. Als ik alleen thuis ben, dan kan ik soms zo’n behoefte aan een luisterend oor hebben. Of aan een arm om me heen. Heerlijk lijkt me dat. 3. Dat het eten klaarstaat om 18u.30! Dat ik zo aan kan schuiven. Zijn deze behoeften legitiem? De wens dat Henk op tijd thuis komt om de kinderen naar bed te brengen? De behoefte aan iemand die aandacht voor jou heeft? De behoefte dat iemand voor je kookt? Het lijken mij legitieme wensen. Welke strategie volg je nu om deze behoefte vervuld te krijgen? Juist. Je gaat snoepen en snacken. Hierdoor voel je wel is waar even rust, maar je hebt nog steeds geen hulp van Henk, een reep chocola levert geen luisterend oor en met het leeg eten van een zak chips is er geen warme maaltijd op tafel getoverd. Iedereen snapt dat het oplossen of beter nog het voorkomen van de onderliggende problemen de beste aanpak is. Het is zinvol te bedenken hoe je je behoefte aan steun, aandacht of hulp in huis kunt bevredigen zonder eerst naar eten te grijpen. Maar ja, de praktijk is weerbarstig. ‘Voor ik er erg in heb, is de reep chocola op’. Om een snoep- of snackbui te voorkomen is er de Eerste Hulp Bij Eetbuien.
Stap 4. Zoek afleiding Voel je de dringende behoefte aan zoet, hartig, allebei? Voel je dat je ‘nu’ wat moet eten? Zoek direct en heel bewust afleiding. Iedereen wat hij of zij zou moeten of kunnen doen: • even naar buiten lopen voor frisse lucht • een vriendin bellen en haar klaagzangen aanhoren • een heerlijk warme douche of bad nemen • puzzelen, handwerken, dan kun je nl. ook geen vieze chipsof koekjeshanden gebruiken. Ga dus weg uit de omgeving of situatie die triggert tot eten. Loop naar buiten in plaats van naar de keuken. Door op te staan of te bellen kun je je vaste dwangmatige gedachten – “Ik zit op de bank, ik voel me moe en alleen en ik moet eten” - eenvoudiger loslaten. Lost dit je onderliggende problemen op? Heb je hiermee je echte behoeften bevredigd? Nee, maar het scheelt je wel een eetbui van 500 – 2000 kcal en daarmee een week van slecht eten ‘omdat het nu toch niets meer uit maakt’.
Stap 5. Verduur je gevoelens “Oh als ik mijn gevoelens toelaat, dan wordt het nog veel erger”, zo verzuchten veel van mijn cliënten. Ja, dat klopt. Als je je gevoelens van onrust of eenzaamheid niet langer dempt met eten, dan worden deze gevoelens sterker. Voor veel mensen is dit spannend. Door je gevoelens te verduren kun je ze ook onderzoeken. Je kunt ontdekken wat maakt dat je je zo moe, boos of wanhopig voelt. Je realiseert je dat niet alle problemen zomaar opgelost kunnen worden. Je puberkinderen zullen de komende 4 jaar nog vaak je humeur ontregelen. Zucht. Verduren is niet eenvoudig. Je problemen zijn er niet direct door opgelost. Maar je hebt er geen nieuwe problemen bij gecreëerd in de vorm van schuldgevoelens over je eetbui.
Stap 6. Onderzoek je onderliggende problemen Onderzoek wat maakt dat jij iedere avond rond 20u.30 uitgeput bent? Zorg je voor iedereen behalve voor jezelf? Ben je perfectionistisch? Laat je Henk eigenlijk de kinderen liever niet op bed brengen omdat hij niet het juiste verhaaltje voorleest? Wat maakt dat je het gevoel hebt dat je ‘niemand hebt om tegen aan te praten’? Heb je te weinig vrienden? Of zijn de contacten met je naasten te oppervlakkig? Hoe komt het dat je vaak overwerkt en daarna geen tijd en zin meer hebt om te koken? Ligt het in jouw aard om altijd klaar te staan? Vind je je werk te leuk om tijdig naar huis te gaan? Stuur je je man en kinderen altijd de keuken uit en durven zij niet meer te koken?
Stap 7. Bevredig je behoeften zonder naar eten te grijpen Hoe zou je stap voor stap ervoor kunnen zorgen dat je om 20u.30 nog energie hebt? Overdag minder taken naar je toetrekken? Kun je ook genieten van rustig ontspannen TV kijken? Wat zou jou ook rust kunnen geven, als alternatief voor een reep chocola? Even een dutje doen? Vijf minuten mediteren? Op welke manier zou je je vriendenkring kunnen uitbreiden, zodat je meer kans hebt op een luisterend oor? Of moet je hiervoor wellicht zelf eerst meer open zijn naar je bestaande vrienden? Het probleem van te laat en te hongerig thuis komen en dan geen zin meer hebben in boodschappen doen en koken lossen veel mensen op door hun warme maaltijden voor de hele week te plannen. Saai? Wellicht, het scheelt echter tijd en frustratie. In vogelvlucht zijn dit de 7 stappen waarmee je jouw cliënten kunt begeleiden het emotie-eten onder controle te krijgen. In deze stappen komen geen voedingsadviezen voor. Daar is op een ander moment in de begeleiding ruimte voor. Met deze aanpak richt je je als begeleider alleen op het vergroten van het inzicht in het patroon van emotie-eten, de gevoelens die jouw cliënt dempt met eten en de onderliggende behoeften die genegeerd worden. Ik heb er enorm veel plezier in om mensen niet alleen te begeleiden naar meer gezonde voedings- en leefgewoonten, maar ze ook te laten inzien dat de daadwerkelijke verlangens naar rust, gezelschap, erkenning of waardering legitiem zijn en vaak vervuld kunnen worden. Het emotie-eten verliest daarmee zijn nut.
I
Meer informatie Het boek “Liefde in plaats van chocola” geeft uitleg over de achtergronden, patronen en aanpak bij emotie-eten en bevat een groot aantal oefeningen waar jouw cliënten mee aan de slag kunnen. Het boek is bedoeld voor zowel cliënten als begeleiders. Zie ook www.emotie-etendebaas.nl en www.10kilolichter.nl
Auteur
A
Fenna Janssen is dietist en psychosociaal therapeut. In haar praktijk 10kilolichter.nl helpt ze met name vrouwen het emotie-eten onder controle te krijgen zodat blijvend gewichtsverlies wel lukt. Op www.emotie-etendebaas.nl vind je meer emotie-etendebaas specialisten ©
nr 5 - 2015
OF
30
Fytotherapie
Ja a p Sl e g t
Traditionele fytotherapie en de pancreas
D
e pancreasklier staat in onze tijd meer en meer in de belangstelling. Steeds vaker lijden mensen aan aandoeningen die met de werking van deze bijzondere klier in verband staan. Het meest bekend is de snelle toename van vooral diabetes type 2 en 1, maar ook overgewicht (ook bij kinderen), hypoglycaemie, ontstekingen en tumoren van de pancreas zijn zorgelijke ontwikkelingen. Daarnaast is er een nog wat ‘vergeten’ groep, namelijk een grote hoeveelheid mensen met spijsverteringsproblemen, in relatie met zwakte van de pancreasklier (excretoire insufficiëntie). Deze mensen hoeven dit niet als klacht te ervaren. Er is dan sprake van gasvorming, opgeblazenheid, wisselend vage pijnklachten en/of een te zachte, vettig plakkerige ontlasting. Een klacht die net als hypoglycaemie sterk verbonden is met een overmatig gebruik van geraffineerde koolhydraten. Wij leven in een tijd waarin het gebruik van suiker(s) schrikbarend hard is toegenomen. Vooral het gebruik van frisdrank, alcohol, snoep/koek en de toevoeging van suiker aan ontelbaar veel levensmiddelen zet de werking van de pancreasklier onder druk. Een andere factor die een rol kan spelen is langdurige stress. Stress oefent veel invloed uit op het functioneren van hormoonproducerende organen als de bijnierschors (cortisolproductie). De bijnierschors bewaakt samen met de alvleesklier de glucosebalans in het bloed. Tenslotte kan een onbalans van de hypofyse ook een rol spelen in het functioneren van de hormoonproducerende organen..
De fytotherapeutische aanpak Bij de fytotherapeutische behandeling van pancreas gerelateerde klachten, is het belangrijk een holistische benadering als uitgangspunt te nemen. De doelstelling moet zijn het in kaart brengen van het traject dat tot de klachten heeft geleid. Pas daarna kan de therapeut een gerichte keus maken voor een persoonsgebonden therapie en in te zetten planten. Handvatten voor deze brede diagnose stelling is, naast de reguliere diagnose, een uitgebreide anamnese, tong- gelaats- hand/nagel- en oogdiagnostiek. Vooral de constitutie/diathese(Deck) geeft een beeld van aanleg/vatbaarheid, sterke en zwakke orgaanstelsels. In principe moet de constitutie altijd in de therapie meegenomen worden. Er zijn dus meerdere mogelijkheden van inzet en persoonsgebondenheid. Er zijn planten met een directe invloed op de bloedglucosespiegel, waardoor de alvleesklier wordt ontzien, planten die rechtstreeks de secretie beïnvloeden en planten die indirect een balans kunnen herstellen (bijv. via bijnierschors, lever, hypofyse). Traditionele fytotherapeutica bij klachten van de alvleesklier en onbalans van de bloedglucosespiegel hebben meestal veel invloed op het optimaliseren van de spijsvertering. Ze versterken vooral de secretie van ondermeer darmklieren, lever en pancreas.
Enkele voorbeelden van in te zetten plantengroepen: • Planten met directe invloed op de bloedglucosespiegel: o.a. Cinnamomum verum (kaneel), Trigonella foenum qraecum (fenegriekzaad), Linum utitatissimum (lijnzaad), Plantago afra (vlozaad) vooral bij diabetes type 2 en hyperglycaemie na de warme maaltijd; • Bitterstofplanten: invloed op de sapsecretie van darmen, lever en alvleesklier o.a. Taraxacum officinalis (paardenbloem), Angelica archangelica (engelwortel) bij opgeblazenheid, gasvorming, stress; • Hepatica: planten die de leverfunctie versterken, herstellen, activeren en de pancreassecretie bevorderen o.a. Cichorium intybus (cichorei) ondersteunt bij diabetes, Silybum marianus (mariadistel) beschermt en herstelt parenchymweefsel van de lever, Cynara scolimus (artisjok)
nr 5 - 2015
ondersteunt bij dyspepsie, leverzwakte), Chelidonium majus (stinkende gouwe) activeert de leverfunctie en galstroom; • Planten die de samenwerking tussen bijnierschors en alvleesklier gunstig beïnvloeden bij stressfactoren: Ribes nigrum (zwarte bes); • Planten die een hypofysaire onbalans (aansturing hormoonproducerende organen) kunnen herstellen o.a. Vitex agnus castus (monnikspeper); • Vasalia: hebben een gunstige invloed op bloedvaten en bloedcirculatie in benen en hersengebied en zijn geschikt bij gevolgklachten van diabetes: Aesculus hippocastanum, Hamamelis virginia, Ginkgo biloba, Melilotus officinalis.
31
Fytotherapie
Jaa p Slegt
Diabetes type 1 In geval van diabetes type 1 is er net als in de reguliere benadering geen rechtstreekse oplossing voor het ontbreken van insulineproductie door de alvleesklier. Er is geen insulinevervanger in de fytotherapie. Wel zijn er mogelijkheden om de bloedglucosespiegel en begeleidende problemen als vaatklachten, doorbloedingsstoornissen, spijsverteringsklachten, nierproblemen etc. te behandelen. Hypoglycaemie & diabetes type 2 Deze steeds meer voorkomende aandoeningen zijn goed behandelbaar met traditionele fytotherapie. In principe kan de inzet van planten die werkzaam zijn op de bloedglucosespiegel, lever of darmen voor beide aandoeningen van belang zijn. De ‘brede’ diagnose is belangrijk voor de plantkeuze: welk(e) orgaanstel(s) is/zijn het meest verantwoordelijk voor de onbalans en de fase van degeneratie.
Cinnamomum verum (kaneel) Verlaagt bloedglucosespiegel en vermindert insulinebehoefte Kaneel is het meest bekend als specerij in lekkere gerechten en koek. Het is minder bekend als plant die de spijsvertering ‘verwarmt’ en nog minder als kruid dat de bloedglucosespiegel kan laten dalen en de behoefte aan insuline (zelfs bij type l) verlaagt. De combinatie van inhoudsstoffen (etherische olie, flavonoïden, slijmstoffen(gom), coumarine, looistoffen en mineralen) zorgen voor een insuline-achtige werking waardoor de cellen beter glucose opnemen. Kaneel is zeer geschikt bij aanleg voor diabetes type 1 en 2 en hypoglycaemie klachten. Gebruik: • Dagelijks 1 gram poeder in een grog of medicinale thee. • Supplement met kaneel
Trigonella foenum qraecum Verlaagt direct de bloedglucosespiegel Een eenvoudig in te zetten plant is het Fenegriekzaad. In de geschiedenis vooral bekend vanwege de versterkende eigenschappen bij bleekheid, bloedarmoede, de stimulatie van borstvoeding en uitwendig als papje op zweren en abcessen. Voornaamste inhoudsstoffen: een hoog gehalte aan slijmstoffen(20-30%), saponinen, vezels, wat bitterstoffen, mineralen o.a. chroom, magnesium, calcium, zink en het alkaloïd Trigonelline. Werking: vooral de slijmstoffen (galactomannanen), saponinen en vezels zijn verantwoordelijk voor verlagende werking op zowel de cholesterol- als de bloedglucosespiegel. Zij binden cholesterol in de darm, voeren dit af via de stoelgang en zorgen voor langzamer vrijkomen van glucose, waardoor minder vraag naar insuline ontstaat. Trigonelline en chroom hebben direct invloed op de glucosestofwisseling. Gebruik: • Medicinale thee van de zaden, voor de maaltijd drinken. Een theelepel zaad per beker 10 minuten laten trekken; • Oertinctuur: 3 x dgs. 30 druppels in water voor de maaltijd innemen; • Supplement met fenegriek • Vooral geschikt bij beginnende diabetes type 2.
Fenegriekzaad.
Taraxacum officinalis.
Taraxacum officinalis Activeert de pancreassecretie Pas in de Middeleeuwen is de paardenbloem in Europa als medicinale plant bekend geworden. Vooral de vochtuitdrijvende werking was bekend (pissenkruid) en men at het als molsla. Later, in de 20ste eeuw, werd het bekend als ‘breedwerkend’ medicijn voor de spijsvertering en leverklachten. De inhoudsstoffen zijn: bitterstoffen, flavonoïden, slijmstoffen, mineralen als chroom, magnesium, zink en vooral kalium. Werking: de paardenbloem is in de traditionele fytotherapie vooral bekend als bitterstofplant (amara pura) die de galaanmaak flink bevordert (2-4-voudig). Tevens heeft het een diuretische werking zonder de nieren te belasten (hoog kaliumgehalte). De paardenbloem kan vooral worden ingezet bij spijsverteringsklachten waarbij de leverfunctie een rol speelt. Leverinsufficiëntie kan verantwoordelijk zijn voor een zwakke omzetting van glycogeen in glucose. Deze factoren kunnen zorgen voor een onbalans in de bloedglucosestofwisseling. Daarnaast heeft Taraxacum officinalis (bitterstoffen, choline) direct invloed op de secretie van pancreasenzymen (eiwit- vet- en koolhydraatsplitsers), waardoor de spijsvertering en opname van vitale stoffen versterkt wordt. Het is inzetbaar bij hypoglycaemie, diabetes type 2 en chronische pancreatitis waarbij leverinsufficiëntie een rol speelt.
nr 5 - 2015
OF
32
Fytotherapie
Ja a p Sl e g t
Cichorium intybus (Cichorei) De cichoreiwortel werd al gebruikt door de Egyptenaren, Grieken en Romeinen als middel voor de spijsvertering. In de Middeleeuwen werd het veel gebruikt als voedsel en kweekte men minder bittere soorten. Later, in slechte tijden van oorlog werd Cichorei als surrogaat koffie gebruikt en vanaf de 19e eeuw begon men er witlof van te kweken. Een beroemde Franse fytotherapeut (M. Messeque) vond deze plant belangrijk bij leverklachten, een zwakke spijsvertering en als drainageplant (reiniging via lever en nieren). Belangrijkste inhoudsstoffen: Bitterstofglycosiden, inuline, minerale zouten, coumarine, flavonoïden. Werking: de wilde cichorei heeft door de bitterstofglycosiden en inuline een gunstige invloed op de lever- en pancreasfunctie. Vooral bij leverinsufficiëntie met dyspepsie, flatulentie en meteorismeklachten. Het inuline versterkt tevens de darmflora en verlaagt de bloedglucosespiegel. Het heeft een mild laxerende werking (inuline), is licht diuretisch en bloedreinigend. Het is een uitstekend als adjuvans in te zetten naast Taraxacum officinalis bij diabetes type 2.
Silybum marianus.
Bijzonderheden: natuurgeneeskundig gezien past deze plant specifiek bij diegene waarbij er mentaal/emotioneel moeite is met het verwerken van indrukken. Dit kan zich vertalen in de emotie ‘boosheid, frustratie’ waardoor een permanente vorm van stress is ontstaan. Als dit een langdurige periode het geval is, belast dit het systeem bijnierschors, pancreas en lever extra. De alvleesklier staat voor ‘creativiteit van je eigen ik’. Mag ik mij ontplooien zoals ikzelf wil of voel ik mij daarin door omstandigheden of personen belemmerd. Combinaties met Taraxacum officinalis (als Remedium Cardinale) zijn o.a.: • Rosmarinus officinalis bij leverinsufficiëntie en doorbloedingsklachten; • Angelica archangelica bij dyspepsie, gasvorming, stimuleert lever en pancreasfunctie; • Cichorium intybus als adjuvans bij diabetes type 2; • Cynara scolimus bij pancreasinsufficiëntie, diabetes type 2; • Mentha piperita als ondersteuning bij lever- spijsverteringsklachten; • Silybum marianus bij leverinsufficiëntie, vetlever, diabetes type 2; • Curcuma xanthorryza bij lever-, gal- en darmklachten, hypercholesterolemie, complicaties van diabetes, bloedglucosespiegel verlagend, antioxidantwerking.
nr 5 - 2015
Cichorium intybus (Cichorei).
33 Jaa p Slegt
Fytotherapie
Casus diabetes type 2 Mijnheer Hendriksen, 62 jaar, landbouwer. Klacht: hypertensie, diabetes ll(sinds 6 maanden) Medicatie: bètablokker, diabetesmedicatie (metformine) De man is klein van postuur, heeft een opgezette harde buik. Hij heeft geen ernstige ziekten gehad in zijn leven en gebruikte voor deze klacht nooit medicatie. Hij heeft een rommelige ontlasting (plakkerig) en veel last van flatulentie. Hij heeft goede eetlust: “ik lust alles en eet flink”, zegt hij. Hij is gek op zoet, vooral in koffie en thee, en frisdrank en houdt dan te weinig rekening met zijn diabetes type 2. Dat zal zo’n vaart niet lopen vindt hij. De metformine en bloeddrukmedicatie ervaart hij als lastig en vervelend. Af en toe vergeet hij het in te nemen. Hij werkt het liefst de gehele dag op het land of in de schuur aan de machines. Zijn bedrijf kan hij maar net staande houden. Dit komt vooral door de regels en eisen van mensen die geen verstand van het vak hebben, is zijn uitleg. Mentaal/emotioneel De man vertelt over zijn zeer streng gereformeerde opvoeding, wilde al vroeg in zijn leven emigreren naar Canada (is niet gelukt) en vindt de maatschappij mensonvriendelijk. Vooral instellingen als het ‘water- en landbouwschap’ moeten het in zijn boosheid ontgelden. De man is een ‘kort door de bocht’-type. Bij meting is de bloeddruk 125-85 mm Hg bij gebruik van de bètablokker. Diagnostische handvatten In de natuurgeneeskunde wordt gebruik gemaakt van zogenoemde diagnostische handvatten als tong-, gelaats- en oogdiagnostiek. Deze geven een indicatie van stromingen in de stofwisseling aan (geen ziekten). Enkele specifieke tekens met betrekking tot de pancreas- en leverfunctie • De tong heeft een flink bruin beslag en de zijkanten zijn rood en opgezet; • Het gelaat is flink rood, vooral rond de neus en op de wangen; • Een flinke erytheem (roodverkleuring) aan de handpalmen en vingertoppen(lever-/pancreasbelasting) • Oogconstitutie: Biliaire(meng) constitutie = aanleg voor klachten van de spijsvertering, een overmaat aan ‘toxinen’ met een connectie naar de lever/galfunctie. In het spijsverteringsgebied is een verzuringstendens (acidose) zichtbaar; • Hij heeft veel last van zweten in de nacht. Brede diagnose Allereerst geeft de constitutie een zwakte aan in de darmen en lever wat betreft de sapsecretie. Er is sprake van gisting en opgeblazenheid wat impact zal hebben op zijn bloedglucosespiegel, het opnemen van vitale stoffen en het achter-
blijven van toxinen. In het gelaat en op de tong en handen zijn verschijnselen (roodheid, beslag) van dit proces te zien. Vooral de aanleg voor ‘verzuring’ is zichtbaar en wordt versterkt door het gebruik van Metformine. Zweten in de nacht kan een symptoom zijn van overbelasting op de leverfunctie. Mentaal/emotioneel komt de emotie boosheid sterk naar boven, hij pareert dit met hard werken en projecteert het vooral op maatschappelijke instellingen. Fytotherapie Een combinatie van de planten Taraxacum officinalis, Cichorium intybus, Angelica archangelica en Mentha piperita is hierbij aanbevolen. Deze combinatie bevordert de secretie van sappen van maag, darmen, lever en pancreasklier, ontspant de darm en stimuleert de afvoer van toxinen via de nieren. Daarnaast is het werkzaam op de vetstofwisseling en de cholesterolhuishouding. Naast de fytotherapie heb ik meneer een dieetadvies gegeven om af te vallen en rust te brengen in de spijsvertering. Tevens was een stevig gesprek nodig over zijn instelling, onderliggende frustraties en benadering van zijn klachtenpatroon. Ik heb de nadruk gelegd op de noodzaak van discipline van het innemen van medicijnen en supplementen en het volgen van het voedingspatroon. Meneer Hendriksen besluit tot een goede motivatie en zal de adviezen goed uitvoeren. Na één maand is hij drie kilo afgevallen, heeft minder gasvorming en voelt zich energieker. De bloeddruk is gelijk gebleven. Hij heeft in samenspraak met de huisarts de metformine dosering gehalveerd. Na twee maanden is meneer zeven kilo afgevallen, heeft een genormaliseerde stoelgang en bij controle was de bloedglucosespiegel stabiel. De metformine is geheel gestopt. De bloeddruk is tevens dalend en stabiel. In de komende tijd wil meneer Hendriksen de bloeddrukmedicatie met de huisarts bespreken.
nr 5 - 2015
OF
34
Fytotherapie
Ja a p Sl e gt
Complicaties bij diabetes Eén van de meest voorkomende complicaties bij diabetespatiënten zijn klachten van de bloedvaten. Zowel perifere als arteriële doorbloedingsstoornissen als retinopathie komen veel voor. Men spreekt dan van diabetische aantasting van de bloedvaten. Vooral bij lang aanwezige diabetes komt dit veel voor. Hier kunnen Vasalia (planten die werkzaam zijn op de bloedcirculatie) ingezet worden.
Ginkgo biloba (Japanse tempelboom) Al in de oudheid werd deze plant ingezet om ‘het hoofd weer helder te maken’ en de vitaliteit te versterken. Sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw is de plant als geneeskrachtige plant aangemerkt, wetenschappelijk onderzocht en heeft men via de inhoudsstoffen de krachtige werking aangetoond. Vooral vanwege de werking op de bloedcirculatie en zijn functie als antioxidant wordt deze plant veelvuldig ingezet. Belangrijkste inhoudsstoffen: flavonoïden, diterpeenlactonen (ginkgolide en bilobalide), sesquiterpenen, fytosterolen en tannine. Eigenschappen: ginkgo biloba heeft een uitgebreide werking op onze bloedcirculatie. Vooral de ginkgoliden en flavonoïden (o.a. rutine) zorgen voor verwijden van de arteriële bloedvaten, verminderen spasmen van de vaten, hebben invloed op de viscositeit van het bloed, en beschermen de hersenweefsels als de circulatie daar zwak is. Daarnaast hebben zij antioxidatieve eigenschappen. Door een verbeterde doorbloe-
ding werkt het gunstig op het netvlies (oedeem in de retina), de geheugenfunctie, maar ook de circulatie naar de extremiteiten wordt versterkt. Denk hierbij aan klachten als claudicatio intermittens (etalagebenen), ziekte van Raynaud of koude en ‘slapende’ voeten. Vooral bij diabetes is een zuurstofrijke bloedcirculatie zeer belangrijk om degeneratie van de bloedvaten te vertragen en te voorkomen. Ginkgo biloba kan gedurende langere tijd gebruikt worden. Let op: bij gebruik van medicatie als bloedverdunners, de eerste drie maanden van een zwangerschap en operaties is het raadzaam een deskundige te raadplegen. Combinaties met o.a.: Crataegus oxyacantha (meidoorn): zeer geschikt bij de oudere mens met diabetes, hart/circulatieklachten, spanning en concentratiegebrek; Rosmarinus officinalis (rozemarijn): bij diabetes type 1 en 2, circulatieklachten o.a. koude extremiteiten.
A
Auteur Jaap Slegt is natuurgeneeskundig therapeut met als specialisatie traditionele fytotherapie. Zie ook www.irisfyto.nl
Vitamine D : D-Pearls – de zonne-vitamine
Heeft U genoeg zon gehad dit jaar ? Vitamine D tekort komt vaker voor dan men denkt ! 8 op 10 mensen hebben een tekort ! r rls voo D-Pea het hele en, iedere door ! jaar
• Natuurlijk vitamine D3 opgelost in plantaardige olie • 1 mini-parel of 5 druppels per dag • Gemakkelijk door te slikken of om op te kauwen • Zeer voordelige prijs Beschikbaar bij uw apotheker.
_D-Pearls_Ad_Orthofyto_DU_210x148_0815
D-Pearls – de nieuwe vitamine D referentie Vanaf 2 per m ,49 € aand
Ontvang een GRATIS staal D-Pearls
Bezoek onze website: www.pharmanord.be. Download vanuit de productpagina, vervolledig en stuur ons je aanvraag. Geniet van deze uitzonderlijke aanbieding als je in het verleden nog geen staal D-Pearls ontvangen hebt.
Innoverend voor de gezondheid Kwaliteit – Veiligheid – Doeltreffendheid
Minervastraat 14, B-1930 Zaventem Tel.: 02 720.51.20 – Fax: 02 720.51.60 E-mail: info-be@pharmanord.com
Tweemaandelijks magazine OrthoFyto® & OrthoTrends®
Uitgave van OrthoFytoMedia Nr 5 - 2015, jaargang 20 Verschijnt 6 x per jaar Uitgever OrthoFytoMedia Nieuwdorp 57 - 9190 Stekene Tel: +32 (0)3 808 41 43 info@orthofytomedia.org Orthofyto is hét vaktijdschrift in België voor artsen, therapeuten en andere (para)medische professionals werkzaam of geïnteresseerd in preventieve gezondheidszorg en integratieve geneeskunde. Orthofyto heeft als doel u op de hoogte te houden van de laatste wetenschappelijke ontwikkelingen op het gebied van integratieve holistische gezondheidszorg, specifiek gericht op orthomoleculaire voeding & geneeskunde en fytotherapie. Hoofdredacteur Pascale Van den Heede, apotheker pascale@orthofytomedia.org
Colofon
Nr 5 - 2015 - jaargang 20
Abonnementen/prijzen Voor informatie of aanmelding: secretariaat OrthofytoMedia Tel. +32(0)3 808 41 43 Info@orthofytomedia.org België en Nederland Tijdschrift: € 35 per jaar voor zes nummers Digitaal: € 25 per jaar (toegang volledige archief) Combinatie: € 40 per jaar Een los nummer: € 9,90 (excl. portokosten)
- jaarga ng 20 Nr 5 - 2015
VA K T I J D S
CHRIFT
De
pancreas
RboNAAT NATRIumbICA lIeR De AlVleeSK AFgIFTe VAN ToTAle bepAAlT De SToeSTAND gezoNDHeID pANCReAS: K CoNTRol FReA IN 7 STAppeN emoTIe-eTeN De bAAS le TRADITIoNe Ie FyToTHeRAp AS eN De pANCRe
Overige landen op aanvraag Abonneren: zie onze website www.orthofytomedia.org of mail naar info@orthofytomedia.org met vermelding van naam, adres, telefoon, email Jaarabonnement van januari tot december Abonnementen worden automatisch verlengd voor een volledig jaar, tenzij schriftelijk wordt opgezegd ten laatste eind oktober van het lopende jaar.
Volgende editie Nr6 - 2015 heeft als thema 'kanker' en zal midden december verschijnen.
Advertentie aanvraag Pascale Van den Heede: pascale@orthofytomedia.org
Eindredacteur Walter O.M. Faché, biochemicus Redactieraad Walter O.M. Faché, biochemicus HEOS Pascale Van den Heede, apotheker Annemieke Meijler, natuurdiëtist Ereleden Prof. Dr. Ir. Jozef Poppe Apr. Hubert Goossens Dr. Med. Frans Fermon Dr. Med. Mark Bottu Auteurs van dit nummer Walter O.M. Faché, biochemicus Petra Kersten, natuurdëtiste Trudy Vlot, orthomoleculair therapeut Dr. Geert Verhelst arts Rineke Dijkinga, natuurgeneeskundig therapeut, auteur
Fenna Janssen, diëtist, therapeut Jaap Slegt, natuurgeneeskundige therapeut Lay-out en druk Françoise Biesbroeck, Het Letterhuis Beerveldestr. 19 - B-9160 Lokeren
Inzenden artikel? Wilt u schrijven voor het tijdschrift Orthofyto; u bent van harte welkom. Neem bij voorkeur vooraf contact op met onze hoofdredacteur Pascale Van den Heede. Na inzending van uw artikel beoordeelt de redactie binnen twee weken of uw artikel in aanmerking komt voor plaatsing. Redactionele bewerking van de artikelen gebeurt in overleg met de auteur.
In Europa is in 2006 een wet aangenomen die bepaalt dat aan voedingswaren geen medische claims mogen hangen, behalve als deze wetenschappelijk bewezen zijn. Deze wet wordt ook wel de claimsverordening genoemd. Productnamen of verwijzing naar producten is niet toegestaan. De verantwoordelijkheid of de advertentietekst aan de eisen van de claimsverordening voldoet, ligt bij de adverteerder. OrthoFytoMedia vzw, is niet verantwoordelijk voor de geplaatste advertenties. Disclaimer De informatie uit deze uitgave is uitsluitend bedoeld voor lezers die zich uit het oogpunt van hun beroep met gezondheid en voeding bezig houden. Deze publicatie is niet bedoeld voor leken en consumenten. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld. Evenwel kunnen zij op geen enkele wijze instaan voor de volledigheid van of eventuele fouten in de tekst van deze publicatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele verantwoordelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen, gebaseerd op de inhoud van deze publicatie. Copyright Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur. Ook de overname van artikelen of gedeelten hiervan is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming.
Natuurlijk ontspannen
Acti-Mag Plus
™
= Magnesium + Silicium + Taurine + B-vitamines - Helpt om de vermoeidheid te verminderen - Nodig voor een normale werking van het zenuwstelsel - Ondersteunt de energievoorziening van het metabolisme - Draagt bij aan een normale spierfunctie - Voor een evenwichtige electrolytenbalans
energeticanatura.com
Dit is een
product