https://organic-agri.ir/%d8%a8%d8%b0%d8%b1-%d9%81%d9%84%d9%81%d9%84-%d8%ae %d9%88%d8%a7%d8%b5-%d8%a8%db%8c-%d9%86%d8%b8%db%8c%d8%b1%d8%a2%d9%86-%d9%88-%d8%b1%d9%88%d8%b4%db%8c%d8%a8%d8%b1%d8%a7%db%8c-%d8%aa%d9%87%db%8c/
لفلف رذب ناجمداب رذب تشک نازاسهب organic-agri ل باق یریگدا ی رف س ک ی ،ت سا هدش لیهست نره نب مراکمه تراهم اب هک هسردم و ترب یریگدای رفس اما ،دشاب ینلاوط گلابو کی تسا نکمم نیا سوبوتا یارب دیدج تاررقم .منک یریگیپ و ارجا ،داجیا باوخ رد ار یتایلمع همانرب کی مناوتیم نم .ما هدش صصختم راک ماجنا رد نم .تسا هجوت ات ام ،تسین یلکشم ...تسا هجوت لباق و یروف رییغت مزلتسم هک تلود هدننکریگلفاغ هیملاعا کی .تسا هدش بترم یهاگحبص تحارتسا ساسا رب ؟اه ار نازو مآ شناد تفر شیپ د یاب ا م د نک یم نایب هک دیدج یسرزاب میژر کی .تشاد میهاوخ عبانم و یناسنا یورین ،دیدج ینامز لودج کی زور نایاپ نم ه سردم رد تفر شیپ تعر س .تشاد دنهاوخ ناشهدشعیرست تفرشیپ رانک رد ار یعیرس تفرشیپ نونکا نم نازومآشناد ،دیشابن نارگن ؟میربب لااب ار یرت1شیب یا1هزیچ زور ر1ه .نورداه گرزب هدنهد دروخرب کی ای میتسه هسردم کی ام ایآ منک یم رکف یهاگ هک تسا شیازفا لاح رد عیرس ردقنآ .دتفا یم یقافتا هچ دنک یم دروخرب تینهذ اب تیعقاو یتقو مینیبب هکنیا یارب طقف ،مینک یم باترپ رتشیب و رتشیب تعرس اب کچوک هلول کی قیرط زا یعونصم شوه کی یریگ لکش ؟متسیس لماک یشاپورف و گرزب راجفنا کی ؟یریگدای زیگنا تفگش و دیدج یاه شور ؟داتفا دهاوخ یقافتا هچ !موبک »اهد نفرت« نیا ه مه ه ک تسا نیا بیجع هتکن ،لاح نیا اب .دش دهاوخ هچ ادرف دناد یمن سک چیه ؟دهد یم رییغت ار ام یاه شور هک بیرغ و بیجع اج همه رد ،مینک میظنت ار اجنآ یمک ،میهد رییغت ار اجنیا یمک میناوتب رگا هک .تسا هار نیرتهب یلعف شور هک دننکیم ضرف ،ماجنا یلعف یاهشور رد رت شیب میو ش یم هریخ قفا هب هک زور ره هک تیعقاو نیا زا رظن فرص ،میسر یم مینک یم روصت هک یا هدنیآ هب یعون هب ،میریگب باتش رتشیب یمک ار نا هج ر ضاح لاح رد هک یشور هک میهد قیبطت مه اب ار ینمض کرد نیا ،یتخانشیتسه عضوم نیا میناوتیم هنوگچ . .دنیشن یم بقع رتعیرس و ات هک یاهویش هک میهد قیبطت تیعقاو نیا اب ار عضوم نیا 1 میناوتیم هنوگچ ؟تسا نآ نورد رد ندرک لمع هجیتن رد و ندید یارب یتسرد هار ،مینیبیم تد م یار ب زا یتما کی نتفرگ رظن رد نودب هک دسریمن رظن هب ؟تسا هدناسر میتسه زورما هک ییاج هب اقیقد ار ام ،میاهدرک لمع و میاهدید هظحل نیا تا هج یخر ب زا ه لاقم نیا ار یز ،ت سا بلا ج .ت سا تخ س نآ هب یبایتسد مه و تسا ناسآ مه سرادم رد یرادیاپ ققحت .دشاب »رادیاپ« یرتینلاوط یبایتسد .تسا هدش ماجنا هک تسا یگرزب یاهراک یاه هلابز زا ولمم سرادم .تسا ناسآ نداد ماجنا .نآ زا نیا ییادج - تیونث رب تسا یدقن و هدیصق یبایزرا یارب اه یسکارپ زا ام .تسا هتخانشان یدایز دح ات و ثحب لباق سرادم رثکا رد ،ریخ ای تسا هدش یمئاد دوبهب هب رجنم راک نیا ایآ هک نیا هب تیفیک یار ب ی سکورپ ناو نع ه ب گ یل لواد ج یریگدا ی یار ب یا هد نیامن ناو نع ه ب ناحتما .مینک یم هدافتسا راک ماجنا هجیتن رد اهراک دوبهب نازیم تیو لوا اب و دیدج جوم یرادیاپ .دراد دوجو یمک رایسب میناد یم تحارص هب ام ... نانکراک هافر یارب یا هدنیامن ناونع هب نانکراک ییاجباج .هسردم نادر گرب ریش تیلوئسم اب هدش بوصنم نازومآشناد زبس یاه مچرپ یطیحم تسیز یاهاروش ؟دوب دهاوخ هچ یسکورپ مناد یمن - تسا ماجنا رد لااب ه ک مید قتعم ه نانیبشوخ یبر م ناو نعهب ار یز ،میهدیم ما جنا ،میهدیم ما جنا ،میهدیم ماجنا ام .سلاک ره رد رون چیئوس یاهروتینام و تاداهنشیپو نبر ک داو س ،راد یاپ هع سوت فاد ها زا بیجع فار حنا ک ی رد ،بو خ .در ک رت هب یلعف یاههوی ش لیدعت و یزاسهنیهب قیرط زا ار ناهج ناوتیم و ا م هرای س یار ب راد یاپ یا هد نیآ ه ب یبایت سد یار ب ،زا ین دروم شزومآ عون هب یبایتسد یارب هک منک داهنشیپ دیهد هزاجا ،یطیحم تسیز یاهاروش 1 ری11یغت ه11ب ه11کلب ،میت11سه دوجوم راک ماجنا یاهشور و اهمتسیس حلاصا دنمزاین اهنت هن ام ،دنتسه ینیمز نادناخ نیا نکاس هک .اه ناسناریغ و اه ناسنا یار ب ؟دراد یطا بترا ه چ .مین ک عور ش یراد یاپ و یگنا گود اب دییایب ،نیاربانب .دیاش ؟دنلب فده .میدنمزاین دوخ ماجنا تیاهن رد و نتسناد ،رکفت هوحن تیر شب رث کا ما ع یا نعم هب »ام« زا نم( ام هک ینامز زا اساسا ،تنرتنیا رد یاهدع نایارگبان و ،یفسلف یاهتنس ،نامز لوط رد رفس ندرک هاتوک و ،د ندرک تیو قت ار نیا فلتخم راذگریثأت نافوسلیف . .میاهدرک ادج دوخ زا ار تعیبط ،میاهدرک کرت ار دوخ یچراکش یموب یاهتنس )منکیم هدافتسا یعیب ط یا یند زا ار نا مدوخ ا م .تسنادیم »نیشام« ار یرگید زیچ ره و یکی ار حور و ناسنا وا اریز درک اضما ار دادرارق ماجنارس تراکد هنر ه ب یر گید زی چ ر ه و ه مه ند ش ما مت تمیق ه ب ار دو خ ها فر /تورث/تملاس ات میداد یدازآ دوخ هب و میدرک ادج رگیدکی زا ار نامدوخ ،میدرک ادج ر ب ه ک )یراد هیامر س( یلو پ متسیس کی لماکت ،درک یم تیامح موهفم نآ زا هک میدرک لابند یملع یسانش تفرعم کی اب ار نیا ام .میناسرب رثکادح و ط سب ار دو خ یمو ب یا ه ین یب نا هج ه ک یلاح رد نیاربانب .تسا هدوب نینچ هشیمه ییوگ هک تفر یم شیپ یروط و ،دوب راوتسا ییادج نآ ساسا هدافت سا اد خ ف طل ا ب تعیب ط یا هتمعن ه مه زا ا م ،ییادج نآ هب هجوت اب .دندید یم مه زا ادج ار ام نردم یاه هاگدید .دنتسناد یم تعیبط اب طبترم .میدوبن »ام« اریز ،میدرک ر ظن ه ب ،میاهدر ک هابتشا دوخ یفسلف یاهیرکف راوخشن رد دیاش مینیبیم هک نونکا نیاربانب .میدرک »رگید« ار تعیبط ام .' ه ملک ک ی زا هدافت سا ا ی »یر گید زا ری غ« د یاب ه کلب ،میهد ری یغت میهدیم ما جنا رضاح لاح رد هک ار هچنآ یگداس هب هک تسین نیا لحهار دسریم را11صح یو11س نآ زا ترا11کد زا سپ اهتد11م هک دهتیاو درفلآ فوسلیف .مینک لداعتم تعیبط اب ار دوخ باسح تیاهن رد ات ، .دشاب ددجم لاصتا - رتلوقعم یم ری یغت نآ ط سوت مه ا م ،یزی چ هبرجت ای کرد اب و ،تسا دنیآرف کی زیچ همه هک روصت نیا .داد حیجرت ار »کیناگرا مسیلائر« ،دمآ نییاپ یفسلف یراگد نام یا ه هزو مآ یخر ب لما ش ا هزیچ ندو ب مه ا ب ،دوش یم راکشآ ام هبرجت یساسا رهوج رد هک روطنامه ،نیاربانب« .ام طسوت نآ مه و مینک ا ب ه کلب ،دو ش یمن زا غآ یلعف رکف زرط اب رتشیب ماجنا اب زاین دروم یساسا رییغت ،هصلاخ روط هب ».تسام رد ایند و میتسه ایند رد ام .تسا لباقتم
2015 ،ناراکمه و گروبندلوا ، 2017 هب ای ندرب نیب زا یارب مهم رایسب شلات کی ناونع هب یهایگ ناسانش بیسآ طسوت رذب رامیت ،ور نیا زا .) .دوش یم هتفرگ رظن رد اهزایپ ای اه هناد زا رذب یاه نژوتاپ ندناسر لقادح ازیرا میب لماوع زورب شهاک یارب بلغا ،اهشکیرتکاب و اهشکچراق ،اههدننکینوفعدض زا هدافتسا دننام ،ییایمیش رب ینتبم رذب نامرد یاهشور ( دنو شیم هدافت سا ا ههناد رد Errampalli ،نارا کمه و 2006 ،نارا کمه و تاک سا ، ،2020 Lamichhane ،نارا کمه و 2020 و نیلو م .) ،ناراکمه 2021 رو ن ،یژر نارپ یاهمتا یواح امسلاپ دننام نیزگیاج یکیزیف یاهنامرد ،نآ رب هولاع .) UV رای سب ه ک ،)یپارتو مرت( غاد بآ و ( دناهدش شلات زین ،دنوشیم هتفرگ رظن رد تسیزطیحم رادتسود Scott et al., 2019, Mangwende et al ، .). 2020، Waskow ،ناراکمه و 2021 ( نزا هیف صت .) O3 ،بلا ضاف و یندیما شآ بآ رد از یرا میب یا ه م سیناگراورکیم را شف شها ک یار ب یدا صتقا و عیر س شور ک ی ) ،نارا کمه و رفو س( ت سا ییاذ غ داو م شزادر پ تازی هجت و ت شوگ و ا ه هو یم ،تاجیزب س د ننام ییاذغ تلاوصحم 2009 ،نارا کمه و ر لیم ، 2013 ،نارا کمه و ماول سیدناپ ، .) 2019 ،نارا کمه و گ نید ، 2019 ،نارا کمه و گ نود ، 2018 ،نارا کمه و مای شاناخ ؛ .)2022 O3 چیه رای سب ر مع و ،دو ش ه یزجت یمتا ود نژی سکا اتد مع ،یم سریغ تلاو صحم ه ب یتحار هب دناوتیم اریز ،دراذگیمن یقاب تلاوصحم رد یاهدنامیقاب یزروا شک یا هشور ریا س و رذ ب ینوفعدض رد امومع هک یلومعم ییایمیش داوم یارب نیزگیاج زبس نامرد کی ناونع هب ار نآ و ،دراد یهاتوک ،گناو و .دنکیم لیدبت ،دنوشیم هدافتسا 2017 ،ناراکمه و ناهوم ، 2005 ندر ک لیرت سا یار ب ار نزا ،هد حتم تلاا یا یوراد و اذغ نامزاس .) لا س رد نمیا نا مرد ک ی ناو نع ه ب بآ 1982 ( در ک د ییات FDA، 1982 رد هد ش یروآر ف و هزا ت یاهاذ غ رد نآ زا هدافت سا ،نیا ر ب هولاع .) ،جنرب و یراویت( تسا زاجم فلتخم یاهروشک 2012 یزروا شک یاهدربراک .) O3 زا سپ یزا سهریخذ هرود لو ط رد ا هیرامیب تیرید م یار ب -ای سراگ( ت سا هدر ک بلج دو خ ه ب ار ه جوت اری خا هایگ دشر دوبهب و یمسریغ تلاوصحم هب اهنیسکوتوکیام و اهشکتفآ یایاقب هیزجت ،تشادرب ،ناراکمه و نیترام 2018 ،ناراکمه و نچ ، ،2020 Pandiselvam ،ناراکمه و 2020 ،ناراکمه و ویل ، ،2021 Sujayasree ،ناراکمه و .)2022 O3 ه ب هت سب ه ک درک هدافتسا ریثکت داوم ای یزرواشک تلاوصحم یارب راد نزا بآ ای زاگ تروص هب یفلتخم یاه شور هب ناوت یم ار .تسا یبیاعم و ایازم یاراد یشیامزآ و یدنیآرف طیارش رد دروم یوق لیسناتپ O3 شهاک ای فذح رد ایرت سیل ،یلک ای شیرشا .ت سا هد ش هداد نا شن ری خا یا ه لا س رد ا ه ه ناد رد دو جوم یاه چراق و اه یرتکاب ( دندش فذح اهرذب ینز هناوج رب یفنم رثا نودب راد نزا بآ رامیت اب هجنوی روذب زا .لانوملاس یاه هنوگ و زنژوتیسونوم Sharma et al., 2002, Kwack et al., 2014, Adhikari et al., 2019 ( ناراکمه و اتنیرت .) 2011 هوقلاب دربراک ) O3 یگدولآ شهاک یارب ار یزاگ S. enterica و E. coli O157:H7 رذ ب ینو فع د ض لی سناتپ ه چرگا .داد نا شن هدش حیقلت لبق زا یبلاط و وهاک ،یگنرف هجوگ یاه هناد یور رب O3 لاا ب رای سب یاهرامیت یشخبرثا دروم رد یمک تاعلاطم زونه اما ،تسا O3 .دراد دوجو یهایگ یاه نژوتاپ یواح یاهرذب یور رب Ciccarese ( نارا کمه و 2007 زاگ ضرعم رد دوخن و وج ،مدنگ یاه هناد هک دندرک شرازگ ) O3 یاه هنوگ تیعمج رد یهجوت لباق شهاک Penicillium، Aspergillus spp.، Alternaria spp و . Rhizoctonia یا ه ه ناد رامیت هک تسا هدش هداد ناشن .رذب ینز هناوج یور رب یهجوت لباق ریثات نودب .دنداد ناشن اب نادرگباتفآ O3 هلمج زا یچراق یاه مسیناگراورکیم زا یخرب ندنام هدنز شهاک ثعاب یزاگ Alternaria sp.، Fusarium sp.، Aspergillus sp و . Penicillium sp ،ناراکمه و زگیردور( . 2015 هک تسا هدش هداد ناشن نینچمه .) O3 ندر ک لا عف ری غ رد Xanthomonas oryzae pv .تسا رثوم oryzae (Mohan et al., 2005) گاه و Fusarium fujikuroi (Kang et al., 2015) اب رامیت .جنرب یاه هناد رد O3 هب ( لفلف فیفخ رادلاخ سوریو شهاک رد یوق هدننک ینوفعدض کی ناونع Stommel et al., 2021 ه جوگ یا هو هق یگنر ف ه جوگ هویم سوریو ،) ( یگنرف Samarah et al., 2021 ( یگنرف هجوگ کییازوم سوریو و ) Paylan et al., 2014 .یگنرف هجوگ و لفلف هناد بیترت هب .درک لمع ) یزاس میقع درکلمع O3 ( دراد یگتسب فده نژوتاپ نینچمه و رذب راتخاس و عون ،رامیت تدم و تظلغ هب تدش هب رذب ینز هناوج رب نآ تارثا و Mohan et al., 2005, Pascual et al., 2007 زاین دروم تظلغ تسا مزلا ،نیاربانب .) O3 یارب قیقد روط هب ضرعم رد نتفرگ رارق نامز و ( دوش نییعت فده نژوتاپ هب هتسب یهایگ هنوگ ره Pandiselvam et al., 2019 نامرد ،تروص نیا ریغ رد .) O3 یزاس میقع هب رجنم دناوت یم ف لتخم یا هتظلغ ر ثا ی سررب فده اب ام اجنیا رد .دوش ینز هناوج نتفر نیب زا ،نآ زا رتمهم و قفومان O3 ر ب رادنزا بآ یا هرامیت و یزا گ )سگر ن ،لبن س ،ه للا( یتنیز و )مدنگ( تلاغ و )رایخ ،یگنرفهجوگ( تشک رپ تاجیزبس رذب رد رذب ییایرتکاب و یچراق یاهنژوتاپ یزاسلاعفریغ .زایپ Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici (Fol) هلوزیا BKFol01، Fusarium oxysporum f. sp هیادج . radicis-lycopersici (Forl) BKForl01 یا مد رد و د ش اد ج یاهعرز م یاهی سررب یط هد شیروآعمج نا هایگ و یگنرفهجو گ یا ههناد زا 4 ط یحم یور دارگیتنا س ه جرد ( ینیمزبی س را گآ زورت سکد PDA .د ش یراد هگن ) Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis (Cmm)، Pseudomonas syringae pv ( یگنرف هجوگ . Pst،) Pseudomonas syringae pv. lachrymans (Psl) و Pectobacterium carotovorum subsp . یاههلوزیا carotovorum (Pcc) هاگشناد ،رذب یروانف دربراک و تاقیقحت زکرم طسوت Ege ( یگدی سوپ ا یتلیت یاهروپ سویلت .د ش هئارا هیکرت ، T. caries هاگشناد هعسوت و قیقحت عرازم رد دشر لاح رد مدنگ ناهایگ یاههناد زا ) Ege لاس رد 2017 .دندش یروآعمج Solanum lycopersicum L. cv. SC2121 (Beta Ziraat©) و Cucumis sativus L. cv ( سفن زا قیقحت نیا رد . Bircan Tohum هب )© .دش هدافتسا یهایگ رذب ناونع Tulipa gesneriana cv ،ایدولک . cv و اتیرگن . cv. Sogetsu، Narcissus tazetta cv ،درادناتسا . Hyacinthus orientalis cv ماقرا .تسا هدش هیهت )هیکرت ،لوبناتسا( چاغآ لوبناتسا تکرش طسوت ینابرهم اب ادیآ یاه پملا . Triticum aestivum L درو م . ،یا هعرزم تاشیامزآ یارب هدافتسا Cumhuriyet-75 و Gönen-98 .دش هئارا هیکرت ،ریمزا ،هژا یزرواشک تاقیقحت هسسوم طسوت ، لوناتا اب هعلاطم نیا رد هدافتسا دروم یاهرذب یمامت 70 تدم هب دصرد 1 میدس تیرلکوپیه سپس و هقیقد 1 تدم هب دصرد 5 و دندش لیرتسا هقیقد سپس 5 ( لیرتسا رطقم بآ اب راب SDW نویسابوکنا زا سپ .دندش هداد وشتسش ) 24 موید م ز گنیک یور تعاس B (KB) 20( نو تپپ رت یل رد مر گ ،زائتورپ 1.5 رتیل رد مرگ K2HPO4، 1.5 رتیل رد مرگ MgSO4•7H2O، 10 ،لورسیلگ رتیل رد رتیل یلیم 15 رتیل رد مرگ Semiselective ای را گآ 1-1 ( رتکا بیولاک ط یحم ) SCM ( ) 2.62 -رت یل رد مر گ 1 KH2PO4•3H2O، 0.5 -رت یل رد مر گ 1 K2HPO4، 0.25 -رت یل رد مر گ 1
MgSO4•7H2O، 1.5 -رتیل رد مرگ 1 ،کیروب دیسا 10 -رتیل رد مرگ 1-1 ،زراکاس 0.1 ،زراکا س رت یل رد مرگ 0.1 هرا صع رت یل رد مر گ -1 ،راگآ 100 ،کینیتوکین دیسا رتیل رد مرگ یلیم 30 ،دی سا کیسکیدیلان رتیل رد مرگ یلیم 200 ،)دیمیزگهولکی س رت یل رد مر گ یلیم 10 رت یل یلیم SDW نویسناپسوس لیرتسا یا هشیش هلیم .دندش جراخ لحم زا اه هرمعتسم حوطس نداد شارخ اب یمارآ هب اه لولس و دش هفاضا اه تیلپ یور رب هب بیترت هب هدش یروآ عمج ییایرتکاب یاه ،108 107 و 107 cfu ml-1 یارب Cmm، Pst و Psl اب SDW ندروآ تسد هب یارب .دندش قیقر ( مویلسیم یاه هخاش ،اه یدینکورکیم 0.9 رتم یتناس Ø چراق تشک زا ) 10 ( ین یمز بی س راگآ زورتسکد یور هدرک دشر هزور PDA ثار ب ه ب ) ( ینیمز بیس زورتسکد PDB تدم هب و دندش لقتنم ) 5 یا مد رد یشخرچ رکیش یور زور 25 و دار گ یتنا س ه جرد 125 ه بوکنا ه قیقد رد رود دش هتسش راب نیدنچ و دش رتلیف رینپ هچراپ هیلا نیدنچ قیرط زا لایدینوک نویسناپسوس .دندش رذب ینز هناوج هب کمک یاهرامیت یهایگ تیمس O3 طسوت هدش فیصوت "ذغاک نیب" درادناتسا شور زا هدافتسا اب هک ینز هناوج شیامزآ اب اهرذب یور ISTA (2010) ماجنا لقادح .دش یبایزرا ،دش 5 زا رارکت 10 طیارش رد و دش هداد رارق بوطرم و هدش لیرتسا یاهذغاک نیب هناد 20 تد م ه ب دار گ یتنا س هجرد 16 و یکیرات رد تعاس 30 تدم هب دارگ یتناس هجرد 8 هدز هناوج یاهرذب دصرد .دندش هبوکنا رون رد تعاس 10 .دش تبث رامیت زا سپ زور 2.8 یرامآ لیلحت . زا هدافتسا اب و ماغدا لقتسم شیامزآ ود لقادح زا هدش یروآ عمج یاه هداد Graph Pad Prism (v.9) سنا یراو زیلا نآ زا .دند ش لیلحت و هیزجت ( هفرط کی ANOVA یاهرامیت ریثأت لیلحت و هیزجت یارب ) O3 نو مزآ زا هدافت سا ا ب توا فت نیگنایم و دش هدافتسا رذب ینوفع دض و ینزهناوج رب نتفرگ رظن رد اب یکوت یبیقعت 05/0 > P رامیت تارثا .دش هسیاقم یرامآ یرادینعم هناتسآ ناونع هب O3 یا هزایپ و ا ه ه ناد تیفورپا س را ب رب نومزآ زا هدافتسا اب یتنیز t-test .تفرگ رارق لیلحت و هیزجت دروم 3 جیاتن . 3.1 ییاراک شیازفا ثعاب بآ رد اه هناد ندناسیخ زا لبق ندناسیخ . O3 .دش یهایگ یاه هناد رد دوجوم یاه نژوتاپ ینوفعدض رد یزاگ دربراک O3 تدم هب 1 تظلغ رد تعاس 5 ا ی 10 مر گ یلیم O3/Nm3 یحط س ه ک ییا ه ه ناد رد تیفورپا س یا ه چرا ق ندر ب نیب زا رد لکش( دوب رثؤم دندوب هدشن لیرتسا 1A دادعت .) Penicillium sp.، Aspergillus sp.، Mucor sp و . Rhizopus sp شهاک یراد ینعم روط هب . تظلغ هب هتسب هناد یور ینولک .تفای O3 تظلغ رد راد نزا بآ اب رذب رامیت . 8 مرگ O3/Nm3 تدم هب ،15 30 و 45 ا ه چراق یاقب رب هقیقد لکش( تشادن یریثأت رذب قیرط زا از یرامیب یاه یرتکاب و 1B یزاگ رامیت .) O3 تظلغ رد 150 مرگیلیم O3/Nm3 یار ب 90 و 120 ه قیقد یاقب رب یرادینعم ریثأت Fol، Forl و Cmm یاقب یئزج شهاک هب رجنم ،لاح نیا اب .تشادن Psl ابیرقت( 10 یا قب ه جوت ل باق شهاک و )٪ Pst ( 51.7٪ یارب 90 و هقیقد 75 یارب ٪ 120 لکش( دش )هقیقد 1C را میت ریثأ ت تحت ه ن و راد نزا بآ ریثأ ت تحت هن اهرذب ینز هناوج .) O3 یزا گ تدم هب بآ رد رایخ و یگنرف هجوگ یاه هناد ندناسیخ .تفرگ رارق 12 ا ی راد نزا بآ اب رامیت نآ لابند هب و قاتا یامد رد تعاس O3 ه ب یزا گ لک ش( داد شیاز فا ار ه ناد رد دوجوم یاه چراق و اه یرتکاب ینوفع دض ییاراک یهجوت لباق روط 2 را میت .) 8 مر گ O3/Nm3 ه ب راد نزا بآ تدم 60 بیترت هب هقیقد 66.7 ،دصرد 86.7 ،دصرد 46.7 ،دصرد 43.4 و د صرد 100 د صرد Cmm، Pst، Fol، Forl و Psl ه ناد رد ار لک ش( رذ ب ینز هناوج تعرس یور .تشادن یفنم رثا چیه هک داد شهاک 2A, B ه ک یما گنه .) O3 تظلغ رد یزا گ 150 مر گ یلیم O3/Nm3 یارب 90 ای هقیقد 120 هد ش شیا مزآ یا ه ه ناد رد دو جوم یا ه چراق و اه یرتکاب زا یریگمشچ روط هب اه هناد همه ،دش لامعا اه هناد هب هقیقد لکش( دندش ینوفع دض 2C، E .) .1 لکش 1 یاهرامیت اب یهایگ یاه هناد ینوفع دض رثا . O3 ا ب هد ش را میت یگنر ف ه جوگ یاه هناد زا هدش ادج یاه ینلک دادعت )فلا( . 5 و 10 یلیم مرگ O3/Nm3 تدم هب 60 تظلغ رد راد نزا بآ ا ب رامیت زا سپ هدولآ یاهرذب دصرد )ب( .هقیقد 8 مر گ O3/Nm3 تد م ه ب ،15 30 و 45 اب رامیت زا سپ هدولآ یاهرذب دصرد )ج( .هقیقد O3 تظلغ رد یزاگ 150 مرگ یلیم O3/Nm3 تدم هب 90 و 120 نا شن ف لتخم فورح .هقیقد ± نیگنا یم هد نهد نا شن ا ه هداد .ت سا ا هرامیت نیب یرا مآ راد ین عم توا فت هد نهد SE رت م یتنا س .دنت سه )درادنات سا یا طخ( Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis، Pst; Pseudomonas syringae pv ،یگنرف هجوگ . Fol; Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici، Forl; Fusarium oxysporum f. sp. radicis-lycopersici، Psl; Pseudomonas syringae pv. lachrymans لکش 2 یاهرامیت طسوت بآ رد هدش سیخ لبق زا یهایگ یاه هناد ینوفع دض رثا . O3 رد راد نزا بآ اب رامیت زا سپ هدولآ یاهرذب دصرد )فلا( . تظلغ 8 مر گ O3/Nm3 تد م ه ب 30 و 60 تظلغ رد راد نزا بآ ا ب را میت زا سپ هدو لآ یاهرذ ب ینز ه ناوج تعر س )ب( .ه قیقد 8 مر گ O3/Nm3 تدم هب 30 و 60 ا ب را میت زا سپ هدو لآ یاهرذب دصرد )ج( .هقیقد O3 تظلغ رد یزا گ 150 مر گ یلیم O3/Nm3 تد م ه ب 90 و 120 اب رامیت زا سپ هدولآ یاهرذب ینز هناوج تعرس )د( .هقیقد O3 تظلغ رد یزاگ 150 مرگ یلیم O3/Nm3 تدم هب 90 و 120 ( .ه قیقد E) زا سپ نزا اب هدش رامیت و دهاش یاه هناد زا یریواصت 5 .تسا اهرامیت نیب یرامآ راد ینعم توافت هدنهد ناشن فلتخم فورح .رامیت زا سپ زور ± نیگنا یم هد نهد نا شن ا ه هداد SE رت م یتنا س .دنت سه )درادنات سا یا طخ( Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis، Pst; Pseudomonas syringae pv ،یگنرف هجوگ . Fol; Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici، Forl; Fusarium oxysporum f. sp. radicis-lycopersici، Psl; Pseudomonas syringae pv. lachrymans 3.2 O3 داد ناشن دوخ زا یتنیز یاهزایپ رد یچراق و ییایرتکاب یاه نژوتاپ لرتنک یارب یوق لیسناتپ ف لتخم مقر هس .دنداد ناشن ار یناوارف سولیژرپسآ و مویلیس ینپ یاهروپسا ،دندوب هدرک بوسر دعاسمان طیارش رد هک سگرن و هللا یاهزایپ رثکا تدم هب سگرن کی و هللا 10 ضرعم رد امیقتسم هقیقد 75 مرگ یلیم O3/Nm3 O3 اد ج مویلی س ین پ و سولیژرپ سآ داد عت و دنتفرگ رارق یزاگ دننک یم د شر ف لتخم یا ه ه للا ینوری ب تفا ب یور مویلی س ین پ مه و سولیژرپ سآ مه .دش شرامش زایپ تفاب یلخاد و ینوریب یاه هیلا زا هدش و
ابیرقت تیقفوم نازیم اب سگرن یاهزایپ 100 لکش( دندش راهم دصرد 3A را میت ،لاح نیا اب .) O3 د شر ندر ب نیب زا رد هد ش شیا مزآ تظلغ رد لکش( دوبن رثوم اه پملا یلخاد یاه تفاب رد چراق 3A تظلغ رد ار راد نزا بآ لی سناتپ نین چمه ام .) 8 مر گ O3/Nm3 تد م ه ب 60 و 120 تنوفع زا یشان پملا یگدیسوپ لرتنک یارب هقیقد PCC رامیت .میدرک شیامزآ O3 تدم هب 60 ه للا ل گ و لبنس ،سگرن هدیسوپ یاهزایپ دادعت هقیقد بیترت هب ار 95.5 ،دصرد 64 و دصرد 53.8 زا نامرد تدم هک ینامز ،نیا رب هولاع .داد شهاک دصرد 60 هب هقیقد 120 ،تفا ی شیاز فا هقیقد هب بیترت هب هللا و لبنس ،سگرن یگدیسوپ نازیم شهاک ،٪99.6 95.3 و ٪ 97.6 لکش( تفای شیازفا ٪ 3B، C .) لکش 3 رامیت یبورکیم دض تارثا . O3 ا ب ه ک ا هپملا یلخاد ا ی ینوری ب یا ههیلا زا هدش ادج یاهینلک دادعت )فلا( .یتنیز یاهزایپ یور رب 75 مرگیلیم O3/Nm3 O3 تدم هب یزاگ 10 تظلغ رد راد نزا بآ هیفصت تارثا )ب( .دناهدش رامیت هقیقد 8 مرگ O3/Nm3 تد م هب 60 و 120 ا ب هد ش حیقلت یتنیز یاهزایپ یگدیسوپ نازیم رب هقیقد PCC. (C) ا ب نا مرد تحت یا هزایپ زا یریوا صت O3 رد 36 فور ح .نا مرد زا سپ زور ± نیگنا یم هد نهد نا شن ا ه هداد .ت سا ا هرامیت نیب یرامآ راد ینعم توافت هدنهد ناشن فلتخم SE * .دنت سه )درادنات سا یا طخ( P <0.05; **P <0.01، ***P <0.001، ****P <0.0001 3.3 رامیت . O3 دش هعرزم طیارش رد توب عیاش یرامیب شهاک ثعاب مدنگ هدولآ روذب هب ایآ هکنیا شیامزآ یارب O3 ،دهد شهاک ار تناب عیاش یرامیب دناوتیم رذب رامیت ناونعهب یزاگ O3 ( ف لتخم یا هتظلغ رد یزاگ ،25 ،50 75 مرگیلیم O3/Nm3 یگدیسوپ هب هدولآ مدنگ یاههناد هب تشاک زا لبق ) T تظلغ یفنم ر ثا چیه .د ش لامعا . O3 ینز ه ناوج یور ر ب هد ش شیا مزآ لکش( دشن هدهاشم اهرذب 4A یبا یزرا ت شادرب نا مز رد ف یدر ر ه رد هدو لآ یا هشوگ داد عت شرام ش اب ار تناب عیاش یرامیب زورب نازیم ام .) ( یراد ینعم توافت .میدرک 05/0 > P لک ش( ت شاد دو جو دها ش ا ب ه سیاقم رد اهرامیت رثکا نیب تناب عیاش یرامیب زورب رد ) 4B, 4C راد قم .) یور هد شن را میت لرت نک یار ب هد مآ ت سد ه ب نیگنا یم cv. Cumhuriyet-75 بیتر ت ه ب 22.3 2.59( و )± 29.5 3.31( یا ه نا کم رد )± Bornova و Menemen یا ه ه ناد اب نزا رامیت .دوب Cumhuriyet-75 یا ه تظلغ رد 25 و 50 مر گ یلیم O3/Nm3 شها ک ثعا ب 17.9 ( یدصرد 1.75 ± 18.3 و ) 52.6 ( یدصرد 10.58 ± 2.16 و اونروب رد هدولآ یاه شوگ دادعت زا ) 24 بیترت هب نمنم رد .دش دصرد 22.2 ± 2.12 و 32.7 ( دصرد 1.97 ± 19.8 رد هد شن را میت دها ش نا هایگ رد یرا میب زور ب .تفای شهاک ) cv. Gönen-98 34.9 (±2.47) رد Bornova و 38.3 3.02( رد )± Menemen اب هدش رامیت ناهایگ .دوب 25 و 50 مر گ یلیم O3/Nm3 بیتر ت ه ب او نروب رد 7/52 ( د صرد 05/2 ± 5/16 و ) 3/56 ( دصرد 30/2 ± 2/15 و ) 5/36 ( دصرد 31/224 ± 5/36 ار رتمک تناب یرامیب عویش ،دهاش اب هسیاقم رد )دصرد و ) .دنداد ناشن 49.7 1.68( ± 19.3 ا ب رذ ب رامیت هک داد ناشن جیاتن .بیترت هب نمنم رد ) 75 مر گیلیم O3/Nm3 داد عت یرادین عم رو طهب ار مدنگ ناهایگ یعارز تافص نینچمه ام .داد شهاک شکچراق رامیت هباشم تیقفوم نازیم اب ماقرا و شیامزآ دروم ناکم ود ره رد ار هدولآ ناهایگ ا ب اهرذب هک ینامز مقر ود ره رد هناد رازه نزو و درکلمع .میدرک یبایزرا ،دوب هدش رامیت نزا اب اهنآ یاهرذب هک 75 مر گ یلیم O3/Nm3 O3 یاه ناکم رد یزاگ Bornova و Menemen لودج( تفای شیازفا یراد ینعم روط هب هدشن رامیت دهاش هب تبسن دندش رامیت .)1 لکش 4 -تییروهموج( اهرذب ینز هناوج تعرس )فلا( .مدنگ رد یلومعم یاه هناد زورب رب رذب رامیت تارثا . 75 -ننوگ مقر و 98 اب رامیت زا سپ ) O3 یاه تظلغ رد یزاگ ،25 50 و 75 مرگ یلیم O3/Nm3 تدم هب 60 یامد رد غاد بآ ای هقیقد 52 تدم هب دارگ یتناس هجرد 10 ا ی ه قیقد زود اب لوزانوکوبت 150 رد مرگ 100 یگدی سوپ ه ب هدو لآ یا ه شو گ داد عت )ب( .ه ناد مرگو لیک T ل حم رد ت شادرب ه لحرم رد ف یدر ر ه رد . Bornova یگدیسوپ هب هدولآ یاهشوگ دادعت )ج . T راد ین عم توا فت هدنهد ناشن فلتخم فورح .نمنم لحم رد تشادرب هلحرم رد فیدر ره رد . ± نیگنایم هدنهد ناشن اه هداد .تسا اهرامیت نیب یرامآ SE .دنتسه )درادناتسا یاطخ( لودج 1 .هعرزم رد هدش تشک مدنگ ناهایگ یعارز تافص . نونکات هدش ماجنا تاعلاطم زا یدودحم دادعت .دنتسه یتایح رایسب روآدوس و رادیاپ یزرواشک دیلوت زا نانیمطا یارب یرامیب نودب یاهزایپ ای اهرذب هک تسا هداد ناشن O3 مر ف یزا س میقع تیفرظ یعماج هعلاطم چیه ،لاح نیا اب .تسا هناد زا هلقتنم یاه نژوتاپ ندرب نیب زا یارب لیسناتپ یاراد تظلغ و اه O3 تار ثا ،رضاح هعلاطم رد .دهد یمن ناشن فلتخم یاه هناد و اه نژوتاپ رد ار O3 ف لتخم یا ه تظلغ رد راد نزا بآ و یزا گ یزا سلاعفریغ تیفر ظ ام ،نیا رب هولاع .تفرگ رارق یسررب دروم یتنیز یاهزایپ و یهایگ یاه هناد رد دوجوم یاه چراق و اه یرتکاب فذح رب یاهرامیت اب مدنگ رد ار هناد زا هدشلقتنم یلومعم دناب یاهچراق O3 .میدرک شیامزآ هعرزم طیارش رد د یلوت ا ب د نناوتیم و هد ش رذ ب ینامهد نز شها ک هب رجنم هک ،دننک بیرخت بولطمان یزاسهریخذ طیارش رد ار اههناد دنناوتیم تیفورپاس یاهچراق ،یدر و ویجار( دننک داجیا ناویح و ناسنا تملاس رد یدج تلاکشم ،اهنیسکوتوکیام 2017 ،نارا کمه و زری مار ، 2018 هد یدپ ک ی نین چمه .) تسا هدش هتخانش نژوتا پ زا ی شان یا ه بی سآ ر ب یهجو ت لباق روط هب دنناوت یم کاخ و اه هناد رد تیفورپاس یاه مسیناگراورکیم هک ییاجنآ زا هک میهدیم ناشن هعلاطم نیا رد .دنراذگب ریثأت هیلوا یاه O3 رت شیب ه ک تیفورپا س یا هچراق یا قب شها ک رد مک اتب سن یاهتظلغ رد یتح یزاگ اهنآ Penicillium sp و .تسا قفوم رایسب ،دنتسه Aspergillus sp سگرن و هللا لگ هلمج زا فلتخم یتنیز یاهزایپ و یگنرف هجوگ رذب یور ،. لکش( 1A لکش ، 3A مک رایسب تظلغ هک تسین بجعت یاج .) O3 ه ک ییاه تیفورپاس مامت ندرب نیب زا یارب نامرد یهاتوک نامز تدم رد یزاگ ا هپملا یلخاد یاهتم سق رد تیفورپا س یا هینلک ه ک میدر ک هدها شم ،لاح نیا اب .دشاب رثوم دننک یم یگدنز یگنرف هجوگ رذب حطس یور رتشیب شها ک ،د ش ما جنا و ج یا ه ه ناد یور ر ب هک یا هعلاطم .دنوش نکهشیر دنناوتیمن یلخاد یاهتفاب هب هدش رشتنم نزا رتمک تظلغ لیلد هب لاامتحا د شر Aspergillus sp ( د ش لا معا ا ه ه ناد ه ب راد نزا بآ ه ک ینا مز .داد نا شن ار Spanoghe et al., 2016 تارمعت سم میقت سم سا مت .) Penicillium citrinum، Aspergillus parasiticus و A. flavus زاگ اب O3 ( دو ب رثو م ا هنآ یعیب ط د شر را هم رد Savi and Scussel, 2014 یزاگ رامیت ود ره .) O3 یاه تظلغ رد راد نزا بآ و 13.8 و رت یل رد مرگ یلیم 1.7 تد م ه ب بیتر ت ه ب رت یل رد مر گ یلیم 15 و 30 لماش تیفورپاس یاه چراق ،هقیقد A. flavus، A. niger، A. parasiticus، Byssochlamys fulva ، .دندرک راهم لاماک ار Cladosporium cladosporioides، Mucor hiemalis، M. plumbeus و M. racemosus تدم هب رامیت ود ره و کشخ ریجنا رد 180 ه ب ر جنم هقیقد
شهاک 95-90 نیسکوتولفآ حطس رد ٪ B1 ( دش Zorlugenç ،ناراکمه و 2008 ،هباشم روط هب .) Ciccarese ( .ناراکمه و 2007 هک داد ناشن ) Aspergillus spp و . Penicillium spp اب هدش رامیت دوخن و وج ،مدنگ یاه هناد رد تیقفوم اب . O3 تظلغ رد یزاگ 3 تدم هب ینزو دصرد 3 .دندش فذح هقیقد اب رایخ و یگنرف هجوگ یاه هناد یعیبط یگدولآ نازیم هک ییاجنآ زا Cmm، Pst، Fol و Psl ینوفع دض تیلباق ات دوبن لااب یفاک هزادنا هب O3 ار رد ،دراذگ یمن یریثأت هناد رد دوجوم یرتکاب ای چراق هنوگ چیه روضح رب نزا بآ هیفصت .میدرک هدافتسا یعونصم حیقلت یاهرذب زا ،مینک یسررب هک یلاح O3 رد یئزج و هجوت لباق شهاک ثعاب یزاگ Pst و Psl لکش( دش اه هناد رد بیترت هب 1B, C نیا هعلاطم نیا هیلوا یاه هتفای زا یکی .) و راد نزا بآ ود ره نتشک تیفرظ هک دوب O3 اهرذ ب ه ک یماگنه .دنوش سیخ بآ رد لبق زا اه هناد هک دبای یم شیازفا یریگمشچ روط هب یزاگ تدم هب 12 ه ب هت سب ییا یرتکاب و یچرا ق یا ه نژوتا پ ند ش لا عفریغ زا یفلتخم حوطس هب رجنم راد نزا بآ رامیت ،دندش هدناسیخ بآ رد تعاس رامیت و دش هدافتسا نامز تدم و یبورکیم یاه هنوگ O3 ه جوگ زا ار ه ناد زا هدش شیامزآ یاه یرتکاب و اه چراق مامت یهجوت لباق روط هب یزاگ لکش( رذب ینز هناوج شهاک نودب رایخ رذب و .درک فذح یگنرف 2A-2E ندنا سیخ ،دو ش یم هدافت سا ینلاو ط تد م یارب کینکت کی ناونع هب .) بآ ه ب هتشغآ یاههناد رد یزاسمیقع نامدنار شیازفا .دوش یم رذب ششوپ ندش فیعض ثعاب یهایگ هنوگ هب هتسب ینیعم تدم یارب بآ رد اه هناد هتفای شیازفا راشتنا لیلد هب دناوتیم O3 یا ه گا ه و اه فیه .دنریگ رارق نآ رد تسا نکمم ازیرامیب لماوع هک دشاب اههناد یلخاد یاهتمسق هب ،ناراکمه و زتیول( دنتسه اه گاه زا رت ساسح یطیحم یاه شنت هب هدش هبوکنا شیپ 1986 ،نارا کمه و کادر م ، 2013 میقع رت هب در کلمع .) یزاس O3 ر ثا رد چرا ق یا ه یرتکا ب و ا ه گا ه یلول س ند ش لا عف لیلد هب تسا نکمم کشخ یاه هناد هب تبسن بآ رد هدش سیخ یاه هناد رد تیساسح هب رجنم تسا نکمم هک دشاب تبوطر شیازفا O3 رد ویوورکیا م را میت ط سوت یچرا ق یزا سمیقع رت هب در کلمع ،هبا شم رو ط ه ب .دوش ( د ش شراز گ بآ رد هد ش سیخ یاههناد Mangwende ،نارا کمه و ،2020 Szopińska و Dorna، 2021، Cavalcante و Muchovej، 1993.) یبورکیم دض صاوخ تشپ مسیناکم O3 ( لاعف نژیسکا یاه هنوگ ای نآ یوق هدننک دیسکا تیفرظ هب ROS یم هداد تب سن ه یزجت یط رد هدش دیلوت ) ( دوش Bocci et al., 2009 ط سوت امیقت سم چرا ق و یرتکا ب یلول س یا شغ رد ع قاو یاهدیپیل و اه نیئتورپوکیلگ .) O3 و و چ( د نور یم نیب زا ،ناراکمه 2010 طسوت یلولس نورد و کیتسلاپوپآ یاه میزنآ لیردیفلوس یاه هورگ .) O3 و ROS ،لزنم( دنوش یم لتخم .)1971 O3 نینچمه ،یفطصم( دنک یم لتخم ار هدنز یاه لولس رد کیئلکون یاهدیسا یگچراپکی 1990 تا بیکرت و م سیناگراورکیم یا ه لول س ه یلا نیر ت ینوریب .) هلمج زا اه هدننک ینوفعدض هب تیساسح حطس هک تسا هیلوا یاهرایعم زا یکی اهنآ O3 ،ل سار و ل ناد کم( دنک یم نییعت ار 2001 رد توا فت .) اب هدش رامیت یاههناد رد اهنژوتاپ نیب یزاسلاعفریغ حطس O3 و تماخ ض د ننام ا ههنوگ نیب یکیژولویزی ف ا ی یکیموتا نآ توا فت لیلد هب دناوتیم فذح رد لیخد یاهچراق ای اهیرتکاب ینادیسکایتنآ تیفرظ ای یلولس یاههراوید بیکرت ROS یفنم مر گ رو ضح هک میداد ناشن ام هعلاطم رد .دشاب Pst رامیت لابند هب هدشنسیخ یگنرفهجوگ یاههناد رد O3 لک ش( تفر گن رار ق ریثأ ت تحت تبثم مر گ رتمیتنا س ه ک یلا ح رد تفا ی شهاک یزاگ 1C ه ب تبسن تبثم مرگ رتم یتناس رد ار یرتکاب یلولس هراوید یکیزیف تردق هک دشاب ناکیلگودیتپپ رت میخض هیلا لیلد هب تسا نکمم توافت نیا .) .دنک یم مهارف یفنم مرگ ve Pst ه ب تبثم مر گ یاه یرتکاب هب تبسن یفنم مرگ یاه یرتکاب هک دنداد ناشن زین رگید شرازگ نیدنچ . O3 سا سح ( دنتسه رت Restaino ،ناراکمه و 1995 ،ناراکمه و روم ، 2000 ،ناراکمه و اموز ، 2009 ،نارا کمه و ل گنار ، 2022 ،هبا شم رو ط ه ب .) هک تیعقاو نیا O3 یچراق یاه نژوتاپ یور رب یرثا چیه یزاگ تروص هب Fol و Forl و نا مز تد م رد هد شن سیخ یگنر ف هجوگ یاه هناد رد ه ب رمخم یاه لولس ای اه چراق تمواقم .دشاب اه چراق رت میخض یلولس هراوید راتخاس لیلد هب تسا نکمم ،دادن ناشن هدش شیامزآ تظلغ O3 زی ن ( تسا هدش هداد ناشن اه سوریو و یرتکاب یاه لولس زا رتشیب Dyas et al.,
Aguayo et
et
Wen et al., 2020 نین ج و مرپ سودنآ د ننام ا ه هناد یلخاد یاه تمسق ای هضیب یور دناوت یم ،اه هناد یور یرذب یاه نژوتاپ یزاس یلحم .) ،زتربار و خک( دراذگ یم ریثأت رذب یاهرامیت ینوفع دض تیقفوم رب کیدزن زا هک ،دشاب 2014 هدافت سا ییاهرذب زا ام هک ییاجنآ زا ،لاح نیا اب .) .تسین اه نژوتاپ یزاس یلحم لیلد هب اه نژوتاپ نیب ییاراک توافت ،دندوب هدش حیقلت ذوفن کینکت زا هدافتسا اب یعونصم روط هب هک میدرک ه ک تسا نیا هعلاطم نیا رگید یلصا یاههتفای زا یکی O3 یا هنژوتاپ فذ ح رد رادنزا بآ زا رترثؤ م رای سب هد ششیامزآ یا هتظلغ رد یزا گ لکش( تسا هناد رد دوجوم 1 لکش ، 2 میدر ک شیا مزآ ،می سرب نآ ه ب میت سناوت یم دوخ یشیامزآ طیارش رد هک ار راد نزا بآ تظلغ رثکادح ام .) تظلغ زا رتمک یا هظحلام لباق روط هب هک O3 یلااب ییاراک .تسا هدش شیامزآ یزاگ O3 توا فت ل یلد ه ب لاا متحا راد نزا بآ ه ب تب سن یزا گ هک تشاد هجوت دیاب ،دوجو نیا اب .دوب هدش شیامزآ یاه تظلغ O3 و تخاو نکی ع یزوت ،راشتنا تیلباق راد نزا بآ زا رتشیب ربارب راهچ ابیرقت زاگ ( دراد یرت یوق یگدننک ینوفع دض ییاناوت دراوم رتشیب رد و دراد یرتشیب ذوفن Sapers, 2001, Cullen et al., 2009 .) Pcc .دو ش یم سگر ن و ه للا ،لبن س ه لمج زا ف لتخم ناهایگ رد مرن یگدیسوپ ثعاب هک تسا هدش هتخانش یبوخ هب هک تسا یفنم مرگ یرتکاب کی رگا Pcc ( دنک داجیا یریگمشچ ررض دعاسم طیارش رد دناوت یم ،دوشن لرتنک یتسرد هب Boyraz et al., 2006, Van Doorn et al., 2008 .) یا هپملا ندر ک ینوفعد ض رد راد نزا بآ ا یآ ه ک مینک شیامزآ ات تخیگنارب ار ام ،دش تفای تاجیزبس یاههناد یارب هک یاهدننکراودیما یاههداد PCC هب تبسن اه پملا هک ییاجنآ زا .ریخ ای تسا رثؤم O3 تظلغ رد ار راد نزا بآ ط قف ا م ،)هد شن ه ئارا یاه هداد( دنتسه ساسح رایسب یزاگ 8 مرگ یلیم O3/Nm3 تدم هب 60 ای 120 هک دش هداد ناشن .میدرک شیامزآ هقیقد PCC نزا بآ هیف صت ا ب ا ه پملا زا یرثوم روط هب دناوت یم لکش( دوش ینوفع دض راد 3B هیلع راد نزا بآ میقتسم یمس رثا .) Pcc لابق ه ک( Erwinia carotovora subsp. carotovora و )ت شاد ما ن ( تسا هدش هداد ناشن اریخا ینیچ ملک رد گرب مئلاع شهاک رد نآ لیسناتپ Guo and Wang, 2017 .) طسوت هک یلومعم هتوب T ( ت سا ناهج طاقن زا یرایسب رد مدنگ رابهناد مهم یاهیرامیب زا یکی ،دوشیم داجیا یگدیسوپ . Gaudet و Puchalski، 1989 ،ناراکمه و لین کم ، 2004 یگدیسوپ .) T تیرید م دو ش یم لا معا اهرذ ب یور تشاک زا لبق هک یعونصم یاه شک چراق طسوت اتدمع . ( دوش یم Waldow and Jahn, 2007, Matanguihan et al., 2011 هیصوت تدش هب رذب رامیت ،دشاب مک رایسب هدولآ یاهرذب دادعت رگا یتح .) یمک داد عت و دننک هدولآ یزاس هریخذ و تشادرب لوط رد ار ملاس یاهرذب یتحار هب دنناوت یم هدولآ یاهرذب رد دوجوم یاهروپسویلت اریز دوش یم
1983,
al., 2006, de Alencar
al., 2012,
( ت سا هد ش هدافت سا رذ ب نا مرد یار ب هدرت سگ رو ط ه ب لوزا نوکوبت .د نراد یرا میب دا جیا یار ب یو ق لیسناتپ اهروپسویلت زا Hoffmann and Waldher, 1981 اب رامیت هک میداد ناشن هعرزم طیارش رد ،ام هعلاطم رد .) O3 یاههشوخ دادعت شهاک ثعاب یهجوت لباق روط هب تشاک زا لبق .لوزانوکوبت کیمتسیس شکچراق دننام ابیرقت و مرگ بآ رامیت زا رتهب رایسب ییاراک خرن اب ،دش مدنگ یعارز یاهیگژیو شیازفا و یلومعم ینوفع هدافت سا رذ ب رد دو جوم یا هیرتکاب و ا هچراق لرت نک یارب رذب نامرد یارب تدشهب ههد نیدنچ یارب یعونصم یاههدننکینوفعدض و اهشکچراق رد ر طخ مک و راد یاپ ییاذغ داوم یارب اضاقت شیازفا ،تسیز طیحم و ناسنا تملاس رب یعونصم ییایمیش داوم یفنم یاهدمایپ رب هولاع .دنوشیم .دن شاب یرا میب لرت نک و د مآراک د یلوت یار ب راد یاپ و ه ناروآون یزروا شک یا ه ک ینکت لا بند ه ب ا ت هت شاد نآ ر ب ار نا ققحم ری خا یا ه لا س را میت ه ک میداد نا شن ه علاطم نیا رد ا م .ت سا عیرس رثا اب و نازرا اتبسن ،رثوم ،تسیز طیحم اب راگزاس کینکت کی نزا نویسازیلیرتسا O3 ه ب ه ب ندنا سر بیسآ رطخ ،تسین یباختنا هدننک ینوفعدض کی نیا هک ییاجنآ زا ،لاح نیا اب .دوش شک چراق یاهرامیت نیزگیاج دناوت یم هوقلاب روط ه ب از یرا میب ل ماع و فده رذب شنکاو هک تسا رکذ هب مزلا .دراد هارمه هب ار ام دروم دننام ییاهزایپ ای اه هناد دننام فده ریغ یکیژولویب داوم O3 زیمآ تیقفوم یزاس میقع یارب اقیقد دربراک طیارش و دوش یسررب یبوخ هب دیاب O3 ( یلدآ .دو ش ه نیهب Coix lacryma-jobi L. var. mayuen Stapf مرپ سا یپا یاراد یلدآ یا ه ه ناد ا ما .دو شیم فر صم وراد ناو نع ه ب مه و اذ غ ناونع هب مه هک تساهتدم ،یئزج تلاغ کی ،) ( لاا ب کیتات ساوردیه را شف .دنک یم لکشم ار بآ بذج هک تسا تفس نآ تفاب و مکارتم HHP ،یترار ح ری غ شزادر پ یروا نف ک ی ناو نع ه ب ،) .دنک یم ریذپ ناکما یهاتوک نامز رد ار اه هناد یا هتسد نویساتاردیه ط سوت یلدآ یا ههناد تخپ تیفیک دو بهب و نوی ساتاردیه ءا قترا ،راک نیا رد HHP 300-600( رامیت شیپ هک داد ناشن جیاتن .تفرگ رارق یسررب دروم )لاکساپاگم HHP ع طقم حط س رد کر ت داجیا اب ار رذب نویساتاردیه رامیت شیپ .داد شیازفا یمکش رایش راتخاس و یلولس هراوید رد للاتخا داجیا و رذب HHP یا ههناد رد ار دود حمریغ بآ و یلول س ل خاد بآ تبسن ار نوی ساتاردیه تعر س ،اههناد و ندناسیخ بآ نیب بآ نایدارگ کی داجیا اب و درک لیهست ار هناد یاهرایش زا بآ ذوفن ،داد شیازفا هدش هتخپ یلدآ لامعا زا سپ .داد شیازفا HHP یرتن شور گ نر و ر تمرن هد ش ه تخپ یلدآ یا ههناد و تفا ی شها ک یلدآ یا ههناد تخپ نامز ،ندناسیخ لوط رد .دنتشاد • هرامش رد یلبق هلاقم • هرامش رد یدعب هلاقم • اه هژاو دیلک یلدآ هناد لااب کیتاتساوردیه راشف نویساتاردیه زپ و تخپ تیفیک 1 یفرعم . ( یلدآ Coix lacryma-jobi L. var. ma-yuen Stapf تشک دنلیات و هرک ،نپاژ ،دنه ،نیچ رد هدرتسگ روط هب هک تسا هلاس کی لوصحم کی ) لاس زا .دوش یم 2018 ات 2019 هب نیچ یلدآ رذب تشکریز حطس ، 181211 هنلاا س دیلوت اب راتکه 550000 زا را شرس یلدآ ه ناد .دی سر نت ( هتساشن %70 d.b ~( نیئتورپ ،). %18 d.b ~( اهدیپیل و ). %8 d.b ( تسا ). Igbokwe et al., 2021 رتلااب تاردیهوبرک هب نیئتورپ تبسن .) هت ساشن ریاس زا رتمک رایسب هدش هنیتلاژ یلدآ هناد هتساشن مضه تعرس .دش هدهاشم جنرب و ترذ ،مدنگ دننام تلاغ ریاس اب هسیاقم رد یلدآ هناد رد ( تسا هدش هنیتلاژ یراجت یاه Bello-Perez & Hoyos-Leyva، 2018 ه لمج زا یبو لطم یکیژو لویب یا ه تیلا عف یاراد نین چمه یلدآ هناد .) ( تسا ینمیا لیدعت و درد دض رثا ،یناطرس دض تیفرظ ،یباهتلا دض تیلاعف Zhu, 2017 رد دو جوم لا عف ت سیز تا بیکرت زا یخر ب ،هژیو هب .) یار ب یلدآ ه ناد نغور یوراد .د نک یم را هم ار ا هروموت ه ک ت سا هد ش شراز گ هدرت سگ روط هب )دیلونسکیوک ،لاثم ناونع هب( یلدآ هناد نغور قیرزت دننام ،قیرزت Kanglaite طسوت ، FDA زاف دراو و دوب هدش دییات III ( دوب هدش ینیلاب ییامزآراک Zheng et al., 2021 .) ه ب و هد ش یهدنامزا س ،هدر شف ه ناد مرپ سودنآ و سوب س ،دری گ یم رار ق هجوت دروم رایسب نآ یدرکلمع و ییاذغ شزرا لیلد هب یلدآ هناد هچرگا .ت سا هدش یلدآ هناد زا ناگدننک فرصم فیعض لابقتسا هب رجنم قوف دراوم .تسا نییاپ یلدآ هناد تخپ تیفیک هجیتن رد و دنوش یم هتاردیه یتخس ،و ب د یلوت د ننام تلاک شم زا یداد عت ه ب ر جنم ینلاو ط ندنا سیخ نا مز ،لاح نیا اب .تسا هناد نویساتاردیه شیازفا یارب هار نیرت هداس ندناسیخ ( دو شیم یبور کیم یا هتنوفع و ا ههناد گ نر ری یغت ،لو لحم د ماج داو م د ح زا شیب یو شتسش ،ری مخت Thammapat، Meeso و ، Siriamornpun، 2016 ،ه ناد ند یکرت ثعا ب د ناوت یم نین چمه ،د نک عیر ست ار نوی ساتاردیه ت سا نکمم لااب یامد رد ندناسیخ هک یلاح رد .) ( دوش یفنم تارثا ریاس و یذغم داوم نداد تسد زا ،یفاکان ندش هنیتلاژ Zanella-Díaz، Mújica-Paz، Soto-Caballero، Welti-Chanes و Valdez-Fragoso، 2014 .تسا یرورض نآ شیازفا ،تسا رب نامز و یا هتسد دنیآرف کی یلدآ یاه هناد نویساتاردیه دنیآرف هک ییاجنآ زا .) را شف یروا نف ه ک ت سا هد ش تبا ث .ت سا هتفرگ رارق هدافتسا دروم ییاذغ عیانص رد یا هدرتسگ روط هب یترارحریغ یروآرف ،ریخا یاه لاس رد ( لااب کیتاتساوردیه HHP اهنآ تخپ تیفیک دوبهب و )یکوزآ یاه هناد و یلومعم ایبول ،نزرا ،جنرب ،لاثم ناونع هب( تلاغ نویساتاردیه جیورت رد ) ( تسا رثوم Ding et al., 2021 ( :زا دنترابع یروانف نیا یدیلک یایازم .) 1 ر سارس رد ارو ف را شف )ب( ،نییا پ یامد رد ییاذغ داوم یروآرف ) ( ،دوشیم لقتنم ییاذغ متسیس iii ( ،)هتساشن ندش هنیتلاژ ،لاثم ناونع هب( فلتخم یدرکلمع یاهیگژیو اب ییاهلوکلومورکامویب داجیا ) IV ب سانم ) ( یتعنص هوبنا دیلوت یارب Maniglia and Augusto, 2018 .) HHP د ناوت یم را شف هک لیلد نیا هب اتدمع ،دنک یم لیهست ار هناد نویساتاردیه .د نک دا جیا بآ ترجا هم یار ب یدیدج یاه لاناک ات دربب نیب زا ار هناد یلولس هراوید و هناوج ،سوبس ،هژیو هب ،دهد رییغت ار هناد ییاضف راتخاس .یتفاب عطاقم رد کرت داجیا و نیئتورپ ندش هروتاند و هتساشن ندش هنیتلاژ لیلد هب یلولس یاه هراوید و اه لونارگ نیب یاضف شیازفا ( .ناراکمه و نایت طسوت هدش شرازگ هعلاطم و یبرجت شیپ جیاتن ساسا رب 2014 ( .ناراکمه و امراش و ) 2018 زا ا م ،) ،300 ،400 500 و 600 تدم هب یلدآ هناد نامرد یارب لاکساپاگم 30 رامیت ریثأت ات میدرک هدافتسا هقیقد HHP .مینک یسررب ار نآ تخپ تیفیک و نویساتاردیه رب
2 اهشور و داوم . 2.1 داوم . تکر ش زا )یمو م یا هپیتونژ ،کچوک هناد( یلدآ رذب Renxin یتنا ک( Xingren ( )نیچ ،وژی ئوگ نات سا ، E: 105.18، N: 25.43 رب تکا رد ) 2020 .دوب یلیلحت هجرد زا رگید ییایمیش داوم مامت .رازاب .تشاد هقطنم رد ار فرصم نیرتشیب مقر نیا و دمآ تسدهب 2.2 یاه نامرد . HHP یاه هناد Adlay 60( تدم هب و دندش هداد رارق یفاضا رطقم بآ اب رشب کی رد )مرگ 10 یا مد رد بآ مامح کی رد هقیقد 30 دارگیتنا س ه جرد اب هدشسیخ یلدآ یاههناد .دنتفرگ رارق 300 :ضر ع × لوط( ییاذغ داوم نلیتایلپ یاههسیک رد رطقم بآ رتیلیلیم 13×18 ءلاخ رد )رتمیتنا س متسیس اب سپس و دندش یدنبهتسب HHP (SHPP-DZM-600، Shanxi Sanshuihe Technology Co) ،یشناش ،نیتیلوبیو یشزومآ ، .دندش رامیت راشف حوطس رد )نیچ ،300 ،400 500 و 600 تدم هب لاکساپاگم 30 راشف شیازفا خرن .هقیقد 4.0 راشف یزاسدازآ .دوب هیناث رب لاکساپاگم ضرع رد 30 رامیت زا سپ .دش لماک هیناث HHP دش یشکهز یلدآ رذب یحطس بآ ، d یم رارق هدش موم و رهم یاه هسیک رد یدعب شزادرپ یارب .دریگ 2.3 هدش هتخپ یلدآ رذب هیهت . ( یلدآ یا ه ه ناد زا هت سد ر ه ینزو تبسن 50 یور بآ ه ب )مر گ 1:3 ( را کدوخ یقر ب زپو لپ ک ی رد هت سد ر ه سپ س و د ش میظنت YX-1220B، Zhongshan Youxue Electric Co., Ltd., Zhongshan ه ب تخپ نا مز رد ه ک دش یم لرتنک زاگ قاجا طسوت تخپ دنور .)نیچ .دش هتخپ ، یامد رد هک یلدآ یاه هناد زا ،هسیاقم یارب .دش یم شوماخ راکدوخ روط 30 تد م ه ب دارگیتنا س هجرد 40 را میت نود ب ه قیقد HHP هد ش سیخ .دش هدافتسا دندوب 2.4 هدش هتخپ یاههناد ییاضف راتخاس دروم رد تادهاشم . تادهاشم زا لبق هدش هتخپ یلدآ یاه هناد SEM شور قبط Xu ( .دندش هداد شرب و تباث ناراکمه و 2019 را میت یا ه ه نومن .یئزج تارییغت اب ) یامد رد لاچخی رد هدش 20 تدم هب دارگیتناس هجرد - 24 تدم هب سپس و دندش دمجنم تعاس 24 سپ .دندش کشخ یدامجنا نک کشخ رد تعاس ط سوت و دندش هدناشوپ لاط مویدلااپ اب ،دندش راوس یموینیمولآ یاه هیاپ یور رب عطاقم ،ندش کشخ زا SEM (S-3400 هدها شم )نپاژ ،یچا تیه ، .دندش 2.5 هدش هتخپ یلدآ یاه هناد نویساتاردیه راتفر نییعت . 2.5.1 تبوطر نازیم . یبیرقت نزو اب تبوطر نازیم 2 ( جنس تبوطر رد هنومن زا مرگ HC103/02, Mettler-Toledo Instruments Co., Ltd و دش یریگ هزادنا ). یامد رد سپس 105 ،را یعم .)ندر ک شوما خ( د بای ه متاخ را کدوخ روط هب ندرک کشخ دنیآرف هک ینامز ات دش کشخ دارگ یتناس هجرد 1 یلیم رد مرگ 50 .)هیناث 2.5.2 ( مک نادیم اب یاهتسه یسیطانغم دیدشت یاهشیامزآ . LF-NMR.) یاهیریگهزاد نا LF-NMR رزیلاا نآ زا هدافت سا ا ب هد ش ه تخپ یلدآ یا ههناد 18 زترها گم LF-NMR ( NMI20-015V-I، Niumag Corp ،. ابیرقت .دش ماجنا )نیچ ،یاهگناش 2 یا هشیش یاه هلول رد هدش هتخپ یاه هناد زا مرگ 15 یرتم یلیم NMR ( یضرع شمارآ نامز .دش هداد رارق T2 یلاوت زا هدافتسا اب ) Carr-Purcell-Meiboom-Gill (CPMG) یار ب اهیریگهزاد نا ما مت .دش یریگ هزادنا 7.6 ( ه یناث ور کیم P1،) 3000 (TW) و 14.64 ( هیناثورکیم P2 عومجم اب ) 16 رد شمارآ یریگ هزادنا .دش ماجنا نکسا 32 سو کعم سلاپلا لید بت .دش ماجنا دارگ یتناس هجرد ینحنم T2 .دش ماجنا هاگتسد هارمه رازفا مرن زا هدافتسا اب 2.5.3 ( یسیطانغم سنانوزر یرادربریوصت یاه یریگ هزادنا . MRI.) هخسن( یرادربریوصت رازفا مرن زا هدافتسا اب تبوطر ترجاهم ،1.0 Niumag Corp.، Suzhou ه ئارا ریوصت زیر متسیس کی اب هارمه )نیچ ، هناد کی .دش adlay هلول کی هب درفنم NMR 15 ( وکا نیپسا ناه سلاپ یلاوت .دش لقتنم یرتم یلیم HSE ریواصت ندروآ تسد هب یارب ) MRI زا یاه هناد adlay ( .د ش فی صوت نارا کمه و گنید طسوت نومزآ یاهرتماراپ .دش هدافتسا 2020 هار مه راز فا مر ن زا هدافت سا ا ب لانگی س تد ش .) .تفرگ رارق لیلحت و هیزجت دروم هاگتسد 2.6 یلدآ یاه هناد تخپ تیفیک یبایزرا . 2.6.1 یتخس لیلحت و هیزجت . ( تفا ب رگلیلحت کی زا هدافتسا اب هدش هتخپ یلدآ یاه هناد یتخس لیلحت و هیزجت TA.XTplus، Stable Micro Systems Ltd.، Godalming، UK ( یا هناوتسا بورپ کی هب زهجم ) P/36R :نو مزآ شیپ تعر س :دو ب ر یز حر ش ه ب نومزآ یاهرتماراپ .دمآ تسد هب ) 2 .ه یناث ر ب رت م یلیم :تست طساوا تعرس 1 :نومزآ زا سپ تعرس هیناث رب رتم یلیم 2 :مکارت تبسن ;هیناث رب رتم یلیم 70 :هشام رادقم ;% 20 مرگ 2.6.2 گنر . ( رتمومورک زا هدافتسا اب هلصافلاب هنومن گنر CR-300 زا ل بق ،ق یقد یاهیریگهزاد نا ه ب یبایت سد یار ب .دش یریگ هزادنا )نپاژ ،ویکوت ،اتلونیم ، ( ن شور گ نر تا صتخم .میداد ما جنا دیف س نوی ساربیلاک هحف ص زا هدافت سا ا ب ار دیفس نویساربیلاک ،شیامزآ L +( یزب س/یز مرق ،)* a*/-a و ،)* +( یبآ/یدرز b*/-b .دش تبث )* 2.6.3 تخپ نامز . ،نارا کمه و یل( دش نییعت دیفس هتسه -یا هشیش هحفص شور اب یلدآ یاه هناد تخپ نامز 2021 ندنا شوج زا سپ .) 50 رد لدآ رذ ب مر گ 500 تدم هب رطقم بآ رتیل یلیم 30 ره ،هقیقد 1 هقیقد 10 رارق زیمت یکشم شیامزآ زیم کی یور سپس و دوش هتفرگ نآ یحطس بآ ات دش هتفرگ هناد
ه طقن .ری خ ا ی دو ش یم رها ظ ا ه ه ناد ط سو رد دیف س زکرم کی ایآ هک دننک هدهاشم ات دندش فاص زیمت یا هشیش هحفص کی اب اه هناد .دوش هداد .دوب هنیهب تخپ نامز ،دش دیدپان دیفس زکرم هک ینامز ( هفرط کی تنایراو زیلانآ زا هدافتسا اب اه هداد ANOVA یرامآ رازفا مرن همانرب زا هدافتسا اب ) SPSS 20.0 (IBM Corp., Chicago, IL, USA) ( درادناتسا فارحنا ± رادقم نیگنایم تروص هب جیاتن همه و تفرگ رارق یسررب دروم SD ین عم حط س زا .د ش نا یب یرار کت هس یاه نومزآ زا ) یراد 05/0 .دش هدافتسا لکش رد هک روطنامه 1 و مظنم راتخا س نا نچمه ا ما د ندوب هد ش هت سکش تدش هب لرتنک هورگ رد هتساشن یاه هناد زا یخرب ،تسا هدش هداد ناشن ( د نتفرگن رار ق ند ش ه نیتلاژ تحت هت ساشن یاه هناد زا یدایز دادعت و دنتشاد یمکحم A2-A4 حط س یور هد ش هروتا ند نیئ تورپ ،نیا ر ب هولاع .) ( د ش داجیا لرتنک هورگ رهاظ لک رد ضیرع کرت کی اهنت .دهد لیکشت لژ هکبش کی تسناوتن اما دش عمج هتساشن لونارگ A1 یفدا صت لیک شت .) بآ مک یاو تحم و تسا هدش شرازگ بآ ترجاهم یارب مهم لاناک کی ناونعهب نویساتاردیه نیح رد بآ نایدارگ فلاتخا لیلد هب اههناد رد اهکرت ( دهدیم شیازفا ار هدرتسگ کرت لیکشت لامتحا L. Zhu, Cheng, et al., 2019 .) رد نامرد زا سپ 300 لکش( لاکساپاگم 1 ( هدش هتخپ یاه هناد رد هتساشن یاه هناد نیب ییاه فاکش ،) B2-B4 ه ک تسا هدش شرازگ .دش رهاظ ) ( دنت سه بآ ترجا هم یار ب یر گید مهم یا ه لا ناک یلولس یاه هراوید و ینیئتورپ ماسجا ،اه تسلاپولیمآ نیب فاکش L. Zhu, Cheng, et al., 2019 تفای شیازفا یلدآ هناد رد فاکش ،راشف شیازفا اب .) یاهسناکرف اب هدش رامیت یاههورگ رد هژیو هب 500 و 600 ه ب اهکرت هک لاکساپاگم ( رذب ششوپ D1 و E1 ه ناد .د هد یم شیاز فا ار نوی ساتاردیه و هدر ک بیر خت ار ا ه هناد یمکش رایش راتخاس احیجرت راشف .دندوب هتفای شرتسگ ) رد هدش رامیت یلدآ یاه هناد رد هتساشن یاه 500 و 600 ط سوت هد ش لیک شت ید عب ه س هکب ش راتخا س و دند ش ه نیتلاژ لماک روط هب لاکساپاگم ( بآ ذوفن شیازفا ثعاب نیئتورپ و هتساشن D4 و E4 .دش ) لکش 2A رامیت شیپ هک دهد یم ناشن HHP ( هد ش ه تخپ یا ه هناد تبوطر شیازفا ثعاب 70.21-44.60 فلاتخا ه ک ت سا یا هنا شن نیا .د ش )٪ لوط رد یلدآ یاه هناد جراخ و لخاد نیب راشف HHP نامرد .دوش یم بآ ترجاهم لیهست و هتساشن یاه هناد هلصاف شیازفا ثعاب HHP نین چمه ه ب لا صتا یار ب ا هنآ ییا ناوت شیاز فا و اه نیئتورپ و هتساشن راتخاس رییغت ،ینژوردیه دنویپ لیکشت یاقلا یارب یسنلااووکریغ یاهدنویپ یور رب ( د نک یم لمع بآ یاه لوکلوم Douzals, Marechal, Coquille, & Gervais, 1996 ریثأ ت تحت هد ش ه تخپ ه ناد تبو طر ،نیا ر ب هولاع .) ( دریگ یم رارق هناد هیلوا نویساتاردیه تعرس Miano & Augusto, 2018 ( ینینایتسیرک و تسبیرت ،وریملب .) 2018 نامرد هک دندرک شرازگ ) اب HHP نیب و یگریو م یاها ضف ند ش ر پ ثعا ب لاا ب را شف ه ک ل یلد نیا هب لاوا ،دهد یم شیازفا ار یلومعم یاهایبول هیلوا نویساتاردیه تعرس ا هنوتورپ ه ک یتوا فتم یا هطیحمزیر ه ب ه جوت ا ب .یکیت سلا تلاح هب یا هشیش تلاح زا .هتسوپ عیرس لاقتنا لیهست لیلد هب ایناث و دوش یم یلولس شمارآ نامز عیزوت ینحنم ،دننکیم هبرجت T2 LF-NMR رد ه ناد سیرتا م یراتخاسزیر صاوخ هعلاطم یارب قیقد رتماراپ کی ناونع هب دناوتیم یلدآ یا ه ه ناد .د نکیم سکعنم ار ل خاد نوی ساتاردیه تلا ح هک ،دهد هئارا نوتورپ کیمانید دروم رد یقیقد تاعلاطا دناوتیم و دوش هتفرگ رظن :دند ش زیامتم شمارآ یاه هداد ساسا رب نوتورپ تیعمج هس هدش هتخپ T21 0.1-10( ،)ه یناث یلیم T22 10-100( و )ه یناث یلیم T23 100-( 1000 ( یدرف یزاس مارآ یاهدنیآرف هنماد .)هیناث یلیم A21، A22 و A23 ب سانتم ه نماد رد بآ راد قم ا ب میقت سم رو ط هب و رگیدکی زا لقتسم ) لکش رد هک روطنامه .دشاب هتسهآ یفاک هزادنا هب اه هنماد نیب ییایمیش لدابت هکنیا رب طورشم ،تسا 2B ریدا قم ،ت سا هد ش هداد نا شن T21 یار ب زا هدش هتخپ یلدآ یاههناد 0.66 ات 0.25 ریداقم و ،دوب ریغتم )هدش لصتم تدش هب بآ( هیناثیلیم A21 ( راشف اب 10.89-19.88 .تفای شهاک )٪ دودحم کرحت T21 ه ک ،ت سا یاهت ساشنریغ و هتساشن یاهدیراکاسیلپ و بآ نیب فیعض یاهشنکمهرب و بلص یاهنوتورپ مک کرحت هدنهدناشن رامیت شیپ دهدیم ناشن HHP ( دراد فرو مآ ه یحان ه ب تبسن یلاتسیرک یراتخاس یاهنوتورپ کرحت رب یرتمک ریثأت L. Zhu, Cheng, et. al., 2019 رد شهاک .) A21 هک داد ناشن HHP لژ هکب ش راتخا س رد للاتخا هب تسا نکمم هک ،دنکیم جیورت ار یلولس نورد بآ هب دودحم بآ لیدبت رار ق ،ا ه تفا ب رد ذ فانم ز یر لیک شت ه ب ر جنم ت سا نکمم لااب راشف ،نیا رب هولاع .دشاب طوبرم هدش هتخپ یلدآ یاههناد لخاد رد نتولگ-هتساشن ( دها ش ه نومن ا ب ه سیاقم رد.دو ش یم بآ بذ ج ثعاب تارییغت نیا همه .دوش سکیرتام ندش لش و یلولس هراوید ضرعم رد نتفرگ T22، 37.65 ms اب هدش رامیت یاه هنومن ،) HHP ریداقم T22 ( هتفای شهاک ،400 500 و ، 600 بیترت هب :لاکساپاگم ،18.74 28.48 و ، 32.75 ms و ) ریداقم شیازفا A22 ( دنداد ناشن ار 80.92 ( - )٪ 80.92 نامرد لوط رد هک تسا لیلد نیا هب اتدمع نیا . .)% HHP ل یلد ه ب بآ یا هلوکلوم ، هت ساشن ،لا ح نیمه رد .د ندرک بذ ج ار بآ یدایز رادقم اه لونارگ .دندش دراو هتساشن یاههناد لخاد یاههرفح لخاد هب هدش لامعا یجراخ راشف مت سیس رد ار یرت شیب بآ نینچمه و دنک یم دودحم ار دوخ یلوکلوم کرحت هک دهد یم لیکشت یا هتساشن ریغ یازجا اب لژ هکبش کی هدش هتسش ،نارا کمه و نچ( د بای یم شهاک بآ کرحت نیاربانب ،دنک یم دودحم لژ 2019 ،اوا گوا و اروما ت ؛ 2012 کر حتم بآ ر سک ،نیا ر ب هولاع . .) ( )دنبیب( T23 سناکرف اب هدش هتخپ یلدآ یاههناد رد ) 400 ات 600 ه ب رجنم دناوتیم رتلااب راشف حوطس دهدیم ناشن هک ،دش ییاسانش لاکساپاگم نو تورپ یلاگچ یاه هشقن یاربراب و دنب یب بآ یارب .دنک مهارف ار یرتشیب یاضف و دوش هتخپ یلدآ یاههناد رد یرتگرزب کبشم راتخاس لیکشت لکش رد 2C اب هدش رامیت یلدآ یاه هناد و دهاش هنومن رد بآ ، 300 ینوری ب ه یحان رد یمک بآ ،د ش ع یزوت ا ه ه ناد یزکرم هیحان رد لاکساپاگم رد ه ک یما گنه ،لباقم رد رگید یاه هنومن هب .دوب رت تخاونکی اب هسیاقم رد بآ یلک عیزوت و دش تفای 600-400 زا بآ ،د ش را میت لاک ساپاگم یا ههناد و بآ طا سبنا ،را شف ند ش دازآ لو ط رد .داد نا شن نا یدارگ عیزوت کی و درک ترجاهم اه هناد نوریب هب لخاد adlay قا فتا تعر س ه ب یا ههناد دراو را شف یراد هگن هرود لو ط رد ه ک یبآ دو شیم ثعا ب و دنا سرب بی سآ لولس راتخاس هب دناوتیم ینآ میظع طاسبنا یورین و دتفایم adlay ( تسا نآ نویساتاردیه یلصا کرحم هناد نورد بآ نایدارگ هک داد ناشن یلبق هعلاطم .دوش رشتنم نوریب هب دوشیم Thirumdas et al., 2016 .در ک لا بند ار یطخ د نور ک ی بآ یاو تحم شیاز فا و تفای شهاک یهجوت لباق روط هب بآ بذج خرن ،دش دیدپان بآ نایدارگ هک یماگنه ) Thirumdas et al., 2016 یا ه ه ناد ،دنک یم بذج هناوج زا ار بآ هک جنرب فلاخرب هک ) adlay .د ننک یم بذ ج یمک ش یاهرای ش زا ار بآ رد و دراد یاهیلا و ف یرظ راتخا س ه ک ت سا اهرای ش رد دو جوم سوب س ردو پ ل یلد هب اتدمع نیا .دنک یم ترجاهم اه هناد لخاد هب بآ نیا سپس رد فاک ش دا جیا و ند ش طو لخم ،ندیب سچ ثعاب و درب یم نیب زا ار سوبس ردوپ یا هیلا راتخاس لااب راشف اب نامرد .دراد ییلااب بآ بذج هجیتن
( دنک یم داجیا ار Djébali et al., 2014; Sturrock et al., 2015 یم هلمح بوطرم هدولآ کاخ اب سامت رد یگنرف هجوگ هویم هب نینچمه و ) شها ک ثعا ب ت سا نکمم هک .دنک 20 ( دو ش هدو لآ عراز م رد یگنر ف ه جوگ در کلمع ید صرد Strashnov et al., 1985 زا سپ حط س رد .) ،لاوجاف( دنک یم هلمح لقن و لمح و یرادهگن ماگنه رد یگنرف هجوگ هویم هب یچراق نژوتاپ نیا ،تشادرب 1979 ،شموا و اتینب ؛ 2019 ار نآ و ) یار ب یدا یز یا ه شک تفآ .د نهد شهاک ار یگنرف هجوگ یراجت تراجت دنناوت یم ییاه تنوفع نینچ اریز دنک یم رتزاس لکشم یناهج حطس رد رد ار تموا قم ف یط دناوت یم اه شک چراق زا یفداصت هدافتسا ،لاح نیا اب .دوش یم هدافتسا یرادهگن نیح رد و هعرزم رد نژوتاپ نیا لرتنک R. solani ( دهد شیازفا Djébali et al., 2014; Cheng et al., 2020 رب یفنم ریثأت یعارز ییایمیش داوم نیا زا تسردان هدافتسا ،نیا رب هولاع .) نیم ضت یار ب نرد م یزروا شک مت سیس رد نیزگیاج یاه شور زا هدافتسا نیاربانب .دنک یم لتخم ار یطیحم یاه متسیسوکا و دراد ناسنا تملاس نژوتا پ یت سیز لرت نک یارب هدش هتخانش یژتارتسا کی اهنآ تلاوصحم و اه یرتکاب زا هدافتسا .تسا عوقولا بیرق ییاذغ داوم ینمیا و یرو هرهب ( ت سا هد ش ز کرمتم لو لحم یچرا ق د ض یا ه تیلوباتم رب اتدمع هک تسا یهایگ یاه Fravel, 1988 زا یدا یز داد عت ا هیرتکاب ،لا ح نیا ا ب .) ( رارف یلآ تابیکرت VOCs یاهم سیناگراورکیم اب و دنوش راگزاس و دنهد ناشن شنکاو یطیحم تارییغت هب ات دزاسیم رداق ار اهنآ هک دننکیم دیلوت ) ( دننک لماعت فارطا Audrain et al., 2015 .) VOC هعرزم یاه یرامیب لرتنک یارب دوخ یچراق دض یاه تیلاعف یارب هژیو هب ییایرتکاب یاه ،لاسار و نامدیف( دنا هتفرگ رارق هجوت دروم هایگ تشادرب زا سپ و 1993 ،سیک ؛ 2003 ،نارا کمه و یوها کلا ؛ 2015 ،نارا کمه و یچآوا چ ؛ 2021 زا هدافتسا .) VOCs شها ک هل صاف رد ار ا ه نژوتا پ تنو فع و دنوش شخپ اضف قیرط زا دنناوت یم اهنآ لاثم ناونع هب ،دراد تیزم نیدنچ ( دنهد Minerdi et al., 2009 ،تشادرب زا سپ طیارش رد .) VOCs رد ار ا ههویم و تاجیزب س ه ک ییا هیرامیب لرتنک یارب یتحار هب دناوتیم رار ف تا بیکرت نیا .دنهد رارق هدافتسا دروم فرظ ای رابنا زا اهنآ هیلخت تیدودحم نودب ،دننکیم هدولآ تدمینلاوط لقن و لمح ای یزاسهریخذ لوط ه ک دننک لصاح نانیمطا اهنآ لخاد هب ذوفن نودب حطس رد یزرواشک تلاوصحم زا بسانم تظفاحم زا و دنوش شخپ هاگشورف یاضف رد دنناوت یم ییاسانش و صیخشت یاهرازبا ینف تفرشیپ .دنک یم نیمضت هدننک فرصم یارب ار یرتشیب ینمیا VOCs وتامورک زاگ دننام