EDITORIAL
PINDA*
SUZANNE LIEM
SCHELDWOORD OF GEUZENNAAM? Vijfentwintig jaar geleden bezocht ik mijn Indische tante Doortje in Indonesië. In tegenstelling tot de rest van de familie was ze daar gebleven, omdat ze met een Indonesiër was getrouwd. In archaïsch Nederlands vertelde ze mij een onbekend familieverhaal. Op een decemberdag in 1950 fietste ze naar het huis waar mijn grootouders woonden. Toen ze daar arriveerde, bleken die plotsklaps met hun acht kinderen naar Nederland te zijn vertrokken. Mijn opa en oma hadden hun vertrek in het diepste geheim voorbereid. Zelfs aan hun bloedeigen nichtje hadden ze niets verteld. ‘Dat was een verdrietige dag,’ zei tante Doortje. Haar verhaal gaf mij een andere kijk op de repatriëring, zoals de komst van Indische Nederlanders naar Nederland lang werd genoemd. In plaats van een ‘terugkeer naar het vaderland’, was de reis van mijn familie een vlucht naar een nieuw en vreemd land.
de bijdrage van de Indische nieuwkomers aan de Nederlandse samenleving vergeten dreigt te raken.
Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) behoren de Indische Nederlanders nog altijd tot de grootste naoorlogse groep nieuwkomers uit hetzelfde land van herkomst. In de periode 1945 – 1968 kwamen er zo’n 350.000 mensen uit Indië en Indonesië naar Nederland. Naast Indische Nederlanders of Indo’s waren dat totoks – Hollanders die vaak al generaties lang in de kolonie woonden. Ook Molukkers en peranakan Chinezen, die een bestaan in Indië hadden opgebouwd maakten de overtocht. Inmiddels zijn er meer dan twee miljoen Nederlanders die banden hebben met Nederlands-Indië en Indonesië.
In zijn bijdrage stelt Remco Raben, hoogleraar Koloniale en postkoloniale literatuur- en cultuurgeschiedenis een fundamentele vraag, die aan de basis staat van PINDA*. ‘Wie laat zien wat de waarde van Indische Nederlanders voor de Nederlandse samenleving is?’ Het antwoord vindt u niet alleen in zijn artikel, maar op elke pagina van deze uitgave. Iedereen in dit blad – jong en oud – heeft een band met NederlandsIndië en Indonesië. Dat geldt ook voor degenen die de verhalen hebben geschreven en voor bijna alle fotografen. Samen vertellen ze het verhaal van hun ouders, grootouders of overgrootouders, die ooit hun geboortegrond verlieten om in Nederland een nieuw bestaan op te bouwen.
Die enorme verscheidenheid maakt de groep voor de buitenwereld diffuus. Moeilijk te plaatsen. Of zoals in Indische kringen steeds luider wordt gemopperd: ‘Het lijkt wel of we niet bestaan.’ Er wordt weleens gezegd dat de nieuwkomers uit Indië zich sinds de jaren vijftig geruisloos en zonder al te veel problemen hebben aangepast. Het voorbeeld van een geslaagde assimilatie. Wat daarbij niet wordt verteld is dat de stille aanpassing veel incasseringsvermogen en veerkracht vereiste. Het gevolg van die zogenaamde geruisloze aanpassing is bovendien dat
Daarom is het tijd voor PINDA*. Een gids van Indisch Nederland voor iedereen die nieuwsgierig is naar het Indische verhaal. Een verhaal waarachter een complexe wereld schuilgaat. Waar de erfenis uit het koloniale verleden nog altijd doorwerkt. ‘Pinda?! Maar dat is een scheldwoord! Racistisch en kwetsend,’ vinden sommigen. ‘Onfatsoenlijk’, zou mijn tante Doortje zeggen. Maar wat voor de een kwetsend is, is voor de ander een koosnaampje of zelfs een geuzennaam. Het Indische verhaal is heel divers en kent meerdere lezingen. In deze glossy zult u verhalen aantreffen waarmee u het wellicht niet eens bent. Toch staan ze in PINDA*, omdat ze laten zien wat er speelt in Indisch Nederland.
Met trots kan ik zeggen dat PINDA* een unieke uitgave is geworden. Met verhalen, columns en opiniestukken die een gids van Indisch Nederland vormen. Een wegwijzer naar de verborgen Indische schatten die Nederland rijk is. Je moet wel weten dat ze er zijn, anders zie je ze over het hoofd. Maar dan… Wat een rijkdom! Wat een kracht. Wat een Indopower! Selamat jalan, waarde lezers. Ik wens u een goede reis. Ricci Scheldwacht, hoofdredacteur pinda*_ 7