Poster uit 1930 (Stadsarchief Tienen).
2
Dit is een dag om feest te vieren, een dag en een uur om feest te vieren, een uur en een jaar om feest te vieren, voor 1000 jaar stadsrechten. Want dit is een stad om in te leven een stad en een straat om echt in te leven een straat en een gemeenschap om in samen te leven. Maar er dreigen donkere wolken boven de stad. Het gevaar ligt op de loer in onze straten. Zal Thuinas zegevieren op de Markt? Gaan we zingend en dansend de nacht in? Of‌
3
OLDV E
AAT STR NY O D
KAPUCIJ
ST
KLOOSTERHOF KAPUCIJNENHOF NENSTR
AU
DU
ST
PAARDENTR. BRUGSTR.
INS
E VE
RG
BE
.
BE
AR
MB
LO
IS HU R. ST ST GA LEN MO
R.
T DS
BEGGAARDENSTR.
AT
REIZIGERSSTRA
R.
A LEN -HE T ST. VES
STR.
F
GU
N.
GE
LEOP
VEE KT MAR
BOSTSEST
NFIJ G DE AN G
NSTR.
AARDE
.
TR
SS
N FE
EEUWFEESTSTR.
TR.
TR.
IN LE
TORSIN PLEIN
JKSTRAAT NDI MEE HOEG
LIEFDESTR.
S KAPEL
KT GROTE BERGSTR.
KAZERNE
VA
ARK
AT
AR
T
TR. N NOËS
EG
NEHENRKT MA
S MINDERBROEDER
RIJSCHOOLSTR.
LM
ES
OORLOGSVRIJW.STR.
I WA A
SP IK ST DO RA RE AT N-
RAAT N ST BOR
. TR
. WO
EST
N VINCKENB OLE OSCHVEST IEM IKVEST GSTR. MOESP IN N N LE VA G ER B
DR
-
MOES-. N OE GR
TT ER IJS TR .
PO
EG
IN VA LS W
R
.
OO
STR
SP
NOVICEDREEF WEG SIN TOR
De Kweikersparade bestaat uit tien taferelen die zowel de geschiedenis als de de eigenheid van deTIENSE stad en BEGIJNHOF SUIKERRAFFINADERIJ haar dorpen in de verf zetten. Maandenlang hebben burgers, en STRAATverenigingen, kunstenaars, buurtcomités BR handelaars naar dit moment toegeleefd en toegewerkt. Vandaag vieren we samen de stad! UG -PIK
VOORBEELDSTRAATNAAM
STR AIN GIL
DANE BROEKSTR.
NSV
Slotspektakel op Grote Markt met vuurshow
NP
21.00u
Aankomst
TIEN TAFERELEN
S
GEL
SPIE
NV
IANENW
VAAR STRA
IE EU OO W ST R. TR.
RE
LA
Aankomst parade op Grote Markt
Vertrek
EX
AL
NI
BROE KSTRAAT
SSE
TE AR
20.00u
UC
AD
VI
GOO
R.
M
Start Kweikersparade
TRA AT R.
T TS
R.
ST
OTE GR RKT MA
DR.J. . STR GEENS
ENS
ST
EG
AM
R.
T
DOR
W
TR
ST
VES
AVE N
Stadsbeiaardier Luc Rombouts speelt het Tiens reuzenlied en de stadsklokken luiden
18.30u
R.
SST
U RTIN
A ST.-M
ST RA AT
OR TE
RID
STATION TIENEN
LP
AST
D
RG
BE
.
E
VI
EN
4
STATIONSPLEIN
DE
AT
TRA
LS ISTE
ER
18.20u
Minderbroedersstraat - Torsinplein - Lombardstraat - Kapucijnenplein – Kapelstraat - O.L.V.-Broedersstraat - Nieuwstraat Kalkmarkt - Grote Markt (achter de kerk) - Gilainstraat - Oude Vestenstraat - Leuvensestraat - Delportestraat - Dr. J. Geensstraat - Grote Markt - Grote Markt (achterzijde Heldensquare) - Kalkmarkt - Grote Markt (zijde stadhuis) met slotapotheose.
S ER
LEUVEN SE
I
NS
LA
E RD
.
LN
AVENDOREN
IJZ
1000 jaar geleden werd gestart met de bouw van de eerste stadsomwalling. Sindsdien mag Tienen zich een stad noemen. En dat moet gevierd worden! Vandaag gaat daarom voor de eerste maal de Kweikersparade uit, een parade voor en door Tienenaars. Reuzen Jan, Mie, Tiske en Nieke zijn er bij en ook een nieuwe drakenreus maakt zijn opwachting.
HET PARCOURS VAN DE PARADE
AN
T
PROGRAMMA
LA
VES
AT T RA
SE
TR. NS
EN
LEU V
R ST SE EN
UV
RS DE KE AEC YM
S GSE L IN
LE
5
TAFEREEL 1 Kweikerskoppen
TAFEREEL 2 Thuinas
Geen Kweikersparade zonder kweikerskoppen! Deze 10 vrolijke vogels lopen eensgezind en trots achter onze vlag. Tienenaar en stadsgids Gilbert Declercq kreeg de eer onze tweekleur te dragen als dank voor zijn jarenlange inzet voor de stad.
Vriend en vijand zien het meteen, met deze heldhaftige Dragonder valt niet te spotten. Door zijn aderen stroomt het bloed van Sint-Joris. Hij is bereid om zijn leven te geven voor ons, voor de stad. Want Thuinas en Tienen zijn één. Geen wonder dat net hij de sabel kreeg van de burgemeester. 6 ruiters en 35 voetsoldaten helpen hem bij zijn belangrijke taak de stad te beschermen.
Geen idee wie of wat Kweikers zijn? Dat zijn wij! Kregen we die naam omdat een koster ooit bij gebrek aan een witte duif een eend de Pinksterviering liet verstoren? Of waren het de Leuvenaars die ons tot Kweikers doopten nadat onze stadsgenoten van weleer door honger gedreven enkele eenden probeerden te slachten en er zelf het leven bij lieten? Wie zal het zeggen … Van een ding zijn we zeker: Tienenaars zijn kweikers en daar zijn we fier op! De Kweikerskoppen zijn een creatie van Art-X en worden gedragen door leden van Kriko-Bea Tienen. Daarna volgt de Tiense Bietenclub die eveneens gehuld is in de stadskleuren. 6
Vandaag vieren we feest, maar Thuinas voelt de hartslag van de stad versnellen, hij ziet een schaduw zich over het feest buigen. Zal hij erin slagen de dreiging af te wenden? Het lot van Tienen ligt in zijn handen! Dit tafereel is een creatie van Benny Degeest, in samenwerking met Pascal Targez en het 16de regiment Dragonders. 7
TAFEREEL 3 De Gallo-Romeinen Opgravingen leggen meer bloot dan alleen wat scherven, beelden, kommen of kruiken. Elk stukje ‘dood’ materiaal dat gevonden wordt, brengt ons verleden een beetje meer tot leven. Zo reizen we in de tijd, naar ons Gallo-Romeins verleden. 12 Romeinse legioensoldaten van het 11de legioen zetten vandaag opnieuw voet op Tiense bodem om te tonen hoe het toen was. Want wie zijn verleden niet kent, zal geen greep krijgen op zijn toekomst. Dit tafereel kwam tot stand in samenwerking met Legio XI CPF vzw.
8
9
TAFEREEL 4 Vissenaken leeft! Er trekt hoog bezoek door de straten: de reus SintMaarten en zijn paard. De soldaat die de helft van zijn mantel aan een bedelaar gaf en later bisschop werd, inspireerde de inwoners van Vissenaken tot de bouw van een reus. Reus Maarten wordt elk jaar in november uitgedragen en gevierd met een vuurfeest. Maar Vissenaken is meer dan een reus. Vissenaken heeft een bruisend verenigingsleven. Met z’n allen zetten de inwoners verleden, heden en toekomst van hun dorp in de verf. Vandaag verbeelden ze met een wervelende optocht hun gedroomde fiets-o-strade van dorp naar stad. Dit tafereel is een creatie van Gezinsbond Vissenaken, KLJ Vissenaken, Vissenaken Ons Dorp Leeft, Kanarie, ChloÍ De Jonge en tal van enthousiaste dorpsbewoners. 10
11
TAFEREEL 5 De bouw van de Sint-Salvatorkerk in Hakendover - Paardenprocessie van Hakendover Van heinde en verre komt men jaarlijks naar Hakendover om een glimp van de paardenprocessie op te vangen. Het verhaal van drie maagden die een kerk wilden bouwen en daarbij de hulp kregen van een engel en een dertiende arbeider, komt elke paasmaandag weer tot leven. Paasmaandag in oktober‌ Onmogelijk, maar een mini-processie in onze Kweikersparade, dat kan wel. De drie maagden, de Sint-Salvatorkerk, de Goddelijke Zaligmaker en enkele ruiters mogen hier natuurlijk niet in ontbreken. Dit tafereel kwam tot stand in samenwerking met Hakendover ProcessiecomitÊ vzw.
12
13
TAFEREEL 6 1000 jaar stadsrechten
TAFEREEL 7 De Tiense toal ès saaikerzüujt…
Wie zijn die herauten? Welk nieuws brengen deze boodschappers ons? Ze kondigen de komst aan van Lambrecht I. Dat is de graaf van Leuven. Hij maakt samen met zijn gemalin zijn intrede in de stad gevolgd door hovelingen, raadgevers en poorters. Waarom? Op 10 oktober 1013 behaalde hij een belangrijke overwinning waardoor Thuinas bij het graafschap Leuven gevoegd werd. Vervolgens gaf Lambrecht I de opdracht om een omwalling te bouwen waardoor Thuinas stadsrechten verwierf. Toen een reden tot feest en vreugde, 1000 jaar later opnieuw.
Geen feest zonder muziek. Wa zaj ter? Zaait da nog ne kieje. Geen feest zonder muziek! Haal je Tiense “dictionèèr” maar boven de Tiense koren brengen volgende oude liedjes van bij ons: • Loept, loept, loept de gardevil és dowe • Den héërink • Vivat onze Paa • Zand, zand, schoeëne witte zand • ’t És te zien an ons masjin
Thuinas bekleedde een sleutelpositie en wat belangrijk is moet beschermd worden. Zo kwam er een omwalling rond de stad. Vandaag gaat de parade symbolisch langs een stukje van deze eerste stadsmuur.
Dit tafereel kwam tot stand in samenwerking met KiKoTi, Euphonia, Lou Van Cleyenbreugel en Bart Vandermeulen.
Dit tafereel kwam tot stand in samenwerking met de Koninklijke Kunstkring ‘De Heidebloem’, Tiens Trac Theater vzw, Academie regio Tienen afd. podiumkunsten en tal van enthousiastelingen. 14
15
TAFEREEL 8A Suiker in Tienen in de 19de eeuw
TAFEREEL 8B Suiker in Tienen in de 20ste eeuw
Wie Tienen zegt, zegt suiker. Of moet ik “saaiker”zeggen? Zo noemden de boeren het destijds vast ook. Ze zijn met hun bietenkar op weg naar de N.V. Tiense Suikerraffinaderij.
Oorlog, een korte heropleving, de economische crisis, … in de Tiense Suikerraffinaderij is in het begin van de 20ste eeuw niet alles rozengeur en maneschijn. 1935: deze werkneemsters in hun witte schorten pakken de suikerbroden in. De Tiense Suikerraffinaderij was de eerste werkgever in ons land die vrouwen na hun huwelijk in dienst hield. Suikerbroden waren hét paradepaardje, maar de verkoop ervan ging achteruit. Gelukkig ging kristalsuiker de deur uit als zoete broodjes. Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleef de fabriek op volle toeren draaien. Geen wonder dat de machines nadien aan vervanging toe waren. De noodzakelijke vernieuwingen na de oorlog luidden een nieuw tijdperk in voor de Tiense Suikerraffinaderij.
Victor Beauduin en de gebroeders Paul en Frantz Wittouck zijn ook onderweg om de associatie van het bedrijf met de familie Wittouck te bezegelen met de ondertekening van de overeenkomst.
Dit tafereel kwam tot stand in samenwerking met Tievo vzw, Huis in de Stad vzw, Tiense Koetsiers, Koninklijke Kunstkring ‘De Heidebloem’, Lutika 2000, Heemmuseum ‘De Botermolen’ Keerbergen, Oldtimerclub IHC – Steyer België vzw. 16
17
TAFEREEL 9 Tiense reuzen Moeten we hen nog voorstellen? De grootste en bekendste inwoners van onze stad. We hebben met de stoetentraditie letterlijk en figuurlijk een groots verleden. Een bloemenstoet, een gildeverkiezing, een kermis, … De reuzen waren steeds paraat. Jan en Mie ken je vast wel, ze trekken vanaf 1928 al door de stad. Later kwamen Tiske en Nieke hen hierbij gezelschap houden. Het is voor het eerst in 30 jaar dat onze reuzen samen naar buiten komen en gedragen worden door Tienenaren. Dat verdient een applaus! En het is ook voor het eerst dat ze oog in oog komen te staan met een nieuwe reus … Als dat maar goed afloopt!
18
In volgorde van verschijning: 1. Volksdansgroep ’t Havermeuleke. 2. Reuzengilde Bolderberg uit Heusden-Zolder, de petergilde van de Tiense reuzengilde, met reus Lambert Hoelen en de vendeliers van Die Landouwe uit Genk. 3. De winnende delegaties van de scholenwedstrijd uit bassischolen De Suikerspin en De Luchtballon zingen samen met leerlingen uit ’t Klein Atheneum het Tiens reuzenlied. 4. De jeugdprinsen van de Ridders van Brunengeruz, één van de peters van de Tiense reuzen. 5. De Sint-Sebastiaansgilde Hakendover. 6. Hou je klaar voor de reuzen! 7. De Tiense reuzengilde ‘De Getuigen van de Reuzen’ met reuzen Jan, Mie, Tiske en Nieke en de Tiense Reuzenharmonie.
Dit tafereel kwam tot stand door een samenwerking van de Tiense reuzengilde van opgewekTienen, K.F. Sint-Isidorus Hakendover, K.H. Onze Taal Kumtich, K.H. Sint-Genoveva Oplinter, de Sint-Sebastiaansgilde Hakendover, Bart Ipers, Olivier Van Mullem, Dennis De Maeyer, Reuzengilde Bolderberg, Basisschool De Luchtballon, Bassischool De Suikerspin, Basisschool ’t Klein Atheneum, Miel Mattheus, Ridders van Brunengeruz, Die Landouwe, Jimmy Van der Vreken, Robin Verstraeten, ’t Havermeuleke, bloemist Kris Pappaert en Box&Drops.
© Roelof Pantjes
19
TAFEREEL 10 De Tiense Draak Oswaldus Hij hield zijn jachtveld al een poosje in de gaten, nam al eens poolshoogte en liet hier en daar sporen achter. Er werd over hem gepraat, op fluistertoon, om het lot niet te tarten. Sommigen zijn nieuwsgierig. Begrijpelijk. Zijn komst wordt al maanden gevreesd. Bij anderen klinkt er bewondering en ontzag in de stem. Logisch. Dit is de grootste gedragen drakenreus van Europa. Maar velen zijn bang. Terecht! Want deze draak en zijn entourage bedreigen het feest, de inwoners en de stad. 20
Met de logistieke en financiĂŤle steun van AST 77 bvba, Brico Tienen en familie DierickxHauglustaine. Oswaldus is een creatie van kunstenaar Oswald Kuijken en opgewekTienen. Dit tafereel kwam tot stand in samenwerking met Elona Roovers, de Tiense Bietenclub, Bergrakkers Scouting Tienen, Dynamo, Oersprong, Herman Vandermeulen en Murielle Puttemans van Dancin Movement en tal van enthousiastelingen. De Tiense draak is met zijn lengte van 11 meter en 4 meter hoogte de grootste gedragen drakenreus van Europa. 8 Tienenaars, de zgn. pijnders, dragen hem op de schouders. Hij wordt omringd door de drakenvrouw, de drakenwachters en het drakenvolk. 21
HOOFDSPONSOR
Met de financiële steun van:
REGIO TIENEN
VERZEKERINGEN
Vanrijkelen-VRD bvba UW BANKAGENT EN VERZEKERINGSMAKELAAR
Residentie Menegaard 19 - 3300 Tienen info@vrd-vanrijkelen.be www.vrd-vanrijkelen.be
016 81 98 89
FSMA-nr 108309 A-cB VRD-PAVE-2720x1720-V2.indd 1
12/09/14 00:00
Met de logistieke steun van:
22
23
De Kweikersparade 2015 is een organisatie van burgerbeweging opgewekTienen en de dienst toerisme en erfgoed van stad Tienen i.s.m. Cultuurcentrum De Kruisboog. IN SAMENWERKING MET: Art-X, K.F. Sint-Isidorus Hakendover, K.H. Onze Taal Kumtich, K.H. SintGenoveva Oplinter, Oswald Kuijken, Benny Degeest, Elona Roovers, Pascal Targez, 16de regiment Dragonders, Basisschool De Suikerspin, Basisschool De Luchtballon, Basisschool ‘t Klein Atheneum, Miel Mattheus, Gilbert Declercq, Gezinsbond Vissenaken, KLJ Vissenaken, Vissenaken Ons Dorp Leeft, KiKoTi, Euphonia, Academie Regio Tienen, Hakendover Processiecomité, Geert Luyts, Tiense Bietenclub, UNIZO Tienen, Handelaars Leuvensestraat, Kwixx, Reuzengilde Bolderberg, Die Landouwe, Reuzen in Vlaanderen, Box&Drops, Tiense Koetsiers, Ridders van Brunengeruz, Tiense Gidsenbond, Lutika 2000, Ronde Tafel Tienen, ‘t Havermeuleke, Oersprong, Tiens Trac Theater, Koninklijke Kunstkring ‘De Heidebloem’ Tienen, Dekenij Tienen, Luc Rombouts, Bergrakkers Scouting Tienen, Huis in de Stad, Bunsbeekse Ontspanningskring, Herman Vandermeulen, Kriko-Bea Tienen, Heemmuseum ‘De Botermolen’ Keerbergen, Wijkcomité Kapucijnenplein, Jeugd en Plezier, Kringwinkel Hageland, Legio XI CPF, Erm ’n Erm, Oldtimerclub IHC – Steyer België vzw, Tievo, RISO Vlaams-Brabant, Gewestelijke Harmonie 50plussers, Chloë De Jonge, Bart Ipers, Olivier Van Mullem, Dennis Demaeyer, Sint-Sebastiaansgilde Hakendover, Dynamo, Pyroma Films, Niels Struys, Bloemist Kris Pappaert, Rode Kruis afd. Tienen, technische dienst stad Tienen, Dozenbier en Kaviar, Kantoro, dienst communicatie stad Tienen, dienst preventie stad Tienen, Politiezone Tienen-Hoegaarden, gewestelijke brandweer Tienen, Katrien Vrancken, Murielle Puttemans van Dancin’ Movement, Tienen actueel en tal van Tiense enthousiastelingen. V.u.: stad Tienen | Grote Markt 27 | 3300 Tienen.