Historiek Tiense reuzen en Draak Oswaldus De eerste vermeldingen van Tiense reuzen dateren uit 1471. In verschillende stadsrekeningen vinden we aanduidingen van ommegangen waarin de Tiense reuzen hun opwachting maakten. In 1546 zou er een stoet geweest zijn met reuzen en verschillende allegorische en folkloristische dieren en kentekens zoals een draak, een leeuw, een maan, een kameel en een griffioen. In dezelfde stoet heeft zelfs een Ros Beiaard gelopen. De schuttersgilde van Oorbeek vormde toen de reuzengilde die instond voor het onderhoud en de organiseren van de ommegangen. Bij overwinningen van vorsten, gildenverkiezingen, religieuze processies, kermissen en andere feestelijke gelegenheden, zoals het verwelkomen van het eerste schip in 1525, werden de reuzen van stal gehaald. Overzicht ontstaansjaar oude Tiense reuzen:
Reus en reuzin
1471
Ros Beiaard
1484
Arend, draak, drie kamelen, leeuw, maan, St Michiel en duivel
1544
Griffioen
1546?
(Bron: Van der Linden, R., Reuzen in Vlaanderen, 1985, p 250) Wat er met de oude Tiense reuzen precies is gebeurd, is onbekend. Het verhaal wil dat ze vernietigd zijn in een brand bij de Duitse verovering van de stad op 18 augustus 1914. Wellicht een fabeltje omdat in de rekeningen uit de 19e eeuw niets over reuzen te vinden is. De geboorte van Jan en Mie De herinnering aan de Tiense reuzen leefde uiteraard voort. In maart 1926 werd de oudheidkundige kring ‘Thiunas’ opgericht met in het bestuur o.m. de toenmalige archivaris en beiaardier Jan Wauters. Vanaf het begin was hij één van de drijvende krachten achter het herstellen van de reuzentraditie. Ook Frans Gys, de schrijver van het Tiens reuzenlied, maakte deel uit van deze kring. De kring ging op zoek naar historische documenten en sprak kunstenaars aan voor het vervaardigen van twee nieuwe reuzen. Er werd gekozen om samen te werken met de Brusselse beeldhouwer M. Spaelant die het hoofd van Jan (Janneken) boetseerde uit 30 kg klei. Het hoofd van Mie (Mieken) zou nog meer klei gevergd hebben. Eind 1927 waren de reuzen klaar. Stilaan werd, in samenwerking met ‘ De Feestcommissie’, alles in gereedheid gebracht om tegen juni 1928 zoals van ouds een reuzenstoet op touw te zetten. Aan
de stoet van 10 juni namen heel wat verenigingen deel: ‘De Toekomende Vrienden’, enkele schuttersgilden, toneelgezelschappen, fanfares, het Willemsfonds, ‘Bond der meesters kleermakers’, ‘De Fishing Club’, fietsclubs… ‘De Getuigen van de Reuzen’, de toenmalige Tiense reuzengilde, droegen die zondag Jan en Mie. Ter gelegenheid van de stoet werd er ook een reuzenlied gecomponeerd. De reuzen werden genoemd naar archivaris Jan Wauters en zijn vrouw Maria. De reuzentraditie kende lange tijd bijval. Jan en Mie werden vooral tijdens kermissen van stal gehaald. De onderstaande foto toont de Tiense reuzen aan het Vrijthof. Misschien werden ze toen opgevoerd ter gelegenheid van de ‘Vrijthoffeesten’ die aan het begin jaren 1970 plaatsvonden. In de talrijke garages rond de Sint-Germanuskerk werden toen allerhande volksspelen gespeeld.
Tiske en Nieke
Op 12 februari 1956 werd de zoon van Jan en Mie, Tiske, geboren en ingeschreven in het bevolkingsregister. De reuzenfamilie werd in 1975 uitgebreid met de vondeling Nieke (geboren 1957), die een paar vormde met Tiske. De carnavalsvereniging ‘De ridders van Brunengeruz’ zijn de peters van Tiske en Nieke, die nu bewaard worden in het Suikermuseum. Tiske werd lange tijd gedragen door Gaston Laporte, die als bijnaam ook Tiske kreeg. Het paar werd in 1980 op het einde van de carnavalstoet door de ‘Delta Club’ (Tiense radioamateurs) ontvoerd naar jeugdhuis De Knapzak. Als losgeld eisten ze van ‘De ridders van Brunnegruz’ dat het echtpaar in de toekomst het embleem van de radioamateurs diende te dragen. Naar aanleiding van deze gebeurtenis werd de ‘Delta Kweiker’ bij de reuzenfamilie gevoegd. Draak Oswaldus Naar aanleiding van de eerst editie van de Kweikersparade op 10 oktober 2015 introduceerde de Tiense reuzengilde van opgewekTienen een nieuwe stadstraditie. Samen met kunstenaar Oswald Kuijken werd een drakenreus gemaakt. De draak refereert naar de aloude legende van Sint-Joris en de draak die volgens stadsrekeningen uit de 16e eeuw in Tiense stoeten en ommegangen werd uitgebeeld. Hieraan werd een nieuwe invulling gegeven. De draak nam het in een symbolisch gevecht op de Grote Markt op tegen Thuinas, de beschermer van de stad. Elke 5 jaar zal dit gevecht, samen met de Kweikersparade, worden herhaald. De draak werd genoemd naar zijn creator en peter Oswald Kuijken en staat symbool voor het kwade. Hij daagt bij elke editie van de Kweikersparade de stad en haar inwoners uit. De draak gaat enkel tijdens de parade uit en begeeft zich nooit buiten de stadsgrenzen.Met zijn hoogte van meer dan 4 meter en zijn lengte van 11 meter is het de grootste drakenreus van Europa. Oswaldus wordt door 8 Tienenaars, de zgn. pijnders, op de schouders gedragen. De drakengidsen geven de richting en de pas aan voor de pijnders. De draak wordt omringd door het drakenvolk bestaande uit de drakenwachters, (vuur)dansers en de ‘drakenvrouw/man’. Deze laatste verleidt de draak tot het onheil en is de bron van het kwade. De hoorns en de vleugels verwijzen naar de verbondenheid met de draak. In 2015 werd deze rol vertolkt door Elona Roovers.
Draak Oswaldus tijdens het gevecht met Thuinas
Pijnders en drakengidsen – 2015
De pijnders in de draak
Het drakenvolk met op de achtergrond draak Oswaldus in de Kweikersparade 2015
De drakenvrouw
Het createam dat instaat voor de kostuums van de entourage van de draak
De draak en de kostuums van de entourage zijn een creatie van tal van Tienenaars. Twee jaar lang hebben ze met hart en ziel aan dit project gewerkt. Om dit engagement te vereeuwigen en kracht bij te zetten werd in de slagader van het drakenhart een documentje geplaatst met daarop de namen van alle betrokken vrijwilligers. De draak draagt symbolisch de vrijwilligers dus steeds mee in zijn hart. Thuinas
Een nieuwe invulling voor Sint-Joris. Tienen heeft immers een Sint-Joristraditie, getuige de SintJorisprocessie in Oorbeek en het Sint-Jorisplein. Thuinas is bovendien een verwijzing naar de woonkern rond de Sint-Germanusheuvel in de vroege Middeleeuwen. De blauw-witte outfit verwijst naar de stadskleuren en de Tiense Dragondertraditie (cf de Dragonderstraat). Thuinas wordt vergezeld door ruiters en voetsoldaten. In de Kweikersparade neemt Thuinas het als beschermer van de stad op tegen de draak en de drakenvrouw. Thuinas wordt vertolkt door Tienenaar Benny Degeest.
Thuinas versus draak Oswaldus
Verdwenen Tiense reuzen Tiense Kweiker Grote eend met een klontje suiker in de mond. Staat los van de reuzenfamilie. Ondertussen verdwenen.
Delta Kweiker Op 22 februari 1980 werden Jan en Mie grootouders met de komst van het nieuwe reusje ‘Delta Kweiker’. Het reusje werd ingeschreven in het geboorteregister door schepen Miel Gillis. Tot op vandaag is de Delta Kweiker echter ‘vermist‘. Rita Claeskens is de meter van de Delta Kweiker, Guy Bottu de peter en Didier Weenen was destijds de drager.