Seizoensbrochure 2016-2017

xxxx

179

Borderline

seizoen 2016 — 2017

Opera Vlaanderen

xxxx

Seizoen 2016 — 2017

180

xxxx

Seizoen 2016 — 2017

2

Borderline seizoen 2016 — 2017

(Switch, 2015, 60,5 x 90cm)

Seizoensthema Borderline

Explorer

Kaarten

p. 4

p. 102

p. 138

Opera & Ballet

Plus

Zaalplannen

p. 20

p. 112

p. 168

Concerten

Praktisch

Kalender

p. 84

p. 124

p. 170

Opera21

Abonnementen

Colofon

p. 92

p. 126

p. 176

Tussen de lijnen

Opera Vlaanderen

4

Aviel Cahn & Sidi Larbi Cherkaoui

Na twee seizoenen mogen we vaststellen dat er tussen Opera Vlaanderen en Ballet Vlaanderen een vruchtbare synergie tot stand kwam. Een positieve evolutie die haar kiem vindt in de gesprekken tussen de respectievelijke artistiek leiders annex bezielers van beide gezelschappen. Zaterdagochtend 9u, we nemen u mee achter de schermen en treffen Aviel Cahn en Sidi Larbi Cherkaoui in het operagebouw. Hun regelmatige werksessies vormen de ruggengraat voor een steeds hechtere artistieke samenwerking.

Cherkaoui:

Cahn:

Voor mij is het absoluut een verrijking dat ik, op zoek naar muzikale input, bij Aviel terecht kan en dat we onze dansvoorstellingen met live-orkest kunnen brengen. Het is een soort bibliotheek die opengaat, waar je voorheen niet evidente samenwerkingsverbanden, zoals met het koor en hedendaagse componisten, kan vinden. Het werkt bijzonder inspirerend wanneer Aviel me bepaalde werken laat beluisteren en kadert.

Misschien werd in het verleden de rol van muziek bij ballet wat onderschat. Het is super dat Larbi openstaat voor suggesties en heel bewust op ontdekking gaat in de muziekwereld. Niet dat ik mee dingen ga bepalen, maar we hebben wel diepgaande gesprekken over de mogelijkheden die er liggen. Neem Rimski-Korsakov, wij brengen Sadko en terwijl ik dat vertelde, bracht ik zijn Scheherazade onder de aandacht van Larbi.

Een stuk dat zich ongelofelijk leent om een choreografie op te maken, toch? Ook met gastchoreografen zoals de ColombiaansBelgische Annabelle Lopez Ochoa vinden zulke gesprekken plaats. Dat is een fijne manier van samenwerken. Ik denk sowieso dat de tijd rijp is om disciplineoverschrijdend te denken en kunstvormen samen te brengen. Om met zangers, acteurs, musici en dansers nieuwe theatrale mengvormen

5

te creëren. Iets waar we dit seizoen met een paar pro­ducties een stap dichterbij komen.

In de cast van Infinite Now, de operacreatie over de Eerste Wereldoorlog, zitten zowel acteurs als zangers en de compositie van Chaya Czernowin is zowel voor orkest als voor een heleboel elektronica...

Cherkaoui:

En voor het Requiem van Fauré ga ik niet alleen met de dansers werken, maar er is ook voor het operakoor een actieve rol weggelegd. Best een grote productie.

Voor mij is het ook belangrijk om op de exper­tise van Aviel als intendant te kunnen terugvallen. Qua logistiek en planning heeft de opera een heel gedegen ervaring. Neem nu gewoon concreet: wanneer we straks Spartacus brengen en de dansers van het Bolsjoi hier moeten krijgen, dan weet men bij de opera uit ervaring hoe dat qua visa en papierwerk moet.

Cahn:

En onze Dmitri Jurowski, die de afgelopen jaren chef-dirigent was, spreekt nog altijd vloeiend Russisch. (lacht)

Cherkaoui:

Ik geef toe dat het ‘twee petten dragen’, het enerzijds artistiek directeur zijn en anderzijds ook maker, soms een heftige evenwichtsoefening is voor mij.

Als choreograaf concentreer ik me volledig

Ballet Vlaanderen

Tussen de lijnen

Cahn:

op mijn voorstelling, terwijl ik als artistiek leider net met het werk van anderen, waar ik in geloof, een nieuw universum maak.

Uiteraard niet alleen, maar in dialoog. Dat zijn twee specifieke perspectieven met andere aandachtspunten en noden. Aviel begrijpt dat, hij weet hoe makers in mekaar zitten.

Niet alle intendanten doen dat, maar ik volg de repetities van dichtbij. Ik kan me dan ook heel goed voorstellen wat het is om maker te zijn en wat de noden zijn. Een regisseur of dirigent engageren en hem daarna aan zijn lot overlaten, dat doen we nooit in de opera. We steunen het productieteam over heel de lijn. Dat moet ook als je artiesten als Christoph Waltz, Terry Gilliam of Kornél Mundruczó overtuigt om hun eerste opera­ regie bij ons te realiseren. Dan moet je mee­ denken, blijven adviseren en vooral hen motiveren.

Opera en Ballet delen in seizoen 2016 – 2017 het thema Borderline. We vroegen ons af hoe dat precies in zijn werk ging om tot een gemeenschappelijk seizoensthema te komen? Wie bedenkt dat?

Cahn:

Cherkaoui:

Dat is iets dat groeit, een residu van een heel proces. Je hebt altijd een paar producties die je zou willen brengen en die hebben vaak bepaalde raakvlakken. Er ontstaat een feeling, je zoekt andere titels die erbij passen.

Dan is het nog steeds niet concreet, maar toch komt er al een vage omschrijving van het thema bovendrijven. De exacte benoe­ ming van dat thema komt later. Deze keer had Infinite Now, onze grote, nieuwe creatie gebaseerd op FRONT van Luk Perceval, er ook iets mee te maken. Daar zat alvast die frontlinie tussen leven en dood in, die dualiteit. De term Borderline drong zich pas op in de fase dat we al besloten hadden om met de kunstenaar Koen van den Broek in zee te gaan voor de beelden. Zijn scherpe lijnen tussen schaduw en licht refereren vaak naar borders, scheidingslijnen. Dat zet je aan het denken en plots ligt het seizoensthema er.

Kruisbestuiving dus.

Voor mij was het een omgekeerd proces.

Het thema was net het vertrekpunt van waaruit ik graag associeer en dingen samenbreng tot ze een verhaal vertellen.

Een zoektocht die heel breed kan gaan, van werk uit het verleden naar nieuwe creaties.

Een oefening die ik samen met Tamas (Moricz) maakte. We kwamen uit bij een absolute vernieuwer als Forsythe die een grens met het balletverleden trok, en daarna bij de grensverleggende bewegingen van een Merce Cunningham… We hadden het erover hoe de Amerikaanse avant-garde kunstenaars toch gevestigde waarden werden. Door er dan weer bij stil te staan hoe baanbrekend en politiek relevant het ballet

Opera Vlaanderen

Spartacus van Grigorovitsj in 1968 wel was, belandden we bij een West-Oost-verdeling.

Tegelijk drong zich een split op tussen nog levende choreografen en makers wiens werk over de dood heen stand houdt. Tussen werk van de 20ste en 21ste eeuw, een grens die onze generatie nauwelijks voelt, maar die er wel is. Wel, middenin die wilde associaties zorgt een thema dat je in die veelheid van mogelijkheden toch altijd weer naar die bron teruggaat, zodat er voor het publiek een duidelijke rode draad zichtbaar wordt.

Cahn:

Ja, zo’n thema is niet alleen een leidraad voor ons intern, maar ook voor het publiek.

Het zet toeschouwers aan om meer dan één voorstelling te komen zien. De ene titel leidt naar de andere. Eigenlijk maak je aan de hand van een thema samen een reis. In het opera-aanbod komt het neer op een trip door de menselijke psyche, terwijl ik denk dat jij (Cherkaoui) het meer politiek kadert.

Cherkaoui:

In de balletprogrammatie zit die reis zelfs geografisch verweven. We vertrekken van het Westen, met grensverleggende Amerikaanse makers, naar het Oosten met Spartacus in Rusland, tot we met makers als Akram Khan en Ohad Naharin in de Oriënt belanden.

Dat politieke of liever dat maatschappelijke speelt voor mij inderdaad een belangrijke rol.

Borderline is een thema dat mij persoonlijk heel erg aanspreekt, iets wat ikzelf met mijn Marokkaans-Belgische achtergrond ook voortdurend aftast. Ik vertaal het zowel naar raakvlakken als grenzen, tussen disciplines, tussen binnen het huis en daarbuiten, maar ook tussen mensen. Iets wat nu met de vluchte­lingenproblematiek bovendien brandend actueel is. Waar trek je grenzen, hoe hef je ze op?

Dat politiek engagement blijft ook bij Opera Vlaanderen sterk aanwezig, een paar seizoenen geleden waren Mijn Oriënt en Tegen de Stroom zo’n actuele thema’s, of (on)macht bijvoorbeeld met de foto’s van Carl De Keyzer als productie­ beelden. Niet toevallig de eerste jaren van Aviel Cahn als intendant. Is dit misschien een logisch parcours om van het breed maatschappelijke te vertrekken om daarna tot introspectie te komen?

Cahn:

Niet noodzakelijk, we kunnen er nog naar terugkeren, zoveel is zeker. Deze keer zijn Verdi’s Simon Boccanegra en Sadko van Rimski-Korsakov wellicht de meest politieke plots, maar dan nog focussen we op wat zo’n situatie met een mens doet. Zo is Sadko vooral iemand die wat vreemd in de maat­ schappij staat. Dit seizoen voeren we veel in betweenfiguren op, balancerend tussen goed en kwaad, tussen dag en nacht, leven en dood. Vandaar die Borderline.

In Der fliegende Holländer kan de verdoemde kapitein maar niet sterven, hij moet blijven

6

Aviel Cahn & Sidi Larbi Cherkaoui

dolen, terwijl de diva Emilia Marty in De zaak Makropoulos een elixir moet drinken om het eeuwig leven te hebben. Beiden flirten ze met dezelfde grens tussen leven en dood.

Cherkaoui:

Ik geloof in: what happens inside, happens outside, in het micro/macro van processen.

We kunnen onszelf spiegelen aan de wereld en de wereld aan onszelf. Ik wil dat een voorstelling een constructief gesprek is met het publiek, met de buitenwereld zeg maar. Ik geloof in dialoog. Die wisselwerking verruimt je kijk op de dingen. Door dat brede perspectief krijgt alles iets geruststellend.

Van daaruit, en niet vanuit angst, kan je mensen zelf inspireren en hen weer ver­ trouwen geven in het durven maken van verbindingen. Dan gaan ze opgeladen weer naar huis. Dat positivisme wil ik kunnen geven.

Cahn:

Daarom is het bij opera’s, of het nu gaat om een zogenaamde klassieker of om een creatie, belangrijk dat ze ons in het ‘nu’ nog iets te vertellen hebben. Dat ze relevant zijn voor mensen van vandaag.

Al gauw blijkt de lucht zwanger van toekomstplannen voor een diepere symbiose tussen de twee kunstvormen.

Er worden plannen gesmeed, ideeën geopperd. Later op dag reizen de artistiek leider/choreograaf en de opera-intendant samen af naar Den Haag voor een werkbezoek aan het NDT. Wie heeft het nog over grenzen?

We merken op dat de samenwerking tussen opera en ballet nog een andere nevenwerking kent: de cross-over van de publieksgroepen. Reguliere operaklanten breiden hun bestelling uit met kaartjes voor balletvoorstellingen. Steeds meer opera en ballet combinatie-abonnementen worden geboekt.

Cahn:

Ik kan alleen spreken voor het operapubliek.

We hebben een trouw publiek dat, als er zich nieuwe ontwikkelingen aandienen, die ook wil ontdekken. Ze volgen het huis in al zijn facetten. Wat wil zeggen dat ze ook wel naar balletvoorstellingen gaan. Met een zeer traditioneel, klassiek repertoire zou dat anders zijn, maar nu vinden ze in het programma dat Larbi samenstelde dezelfde relevante, hedendaagse theatertaal die ze ondertussen kennen van de opera. Ze komen immers niet alleen voor de muziek, maar ook voor wat er op het podium gebeurt.

Cherkaoui:

De live uitvoering van de muziek speelt hier wellicht ook een rol in. Voor een danspubliek zal het wellicht een grotere stap lijken om dezelfde passie voor opera aan de dag te leggen.

Cahn:

De voorstellingen duren langer en er is laat ons zeggen een andere soort van beweging... moet ik toegeven. Maar toch gaan we blijven proberen om hen te verleiden. Vond je Jonah Bokaers Scheherazade op muziek van RimskiKorsakov mooi, dan kan het zijn dat je de opera Sadko ook minstens interessant vindt…

Hoe dan ook treden we, om te beginnen in de seizoensbrochure, nu écht samen naar buiten.

7

Ballet Vlaanderen

Borderline Times

Opera Vlaanderen

8

Hoofddramaturg Luc Joosten in gesprek met psychiater Dirk De Wachter

“Ik ben een soort mislukt kunstenaar”, vertrouwt Dirk De Wachter me toe. “Ik had geen talenten, en ik heb besloten dat het beter is om mensen met talenten te bewonderen dan om afgunstig te zijn. Dus ik ben een ongelooflijke bewonderaar.

Ik bewonder heel veel. Ik vind het prettig om te bewonderen.” Dat de kunsten, literatuur, muziek, dans - zelfs opera - hem dierbaar zijn blijkt meermaals tijdens het interview, en dat hij hen een bijzondere rol toeschrijft evenzeer. In tijden van afnemende normaliteit, heeft de kunstenaar onder meer de taak het verschil te maken. De kunst kan verbinden, kan complexiteit bezweren en genereren. Ze is een borderline-fenomeen met een existentiële noodzaak.

In 2012 verscheen van Dirk De Wachter het boek Borderline Times. Het einde van de normaliteit. Het was, tegen de verwachting in, een enorm succes en is ondertussen aan zijn 27ste druk toe. Dat een boek over een psychisch ziektebeeld zoveel lezers naar zich toezuigt, lijkt bijna een bewijs voor een van De Wachters thesen: dat de wereld ‘psychiatriseert’.

We leven in borderlinetijden. De symptomen van de psychische diagnose zijn de symptomen van de huidige mens en de wereld waarin hij leeft. Borderline is een kritisch begrip, maar het verwijst tevens naar een tijd van mogelijkheden.

De borderline geeft een “krak” aan, een “splitsing”, een “grens” en daarin schuilt het gevaar van een groot verlies, maar ook de hoop op een nieuw model.

Tussen identiteit en vervloeiing “Borderline is een containerbegrip geworden. Het is de meest gestelde diagnose in de psychiatrie tegenwoordig.

In zekere zin is alles borderline, omdat alle pathologie een afspiegeling is van de wereld. Symptomen ontstaan niet zomaar vanuit het niets: het zijn spiegelingen van de wereld.

En via de symptomen leren we de wereld kennen. Je leert de mens kennen vanuit zijn afwijking.

Maar dan is een tweede vraag: wat is een afwijking?

En wat is normaal? De grens tussen beiden schijnt te vervagen in onze tijd. Want we leven in pseudo-tolerante tijden: enerzijds moet alles kunnen. Vrouwen met baarden winnen het Eurovisiesongfestival en we vinden het prima en heerlijk! En de zotste toeren worden opgevoerd als zijnde prachtig. Maar tevens ontstaat er een onrustwekkende splitsing tussen winners en losers, tussen succes en falen. Er zijn mensen die zich in de boot bevinden en anderen die eruit vallen. De splitsing is het wezenlijke kenmerk van borderline en zo beschouwd, bevindt ook de wereld zich op een borderline.

De afgelopen jaren is er nog een betekenis bijgekomen.

Het thema van de vervaging van de landsgrenzen en van de cultuur wijzen ook op het feit dat we ons in borderline times bevinden. De vraag naar de identiteit op individueel vlak - “Wie ben ik? Wat ben ik?” is aangevuld met een geografische vervaging: “Wat is Belg zijn? Een Vlaming zijn?

Wat is een Fransman? Een Europeaan?” Waar is die grens?

En als reactie op die vervaging wil men muren bouwen, op natieniveau. Als reactie op de vervloeiing van de identiteit

9

gaat men heel strikte, forse identiteiten aannemen.

De uitbreiding van de psychische diagnose naar een maatschappijkritische analyse sluit aan bij het feit dat we meer en meer psychiatrische diagnostiek krijgen.

Wij hebben als psychiaters veel te veel werk. Iedereen heeft wel iets. En het lijkt alsof we afstevenen op een situatie waar er zelfhulpgroepen gaan ontstaan van mensen die zich ongelukkig voelen omdat ze geen diagnose hebben, omdat ze niets hebben. Iedereen heeft wat. Het zet me aan tot nadenken dat onze schoolkinderen aan de Rilatine zitten en dat miljoenen mensen antidepressiva nemen in onze wereld. Als 24% van de bevolking in het leven een depressie doormaakt, dan moeten we toch eens nadenken over hoe het zit met de maatschappij en bedenken dat die maatschappij daar ook iets mee te maken heeft.

Die kwestie problematiseren komt niet voort uit cultuur­ pessimisme. Ik ben heel kritisch omdat ik deze cultuur zo koester. Ik vind het fenomenaal wat er gerealiseerd is in Europa op gebied van cultuur, op gebied van muziek en literatuur... maar ook op gebied van solidariteit, sociale zekerheid, enz. Dat is een uniek gegeven in de menselijke geschiedenis. Mijn bezorgdheid betreft het feit dat we dat niet kunnen behouden, dat het dreigt verloren te gaan.

Dat maakt me heel kritisch. In die zin is maatschappij­ kritisch-zijn bijna een soort ethische taak, een verplichting die je als intellectueel hebt. Het reflecteren over de wereld maakt het mogelijk om opnieuw te “vervellen” naar nieuwe modellen die de cultuur dragen.

Ballet Vlaanderen

Borderline Times

Tussen verdiensten en toevalligheid

Tussen behoud en transitie

We zitten met een onwaarschijnlijk doorgeschoten merito­ cratie: alles wat we hebben, zelfs het geluk dat ons toevalt in het leven, zien we als onze eigen verdienste. Er heerst een soort doorgeschoten “ikkigheid”. Dat is een groot probleem.

De succesvolle CEO wil een bonus hebben en verdient die volgens velen ook want hij heeft het zo fantastisch gedaan.

Terwijl hij meestal wel de chance heeft gehad omdat de olie­­prijs zakte en ik weet niet wat allemaal.

Toevallige factoren van de wereld. Als men steenrijk is, heeft men het ofwel geërfd ofwel gestolen, zeg ik altijd. Uiteraard zijn er ook mensen die heel wat dingen realiseren, maar zij lopen niet steeds in de kijker. Dat ligt veel ingewikkelder.

Borderline is een mondiaal fenomeen aan het worden.

Sinds de val van de muur is er maar één paradigma: de homo-economicus. En dat paradigma begint te barsten en op zijn tandvlees te raken. De groei-economie botst tegen zijn grenzen - ecologisch, economisch, psychiatrisch. Ik zie hoe onze succesvolle wereld “psychiatriseert”. Ik zie hoe mensen massaal aan de pillen raken, staan aan te schuiven om op consultatie te komen, suïcidaal zijn. En het gaat niet alleen over “zich een beetje niet goed voelen”, maar over het maken van een einde aan zijn leven. Men zit aan de grens van dat model, denk ik. Hoe lang gaat het nog mee? Is dat binnen 10 jaar, binnen 50 jaar, binnen 100 jaar, ik weet het niet.

Wij, in het Westen, zijn vergeten dat een groot deel van ons bestaan noodlottig is. Je kan dat door God gegeven noemen, een goddelijke genade. Maar je kan dat noodlot ook chance noemen. Dat wij hier op de wereld kwamen en niet elders, niet in India in de goot, of in Afghanistan op een bom: dat is gewoon chance, pure toevalligheid. Toevalliger kan niet.

Mijn geluk is vooral, en voor een ongelooflijk groot aandeel, een toevalligheid van het lot.

De westerse mens heeft verleerd om dat te zien. We vinden dat we dat fantastisch gedaan hebben. “Zie eens wat ik gerealiseerd heb.” Dat is problematisch, want het leidt ook tot de situatie dat als mensen het niet goed stellen, er altijd ergens onder zit dat het toch hun fout is. Het noodlot kan een mens behoorlijk zitten hebben. Bijvoorbeeld omdat je hersenweefsel je zo kwetsbaar maakt dat je bij de minste stress zo depressief wordt als de pest. Of dat je terechtkomt in een gezin dat je misbruikt en mishandelt. Zo’n mensen zie ik hier elke dag. Ze hebben daar geen schuld aan. Het is een verschrikkelijk lot dat deze mensen gegeven is.

Ik ben absoluut een existentialist. Als we de chance hebben om een goed bestaan te leiden, dan hebben we de ethische verplichting om goed te leven. Om een engagement aan te gaan met die bagage die ons voor niets is gegeven.

Iedereen op zijn manier: de computerspecialist door goede programma’s te maken, de operamaker om goede cultuur te brengen, de psychiater om een goede dokter te zijn.

De chance verplicht je tot een engagement. Dat is mijn stelling. Het gaat dus niet op dat je zegt: “Ik heb chance, voilà, geen probleem en de andere heeft malchance. En dat is het dan.”

Onze maatschappij is daar erg hard in. Ze zegt: “Wij hebben het hier goed en de rest kan mij niet schelen. Ik sluit de ogen, ik draai mij om.” Maar met de chance is een soort ethiek verbonden.

Hoe het concreet moet, weet ik ook niet. Men zal maar geboren zijn in Syrië met ouders die omgekomen zijn in het laatste bombardement - dan heb je niet veel chance gehad.

En als je dan hier aan de deur komt kloppen, en wij zeggen “wij hebben ook geen plaats”... Ik behoed mij voor politieke uitspraken want dit is een complexe aangelegenheid, maar toch wil ik heel erg wijzen op de zelfgenoegzaamheid van de westerse mens die zijn chance als prestatie vertaalt.

Geniet van je goede leven, absoluut. Ik ben een romantisch mens die met volle teugen kan genieten van opera en ballet.

Maar ik ben er mij zeer van bewust dat als ik daar zit, dat een chance is. Veel meer dan dat ik daar hard voor gewerkt heb.

Het zelfgenoegzame van de westerse mens is een zeer groot probleem, vind ik.

Opera Vlaanderen

Ik geloof in de eeuwige terugkeer van de dingen in de zin van Nietzsche. Niet de eeuwige terugkeer van hetzelfde, maar toch: de geschiedenis herhaalt zich altijd, en het lijkt alsof de cycli korter worden. Door de technologie, doordat we het tempo niet meer zelf in de hand hebben: het wordt overgenomen door de machines die we gecreëerd hebben.

We verwijderen ons van de natuur. We drammen door.

De barst in de beschaving is niets nieuws, die is van alle tijden. Maar de onvoorspelbaarheid ervan en de snelheid wel. Bach kon zijn hele leven hetzelfde dragen - die pruik ging een heel leven mee. Zijn zonen droegen pas een andere pruik, of een andersoortige. Maar wij hebben ieder jaar een ander kapsel, of nog sneller als we de Knack Weekend volgen. De mode is zo snel.

Er is altijd transitie geweest. Het is een fenomeen van alle tijden. Maar er zijn toch wel periodes van stabiliteit en periodes van ongerustheid. En revolutie, en oorlog.

Maar ik denk dat er nu iets fundamenteel wankelt.

Onze maatschappij denkt dat het hier goed is en dat het zo zal blijven. De politiek tracht ervoor te zorgen dat het zo blijft. En dat is een illusie, denk ik. Omdat alles altijd in transitie is. In onze rijkdom en oorlogsvrije toestand hebben we enigszins de illusie dat het altijd zo zal zijn. En dat is ook menselijk. Als we willen dat alles hetzelfde blijft, dan moeten wij heel dringend veranderen. Want de veranderingen die zich aandienen, zijn zeer bedreigend.

Alles verandert altijd, maar het bewustzijn ervan is er niet.

De oplossingen die de politiek aandraagt, van links naar rechts, is om te kunnen bestendigen wat bestaat. Om de groei-economie te blijven stimuleren moeten we langer werken en efficiënter, om meer van hetzelfde te creëren.

Daar zijn borders aan. We gaan op een punt komen waar dat niet meer gaat. Dus we moeten out of the box denken en andere ideeën genereren.

Ik hoop dat onze cultuur, die ik heel erg koester, voor één keer - en misschien voor het eerst in de geschiedenis - een transitie zou kunnen maken zonder ravage. Een stille revolutie, misschien. De geschiedenis heeft daar niet zo veel voorbeelden van. Meestal, als de zaken op hun einde gaan, verloopt het afschuwelijk. Bij de Franse Revolutie zijn er koppen gerold als nooit tevoren. En de Eerste Wereldoorlog, de Tweede Wereldoorlog… die transities.

Godsdienstoorlogen. Ik zou hopen dat het menselijk vernuft en de menselijke cultuur en wat we hebben opgebouwd er zou kunnen in slagen om die dingen zonder ravage of zonder extreme toestanden te kunnen veranderen.

Dat onze borderlinepatiënt tot inzicht zou kunnen komen over zijn functioneren en dat hij therapeutisch vooruit zou

10

Hoofddramaturg Luc Joosten in een gesprek met Dirk De Wachter

kunnen gaan zonder dat hij moet worden opgenomen in de isolatiekamer en platgespoten moet worden, ravage veroorzaken enz. Dat is misschien ijdele hoop, maar een mens moet zoiets hopen.

Bij die hoop hoort ook de liefde. Zij is de redding van de beschaving over de tijden heen. De geschiedenis is homo homini lupus - één en al oorlog en een bloedvergietend gebeuren. Wat we op school leren is een geschiedenis van de ene oorlog naar de andere. En toch zijn we er nog.

En dat komt omdat er gelijktijdig met die verschrikkingen ook de liefde is. Mensen zien elkaar graag - dat is even onuitroeibaar. De menselijke geschiedenis is een samen­ gaan van love and hate - ook dat is van alle tijden. Zelfs in de meest verschrikkelijke omstandigheden blijven de mensen voor elkaar zorgen, zo blijkt. Mensen doen van alles voor elkaar en tegelijkertijd maken ze elkaar af op een gruwelijke wijze. Het is onbegrijpelijk maar waar. Het leven is een groot kwaad, zegt Vasili Grossman in zijn roman Leven en Lot, dat altijd de over­hand lijkt te krijgen, maar het wint nooit. Het kleine goede blijft altijd aanwezig. De kleine korrel goedheid wordt nooit vernietigd, hoe groot het kwaad ook is waardoor het wordt overrompeld.

Het getuigt niet van cultuurpessimisme als we scherp naar de tijd kijken, integendeel. Het getuigt van cultuur­ optimisme omdat ik geloof in de krachten die dingen kunnen overstijgen. Ook dat is de psychiater in mij. Ik geloof dat als we sterk naar de tijd kijken en durven kijken, dat we dan ook iets kunnen doen. Ik ben geen cultuurpessimist maar ik ben ook geen optimist. Ik ben voorzichtig en maak een gereserveerde prognose. Maar wij moeten mobiliseren.

“Engagez-vous.”

dangerous thing is. Daarom wil ik de kunsten graag inviteren. Ook omdat zij toegang hebben tot de kastelen, tot de kasteelheren, tot de koningen. Zij zijn de narren die, omdat ze zo grappig zijn, of omdat ze zo prachtig zijn, of omdat ze toch ergens een kant hebben die aanschurkt bij de macht, ook toegang hebben tot die macht. Zij moeten niet de revolutie prediken, want dan is het “no style”. Hun kracht ligt hem in de subtiliteit van de “style”. Daarmee maken ze het verschil.

We zien minder en minder neurose in de psychiatrie.

De twijfelende mens die zegt: “Wie ben ik eigenlijk?”

Nochtans is dat in zekere zin de beste, de meeste ‘gezonde’ positie, de neurose. Het twijfelende, zoekende zelf is het zelf. Maar we zien in de borderline times een splitsing: aan de ene kant de grote “ikkigheid”, de narcistische bunkeraar, die overal doorgaat en zich door niks uit het veld laat slaan en er altijd staat – neigend naar de psychopathie. En vreemd genoeg ook bewonderd wordt. En aan de andere kant is er de mens die compleet vervloeit en die niet meer compleet kan zijn, die zegt dat hij niets meer weet, niets meer is, uiteenvalt.

Is neurose een geuzennaam voor de kunsten? Misschien.

De kunsten dienen, denk ik, om identiteit te vormen, om altijd opnieuw twijfel te zaaien, om zekerheden af te breken, maar in style, met een soort van opbouwende idee.

De zekerheden van mensen weerspiegelen en reflecteren – ze laten verschijnen als toch weer anders, en altijd weer terug het verschil maken. De identiteit is geen vast gegeven – het is iets wat altijd weer terug evolueert in een spiegeling van iets beters. De kunst mag niet destrueren, maar mag ook niet bevestigen. De kunst moet wringen.

Tussen destructie en bevestiging Mijn kompanen in het engagement zijn de kunstenaars, zeg ik altijd. Dat is het strijdvolk, omdat kunstenaars ook kwetsbare mensen zijn. Mensen met toch wel wat langere voelsprieten dan de gewone mensen. Precies zoals patiënten. Patiënten zijn kwetsbaar, gevoelig, hebben last van alles waarvan de normale mens geen last heeft.

De kunstenaar heeft ook zo een gevoeligheid. Hij kan iets beschrijven of iets doen, iets op een gesublimeerde manier aangeven. Soms visionair: wat er nog niet is, kan hij al aantonen.

Maar vanuit het klassieke beeld zijn de kunsten niet anders dan de rest van de wereld natuurlijk. In mijn voorstelling komt de redding van de wereld bottom up.

En de kunstenaars zijn de beste out of the box-denkers, omdat ze in hun kwetsbaarheid ook creatief en raar kunnen zijn. Zij kunnen hun “patiëntigheid” - zo zeg ik dat graag creatief aanwenden. Zij kunnen rare dingen doen die niet voorspelbaar zijn, wat iedereen al doet. Of toch sommigen.

“To do a dangerous thing with style is what I call “art”,” zegt Bukowski in zijn fantastische gedicht “Style”. De style, dat is de sublimering, het “kunstige” van de kunst. Maar het is volgens mij geen kunst als het geen dangerous thing is.

En dangerous thing in de brede zin van het woord.

Het moet geen bom zijn, maar wel iets subversief.

A difference that makes a difference. Iets dat wringt. Iets dat die out of the box-igheid binnenbrengt. Iets dat verschil brengt. Dat kunnen sommige kunstenaars. En je zou kunnen zeggen “Maradonna is toch ook fantastisch? Dat bewonder je toch ook?” Maar ik denk dat het voetbal een minder

11

Ballet Vlaanderen

Het opera­seizoen in het kort

Seizoen 2016 — 2017

12

Borderline

De zaak Makropoulos Leoš Janáček — 1926 “Een 300-jarige schoonheid - en eeuwig jong - maar alleen een opgebrand gevoel! Brrr! Koud als ijs. Over zo een vrouw zal ik een opera schrijven. [...] Ik zal haar opwarmen, zodat het publiek sympathie kan hebben met haar. Het zou kunnen dat ik nog verliefd word op haar. [...] Ze wil niet langer leven nu ze gezien heeft hoe gelukkig we zijn, wij die zo een kort leven hebben. Wij kijken uit naar alles, we willen gebruikmaken van alles - ons leven is te kort.” Zo schrijft Janáček in zijn brieven over de protagoniste Emilia Marty. Een 300-jarige operaheldin verliest zichzelf in een valse eeuwigheid, leeft in een niemandsland van de tijd, overschrijdt de grenzen van het menselijke leven en raakt uiteindelijk opgebrand. Een borderlinefiguur bij uitstek.

Der fliegende Holländer Richard Wagner — 1843 Er zijn geen helden in de Der fliegende Holländer.

Een gemeenschap zonder waarden; gefocust op geld en geldgewin. Een vader die zijn dochter verkoopt.

Een anti-held, in de vorm van een eeuwig varende zeeman, de Holländer, in een rusteloze zoektocht naar verlossing. Er is een continu verlangen naar meer, een onophoudelijke exploitatie. Er heerst een spirituele leegte - een samenleving met competitie en consumptie als grondtoon. Men wil steeds meer. Een eeuwige en drukke beweging rond leegheid, met een vacuüm in het centrum. Alleen Senta tracht die beweging te stoppen vervuld van een idealisme, en met een sterk verlangen de wereld te hervormen.

Die Zauberflöte Wolfgang Amadeus Mozart — 1791 Volkstheater, diepzinnig sprookje, machinestuk, vrijmetselaarsopera, kinderfantasie, Egyptische parabel, politiek sleutelstuk, mysterietheater… Mozarts meesterwerk heeft vele gedaanten en identiteiten. Geen enkele omschrijving dekt volledig de lading.

Die Zauberflöte speelt in een verscheurde wereld, in Borderline Times - op de breuk tussen het rijk van de dag en de nacht. En het blijkt dat ook licht en duister niet eenduidig goed of kwaad zijn. De jonge generatie zoekt zijn eigen weg in de strijd tussen de ouderen.

Agrippina Georg Friedrich Händel — 1709 Machiavellisme, mateloze wellust, gewetenloze intriges, hypocrisie, blinde ambitie en gevaarlijk domme macht.

Het borderlinegedrag is nooit ver weg uit deze vroege Händel-opera. In een speelse, komisch-allegorische enscenering wordt het verhaal uit het oude keizerrijk gekoppeld aan een tijdperk dat aan de wieg ligt van de Borderline Times, tot een hoogtepunt van de soap-opera.

Infinite Now Chaya Czernowin — 2016 Uitgangspunten voor de creatie van Infinite Now zijn FRONT en Homecoming. Het eerste is een theater­ tekst- en voorstelling over de verschrikkingen van de loop­­graven­oorlog tijdens WOI, op de grens tussen Vlaanderen en Frankrijk, waar verschillende naties op elkaar botsen. Het tweede een kortverhaal over de verstilde eenzaam­heid van een figuur die in een vreemde wereld moet thuiskomen in een huis boven de afgrond.

Beide werelden, hoe verschillend ook, dwingen de personages tot inkeer, tot een zoektocht naar de oer­ grond in een onbestemde grenzeloosheid. Door de vermenging van acteurs en zangers, theater en opera, het klassieke instrumentarium en hedendaagse elektro­ nica is Infinite Now ook naar de vorm een werk op de Borderline.

Sadko Nikolai Rimski-Korsakov — 1898 Het verlaten van de eigen wereld - het opzoeken van het vreemde, zowel in zichzelf als in de wereld. Dat is ook de grand journey van de held Sadko. Een kunstenaar die met de kracht van de fantasie een zelfgenoegzame samenleving tot inzicht dwingt. Die het mannelijke en vrouwelijke wil verenigen, de uitwassen van de cultuur en de beddingen van de natuur.

Sadko is een waarlijk borderline­personage. Hij is een steeds zoekende, fijngevoelige kunstenaar die de wereld van de succesmens een innovatief alternatief wil voorhouden. Maar die evenzeer door de verlokkingen van die wereld wordt verleid.

Simon Boccanegra Giuseppe Verdi — 1881 Welke idealen kan een wereld zich stellen in tijden van Borderline? Dat is niet alleen een vraag van vandaag, maar evenzeer één die geschetst wordt in de wereld van Verdi’s Boccanegra. Welke idealen houden stand tegen de druk van de populaire opinie, de intriges achter de schermen in het machtsspel, de vermenging van publieke en privé-belangen. Een soort 'House of Cards' in Verdiaanse stijl. Is het geloof in de democratie sterk genoeg om weerstand te bieden aan de reactionaire of revolutionaire krachten, die niet per se het algemeen belang op het oog hebben?

13

Opera Vlaanderen

Ontmoetingen op de grenslijn

Seizoen 2016 — 2017

14

Het balletseizoen Sidi Larbi Cherkaoui, artistiek directeur van Ballet Vlaanderen, en artistiek co-directeur Tamas Moricz hebben voor het eerst hun balletseizoen vormgegeven en geprogrammeerd. Ze vertellen ronduit over hun artistieke visie en de vele uitdagingen die ze bij het realiseren ervan aangaan.

Cherkaoui:

Moricz:

Het is een verzoeningsoefening. Een heel sterke ploeg performers stond reeds klaar om een nieuwe uitdaging aan te gaan, elk met zijn eigen verwachtingen. Ik moet zeggen dat mijn samenwerking met Tamas Moricz voor Ballet Vlaanderen heel cruciaal is omdat ikzelf ook nog actief blijf buitenshuis.

Bij Ballet Vlaanderen werk ik met klas­siek geschoolde dansers binnen een reper­­toi­ re­­­gezelschap, bij Eastman vind je dansers met allerlei achtergronden, los van bestaande structuren. Dat is een heel ander uitgangspunt, wat ook een ander resultaat oplevert. Maar zoals altijd zijn er tussen beide werelden raakvlakken: sommige performers zijn beide bewegingstalen machtig en ook makers zijn op zoek naar interactie.

Een tweede verzoeningsoefening is met het operahuis. Hoe kunnen we de wisselwerking tussen de twee huizen concretiseren, zowel op korte als op lange termijn? Door dat ver­ zoenen, kunnen we Ballet Vlaanderen een uniek profiel geven.

Die verzoeningsoefening waarover Larbi spreekt, heeft ook zijn wortels in de enorme geschiedenis achter Ballet Vlaanderen.

De compagnie werd door de enorm voor­ uitstrevende Jeanne Brabants opgericht.

Brabants heeft er steeds voor gekozen om zowel klassiek als hedendaags te brengen.

15

Cherkaoui:

Zowel Larbi als ik hebben het grootste res­pect voor de klassieke traditie. We zoeken dan ook naar een identiteit waarin beide tradities elkaar complementeren. Choreografen zoals William Forsythe, Martha Graham, Merce Cunningham, Pina Bausch en Joeri Grigorovitsj zijn enorm belangrijke en relevante namen in dat opzicht. Hun per­ soon­lijke handschriften zijn geschenken, sterker nog, zijn voedsel voor de dansers.

De verschillende bewegingstalen vormen een echte uitdaging voor hen.

Neem nu een stuk als Approximate Sonata van Forsythe, dat wordt opgebouwd vanuit impro­visatie. Dat is iets nieuws voor onze dansers.

Er is een soort van wederzijdse beïnvloeding die heel belangrijk is. Zo heb ik voor Fall, mijn eerste choreografie voor Ballet Vlaanderen, drie hedendaagse gastdansers uitgenodigd. Aan het eind van het werkpro­ ces gingen ze perfect op in de groep en konden de toeschouwers het verschil niet meer zien. Dat wou ik aantonen. Fall was voor mij de ideale manier om mijn intrede te maken in het gezelschap. Nu ben ik vooral benieuwd naar de toekomst, naar hoe de dans op zich verder zal evolueren. Ik denk dat ik daar zeker op één of andere manier een impact op zal hebben. Ik werk nu twaalf

Ballet Vlaanderen

Borderline

jaar met balletgezelschappen en telkens voel ik dat het invloed heeft op mij en mijn werk.

Anderzijds raakt en verandert het ook de mensen waarmee ik werk.

niet in de hand hebt.

Cherkaoui:

In seizoen 2016 — 2017 leggen Cherkaoui en Moricz de eerste stenen voor hun aandeel in het uitgebreide repertoire van Ballet Vlaanderen. Wordt het verder bouwen op het bestaande, het leggen van verbindingen of een geheel nieuw pad dat ze inslaan? Hoe zouden ze het repertoire benoemen?

Cherkaoui:

Moricz:

In de balletwereld staat repertoire vaak voor een constante reproductie van dezelfde patronen. Niet dat daar per se iets mis mee is, maar dat ligt niet in mijn karakter. Ik ga altijd zoeken naar de dingen die misschien tussen de vingers zijn geglipt. De vertakkingen van het klassieke ballet vind ik heel interessant.

Zo brengen we met Pond Way een meesterwerk van Merce Cunningham, die een heel eigen bewegingstaal ontwikkelde vanuit het klassieke bewegingsrepertoire.

Met Chronicle brengen we het werk van choreografe Martha Graham. Haar stijl is dan wel modern, maar het kan tegelijkertijd op een heel vanzelfsprekende manier uitgevoerd worden door balletgezelschappen.

Vanuit het heden naar het 20ste-eeuwse repertoire kijken, is boeiend. We hebben, veelal door video-opnamen, het gevoel heel veel af te weten van de vorige eeuw.

De choreografen zijn er ook gewoon vaak nog, zoals Joeri Grigorovitsj, de choreograaf van Spartacus. Het is toch fantastisch dat je vandaag nog een relatie kan opbouwen met de maker? Maar ook, wanneer mensen De Notenkraker als geschiedenis beschouwen, is het geweldig hen te verrassen met de totaal nieuwe creatie van Demis Volpi. De muziek en de referenties naar het historische werk zijn er, maar toch is het iets totaal nieuws. Klassiek of niet, als choreograaf heb je de keuze om het verhaal te vertellen of om een nieuw verhaal te vertellen op dezelfde muziek. In Café Müller vertelt Pina Bausch niet het verhaal van Dido and Aeneas, maar ze gebruikt wel Purcells muziek om een heel persoonlijk verhaal te vertellen.

Al zit Dido and Aeneas daar natuurlijk wel ergens in. Daardoor krijg je die gelaagdheid waar ik altijd naar op zoek ben.

We stellen ons steeds de vraag: wat willen we vertellen? We zijn vooral op zoek gegaan naar authenticiteit, niet naar tricks of louter esthetiek. Uiteraard vind je virtuositeit in de choreografieën van Forsythe, Grigorovitsj of ook van een opkomend talent als Annabelle Lopez Ochoa, maar daar houdt het niet bij op. Er zit meer achter. Zelf stel ik aan een voorstelling de eis dat ze me zowel emotioneel als intellectueel oplaadt. De stuk­ ken die we brengen zijn enorm rijk, elke toe­ schouwer zal er iets anders uithalen. Maar dat is een individueel proces dat je uiteraard

Seizoen 2016 — 2017

Pina Bausch zegt: “Ik ben niet geïnteresseerd in hoe mensen bewegen, maar wat hen beweegt.” Ik kan dat bijtreden. Ik hoop ook altijd dat de toeschouwer door het kijken naar mensen die in beweging zijn, op één of andere manier geraakt wordt en daardoor misschien een bepaalde vorm van empathie ontwikkelt. Dat is precies hetzelfde als je naar mensen gaat luisteren die zingen. Er is natuurlijk de bewondering voor de artiest, maar uiteindelijk gaat het over hoe die stemmen op één of andere manier invloed hebben op jouw eigen beleving.

Er komen in het nieuwe seizoen heel wat grenslijnen samen: tussen het Westen en het Oosten, tussen traditie en creatie, tussen verschillende kunstvormen en bewegingstalen.

Wat betekent het concept “grenslijn” precies?

Cherkaoui:

Moricz:

Cherkaoui:

Ik denk dat iedereen altijd op een grens leeft: een grens tussen zichzelf en de buitenwereld.

Wij zijn altijd de manifestatie van die grens.

Je kan er niet van weglopen en je kan die grens niet overbruggen. Elke mens is een grens op zich. Dat is iets dat je moet koes­ teren, iets waar je elke dag aan moet werken om die grens op een mooie manier te bele­ ven. Ik heb niet het beeld dat je een grens over moet, maar meer dat je jezelf moet ver­ zoenen met het feit dat je er zelf één bent.

Voor mij is een grenslijn een interessante plek omdat je van daaruit beide kanten kan zien. Voor Larbi en mij was het boeiend om te zien waar de verschillen en verbindingen lagen tussen al die verschillende producties die we programmeren. Voor onze dansers zijn het dan weer nieuwe ervaringen die leiden naar een nieuwe grenservaring: of het nu de gaga-stijl is, ontwikkeld door Ohad Naharin, of de bewegingstalen van Bausch, Cunningham, Cherkaoui, etc... De ervaring zal hen verrijken. De productie East met de extreem fysieke bewegingstalen van zowel Ohad Naharin, waarvan we Secus brengen, en Akram Khan met een herwerkte versie van Kaash en ook het nieuwe werk van Larbi, zou wel eens de meest spectaculaire avond kunnen worden. Ik ben heel benieuwd of al deze invloeden zullen doorwerken op de eigen Choreolab-creaties van de dansers.

Elk van de bestaande stukken vertelt een eigen verhaal en geeft stof tot nadenken.

Het zijn producties op hoog artistiek niveau.

En dat worden de nieuwe creaties van Larbi, Jonah Bokaer en Annabelle Lopez Ochoa ongetwijfeld ook.

Met Jonah Bokaer en Annabelle Lopez Ochoa halen we twee choreografen binnen die reeds internationaal hun sporen hebben verdiend.

Jonah Bokaer was tien jaar lang danser bij Merce Cunningham, hij creëerde talloze

16

Het balletseizoen

balletten en werkte als vaste choreograaf voor Robert Wilsons operaproducties.

Maar het is vooral zijn achtergrond en zijn dubbele nationaliteit, Amerikaans-Tunesisch, die me zo aanspreekt. Hij zal vanuit zijn unieke persoonlijkheid ongetwijfeld een onvergetelijke nieuwe Scheherazade ontwikkelen. Met Annabelle Lopez Ochoa halen we iemand van bij ons, die vooral in het buitenland carrière maakte, opnieuw naar Ballet Vlaanderen. Annabelle is een Belgische met Colombiaanse roots, ze studeerde zelf aan de balletschool in Antwerpen en ze heeft dus een diep fundament in de klassieke traditie. Haar creatie is nog in volle ontwik­ keling, maar wat we al weten is dat het actu­ele vluchtelingendebat centraal staat, waardoor het naadloos aansluit bij het thema van de hele voorstelling: hoop.

Cherkaoui:

De wereld is op dit moment gewoon heel agressief en voor mij is kunst het weer­woord dat we hieraan kunnen bieden. Op dit moment denk ik dat zalving een heel belang­ rijk element is. We moeten op één of andere manier alternatieven bieden en nog meer conflict is zeker geen optie. Ik denk dat we echt aan een soort van saturatiepunt zitten van mogelijke conflicten. Het is tijd voor verzoening en het herstellen van contact.

Als het allemaal weer te zeemzoet wordt, kan kunst weer een breekpunt creëren.

Kunstenaars zijn daar enorm sterk mee bezig.

Dat klinkt misschien wat pretentieus, maar ik heb het gevoel dat kunst de weg kan wijzen naar een manier om met elkaar om te gaan.

De lijn die nu wordt uitgezet is er één die verder reikt dan het komende seizoen. We bevinden ons op het vertrekpunt van een artistieke reis die zich zal uitstrekken in de tijd. Welk toekomstperspectief ligt er eigenlijk voor het gezelschap?

Moricz:

We hebben een duidelijk idee over wat voor omgeving we willen creëren. Ze moet inclusief zijn, erg verwelkomend en erg mobiel. Een omgeving waar mensen elkaar kunnen beïnvloeden en waar creatief denken voorop staat. Het is iets waar de hele compagnie aan meewerkt, van de dansers tot de administratie. Uiteraard moeten we in kaart brengen wie onze dansers zijn, wat hun mogelijkheden zijn, fysiek en artistiek. We zijn heel ambitieus in het uitbouwen van het reper­toire. De wendbaarheid is van cruciaal belang. Dat is meteen ook de essentie van dans. Een gezelschap in beweging, waar creatief talent een kans krijgt en waar buitengewone producties ontstaan.

Cherkaoui:

Net zoals in de opera denken wij voor ballet twee of drie jaar vooruit en zijn we ook reeds met de komende programmatie bezig.

Uiteraard zal elk jaar wel invloed blijven hebben op het volgende. En bepaalde plan­ nen die we nu hebben, kunnen door de omstan­dig­heden achterhaald worden.

Ik geloof dat een visie altijd verandert als er nieuwe informatie bijkomt. Dat betekent niet dat die visie niet sterk is, maar net dat ze gebaseerd is op realiteitszin. De basislijn blijft, maar er wordt nuance aan toegevoegd.

Het hier en nu gaat ons de richting geven van wat er morgen moet gebeuren.

In Requiem komen heel wat elementen samen: een eerste samenwerking tussen ballet en opera, een ontmoeting op de grenslijn tussen Oost en West en op de grens tussen de westerse muziek van Gabriel Fauré en de op het Oosten geïnspireerde muziek van Wim Henderickx. Larbi noemde Fauré’s Requiem eens een zalving van de mensheid.

17

Ballet Vlaanderen

Een seizoen in schilderijen

(Borderlines, 2016, 135 x 90cm)

Seizoen 2016 — 2017

18

Koen van den Broek

Opera Vlaanderen en Ballet Vlaanderen werken samen met Koen van den Broek De samenwerking met de Belgische kunstenaar Koen van den Broek in een seizoen onder de Borderline-vlag, is geen at random keuze. Van den Broek heeft wat met grenzen, of beter net niet. Hij is een a-typisch, Belgisch kunstenaar die zijn inspiratie en appreciatie niet aan zijn roots verankert, maar uit een internationale context put. Zijn werken vinden dan ook wereldwijd hun weg naar galeries, musea en collectioneurs.

Koen van den Broek zoekt in eerder banale architectuur voor hem interessante details op, van drempels tot schaduwen.

Waarna hij inzoomt op de ruimte die ontstaat binnen de afbakening van deze elementen en waaruit hij een abstract beeld distilleert. Hij heeft een bijzonder oog voor structuren en gebruikt zijn fototoestel als schetsboek. Ook zijn artistiek werkproces laat zich niet binnen duidelijke lijnen vangen.

Periodes van reizen, vorsen, schilderen en representatie wisselen zich af. Wanneer hij zich terugtrekt in zijn atelier, vertrekt hij vanuit zijn verzamelde snapshots om nieuwe mentale landschappen te assembleren.

Het is opvallend hoe de mens lange tijd in zijn werk buiten beeld bleef. Tot…Aviel Cahn de kunstenaar vroeg om, geïnspireerd door de opera- en balletproducties, de nieuwe seizoensbeelden te leveren. Deze vraag resulteerde in 15 canvassen, nieuw werk aangevuld met een selectie uit bestaand werk.

Voor het eerst verschijnen er hier en daar, zij het schoorvoetend, menselijke gedaanten of werpen ze hun schaduw op de beelden. Daarnaast bevat de reeks ook een aantal iconische beelden, waaronder de Twin Towers, die de abstractie verlaten.

Wellicht laat Koen van den Broeks confrontatie met de wereld van opera en ballet sporen na in zijn oeuvre.

19

Cahn:

“Het werk van Koen in al zijn abstractie spreekt mij al langer aan. Zijn spel met licht en schaduw, zijn bijzondere cadrage.

Ik volg hem als kunste­naar. Toen ik hem persoonlijk leerde kennen, was ik er snel van overtuigd dat hem in dialoog laten gaan met onze producties voor beide partijen een meerwaarde zou betekenen. Ik werd niet ontgoocheld. Na seizoenen met sterke fotografie van Magnum-fotograaf Carl De Keyser tot het Toiletpaper-team van Maurizio Cattelan en Pierpaolo Ferrari is het tijd om naar een ander beeldend medium over te stappen. Een keuze die weer nieuwe per­­­­s­pec­ tieven opent. Bovendien is het inmiddels heel eigen aan het huis om met meesters uit andere artistieke disiplines dan opera en dans samen te werken. Telkens een verrijking.”

Cherkaoui: “Ik kende het werk van Koen van den

Broek niet tot Aviel mij erover aansprak als mogelijke piste voor de seizoensbeelden.

Voor mij geen vreemd idee, ik werkte zelf al een paar keer met de kunstenaar Antony Gormley als scenograaf bijvoorbeeld.

Toen ik Koen ontmoette, vond ik het bij­ zonder boeiend om erachter te komen dat ons creatieproces veel gelijkenissen vertoonde. Toch werkt hij vanuit een heel ander perspectief. Hij kijkt ook anders naar de dingen. Dat merkte ik toen hij het, na een voorstelling te hebben bijgewoond, vooral over het scha­duwspel had. Iets wat in zijn werk een heel belangrijke rol speelt.

Beeldende kunstenaars horen thuis in het theater, dat was altijd al zo. Een mooie tra­ ditie die wij graag verderzetten en nog inten­ser maken.

Borderline

Opera- en balletseizoen Borderline

Seizoen 2016 — 2017

20

21

Borderline

Borderline

Věc Makropulos — Leoš Janáček

Der fliegende Holländer — Richard Wagner

opera (Makropulos, 2015, 115 x 88cm)

opera (Guard, 2014, 266 x 400cm)

p. 24

p. 28

West — Merce Cunningham — William Forsythe — Jonah Bokaer

Die Zauberflöte — Wolfgang Amadeus Mozart

ballet (Twin Towers, 1999, 90 x 135cm)

opera (Die Zauberflöte, 2015, 120 x 80cm)

p. 32

p. 36

De Notenkraker — Demis Volpi

Spartacus — Joeri Grigorovitsj

Simon Boccanegra — Giuseppe Verdi

ballet (Dream catcher, 2011, 270 x 180 cm)

ballet (Smoke Screen, 2005, 210 x 140cm)

opera (Boccanegra, 2015, 200,5 x 250,5cm)

p. 40

p. 44

p. 48

Opera Vlaanderen

22

Seizoen 2016 — 2017

East — Akram Khan — Ohad Naharin — Sidi Larbi Cherkaoui

Agrippina — Georg Friedrich Händel

ballet (Trona, 2006, 158 x 154cm)

opera (Agrippina, 2015, 120 x 180cm)

p. 52

p. 56

Infinite Now — Chaya Czernowin

Hope — Martha Graham — Pina Bausch — Annabelle Lopez Ochoa

opera (Sunset, 2015, 120 x 150cm)

ballet (Entrance Gate, 2011, 150 x 100cm)

p. 60

p. 64

Choreolab — dansers Ballet Vlaanderen

Sadko — Nikolai Rimski-Korsakov

ballet (Liberty #3, 2012, 180 x 120cm)

opera (Louis Kahn, 2014, 165 x 110cm)

p. 68

p. 70

23

Ballet Vlaanderen

VÄ•c Makropulos

Opera Vlaanderen

24

Leoš Janáček 1854 — 1928

Vĕc Makropulos De zaak Makropoulos

Muzikale leiding Tomáš Netopil

Emilia Marty N.N.

Symfonisch Orkest Opera Vlaanderen

Opera in drie bedrijven Libretto van de componist naar de gelijknamige komedie van Karel Čapek

Regie Kornél Mundruczó

Jaroslav Prus Michael Kraus

Koor Opera Vlaanderen

Decor en kostuums Monika Pormale

Albert Gregor Michael Laurenz

Belichting Felice Ross

Vítek Sam Furness

Koorleiding Jan Schweiger

Kristina Raehann Bryce-Davis

Creatie Brno, 1926 Nieuwe productie

Graaf Hauk-Šendorf Guy De Mey Dr. Kolenatý Károly Szemerédy Janek Prus Adam Smith Een toneelknecht Thierry Vallier Een werkster Bea Desmet Een kamermeisje Birgit Langenhuysen

Speeldata

Kaarten

Plus

Opera Antwerpen wo 14, vr 16, zo 18°, di 20, do 22 sep 20:00u/°15:00u

vanaf za 27 aug om 11:00u van €14 tot €112

inleiding, rondomdag, opera & film: zie p. 112

al in abonnement te koop vanaf 4 juni - zie p. 126

Opera Gent zo 2, di 4, vr 7, zo 9° okt 20:00u/°15:00u

formules voor bedrijven ontdek ze op p. 146 meer info op www.operaballet.be

25

Opera Vlaanderen

Věc Makropulos Een onbegrensd leven Is een leven zonder de begrenzing van de dood levensvatbaar?

Deze cruciale vraag stelt De zaak Makropoulos - de voorlaatste opera (1923-’25) van Leoš Janáček.

Driehonderd jaar al is Elina Makropoulos op aarde dankzij een levenselexir dat haar vader, alchemist en lijfarts van keizer Rudolf II, brouwde en op haar uittestte. Nu wil ze dringend de formule van het levenselexir - ‘de zaak Makropoulos’ - terugvinden voordat de drank is uitgewerkt.

Al die ontelbare jaren heeft ze geleefd onder verschillende namen die allen beantwoorden aan de initialen ‘E M’. Als de operazangeres Emilia Marty duikt ze op tijdens de slepende rechtszaak in de familie- en erfeniskwestie ‘Gregor contra Prus’. Ze beschikt over opvallende kennis over de voorgeschiedenis

van de bitsige, strijdende partijen.

Verbijstering alom.

De Tsjechische componist Janáček baseerde zich op het gelijknamige en eigentijdse theaterstuk van landgenoot Karel Čapek, die met sciencefiction flirtte en met zijn stuk R.U.R. het woord ‘robot’ gangbaar maakte.

Elina Makropoulos is een soort menselijke robot, op de grens tussen leven en dood, uitgeput door de gebeurtenissen en emoties van een overmatig lang leven.

Als operadiva wordt ze aanbeden en begeerd, maar zelf is ze één en al kilheid en cynisme.

Vlaanderen opnieuw aandoet.

Mundruczó levert heel beeldend theater af met bevreemdende, surrealistische accenten. In deze nieuwe productie van De zaak Makropoulos zal de grens tussen het realistische en het transcendente voortdurend worden afgetast en wordt de vraag gesteld naar de mogelijkheid om het transcendente op het spoor te komen.

Onder de muzikale leiding van de Tsjechische dirigent Tomas Netopil - eerder te gast met Samson et Dalila, Die Zauberflöte en La Juive is Janáčeks ijzersterke partituur in meer dan veilige handen.

Janáčeks operathriller en maca­ bere groteske is een kolfje naar de hand van de Hongaarse theater- en filmregisseur Kornél Mundruczó, die na zijn indringende productie van De Burcht van Hertog Blauwbaard/Winterreise Opera

Het vraagt weinig, zo oneindig weinig, van een persoon om de grens te overschrijden voorbij de welke alles betekenis verliest: liefde, overtuigingen, geloof, geschiedenis.

Milan Kundera, Het boek van de lach en de vergetelheid

Opera Vlaanderen

26

Leoš Janáček 1854 —1928

27

Opera Vlaanderen

Opera Vlaanderen

28

Der fliegende Holl채nder

Richard Wagner 1813 —1883

Der fliegende Holländer Romantische opera in drie bedrijven Libretto van de componist, gebaseerd op Aus den Memoiren des Herren von Schnabelewopski van Heinrich Heine

Muzikale leiding Cornelius Meister / Philipp Pointner Regie Tatjana Gürbaca Decor Henrik Ahr Kostuums Barbara Drohsin

Creatie Dresden, 1843 Nieuwe productie

Belichting Stefan Bolliger Dramaturgie Bettina Auer

Der Holländer Iain Paterson

Symfonisch Orkest Opera Vlaanderen

Senta Liene Kinča

Koor Opera Vlaanderen

Erik Ladislav Elgr Daland Dmitry Ulyanov Mary Raehann Bryce-Davis Der Steuermann Adam Smith

Koorleiding Jan Schweiger

Speeldata

Kaarten

Plus

Opera Antwerpen do 20, zo 23°, wo 26, za 29 okt, wo 2, vr 4 nov 20:00u/°15:00u

vanaf za 27 aug om 11:00u van €17 tot €120

inleiding, rondomdag en opera & film: zie p. 112

Opera Gent di 15, vr 18, zo 20°, wo 23 nov 20:00u/°15:00u

al in abonnement te koop vanaf 4 juni - zie p. 126 formules voor bedrijven ontdek ze op p. 146 meer info op www.operaballet.be

29

Opera Vlaanderen

Der fliegende Holländer Aan de grenzen van het onbekende “Hoe vaak dacht hij het einde van zijn kwelling bereikt te hebben en ach! - hoe vaak moest hij vreselijk ontgoocheld zich weer opmaken voor zijn waanzinnige dwaaltochten op zee!”

Zo verwoordt Richard Wagner het drama van de Vliegende Hollander.

In de eeuwenoude sage over een spookschip en zijn vervloekte kapitein vond de componist het gedroomde kader voor thema’s die hem een heel leven zouden bezighouden: de zucht naar verlossing, existentiële schuld en de kracht van de liefde over de dood heen.

Wegens godslastering is de Hollander gedoemd om eeuwig op de wereldzeeën te varen. Alleen een vrouw die hem eeuwige trouw zweert, kan hem verlossen van de vloek.

Opera Vlaanderen

In de gedaante van Senta meent de Hollander haar te hebben gevonden. Beiden zijn ze outsiders die eenzelfde verlangen delen “naar het nieuwe, onbekende, nog niet aanwezige maar reeds voorvoelde” (Wagner). Hun onver­ mogen om de kluisters van een verstarde, zielloze maat­ schappij te verbreken, leidt tot zelfvernietiging.

Ook al is Der fliegende Holländer nog schatplichtig aan de grand opéra met zijn spectaculaire scenische effecten en zijn impo­ sante koortableaus, in de partijen van de Hollander en Senta en in het muziekdramatische concept overstijgt Wagners ‘dramatische ballade’ ruimschoots de grenzen van het genre. Der fliegende Holländer is daarmee Wagners eerste revolutionaire opera die op beslissende wijze de stap zet naar het volbloed muziekdrama.

Na hun schitterende, internatio­naal gelauwerde, theatrale interpre­ tatie van Parsifal nemen de Duitse regisseuse Tatjana Gürbaca en haar Parsifal-team opnieuw een Wagnerklassieker onder handen voor Opera Vlaanderen. Ze situeren de han­deling in een gemeenschap die kampt met spirituele leegte en die helemaal gefocust is op geldgewin en de exploi­tatie van natuurlijke grond­stoffen. In deze competitieve maat­schappij maken het idealisme van Senta en haar droom van een nieuwe samenleving geen schijn van kans.

De Schotse bariton Iain Paterson, die eerder te gast was bij Opera Vlaanderen als Don Giovanni, geeft gestalte aan de Hollander.

Als Senta horen we de Letse sopraan Liene Kinča, die het publiek zich herinnert van haar doorleefde vertolking van Elisabeth/ Tannhäuser. De muzikale leiding

30

Richard Wagner 1813 — 1883 is in handen van de jonge maestro Cornelius Meister, die ongetwijfeld een van de interessantste jonge Duitse dirigenten is van zijn gene­ratie en steeds vaker zijn opwachting maakt in de Wiener Staatsoper.

Zij en ik waren verenigd op de grens tussen leven en dood.

Zo was het voor ons vanaf het begin.

Haruki Murakami, Norwegian Wood

31

Opera Vlaanderen

West Ballet Vlaanderen

32

West / Merce Cunningham — William Forsythe — Jonah Bokaer

Scheherazade

Approximate Sonata

Pond Way Oorspronkelijke productie Merce Cunningham Dance Company

Oorspronkelijke productie Ballett Frankfurt Première Frankfurt am Main, 20 januari 1996

Première Parijs, 11 januari 1998 Pond Way wordt opgevoerd met toestemming van de Merce Cunningham Trust Alle rechten voorbehouden Choreografie Merce Cunningham Muziek Brian Eno, New Ikebukkuro voor 3 cd-spelers Decor Roy Lichtenstein, Landscape with Boat (1996)

Choreografie William Forsythe Muziek Thom Willems

Creatie Wereldpremière Opera Gent, 22 oktober 2016 Choreografie Jonah Bokaer Muziek Nikolai Rimski-Korsakov

Decor en belichting William Forsythe

Balletmeester en assistent van de choreograaf Szabolcs Pataki

Kostuums Stephen Galloway

Belichting Aaron Copp

Instudering Antony Rizzi

Dramaturgie Youness Anzane Muzikale leiding Dominic Grier

Kostuums Suzanne Gallo

Symfonisch Orkest Opera Vlaanderen

Belichting David Covey Instudering Andrea Weber Productie-adviseur Carrie Wood

Speeldata

Kaarten

Plus

Opera Gent za 22, di 25, do 27, vr 28, zo 30° okt 20:00u/°15:00u

vanaf za 27 aug om 11:00u van €14 tot €55

inleiding: zie p. 112

al in abonnement te koop vanaf 4 juni - zie p. 126

Opera Antwerpen do 10, vr 11, zo 13°, wo 16, do 17, za 19 nov 20:00u/°15:00u

formules voor bedrijven ontdek ze op p. 146 meer info op www.operaballet.be

33

Ballet Vlaanderen

West Ontmoetingen Drie Amerikaanse choreografen, elk met hun eigen visie, identiteit en unieke bewegingstaal. Als een sensueel ontwaken evoceren een groep dansers in Pond Way rimpelingen op het water. De groot­ meester Merce Cunningham creëert met vloeiende bewegingen een meditatieve ervaring als een vage herinnering. Een herinnering echter in tran­sitie naar een toekomst, als enke­lingen de groep langzaamaan beïnvloeden en transformeren.

Cunningham liet zich voor dit werk inspireren door zijn vroegste herinneringen als kind toen hij keitjes op het water deed stuiteren.

Het is echter een tentoonstelling van Roy Lichtenstein met enkele van zijn typische, in rasterpunten opgebouwde natuurstudies, die Cunningham aanzette tot het creëren van zijn Pond Way.

Ballet Vlaanderen

Net zoals Merce Cunningham neemt William Forsythe een bestaand kunstwerk als uitgangs­ punt voor zijn choreografie.

Approximate Sonata werd gecreëerd in 1996 op een sonate van Ludwig van Beethoven.

De uiteindelijke uitvoering van de choreografie gebeurt echter op een gefragmenteerde compositie van Thom Willems. Dit zorgt voor een incongruentie tussen beweging en muziek, wat een enorm spanningsveld teweegbrengt.

In Forsythes kenmerkende neoklassieke stijl drijven de dansers zichzelf en elkaar tot extremen. Ballet Vlaanderen zet met Approximate Sonata zijn rijke traditie voort in het brengen van het bejubelde werk van deze internationale topchoreograaf.

en dat van vele andere vrouwen te redden. Waar componist Nikolai Rimski-Korsakov vanuit westers perspectief een sensuele oriëntaliserende sprookjeswereld wou evoceren, gaat de Amerikaanse choreograaf met Tunesische roots Jonah Bokaer op zoek naar wie Scheherazade vandaag kan zijn, gedacht vanuit een oosters perspectief. Ondanks het feit dat ze getuige is van vele verschrikkingen, heeft ze een onstuitbare drang te willen spreken, ook al brengt ze zichzelf daarmee in gevaar. Bokaers Scheherazade is een ode aan de stem van de zwakkeren en de noodzaak hen te horen.

De voorstelling slaat een brug tussen het Westen en het Oosten en onderzoekt de mogelijkheden van een ontmoeting.

Scheherazade, de iconische figuur uit Duizend-en-een-nacht, wist door haar vertellingen haar eigen leven

34

West / Merce Cunningham — William Forsythe — Jonah Bokaer

In onze diepste kern zijn we grens-overschrijdende wezens. We weten dit door de verhalen die we onszelf vertellen. We zijn verhalen vertellende dieren. Er is een verhaal over een meermin. Ze gaf haar vissenhelft op voor de liefde van een man. "Was het dat?", kunnen we ons afvragen, "Was dat de primaire drang?"

"Zijn we uit het water gekomen voor de liefde?"

Salman Rushdie, Step Across this line

35

Ballet Vlaanderen

Die Zauberflรถte

Opera Vlaanderen

36

Wolfgang Amadeus Mozart 1756 — 1791

Muzikale leiding Sarastro Ante Jerkunica Jan Schweiger

Die Zauberflöte Singspiel in twee bedrijven KV 620 Libretto van Emanuel Schikaneder

Regie David Hermann

Creatie Wenen, 1791

Decor en kostuums Christof Hetzer

Productie Opera Vlaanderen, 2012

Belichting Bernd Purkrabek Dramaturgie Luc Joosten

Symfonisch Orkest Opera Vlaanderen

Die Königin der Nacht Hulkar Sabirova / Hasmik Torosyan

Koor Opera Vlaanderen

Tamino Yijie Shi / Adam Smith Pamina Mirella Hagen / Lore Binon Papageno Josef Wagner Papagena Morgane Heyse Monostatos Michael J. Scott Erste Dame Hanne Roos Zweite Dame Tineke Van Ingelgem Dritte Dame Raehann Bryce-Davis Sprecher / Erster Priester / Zweiter Geharnischter N.N. Zweiter Priester / Erster Geharnischter Stephan Adriaens

Speeldata

Kaarten

Plus

Opera Antwerpen wo 14, vr 16, za 17, zo 18°, di 20, do 22, di 27, do 29, za 31* dec 19:30u/°15:00u/*19:00u

vanaf za 27 aug om 11:00u van €17 tot €120

inleiding, rondomcursus: zie p. 112

Opera Gent wo 11, vr 13, za 14, zo 15°, di 17, wo 18, vr 20, za 21 jan 19:30u/°15:00u

al in abonnement te koop vanaf 4 juni - zie p. 126 formules voor bedrijven ontdek ze op p. 146 meer info op www.operaballet.be

37

Opera Vlaanderen

Die Zauberflöte

Zijn grenzen kennen, wil zeggen: zich kunnen opofferen.

G. W. F. Hegel, Fenomenologie van de Geest

Een wereld in tweespalt Mozarts Die Zauberflöte blijft het populairste en meest opgevoerde werk uit het operarepertoire.

Volkstheater, diepzinnig sprookje, machinestuk, vrijmetselaarsloge, kinderfantasie, Egyptische parabel, mysterietheater…

Alle interpretaties zijn reeds de revue gepasseerd. Maar geen enkele kan de rijkdom van het werk blijvend vatten. Dat is wellicht de grootsheid ervan.

Wat duidelijk wordt voor wie het verhaal van dichtbij bekijkt, is dat Die Zauberflöte een allesbehalve luchtige opera is. Hij toont een wereld die verstoord is en uit evenwicht. De strijd tussen twee krachten, verbeeld door de priester Sarastro en de Koningin van de Nacht, maakt het bijna onmogelijk voor de jeugdige personages Tamino en Pamina of Papageno en Papagena om hun liefde te Opera Vlaanderen

realiseren. Zij worden tot het uiterste gedreven. Ze worden tot aan de rand van de zelfmoord gebracht, belaagd door verkrach­ ting en strenge straffen of levens­ bedreigende beproevingen.

Alleen Mozarts muziek kan de situatie relativeren. Door de betovering die ervan uitgaat, krijgen de jonge personages de kracht om hun geloof in elkaar en in de liefde te realiseren, in een wereld aan de rand van de afgrond.

Het is dezelfde betovering die ook het publiek doorheen dit duistere verhaal loodst. Zo is Die Zauberflöte een opera over een zoektocht in een wereld tussen duister en licht.

En vooral over hoop en geloof in de liefde als bevrijdende kracht voor de mensheid.

het publiek. Hermanns aandacht voor de duistere laag van het werk, zijn kritische blik op het naïeve optimisme, maar ook zijn aandacht voor het avontuurlijke en het moderne sprookjes- en filmgehalte van het verhaal, gaven aan Die Zauberflöte een nieuw en ander gezicht. Voor velen bood hij een verfrissende kijk op Mozarts meesterwerk.

Met de twee mannelijke publiekslievelingen Ante Jerkunica (Sarastro) en Josef Wagner (Papageno), die er in 2012 al bij waren, en een ensemble van gepassioneerde jonge zangers, met onder andere de Belgische sopraan Lore Binon als Pamina, kan u Die Zauberflöte opnieuw beleven ook al heeft u haar al gezien.

Die Zauberflöte, in de regie van David Hermann, deed bij de eerste opvoeringen in 2012 stof opwaaien en verdeelt tot op heden 38

Wolfgang Amadeus Mozart 1756 — 1791

39

Opera Vlaanderen

De Notenkraker

Ballet Vlaanderen

40

Demis Volpi

Choreografie Demis Volpi

De Notenkraker Oorspronkelijke productie Ballet Vlaanderen Première Antwerpen, 24 januari 2016

Muziek Pjotr Iljitsj Tsjaikovksi Decor en kostuums Katharina Schlipf Belichting Bonnie Beecher Instudering Shaun Amyot

Speeldata

Kaarten

Plus

Opera Gent di 20, wo 21, do 22, vr 23 dec 19:30u

nu al te koop van €20 tot €67

inleiding: zie p. 112

formules voor bedrijven ontdek ze op p. 146 meer info op www.operaballet.be

41

Ballet Vlaanderen

De Notenkraker “Als je er maar oog voor hebt…”

Zo eindigt E.T.A. Hoffmanns novelle Notenkraker en Muizenkoning uit 1816.

In deze vertelling staan het fantasierijke maar ook het duistere en het verdrongene van de mens centraal. Hoffmann creëerde een wereld op de nevelige grens tussen droom en realiteit.

Die setting was een vereiste voor elke nieuwe balletcreatie aan het einde van de 19de eeuw: De Notenkraker bleek dus het perfecte materiaal. Ondanks het oorspronkelijk geringe succes van het ballet bij zijn creatie in 1892, wat vooral te wijten was aan de onsamenhangende vertelstructuur, groeide De Notenkraker toch uit tot een onverwoestbare klassieker.

Verantwoordelijk hiervoor is vooral de weergaloze muziek van Pjotr Iljitsj Tsjaikovski. Deze ambitieuze componist verhief het balletgenre

tot zijn hoogst mogelijke niveau en creëerde een tijdloze partituur dankzij een sprookjesachtige orkes­tratie en feeërieke melodieën die in het collectieve geheugen gegrift staan. Vele choreografen zouden hun eigen stempel drukken op De Notenkraker, zo ook Demis Volpi die zijn inspiratie haalde bij Hoffmanns oerversie.

Het is kerstavond bij de familie Stahlbaum. De notenkrakerpop die Clara als geschenk kreeg van haar excentrieke peetoom Drosselmeyer komt ‘s nachts tot leven. De Noten­kraker is verwikkeld in een gevecht met enkele muizen, die wel heel sterk op Clara’s eigen familie gelijken… Clara helpt de Notenkraker en samen ondernemen ze een reis doorheen een wonderlijke droom.

Allerlei gebeurtenissen en per­ sonen uit Clara’s leven blijken echter deel uit te maken van dit

groteske universum...

De jonge Argentijnse choreograaf Demis Volpi en zijn decoren kostuumontwerpster Katharina Schlipf creëren een verhalend ballet vol fantasie en verwondering. Puttend uit het rijke materiaal van Hoffmanns oerversie, houden zij een waar pleidooi voor de herintegratie van zowel de kinderlijke verbeelding als van de vaak weggeborgen donkere kantjes die elke mens in zich draagt.

Als je er maar oog voor hebt...

Grenzen worden opgericht om veilige en onveilige zones te definiëren en ons daarvan te distantiëren. Een grens is een scheidingslijn, een enge strook aan een steile afgrond.

Een grensland is een vage en onbepaalde plek, gecreëerd door het emotionele overblijfsel van een onnatuurlijke grens. Het is in een constante staat van transitie.

Het verbodene en het verdrongene zijn haar inwoners.

Gloria E. Anzaldúa, Borderlands/La Frontera

Ballet Vlaanderen

42

Demis Volpi

43

Ballet Vlaanderen

Spartacus

Ballet Vlaanderen

44

Joeri Grigorovitsj

Spartacus Oorspronkelijke productie Bolsjoi Theater Première Moskou, 9 april 1968

Choreografie Joeri Grigorovitsj

Muzikale leiding Karen Durgaryan

Muziek Aram Katsjatoerian

Brussels Philharmonic

Libretto Nikolai Volkov Bewerking libretto Joeri Grigorovitsj Decor en kostuums Simon Virsaladze Instudering Ruslan Pronin Oxana Tsvetnitskaya

Speeldata

Kaarten

Plus

Stadsschouwburg Antwerpen vr 27, za 28, zo 29° jan, do 2, vr 3, za 4, zo 5° feb 19:30u/°15:00u

vanaf za 27 aug om 11:00u van €20 tot €73

inleiding: zie p. 112

al in abonnement te koop vanaf 4 juni - zie p. 146 meer info op www.operaballet.be

45

Ballet Vlaanderen

Spartacus

Vele verhalen zijn van betekenis. Verhalen werden gebruikt om te onteigenen en om te beschimpen. Maar verhalen kunnen ook aangewend worden om kracht te geven, om te humaniseren. Verhalen kunnen de waardigheid van een volk breken. Maar verhalen kunnen ook een gebroken waardigheid herstellen.

Chimamanda Ngozi Adichie, The Danger of a single story (TEDtalk)

Ballet Vlaanderen

46

Joeri Grigorovitsj

Van vrijheidsdrang doordrongen In 1968 werd in de toenmalige Sovjet-Unie de 50ste verjaardag van de Oktoberrevolutie gevierd. Om dit evenement luister bij te zetten ging het Bolsjoi Ballet op zoek naar een toepasselijke voorstelling. Er werd teruggegrepen naar het ballet dat een van de grootmeesters van het Russische repertoire, Aram Katsjatoerian, reeds in 1956 creëerde: Spartacus. Ook al handelde Spartacus niet over het dagelijkse leven in de SovjetUnie, toch werd het beschouwd als een toepasselijk thema: het revolutionaire streven naar vrijheid van de slaaf Spartacus en zijn getrouwen werd gezien als een teken voor de communistische volksopstand, en was dus in overeenstemming met het marxistische gedachtegoed.

47

Joeri Grigorovitsj, hoofdchoreo­ graaf van het Bolsjoi, zou een nieuw concept uitwerken om een antwoord te bieden op de problemen die eerdere versies van het ballet vertoonden. Bij hem werd het conflict tussen de twee aan elkaar gewaagde helden, Spartacus en de Romeinse generaal Crassus, centraal gesteld. Afgewisseld met spectaculaire massascènes zorgen choreografische monologen, gedanst door de hoofdfiguren, voor een diepe psychologische uitwerking van hun karakters.

Spartacus is een ballet dat weliswaar een creatie was van een bepaald systeem, maar zich evenzeer laat lezen als een aanklacht tegen het systeem.

productie die al decennialang over de hele wereld gedanst wordt.

Als kunstwerk overstijgt Spartacus het korset van de tijd waarin het ontstond. Het vertelt het aangrij­ pende en universele verhaal van een slachtoffer dat, gedreven door een doortastende wil, opstaat tegen een enorme overmacht.

Een voorstelling die de grenzen van tijd en ruimte, politiek en ideologie overstijgt en in haar universaliteit steeds nieuw geïnterpreteerd kan worden.

Ballet Vlaanderen is bijzonder trots om deze legendarische voorstelling te tonen in Grigorovitsj' jubileum­ jaar, waarin wereldwijd de 90ste verjaardag van deze grootmeester wordt gevierd.

Grigorovitsj’ Spartacus is een wervelend spektakel met virtuoze dans en overtuigende karakterportretten. Het ballet groeide uit tot een legendarische Ballet Vlaanderen

Simon Boccanegra Opera Vlaanderen

48

Giuseppe Verdi 1813 — 1901

Muzikale leiding Alexander Joel

Simon Boccanegra Melodramma in één proloog en drie bedrijven Libretto van Francesco Maria Piave/Arrigo Boito naar het drama Simón Bocanegra van Antonio García Gutiérrez

Regie David Hermann Decor en kostuums Christof Hetzer Belichting Fabrice Kebour

Creatie Milaan, 1881

Dramaturgie Luc Joosten

Nieuwe productie Coproductie met Les Théâtres de la Ville de Luxembourg, Badisches Staatstheater Karlsruhe en Opéra Orchestre National Montpellier

Simon Boccanegra Nicola Alaimo / Kiril Manolov

Symfonisch Orkest Opera Vlaanderen Koor Opera Vlaanderen

Amelia Grimaldi Myrtò Papatanasiu Jacopo Fiesco Liang Li Gabriele Adorno Najmiddin Mavlyanov Paolo Albiani Gezim Myshketa

Koorleiding Luigi Petroziello

Speeldata

Kaarten

Plus

Opera Antwerpen zo 5, wo 8, za 11, di 14, do 16, zo 19°, di 21 feb 19:30u/°15:00u

vanaf za 26 nov om 11:00u van €17 tot €120

inleiding, rondomdag, opera & film: zie p. 112

Opera Gent wo 1, vr 3, zo 5°, di 7, do 9 mrt 19:30u/°15:00u

formules voor bedrijven ontdek ze op p. 146

al in abonnement te koop vanaf 4 juni - zie p. 126

meer info op www.operaballet.be

49

Opera Vlaanderen

Simon Boccanegra In de strijd tussen politiek en liefde De opera Simon Boccanegra van Giuseppe Verdi kende geen glanzende start bij de première in 1857, maar kon later, na een grondige revisie in samenwerking met librettist Boito, uitgroeien tot één van de hoogtepunten in Verdi’s werk.

Het is een sombere en duistere opera waarin verraad, vergiftiging en verliefdheid gepaard gaan met ontvoering, vervloeking en beroering. Verdi heeft in zijn compositie de donkerte ook muzikaal onderstreept met diepe orkestrale klanken en vooral lage mannenstemmen: het is een clairobscur waarin het verlangen van de mens naar vrijheid oplicht.

De handeling is gesitueerd in de renaissance, aan de Ligurische zee in Genua, maar eigenlijk schrijven

Opera Vlaanderen

Verdi en Boito voor de eigen tijd en de toekomst een verhaal over de kwetsbaarheid van politieke en menselijke idealen. De macht­ strijd tussen de oude adel, ver­te­ gen­woordigd door Fiesco, en de oud-zeerover Simon Boccanegra wordt nog versterkt door hun gecompliceerde verhouding tot kleindochter, respectievelijk dochter, Amelia.

De grens tussen het persoonlijke lot en de politieke rol gaan daar­ door vervagen. Wanneer de verzoe­ ning zich aanbiedt, is het al te laat.

Simon Boccanegra is een opera over een vrijheidsideaal dat niet tot stand kan komen, noch in het persoonlijke, noch in het maatschappelijke leven. Verdi geeft op onnavolgbare manier gestalte aan de eenzaam­heid en de vertwijfeling van de politieke machthebber en de mens.

De nieuwe regie van David Hermann zal de machtsstrijd op de voorgrond plaatsen. De verwarring van het private en publieke worden opgenomen in het eeuwig draaiende rad van Ixion, zonder verlossing.

De rol van Simon Boccanegra wordt gezongen door de internationaal vermaarde Italiaanse bariton Nicola Alaimo, die reeds als jonge zanger één van de meest gegeerde Italiaanse stemmen was van de Scala tot de Metropolitan Opera.

Myrtò Papatanasiu, die straalde in de titelrol van Semiramide, keert terug als Amelia/Maria.

Alexander Joel dirigeert met Simon Boccanegra zijn vierde Verdi-parel voor Opera Vlaanderen.

50

Giuseppe Verdi 1813 — 1901

Er bestaat een grensbegrip voor het leven, een drempel, waar het leven zich tegelijk binnen en buiten de rechtsorde bevindt, en op deze drempel bevindt zich de soeverein.

Giorgio Agamben, Homo sacer. De soevereine macht en het naakte leven

51

Opera Vlaanderen

East

Ballet Vlaanderen

52

East / Akram Khan — Ohad Naharin — Sidi Larbi Cherkaoui

Requiem

Secus

Kaash

Creatie

Oorspronkelijke productie Akram Khan Company

Oorspronkelijke productie Batsheva Dance Company

Première Créteil, 28 maart 2002

Première Tel Aviv, 12 februari 2005

Wereldpremière Opera Gent 18 maart 2017

Choreografie Akram Khan

Choreografie Ohad Naharin

Choreografie Sidi Larbi Cherkaoui

Muziek Nitin Sawhney

Muziek Chari Chari, Kid 606 + Rayon (mix: Stefan Ferry), AGF, Chronomad (Wahed), Fennesz, Rajesh Roshan, Seefeel, The Beach Boys

Muziek Gabriel Fauré / Wim Henderickx

Sound design Ohad Fishof

Muzikale leiding Jan Schweiger

Kostuums Rakefet Levy

Sopraan N.N.

Belichting Avi Yona Bueno (Bambi)

Bariton Simon Schmidt

Decor Anish Kapoor Kostuums Kimie Nakano Belichting Aideen Malone Instudering Eulalia Ayguade Kristina Alleyne Sade Alleyne

Belichting Fabiana Piccioli

HERMESensemble Koor Opera Vlaanderen Kinderkoor Opera Vlaanderen

Speeldata

Kaarten

Plus

Opera Gent za 18, zo 19°, di 21, wo 22° mrt 20:00u/°15:00u

vanaf za 26 nov om 11:00u van €14 tot €55

inleiding: zie p. 112

al in abonnement te koop vanaf 4 juni - zie p. 126

Opera Antwerpen wo 12, do 13, vr 14, za 15, di 18, wo 19 apr 20:00u

formules voor bedrijven ontdek ze op p. 146 meer info op www.operaballet.be

53

Ballet Vlaanderen

East Een versmelting van tradities Akram Khan, Ohad Naharin en Sidi Larbi Cherkaoui: drie choreografen die zich op de grenslijn bevinden tussen Oost en West en deze constante balans zelf tot thema maken. De Engels-Bengaalse choreograaf Akram Khan tast met zijn unieke dansstijl, geworteld in de Indiase dansvorm kathak, de grenzen af van het westerse dansidioom. Met Kaash, het Hindu voor “als”, geeft Khan een eigen visie op Shiva. Deze god van zowel destructie als creatie, traditioneel vereenzelvigd met een verankerd verleden, wordt door Akram Khan benanderd vanuit een tegenovergesteld perspectief: wat zijn onze mogelijkheden naar de toekomst toe? De wereldberoemde kunstenaar Anish Kapoor vertaalt dit transcendente thema naar een poëtische sceno­grafie en de Engels-Indische compo­nist Nitin

Sawhney zorgt met zijn beklijvende dan weer ritmische structuren voor compo­sitorische parallellen met de krachtige en hoekige hardheid van Khans abstracte bewegingstaal.

In Secus creëert de Israëlische Ohad Naharin een abstracte choreografie over macht en extre­ men door middel van de door hemzelf ontwikkelde virtuoze bewegingstaal Gaga. Naharin tast in Secus de grenzen af tussen het explosieve en het delicate door de idee van overdrijving en understatement.

Secus heeft geen centrale focus.

Net als in een landschap wordt de beschouwer overweldigd door een veelheid, zonder een noodzaak tot identificatie van details. Secus neemt een centrale plek in binnen het oeuvre van Ohad Naharin en verheft de grensoverschrijding van de danser zelf tot thema.

Voor een nieuwe creatie op het

Requiem van Gabriel Fauré werkt de Belgisch-Marokkaanse choreograaf Sidi Larbi Cherkaoui samen met componist Wim Henderickx. Met het grootste respect voor de Franse componist bewerkt Henderickx deze beklij­ vende dodenmis voor klein ensemble, sopraan, bariton en koor en verrijkt het met oriëntaals geïnspireerde eigen composities.

Cherkaoui brengt naast de dansers van Ballet Vlaanderen eveneens het koor van Opera Vlaanderen op de scène. Dit Requiem is geen clash tussen culturen, het is een versmelting vanuit een groot respect voor de respectievelijke tradities. Het Requiem als een serene en contemplatieve smeek­ bede voor de bevrijding van de mens.

De reiziger. - Wie ook maar enigszins de vrijheid van de rede heeft bereikt, kan zich op aarde niet anders dan een reiziger voelen,- ook al is hij niet op weg naar een laatste doel: want zoiets bestaat niet. Maar wél wil hij zien en er een open oog voor houden, wat er feitelijk allemaal in de wereld gebeurt; daarom mag hij zijn hart niet al te zeer aan afzonderlijke dingen verpanden; er moet in hem zelf een nomadisch element aanwezig zijn, dat vreugde schept in verandering en vergankelijkheid.

Friedrich Nietzsche, Menschliches, Allzumenschliches

Ballet Vlaanderen

54

East / Akram Khan — Ohad Naharin — Sidi Larbi Cherkaoui

55

Ballet Vlaanderen

Agrippina Opera Vlaanderen

56

Georg Friedrich Händel 1685 — 1759

Muzikale leiding Stefano Montanari

Agrippina Ann Hallenberg

Regie Mariame Clément

Nerone Renata Pokupić

Creatie Venetië, 1709

Decor en kostuums Julia Hansen

Poppea Ana Quintans

Productie Opera Vlaanderen, 2012

Belichting Bernd Purkrabek

Claudio Bálint Szabó

Coproductie met Opera de Oviedo

Video Fett Film

Ottone Tim Mead

Agrippina Dramma per musica in drie bedrijven Libretto van Vincenzo Grimani

Symfonisch Orkest Opera Vlaanderen

Narciso Jake Arditti Pallante Toby Girling Giunone Raehann Bryce-Davis

Speeldata

Kaarten

Plus

Opera Antwerpen do 23, za 25, di 28, vr 31 mrt, zo 2°, di 4 apr 19:00u/°15:00u

vanaf za 26 nov om 11:00u van €14 tot €112

inleiding: zie p. 112

al in abonnement te koop vanaf 4 juni - zie p. 126 formules voor bedrijven ontdek ze op p. 146 meer info op www.operaballet.be

57

Opera Vlaanderen

Agrippina Grenzeloze machtszucht Grenzeloze machtszucht en intriges zijn de hoofdingrediënten van Händels opera over Agrippina.

Niets of niemand gaat zij uit de weg in haar zoektocht naar macht.

Haar zoon Nero moet de volgende keizer van het Romeinse Rijk worden. Enkel Agrippina’s echtgenoot en huidige keizer Claudio staat nog in de weg.

Moeiteloos en hardvochtig speelt ze de gevoelens van de rivalen tegen elkaar uit. Agrippina draagt vele maskers, die variëren van moraliserende reflecties over het geweten, tot niets ontziende overwinningskreten.

Niet enkel zij, maar alle personages gaan voor passie en macht. Maar er zijn uiteraard winnaars en verliezers.

Om zich voor het verlies te hoeden, wordt zonder

Opera Vlaanderen

verpinken de grens tussen het ontoelaatbare en het geoorloofde meer dan eens geschonden.

Tragedie en komedie vullen elkaar perfect aan en de wisselwerking van recitatief en aria in deze opera zorgt voor fascinerend

muziektheater. Händel mengt meesterlijk de vormen en stijlen die hij bij de toenmalige Duitse opera en bij de innovatieve Italiaanse muziekscène leerde kennen. In de partituur zijn reeds alle elementen aanwezig die later de Italiaanse opera’s voor de Londense scène groot zouden maken. Niet voor niets wordt Agrippina als een van Händels eerste meesterwerken beschouwd.

Regisseuse Mariame Clément ziet in de wereld van de soapopera het perfecte hedendaags antwoord op Händels allegorieën. Ook hier gaan passie, jaloezie en machts­­honger hand in hand.

Machiavellisme, mateloze wellust, borderlinegedrag, gewetenloze intriges en hypocrisie, blinde ambitie en gevaarlijke domme macht, alles wordt er breed en opulent uitgesmeerd.

Een droomset voor een vuurwerk aan originaliteit en humor in de

58

Georg Friedrich Händel 1685 — 1759 herneming van deze succesvolle productie. Stefano Montanari, als virtuoze barokviolist en operadirigent gepokt en gemazeld in Italiaanse barokmuziek, is de gedroomde muzikale leider voor deze productie. De titelrol wordt opnieuw vertolkt door Ann Hallenberg. De Zweedse mezzosopraan is als geen ander thuis in Händel en tijdgenoten.

Over haar Agrippinavertolking bij de creatie van deze productie schreef de pers: “Ann Hallenberg is zowel vocaal als dramatisch een indrukwekkend veelzijdige Agrippina”.

Wanneer men verliefd is, begint men altijd met zichzelf te bedriegen en men eindigt altijd met anderen te bedriegen. Dat is wat de wereld noemt een romance.

Oscar Wilde

59

Opera Vlaanderen

Infinite Now Opera Vlaanderen

60

Chaya Czernowin 1957

Infinite Now Een opera voor solisten, acteurs en orkest Libretto van Luk Perceval en Chaya Czernowin gebaseerd op tekst van Erich Maria Remarque en Can Xue Wereldcreatie Gent, 18 april 2017 Coproductie met Nationaltheater Mannheim en Institut de Récherche et Coordination Acoustique/ Musique (IRCAM) Parijs

Muzikale leiding Titus Engel

Sopraan Karen Vourc’h

Gitaar°° Nico Couck

Regie Luk Perceval

Mezzosopraan Kai Rüütel

Elektrische gitaar°° Yaron Deutsch

Decor en video Philip Bussmann

Alt Noa Frenkel

Cello°° Séverine Ballon / Christina Meissner

Kostuums Ilse Vandenbussche

Contratenor Terry Wey

Belichting Philip Bussmann Luk Perceval

Bariton Vincenzo Neri

Dramaturgie Luc Joosten

Symfonisch Orkest Opera Vlaanderen °acteurs

Bas Wilfried Staber

°°solo-instrumentalisten

Magots Gilles Wellinski°

Met de steun van

Sister Oana Solomon° Baumer Patrick Bartsch° Katzinsky Benny Lew-Klon°

Speeldata

Kaarten

Plus

Opera Gent di 18, do 20, za 22, zo 23° apr 20:00u/°15:00u

vanaf za 26 nov om 11:00u van €12 tot €90

inleiding, opera & film: zie p. 112

Opera Antwerpen zo 30 apr, wo 3, vr 5, za 6 mei 20:00u

al in abonnement te koop vanaf 4 juni - zie p. 126 formules voor bedrijven ontdek ze op p. 146 meer info op www.operaballet.be

61

Opera Vlaanderen

Infinite Now Een grenzeloos voortbestaan Infinite Now is een creatie in het teken van de herdenking van Wereldoorlog I en vindt haar uitgangspunt in de theater­ voorstelling FRONT die Luk Perceval in 2014 regisseerde over de Grote Oorlog, gebaseerd op Erich Maria Remarques Vom Westen nichts Neues.

De Amerikaans-Israëlische componiste Chaya Czernowin zag de voorstelling en bracht het theatermateriaal van FRONT samen met de novelle Homecoming van de Chinese auteur Can Xue. Op die manier werd het grote historische verhaal van de loop­ graven verbonden met een zeer bescheiden, persoonlijke geschie­ denis. Het contrast kan nauwelijks groter zijn.

Toch zijn beide verhalen intens met elkaar verbonden. Beide schetsen op een eigen manier een

beeld van de condition humaine waarbij de mens moeten leven met de onzekerheid in een benarde toestand. De onduidelijkheid over hoe lang hij is overgeleverd aan de situatie en of er ooit nog verandering zal optreden, tekent zijn denken, verlangen en voelen.

In FRONT zijn het de soldaten in de loopgraven, gevangen in een gevecht zonder einde, met een voortdurende blootstelling aan de dood. In Homecoming is het een vrouw die toevallig haar weg vindt naar een huis op de rand van een afgrond en stilaan beseft dat ze onmogelijk weg kan. Het zijn twee situaties waarin het ogenblik tot in het oneindige wordt uitgespreid.

De verbinding van FRONT en Homecoming in Infinite Now leidt tot muziektheater over nieuwe perspectieven in een beklemmende situatie.

Infinite Now verbindt op een unieke manier theater en opera,

het gezongen en gesproken woord, gespeelde handeling en muziek in een bijzondere muziektheaterproductie.

Chaya Czernowin is één van de meest uitdagende en ver­ nieuwende hedendaagse com­ ponisten. Haar werk wordt gespeeld over de hele wereld door vooraanstaande ensembles en specialisten in de nieuwe muziek. In haar composities gaat Czernowin voorbij de gren­ zen van de klassieke stijl- en vormconventies. Ze creëert uit tra­ditionele orkestklanken en elektronisch gemanipuleerde geluiden - i.s.m. het befaamde muziekinstituut IRCAM (Parijs) een ongewone klankarchitectuur waarin alle facetten van muziek en geluid op een nieuwe manier met elkaar in verbinding treden.

Daarbij wordt niet alleen het oor maar de ganse zintuiglijkheid

Elke dode die hij zag, beschouwde hij als een voorbereiding op zijn eigen dood.

Het oversteken van de laatste grens.

Tommy Wieringa, Dit zijn de namen

Opera Vlaanderen

62

Chaya Czernowin 1957 aangesproken.

Regisseur Luk Perceval, die met Infinite Now zijn eerste opera regisseert in Vlaanderen, wordt door Czernowin op een bijzondere manier uitgedaagd om een fascinerende commentaar te ensceneren bij ĂŠĂŠn van zijn eigen creaties. Bij dirigent Titus Engel, die vorig jaar een uitstekende Akhnaten bij ons dirigeerde, is de muzikale leiding van deze productie in uitstekende handen.

63

Opera Vlaanderen

Hope

Ballet Vlaanderen

64

Hope / Martha Graham — Pina Bausch — Annabelle Lopez Ochoa

Creatie (werktitel)

Café Müller

Chronicle Oorspronkelijke productie Martha Graham Dance Company Première New York, 20 december 1936 Choreografie Martha Graham Muziek Wallingford Riegger Decor Denise Vale Virginie Mécène

Oorspronkelijke productie Tanztheater Wuppertal

Creatie

Première Wuppertal, 20 mei 1978

Wereldpremière Opera Gent, 13 mei 2017

Regie en choreografie Pina Bausch

Choreografie Annabelle Lopez Ochoa

Muziek Henry Purcell

Belichting Stefan Dijkman

Decor en kostuums Rolf Borzik

Muzikale leiding Daniel Inbal Symfonisch Orkest Opera Vlaanderen

Kostuums Martha Graham Originele belichting Jean Rosenthal Belichting reconstructie David Finley Steven L. Shelley

Speeldata

Kaarten

Plus

Opera Gent za 13, zo 14°, di 16, wo 17, do 18 mei 20:00u/°15:00u

vanaf za 26 nov om 11:00u van €14 tot €55

inleiding: zie p. 112

Opera Antwerpen vr 26, za 27, zo 28°, wo 31 mei, vr 2, za 3, zo 4° jun 20:00u/°15:00u

al in abonnement te koop vanaf 4 juni - zie p. 126 formules voor bedrijven ontdek ze op p. 146 meer info op www.operaballet.be

65

Ballet Vlaanderen

Hope Universeel verlangen Drie choreografen, drie hand­ schriften, drie reacties tegen oorlog en onrecht: Chronicle uit 1936 is een van de weinige choreografieën van de legendarische Martha Graham met een duidelijke poli­ tieke boodschap. Het is een aan­ grijpend antwoord op de opkomst van het fascisme en de Spaanse Burgeroorlog.

Het werk is tevens geïnspireerd door het pessimisme van Grahams tijd, een gevolg van de Grote Depressie in het Amerika van de jaren 1930. Graham toont het isolement van een figuur wiens hele levenskracht verwoest lijkt.

In een tweede deel wordt dit indi­vidu tegenover een massa geplaatst: met een hernieuwde kracht, nooit opgevend, altijd vechtend.

In het derde en laatste deel houdt Graham een waar plei­dooi tegen stagnatie en roept ze op tot actie.

Een geïsoleerde figuur dwaalt met de ogen gesloten en de handpalmen naar voren gericht door een desolate café-ruimte.

In een confrontatie met anderen is ze op zoek naar beroering, naar liefde, naar zekerheid. Pina Bausch toont in haar wereldberoemde Café Müller op een diep ont­ roerende wijze het menselijke verlangen naar erkenning.

Het werk zou geïnspireerd kunnen zijn op wat Bausch zelf zag en beleefde als kind in het café van haar ouders tijdens de Tweede Wereldoorlog in Duitsland.

Het is een voorstelling over een dwangmatig aantrekken en afstoten tussen mensen met een enorm verlangen, maar nooit zonder de hoop dat dat verlangen ingelost kan worden.

Colombiaanse choreografe Annabelle Lopez Ochoa. In deze Creatie gaat ze op zoek naar de identiteit van mensen op de vlucht voor oorlog. Toevluchtsoorden blijken vaak nieuwe gevangenissen te zijn. Maar deze transitieruimtes, deze borderlands, hoeven niet enkel plaatsen van schrijnende ellende te zijn. Ze kunnen ook mogelijkheden bieden en nieuwe ontmoetingen creëren van waaruit een nieuwe toekomst geboren kan worden.

Met de statements die deze drie choreografen leveren tegen oorlog vervagen de grenzen over tijd en ruimte. Het is een universele menselijke drang waarover ze spreken: een zoeken naar licht vanuit een duistere schaduwzijde.

Het isolement van een hunkerend persoon is ook het thema in de nieuwe creatie van de Belgisch-

Geef me uw uitgeputten, uw armen Uw krioelende massa’s smachtend naar vrijheid Het afval dat wemelt aan uw kusten Zend ze, de daklozen, de drenkelingen, tot mij Ik hef mijn lamp, naast de gouden deur.

Emma Lazarus, The New Colossus (in 1903 aangebracht op het Vrijheidsstandbeeld)

Ballet Vlaanderen

66

Hope / Martha Graham — Pina Bausch — Annabelle Lopez Ochoa

67

Ballet Vlaanderen

Choreolab

Ballet Vlaanderen

68

Dansers van Ballet Vlaanderen Choreolab #12 Voor Choreolab hebben de dansers van Ballet Vlaanderen het heft volledig zelf in handen. In alle vrijheid kunnen ze hun eigen ideeën uitdenken, een individuele bewegingstaal ontwikkelen en eigen choreografieën creëren. Ondersteund en aangemoedigd door artistiek directeur Sidi Larbi Cherkaoui en artistiek co-directeur Tamas Moricz werken ze gedurende enkele maanden aan hun eigen creaties. De jonge makers krijgen ook de volle steun van de kostuumafdeling en de technische ploeg om hun creaties op de meest professionele wijze voor een groot publiek te ontsluiten.

Tijdens seizoen 2016-2017 brengen de dansers van Ballet Vlaanderen werken van 11 verschillende choreografen. Ze ondergaan dus een heel brede waaier van invloeden: van de neoklassieke bewegingstaal van William Forsythe, over de kathak-invloeden bij Akram Khan en de gaga-stijl van Ohad Naharin. Door al deze invloeden en door het werken aan de legendarische

voorstellingen van Cunningham, Grigorovitsj, Graham en Bausch en het creëren van de nieuwe producties van Jonah Bokaer, Sidi Larbi Cherkaoui en Annabelle Lopez Ochoa, krijgen de dansers vele verschillende tools aangereikt, die naast hun eigen voortdurende verdere ontwikkeling in het klassieke ballet, mogelijk weerslag krijgen in hun eigen creaties.

Voor deze twaalfde editie van Choreolab worden enkele werken van de vorige editie hernomen en verder ontwikkeld. Maar er staan ook een aantal nieuwe creaties op het programma, stuk voor stuk gedanst door de collega-dansers van Ballet Vlaanderen.

Choreolab wordt een avond waarin het publiek een brede waaier te zien krijgt van het grote talent dat de dansers van Ballet Vlaanderen in huis hebben.

Een must-see!

Speeldata

Kaarten

Theater 't Eilandje Antwerpen wo 21, do 22, vr 23, za 24 en zo 25° jun 20:00u/°15:00u

vanaf za 26 nov om 11:00u van €27 tot €30 al in abonnement te koop vanaf 4 juni - zie p. 126 meer info op www.operaballet.be

69

Ballet Vlaanderen

Sadko

Opera Vlaanderen

70

Nikolai Rimski-Korsakov 1844 — 1908

Sadko Opera-bylina (epische opera) in zeven taferelen Libretto van de componist in samenwerking met Vladimir Stasov, Vasily Yastrebtsev, Nikolai Shtrup, Nikolai Findeyzen en Vladimir Bel’sky Compilatie van de bylina Sadko, de rijke handelaar, De legende van de zeekoning en de wijze Vassilissa, Het boek van de meeuw en andere oude Russische ballades en verhalen Creatie Moskou, 1898

Muzikale leiding Dmitri Jurowski

Sadko Zurab Zurabishvili

Symfonisch Orkest Opera Vlaanderen

Regie Daniel Kramer

Volkhova Jacquelyn Wagner

Koor Opera Vlaanderen

Decor Annette Murschetz

De zeekoning Kurt Rydl

Kostuums Constance Hoffman

Ljoebava Boesnayevna Victoria Yarovaya

Belichting Charles Balfour

Nezhata Raehann Bryce-Davis

Dramaturgie Luc Joosten

Sopel Michael J. Scott

Koorleiding Jan Schweiger

De Varangische handelaar Tijl Faveyts De Indische handelaar Adam Smith

Nieuwe productie Coproductie met het Slovaaks Nationaal Theater, Bratislava

De Venetiaanse handelaar/ de Verschijning Pavel Jankovski

Speeldata

Kaarten

Plus

Opera Gent di 20, do 22, za 24, wo 28, vr 30 jun, zo 2° jul 19:00u/°15:00u

vanaf za 26 nov om 11:00u van €14 tot €112

inleiding: zie p. 112

al in abonnement te koop vanaf 4 juni - zie p. 126 formules voor bedrijven ontdek ze op p. 146 meer info op www.operaballet.be

71

Opera Vlaanderen

Sadko De scheppende kracht van de verbeelding Kleingeestigheid en expansie­ drang botsen op elkaar in de sprookjesopera Sadko van de Russische componist Nikolai Rimski-Korsakov.

De handelaars van Novgorod kijken niet voorbij de grenzen van hun stad. Als sleutel tot de welvaart van de samenleving en de rijkdom van de stadsbewoners voelen ze zich oppermachtig. Alleen de kunstenaar Sadko durft het aan om zijn zelfgenoegzame medeburgers door elkaar te schudden. Zijn droom van expansie en het ontsluiten van nieuwe, buiten­landse markten wordt uiterst vijandig onthaald.

Bespot en bedreigd door de gemeenschap vindt hij slechts gehoor bij de natuurelementen.

Volkhova, dochter van de zeekoning, wordt betoverd door Sadko’s muziek en belooft hem

liefde en bijstand. Door haar toedoen worden Sadko’s visionaire ideeën uiteindelijk realiteit.

fascinerende ontdekking zijn van een zelden opgevoerd meesterwerk van de Russische componist.

Rimski-Korsakov baseerde zijn magische opera op een middel­ eeuwse ‘bylina’ of epos over de avonturier, handelaar en minnestreel Sadko en op diverse zeelegenden. Schipperend tussen mensen- en zeewereld en tussen mythe en werkelijkheid verschijnt Sadko als een Slavische variant van zowel Orfeus als Odysseus.

Hij belichaamt de scheppende kracht van de fantasie die de strijd aanbindt met de realiteit.

Rimski-Korsakovs door en door lyrische partituur verbindt op virtuoze wijze Russische volksmuziek en meeslepende ballades met een wervelende orkestratie vol coloristisch en quasi-impressionistisch raffinement. Deze productie van Sadko zal voor velen een

Na een Tsjaikovski-drieluik, Lady Macbeth van Mtsensk (Sjostakovitsj) en Khovansjtsjina (Moesorgski) zet Opera Vlaanderen zijn boeiende exploratie van de Russische opera verder onder de gedreven muzikale leiding van Dmitri Jurowski.

De Amerikaanse regisseur Daniel Kramer - eerder te gast met Carmen - leest het symbolisme van Rimski-Korsakovs opera als een innerlijke reis van Sadko tussen een mannelijke en vrouwelijke, spirituele wereld.

Als Sadko horen we de jonge Georgische tenor Zurab Zurabishvili, die stilaan aan een internationale doorbraak begint.

De Amerikaanse sopraan Jacquelyn Wagner, sinds haar interpretatie van Arabella in Amsterdam een

Maak van de grens jouw territorium.

Andrew Boyd, Life's Little Deconstruction Book

Opera Vlaanderen

72

Nikolai Rimski-Korsakov 1844 — 1908 echte rising star, zette bij ons een schitterende Fiordiligi neer in Guy Joostens productie van Così fan tutte en vertolkt nu de rol van de zeeprinses Volkhova. De bas Kurt Rydl, die de show stal in Christoph Waltz’ productie van Der Rosenkavalier, kruipt in de rol van de Zeekoning.

73

Opera Vlaanderen

De artiesten

01.

02.

03.

Kornél Mundruczó 01 De Hongaarse acteur, film­ maker en theaterregisseur Kornél Mundruczó maakte in 2014 zijn operadebuut bij Opera Vlaanderen met een fascinerende double bill: Béla Bartóks De burcht van Hertog Blauwbaard in combinatie met een selectie uit Schuberts liedcyclus Winterreise.

Dit seizoen keert hij terug met De zaak Makropoulos van Leoš Janáček. Mundruczó is een internationaal gevierde cineast die in Cannes al meermaals in de prijzen viel. Het recente White God (2014) won er de filmprijs Un Certain Regard.

Andere langspeelfilms van zijn hand zijn Pleasant days (2002), Johanna (een musical met opera-allures, 2005), Delta (2008) en Tender Son - The Frankenstein project (2010).

Sinds 2003 is Mundruczó actief als theaterregisseur. Zijn voorstellingen, Frankensteinproject (2007), Hard to be a God (2010) en Disgrace (2012)

waren te zien op verschillende theaterfestivals, waaronder het KunstenFestivalDesArts (Brussel), Wiener Festwochen (Wenen), Festival d’Avignon (Frankrijk), HAU 2012 (Berlijn), Theater der Welt (Essen), De Internationale Keuze (Rotterdam), Novart Festival (Bordeaux), dunaPart (Budapest), POT Festival 2011 (Tallinn) en het Adelaide Festival (Australië). De video-installatie die Mundruczó realiseerde bij zijn escenering van Winterreise was op ver­schillende locaties te zien in Vlaanderen n.a.v. de internationale vluchte­ lingenproblematiek.

TomaŠ Netopil 02 De jonge Tsjechische dirigent Tomaš Netopil won in 2002 de eerste editie van de internationale dirigentenwedstrijd Sir Georg Solti in Frankfurt. Sindsdien liet hij zich opmerken als een getalenteerd dirigent

Seizoen 2016 — 2017

die permanent nieuwe horizonten verkent en geen enkele muzikale uitdaging uit de weg gaat. Netopil maakte zijn opwachting bij grote symfonische orkesten zoals het Tonhalle Orchester Zurich, het London Philharmonic Orchestra, het Israel Philharmonic Orchestra, de Staatskapelle Dresden en het Tsjechisch Filharmonisch Orkest en bouwde een reputatie op als operadirigent. In Italië dirigeerde hij verschillende belangrijke Mozartopera’s in het Teatro Carlo Felice Genua, het Teatro Regio Turijn en in La Fenice (Venetië). Hij was te gast op de Salzburger Festspiele, de Maggio Musiale Fiorentino, de Bayerische Staatsoper München en de Staatsoper Dresden. Van 2009 tot 2012 was Netopil muziekdirecteur van het Nationaal Theater van Praag en sinds 2013 voert hij die titel aan het Aalto Theater en de Philharmonie in Essen. Bij Opera Vlaanderen dirigeerde hij

eerder met veel succes Samson et Dalila, Die Zauberflöte en La Juive. Dit seizoen heeft hij de muzikale leiding in handen van De zaak Makropoulos, onze seizoensopener.

Merce Cunningham 03 Merce Cunningham (1919 2009) studeerde dans en theater aan de Cornish School of Dance.

Van 1939 tot 1945 danste hij bij de Martha Graham Dance Company. Parallel studeerde hij klassieke dans en in 1942 ging zijn eerste choreografie in première. In 1953 richt hij zijn Merce Cunningham Dance Company op. Belangrijke samenwerkingen die zijn oeuvre sterk beïnvloedden, waren die met componisten John Cage en David Tudor en beeldend kunstenaars Robert Rauschenberg, Andy Warhol, Frank Stella en Jasper Johns.

Muziek, dans en beeldende kunst behouden steeds hun autonomie in zijn werken.

74

Uitgelicht

05.

04.

06.

Cunningham creëerde een unieke bewegingstaal: hij combineerde het klassieke benenwerk met een flexibel bovenlichaam, zoals ontwikkeld in de moderne dans. Het was nooit Cunninghams doel een inhoud weer te geven in zijn werken. Hij creëerde ze trouwens vaak aan de hand van toevalsprincipes.

Jonah Bokaer 04 Jonah Bokaer (°1981 Ithaca, New York) is een AmerikaansTunesische choreograaf en visueel kunstenaar.

Hij studeerde hedendaagse dans en performance aan de Cornell University en North Carolina University. Op 18-jarige leeftijd werd hij geëngageerd door Merce Cunningham in wiens compagnie hij danste tot 2007. Hij studeerde verder Visual & Media Studies en Performance in New York.

Sinds 2007 werkt Bokaer als choreograaf vaak samen met

75

regisseur Robert Wilson voor zijn opera’s. Onder leiding van Bokaer vormde een groep kunstenaars en choreografen Chez Bushwick, een organisatie met als doel de ondersteuning van de productie, de presentatie van en het onderzoek naar interdisciplinaire nieuwe performances. Bokaers ervaringen en studies leidden tot de ontwikkeling van een hoogst persoonlijke choreografische taal die het menselijk lichaam ziet in relatie tot hedendaagse technologie.

William Forsythe 05 William Forsythe studeerde af aan de Joffrey Ballet School in New York in 1969, waar hij tot de compagnie toetrad in 1971. In 1973 ging hij naar het Stuttgarter Ballett, waar zijn eerste choreografieën ontstonden. Na een periode als vrij choreograaf werd hij directeur van Ballett Frankfurt tussen 1984 - 2004. Vervolgens

leidde hij de Forsythe Company tot 2015. Forsythe concentreert zich op de bewegingspatronen van het klassiek-academische ballet dat hij fragmenteert en in nieuwe structuren combineert. Het resultaat is een extreem uitgebreid klassiek vocabularium maar ook een overschrijding van haar conventies en normen.

Wezenlijk voor zijn producties zijn een virtuoze techniek, interactie met objecten op scène, lichtontwerp, elektronische muziek en vooral het werk vanuit de improvisaties van de dansers.

William Forsythe is momenteel professor dans en artistiek adviseur van het Choreographic Institute van de University of Southern California Glorya Kaufman School of Dance.

In 2015 werd Forsythe "Choréographe associé" aan het Ballet van de Opéra national de Paris.

Cornelius Meister 06 Reeds op zijn 21ste, met zijn debuut aan de Staatsoper Hamburg, bewees Cornelius Meister een uitzonderlijk talent te zijn - een komeet aan het internationale dirigenten­ firmament.

Vandaag is de jonge Duitse maestro chef-dirigent en artistiek directeur van het Radio-Symphonie-Orchester Wien - een orkest waarmee hij een regelmatige gast is in de Weense Musikverein en waarmee hij verschillende tournees ondernam. Cornelius Meister debuteert in Opera Vlaanderen met een nieuwe productie van Der fliegende Holländer in een regie van Tatjana Gürbaca en met Felix Mendelssohns Paulus.

Hij beheerst een bijzonder breed repertoire waaronder zowel Die Zauberflöte (met historische instrumenten in de Opera van Zürich) en Der Ring des Nibelungen als de integrale symfonieën van Bruckner

De artiesten

De artiesten

08.

09.

07.

en Martinů. Gastdirecties brengen hem onder meer naar het Concertgebouworkest Amsterdam, het City of Birmingham Symphony Orchestra, het Orchestre de Paris, het Ensemble Intercontemporain, het Tonhalle-Orchester (Zürich) en het Orkest van de Bayerische Rundfunk.

Dat Cornelius Meister niet uit is op effectbejag maar op doorleefde, gedetailleerde vertolkingen bewijst deze uitspraak in een recensie van Brahms’ Tweede Symfonie onder zijn leiding (Washington Post): “Meister fraseerde de muziek met tederheid en old world empathie waarbij zowel korte passages als langere wendingen met dezelfde aandacht werden benaderd.”

Iain Paterson 07 Na zijn succesvolle vertolking van de titelrol in Don Giovanni, in een productie van Guy

Joosten, keert Iain Paterson terug naar Opera Vlaanderen voor een andere iconische rol uit het repertoire: de titelrol in Wagners Der fliegende Holländer.

De Schotse bariton Iain Paterson is zonder enige twijfel één van de meest succesvolle basbaritons van zijn generatie.

Zijn debuut bij de Osterfest­ spiele Salzburg in 2007 onder leiding van Sir Simon Rattle betekende zijn doorbraak op de internationale operascène.

Iain Paterson scoort zowel successen in het Wagner- en het Mozart- als in het moderne operarepertoire. Hij is vandaag te gast in alle gerenommeerde internationale operahuizen.

Meer en meer profileert Iain Paterson zich als een eminent Wagner-vertolker met rollen als Gunther/Götterdämmerung (Metropolitan Opera, de Opéra national de Paris en de Bayerische Staatsoper), Amfortas/Parsifal (English National Opera), Kurwenal/ Tristan und Isolde (Covent

Seizoen 2016 — 2017

Garden en Bayreuth) en Wotan in respectievelijk Das Rheingold (Bayreuth) en Die Walküre (Houston).

Lore Binon 08 De jonge Belgische sopraan Lore Binon, die dit seizoen haar debuut maakt bij Opera Vlaanderen als Pamina in Die Zauberflöte en in de sopraanpartij in Paulus, begon haar muzikale loopbaan als succesvolle violiste maar gaandeweg nam de passie voor de stem de bovenhand. Zowel in het solo-liedrepertoire als in het muziektheater is ze te zien en te horen in talrijke producties.

Haar operadebuut maakte ze in de rol van Barbarina/Nozze di Figaro met het Freiburger Barockorchester onder leiding van René Jacobs en ze trad op in een uitgebreide tournee met Ictus en Rosas. Haar fijngevoelige en rijke muzikale persoonlijkheid maakt van haar een veelgevraagde soliste

in binnen- en buitenland en leidde tot samenwerkingen met dirigenten als René Jacobs, Hervé Niquet, Jos van Veldhoven en Michel Tabachnik. Lore Binon stichtte met Revue Blanche een eigen ensemble waarmee ze in binnen- en buitenland concerteert en dat in 2014 de prijs voor jonge belofte ontving van radiozender Klara. Haar eerste optreden in Opera Vlaanderen was het middagconcert Minnesang/ Meistersang in 2015, in samenwerking met het ensemble Zefiro Torna.

Jan Schweiger 09 De jonge dirigent en koorleider Jan Schweiger, oud-student van het internationaal gerenommeerde Mozarteum in Salzburg, bepaalt sinds een aantal seizoenen het gezicht en de klank van het koor van Opera Vlaanderen - een koor dat internationaal zeer hoge

76

Uitgelicht

11.

10.

12.

toppen scheert. Zowel in de grote kooropera’s als in kleinere producties en concerten probeert Schweiger aan het koor een prominente muzikale plaats te geven, volledig afgestemd op soms veeleisende regies. Dat bewees hij in zijn koordirecties van Khovansjtsjina en Tannhaüser maar evenzeer in die van Otello, Idomeneo of van het Deutsches Requiem van Brahms vorige seizoenen.

In dit seizoen zal Schweiger de koorleiding van Der fliegende Holländer, Agrippina, Die Zauberflöte en Sadko op zich nemen, maar we horen hem ook aan het werk als dirigent van Die Zauberflöte, Klassiek in de stad en het Requiem van Fauré in de productie East. Na de muzikale leiding van Così fan tutte in Opera Vlaanderen in het seizoen 2014-2015 en van Orphée aux enfers, Die Zauberflöte en Die Fledermaus in de Opera van Heidelberg zet hij daarmee een lijn van operadirectie verder.

77

Demis Volpi 10 Demis Volpi studeerde in Argentinië, in Canada en aan de John Cranko Schule in Stuttgart.

In 2004 werd hij stagiair bij het Stuttgarter Ballett en hij trad er in 2005 toe tot het corps de ballet. Volpi creëert sinds 2006 eigen werk: o.a. Big Blur (Stuttgarter Ballett 2010), Karneval der Tiere (John Cranko Schule 2010) en Private Light (American Ballet Theatre 2011).

In 2013 ging zijn veelgeprezen Krabat in première aan het Stuttgarter Ballett en werd hij er vervolgens aangesteld als “choreograaf in residentie”. Hij maakte er verder Aftermath in 2014 en L’Histoire du Soldat in 2015 en in 2016 Salome.

In datzelfde jaar ging zijn Elegy in première bij het Letse Nationale Ballet in Riga en One and others voor het Nationaal Ballet van Uruguay.

Toekomstplannen zijn o.a. een avondvullend ballet Salome voor het Stuttgarter Ballett.

Volpi was met De Notenkraker

voor het eerst te gast bij Ballet Vlaanderen, dat zowel door pers als publiek erg warm onthaald werd.

balletcompagnieën ter wereld.

Zijn producties worden geken­merkt door een sterke dramatische boog en worden nog steeds wereldwijd gedanst.

Joeri Grigorovitsj 11 Nicola Alaimo 12 Joeri Nikolayevitsj Grigorovitsj is een legendarische Russische danser en choreograaf. Hij studeerde aan het Choreografisch Instituut van Leningrad tot 1946 en was solist van het Kirov Ballet tot 1962. Zijn eerste choreografie De stenen bloem (Prokofiev) in 1957 was meteen een groot succes. Tussen 1964 en 1995 was hij artistiek directeur van het Bolsjoi in Moskou. Zijn belangrijkste werken zijn De Notenkraker (1966), Spartacus (1968), Ivan de Verschrikkelijke (1975), een controversiële herwerkte versie van Het Zwanenmeer met een happy end (1969) en nieuwe versies van o.a. Giselle (1987) en Don Quichot (1994). Onder leiding van Grigorovitsj werd het Bolsjoi een van de belangrijkste

De Italiaanse bariton Nicola Alaimo treedt dit seizoen voor het eerst aan bij Opera Vlaanderen in de titelrol van Verdi’s Simon Boccanegra.

Alaimo is één van de veelgevraagde jonge baritons van dit moment. Vooral in Rossini- en Verdi-rollen is hij een graag gehoorde zanger. Zijn optredens op de festivals van Pesaro, onder Alberto Zedda, en in Ravenna, onder Riccardo Muti, effenden het pad voor een internationale carrière.

Zijn interpretatie van Conte di Luna/Il Trovatore (Verdi) en later van de farao/Moïse et Pharaon van Rossini bevestigden zijn grote talent en voerden hem naar de grote Italiaanse en internationale operahuizen

De artiesten

De artiesten

14.

13.

van Milaan, Parijs, Salzburg en Wenen. Ondertussen is hij ook al in de New Yorkse MET (Metropolitan Opera) aan de slag gegaan, onder andere in de titelrol van Verdi’s Falstaff. De opera Simon Boccanegra is geen onbekend terrein voor hem. In dezelfde Metropolitan zong hij onder James Levine de rol van de intrigant Paolo uit dezelfde opera en recent debuteerde hij in de titelrol in zijn thuisstad Palermo. Verdi is een veel voorkomende naam op zijn repertoire, dat daarnaast vooral uit operarollen van Rossini en Donizetti bestaat.

David Hermann 13 Sinds de jonge Duitse regisseur David Hermann voor het eerst in Opera Vlaanderen aan het werk was, in 2012-2013, bouwt hij gestaag verder aan zijn reputatie als sterregisseur van de nieuwe generatie opera- en theaterregisseurs. Zijn werk is ondertussen te zien in de

grote Europese operahuizen van Berlijn, Amsterdam en Frankfurt. In het nieuwe seizoen is zijn werk tweemaal te zien.

Er is enerzijds de herneming van zijn spraakmakende Die Zauberflöte, een voorstelling waarin hij niet alleen een gedetailleerde lezing van Mozarts meesterwerk neerzet, maar tevens aansluiting zoekt bij een hedendaagse, vaak door film geïnspireerde toneeltaal.

Daarnaast regisseert hij ook een productie van Simon Boccanegra, één van Verdi’s minder bekende werken, dat sinds 1989 niet meer op de scène van Opera Vlaanderen te zien was. Net zoals voor Die Zauberflöte zal hij voor Simon Boccanegra samenwerken met decorontwerper Christof Hetzer.

Op het vlak van regie van Verdiopera’s is dit duo niet aan zijn proefstuk toe. Afgelopen jaren ensceneerde het al Rigoletto (Deutsche Oper am Rhein), Falstaff (Luzern), Macbeth (Aalto-Musiktheater Essen) en La Traviata (Opera van Zürich).

Seizoen 2016 — 2017

15.

Sidi Larbi Cherkaoui 14 Sidi Larbi Cherkaoui creëerde zijn eerste choreografieën bij Les Ballets C de la B en maakte verder werk voor o.a. Les Ballets de Monte- Carlo, het Grand Théâtre de Genève, Het Nationale Ballet (Amsterdam) en De Munt. Hij was in residentie bij Het Toneelhuis (2006-2009) en is sinds 2008 verbonden aan Sadler’s Wells in Londen. In 2010 richtte hij zijn eigen gezelschap Eastman op, waarvoor hij talloze werken creëerde met wereldwijd succes. Hij stond in voor de choreografie van de opera’s Das Rheingold en Siegfried (regie: Guy Cassiers) in Berlijn en Milaan en voor de film Anna Karenina.

Voor het Ballet van de Opera van Parijs maakte hij in 2013 Boléro en in 2016 een nieuwe Notenkraker (Tsjaikovski). Voor het Stuttgarter Ballett maakte hij een nieuwe Vuurvogel (Stravinski) en in juli 2016 creëert hij aan de Opera van München zijn eerste opera Les Indes Galantes (Rameau).

Sidi Larbi Cherkaoui put voor zijn creaties uit verschillende dansstijlen en hij laat zich inspireren door verschillende culturen. Thema’s als identiteit, intermenselijke en interculturele dialoog zijn kenmerkend voor Cherkaoui’s oeuvre, steeds ingebed in een hedendaagse realiteit en doordrongen van een grote spiritualiteit.

Sinds september 2015 is Sidi Larbi Cherkaoui Artistiek Directeur bij Ballet Vlaanderen.

Akram Khan 15 Akram Khan is een BritsBengaalse choreograaf. Als kind leerde hij de beginselen van de Bengaalse volksdans voordat hij een intensieve studie begon van de traditionele Indiase dansvorm kathak. Als tiener speelde hij in Peter Brooks legendarische theaterversie van de Mahabharatha. Vanaf zijn 21ste gaat Khan hedendaagse dans studeren in London, Leicester en Leeds en in 2000

78

Uitgelicht

16.

17.

19.

18.

maakte hij deel uit van de X-Group, een groep jonge dansers en choreografen van PARTS (o.l.v. Anna Teresa De Keersmaeker). Akram Khan richtte in 2000 de Akram Khan company op (tegenwoordig in residentie aan de University of Arts in London). Hij creëerde zijn eerste avondvullend werk, Kaash, in 2002 en werd op slag een wereldwijd fenomeen. Hij werkte samen met o.a. Sidi Larbi Cherkaoui en sterballerina Sylvie Guillem. Zijn unieke bewegingstaal beweegt zich tussen westers hedendaags en kathak.

American Ballet. Vervolgens danste hij o.a. bij Le Ballet du XXe Siècle van Maurice Béjart in Brussel, voor hij zich vestigde als zelfstandig choreograaf in New York in 1980. Hij werd artistiek leider van de Batsheva Dance Compagny in 1990, een functie die hij tot vandaag bekleedt. Aan deze compagnie zou hij zijn eigen innovatieve en werelwijd onderwezen bewegingstaal ontwikkelen: Gaga. Ohad Naharin creëerde talloze choreografiën en zijn werk wordt wereldwijd opgevoerd.

Nitin Sawhney 17 Ohad Naharin 16 Ohad Naharin is een Israëlische choreograaf. Sinds 1974 trainde Naharin aan de Batsheva Dance Company in Tel Aviv, opgericht door Martha Graham. Op haar uitnodiging werd hij lid van haar gezelschap in New York. Hij studeerde terzelfdertijd aan The Juilliard School en de School of

79

Nitin Sawhney is een BritsIndische muzikant, dj, producent en componist. Zijn werk is beïnvloed door Oosterse en elektronische muziek en jazz. Thema’s die in zijn muziek aan bod komen zijn spiritualiteit en multiculturaliteit.

Hij componeerde voor verschillende orkesten en

heeft samengewerkt met o.a.

Paul McCartney, Sting, het London Symphony Orchestra en Cirque du Soleil. Ook werkte Nitin Sawhney verschillende malen samen met choreografen als Akram Khan en Sidi Larbi Cherkaoui.

Ann Hallenberg 18 De Zweedse mezzosopraan Ann Hallenberg stal in seizoen 20122013 de show met haar flitsende vertolking van de machtsgeile Agrippina in Händels gelijk­ namige opera.

Met die rol, waarmee ze ook te gast was in het Théâtre des Champs-Elysées in Parijs, doet ze weerom Opera Vlaanderen aan. Eerder stond ze op de planken in ons huis als Arsace in Rossini’s Semiramide onder maestro Alberto Zedda en als Charlotte/Werther in een productie van Willy Decker.

Sinds Ann Hallenberg haar studies in Stockholm beëindigde in 1994, vinden

we haar ook met grote regelmaat op de scènes van de Scala in Milaan, het Teatro Real in Madrid, het Theater an der Wien in Wenen en de operahuizen van Zürich, Parijs, Lyon, München en Dresden.

Ze beheerst een bijzonder uitgebreid repertoire dat reikt van Monteverdi, Händel en Gluck over Haydn en Rossini tot hedendaagse composities.

Inzake het operapersonage Agrippina is Ann Hallenberg voorwaar een specialiste: met het ensemble Il Pomo d’Oro en maestro Riccardo Minasi bracht ze een bejubelde cd uit waarin aria’s van verschillende Agrippina’s uit Italiaanse barokopera’s worden samengebracht.

Stefano Montanari 19 Stefano Montanari is één van de meest veelzijdige musici van het moment. Hij is violist, pianist en dirigent die tegelijk met historische instrumenten als

De artiesten

De artiesten

20.

21.

met moderne orkesten werkt.

Bij Opera Vlaanderen debuteert hij met de muzikale leiding van Agrippina.

Vooraleer Stefano Montanari zich lanceerde als dirigent, met focus op opera, was hij verbonden als barokviolist aan de Accademia Bizantina - een ensemble waarmee hij verschillende tournees ondernam. Hij is één van de belangrijkste barokviolisten van het moment en voor zijn opname van Corelli’s Vioolsonates, opus 5 won hij een Diapason d’Or. Hij leidde operaproducties in het Teatro Donizetti in Bergamo, in het Teatro La Fenice in Venetië, Teatro Massimo in Palermo, de Opéra de Lyon en Opera Atelier in Toronto. Als operadirigent heeft hij zich intussen niet alleen bewezen in barokopera’s maar ook in het grote repertoire met onder meer de Mozart-da Ponte cyclus, Die Zauberflöte, Il Barbiere di Siviglia en Carmen. In de Nationale Opera in Amsterdam dirigeerde

Stefano Montanari in seizoen 2014-2015 een bejubelde productie van Rossini’s Il Viaggio a Reims.

Luk Perceval 20 Theaterlegende Luk Perceval keert voor Infinite Now terug naar Vlaanderen en maakt er zijn eerste grote muziektheaterproductie in Opera Vlaanderen. Perceval gaf in de jaren tachtig met Guy Joosten zijn gezelschap Blauwe Maandag Cie. een nieuwe wending aan het verstarde Vlaamse theaterlandschap en bepaalde mee de Vlaamse Golf die in de jaren negentig ook Nederland overspoelde. Daarna richtte hij het Toneelhuis op in Antwerpen en gaf daarmee een krachtige impuls aan Antwerpen als theaterstad.

Met zijn voorstelling Ten Oorlog maakte hij één van de eerste grote theatermarathons gebaseerd op Shakespeares koningsdrama’s, in een

Seizoen 2016 — 2017

bewerking van Tom Lanoye.

De voorstelling kreeg internationale weerklank, werd in Salzburg en Duitsland opgevoerd en bracht Perceval zelf ook naar Duitsland. Hij was een tijdlang verbonden aan Schaubühne am Lehninerplatz in Berlijn en werd daarna huisregisseur van het Thaliatheater in Hamburg.

Ondertussen stapelden de blijken van erkenning voor zijn theaterwerk zich op, met talrijke internationale uitnodigingen en prijzen, met als een van de hoogtepunten de verlening van de Duitse theaterprijs Der Faust in 2013. In 2014 creëerde theatermaker Luk Perceval de bejubelde voorstelling FRONT, die het uitgangspunt vormt voor Infinite Now. Voor zijn regies van opera- en muziektheater maakt hij bewust een zeer selectieve keuze voor bijzondere projecten. Die brachten hem reeds naar Staatsoper Stuttgart, Staatsoper Hannover en de Staatoper Unter den Linden in Berlijn.

Martha Graham 21 Martha Graham (1894 1991) studeerde aan de Denishawn School tot 1916 en werd vervolgens lid van de Denishawn Dancers. In 1926 richtte ze haar eigen School of Contemporary Dance op, die ze tot haar dood zou leiden. Martha Graham ontwikkelde een eigen bewegingstaal gebaseerd op de begrippen “contraction and release”. Ook exploreerde ze doorheen haar oeuvre de mogelijkheden van het vloerwerk, dit in tegenstelling tot het klassieke ballet. In haar werken greep ze thematisch terug naar de Griekse Oudheid, de Amerikaanse geschiedenis en de psychoanalyse. De indi­ vi­duele psyche staat vaak centraal. Martha Grahams invloed op de danswereld van de 20ste en 21ste eeuw is van onschatbare betekenis.

80

Uitgelicht

22.

24.

23.

Pina Bausch 22

Annabelle Lopez Ochoa 23

Daniel Kramer 24

Pina Bausch (1940-2009) studeerde aan de Folkwang­ schule in Essen en aan de Juilliard School in New York. Na een carrière als danseres bij o.a.

New American Ballet keerde ze in 1962 als soliste terug naar Essen naar het door Kurt Jooss opgerichtte Folkwangballett, waarvoor ze sinds 1967 choreografeerde en waarvan ze in 1969 de leiding overnam.

In 1973 kwam ze aan het hoofd van het Ballett der Wuppertaler Bühne, dat ze omdoopte tot Tanztheater Wuppertal. Vanuit de dans, het spreektheater, de beeldende kunst en zelfs de revue onstonden stukken over de menselijke conditie op een heel directe en soms brutale wijze. Terugkerende thema’s zijn: falende communicatie tussen mensen, herinnering, kindheid en man-vrouw-verhoudingen.

Bausch stond met haar Tanztheater aan de wieg van een nieuwe stijl die tot de dag van vandaag enorm invloedrijk blijft.

Annabelle Lopez Ochoa is een Belgisch-Colombiaanse choreografe. Ze studeerde aan de Koninklijke Balletschool in Antwerpen. Na 12 jaar aan diverse Europese compagnieën te hebben gedanst, verlegde ze vanaf 2003 haar focus naar de choreografie. Ze creëerde nieuw werk voor o.a. het Scapino Ballet Rotterdam, het Nationale Ballet van Nederland, The Washington Ballet en het Joffrey Ballet.

Naast verhalende balletten, in 2016 nog Broken Wings over het leven van Frida Kahlo voor het English National Ballet, maakt ze vooral abstractere werken die wel steeds geladen zijn met een dramatische insteek en emotionele kracht.

Ze creëert zowel vanuit het hedendaagse als het klassieke bewegingsrepertoire. In 2006 was ze reeds te gast bij Ballet Vlaanderen en creëerde ze Lacrimosa op muziek van Pergolesi.

De Amerikaanse regisseur Daniel Kramer staat garant voor emotioneel intens en visueel verrassend theater.

In Opera Vlaanderen liet hij een frisse wind waaien met zijn eigenzinnige lezing van Bizets Carmen in 2012. Niet het Spaanse Sevilla maar Seville in Ohio (V.S.) was de setting voor het levensgevaarlijke spel met liefde en hartstocht waarin Carmen Don José meesleurt.

Daniel Kramer debuteerde in opera in 2008 met een productie van Punch and Judy van Harrison Birtwistle. Daarna volgden twee samenwerkingen met Valery Gergiev die beiden het Mariinski Theater (SintPetersburg) en het Bolsjoi Theater (Moskou) aandeden: een controversiële productie van De Burcht van Hertog Blauwbaard (bekroond met de Golden Mask Award voor beste regisseur) en Pelléas et Mélisande. Voor Tristan und Isolde in English National Opera

81

werkte Daniel Kramer samen met de befaamde Indische kunstenaar Anish Kapoor. In theater liet Kramer ook van zich spreken met onder meer een opzienbarende Woyzeck en de anti-Amerikaanse musical HAIR. Voor dans realiseerde hij Pictures from an Exhibition op Moesorgski’s bekende orkestwerk (Young Vic en Sadler’s Wells). Voor de nieuwe productie van Sadko gaat Daniel Kramer weerom in zee met een Russische maestro (Dmitri Jurowski). RimskiKorsakovs sprookjesopera zal daarbij in een vernieuwende en eigenzinnige beeldtaal verschijnen, wars van al te letterlijke Russische folklore.

De artiesten

De artiesten

25.

Jacquelyn Wagner 25 “Wist Jacquelyn Wagner dat ze de meest natuurlijke, de meest wilskrachtige en de meest perfecte Arabella was die men heeft gehoord sinds Lisa Della Casa?”. Aldus Jean-Charles Hoffelé over de Amerikaanse sopraan naar aanleiding van haar fenomenale vertolking van Richard Strauss’ illustere vrouwenrol in de Nationale Opera in Amsterdam (2014).

Ook bij Opera Vlaanderen gooide Jacquelyn Wagner hoge ogen met haar briljante vertolking van Fiordiligi in Guy Joostens productie van Così fan tutte. In de vocaal even briljante rol van Volkhova in Sadko mag ze opnieuw schitteren in ons huis. Jacquelyn Wagner heeft zowel Mozartrollen op haar repertoire zoals Pamina/Die Zauberflöte (onder meer debuut aan de Parijse Opera), Contessa/ Le Nozze di Figaro, Donna Anna/ Don Giovanni en Vitellia/La Clemenza di Tito; diverse rollen uit het Italiaanse repertoire

zoals Violetta/La Traviata (Volksoper, Wenen) en Musetta/ La Bohème alsook Tatjana/ Jevgeni Onegin.

Seizoen 2016 — 2017

82

Uitgelicht xxxx

26.

Alexander Joel 26 eerste gastdirigent Vanaf seizoen 2016-2017 is Alexander Joel eerste gastdirigent van Opera Vlaanderen. Joel is intussen geen onbekende meer voor ons huis: hij stond al met veel succes aan het hoofd van het Symfonisch Orkest van Opera Vlaanderen in alom gesmaakte producties van hoogtepunten uit het oeuvre van Verdi: Don Carlos, La Forza del Destino en onlangs nog Otello. Maar hij bewees ook zijn veelzijdigheid in Strauss’ Die Frau ohne Schatten, Mozarts Don Giovanni en afgelopen seizoen met het Nieuwjaarsconcert.

repertoire van onder meer Strauss, Sjostakovitsj, Wagner, Puccini, Léhar, Mozart en Verdi.

Vanaf volgend jaar crëert hij mee een nieuwe productie van Der Ring des Nibelungen in Wiesbaden.

In het komende seizoen heeft hij bij Opera Vlaanderen muzikaal de touwtjes in handen in Verdi’s Simon Boccanegra, in het Nieuwjaarsconcert en in het concert Mahler/Brahms.

Van 2007 tot 2014 was Alexander Joel muziekdirecteur van het Staatstheater Braunschweig. Joel is behalve in Opera Vlaanderen geregeld te gast in gerenommeerde huizen als Covent Garden, Semperoper Dresden, Deutsche Oper Berlin en Staatsoper Hamburg in

83

De artiesten

Concerten Paulus

Nieuwjaarsconcert

(Crack, Royal Academy London, 2015, 32,1 x 47,9cm)

(Viaduct, 2015, 23,9 x 32,1cm)

p. 86

p. 87

Seizoen 2016 — 2017

84

Mahler / Brahms

Middagconcerten

(Untitled, 2015, 47,9 x 32cm)

(Untitled, 2009, 43 x 35,5cm)

p. 88

p. 89

85

Concerten

Paulus

Felix Mendelssohn (1809-1847) Oratorium, opus 36 voor sopraan, alt, tenor, bas, koor en orkest Muzikale leiding Cornelius Meister Koorleiding Jan Schweiger Sopraan Lore Binon Alt Maria Kataeva Tenor Manuel Günther Bas Josef Wagner Symfonisch Orkest Opera Vlaanderen Koor Opera Vlaanderen Speeldata Carolus Borromeuskerk Antwerpen za 24 sep 20:00u

Mijlpaal van het romantische oratorium Sint-Pieterskerk Gent zo 25 sep 20:00u Kaarten vanaf za 27 aug om 11:00u van €17 tot €42 meer info op www.operaballet.be

Met zijn bijzonder expressief oratorium Paulus gaf Felix Mendelssohn in 1836 de 19de-eeuwse liturgische koormuziek een creatieve injectie. In een woelig muzi­kaal klimaat vestigde hij bovendien een lang­­­ver­­wacht referentiepunt voor de roman­ tisch-religieuze gevoelsbeleving.

In twee evenwichtige delen verklankt Mendelssohn de levensloop van de bekeerde christenvervolger Paulus die, na een drama­ tische ontmoeting met de verrezen Verlosser, de belangrijkste vroege apologeet werd van het christendom. Paulus werd een van Mendelssohns grootste successen en maakte hem tot de meest gevierde componist van Duitsland én Engeland.

“Voor een tot het protestantisme bekeerde Jood heeft Mendelssohn het ver geschopt in het christendom”, merkte tijdgenoot Heinrich Heine gevat op.

Händels uitbundigheid en de contrapuntische perfectie van Bach stak Mendelssohn met Paulus zelfs de barokke meesters naar de kroon. Tegelijk verrijkt hij de oratoriumstijl met een frivoliteit en helderheid die enkel naast die van Mozart kan worden gelegd.

Paulus is Mendelssohns romantische antwoord op het barokke oratorium, en werd in de 19de eeuw wellicht enkel geëvenaard door zijn eigen oratorium Elias.

Het orkest en koor van Opera Vlaanderen staan in dit concert onder leiding van Cornelius Meister, chef-dirigent van het Weense Rundfunk-Sinfonieorchester, die bij ons dit seizoen ook Der fliegende Holländer dirigeert.

Terwijl de liturgische werken van zijn tijd­ genoten hun religieuze integriteit groten­ deels opofferden aan de luister van de grote concertzalen, zocht Mendelssohn inspiratie in de devote barokke stijl van Georg Friedrich Händel en J.S. Bach, wiens Weihnachtsoratorium hij in 1829 had her­ ontdekt. Met zijn meesterlijke balans tussen

Seizoen 2016 — 2017

86

Nieuwjaarsconcert

Aria’s en operafragmenten van Giaochino Rossini, Giuseppe Verdi, Giacomo Puccini en Pietro Mascagni; filmmuziek van Nino Rota Muzikale leiding Alexander Joel Tenor Najmiddin Mavlyanov Symfonisch Orkest Opera Vlaanderen Speeldata Opera Antwerpen vr 6 jan 20:00u De Bijloke Gent zo 8 jan 15:00u Kaarten vanaf za 27 aug om 11:00u van €12 tot €47 meer info op www.operaballet.be

Met Italiaanse zwier In het Nieuwjaarsconcert 2017 nodigt de Italiaanse opera ten dans uit. Balletmuziek van Rossini, Ponchielli en Verdi voert ons naar bucolische en avontuurlijke oorden. We horen muziekjes die uurwerken tot leven roepen, die het feeërieke met folklore vermengen en die lyriek met Franse frenesie kruiden.

Met een onversneden ranz des vaches (Guillaume Tell) toeven we in idyllische Alpenweiden en in Tsjaikovski’s Capriccio italien houden Italiaanse folklore en Russische melancholie elkaar in evenwicht. Al dansend belanden we bij de Siciliaanse ‘noblesse’ op het einde van haar glorietijd via Nino Rota’s muziek bij de film Il Gattopardo (Visconti).

Er wordt gedanst op schitterende bals, waar nu eens decadentie, dan weer jaloezie, vendetta en waanzin om de hoek loeren.

De minne en de vrouw wordt bezongen in opzwepende cadenzen, er wordt pakkend afscheid genomen van verboden liefdes terwijl het dansfeest op de achtergrond onver­ biddelijk verder tolt en er zelfs met Tosca definitief ‘adieu’ wordt gezegd aan het leven, met een fonkelende sterrenhemel als getuige.

Men heft het glas en speelt ten dans op rijke landerijen en in de schaduw van machtige berglandschappen. Het leven, de liefde en alles wat er op dat ogenblik toe doet, wordt

87

bezongen en ten dans gevraagd.

Als stertenor van het concert horen we de Oezbeek Najmiddin Mavlyanov die als Cavaradossi/Tosca en Rodolfo/La Bohème uitgroeide tot een publiekslieveling in Opera Vlaanderen. Eerste gastdirigent Alexander Joel neemt de feestelijke leiding over het Symfonisch Orkest van Opera Vlaanderen.

Concerten

Mahler / Brahms

Gustav Mahler (1860-1911) Een selectie uit de liederencyclus Des Knaben Wunderhorn Johannes Brahms (1833-1897) Symfonie nr. 2, opus 73 Muzikale leiding Alexander Joel Sopraan Barbara Senator Bas-bariton Josef Wagner Symfonisch Orkest Opera Vlaanderen Speeldata Opera Gent za 18 feb 20:00u Koningin Elisabethzaal Antwerpen wo 22 feb 20:00u Kaarten vanaf za 27 aug om 11:00u van €12 tot €47 gratis inleiding 45 min voor aanvang meer info op www.operaballet.be

Idylle, drama en satire De Tweede Symfonie van Johannes Brahms en Gustav Mahlers Lieder aus des Knaben Wunderhorn toeven in landelijke en volkse sferen. Toch gaat het om twee sterk ver­ schillende werelden.

Brahms’ goede vriend Theodor Billroth mag dan al beweren dat Brahms’ Tweede “allemaal blauwe hemel, het ruisen van rivieren, zonneschijn en koele, groene schaduwen” is, ook deze, meer pastorale en serene symfonie is niet vrij van dramatiek en van een Beethoveniaanse grandeur.

In de verzameling volksliedteksten Des Knaben Wunderhorn van Achim von Arnim en Clemens Brentano uit het begin van de 19de eeuw vond Gustav Mahler een schatkist aan verhalen, affecten en volkse wijsheden die hem niet alleen inspireerden tot talrijke liederen maar die ook hun stempel drukten op zijn eerste symfonieën. Kinderrijmpjes, natuurpoëzie, satire en tragische vertellingen over het soldatenbestaan kregen allemaal hun plaats in een reeks orkestliederen waarmee Mahler nieuwe impulsen gaf aan het Duitstalige Lied en aan de ballade zoals Schubert en Loewe die eerder hadden beoefend. Geen nostalgie naar de vroegromantiek dreef hem daarbij; wel de harde,

Seizoen 2016 — 2017

ontnuchterende waarheid over de condition humaine. De bijtende satire van Des Antonius von Padua fischpredigt, de onverbiddelijke tragiek van Der Tamboursg’sell en Das irdische Leben en het volkse sentiment van Rheinlegendchen wijzen in de richting van een nieuw artistiek bewustzijn, op de drempel van het expressionisme.

In Mahlers Wunderhorn-Lieder horen we de Duitse sopraan Barbara Senator, die regel­ matig te gast is in de Semperoper Dresden en in Glyndebourne, aan de zijde van de Oosten­ rijkse bas-bariton Josef Wagner, die uitgroeide tot een vaste waarde in het huis.

Het geheel staat onder leiding van maestro Alexander Joel, eerste gastdirigent bij Opera Vlaanderen.

88

Middagconcerten

Nieuw!

De concerten in Gent op zondagen 29 jan (o.v.) en 26 mrt presenteren we als namiddagconcert, inclusief een lekker stuk taart en koffie (€22 voor concert + koffie en gebak) Lunchen bij de buren In Antwerpen kan u het concert combineren met aansluitend een lunch in Brasserie Gustav (€19,50 extra) Kaarten vanaf za 27 aug om 11:00u van €10 tot €15 meer info op www.operaballet.be programma’s onder voorbehoud wijzigingen zijn steeds mogelijk

Middagconcerten Maandelijks gooien de foyers van Opera Vlaanderen in Antwerpen en Gent hun deuren open voor middagconcerten die verrassend inspelen op de geprogram­meerde opera’s van het moment. Inhoudelijke thema’s van een opera, de context waarin een componist werkte en minder gekende muziek van zijn hand geven impulsen aan het programma. Musici uit het huis, zangers van het jong ensemble van Opera Vlaanderen en externe specialisten Lied en kamermuziek maken hun opwachting.

89

Concerten

Middagconcerten

Jeugd!

Dvořák, Janáček en Pavel Haas Drie generaties Tsjechische compo­ nisten vinden elkaar in een programma rond De zaak Makropoulos (Janáček) - de openingsproductie van seizoen 2016-2017. Wat is passender bij een verhaal over eeuwige jeugd dan Janáčeks blaassextet Mladi ofte Jeugd?

- een spitse, en gevatte evocatie van de studentenjaren van de componist in Brno. Een mooie selectie uit de Slavische Dansen van Anton Dvořák biedt een gepassioneerd tegengewicht.

Pavel Haas was één van de weinige leerlingen van Janáček. Zijn Blaas­ kwintet uit 1929 is, net zoals zijn hele oeuvre, een ware ontdekking. In het (versterkte) Soffio Quintet vinden we onder meer Arie van der Beek, hobo solo bij het Symfonisch Orkest van Opera Vlaanderen.

Opera Antwerpen do 22 sep 12:30u Opera Gent vr 30 sep 12:30u

Sea Pictures

Wagner Mix Transcripties van en improvisaties op operamelodieën; Wesendonck Lieder van Richard Wagner Na het succes van Verdi Mix enkele seizoenen geleden grasduinen we ditmaal in Wagners rijke opera-oeuvre, met focus op Der fliegende Holländer.

We hebben een crossoverprogramma in petto waarin Wagner-transcripties van Franz Liszt de revue passeren naast de wondermooie Wesendonck Lieder en fantasieën over het mysterieuze ‘Porazzi’-thema - een thema dat Wagner neerschreef tussen werk aan Tristan und Isolde en Parsifal.

Sopraan Lies Vandewege, pianist Geert Callaert en vibrafonist Vincent Caers staan garant voor een fascinerende muzikale reis waarin zowel origineel werk als diverse verwerkingen weerklinken, electronics incluis.

Opera Antwerpen do 10 nov 12:30u Opera Gent vr 18 nov 12:30u

Händelmania

Sea Pictures, opus 37 van Edward Elgar; pianomuziek van Debussy, Ravel e.a

Solocantates en klaviermuziek van Georg Friedrich Händel

De zee speelt een dramatische rol in Verdi’s Simon Boccanegra. Niet alleen richten de protagonisten van de opera zich tot het ruime sop; Verdi getuigt ook van coloristisch raffinement in de symfonische evocatie van de zee.

In een middagconcert met zowel vocale als instrumentale muziek richten we de spotlights op water en de ondoorgrondelijke diepten van zeeën en oceanen. Pièce de résistance is Edward Elgars grandioze liedcyclus Sea Pictures waarin we zowel de typische noblesse van de Britse componist horen als maritieme onstuimigheid. Mezzosopraan Raehann Bryce-Davis, verbonden aan het jong ensemble van Opera Vlaanderen, gaat aan boord met pianist Nicolas Callot.

De productie van Agrippina is de ideale gelegenheid voor een onderdompeling in het rijke oeuvre van Georg Friedrich Händel. De Duits-Britse componist was niet alleen uiterst productief in het domein van opera en oratorium, hij liet ook een schat na van meeslepende solocantates die zelden de affiches halen. Daarnaast is er ook prachtige klaviermuziek, de indrukwekkende Passacaglia in g, HWV 432, voorop.

Contratenor Jake Arditti deelt het podium met de jonge klavecinist en rising star Korneel Bernolet en zijn ensemble Apotheosis.

Opera Antwerpen do 23 feb12:30u Opera Gent vr 24 feb 12:30u

Seizoen 2016 — 2017

Opera Gent zo 26 mrt 15:00u Opera Antwerpen do 30 mrt 12:30u

Mozart in Egypte Aria’s uit Mozarts Die Zauberflöte en verwante ‘Zauberoper’ Als exotisch en filosofisch gekruide Zauberoper, doordrongen van Egyptomanie, was Mozarts Die Zauberflöte (1791) niet enig in zijn soort. Twee vandaag vergeten werken zweven als satellieten rond Mozarts succesopera: Der Stein der Weisen (1790) en Das Labyrinth oder Der Kampf mit den Elementen (1798). Aan eerstgenoemde opera werkte Mozart zelf mee. Das Labyrinth… is een ‘sequel’ van Die Zauberflöte met muziek van Peter von Winter. Telkens tekende Emanuel Schikaneder voor het libretto.

Studenten van de International Opera Academy brengen op de grote scène bloemlezingen uit deze drie intrigerende opera’s. Een betoverende mix van evergreens en vergeten parels.

Opera Antwerpen do 22 dec 12:30u Opera Gent zo 29 jan (o.v.) 15:00u

Russian Moods Romances van Rimski-Korsakov en Rachmaninov; instrumentale muziek van Glière en Rimski-Korsakov Nikolai Rimski-Korsakov was niet alleen een kapitale figuur voor de 19de-eeuwse Russische opera, hij schreef ook een schatkist aan liederen en romances bijeen - een genre dat ontstaan was als tegenhanger van de 18de-eeuwse Franse romance en waarin ook Glinka en Rachmaninov uitblonken.

De Russische mezzosopraan Victoria Yarovaya, die in Sadko de rol zingt van Ljoebava (Sadko’s echtgenote), presenteert een mooie keure aan romances van Rimski-Korsakov en Rachmaninov, begeleid aan de piano door Jeanne-Minette Cilliers. Ze gaan in dialoog met Aykut Dursen, eerste contrabassist bij het Symfonisch Orkest Opera Vlaanderen, die ons op volkse, Russische intermezzi vergast.

Opera Antwerpen do 18 mei 12:30u Opera Gent vr 19 mei 12:30u

90

91

Opera Vlaanderen

Opera21

Infinite Now

Revelations

All Clouds and Sun

p. 94

p. 97

p. 100

Requiem

Dagboek van een verdwenene

Nachtschade: Aubergine

p. 95

p. 98

p. 101

Menuet

Pianola

p. 96

p. 99

Seizoen 2016 — 2017

92

van 18 — 29 april

Met zijn vijfde editie rondt het festival Opera21 zijn tweejaarlijks ritme af en wordt het vanaf nu een jaarlijks festival.

In 2018 zal het plaatsvinden in Gent en Brugge, in 2019 opnieuw in Antwerpen. Zo wil Opera21 vanaf nu nog meer dan vroeger investeren in de toekomst van het muziektheater door creatie van nieuw geschreven werk te stimuleren.

Opera21 was al een gebald aandachtsmoment voor het genre in Vlaanderen, maar wordt nu ook meer een internationale broedhaard. Meer internationale coproducties, meer buitenlandse componisten, meer openheid naar jong en onder­zoekend werk. Met andere woorden: Opera21 verlegt de definitie van muziektheater in de volle breedte, van opera tot hybride scenische experimenten, installaties, performances en beeldende concerten. De grenzen binnen de podiumkunsten zijn immers al langer dan vandaag opengebroken.

Daardoor zijn er in het festival ook kansen voor andere produ­centen en presentatiepodia dan de initiatiefnemers Opera Vlaanderen, Muziektheater Transparant, LOD muziektheater en deSingel. Nieuwkomers zijn oa. kunstencentrum Campo, Arne Sierens & Compagnie Cecilia, Wannes Deneer & Tuning People en de jonge makers van de TRANSLAB-­projecten in Matterhorn en deSingel. Internationaal verwelkomen we creaties van componisten als Chaya

Czernowin en Alvin Curran naast die van de Vlamingen Wim Henderickx, Daan Janssens en Annelies Van Parys. En ook dans komt aan bod met de creatie Requiem van Sidi Larbi Cherkaoui. Rode draad in het festivalprogramma en inspiratiebron voor verschillende producties is literatuur, met ook daar grote namen als Erich Maria Remarque, Can Xue, Louis Paul Boon, Hadewijch, Raymond Queneau en Jean Genet.

Verwacht u bovendien aan spraakmakende regies van Luk Perceval, Fabrice Murgia, Ivo van Hove en Arne Sierens.

Afspraak na de Paasvakantie 2017 in Gent en Antwerpen.

Jerry Aerts algemeen directeur deSingel Aviel Cahn artistiek directeur Opera Vlaanderen Guy Coolen algemeen directeur Muziektheater Transparant Hans Bruneel algemeen directeur LOD muziektheater

www.opera21.be 93

Opera21

Infinite Now Wereldcreatie

Infinite Now Een opera voor orkest, koor, solisten en acteurs Libretto van Luk Perceval en Chaya Czernowin gebaseerd op tekst van Erich Maria Remarque en Can Xue Wereldcreatie Coproductie met Nationaltheater Mannheim en Institut de Récherche et Coordination Acoustique/ Musique (IRCAM) Parijs Meer info over deze productie, zie p. 60 Met de steun van

Speeldata Opera Gent di 18, do 20, za 22, zo 23° apr 20:00u/°15:00u Opera Antwerpen zo 30 apr, wo 3, vr 5, za 6 mei 20:00u Kaarten vanaf za 26 nov om 11:00u van €12 tot €90 al in abonnement te koop vanaf 4 juni - zie p. 129 meer info op www.operaballet.be

Chaya Czernowin De Amerikaans-Israëlische componiste Chaya Czernowin is een van de meest prominente hedendaagse componisten die met haar composities een breed veld van de muziek bestrijkt. Haar eerste opera Pnima...ins Innere, die ze in 2000 componeerde in opdracht van de Bayerische Staatsoper (München), was een duidelijk signaal: een opera zonder libretto, zonder plot, alleen mentale situaties, geen zangers op het podium. Meer non-opera dan opera. Het is duidelijk dat Czernowin in haar benadering van het componeren niet de plat­getreden paden bewandelt, maar nieuwe wegen zoekt. Zaide/Adama voor de Salzburger Festspiele in 2006 was haar tweede werk voor de operascène. Ook daar liet ze haar originaliteit duidelijk merken. Ze wisselde Mozarts onafgewerkte opera Zaide af met eigen composities en fragmenten en creëerde een unieke dialoog tussen de Weense Klassiek en hedendaagse muziek.

Chaya Czernowin componeert zelden vanuit de evidentie van een vastliggend schema.

Zij plaatst vraagtekens bij de muzikale conventies over vorm, structuur en muzikale bestanddelen. Zij onderzoekt hoe de klank beweegt in de ruimte en tot architectuur kan worden door de ruimte mee te bepalen. In die zin is haar muziek ook telkens echt nieuw.

Seizoen 2016 — 2017

In haar orkestmuziek en kamermuziek, maar ook in haar werken voor het toneel gaat ze hierin ver: haar composities worden tot “islands of alternative life” waar alternatieve realiteiten en nieuwe muzikale ervaringen gecreëerd kunnen worden.

Bij de realisatie van haar projecten gaat ze zeer secuur te werk en maakt ze een strenge keuze van thema’s en vooral van specifieke en muzikale persoonlijkheden met wie ze zo intensief mogelijk tracht samen te werken.

Czernowins opera’s zijn zeer persoonlijk, “a place for me to figure things out”. Ze snijdt thema’s aan die haar zeer nauw aan het hart liggen en toch bereikt ze een universele dimensie. Ze verwacht dan ook niet dat de luisteraar haar muziek direct cognitief begrijpt, maar ze wil een diepgaande emotionele ervaring opwekken. Ze wil hem raken met “truthful, unidealized, unrefined musical experiences, not descriptions”: ervaringen die tijd vragen en die niet stoppen bij de laatste noot. Zoals in Infinite Now: een muzikale vertaling van een oneindig numoment dat zal blijven nazinderen.

94

Requiem Wereldcreatie

Requiem Choreografie Sidi Larbi Cherkaoui Muziek Gabriel Fauré / Wim Henderickx In combinatie met Kaash en Secus vormt ze de voorstelling East zie p. 52 Speeldata Opera Antwerpen di 18, wo 19 apr 20:00u Kaarten vanaf za 26 nov om 11:00u van €14 tot €55 al in abonnement te koop vanaf 4 juni - zie p. 129 meer info op www.operaballet.be

“Ik ben een verdwaalde oosterling in het Westen.”

Wim Henderickx over zijn bewerking van Gabriel Fauré’s Requiem.

Requiem is je eerste samenwerking met Sidi Larbi Cherkaoui. Vanwaar de interesse in een gemeenschappelijk project?

De ontmoeting tussen oost en west is zowel voor Larbi’s werk als het mijne erg belangrijk.

Maar ook het zoeken naar het spirituele speelt bij ons beide een grote rol. Het is dat spirituele dat ik ook bij Fauré’s Requiem vind. Het spiri­ tuele in de mens kan volgens mij nooit tot geweld leiden, religie wel.

Is jouw adaptatie van het Requiem daarmee een politiek statement?

Wat politiek is, staat los van wat kunst zou moeten zijn. Dans is een heel fysiek gegeven, muziek is een immaterieel gegeven. Net deze abstracte kunstvormen kunnen boven de politiek staan, maar tegelijkertijd kunnen ze wel een inspiratiebron zijn om tot de diepte van een conflict door te dringen. Op zoek naar een gemeenschappelijke spiritualiteit, een menselijkheid. En dit zonder te bombarderen met politieke of religieuze slogans…

95

Wat betekent Fauré’s Requiem voor jou?

Fauré’s werk raakt iets mystieks, iets spiri­ tueels. Het staat los van de meer bekende bombastische requiems. Het is een klein, introspectief en zacht requiem. Het is een menselijk requiem. Ik wil in mijn adaptatie trouw blijven aan Fauré maar ik heb wel het gevoel dat zijn compositie om een actueel commentaar vraagt. Dat wil ik geven, in alle nederigheid.

Hoe ga je te werk?

Ik ga het werk nog intiemer en nog donkerder maken qua orkestratie, maar ik ga niets wijzigen aan de melodieën. Het wordt geen confrontatie met het niet-westen zoals ik in andere composities gedaan heb. Ik zoek een symbiose tussen twee confronterende culturen zoals we die kennen binnen de hedendaagse politieke context. Ik ga op sommige momenten ingrijpen met eigen composities om daarmee een connectie te creëren met dat niet-westen. De spiritualiteit die ik zoek, is een universeel gegeven.

Wat is het optimale gevoel waarmee een toe­schouwer de zaal zou verlaten na dit Requiem?

Warmte. Een innerlijke warmte. Dat is wat ik wil proberen.

Opera21

Menuet Wereldcreatie

Menuet Productie LOD muziektheater Muziek Daan Janssens (°1983) Regie Fabrice Murgia naar Louis Paul Boon Dirigent Filip Rathé Uitvoerders SPECTRA Ensemble, Cécile Granger (sopraan), Raimund Nolte (bariton), Tineke Van Ingelgem (mezzosopraan) Coproductie met deSingel Internationale Kunstcampus, SPECTRA Ensemble www.lod.be Speeldata deSingel Antwerpen wo 19, do 20 apr 20:00u

Tragedie in huiskamerformaat Opera Gent wo 26, do 27 apr 20:00u Kaarten vanaf za 27 aug om 11:00u van €8 tot €28 meer info www.operaballet.be kaarten voor deSingel alleen via deSingel.be of 03 248 28 28

Een man, een vrouw en een meisje delen een huis. De man slijt zijn dagen in de vrieskelder van een bedrijf. Om de tijd te doden verzamelt hij krantenknipsels van allerhande gruwelijkheden. Zijn hyperactieve echtgenote verliest zich ondertussen in het geregel van het huishouden en in het maken van kinderkleertjes die ze verkoopt via haar zwager.

Het huishoudhulpje dat haar bijstaat, speelt de hoofdrol in de verlangens van de man.

Die klassieke driehoeksverhouding ontvouwt zich in Menuet tot een grootse tragedie in huiskamerformaat.

Seizoen 2016 — 2017

LODcomponist Daan Janssens en regisseur Fabrice Murgia zetten hun tanden in de existentiële thema’s van Louis Paul Boons roman.

De eenvoudige feiten worden driemaal na elkaar gepresenteerd, telkens door de ogen van een ander personage. De banale situatie krijgt hierdoor een tragische gelaagdheid.

Eenzaamheid, schaamte en seksuele drift vormen de basis voor de 3D-visie op de mens die hier wordt getoond. Menuet schetst het portret van eenzame mensen die zweven tussen het normale en het abnormale, tussen zeggen en zwijgen. Daan Janssens en Fabrice Murgia gaan op zoek naar die spanning, in de overtuiging dat in die tussenzone het echte leven ligt.

96

Revelations

Revelations Productie Muziektheater Transparant Compositie en muzikale leiding Wim Henderickx (°1962) Tekst Hadewijch d'Anvers Erwin Mortier Regie Wouter Van Looy Video Kurt d’Haeseleer Electronics Jorrit Tamminga

Wereldcreatie

Lichtontwerp Peter Quasters Dramaturgie Veerle Fraeters Zang Lore Binon Muzikale uitvoering HERMESensemble

Revelations Revelations is een multimediaal project dat de indrukwekkende visioenen van de 13de-eeuwse dichteres en mystica Hadewijch d'Anvers als uitgangspunt neemt, zonder meer één van de verbazingwekkendste teksten uit onze literatuurgeschiedenis. In de traditie van de middeleeuwse christelijke liefdesmystiek beschrijft Hadewijch in haar Visioenen een extatische liefdesrelatie met de goddelijke Ander. Visionaire liefdespoëzie die de weg naar een hoger bestaan wijst met passie als sleutelwoord.

In Revelations staat een individu tegenover een koor in een voorstelling die op zoek gaat naar de kracht van visionaire verbeelding en extase in een hedendaagse context. Componist Wim Henderickx schrijft met Revelations een woordeloos nieuw werk, waarin inspiratie doorklinkt van middeleeuwse en renaissancemuziek voor vrouwenstemmen. Het HERMESensemble en de elektronische muziek van Jorrit Tamminga krijgen er een belangrijke plaats. Na Void en De koningin zonder land gaat Henderickx opnieuw een samenwerking aan met regisseur Wouter Van Looy, die voor Revelations een immateriële installatie creëert met licht en rook waarin de beelden van video­kunstenaar Kurt d’Haeseleer een centrale rol krijgen.

Koor Cappella Amsterdam Coproductie met deSingel Internationale Kunstcampus, Cappella Amsterdam en HERMESensemble en Operadagen Rotterdam www.transparant.be Speeldata deSingel Antwerpen vr 21, zo 23 apr 20:00u Kaarten van €8 tot €28 alleen via desingel.be of 03 248 28 28

97

Opera21

Dagboek van een verdwenene

Dagboek van een verdwenene Productie Muziektheater Transparant Muziek Leoš Janáček (°1854 -1928) Annelies Van Parys (°1975) Regie Ivo van Hove Scenografie Jan Versweyveld Tenor Paul O'Neill Mezzosopraan Silvia de La Muela Acteur Hugo Koolschijn Koor leden van de MM Academy Pianist Lada Valesova Coproductie met Klara­ festival, De Munt/La Monnaie, Kaaitheater, Toneelgroep Amsterdam, Les Théâtres de la Ville de Luxembourg en Operadagen Rotterdam www.transparant.be Speeldata Opera Antwerpen za 22 apr 20:00u Kaarten vanaf za 27 aug om 11:00u van €8 tot €28 meer info www.operaballet.be

De poëzie van ontheemding “Er is zoveel emotie in dit werk, zoveel vuur, dat we beiden tot as zouden vergaan als het ons raakte.” In het passionele verhaal in verzen over de dorpsjongen die verliefd wordt op een zigeunermeisje en alles opgeeft om haar te volgen, herkende Leoš Janáček zijn eigen gevoelens voor zijn late muze Kamila Stösslová. Het inspireerde hem in 1917 tot een liedcyclus in 22 kleine taferelen voor tenor, alt, vrouwenkoor en piano. Janáčeks poëzie wordt gekenmerkt door een mix van wreedheid en tederheid, waarbij zijn muziek de essentie raakt, in een minimalisme dat het einde van het operagenre impliceert. Ivo van Hove geeft dit aangrijpende verhaal vol vraagtekens een scenische dimensie. Vanuit haar fascinatie voor de stem schreef de jonge Belgische componiste Annelies Van Parys een coda op dit indringende stuk over ontheemding.

Seizoen 2016 — 2017

98

Pianola

Pianola Productie ChampdAction Concept en muzikale uitwerking Serge Verstockt (°1957) Tekst Alain Franco Video Vincent Jacobs Electronica Benjamin Van Esser Techniek Istvan Leel-össy Uitvoerders Alain Franco (piano), Benjamin van Esser (piano, syntheziser, elektronica), Ko Kowalsky (elektrische gitaar, elektronica, tekst), Robot Dansensemble

Wereldcreatie

'Satire de trash' Met Pianola, ‘satire de trash’ wordt de tumul­ tueuze periode van het futurisme onder de loep genomen met de pianola als leidraad.

Maar ook andere periodes van radicale vernieuwing doorheen de 20ste en 21ste eeuw passeren de revue in deze voorstelling.

In alle naïviteit werd tijdens het tijdperk van het futurisme het gedruis van machines en vallende bommen verheven tot het ultieme kunstwerk. Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog spatten de utopie en de beweging uit elkaar.

Als een derivaat van het automatische weefgetouw staat de pianola symbool voor het begin van de moderniteit. De ontwikkeling van beiden had een grote sociale weerslag.

Huiswevers maar ook cinema- en barpianisten verloren hun baan. Tegelijkertijd kwam er een geheel nieuwe industrie op gang.

Nieuwe ideologieën deden hun intrede: de machine moest de mens bevrijden en hem tijd geven voor zijn intellectuele en creatieve ontwikkeling.

Vandaag maken we met de opkomst van de robots een gelijkaardige ontwikkeling mee.

Zullen we na de duistere virtuele jaren met de opkomst van de robots terug kunnen zien, voelen, ruiken… ?

99

Vier hoofdpersonages - Boris Pasternak, Igor Stravinsky, Claude Debussy en Ko Kowalsky - vertolkt door de musici en een dansensemble van robots leiden het publiek aan de hand van muziek, filosofische overpeinzingen, videobeelden en dans doorheen deze zinderende voorstelling.

Coproductie met deSingel Internationale Kunstcampus, Concertgebouw Brugge www.champdaction.be Speeldata deSingel Antwerpen di 25 apr 20:00u Kaarten van €8 tot €24 alleen via desingel.be of 03 248 28 28

Opera21

All Clouds And Sun

All Clouds And Sun Productie Compagnie Cecilia Muziek Alvin Curran (°1938) Libretto, regie Arne Sierens Decor Guido Vrolix Muzikale leiding, piano, elektronica Daan Vandewalle

Wereldcreatie

Uitvoering Chris Cutler (percussie, elektronica), Jean-Marc Montéra (gitaar, elektronica), Johan Heldenbergh, Salome Kammer, Robin Keyaert, e.a. (performers) Coproductie met deSingel Internationale Kunstcampus, PRPLX Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap, Provincie Oost-Vlaanderen, Stad Gent www.compagnie-cecilia.be Speeldata deSingel Antwerpen wo 26, do 27 apr 20:00u Opera Gent za 29, zo 30 apr 20:00u Kaarten

Fantastische mix tussen theater, dans, circus en opera Geïnspireerd op de dagboeken van Joseph Goebbels, Mussolini, hun talloze minnaressen en de stadsromans Querelle de Brest van Jean Genet en Zazie dans le métro van Raymond Queneau, schetst All Clouds And Sun een genadeloos portret van een grote stad onder druk. Je maakt kennis met verschillende inwoners: de geliefden Mathilde (sopraan) en Vittorio a.k.a. Il Duce (tenor) die elkaar verliezen, en het wilde meisje Zazie, dat met de bittere jongen Franz danst…

vanaf za 27 aug om 11:00u van €8 tot €28 meer info www.operaballet.be

"Een ‘verhaal’ vertellen in een opera is niet simpel, maar voor ons was het van bij het begin duidelijk: geen verhalen over goddelijke helden. We doen het op onze eigen, radicale manier.

We zien en horen een intrigerende mix van zang, theater, dans en circusacts. Aria’s en duetten die een portret schetsen van de personages, eerder dan ze ‘dramatisch’ te maken.

De muzikanten zitten ook niet in de orkestbak, maar staan mee op het podium, samen met de zangers en de performers. Ze leven samen, net zoals mensen in een grote stad: ze lijden en lachen en roepen samen. Onze personages spreken in het dialect van de ziel. De spartelende bewegingen, absurde logica en humor reiken het publiek onverwachte strategieën aan om te overleven in deze wrede wereld." é(Arne Sierens/Alvin Curran)

kaarten voor deSingel alleen via desingel.be of 03 248 28 28

Seizoen 2016 — 2017

100

Nachtschade: Aubergine

Nachtschade: Aubergine Productie Muziektheater Transparant Concept en zang Claron McFadden Viool en gitaar Tcha Limberger Accordeon Tuur Florizoone Qanun en ud Osama Abdulrasol Bas en bouzouki Michel Hatzigeorgiou Percussie Shahin During Video Lisa Tahon Regieadvies en coaching Sjaron Minailo Dramaturgie Tobias Kokkelmans

Nachtschade: Aubergine In Nachtschade: Aubergine traceert Claron McFadden de gemeenschappelijke wortels van onze culturen aan de hand van één van de meest iconoclastische ingrediënten op het culinaire toneel: de aubergine. Hoewel deze oeroude nachtschade-achtige een enorme migratie doormaakte, wist de aubergine zich steeds aan te passen aan haar omgeving.

Gevolgd door documentairemaakster Lisa Tahon legt McFadden deze route in de omge­ keerde richting af, terug naar de oorsprong: vanuit het westen via de mediterrane landen, helemaal tot in het Verre Oosten. Bij elke cultuur op haar pad zal ze te gast zijn bij de lokale bevolking en een traditioneel gerecht leren bereiden en een nieuw lied aanleren.

101

Door deze recepten en melodieën met zich mee te nemen, voegt ze een nieuw hoofdstuk toe aan deze traditie van migratie, samen met een voor haar ideale groep van muzikale collega’s, samengesteld uit een grote verscheidenheid van ‘nachtschade-culturen’: Roma, Belgisch, Irakees, Grieks en AfroAnatolisch. Nachtschade: Aubergine wordt een voorstelling waarin de toeschouwers de rijke auberginekeuken kunnen ervaren in een bijzondere combinatie met live muziek en een reis­docu­mentaire over wat mensen verbindt en hoe wederzijdse kruisbestuiving onze gemeenschappelijke identiteit kan versterken.

Coproductie met Concertgebouw Brugge en Operadagen Rotterdam in samenwerking met Studio Minailo www.transparant.be Speeldata deSingel Antwerpen za 29 apr 20:00u Kaarten van €8 tot €28 alleen via desingel.be of 03 248 28 28

Opera21

Explorer

Zwanenmans

Kindervoorstellingen

Schoolprojecten

p. 104

p. 107

p. 110

De gelaarsde kat

Jeugdvoorstellingen

p. 105

p. 108

Kinderfestivals

Voor leerkrachten (en hun leerlingen)

p. 106

p. 109

Seizoen 2016 — 2017

102

103

Explorer

Zwanenmans (15+)

Zwanenmans Regie Guy Joosten Bewerking Koen De Graeve (naar Wagners Lohengrin) Muziek een orkest van Conservatorium Antwerpen en De Post (Jonas Vandenbossche, Stoffel Verlackt e.a.)

Arrangeur Jelle Tassyns Coproductie met HETPALEIS, International Opera Academy en Conservatorium Antwerpen/AP Hogeschool Speeldata HETPALEIS Antwerpen vr 23, wo 28, do 29, vr 30 dec en di 3, wo 4, do 5, vr 6, za 7, zo 8 jan 20:00u Opera Gent do 26 jan 14:00u (schoolvoorstelling)

Een wulpse Wagner Spreken is liegen, zwijgen is fout (Of Wat we niet gezegd krijgen, gaan we zingen)

vr 27, za 28 jan 20:00u Kaarten €15 / €7 (-16) vanaf za 27 aug om 11:00u reserveren voor schoolvoorstellingen alleen via www. operaballet.be/scholen vanaf 17 mei voor de Antwerpse voorstellingen verloopt de kaartverkoop alleen via HETPALEIS op www.hetpaleis.be

Na de dood van de hertog van Brabant wordt zijn dochter, Elsa, aangeklaagd wegens moord op haar broer. Volgens graaf Telramund en zijn vrouw Ortrud zou Elsa op die manier de heerschappij over Brabant willen bemachtigen. Tijdens het proces wordt zij gered door de mysterieuze Lohengrin, een ridder die van op de Schelde - in Antwerpen begot! - komt aanvaren. Zijn bootje wordt getrokken door een witte zwaan. Hij wint een duel met Telramund en trouwt met Elsa, op voorwaarde dat zij nooit naar zijn afkomst en naam vraagt. Maar Ortrud en Telramund zinnen op wraak…

geweldige zangers zijn, vier operazangers die geweldige dansers zijn, een groot orkest van conservatoriumstudenten die het nieuwe Berliner Philharmoniker zijn en poprockband De Post, die de roemruchte Wagner probeert te overbluffen. Aangewezen aanzwengelaar van deze véél te groots opgezette onderneming is Guy Joosten.

In 1850 ging de opera Lohengrin van componist Wagner in Weimar in première. In 2016 gaat de bewerking ervan, Zwanemans, in HETPALEIS in première. Op vraag van Guy Joosten bewerkte Koen De Graeve deze opera voor jongeren van nu met als opdracht de epische opera Lohengrin te laten clashen met hedendaagse muziek in een wulpse theateravond.

Op het podium staan vijf topacteurs die

Seizoen 2016 — 2017

104

De gelaarsde kat (6-9)

De gelaarsde kat

Regie en bewerking Lucija Brnic Muzikale leiding Hein Boterberg De Kat Louise Kuyvenhoven (sopraan) Jean, de jongste broer/ de hofmaarschalk Sylvie Bedouelle (mezzosopraan) De middenste broer/ de boosdoener Pauline de Lannoy (mezzosopraan) De oudste broer Diana Volkova (mezzosopraan) De koning Rui Xiao (bas) De prinses Lara Rainho (sopraan)

De gelaarsde kat Operasprookje voor kinderen (van 6 tot 9) naar de opera van Cesar Cui Het verhaal van de gelaarsde kat gaat over de schat die in kleine en onbeduidende dingen kan verborgen liggen. Wie daarvoor aandacht heeft, maakt in zichzelf een stemmetje wakker dat aanspoort om je talenten te ontdekken, moeilijkheden te overwinnen en je dromen waar te maken. Een kleine voorstelling over een grote held.

De Russische componist Cui schreef deze sprookjesopera in 1913 en verplaatste het bekende sprookje van Perrault naar een speelse muzikale wereld waarin de natuur, de mens en het leven aan het hof hun eigen klanken krijgen.

De voorstelling wordt in het Duits gezongen, met een vertelstem in het Nederlands.

Pianobegeleiding Eline Brys Coproductie met de International Opera Academy en Zomeropera Alden Biesen Speeldata Theater 't Eilandje Antwerpen wo 18 jan om 14:00u en za 21 jan 11:00u en 14:00u (familievoorstellingen) wo 18 jan om 10:00u en do 19 jan om 10:00u en 14:00u (schoolvoorstellingen) Kaarten â‚Ź8 vanaf za 27 aug om 11:00u reserveren voor schoolvoorstellingen alleen via www.operaballet.be/scholen vanaf 17 mei

105

Explorer

Kinderfestivals

Wintersprookjes

Big Bang 2016 (4+)

Het is fascinerend om te te zien hoe kinderen in hun fantasie hele werelden creëren. Daarom zijn ze ook het gedroomde publiek voor makers die dit talent nooit zijn verloren. Die ene voorstelling, die wonderlijke trip in de rode pluche zetels, kan voor zo’n kleine toeschouwer de start betekenen van een leven vol ‘goesting’ in muziek en theater. Wintersprookjes, ons inmiddels traditionele januari-festival, selecteert voor u de meest onvergetelijke kindervoorstellingen van het moment.

Een mooi cadeau voor nu en later.

Na de feesteditie van vorig jaar verbouwt Big Bang ook dit jaar weer de Gentse opera en de Handelsbeurs tot een avontuurlijk muzikaal labyrint voor kinderen vanaf 4 jaar. Tijdens hun verkenningstocht krijgen de kinderen een veelkleurig muzikaal programma met concerten, installaties en workshops voorgeschoteld.

Maar Big Bang is niet alleen een festival voor, maar ook mét kinderen.

Ook voor deze editie gaat een doorwinterde muzikant een dialoog aan met jonge instrumentalisten of zangers en deelt met hen het podium.

Alle activiteiten en voorstellingen vindt u terug met het label:

Een project van Zonzo Compagnie in coproductie met Opera Vlaanderen en Handelsbeurs Concertzaal, gesteund door de Vlaamse Gemeenschap, Stad Gent, Provincie Oost-Vlaanderen en het Europese Creatieve programma van de Europese Unie.

Opera Gent en Handelsbeurs Concertzaal zo 13 nov vanaf 13:00u Kaarten vanaf za 27 aug om 11:00u

Kunstendag voor kinderen WIN

TERSPROOKJES

De vijfde editie van de Kunstendag voor Kinderen vindt plaats op zondag 20 november 2016. In de Antwerpse Opera dompelen we je onder in een muziekbad voor de allerkleinsten, met voorstellingen van Café Chantant (6+), Bollekes en lijntjes (4+) en Tour d’Amour (6+). Want aan muziek kan je niet jong genoeg beginnen.

Opera Antwerpen zo 20 nov tussen 11:00u en 18:00u Kaarten €4 per voorstelling vanaf za 27 aug om 11:00u

Seizoen 2016 — 2017

106

Kindervoorstellingen

Tour d’amour (5+) Een muzikale tocht doorheen het gebouw Onze gidsen nemen je mee langs de meest opwindende plaatsen van ons operagebouw. Via deze rondleiding leer je de opera kennen aan de hand van verhalen van onafscheidelijke geliefden, gebroken harten en jaloerse bokken. Wie weet krijgen jullie wel één van deze amoureuze perikelen live voorgeschoteld...

za 26 nov 14:00u en 15:30u (familievoorstellingen) Kaarten €6 / €5 (scholen) vanaf za 27 aug om 11:00u reserveren voor school­ voorstellingen alleen via www.operaballet.be/scholen vanaf 17 mei

Café Chantant (6+) Vol pittige aria's

Opera Antwerpen ma 19 sep, di 25 okt, ma 21 nov, ma 12 dec, ma 9 jan, ma 20 feb, ma 27 mrt, di 18 apr, ma 8 mei (alleen voor scholen) zo 20 nov 15:00u en 17:00u (i.h.k.v. Kunstendag voor Kinderen) Opera Gent ma 26 sep, do 6 okt, ma 14 nov, do 15 dec, ma 16 jan, wo 15 feb, ma 6 mrt, ma 24 apr, ma 15 mei (alleen voor scholen) Kaarten €5 (scholen) reserveren alleen via www.operaballet.be/scholen vanaf 17 mei

Bollekes en lijntjes (4+) Voor componisten-in-spe In deze interactieve voorstelling gaan we samen op zoek naar de hoogtes en de laagtes, de dieptes en de stiltes van de muziek. Hoe ging Mozart te werk?

Hield Verdi zich wel aan alle muzikale regeltjes? En wat is het verschil met John Cage? Misschien verras jij ons wel met een unieke compositie!

Ben je ook benieuwd hoe de muzikanten het zullen uitvoeren?

Uitvoerders Hanne Nollet (sopraan), Dirk Moelants (viola da gamba) Opera Antwerpen zo 20 nov 14:00u en 16:00u (i.h.k.v. Kunstendag voor Kinderen) zo 27 nov 14:00u en 15:30u (familievoorstellingen) ma 28 nov 10:00u en 11:00u (schoolvoorstellingen) Opera Gent vr 25 nov 10:00u en 11:00u (schoolvoorstellingen)

107

Zoals de traditionele volksmuziek werd gerecupereerd door sommige componisten, zo kregen populaire operadeuntjes ook een plaats in het repertoire van de volkszangers.

Vaak werden ze recht van het uilenkot naar de straat gebracht en op de trap naar beneden werden ze al voorzien van een volkse, vaak schunnige tekst.

Tijdens dit concert worden de originele aria’s geconfronteerd met de lokale interpretaties. Wij nodigen u uit om mee te zingen met deze klinkende aria’s, al dan niet in de streektaal en voorzien van een pittig kantje...

Uitvoerders Gent: Helene Bracke (mezzosopraan), Hein Boterberg (piano), Wim Claeys (accordeon), Kinderkoor De Stemband Antwerpen: Sandra Paelinck (sopraan), Veerle Bosmans (piano), Roel Ferny (gitaar) Opera Antwerpen zo 20 nov 11:00u (i.h.k.v. Kunstendag voor Kinderen) zo 27 nov 11:00u Opera Gent za 26 nov 11:00u za 28 jan 11:00u Kaarten €6 vanaf za 27 aug om 11:00u

Dramaworkshop Notenkraker (6+)

snoep en speelgoed tot leven om hun wel en wee met elkaar te delen.

In een toverachtige dramaworkshop, begeleid met livemuziek, word je op sleeptouw genomen in een knotsgekke wereld, naar het verhaal van Tsjaikovski’s ballet.

Opera Antwerpen vr 20 jan 10:00u en 11:00u (schoolvoorstellingen) za 21 jan 14:00u en 15:30u (familievoorstellingen) Opera Gent zo 22 jan 14:00u en 15:30u (familievoorstellingen) ma 23 jan 10:00u en 11:00u (schoolvoorstellingen) Kaarten €6 / €5 (scholen) vanaf za 27 aug om 11:00u reserveren voor schoolvoorstellingen alleen via www.operaballet.be/scholen vanaf 17 mei

Kinderbal (6+) Een speels kinderbal met buigingen, handkussen, slepen en kroontjes Droomde je ooit van het aantrekken van een prachtige jurk of kostuum en rond te dansen in een prachtige balzaal? Grijp dan nu je kans. De danszalen staan open om o.l.v. een dansmeester de dansen uit vervlogen tijden weer in te studeren met je vriend of vriendinnetje. Marsen, contredansen, quadrilles, een menuet met een boek op je hoofd of verstoppertje onder de hoepelrok van je oma of mama, er zijn genoeg dansen om anderhalf uur met dansplezier te vullen, zoals het was in de 19de eeuw. Dus ga op zoek naar een leuk kostuum en we verwachten je op ons kinderbal.

Uitvoerders Lieven Baert (dansmeester), Jan Moeyaert (piano) Opera Antwerpen za 28 jan 11:00u

Een knotsgekke wereld komt tot leven ‘s Nachts als iedereen slaapt, kan je in de stilte een speld horen vallen.

Toch gebeurt er klokslag twaalf uur zo bombastisch veel zonder ook maar een mens ooit wakker te maken. In de wereld van heer Drosselmeyer komen

Opera Gent ​zo 29 jan 11:00u Kaarten €8 vanaf za 27 aug om 11:00u

Explorer

Jeugdvoorstellingen

Thema-opendeurdag Vliegende Hollander (14+)

Borderline (16+)

Der fliegende Holländer van Wagner gaat terug op een oude sage. Heel wat auteurs hebben zich erdoor laten inspi­ reren. Wagner noemde zijn libretto een gedicht. Wij zorgen voor een geanimeerde lezing van dit libretto met verwijzing naar het oerverhaal. Of ben je meer te vinden voor een workshop zingen en kruipen we even in de huid van de Steuerman? Naast deze muzikale inleiding plaatsen onze dramaturgen de opera in een breder kader en nemen we je tot slot ook graag mee naar een stukje repetitie van de 'real stuff': Der fliegende Holländer op de grote scène in Antwerpen.

24 preludes schreef Dmitri Sjostakovitsj voor piano. Daarmee wandelde hij in alle grote en kleine terts-toonaarden.

De sfeer van deze kleine muzikale stukjes zijn erg grillig en vormen het uitgangspunt van deze dansvoorstelling. We worden tijdens deze emotionele pingpong uitgenodigd om de grenzen van onze persoonlijkheid te verkennen.

Opera Antwerpen za 15 okt 10:00u tot 18:00u Opera Gent za 12 nov 10:00u tot 18:00u Kaarten €5 vanaf za 27 aug om 11:00u

Uitvoerders Thomas Eeckhout (piano), Jotka Bauwens (dans), Tchi-Ann Liu (dans) Opera Gent do 23 feb 10:00u en 11:00u (schoolvoorstellingen) Opera Antwerpen do 20 apr 10:00u en 11:00u (schoolvoorstellingen) Praktisch €6 reserveren alleen via www.operaballet.be/scholen vanaf 17 mei

Thema-opendeurdag Requiem (14+) Requiem is de nieuwe voorstelling van Sidi Larbi Cherkaoui op muziek van Gabriel Fauré en in een bewerking van Wim Henderickx. Het Requiem of de Dodenmis is een traditioneel ritueel.

Via tal van workshops blazen we tijdens deze dag ook andere tradities van weleer nieuw leven in en onderzoeken we de vele gezichten van de dood.

We bestrijken hiermee een divers palet, gaande van zeer ingetogen tot uiterst uitbundig, van somber tot kleurig, van taboe tot feest. Het wordt een dag vol dodenmaskers, fanfareorkesten, taart, varkensgebraad en erwtjes en worteltjes.

Opera Antwerpen za 15 apr 10:00u tot 18:00u Kaarten €5 vanaf za 27 aug om 11:00u

Seizoen 2016 — 2017

108

Voor leerkrachten (en hun leerlingen)

Operatrajecten (14+) / Ballettrajecten (12+) Trajecten bieden wij niet alleen aan het reguliere onderwijs aan, maar ook aan alle andere onderwijsvormen en/ of kansengroepen. De trajecten worden aangeboden in een modulair systeem met minimaal een inleiding in de klas en een ticket voor de voorstelling.

Nieuw dit jaar is dat we naast operatrajecten ook ballettrajecten aanbieden.

Maximaal bestaat een traject uit vier stappen: 01. We beginnen met een rondlei-

ding zodat je inzicht krijgt in de werking van het huis.

02. We komen ook graag bij jou in de klas langs om uitleg te geven over de voorstelling die jullie gaan bijwonen.

03. Tot slot bevat het pakket een kaartje voor een heuse avondvoorstelling.

04. Nieuw dit seizoen is dat we u ook graag een nabespreking aanbieden na afloop van de voorstelling. Hier kan je apart voor intekenen.

109

Dit jaar staan er de volgende opera- en ballettrajecten op het programma: Opera Antwerpen • do 22 sep 20:00u De zaak Makropoulos • wo 26 okt 20:00u Der fliegende Holländer • wo 16 nov 20:00u West • do 22 en do 29 dec 19:30u Die Zauberflöte • do 2 feb 19:30u Spartacus • di 21 feb 19:30u Simon Boccanegra • di 28 mrt 19:00u Agrippina • wo 19 apr 20:00u East • wo 3 mei 20:00u Infinite Now • za 3 jun 20:00u Hope

• • • • • • •

Opera Gent do 27 okt 20:00u West wo 23 nov 20:00u Der fliegende Holländer wo 21 dec 19:30u De Notenkraker di 17 jan 19:30u Die Zauberflöte di 7 mrt 19:30u Simon Boccanegra wo 17 mei 20:00u Hope vr 30 jun 19:00u Sadko Praktisch €20 per persoon (max. 50 leerlingen per voorstelling per school, geen gratis begeleiders) reserveren alleen via www.operaballet.be/scholen vanaf 17 mei

Edu-rondleidingen (5+) Maak kennis met ons operahuis in al zijn facetten. Van uitbundige sopraan tot nauwgezette costumière, van gedreven regisseur tot fleurige grimeur.

Naast het backstagegedeelte laten we je ook even wegzakken in de pluche zetels van de chique loge en vertellen we je de spannendste verhalen uit 400 jaar operageschiedenis.

Opera Gent ma 26 sep, do 6 okt, ma 14 nov, do 15 dec, ma 16 jan, wo 15 feb, ma 6 mrt, ma 24 apr, ma 15 mei Opera Antwerpen ma 19 sep, di 25 okt, ma 21 nov, ma 12 dec, ma 9 jan, ma 20 feb, ma 27 mrt, di 18 apr, ma 8 mei Praktisch €3 per persoon (per 15 leerlingen 1 begeleider gratis) reserveren alleen via www.operaballet.be/scholen vanaf 17 mei

Explorer

Schoolprojecten

Scholen te gast op onze podia Elk jaar werkt de educatieve dienst van Opera Vlaanderen en Ballet Vlaanderen met een aantal scholen gedurende enkele maanden intensief rond een opera- of ballettitel. Het resultaat én het hoogtepunt van dit proces is een voorstelling op één van onze scènes.

De vertellingen van Scheherazade Verhalen verschillen hierin van goede raad dat ze, wanneer je ze hebt aangehoord, met je hele ziel verweven raken.

Daarom helen ze je. - Alice Walker.

Als spiegelproject van het ballet van Nikolaj Rimski-Korsakov (dat deel uitmaakt van het pogramma West) gaan we op zoek naar de kracht van verhalen vertellen. In dit schoolproject van de Gemeentelijke Academie voor Muziek, Woord en Dans van Beveren worden de grenzen tussen de disciplines geslecht en gaan we op zoek naar dansende dichters, acterende muzikanten en reciterende dansers.

Theater ‘t Eilandje vr 27, za 28, zo 29° jan 20:00u/°15:00u

Sadko, golven van liefde Met de leerlingen van het OnzeLieve-Vrouwcollege uit Ledeberg gaan we, in de sporen van Sadko, op zoek naar geluk. We kiezen het ruime sop en gaan op zoek naar schatten in allerlei vreemde streken. Maar wat zoeken we eigenlijk? Rijkdom of goede vrienden?

Naam en faam of toch maar weer de liefde? Deze voorstelling wordt begeleid door een orkest van de Ledebirds, dat muzikanten uit de buurt samenbrengt.

Opera Gent vr 10 feb 19:00u za 11 feb 15:00u Kaarten www.operaballet.be

Kaarten www.operaballet.be

Seizoen 2016 — 2017

110

111

Opera Vlaanderen

Plus

Klassiek in de stad

Studium Generale

Ballet Vlaanderen & deSingel

p. 114

p. 117

p. 121

Inleidingen - rondleidingen

Rondom opera

Nieuwjaarsbal: dansomanie

p. 115

p. 118

p. 122

Opera & film

Opera Vlaanderen & deSingel

Vooruit & Festival van Vlaanderen

p. 116

p. 120

p. 123

Seizoen 2016 — 2017

112

113

Plus

Klassiek in de stad

Klassiek in de stad Muzikale leiding Jan Schweiger Zangers Raehann Bryce-Davis Adam Smith e.a.

Symfonisch Orkest Opera Vlaanderen Koor Opera Vlaanderen dansers Ballet Vlaanderen Speeldata Sint-Jansplein Antwerpen za 3 sep 20:30u zo 4 sep 11:30u Kaarten Gratis Reserveren is niet nodig Meer info en volledig programma www.klassiekindestad.be

Twee orkesten, een groot operakoor, een resem solisten, 2 dirigenten, het hele corps de ballet, een groot podium, een legertje technici en een steeds groeiend aantal klapstoelen: voor de kick-off van het Antwerpse klassieke muziekseizoen mag het wat meer zijn.

Klassiek in de stad is dan ook niet zomaar een festival, het is een groot feest dat steevast op meer dan 10.000 bezoekers mag rekenen.

Tijdens het tweedaagse festival maken we een zeer divers publiek warm voor een repertoire dat zich in het verleden vooral verschool achter de statige gevels van opera- en concerthuizen. Wat blijkt? Bekende en minder bekende aria’s en ouvertures, de mooiste klassieke melodieën en de virtuoze gratie van de dansers laten niemand onberoerd.

Hoe klassiek een publiekstrekker werd en in het bruisende bioritme van de stad sloop.

Ook dit jaar is het Sint-Jansplein weer het decor voor dit stilaan legendarische evenement.

Seizoen 2016 — 2017

zaterdag 3 september 20:30u Terwijl de balletfan steeds sneller tickets moet bestellen om er in de zaal bij te kunnen zijn, serveert Ballet Vlaanderen u live op het plein een fijne greep uit hun repertoire: bestaande choreografieën of work in progress, het kan allemaal. zondag 4 september 11:30u Een aperitiefconcert om u tegen te zeggen, met de muzikale hoogtepunten uit het nieuwe opera- én balletseizoen. Een toporkest, een geweldig operakoor en een resem topsolisten… voor u, het publiek, is niets ons teveel. Deze topbezetting onder leiding van dirigent Jan Schweiger loodst u in geen tijd door het hele seizoen, zodat u alvast kan kiezen voor welke producties u zich straks naar onze zalen rept.

Op zondagavond nemen onze collega's van deFilharmonie het plein van ons over.

114

Inleidingen — rondleidingen

Gratis inleiding opera & ballet

Rondleidingen

Vlak voor aanvang van elke operaen balletvoorstelling en bepaalde concerten, trakteren we u op een gratis inleiding. Daarin wordt het werk, het verhaal, de muziek, de enscenering of de choreografie voorgesteld door onze dramaturgen of door andere specialisten. De inleiding start steeds 45 minuten voor aanvang van de voorstelling: de ideale last-minute voorbereiding op uw opera- of balletavond.

In het operagebouw in Gent staan bezoekers vaak versteld van het rijke interieur: de schitterende kroonluchter, de hoefijzervorm van de theaterzaal en de drie rijkversierde salons (die hebben ze zelfs in Versailles niet!), getuigen van een ongeziene grandeur.

In de Antwerpse Opera zijn het dan weer de prachtige plafondschildering, de bijzondere akoestiek en het grootse zijtoneel die steevast indruk maken.

Tijdens een rondleiding in één van onze theaters krijgt de bezoeker inzicht in de artistieke en logistieke werking van onze bruisende huizen. Als de planning het toelaat, gunnen we u ook een blik achter de schermen. Maar zelfs als dat niet lukt, gaat u zeker met blijvende herinneringen naar huis. Een ideale (eerste) kennismaking.

Gratis met een geldig ticket voor de voorstelling.

Opgelet: het aantal zitplaatsen in de foyer van Opera Antwerpen en van Stadsschouwburg Antwerpen is beperkt, kom dus op tijd om zeker te zijn van een plaatsje.

Groepsrondleidingen op aanvraag Op zoek naar de ideale activiteit voor uw organisatie, vereniging, vriendenkring of familie? Voor groepen organiseren we rondleidingen in onze huizen op maat, maar natuurlijk moet de datum wel in de drukke planning van onze huizen passen. We werken ook graag een arrangement uit met bv. koffie en taart, een aperitief of een lunch na afloop van de rondleiding.

Contacteer groepen@operaballet.be

De rondleidingen in Gent worden verzorgd door gidsenvereniging Gandante, in Antwerpen worden ze gegeven door erkende gidsen van de Stad Antwerpen.

Instaprondleiding op zaterdag Toevallige passanten, toeristen, buurtbewoners, maar net zo goed operaliefhebbers of wie gewoon nieuwsgierig is naar wat er zich achter die statige muren afspeelt: iedereen is welkom!

Opera Gent za 8 okt, za 19 nov, za 17° dec, za 14 jan, za 4 feb, za 4 mrt, za 22 apr, za 24 jun 15:00u/°13:30u Opera Antwerpen za 22 okt, za 12 nov, za 17 dec, za 14 jan°, za 18 feb, za 25 mrt, za 1 apr, za 6 mei, za 10 jun 15:00u/°13:30u Kaarten €6 / €3 (reductie -18)

115

Plus

Opera & film Filmprogrammatie in samenwerking met CinemaZuid Elk seizoen maken Opera Vlaanderen en CinemaZuid een boeiende selectie films die nauw aansluiten bij de plot, de thematiek en/of de sfeer van de geprogrammeerde opera’s.

In seizoen 2016 — 2017 presenteren we vier sterke films rond vier nieuwe operaproducties.

Kaarten www.cinemazuid.be

Under the skin

Il Divo

Rond De zaak Makropoulos

Rond Simon Boccanegra

Jonathan Glazer (Engeland/ V.S./ Zwitserland, 2013)

Paolo Sorrentino (Italië/ Frankrijk, 2008)

Een buitenaards wezen huist in het lichaam van een mooie jonge vrouw (Scarlett Johansson) die de Schotse stad Glasgow afschuimt op zoek naar mannelijke prooien… Maar na verloop van tijd begint het leven in al zijn complexiteit de alien parten te spelen…

Videoclipregisseur Jonathan Glazer (Sexy Beast) verfilmde Michel Fabers gelijknamige sciencefictionroman.

De film houdt het midden tussen Brits realisme en een nachtmerrie à la David Lynch, maar is moeilijk onder één noemer te vatten.

Il Divo van Paolo Sorrentino (La grande Bellezza, Youth) is een gestileerde biografische film over politicus Giulio Andreotti (1919-2013). Andreotti, die zeven keer eerste minister van Italië was, drukte ondanks zwaar­ wegende verdenkingen van criminele praktijken en maffia-connecties zestig jaar lang zijn stempel op de politiek van zijn land.

Cinema Zuid za 18 feb19:30u

All Quiet on the Western Front Cinema Zuid za 17 sep 19:30u

Pandora and the Flying Dutchman

Rond Infinite Now Lewis Milestone (V.S., 1930)

Rond Der fliegende Holländer Albert Lewin (Engeland, 1950) Pandora is een sirene in een Spaans kuststadje in de jaren 1930. Ze heeft zich nog nooit aan iemand gegeven tot de dag dat een Hollandse zeekapitein arriveert. Hij fascineert Pandora: ze zwemt naar zijn schip en betrapt hem op het schilderen van een portret van haar. Later verneemt ze dat de kapitein de vervloekte Vliegende Hollander is, een heer uit de 16de eeuw die gedoemd is om eeuwig over de zeven zeeën te zwerven tot hij een vrouw vindt die zoveel van hem houdt dat ze bereid is om zich voor zijn verlossing op te offeren.

Pandora and the Flying Dutchman is een merkwaardige film voor het Amerika van de jaren 1950: klassiek-verhalend filmmaken wordt gecombineerd met een fascinatie voor het barokke en het surreële.

Alom geprezen verfilming van Erich Maria Remarques bestseller Im Westen nichts Neues (1929) en dé klassieker onder de anti-oorlogsfilms. Een groep Duitse schooljongens neemt, aange­ moedigd door hun patriottische leraar, vrijwillig dienst in het leger.

We volgen hun rekrutering, opleiding, geleidelijke ontgoocheling en uitein­ delijke dood in de loopgraven van het westelijk front.

Cinema Zuid za 6 mei 19:30u

Cinema Zuid za 5 nov 19:30u

Seizoen 2016 — 2017

116

Lezingenreeks Studium Generale

Studium Generale Studium Generale is een samenwerking en organisatie van Artesis Platijn Hogeschool Antwerpen, i.s.m. deSingel Internationale Kunstcampus en Opera Vlaanderen en Ballet Vlaanderen Speeldata deSingel Antwerpen di 4 okt, di 18 okt, di 8 nov, di 6 dec, di 31 jan, di 28 feb, di 14 mrt, di 28 mrt, di 18 apr, di 2 mei 19:00u Kaarten alle lezingen zijn gratis toegankelijk, maar inschrijven is verplicht volledig programma vanaf september op www.ap.be/ studiumgenerale

Borderline/Grenzen, de jaarthema's van Opera Vlaanderen en Ballet Vlaanderen en van Studium Generale van de AP Hogeschool en deSingel, liggen zo dicht bij elkaar dat een samenwerking zich respectievelijk opdrong.

Het thema 'grenzen' staat inderdaad in het centrum van de actualiteit - zeker wanneer het gaat over het overschrijden van grenzen in de geografische zin van het woord. Maar de thematiek reikt veel verder en doortrekt bij nader inzien onze ganse cultuur, misschien zelfs het ganse menselijke bestaan. De gren足 zen en het overschrijden of behoud ervan vormen een onmiskenbaar en misschien zelfs noodzakelijk gegeven voor de evolutie van de cultuur.

117

In de lezingenreeks Studium Generale worden vooraan足staande sprekers uit verschillende domeinen van de wetenschap, cultuur en kunsten uitgenodigd om vanuit hun perspectief het thema van grenzen en lijnen te situeren binnen hun kader. In tien lezingen verspreid over het seizoen van oktober tot mei geven zij aan een breed publiek inzicht in de fascinerende realiteit van de grens.

Bij het ter perse gaan stonden Walter Weyns en Rudy Vranckx alvast op de sprekerslijst.

Plus

Rondom Opera

Meer verdieping bij onze operatitels Rondom elke opera is er veel te vertellen, veel te leren en veel te ontdekken.

Daarom organiseert de afdeling dramaturgie van Opera Vlaanderen, in nauwe samenwerking met vzw Amarant, een aantal cursus­dagen waarin inhoudelijk dieper wordt ingegaan op een specifieke opera. Deskundigen op het gebied van opera, musicologie, geschiedenis en literatuur worden uitgenodigd om hun visie met betrekking tot een opera met u te delen. Een uitgelezen kans om u te verdiepen in één of meerdere werken.

Bij inschrijving voor elke cursus of cursusdag, alleen via Amarant, ontvangt u 10% korting bij Opera Vlaanderen op losse kaarten voor de opera in kwestie (De zaak Makropoulos, Der fliegende Holländer, Die Zauberflöte, Simon Boccanegra) op een datum naar keuze (maximum 2 tickets per inschrijvingen en geldig in categorie 1 tot 5).

Kaarten voor de voorstellingen zijn rechtstreeks te bestellen bij Opera Vlaanderen vanaf de start verkoopdatum van elke productie op 070 22 02 02 of www.operaballet.be met de korting­ code die u bij uw cursuspakket krijgt.

Rondomdag Makropoulos

Rondomdagen Der fliegende Holländer

Hoe begerenswaardig is het eeuwige leven?

Zeekapitein zoekt trouwe partner (v)

Opera Vlaanderen heeft een aparte band met de opera’s van de Tsjechische componist Leoš Janáček. Na de gevierde en internationaal gelauwerde producties van Jenůfa, Katja Kabanová en Het Sluwe Vosje, telkens in regie van Robert Carsen, brengt het huis zovele jaren later een eigenzinnige lezing van De zaak Makropoulos, Janáčeks voorlaatste opera. Regisseur is de in Cannes meermaals gelauwerde film- en theaterregisseur Kornél Mundruczó.

Voor zijn dialoogopera pur sang toverde Janáček een futuristische komedie van zijn landgenoot Karel Čapek om tot een aangrijpend filosofisch en surrealistisch drama waarin de wenselijkheid en leefbaarheid van een eeuwig leven in vraag wordt gesteld.

De zaak Makropoulos is een complex werk met vele personages en weergaloze maar stekelige muziek. Een opera waarin passie, mysterie en excentriciteit een hoogst intrigerende dramatische cocktail vormen. Duiding is, zeker bij deze opera, geen overbodige luxe.

Ook Čapeks toneelstuk, de nieuwe productie bij Opera Vlaanderen en de filmkunst van de Hongaarse kunstenaar Kornél Mundruczó komen aan bod.

Op deze rijk gestoffeerde Rondomdag is Piet De Volder, dramaturg bij Opera Vlaanderen, uw gids.

In de zomer van 1837 kwam een Duits schip, dat op weg was naar Riga, in een storm terecht ter hoogte van Noorwegen. Aan boord was de toen vierentwintigjarige Richard Wagner die beweerde de ervaring nooit te zijn vergeten.

De sfeer en de geluiden die hij er hoorde verwerkte hij in zijn eerste ‘meesteropera’, Der fliegende Holländer.

Het verhaal handelt over de zeekapitein die gedoemd is om met zijn bemanning tot het einde der tijden op zee te varen tot hij een vrouw kan vinden die hem trouw blijft tot de dood. Wagner vond vooral inspiratie in het werk van Heinrich Heine, maar zette de van generatie op generatie overgeleverde vertelling al gauw naar zijn hand.

In een lessenreeks rond Der fliegende Holländer gaan we, samen met docent David Vergauwen, op zoek naar de oorsprong van de mythe en de manier waarop de componist ermee aan de slag gaat. Al snel komen we op het spoor van zijn romantische mythologie. We nemen ook een stevige duik in de partituur om er de mengeling van traditionele en innoverende technieken in te ontdekken.

Dramaturg Piet De Volder belicht de nieuwe productie toe van regisseuse Tatjana Gürbaca, die in 2013 nog te gast was met Parsifal.

deSingel Antwerpen di 13 sep van 10:00u tot 16:30u Zebrastraat Gent ma 19 sep van 10:00u tot 16:30u Kaarten € 26 / € 23 (Leden Amarant, Vrienden en abonnees van Opera Vlaanderen) alleen via www.amarant.be

deSingel Antwerpen di 11 okt van 10:00u tot 16:30u di 18 okt van 10:00u tot 16:30u Geuzenhuis Gent di 8 nov van 10:00u tot 16:30u di 15 nov van 10:00u tot 16:30u Kaarten €50 / €44 (Leden Amarant, Vrienden en abonnees van Opera Vlaanderen) alleen via www.amarant.be

Seizoen 2016 — 2017

118

Rondom Opera

Rondomcursus Die Zauberflöte

Rondomdag Simon Boccanegra

De geest van de muziek in Verlichting en vrijmetselarij

Machtsspelen in de opera en de Renaissance

Op het eerste zicht lijkt Mozarts Die Zauberflöte een heerlijk sprookje.

Een prins gaat op zoek naar een gevangen genomen prinses en krijgt daarbij de hulp van de sympathieke vogelvanger Papageno. Onderweg leert hij dat liegen slecht is en dat loontje om zijn boontje komt. Geen wonder dat dit sprookje ook voor kinderen zo aantrekkelijk is. Maar er worden ook andere dingen verteld. Zoals dat je niet zomaar mag geloven wat men je zegt; dat liefde niet sentimenteel is, maar moet verdiend worden; dat een prins zich niet boven de gewone man verheven mag voelen. Hier komen we op het spoor van de sociale denker Mozart die met zijn stukken altijd een maatschappelijke commentaar leverde. Die Zauberflöte blijkt, tot op zekere hoogte, een pedagogisch Verlichtingsstuk te zijn.

In deze cursus belicht David Vergauwen wat Mozart en zijn tekstauteurs met dit werk wilden zeggen. We nemen u mee naar de Josefinische stad Wenen anno 1791, met haar politiek, haar uniek sociaal weefsel en haar filosofie. We leren Mozarts vrienden kennen, bespreken de boeken die hij las en beluisteren de werken die hij precies dan schreef.

We hebben het over de Verlichting en uiteraard over vrijmetselarij als cruciale interpretatieschema’s bij het ontrafelen van deze opera.

We volgen het werk van het begin tot einde. Elk besproken fragment wordt geduid in functie van Mozarts maatschappij. Zo krijgt u een rijk geschakeerd beeld van dit prachtige werk.

Luc Joosten, hoofddramaturg bij Opera Vlaanderen, geeft duiding bij de eigenzinnige lezing van Mozarts opera, getekend David Hermann.

De opera Simon Boccanegra van Giuseppe Verdi is één van de minder bekende, maar daarom niet minder sterke werken van Verdi. Het feit dat Verdi het werk zelf aan een grondige revisie onderwierp na een aanvankelijk langzame start in 1857, wijst op het belang dat de componist aan deze opera hechtte. Dat hij daarvoor een beroep deed op de librettist Arrigo Boito, waarmee hij ook voor zijn meesterwerk Otello samenwerkte, bewijst dat eens te meer. Simon Boccanegra is een sombere en duistere opera waarin verraad, vergiftiging en verliefdheid gepaard gaan met ontvoering, vervloeking en beroering.

De handeling is gesitueerd in de Renaissance, aan de Ligurische zee van Genua, maar eigenlijk schrijven Verdi en Boito een verhaal over de kwetsbaarheid van politieke en menselijke idealen waarin de grens tussen het persoonlijke lot en de politieke rol gaan vervagen.

Naar aanleiding van deze nieuwe productie geeft dramaturg Luc Joosten een blik op de opera en de productie van deze Simon Boccanegra en belicht historicus en kunstkenner Stefan van Camp de cultuurhistorische achtergronden over de tijd waarin het verhaal gesitueerd is.

deSingel Antwerpen vr 18, vr 25 nov en vr 2, vr 9 en vr 16 dec telkens van 10:00u tot 12:30u

deSingel Antwerpen za 4 feb van 10:00u tot 12:30u Zebrastraat Gent za 11 feb van 10:00u tot 16:30u Kaarten €26 / €23 (Leden Amarant, Vrienden en abonnees van Opera Vlaanderen) alleen via www.amarant.be

Zebrastraat Gent di 10, di 17, di 24, di 31 jan en di 7 feb telkens van 19:30u tot 22:00u Kaarten €63 / €55 (Leden Amarant, Vrienden en abonnees van Opera Vlaanderen) alleen via www.amarant.be

119

Plus

Opera Vlaanderen & deSingel

Grote namen ontmoeten elkaar

Grote Vlaamse Makers

Abonnement opera en theater deSingel

Met de abonnementsreeksen Grote Vlaamse makers en Abonnement opera en theater deSingel presenteren we voor de negende keer op rij twee series vol boeiende ontmoetingen: met namen als Alain Platel, Ivo van Hove, Luk Perceval, Romeo Castellucci en Kornél Mundruczó beloven het één voor één topavonden te worden.

Mahler Project (werktitel) Alain Platel & Steven Prengels / les ballets C de la B

Husbands and wives van Woody Allen Simon Stone / Toneelgroep Amsterdam

Deze voorstellingen zijn bij Opera Vlaanderen alleen in abonnement te koop.

Voor losse kaarten voor deze voorstellingen: www.desingel.be of 03 248 28 28

Het leven en werk van componist Gustav Mahler in het woelige Wenen rond de eeuwwisseling vormen de aanzet tot de nieuwste creatie Mahler Project van Alain Platel en componist Steven Prengels.

Muzikale inspiratiebronnen zijn zowel liederen van Mahler als de polyfone traditie van twee Congolese performers. Beeldend kunstenaar Berlinde De Bruyckere tekent voor de scenografie.

De voorstelling gaat in première op 1 september 2016 op de Ruhrtriennale. deSingel Antwerpen wo 19 okt 20:00u

Met Husbands and wives is de jonge Australische regisseur Simon Stone voor de tweede keer te gast bij Toneelgroep Amsterdam. Woody Allyns Husbands and wives is een wrange komedie over (het failliet van) de liefde. Jack en Sally gaan scheiden maar voor hun vrienden Gabe en Judy is dit een schok. Allen tilt hierin volgens Stone als geen ander de banaliteit van hedendaagse relaties op tot een Shakespeareaans niveau. Een copro­ductie met Holland Festival 2016. deSingel Antwerpen do 19 jan 20:00u

Vu du Pont van Arthur Miller Ivo van Hove / Odéon Théâtre de l’Europe

La Democrazia in America Romeo Castellucci & Socíetas Raffaello Sanzio

Achttien maanden na de Londense triomf van View from the bridge, kwam Vu du Pont uit in Parijs.

Voor regisseur Ivo van Hove een vuurdoop: het was de eerste keer dat hij met Franse acteurs werkte.

Arthur Millers stuk uit de jaren vijftig speelt zich af in een milieu van Italiaanse immigranten in Brooklyn.

De intrige draait rond verraad en wraak. Een Amerikaanse tragedie pur sang, en tegelijk universeel. Spreektaal Frans, boventiteling Nederlands.

Een coproductie met Théâtre Liberté (Toulon).

Voor het eerst een in deSingel gemaakte productie door Romeo Castellucci!

De titel verwijst naar een gelijknamig politiek traktaat uit 1835 waarin de Franse filosoof Alexis de Tocqueville vol ontzag naar de jonge democratie in Amerika kijkt. De voorstelling zonder tekst gaat over de huidige wereld en heeft de democratie van het menselijk ras als thema. La Democrazia in America beoogt geen politieke, maar polemische voorstelling te zijn.

“De goden zijn niet meer present, maar evenmin helemaal dood. Er is geen god meer, maar de stad waar de mens leeft, is nog niet geboren.”

deSingel Antwerpen wo 15 feb 20:00u in combinatie met: • East, de triple bill rond Sidi Larbi Cherkaoui’s nieuwe choreografie op Fauré’s Requiem zie p. 52 • Infinite Now, de nieuwe wereldcreatie rond Wereldoorlog I, in een regie van Luk Perceval, zie p. 60 meer info zie p. 126

deSingel Antwerpen wo 8 mrt 20:00u in combinatie met: • De zaak Makropoulos, de opera van Janáček in een regie van Kornél Mundruczó, zie p. 24 • Infinite Now, de nieuwe wereldcreatie rond Wereldoorlog I, in een regie van Luk Perceval, zie p. 60 meer info zie p. 126

Seizoen 2016 — 2017

120

Ballet Vlaanderen & deSingel Ballet en hedendaagse dans 2.0 Dit combinatie-abonnement met deSingel won vorig jaar mét stip de prijs voor het populairste abonnement uit ons aanbod. De formule blijft ongewijzigd: 2 balletvoorstellingen staan broederlijk naast werk van Anne Teresa De Keersmaeker en Peeping Tom. Snel zijn is de boodschap.

Losse kaarten voor deze voor­stellingen zijn alleen te koop via www.desingel.be of 03 248 28 28

Ballet Vlaanderen & hedendaagse dans deSingel Rain Anne Teresa De Keersmaeker / Rosas & Ictus & Synergy Vocals In Rain uit 2001 vormt Steve Reichs Music for Eighteen Musicians (1976) de basis voor De Keersmaekers choreografie. De voorstelling is een uitpuren van het voorafgaande multimediale ‘In real time’: enkel muziek en dans blijven over.

Deze dansante voorstelling geldt als een sleutelwerk dat de signatuur van Rosas meesterlijk belichaamt.

Kostuums zijn van Dries Van Noten en het scènebeeld van Jan Versweyveld. deSingel Antwerpen do 24 nov 20:00u

Moeder Peeping Tom Sinds de oprichting van het Belgisch dansgezelschap Peeping Tom in 2000, heeft het choreografenduo Gabriela Carrizo en Franck Chartier een eigen taal en stijl ontwikkeld.

Centraal thema bij Peeping Tom is het gevoel in verscheidene dimensies en werelden te leven. Geheimvolle beelden roepen vragen op vanwaaruit imaginaire, parallelle werelden ontstaan. Moeder is het tweede luik van een familietrilogie. deSingel Antwerpen do 15 dec 20:00u in combinatie met: • East, de triple bill rond Sidi Larbi Cherkaoui’s nieuwe choreografie op Fauré’s Requiem, zie p. 52 • Hope, sluitstuk van het balletseizoen met o.a. het iconische Café Müller van Pina Bausch zie p. 64 meer info zie p. 126

121

Plus

Nieuwjaarsbal: dansomanie

Nieuwjaarsbal: dansomanie Dansmeester Lieven Baert Live muziek door Jan Moeyaert (piano) en leden van het Symfonisch Orkest Opera Vlaanderen Dresscode: balkledij 1800-1900 Speeldata Opera Gent za 7 jan van 19:00u tot 24:00u Kaarten €28 vanaf za 27 aug om 11:00u

Danswoede en -gekte in de 19de eeuwse danszaal Een nieuwe dans in de 19de-eeuwse balzaal veroorzaakte meestal opschudding. De wals was rond 1810 nog “des duivels” wegens het te intieme contact tussen de dansers. Dames zouden draaierig worden, kunnen vallen of nog erger door het transpireren een longontsteking opdoen. 1840 is het jaar dat de polka echt doorbrak, zodat men toen over een 'polkamanie' sprak. Even later rond 1860 brak de cancan door, een wilde dans van meisjes van lichte zeden, die onverdroten dansers in de balzaal wel wilden nadoen.

We mixen tussen de manische dansen ook deftige polonaises, quadrilles en contredansen om de avond in balans te houden.

Seizoen 2016 — 2017

122

Vooruit & Festival van Vlaanderen

VOORUIT presenteert

Festival van Vlaanderen Gent

Rain / Rosas

Odegand

Rain (2001), één van Anne Teresa De Keersmaekers meest wervelende voorstellingen, gemaakt op Steve Reichs Music for 18 Musicians, is in vele opzichten een verderzetting van de choreografische principes die in eerder werk werden geïnitieerd: de wiskundige figuren, de aanhoudende herhaling, het meetkundig benutten van de ruimte, de kunst van de voortdurende variatie – alles wat stilaan tot de signatuur van de choreografe behoort, wordt hier tot het uiterste doorgedreven. De toeschouwer wordt gegrepen door een soort van manie van de beweging, een getij of een uitslaande brand die van het ene lichaam op het andere overspringt zonder ooit bij iemand in het bijzonder stil te vallen.

Op de pulserende tonen van Steve Reichs minimalistische muziek laten tien dansers zich meeslepen door een onstuitbare gezamenlijke energie die hen onderling verbindt, een bruisend netwerk waarin adem en snelheid worden gedeeld, en ook de bijzondere kameraadschap die ontstaat wanneer men de vermoeidheid voorbij is.

Met OdeGand geeft Gent Festival van Vlaanderen al voor de 14de keer op rij het spetterende startschot voor het culturele seizoen. De idyllische binnenstad van Gent met haar prachtige gevels, sprookjesachtige kanalen en tal van gezellige hoekjes is het decor van een dag vol verrassende muziek. Het aanbod gaat van klassiek tot wereldmuziek. In elke cultuurtempel van Gent, waaronder de Gentse Opera, weerklinkt internationaal en nationaal talent, maar ook op en langs het water.

Bootjes varen je van het ene concert naar het andere. Beleef een dag Avignon aan de Leie… ’s Avonds geniet je van een oogverblindende lichtshow en een oorstrelend slotconcert aan de Gras- en de Korenlei. Als kers op de taart: een vuurwerk dat nog lang blijft nazinderen…

Muziek Steve Reich (Music for 18 Musicians)

Opera Gent en diverse locaties in de Gentse binnenstad za 17 sep 13:00u Kaarten €27 / €2 (tot 14 jaar) alleen via www.festivalgent.be

Choreografie Anne Teresa De Keersmaeker Decor & lichtontwerp Jan Versweyveld Kostuums Dries Van Noten Opera Gent do 8, vr 9, za 10 dec 20:00u Kaarten vanaf za 25 mei €26 / €22 alleen via www.vooruit.be

123

Plus

Praktisch

Abonnementen

Oudejaarsavond

Vrienden, giften

p. 126

p. 142

p. 147

Losse kaarten

Op hotel

Team

p. 138

p. 142

p. 150

Groepen

Locaties

Zaalplannen

p. 140

p. 143

p. 168

Handig om te weten

Bedrijven

Kalender

p. 141

p. 146

p. 170

Seizoen 2016 — 2017

124

125

Praktisch

Abonnementen

Bent u een trouwe opera- en/of balletfan en wil u steeds op de plaatsen van uw keuze kunnen rekenen, dan raden we u aan een abonnement op onze voorstellingen te nemen. Er zijn maar liefst 43 verschillende abonnementsformules beschikbaar: klein of groot, een reeks uit­sluitend in het weekend, of net op weekdagen. Hoe dan ook bieden alle formules u uitzonderlijke voordelen.

Let wel op: niet alle operatitels worden in beide steden opgevoerd.

Agrippina is alleen te zien in de Opera in Antwerpen, Sadko aan het einde van het seizoen alleen in Gent. Er is van deze productie ook later geen herneming in de andere stad gepland.

Als abonnee krijgt u wel de kans om met voorrang kaarten te kopen voor die twee titels. U wordt daarvan persoonlijk op de hoogte gebracht.

Waarom een abonnement?

U betaalt minder

2 keer gratis van datum wisselen

U hoeft geen reservatie- of verzendkosten te betalen en geniet bij de meeste formules een korting op de standaardprijzen. Per abonnement loopt uw voordeel al gauw op tot €50.

Wie jonger is dan 30 krijgt standaard 30% reductie, voor wie 26 of jonger is loopt de korting zelfs op tot 70%.

In deze brochure vindt u alleen de van - tot - prijs van de abonnementen, alle details vindt u terug online op www.operaballet.be of krijgt u bij de kassa.

Wij stellen de abonnementenpakketten voor u samen, dus misschien is er hier en daar wel eens een datum die u niet goed past.

Seizoen 2016 — 2017

Dan kan u als abonnee twee keer per seizoen gratis uw kaarten omruilen voor een andere voorstelling van dezelfde productie. Omruilingen zijn uiteraard afhankelijk van de beschikbaarheid en kunnen enkel met de originele kaarten en tot maximaal één week voor de voorstelling. Vanaf de derde omruiling betaalt u €5 per ticket.

Ruilen kan pas vanaf de start van de losse kaartverkoop (zie p. 138 voor de data).

U bent zeker van uw (vaste) plaats

In de meeste abonnements­formules bent u zeker van uw eigen plaats voor alle voorstellingen in de Opera in Antwerpen of Gent.

126

Extra abonnementsvoordelen

Een gratis cd met de hoogtepunten van het opera- en balletseizoen.

Een podiumhopper waarmee u korting krijgt bij onze collega’s: Vooruit, Handelsbeurs, Muziekcentrum De Bijloke en NTGent (Gent) en Toneelhuis, deFilharmonie en AMUZ (Antwerpen). Vanaf dit seizoen krijgt u dit extraatje eind september digitaal in uw mailbox.

Als abonnee krijgt u bij één voorstelling uit uw abonnement een gratis (pauze)drankje.

Een ontdekkingsbon: opera-abonnees krijgen korting op een balletvoorstelling en omgekeerd.

Een kortingbon van boekhandel Paard van Troje (Gent) of 't Stad leest (Antwerpen).

Chocoladecadeau (t.w.v. €15) bij een aankoop bij onze chocoladepartner Neuhaus.

Een heel jaar lang verwennen wij u met extra voordelen van partners die u het leven aangenamer kunnen maken: van een museumbezoek, tot mode, wijn of een aanbod van één van onze media­ partners. De voordelen die u niet bij uw abonnementenpakket vindt, krijgt u later in het seizoen bij elke editie van het magazine Insight, dat vier keer per seizoen bij u in de bus valt. Hou het in de gaten.

127

Abonnementen

Abonnementen bestellen

Bestaande abonnees Opgelet: de periode waarin u uw abonnement kan hernieuwen is, net als vorig jaar, ingekort. Zorg dus dat u zeker op tijd bent om uw plaatsen te behouden.

Verlengen: vr 29 april t/m zo 15 mei Wenst u abonnee te blijven?

Reageer zeker tijdens deze periode: ofwel vernieuwt u uw huidige abonnement (zelfde plaats, zelfde abonnement) ofwel geeft u aan dat u later uw abonnement of plaats wilt wijzigen.

Als abonnee krijgt u eind april de seizoensbrochure toegestuurd.

Wanneer u het komende seizoen uw abonnement wilt vernieuwen en uw plaats behouden, kan u dat snel en eenvoudig online via www.operaballet. be/abonnementen. U logt in met uw e-mailadres.

Wijzigen: za 21 mei t/m do 26 mei Als u voor 16 mei aangaf te willen wijzigen, voert u nu uw wijziging door.

U kan online uw nieuwe plaatsen kiezen of alsnog opnieuw uw oude plaatsen boeken. In deze periode worden ook de wijzigingsformulieren, die per post binnenkwamen, verwerkt.

Bijbestellen Wenst u extra abonnementen bij te bestellen, dan kan dit ook al in diezelfde periode, tussen 21 en 26 mei.

Nieuwe abonnees Abonnement bestellen: vanaf 4 juni Vanaf 4 juni kan u online een nieuw abonnement bestellen en meteen betalen. U kiest zelf uw plaats.

Vanaf die dag kan u ook telefonisch of ter plaatse terecht in het bespreekbureau.

Voorrang voor Vrienden van Opera Vlaanderen en Ballet Vlaanderen (voorwaarde is dat u al lid was voor 1 april 2016). U kan uw wijziging online al door­voeren vanaf 20 mei en online een nieuw abonnement bestellen vanaf 3 juni. Als u schriftelijk uw wijziging wil doorgeven, moet uw formulier ons bereiken voor 15 mei.

Ook als u uw abonnement wilt wijzigen voor een andere abonnementsreeks (uiteraard op een andere plaats) of een andere plaats binnen dezelfde reeks, moet u ons dit voor 15 mei laten weten.

U moet daarbij steeds aangeven of u nog aanspraak wilt maken op uw huidige serie en plaats of dat u die helemaal opgeeft.

Reageert u niet voor 16 mei, dan komen uw plaatsen sowieso vrij voor verkoop.

Seizoen 2016 — 2017

128

Grote opera-abonnementen Gent

Eerste premières Antwerpen en Gent alle 7 operapremières, in Antwerpen of Gent

Premières de 6 operapremières in Gent

Premières jongeren groot 6 operapremières, alleen voor wie 26 of jonger is

De zaak Makropoulos Opera Antwerpen wo 14 sep 20:00u Der fliegende Holländer Opera Antwerpen do 20 okt 20:00u Die Zauberflöte Opera Antwerpen wo 14 dec 19:30u Simon Boccanegra Opera Antwerpen zo 05 feb 19:30u Agrippina Opera Antwerpen do 23 mrt 19:00u Infinite Now Opera Gent di 18 apr 20:00u Sadko Opera Gent di 20 jun 19:00u

De zaak Makropoulos Opera Gent zo 02 okt 20:00u Der fliegende Holländer Opera Gent di 15 nov 20:00u Die Zauberflöte Opera Gent wo 11 jan 19:30u Simon Boccanegra Opera Gent wo 01 mrt 19:30u Infinite Now Opera Gent di 18 apr 20:00u Sadko Opera Gent di 20 jun 19:00u

De zaak Makropoulos Opera Gent zo 02 okt 20:00u Der fliegende Holländer Opera Gent di 15 nov 20:00u Die Zauberflöte Opera Gent wo 11 jan 19:30u Simon Boccanegra Opera Gent wo 01 mrt 19:30u Infinite Now Opera Gent di 18 apr 20:00u Sadko Opera Gent di 20 jun 19:00u

Prijs regulier tarief van €74 tot €579 30 of jonger-tarief van €56 tot €424

Prijs 26 of jonger-tarief van €56 tot €270

Weekendmix 5 operavoorstellingen en 1 concert

Weekmix 5 operavoorstellingen en 1 concert

Matinees 6 operavoorstellingen en 1 concert

De zaak Makropoulos Opera Gent vr 07 okt 20:00u Der fliegende Holländer Opera Gent vr 18 nov 20:00u Die Zauberflöte Opera Gent za 14 jan 19:30u Mahler / Brahms Opera Gent za 18 feb 20:00u Infinite Now Opera Gent za 22 apr 20:00u Sadko Opera Gent za 24 jun 19:00u

Paulus Sint-Pieterskerk zo 25 sep 20:00u De zaak Makropoulos Opera Gent di 04 okt 20:00u Die Zauberflöte Opera Gent vr 13 jan 19:30u Simon Boccanegra Opera Gent do 09 mrt 19:30u Infinite Now Opera Gent do 20 apr 20:00u Sadko Opera Gent vr 30 jun 19:00u

Prijs regulier tarief van €78 tot €489 30 of jonger-tarief van €59 tot €361

Prijs regulier tarief van €78 tot €475 30 of jonger-tarief van €59 tot €350

De zaak Makropoulos Opera Gent zo 09 okt 15:00u Der fliegende Holländer Opera Gent zo 20 nov 15:00u Nieuwjaarsconcert De Bijloke Gent zo 08 jan 15:00u Die Zauberflöte Opera Gent zo 15 jan 15:00u Simon Boccanegra Opera Gent zo 05 mrt 15:00u Infinite Now Opera Gent zo 23 apr 15:00u Sadko Opera Gent zo 02 jul 15:00u

Prijs regulier tarief van €94 tot €706 30 of jonger-tarief van €66 tot €495

Prijs regulier tarief van €101 tot €588 30 of jonger-tarief van €77 tot €435

129

Abonnementen

Kleine opera-abonnementen Gent

Klassiekers 2 operaklassiekers en 1 nieuwe ontdekking

Op ontdekking 4 operavoorstellingen

Borderline 2 operavoorstellingen en 1 muziektheatervoorstelling

Die Zauberflöte Opera Gent wo 18 jan 19:30u Simon Boccanegra Opera Gent di 07 mrt 19:30u Sadko Opera Gent do 22 jun 19:00u

Der fliegende Holländer Opera Gent wo 23 nov 20:00u Die Zauberflöte Opera Gent di 17 jan 19:30u Simon Boccanegra Opera Gent vr 03 mrt 19:30u Sadko Opera Gent wo 28 jun 19:00u

Der fliegende Holländer Opera Gent wo 23 nov 20:00u Menuet Opera Gent wo 26 apr 20:00u Sadko Opera Gent wo 28 jun 19:00u

Prijs regulier tarief van €42 tot €282 30 of jonger-tarief van €30 tot €198 26 of jonger-tarief van €30 tot €128

Prijs regulier tarief van €53 tot €357 30 of jonger-tarief van €41tot €265

Prijs regulier tarief van €44 tot €206 30 of jonger-tarief van €33 tot €152 26 of jonger-tarief van €33 tot €102

Premières voor jongeren 1 3 operavoorstellingen, alleen voor wie 26 of jonger is

Premières voor jongeren 2 3 operavoorstellingen en 1 voorstelling uit Opera21, alleen voor wie 26 of jonger is

Puur muziek 3 concerten

De zaak Makropoulos Opera Gent zo 02 okt 20:00u Die Zauberflöte Opera Gent wo 11 jan 19:30u Infinite Now Opera Gent di 18 apr 20:00u

Der fliegende Holländer Opera Gent di 15 nov 20:00u Simon Boccanegra Opera Gent wo 01 mrt 19:30u All Clouds and Sun Opera Gent zo 30 apr 20:00u Sadko Opera Gent di 20 jun 19:00u

Paulus Sint-Pieterskerk zo 25 sep 20:00u Nieuwjaarsconcert De Bijloke Gent zo 08 jan 15:00u Mahler / Brahms Opera Gent za 18 feb 20:00u

Prijs 26 of jonger-tarief van €26 tot €131

Prijs 26 of jonger-tarief van €44 tot €154

Seizoen 2016 — 2017

Prijs regulier tarief van €36 tot €118 30 of jonger-tarief van €28 tot €92 26 of jonger-tarief van €28 tot €50

130

Balletabonnementen Gent

Premières ballet de 3 balletpremières in Opera Gent

Matinees ballet 3 balletvoorstellingen

Mix ballet 3 balletvoorstellingen

West Opera Gent za 22 okt 20:00u East Opera Gent za 18 mrt 20:00u Hope Opera Gent za 13 mei 20:00u

West Opera Gent zo 30 okt 15:00u East Opera Gent zo 19 mrt 15:00u Hope Opera Gent zo 14 mei 15:00u

West Opera Gent di 25 okt 20:00u East Opera Gent di 21 mrt 20:00u Hope Opera Gent di 16 mei 20:00u

Prijs regulier tarief van €42 tot €150 30 of jonger-tarief van €33 tot €111 26 of jonger-tarief van €33 tot €60

Prijs regulier tarief van €42 tot €150 30 of jonger-tarief van €33 tot €111 26 of jonger-tarief van €33 tot €60

Prijs regulier tarief van €33 tot €144 30 of jonger-tarief van €24 tot €105 26 of jonger-tarief van €24 tot €54

Opera-en balletabonnementen Gent

Premières opera en ballet 2 opera- en 2 balletpremières

Opera en ballet 2 opera- en 2 balletvoorstellingen

Die Zauberflöte Opera Gent wo 11 jan 19:30u East Opera Gent za 18 mrt 20:00u Infinite Now Opera Gent di 18 apr 20:00u Hope Opera Gent za 13 mei 20:00u

West Opera Gent vr 28 okt 20:00u Die Zauberflöte Opera Gent di 17 jan 19:30u Hope Opera Gent wo 17 mei 20:00u Sadko Opera Gent wo 28 jun 19:30u

Prijs regulier tarief van €52 tot €285 30 of jonger-tarief van €40 tot €208 26 of jonger-tarief van €40 tot €126

Prijs regulier tarief van €47 tot €273 30 of jonger-tarief van €35 tot €201 26 of jonger-tarief van €35 tot €121

131

Abonnementen

Grote opera-abonnementen Antwerpen

Eerste premières alle 7 operapremières, in Antwerpen of Gent

Premières de 6 operapremières in Antwerpen

Premières jongeren groot 6 operapremières, alleen voor wie 26 of jonger is

De zaak Makropoulos Opera Antwerpen wo 14 sep 20:00u Der fliegende Holländer Opera Antwerpen do 20 okt 20:00u Die Zauberflöte Opera Antwerpen wo 14 dec 19:30u Simon Boccanegra Opera Antwerpen zo 05 feb 19:30u Agrippina Opera Antwerpen do 23 mrt 19:00u Infinite Now Opera Gent di 18 apr 20:00u Sadko Opera Gent di 20 jun 19:00u

De zaak Makropoulos Opera Antwerpen wo 14 sep 20:00u Der fliegende Holländer Opera Antwerpen do 20 okt 20:00u Die Zauberflöte Opera Antwerpen wo 14 dec 19:30u Simon Boccanegra Opera Antwerpen zo 05 feb 19:30u Agrippina Opera Antwerpen do 23 mrt 19:00u Infinite Now Opera Antwerpen zo 30 apr 20:00u

De zaak Makropoulos Opera Antwerpen wo 14 sep 20:00u Der fliegende Holländer Opera Antwerpen do 20 okt 20:00u Die Zauberflöte Opera Antwerpen wo 14 dec 19:30u Simon Boccanegra Opera Antwerpen zo 05 feb 19:30u Agrippina Opera Antwerpen do 23 mrt 19:00u Infinite Now Opera Antwerpen zo 30 apr 20:00u

Prijs regulier tarief van €80 tot €582 30 of jonger-tarief van €60 tot €426

Prijs 26 of jonger-tarief van €60 tot €271

Weekendmix 5 operavoorstellingen en 1 concert

Weekmix 1 5 operavoorstellingen en 1 concert

Weekmix 2 5 opera’s en 1 concert

Paulus Carolus Borromeuskerk za 24 sep 20:00u Der fliegende Holländer Opera Antwerpen za 29 okt 20:00u Die Zauberflöte Opera Antwerpen za 17 dec 19:30u Simon Boccanegra Opera Antwerpen za 11 feb 19:30u Agrippina Opera Antwerpen za 25 mrt 19:00u Infinite Now Opera Antwerpen za 6 mei 20:00u

De zaak Makropoulos Opera Antwerpen di 20 sep 20:00u Der fliegende Holländer Opera Antwerpen wo 02 nov 20:00u Die Zauberflöte Opera Antwerpen di 20 dec 19:30u Simon Boccanegra Opera Antwerpen di 14 feb 19:30u Mahler / Brahms Elisabethzaal Antwerpen wo 22 feb 20:00u Agrippina Opera Antwerpen di 28 mrt 19:00u

De zaak Makropoulos Opera Antwerpen vr 16 sep 20:00u Der fliegende Holländer Opera Antwerpen vr 04 nov 20:00u Die Zauberflöte Opera Antwerpen vr 16 dec 19:30u Nieuwjaarsconcert Opera Antwerpen vr 06 jan 20:00u Simon Boccanegra Opera Antwerpen do 16 feb 19:30u Infinite Now Opera Antwerpen vr 05 mei 20:00u

Prijs regulier tarief van €92 tot €493 30 of jonger-tarief van €70 tot €364

Prijs regulier tarief van €78 tot €485 30 of jonger-tarief van €60 tot €361

Prijs regulier tarief van €72 tot €483 30 of jonger-tarief van €55 tot €357

Prijs regulier tarief van €94 tot €706 30 of jonger-tarief van €66 tot €495

Seizoen 2016 — 2017

132

Grote opera-abonnementen Antwerpen

Op ontdekking groot alle operaproducties + 1 concert

Matinees 5 operavoorstellingen

De zaak Makropoulos Opera Antwerpen do 22 sep 20:00u Der fliegende Holländer Opera Antwerpen wo 26 okt 20:00u Die Zauberflöte Opera Antwerpen di 27 dec 19:30u Simon Boccanegra Opera Antwerpen di 21 feb 19:30u Mahler / Brahms Elisabethzaal Antwerpen wo 22 feb 20:00u Agrippina Opera Antwerpen di 04 apr 19:00u Infinite Now Opera Antwerpen wo 03 mei 20:00u

De zaak Makropoulos Opera Antwerpen zo 18 sep 15:00u Der fliegende Holländer Opera Antwerpen zo 23 okt 15:00u Die Zauberflöte Opera Antwerpen zo 18 dec 15:00u Simon Boccanegra Opera Antwerpen zo 19 feb 15:00u Agrippina Opera Antwerpen zo 02 apr 15:00u Prijs regulier tarief van €79 tot €459 30 of jonger-tarief van €61 tot €341

Prijs regulier tarief van €88 tot €570 30 of jonger-tarief van €67 tot €421 26 of jonger-tarief van €67 tot €267

Kleine opera-abonnementen Antwerpen

Klassiekers 3 operavoorstellingen en 1 concert

Borderline 3 operavoorstellingen

Op ontdekking 1 3 operavoorstellingen en 1 concert

Die Zauberflöte Opera Antwerpen do 22 dec 19:30u Simon Boccanegra Opera Antwerpen wo 08 feb 19:30u Mahler / Brahms Elisabethzaal Antwerpen wo 22 feb 20:00u Agrippina Opera Antwerpen vr 31 mrt 19:00u

De zaak Makropoulos Opera Antwerpen do 22 sep 20:00u Simon Boccanegra Opera Antwerpen di 21 feb 19:30u Infinite Now Opera Antwerpen wo 03 mei 20:00u

De zaak Makropoulos Opera Antwerpen do 22 sep 20:00u Die Zauberflöte Opera Antwerpen di 27 dec 19:30u Mahler / Brahms Elisabethzaal Antwerpen wo 22 feb 20:00u Agrippina Opera Antwerpen di 04 apr 19:00u

Prijs regulier tarief van €57 tot €327 30 of jonger-tarief van €41 tot €230 26 of jonger-tarief van €41 tot €151

133

Prijs regulier tarief van €35 tot €258 30 of jonger-tarief van €26 tot €191 26 of jonger-tarief van €26 tot €124

Prijs regulier tarief van €50 tot €305 30 of jonger-tarief van €38 tot €227 26 of jonger-tarief van €38 tot €119

Abonnementen

Kleine opera-abonnementen Antwerpen

Op ontdekking 2 3 operavoorstellingen

Premières voor jongeren 1 3 operapremières, alleen voor wie 26 of jonger is

Premières voor jongeren 2 3 operapremières, alleen voor wie 26 of jonger is

Der fliegende Holländer Opera Antwerpen wo 26 okt 20:00u Simon Boccanegra Opera Antwerpen di 21 feb 19:30u Infinite Now Opera Antwerpen wo 03 mei 20:00u

De zaak Makropoulos Opera Antwerpen wo 14 sep 20:00u Die Zauberflöte Opera Antwerpen wo 14 dec 19:30u Agrippina Opera Antwerpen do 23 mrt 19:00u

Der fliegende Holländer Opera Antwerpen do 20 okt 20:00u Simon Boccanegra Opera Antwerpen zo 05 feb 19:30u Infinite Now Opera Antwerpen zo 30 apr 20:00u

Prijs regulier tarief van €38 tot €265 30 of jonger-tarief van €29 tot €194 26 of jonger-tarief van €29 tot €125

Prijs 26 of jonger-tarief van €27 tot €137

Prijs 26 of jonger-tarief van €33 tot €134

Grote Vlaamse makers een opera- en een balletvoorstelling en een dansvoorstelling en een theatervoorstelling in deSingel

Opera en theater deSingel 2 operavoorstellingen en 2 theatervoorstellingen in deSingel

Puur muziek 3 concerten

Mahler Project / Alain Platel deSingel Antwerpen wo 19 okt 20:00u Vu du Pont / Ivo van Hove deSingel Antwerpen wo 15 feb 20:00u East / Khan, Naharin, Cherkaoui Opera Antwerpen wo 19 apr 20:00u Infinite Now / Luk Perceval Opera Antwerpen wo 03 mei 20:00u

De zaak Makropoulos Opera Antwerpen do 22 sep 20:00u Husbands and wives deSingel Antwerpen do 19 jan 20:00u La Democrazia in America deSingel Antwerpen wo 8 mrt 20:00u Infinite Now Opera Antwerpen vr 05 mei 20:00u

Paulus Carolus Borromeuskerk za 24 sep 20:00u Nieuwjaarsconcert Opera Antwerpen vr 06 jan 20:00u Mahler / Brahms Elisabethzaal Antwerpen do 23 feb 20:00u

Prijs regulier tarief van €91 tot €168 30 of jonger-tarief van€74 tot€130

Prijs regulier tarief van €91 tot €207 30 of jonger-tarief van €74 tot €159

Seizoen 2016 — 2017

Prijs regulier tarief van €36 tot €118 30 of jonger-tarief van €28 tot €92 26 of jonger-tarief van €28 tot €50

134

Balletabonnementen Antwerpen

Premières ballet alle 5 balletpremières

Matinees ballet 4 balletvoorstellingen

Vrijdagmix ballet 4 balletvoorstellingen

West Opera Antwerpen do 10 nov 20:00u Spartacus Stadsschouwburg Antwerpen vr 27 jan 19:30u East Opera Antwerpen wo 12 apr 20:00u Hope Opera Antwerpen vr 26 mei 20:00u Choreolab Theater ‘t Eilandje Antwerpen wo 21 jun 20:00u

West Opera Antwerpen zo 13 nov 15:00u Spartacus Stadsschouwburg Antwerpen zo 29 jan 15:00u Hope Opera Antwerpen zo 28 mei 15:00u Choreolab Theater ‘t Eilandje Antwerpen zo 25 jun 15:00u

West Opera Antwerpen vr 11 nov 20:00u Spartacus Stadsschouwburg Antwerpen vr 03 feb 19:30u East Opera Antwerpen vr 14 apr 20:00u Hope Opera Antwerpen vr 02 jun 20:00u

Prijs regulier tarief van €75 tot €194 30 of jonger-tarief van €57 tot €144 26 of jonger-tarief van €51 tot €94

Prijs regulier tarief van €50 tot €209 30 of jonger-tarief van €37 tot €155 26 of jonger-tarief van €37 tot €100

Zaterdagmix ballet 5 balletvoorstellingen

Mix ballet 5 balletvoorstellingen

Ballet en hedendaagse dans deSingel 2 balletvoorstellingen en 2 dansvoorstellingen in deSingel

West Opera Antwerpen za 19 nov 20:00u Spartacus Stadsschouwburg Antwerpen za 28 jan 19:30u East Opera Antwerpen za 15 apr 20:00u Hope Opera Antwerpen za 27 mei 20:00u Choreolab Theater ‘t Eilandje Antwerpen za 24 jun 20:00u

West Opera Antwerpen wo 16 nov 20:00u Spartacus Stadsschouwburg Antwerpen do 02 feb 19:30u East Opera Antwerpen di 18 apr 20:00u Hope Opera Antwerpen wo 31 mei 20:00u Choreolab Theater ‘t Eilandje Antwerpen do 22 jun 20:00u

Rain / Anne Teresa De Keersmaeker deSingel Antwerpen do 24 nov 20:00u Moeder / Peeping Tom deSingel Antwerpen do 15 dec 20:00u East / Khan, Naharin, Cherkaoui Opera Antwerpen do 13 apr 20:00u Hope / Graham, Bausch, Lopez Ochoa Opera Antwerpen za 03 jun 20:00u

Prijs regulier tarief van €89 tot €244 30 of jonger-tarief van €68 tot €181 26 of jonger-tarief van €62 tot €118

Prijs regulier tarief van €74 tot €233 30 of jonger-tarief van €55 tot €171 26 of jonger-tarief van €50 tot €113

Prijs regulier tarief van €74 tot €233 30 of jonger-tarief van €55 tot €171 26 of jonger-tarief van €50 tot €113

135

Prijs regulier tarief van €93 tot €135 30 of jonger-tarief van €75 tot €105

Abonnementen

Opera-en balletabonnementen Antwerpen

Opera en ballet totaal alle opera- en balletvoorstellingen in Opera Antwerpen

Premières opera en ballet 2 opera- en 2 balletpremières

Opera en ballet 2 opera- en 2 balletvoorstellingen

De zaak Makropoulos Opera Antwerpen do 22 sep 20:00u Der fliegende Holländer Opera Antwerpen wo 26 okt 20:00u West Opera Antwerpen wo 16 nov 20:00u Die Zauberflöte Opera Antwerpen di 27 dec 19:30u Simon Boccanegra Opera Antwerpen di 21 feb 19:30u Agrippina Opera Antwerpen di 04 apr 19:00u East Opera Antwerpen di 18 apr 20:00u Infinite Now Opera Antwerpen wo 03 mei 20:00u Hope Opera Antwerpen wo 31 mei 20:00u

West Opera Antwerpen do 10 nov 20:00u Die Zauberflöte Opera Antwerpen wo 14 dec 19:30u Agrippina Opera Antwerpen do 23 mrt 19:00u Hope Opera Antwerpen vr 26 mei 20:00u

Die Zauberflöte Opera Antwerpen do 29 dec 19:30u Spartacus Stadsschouwburg Antwerpen za 04 feb 19:30u Agrippina Opera Antwerpen di 04 apr 19:00u Hope Opera Antwerpen zo 04 jun 15:00u

Prijs regulier tarief van €47 tot €293 30 of jonger-tarief van €35 tot €215 26 of jonger-tarief van €35 tot €128

Prijs regulier tarief van €59 tot €294 30 of jonger-tarief van €45 tot €218 26 of jonger-tarief van €45 tot €129

Prijs regulier tarief van €107 tot €673 30 of jonger-tarief van €80 tot €494

Seizoen 2016 — 2017

136

137

Opera Vlaanderen

Losse kaarten

Wanneer?

Hoe?

Betalingen

vanaf zaterdag 27 augustus 11:00u Start kaartverkoop opera’s De zaak Makropoulos, Der fliegende Holländer en Die Zauberflöte, balletten West en Spartacus, concerten, explorer, PLUS

Online via www.operaballet.be De snelste manier om de beste, nog beschikbare plaatsen te bestellen is via www.operaballet.be.

Online bestellen is eenvoudig en volstrekt veilig. U kiest zelf uw plaats en betaalt met Mastercard, Visa, American Express of via Bancontact (gekoppeld aan thuis­ bankieren) en iDeal. U kunt uw losse kaarten thuis zelf printen of ze laten toesturen per post.

Alle kaarten moeten op voorhand worden betaald. Dit kan per overschrijving (u krijgt een e-mailbevestiging met alle betaalgegevens), met uw kredietkaart (Visa, Mastercard, American Express, Maestro), met Bancontact, cash, met cadeaubonnen van Opera Vlaanderen en Ballet Vlaanderen, met Sport & Culture Pass (Sodexo), met Ticket Compliments® Sport & Culture (Eden Red) en met cultuurcheques van de Antwerpse hogescholen en universiteiten.

Online kan u enkel met kredietkaart, bancontact of via iDeal betalen.

vanaf zaterdag 26 november 11:00u Start kaartverkoop opera’s Simon Boccanegra, Agrippina, Infinite Now en Sadko en balletten East en Hope Opgelet!

Bestelde kaarten worden nooit terugbetaald, tenzij in geval van annulering van de voorstelling. Let dus altijd goed op bij het online bestellen van kaarten. Uw kaarten ruilen naar een andere voorstelling van eenzelfde productie kan alleen voor abonnees (twee keer per seizoen) of door bijbetaling van €5 per ticket. Als u uw kaartje(s) kwijt bent, kunnen wij een duplicaat voor u printen aan €2 per kaartje.

Als u voor e-tickets kiest, kunt u deze thuis afprinten of digitaal tonen op uw smartphone. Zorg steeds voor een duidelijk leesbare barcode en een maximale helderheid van uw scherm.

Niet-scanbare e-tickets geven geen toegang tot de zaal.

Voor een print kunt u terecht bij onze bespreekbureaumedewerkers à €2 per kaartje.

De online kaartverkoop stopt drie uur vóór aanvang van de voorstelling. Daarna kan u bellen met ons bespreekbureau.

Telefonisch via 070 22 02 02 Via het telefoonnummer 070 22 02 02 (betalend nummer, max. 30 cent / min) kan u kaarten bestellen bij onze medewerkers van het bespreekbureau. Zij adviseren u graag over de voorstellingen en de beschik­bare plaatsen in de zaal.

Ter plaatse in het bespreekbureau Tot de dag van de voorstelling kan u terecht in het bespreekbureau.

Komt u ter plekke langs? Dan betaalt u geen reservatie- of verzendkosten. Het bespreek­bureau is een uur voor aanvang van elke voorstelling geopend, enkel voor kaartjes voor de betreffende voorstelling.

Openingstijden: dinsdag tot zaterdag van 11:00u tot 18:00u Zomervakantie: Het bespreekbureau is gesloten van dinsdag 12 juli tot en met maandag 15 augustus.

Terug open op dinsdag 16 augustus.

Betalen per overschrijving kan tot max.

14 dagen voor de voorstelling. Wij verwachten uw betaling binnen de 10 dagen na uw bestelling (met vermelding van uw klantnummer), zoniet wordt uw reservering automatisch geannuleerd.

Rekeningnummer Gent: 363-0305864-63 (IBAN BE40 3630 3058 6463 / BIC BBRUBEBB)

Rekeningnummer Antwerpen: 363-0305877-76 (IBAN BE91 3630 3058 7776 / BIC BBRUBEBB) Cadeaubon Met een cadeaubon van Opera Vlaanderen en Ballet Vlaanderen scoort u altijd. U bepaalt zelf de waarde en de gelukkige krijgt twee jaar lang de tijd om de bon te gebruiken. Bestel de bon online op onze website of in het bespreekbureau. Geschenkbonnen kunnen ook online worden ingewisseld.

Bij Info Cultuur Antwerpen Losse kaarten zijn in Antwerpen ook te koop bij Info Cultuur, Wisselstraat 12 (hoek Grote Markt).

Open op vrijdag en zaterdag van 11:00u tot 17:45u .

Zie ook www.infocultuur.be.

Opera- en balletvoorstellingen maken regelmatig deel uit van het aanbod van de Last Minute Ticket shop in Antwerpen. Bekijk het aanbod op www.lastminuteticketshop.be

Seizoen 2016 — 2017

138

Kortingen

Korting voor groepen en scholen (School)groepen vanaf 15 personen krijgen voorrang bij het bestellen: zij kunnen al terecht aan het bespreekbureau voor alle voorstellingen vanaf dinsdag 16 augustus.

Bovendien genieten ze volgende kortingen: • groepen van 16 tot 40 personen: 10% • groepen van 41 tot 80 personen: 15% • groepen van 81 of meer personen: 20% Voor schoolvoorstellingen (niet voor opera- of ballettrajecten) voorzien we 1 gratis begeleider per 15 leerlingen.

Korting voor jongeren Jongeren krijgen van ons een extra duwtje in de rug en hoeven niets te missen. We leggen voor jongeren de lat voor opera en ballet budgettair heel laag.

01.

02.

03.

04.

Er zijn de supervoordelige abonnementen aan jongerentarief voor wie 26 of jonger is (met kortingen tot 70%).

Voor wie 18 of jonger is of houder van een BILL-bundel geldt een standaardkorting van 50% op losse tickets voor opera- en balletvoorstellingen en concerten.

Last-minute: op de dag van de voorstelling worden de vrije plaatsen voor opera’s, concerten en balletvoorstellingen verkocht tegen €10 aan al wie jonger is dan 26 jaar.

Vanaf een half uur voor aanvang van de voorstelling en alleen op vertoon van je identiteitskaart. Graag zo gepast mogelijk betalen. Check enkele uren vooraf online of er nog kaarten beschikbaar zijn.

Met een cultuurcheque van de Antwerpse hogescholen en universiteiten kan je helemaal voor een prikje naar een opera­ voorstelling, ballet of concert.

Ze gelden voor plaatsen vanaf categorie 4 en ze moeten vooraf worden ingewisseld aan het bespreekbureau, niet online en ook niet aan de avondkassa.

139

Nog meer kortingen

Mensen met een handicap Rolstoelpatiënten genieten onder strikte voorwaarden van een korting van 50% op de speciale rolstoel­plaatsen die voorzien zijn op de parterre voor operaen balletvoorstellingen. De korting geldt alleen bij voorlegging van een attest van de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid voor mensen met een vermindering van het verdienvermogen tot één derde (-65 jaar) of met een vermindering van de zelfredzaamheid met 7 punten (+65 jaar). De korting geldt niet voor de begeleiders en ook nooit met terugwerkende kracht (u moet de korting dus vermelden bij bestelling). Deze korting is niet online beschikbaar, gelieve dus altijd contact op te nemen met het bespreekbureau als u rolstoelpatiënt bent.

01. KnackClub-leden genieten

02.

03.

04.

een korting van 15% op losse kaarten (max. 2 per lidkaart) voor concerten en krijgen regelmatig ook kortingen op specifieke voorstellingen van opera­- en balletproducties.

Er geldt dus geen standaardkorting op onze opera- of balletvoorstellingen. U vindt de specifieke kortingen steeds terug op de ledenpagina’s in Knack.

Ook Davidsfondsleden krijgen soms kortingen op losse kaarten voor onze opera- en balletproducties. Deze kortingen worden aangekondigd in het ledenblad Omtrent.

Als u een podiumhopper kreeg van een van onze culturele partners, krijgt u eenmalig €5 korting op de aankoop van losse kaarten (niet op abonnementen).

Mensen die in aanmerking komen voor het kansentarief, genieten in Gent van hun korting op vertoon van hun UiT-pas.

Losse kaarten en kortingen

Groepen

Wilt u met uw vereniging, familie of bedrijf eens een ‘andere’ uitstap beleven? Een bezoek aan een operaof balletvoorstelling is een unieke belevenis en een onvergetelijk avondje uit. Ook een middagconcert in ongedwongen sfeer of een rondleiding in één van onze levendige huizen behoort tot de mogelijkheden.

Voor schoolgroepen organiseren we aangepaste ballettrajecten met laagdrempelige tarieven. Voor meer informatie, zie p. 109-110.

In groep naar opera of ballet Wie in groep naar opera of ballet komt, geniet de volgende voordelen: voorrang bij het bestellen korting tussen 10 en 20%, afhankelijk van de grootte van de groep persoonlijke begeleiding van uw dossier.

Let wel: ten laatste twee maanden vóór de voorstellingsdatum verwachten we een definitieve bevestiging en betaling van uw groepsreservatie.

Rondleidingen Groepen kunnen de indrukwekkende operagebouwen in Antwerpen en Gent bezichtigen op vaste dagen en na afspraak. De rondleidingen zijn te boeken op aanvraag voor groepen van maximaal 20 personen per gids (voor grotere groepen voorzien wij meerdere gidsen). prijs: €100 per gids max. 20 personen per gids duur rondleiding: ca. 1,5 uur taal: Nederlands, ook Frans, Engels of Duits mogelijk Opgelet: aanvragen voor een groepsrondleiding moeten passen in de planning van ons operahuis, die altijd veranderlijk is. Een aanvraag is geen garantie dat de rondleiding kan doorgaan. Reserveer groepsrondleidingen dus tijdig om zeker te zijn van een goede datum.

Middagconcerten Ongeveer één keer per maand trakteren we u op een middagconcert met jong talent of musici uit eigen huis.

Combineer een middagconcert met een lunch bij één van onze buren, een rondleiding of arrangement op maat. prijs: van €10 tot €15 duur: steeds ongeveer 60 minuten Opera Antwerpen: do 22 sep, do 10 nov, do 22 dec, do 23 feb, do 30 mrt, do 18 mei om 12:30u Opera Gent: vr 30 sep, vr 18 nov, vr 24 feb, vr 19 mei om 12:30u en zo 8 jan, zo 26 mrt om 15:00u Meer over het programma van onze middagconcerten vindt u op p. 89-90.

Opgelet: de capaciteit voor (grote) groepen is in Antwerpen beperkt, in Gent kunt u zonder problemen aansluiten in groep.

Op maat Hebt u een specifieke vraag? Wij werken voor uw groep graag een voorstel uit op maat. Zo kan u uw groepsbezoek bijvoorbeeld afsluiten met een koffieof luncharrangement of een aperitief.

Ook de combinatie met één van onze middagconcerten behoort tot de mogelijkheden.

Voor vragen en reservaties, contacteer Marianne Boterdaele telefonisch via 09 268 10 11 via e-mail op groepen@operaballet.be

Seizoen 2016 — 2017

140

Handig om te weten

Zaalindeling

Start en duur voorstelling

Foyer

Achterin deze brochure (zie p. 168) vindt u de zaalplannen van de Opera en de Stads­schouwburg in Antwerpen en van de Opera in Gent. Voor de opera­ gebouwen ziet u hier de zaalindeling in negen categorieën, die geldt voor operavoorstellingen. Voor concerten zijn er vier categorieën, bij balletvoorstellingen zijn dat er zes.

De voorstellingen van Opera Vlaanderen en Ballet Vlaanderen starten stipt en laatkomers worden pas na de pauze in de zaal toegelaten.

Het aanvangsuur varieert bovendien regelmatig. Kijk dus steeds het tijdstip na dat op uw kaarten vermeld staat.

U mag erop rekenen dat de avondvoorstellingen van onze opera- en balletproducties meestal rond 23u afgelopen zijn. Er is gewoonlijk minstens één pauze voorzien.

Voor een betere inschatting van de exacte timing kan u terecht op onze website of bij onze bespreekbureaus vanaf een paar dagen voor de première.

In de operagebouwen bevinden zich bars op verschillende niveaus.

De centrale foyers zijn altijd een uur voor aanvang en tot een uur na afloop van een voorstelling open. In de bars zijn frisdranken, bieren, wijnen, champagne en kleine snacks te verkrijgen.

Tijdens opera-­en balletvoorstellingen verkopen we ook lekkere broodjes om, vooraf of tijdens de pauzes, de honger te stillen.

Voor elk budget is er een plek bij Opera Vlaanderen en Ballet Vlaanderen: de instapprijs is amper €12 of de prijs van een filmkaartje. De ticketprijs is altijd afhankelijk van de plaats in de zaal.

Aangezien zowel de Opera van Gent als Antwerpen historische gebouwen zijn, is het zicht op de scène of op de boventiteling dus niet van op alle plaatsen optimaal. Zeker de plaatsen op de zijbalkons bieden vaak een beperktere zichtbaarheid. Het bespreekbureau informeert u hier graag over en online kunt u het zicht vanop uw stoel raadplegen op basis van 180°-foto’s. Terugbetalingen in geval van problemen met zichtbaarheid zijn niet mogelijk.

Wachtlijst Mocht een voorstelling uitverkocht zijn, dan maken we een wachtlijst, zodat we u kunnen contacteren in geval van annuleringen. U kunt ook altijd uw kans op tickets wagen door een uur voor aanvang van de voorstelling naar de ticketbalie te komen.

Nederlandstalige boventitels Alle opera’s worden in de originele taal gezongen. De Nederlandse vertaling is te volgen via de boventiteling.

Die wordt boven en naast het toneel weergegeven. De boventiteling is helaas niet vanop alle stoelen in de zaal even goed zichtbaar. Het bespreekbureau informeert u hier graag over, maar ook tijdens uw online bestelling kunt u een indruk krijgen van de zichtbaarheid vanaf een specifieke plek in de zaal.

De tekst van het libretto is eveneens in de originele taal én in Nederlandse vertaling te lezen in het programmaboek dat vooraf en tijdens de pauze te koop wordt aangeboden in de inkomhal.

Vestiaire en huisregels

Rolstoelplaatsen Alleen op de parterre is er plaats voor rolstoelgebruikers, mits we van uw komst weten. Daarom vragen we u om dit bij uw reservering kenbaar te maken (niet online). Ook horen we het graag als u bijzondere assistentie nodig heeft. In Gent gaat de lift maar tot op het niveau van het 1ste balkon, waar de foyer en salons zich bevinden.

In Antwerpen gaat de lift tot helemaal bovenaan. In beide gebouwen zijn aangepaste toiletten aanwezig.

Blindengeleidehonden zijn welkom na verwittiging. Rolstoelgebruikers en mensen die zeer slecht te been zijn, kunnen niet op hoger gelegen balkons plaatsnemen.

141

Er zijn een aantal huisregels aan uw bezoek verbonden om zo ongestoord mogelijk te genieten van onze voorstellingen. Zo worden kaarten nooit terugbetaald. Gebruik van de vestiaires is verplicht in beide operagebouwen en Theater ‘t Eilandje, maar wel gratis.

Mobiele telefoons dienen uitgeschakeld te zijn en laatkomers kunnen de zaal pas betreden tijdens een geschikte onderbreking of na de pauze.

Bovendien mag u na het verlaten van de zaal tijdens de voorstelling onder geen beding de zaal terug betreden.

De andere huisregels vindt u op www.operaballet.be/huisregels

Groepen en handig om te weten

Oudejaarsavond

Oudejaarsavond in Opera Vlaanderen

Oudejaarsavond 31 dec Antwerpen

Tradities zijn er om te koesteren.

Dus zorgen we er nu al voor de achtste keer op rij voor dat u uw oudejaarsavond in de opera helemaal compleet kan maken met een aantal extra feestelijke formules.

Champagnediner Gustav Voor aanvang van de voorstelling ontvangst met champagne en appetizers, na afloop viergangendiner

U vindt alle formules en prijzen in detail terug op onze website www.operaballet.be vanaf juni.

Inschrijven kan samen met de aankoop van uw kaartjes vanaf zaterdag 27 augustus.

Diner in Café Impérial Na afloop vast driegangenmenu in het stijlvolle Café Impérial in het Paleis op de Meir op wandel­­afstand van de opera.

Op hotel

Maak van uw avondje opera of ballet meteen een minitrip en blijf na de voorstelling gezellig overnachten bij een van onze hotelpartners. U heeft de keuze uit diverse aantrekkelijke arrangementen. De hotels zijn stuk voor stuk centraal gelegen in Antwerpen of Gent op wandelafstand van de operagebouwen.

In Antwerpen kan u in het vier­ sterrenhotel Lindner Hotel & City Lounge verblijven, uitstekend gelegen in de buurt van het station Antwerpen-­ Centraal. Het Sandton Grand Hotel Reylof is een stijlvol viersterrenhotel in Gent dat in 2013 van de toonaangevende reiswebsite Tripadvisor een Traveller’s Choice Award kreeg.

Seizoen 2016 — 2017

Opera & Ballet Deluxe arrangement Deluxe kamer + ontbijt • VIP-package in de kamer • Voucher voor gratis drankje in de bar van het hotel • Programmaboek van de voorstelling • Seizoens-cd van Opera & Ballet Vlaanderen • Toegangsticket voor een opera­of balletvoorstelling met perfecte zichtbaarheid op de scène en de boventiteling • Glaasje champagne tijdens de pauze

€185 p.p. excl. city tax (op basis van een tweepersoons­kamer) voor operavoorstellingen €155 p.p. excl. city tax (op basis van een tweepersoonskamer) voor balletvoorstellingen Neem contact op met het hotel om te reserveren: Lindner Hotel & City Lounge Lange Kievitstraat 125 2018 Antwerpen +32 (0)3 227 77 00 reservations.antwerpen @lindnerhotels.be Sandton Grand Hotel Reylof Hoogstraat 36 9000 Gent + 32 (0)9 235 40 70 gent@sandton.eu

142

Locaties Antwerpen

Opera Antwerpen Frankrijklei 3 2000 Antwerpen

De Antwerpse opera blijft bereikbaar Medio 2016 starten grote werken in Antwerpen aan het Operaplein (buurt Opera Antwerpen) en in de buurt van Theater ‘t Eilandje. Beide gebouwen zullen steeds bereikbaar blijven, maar hou rekening met files en omleidingen indien u met de wagen komt.

Op onze website www.operaballet.be vindt u een plannetje met alle P+R-parkings aan de rand van de stad: Van daaruit kan u met openbaar vervoer verder naar het stadscentrum.

Met het openbaar vervoer geraakt u het gemakkelijkst ter plaatse.

Op de website www.slimnaarantwerpen.be kunt u steeds terecht voor een actuele situatie en om uw route van thuis tot aan de opera te berekenen.

Wij zullen u ook altijd informeren over de actuele informatie via de servicemail die u krijgt voor aanvang van de voorstelling. Bezorg dus zeker steeds uw up-to-date e-mailadres.

Stadsschouwburg Antwerpen Theaterplein 1 2000 Antwerpen

Opera Antwerpen ligt in het hartje van de stad, langs de leien, naast het busstation op de Franklin Rooseveltplaats en op wandelafstand van het Centraal Station.

Trein

station Antwerpen-Centraal

Tram

tramlijn 2/3/5/6/15, halte Diamant onder het Centraal Station tramlijn 8/10/11/12/24 halte Astrid

Opgelet: halte Opera wordt afgesloten vanaf september 2016

De Stadsschouwburg ligt in het centrum van de stad, vlakbij winkelstraat Meir.

Trein

station Antwerpen-Centraal ligt op wandelafstand (10 minuten)

Tram

tramlijn 3/5/9/15, halte Opera

tramlijn 2/6, halte Diamant onder station AntwerpenCentraal

tramlijn 12/24, halte stadspark

Auto

Parking Theaterplein

Auto

Parking Roosevelt, Franklin Rooseveltplaats 12

Theater ‘t Eilandje Kattendijkdok­Westkaai 16 2000 Antwerpen

deSingel Desguinlei 25 2018 Antwerpen

Theater ’t Eilandje ligt vlakbij het MAS in het noorden van de stad.

deSingel ligt aan de rand van de stad, vlakbij de grote invalswegen, langs de ring.

Trein Vanaf station Antwerpen-

Centraal verder reizen per bus

station Antwerpen-Centraal, bereikbaar via tram 2 en 6

station Antwerpen-Zuid, op 15 minuten wandelen

Trein

Bus

bus 17, halte Rijnkaai

bus 291, halte Rijnkaai

bus 30/34, halte Van Schoonbekeplein

Tram

tramlijn 2/6, richting Hoboken/ Olympiade, halte deSingel

Auto

Parkeren is niet evident in de buurt van Theater ’t Eilandje, zeker wanneer er werken plaatsvinden. Daarom suggereren wij volgende betaalparking: Parking Godefriduskaai, Zeevaartstraat 11

Auto

Grote, gratis parking langs de Desguinlei voorbij het kruispunt aan deSingel richting Zuid

143

Oudjaar, op hotel en locaties

Locaties Antwerpen

Tram

tram 12, halte Bolivarplaats

Koningin Elisabethzaal Koningin Astridplein 26 2018 Antwerpen

Sint-Carolus Borromeuskerk Hendrik Conscienceplein 12 2000 Antwerpen

Cinema Zuid Lakenstraat 4 2000 Antwerpen

Trein station Antwerpen-Centraal,

Trein De Elizabethzaal ligt vlak naast

bereikbaar via tram Auto

Parking Justititepaleis, Vlaams Kaai 95

station Antwerpen-Centraal, uitgang Astridplein

Tram/bus

Auto

tramlijn 10/11, halte Melkmarkt of Sint-Katelijne tramlijn 2/3/5/9/15, halte Meir

Tram/bus

tramlijnen 2/3/5/6/8, halte Astrid

keuze uit acht P+R’s aan de stadsrand, reis vervolgens verder met de tram

tramlijnen 10/11/12/24, halte Antwerpen Centraal Station

Interparking, Eiermarkt 33 Q-Park Antwerpen Shopping Meir, Korte Klarenstraat 10 Auto

Q-Park Antwerpen 't Stad, Eikenstraat 9 Vinci Park, Groenplaats 46

Seizoen 2016 — 2017

buslijnen 17/19/21/23/31/32/ 68/410/411/412/414/416/417/ 418/427/429, halte Antwerpen Centraal Station keuze uit acht P+R’s aan de stadsrand, reis vervolgens verder met de tram Q-Park Antwerpen Astridplein, Koningin Astridplein 41 B-Parking Station Antwerpen Centraal, Van Immerseelstraat

144

Locaties Gent

Opera Gent Schouwburgstraat 3 9000 Gent

Gent Ook in Gent is parkeren niet altijd gemakkelijk in de directe omge足 ving van het operagebouw en bovendien is de capaciteit van de parkings beperkt. Het openbaar vervoer nemen van aan de stadsrand is een minder stresserend alternatief.

Zebrastraat Zebrastraat 34 9000 Gent

Opera Gent ligt midden in het stadscentrum, aan de Kouter.

Trein

Auto

station Gent-Sint-Pieters, bereikbaar via tram 1 of bus N1 (nachtlijn)

Bus

tramlijn 1, halte Kouter of Korte Meer of bus N1 (nachtlijn), halte Zonnestraat

tramlijn 21/22 vanaf P+R Gentbrugge of Gent Zuid, halte Kouter

Parking Okapi, Parking New Zebra

Onze-Lieve-Vrouw-Sint-Pieterskerk Sint-Pietersplein 2 9000 Gent

Tram/bus

bus 70/72/76/77, halte Leeuwstraat

Trein station Gent-Sint-Pieters,

Auto

P+R Gentbrugge en reis vervolgens verder met tram 21/22

Tram/bus

Kouterparking, onder het Kouterplein

Parking Savaanstraat, Savaanstraat 13

Auto

tramlijn 1, halte Veergreep tramlijn 21/22 vanaf P+R Gentbrugge of Gent Zuid, halte Veergreep P+R Gentbrugge en reis vervolgens verder met tram 21/22 Parking Sint-Pietersplein

Centerparking, Korte Meer 22b Parking Veldstraat, Korte Meer 29

Stedelijke concertzaal De Bijloke Jozef Kluyskensstraat 2 9000 Gent Trein

station Gent-Sint-Pieters, bereikbaar via tram 1

Geuzenhuis Kantienberg 9 9000 Gent Bus

Tram

145

bereikbaar via tram 1

tramlijn 1, halte Van Nassaustraat of Verlorenkost

tramlijn 4/24, halte Bijlokehof

Auto

Parking Sint-Pietersplein ligt op wandelafstand of parkeer in de buurt van De Bijloke.

Auto

bus 55/57/58 en 70 tem 74, 76/77 halte Muinklaan Parking Savaanstraat, Savaanstraat 13 Parking Sint-Pietersplein

Locaties

Wat kunnen wij voor mekaar betekenen?

U heeft een bedrijf met klasse verbind uw bedrijf aan het onze, nodig uw gasten uit of huur onze locaties Wij ontvangen u en uw gasten in stijl en zorgen voor een onvergetelijke, stijlvolle belevenis!

Partnerships U wil als bedrijf uw relaties of personeel laten delen in uw passie voor de wereld van opera en ballet? Voor een beheersbaar budget stellen wij het ultieme pakket voor u samen: uiteraard met voorstellingen met VIP-ontvangst, maar net zo goed met exclusieve extra activiteiten of met advertenties pal in een interessante doelgroep. En misschien nog het belangrijkste: u verbindt uw naam aan Vlaanderens grootste culturele speler, die nationaal én internationaal hoge toppen scheert.

Wij komen graag de mogelijkheden bij u voorstellen.

Info & contact: Annelies Laureys alaureys@operaballet.be / 03 202 10 11 Zaalverhuur Uiteraard is het ook mogelijk om onze prachtige locaties te huren voor uw eigen bedrijfsevents zoals concerten, congressen, diners of meetings. Het architecturale kader van de operagebouwen in Antwerpen of Gent of de unieke locatie van Theater ‘t Eilandje zorgen sowieso voor dat tikkeltje meer. En dankzij de verschillende types zalen, de hedendaagse faciliteiten en een professioneel team, wordt uw event gegarandeerd een succces.

Info & contact: Inge Vekeman ivekeman@operaballet.be / 09 268 10 11

Seizoen 2016 — 2017

146

U bent gepassioneerd liefhebber word Vriend Wij bieden onze vrienden een waaier fijne voordelen en exclusieve voorrechten!

Nieuwe Vriendenformules op komst Onze meest gepassioneerde toeschouwers, zijn meteen ook onze beste ambassadeurs. Sterker nog, we noemen ze graag Vrienden van ons huis en belonen hen graag met speciale privileges.

Bij het ter perse gaan van deze brochure, werkten we nog aan vernieuwde formules voor de Vrienden, waarmee u nog duidelijker uw steun aan ons bruisende huis kan betuigen en die u meer dan ooit bij het tot stand komen van onze producties zullen betrekken.

Ontdek alle formules vanaf eind april op www.operaballetvrienden.be of in de speciale folder.

Info & contact: Stijn Lemmens vrienden@operaballet.be / 03 202 10 77

U bent een cultureel weldoener bepaal zélf wat u steunt Wij bespreken graag de mogelijkheden en reiken u een mooi fiscaal voordeel aan!

Giften & legaten Een cultuurhuis als het onze, dat met een beperkt budget meedraait op het hoogste niveau, kan elke extra steun gebruiken. Maar ons helpen aan de nodige fondsen om sterk artistiek werk te blijven leveren, is geen kwestie van cijfertjes op een bankrekening. Het is veel meer dan dat.

Donateurs zijn actieve, betrokken partners in de kunst. Achter elke euro die u ons geeft, schuilt betrokkenheid en begeestering. Volg uw hart en werk actief mee aan dat aspect waar u op wil inzetten. Wij van onze kant houden u graag op de hoogte van onze projecten, zodat u weet waaraan uw gift besteed werd.

Fiscaal voordeel Via een fiscaal aftrekbare gift bepaalt u zelft waar uw geld naartoe gaat.

Elke gift vanaf 40 euro geeft recht op een fiscaal attest. Doneren kan gewoon door storting op de giftenrekening: BE 38 3751 1172 3972 - BIC BBRUBEBB met vermelding “gift”.

Wij lichten u ook graag in over de voordelen van het testamentair legaat en het voor uw erfgenamen fiscaal interessante duo-legaat.

Info & contact: Annelies Laureys alaureys@operaballet.be / 03 202 10 11

147

Bedrijven, Vrienden, giften

Vrienden Opera Vlaanderen / Ballet Vlaanderen Raad Van Bestuur Voorzitter Ria Schellens Ondervoorzitter Pol Dewaele Bestuur Joris Bulteel, Ingrid CeustersLuyten, Chris Claessens, Philippe D’heygere, Theo Peeters, Isabelle Santens, Philippe Thewissen, Peter Vandamme, Martine Van den Weghe, Stefaan Voet Coördinator Stijn Lemmens

Dit waren onze Vrienden in het seizoen 2015-2016: Vriend-Mecenassen seizoen 2015-2016 Pol en Chris Bamelis, Jan en Nadien De Backer, Mignon Graafland, Thomas en Nancy Leysen, Jo Hageman en Edith Vermeiren, Ludo en Ria Schellens, Frans en Cocky Staals-van Cleef, Simonne Timmermans-De Rop, Peter Vandamme, Jan Vercammen en Chantal Willems; diverse anonieme VriendMecenassen.

Beschermleden Opera Vlaanderen seizoen 2015-2016 Frank en Rita Arts, Phil en Olga Berckmoes, Francine Bodderez, Jan en Cathérine Bossuyt-De Brouwere, Joris Bulteel en Olivier De Ridder, Ans Carels, Jan en Danielle Cerfontaine-De Meulenaer, Ingrid Ceusters-Luyten, Walter en Flavia Claes, Chris en Els Claessens-Maldoy, Bert en Annick ClerensVan Overstraeten, Marc en Annie Corluy-De Smedt, CPM NV, Rudi en Viviane De Becker, Jan en Martine De Clerck-Van den Weghe, Elisabeth De Meester, Hugo en Christine De Mey-Van Velthoven, Luc en Rita De Quinnemar, Pol Dewaele, Myriam De Witte-Versele, Marc Dhaenens en Jeanine Jacquemyn, Philippe en Sylvie D’heygere-Vercruysse, Martin Franck, Mica Franck, Marc Franco en Rita Janssen, Antonius en Maria GoevaersDer Kinderen, Maxime en Jeannine Hamers-Dochez, Catherine Huyghe, Willem en Mieke Jacobs-Mulder, Jenny Merckx, Lieve Mussche-De Beul, Philippe en Magda Naert-Van den Bergh, Marita Orlent-Heyvaert, Axel en Gerlyn Pairon-Staals, Theo Peeters, Patrice en Monique Petillot-Derouck, Charles en Carla Petré-Huysmans, Guy en Martine Reyniers, Theo en Gunhilde Roussis-

Seizoen 2016 — 2017

Van Gorp, Geert en Kristien Salembier-Van Brussel, Isabelle Santens, Marc en An Sonnaert-De Keersgieter, Victor en Genevieve Spaas, Kris en Marianne Steenhautvan Ruijssevelt, Jacobus en Marianne Stuyck-Goossens, Victor en Lea Swerts, Philippe Thewissen, Bruno Tits, Piet van Abeelen, Koen en Renilde VandelanotteDraulans, William en Livine Van de Velde-Van der Wee, Benedikte Van Der Perre, Jos en Lorette Van der PerreDevriendt, Joep en Agnes Van Gent-Röling, Bernard Van Hool, Felix van Hoorebeke en Marie-Louise De Walsche, Luc Van Mulders, Benjamin Van Oudenhove, Andre en Riet Van Poeck-Docx, Hugo Vandenberghe, Marc Vergauwe en Jan Rosseel, Bea Versele, Cecile Vertommen-Goossens, Axel en May VervoordtSchelkens, Xavier en Marijke Vinkeroye-Spaepen, Stefaan Voet; diverse anonieme Beschermleden.

Beschermleden Ballet Vlaanderen seizoen 2015-2016 Walter en Flavia Claes

Ludovicus Kroot en Engeline Simons, Herman Lange, Pascale Lauwereys, William Martens, Jean-Paul en Leona Meulemans-Beliën, Michel en Juliette MeulemansDochez, Johan en Francine Miljoen-van der Linden, Cornelis Pietersen-Punt, Michel en Katie Robeyns-De Pauw, Johan en Frederika Rogiers-Declerck, Ghislaine Roman de Mettelinge, Katy Sabbe, Ferry Saris, Monique Seber, Piet en Mirjam Sleeckx-De Cuypere, Jeannot Van Hool-Govaerts, Evelyne Vandamme-Cambien, Vik en Katrien Vandamme-Van Eeckhoutte, Julien en Viviane Vercammen-Van den Vonder, Herbert Verhulst, Luuk en Marijke Wiertsema, Wouter Wils.

Steunleden Ballet Vlaanderen seizoen 2015-2016 Peggy Batjoens, Bart De Feyter, Thérèse Deshayes, Veerle De Mondt, Koen en Veronique De Clerck-Van De Wouwer, Laurence en Michèle Poleunis, Yvo en Anny Vanlessen-Vandeweyer, Enrico Vanroose Lijst d.d. 23 februari 2016

Steunleden Opera Vlaanderen seizoen 2015-2016 Ernest en Mick BeeversMachielsen, Cecile Cambien, Jan Cobbaut, Willy en Danielle ColleSlaghmuylder, Angèle De Block, Diederik en Ann De Leersnyder, Robbrecht en Paula De Meester-Raus, Lucie De Nave, Caroline De Pourcq, Jean-Charles De Preter-Caron, Bart De Wever, Marie-Paule Derde, Leen Desticker, Philip en Christine Detavernier-Verfaille, Magda Deygers, Piet en Hilde Dheedene - Pieters, Stefan Germeau, Jean HollenfeltzDutreux, Liesbeth Homans, Giovanni Immegeers en Matthijs Hoekstra, Frank en Wendy Judo-Weckhuysen,

148

Giften / verhuur / giften

Opera Vlaanderen & Ballet Vlaanderen en de bedrijfswereld

Zaalverhuur

Wil u als bedrijf uw relaties of personeel laten delen in uw passie voor de wereld van opera en ballet, dan bent u bij ons aan het goede adres.

Voor een beheersbaar budget op basis van een duidelijke offerte, stellen wij het ultieme pakket voor u samen.

Een bezoek aan een voorstelling in combinatie met een VIP-ontvangst, maar net zo goed een exclusief event achter de schermen of, waarom niet, een workshop rond opera en ballet voor uw personeelsleden of zakenpartners.

Het contact met een interessante doelgroep, via advertenties of andere , formules, maakt een exclusief partnership extra interessant.

Wij komen graag de mogelijkheden bij u voorstellen.

Uiteraard is het ook mogelijk om onze prachtige locaties te huren voor uw eigen bedrijfsevents zoals concerten, congressen, diners of meetings. Het architecturale kader van de operagebouwen in Antwepren of Gent of de unieke locatie van Theater ‘t Eilandje zorgen sowieso voor dat tikkeltje meer. En dankzij de verschillende types zalen, de hedendaagse faciliteiten en een professioneel team, wordt uw event gegarandeerd een succces.

Info & contact: Inge Vekeman events@operaballet.be 09 268 10 11

Giften & legaten Info & contact bedrijven en partnerships: Annelies Laureys alaureys@operaballet.be

Een cultuurhuis als het onze, dat met een beperkt budget meedraait op het hoogste niveau, kan elk extra steun gebruiken. Maar ons helpen aan de nodige fondsen om sterk artistiek werk te blijven leveren, is geen kwestie van cijfertjes op een bankrekening.

Het is veel meer dan dat. Donateurs zijn actieve, betrokken partners in de kunst. Achter elke euro die u ons geeft, schuilt betrokkenheid en begeestering.

Volg uw hart en werk actief mee aan dat aspect waar u op wil inzetten. Wij van onze kant houden u graag op de hoogte van onze projecten, zodat u weet waaraan uw gift besteed werd.

Fiscaal voordeel Via een fiscaal aftrekbare gift bepaalt u zelft waar uw geld naartoe gaat.

Elke gift vanaf 40 euro geeft recht op een fiscaal attest. Doneren kan gewoon door storting op de giftenrekening: BE 38 3751 1172 3972 - BIC BBRUBEBB met vermelding “gift”.

Wij lichten u bovendien graag in over de voordelen van het testamentair legaat en het voor uw erfgenamen fiscaal interessante duo-legaat.

Contact: Annelies Laureys alaureys@operaballet.be

149

bedrijven, verhuur, giften

Directie Kunsthuis Opera Vlaanderen Ballet Vlaanderen

Artistiek directeur Ballet Vlaanderen Sidi Larbi Cherkaoui

Seizoen 2016 — 2017

Algemeen directeur Lena De Meerleer

Artistiek directeur Opera Vlaanderen Aviel Cahn

150

Team

Raad van bestuur

Directiecomité

Artistieke directie ballet

Voorzitter Pol Bamelis

Algemeen directeur Lena De Meerleer

Artistiek directeur Sidi Larbi Cherkaoui

Ondervoorzitters Christophe Peeters Peter Vandamme

Artistiek directeur Opera Vlaanderen Aviel Cahn

Artistiek co-directeur Tamas Moricz

Bestuurders Roger Claeys Paul Cools Lieven Decaluwé Jan De Groof André Gantman Philip Heylen Freya Poppe Annick Schramme Frank Van Massenhove Mieke Van Nuland Cindy Van Paesschen Kiki Vervloessem

Artistiek directeur Ballet Vlaanderen Sidi Larbi Cherkaoui

Assistent van de artistiek directeur, contractbeheer Cindy Bogaert Balletinspiciënt Steven Verachtert Eerste balletmeester Christiane Marchant Balletmeesters Olivier Patey Carlos Prado Dansdramaturg Koen Bollen

Regeringscommissarissen Stefaan De Ruyck Erik Maes

Voorstellingsleider Priit Kripson

Extra leden Algemene vergadering Frank Beke Bram Bombeek Willy Claes Bert Corluy Jozef Dauwe Miet De Bruyn Miet Deckers Leona Detiège Luk Lemmens Mario Maes Mieke Offeciers Inge Schoups

Pianorepetitor Albina Skvirskaya

Corps de ballet Ion Aguirretxe Alexander Burton Brent Daneels Tom de Jager Nini de Vet Hector Ferrer Fernandez Klaudia Görözdös Glen Lambrecht Gary Lecoutre Ilya Manayenkov Fiona McGee Emmi Pennanen Raymond Pinto Daniele Rodriguez Domenech Aiko Tanaka Arne Vandervelde Teun van Roosmalen James Waddell Richel Wieles Shelby Williams Nicola Wills Stagiaires Lara Fransen Astrid Tinel Gastdanser Acacia Schachte Gastartiesten ballet

Toneelmeester / pianorepetitor Dirk Van Oerle Dansers Principals Drew Jacoby Gabor Kapin Yevgeniy Kolesnyk Sofia Menteguiaga Aki Saito Wim Vanlessen Eerste solist Ana Carolina Quaresma Solisten Joëlle Auspert Cristina Casa David Jonathan Alexander Kleef Maria Seletskaja Half-solisten Sara Garbowski Virginia Hendricksen Philipe Lens Laurie McSherry-Gray Nancy Osbaldeston Anastasia Paschali Sébastien Tassin

151

Choreografen Pina Bausch Jonah Bokaer Sidi Larbi Cherkaoui Merce Cunningham William Forsythe Martha Graham Joeri Grigorovitsj Akram Khan Annabelle Lopez Ochoa Ohad Naharin Demis Volpi Ontwerpers Rolf Borzik Ohad Fishof William Forsythe Suzanne Gallo Stephen Galloway Martha Graham Anish Kapoor Rakefet Levy Roy Lichtenstein Annabelle Lopez Ochoa Virginie Mécène Kimie Nakano Katharina Schlipf Denise Vale Simon Virsaladze

Team

Team

Belichters Bonnie Beecher Avi Yona Bueno (Bambi) Aaron Copp David Covey Stefan Dijkman David Finley William Forsythe Aideen Malone Fabiana Piccioli Jean Rosenthal Steven L. Shelley Dirigenten Karen Durgaryan Dominic Grier Daniel Inbal Jan Schweiger Gastdramaturg Youness Anzane Artistieke directie opera Artistiek directeur Aviel Cahn Assistent van de artistiek directeur / verantwoordelijke protocol Ise Donckers

Artistieke planning Manager artistieke planning Wim Van Brussel Artistiek coördinator Tom Huygens Medewerker artistieke planning en producties Jannah Van Nevel Regieassistent Marcos Darbyshire Voorstellingsleiders Nico Declerck Liesbeth Koeken Hans Wils Artiesten opera Dirigenten Titus Engel Dmitri Jurowski Cornelius Meister Stefano Montanari Tomáš Netopil Philipp Pointner Jan Schweiger Koorleiding Luigi Petroziello Jan Schweiger

Dramaturgie Hoofddramaturg Luc Joosten Dramaturgen Koen Bollen Piet De Volder Coördinator educatieve dienst Josephine Schreibers Medewerkers educatieve dienst Hendrick Van Eycken Benjamin Verhoeven Coördinator boventiteling Simen Van Mechelen Bediening boventiteling Sofie Dhaenens Nel Van Steenhuysen Hans Vercauteren

Regisseurs Mariame Clément Tatjana Gürbaca David Hermann Daniel Kramer Kornél Mundruczó Luk Perceval Ontwerpers Henrik Ahr Philip Bussmann Barbara Drohsin Julia Hansen Christof Hetzer Constance Hoffman Annette Murschetz Monika Pormale Belichters Charles Balfour Stefan Bolliger Philip Bussmann Fabrice Kebour Bernd Purkrabek Felice Ross Ilse Vandenbussche Gastdramaturg Bettina Auer

Seizoen 2016 — 2017

Solisten (dames) Lore Binon Bea Desmet Noa Frenkel Mirella Hagen Ann Hallenberg Morgane Heyse Maria Kataeve Liene Kinča Birgit Langenhuysen Myrto Papatanasiu Renata Pokupić Ana Quintans Hanne Roos Kai Rüütel Hulkar Sabirova Barbara Senator Hasmik Torosyan Tineke Van Ingelgem Karen Vourc’h Jacquelyn Wagner Victoria Yarovaya

Muziekdepartement

Solisten (heren) Stephan Adriaens Nicola Alaimo Jake Arditti Guy De Mey Ladislav Elgr Tijl Faveyts Sam Furness Toby Girling Manuel Günther Ante Jerkunica Michael Kraus Michael Laurenz Liang Li Kiril Manolov Najmiddin Mavlyanov Tim Mead Gezim Myshketa Vincenzo Neri Iain Paterson Kurt Rydl Michael J. Scott Yijie Shi Wilfried Staber Bálint Szabó Károly Szemerédy Dmitry Ulyanov Thierry Vallier Josef Wagner Terry Wey Zurab Zurabishvili

Repetitor Jeanne-Minette Cilliers

Jong ensemble Opera Vlaanderen Adam Smith Raehann Bryce-Davis Acteurs Patrick Bartsch Benny Lew-Klon Oana Solomon Gilles Wellinski

Eerste gastdirigent Alexander Joel Koorleider Jan Schweiger Manager muziekdepartement Guido Spruyt Coördinator muziekdepartement Gerda Van den Heuvel Medewerker muziekdepartement Marijke Boudeweel Hildegard Kennivé Hoofd muzikale instudering Jef Smits

Leiding kinderkoor Hendrik Derolez Muziekbibliothecarissen Jean Delouvroy Hendrik Derolez Orkestregisseurs Frank Claes Didier Van Acker Orkestbode Vladimir Pechnikov Koorregisseur Jan De Bie Kinderkoorinspiciënt Marijke Boudeweel Orkest Concertmeester Marian Taché Viool 1 Carol Minor Katelijne Vinkeroye Blanca Stella Parra Arbelaez Ann Vancoillie Marjan Gils Inge Hermans Sarah Loubry Renate Podratzky Selma Selleslags Alwin Wauters

152

Team

Viool 2 Fabrice Dambrin Reinilde Leyers Miguel Becerra Ivo Dobrev Nandor Farkas Se-Yun Lee Justyna Miller Mikolaj Türschmid

Trompet Didier Petit Tom Seynaeve Luc Goeman

Algemene directie

Trombone Carlo Mertens Joost Deryckere Joris Renders

Assistent van de algemeen directeur Els Agten

Altviool Béatrice Derolez Regina Beukes Traudi Helmberger Johan Arnout Luc Fierens Peter Hogerheijde Metodi Poumpalov Els Van Geendertaelen

Tuba Frank Vantroyen Pauken N.N. Slagwerk Roel Vanderspikken

Algemeen directeur Lena De Meerleer

Persverantwoordelijke, verantwoordelijke interne communicatie Wilfried Eetezonne Medewerker interne communicatie Kristien Van Diest Human resources

Harp Arielle Valibouse

Cello Jadranka Gasparovic Hans-Ludwig Becker Muriel Bialek Thomas Frühauf Christoph Gerlach Greet Gils Jan Van Passen

Koor Sopranen Christa Biesemans Beatrijs Desmet Laura Gils Nam Hee Kim Rachael McCall Deborah McClung Nicola Mills Ginette Quartier Chia-Fen Wu

Contrabas Aykut Dursen Johan Leyers Guy Lauweryssens Ion-Horia Vladila Katharina Von Ahn

Alten Greetje Borst Martine De Winter Myriam Hordies Birgit Langenhuysen Sandra Paelinck Min Pauwels Els Van Daele

Fluit Melanie Roosken Francis Poskin Benedikt Boelens Hobo Arie van der Beek Marleen Gorgon Tom van de Graaf Klarinet Fang Song Eric Hardyns Marc Foets Fagot Rémy Roux Emilya Zinko Daniel Demoustiez Hoorn Mieke Decoster Bart Cypers Dries Geeraert Alex Van Aeken

153

HR Officer Grietje D’Hollander Martine Praet Payroll Officer Jolanta Majewska Fiona Snow

Medewerker sponsoring en fundraising Annelies Laureys Administratieve ondersteuning Veronique De Maeght Verantwoordelijke publieksontvangst Els Vandewalle Coördinators ontvangst en zaalpersoneel Romina De Clopper Marc Hillewaere Anne Vanholme Medewerkers bespreekbureaus Marie-Christine Hallaert Claudine Morant Ines Van Acker Caroline Van Roost Commerciële verhuur Manager commerciële verhuur Inge Vekeman

Preventie en welzijn Facilitaire diensten Preventieadviseur Patrick Claessens Assistent preventieadviseur Ria Wiewauters Financiën Manager financiën Luc Kerstens Hoofdboekhouder Lili Verluyten

Tenoren Stephan Adriaens Rudy Bakeland Erik Dello Ronny Demetsenaere Maarten Heirman William Helliwell Jaap Hoekstra Vesselin Ivanov Davy Smets

Boekhouders Lutgarde Himschoot Veerle Hoflack Linda Raeymakers

Bassen Patrick Cromheeke Thomas Mürk Jung-Kun Oh Onno Pels Marc Raes Simon Schmidt Thierry Vallier Guido Verbelen

Medewerkers communicatie en promotie Marianne Boterdaele Marjolein Craens Catherina Matthys Chris Van Camp

PR, marketing, communicatie, sponsoring en fundraising Manager PR en marketing Wim Van Bree

Grafisch ontwerper Sang Vandenbosch

Facility & IT manager Jan Kuppens Assistent Facility & IT manager Cedric De Pauw Adjunct Facility managers Abdelaziz Akarom Ivan Munro Johan Schillewaert Medewerkers gebouwen Patrick Bessems Kristof De Busscher Dirk De Paepe Bart d’Haene Gert Marschang Bruno Van Dijck Receptionisten Chris Hallemans Mien Maes Evi Pletinck Marcus Verbeeck Sabine Wante Kantinemedewerksters Rika Couvreur Daisy Demoor Ann De Kinder Vicky Janssens Liezelot Simoens Inge Vandekerckhove

Team

Team

Schoonmaaksters Brenda Alluyn Myriam De Bosschere Hassanatou Diallo Irena Karapetyan Nicole Schuurmans Wilhelmina Vervoort Conciërge ballet Daisy Demoor Technisch team Technisch directeur Luc Van Loon Assistent technisch directeur Eric Smets Productiedirecteur ballet Johan Bielen Productieleiding Hoofd productie opera / ballet Koenraad Hulselmans Technisch productieleiders Wietse Bovri Ronald De Clopper Bart Smekens Mieke Vanderhaeghen Technisch ontwerpers en assistenten productie-unit Linde Raedschelders Bert Serneels

Adjunct diensthoofden podiumtechniek Peter Mous Peter Schillewaert Verantwoordelijke planning en technische ondersteuning opera Franky De Winne Brigadiers podiumtechniek Huseyin Altunbay Roel Bouquet Marcoen Dolhain Tom Van Cauwenberghe Jean-Pierre Verkimpe Johan Weber Podiumtechnici Marc Alen Ricardo Cevallos Bram Deheyder Gaetan Favier Joe Gamon Nathalie Janssens Björn Petry Jan Quasters Pablo Arreola Ramos Wim Snauwaert Hans Valcke Stefaan Van Akoleyen Stijn Van Buggenhout Raymond Vanderhaeghen Ria Vandoren Kurt Van Vlem Chauffeur Eddy Willaert Belichting / video / audio

Assistent technisch productieleiders Sophie Vrielynck Toneelmeester & reisverantwoordelijke ballet Kris Willems Technische ondersteuning Diensthoofd technische ondersteuning Frans Meynendonckx Adjunct diensthoofd technische ondersteuning Patrick Achtergaele Podiumtechniek Diensthoofd podiumtechniek Gino Jacobs

Belichters Stefaan De Strooper Alain Lamadrid Caroline Pauwels Emilie Sanverdi Specialisten video, licht Evelien Vanden Boer Stefan Van Den Eede Technisch team ballet Technici scène Eddy De Meyere Patrick Engels Specialist audio Paul Pennewaert Bart Schram Specialisten licht Marc Thiron Eric Verdick Bruno Wittock

Ververij Anna Naudts Greta Wiggers Ateliermedewekers Lynn Bruggeman (ballet) Sven Daems (ballet) Katarina Daniskova (ballet) Astrid-Fia De Craecker Janah Delmeiren Jolien De Weerdt (ballet) Abigail Gijbels Annick Nobels Marjolijn Platevoet Greta Remes (ballet) Celestien Snauwaert Laura Swaenen Ingrid Van Moere Supervisor kostuumopslag & kleders Frederique Dauwe Coördinatie kleedsters ballet Gerd Mariën

Kostuumateliers Diensthoofd kostuumatelier Cees Janssens Diensthoofd kostuumatelier ballet Ria Van Looveren Supervisors kostuumproductie opera Krisje Biegel Mieke Correas Chris Janssens Veerle Van den Wouwer

Kleedsters Nathalie Chambart Marijke De Belie Azura Janssens Françoise Van Bruaene Inge Van Den Bogaert (ballet) Miet Van Stichel Marlies Vanhoucke Nathalie Wils Decorateliers Diensthoofd decorateliers Jurgen Baert

Diensthoofd belichting, video, audio Glen D’haenens

1ste coupeuse atelier ballet Griet Keersmaekers

Adjunct diensthoofd decoratelier Luc Lasseel

Adjunct diensthoofden belichting, video, audio Robin Baelemans Stefan Geudens

1ste coupeuse herenatelier opera Inge Bruylandt Meggy Blockeel

Schilders Ian Kesteleyn Gino Seghers Peter Vanassche

Brigadiers belichting, video, audio Lino De Backer Ben Smets Jan Vereecken Bart Verlaenen

2e coupeuse herenatelier opera Sara Van Meer

Schrijnwerkers Olmo Claessens Steven Gauwberg Theo Kallehauge (ballet) Piotr Kutolowski (ballet) Nico Lammens Marc Maes Abraham Van De Weghe

Specialisten audio Jonathan Baltussen Maarten Buyl Specialist special effects Eric Geirnaert

Seizoen 2016 — 2017

1ste coupeuse damesatelier opera Lotte Payer 2e coupeuse damesatelier opera Sylvie Borremans

Metaalbewerker Filip Verbiest

Modiste Sylvia Luyckx Nathalie Wils

154

Team

Rekwisietenatelier Diensthoofd rekwisietenatelier Erlinde Peeters Adjunct diensthoofd rekwisietenatelier Wouter Janssens Brigadier rekwisietenatelier Naiara Beistegui Idigoras Medewerkers Johan Brutsaert Birgitte Mørk Winther Carmen Van Nijvelseel Kap en grime Diensthoofd kap en grime Christophe De Wachter Adjunct diensthoofd kap en grime Nadia Schelfhout Productieverantwoordelijke kap en grime Ine Ramakers Kapper Frank Declercq

Lijst d.d. 7 maart 2016

155

Team

Team

Seizoen 2016 — 2017

156

Dansers Ballet Vlaanderen

157

Team

Team

Seizoen 2016 — 2017

158

Symfonisch Orkest Opera Vlaanderen

159

Team

Team

Seizoen 2016 — 2017

160

Koor Opera Vlaanderen

161

Team

E X T R A O R D I N A R Y C H O C O L AT E

Neuhaus Gent Koestraat 50 Neuhaus Antwerpen Korte Gasthuisstraat 1

KEVIN.MURPHY skincare for your hair

Sulphate free. Paraben free. Cruelty free.

KEVINMURPHY.BE

Kunsthuis Advertentie (KEVIN.MURPHY 15-16).indd 1

25/02/16 11:28

EXPERIMENT/BEELDENDE KUNST/THEATER/JAZZ/ACTU KLASSIEKE MUZIEK/POËZIE/ DESIGN/FOTOGRAFIE/DANS/ OUDE MUZIEK/LITERATUUR/ OPERA/ARCHITECTUUR/A FILOSOFIE/FILMMUZIEK/I GESCHIEDENIS/ERFGOED/GRA HEDENDAAGSE MUZIEK/FESTI POLITIEK/ECONOMIE/WORLD PERFORMANCE/SOCIOLOGIE/ CHANSONS/ SOUNDSCAPE Klara. Blijf verwonderd.

certified PDF

xxxx

Ligt je Focus helemaal op cultuur?

Word dan nu helemaal

OB65256

Met Knack, Knack Focus & Knack Weekend ben je helemaal mee. Bovendien geniet je als abonnee wekelijks aantrekkelijke kortingen voor een waaier van culturele evenementen.

Surf naar knack.be/abo en je bent helemaal mee.

OB65256_AdvKNCultOperaBallet_full.indd 1

Helemaal mee, helemaal Knack.

26/02/16 14:42

xxxx

Uw uitgaven voor Ballet Vlaanderen in een oogopslag.

19:20

58%

1 ticket Spartacus

drankjes 12EUR

60EUR

Ontdek KBC Touch !

Daarmee is online bankieren en verzekeren een fluitje van een cent.

vervoer 30EUR

JAN

FEB

MAA

APR

MEI

JUN

JUL

AUG

SEP

OKT

kbc.be/touch

NOV

DEC

KBC Touch

Privacy gegarandeerd. Uitgaven en inkomsten zijn alleen zichtbaar voor de titularis, niet voor bankmedewerkers en derden.

Dit diagram stelt een fictief huishoudbudget voor en werd door KBC verzonnen. Uiteraard blijven alle huishoudbudgetten strikt vertrouwelijk.

ADV_Touch_donut_BalletOperaVl_165x245mm_N.indd 1

7/03/16 15:48

xxxx

Zaalplannen xxxx

Opera Gent

Seizoen 2016 — 2017

168

xxxx Opera Antwerpen

Stadsschouwburg Antwerpen 40 38 36 34 32 30 28 26 24 22 20 18 16 14 12 10 8 6 50 48 46 44 42 40 38 36 34 32 30 28 26 24 22 20 18 16 54 52 50 48 46 44 42 40 38 36 34 32 30 28 26 24 22 20 52 50 48 46 44 42 40 38 36 34 32 30 28 26 24 22 20 48 46 44 42 40 38 36 34 32 30 28 26 24 22 48 46 44 42 40 38 36 34 32 30 28 26 24 22 38 36 34 32 30 28 26 24 22 38 36 34 32 30 28 26 24 22 40 38 36 34 32 30 28 26 24 36 34 32 30 28 26 24 22 20

48

44

46

46

44

44

42

42

40

38 40

36

34 32 30 28 26 24 22 20 18 38 36 34 32 30 28 26 24 22 20 18 16

42 40 38 36 34 32 30 28 26 24 22 40 38 36 34 32 30 28 26 24 22 20 18 38 36 34 32 30 28 26 24 22 20 18 34 32 30 28 26 24 22 20 18 16

40 38 36 34 32 30 28 26 24 22 40 38 36 34 32 30 28 26 24 22 42 40 38 36 34 32 30 28 26 24 22 40 38 36 34 32 30 28 26 24 22

36

34 32 30 28 26 24 22 20 36 34 32 30 28 26 24 22

38 36 34 32 30 28 26 24 22 20 40 38 36 34 32 30 28 26 24 22 40 38 36 34 32 30 28 26 24 22 38 36 34 32 30 28 26 24 22 38 36 34 32 30 28 26 24 22

34 32 30 28 26 24 22 34 32 30 28 26 24 22 36 34 32 30 28 26 24 22 36 34 32 30 28 26 24 22

32

30

28

26

24

22

20

R2 R4

18

16

14

16

2 6 6 8 8 8 8 10 8 8 8

6 8

20 18 16 14 12 16 14 12 10 16 14 12 10 16 14 12 10 16 14 12 10 14 12 10

10 8 8 8 8 8

18 16 14 12 10 18 16 14 12 10

14

12

10

1 4 4 6 6 6 6 8 6 6 6

12 6

8 8 8

20 18 16 14 12 10 8 20 18 16 14 12 10 8 20 18 16 14 12 10 8

32 30 28 26 24 22 20 18 16 14 12 0 32 30 28 26 24 22 20 18 16 14 12 10 28 26 24 22 20 18 16 14 12 10

169

20

12 10 8 16 14 12 10 16 14 12 10 14 12 10

20 18 16 14 12 10 20 18 16 14 12 10 20 18 16 14 12 10 20 18 16 14 12 10 20 18 16 14 12 10 20 18 16 14 12 10

20 18

14 12 10 8 6 4 18 16 14 12 10 8 18 16 14 12 10 8 20 18 16 14 12 10 20 18 16 14 12 10 20 18 16 14 12 10 20 18 16 14 12 10 22 20 18 16 14 12 18 16 14 12 10 18 16 14 12 10 16 14 12 10

18 16 14 12 10 8 20 18 16 14 12 10

34 32 30 28 26 24 22 30 28 26 24 22 20 18 32 30 28 26 24 22 20 18 34 32 30 28 26 24 22 20 18 34 32 30 28 26 24 22 20 18 32 30 28 26 24 22 20 18 16 32 30 28 26 24 22 20 18 16

34 32 30 28 26 24 22 34 32 30 28 26 24 22 32 30 28 26 24 22 30 28 26 24 22 20 32 30 28 26 24 22

2

14 12 10 8 18 16 14 12 10 8 20 18 16 14 12 10 8 20 18 16 14 12 10 8 20 18 16 14 12 10 8

42

42

38

4

10 4

6 6 6

6 6 6 6 6

3 2 2 4 4 4 4 6 4 4 4

5 1 1 2 2 2 2 4 2 2 2

2 4 4 4

2 2 2

8

4 4 4 4 4

8 6 6 4 6 4 6 4 6 4 6 4 4

4 4

4 2 2 2 2 2 2

2 2

2 1 1 1 1 1 1

4 4 4

2 2 2

1 1 1

1 1 1 1

4 4 4 4 4 4

2 2 2 2 2 2

8 8

4 4

2 2

8

6

4

2

6 6 6

4 4 4

2 2 2

2 2 1

2 4

8 6 8 6 8 6 8 6 8 6 8 6

8 8 8

2 2 2

4 6

6 6 6

6 6

6 1

2

1 1

1 1 1 1

1 3 9 11 13 15 17 19 21 23 5 7 9 11 13 15 17 19 5 7 9 11 13 15 17 19 3 5 7 9 11 13 15 17 3 5 7 9 11 13 15 17 3 5 7 9 11 13 15 17 3 5 7 9 11 13 15 1 3 5 7 9 11 13 15 3 5 7 9 11 13 15 17 3 5 7 9 11 13 15 3 5 7 9 11 13

7 3 3 1 1 1 1 2 1 1 1

4 3

2 5

1 1 1

1 7

3 3 3

1 1 1

3 3 3

1 1 3

1 3 5 3 5 7 3 5 7 3 5 7 3 5 7 3 5 7 3 5 7

3 3

5 5 5

3 3 3

5 5 5

3 3 3 3

3 3 3 3

7 7 7

5 5 5 5

7 7 9

5

7

7 9 9 9 9 9 9

15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41

7 9 13 15 17 11 13 15

19

21

9 11 13 15 17 19 9 11 13 15 17 19 9 11 13 15 17 19

9 11 13 15 17 11 13 15 17 11 13 15 11 13 15 17 11 13 15 11 13 15 11 13 R1 R3

21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 23 25 27 29 31 33 35 37 39 21 23 25 27 29 31 33 35

19 21 23 25 27 29 31 19 21 23 25 27 29 31 17 19 21 23 25 27 29 31 19 21 23 25 27 29 31 33 35 17 19 21 23 25 27 29 31 33 17 19 21 23 25 27 29 31 33 15 17 19 21 23 25 27 29 31

21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39

9 11 13 15 17 19 21 9 11 13 15 17 19 9 11 13 15 17 19 21

23 25 27 29 31 33 35 37 39 21 23 25 27 29 31 33 35 37 23 25 27 29 31 33 35

21 23 25 27 29 31 33 23 25 27 29 31 33 35 37 21 23 25 27 29 31 33 35 23 25 27 29 31 33 35

7 9 11 13 15 17 19 7 9 11 13 15 17 19 21 7 9 11 13 15 17 19 21 7 9 11 13 15 17 19

1 1

3 3

5 5

7 7

1 1

3 3

5 5

7 7

9 9

11

51

21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39

9 11 13 15 17 19 11 13 15 17 19 21 9 11 13 15 17 19

7 9 11 13 15 17 19 7 9 11 13 15 17 19 21 7 9 11 13 15 17 19 7 9 11 13 15 17 19 21

5 5 5 5

43

49

17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35

9 11 13 15 17 19 9 11 13 15 7 19 21 9 11 13 15 17 19

7 7 7

25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37

23

9 11 13 15 9 11 13 15 9 11 13

7 7 7

5 5 7

3

5 11 9

7 7 7

5 5 5

3 3 5

1

3 9

5 5 5

5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41

13

15

17

21 23 25 27 29 31 33 23 25 27 29 31 33 23 25 27 29 31 33 21 23 25 27 29 31

19

21

23

25

27

29

31

33

11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27

Zaalplannen

33

41

Kalender

Datum Uur

Voorstelling

Locatie

Type

Pagina

Sint-Jansplein Antwerpen Sint-Jansplein Antwerpen deSingel Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Gent Cinema Zuid Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen Zebrastraat Gent Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen Carolus Borromeuskerk Antwerpen Sint-Pieterskerk Gent Opera Gent Opera Gent

Concert Concert Plus Opera Opera Plus Plus Opera Jeugd Plus Opera Concert Opera Opera

p. 114 p. 114 p. 118 p. 24 p. 24 p. 123 p. 116 p. 24 p. 107 p. 118 p. 24 p. 89 p. 24 p. 109

Concert

p.86

Concert Jeugd Concert

p. 86 p. 107 p. 89

Opera Gent deSingel Antwerpen Opera Gent Opera Gent Opera Gent Opera Gent Opera Gent

Opera Plus Opera Jeugd Opera Plus Opera

p. 24 p. 117 p. 24 p. 107 p. 24 p. 115 p. 24

deSingel Antwerpen

Plus

p. 118

Opera Antwerpen

Jeugd

p. 108

deSingel Antwerpen deSingel Antwerpen deSingel Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Gent Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Gent Opera Antwerpen

Plus Plus Plus Opera Plus Ballet Opera Jeugd Ballet Opera

p. 118 p. 117 p. 120 p. 28 p. 115 p. 32 p. 28 p.107 p. 32 p. 28

Opera Antwerpen Opera Gent Opera Gent Opera Gent Opera Antwerpen Opera Gent

Opera Ballet Ballet Ballet Opera Ballet

p. 109 p. 32 p. 109 p. 32 p. 28 p. 32

Opera Antwerpen Opera Antwerpen Cinema Zuid Antwerpen

Opera Opera Plus

p. 28 p. 28 p. 116

Geuzenhuis Gent deSingel Antwerpen

Plus Plus

p. 118 p. 117

September za 03 sep 20:30u Klassiek in de stad zo 04 sep 11:30u Klassiek in de stad di 13 sep 10:00u Rondomdag Makropoulos wo 14 sep 20:00u De zaak Makropulos vr 16 sep 20:00u De zaak Makropulos za 17 sep 13:00u Odegand

19:30u Opera & Film zo 18 sep 15:00u De zaak Makropulos ma 19 sep Tour d'amour

10:00u Rondomdag Makropoulos di 20 sep 20:00u De zaak Makropulos do 22 sep 12:30u Middagconcert: Jeugd!

20:00u De zaak Makropulos

Operatraject De zaak Makropoulos za 24 sep 20:00u Paulus

zo 25 sep 20:00u Paulus

ma 26 sep Tour d'amour vr 30 sep 12:30u Middagconcert: Jeugd!

Oktober zo 02 okt 20:00u di 04 okt 19:00u

20:00u do 06 okt vr 07 okt 20:00u za 08 okt 15:00u zo 09 okt 15:00u di 11 okt 10:00u

za 15 okt 10:00u

di 18 okt 10:00u

19:00u wo 19 okt 20:00u do 20 okt 20:00u za 22 okt 15:00u

20:00u zo 23 okt 15:00u di 25 okt

20:00u wo 26 okt 20:00u

do 27 okt 20:00u

vr 28 okt 20:00u za 29 okt 20:00u zo 30 okt 15:00u

De zaak Makropulos Lezingenreeks Studium Generale De zaak Makropulos Tour d'amour De zaak Makropulos Rondleidingen De zaak Makropulos Rondomdag Der fliegende Holländer Thema-opendeurdag Vliegende Hollander Rondomdag Der fliegende Holländer Lezingenreeks Studium Generale Mahler Project Der fliegende Holländer Rondleidingen West Der fliegende Holländer Tour d'amour West Der fliegende Holländer Operatraject Der fliegende Holländer West Ballettraject West West Der fliegende Holländer West November

wo 02 nov 20:00u vr 04 nov 20:00u za 05 nov 19:30u di 08 nov 10:00u

19:00u

Der fliegende Holländer Der fliegende Holländer Opera & Film Rondomdag Der fliegende Holländer Lezingenreeks Studium Generale

Seizoen 2016 — 2017

170

Kalender

do 10 nov 12:30u Middagconcert: Wagner Mix

20:00u West vr 11 nov 20:00u West za 12 nov 10:00u Thema-opendeurdag

Vliegende Hollander

15:00u Rondleidingen zo 13 nov 13:00u Big Bang

15:00u West ma 14 nov Tour d'amour di 15 nov 10:00u Rondomdag

Der fliegende Holländer

20:00u Der fliegende Holländer wo 16 nov 20:00u West

Ballettraject West do 17 nov 20:00u West vr 18 nov 10:00u Rondomcursus Die Zauberflöte

12:30u Middagconcert: Wagner Mix

20:00u Der fliegende Holländer za 19 nov 15:00u Rondleidingen

20:00u West zo 20 nov 11:00u Kunstendag voor kinderen

15:00u Der fliegende Holländer ma 21 nov Tour d'amour wo 23 nov 20:00u Der fliegende Holländer

Operatraject

Der fliegende Holländer do 24 nov 20:00u Rain vr 25 nov 10:00u Bollekes en lijntjes

Rondomcursus Die Zauberflöte

11:00u Bollekes en lijntjes za 26 nov 11:00u Café Chantant

14:00u Bollekes en lijntjes

15:30u Bollekes en lijntjes zo 27 nov 11:00u Café Chantant

14:00u Bollekes en lijntjes

15:30u Bollekes en lijntjes ma 28 nov 10:00u Bollekes en lijntjes (schoolvoorst.)

11:00u Bollekes en lijntjes (schoolvoorst.)

Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen

Concert Ballet Ballet

p. 89 p. 32 p. 32

Opera Gent Opera Antwerpen Opera Gent & Handelsbeurs Concertzaal Gent Opera Antwerpen Opera Gent

Jeugd Plus

p. 108 p. 110

Jeugd Ballet Jeugd

p.106 p. 32 p. 107

Geuzenhuis Gent Opera Gent Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen deSingel Antwerpen Opera Gent Opera Gent Opera Gent Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Gent Opera Antwerpen Opera Gent

Plus Opera Ballet Ballet Ballet Plus Concert Opera Plus Ballet Jeugd Opera Jeugd Opera

p. 118 p. 28 p. 32 p. 109 p. 32 p. 119 p. 89 p. 28 p. 115 p. 32 p. 106 p. 28 p. 107 p. 28

Opera Gent deSingel Antwerpen Opera Gent deSingel Antwerpen Opera Gent Opera Gent Opera Gent Opera Gent Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen

Opera Plus Jeugd Plus Jeugd Jeugd Jeugd Jeugd Jeugd Jeugd Jeugd Jeugd Jeugd

p. 109 p. 121 p. 107 p. 119 p. 107 p. 107 p. 107 p. 107 p. 107 p. 107 p. 107 p. 107 p. 107

deSingel Antwerpen deSingel Antwerpen Opera Gent deSingel Antwerpen Opera Gent Opera Gent Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Gent deSingel Antwerpen deSingel Antwerpen Opera Antwerpen Opera Gent Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Gent Opera Gent Opera Gent Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen

Plus Plus Plus Plus Plus Plus Jeugd Opera Jeugd Plus Plus Opera Plus Plus Opera Opera Opera Ballet Ballet Ballet Concert Opera Opera

p. 119 p. 117 p. 123 p. 119 p. 123 p. 123 p. 107 p. 36 p. 107 p. 121 p. 119 p. 36 p. 110 p. 110 p. 36 p. 36 p. 36 p. 40 p. 40 p. 109 p. 89 p. 36 p. 109

December vr 02 dec 10:00u di 06 dec 19:00u do 08 dec 20:00u vr 09 dec 10:00u

20:00u za 10 dec 20:00u ma 12 dec wo 14 dec 19:30u do 15 dec

20:00u vr 16 dec 10:00u

19:30u za 17 dec 13:30u

15:00u

19:30u zo 18 dec 15:00u di 20 dec 19:30u

19:30u wo 21 dec 19:30u

do 22 dec 12:30u

19:30u

171

Rondomcursus Die Zauberflöte Lezingenreeks Studium Generale ROSAS / Rain Rondomcursus Die Zauberflöte ROSAS / Rain ROSAS / Rain Tour d'amour Die Zauberflöte Tour d'amour Moeder Rondomcursus Die Zauberflöte Die Zauberflöte Rondleidingen Rondleidingen Die Zauberflöte Die Zauberflöte Die Zauberflöte De Notenkraker De Notenkraker Ballettraject De Notenkraker Middagconcert: Mozart in Egypte Die Zauberflöte Operatraject Die Zauberflöte

Kalender

Kalender

do 22 dec 19:30u vr 23 dec 19:30u

20:00u di 27 dec 19:30u wo 28 dec 20:00u do 29 dec 19:30u

20:00u vr 30 dec 20:00u za 31 dec 19:00u

De Notenkraker De Notenkraker Zwanenmans Die Zauberflöte Zwanenmans Die Zauberflöte Operatraject Die Zauberflöte Zwanenmans Zwanenmans Die Zauberflöte

Opera Gent Opera Gent HETPALEIS Antwerpen Opera Antwerpen HETPALEIS Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen HETPALEIS Antwerpen HETPALEIS Antwerpen Opera Antwerpen

Ballet Ballet Jeugd Opera Jeugd Opera Opera Jeugd Jeugd Opera

p. 40 p. 40 p. 104 p. 36 p. 104 p. 36 p. 109 p. 104 p. 104 p. 36

HETPALEIS Antwerpen HETPALEIS Antwerpen HETPALEIS Antwerpen HETPALEIS Antwerpen Opera Antwerpen HETPALEIS Antwerpen Opera Gent De Bijloke Muziekcentrum Gent HETPALEIS Antwerpen Opera Antwerpen Opera Gent Opera Gent Opera Antwerpen Opera Gent Opera Gent Opera Gent Opera Gent Zebrastraat Gent Opera Gent Opera Gent

Jeugd Jeugd Jeugd Jeugd Concert Jeugd Plus

p. 104 p. 104 p. 104 p. 104 p. 87 p. 104 p. 122

Concert Jeugd Jeugd Opera Opera Plus Plus Opera Opera Jeugd Plus Opera Opera

p. 87 p. 104 p. 107 p. 36 p. 36 p. 110 p. 110 p. 36 p. 36 p. 107 p. 118 p. 36 p. 109

Theater 't Eilandje Theater 't Eilandje Opera Gent Theater 't Eilandje Theater 't Eilandje deSingel Antwerpen

Jeugd Jeugd Opera Jeugd Jeugd Plus

p. 105 p. 105 p. 36 p. 105 p. 105 p. 120

Opera Antwerpen

Jeugd

p. 107

Opera Antwerpen Opera Gent Theater 't Eilandje Theater 't Eilandje Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Gent Opera Gent Opera Gent

Jeugd Opera Jeugd Jeugd Jeugd Jeugd Opera Jeugd Jeugd

p. 107 p. 36 p. 105 p. 105 p. 107 p. 107 p. 36 p. 107 p. 107

Opera Gent

Jeugd

p. 107

Opera Gent Jeugd Zebrastraat Gent Plus HETPALEIS Antwerpen Jeugd Stadsschouwburg Antwerpen Ballet HETPALEIS Antwerpen Jeugd

p. 107 p. 118 p. 104 p. 44 p. 104

Theater 't Eilandje Opera Antwerpen Opera Gent

p. 110 p. 107 p. 107

Januari di 03 jan 20:00u Zwanenmans wo 04 jan 20:00u Zwanenmans do 05 jan 20:00u Zwanenmans vr 06 jan 20:00u Zwanenmans

20:00u Nieuwjaarsconcert za 07 jan 20:00u Zwanenmans

19:00u Nieuwjaarsbal: dansomanie zo 08 jan 15:00u Nieuwjaarsconcert

20:00u Zwanenmans ma 09 jan Tour d'amour wo 11 jan 19:30u Die Zauberflöte vr 13 jan 19:30u Die Zauberflöte za 14 jan 13:30u Rondleidingen

15:00u Rondleidingen

19:30u Die Zauberflöte zo 15 jan 15:00u Die Zauberflöte ma 16 jan Tour d'amour di 17 jan 19:30u Rondomcursus Die Zauberflöte

19:30u Die Zauberflöte

Operatraject Die Zauberflöte wo 18 jan 10:00u De gelaarsde kat (schoolvoorst.)

14:00u De gelaarsde kat

19:30u Die Zauberflöte do 19 jan 10:00u De gelaarsde kat (schoolvoorst.)

14:00u De gelaarsde kat (schoolvoorst.)

20:00u Husbands and Wives vr 20 jan 10:00u Dramaworkshop Notenkraker

(schoolvoorst.)

11:00u Dramaworkshop De Notenkraker

(schoolvoorst.)

19:30u Die Zauberflöte za 21 jan 11:00u De gelaarsde kat

14:00u De gelaarsde kat

14:00u Dramaworkshop De Notenkraker

15:30u Dramaworkshop De Notenkraker

19:30u Die Zauberflöte zo 22 jan 14:00u Dramaworkshop De Notenkraker

15:30u Dramaworkshop De Notenkraker ma 23 jan 10:00u Dramaworkshop De Notenkraker

(schoolvoorst.)

11:00u Dramaworkshop De Notenkraker

(schoolvoorst.) di 24 jan 19:30u Rondomcursus Die Zauberflöte do 26 jan 14:00u Zwanenmans vr 27 jan 19:30u Spartacus

20:00u Zwanenmans

20:00u Schoolproject:

De vertellingen van Scheherazade za 28 jan 11:00u Kinderbal

11:00u Café Chantant

Seizoen 2016 — 2017

Jeugd Jeugd Jeugd

172

Kalender

19:30u

20:00u

20:00u

zo 29 jan 11:00u

15:00u

15:00u

15:00u

di 31 jan 19:30u

19:00u

Spartacus Zwanenmans Schoolproject: De vertellingen van Scheherazade Kinderbal Spartacus Namiddagconcert: Mozart in Egypte Schoolproject: De vertellingen van Scheherazade Rondomcursus Die Zauberflรถte Lezingenreeks Studium Generale

Stadsschouwburg Antwerpen Ballet HETPALEIS Antwerpen

p. 44 p. 104

Eilandje Jeugd Opera Gent Jeugd Stadsschouwburg Antwerpen Ballet

p. 110 p. 107 p. 44

Opera Gent

Concert

p. 89

Theater 't Eilandje Zebrastraat Gent deSingel Antwerpen

Jeugd Plus Plus

p. 110 p. 118 p. 117

Stadsschouwburg Antwerpen Ballet Stadsschouwburg Antwerpen Ballet Stadsschouwburg Antwerpen Ballet deSingel Antwerpen Plus Opera Gent Plus Stadsschouwburg Antwerpen Ballet Stadsschouwburg Antwerpen Ballet Opera Antwerpen Opera Zebrastraat Gent Plus Opera Antwerpen Opera

p. 44 p. 109 p. 44 p. 119 p. 110 p. 44 p. 44 p. 48 p. 119 p. 48

Opera Gent Zebrastraat Gent

Jeugd Plus

p. 110 p. 119

Opera Gent Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Gent deSingel Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen Cinema Zuid Antwerpen Opera Gent Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen Koningin Elisabethzaal Antwerpen Opera Gent Opera Gent Opera Antwerpen Opera Gent deSingel Antwerpen

Jeugd Opera Opera Jeugd Plus Opera Plus Plus Concert Opera Jeugd Opera Opera

p. 110 p. 48 p. 48 p.107 p. 120 p. 48 p. 115 p. 116 p. 88 p. 48 p. 107 p. 48 p. 109

Concert Jeugd Jeugd Concert Concert Plus

p. 88 p. 108 p. 108 p. 89 p. 89 p. 117

Opera Gent Opera Gent Opera Gent Opera Gent Opera Gent Opera Gent Opera Gent deSingel Antwerpen Opera Gent deSingel Antwerpen Opera Gent Opera Gent Opera Gent

Opera Opera Plus Opera Jeugd Opera Opera Plus Opera Plus Ballet Ballet Ballet

p. 48 p. 48 p. 110 p. 48 p. 107 p. 48 p. 109 p. 120 p. 48 p. 117 p. 52 p. 52 p. 52

Februari do 02 feb 19:30u Spartacus

Ballettraject Spartacus vr 03 feb 19:30u Spartacus za 04 feb 10:00u Rondomdag Simon Boccanegra

15:00u Rondleidingen

19:30u Spartacus zo 05 feb 15:00u Spartacus

19:30u Simon Boccanegra di 07 feb 19:30u Rondomcursus Die Zauberflรถte wo 08 feb 19:30u Simon Boccanegra vr 10 feb 19:00u "Schoolproject: Sadko

golven van liefde" za 11 feb 10:00u Rondomdag Simon Boccanegra

15:00u "Schoolproject: Sadko

golven van liefde"

19:30u Simon Boccanegra di 14 feb 19:30u Simon Boccanegra wo 15 feb Tour d'amour

20:00u Vu du Pont do 16 feb 19:30u Simon Boccanegra za 18 feb 15:00u Rondleidingen

19:30u Opera & Film

20:00u Mahler / Brahms zo 19 feb 15:00u Simon Boccanegra ma 20 feb Tour d'amour di 21 feb 19:30u Simon Boccanegra

Operatraject Simon Boccanegra wo 22 feb 20:00u Mahler / Brahms

do 23 feb 10:00u Borderline

11:00u Borderline

12:30u Middagconcert: Sea Pictures vr 24 feb 12:30u Middagconcert: Sea Pictures di 28 feb 19:00u Lezingenreeks Studium Generale Maart wo 01 mrt 19:30u vr 03 mrt 19:30u za 04 mrt 15:00u zo 05 mrt 15:00u ma 06 mrt di 07 mrt 19:30u

wo 08 mrt 20:00u do 09 mrt 19:30u di 14 mrt 19:00u za 18 mrt 20:00u zo 19 mrt 15:00u di 21 mrt 20:00u

173

Simon Boccanegra Simon Boccanegra Rondleidingen Simon Boccanegra Tour d'amour Simon Boccanegra Operatraject Simon Boccanegra La democrazia in America Simon Boccanegra Lezingenreeks Studium Generale East East East

Kalender

Kalender

wo 22 mrt 15:00u do 23 mrt 19:00u za 25 mrt 15:00u

19:00u zo 26 mrt 15:00u ma 27 mrt di 28 mrt 19:00u

19:00u

do 30 mrt 12:30u vr 31 mrt 19:00u

East Agrippina Rondleidingen Agrippina Namiddagconcert: Händelmania Tour d'amour Lezingenreeks Studium Generale Agrippina Operatraject Agrippina Middagconcert: Händelmania Agrippina

Opera Gent Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Gent Opera Antwerpen deSingel Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen

Ballet Opera Plus Opera Concert Jeugd Plus Opera Opera Concert Opera

p. 52 p. 56 p. 115 p. 56 p. 89 p. 107 p. 117 p. 56 p. 109 p. 89 p. 56

April za 01 apr 15:00u Rondleidingen Opera Antwerpen Plus zo 02 apr 15:00u Agrippina Opera Antwerpen Opera di 04 apr 19:00u Agrippina Opera Antwerpen Opera wo 12 apr 20:00u East Opera Antwerpen Ballet do 13 apr 20:00u East Opera Antwerpen Ballet vr 14 apr 20:00u East Opera Antwerpen Ballet za 15 apr 10:00u Thema-opendeurdag East Opera Antwerpen Jeugd

20:00u East Opera Antwerpen Ballet di 18 apr Tour d'amour Opera Antwerpen Jeugd

19:00u Lezingenreeks Studium Generale deSingel Antwerpen Plus

20:00u Infinite now Opera Gent Opera/Opera21

20:00u East Opera Antwerpen Ballet/Opera21

wo 19 apr 20:00u Menuet deSingel Antwerpen Opera21

20:00u East Opera Antwerpen Ballet/Opera21

Ballettraject East Opera Antwerpen Ballet do 20 apr 10:00u Borderline Opera Antwerpen Jeugd

11:00u Borderline Opera Antwerpen Jeugd

20:00u Infinite now Opera Gent Opera/Opera21

20:00u Menuet deSingel Antwerpen Opera21 vr 21 apr 20:00u Revelations deSingel Antwerpen Opera21 za 22 apr 20:00u Dagboek van een verdwenene Opera Antwerpen Opera21

15:00u Rondleidingen Opera Gent Plus

20:00u Infinite now Opera Gent Opera/Opera21

zo 23 apr 15:00u Infinite now Opera Gent Opera/Opera21

20:00u Revelations deSingel Antwerpen Opera21 ma 24 apr Tour d'amour Opera Gent Jeugd di 25 apr 20:00u Pianola deSingel Antwerpen Opera21 wo 26 apr 20:00u All Clouds And Sun deSingel Antwerpen Opera21

20:00u Menuet Opera Gent Opera21 do 27 apr 20:00u All Clouds And Sun deSingel Antwerpen Opera21

20:00u Menuet Opera Gent Opera21 za 29 apr 20:00u All Clouds And Sun Opera Gent Opera21

20:00u Nachtschade: Aubergine deSingel Antwerpen Opera21 zo 30 apr 20:00u All Clouds And Sun Opera Gent Opera21

20:00u Infinite now Opera Antwerpen Opera/Opera21

Seizoen 2016 — 2017

174

p. 115 p. 56 p. 56 p. 52 p. 52 p. 52 p. 108 p. 52 p.107 p. 117 p. 60 /p. 94 p. 52 /p. 95 p. 96 p. 52 /p. 95 p. 109 p. 108 p. 108 p. 60 /p. 94 p. 96 p. 97 p. 98 p. 110 p. 60 /p. 94 p. 60 /p. 94 p. 97 p. 107 p. 99 p. 100 p. 96 p. 100 p. 96 p. 100 p. 101 p. 100 p. 60 /p. 94

Kalender

Mei di 02 mei 19:00u Lezingenreeks Studium Generale deSingel Antwerpen Plus wo 03 mei 20:00u Infinite now Opera Antwerpen Opera/Opera21

Operatraject Infinite now Opera Antwerpen Opera vr 05 mei 20:00u Infinite now Opera Antwerpen Opera/Opera21

za 06 mei 15:00u Rondleidingen Opera Antwerpen Plus

19:30u Opera & Film Cinema Zuid Antwerpen Plus

20:00u Infinite now Opera Antwerpen Opera/Opera21

ma 08 mei Tour d'amour Opera Antwerpen Jeugd za 13 mei 20:00u Hope Opera Gent Ballet zo 14 mei 15:00u Hope Opera Gent Ballet ma 15 mei Tour d'amour Opera Gent Jeugd di 16 mei 20:00u Hope Opera Gent Ballet wo 17 mei 20:00u Hope Opera Gent Ballet

Ballettraject Hope Opera Gent Ballet do 18 mei 12:30u Middagconcert: Russian Moods Opera Antwerpen Concert

20:00u Hope Opera Gent Ballet vr 19 mei 12:30u Middagconcert: Russian Moods Opera Gent Concert vr 26 mei 20:00u Hope Opera Antwerpen Ballet za 27 mei 20:00u Hope Opera Antwerpen Ballet zo 28 mei 15:00u Hope Opera Antwerpen Ballet wo 31 mei 20:00u Hope Opera Antwerpen Ballet

p. 117 p. 60 /p. 94 p. 109 p. 60 /p. 94 p. 115 p. 116 p. 60 /p. 94 p. 107 p.64 p. 64 p. 107 p. 64 p. 64 p. 109 p. 89 p. 64 p. 89 p. 64 p. 64 p. 64 p. 64

Juni vr 02 jun 20:00u za 03 jun 20:00u

zo 04 jun 15:00u za 10 jun 15:00u di 20 jun 19:00u wo 21 jun 20:00u do 22 jun 19:00u

20:00u vr 23 jun 20:00u za 24 jun 15:00u

19:00u

20:00u zo 25 jun 15:00u wo 28 jun 19:00u vr 30 jun 19:00u

zo 02 jul 15:00u

175

Hope Hope Ballettraject Hope Hope Rondleidingen Sadko Choreolab Sadko Choreolab Choreolab Rondleidingen Sadko Choreolab Choreolab Sadko Sadko Operatraject Sadko Sadko

Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Antwerpen Opera Gent Theater 't Eilandje Opera Gent Theater 't Eilandje Theater 't Eilandje Opera Gent Opera Gent Theater 't Eilandje Theater 't Eilandje Opera Gent Opera Gent Opera Gent Opera Gent

Ballet Ballet Ballet Ballet Plus Opera Ballet Opera Ballet Ballet Plus Opera Ballet Ballet Opera Opera Opera Opera

Kalender

p. 64 p. 64 p. 109 p. 64 p. 115 p. 70 p. 68 p. 70 p. 68 p. 68 p. 110 p. 70 p. 68 p. 68 p. 70 p. 70 p. 109 p. 70

Colofon

v.u.

Kunsthuis Opera Vlaanderen Ballet Vlaanderen vzw Algemeen directeur Lena De Meerleer samenstelling & redactie Koen Bollen, Marjolein Craens, Piet De Volder, Luc Joosten, Catherina Matthys, Wim Van Bree, Wim Van Brussel, Chris Van Camp coördinatie Marjolein Craens, Catherina Matthys & Wim Van Bree schilderijen © Koen van den Broek grafisch ontwerp & typografie Sang Vandenbosch fonts Monotype Egyptian Slate Pro & Monotype Slate Pro

Kunsthuis Opera Vlaanderen Ballet Vlaanderen vzw is een instelling van de vlaamse gemeenschap en geniet de steun van

papier Lessebo Design White 90 gr.

Lessebo Design White 300 gr.

Imitlin Neve E/R55 Tela 125 gr. druk Stevens Print, Merelbeke oplage 27.000 exemplaren fotoverantwoording coverafbeelding, p. 3, 12, 22, 23, 24, 28, 32, 36, 40, 44, 48, 52, 56, 60, 64, 68, 70, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 94, 95, 114 schilderijen van Koen van den Broek - p. 4, 14, 83, 150, 156-157, 158159, 160-161 Huisfotograaf ballet Filip Van Roe - p. 8 Jimmy Kets - p. 74 Kornél Mundrúczo © Mátyás Erdély, Merce Cunningham © Mark Seliger - p. 75 William Forsythe © Dominik Mentzos, Cornelius Meister © Frank Rosa - p. 76 Iain Paterson © Maximilian Van Londo, Lore Binon © Matthias Schellens, Jan Schweiger © Gert

structureel patner Ballet Vlaanderen

Krautbauer - p. 77 Demis Volpi © Roman Novitzky - p.

78 Sidi Larbi Cherkaoui © Filip van Roe, Akram Khan © Laurent Ziegler - p. 79 Ann Hallenberg © Örjan Jakobsson, Stefano Montanari © Michele Borzoni - p. 80 Luk Perceval © Reinhard Winkler p. 81 Annabelle Lopez Ochoa © Altin Kaftira, Daniel Kramer © Bethany Clarke - p. 82 Simon Pauly - p. 97 Kurt d’Haeseleer - p.

98 Laura Makabresku - p.

99 Livin Mentens p. 101 Scarlett Coten - p. 103, 106, 126, 127, 140, 142 illustraties Laura Bergans - p. 120 Vu du Pont © Agathe Poupeney, Simon Stone © Jon Reid - p. 121 Vader (Peeping Tom) © Herman Sorgeloos - p. 122 Lucas De Cocker - p. 123 Rain © Herman Sorgeloos, Odegand © Patrick Henry p. 21, 27, 30, 34, 35, 38, 39, 42, 43, 47, 50, 51, 55, 58, 63, 67, 69, 73, 104, 117,

preferentiële partners

projectpartner Ballet Vlaanderen

KEVIN.MURPHY

mediapartners

skincare for your hair pluspartners

structureel partner Opera Vlaanderen & Ballet Vlaanderen

126 abstracte vormen Sang Vandenbosch Deze seizoensbrochure is uit­gegeven in april 2016.

Alle gegevens over bezetting, speel­data, aanvangstijden, prijzen etc. staan vermeld onder voorbehoud van wijziging.

Online www.operaballet. be kan u de meest recente informatie vinden. Indien personen auteursrechtelijke aan­spraken menen te hebben, kunnen zij contact opnemen met de uitgever.

partners podiumhopper

xxxx

181

Opera Vlaanderen

Insight het magazine

xxxx

www.operaballet.be Seizoen 2016 — 2017

178