GroenLicht - editie 9

Page 1

HET DUURZAME MAGAZINE
12 licht 01
slim voorwerk voor Startblock, pionier in prefab woningbouw 18
“Samenwerken aan de energietransitie is het mooiste wat er is”
Kitting:

#smartertogether Schakelaarserie future® linear

Minder is meer_

De kracht van het schakelaarprogramma future® linear van Busch-Jaeger zit hem in zijn eenvoud. Het heldere, strakke design met rechte lijnen en zonder compromissen biedt geen ruimte voor afleiding. future® linear is beschikbaar in diverse trendkleuren, zoals aluzilver, zwart mat, antraciet en studiowit. Bovendien is het schakelaarprogramma bekroond met het duurzaamheidskeurmerk ‘Cradle to Cradle Certified™ Bronze’. Dit stimuleert ons om continu verbeteringen door te voeren en processen te optimaliseren. busch-jaeger.nl

Cradle to Cradle CertifiedTM is a certification mark licensed by the Cradle to Cradle Products Innovation Institute.

Duurzaam, van binnen en van buiten

Wij hechten bijzonder veel waarde aan duurzaamheid, rijden dan ook vooral elektrisch en 3 van onze medewerkers rijden zelfs op waterstof. Bovendien werken wij sinds 2021 vanuit ons “all-electric” bedrijfspand waardoor het gasverbruik tot nihil wordt gereduceerd. Ons elektriciteitsverbruik bestaat dan uit 100% gecertificeerde windenergie. Dit alles zorgt voor de CO2 prestatieladder certificering op niveau 3.

Ook leveren wij met onze producten een bijdrage aan duurzame projecten. Denk hierbij aan bekabeling voor diverse zonneparken, als ook het berekenen en (in samenwerking met Oosterberg) leveren van kabels voor een bedrijf dat zich specialiseert in het recyclen van plastics.

Met onze nieuwe producten van Stripmeister is het voor vrijwel iedereen mogelijk om te recyclen. Door restantkabels te strippen voor inlevering, draagt u niet alleen bij een beter milieu, maar is uw kabelafval ook nog eens veel meer waard. De investering in één van deze 4 stripmachines is dus snel terugverdiend.

www.cablepartners.nl

Groen Licht is een magazine gericht op duurzaamheid in elektrotechniek. Het magazine wordt twee keer per jaar verspreid in een oplage van 22.000 exemplaren. Bekende en minder bekende gezichten uit de (elektro)techniek delen hun visie en in diverse rubrieken komen de meest recente ontwikkelingen omtrent duurzaamheid aan bod.

JAARGANG 5, NUMMER 9, MEI 2023

UITGEVER

Koninklijke Oosterberg BV

IJsseldijk 2

7325 WZ Apeldoorn

HOOFDREDACTIE

Wencke Rikkers

REDACTIE

Myra Langenberg

Wencke Rikkers

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Gerhard Hospers (column)

ADVERTENTIES marketing@oosterberg.nl

VORMGEVING

Jorian Pas

DRUK Ovimex

ABONNEMENTEN EN ADMINISTRATIE marketing@oosterberg.nl

Verschijning: 2 x per jaar

Abonnementen kunnen op elk gewenst moment ingaan en worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor de vervaldatum schriftelijk is opgezegd.

ALGEMENE VOORWAARDEN EN PRIVACY STATEMENT zie www.oosterberg.nl

COPYRIGHT

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen aan de volledigheid en juistheid van de informatie, zoals weergegeven in deze uitgave, geen rechten worden ontleend. De uitgever en auteurs kunnen dan ook geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie uit deze uitgave.

Gehoord & Gezien Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE)

Rengineers

“SAMENWERKEN AAN DE ENERGIETRANSITIE IS HET MOOISTE WAT ER IS”

12

Kitting: slim voorwerk voor Startblock, pionier in prefab woningbouw

Duurzaam ondernemen

04 MEI 2023
“Als marktleider vervullen we graag een pioniersrol”
VOLG ONS OOK VIA
18 07
COLOFON
28

Kartonnen pallets

Deelname aan pilotproject kartonnen pallets van Etherma

Verduurzamen levert

Vereecken Fruit extra inkomen op

34

Ariën Brak 40

Het is goed om te zien dat er meer en meer duurzaamheidsinitiatieven starten, ten gunste van een betere wereld. Ik heb veel bewondering voor partijen die hier al in een heel vroeg stadium mee zijn begonnen, zoals Technisch bureau G.W. Bos.

Kijkend naar onze branche, dan zien we mooie voorbeelden van duurzaam opereren. Leveranciers ontwikkelen veel initiatieven om duurzaamheid ketenbreed te stimuleren. Zo daagt Draka medewerkers uit om duurzamer te opereren door elke dag te kijken waar het mileuvriendelijker en slimmer kan.

Ook dichter bij huis gebeurt van alles op het gebied van duurzaamheid. Zo zijn we binnen Oosterberg in 2016 begonnen met het verlagen van onze CO2-uitstoot. Inmiddels hebben we in 2022 al een reductie van 70% weten te realiseren, rekening houdend met onze omzetgroei. Zoals je mag verwachten, blijven we doorgaan! Daarnaast werken we veel samen met leveranciers en klanten om de duurzaamheidsagenda verder in te vullen. Bijvoorbeeld met Etherma – in een pilot met kartonnen pallets – en met Schneider Electric binnen het brancheplan verpakkingen van Techniek Nederland. En samen met leveranciers ondersteunen we klanten in hun doelstellingen om energie te besparen. Het vervangen van standaard verlichting door ledlampen is hier een belangrijk voorbeeld van. Per 1 januari 2023 is het voor kantoren in Nederland verplicht om energielabel C te hebben. Het installeren van ledverlichting helpt hierbij!

Onze grootste uitdaging? Het aangaan van een partnership met onze klanten om samen invulling te geven aan een circulaire economie. Een mooie stap hierin is onze samenwerking met Startblock, een bedrijf dat duurzame prefab woningen produceert. Samen met werk-leerbedrijf Impact uit Dronten verzorgen wij de kitting. Dit vraagt om flexibiliteit, meedenken en creatieve oplossingen: uitdagingen die we graag aangaan. En dankzij de samenwerking met Impact krijgen mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt een kans op werk. Ook dat is duurzaamheid!

Ik hoop dat wij, met de voorbeelden in Groen Licht, de installatiebranche kunnen motiveren om een bijdrage te leveren aan de duurzaamheidsagenda. Dit is van belang voor de toekomstige generaties én leidt tot innovatieve oplossingen en samenwerkingsvormen die we een paar jaar geleden nog niet hadden kunnen bedenken. Kortom, een mooie basis voor meer!

Ariën Brak, Commercieel directeur bij Koninklijke Oosterberg

05 05
COLUMN INHOUD

Bespaar tijd in de energietransitie!

EENVOUDIG GROEPENKASTEN

CONFIGUREREN

De online Systeem 55-groepenkastconfigurator maakt het mogelijk om snel en eenvoudig een veilige, geverifieerde groepenkast te configureren, inclusief PV-, EV- en warmtepompgroepen.

Met de nieuwe Systeem 55-configurator kan je in korte tijd elke gewenste standaard of klantspecifieke Systeem 55- en Medusa-groepenkast configureren.

Dit bespaart veel tijd en biedt je de mogelijkheid om complexere groepenkasten samen te stellen die al voorbereid zijn op de elektrificatie van woningen en bedrijven.

De vernieuwde groepenkastconfigurator is veelzijdiger, gebruiksvriendelijker en intuïtiever dan de vorige versie. Je voegt met één muisklik, een warmtepomp-, PV- en/of EVgroep toe of bijvoorbeeld een extra krachtgroep voor een inductiekookplaat in de keuken.

Altijd een veilige en geverifieerde groepenkast

Na het configureren wordt altijd de brutoprijs en, wanneer bekend, het eventuele bestelnummer getoond. Met dit bestaande bestelnummer kan je de groepenkast eenvoudig bij je elektrotechnische groothandel bestellen. Voor specifieke configuraties waarvan nog geen bestelnummer bekend is, kan met één druk op de knop een bestelnummer aangevraagd worden, waarvan de configuratie door Eaton geverifieerd wordt en bij positieve verificatie voorzien van een bestelnummer.

06 MEI 2023 GROENE
GOLF
• • • • • • •
De voordelen:

Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE)

Woningeigenaren en zakelijke gebruikers kunnen subsidie krijgen voor het nemen van besparende en duurzame maatregelen in hun bestaande woning of bedrijfspand.

In 2023 is € 350 miljoen beschikbaar voor zonneboilers, (hybride) warmtepompen, isolatiemaatregelen, aansluitingen op een warmtenet en een elektrische kookvoorziening. Jaarlijks komt er een nieuw budget beschikbaar. De ISDE-subsidie loopt door tot 2030.

Subsidie voor kleinschalige windturbines en zonnepanelen is nog tot eind 2023 beschikbaar. Er is in 2023 een budget van € 30 miljoen. Deze subsidie is alleen voor de zakelijke markt.

Wat te doen als installateur?

Meld je product aan voor de Meldcodelijst warmtepomp, zonneboiler of voor isolatie. Als jouw product op de lijst staat, weten je klanten dat ze met de aanschaf en installatie van jouw product in aanmerking kunnen komen voor de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE).

Zonnepanelen

Er bestaat geen Meldcodelijst van de zonnepanelen. Deze hebben geen meldcode nodig. Bij zonnepanelen gaat het om fotovoltaïsche zonnepanelen die hernieuwbare elektriciteit produceren uit zonlicht. Jouw klanten moeten het gezamenlijk piekvermogen van de zonnepanelen aantonen bij hun subsidieaanvraag. Het gezamenlijk piekvermogen bestaat uit het vermogen dat geleverd wordt door alle zonnepanelen die onderling met elkaar verbonden zijn.

Piekvermogen

Het piekvermogen kan aangetoond worden door het meesturen van de technische documentatie van de zonnepanelen, samen met bijvoorbeeld het bewijs van aanschaf, waaruit het aantal zonnepanelen die worden of zijn geïnstalleerd blijkt.

Technische documentatie

Uit de technische documentatie moet blijken wat het piekvermogen is bij standaard testcondities. Daarbij zijn dit de uitgangspunten:

• Zoninstraling: 1000 W/m²

• Zonneceltemperatuur: 25 °C

• Luchtmassadruk: 1,5 m/s

Bij een aanvraag voor zonnepanelen zijn ook onderstaande voorwaarden van belang:

• Het gezamenlijk piekvermogen is ten minste 15 kWp.

• De zonnepanelen worden aangesloten op het openbare Nederlandse elektriciteitsnet via een aansluiting met ten hoogste een totale doorlaatwaarde van 3*80 Ampère.

• Het totale netto elektriciteitsverbruik via de aansluiting waarop de installatie wordt aangesloten, moet meer dan 50.000 kWh zijn. Dit moet blijken uit de jaarafrekening van de energieleverancier van het jaar vóór indienen van de subsidieaanvraag. Het netto elektriciteitsverbruik wordt als volgt berekend: de hoeveelheid elektriciteit die aan het net wordt onttrokken (indien van toepassing) minus de hoeveelheid elektriciteit die op het net wordt ingevoerd.

Meer informatie: www.rvo.nl/subsidies-financiering/isde

07
GEHOORD & GEZIEN

De visie van Jan Bos:

“We lopen graag voorop als het gaat om nieuwe

Duurzaamheid is al jaren een aandachtspunt bij Technisch bureau G.W. Bos: het bedrijf was vrij vroeg met het plaatsen van warmtepompen en laadpalen voor elektrische auto’s. En dat komt zeker in deze tijden van klimaatverandering en hoge energieprijzen goed van pas. “De vraag naar duurzame installaties is enorm gestegen”, geeft Jan Bos aan. “Mensen willen meer doen voor het milieu en minder betalen voor elektriciteit. Wij houden ons hier bewust mee bezig en zijn nieuwsgierig: wat komt er op de markt, hoe werkt een nieuwe installatie en hoe energiezuinig is een bepaald systeem? Hoe beter je op de hoogte blijft van de nieuwe ontwikkelingen en hoe meer ervaring je hiermee opdoet, hoe beter je je klanten op dit gebied kunt adviseren.”

Met de vernieuwingen mee

Bijblijven kost tijd, maar dat heeft Jan Bos er graag voor over. “Installateurs moeten leren hoe nieuwe apparatuur werkt en een nieuwe installatiewijze goed in de vingers krijgen. Maar als je die ervaring eenmaal hebt, heb je wel een voorsprong. Ik zie ook installateurs die nog lang hebben vastgehouden aan cv-installaties en de warmtepomptechniek nog even naast zich hebben neergelegd. Die installateurs zie je nu achteraan lopen. Wij kiezen er juist voor om met de vernieuwingen mee te gaan. Niet alleen met nieuwe technieken, maar ook met bijvoorbeeld subsidieregelingen. Ook die informatie maakt het makkelijker om nieuwe systemen aan je klanten te verkopen. Net als het monitoren van het energieverbruik trouwens: als je dit goed in kaart

brengt, weet je meteen de terugverdientijd van een nieuwe installatie. Ook dat helpt mee om een klant over de streep te trekken.”

Mini-milieustraat

Binnen zijn eigen bedrijf geeft Jan Bos graag het goede voorbeeld. “We hebben een oud bedrijfspand uit de jaren ‘50, dat we volledig hebben verduurzaamd. We zijn helemaal van het gas af, hebben een warmtepomp, zonnepanelen en overal ledverlichting. Daarnaast hebben we een laadpaal voor elektrische auto’s. We schrijven geen werkbonnen meer uit, maar gebruiken onderweg en bij klanten altijd een iPad voor de urenregistratie. We gebruiken veel minder

08 MEI 2023
Jan Bos is directeur van Technisch bureau G.W. Bos in Beerta. Hij vindt dat je als installateur het voortouw moet nemen als het gaat om duurzaamheid. “Als je te lang op de oude voet verdergaat, mis je de boot.”

voorop nieuwe ontwikkelingen”

papier en doen bijna alles digitaal. Ook dat is een stukje verduurzaming. Daarnaast hebben we bij ons pand een mini-milieustraat opgezet. Hier zamelen we papier, kunststof, piepschuim en bouwmaterialen gescheiden in. Hoe meer je hergebruikt, hoe beter het is voor het milieu.”

Blik op de toekomst

Hoe ziet Jan Bos de toekomst? “De verduurzaming zal absoluut doorgaan. We merken dat de animo voor zonnepanelen wat daalt, mede vanwege de soms moeizame teruglevering door een overvol elektriciteitsnet en de toekomstige afschaffing van de salderingsregeling. Maar er zijn mooie andere ontwikkelingen.

Kijk maar naar de groeiende mogelijkheden om je elektrische auto ’s avonds thuis als accu te gebruiken voor bijvoorbeeld je verlichting en kooktoestellen. Ook komen er steeds meer initiatieven met waterstof. Hier op het platteland zullen die sneller hun weg vinden dan in de binnensteden, daar is het een stuk lastiger. Maar ook daar zal de komende decennia een grote verduurzamingsslag gemaakt worden. Je zult merken hoeveel schoner de lucht daar wordt als de cv-ketels verdwijnen en er steeds meer elektrische auto’s komen. Een goede ontwikkeling!”

Samen sterk

Arend Pot, vestigingsleider van Oosterberg Groningen, ziet Technisch bureau G.W. Bos als inspirerend installatiebedrijf. “Ze laten zien dat je een oud pand prima kunt verduurzamen en motiveren anderen om het ook te doen. Uiteraard denken we als leverancier graag mee, bijvoorbeeld over de onderconstructie van zonnepanelen en de best passende laadpaal. Zo staan we samen sterk in duurzaamheid. Ook blijven we elkaar uitdagen en we zoeken echt naar samenwerking, ook met fabrikanten. Samen werken aan nieuwe slimme ontwikkelingen en oplossingen, daar gaan we voor.”

09

VERVANGT LAMPEN DOOR ENERGIEZUINIG

ALTERNATIEF

Bij Koninklijke Douma Staal is een groot deel van de lampen vervangen door energiezuinige ledverlichting.

In de oude situatie werd de hal verlicht door negentig

400W HPS lampen met in totaal meer dan 40.000 watt.

Deze lampen hadden hun beste tijd gehad, dus werd gezocht naar een goed, duurzaam alternatief.

Jan de Groot, directeur bij Douma Staal, schakelde Alexander Zwaagstra van Hiemstra Installatietechniek in. Doordat Alexander al jarenlang goede ervaring heeft met de producten van Lednovate B.V., schakelde hij dit bedrijf in. “Lednovate ontwikkelt en produceert de ledverlichting zelf in Nederland, waarbij ze gaan voor kwaliteit”, geeft Alexander aan. “Doordat de hallen bij Douma Staal 27 meter hoog zijn, heeft Lednovate de lampen uitgevoerd met speciale optieken, om het licht zo efficiënt mogelijk naar beneden te sturen. Het onderhoud en vervangen van lampen in deze hoge hallen is lastig, dus is gekozen voor de Phoenix Serie van Lednovate. De levensduur van deze ledlampen is twee tot drie keer langer dan reguliere armaturen.

Hierdoor profiteer je van een lage total cost of ownership.”

Minder kosten, meer licht

Doordat Lednovate in Nederland produceert, konden de lampen snel worden geleverd. Af fabriek werden de lampen voorzien van een langere kabel met stekerbare oplossing, zodat de vervanging zo snel als mogelijk verliep. Het eindresultaat mag er zijn: in totaal wordt er 75% bespaard op de energiekosten van de verlichting en is het lichtniveau bijna verdubbeld.

10 MEI 2023
GROENE GOLF
www.lednovate.nl

GROENE GOLF

DE PERFECTE WALLBOX VOOR ELKE TOEPASSING

Steeds meer bedrijven installeren laadstations voor elektrische auto's op hun parkeerterrein. De redenen hiervoor lopen uiteen, net als de eisen die aan de Wallbox worden gesteld. De planning en uitvoering vormen vaak een flinke uitdaging. ABL biedt een praktische oplossing: de Wallbox eM4.

Voor groepsoplossingen tot 100 oplaadpunten

De nieuwe Wallbox eM4 van ABL voldoet direct aan de eisen van de meeste toepassingen en is bovendien speciaal ontwikkeld voor groepsinstallaties. De eM4 is flexibel inzetbaar, zowel bij nieuwbouw als bij plaatsing achteraf.

• Bedrade en draadloze groepsoplossingen.

• Uitgebreide loadbalancing-functies.

• Gestandaardiseerde interfaces voor integratie in externe systemen.

Makkelijk installeren, snel configureren

Tijdens de fysieke constructie van de Wallbox richtte ABL zich vooral op de elektricien. Met als resultaat: de installatie van de eM4 is heel eenvoudig. Met een geringe afmeting in de parkeergarage, aan de wand of op de zuil. Configureren gaat gemakkelijk via een app en het modulaire ontwerp zorgt bovendien voor vereenvoudigd onderhoud.

• Praktische montage dankzij flexibele kabeldoorvoermogelijkheden.

• Snelle configuratie via app voor iOS en Android.

• Gemakkelijk onderhoud dankzij modulair ontwerp.

Krachtige hardware, intelligente software

Niet alleen de plaatsing van de Wall-box, maar ook het beheer van de laadprocessen is gemakkelijk. De reev ready varianten van de Wallbox eM4 kun je eenvoudig verbinden met de reev backend. En het reev dashboard hoef je alleen aan het begin online te activeren en is dan meteen klaar voor gebruik. Vervolgens kun je via het reev dashboard de laadprocessen monitoren en afrekenen.

• Eenvoudige en snelle ingebruikname.

• Gebruiksvriendelijk en intuïtief beheer.

• Maximale flexibiliteit & schaalbaarheid.

Kortom, met de Wallbox eM4 kun je tijd en kosten besparen, terwijl je jouw klanten een veilige en betrouwbare oplossing biedt. Overtuig jezelf van de voordelen van de Wallbox eM4!

11
www.abl.de/nl
De Wallbox eM4 van ABL

Gert Beens van Rengineers

“Samenwerken aan de energietransitie is het mooiste wat er is”

De energietransitie is in volle gang. Ook de technisch specialisten van Rengineers werken aan duurzame energieoplossingen. Deze Renewable Energy Engineers zijn gespecialiseerd in windturbines: van de ontwikkeling en productie tot en met monitoring, service en het onderhoud. Koninklijke Oosterberg denkt mee over de onderdelen voor de besturingstechniek

De vraag naar relatief kleine windturbines groeit. Deze zijn vooral in trek bij agrariërs die graag zelf energie willen opwekken. Rengineers ontwikkelde drie types van deze turbines. “De onderdelen voor de besturingskasten bestelden we voorheen bij verschillende leveranciers”, vertelt Gert Beens, inkoper bij Rengineers. “Maar dat vergde veel afstemming en was niet altijd even praktisch. We moesten veel handelingen verrichten en veel verschillende bestellingen inboeken. Om het onszelf makkelijker te maken, hebben we besloten om nauwer te gaan samenwerken met Oosterberg: alle componenten bestellen we nu daar. Een goede beslissing!”

Op zoek naar alternatieven

Rengineers produceert per maand circa dertig windturbines, inclusief besturingskasten. Om de vaart erin te houden, is het belangrijk dat alle circa tachtig onderdelen voor een besturingskast op voorraad klaarliggen. “Dat is in deze tijden weleens lastig”, erkent Gert Beens. “Gelukkig denkt Martijn Kroes, product specialist industrie bij Oosterberg, met ons mee als bepaalde onderdelen te lange levertijden hebben. Zo ging Martijn op zoek naar geschikte alternatieven. Met succes! Hij bracht ons in contact met Weidmuller, die een geschikte oplossing kan bieden voor zowel de besturing als de software. Samen met de technisch specialisten van Weidmuller hebben we nu een alternatief besturingssysteem ontwikkeld. Een mooie samenwerking met een prima resultaat!”

12

WINDTURBINES

Geen standaard groothandel

“Bovendien denkt Oosterberg met ons mee over het aanhou den van een praktische buffervoorraad onderdelen”, geeft Gert Beens aan. “Zo grijpen we ook – voor het geval we te maken hebben met een storing of een spoedbestelling – nooit mis. Het is erg prettig dat je hier onderling afspraken over kunt maken. Oosterberg is geen stan daard groothandel: hier zit echt kennis en er wordt actief met je mee gedacht. De lijnen zijn kort en je kunt vlot met elkaar schakelen: je krijgt altijd snel antwoord op je vraag. Zelfs toen vertegenwoordiger Hans Schneiders met vakantie was – wat ik niet wist – regelde hij snel dat een bepaald product geleverd werd. Met hun kennis, dienstverlening en service levert Oosterberg toegevoegde waarde. Ook Rengineers levert graag goede service, dus we zoeken altijd naar partijen die wat dat betreft goed bij ons passen. Oosterberg is een fijne partij, waarmee we plezierig samenwerken aan de energietransitie: het mooiste wat er is!”

Deze informatie verwerkt een windturbine-besturingskast

Wil je een windturbine zo optimaal mogelijk zijn werk laten doen, dan heb je een slim besturingssysteem nodig. Rengineers ontwikkelde een besturingskast waarmee je de status van de turbine kunt volgen. Zo kun je zien hoeveel energie hij opwekt, wat de status van de batterijopslag is en of er onderhoud nodig is of zich een storing voordoet. Ook de weersomstandigheden ter plaatse zijn zichtbaar. Op basis van deze informatie worden de service- en onderhoudsmonteurs aangestuurd. Zij weten dus precies wat er aan de hand is en hoe zij eventuele storingen kunnen verhelpen.

Dit leverde Koninklijke Oosterberg

• Een PLC-configuratie met HMI-paneel

• De besturingskasten met alle benodigde componenten, in batches van 10 stuks

• De voedings-, stuurstroom- en data-kabels

• De sensoren en een aantal componenten voor de nacelle.

Allemaal just in time, om vertraging bij de oplevering van de windturbines te voorkomen.

13
is”

Creatieve veelzijdigheid heel eenvoudig.

Wie graag creatieve accenten zet, kan met het schakelaarprogramma Gira Esprit zijn geluk niet op. Het strakke schakelaarprogramma is in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar. Voor nog meer ontwerpvrijheid zijn de vertrouwde kleuren van het Gira System 55 aan het programma toegevoegd. Gelakt op hoogwaardig aluminium past Gira Esprit nu zowel qua vormtaal als qua kleur bij de Gira tastsensor 4. Meer dan 300 functies, van wandcontactdoos tot tastsensor voor de Smart Home-besturing, kunnen in een uniform design op harmonische wijze worden gecombineerd. Ontdek met Gira Esprit voor uw interieur een breed scala aan creatieve oplossingen die complexe dingen heel eenvoudig maken.

Gira / Gira Esprit partner.gira.com/nl
01 Zuiver wit glanzend 02 Zuiver wit mat 03 Grijs mat 04 Antraciet mat 05 Zwart mat 01 04 02 05 03

GROENE GOLF

OCEAANPLASTIC IS HET ANTWOORD

Het verduurzamen van huizen is een van de hot topics op dit moment. Nu gaat het vooral om warmtepompen, zonnepanelen en isolatie. Maar ook op kleinere schaal kun je kiezen voor duurzaamheid: met Schneider Electric Ocean Plastic Schakelmateriaal.

Innovatief, duurzaam en met gevoel voor design

Het Merten-assortiment van Schneider Electric, bekend om zijn tijdloze moderne ontwerp, omvat nieuwe modellen die zijn gemaakt van polyamide visnetten. Deze netten zijn verzameld in de Indische Oceaan en de Arabische Zee. Klanten kunnen nu bijdragen aan het verminderen van oceaanvervuiling door te kiezen voor duurzame producten - inclusief schakelaars, stopcontacten en frames - zonder concessies te doen aan duurzaamheid en stijl.

Jaarlijks 640.000 ton minder visnetten uit de oceaan

De achtergelaten of verloren visuitrusting vormt ongeveer 10% van het plastic afval in onze oceanen. De nieuwe plastic modellen van Merten dragen bij aan het verminderen van zo’n 640.000 ton visnetten die jaarlijks in de oceaan achterblijven en zijn de eerste stap in het verduurzamen van dit productassortiment.

Award winning

Het aanbod van Merten Ocean Plastics is door CES erkend als een 2022 Innovation Award Honoree in de categorie Duurzaamheid. Het productassortiment heeft ook – als eerste in de branche – de internationale Cradle to Cradle Silver-certificering ontvangen voor verantwoord productontwerp en stappen naar een continue circulaire economie.

En er is meer

Schneider Electric is continu bezig met het verder verduurzamen van producten en processen: het bedrijf blijft zoeken naar verbeteringen. Alle producten worden sinds eind vorig jaar automatisch verpakt in onze nieuwe duurzamere verpakking. Minder chemicaliën, meer plantaardige grondstoffen. De nieuwe duurzame verpakkingen zijn voor minimaal 70% gemaakt van gerecycled materiaal. Door te kiezen voor bruine dozen, wordt het bleken van karton voorkomen: geen verontreinigende chemicaliën en onnodig energieverbruik dus. Daarnaast is de groene verf op de nieuwe verpakkingen op basis van plantaardige olie of water. In 2025 moeten alle producten verpakt zijn in deze nieuwe dozen.

Kortom, kies voor Schneider

Electric, de meest duurzame

leverancier van dit moment.

Duurzaam schakelmateriaal, bestaat dat? www.se.com/nl

15

OBO bedradingskoker LK4

EXACTE MATEN EN BEPROEFDE KWALITEIT

Dit maakt bedrading zonder draadklem mogelijk en het voorkomt uitvallen van al geïnstalleerde draden.

OBO levert de bedradingskoker LK4 in verschillende afmetingen. De deksel zit goed vast, maar kan eenvoudig worden afgenomen om het kanaal te openen. De bedradingskoker is moeilijk ontvlambaar en zelfdovend na verwijdering van een inwerkende vlam.

Bedradingskoker

De bedradingskokers van OBO Bettermann zijn van hoge kwaliteit en zorgen voor een praktische installatie van kabels in de schakelkast. Het zijn stabiele kanalen met kwalitatieve wanddikten. Alle kanalen zijn van loodvrij materiaal gefabriceerd. Voor optimale veiligheid is er ook een halogeenvrij type bedradingskoker verkrijgbaar. Dit zorgt voor geringe rookontwikkeling, geringe toxiciteit van de rookgassen en het nauwelijks vrijkomen van corrosieve gassen.

De bedradingskokers hebben nauwkeurig voorbereide breukplaatsen voor het eenvoudig uitbreken van zijschotten. Draden tot 6 mm doorsnee kunnen ingelegd worden zonder de zijschotten uit te

breken. Alle types hebben, afhanke lijk van de grootte, één of twee rijen bodemperforatie. Dit maakt directe wandmontage mogelijk.

De lamellen in het bodemdeel van het kanaal kunnen zonder gereed schap uitgebroken worden. Na het uitbreken blijven er geen scherpe randjes achter, hierdoor zullen de draden niet beschadigd worden. Daarnaast zijn de snijkanten in afsluitbereik, omdat deze braamvrij zijn afgerond. Dit voorkomt tevens beschadiging van de draden en snijwonden bij monteurs. De vernauwde doorvoer voorkomt dat de ingelegde draden er weer uitglijden. Tot slot voorkomen de kleine bollingen op de zijschotten dat de bedrading verschuift.

Meer informatie?

Bekijk hier de folder:

16 MEI 2023
GROENE GOLF
voor de horizontale en verticale installatie in de schakelkast.

Ook dat nog...

Inmiddels ontmoet ik evenveel voor- als tegenstanders van alle veranderingen in de wereld om ons heen, en dan heb ik het nog niet eens over onze bouwwereld. Zijn we het nog niet eens over het ene, dan dient het andere zich alweer aan. Soms is het lastig om de samenhang der dingen te ontdekken, laat staan dat we de samenhang van bouw en installatie nu eens goed gaan begrijpen. Praten over ‘niet in hokjes denken’ wil nog niet zeggen dat we dat dan ook niet meer doen. En eerlijk, ik verlies het zelf ook wel eens uit het oog. De complexiteit der dingen werpt je soms helemaal terug in je eigen vertrouwde expertise en vakgebied. Gelukkig spreken we elkaar hier steeds meer op aan en krijgt ketensamenwerking daardoor ook steeds meer vorm.

Ook hebben we allemaal te maken met de transitie naar een circulaire economie: ‘het nieuwe normaal’. Denk maar aan de komst van zero emissiezones, het terugdringen van de CO2- en stikstofuitstoot, de komende Wet kwaliteitsborging voor het bouwen en het verlagen van de milieuprestatie van gebouwen. Bij dit laatste hebben we ook nog eens te maken met de tegenwerkende krachten tussen de energie- en milieuprestatie van onze gebouwen. Als individueel bedrijf heb je hier maar een beperkte invloed op en zeker niet alle kennis voor in huis. Bovendien zorgt dit alles voor veel reuring in de tent, ook dat nog…. Want de roep om circulaire oplossingen zie ik nu dagelijks voorbij komen, vanuit alle hoeken van de branche. Gemeenten, woningcorporaties en beleggers hebben circulariteit allemaal ontdekt. En, zo zou je denken, ze hebben allemaal een helder beeld bij wat ze willen en wat er mogelijk is. Nou, niet dus!

Circulair bouwen brengt reuring in de tent! Gerhard Hospers.

Deze vraag roept namelijk 1001 wedervragen op, met als laatste oproep: “Jullie zijn de markt. Kom met goede ideeën. Zoek de samenwerking op.”En dat klopt! Wanneer we in de keten onze krachten bundelen, komen we in veel gevallen vrij snel tot pragmatische oplossingen voor het invullen van ambities van onze opdrachtgevers, sluiten we beter aan bij wet- en regelgeving en krijgen we reuring in de tent. Ook kunnen we de stikstofproblematiek koppelen aan biobased bouwen. Er zijn mooie initiatieven, zoals ‘van plant tot pand’. Met mogelijkheden voor boeren die dat willen, om van veeteelt over te schakelen op het telen van grondstoffen voor bouwmateriaal, zoals hennep en vlas voor de productie van isolatiematerialen.

Verder kunnen we de CO2-uitstoot terugdringen door gezamenlijk te werken aan slimme logistieke oplossingen, bijvoorbeeld door elkaars producten te vervoeren naar de bouwplaats. Ten slotte gaan we slimmer om met afval, ofwel: van afval naar grondstof. Door circulaire loops op te tuigen voor verpakkings- en restmaterialen, geheel passend binnen het circulaire materialenplan van 2025. Reuring in de tent! Dat is wat we nodig hebben om te veranderen.

www.greenworks.nl

17
COLUMN
Gerhard Hospers is Manager ESG / Greenworks bij bouwmaterialengroothandel BMN Nederland en zet zich in voor het verduurzamen van de gebouwde omgeving en kennisoverdracht.

Efficiënt werken 2.0

Kitting: slim voorwerk voor Startblock, pionier in prefab woningbouw

Huizen bouwen is niet meer zo vanzelfsprekend als vroeger. Stikstofregels, moeilijk leverbare onderdelen en een personeelstekort in de bouw- en installatiebranche zorgen voor vertragingen. Toch gaan ze bij Startblock in Emmeloord als een speer: met duurzame prefab woningen die compleet de fabriek verlaten, inclusief alle techniek. Koninklijke Oosterberg zorgt – samen met werk-leerbedrijf Impact in Dronten – voor kitting: het assembleren en aanleveren van alle prefab techniek per woning.

Startblock fabriceert binnen een week een kant-en-klare drielaags woning, in de eigen fabriek. Duurzaamheid ten top, want de uitstoot van stikstof- en CO2 wordt tot een minimum beperkt. Zo wonen alle medewerkers binnen een straal van 30 kilometer van de fabriek. Ook worden alle benodigde materialen opgeslagen op de productielocatie en er is alleen groot materieel nodig bij het vervoeren en op z’n plek zetten van een woning. En omdat elke woning instapklaar is, is installatiewerk na de oplevering niet nodig. De woningen bestaan voor 90% uit PEFC-gecertificeerd CLT hout, afkomstig uit duurzaam beheerde bossen, en hebben een levensduur

van 50 tot 100 jaar. Om het concept nog duurzamer te maken, zijn de woningen aan het einde van hun levensduur eenvoudig volledig te demonteren en zijn alle onderdelen opnieuw te gebruiken. Compleet circulair bouwen dus.

Techniek per woonlaag prefab aangeleverd

Dion Posthumus is productiemanager bij Startblock. Hij vertelt: “Bij de selectie van een elektrotechnisch leverancier kwam Oosterberg als beste uit de bus: hun werkwijze sluit het beste aan bij die van ons. Ze zijn flexibel, denken mee en komen met creatieve oplossingen. Samen werken we zo efficiënt mogelijk.” Matthijs Heijns, werkvoorbereider bij Startblock, legt uit hoe dat in z’n werk gaat: “Oosterberg levert de complete techniek voor de woningen aan. Dit doen ze per woning, waarbij de materialen per woonlaag in een krat zijn verpakt. Alles is al zoveel mogelijk vooraf in elkaar

18

gezet en ontdaan van verpakkingsmateriaal, zodat onze productiemedewerkers er zo min mogelijk tijd aan kwijt zijn. 80% wordt stekerbaar aan-

REFERENTIEPROJECT

Zoveel mogelijk ontzorgd

Matthijs Heijns: “We vroegen aan Ron Bakker, vestigingsleider bij Oosterberg Zwolle, of hij de kitting voor ons zou kunnen verzorgen. Zijn antwoord: Centraal zijn we hier nog niet helemaal op ingesteld, maar de uitdaging ga ik graag aan. Voor Oosterberg staat de klant centraal, en door hun flexibiliteit worden wij ontzorgd. Zodat wij zoveel mogelijk tijd overhouden voor het werk waar wij goed in zijn: huizen bouwen. Oosterberg is een heel nuchter bedrijf en als klant word je echt gehoord en gezien. De lijntjes zijn kort en als je iets wilt, ondernemen ze snel actie. We zien Oosterberg dan ook meer als partner dan als leverancier.” Voor het voorbewerken van de benodigde elektrotechnische materialen schakelde Oosterberg de maatschappelijke werkgever Impact in Dronten in. “We kenden Impact nog niet”, geeft Dion Posthumus aan. “Maar door snel een bouwteam te formeren, konden we vlot met elkaar – en diverse fabrikanten – om tafel om onze wensen en hun mogelijkheden te bespreken, net als de beschikbaarheid van de materialen. In de fabriek hebben we laten zien hoe we de producten graag aangeleverd willen hebben en op basis hiervan gingen Oosterberg en Impact aan de slag.”

Duurzaamheid als maatschappelijk thema

Matthijs Heijns: “De eerste assemblagewerkzaamheden waren in de basis goed. Natuurlijk zijn er altijd kleine dingetjes die je graag anders ziet, en daar gingen Oosterberg en Impact meteen mee aan de slag. Ook na verloop van tijd, toen we het bij nader inzien toch op bepaalde punten graag anders wilden zien, schakelden Impact en Oosterberg meteen zoveel mogelijk mee. Een ontzettend

19
>>
V.l.n.r.: Dion Posthumus - Startblock, Ron BakkerOosterberg, Matthijs Heijns - Startblock

fijne samenwerking. Al moet je soms iets meer geduld hebben omdat je bij Impact te maken hebt met medewerkers aan wie je wat minder harde eisen kunt stellen, maar we zijn ontzettend blij met hoe het loopt.” Dion

Posthumus vult aan: “De samenwerking met Impact sluit ook goed aan bij Startblock: wij zien duurzaamheid ook als een maatschappelijk thema. Zo kan iedereen in onze fabriek komen werken. We zijn niet specifiek op zoek naar gekwalificeerd personeel, maar geloven in de kracht en motivatie van iemand om hier te willen werken. Impact sluit dan ook naadloos aan bij onze wensen en denkbeelden over hoe we zo duurzaam mogelijk de toekomst ingaan.”

Werkinstructie en testprocedure

Ook Hans Vermeer, manager bij Impact, is blij met de samenwerking. “Op deze manier kunnen we als werk-leerbedrijf mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een kans geven zichzelf te ontwikkelen. Zo bieden we mensen een route naar betaald werk. Hierbij gaat het vaak om mensen die zijn gestrand in het onderwijssysteem of de arbeidsmarkt, maar praktisch wel heel vaardig zijn. Er is werk genoeg in ons land en we zoeken graag in het bedrijfsleven naar aansluiting. We zijn flexibel en zeggen niet gauw nee. Met het kabelconvectie- en assemblagewerk dat we via Oosterberg voor Startblock uitvoeren, laten we zien wat we kunnen. Van een honderdtal losse onderdelen en kabels die vanuit Oosterberg bij ons

20

binnenkomen, assembleren we verlichtingssets en kabelbomen, die we per verdieping sorteren. We zijn de uitdaging met plezier aangegaan en er is een geweldig mooie samenwerking ontstaan. We spreken elkaars taal en we begrijpen elkaar. Hierdoor kunnen we goed handen en voeten geven aan de wensen vanuit Startblock. Deze opdracht is wat intensiever dan het standaard werk dat we doen. Er komt wat meer bij kijken dan bij wijze van spreken een sticker op een doos plakken. Daarom hebben we veel tijd besteed aan een goede werkinstructie en testprocedure. Want uiteraard worden de producten gecontroleerd en getest voordat ze ons pand verlaten.”

Meer inclusiviteit

Na een korte inwerkperiode konden de medewerkers van Impact volop aan de slag. En dat gebeurde ook. Sterker nog, volgens Hans Vermeer “mag het nog wel een tandje sneller. We zijn goed ingewerkt en het loopt nu zo lekker, dat we groei en verdere ontwikkelingen aankunnen. Graag zelfs! Want dit werk past goed bij onze mensen en ze zijn er heel enthousiast over. En het mooie is: doordat onze medewerkers op deze manier technische vaardigheden opdoen, kunnen ze technische certificaten behalen en hun cv verrijken, waardoor ze meer kans hebben op een baan in de reguliere arbeidsmarkt. Het is goed dat Oosterberg hier op deze manier aan bijdraagt door werk aan ons uit te besteden en te zorgen voor meer inclusiviteit.

We zijn trots op wat we opleveren en dat we kunnen voldoen aan de vraag. Ik hoop dat dit een traject van meerdere jaren wordt. En dat we, samen met Startblock en Oosterberg, op een mooie manier kunnen bijdragen aan arbeidsontwikkeling, in combinatie met inclusiviteit.”

Geoliede machine

De vestigingsleider van Oosterberg

Zwolle is ook trots op wat er in relatief korte tijd is gerealiseerd. “De samenwerking is erg plezierig”, geeft Ron Bakker aan. “Met elkaar maken we een efficiëncyslag,

waardoor Startblock sneller kan werken en dus in kortere tijd meer woningen kan opleveren. Installateurs in de fabriek kunnen meteen starten met installeren, hebben alles bij de hand, hoeven geen producten uit te pakken en grijpen nooit mis. Samen vormen we een geoliede machine. En we blijven nadenken over waar het nog slimmer en praktischer kan. Startblock wil graag ontzorgd worden, bij Oosterberg doen we dit met plezier!”

21

Interlight Dream waterproof armaturen

BESPAAR ENERGIE, MATERIAAL EN TIJD

basis van daglicht. Interlight Thinq technologie zorgt voor een draadloze communicatie met de in het armatuur geïnstalleerde sensoren. Alleen het aansluiten van de voeding op het armatuur is voldoende. Op deze manier bespaar je niet alleen materiaal, maar ook tijd.

Thinq app

De Interlight Dream waterproof armaturen zijn superefficiënt en leveren meer dan 135 lumen/watt. Daarnaast hebben ze een zeer korte installatietijd. En wil je sensoren toepassen? Deze zijn draadloos aan te sturen!

Dream waterproof armaturen zijn standaard voorzien van doorvoerbedrading en insteekklemmen aan beide zijden, voor een supersnelle installatie. Ook kun je aan beide zijden eenvoudig de meegeleverde wartels schroeven, voor kabelinvoer en -uitvoer: boren is niet nodig.

Beste keus

De dubbele ledlijnen, gecombineerd met de nieuw ontwikkelde opalen kap, zorgen voor een optimale licht- en warmteverdeling. De lumen output is instelbaar via de dipswitches op de Philips driver. De armaturen zijn gemaakt voor moeilijke omstandigheden: zeer slagvast en waterdicht IP66. De kap kan worden gesloten met vergrendelbare RVS304 sluitclips,

die zorgen voor een hoge corrosiebestendigheid. De beste keus in veeleisende omstandigheden en daarom krijg je zeven jaar garantie.

Noodverlichting

De Dream armaturen zijn ook lever baar met noodfunctie. De batterij zorgt voor minimaal drie uur nood verlichting en via de inverter kun je periodieke (automatische) testen uitvoeren. De armaturen kun je hierbij op drie manieren aansluiten: schakelbaar, altijd aan of altijd uit.

Thinq: draadloze sensoren

Next level energiebesparing bereik je door het toepassen van sensoren. Je kunt schakelen op basis van aanwezigheid, maar ook dimmen op

Gebruik de gratis Interlight Thinq app om de sensoren te koppelen en draadloos te configureren. Hiervoor is geen (wifi-)netwerk nodig: de sensoren creëren hun eigen draadloze netwerk. Identificeer en koppel armaturen in een groep, creëer scenes of stel dimniveaus en nalooptijden in. Het systeem is onbeperkt schaalbaar en de toegepaste sensoren zijn ook te gebruiken voor het aansturen van verwarming, airco of ventilatie. Of bijvoorbeeld voor indoor navigatie

22 MEI 2023
GROENE GOLF
Interlight Dream waterproof armaturen op

WAT DOET OOSTERBERG?

Wat doet Oosterberg?

Hoe staat het met de CO2-footprint van Koninklijke Oosterberg?

Hoeveel CO2 stoten wij met onze organisatie uit? Dit hebben we ook in 2022 berekend. Hierbij hebben we gekeken naar onze kantoren, onze vestigingen en het brandstofverbruik.

Het resultaat: in 2022 hebben wij 2.374,4 ton CO2 uitgestoten.

Onze uitstoot staat gelijk aan:

• 1.289 retourtjes met het vliegtuig naar New York

• Een jaar gas en elektra voor 489 huishoudens

• 308 rondjes om de aarde met een dieselauto

Dit is al een mooie daling als je het vergelijkt met ons referentiejaar, 2016. Toen kwamen we uit op:

• 1.958 retourtjes met het vliegtuig naar New York

• Een jaar gas en elektra voor 726 huishoudens

• 434 rondjes om de aarde met een dieselauto

Maar we willen nog meer bereiken!

Onze doelstelling

In 2024 wil Koninklijke Oosterberg 57% CO2 reduceren ten opzichte van 2016 binnen scope 1, 2 en Business Travel. Deze doelstelling is gerelateerd aan de omzet. In 2022 hebben we al een reductie van 70% gerealiseerd, maar een aanzienlijk deel daarvan is veroorzaakt door de snelle groei van ons bedrijf: hierdoor zijn werkzaamheden uitbesteed. Deze werkzaamheden worden nu weer naar de organisatie toegetrokken. We verwachten dat hierdoor het brandstofverbruik weer zal toenemen, maar ten opzichte van 2016 wel verder zal afnemen. In absolute zin hebben we 30% gereduceerd ten opzichte van 2016.

Hoe verkleinen we onze CO2-footprint?

Binnen Oosterberg blijven we actief bezig met het dynamisch plannen van routes. Ook hebben we een plan voor een nieuwe overslaglocatie van waaruit we nieuwe routes kunnen rijden. Er rijdt al een elektrische bus vanuit UtrechtDe Meern en de komende tijd breiden we ons elektrische wagenpark uit.

Als het gaat om onze personenwagens stimuleren wij de keuze voor een elektrische auto. We stellen normen aan het kiezen van een auto op fossiele brandstof. Ook is er een formeel thuiswerkbeleid opgesteld.

Medewerkers met een leaseauto van Oosterberg kunnen bij kantoor groene stroom laden. Bij 10.000 kilometer per jaar bespaar je met groene stroom bijna een ton CO2 als je het vergelijkt met het laden van je auto met grijze stroom. Dit staat gelijk aan vier vliegretourtjes naar Parijs.

23

Een beter milieu én lagere kosten

VERVANG JE TL-NOODVERLICHTING DOOR LED

en voor het milieu.

• Door de toepassing van led-technologie is een minder milieubelastende accutechnologie toepasbaar, namelijk NiMH. Wil je meer weten over verduurzaming in accutechnologie voor noodverlichting?

Download dan op onze website de whitepaper accutechnologie.

• Een gegarandeerde acculevensduur van acht jaar.

Bij Famostar bieden we ons portfolio alleen nog aan in led. Niet alleen de vluchtrouteaanduiding, maar ook de vluchtwegverlichting. Zo dragen we bij aan een beter milieu.

Het vervangen van tl-vluchtrouteaanduiding is vanaf 1 juli 2019 een verplichting waarbij handhavend opgetreden kan worden. Deze maatregel is onderdeel van het Energieakkoord voor duurzame groei. Het Energieakkoord is per 1 augustus 2019 opgegaan in het Klimaatakkoord, waarmee vergaande energiebesparende maatregelen verplicht zijn geworden. Het Klimaatakkoord bestaat uit verschillende erkende maatregelen die ons helpen bij het realiseren van de eerder genoemde doelen. Wat betreft vluchtrouteaanduiding houdt het in dat armaturen met een tl-lichtbron vervangen moeten worden door modernere types met een led-lichtbron. Dit mag op een ‘natuurlijk moment’, bijvoorbeeld

tijdens de jaarlijkse vervanging van de tl-buisjes, de vervanging van de accu’s of bij een renovatie van het gebouw.

Duurzaamheid en extra garanties

Onze led-noodverlichting biedt veel voordelen ten opzichte van tl. Wij zetten er een paar voor je op een rijtje:

• Onze armaturen, inclusief de led-lichtbronnen, gaan gegarandeerd tien jaar mee. Zo bespaar je op onderhoud.

• Minder energiekosten over de gehele levensduur van de armatuur. Met onze kwalitatief hoogwaardige leds bespaar je maar liefst 90% energie. Dat is goed voor jouw portemonnee

Hoeveel bespaar jij?

Een investering in onze led-armaturen verdient zich meestal binnen vijf jaar al terug, en met de huidige hoge energiekosten gaat dit nog sneller. Op onze website vind je de TCO-tool. Hiermee bereken je zelf jouw besparing.

Meer informatie?

Meer weten over onze noodverlichting? Bekijk onze website:

24 MEI 2023
GROENE GOLF

WAT DOET OOSTERBERG?

Wat doet Oosterberg?

Schneider

Electric neemt kijkje achter de schermen bij Oosterberg

Koninklijke Oosterberg en Schneider Electric nemen allebei deel aan het Brancheplan verpakkingen van Techniek Nederland. Het plan is gericht op het verminderen en verduurzamen van verpakkingen in de installatiebranche. We realiseren ons allebei dat het goed is om te weten wat de volgende schakel in de keten – in dit geval de groothandel – doet met het door de fabrikant zorgvuldig verpakte product. Daarom kwamen medewerkers van Schneider Electric dat met eigen ogen bekijken in ons distributiecentrum.

Samen ontdek je de complexiteit in de keten. Bij Schneider Electric komen de producten in het distributiecentrum in Helmond binnen vanuit fabrieken en distributiecentra over de hele wereld. Hierbij gaat het om andere hoeveelheden en verpakkingen dan bij de distributie in de Nederlandse markt. In Helmond pakt Schneider Electric alles zorgvuldig in om producten onbeschadigd bij Oosterberg in Apeldoorn af te leveren. Vervolgens gaan wij aan de slag om de producten op te slaan en in afwijkende hoeveelheden weer te kunnen afleveren bij onze vestigingen en klanten.

Kratten en rolcontainers

Hoe kunnen we van elkaar leren en overbodige verpakkingen voorkomen? Bij Oosterberg leveren we bijvoorbeeld alle producten in kratten en rolcontainers aan bij onze vestigingen, waarvoor geen extra omverpakking meer nodig is. We hebben met Schneider Electric besproken of het mogelijk is dat zij hun producten in kratten aan Oosterberg leveren, maar dat vergt een omvangrijke omschakeling tot diep in de keten van Schneider.

Duurzamer samenwerken

Desondanks heeft het bezoek zeker wat opgeleverd. Zo is duidelijk geworden dat we veel beter de data van leveringsomvang, bestelgrootte, bestelmogelijkheid en leverdatum op elkaar kunnen afstemmen én in de logistieke aansturing verwerken. Want met optimale logistieke parameters gaat het aantal leveringen omlaag, waardoor minder omverpakkingen en minder transportbewegingen nodig zijn. Zo zetten we weer wat stapjes vooruit, op weg naar een duurzamere samenwerking in de keten.

25
Samen op weg naar minder verpakkingen

JUNG HOME – de digitale infrastructuur voor elke woning

Conventioneel ontworpen en geïnstalleerd, veilig verbonden via Bluetooth Mesh: met JUNG HOME wordt elke woning eenvoudig smart.

26 JUNG.NL/JUNGHOME
JUNG HOME APP EN TASTER 2-VOUDIG

GROENE GOLF

Energie-efficiëntie voorop

DOORDACHTE ENERGIEMONITORING MET AGARDIO

Meten, inlezen, alarmeren

Energiedistributiesystemen zijn belangrijke informatiebronnen. Ook spelen ze een centrale rol bij het inrichten van een energiemonitoringsoplossing. Wil je zelf een

dergelijke oplossing bouwen en configureren?

Het Agardio-concept van Hager helpt je hierbij.

Hoe je een energiemonitoringsoplossing voor een utiliteitsgebouw opbouwt, hangt af van twee zaken: met welk doel wil je het energieverbruik monitoren en wie gaat de tool gebruiken? Regelgeving en certificeringen geven richting aan mogelijke oplossingen. Denk bijvoorbeeld aan een Breeam certificering, het pakket van eisen voor Frisse Scholen, erkende maatregelen, de NEN1010 deel 8 of regels die specifiek gelden voor de bewaking van de performance van een installatie.

Bouwen en configureren met Agardio

Het Agardio-concept van Hager helpt je om op eenvoudige wijze een oplossing op te bouwen en

te configureren. Standalone of geïntegreerd in het gebouwbeheersysteem, het is allemaal mogelijk dankzij de intelligente bouwsteen agardio.manager.

Sluit meetapparaten aan via Modbus RTU of Modbus TCP/ IP en maak de energiestromen en gedetailleerde informatie over spanningskwaliteit zichtbaar via de interne webserver. Of zet de data eenvoudig door naar het gebouwbeheersysteem via het BACnet protocol. Met behulp van een aantal analoge en digitale in- en uitgangen is een pulsuitgang in te lezen of een alarm te triggeren.

Perfecte samenwerking

Binnen een intelligent energiedistributiesysteem werkt de agardio. manager perfect samen met de Hager DIN-rail energiemeters, paneelmeters, h3+ Energy MCCB’s en andere dataleverende apparaten.

Meer informatie?

Kijk voor meer informatie over het Agardio-concept op

27

Duurzaam ondernemen

volgens Draka:

marktleider vervullen we graag een pioniersrol”

Duurzaam ondernemen: hoe doen de verschillende leveranciers van Koninklijke Oosterberg dit? In deze uitgave van Groen Licht is Toine Verschuur aan het woord, commercieel directeur van kabelfabrikant Draka. Zijn motto: “Elke dag bekijken waar het milieuvriendelijker en slimmer kan.”

Draka is onderdeel van Prysmian Group, een bedrijf dat duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan. “Het zit in ons DNA”, vertelt Toine Verschuur. “We bekijken op allerlei manieren hoe we als bedrijf de wereld kunnen verbeteren, zowel als het gaat om de energietransitie als om de digitalisering. Prysmian Group levert hiervoor allerlei kabeloplossingen. Hiermee kunnen installateurs zo duurzaam mogelijk aan de slag, met een zo klein mogelijke CO2-voetafdruk.”

Minder water, minder afval

Het bedrijf onderneemt zo duurzaam mogelijk. Toine Verschuur: “We wekken zelf energie op met behulp van zonnepanelen. Al onze fabrieken zijn voorzien van ledverlichting en net zoals we dat thuis doen, zetten we ook de verwarming in onze vestigingen lager. Daarnaast verbruiken we zo min

mogelijk water en willen we meer elektrisch gaan rijden en carpoolen. Verder heeft iedere medewerker een of meerdere duurzaamheidsdoelstellingen. Deze doelstelling heeft bijvoorbeeld betrekking op het ontwikkelen van nieuwe duurzame producten en het reduceren van transportbewegingen en verpakkingsmaterialen. Maar deze kan ook gericht zijn op het verminderen van afval en het inkopen van artikelen dichter bij huis. Ook zijn er collega’s die op scholen gastcolleges over duurzaamheid verzorgen. Zo blijft verduurzamen een continu proces. Dit komt tot uiting in alle stappen van het kabelproductieproces.”

Draad van 100% gerecycled koper

Bij de productie van kabel kijkt Draka goed naar het gebruik van circulaire materialen. “Een mooi voorbeeld hiervan is onze nieuwe range duurzame kabeloplossingen: Draka E-LINE”, geeft Toine Verschuur aan. “Bij de productie hiervan gebruiken we veel biobased materialen en gerecyclede grondstoffen. Verder maken we de verpakking zo duurzaam mogelijk. Een van de nieuwste producten in deze productrange is de VD installatiedraad, gemaakt met 100% gerecycled koper en een mantel op basis van natuurlijke, bioba-

28
“Als

DUURZAAM ONDERNEMEN

sed grondstoffen en minder verf. Ook de verpakking is gerecycled én weer opnieuw recyclebaar. Toine is er trots op: “Dit is een primeur voor de Nederlandse bouw- en installatiebranche en een mooie stap in de transitie naar een circulaire economie. En er volgt meer: we denken dagelijks na over manieren om nog slimmere, lichtere en sterkere producten te ontwikkelen. In 2030 willen we het grootste deel van onze producten van gerecyclede en duurzame materialen maken. Uiteraard veilig en gecertificeerd.”

Pioniersrol

Wat is Draka’s motivatie om duurzaam te ondernemen? Toine Verschuur: “We zijn het natuurlijk verplicht aan de wereld, om klimaatverandering tegen te gaan. Maar we doen het ook omdat de overheid en de markt erom vragen. Met nieuwe oplossingen kun je de duurzaamheidsdoelstellingen sneller behalen. Als marktleider moet je ook

echt een pioniersrol aannemen en de eerste stappen zetten. Dit doen we bijvoorbeeld met het speciale Ecoslim kabelconcept voor het netwerk van KPN in Gouda. De diameter van de kabel én van de buis is verkleind. Hierdoor is het gebruik van plastic aanzienlijk gereduceerd en kan het concept aan bestaande oplossingen worden toegevoegd. Met als resultaat: een 50% lagere CO2-voetafdruk. 11.000 huishoudens zijn al met dit concept aangesloten op het netwerk. Een mooie stap in verduurzaming!”

Doordachte keuze

Toine Verschuur erkent dat duurzame producten vaak iets duurder zijn dan de reguliere. “Je moet het willen betalen om die stap te maken. Gelukkig willen steeds meer eindklanten die keuze maken en gaan ook meer installateurs zo duurzaam mogelijk aan de slag. Je ziet ook steeds vaker dat groothandels bij producten aangeven

hoe duurzaam ze zijn, zodat installateurs makkelijker een duurzame keuze kunnen maken. En hoe vaker dit gebeurt, hoe lager de prijs uiteindelijk zal worden. Samen zetten we deze beweging in gang.”

Draka EcoCable: de duurzamere keuze

Draka heeft ook een eigen EcoCable label ontwikkeld. Installateurs kunnen nu gemakkelijk zien welke kabels behoren tot de duurzamere kabeloplossingen. Uiteraard zijn alle Draka E-LINE producten van dit EcoCable label voorzien.

29

Bespaar energie en verhoog je zelfconsumptie met Niko Home Control

Met een smart home systeem zoals Niko Home Control, krijg je een gedetailleerd beeld van de energie die je verbruikt en de energie die je zelf produceert met je zonnepanelen. Die gegevens worden vervolgens gebruikt om jouw energie-efficiëntie te optimaliseren:

• Ontvang meldingen in de app bij pieken in je verbruik of een overschot aan zonne-energie.

• Voorkom extra kosten door je verbruik automatisch te spreiden doorheen de dag.

• Optimaliseer je zelfconsumptie en laat automatisch apparaten inschakelen of je warmtepomp activeren wanneer voldoende zonne-energie beschikbaar is.

• Maak komaf met sluimerverbruik dankzij een handige alles uit-routine.

www.niko.eu/energy

30 PA-1194-03

GROENE GOLF

EENVOUDIG ELEKTRISCHE VLOERVERWARMING AANLEGGEN

Elektrische vloerverwarming is schoner en duurzamer dan het gebruik van olie of gas. Bovendien is het zeer eenvoudig om elektrische vloerverwarming in bestaande situaties aan te leggen.

Met elektrische vloerverwarming kun je geheel of gedeeltelijk van het gas af. Ook is het mogelijk om in fases minder gas te gebruiken, om uiteindelijk helemaal gasloos te worden. Elektrische vloerverwarming is, bijvoorbeeld in combinatie met een infraroodpaneel, prima inzetbaar voor de badkamer. Met de eTOUCH PRO slimme thermostaat wordt de ruimte alleen verwarmd als dat nodig is.

Dun, zelfklevend en eenvoudig uitrolbaar

Met de uiterst dunne ETHERMA DS vloerverwarmingsmat is het eenvoudig om in bestaande situaties elektrische vloerverwarming aan te leggen. De zelfklevende vloerverwarmingsmat is geschikt voor

onder tegels, tapijt of een verlijmde PVC vloer. Met zijn 2,7 mm is hij de dunste vloerverwarmingsmat in zijn soort. Dankzij de geringe dikte en de juiste materiaalsoorten is de mat heel eenvoudig uit te rollen. Hierdoor heeft de verwarmingsmat een zeer vlakke ligging. De slimme eTOUCH PRO wifi thermostaat regelt de vloeren ruimtetemperatuur en zorgt voor warmte op het juiste moment.

Voordelen elektrische vloerverwarming

• Minder gasverbruik.

• Snelle en comfortabele warmte in badkamer, woonkamer/keuken en slaapkamer.

• Aan te brengen zonder ingrijpende bouwkundige werkzaamheden.

• Betaalbaar: lage investering, onderhoudsvrij en zeer lange levensduur.

• Zeer efficiënt: de vloerverwarming ligt direct onder het oppervlak, waardoor er weinig warmte verloren gaat.

• Elektrische vloerverwarming is snel en eenvoudig te installeren.

Energie besparen met slimme regeltechniek

De slimme eTOUCH PRO klokthermostaat regelt de vloer- en ruimtetemperatuur van de elektrische vloerverwarming. Zo bespaar je energie en profiteer je van comfortabele warmte op het juiste moment. De thermostaat heeft een zelflerende functie, zodat de vloerverwarming zich aanpast aan de vloerafwerking. De thermostaat is te bedienen via wifi met de ETHERMA app.

ETHERMA DS elektrische vloerverwarming www.etherma.nl

31

INSTALLATIETECHNIEK ZONDER KABEL, BATTERIJ EN ONDERHOUD

Maak kennis met Easyclickpro van Honeywell PEHA. Dankzij de EnOcean technologie werkt het instellen van de zender zonder batterijen of kabels.

Een lichte druk met je vinger is voor de transmitters genoeg om een elektrische puls te genereren. Deze energie brengt een radiosignaal teweeg op de storingsvrije 868 MHz frequentie. Dit signaal kan verschillende soorten consumentenelektronica aandrijven, bijvoorbeeld lichtbronnen en zonweringen. Hiervoor hoeft de elektronica alleen uitgerust te zijn met ontvangers. Dankzij de simpele, snelle en nette installatie – de Easyclickpro-zender lijm je eenvoudig op de muur – profiteer je van uitgebreide mogelijkheden als het gaat om functionaliteit en interieurdesign.

Nu ook met dimmer

Honeywell PEHA heeft onlangs het Easyclick portfolio uitgebreid met een dimmer. Hiermee kun je het lichtdesign draadloos instellen. De dimmer is de perfecte oplossing voor woningen, commerciële gebouwen, kantoren, scholingsruimten en hotels. Een led-oplossing met een fantastische gebruikerservaring voor storingvrij, geruisloos en vloeiend dimmen.

• Uiterst flexibel installeren

• Onderhoudsvrij

• Energiebesparend

• Minder kans op brandgevaar

• Investeringszeker.

De nieuwe energieefficiëntie

De bidirectionele Easyclickpro-inbouw-/tussenstekker-ontvangers vangen niet alleen radiosignalen op, maar sturen bij elke wijziging van de toestand hun status terug. Real-schakelstanden AAN/ UIT kunnen zo op de Easyclickpro-comfort-handzender worden gevisualiseerd. Daarnaast kunnen de Easyclickpro-ontvangervarianten met geïntegreerde energiemeting de energiewaarden van de aangesloten verbruiker registreren.

Easyclickpro als modulair funksysteem

Anders dan bij de decentrale installatie met afzonderlijke inbouwmodules worden bij deze centrale

installatie met Easyclickpro-modules de ontvangstantennes op de afzonderlijke etages geplaatst. Deze sturen de radiosignalen van de zender, via de busleiding, naar de Easyclickpro-module in de verdeling. Van daaruit worden de verbruikers aangestuurd.

De voordelen op een rij:

• Eenvoudig verbinden. Zonder gebruik van schroeven

• Flexibele montage en snelle installatie

• Easyclickpro-programmeermodus eenvoudig instelbaar en simpel aanpasbaar

• Gevoelige modernisering met behoud van waarde

• Geoptimaliseerde reikwijdte van de antenne

• Onmiddellijk functionerend door gewoon te drukken op de toets.

32 MEI 2023 GROENE GOLF
www.peha.de

GROENE GOLF

SYLSMART CONNECTED

Zuinig met energie, gul met comfort

Als vooraanstaande speler op de verlichtingsmarkt heeft

Sylvania een diepgaand inzicht in de trends binnen de verlichtingssector, maar uiteraard ook op het vlak van gebouwbeheer en digitalisering. Efficiency is meer dan ooit cruciaal.

Sylvania ontwikkelde SylSmart

Connected: een lichtregelsysteem voor grote installaties en complete gebouwen. Met dit systeem geniet je van een eenvoudige installatie met een Auto setup zonder programmatie: simpelweg aansluiten op de netspanning en klaar. SylSmart Connected werkt met een Mesh netwerk, door middel van draadloze Bluetooth Low Energy. Deze in elke armatuur ingebouwde intelligentie biedt een nauwkeuriger niveau van bewegingsdetectie én een uiterst nauwkeurige regeling om het verlichtingsniveau echt af te stemmen op de behoefte aan maximaal comfort. De SylSmart App is handig voor verdere personalisatie of optimalisatie. Of het nu gaat om een verdieping of een heel gebouw:

alles is in een paar klikken aan te passen dankzij de voorgeconfigureerde profielen in het systeem. Bijvoorbeeld een dynamische en reactieve omgeving voor een open ruimte of een nauwkeurige en gebruiksvriendelijke verlichting in een vergaderzaal.

Uniek en innovatief

Het intelligente lichtsturingssysteem SylSmart Connected van Sylvania is een uniek en innovatief systeem dat de juiste hoeveelheid licht levert: op de juiste plaats en op het juiste moment. Sylvania heeft al een zeer uitgebreid aanbod aan armaturen met geïntegreerde SylSmart sensoren, zoals de nieuwste ledpanelen Start Panel en de Optix reeks in- en opbouwarmaturen.

De nieuwe SylSmart Connected versie is een zeer efficiënte en tijdbesparende lichtmanagementoplossing: ideaal voor de modernisering van alle commerciële gebouwen en koppelbaar met andere technieken in het gebouw. Met een gemiddelde terugverdientijd van minder dan vijf jaar, sneller dan DALI-systemen, biedt het energiebesparingen tot 68% in vergelijking met standaard onbeheerde armaturen. SylSmart Connected is de slimme keuze voor het bereiken van de perfecte balans tussen energie-efficiëntie en optimaal comfort voor de gebruikers.

33
Een intelligent lichtbesturingssysteem
www.sylvania-lighting.com/nl-nl

Deelname aan pilotproject kartonnen pallets van Etherma

Etherma, producent van elektrische en infraroodverwarming, is op verschillende vlakken duurzaam bezig. Met producten waarmee je ruimtes verwarmt zonder CO2 uit te stoten, én door deze producten zo duurzaam mogelijk te verpakken en vervoeren. In dit kader werd Koninklijke Oosterberg gevraagd mee te doen aan een pilotproject met kartonnen pallets van Revopal. Dit doen we uiteraard graag!

Volgens Hilko Looten, logistics coördinator en verantwoordelijk voor de after sales support bij Etherma Benelux, is het belangrijk om duurzaamheid in zoveel mogelijk bedrijfsfacetten door te voeren. “Als het gaat om verzending, gebruiken we waar mogelijk EURO pallets, die circuleren in een duurzaam ruilsysteem. Voor producten met afwijkende maten gebruiken we momenteel wegwerppallets. Toen we hoorden over kartonnen pallets, waren we meteen enthousiast: deze kunnen een mooi duurzaam alternatief zijn

voor de wegwerppallets. Karton kun je blijven recyclen. Bovendien zijn houten pallets voorzien van spijkers of andere metalen onderdelen die schade kunnen veroorzaken aan de producten op de pallet en het vervoermiddel. Ook de mensen die ermee werken, kunnen hierdoor verwondingen oplopen. Kartonnen pallets bestaan volledig uit karton en hebben dit risico niet. Bovendien is karton veel lichter dan hout. Hierdoor zijn kartonnen pallets makkelijker hanteerbaar én zorgen ze voor een lager transportgewicht. Tijdens het vervoer stoot je dus minder CO2 uit. Dubbel duurzaam!”

34 MEI 2023
De duurzame stappen van Koninklijke Oosterberg

KARTONNEN PALLETS

Het pilotproject

Wat houdt het pilotproject in? Hilko Looten: “We hebben door Revopal een klein aantal kartonnen pallets op maat laten maken. Om te kijken of we onze producten hierop veilig kunnen vervoeren, hebben we een aantal relaties gevraagd mee te doen aan een proef. Oosterberg was de eerste die we hebben gevraagd en reageerde net zo enthousiast als wij. Ons verzoek was: stuur ons een foto van de pallet na aankomst in het magazijn en laat ons weten hoe het gebruik van de kartonnen pallet bevalt. Op basis van de bevindingen van de deelnemers aan het project beslissen we of we ermee doorgaan.”

Positieve reacties

De reacties van deelnemers aan het pilotproject zijn positief. “We krijgen enthousiaste mailtjes en foto’s binnen van onbeschadigde pallets, dus de eerste proef is succesvol”, geeft Hilko Looten aan. “We wachten alleen nog op een test bij een relatie die geen overdekt losperron heeft. Een kartonnen pallet moet tegen een regenbui kunnen, maar

we horen graag uit de praktijk of dat ook echt zo is. Krijgen we ook hier enthousiaste respons op, dan willen we kartonnen pallets binnen Nederland standaard gaan inzetten. Een mooie aanvulling op de duurzame projecten die we al zijn gestart. Zo hebben we een eigen shredder waarmee we kar ton verwerken dat bij ons binnenkomt. Ook proberen we het gebruik van plastic zoveel mogelijk te vermijden.

De voordelen van kartonnen

pallets

Veel lichter van gewicht, dus minder transportkosten en gebruiksvriendelijker

Minder CO2-uitstoot

Makkelijk en volledig te recyclen; minder schadelijk voor het milieu

Geen splinters, spijkers of andere (scherpe) metalen onderdelen

Ideaal voor verkeer over de weg, per vliegtuig of schip

Verder zijn we actief met kleinere duurzame initiatieven: het planten van bomen met collega’s, donaties aan imkers in de regio en een bijdrage aan de plaatselijke scouting voor het maken van vogelhuisjes. Hiermee

Wat vindt Oosterberg van de eerste kartonnen pallet?

Nick Straalman, magazijnmedewerker bij Koninklijke Oosterberg:

“We stonden meteen positief tegenover het idee om een levering op een kartonnen pallet te laten komen. Hij zag er prima uit bij binnenkomst: ik had niet verwacht dat hij zo stevig zou zijn. Ook is hij makkelijk op te pakken. De producten waren netjes geseald en hadden geen beschadiging. Het enige aandachtspunt is dat we, als er bulkproducten op binnenkomen, deze artikelen moeten overhevelen naar een normale pallet, omdat een kartonnen pallet niet geschikt is om te stapelen. Maar een zending met mixartikelen op een kartonnen pallet is meer dan welkom. Wat ons betreft is het een groot succes!”

35

Energielabel C – noodverlichting-upgrade naar led

100% CONTROLE MET DRAADLOZE NORMALUX LED-NOODVERLICHTING

IDNGR-16K – antenne / radiolink:

• Webserver om netwerkparameters te configureren

• 50 tot 150 meter bereik van antenne tot armaturen

• 50 tot 150 meter bereik van armatuur tot armatuur

• Multi-mesh netwerk

In 2023 moeten alle kantoor- en bedrijfspanden voorzien zijn van energielabel C. Om dit voor elkaar te krijgen, kun je een breed scala aan maatregelen treffen. Bijvoorbeeld het vervangen van noodverlichting naar led. Als je toch duurzaam gaat vervangen, waarom neem je dan niet meteen de exploitatiekosten en bedrijfszekerheid mee in je overweging?

Draadloos duurzaam led met 100% controle

Meer controle over de installatie en realtime overzicht maken gericht onderhoud makkelijker, verlagen de onderhoudskosten en leveren dus een besparing op. In vervangingstrajecten is dat een kostbare exercitie met bedrade systemen. Maar een draadloze oplossing maakt het eenvoudig en is bovendien zeer snel te implementeren.

Normalink draadloze bewaking

Normalink is een bewezen besturingssysteem voor verlichting en noodverlichting. Dit systeem is nu uitgebreid met een draadloze optie, volgens draadloze DALI standaard IEC 62386-104. Via een 868Mhz

Multi-mesh netwerk worden de draadloze noodverlichting-armaturen in het netwerk gekoppeld aan het Normalink systeem, met een antenne IDNGR-16K.

Opbouw draadloos Normalink systeem

De INDG-MG – mastergateway beheert de draadloze installatie

Mastergateway inclusief:

• Ethernetconnectie – naar switch/gebouw-netwerk

• Beheer van draadloze installatie

• Inclusief Gebouw Beheer Systeem – virtuele weergave project

• Modbus-/IP-connectie naar extern GBS

• Toegang op afstand via cloudserver toepassing.

• Armaturen boosten het signaal naar andere armaturen (20 jumps). Meer jumps per armatuur verminderen de overdrachtssnelheid van de data

• Voor armaturen met meer dan één connectie tot een netwerk

• Bij het wegvallen van één armatuur zijn andere connecties voorhanden

• 250 subnets (sequentieel) per draadloze installatie over één of meerdere antennes

• 64 adressen per subnet

• Maximaal 16.000 armaturen.

Beschikbare armatuurmodellen:

• Excellence

• Europrisma

• Vialed opbouw

• Vialed inbouw

• Extraline

• Excellence met pictogramplaat of pictogramfolie

• Vialed opbouw met pictogramplaat

• Vialed inbouw met pictogramplaat

• Europrisma met DZ kap of pictogramfolie.

36 MEI 2023
GROENE GOLF
www.normalink.es/en

Geïnteresseerd in een terugverdientijd <1 jaar?

VERVANG NU JE OUDE INSTALLATIE DOOR LED

armaturen nodig, waardoor je een besparing kunt realiseren ten opzichte van je huidige installatie

Door de hoge energieprijzen is energie besparen een zeer actueel onderwerp. OPPLE biedt een breed assortiment armaturen die kunnen helpen om energiekosten te besparen.

Extra interessant zijn de Highbay oplossingen voor magazijnen en industriële applicaties, met nu nog scherpere prijzen dan voorheen. Op dit moment ligt de terugverdientijd

Het vervangen van oude installaties door led kan al een energiebesparing tot wel 65% opleveren. Highbay armaturen zijn goede vervangers van oude klokarmaturen. Ze zijn robuust en zeer efficiënt en bovendien water- en schokbestendig (IP65/IP66 en IK08). Hiermee voldoen ze aan alle eisen en applicaties voor binnen en buiten.

Het assortiment

Highbay bestaat uit: Led Highbay Performer, hiermee bespaar je al snel 80% op je energiekosten. Een ander groot voordeel van led is dat je bij inschakeling onmiddellijk profiteert van 100% licht. Door het speciale ontwerp van de optiek zijn er minder

• Voor een maximale besparing kies je voor de Highbay Performer BLE, een versie op basis van Bluetooth Low Energy. Door de combinatie met de OPPLE Smart Microware-sensor bespaar je maximaal energie wanneer niemand aanwezig is. Het systeem kan bij afwezigheid worden teruggedimd of uitgeschakeld

• De Highbay EcoMax G2 van OPPLE is een ander efficiënt klokarmatuur. Door de hoge efficiëntie, en in combinatie met de hoge energieprijzen, is de terugverdientijd nu minder dan tien maanden.

Vind je kiezen lastig of ben je onbekend met de materie? De OPPLE account managers geven je graag een passend advies, inclusief een lichtplan en besparingsberekening.

Meer informatie?

Voor meer informatie kun je ook terecht op onze website

38 MEI 2023
GROENE GOLF

Gebouwen nu klaarmaken voor de toekomst

Slimme oplossingen voor meer energie-efficiëntie

Heeft een kantoorgebouw sinds 1 januari van dit jaar niet minimaal energielabel C, dan mag het niet meer worden ingezet als kantoor. Moeten uw klanten, net als vele andere gebouweigenaren en -beheerders nog aan de slag met het energielabel? Adviseer dan om direct door te pakken naar energielabel A. ABB heeft een uitgebreid portfolio met oplossingen om de prestaties van gebouwen duurzaam te verbeteren. Denk aan meetoplossingen die het elektriciteitsverbruik bijhouden, zoals ABB Ability™ Energy Manager, en aan gebouwautomatiseringsoplossingen als ABB i-bus® KNX. Mogen we met u meedenken? Ga naar to.abb/4FGT-2ke

Let’s write the future. Together.

A

39

Ledverlichting voor duurzaamheidslabel

Verduurzamen levert Vereecken Fruit extra inkomen op

Je bedrijf verduurzamen is goed voor het milieu en – zodra je de investering hebt terugverdiend – voor je portemonnee. Dat geldt zeker voor Vereecken Fruit in Dronten. Dankzij een nieuw duurzaamheidslabel van supermarktketen Albert Heijn krijgt de fruitteler meer betaald voor zijn appels en peren. En dat is zeker beter voor natuur en boer.

“Albert Heijn betaalt boeren en telers meer voor hun producten als ze duurzaam produceren”, legt Leander Vereecken uit, eigenaar van Vereecken Fruit. “Met het programma Beter voor Natuur & Boer wil de supermarktketen de impact op het klimaat verkleinen en de biodiversiteit in ons

land bevorderen. Dit betekent bijvoorbeeld dat je als teler meer geld voor je producten krijgt als je energie bespaart, voedselverspilling voorkomt en zo min mogelijk verpakkingen gebruikt. Ook zaaien we akkerranden in met bloemenmengsels en plaatsen we insectenhotels. Verder gebruiken we zo min mogelijk gewasbeschermingsmiddelen en zoveel mogelijk natuurlijke vijanden van plaagdieren die het op onze appels en peren hebben voorzien. Dit doen we met veel plezier. We zijn al vanaf 2012 actief duurzaam bezig. Sinds 2015 hebben we zonnepanelen en onze vrachtwagens hebben koeling die werkt op een zonnepaneel in het dak van de wagen. Ik wilde graag verder verduurzamen op verlichtingsge-

bied. Dit duurzaamheidsprogramma gaf nét dat extra zetje om ermee aan de slag te gaan.”

Leander Vereecken

40

Armaturen vervangen

Leander Vereecken vroeg Oosterberg om advies voor het vervangen van alle verlichting in en om het bedrijf. “De stroomprijs liep flink op, dus ledverlichting zou zeker helpen om de maandelijkse rekening te verlagen. We begonnen met het kwekerijgedeelte, waar we ons fruit opslaan en sorteren. Ter voorbereiding heb ik alles opgeschreven wat we aan verlichting hadden. Erwin Klein Reesink, accountmanager bij Oosterberg Zwolle, kwam vervolgens kijken en maakte vlot een lichtplan en een offerte voor armaturen die hier goed zouden passen. Hier konden we ons in vinden, dus hebben we de bestelling geplaatst. De bijna 300 TL-bakken hebben we – met onze eigen handige jongens en de technische dienst – zelf vervangen door ledarmaturen. Dit verliep allemaal zo vlot, dat we meteen hebben besloten ook de rest van het bedrijf van ledverlichting te voorzien, zowel binnen als buiten. Dit betekende nog eens zo’n 200 extra ledarmaturen, die we ook weer bij Oosterberg hebben besteld.”

Goede kwaliteit

“Met het resultaat zijn we heel tevreden”, geeft Leander Vereecken aan. “De lichtkwaliteit is hetzelfde gebleven of verbeterd: je kunt er heel prettig bij werken. Ook de kwaliteit van de armaturen vind ik belangrijk: je wilt niet over een paar jaar weer alles vervangen. Erwin begrijpt dat en heeft de juiste producten voor ons geselecteerd. Hij weet echt waar hij het over heeft en stelt de juiste vragen. Ook gaf hij praktische tips voor de installatie van de armaturen. De samenwerking verliep lekker snel: binnen een maand gingen we van aanvraag, lichtplan en offerte naar

levering. Er bleken wel één of twee armaturen kapot te zijn, maar die zijn heel snel vervangen: dit werd netjes geregeld. Op deze manier snel kunnen verduurzamen is mooi. Ik kan het andere bedrijven zeker aanraden. Kijk kritisch waar het beter kan en waar het financieel haalbaar is. We moeten het toch samen doen om deze aarde leefbaar en gezond te houden. Een betere wereld begint bij jezelf.”

Van lichtplan tot levering

Erwin Klein Reesink, accountmanager bij Oosterberg Zwolle, zorgde ervoor dat Vereecken Fruit werd voorzien van een passend lichtplan en advies over de armaturen. “We hebben gekozen voor ledverlichting van Opple, Interlight, Lednovate en Tegral, waar nodig voorzien van bewegingssensoren. Optimaal verlicht en optimaal duurzaam!”

41
Erwin Klein Reesink

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR OPENBARE RUIMTEN

kelaars van Theben zijn verkrijgbaar als DIN-rail apparaat in de bouwbreedtes 1 TE t/m 3 TE, of voor wandmontage of mastbevestiging direct aan een straatlantaarn. Theben heeft analoge en digitale schemerschakelaars. De digitale variant heeft de mogelijkheid van een weekprogramma, zodat je kunt kiezen voor nachtonderbreking. Zo brandt er niet de hele nacht onnodig licht.

Veilige en duurzame verlichting voor buiten- of openbare ruimten? Theben beschikt over een uitgebreid assortiment aan oplossingen, zodat je nooit in het donker staat en ongewenste gasten worden afgeschrikt.

Met de astronomische schakelklokken van Theben kun je aangesloten ledlampen op basis van zonsopgang en -ondergang schakelen. Zo wordt het regelen van licht supereenvoudig en reduceer je het energieverbruik. Hierdoor bespaar je kosten én het is gunstig voor het milieu.

Veilig en duurzaam

Theben bewegingsmelders schakelen het licht betrouwbaar in zodra zij in hun registratiebereik een beweging registreren. Ideaal in de hal, het trappenhuis of de tuin. Wel zo veilig en het licht brandt alleen als het ook daadwerkelijk nodig is. De montage en inbedrijfstelling van de bewegingsmelders verloopt eenvoudig en snel:

dankzij diverse potentiometers worden de lichtsterktedrempel (lux), de verlichtingsduur en het detectiegebied ingesteld. Je kunt kiezen voor bijvoorbeeld de theLuxa bewegingsmelders voor buiten. Deze zijn verkrijgbaar in wit en zwart, met een detectiebereik van 180, 220 en 360 graden. Voor een hufterproof/vandalismebestendige variant kun je theLuxa R180 gebruiken. Dit is een robuuste variant die tegen een stootje kan.

Schemerschakelaars

Theben schemerschakelaars schakelen het licht afhankelijk van de door jou ingestelde lichtsterkte in of uit. Zo kan straatverlichting in gemeentes en buurten energiezuinig worden geregeld. Schemerscha-

Ledlampen

Zoek je een hoogwaardige en krachtige ledstraler? De Theben ledstralers – zoals de TheLeda B modellen – kun je inzetten voor een waar schrikeffect, als je kiest voor de 50W uitvoering. TheLeda D modellen zorgen voor een stijl- en sfeervolle oprit of entree. De modellen zijn radiografisch te koppelen, zodat je de gehele oprit kunt verlichten wanneer nodig.

Meer informatie?

over toepassingen van buitenverlichting, woning- en gebouwautomatisering vind je op onze website.

42 MEI 2023
GROENE GOLF
Theben theLuxa

Zilveren medaille EcoVadis

DE WEG NAAR DUURZAAMHEID VAN STAGO

Stago, leverancier van kabeldraagsystemen, is sinds 2021 onderdeel van de nieuw opgerichte multinational Wibe Group. Ondanks de jarenlange kennis en alom bekende producten moesten ze veel zaken intern opnieuw opzetten. Zo ook het duurzaamheidsbeleid.

Om als startpunt een goed beeld te krijgen van waar het bedrijf vandaag staat, hebben zij EcoVadis gevraagd om een beoordeling. Dit resulteerde in een zilveren medaille. Dat houdt in dat Stago op duurzaamheidsvlak beter presteert dan 75% van de ondernemingen in dezelfde sector. Deze beoordeling is gebaseerd op het ESG-kader, dat stakeholders helpt te begrijpen hoe een organisatie omgaat met het beheersen van risico’s en kansen met betrekking tot milieu-, sociale en bestuurscriteria. Dit is een goed begin, maar daar blijft het niet bij.

Duurzaamheidsdocumentatie

Eco Performance is het nieuwe platform van Stago voor product duurzaamheid, waar milieudocumentatie over het aanbod van producten van Stago te vinden is.

Eco Performance laat hier volledig transparant de circulaire waarde en de milieu-impact zien. RoHS- en REACH-certificaten zijn al te downloaden en er wordt hard gewerkt

aan het beschikbaar stellen van PEP (Product Environmental Profile).

De ambitie

Stago’s duurzaamheidsmanager

Burak verwoordt het als volgt: “Het is onze ambitie om in onze sector de leiding te nemen op het gebied van duurzaamheid. We weten dat dit een grote uitdaging is, maar met een heldere visie, een langdurige inzet en een gerichte aanpak zullen wij onze doelen behalen.”

Om te beginnen, richt Stago zich op de volgende drie onderwerpen:

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Verantwoord ondernemen betekent: werken aan een koolstofarme maatschappij. Om dit te bereiken, wil Stago overstappen op hernieuwbare energiebronnen en de

energie-efficiëntie verbeteren in al haar fabrieken.

Een minimale impact op het milieu

Er wordt gewerkt aan een circulair ondernemingsmodel. Dit betekent dat er gekeken wordt naar circulair ontwerp en sourcing, efficiënt grondstofgebruik, geoptimaliseerd gebruik en een verantwoord recycleproces.

Duurzame inzetbaarheid

De mens mag niet vergeten worden als het gaat om duurzaamheid. Stago wil een inclusieve, veilige en gelijkwaardige werkomgeving faciliteren. Daarnaast is het doel haar mensen zo lang en vitaal mogelijk deel uit te laten maken van de arbeidsmarkt.

43 GROENE
GOLF
www.stago.nl
Burak Bugdayci Duurzaamheidsmanager Dak vol zonnepanelen Stago-fabriek in Hoorn, NL

FB Group vervangt alle verlichting door led

Beter licht, beter zicht (en een flinke energiebesparing!)

De verlichting in de bedrijfshallen van FB Group in Heijningen kon wel een oppepper gebruiken. Lichtleverancier Lednovate maakte een lichtplan, Oosterberg leverde de armaturen en FB Group verzorgde zelf de montage. Omdat de nieuwe verlichting zo enthousiast werd ontvangen, mocht PERFORMANCE iN LIGTHING vervolgens een led-lichtplan voor de kantoren maken. Een waardevolle investering, een flinke verduurzamingsslag en een mooi eindresultaat!

Voor klanten over de hele wereld – met name in de olie- en gasbranche – fabriceert FB Group klantspecifieke units. Hierbij kun je denken aan systemen die gas schoonmaken, meten of analyseren. De kleinere units meten zo’n vijf bij vijf meter, de grotere twintig bij twintig. Sjon Boers, projectleider bij FB Group, wilde in de bedrijfshallen graag met de verlichting aan de slag: “De armaturen waren oud en de lichtopbrengst was niet meer goed genoeg. Ook wilden we graag verduurzamen. Vandaar dat we Oosterberg hebben gevraagd te komen kijken en ons van advies te voorzien.”

Van halogeen en TL naar led

Rob Zwijgers, medewerker commerciële binnendienst bij Oosterberg Roosendaal, kwam op locatie kijken en tipte Peter Bunt van Lednovate, partner in ledverlichting. Die maakte een lichtplan om de aanwezige halogeenverlichting en TL-buizen te vervangen door ledarmaturen met meer lichtopbrengst. “Bovendien zorgde hij voor een duidelijk schema waarin we precies konden zien in hoeveel jaar we de investering zouden terugverdienen”, vertelt Sjon Boers. “Heel praktisch! En doordat de verlichting is voorzien van het Greenworks label, kunnen we eenvoudig bij de overheid aantonen dat we voldoen aan de eisen op het gebied van duurzaamheid.”

44 MEI 2023

VERDUURZAMEN

energiebesparing!)

Meer besparen

“De uiteindelijke lichtopbrengst is zelfs hoger dan waar we om hadden gevraagd”, zegt Sjon Boers lachend. “De medewerkers moesten uiteraard even wennen aan de felheid van de nieuwe verlichting, maar zijn er ontzettend blij mee. Er wordt nu zelfs over gesproken om een deel van de verlichting uit te schakelen omdat er meer dan genoeg voorhanden is. Prima natuurlijk, want op die manier kunnen we nog meer energie besparen.”

Kantoorverlichting

Vanwege de positieve reacties vanuit de bedrijfshallen, besloot FB Group om ook de verlichting in de kantoren aan te pakken. Sjon Boers: “Hiervoor kregen we het advies om Jeroen Appelhof van PERFORMANCE iN LIGTHING in te schakelen: specialist in kantoorverlichting en ook een leverancier van

Oosterberg. Er ontstond een mooie drie-eenheid van specialisten die prima met elkaar samenwerkten. Als Peter of Jeroen hier op bezoek was, was Rob er altijd bij. Heel praktisch, want Rob kent ons en weet wat wij willen: goede, degelijke producten. De armaturen moeten lang meegaan, maar daar hoeft geen Ferrari-prijskaartje aan te hangen. Rob stelde specifieke vragen, waardoor het voor iedereen duidelijk was wat wij graag wilden en wat de leveranciers gingen leveren. Hij heeft ons echt ontzorgd.”

Rob Zwijgers:

Rob Zwijgers, medewerker commerciële binnendienst bij Oosterberg Roosendaal: “In sommige productiehallen ging de lichtopbrengst van slechts 90 lux naar maar liefst 700 lux: een flinke vooruitgang! Ook op kantoor is de verlichting nu weer ideaal. Qua felheid was het voor de medewerkers even wennen, maar ze zijn over het algemeen heel tevreden, zeker ook over de nieuwe frisse look van de armaturen. De laatste stap is het aanpassen van de verlichting bij de ontvangstbalie. Een mooi verduurzamingsproject waarin we met alle partijen heel vlot en plezierig samenwerken!”

45
“Een fijne samenwerking en een mooi verduurzamingsproject”

Overstappen op led

WELKE LICHTBRONNEN ZULLEN VERDWIJNEN?

flectoren in het armatuur werken dan niet of anders. Ook vervalt de wettelijke CE-aansprakelijkheid van de armaturenfabrikant, omdat er niet-conforme lichtbronnen worden gebruikt. Wanneer je gebruik wil maken van EIA-subsidie, kun je ook tegen beperkingen aanlopen. In het ideale geval stap je daarom over op een volwaardig led-armatuur met geïntegreerde lichtbron.

Gloei- en halogeenlampen zijn al uit de handel verdwenen. Steeds meer lichtbronnen worden uitgefaseerd.

Wanneer verdwijnen welke lampen en welke alternatieve lichtbronnen zijn er ter vervanging?

Het is geen nieuws dat de afgelopen jaren bepaalde lichtbronnen van het toneel zijn verdwenen. Dit begon met de gloeilamp. Die werd gevolgd door de diverse soorten halogeenlampen, maar ook de TLbuis. In de loop van 2023 zal nog een aantal conventionele verlichtingsvormen verdwijnen: compact fluorescentielampen (PL-S, PL-L, PL-C), lineaire fluorescentielampen (T5 en T8) en diverse halogeen lichtbronnen met pinvoet (o.a. G4 en G9). En die worden momenteel nog heel veel toegepast. Denk aan de TL-bakken in vele kantoren, hallen en winkels. Of de downlighters in scholen en ziekenhuizen. Kortom, er is veel werk aan de winkel voor de e-installateurs van Nederland.

De alternatieven

De gemene deler: de verouderde lichtbronnen gebruiken teveel energie, zetten die energie niet efficiënt genoeg om in licht, hebben een te korte levensduur en kunnen bovendien stoffen bevatten die gevaarlijk zijn voor het milieu. Uiteraard zijn er voor vrijwel elke bestaande lichtvorm led-alternatieven te krijgen. Je kunt overwegen om een led-versie van een bestaande lichtbron te zoeken; een zogenaamde ‘retro-fit’, die past in het bestaande armatuur. Soms is dat simpelweg de meest eenvoudige weg naar led. Het nadeel van deze retro-fit led-oplossingen is dat zij niet altijd op dezelfde manier uit de lichtbron stralen als hun conventionele voorganger. Re-

Advies nodig?

De lichtexperts van SLV Nederland kunnen je helpen met een producten lichtadvies wanneer je in een project met renovatie of vernieuwing van de verlichting te maken krijgt. Uiteraard kunnen zij daarbij ook een lichtberekening en een besparingscalculatie voor je maken.

Meer informatie?

Vind je op onze website:

46 MEI 2023
GROENE GOLF

365 dagen GRATIS licht!

STEINEL XSOLAR-lampen

Solarlampen die altijd functioneren. 365 dagen licht.

Wij hebben ons afgevraagd wat een solarlamp in huis moet hebben om de beste van de wereld te zijn. Het antwoord: hij moet fel licht leveren wanneer hier behoefte aan is. 365 dagen per jaar. Ook onder extreme weersomstandigheden. Met de XSolar-lampen van STEINEL sluit u geen enkel compromis, niet in de zomer en niet in de winter, want er zijn geen energiekosten. Geen stroomaansluiting. Maar met bijzondere elegantie.

47
Nederland De Scheper 402 5688 HP Oirschot T +31 499 571810 E info@vanspijk.nl België Hagelberg 29 B-2440 Geel T +32 14 25 60 50 E info@vsabelgium.be www.vanspijk.nl

Help je klanten overstappen en besparen!

Er is nog nooit een beter moment geweest

De hoge energiekosten

Door hoge energiekosten zijn veel bedrijven zich erg bewust van hun verbruik.

Verbod op fluorescentie in heel de EU

Vanaf 2023 worden verschillende lichtbronnen uitgefaseerd in EU-landen.

Kies Philips LED-oplossingen voor:

• Uitstekende terugverdientijd voor uw klanten en hoge winst per lichtpunt voor u

• Renovaties of nieuwe bouwprojecten

• Beste optische prestaties en naleving

• Maximale energiebesparingen

• Eenvoudige plug-and-play-oplossing als je je bestaande armaturen wilt behouden

e nergiebesparing e n * Tot 75% €

48* Door een upgrade van conventionele verlichting naar LED met geavanceerde verlichtingsbediening (Bron: Building Energy Exchange 2017)

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.