GroenLicht Editie 8

licht

Stap

Verbod op fluorescentie­­lampen vanaf 2023

De EU is hard op weg naar een toekomst met milieuvriendelijk LED. September 2021 ging de SLR-verordening van kracht, en begin 2022 volgde de RoHS-richtlijn. De regels hebben grote gevolgen voor jou als installateur én voor je klanten.

Belangrijke gevolgen van de RoHS zijn:

• er komt een verbod op CFL-ni lampen vanaf 24 februari 2023;

• er komt een verbod op T5- en T8-fluorlampen vanaf 24 augustus 2023.

Belangrijke gevolgen van de SLR zijn:

• er komt een verbod op halogeencapsules vanaf 1 september 2023;

• er komt in de toekomst een verbod op T8-fluorlampen (600, 1.200 en 1.500 mm).

Wees de RoHS en de SLR vóór. Stap nu over naar Philips LED:

• LED kost minder energie

• LED geeft beter licht

• LED heeft minder onderhoud nodig

• LED kan worden gebruikt voor slimme, duurzame verlichtingsoplossingen

• LED is er voor alle denkbare verlichtingstoepassingen

en -buizen

HID

Meer info over LED, RoHS en SLR: www.lighting.philips.nl/producten/ledconversion

Een energiezuinig huis met Niko Home Control

Huisautomatisering is zoveel meer dan je klanten extra comfort en veiligheid geven. Met Niko Home Control hoeven ze geen moeite meer te doen om energie te besparen. Ze hebben dag en nacht zicht op hoeveel energie ze verbruiken en zelf opwekken. Met verschillende energiebesparende functies halen ze gemakkelijk hun energieverbruik naar beneden:

• optimaal verbruik van eigen zonne-energie

• beheer het verbruik van elk toestel in huis

• alles uit met één druk op de knop

• slim ventileren en verwarmen

• gemakkelijke koppeling met verschillende HVAC systemen van o.a. Mitsubishi Electric, Vaillant, Nibe, Daikin en Danfoss.

Groen Licht is een magazine gericht op duur zaamheid in elektrotechniek. Het magazine wordt twee keer per jaar verspreid in een oplage van 22.000 exemplaren. Bekende en minder bekende gezichten uit de (elektro)techniek delen hun visie en in diverse rubrieken komen de meest recente ontwikkelingen omtrent duurzaamheid aan bod. Jaargang 4, nummer 8, november 2022

UITGEVER

Koninklijke Oosterberg BV

IJsseldijk 2 7325 WZ Apeldoorn

HOOFDREDACTIE

Wencke Rikkers

REDACTIE

Myra Langenberg Wencke Rikkers

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE

Gert de Vos (column)

Gerhard Hospers (column)

ADVERTENTIES marketing@oosterberg.nl

VORMGEVING

Jorian Pas

DRUK

Ovimex

ABONNEMENTEN EN ADMINISTRATIE marketing@oosterberg.nl

Verschijning: 2 x per jaar

Abonnementen kunnen op elk gewenst moment ingaan en worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor de vervaldatum schriftelijk is opgezegd.

ALGEMENE VOORWAARDEN EN PRIVACY STATEMENT

zie www.oosterberg.nl

COPYRIGHT

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen aan de volledigheid en juistheid van de informatie, zoals weergegeven in deze uitgave, geen rechten worden ontleend. De uitgever en auteurs kunnen dan ook geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie uit deze uitgave.

C-label

visie van Peter Nes,

KABELS

OVER EEN

Slimme elementen voor de productie van circulair biogas: waar een klein bedrijf groot in kan zijn

Dynamisch plannen:

efficiëntere manier

36

Gert de Vos

is samenwerken.

Je ziet op social media regelmatig de volgende kreet voorbijkomen: ‘Alleen ga je sneller, maar samen kom je verder’. Onze volksvertegenwoordigers in de kookpot Den Haag hebben het woord samenwerken verbannen en in de strijd om de kijker en luisteraar doen alle media in de ‘BV Nederland’ hun uiterste best om de polarisatie tien keer uit te vergroten. Zouden ze eigenlijk wel in de gaten hebben dat we niet meer kijken en luisteren?

Gelukkig merk ik in onze installatiebranche dat we aan de slag zijn gegaan. Dat we, ondanks de vaak slechte beschikbaarheid van materialen en een tekort aan handjes, het maximale doen om het land te verduurzamen. Wat er aan warmtepompen en ledverlichting beschikbaar is, wordt geïnstalleerd. Ondanks de wachtlijsten voor de aanleg van PV-opwek, blijft het aantal operationele installaties fors stijgen.

Om met z’n allen meer circulair te zijn, moeten we samenwerken. Techniek Nederland nam, geïnspireerd door Debbie Slofstra van Schneider Electric Nederland, het initiatief om in de installatiebranche de hoeveelheden verpakkingsmateriaal te verminderen. Verminderen van verpakkingen, op weg naar verpakkingsloos en minder afval. Het mag best een uitdaging zijn. Zo’n uitdaging ga je niet in je eentje aan, daar moet je in de hele keten voor aan de slag. Natuurlijk begint dat bij de producenten.

Als de producent in gesprek gaat met de groothandel, die op zijn beurt aan de installateur vraagt hoe hij graag de spullen ontvangt, dan kom je tot verrassende conclusies en nieuwe inzichten. Allerlei overbodige en dubbele verpakkingen kunnen opeens weggelaten worden, net als kleurenbedrukking op verpakkingen waar niemand naar kijkt. En zie daar: efficiency en kostenreductie.

Praat met elkaar, kijk bij elkaar en luister naar elkaar en je komt tot verrassende inzichten die je vooruithelpen. Het brancheplan verpakkingen is samenwerken en samenwerken is verduurzamen. Doen!

Koninklijke Oosterberg doet graag mee.

Gert de Vos is projectmanager Greenworks bij Koninklijke Oosterberg

SCHAKEL OVER NAAR DUURZAAMHEID

sociale rechtvaardigheid. De basis van Cradle to Cradle biedt ruimte voor voortdurende innovatie op het gebied van economische, ecologi sche en sociale vraagstukken. Zowel voor wat betreft het ontwerp als het gebruik van producten en diensten.

Drie brons-gecertifi ceerde series

Duurzaam bouwen is inmiddels geen trend meer, maar een gegeven. Van de keuze voor grondstoffen tot schakelmateriaal; duurzaamheid moet in elk aspect van het bouwproces zijn ingebouwd.

De tijd dat mensen alleen konden kiezen voor standaard witte kunst stof schakelaars ligt ver achter ons. Schakelaars maken meer dan ooit deel uit van het interieur en zijn verkrijgbaar in tal van kleuren, materialen en uitvoeringen. Design is dus belangrijk, net als kwaliteit, veiligheid en voldoen aan de alge meen geldende wetgeving. Ruim tien jaar geleden is daar een aspect bij gekomen, namelijk duurzaam heid. Hierbij gaat het niet alleen over de materiaalkeuze, maar ook over de manier waarop de produc tie georganiseerd is en (andere) sociale aspecten.

In 2019 kreeg Busch-Jaeger als eerste wereldwijde producent van schakelaars het Cradle to Cradle-

duurzaamheidscertificaat voor de future® linear-serie. En omdat het Cradle to Cradle-principe een continue verbeteringsnorm volgt, heeft het bedrijf inmiddels verdere stappen gezet en daarmee de eco logische footprint verkleind.

Voortdurende innovatie

Cradle to Cradle Certified™ is een certificaat dat is afgegeven door het Cradle to Cradle Products Innovati on Institute. Het Cradle to Cradleprincipe is een ontwerpclaim die rekening houdt met verschillende duurzame eigenschappen. Gebruik van veilige materialen, continue recycling en hergebruik van materi alen bijvoorbeeld. Maar ook schoon water, hernieuwbare energie en

Inmiddels heeft future volgende prestatieniveau bereikt: brons. Tegelijkertijd is het certifi caat niet langer beperkt tot deze serie, want onlangs hebben ook de schakelaarprogramma’s Buschaxcent

vernieuwde duurzaamheidscerti ficaat ‘Cradle to Cradle Certified™ Bronze’ gekregen.

Meer weten?

Bekijk de diverse schakelaarseries tot in detail:

Cradle to Cradle Certified™ schakelaars

&

Planning C-label kantoren begint urgent te worden

Energielabel C

Het klinkt nog ver weg, maar de realiteit is anders. In Nederland moeten nog zo’n 70.000 kantoren ener gie-efficiënt gemaakt worden vóór 1 januari 2023. De wet die oplegt dat kantoorgebouwen efficiënter moe ten omgaan met hun energieverbruik, geldt alleen voor gebouwen waarvan de hoofdfunctie als kantoor is aangemerkt, de oppervlakte meer dan 100 vierkan te meter bedraagt en de kantoorfunctie meer dan 50 procent is.

Minimaal energielabel C of hoger

Per 1 januari 2023 ben je als kantooreigenaar en -gebruiker verplicht voor jouw kantoor een energielabel C of hoger te hebben. Heb je dan niet het juiste label? Dan mag je jouw kantoor niet meer als zodanig gebrui ken. Hoewel het aandeel groeit, voldeed op 1 juli 2022 naar schatting van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) nog maar 48% van de kantoren aan de eis van minimaal label C. 11% heeft een label D of slechter en van 41% is nog geen energielabel geregis treerd. Daarmee voldoet ruim de helft van de kantoren nog niet aan de label C-verplichting die komend jaar ingaat.

Plan van aanpak

Werk aan de winkel dus voor de installateur. Het klinkt heel helder, maar daarin zit de crux: ondernemers met kantoorgebouwen zijn bezig met hun business en niet met de vereisten van zo’n wet. Vraag er daarom aandacht voor. Bel, maak een afspraak en zorg dat er, eventueel samen met een EPA-adviseur, een plan van aanpak komt. Daarin staat wat minimaal is vereist om aan de wet te voldoen. Begin niet te laat. Het kost tijd voordat alle aanpassingen klaar zijn en het nieuwe energielabel is vastgesteld. Veel hangt natuurlijk af van de leeftijd van het kantoorgebouw en de huidige energie-efficiëntie. Hoe meer er moet gebeuren, hoe langer het traject duurt.

Meer weten?

Kijk op de website van de RVO: Energielabel C kantoren (rvo.nl)

“Ik ben ervan overtuigd over een tijd volledig

Verduurzamen: we moeten het allemaal. Ook kabelleverancier TKF is volop bezig om het productieproces milieuvriendelijker, energiezuiniger en transparanter te maken. Peter Nes, strategisch product & marketing manager bij TKF, legt uit op welke manier dit gebeurt.

“We zijn al sinds de start van ons bedrijf bezig met duurzaam heid”, geeft Peter Nes aan. “En we merken dat duurzaamheidsaspecten bij veel klanten steeds zwaarder meetellen. Mede daarom is TKF sinds 2010 gecertificeerd volgens de CO2-prestatieladder; het duurzaamheidsinstrument waar mee bedrijven en overheden laten zien dat ze de uitstoot van CO2 reduceren en energie en materialen besparen.” Maar duurzaam ondernemen is niet altijd even makkelijk. Peter Nes: “Het vraagt vaak een lange adem en investeringen die je niet snel terugverdient. Dat volhouden op de lange termijn maakt het vaak lastig. Er is niet altijd meteen een antwoord op jouw wens of vraag, dat kost tijd, kennis en inzicht. Het duurt wat langer, maar uiteindelijk kom je waar je wilt zijn.”

Steeds een stap verder

TKF produceert haar kabels nu al zo duur zaam mogelijk. “Kabels hebben een levens duur van ten minste 25 jaar”, legt Peter Nes uit. “Wij willen ze zo duurzaam mogelijk ma ken, zónder afbreuk te doen aan de kwaliteit en levensduur. Dat is lastig, maar we komen steeds een stap verder richting een 100%

recyclebaar product dat net zo lang meegaat als de regu liere variant. In de tussentijd moeten we bedenken hoe we die kabels decennia later weer terugkrijgen, om te kunnen hergebruiken. Hiervoor moeten we een nieuwe keten opzet ten, samen met installateurs, hun opdrachtgevers en sloop bedrijven. Bijvoorbeeld door kabels voor bepaalde tijd te verhuren en daarna weer terug te nemen om te recyclen. Hier zijn we nu over aan het brainstormen.”

Uitdaging

“We hebben bij de productie een voorkeur voor gerecycled materiaal boven nieuw, maar dat is niet altijd haalbaar. Op dit moment gebruiken we bijvoorbeeld kunststoffen uit gerecycle de shampooflessen en 40% gerecycled koper; meer van dit koper is lastig te ver krijgen en ook niet al het plastic dat wordt aangeboden voor hergebruik is geschikt. Bo vendien is recyclen vaak duurder en omslach tiger dan nieuw produceren, dus hier ligt zeker nog een uitdaging. Maar we gaan wel naar volledig recyclen toe omdat het niet anders kan – én omdat de markt hierom vraagt. Ik ben er dan ook van overtuigd dat onze kabels uit eindelijk voor 100% hernieuwbaar zijn.”

Grondstoffen-paspoort

Hoe onderscheidt TKF zich als het gaat om duurzaamheid? Peter Nes: “We lopen voorop in de praktische uitvoering.

overtuigd dat onze kabels

recyclebaar zijn”

We verkopen al duurzame kabels en dit assortiment zal de komen de tijd alleen maar groeien. Daar naast gebruiken we in ons pro ductieproces 100% duurzame, hernieuwbare elektriciteit, rijden onze vrachtwa gens op biodiesel, hergebruiken we onze haspels en maken we gebruik van elektrische heftrucks en pallet wagens. Bovendien hebben we inmiddels voor bijna al onze kabels een grond stoffenpaspoort ontwikkeld, online te vinden in onze productcatalogus. In dit paspoort staat alle basisinfor matie over de samenstelling en de duurzaamheid van onze producten: gegevens over gebruikte grondstof fen en materialen – en de herkomst

hiervan – hoeveel gerecyclede mate rialen het product bevat en in welke mate het product of materiaal weer te recyclen of hergebruiken is aan het einde van de levensduur. Zo geven we een transparant en betrouwbaar beeld van de duurzaamheid van elke kabel: zwart-op-wit bewijs van onze inzet om grondstoffen te besparen, afval te verminderen en zoveel mo gelijk materialen te recyclen. Met dit paspoort kun je als installateur aan je opdrachtgever kenbaar maken dat je bewust duurzame keuzes maakt. En aan de reacties te zien die we hierop krijgen, leeft dit zeker bij deze doel groep.”

Verder verduurzamen in de keten

“De informatie in het grondstof fenpaspoort kan soms confronte rend zijn”, gaat Peter Nes verder.

“Sommige kabelonderdelen roepen vragen op: waarom is dit niet recy clebaar? Kan dat niet anders? Dat gesprek gaan we graag aan: we leg gen uit wat wel en niet mogelijk is en waarom we bepaalde keuzes moeten maken, bijvoorbeeld vanwege de levensduur van de kabel, uit kostenoogpunt of omdat onze toeleveran cier nog niet zover is. Maar we blijven uiteraard bezig om steeds verder te verduurzamen, samen met onze toe leveranciers en onze klanten.”

DOORDACHTE ENERGIEMONITORING MET AGARDIO

gedetailleerde informatie over spanningskwaliteit zichtbaar via de interne webserver. Of zet de data eenvoudig door naar het gebouw beheersysteem via het BACnet pro tocol. Met behulp van een aantal analoge en digitale in- en uitgangen kun je een pulsuitgang inlezen of een alarm triggeren.

Binnen een intelligent energiedis tributiesysteem werkt de agardio. manager perfect samen met de Hager DIN-rail energiemeters, pa neelmeters, h3+ Energy MCCB’s en andere dataleverende apparaten.

Hoe je een energiemonitoringsop lossing voor een utiliteitsgebouw opbouwt, hangt van verschillende zaken af: met welk doel wil je het energieverbruik monitoren en wie gaat de tool gebruiken? Regelgeving en certificeringen geven richting aan mogelijke oplossingen. Denk bijvoorbeeld aan een Breeam certi ficering, het pakket van eisen voor Frisse scholen, erkende maatrege len, de NEN1010 deel 8 of specifiek voor de bewaking van de perfor mance van een installatie.

Veelzijdige oplossing

Het Agardio-concept van Hager helpt je om op eenvoudige wijze een oplossing op te bouwen en te configureren. Standalone of geïnte greerd in het gebouwbeheer

systeem. De intelligente bouwsteen agardio.manager biedt je die veel zijdigheid.

Sluit meetapparaten aan via Mod bus RTU of Modbus TCP/IP en maak de energiestromen en

Kijk voor meer informatie over het Agardio-concept op hg.news/nl/ agardio-ob.

Energiedistributiesystemen zijn belangrijke informatiebronnen en spelen een centrale rol bij het inrichten van een energiemonitoringsoplossing.

WAT DOET OOSTERBERG?

Wat doet Oosterberg?

Oosterberg gaat verder met CO2 reductie

Koninklijke Oosterberg heeft duurzaamheid en CO2-bewust ondernemen hoog in het vaandel staan. Onze deelname aan de CO2-Prestatieladder en de certificering op niveau 3 is daarom een logische stap. Door continu (nieuwe) reductiemaatregelen toe te passen, zijn we doelgericht bezig om onze CO2-uitstoot te verlagen. Maar wat doen we dan precies? En wat zijn de effecten hiervan?

We hebben berekend hoe hoog onze CO2-uitstoot was in de eerste zes maanden van dit jaar. Hierbij hebben we gekeken naar onze kantoren, onze vestigingen en het brandstofver bruik van ons wegtransport. Die uitstoot bedroeg in totaal 1493,6 ton CO2.

Onze doelstelling

We hadden onszelf tot doel gesteld om onze uitstoot in 2021 met 50% te halveren ten opzichte van 2016, gerelateerd aan de omzet. Die doelstelling hebben we ruimschoots be haald. De omzet van onze organisatie is de afgelopen jaren sterk gestegen, maar onze CO2-uitstoot is toch relatief sterk gedaald, ook in absolute zin is onze CO2-uitstoot ondanks de groei in omzet gedaald.

Dit is een prestatie waar we trots op zijn, maar we blijven onszelf uitdagen. Daarom hebben we de doelstelling aan gescherpt: Oosterberg wil in 2024 57% CO2 reduceren ten opzichte van 2016 binnen scope 1, 2 en business travel, ge relateerd aan de omzet.

Hoe reduceren wij onze CO2voetafdruk?

80% van onze CO2-voetafdruk wordt veroorzaakt door het dieselverbruik van onze vrachtwagens. Daarom zijn we erg actief om op dit vlak te reduceren. Zo rijden er al elektrische Oosterberg busjes in Utrecht en ruilen we waar mogelijk benzine- of dieselauto’s in voor elektrische varianten. Daar naast onderzoeken we de inzet van elektrische vrachtwa gens en de mogelijkheid van het gebruik van HVO als alter natief voor diesel. HVO staat voor Hydrotreated Vegetable Oil, is fossielvrij en hernieuwbaar.

Ook scherpen we onze planning en efficiëntie van de trans porten aan. Hierover lees je meer op pagina 36. Ten slotte onderzoeken we mogelijkheden om minder gas te verbrui ken. In de volgende uitgaven van dit magazine houden we je graag op de hoogte van de voortgang en de geboekte re sultaten.

Minder verpakkingsmateriaal minder transportbewegingen

Als het gaat om duurzaamheid, kijken we bij Oosterberg altijd waar het beter kan. Slimmer, efficiënter en beter voor het milieu. Onze commercieel directeur Ariën Brak vertelt waar we op dit moment mee bezig zijn.

“Op initiatief van Techniek Nederland is het brancheplan verpakking gestart”, geeft Ariën Brak aan. “Oosterberg heeft zich hierbij aangesloten. Dit houdt in dat we – samen met de ande re deelnemers in de branche – verpakkingen willen verminde ren en verduurzamen. Alle leveranciers doen mee. We zijn net gestart, dus het plan staat nog in de kinderschoenen, maar het is heel positief dat er zoveel partijen willen samenwerken om het aantal verpakkingen in de hele keten te verminderen. Het zal wennen worden voor ons allemaal, en er zal zeker wat tijd overheen gaan voordat we echt volledig verpakkingsloos gaan leveren, maar de eerste stap is gezet. Hoe ingewikkeld het nu nog lijkt: dit initiatief zal leiden tot een oplossing, als er maar genoeg mensen over nadenken. Hier moeten we met z’n allen onze verantwoordelijkheid voor nemen. En het feit dat de wil er bij veel partijen is, is een heel goed teken.”

Tijd besparen op de bouwplaats

“Aansluitend hierop onderzoeken we op welke vlakken we zelf efficiënter kunnen werken en het onze klanten makkelijker kunnen maken. Nu verzenden we bijvoorbeeld schakelmate riaal in een doos met vierentwintig kleinere doosjes, met in elk doosje een schakelaar én een boekje met uitleg. Bij een groot woningbouwproject moet dus iemand op locatie al die doosjes uitpakken, met veel onnodig afval. Met dit idee in ons achterhoofd gaan we gesprekken voeren met leveranciers en klanten, want er valt ook hier veel te winnen voor alle partijen: dit scheelt tijd en afval op de bouwplaats.”

Minder vaak de weg op, met meer artikelen

Verpakkingsloos leveren klinkt mooi, maar kan dit ook altijd?

Ariën Brak: “We zijn ons nu aan het oriënteren op de mogelijk heden, samen met leveranciers en klanten. Hoe doe je dit pre cies en hoe kunnen we dit zo eenvoudig mogelijk realiseren, zodat iedereen er baat bij heeft? De wil in de markt is er, wij hebben er dan ook vertrouwen in dat we met elkaar verbeter stappen kunnen maken. Ook als het gaat om het verminderen van het aantal vervoerbewegingen. Zo vragen we onze klanten om op voorhand te bepalen of er minder deelleveringen en meer complete leveringen mogelijk zijn. De afgelopen jaren hebben we het installateurs met veel plezier makkelijk ge maakt: je belt en je hebt je bestelling de volgende dag binnen. Dit kan natuurlijk prima en we doen het graag, maar heel duurzaam is het niet. Ook hier gaat het in eerste instantie om het bewustzijn. Heb je het echt de volgende dag nodig? Moeten leveringen echt meerdere keren per week? Als het antwoord ‘Ja’ is, dan is

DUURZAAM OOSTERBERG

verpakkingsmateriaal en transportbewegingen

dit ook goed. Zo niet: dan verzorgen we een meer duurzame oplossing.”

Duidelijke informatie over de levertijd “Zoveel mogelijk complete leveringen verzorgen dus, daar willen we naartoe. Heb je op een bepaald moment echt alleen een deellevering nodig, dan zor gen we hier natuurlijk voor. Maar kan je bestelling nog even wachten, zodat we met een vollere vrachtwagen bij je langs kunnen komen, dan gaat hier onze voorkeur naar uit. Vanzelfsprekend al tijd in overleg met jou als klant. Deze aanpak werkt optimaal als we je ook precies kunnen vertellen wanneer je bestelde product binnenkomt. Dit is in deze tijden van minder goede beschik baarheid soms best een uitdaging. Sa men met onze leveranciers werken we er hard aan om onze informatievoorzie ning hierover te verbeteren, ook in de webshop. Uiteraard blijf jij nog steeds

zelf bepalen hoe je wilt bestellen. Het is onze gezamenlijke uitdaging om het aantal vrachtwagenbewegingen naar beneden te brengen. Dat is beter voor het milieu én voor jou als klant. Duur zaam en efficiënt tegelijk dus.”

Niet-installatieklanten

“Een ander aandachtspunt is dat we merken dat niet-installatieklanten va ker kleine hoeveelheden van een be paald artikel bij ons bestellen. Bijvoor beeld een paar keer per jaar dezelfde schakelaar. We gaan met deze klanten in gesprek om te kijken of ze ook één keer een grotere bestelling kunnen doen. We hebben een test gedaan om voor dit type klanten kleine orderkosten in rekening te brengen bij een bestel ling met een lage waarde, om zo te zien of wij deze klanten kunnen stimuleren om een hogere orderwaarde te bestel len. Op deze manier kunnen we de bewustwording van bestelgedrag zicht

orderwaarde. Zoals je ziet, proberen we op verschillende manieren het gesprek met onze klanten aan te gaan om duur zaam en efficiënt te werken. Bijkomend voordeel is dat we het onderwerp duur zaamheid heel concreet met onze klan ten kunnen bespreken. Dat is voor ons een grote winst.”

Bewustwording en overleg

Bewustwording van de impact van je bestelling op het milieu, en alles in goed overleg. Daar draait het allemaal om volgens Ariën Brak. “Niet meer zon der nadenken bestellen, maar kijken of zaken te combineren zijn om het aantal leveringen te verminderen. Zo helpen we samen het milieu.”

Universele led dimmers

ECO-DIM.03

Omschrijving

Artikelnr. 0-500W LED 10466390

ECO-DIM.04 0-500W LED 10437282

ECO-DIM.05 Duo, 2x 0-100W LED 10315322

ECO-DIM.05 WiFi WiFi duo, 2x 0-100W LED Binnenkort verkrijgbaar ECO-DIM.05 Zigbee Zigbee duo, 2x 0-100W LED 10456882

ECO-DIM.07 WiFi WiFi druk/draai, 0-250W LED 10437283 ECO-DIM.07 Zigbee Zigbee druk/draai, 0-200W LED 10347410 ECO-DIM.07 Z-Wave Z-Wave druk/draai, 0-200W LED 10456024

ECO-DIM.10 WiFi WiFi dimmodule, 200W LED Binnenkort verkrijgbaar ECO-DIM.10 Zigbee Zigbee dimmodule, 250W LED 10382819 ECO-DIM.10 Z-Wave Z-Wave dimmodule, 250W LED 10382820 ECO-DIM.11 Wisseldimmer, 0-250W LED 10437284

Iedere dag weer opgewekt

HADEC maakt het werk voor installatieondernemers makkelijker

Van complete zonnestroomsystemen, laadpalen en oplossingen voor energie-opslag tot alle tools en kennis op het gebied van verduurzamen. Jij vraagt, wij draaien. Al onze producten zijn simpel en snel besteld.

Ook voor het maken van een compleet legplan, ben je bij ons op het goede adres.

Alles in huis om je duurzame project tot een succes te maken.

De weg naar

KENNISDOCUMENT ENERGIEEFFICIËNTE KANTOREN

verwarming, koeling, beveiliging en slimme energiemeters met elkaar te verbinden door een intelligent monitoring- en besturingssysteem. De datastromen die zo ontstaan, bieden een uitstekende basis voor optimaal energieverbruik.

Meerwaarde voor eigenaar, gebruiker en beheerder

Begin volgend jaar moeten kantoorgebouwen minimaal energielabel C hebben. Zo niet, dan kan de gemeente hiertegen optreden. ABB stelde een praktisch kennisdocument samen om dat te voorkomen.

Label C: een verplicht begin

Het energielabel van een kantoor gebouw kan eenvoudig worden gecheckt op de website van de overheid. Voldoet het gebouw nog niet aan label C, dan is het hoog tijd voor actie. In het ABB ken nisdocument ‘Maak uw kantoor toekomstgericht door verbeterde energie-efficiëntie’ staat hiervoor een eenvoudig vierstappenplan.

Doorpakken met label A

Met label C wordt een mooie stap gezet. Maar voor de toekomst is het onvoldoende. Verstandiger is het om nú door te pakken naar ener gielabel A. De maatregelen om een kantoorgebouw op energielabel A

te brengen, vragen echter wel een langere voorbereiding. Een investe ring in energielabel C is een mooie opstap naar energielabel A.

Connectiviteit en energiemanagement

Energielabel A draait om ener gie-efficiëntie, connectiviteit en intelligentie. Door een vergaande connectiviteit kan het energie-aan bod flexibel worden afgestemd op veranderende behoeften van indi viduele gebruikers. Het koppelen van energiesystemen en -installa ties voorkomt energieverspilling. Kantoorruimten gebruiken pas energie wanneer ze daadwerkelijk worden gebruikt. Zo’n energie-ef ficiënte omgeving wordt moge lijk door verlichting, zonwering,

Die intelligentie kan natuurlijk ook worden ingezet om duurzame elek triciteit (met behulp van windturbi nes en zonnepanelen) via het lokale slimme elektriciteitsnet te verdelen, zodat vraag en aanbod op elkaar zijn afgestemd. Zo ontstaat een toekomstbestendig kantoorpand dat energie-efficiënt is, voor lagere kosten zorgt én beter en eenvoudig te onderhouden is. Een gebouw dat meerwaarde creëert voor eigenaar, gebruiker, beheerder en facility manager.

Stappenplan energielabel A

Energielabel A wordt naar verwach ting in 2030 verplicht. In het nieuwe kennisdocument van ABB is een stappenplan opgenomen inclusief oplossingen die direct zijn in te zet ten om het energielabel positief te beïnvloeden. Meer weten? Bezoek dan de speciale campagnepagina.

COLUMN

Warme truien en koude ovens

De energiecrisis slaat als een dolle om zich heen en niemand lijkt eraan te ontkomen. Huishoudens worstelen met hun energierekening en fabrikanten van gasgestookte producten geven de pijp aan Maarten. Het fossiele tijdperk is aan het kapseizen. Alle hens aan dek om het tij te keren, of omarmen we nieuwe mogelijkheden?

Loslaten wat we decennialang gewend zijn, is dan ook niet eenvoudig. Het ging ons te lang te goed. De noodzaak om te veranderen is blijkbaar niet tijdig doorgedrongen en alles leek eeuwig door te gaan.

Zwaar weer dus voor veel – in onze beleving oeroude en gevestigde – bedrijven die nu 100% afhankelijk blijken te zijn van het oude normaal. De ovenproductie wordt lamgelegd: deze levert vanaf nu duizenden euro’s verlies op omdat energie- en transporttoeslagen niet langer te verantwoorden zijn en slechts een druppel op een gloeiende plaat. Tijd voor omdenken. Het zijn immers niet de sterksten die overleven, maar degenen die zich het beste en snelste kunnen aanpassen aan de veranderende situatie.

Dit biedt ook kansen voor producenten die al enkele jaren aan de deur staan te rammelen met biobased producten en producten van gerecyclede grondstoffen. Waarom hebben we deze niet eerder omarmd? Ja, onbekend maakt onbemind en wat een boer niet kent dat eet hij niet. Maar het komt voornamelijk omdat het antwoord op de vraag “Wat kost dat?” ons in veel gevallen niet beviel. Ook zagen we de noodzaak van dergelijke producten niet in, want alles wat we al sinds jaar en dag gebruikten, was volop beschikbaar.

Daar komt bij dat de vraag naar milieuvriendelijke producten binnen de installatiebranche nog niet goed is geland. We sturen in hoofdzaak op producten die een bijdrage leveren aan de energietransitie en onvoldoende, of niet, op de milieuimpact van het product zelf. Waar bouwers – deels gedreven door opdrachtgevers – al veel vaker vragen om producten met een lage milieu-impact, moet de installatiebranche deze slag nog maken. Niet alleen de installateurs, maar ook de leveranciers.

Gerhard Hospers.

Natuurlijk zit er een positieve kant aan dit verhaal. We worden door schade en schande wijs en ontdekken de mogelijkheden om bouwmaterialen en grondstoffen voor installaties te laten groeien op ons land. Denk aan natuurlijke isolatiematerialen hennep, vlas en houtvezel. Of isolatiemateriaal uit oud papier en afgedankte spijkerbroeken. Maar ook inbouwdozen gemaakt van gerecycled kunststof of biocomposiet.

We kunnen dus wel degelijk beschikken over materialen; producten die wel leverbaar zijn. Producten met ingesloten CO2 in plaats van uitstoot. En de kostprijs? Die komt steeds dichter in de buurt van de momenteel niet of slecht beschikbare reguliere producten. En wees nou eerlijk, wat is de waarde van de laagste prijs wanneer een product niet beschikbaar is?

Gerhard Hospers is Manager ESG / Green works bij bouwmaterialengroothandel BMN Nederland en zet zich in voor het verduur zamen van de gebouwde omgeving en kennisoverdracht.

Duurzame oplossingen voor grootste varenkwekerij ter wereld

Einstallaties verzorgen: een geweldige opdracht!”

Marien Catshoek is een van de eigenaren van Steutel Instal latietechniek. Hij vertelt: “Dit is een prachtklus, maar tege lijkertijd een flinke uitdaging – ook omdat de bouw uitliep en we later dan gepland konden beginnen. We hebben der tien medewerkers in dienst – en uiteraard meer klanten die aandacht vragen. Maar door zaken goed voor te bereiden, een strakke planning én dankzij een heel goede relatie met opdrachtgever Vitro Plus, loopt het vrijwel allemaal op rolle tjes. Zo werk ik zelf een dag per week bij de opdrachtgever op locatie, om hun technische dienst te assisteren bij het aansluiten van alle techniek en het onderhouden van ma chines.”

wereld

Veel vertrouwen

“Vitro Plus is een ideale klant”, ver telt Marien. “We werken al zo’n tien jaar samen en er is onder ling veel vertrouwen. Zo is een aanvraag meestal meteen een opdracht. Dat werkt fijn én bespaart veel tijd: we hebben op veel vlakken de vrije hand, hoeven geen offer tes te maken en niet op zoek te gaan naar de laagste prijs voor een arti kel. We verzorgen alles: van trafohuis tot en met het laatste stopcontact. En natuurlijk de 552 zonnepanelen, die het grootste on derdeel van het project vormen. We mogen vaak de mooiste materialen gebruiken, dat maakt het extra leuk.”

Prima logistiek

“We zijn zo’n tien jaar geleden overge stapt naar Oosterberg als leverancier: een goed besluit”, geeft Marien aan. “Bij Oosterberg is vrijwel alles binnen een dag geregeld, waar andere leve ranciers soms maanden over doen.

Oosterberg is een fantastische part ner die met je meedenkt en altijd voor je klaar staat – ook voor ons als rela tief klein bedrijf. We hebben een erg goede band en als ik een vraag heb, krijg ik direct antwoord, óf ik word binnen een uur teruggebeld. Alles is goed geregeld en ook de nachtleve ring werkt soepel en netjes volgens afspraak. Logistiek gezien is alles prima geregeld. En áls ik een keertje iets mis, wordt het alsnog meteen ge bracht. En hebben we materiaal over? Dan mag je het altijd kosteloos retour sturen. Pure service! Hiermee onder scheidt Oosterberg zich echt van an dere leveranciers.”

REFERENTIEPROJECT

Minder tijd en mankracht

Op advies van Oosterberg koos Steu tel voor ledverlichting van Lednovate, compleet sensorgestuurd. “Hiermee voldoet de opdrachtgever aan de voorwaarden voor de energie-inves teringsaftrek”, legt Marien uit. “Een ander advies had te maken met het bestellen van kabelkatrollen voor het hijsen van ontzettend dikke voedings kabels door een kabelgoot. Hiermee hebben we veel tijd en mankracht be spaard. Advies waar je écht wat aan hebt!”

Berekeningen en advies

“Ook met alle berekeningen en be stellingen rondom de zonnepane len – inclusief goed advies – en het ledverlichtingsplan heb ik veel aan Oosterberg”, gaat Marien verder. “Binnen een werkdag had ik de be nodigde informatie in huis. En om het ons makkelijker te maken, stellen ze voor ons projectkorting in de web shop in, zodat we meteen kunnen bestellen voor de uiteindelijke prijs. Is een artikel niet voorradig? Dan hoor ik binnen een uur wat de levertijd is, of welk alternatief we kunnen toepas sen, zonder er zelf achteraan te hoe ven bellen. In alle opzichten is onze samenwerking geweldig.”

Ontzorgen en samenwerken

Rob Zwijgers, commercieel mede werker binnendienst bij Oosterberg

Roosendaal: “Voor dit project leveren we alles op het gebied van duurzame elektra – tot en met de schroeven aan toe. Behalve het trafostation en de hoofdverdeler: die liet Steutel Instal latietechniek op maat maken. Nor maal gesproken duurt een project van dergelijke omvang vrij lang en gaat het soms stroef. Maar in dit geval gaat alles heel soepel. Het is onze taak om Steutel Installatietechniek zoveel mo gelijk te ontzorgen en praktisch sa men te werken. Door mee te denken, projectplannen en lichtberekeningen te maken en te zorgen dat bestellingen op tijd worden geleverd, profiteren we allebei van de voordelen die dit oplevert. Bovendien kunnen we met dit project laten zien dat we ook onze hand niet omdraaien voor grote zon nepaneelinstallaties. Win-win!”

BEREID JE VOOR

Volgend jaar geldt er een verbod op TL- PL-fluorescentie verlichting en zullen tal van conventionele lichtbronnen (TL-buizen en PL-lampen) binnen de EU worden uitgefa seerd.

De EU is overtuigd van de voorde len van milieuvriendelijke en ener giezuinige ledverlichting. Zo werd in september 2021 de EU Ecodesign (SLR) verordening van kracht. Aan het begin van 2022 volgde de aangescherpte RoHS richtlijn. Hierdoor worden tal van conven tionele lichtbronnen binnen de EU uitgefaseerd. Zo mogen CFL-ni (PL-C, PL-L, etc.) vanaf 24 februari 2023 niet meer op de markt worden gebracht. Voor lineaire fluorescen tielampen (T5/T8) gaat dit per 24 augustus 2023 in.

Wees voorbereid en stap nu over naar Philips ledverlichting van uitstekende kwaliteit.

De hoogste standaard in ledtechno logie biedt vele voordelen:

• Sterk gereduceerde energiekos ten en een langere levensduur

• Betere lichtresultaten in vergelijking met conventio nele producten - met minder onderhoud

• Ledlampen en led-armaturen zijn te integreren in slimme verlichtingssystemen

• Een breed assortiment aan Philips ledlampen en arma turen maakt de overstap naar led zo eenvoudig mogelijk voor elke toepassing.

Meer weten?

Kijk op www.lighting.philips.nl/ producten/ledconversion

TIPS VAN COLLEGA'S

Tips van collega’s Jan van der Meer: “Bekijk per project wat de beste installatie is”

VDM Woningen werd opgericht in 1880. Sinds de jaren 1980 ontwikkelen en realiseren zij duurzame en energiezuinige woningen, inclusief installatiewerk. De basis: prefab houtskeletbouw, met naaldhout uit duurzaam beheerde bossen. Het resthout wordt gebruikt om de geautomatiseerde fabriek in het Friese Drogeham te verwarmen. Duurzaam op vele fronten dus! We vroegen directeur Jan van der Meer naar duurzame tips waar jij je voordeel mee kunt doen.

“We bekijken altijd hoe zaken efficiënter en beter kunnen”, geeft Jan van der Meer aan. “Mijn belangrijkste tip? Bekijk per project welke installatie het beste past bij het gebouw en de gebruikers. Ik snap dat je deze stap het liefst overslaat omdat je vaak al tijd en handen tekort komt, maar het loont echt als je hier tijd in steekt. Je kunt heel creatief zijn in het toepassen van verschillende installatieconcepten. Val niet te snel terug op wat je al eerder hebt gedaan, maar neem de tijd. Door andere combinaties te maken, kun je flinke duur zame stappen zetten. Waardevol voor jou als installateur én voor je opdrachtgevers.”

Taken overnemen

“Even pas op de plaats maken en bij jezelf nagaan of je de goede dingen doet, is sowieso zinvol”, geeft Jan van der Meer aan. “Ook belangrijk: goede communicatie met de an dere uitvoerders op de bouwplaats. Leg goed uit wat je be doelt, zo voorkom je veel fouten en tijd. En door goed samen te werken, kun je taken van elkaar overnemen, waardoor je efficiënter werkt en tijd bespaart. Zo plaatsen onze timmer mannen niet alleen de dakpannen, maar meteen ook de zonnepanelen. Op deze manier kan iedereen sneller verder werken. Een laatste tip is het zoveel mogelijk prefab werken aan complete installaties, in een verwarmde, geconditio neerde ruimte. Zo ben je op de bouwplaats minder tijd kwijt. Vooral praktisch bij projecten waarvoor je lang moet reizen en als het op de bouwlocatie koud is. Dit komt de kwaliteit en efficiëntie ten goede. Maar het belangrijkste is: neem de tijd voor een goede engineering, die verdien je altijd weer terug doordat je goede kwaliteit levert.”

Slimme elementen voor de productie van circulair biogas: waar een klein bedrijf groot in kan zijn

Biogas: superduurzaam en – zeker in deze tijd – een geweldig alternatief voor aardgas. ToPo-Tech in het Friese Achlum is heel actief in deze, nu nog vrij klei ne, markt. Met hun innovatieve ideeën en technische installaties zorgen Jelle Tolsma en Gabian van Popta op een slimme manier voor circulariteit, waar diverse branches van profiteren.

“Het belang van duurzaamheid is vooral de laatste jaren duidelijk ge worden”, geeft Jelle Tolsma aan. “Het is mooi dat wij hier ons steentje aan kunnen bijdragen met projecten die vooral draaien om het opwekken van groen gas. Dit gebeurt met behulp van vergistingsinstallaties, die in de

basis bestaan uit grote silo’s waar reststromen bij elkaar komen. Koei en- of kippenmest zijn de belang rijkste ingrediënten. Maar er worden ook veel producten toegevoegd die overblijven uit de voedselindustrie, net als etenswaren van supermark ten die over de datum zijn of trans portschade hebben opgelopen.”

Gas én restwarmte

“Door het mixen en verwarmen van al deze componenten ontstaat een gistingsproces, waarbij methaan vrij komt”, gaat Jelle verder. “We filteren dit en waarderen het op tot aardgas kwaliteit. Dan kan het door de regu liere gasleiding worden gepompt, maar het is bijvoorbeeld ook te ge bruiken om een gasmotor op te laten

draaien die elektriciteit opwekt. Bo vendien kan de warmte die vrijkomt bij het draaien van een gasmotor

worden gebruikt door bijvoorbeeld tuinders in de glastuinbouw. Dubbe le opbrengst dus. Dit systeem wordt vaak in één adem genoemd met biocentrales, maar die stoken hout. Groen gas opwekken is echt iets heel anders: dat is een kwestie van groen afval opruimen en omzetten in gas en warmte. Dit is volledig circulair. Het Europees Parlement wil dat het aandeel groen gas de komende jaren flink gaat stijgen, dus deze business zal de komende tijd verder groeien.”

CIRCULAIR BIOGAS

Ook verschilt het moment waarop de vergisting start per mix. Zo heb je combinaties die al na drie uur be ginnen te gisten, maar ook mengsels waarbij het drie dagen duurt.” ToPo-Tech fabriceert diverse onder delen voor vergistingsinstallaties: van aanvoerlijnen en motoren tot en met kasten waarmee het proces kan worden aangestuurd. “Op werktuig kundig, mechanisch en elektrisch vlak kunnen we bijna alles”, zegt Gabian. “Dit doen we met een klein team van vier vaste medewerkers. Bij de bouw van installaties op locatie huren we een extra ploeg in, maar in de basis hebben we een klein team. Die korte lijnen zijn wel zo makke lijk.”

Gelijkwaardige alternatieven

Ervaring

Binnen ToPo-Tech is al jarenlang veel ervaring opgedaan met deze manier van energie opwekken. “Je kunt niet zomaar alles bij elkaar voegen om te laten vergisten”, weet Gabian van Popta. “De combinatie van sommi ge producten zorgt voor schuimvor ming, wat natuurlijk niet handig is.

Op dit moment zijn de heren van ToPo-Tech intensief bezig met een project in Nistelrode. Gabian: “Daar staat een bestaande vergister die uit de roulatie is genomen, maar nu weer nieuw leven wordt ingeblazen.

Het systeem wordt helemaal op nieuw opgebouwd en is op kleine schaal alweer actief. Binnenkort

moet de complete installatie op volle kracht gaan draaien. Wij zorgen on der meer voor de volledige techniek van het systeem en een optimalise ring en opwaardering van het vorige systeem, zodat er meer kubieke me ters gas per uur te produceren zijn.” Voor dit project bestelt ToPo-Tech onder meer kabels, mantelbuizen en schakelmateriaal bij Oosterberg. Jelle: “We hebben heel plezierig con tact met de medewerkers van Ooster berg. Zij geven advies over de meest geschikte kabels en denken mee over gelijkwaardige alternatieven wanneer producten slecht leverbaar zijn. Ze bieden echt meerwaarde. En, niet onbelangrijk: ook de prijzen zijn goed. In alle opzichten een prettige leverancier waar we met plezier za ken mee doen.”

SYLVANIA OPTICLIP –PRESTATIES & DESIGN

Slimme en elegante krachtpatser

Opticlip ledmodules bieden een lage verblinding (UGR<19), ideaal voor kantoorverlichting, in combi natie met een hoog rendement tot 132 lm/W. Dankzij het eenvoudige, stijlvolle en moderne ontwerp is Opticlip perfect te integreren in elk eigentijds interieur, zo wel in module 600x600mm als 1200x300mm.

De reeks milieuvriendelijke Opticlip armaturen is ont worpen voor de verlichting van kantoren en klaslokalen. Dankzij de vervangbare ledmodules is deze lijn uniek in de markt!

Opticlip is uitgerust met verwij derbare ledmodules die op het oppervlak van de armatuur worden geklikt. Dit unieke ontwerp – in combinatie met een eenvoudi ge plug&play-verbinding met de driver – biedt tal van voordelen. Zo voldoet Opticlip met de vervang bare lichtmodules en driver aan de Europese Ecodesign richtlijnen. De elementen zijn eenvoudig te vervangen: handig bij een defect of wanneer op een later moment een andere lichtkleur gewenst is. Het kader blijft steeds behouden. Dit zorgt voor een aanzienlijke vermindering van afval. En door de eenvoudige vervanging worden ook de onderhoudskosten tot een minimum beperkt.

Europese productie

Opticlip wordt geproduceerd in onze fabriek in Saint-Étienne (Frankrijk). Dit heeft voordelen voor het milieu, door de kortere transporttijd, maar ook voor jou! Want Opticlip kan in onze Europe se fabriek 100% gepersonaliseerd worden voor de functie binnen jouw project: van een aanpassing vanwege installatiebeperkingen of een verandering van de technische prestaties tot en met de afwerking van de armaturen. De nabijheid van de productie-eenheid biedt ons de flexibiliteit om sneller in te spelen op jouw wensen.

Voor verdere energiebesparingen is Opticlip te verkrijgen met de intelligente lichtsturingssystemen SylSmart Connected en SylSmart Standalone.

Nieuw zijn de HO-versies, met een lichtstroom tot maar liefst 4150lm in de 600x600 versie, en tot 4500lm in de 1200x300 versie. De reeks heeft een zeer lange levensduur van 60.000 uur (L80B20), met een garantie van vijf jaar.

Nieuwe vestiging Eindhoven geopend, mét winkelconcept

Sven de Goede – binnendienstmedewerker bij Oosterberg

Eindhoven – is razend enthousiast: “Dit is de derde vesti ging van Oosterberg met een winkelconcept en we zijn er erg trots op. De producten staan netjes uitgestald en je kunt hier als installateur zelf de schappen langs: je kunt bekijken en meenemen – of bestellen – wat je nodig hebt. Snel en praktisch!”

Regiogebonden voorraad

Dankzij onderzoek onder klanten is het assortiment in deze vestiging regiogebonden. Sven legt uit: “In elke regio heb ben installateurs en hun eindklanten voorkeuren als het gaat om bijvoorbeeld schakelmateriaal. Door hier met ons voorraadbeheer op in te spelen, hoeven we niet gauw ‘Nee’ te verkopen. Willen installateurs toch graag iets wat we niet in de winkel hebben liggen, dan laten we dit snel bezorgen, vanuit ons distributiecentrum in Apeldoorn. Is er meer vraag naar een bepaald product, dan zorgen we uiteraard dat het de volgende keer op voorraad ligt.”

Duurzame ledverlichting

In de nieuwe vestiging is duurzame ledverlichting van Led

novate toegepast. “In het magazijn en boven de balie heb ben we helder en dimbaar, energiezuinig ledlicht, dat we kunnen afstemmen op de hoeveelheid daglicht die door de lichtkoepel binnenkomt”, legt Sven uit. “In de toiletten heb ben we ledverlichting met sensoren aangebracht. We heb ben gekozen voor onze partner Lednovate omdat we hun concept graag aan onze klanten laten zien. Lednovate komt op locatie en maakt een duidelijk lichtplan met offerte. Ga je hiermee akkoord, dan fabriceren ze een compleet pakket, volledig in Nederland. Het allergrootste voordeel is dat het systeem altijd volledig wordt aangeleverd en dat je dit in je eentje in zeer korte tijd kunt installeren. Je hebt dus minder mensen én veel minder tijd nodig – dat levert een enorme besparing op. Klanten die dit inmiddels zelf hebben erva ren, zijn hier zeer over te spreken.”

Theben

BEWEGINGSMELDERS VOOR WANDMONTAGE

van o.a. GIRA, Jung, Busch-Jae ger en Berker. De melders voor wandmontage kunnen door hun bijzonder vlakke, aantrekkelijke design onopvallend in elke wand worden geplaatst en voegen zich harmonieus in de omgeving. Het grote detectiebereik van 14 x 17 meter kan via slavemelders flexibel worden uitgebreid. Dit zorgt voor een korte montagetijd en lagere materiaalkosten.

theMura bewegings- en aanwezigheidsmelders voor wandmontage zijn perfect geschikt voor een energie-efficiënte verlichtingsregeling in kantoorruimtes, woonruim tes, gangen, trappenhuizen, kelders en wc's.

theMura-wandmelders zijn lever baar als bewegings- of aanwezig heidsmelder. De 2-draadsmelders zijn vooral geschikt voor renovaties en verbouwingen. De 3-draadsmel ders worden gebruikt in de nieuw bouw en overtuigen met name als aanwezigheidsmelder met handige extra functies. De productserie beschikt ook over theMura KNX voor huis- en gebouwautomatise ring en een variant voor het Smart Home-systeem LUXORliving.

Aantrekkelijk & veelzijdig

theMura bewegingsmelders hebben een geïntegreerde toets voor het handmatig in- en uitschakelen van de verlichting. Zij zijn te gebruiken in trappenhuizen door de

handige trapverlichtingsfunctie en de actuele luxwaarde is permanent op te slaan met de inleerfunctie. theMura aanwezigheidsmelders hebben bovendien een oriëntatie licht, akoestische functie en zijn met een afstandsbediening en app te programmeren.

Geschikt voor elke ruimte

De primaire functie van theMura is energie besparen: er brandt alleen licht als er mensen aanwezig zijn, dus nooit onnodig. Om ze op zoveel mogelijk plekken toe te kunnen passen, zijn er accessoiresets beschikbaar om theMura in ieder gangbaar schakelaarprogramma te integreren. Zo past theMura perfect tussen het schakelmateriaal

KNX & Smarthome

De KNX-varianten van de theMura bewegings- en aanwezigheidsmel ders bieden nog meer flexibiliteit door de dag-/nachtomschakeling. De melders ondersteunen KNX Data Secure en zijn daardoor op timaal beveiligd tegen diefstal van gegevens en manipulaties. Dankzij de geïntegreerde update-tool kan de KNX-firmware achteraf worden geactualiseerd. Zo beschikken de melders altijd over de laatste versie. De aanwezigheidsmelder theMura P180 KNX UP WH biedt 6 logische kanalen, een geïntegreerde tem peratuursensor, een toetsinterface en een geïntegreerde akoestische sensor.

GROENE GOLF

recyclen

'GROEN LICHT' BIJ SLV

SLV is zich bewust van haar verantwoordelijkheid richting de toekomst, als het gaat om het cyclisch gebruik van grondstoffen en het steeds verder beperken van plastic afval.

Het verlichtingsmerk zet dan ook elke dag kleine stapjes om duur zame resultaten te behalen over de gehele keten. Van productie en verpakking tot logistiek en repa reerbaarheid.

Gerecycled kunststof…

Een van de nieuwe ontwikkelin gen binnen SLV is het gebruik van gerecyclede kunststoffen in (bij voorbeeld) de SAMRINA tuinspots. In dit buitenarmatuur is een deel secundaire grondstoffen gebruikt, zonder in te boeten op kwaliteit en uitstraling. Om het compleet te maken, zijn er energiezuinige GU10 lichtbronnen bij leverbaar, waarvoor ook kunststof delen van recyclingmateriaal zijn gebruikt.

… en gerecycled papier

Daarnaast wordt voor het ver pakken van de producten zo min mogelijk plastic gebruikt. Voor de verpakking van bijvoorbeeld schroeven, pluggen en accessoires, het vulmateriaal in de dozen en voor de plaktape maakt SLV gebruik van gerecycled papier. Op deze manier zet SLV de eerste stappen richting een circulair productgam ma en een groene keuze als het gaat om verlichting.

van den Heuvel

“Wij kijken altijd waar het nóg duurzamer kan”

Hoe duurzaam is de bedrijfsvoering van onze leveranciers? Bij Noodverlichtingsproducent Famostar zetten ze flinke stappen richting een circulaire productie en verpakkingsloze levering. Daniël van den Heuvel – product design engineer en manager duurzaamheid bij Famostar – geeft uitleg.

“We vinden het erg belangrijk om duurzaam te onderne men”, geeft Daniël van den Heuvel aan. “Niet alleen omdat de overheid doelstellingen heeft aangegeven, maar vooral ook omdat we het zelf belangrijk vinden. Die doelstellingen zijn voor ons dan ook het minimaal vereiste: we kijken altijd waar het nóg beter kan. Dit betekent uitdagingen aangaan, maar ook kansen grijpen. Door zo duurzaam mogelijk be zig te zijn, kun je je onderscheiden. Dit doen we dan ook graag!”

Samenwerken in de keten Duurzaamheid zit ‘m bij Famostar in verschillende dingen. Daniël: “Van een duurzaam bedrijfsgebouw tot en met elektrische bedrijfsauto’s en composteerbare koffiebekers. Maar wil je echt impact maken, dan moet je aan de slag met

scope 3; de hele keten van grondstoffen tot aan de klant. Dáár is veruit de grootste impact te realiseren. Dit maakt het meteen een stuk ingewikkelder, want hiervoor moet je samen werking zoeken met je leve ranciers, groothandels, installateurs en eind klanten. Die samen werking zoeken wij dan ook actief

DUURZAME BEDRIJFSVOERING

Verpakkingsloos leveren staat hoog op ons verlanglijstje

tificeren – normen waar we ons aan moeten houden: er móet een gedruk te handleiding bij het product zitten, anders verliezen we onze ENEC certi ficering. Niet duurzaam nee, daarom willen we ons vanuit de branche sterk maken om toch voor elkaar te krijgen dat een QR-code ook volstaat.”

Verlichtingsbehuizing van oud frituurvet

en vervolgens naar de installateur, waarna de krat weer retour gaat.”

Gebruiksaanwijzingen

Maar hoe zit het dan met de gebruiks aanwijzingen van de artikelen? “Dat is nog een punt van discussie”, geeft Daniël aan. “Als fabrikant willen we graag een QR-code op het product zet ten, zodat de installateur meteen de gebruiksaanwijzing en voorschriften kan downloaden. Dat scheelt ontzet tend veel papier. Maar er zijn vanuit DEKRA – expertisecentrum op het ge bied van testen, inspecteren en cer

Ook in de eigen fabriek zet Famostar flinke stappen als het gaat om duur zaamheid. De behuizing van de pro ducten van Famostar bestaat nu nog uit kunststoffen, op basis van aard olie. Maar er zit verandering aan te ko men, zegt Daniël van den Heuvel: “We hebben een deel van onze producten al ontwikkeld op basis van biobased materialen, oftewel plantaardige grondstoffen zoals gebruikte frituur olie en biodiesel. Hiermee zijn we een zo goed als klimaatneutrale productie gestart. De productietesten zijn suc cesvol afgerond en de producten zijn goedgekeurd door DEKRA, waardoor de productie nu echt van start kan gaan. Binnenkort kunnen we onze eerste productlijn die is gemaakt van klimaat-neutraal polycarbonaat op de markt brengen en dit productieproces gaan toepassen voor al onze produc ten. Als het gaat zoals we willen, dan zijn de behuizingen van al onze pro ducten volgend jaar van dit nieuwe duurzame materiaal gemaakt.”

Bewustwording vergroten

“Op deze manier produceren is duur der”, erkent Daniël. “Maar duurzaam heid is nou eenmaal niet gratis. Het gaat ons erom welke impact we er mee maken. En die is vele malen meer waard. Hoe klein de stap ook is die je zet, je moet mee als het gaat om ver duurzamen. Ook binnen onze organi satie zijn we hiermee bezig: we geven trainingen in duurzaamheid aan onze medewerkers om de bewustwording hierover te vergroten. Je moet stappen dúrven nemen. En ook al gaat het niet meteen zoals je had verwacht: laat zien dat je ermee bezig bent. Hiermee inspireer je ook anderen – en van el kaar kunnen we leren.”

GROENE GOLF

EENVOUDIG LADEN OP HET HOOGSTE NIVEAU

Nieuwe accessoires

MENNEKES introduceert verder nog twee nieuwe accessoires: de configuratiekabel (art.nr. 18625) is nodig voor geavanceerde configu ratie, diagnostiek en software-up dates. En met de type 2 overspan ningsbeveiliging (art.nr. 18630) worden lader en auto beschermd tegen de gevolgen van bliksemin slag.

AMTRON® Compact 2.0: focus op het essentiële

De AMTRON® Compact 2.0 is de doorontwikkelde versie van de AMTRON® Compact zoals we die kennen: praktisch qua formaat en gebruiksvriendelijk, maar nu met een veel gevraagde, langere kabel van 7,5 m. Naast de 11 kW uitvoering is er nu ook een 22 kW uitvoering leverbaar. De focus blijft op het essentiële: stekker insteken, laden en klaar. Er is geen autorisa tie vereist.

AMTRON® Compact 2.0 S: met vele extra’s

De twee nieuwe modellen AM TRON® Compact 2.0 S (11 kW of 22 kW) onderscheiden zich – naast de langere kabel van 7,5 m – door middel van autorisatie met RFID, waardoor ongeoorloofde toegang tot de lader wordt voorkomen.

Energiemanagement

Door de AMTRON® Compact 2.0 S te combineren met de nieuwe energiemeter voor blackoutbeveili ging en het laden op zonne-energie (artikelnummer 18626), wordt het toepassen van energiemanagement mogelijk. Zo kan de lader de stroom die opgewekt wordt door zonnepa nelen optimaal benutten en wordt elektrisch rijden nog duurzamer!

MENNEKES introduceert een aantal nieuwe modellen van de enorm populaire AMTRON® Compact thuislader: de

OPPLE

MULTI

CONVERTERS EN

Met behulp van een Smart Con verter kan een 1-10V, DALI of fase dimbaar armatuur of een groep armaturen worden toegevoegd aan het Smart Lighting Systeem. Voor het toepassen van alterna tief schakelmateriaal is ieder type conventionele pulsdrukker met de OPPLE Smart Multi Switch Module te combineren.

Smart Relay DIM

De bestaande Smart Relay voegt ook armaturen en apparaten toe aan het Smart systeem, maar scha kelt alleen aan/uit. Met de nieuwe Smart Relay DIM is het mogelijk om tot wel 250W aan fase dimbare ar maturen en/of lampen te schakelen én te dimmen.

Smart DALI Converter

Met de Smart DALI Converter kunnen alle typen DALI1 en DALI2 armaturen van alle merken aan het Smart Lighting systeem worden toegevoegd. Deze armaturen krij gen daarmee dezelfde functiona liteiten en voordelen als de Smart armaturen.

De Smart DALI Converter is zelfs geschikt om DALI DT8 Tunable White armaturen te combineren in het Smart Lighting systeem.

De al beschikbare Smart Connect Box kan draadloos communiceren via een BLE-signaal én beschikt standaard over de mogelijkheid om DALI armaturen aan te sluiten en via het Smart Lighting systeem aan te sturen.

Smart 10V Converter

Heb je een armatuur met een 1-10V dimbare driver, zoals onze Wall-Mounted Performer, dan kun je deze vanaf nu ook koppelen aan het Smart Lighting systeem. Naast het omzetten van het dimsignaal beschikt de Smart 10V Converter ook over een relais waarmee tot maximaal 1.000W geschakeld kan worden.

Smart Multi Switch Module

Ieder type wandschakelaar dat is voorzien van een conventionele pulsdrukker is vanaf nu te integre ren in het Smart Lighting systeem. Deze uiterst kleine module past achter vrijwel elke schakelaar. Met een enkelvoudige pulsdrukker kun je aan/uit schakelen en dimmen. Een dubbele pulsdrukker biedt –naast aan/uit en dimmen – ook de mogelijkheid om de kleurtempera tuur van Tunable White armaturen aan te passen.

Kortom, je kunt alle merken armaturen en schakelmateriaal combineren met het OPPLE Smart Lighting systeem en daarom is het het meest flexibele en uitgebreide systeem in de verlichtingsmarkt.

Om andere armaturen en schakelmateriaal van OPPLE óf van andere merken in een Smart project te kunnen gebruiken, heeft OPPLE Smart Converters ontwikkeld.

GROENE GOLF

Duurzaam schakelmateriaal, bestaat dat?

OCEAANPLASTIC IS HET ANTWOORD

Award winning

Het aanbod van Merten Ocean

Het verduurzamen van huizen is een van de hot topics op dit moment. Nu gaat het vooral om warmtepompen, zon nepanelen en isolatie. Maar ook op kleinere schaal kun je kiezen voor duurzaamheid: met Schneider Electric Ocean Plastic Schakelmateriaal.

Innovatief, duurzaam en met gevoel voor design

Het Merten-assortiment van Schneider Electric, bekend om zijn tijdloze moderne ontwerp, omvat nieuwe modellen die zijn gemaakt van polyamide visnetten. Deze netten zijn verzameld in de Indi sche Oceaan en de Arabische Zee. Klanten kunnen nu bijdragen aan het verminderen van oceaanvervui ling door te kiezen voor duurzame producten - inclusief schakelaars, stopcontacten en frames - zonder concessies te doen aan duurzaam heid en stijl.

Jaarlijks 640.000 ton minder visnetten uit de oceaan

De achtergelaten of verloren visuit rusting vormt ongeveer 10% van het plastic afval in onze oceanen. De nieuwe plastic modellen van Merten dragen bij aan het ver minderen van zo’n 640.000 ton visnetten die jaarlijks in de oceaan achterblijven en zijn de eerste stap in het verduurzamen van dit pro ductassortiment.

Plastics is door CES erkend als een 2022 Innovation Award Honoree in de categorie Duurzaamheid. Het productassortiment heeft ook – als eerste in de branche – de internati onale Cradle to Cradle Silver-certifi cering ontvangen voor verantwoord productontwerp en stappen naar een continue circulaire economie.

En er is meer Schneider Electric is continu bezig met het verder verduurzamen van producten en processen: het bedrijft blijft zoeken naar verbe teringen. Alle producten worden sinds eind vorig jaar automatisch verpakt in onze nieuwe duurzame re verpakking. Minder chemicaliën, meer plantaardige grondstoffen. De nieuwe duurzame verpakkingen zijn voor minimaal 70% gemaakt van gerecycled materiaal. Door te kiezen voor bruine dozen, wordt het bleken van karton voorkomen: geen verontreinigende chemicaliën en onnodig energieverbruik dus. Daarnaast is de groene verf op de nieuwe verpakkingen op basis van plantaardige olie of water. In 2025 moeten alle producten verpakt zijn in deze nieuwe dozen.

Kortom, kies voor Schneider Electric, de meest duurzame leverancier van dit moment.

“Er wordt flink doorontwikkeld, dat biedt perspectieven op verschillende vlakken”

Pv-panelen: ze zijn gewilder dan ooit. Bij zowel nieuwbouwals renovatieprojecten zijn ze niet aan te slepen. Letterlijk en figuurlijk, want door leveringsproblemen en personeels tekort gaat niet alles van een leien dakje. Remon Hansté, directeur van HADEC Duurzame Energie, vertelt wat er op dit moment gaande is in de markt en wat we de komende tijd kunnen verwachten.

“Er spelen flink wat uitdagingen”, geeft Remon Hansté aan. “Vanwege de hoge energieprijzen willen steeds meer men sen zonnepanelen op hun dak. En de vraag is – door het tekort aan materialen én arbeidskrachten – vele malen gro ter dan het aanbod. De panelen zelf zijn relatief gezien goed te verkrijgen, maar het probleem zit ‘m in de lange lever tijden van de omvormers en dakconstructies. Corona heeft de markt ontregeld en de oorlog in Oekraïne maakt het er niet beter op. De vraag is explosief gestegen en veel instal

lateurs kunnen het niet bijbenen. Zij hebben vaak partijen panelen gereserveerd en klaarliggen, maar kunnen er niet mee aan de slag omdat de bijbehorende onderdelen er niet zijn.”

PV-PANELEN

Alternatieven

Hoe gaat HADEC met dit probleem om? Remon Hansté: “Dit doen we met name door te kijken naar alternatie ven voor de gevraagde producten. Voor een deel kun je andere omvor mers en onderconstructies van ande re merken toepassen. Dat is arbeids intensief, want hierdoor besteden we veel meer tijd aan de binnenkomende orders en de doorlooptijden van or ders worden langer. Het is niet an ders, we zetten alle zeilen bij en doen wat we kunnen.”

Batterijopslag

Hoe staat het eigenlijk met de tech nische ontwikkelingen op het gebied van pv-panelen? “Er wordt flink door ontwikkeld: dankzij nieuwe technie ken kun je steeds meer vermogen uit panelen halen. Een hogere efficiëntie dus, en minder warmteverlies. Ook de omvormtechnologie blijft in bewe ging. En – kijkend naar de geplande afbouw van de salderingsregeling –stijgt de vraag naar batterijopslag en accu’s. In ons land worden deze tech nieken nog relatief weinig toegepast, maar in België en Duitsland worden ze al massaal gebruikt. We leren ui teraard graag van de ervaringen die hiermee in deze landen wordt opge daan. Accu’s zijn nu in voldoende mate verkrijgbaar, maar de vraag zal flink stijgen de komende jaren. Op de achtergrond zijn we bezig ons hier op voor te bereiden.”

Nieuwe technieken

Voorraadpositie

Remon Hansté denkt dat de leverings problemen nog wel een tijdje aanhou den. “Zeker tot het eerste kwartaal van 2023 verwacht ik. Ook omdat de vraag naar zonnepanelen nog verder zal groeien. Voor importeurs, groot handels en installateurs is het een uitdagende tijd. Bij HADEC zijn we continu in gesprek met fabrikanten en leveranciers. We proberen een goede voorraadpositie te realiseren en spe len zo goed mogelijk in op de wensen van de installateurs. Een lichtpuntje is dat fabrikanten steeds meer instal latievriendelijke systemen ontwikke len: plug & play. Dat scheelt tijd en mankracht, die nu zo schaars zijn.”

“Ook als het gaat om omvormers staan fabrikanten niet bepaald stil. Nieuwe technieken die nu worden toegepast, vormen een combinatie van omvormer en energieopslagpunt. Hybride dus. Ook deze techniek ont wikkelt zich verder door: tot en met de complete energiehuishouding van een woning of bedrijfspand. Slimme systemen berekenen wat het meest gunstige moment is om bijvoorbeeld de vaatwasser aan te zetten of de elektrische auto op te laden en zetten dit meteen om in actie. Ultieme effi ciëntie dus. Wij zitten hier bovenop, zodat we hier goed advies over kunnen geven.

Ook zien we steeds meer decentrale opslag van energie en kleine ener giecentrales, in een woonwijk bij voorbeeld. Dit moet ook wel, want de vraag naar energie zal de komende jaren verdubbelen. Voor installateurs die dat willen, kunnen we hiervoor een totaaloplossing leveren. Net als training en scholing rondom de nieuwste technieken.”

Schoon en duurzaam Zelf energie opwekken met behulp van zonlicht is duurzaam, maar pv-pa nelen worden ook wel ‘het asbest van de toekomst’ genoemd. Hoe duur zaam zijn de panelen eigenlijk zelf? Remon Hansté: “Natuurlijk weten we nog niet 100% zeker of er minder af breekbare materialen in zonnepane len zitten, maar de tijd van wachten is voorbij. Zonne-energie is een schone en duurzame oplossing, veel alterna tieven zijn nog niet massaal te produ ceren. Laten we snel verduurzamen en niet nog langer wachten, met als gevolg een onleefbaar klimaat voor ons en de volgende generaties.”

Dynamisch plannen: een efficiëntere manier van transport

Bij Koninklijke Oosterberg gaan we uit van de kernwaarde: ‘Omdat we voor iedereen het beste willen’. Dit geldt niet alleen voor onze klanten en medewerkers, maar ook voor het milieu. Doordat we de afgelopen jaren hard zijn gegroeid, is het aantal (logistieke) klanten fors toegenomen, net als het aantal te vervoeren pakketten. En die groei zal waarschijnlijk nog wel even doorzetten. Willen we aan onze kernwaarde blijven vasthouden, dan moeten we op een an dere manier omgaan met planning en bezorging. We leggen graag uit hoe we dit doen.

Laten we eerst even teruggaan naar de manier waarop we onze bezorgritten voorheen planden. We hadden Nederland opgedeeld in postcodezones en deze gekoppeld aan onze vestigingen. Vanaf deze vestigingen reden onze vracht wagens elke werkdag dezelfde route, ongeacht het aantal bestellingen. Hierdoor was de inzet van de trucks niet op timaal. Sommige chauffeurs waren laat in de middag klaar, andere chauffeurs juist vroeg. Bovendien hadden we te ma ken met een afnemend aantal chauffeurs. Om de groei van het aantal bestellingen te kunnen opvangen, waren we ge-

noodzaakt om anders met onze mensen en middelen om te gaan. Daarom hebben we onderzocht hoe we de routes dy namischer kunnen plannen, te beginnen met de zendingen vanuit ons distributiecentrum (DC) in Apeldoorn. De nieuwe opzet blijkt qua efficiëntie en groeimogelijkheden zeer goed te werken.

Wat is er veranderd?

Voorheen waren de postcodes leidend voor de te rijden rou tes. Omdat we werkten met vaste gebieden was het lastig om routes efficiënter te plannen. In het geselecteerde ge bied worden de postcodes nu allemaal gekoppeld aan een clusterroute. Nadat alle orders in deze route zijn verwerkt in het DC, worden de afleveradressen in ons planningssysteem berekend en maken we efficiëntere dagroutes voor onze chauffeurs. Hierbij kijken we naar beschikbare auto’s en te leveren zendingen, dit kan dus per dag verschillen. Op ba sis van alle informatie uit deze routes en de terugkoppeling

TRANSPORT

van onze medewerkers, chauffeurs en klanten, hebben we de systemen nog beter op elkaar laten aansluiten – in clusief de communicatie over de te rijden routes. Belangrijk, want door dat we afstappen van de vaste routes, moet het voor klanten en klantgerich te afdelingen uiteraard duidelijk zijn wanneer een zending geleverd wordt.

Wat levert het op?

• Gemiddeld rijden we vanuit het DC (afgezien van de vakantieperiodes) nu met 11 routes in plaats van de 14 routes in de oude situatie.

• In de bouwvakantie reden we zelfs dagen met 7 routes in plaats van 14.

• Het aantal stops op afleveradressen per route is gestegen van gemid deld 25,7 naar 37.

• We hebben in het eerste halfjaar (bij 10 routes) 7% brandstof bespaard.

Verbeterpunten

Het aanpassen van deze werkwijze is niet eenvoudig. Het heeft een gro

te impact op onze klanten, die soms zelfs hun processen hadden aange past op de levertijden van Oosterberg. Ze wisten namelijk dat we altijd rond een bepaald tijdstip bestellingen kwamen afleveren. Ook heeft de nieu we manier van bezorgen gevolgen voor de juiste aflevering. Elke route had een vaste chauffeur, die exact per adres wist hoe een klant een bestel ling geleverd wilde krijgen. Dit is he laas niet meer haalbaar met de groei in volumes en de inzet van nieuwe chauffeurs. We proberen nog steeds onze chauffeurs in hetzelfde gebied te laten rijden, maar het is niet zeker dat een klant ook elke dag dezelfde chauffeur ziet. Een nieuwe manier van werken dus, voor alle betrokkenen.

Hier speelt goede communicatie een belangrijke rol: met goede informatie voor collega’s en klanten over waar om we dingen veranderen en wat zij ervan gaan merken. Door hierbij te focussen op de verbeterpunten en de resultaten, maken we langzaam maar

zeker mooie stappen:

• We realiseren efficiëntie als het gaat om de routes en zijn klaar voor ver dere groei.

•

Klanten krijgen op de afleverdag ’s ochtends een mail met de geplande aflevertijd. In 96% van de gevallen wordt de bestelling in het afgespro ken tijdsventer afgeleverd.

• Routes worden volgens planning ge reden, zodat je kunt volgen waar de chauffeur zich bevindt.

• We hebben het aantal klachten t.o.v. de omzet teruggebracht van ruim 0,60% naar 0,40%.

• We halen retourzendingen alleen op na afspraak.

• Dankzij adrescontrole via geoco deren hebben we altijd het juiste adres in het rijschema staan.

Een uitdagende transitie, maar een mooie basis voor een nieuwe stan daard werkwijze binnen Oosterberg!

RUIM 10 JAAR LANG NON-STOP

Constant Light Output (CLO)

De lichtstroom (Lumen output) van ledchips neemt heel langzaam af gedurende de levensduur van deze chips, bij een gelijkblijvend verbruik (Wattage). Constant Light Output (CLO) in de DALI driver zorgt ervoor dat de stroomsterkte langzaam wordt opgevoerd, om deze terugval in het lichtniveau te compenseren.

Sommige omstandigheden, zoals

gen

Met het nieuwe Interlight

Bepaalde situaties vragen oplossin gen die net een stapje verder gaan. Op verrassend veel plaatsen brandt verlichting 24 uur per dag, 365 dagen per jaar. Denk hierbij aan zorginstellingen, maar bijvoorbeeld ook controle- en beveiligingsruim tes, waar altijd iemand aanwezig is. Het Interlight Endurance paneel biedt een goed doordachte, ener giezuinige en duurzame oplossing.

Breed inzetbaar

Het Endurance ledpaneel is uitge voerd in 4.000K, een neutrale licht kleur die alertheid en productiviteit bevordert. En met een lage verblin dingsfactor UGR<19 is het paneel vrijwel overal toepasbaar, ook op plekken waar met een beeldscherm wordt gewerkt. Het paneel wordt

standaard geleverd zonder driver, maar is het beste te combineren met Interlight driver IL-D53DALI2, een echte alleskunner. Deze driver is DALI dimbaar, 0-10V dimbaar en push-dim. Maar bovenal heeft dit type driver een CLO-functie.

Feitelijk worden de ledchips vooral in de beginperiode onderbelast en verbruikt het armatuur minder energie dan op een later moment. Naast een mooie energiebesparing, zorgt deze lagere belasting ook voor een langere levensduur van de ledchips.

Kijk voor meer informatie op www. koopmaninterlight.nl/endurance

wordt

Ken je ze al?

Onze kabel- en lasdozen gemaakt van gerecycled materiaal?

ABB praat niet alleen groen, maar doet ook groen. Een eerste stap richting onze circulaire aanpak zijn onze kabel- en lasdozen. Helemaal gemaakt van gerecycled kunststof. Dezelfde hoogwaardige kwaliteit en hetzelfde gemak als hun conventionele voorgangers. 100% ABB. Met al die dozen samen kunnen we ruim 310.000 kg CO 2 per jaar besparen, oftewel 75%. Zo werken we samen aan een circulaire aanpak en een verbeterde planeet. Help je mee? Ga voor meer