Ballonstof Najaar 2012 by Reclamebureau Ontwerpfabriek

Ballonstof Hét ballonmagazine van Nederland & belgië

n a j a a r

2 0 1 2

IN DIT NUMMER O.A.:

Losse nummers € 395

Afscheid van een redacteur - Team Jackie in Joure De geschiedenis herhaalt zich - GPS gids - Zonnebloemballon Europese toestand - Expeditie Kilimanjaro - Gordon Bennett cup St. Niklaas ballonstad - Ballonposter - Heart ballooning Ballonstof is een uitgave van de KNVvL Afdeling Ballonvaren in samenwerking met de KBBF

Catch the Sun - Wind shear - Simba

Meer dan 20 jaar innoverende technologie.

MoselBallonFiesta

S CH R O E D E R fire balloons –

Ready for take off. Heteluchtballons en meer „Made in Germany“ Uw CAMO + voor alle merken Theo S C H R O E D E R fire balloons GmbH · Gewerbegebiet Am Bahnhof 12 · D-54338 Schweich · Tel. + 4 9 6 5 0 2 9 3 0 -4 Fax + 4 9 6 5 0 2 9 3 0 - 5 0 0 · mail@schroederballon.de · www.schroederballon.de · CAMO plus DE.MF/MG.0549

ballonstof 3

I N H O U D

Van de voorzitter NL

Hans van Hoesel

Van de voorzitter BE

Koen De Jonghe

De geschiedenis herhaalt zich

Vaak is het moeilijk om voor een verenigingsblad genoeg om op tijd stukjes te krijgen om het blad te vullen. Zo niet Ballonstof, althans op dit moment. En dat komt zeker ook doordat Ballonstof nu zowel in Nederland als in BelgiĂŤ gelezen wordt. Dat heeft niet alleen geleid tot een super dik, maar ook super gevarieerd, nummer. Ga maar na, verslagen van reizen, en ballon meetings. Een boekbespreking over GPS of ballongeschiedenis. Een nieuwe ballon, speciaal voor rolstoelen, of een special shape. Het enige wat jammerlijk ontbreekt is een verslag van het WK in Battlecreek - gewoon geen copij gekregen - en het EK dames in Alytus in Litouwen - omdat dit nummer al ter perse was. Dus hebben nu al wat om naar het volgende nummer van Ballonstof uit te kijken.

Rutger Coucke

copij te krijgen. Redacties moeten smeken, zeuren en dreigen

Afscheid van een redacteur

Han Nabben

Team Jackie in Joure Miriam Martens

Garmin GPS-gids

Zonnebloemballon

Gordon Bennett niet

Wind shear

Hoe hangt de Europese vlag erbij?

Expeditie naar de Kilimanjaro

Woodpeckers tour Europe

Pieter Gielen Sanne Haarhuis

Nick Vermeulen

Gordon Bennett Cup

Simba

Rutger Coucke

Filip Audenaert

Sanne Haarhuis

Ernest Demuyter

Lowie Vanluffelen

Heartballooning

St. Niklaas ballonstad

Europa, here I come [3]

Peter Van Den Noortgate

Catch the Sun

Ballonposter

BjĂśrn Tannemaat Filip Brokken

Han Nabben

Redactie

Angele Linders

ballonstof 4

Afscheid van een redacteu r O n l a n g s k r e e g i k e e n ‘ s c h e i d i n gsaankondiging’ van vrienden van mij. Na een huwelijk v a n j a r e n w a r e n z e u i t e l k a a r g egroeid en besloten het huwelijk te beëindigen. En ze v o n d e n h e t h i p d i t m e t e e n g e e stige kaart bekend te maken. Dat gaf veel commotie in d e v r i e n d e n k r i n g , w a a r b i j – e n dat vind ik jammer – ondersneeuwde dat dit stel ook j a r e n l a n g e e n g o e d h u w e l i j k h a d gehad. I e t s d e r g e l i j k s d r e i g t o o k t e g e beuren, nu Joop de Wilde en het bestuur uit elkaar g e g r o e i d z i j n . D o o r w a t o n z e v oorzitter noemt ‘Imcompabilité des humeures’ is een j a r e n l a n g e s a m e n w e r k i n g b e ë i n digd. En, net als bij mijn vrienden voornoemd, vind ik h e t j a m m e r d a t i n d e c o m m o t i e daaromtrent vergeten dreigt te worden welke verdien s t e n J o o p v o o r d e A f d e l i n g B a l l onvaart heeft gehad. J o o p m a a k t e z i j n e e r s t e b a l l o n vaart in 1987 en werd, voor velen van ons herkenbaar, m e t e e n g e ï nf e c t e e r d m e t h e t ‘ b allonvirus’. Vanaf daar heeft hij de gebruikelijke weg v a n c r e w - P U T - p i l o o t a f g e l e g d e n trad in 1991 toe tot het korps van ballonpiloten. Hij w a s t o e n a l l i d g e w o r d e n v a n d e KNVvL. Maar gewoon lid zijn past niet bij het karak t e r v a n J o o p . A l s n e l w e r d h i j l i d van commissies en vervulde hij andere functies. V a n a f 1 9 9 3 t o t 2 0 1 2 v e r t e g e n w oordigde hij de Afdeling Ballonvaren bij het KNMI. D a t w e e e n m e t e o r o l o g i s c h i n s t ituut hebben dat oog heeft voor de ballonvaart is mede door zijn inspanningen. I n d e z e l f d e p e r i o d e n a m h i j h e t woordvoerderschap voor de ballonvaart in Nederland o p z i c h . E n t e l k e n s a l s d e b a l l o nvaart in het nieuws kwam, meestal in negatieve zin h e l a a s , w i s t J o o p t e v o o r k o m e n dat een smeulend vuurtje veranderde in een uitslaan de brand. E e n h e t e r v u u r w a s d e v e r h o u d i ng tussen de LTO’s en de ballonvaart. Ook hier heeft J o o p d e e l u i t g e m a a k t v a n s t e e d s in samenstelling wisselende commissies, die ov erleg p l e e g d e n m e t d e l a n d b o u w o r g a nisaties. A l s a d v i s e u r v a n d e A f d e l i n g B a llonvaren verscheen van zijn hand de ‘Beleidsnota b a l l o n va r e n i n N e d e r l a n d ’ , l e i d raad voor het bestuur. J o o p h e e f t l a n g e t i j d e e n s l e u t elrol gespeeld in het regiocoördinatorensysteem als h o o f r e g i o c o ö r d i n a t o r . O o k a a n de wieg van de gevoelige gebieden website en het h u i d i g e v a a r t r e g i s t r a t i e s y s t e e m was Joop nadrukkelijk aanwezig. I n h e t a f g e l o p e n d e c e n n i u m n a m Joop deel aan talloze overleggen met o.a. Lucht v a a r t p o l i t i e , I P O ( I n t e r P r o v i n c i aal Overleg) over luchtvaartwetgeving, overleg met D u t c h M i l l o v e r b a l l o n v a r e n b i n nen militaire CTR’s [dit overleg leidde tot nieuwe r e g e l g e v i n g o v e r b a l l o n v a r e n b innen CTR’s] en EASA over Europese luchtvaart wetgeving. H e t b o v e n s t a a n d e o v e r z i e n d i s het terecht dat Joop in 2011 de Gouden speld van V e r d i e n s t e n v a n d e K N V v L u i t h anden van de voorzitter heeft mogen ontvangen. A l s h o o f d r e d a c t e u r g a i k J o o p missen als een professioneel journalist en toegewijd r e d a c t e u r , w a a r i k n o o i t v e r g e e fs een beroep op heb gedaan. H e t i s d a a r o m m e t s p i j t , d a t i k zijn ontslag als redacteur heb aanvaard. Rutger Coucke, hoofdredacteur

COLOFON Ballonstof najaar 2012 Een uitgave van de afdeling Ballonvaren van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart. Een informatief blad voor ballonpiloten, leden van de KNVvL afdeling Ballonvaren en andere belangstellenden. Ballonstof verschijnt eenmaal per kwartaal in een oplage van 500 exemplaren. De redactie beslist over het al dan niet opnemen van artikelen. De verantwoordelijkheid voor de inhoud van de artikelen komt voor rekening van de betrokken schrijver. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te korten of te bewerken. Voor België valt de uitgave onder de verantwoordelijkheid van de Belgische Ballonvaart Federatie, Luc Van Geyte. Wie lid wil worden van de KNVvL, afdeling Ballonvaren, kan zich melden bij het secretariaat: 035 772 35 62. redactie: Rutger Coucke [hoofdredacteur], Sanne Haarhuis, Luc Van Geyte [redacteur België] Judith Coucke-Beemer [eindredactie]. medewerkers aan dit nummer: Hans van Hoesel, Koen De Jonghe, Miriam Martens, Pieter Gielen, Han Nabben, Björn, Tannemaat, Nick Vermeulen, Peter Van Den Noortgate, Filip Brokken, Lowie Vanluffelen, Sanne Haarhuis, Angele Linders, Ernest Demuyter, Filip Audenaert, Luc Van Geyte en Rutger Coucke.

Registratie: PH-SJC Type:

Cameron A-180

Operator: Ballonteam Wessel

foto omslag: Miriam Martens

Piloot:

Mees van Dijk

opmaak:

Sponsor:

BDU

Rutger Coucke

Fabrikant: Cameron Balloons Ltd.

Wij leveren: l Cameron ballonnen en accessoires l Icom radio’s l Flytec instrumenten l Theorie- en praktijk opleiding l Reclame- en passagiersvaarten en zijn een: l EASA erkend onderhoudsbedrijf en CAMO+ gecertificeerd

productie en advertenties: Ontwerpfabriek Dalweg 21 1217 HX Hilversum T 035 77 235 62 www.ontwerpfabriek.com deadlines copy en advertenties: 15 maart, 15 juni, 15 september en 30 november advertentietarieven Kosten per plaatsing: 1/4 pagina

€

1/2 pagina

€

115,-

60,50

1/1 pagina

€

227,-

Prijzen zijn exclusief materiaal. Meer informatie 06 2450 1450 abonnement Abonnement Ballonstof voor niet-leden:

Wilco Air BV Walstraat 13 7631 ET OOTMARSUM T: 0541- 293299 F: 0541- 292826 Postbus 76 7630 AB OOTMARSUM

Nederland € 15,- per jaar. België € 17,- per jaar Aanvraag abonnement admin@knvvl.nl

ISSN: 1386 - 1700

ballonstof

Zojuist geleverd

ballonstof 6

Van de nederlandse voorzitter

We hebben ze weer eens voorbij zien komen: de blogs over de landingsvergoeding. Zowel de bloggers van Nieuwe Oogst.nu als van Boerderij Vandaag meenden eind juli een duit over landingsvergoedingen in het zakje te moeten doen. De teneur van beide blogs was onverkort: de landingsvergoedingen zijn niet hoog genoeg. Beide bloggers willen wij graag weer met beide benen op de grond zetten en nog eens helder aangeven waar het om gaat. Het vertrekpunt is dat er géén betalingsverplichting bestaat voor het wegvoeren van een gelande ballon, punt. Behoudens in geval van schade natuurlijk. Maar dat is een proces waar het niet over gaat. Ballonvaarders stappen in toenemende mate af van hun bierfustjes, flessen jenever en spiegeltjes en kraaltjes en betalen de betrokken landeigenaar een bedrag, onverplicht, en brengen daarmee de appreciatie van de betrokkenheid van de landeigenaar bij de ballonlanding tot uiting.

Om daarin eenvormigheid aan te brengen, is – mede in samenspraak met afgevaardigden van de diverse beroepsgroepen, waaronder LTO – een Gedragscode voor ballonvaarders opgesteld, met daarin opgenomen een tabel met adviesbedragen. Die tabel werkt prima. De bedragen zijn zeer reëel en kunnnen zelfs gerelateerd worden aan de landingsgelden van menig vliegveld.

Het gaat ons dan ook véél te ver als LTO zegt dat de ballonvergoeding niet meer van deze tijd is. En daarmee de suggestie wekkend dat de tabelbedragen verhoogd moeten worden. Vanwaar die automatische aanname van een landingsvergoeding? Hogere bedragen? Voor wat eigenlijk? Dat LTO dat maar eens uitlegt. Aan ons, aan hun leden en vooral ook aan het publiek, hun potentiële consumenten. En voor de bloggers hebben we nog een gouden tip: lees eerst eens de Gedragscode, alvorens u dingen roept die kant noch wal raken.

Soft landings, Hans van Hoesel

best u u r K N V V L B al L onvaren Voorzitter: Hans van Hoesel, Leonardus van Veghelstraat 36, 5212 AF Den Bosch, T 073 614 26 84, M 06 54 79 35 10, vz@balloonteam.nl secretaris: Huib Holsteijn, Holterweg 98, 7245 SM Laren gld, M 06 50 677 199, huibholsteijn@mac.com Penningmeester: Rutger Coucke, Spechtstraat 16, 1223 NZ Hilversum, T 06 2450 1450, Rutger@Coucke.nl BESTUURSLEDEN: Hylke Feenstra, Prins Bernhardlaan 120, 8501 JL Joure, M 06 2283 2107, hylke@enzovaart.nl; Hendrik Kort, Robijnlaan 12, 9646 BH Veendam, T 0598 63 36 63, F 0598 63 31 07, M 06 51 12 53 31, hendrik.kort@planet.nl Chris Hartendorp, Terreplein 70, 4931 DL, Geertruidenberg, M 06 53 74 01 38, Chris@Hartendorp.com SECRETARIAAT: Spechtstraat 16, 1223 NZ Hilversum, tijdens kantooruren: 035 772 35 62, secretariaat@knvvlballonvaren.info WOORDVOERDER: Hans van Hoesel, M 06 54 79 35 10, vz@balloonteam.nl

OP het omslag: Maiden flight van de Zonnebloemballo n . Foto Maj- BR itta de Ruiter

Van de belgische voorzitter

De kwakkelzomer is weer voorbij. Tijd om even stil te staan bij het bijna afgelopen seizoen. De weergoden waren ons het voorbije jaar niet goed gezind. Vele avonden met wind, regen en onweersbuien. Als gebruiker van de sociale media krijg ik de indruk dat de door Belgocontrol aangeleverde voorspellingen nogal verschillend worden gelezen (ik zie enkel staan dat de

ballonstof

wind gaat afnemen tegen SS maar dat er de ganse avond kans is op onweer zie ik niet staan). Na het tragische ongeval van Jacky vorig jaar, had ik gehoopt dat hieruit lessen waren getrok-

ken. Maar nog steeds zie ik dat er in de meest marginale omstandigheden ballons varen. Ik kan begrijpen dat door het slechte weer, de crisis en het overaanbod op een teruglopende passagiersmarkt, de druk om te varen groot is. Wat ik niet begrijp is dat hiervoor mensen levens op het spel worden gezet. Ballonvaren op +/- 10 km van een CB is het noodlot uitdagen. Ik reken dan ook op meer verantwoordelijkheidszin. Als wij verder willen (commercieel) ballonvaren moeten wij ons product op een concurrentieel correcte manier in de markt plaatsen. Dit wil onder andere zeggen; een juiste prijs hanteren voor een kwaliteitsvolle, veilige en altijd gelijkwaardige vaart. Het rendement van 50 vaarten aan 200 € per persoon is een pak hoger dan 100 vaarten aan 100 € (zie het artikel van Hans van Hoesel in de vorige editie van Ballonstof). Indien wij een beter rendement zouden realiseren dan valt ook de druk weg om kost wat kost te gaan varen. Verder wil ik even onder de aandacht brengen dat wij op zaterdag 1 december opnieuw een ballonvaardersdag organiseren. Dit jaar zijn wij op uitnodiging van de burgemeester te gast in de evenementenhal van Eeklo. Hierbij een oproep aan alle geïnteresseerden en standhouders om mee te werken aan dit evenement. (info via info@balloonfederation.be) Verder zijn wij nog steeds in overleg met het DGLV om de overgang naar de nieuwe EASA Part FCL vergunningen zo vlot als mogelijk te laten verlopen. Het wordt echter steeds moeilijker om deze materie met maar een paar mensen te behandelen. In maart 2013 is de volledige raad van bestuur van de KBBF ontslagnemend. Om een continuïteit in de opvolging van deze dossiers te kunnen garanderen hebben wij dringend nood aan nieuwe mensen die de ploeg komen versterken. Het zal dan ook afhangen van de reactie op deze oproep of de mensen van de huidige RvB zich nog verder willen engageren in de komende jaren. Hopend op een aantal positieve reacties wensen wij jullie een prettige herfst en winter met hopelijk nog een aantal mooie vaarten.

Koen De Jonghe

r e d a c t i e - a d r e s n e d e rland

Rutger Coucke

best u u r K B B F Voorzitter/PENNINGMEESTER: Koen De Jonghe, Doornstraat 101, 9140 Temse,

Spechtstraat 16 1223 NZ Hilversum Nederland + 31 [0]6 2450 1450 secretariaat@knvvlballonvaren.info

T 03 711 24 44, M 0475 48 26 24, koen.dejonghe@balloonfederation.be ONDERVOORZITTER: Peter Van Den Noortgate, Admiraaldreef 37, 9070 Destelbergen, T 09 228 61 52, M 0475 60 44 66, peter.vandennoortgate@balloonfederation.be BESTUURSLEDEN: Ann Herdewijn,

Redactie-adres belgië

Luc Van Geyte

Bochtestraat 40, 2260 Voortkapel, M 0474 47 66 37, ann.herdewijn@balloonfederation.be

A. Rodenbachlaan 4

Rudy Paenen, Windmolenweg 12, 2040 Antwerpen, T 03 568 65 57, M 0496 82 05 88,

B-2547 Lint

rudy.paenen@balloonfederation.be Luc Buyckx, Kluisstraat 18, 2360 Oud-Turnhout,

België +32 [0]495 22 55 66 redactie@balloonfederation.be

luc.buyckx@balloonfederation.be Luc Van Geyte, A. Rodenbachlaan 4, 2547 Lint, T 03 489 36 28, M 0495 22 55 66, luc.vangeyte@balloonfederation.be SECRETARIAAT: Doornstraat 101, 9140 Temse, info@balloonfederation.be

digitale versie

www.knvvlballonvaren.info/docs/ballonstof.php

WOORDVOERDER: Koen De Jonghe, M 0475 48 26 24, info@balloonfederation.be

ballonstof 8

MAGIC MINDSETS Reach for the Magic! Onlangs verliet deze ballon de fabriek in Igualada, de doopvaart zal plaats vinden tijdens de Albuquergue International Balloon Fiesta 2012. De special shape benadrukt dat ballonvaren voor iedereen kan zijn, zoals Ad Ballon dat doet met haar ballonvaarten voor Nationale Vereniging De Zonnebloem.

Ultramagic is value for money! Ga voor topkwaliteit en de beste deal. adhaarhuis@adballon.nl of 06 - 53 48 84 39

Onderhoud en reparaties EASA CAMO+ professioneel onderhoud tegen een scherpe prijs, in Nederland en BelgiĂŤ. ger@adballon.nl

Occasions Weet wat je koopt, inclusief garantie. henk@adballon.nl

Ballooning is fun!

ULTRAMAGICBALLOONS.NL Powered by Ad Ballon

Minervum 7346 4817 ZD Breda 076 - 514 53 72

adhaarhuis@adballon.nl www.ultramagicballoons.nl EASA NL MG-8061 certified

Sinds de zomereditie van Ballonstof werken ballonvarend België en ballonvarend Nederland samen om in beide landen een volwaardig ballonvaarttijdschrift mogelijk te maken respectievelijk te houden. Een unieke samenwerking? Te ks t : H a n Na b b e n

Niet helemaal. Ruim een eeuw geleden vond er een verge-

voudig van opzet en werd in mei van hetzelfde jaar alweer

lijkbare samenwerking plaats; destijds haakten Nederlandse

vervangen door De Luchtvaart, uitgegeven door uitgeverij

ballonvaarders kortstondig aan bij een bestaand Belgisch bul-

J.A. Boom uit Haarlem. Leden van de Nederlands-Indische

letin. Vanaf 15 juni 1908 werd door de in 1907 opgerichte

zustervereniging van de NVvL, de NIVvL, ontvingen in 1910

NVvL (toen nog zonder het in 1912 toegevoegde predicaat Koninklijk) het Belgische La Conquête de l’Air naar de leden gestuurd, aangevuld met het supplement Orgaan van de Nederlandsche Vereeniging voor Luchtvaart. Hoewel het periodiek de brede luchtvaart als onderwerp had, lag de focus van de NVvL in de praktijk nog vrijwel volledig op de lichter-danlucht luchtvaart; het gemotori-

en 1911 naast De Luchtvaart het Bijblad op het seerde vliegtuig was weliswaar al

Tijdschrift De Luchtvaart - Officieel Orgaan van

uitgevonden door de gebroeders

de Nederlandsch-Indische Vereeniging voor

Wright, maar de techniek van met

Luchtvaart. In 1910 werd dit bijblad vijf keer

name de vliegtuigmotor stond nog

uitgegeven. Het laatste nummer, nummer 6

te zeer in de kinderschoenen om

van september 1911, was geheel gewijd aan

het vliegtuig al een rol van bete-

de zojuist door een noodlottig ongeval met

kenis te laten spelen binnen de

de NIVvL-ballon Batavia nabij Rembang (Java)

nieuwe vereniging.

omgekomen KNVvL-oprichter A.E. Rambaldo.

De luchtballon in het logo van de KNVvL herinnert aan de beginjaren van de vereniging, toen de focus vrijwel volledig op de lichter-dan-lucht luchtvaart lag. De samenwerking tussen de Nederlanders en de Belgen

Drie periodieken uit de begin p eriode van de KNV vL: De Luch tvaart, La Conquête de l’ Air, en Het Luch tsch i p. O ntleend aan: Li ch ter dan lu ch t, los van de aarde – G eschiedeni s van de ballon- en lu ch t-

was destijds van korte duur; reeds in januari 1909 zag in

sch eepvaart in N ederland – Han Nabben / BDU

Nederland Het Luchtschip het levenslicht. Dit blad was een-

ISBN 978-90-8788-151-1

ballonstof

E e n bilateraal b a l l o n m a g a z i n e d e geschiedenis h e r h a a l t z i c h …

ballonstof

Dinsdagmorgen arriveren we, na vier zonnige dagen varen, met de boot in Joure. Een deel van de crew staat dan al op de havencamping. Zij brengen ons woensdagmorgen naar Krimpen om

auto en ballontrailers te halen. Als we terugkomen met de hopper en de 120, zijn de Friese Ballonfeesten écht begonnen. Tek st en foto’ s: miriam marten s

T e am Jackie en de F r i e s e Ba l l o nf e e s t e n

J ac kie aan het ‘ c loud hoppen’

F r y s l â n B oppe

De celebs v an de Friese Ballon feeste n

Wat hebben ze het toch goed voor elkaar in Joure! Tijdens de

Dat het evenement veel media-aandacht krijgt, blijkt door de

Friese Ballonfeesten zijn er heel de week activiteiten voor jong

regelmatige aanwezigheid van cameraploegen op het festival-

en oud. We bezoeken het plaatselijk kampioenschap fierljep-

terrein. Zo wordt Johannes woensdag gefilmd voor een live

pen, de sfeervolle Midstraat met opblaasfiguren en ijsfabriek,

verslag & take off op de Friese televisie GPTV. Herman speelt,

de boerenbruiloft (waarover de stadsomroeper ons al vanaf

later in de week, de hoofdrol in één van de uitzendingen.

06:30 uur informeerde) en de oltimershow. Hoogtepunt blijft

Op zondag filmt SBS6 ‘Pietsweer’ van Piet Paulusma: ‘OET

natuurlijk ieder dag de take-off van de vijfendertig ballonnen,

MORN!’ en Iris Kroes, de winnares van ‘The Voice 2012’, zingt

waaronder een aantal prachtige special shapes. We worden,

Adéle in de mand van Miriam Jurg.

met het commentaar van een professionele speaker, uitge-

Maar de bekendste (?) Nederlander blijkt

zwaaid door een overvolle tribune. En niet alleen de tribune

Rinus. Deze opmerkelijke verschijning

op de Nutsbaan zit vol. Ook in en om Joure zitten honderden

zingt, bijgestaan door zijn charmante dan-

toeschouwers in de berm. Het evenement is zelfs zo’n begrip

seres, ‘ik wil met Sha-ron zweven in een

dat het zijn eigen aankondiging kent op de wandelkaart van

luchtballon’. Inmiddels is zijn clip 388804

de ANWB!

keer bekeken op Youtube!

ballonstof 11

27e Fry ske Ballonf e e st e n

Dat het evenement grote bekendheid kent, blijkt ook als we

vragen áltijd € 100,-. Me houden, net als onze buurman, niet

landen. Daar worden we, en zeker ook de goedgevulde boe-

van ballonnen’. Deze buurvrouw wordt vriendelijk toegespro-

renpakketten, met open armen ontvangen. Zo komt er op een

ken door ‘juf Miriam’. Zij wil deze zure mevrouw best even

avond een boer het gras opgestoven. Hij roept ‘Vaar nog 500

opvoeden: ‘Mevrouw, u kunt een volgauto inderdaad wei-

meter verder, dat land is van mij!’. We kozen echter al voor een roetsjlanding op het veld van zijn buurman. Daardoor gaat de volle tas cadeautjes aan zijn neus voorbij. Als de rechtmatige landeigenaar verschijnt, drinken beide heren een drankje mee. Ze moeten erg lachen om onze ‘boerenpakket-goodyshow’. De giften worden stuk voor stuk uitgebreid geshowed zodat boer A ziet wat boer B allemaal ‘gewonnen’ heeft. ‘Hij belooft: wie tot Mij komt zal ik geenzins uitwerpen’ (Johannes 6:37). Alleen een boer in Rostergaast heeft het niet helemaal begrepen. Las hij soms het ‘komkommertijdartikel’ waarin stond dat collega-agrariër € 100,- van een ballonvaarder eiste? De boer,

miriam’s kaps el f rys ke stijl

met trekker op het veld, wil in ieder geval geld zien. Rob, op dat moment de piloot van de 120, staat voor een dilemma. Er

geren van uw land. Maar een ballon met passagiers gijzelen

komt regen aan, de crew is er nog niet en hij wil Jackie’s ballon

mag niet. Dus zolang u niet van de FARC bent en wij onder de

graag droog inpakken. Maar € 100,- voor een vaart met vrien-

Nederlandse wet opereren, gaan we gewoon even sjouwen

den op een gemaaid veld? Uiteindelijk gaat hij, na een fikse

met zijn allen’. Helaas voor Miriam heeft Rob al betaald. Want

onderhandeling, toch maar overstag. De eerste regendruppels

wat had zij graag, in haar zuurstok roze outfit, de ballon

vallen als hij € 50,-betaalt.

geborgen… Met je volgauto het veld op is soms zó saai!

Wanneer de crew arriveert, verkondigt een buurvrouw ‘Wij

Terug in de jachthaven kennen we ineens de perfecte bestem-

ballonstof 12

ming voor de folder ‘Evangelische Lectuur’ die we eerder in de week op onze boot ontvingen. We hebben lang gedacht wat we daar nou mee moesten. Maar het ‘Hij belooft: wie tot Mij komt zal ik geenzins uitwerpen’ heeft Johannes vast anders bedoeld. V ijf u i t v i jf!

Dat ‘onze lieve heer’ de Friese Ballonfeesten wél een warm hart toedraagt, blijkt de laatste avond. Voor de vijfde avond op rij wordt er gevaren. Want ondanks de enorme stortbui ’s ochtends is het weer fantastisch. We starten met de 120 en hopper buiten de Nutsbaan en komen, tot groot vermaak van publiek, recht over het veld. ‘Mooie show dames’ klinkt het over de radio. Na deze laatste vaart landen we in hetzelfde veld. ‘Beppe’, die gehaald is door haar kleinkinderen, vindt het prachtig. ‘Dit veld was van mijn broer. Hij wilde altijd

ja ckie en m i r i a m landen fr ys k e s t i j l

graag dat er een ballon landde maar dat is nooit gebeurd. Hij overleed een half jaar geleden en nu heb ik er twee!’ Ze glundert. Beppe haar gegevens worden zorgvuldig op de landingsformulieren ingevuld. Hopelijk bekijkt zij volgend jaar, tijdens de boerendag, haar broers landje vanuit een mandje. L a a t s t e t oegi ft

Daan, Gemma, Johannes en Rik, we hebben een super week gehad! Dankjewel voor de fijne, vlekkeloze organisatie en het gezellige evenement. Speciaal voor jullie hebben we een groot artiest bereid gevonden een origineel danklied te zingen. Kijk hiervoor op: www.zangerrinus.nl/luchtballon Be ppe en berenburg, goeie c ombi

ballonstof

K e n t u i e mand die weleens e e n b a l l o nvaart wil mak en?

d e nationale b a l l o n va a rt b o n is grenso v e r s c h r e i d e n d 13

- Al vanaf â&#x201A;Ź25,- Makkelijk bestellen: 24 uur per dag, 7 dagen lang - Besteedbaar in heel Nederland & BelgiĂŤ - Binnen 24 uur verstuurd - Keuze uit verrassende arrangementen Bestellen doe je heel eenvoudig:

www.nationaleballonvaartbon.nl Voor informatie kunt u bellen: 073 614 26 84

ballonstof 14

D e G armin GPS Gid s v an P eter Gielen Zowat iedereen kent en/of heeft een auto-GPS. Waar dit 15 jaar geleden nog Een luxe-product voor enkelingen was, is dit de dag van vandaag even normaal als een GSM of laptop. Maar ook voor recreatie-doeleinden bestaan er reeds lang GPS’en.

Garmin bracht één van zijn eerste buitensportmodellen uit

op reis te gaan. Bovendien is het erg leuk en uitdagend om te

in 1997, de Garmin 12XL. Hiermee kon je nog niet veel meer

doen met kinderen.

dan je positie bepalen (tot op 100 meter nauwkeurig) en je

Garmin heeft van in het begin 5 verschillende markten voor-

gelopen spoor opnemen (en dan nog erg beperkt). Zodoende

zien van navigatietoestellen: de automotive-, de luchtvaart- de

waren maar enkelingen in het bezit van zo’n high-tech ding:

maritieme-, de training- en fitness- en (last but not least) de

berggidsen, zeilers en enkele fanatiekelingen met veel geld.

buitensport-markt. Deze laatste heeft continu een stijgend

Gaandeweg echter werden de toestellen performanter, lichter, kregen ze een kleurenscherm, een

aandeel verworven en nu maakt ze ongeveer 13% uit van de totale markt. Garmin verkoopt jaarlijks wereld-

snellere processor, meer geheugen, een betere

wijd zo’n 16 miljoen navigatie-

antenne, meer software-mogelijkheden en

toestellen en

verbruikten ze minder energie.

verkocht

De échte doorbraak kwam toen Bill

dit jaar zijn

Clinton op 2 mei 2000 de ‘Select

100miljoenste

Availibility’ (SA) afschafte. Dit was

toestel.

een ingebouwde onnauwkeu-

Samen met de toe-

righeid die er voor moest

stellen, ontwikkelde

zorgen dat de ‘vijand’ het

ook de markt van

GPS-systeem niet kon mis-

digitale kaarten zich.

bruiken in oorlogstijd.

Eerst weinig gedetailleerd

Sinds die dag was

en zwart-wit, maar gaande-

een GPS plots tot

weg beter, performanter en

op enkele meters nauwkeurig in plaats van tot op 100 meter. Dit bood een heel aantal nieuwe mogelijkheden.

in kleur. Garmin onderscheidt zich bovendien van de concurrentie door het op de markt brengen van topografische kaarten die niet alleen een route kunnen berekenen op autowegen. Met deze kaarten kan je ook te voet of met de

N i e u w e b u itensport

Zo werd er zelfs een nieuwe buitensport uitgevonden: het geocachen. Bij het geocachen geef je de coördinaten in

fiets navigeren langs boswegen, veldwegen, fietspaden … Hierdoor, en door de dalende prijzen, kwamen

van een verstopte ‘schat’. De GPS wijst je zo de weg naar

deze toestellen plots in het bereik van de doorsnee recreatieve

de geocache. In de geocache-schat vind je dan allerlei spul-

buitensporter. De man-in-de-straat (of liever, de man-op-het-

letjes. Hier geldt het principe: neem er eentje uit en steek er

wandelpad) werd gecharmeerd door dit toestel. En nu ook

eentje in. Ondertussen is het geocachen wereldberoemd en

velen een PC, GSM, smartphone, auto-GPS … hebben is de

wijdverspreid. Wist je dat er in België alleen al tienduizenden

stap naar een buitensport-GPS gauw gezet.

geocaches verstopt liggen? Dus ook in je nabije buurt liggen

En toch hebben vele gebruikers zich misrekend. Waar ze

er ongetwijfeld schatten verborgen. Voor velen is geocachen

verwachtten dat je een buitensport-GPS aanzet en dat deze

een alternatieve manier om plekjes te ontdekken of zelfs om

onmiddellijk de weg wijst naar je bestemming - zoals een

zijn specifieke toepassingen.

je een boom in het bos als eindbestemming wenst in te geven

Om hierop een antwoord te bieden heeft GPSadventures.be

heeft deze immers geen straat, huisnummer en postcode maar

een boek uitgebracht die vele aspecten toelicht, de Garmin

een coördinaat als adres.

GPS Gids – buitensport. De auteur, Peter Gielen, is lesgever bij de Garmin Academy Belux. Hij weet dus beter dan wie ook

a l s e e n z w i t s e r s off i ciersmes

met welke vragen en problemen een beginnende gebruiker

En als recreatieve fietser wil je je verplaatsen langs mooie,

worstelt.

vlakke en fietsvriendelijke wegen, liefst fietspaden. De wiel-

In de Garmin GPS Gids, een kanjer van 480 blz. en 2 kg.,

renner wil zich meten op heuse colletjes maar wil zijn fijne

komen de volgende onderwerpen aan bod: hoe werkt een GPS

tubes niet stukrijden in een putje. En de moutainbiker wil van

(en wanneer niet)? Welke GPS kan ik aanschaffen? Welke kaar-

geen asfalt weten, geef hem of haar maar steile, bochtige

ten bestaan er en voor welke toepassing? Waar moet ik op let-

bospaden. Je merkt snel, de ene buitensport is de andere niet.

ten bij de aankoop? Waar moet ik op letten bij de batterijen?

Wandelen, bergwandelen, fietsen, wielrennen, mountainbi-

Welke knopjes zitten er aan een GPS en waarvoor dienen ze?

ken, (toer-)skiën, langlaufen, parachutespringen, parapenten,

Welke instellingen kan ik allemaal doen en welk effect hebben

ballonvaren, kajakken, paardrijden, kanovaren, zeilen, motor-

ze? Hoe moet ik waypoints aanmaken en veranderen? Wat zijn

rijden ... we kunnen zo nog een eindje doorgaan. Er zijn

POI’s (Points of Interest) en hoe gebruik ik ze? Wat zijn routes

ongeloofelijk veel, en hoe langer hoe meer buitensporten.

en wat zijn tracks en wat is het verschil? Welke van de 9 ver-

Bovendien wordt het buitensporten alsmaar populairder. En

schillende manieren om te navigeren kan ik het best gebruiken

elke buitensport heeft zijn eigen instellingen en kaarten nodig

voor mijn buitensport? Hoe kan ik geocachen? Of hoe kan ik

om goed te kunnen navigeren. En dan komen we terug bij de

zelf een geocache aanmaken en verstoppen? Hoe kan ik een

‘complexiteit’ van een buitensport-GPS.

fietsknooppunten-route uitstippelen met mijn GPS? En nog

Op zich is een buitensport-GPS niet zó complex maar wel héél

véél meer … Per buitensport krijg je gebruikstips, aanbevolen

veelzijdig. Je kan het vergelijken met een Zwitsers zakmes met

instellingen en een lijst met interessante websites met een

25 verschillende tools. Voor elke toepassing heb je een apart

aanbod van routes of tracks.

tooltje ter beschikking. Als je weet dat je in een buitensport-GPS zowat 100 instellin-

Brede in formatie

gen kan veranderen, dan begrijp je waarom sommigen onmid-

Dit boekwerk, met hardcover, is rijkelijk geïllustreerd met hon-

dellijk afhaken wanneer ze het toestel voor het eerst gebrui-

derden foto’s, afbeeldingen, info-kaders, weetjes en tips, stap-

ken. Daarbuiten heb je 15 verschillende gebruiksschermen, 9

penplannen, vergelijkingstabellen, links naar websites, .... Om

manieren om te navigeren, en kan je de weergegeven data-

het niet té ingewikkeld te maken, heeft de auteur zich beperkt

velden aanpassen door 74 verschillende parameters: hoogte,

tot de buitensport-GPS’en van Garmin, toch nog steeds de

luchtdruk, snelheid, gemiddelde snelheid, stijgingspercentage,

absolute marktleider in dit gamma. Volgende toestellen wor-

hartslag, enz.

den in detail besproken: de GPSMAP60, de eTrex, de Colorado, de Dakota, de Oregon, de GPSMAP62, de Montana en het bui-

digitsle kaart

tenbeentje, de Edge 800 (wat eigenlijk een training- en fitness

Maar kan een GPS dan het klassieke ‘kaart en kompas’ ver-

toestel is met heel wat buitensportmogelijkheden).

vangen? Jazeker! Waar een vijftal jaren geleden de GPS een

Elk toestel heeft in het boek zijn eigen kleur: de vele screen

aanvulling (of extra zekerheid) was bij kaart en kompas, is dit

shots moeten je toestaan om de handelingen stap-voor-stap

nu helemaal veranderd. Nu kan je gerust, alleen op basis van

uit te voeren. Maar ook BaseCamp komt ruim aan bod, met

je GPS en digitale kaart, de weg zoeken met je GPS. Maar je

vele screenshots. En daarnaast vind je nog een beschrijving

moet toch nog wel de basisbegrippen van kaartlezen onder

van allerlei andere (internet- of PC-) tools, kaarten en toepas-

de knie hebben. En je maakt het jezelf een stuk gemakkelijker

singen. Kortom, een niet te missen handboek voor elke bezit-

als je je route op voorhand uitstippelt op (het grote scherm

ter (of potentiële koper) van een buitensport-GPS.

van) je computer. Garmin heeft hiervoor een uitstekende tool: BaseCamp. Dit is de opvolger van Mapsource en kan gratis gedownload worden van hun website.

De Garmin GPS Gids is online te koop op

We hebben het nu gehad over de toestellen, de kaarten en

www.gpsadventures.be of www.bol.com

de software. Maar hoe gebruik je dit alles nu? En daar ligt nu net het zwakke punt bij Garmin. Hun handleidingen zijn erg

Ook in de boekhandel of buitensportzaak te koop.

beperkt. Ze leggen misschien wel (beknopt) uit waarvoor elk

ISBN-nummer 9789491573002.

knopje dient. Maar daarmee weet je je niet uit de slag te trek-

De Garmin GPS Gids kost € 48,90.

ken. Zoals eerder gezegd heeft elke buitensport en toepassing

ballonstof

auto-GPS dit doet - valt dit in de praktijk erg tegen. Wanneer

ballonstof 16

d e ballon van de zonnebloem kent geen beperking Vereniging De Zonnebloem zorgt voor ontmoetingen tussen

Na een geslaagde ballonvaart met iemand met een lichamelij-

vrijwilligers en mensen met een fysieke beperking door ziekte

ke beperking een paar jaar geleden tijdens Breda Ballon FiĂŤsta

of handicap. Hierdoor helpt de Zonnebloem eenzaamheid te

leek het Ad Haarhuis een mooi idee om dit voor meer mensen

voorkomen en stimuleren ze mensen met een beperking mee

beschikbaar te maken. Het begin was snel gemaakt. Na een

te blijven doen aan de maatschappij.

ontmoeting met de directeur van de Zonnebloem besloot Ad om hiervoor een ballon beschikbaar te stellen, eigenlijk in eer-

Vrijwilligers van de Zonnebloem gaan op huisbezoek, maar de

ste instantie om publiciteit te maken voor dit goede doel. De

vereniging biedt ook een scala aan activiteiten aan die men-

PH-CML, een 120, werd verbouwd en van logoâ&#x20AC;&#x2122;s voorzien. Er

sen met een beperking samen met vrijwilligers kunnen onder-

werden af en toe vaarten georganiseerd voor mensen met een

nemen. Denk daarbij aan theaterbezoek, aan buitenlandse

beperking. Die vaarten waren altijd een succes, maar het bleef

vakanties, rondvaarten of een bezoek aan de Floriade. De

toch een beetje behelpen. Daarom werd besloten om een

Zonnebloem richt zich daarbij zeker niet uitsluitend op oude-

speciale mand te ontwikkelen, waarin mensen met een fysieke

ren en probeert ook vooral activiteiten aan te bieden die pas-

beperking konden zitten, maar dezelfde beleving zouden heb-

sen bij de belevingswereld van hun deelnemers. Recent werd

ben als mensen zonder beperking, die uiteraard altijd staan.

daar de mogelijkheid van een ballonvaart in de Zonnebloem-

In een samenwerking tussen Ad Ballon, de Zonnebloem en

ballon als nieuwste activiteit aan toegevoegd.

Ultramagic Balloons werd een zes-persoonsmand ontwik-

ballonstof 17

Dankzij een positieve samenwerking tussen Ad Ballon en vrijwilligers organisatie Nationale Vereniging De Zonnebloem krijgen mensen met een lichamelijke beperking de mogelijkheid om hun droom uit te laten komen. t e ks t : s a n n e h a a r hu is, foto’ s mai britta de ruiter

keld met twee zitplaatsen. De mand heeft twee passagiers-

feet ballon is uitgerust met een duurzame, energiebesparende

compartimenten. Eén compartiment heeft een deurtje om

Ecomagic double layer top. De ballon is daardoor zuiniger, er

het instappen gemakkelijk te maken en twee speciaal ontwik-

wordt zo’n 40% minder propaan verbruikt. Ecologischer, want

kelde stoelen waar mensen met een 4-puntsgordel in vastzit-

er wordt minder CO2 uitgestoten. En tenslotte aangenamer

ten. De stoelen worden voor het vertrek door middel van een

voor de passagiers, want de ballon koelt minder snel af en er

pneumatisch systeem omhooggepompt zodat de passagiers

hoeft dus minder gebrand te worden.

op dezelfde hoogte zitten als andere passagiers zouden staan. Ze kijken op dezelfde manier over de mand. Voor de

Aan alles is gedacht, ook de logistiek m.b.t. de passagiers, die

landing worden voor de veiligheid van de passagiers de stoe-

veelal niet zelf beschikken over vervoer en afhankelijk zijn van

len van de passagiers weer naar beneden gebracht.

gespecialiseerd transport. Dit aangepaste vervoer van de pas-

Maar alleen de beleving van de passagiers is niet voldoende.

sagiers wordt geregeld in samenwerking met Klomp transport.

De Zonnebloem wil graag ook exposure en aandacht voor

Passagiers worden thuis opgehaald, naar het opstijgterrein

haar bijzondere werk. Vooral omdat de vaarten plaatsvinden

gebracht en na de vaart weer thuis afgezet. Om de configura-

vanuit de vele afdelingen in het land. Daarom werd er, naast

tie compleet te maken zijn in de volgauto twee rolstoelen met

de bijzondere mand, ook een mooie en duurzame ballon ont-

dubbellucht all terrain banden beschikbaar om passagiers van

worpen in de huisstijl van de Zonnebloem. De 180.000 cubic

en naar de ballon te kunnen brengen.

ballonstof 18

Op 5 juli jl. werd deze nieuwe bijzondere ballon gedoopt. Tijdens een feestelijke bijeenkomst vertelde de heer Arno Saladin, directeur van de Zonnebloem, dat hij blij was met de samenwerking en de succesvolle uitvoering van dit project. Dat de Zonnebloem probeert aan te sluiten bij de wensen en belevingswereld van haar deelnemers, die steeds vaker óók spannende en opwindende dingen willen doen en dat de Zonnebloem hoopt op deze manier dromen van en voor meer mensen mogelijk te maken, ondanks hun beperking. Wethouder Bergkamp van de Gemeente Breda gaf daarnaast aan trots te zijn op de samenwerking tussen twee voor de gemeente belangrijke organisaties, want zowel Ad Ballon als de Zonnebloem zijn hier gehuisvest. Nadat de ballon was overgoten met champagne werd de doop muzikaal kracht bijgezet door de bekende drummer Cesar Zuiderwijk van de Golden Earring en zijn percussiegroep Percossa. Een flinke onweersbui verhinderde helaas dat de ballon op dat moment ook haar maiden flight kon maken, maar gelukkig was het na de bui wel mogelijk om de ballon voor alle aanwezigen te showen. De geplande passagiers mochten een klein stukje mee omhoog tetherend boven het weiland. Als ze terug beneden zijn zegt de eerste passagier: ‘het was veel minder eng dan ik verwacht had’. Gelukkig mogen zij later nog een echte ballonvaart meemaken. Verwacht wordt dat de Zonnebloemballon zo’n 60 tot 70 vaarten per jaar gaat maken. Op deze manier zullen de dromen van velen uit kunnen komen. Voor de crewleden van Ad Ballon betekent het hard werken, maar het is ook heel dankbaar werk. De eerste dikke 30 vaarten zitten er inmiddels op. Dat er nog vele mogen volgen!

De Zonnebloemballon

Call sign PH-NVZ Type Ultramagic N-180 Envelope toppanelen uitgevoerd in

Ecomagic double layer

Inhoud 5100 m3 Mand custommade single T Capaciteit piloot + zes passagiers Stoelen in hoogte 40 cm. verstelbare

stoelen met 4-puntsgordels

Branders MK-21 double burners

Gem. Verbruik 75 liter (bij vaart van 1 uur)

Bouwjaar 2012

Zondag 2 september. Eens kijken hoe het de heren en de dames van de Gordon Bennett vergaat. WAAAAT?! Ze komen hier in de buurt langs! te ks t e n f o t o ’s : r u t g e r coucke

Volgens mijn berekening uit de losse pols zal het team van

eerst nog in de blakende zon, nu is het bijna dreigend. Als we

Sébastien Rolland en Vincent Leys over een klein uurtje op

na driekwartier nog niets gezien hebben, besluiten we ons

zo'n 30 km van ons vakantieadres overkomen. Ik haal Judith

voorzichtig terug te trekken om te zien of er in de buurt nog

[mijn vrouw] over een poging te wagen om een gasballon uit

een voortreffelijke café au lait te vinden is. Tijdens onze terug-

de Gordon Bennett in actie te spotten. Het is toch een

trekking blijven we stiekem en hoopvol naar de hemel kijken.

suffe zondag, dus hup, op avontuur.

Zelfs als we in de auto richting Le Creusot rijden is onze blik

We stappen in de auto en rijden richting Autun, om verder

soms onverantwoord lang maar vergeefs op de hemel gericht.

door te rijden richting Chalon-sur-Saône. Bij Autun begint de

Ik had graag geschreven dat een speld in een hooiberg te vin-

eerst zo blauwe lucht al bewolkter te

den is. Dat wonderen, met name in

worden. Volgens Judith is de kans wel

de vakantie, gewoon gebeuren. Maar

heel klein dat we hem gaan zien, een

ik moet helaas de nuchtere realisten

speld in een hooiberg. Ongelijk geven

onder ons gelijk geven. Voor deze

kan ik haar niet – doe ik wel – we heb-

keer.

ben geen laptop met internetverbin-

We hebben niets gezien dan een

ding in de auto voor actuele posities,

boomvalkje dat luchtacrobatische

zelfs geen smartphone. We moeten

toeren uithaalde met de wind, uit-

het doen met de oppervlakkige cal-

gestrekte weilanden met een wilde

culatie die ik op ons vakantieadres

bloemenzee in een prachtig land-

maakte. Die schatting komt een paar

schap, en zeker een pond bramen

kilometer ten noorden van Le Creusot

gegeten bij wijze van ontbijt, zo van

uit. Ik vind een vlek op de kaart [zo'n

de struiken geplukt.

on-digitaal stuk papier waar een projectie van het landschap met inkt op

Thuisgekomen kan ik op mijn lap-

gedrukt staat, die hebben we wel] die

topje zien dat de Franse ballon

St. Firmin heet. Ik dacht dat ze hier

slechts twee kilometer ten noorden

recht op af voeren.

van waar wij ons bevonden is over-

Als we Autun achter ons laten neemt

gevaren. Weinig genoeg om ons toch

de bewolking nog verder toe. Volgens

het gevoel te geven heel even bij de

Judith zal het een wonder zijn als we

Gordon Bennett betrokken te zijn

ze vinden, volgens mij ook, maar als je

geweest.

in je vakantie al niet meer in wonderen gelooft … Binnen de gestelde tijd komen we aan in St. Firmin en vinden ook nog een

Koers Roll

and/Leÿs

plekje met een redelijk brede horizon. De bewolking laat hier en daar nog een blauw gat zien en het zou zomaar kunnen dat … We turen de hemel af tot onze ogen beginnen te tranen. Tot zover zien we een boomvalkje dat speelt in de wind, die trouwens best straf is. Judith haar aandacht gaat al gauw naar de overvloed aan bramen die hier in de hagen langs de weg staan. En mijn ogen dwalen ook wel eens af over de met rose klaver en margrieten bezaaide weilanden om ons heen bijvoorbeeld. Het wolkendek hangt laag en het lijkt erop alsof de wolken zorgvuldig ieder blauw plekje dichtmetselen. Stonden we

Hier stonden wij

ballonstof

G ordon B e nn e tt -n i e t

ballonstof

wind sheAr t e k s t : N i c k Vermeulen

20 Plots, in minder dan 1 seconde, had ik een superharde wind die mijn mand naar achter trok, zodat mijn mand en ballon op 35 graden schuin hing. Iedereen moest zich echt stevig vasthouden want we hingen wel zeer schuin. Onmiddellijk na het schuintrekken werd mijn mand naar beneden geslingerd en draaide 360 graden rond mijn ballon. En om het helemaal af te maken werd ik 500 ft omhoog getrokken tot op een hoogte van 1200 ft en dat zonder branden!

Graag wil ik bij deze een verslag brengen van een vaart die ik

lon was best wel toe!

een paar weken geleden meemaakte!

Eenmaal op 1200 ft, bleef mijn ballon daar gewoon hangen

Het was donderdagavond 23 augustus, de voorspellingen

en was nog steeds zeer koud. We bleven ook ter plaatse han-

waren ideaal en beloofden een rustige vaart. Aan de grond en

gen met 0 kts!

in de hoogte zouden we een zuidoosten wind krijgen (grond

Na een grote minuut, begon de ballon te vallen. Ik kon hem

5-6 kts en in de lucht 7-8 kts). Eenmaal rustig opgestegen te

wel opvangen en had dan plots een snelheid van 15 kts en

Ingelmunster (nabij Kortrijk, West-Vlaanderen) had ik op alle

een NO wind.

hoogte een constante wind en windrichting (6 kts en ZO).

Het rare was dat een collega ballonvaarder links van mijn

In West-Vlaanderen hebben we in de warme dagen kans op

vaarrichting op een 5 tal km. van mij nog steeds ZO had en

een zeebries, maar wat na een half uur varen gebeurde was

max. 5 kts!

zeker geen zeebries ..! Ik zat op een hoogte van

Indien je dit meemaakt,

750 ft met een ZO wind.

wil je (nadat je ballon

Wolkenbasis

Plots, in minder dan

terug tamelijk stabiel is)

1 seconde, had ik een

direct landen! Zelf heb

superharde wind die mijn zodat mijn mand en ballon op 35 graden schuin hing. Iedereen moest zich

virga of regen

± 6.500 ft

mand naar achter trok,

downdraft horizontale vortex

ik toen rustig kunnen landen. Na de landing heb ik met een paar collega’s

wind

overlegd, enkelen had-

echt stevig vasthouden

den mijn ballon in

want we hingen wel zeer

S-vorm gezien en zijn

schuin. Onmiddellijk na

Outflow front

Outflow

het schuintrekken werd

Outflow front

we beginnen kijken wat dit fenomeen kon

mijn mand naar beneden

geweest zijn. Het leek

geslingerd en draaide 360 graden rond mijn ballon. En om

een soort van kleine wind shear geweest te zijn. Volgens de

het helemaal af te maken werd ik 500 ft omhoog getrokken

meteo waren alle omstandigheden die avond goed om wind

tot op een hoogte van 1200 ft en dat

shear te krijgen. Ik wilde dit gewoon even meedelen want er

zonder branden!

kan wel altijd iemand leren uit wat met anderen gebeurt!

De ballon had vanzelfsprekend zeer veel lucht verloren en ik

Collega’s die hierover opmerkingen hebben, of dit fenomeen

ben onmiddellijk, toen alles min of meer stabiel was, in kleine

zelf ook reeds meemaakten: gelieven ons hierover te contac-

stootjes beginnen branden, want mijn onderkant van de bal-

teren.

ballonstof

Spijtig om te horen dat er problemen waren met de vaarten. Hieronder een korte uitleg over wat er naar mijn mening gebeurd is die dag. De situatie van de dag in kwestie was zo dat het vooral in het westen van het land (ruwweg ten westen van de lijn Antwerpen-Brussel-Charleroi) een grotere kans op enkele plaatselijke buien was. De ganse dag waren er de restanten van een occlusie die over het westen sleepten. De vochtigheid dat dit met zich meebracht en de opwarming zorgden er voor dat er buien, plaatselijk matige buien, ontwikkelden over Oost-, West-Vlaanderen en het westen van Antwerpen. De buienactiviteit was inderdaad meer geografisch uitgespreid dan aanvankelijk ingeschat. De turbulente wind die jullie moeilijke momenten heeft bezorgd is naar mijn mening een ‘outflow boundary’, ook wel een ‘gust front’ genoemd. Zoals je weet heb je in TCu en CB stijgen daalstromingen. De daalstromingen worden veroorzaakt door de regendruppels die naar beneden vallen. Als die daalstroming ook daadwerkelijk het aardoppervlakte bereikt, zal ze uitspreiden en zich verwijderen van de bui. De radarbeelden van de bewuste periode tonen ook een lijntje met zeer zwakke echo’s dat zich oostwaarts beweegt komende van ruwweg Antwerpen. Deze dingen zijn, spijtig genoeg, niet te voorspellen. Van zodra er buien of onweders ontwikkelen kan zo een gustfront ontstaan. Hoe actiever de bui hoe sterker, turbulenter, met hogere rukwinden zo een gustfront zal zijn. Ook de afstand dat dit fenomeen aflegt is onmogelijk op voorhand te bepalen, maar 40-50 km is, in mijn ervaring, zeker niet ongewoon. (ter info: er zijn gevallen gedocumenteerd met zeer actieve, complexe onweerssystemen, waarbij zo een outflow boundary 24hr blijft verder rollen en een afstand aflegt van honderden km). Met vriendelijke groeten, Raf Windmolders

Filmster Wie, o wie is toch die ballonvaarder in de nieuwe reclame van Unoxs Knaks? Ik zal het u vertellen. tek st en f oto: R ia Voortman

Dinsdag 28 mei kreeg ik een telefoontje van A3 Ballon met de vraag “of ik donderdag en vrijdag druk was?” Gelukkig heb ik veel vrije tijd en kon mij wel vrijplannen. Op donderdagochtend moest ik me melden in Aerdenhout om 9.00 uur. Jeetje, dat wordt vroeg opstaan na een avondvaart. Gelukkig werd de tijd verzet en hoefde ik er pas om 11.00 uur te zijn. Die donderdag zou ik om 17.00 uur ‘op’ moeten voor de opnames. Het kwam met bakken uit de lucht, dus geen opnames. De opname met de ballonmand werd verschoven naar vrijdagochtend 10.00 uur. Dus heb ik in Lisse een hotelletje gezocht omdat het te ver terugrijden was en dan hoefde ik niet vroeg op. Die ochtend was het weer goed. De ballonmand opgebouwd en ik werd aangekleed door een stylist. Een dik fleecevest, een windjack erover en een opa petje op. Het zag er niet uit, vond ik. Maar het zag er wel gezellig uit volgens de regisseur. Toen kwam de vraag “of ik wilde branden tijdens de opname?” Dit was wel even spannend omdat ik dit nog niet veel had gedaan, maar in overleg met Jan Smelt van A3 Ballon ging dit geweldig. De opnames werden wel 10 of 12 keer herhaald om het beste shot eruit te halen. Het was leuk om eens mee te maken, zo 2 dagen mee te werken aan een reclame van 30 seconden. Wilt u het filmpje bekijken kunt u dit vinden op www.ballonvaren.com of op www.unox.nl.

ballonstof 22

R ecente informatie voor de overgang naar Deel-FCL vergunningen

wat gaat brusse l ons brengen? Zoals u allen weet uit voorgaande artikelen is per 8 april 2012 de nieuwe Europese verordening voor Flight Crew Licensing (Deel FCL van EC Regulation 1178/2011) van kracht geworden. Deze nieuwe verordening werd in de voorbije jaren uitvoerig door het Europees Veiligheidsagentschap (EASA) uitgewerkt en door het vliegwezen geëvalueerd. tek st: Peter Van Den Noortgate

De Europese lidstaten krijgen tot 8 april 2013 de tijd (een opt-

Commissie. Het DGLV heeft dat op 6 april 2012 gedaan. Wij

out regel voorzien in de nieuwe wet) om zich te organiseren

kregen begin juli inzage in deze nota tijdens het halfjaarlijks

en deze verordening tot uitvoer (lees in gang) te brengen.

overleg tussen DGLV en de dochterfederaties (waaronder

Ook na die datum (tot 8 april 2015) zijn er nog verschillende

KBBF) van de Belgische Aeroclub.

overgangsstadia te verwachten. Rome werd ook niet op één

Uit deze nota lichten we volgende scharniermomenten en

dag gebouwd.

gegevens: 8 april 2012: EC Verordening 1178/2011 (met daarin Deel

Elke Europese lidstaat heeft zijn vooropgestelde overgangs-

FCL) treedt Europees in werking. Uitstel voor lidstaat mogelijk

plannen (van ICAO naar FCL vergunningen) en/of de nationaal

tot 8 april 2013. België neemt deze optie.

voorziene uitstellen hierop, doorgestuurd aan de Europese

8 april 2013: Deel FCL is van toepassing in België. Het DGLV

dat piloten van vliegtuigen en helikopters, en zeker diegene

van Deel FCL vergunnin-

uit het commerciële circuit, in 2013 voorrang zullen krijgen.

gen. Daarop geldt al een

We vrezen voor een vacuüm tot midden 2014.

eerste uitstel: Deel FCL is

Zelfs als de administratie er de nodige spoed achter steekt

nog niet van toepassing

dan nog kan er een probleem ontstaan met een ‘snel’ verkre-

en/of vereist voor lucht-

gen Deel FCL vergunning. Wie er een heeft moet, zoals hier-

schepen, ballonnen en

boven geschreven, vanaf dan de Europese regelgeving toepas-

zweefvliegtuigen. Deel

sen. En dat houdt in dat de recente vliegervaring regelmatig

FCL voor deze categorie-

bewezen moet worden middels een instructeur die ook FCL

ën is pas van toepassing

vergund is en bij een ATO (d.i., erkend opleidingsorganisatie)

op (en dus vereist vanaf)

ingeschreven is. Idem voor wie tot bijscholing verplicht wordt

8 april 2015.

of op een andere klasse (van warme lucht naar gas) of groep

In de praktijk valt dit

(groter volume) wil gaan varen. Met de oprichting en certi-

uitstel als volgt te lezen.

ficatie van deze ATO’s loopt het nog minder storm. Dus hier

Een ballonvaarder wordt

ook een dik vacuüm.

tot ten laatste 8 april

Snel omzetten naar FCL om internationaal te kunnen mee-

2015 de tijd gegund

spelen, maar dan lange tijd geen mogelijkheid hebben dit te

om te voldoen aan de

kunnen hernieuwen of uit te breiden, is zowat kiezen tussen

voorwaarden die gesteld

pest en cholera.

worden aan een Deel

Ik heb met ‘mogelijks’ voorwaardelijke taal gebruikt want het

FCL vergunning. Een

is op dit ogenblik niet 100% duidelijk wat de draagkracht van

piloot dient de Belgische

de ICAO-vermelding op onze vergunningen is. Eigenlijk wil dit

regelgeving toe te pas-

zeggen dat we over een internationale vergunning beschik-

sen tot hij zijn Deel FCL

ken en elk land dergelijke vergunning op zijn territorium kan

bewijs van bevoegdheid

aanvaarden/erkennen (Noot: enkel in een niet-commerciële

bekomt. Vanaf dan (en

context!). In Deel FCL spreekt men van de aanvaardings-

dat kan dus ver vóór 8

mogelijkheden van de niet-commerciële vergunningen uit

april 2015 zijn) dient hij

derde (niet EU) landen, maar nooit van aanvaarding van de

de Europese regelgeving

nationaal uitgereikte vergunningen tussen de EU staten zelf.

na te leven.

Helemaal bizar zou zijn dat je met je huidige vergunning in de US, Noorwegen of Zwitserland kan varen (niet-commercieel)

Maar daarbij viel ook het

maar, bijvoorbeeld, niet in Duitsland of Spanje omdat deze EU

volgende opmerkelijke

landen zijn. Dit is een gegeven dat verder onderzocht moet

gegeven in de DGLV nota

worden.

op. Het uitstel, om nog

Het KBBF moet attent blijven op deze punten en doet dit

geen houder van een

zowel op eigen initiatief als in samenwerking met de aero-

Deel FCL te moeten zijn

club. Daarvoor zijn extra krachten nodig die de voorzitter

tussen april 2013 en april 2015, is maar geldig als de houder

reeds in het voorwoord aanhaalde. Zeker wat de hulp aan de

vliegt met een in België geregistreerd (OO-)toestel! Anderzijds

op te richten opleidingscentra betreft. Doen we niets dan is

zijn alle uitstellen die het DGLV gericht heeft aan de EC (en

uw ballonverhaal afgelopen. Zowel recreatief als commercieel.

ervan verkrijgt) ook maar geldig in het nationaal (Belgisch) luchtruim. Met andere woorden, wie geen Deel FCL vergunning heeft zal mogelijks al vanaf 8 april 2013 geen buitenlands vaartuig meer mogen besturen, in het buitenland varen en/of in het buitenland aan een meeting deelnemen. Mogelijks niet kunnen deelnemen aan wedstrijden buiten België of dit daar doen met gehuurd materiaal. Opmerking: buitenland = ander land in de Europese Gemeenschap die ook onder FCL reglementering valt. Het moge duidelijk zijn dat het besluit in bovenstaande paragraaf voor velen onder ons een strop kan betekenen als de Deel FCL vergunningen voor ballonvaarders pas heel laat door het DGLV zullen uitgedeeld worden. Het is nu al aangenomen

ballonstof

begint met de uitreiking

ballonstof 24

ballonexpeditie Kilimanj aro Begin 2011 heeft Ultramagic uitnodigingen verstuurd om deel te nemen aan een heus projekt. Het avontuur vindt plaats in augustus 2011 en er zullen 9 luchtballons deelnemen en maar liefst een groep van 60 piloten en crew. Het ultieme doel is om met de 5 grootste luchtballons over de krater van de Kilimanjaro te varen. Even een beetje historie, de 4 stichters van Ultramagic Joseph,

Nairobi en de Tanzaniaanse grens.

Carles,Jaume and Joan hebben altijd een sterke band gehad

Van daaruit ging de tocht per bus naar het eerste kamp : Lake

met ‘Afrika’. Ongeveer een 30 jaar

Natron

geleden in 1980 deden ze reeds

Dit zou voor enkele dagen het basis-

een 11 maand durende expeditie

kamp worden. Daar toegekomen staat

in Tanzania en Zaïre. Ze vlogen

alles netjes klaar en krijgt iedereen de

toen 40 maal over deze streek,

tijd om zich te verfrissen en alles in de

telkens in verschillende gebieden.

tent te installeren.

Er is een heel boek over deze

Het is nu ook tijd voor de main brie-

avonturen geschreven, als je dit

fing en we gaan het opstijgterrein

graag leest neem dan even con-

bekijken voor de vaart morgenoch-

tact met uw dealer.

tend.

Terug naar het nieuwe avontuur :

Het opstijgveld ligt ongeveer een

60 personen uit meer dan 10 ver-

15km ten zuiden van het basiskamp,

schillende landen uit alle hoeken

op het moment dat we de ballons aan

van de wereld, als je daar dan nog alle plaatselijke chauffeurs ,

het klaarmaken zijn voor de volgende ochtend is er veel wind.

cateraars en tentenbouwers bijtelt gaat het over een team van

Iedereen hoopt dat deze zal verdwijnen.

meer dan 100 mensen. Een enorme organisatie dus, Joseph is

Helaas in de ochtend nog steeds een sterke wind en de vracht-

maanden bezig geweest om dit alles voor te bereiden. Op 29

wagen met de ventilo’s zit ergens vast in het zand.

juli vertrekken dan eindelijk de luchtballons aan het fabriek in

We hebben enkel een kleine ventilator en besluiten met de

Igualada per container. Alle deelnemers worden in Tanzania

Tekno te varen, het opstijgen was vrij sportief. Joseph stijgt

verwacht op 26 augustus op een vertrekpunt ergens tussen

alleen op omdat er met butaan gevaren wordt en de stikstof

nog niet aanwezig is. Hij slaagt erin om op te stijgen en een korte vlucht te maken en vlakbij het basiskamp te landen. Alle anderen gaan terug naar het basiskamp voor het ontbijt, daarna is er een tocht nabij het kamp door een rivierbedding tot bij een prachtige waterval. Bijna iedereen springt in het water eindelijk een overvloed aan water om het stof weg te spoelen ! Na de verfrissende duik keren we terug naar het kamp. Iedereen hoopt dat het morgen,zondag rustiger zal zijn. Helaas er staat nog meer wind dan gisteren, na overleg wordt er beslist om de ballons in te pakken en naar de Kilimanjaro te gaan zodat we daar extra tijd hebben om te varen. Alles wordt ingepakt en om 10u was iedereen klaar voor de lange tocht over zanderige wegen naar de Kilimanjaro, het uiteindelijke doel van dit avontuur ! Na een lange dag met een stop voor de lunch in de namiddag , komen we laat in de avond aan ten oosten van de Kilimanjaro. Deze avond kunnen we genieten van een heerlijk restaurant met een lekker fris pintje. De volgende ochtend (29/8) worden de opstijgvelden bekeken en beslissen de piloten op welk veld ze willen opstijgen, 2 teams stijgen op een andere locatie op dan de andere 7. Na een hele dag rustig de ballons klaar te maken onder grote belangstelling van de lokale bevolking en de burgemeester genieten we van een heerlijk diner. Het diner is bij kaarslicht (niet voor de romantiek … er was geen generator !) Na het eten een briefing en vroeg naar bed om uitgerust aan de ballonvaart te beginnen. Flight over the mountain !!! Eindelijk was het zover, ideale meteocondities :geen wind aan de grond en heldere blauwe lucht ! Na een licht ontbijt start iedereen met de ballons te ventileren. Eén voor één stijgen alle ballons rustig op en stijgen ze om de goede windrichting te vinden voor het eerste doel :over de krater van de Kilimanjaro ! Alle ballons vliegen over de Kilimanjaro en bereiken ook het 2e doel …. veilig landen. Alhoewel 1 team is geland op de flank van de berg op een hoogte van 16.000ft en dienen te gered worden met de helikopter. Foto’s spreken voor zich over deze memorabele vaart ! Na deze succesvolle vaart was het plan er om over de Ngorongoro krater te varen maar vergunningen werden niet uitgereikt en er werd beslist om te gaan varen in het Tarangire Gamer reserve. Hier zullen we nog 2 vaarten maken dankzij Graeme die een ballonvaartbedrijf uitbaat in dit park. We mogen gebruik maken van hen opstijgterrein . De eerste ochtend kregen we de melding dat er in de buurt van het opstijgterrein leeuwen rondliepen maar dat we ons geen zorgen dienden te maken. Makkelijk gezegd ! Ook de mand moest je even goed nakijken of er geen slang inzit want die kan lastig gaan doen tijdens de vaart 

ballonstof 26

We stijgen op om 6u en vliegen achter Graeme genietend van alle wilde dieren in het park, na een goed uur en een zachte landing genieten we na van de vaart en trekken we op safaritocht met de 4x4 door het park. De volgende ochtend heeft Graeme geen vaart en vliegt hij mee in de Tekno ballon, het is een totaal andere richting en hij adviseert om tijdig te landen want dat de retrieve anders niet makkelijk zou worden. Na een zachte landing op de weg zien we andere ballons verdergaan over de bergen en inderdaad de retrieve was niet makkelijk zo bleek ! Vrachtwagens geraakten niet door de rivierbeddingen en alles werd op het dak van Toyata jeeps teruggebracht. Nochtans lagen alle ballonnen vlakbij een weg â&#x20AC;Ś.. Het was wederom een memorabele vaart en een perfecte afsluiter van het avontuur, na een uitgebreid ontbijt het inpakken van de luchtballons en het einde van het avontuur. Die avond sloten we af met een gezamelijke bbq . In het volgende magazine zullen we het korte relaas brengen van de retrieve van de ballon die in de bergen geland was. Deze is immers opgehaald en uit de bergen gevlogen na de expeditie !

ballonstof 27

www.kubicekballoons.be Onderhoud, herstelling en keuring, alles onder één dak. Alle ballonmateriaal en alle merken.

Step in Ballooning = CAMO + uw Kubicek Balloons dealer in België Step in Ballooning Kris Houtmeyers

Tel: +32 (0) 475 Eilandstraat 2 77 01 31 info@kubicekballoons.be 3294 Molenstede Tel: +32 (0) 475 77 01 31 info@kubicekballoons.be

s dre a w Nieu anaf 012 v 2 ber m e dec

ballonstof 28

Wo odpecke r s E u r o p e s e t o u r T e k st e n f o t oâ&#x20AC;&#x2122;s: sanne haarhuis

Twee Braziliaanse vrienden dromen ervan met een bijzondere ballon een aantal maanden door Europa te reizen en besluiten deze droom waar te gaan maken. Kaio Chemin en Filipe Tostes hebben elkaar ontmoet in het

breed klitteband geplaatst en de loadtapes worden met mini

wedstrijdballonvaren toen Filipe observer was bij de vader van

carabines aan elkaar gekoppeld. Voor vertrek naar Europa

Kaio en zijn altijd vrienden gebleven.

heeft de ballon een testvlucht gemaakt. Wordt vervolgens uit

Kaio komt uit een familie van Braziliaanse ballonbouwers. De

elkaar gehaald en in twee reistassen gestopt voor vervoer.

hele familie werkte mee aan de totstandkoming van meerdere

In Europa aangekomen wordt de configuratie compleet

Special Shapes. Een jaar geleden begon hij zijn eigen bedrijf

gemaakt met mand, gasflessen en brander en zijn ze klaar om

waarin hij, in navolging van zijn vader, passagiersvaarten orga-

Woodpecker aan het europese publiek te laten zien.

niseert en ballonnen bouwt.

Op ieder festival wordt crew geregeld, die allemaal even

Samen met zijn vriend Filipe Tostes bedachten ze een manier

enthousiast zijn en willen helpen.

om een mooie ballon te bouwen en een reis te maken naar Europa. Filipe die een paar jaar eerder als crew in Spanje had

Woodpecker is aanwezig geweest op de volgende festivals:

gewerkt, boorde zijn netwerk aan en op die manier werden

Ballonmeeting Olen, Friese Ballonfeesten, Sport- en

verscheidene ballonevenementen in Europa aangeschreven.

Ballonhappening St. Truden, Bristol International Balloon

Op dat moment bestaat alleen nog maar het idee voor de

Fiesta, Ballonfiesta Barneveld, Twente Ballooning ,St. Niklaas

ballon. De broer van Kaio heeft een tekening gemaakt en die

Vredesfeesten ,Warsteiner Internationale Montgolfiade

wordt meegestuurd. Ze krijgen positieve reacties uit verschil-

Ferrara Balloons Festival

lende hoeken van Europa en het plan begint meer vorm te krijgen.

De braziliaanse vrienden hebben ontdekt dat ieder evenement

Drie maanden voor het vertrek naar Europa beginnen ze aan

zijn eigen sfeer en bijzonderheden heeft maar dat je niet kunt

de bouw van de woodpecker ballon. Een ballon die op een

zeggen dat deze verschillen te maken hebben met het land

gemakkelijke manier te vervoeren moet zijn. De ballon wordt

waar het evenement plaatsvindt.

in twee geknipt op de evenaar, daar wordt vijf centimeter

Wat wel opvalt is dat er in Europa veel meer mensen naar

ballonstof 29

CO 2 f r e e b a l l o o n i n g Filipe is naast ballonvaarder bosbouwer en wilde graag nastreven dat hun reis CO2-neutraal zou zijn. Hiervoor is ballonfestivals komen kijken als in Brazilie en dat er ook meer

de organisatie â&#x20AC;&#x2DC;CO2 free ballooning opgerichtâ&#x20AC;&#x2122;. Er is

randactiviteiten bij de evenementen zijn.

berekend hoeveel CO2 er tijdens de totale reis

Tijdens hun reis door Europa hebben Filipe en Kaio vele vrien-

geproduceerd zou worden. Hiervoor werd gekeken

den gemaakt. Veel mensen komen ze op de verschillende eve-

naar de vliegreis, het gebruik van de auto door europa

nementen opnieuw tegen. Ze houden van ballonvaren maar

en bij de ballonvaarten en het gebruik van propaan tijdens

vinden het nog belangrijker om mensen te ontmoeten vrien-

de vaarten. Om dit totaal te compenseren zijn in Brazilie

den te maken, nieuwe ideeen te laten ontstaan en dromen uit

916 bomen geplant. Ook in Nederland kunnen mensen

te laten komen.

mee gaan doen aan CO2 free ballooning.

Ze hopen volgend jaar het plan te herhalen en met een

Om een vaart te compenseren moet een boom worden

nieuwe zelfgemaakte ballon terug naar Europa te komen.

geplant. Om deel te nemen aan dit project en je in te schrijven

Me t k l i tt e n b a n d e n m inimusketons worden de tw e e h e lf t e n v a n d e Wood p ecker bij elkaar g eho u d e n .

kun je contact opnemen met filipe_tostes@hotmail.com

ballonstof 30

Gordon Bennett Cup tek st: Erne st De m u y t e r

Gesticht in 1906 door de excentrieke Amerikaanse krantenmagnaat van de New York Herald, Gordon Bennett Jr (° 1 mei 1841 in New York City; † 14 mei 1918 in Beaulieu-sur-Mer, Frankrijk, 77 jaar oud) die naar hem genoemd werd, wordt het beschouwd als de meest prestigieuze ‘course d’endurance’ die op een eenvoudig principe berust: zich laten dragen door de wind door het principe van ballast om de ballon te laten stijgen of dalen en gebruik te maken van de meest gunstige vliegomstandigheden.

bekende Gordon Bennett Cup die in 1924 werd toegekend

met gas, zonder andere voortbewegingkracht dan de wind.

aan de Gentse ballonvaarder Demuyter, alsook een oude SG

Geen andere brandstof, geen schroef, geen richtingsroer…

38 Zögling zwever uit het Luchtvaartmuseum naast een heuse

De eerste wedstrijd vond plaats in 1906 en de laatste

recente zwever, de Ka 6.

Vooroorlogse in 1938. De wedstrijden om de Gordon Bennett Cup werden zeven maal in België gehouden: in 1921, 1923, 1924 en 1925 te

Bronnen:

Brussel, in 1926 te Antwerpen, in 1937 wederom te Brussel en

Piet Dhanens

in 1938, de allerlaatste wedstrijd te Luik.

Een Eeuw Luchtvaart boven Gent, uitg. Flying Pencil. modhim@hotmail.be De cup zelf was

De Keukeleire E, De Gentse Citadel, Het Citadelpark Deel 2

in massief zilver,

1908-1940, eigen uitgave Bron: De Belgen en de Verovering

19½ inches

van het Luchtruim, Hayez, 1976

(49,53 cm) hoog en 32½ inches (82.55 cm)

Heeft iemand informatie over de Gordon Bennett Cup

lang. Het werd

die in het Legermuseum bewaard wordt?

uitgevoerd door

- Wat gebeurde er met de Cup tijdens de Tweede

het atelier van

Wereldoorlog?

André Aucoc

- Wanneer of hoe verdwenen de propellers aan de Cup?

in Parijs en de

Met dank hiervoor.

waarde was in die tijd geschat op 2.500 USD. Jean-Pierre Lauwers veronderstelde dat een luchtschip van Santos-Dumont als model diende, mogelijks de N° 6 waarmede hij op 19 oktober 1901 rond de Eiffeltoren vloog. Harry C. Redner (Luftschiffharry) deed terecht opmerken dat op de cup die in het Legermuseum tentoongesteld wordt, de propellers aan de gondel ontbreken! Propellers die eveneens ontbreken op de cup die in 1978 in Gent tentoongesteld werd. Nochtans waren de propellers er wel op de ontwerptekening. België zou de cup negen maal winnen, waarvan zesmaal door Ernest Demuyter. En voor de laatste maal in oktober 2005 met het team Benoît Siméons - 36 jaar, ballonvaarder en directeur van een bedrijf gespecialiseerd in activiteiten verbonden aan de ballonvaart - en Bob Berben, een 53-jarige Airbuscommandant van SN Brussels Airways tijdens de 49ste cup met het nieuwe record van 3400 km. Tussen 17 maart en 3 april 1977 werd in het gebouw van de toenmalige Generale Bankmaatschappij op de Kouter te Gent een tentoonstelling gehouden. Dit ter gelegenheid van het 75 jaar bestaan van ‘Ghent Aviation Club’, sinds 1938 opvolger van de ‘Aero-Club des Flandres’. De tentoonstelling werd geopend door niemand minder dan luitenant-generaal baron Donnet, zelf een beroemd vliegenier. Er werden documenten getoond over de luchtvaart te Gent en de evolutie van de luchtvaart in het algemeen, aangevuld met prentkaarten, postzegels, trofeeën, waaronder de

ballonstof

Niet het snelst, maar het verst komen met een ballon gevuld

ballonstof 32

Simba Reeds jaren droom ik van een gas ballon of een special shape. Het enige wat ontbreekt om een dergelijke droom te verwezenlijken zijn de centen natuurlijk. Ik had een aantal ideeën, onder andere een Vlaams Leeuwke. Om de sponsor van de Vlaamse Leeuw warm te kunnen maken, vroeg ik een ontwerp tekening en offerte aan Lindstrand. t e kst en foto’ s: Lo wie vanlu ffelen

De prijs kreeg ik onmiddellijk doorgestuurd: ... 80- à 85.000 euro. Lindstrand had in 2005 een Leeuwke gemaakt voor

Na mijn korte safari ging ik een week logeren bij Marthy De

‘Simba-Afrika’. Via Lindstrand, kwam ik in contact met de bal-

Kock en ik kon mee op stap met de crew tijdens enkele van

lonvaarder Marthy De Kock.

zijn ballonvluchten over een wildpark. Een toffe ervaring, de

Om een idee te krijgen van hoe de ballon er zou kunnen gaan

ballon werd ‘s morgens in het donker klaargemaakt.

uitzien, vroeg ik aan Marthy een foto van de Simba.

Op de achtergrond kon je de leeuwen horen brullen.

Hij mailde mij een foto en gelijk de mededeling dat de Simba

Marthy verzekerde mij dat ze niet tot bij de ballon zouden

eventueel te koop zou komen als ik er interesse in had.

komen. De zon komt heel snel op en het wordt vlug thermisch

Natuurlijk had ik interesse, als de ballon in goede staat zou zijn

dus, een uurke vliegen en gedaan. Het volgen van de ballon in

en de prijs een haalbare kaart.

zo ‘n wildpark was een unieke ervaring. En de zwarte crew?

2 maanden later kreeg ik nog een aantal foto‘s doorgestuurd

... fantastische mensen. Die had ik eigenlijk wel mee willen

en de vraagprijs ... 1/4-de van de nieuwprijs. Volgens Marthy

nemen met de Simba.

was de ballon in nieuwstaat. Ik kon het niet goed geloven omdat hij op 4.500.-ft. boven de

Op een rustige ochtend hebben we dan de Simba uit de zak

zeespiegel woont en de ballon een 70.-Uren op de teller had

gehaald. Tot mijn groot genoegen was de Simba echt in de

staan op een gemiddelde hoogte van 5.000.-ft.

staat zoals Marthy mij verteld had. Hij had slechts 24 vaarten

Volgens mijn berekeningen moest de ballon rot- en opgevlo-

gedaan en was voor de rest enkel hier en daar rechtgezet

gen zijn op deze hoogte (293.-kg. eigen gewicht + onderstel).

bij een winkelcomplex of op de koer van een school en altijd

De lieve snuit van de Simba liet mij echter niet meer los en na

kurkdroog ingepakt onder de hete Afrikaanse zon.

een kort overleg met het vrouwke boekte ik via internet een

Alles stond netjes in het logboek.

vliegtuigticket naar Johannesburg. Naar den andere kant van de wereld om een ballon te gaan bekijken ..., zot zijn doet

De voorlaatste dag van mijn verblijf hebben we een proef-

nie zeer hè? Van de gelegenheid maakte ik gebruik om een

vaartje gemaakt. Ik voelde het onmiddellijk de ballon was

5-daagse safari te maken. De safari was slecht georganiseerd

in splinternieuwe staat. Simba-Afrika had in 2005 de ballon

maar ik stak er wel wat van op. Het verschrikkelijkste waar ik

laten maken bij Lindstrand. In 2008 na een directiewissel

mee geconfronteerd werd waren de stroperijen op bedreigde

bij Simba, werd de ballon echter niet meer gebruikt voor

diersoorten zoals de neushoorn en de olifant en de manier

reclamedoeleinden. De ballon mocht verkocht worden maar

waarop ze er stropen. Afrika wordt letterlijk leeggeroofd.

moest Afrika verlaten. Simba is een beschermd merk en logo

Het ivoor van de olifant is zijn gewicht in goud waard en de

in Afrika en niemand anders in Afrika, mocht het Simba-logo

hoorn van de neushoorn is 2x zijn gewicht in goud waard op

verder gebruiken.

de Aziatische markt. Meer info hierover op www.simba.cat.

Voor 1/4de van de nieuwprijs werd de deal gesloten.

ballonstof 33

PH -HBG?

De Afrikaanse registratie van de Simba was ZS-HBG. De Simba zou in Europa het onderstel gaan krijgen van onze PH-PGU en om de OO-HBG vast te krijgen, was niet zo evi-

Een 14-tal dagen vóór Olen kwam de verlossende mail.

dent, dus redenen genoeg om eens te polsen naar de PH-HBG.

De Simba was goedgekeurd voor export en lag op een pallet

Met één telefoontje naar Hoofddorp was binnen de minuut

in de luchthaven na Johannesburg. Vanaf nu ging het snel.

alles geregeld met het Nederlandse Bestuur van de Luchtvaart.

2 Dagen later kreeg ik telefoon van Skyfast, de Simba was

Dat was tof, enkel de ZS te vervangen door PH en geen

aangekomen bij Brucargo. Ik moest wel onmiddellijk de BTW

samenstelling van onderdelen geregistreerd in verschillende

ophoesten, die zou ik later in het jaar wel terugkrijgen van de

landen.

fiscus. De 3,7.-% invoerrechten zou ik ook moeten betalen, maar daar kon ik een vrijstelling voor aanvragen. Weeral tele-

Nu was het enkel nog wachten op de Afrikaanse keuring voor

foneren en blabla ... maar ik had geluk. Ik kwam bij de juiste

export en het transport naar België. Dit liep echter niet van

persoon terecht bij de douane in Hasselt en ‘s anderendaags

een leien dakje. In Europa kan je een datum afspreken voor

... vrijstelling invoertaks.

een inspectie, in Afrika spreek je een ‘periode’ af. Omwille van de enorme afstanden kan de inspecteur niet even

De Hollanders in Hoofddorp vonden toch een foutje in de

over en weer crossen om één ballon te gaan keuren.

Afrikaanse documenten.

Ondertussen hadden wij de ballon zoals afgesproken betaald.

De boel zat plots op z’n gat ... geen Simba naar Olen.

We werden ongerust, onze centen naar Afrika gestuurd en ....

Maar nu weeral dezelfde service van de Hollanders, de fout

4 maanden later nog altijd geen nieuws? De ballonmeeting

werd onmiddellijk rechtgezet en ‘s anderendaags lagen de

van Olen kwam dichterbij.

documenten van Simba bij Ad Ballon.

Heart Ballooning ballonstof

t e ks t e n foto’ s: Björn T annemaat

Zaterdag 15 september 2012 is voor een aantal gezinnen met een hartpatiëntje een dag om nooit meer te vergeten. In Buren (GLD) organiseerde Stichting Heartbeat namelijk samen met Betuwse Ballooning voor de eerste keer HeartBallooning, een dag in het teken van luchtballonnen, met als hoogtepunt het meevaren in een van de volledig gesponsorde luchtballonnen. BDU, Stichting Onze Ballon, AirFun en Betuwse Ballooning stel-

kinderen. Ook waren er twee modelballonnen aanwezig. Alles

den hun ballon beschikbaar voor deze dag vol plezier en ont-

aan deze ballonnen werkt op exact dezelfde manier als bij zijn

spanning. Daarmee past deze activiteit meer dan uitstekend

grote broers, waardoor de techniek een extra dimensie kreeg.

bij de activiteiten die Stichting Heartbeat organiseert voor

Goed was te zien hoe de thermiek van invloed was op het

haar doelgroep. Niet voor niets is de slogan: “Zorg, plezier en

vaargedrag van de ballon en voor de kinderen was het super

ontspanning voor hartpatiënten”. Naast HeartBallooning orga-

om met de afstandsbediening de branders aan te zetten en de

niseert Stichting Heartbeat jaarlijks onder andere een racedag

ballon te laten stijgen en te zorgen voor een zachte landing.

op het circuit van Zandvoort, een toertocht met cabrio’s en

Sommige jonge bezoekers vonden het zo echt, dat ze zich

een dagje golfen.

afvroegen of ze allemaal wel in het mandje zouden passen.

Op zich niet gek, want als je naar een ballon hoog in de lucht

Voordat de grote ballonnen uitgerold werden, konden de

kijkt, komt het formaat aardig overeen. Een prima start van

gezinnen eerst een kijkje nemen in de inloopballon. De

het evenement.

enthousiaste eigenaar van de ballon vertelde ronduit over de

techniek van het ballonvaren en doordat de ballon opgebla-

Aansluitend kon het echte werk beginnen. Vooral voor de

zen op de grond lag, kon iedereen de ballon in en uit lopen

vaders, echt werk, want een ballon uitrollen is geen eenvoudig

of even in de mand zitten. Op het moment dat de ballon

karwei. De manden werden aangekoppeld, branders getest

overeind gezet werd en de brander aanging leek het net alsof

en de uitleg van het opstijgen en landen doorgenomen. En

ze echt zouden opstijgen. Een geweldige ervaring voor de

natuurlijk de gelegenheid om vragen te stellen: Hoe zou het zijn? Is het koud boven? Allemaal vragen die snel beantwoord

ballonstof 35

konden worden door de aanwezige crews. Rond half zeven

ging eindelijk het spektakel van start. Gespannen gezichten

HeartBallooning is mogelijk gemaakt door Betuwe Ballooning,

bij zowel de ouders als de kinderen. Maar al snel na het veilig

BDU, Stichting Onze Ballon, AirFun, Modelballon.nl, Miniballon

teken van de launchmaster verscheen er een brede lach. In

Elstar Catering, History of Ballooning (BE), Ip’s Garden,

korte tijd waren de ballonnen als een stipje aan de horizon

Wijnwinkel Àlavôtre, Moendo Audiovisuele Dienstverlening,

verdwenen. Bij terugkomst waren de grote verhalen niet van

Dick van der Wal Catering, Blokhut De Kuyl, piloten Mees van

de lucht. De gezinnen hebben genoten van de prachtige ver-

Dijk, Wiebe Kamphuis, Henk Lubbers en Jos Bouman en vele

gezichten, zeker toen ze boven de wolken uitkwamen. Volgens

vrijwilligers. Volgend jaar wordt HeartBallooning gehouden

een van de meegevaren kinderen waren de huizen echt pie-

op zaterdag 25 mei met als reservedatum zaterdag 1 juni.

tepeuterig klein en was er ook een heel klein paardje en een

Doelstelling voor volgend jaar is het aantal ballonnen dat

vader gaf aan het als een geweldige therapie ervaren te heb-

belangeloos meevaart te vergroten naar zo’n 10 – 15 lucht-

ben. “Wat een rust.” Aan het eind van de avond ontvingen alle

ballonnen. Wilt u meevaren met uw ballon? Aanmelden kan

deelnemers een certificaat en de traditionele champagnedoop.

via algemeen@stichtingheartbeat.nl. Meer informatie over

Met een gezamenlijke toost en de nodige bitterballen werd

Stichting Heartbeat en een uitgebreid fotoverslag is te vinden

HeartBallooning feestelijk afgesloten.

op www.stichtingheartbeat.nl

ballonstof 36

S i n t -Ni k l aas ballon stad Het eerste propaangasvulstation voor ballonvaarders Sint-Niklaas al meer dan 200 jaar in de ban van de ballon. De eerste experimenten met ballons in Sint-Niklaas en het Waasland dateren al van het einde van de 18de eeuw. Op 15 april 1784 om 15.00 uur gaat de eerste – zij het onbemande ballon – de lucht in van op het erf aan de Varkensmarkt, de huidige Houtbriel, in het centrum van Sint-Niklaas. t e ks t e n f oto’ s: Fili p Brokken

Eer ste vluch t van de ‘Waa slander’ o p 4 m e i 1 9 1 1 van o p de Grote Markt van Sint- N iklaa s (ar ch ief koninklijke oud h eidkundige k r i n g v a n het Waasland)

Deze ballon, een stunt van Joannes Van Goethem, zoon van een edelsmid, drijft op ongeveer 105 meter hoogte over de Grote Markt en landt in een tuin in de Nieuwstraat. De eerste bemande ballon gaat op 3 maart 1845 de lucht in. Luchtreiziger Kirsch stijgt op van op de speelplaats van het Sint-Jozef-Klein-Seminarie in de Collegestraat van Sint-Niklaas. Het is meteen de start van de bemande ballonvaart(sport) in Snt-Niklaas en het Waasland. D e ‘W a a s l ander’

Ruim honderd jaar geleden, op 4 mei 1911, vindt op de Grote Markt van Sint-Niklaas de eerste opstijging plaats van de ‘Waaslander’, de ballon van de Aero-Club van Sint-Niklaas. Het weekblad ‘Het Land van Waas’ brengt op 7 mei 1911 een enthousiast verslag uit over deze eerste vlucht: “ ’s namiddags zou de eerste reis plaats hebben van den nieuwen luchtbal ‘Waaslander’ eigendom van den Aeroclub onzer stad. Met duizenden was de bevolking van stad en omtrek op

ballonstof 37

ons uitgestrekt marktplein samengestroomd, om getuige te zijn van deze eerste reis. Toen de luchtbal gevuld was, werd hij gezegend door Z.E.H. Kan. De Meerleer, pastoor van de

Stadsballon

Onze-Lieve-Vrouwkerk. Kwart voor 5 ure werden de koorden losgelaten en onder het spelen der muziek en de toejuichingen der menigte steeg de luchtbal statig in de hoogte. Buiten den

Roy en Annette Sax, die na hun vader Jean Sax en grootvader

heer G. Van Bortel, van Mechelen, stuurman, deden de heeren

André Sax inmiddels de derde generatie van de ballonvaartfa-

Joos Ivo, voorzitter, Hanssens Jules, secretaris der vereeniging,

milie vertegenwoordigen.

en Van Wauwe Aloïs, onze stadsgenoten, de luchtreis mede. Er was bijna geen wind en traagzaam dreef de ballon over

Permanent ops tijgterrein bemande aëro staten

Temsche, Eikenvliet, Mechelen, Haecht en Leuven, om te 8 ure

Onder impuls van burgemeester Freddy Willockx worden begin

20 te St. PIeters-Rhode in de beste voorwaarden maar reeds

2005 de eerste stappen gezet om de Grote Markt van Sint-

in volle duisternis neer te dalen. De luchtbal had eene hoogte

Niklaas, die in 2005 volledig werd heraangelegd, te erkennen

van 2100 m bereikt. Spijtig was het, dat de luchtbal voor het

als permanent opstijgterrein voor luchtballons. Bedoeling is

aangekondigde uur opgelaten werd. Vele personen, die naar

om door regelmatige vrije opstijgingen het hele jaar door een

de markt kwamen om de opstijging te zien, kwamen slechts

bijkomende attractie te creëren in het stadscentrum. Bij de

aan toen de ballon reeds in de hoogte was.”

heraanleg van de Grote Markt werd immers terdege rekening

De ‘Waaslander’, evenals de ‘Waaslander II’, worden op

gehouden met de ballonvaartsport: zo zijn alle verlichtingspa-

21 september 1914 opgeëist door het Belgisch leger.

len aan de buitenzijde van het centrale binnenplein geplaatst en werden de lampen op een afzonderlijk circuit aangesloten

V a n B e v r i j d i n gsfe e s t e n naar V redesfee sten

zodat bij een ballonlantaarnballet het binnenplein volledig

Na de Tweede Wereldoorlog worden de ballonopstijgingen

gedoofd kan worden. Op 11 juli 2005, de Vlaamse feestdag,

van op de Grote Markt gekoppeld aan de herdenking van de

verleent het federale directoraat-generaal voor de luchtvaart

bevrijding van de stad Sint-Niklaas op 9 september 1944. De

de machtiging als permanent opstijgterrein voor bemande

eerste landingswedstrijd voor gasballons wordt georganiseerd

aërostaten. Het is meteen het eerste Belgische marktplein dat

op 4 september 1948. Het initiatief groeit uit een contact van

deze machtiging verkrijgt.

toenmalig burgemeester Romain De Vidts en zakenman André Sax met de Brusselse ballonvaarder Jozef Van der Straeten, die

Een stad sballon

ook deze wedstrijd wint. De eerste warmeluchtballons stijgen

In 2008 neemt vzw Centrummanagement Sint-Niklaas het

op tijdens de Bevrijdingsfeesten van 1970. In 1973 wordt de

initiatief om door middel van een ‘stadsballon’ de stad meer

naam ‘Bevrijdingsfeesten’ vervangen door het ruimere begrip

naambekendheid te geven, het toerisme aan te zwengelen

‘Vrede(s)feesten’. De eerste specialevormballon wordt in 1981

en vooral de middenstand in het vernieuwde stadscentrum te

gepresenteerd. In 1987 kunnen dankzij de goede internatio-

promoten. De opdracht wordt gegund via een algemene offer-

nale contacten van startmeester Jean Sax talrijke speciale-

tevraag aan bvba Ballooning uit Waasmunster. Deze vennoot-

vormballons worden getoond. Zij vormen de attractiepool bij

schap levert het vliegklaar ballonomhulsel met toebehoren en

uitstek van de Vredefeesten, die hiermee tot de vijf belangrijk-

verkrijgt dit in bruikleen gedurende een termijn van minimum

ste ballonhappenings ter wereld behoren. De algemene coör-

5 jaar. De stadsballon maakt zijn eerste vlucht op 13 juni 2009

dinatie van het ballonevenement ligt sinds 2008 in handen van

onder leiding van piloot Danny Smet.

ballonstof

Inf obord pro paanga svulstation (ont w er p Steve R asp oet)

V oorzitter Reginald Geerinc k en ondervoorzitter jo S pildooren

Ba l l o npi l oten verenigd

Een pro paanga s vuls tation

Op 21 augustus 2011 verzamelen in café De Graanmaat op de

Eén van de belangrijkste opdrachten van de nieuwe vzw is de

Grote Markt van Sint-Niklaas, een 40-tal Wase ballonpiloten

oprichting van een propaangasvulstation waar alle ballonvaar-

en sympathisanten. Ze zijn samengekomen om een vereniging

ders, lid van de vzw, op een volledig reglementaire en veilige

op te richten met de bedoeling de ballonvaartsport te pro-

manier de gasflessen kunnen vullen. Dat dit geen routineklus

moten en als rechtspersoon op te treden voor de oprichting

zou worden, is voor de raad van bestuur van bij de aanvang

van een propaangasvulstation. De vereniging onder het sta-

genoegzaam bekend: er bestaat in België geen enkele voor-

tuut van vereniging zonder winstoogmerk (vzw) kiest onder

gaande en de Vlaamse decreetgever – zowel op vlak van

zijn oprichtende leden Reginald Geerinck tot voorzitter en Jo

leefmilieu als van ruimtelijke ordening – heeft voor dergelijke

Spildooren tot ondervoorzitter. Danny Smet neemt de taak op

installaties geen specifieke vestigings- en exploitatievoorwaar-

zich van secretaris en Didier Rosseneu van penningmeester.

den vastgesteld. Eerst dient een passende locatie te worden

De Sint-Niklase schepen (wethouder) van middenstand en

gevonden. De stad Sint-Niklaas biedt hiervoor onder de vorm

toerisme, Lieven Dehandschutter, krijgt het mandaat van de

van een opstalrecht een perceel aan van ca. 1.000 m², gele-

gemeenteraad en vervolledigt de raad van bestuur. De vereni-

gen aan de buitenrand van het Europark-Zuid en niet groot

ging gaat voortaan als ‘vzw Waasballon’ aan het werk.

genoeg voor de vestiging van een bedrijf. Aangezien derge-

Vrede sf eesten 2011

ballonstof

Lantaarnballet

lijke tankinstallatie al gauw 90.000 EUR kost, moet gezocht worden naar een commerciële partner, die in ruil voor het exclusief leveringsrecht van propaangas, de installatie laat bouwen en deze tegen een symbolische euro in bruikleen geeft aan de vzw. Tegelijkertijd toont de stad de bereidheid om een aantal infrastructurele werken zoals de aanleg van de toegangsweg en de terreinafsluiting ten laste te nemen,

Sint- N iklaa s ballon stad

ook een investering van ca. 60.000 EUR. De vzw vindt in Steve

100 jaar na de memorabele vlucht van de ‘Waaslander’beschikt

Raspoet van nv Steragas uit Zemst (bij Brussel) een construc-

de stad Sint-Niklaas over een vereniging met inmiddels 65 leden,

tieve partner. De onderneming geldt als voorbeeld van een

die nagenoeg alle Wase ballonpiloten verenigt, een stadsballon

PPS-project, een publiek-private samenwerking, zowel op vlak

als uniek stadspromotiemiddel, een permanent opstijgterrein

van financiering als voor de exploitatie, waarbij alle partners

voor luchtballons, een gemeenschappelijk propaangasvulstation,

financieel bijdragen en vzw Waasballon voor coördinatie en

en met de jaarlijkse Vredefeesten één van de belangrijkste bal-

beheer instaat. Na het bekomen van een stedenbouwkundige

lonmeetings. Reden genoeg om Sint-Niklaas als ballonstad te

en milieuvergunning gaan de werken in november 2011 van

erkennen en éénieder uit te nodigen tot een bezoek.

start. Met alle noodzakelijke keuringsattesten op zak wordt het eerste propaangasvulstation in Vlaanderen op 11 februari

Bronvermelding:

2012 door burgemeester Christel Geerts plechtig ingehuldigd.

Van Bouchaute P. en De Meester P, De Grote Markt van Sint-

Tegelijkertijd worden de private installaties – die veelal niet

Niklaas, handel en wandel van een gastvrij plein, Erfgoed Lokaal,

over de nodige vergunningen beschikken en een veiligheidsri-

2006

sico inhouden voor de buurt – ontmanteld.

ballonstof 40

E u r o pe , h e r e i c o m e

vervolg

tekst en foto’s: Angele L inders

Als ik dit artikel aan het schrijven ben duurt het nog 5 dagen en dan is het zover. De reis naar Frankenthal begint. Ik ben vol spanning over wat mij allemaal te wachten staat. Een beetje weet ik ervan want ik ben namelijk met het team van Jan Oudenampsen meegeweest naar het NK in België. Het is toch wel een verschil met de wedstrijden hier in

vlak voor het begin wordt het alleen maar erger, het wordt de

Nederland waar ik bij was. Dat begint al met de Engelse

hoogste tijd dat we kunnen gaan.

taal, een hele vreemde omgeving, veel verschillende teams met allemaal de spirit om eerste te worden. Dat laatste heb

We hebben nog een oefenvaart in de buurt van Breda

ik als ik eerlijk ben niet. Ik ben blij dat ik nu wel weet wat

gemaakt, ook daaruit blijkt weer eens dat het weer onvoor-

wedstrijdvaren zo’n beetje inhoudt en dat is al een hele berg

spelbaar is en de opdrachten niet of nauwelijks uit te voeren.

informatie. Ik moet zeggen dat ik in korte tijd veel wijzer ben

Maar ook dat is weer een leermoment, gewoon het beste

geworden.

ervan maken en zo dicht mogelijk bij het doel proberen te

Nee, mijn opdracht is meer om niet als laatste te eindigen,

komen, ook al ligt dat 2 km. verderop.

maar stiekem toch hopen om veel beter te eindigen. Ik heb

Je moet ook rekening houden met de volgende opdrachten

namelijk geen idee over wat de rest van de deelneemsters in

want die kun je misschien wel goed uitvoeren en zodoende

hun mars heeft. Als ik naar hun aantal vaaruren kijk dan zijn er

toch nog wat punten verzamelen. Maar de missie voor die dag

bij met maar 80 uur, dat is in vergelijk met mijn 350 uur niks.

was weer geslaagd. We hebben hoog gevaren op zo’n 5300

Maar toch, in mijn 350 uren heb ik 10 uren ervaring opgedaan

voet en we hebben een 3D-Pie gevaren.

met echt wedstrijdvaren. Tja en als die dames met 80 uur

De volgende dag heb ik alleen gevaren, ook dat stond nog op

alleen maar wedstrijdvaarten hebben gedaan, hebben zij toch

mijn verlanglijstje om te doen. Normaal gesproken vind ik daar

veel meer ervaring.

helemaal niks aan, maar ik moet zeggen, ik heb er weinig van

Maar goed over 12 dagen heb ik het antwoord op deze vraag

gemerkt omdat ik erg druk bezig was met navigatie, opdrach-

en daar kom ik in mijn volgende artikel op terug.

ten en kaartlezen. Ook deze laatste oefening voor het EK was

Ik heb nog een jongedame aan het team kunnen toevoegen

er een waar we weer van hebben geleerd.

en dat is Caroline Splinters, dus alweer een berg ervaring erbij. In mijn eerste stukje schreef ik over beginnersstress, maar de

We zijn er klaar voor, voor mijn avontuur en ons project, wat

ervaring heeft geleerd dat dit niet klopt. Ik moet zeggen zo

eruit komt lezen jullie de volgende keer.

b a l l o nvaart!

De oudste bekende technologie om gegevens over te zenden is zo’n 2000 jaar oud en stamt uit de Chinese Han-dynastie (206 voor Chr tot 220 na Chr). In die periode werd de Kongming-lantaarn uitgevonden, een kleine onbemande heteluchtballon die oorspronkelijk werd gebruikt voor het overbrengen van (voornamelijk militaire) seinen.

De ontwikkeling van deze eerste vorm van contactloze gegevensoverdracht - de ballon - tot de laatste high-tech innovaties op dit gebied heeft zo'n 2000 jaar geduurd. De Kongmingballonnen zijn tegenwoordig vervangen door elektronische chips: Near Field Communication, oftewel NFC, biedt draadloze connectiviteit door middel van moderne halfgeleidertechnologie. Het Engelstalige fotoboek Catch the Sun brengt beide technologieën samen. Het is 's werelds eerste boek met geïntegreerde

die nog niet ‘NFC inside’ heeft, worden, waar mogelijk, NFC-

NFC-halfgeleidertechnologie, waarbij de inhoud van dit high-

functionaliteiten ook via QR codes aangeboden.

tech boek gaat over de magie van de ballonvaart: naast 200

prachtige ballonfoto’s uit alle delen van de wereld geeft het

Han Nabben, de auteur van dit boek, behaalde zijn ballonli-

boek op een beknopte, toegankelijke wijze achtergrondinfor-

centie in 1995. In 2011 publiceerde hij het boek Lichter dan

matie over de ballonsport.

lucht, los van de aarde, over de geschiedenis van de ballon- en luchtscheepvaart in Nederland. In het dagelijks leven werkt

Catch the Sun bevat meerdere NFC-chips waarmee het moge-

Han bij een bekende halfgeleiderfabrikant in Nederland.

lijk is het boek te verbinden met internet. De chips zijn niet

In zijn nieuwste boek Catch the Sun gebruikt hij NFC-

zichtbaar maar kunnen simpelweg geactiveerd worden door

halfgeleidertechnologie om de multimediale eigenschappen

een NFC-compatibele smartphone of tablet. Door deze tegen

van internet te integreren in het oude vertrouwde boek.

een NFC-hotspot in het boek te houden worden volautoma-

Catch the Sun wordt officieel gepresenteerd tijdens het

tisch ballonfilms gestart, kan men muziek downloaden of

Albuquerque International Balloon Fiesta in New Mexico USA

wordt een directe verbinding gelegd met social media. De

(6 t/m 14 oktober 2012).

titelsong van het boek, Catch the Sun van Tim Akkerman, is op deze wijze bijvoorbeeld verwerkt in het omslag. Zéér bij-

Het boek kan worden besteld in de boekhandel en via de

zonder zijn de twee ongeprogrammeerde NFC stickers die het

website van Uitgeverij Elektor: www.elektor.nl. De prijs: € 45,-.

boek herbergt. Daarmee kan de lezer zelf weblinks en inhoud

Catch the Sun, ballooning across the globe

toevoegen aan het boek. Voor mensen met een smartphone

Uitgeverij Elektor International Media BV

ballonstof

‘ s W erelds eerste high-tech bo e k m e t N F C - t e c hn o l o g i e g a a t o v e r…

Iedere piloot kent het fenomeen wel: de

logsvlieger en schrijver Roald Dahl.

een gas- en een heteluchtballon. Waarbij

nieuwsgierige passagier. Terwijl je de

Maar de belangstelling van Rutger is

een opengewerkte heteluchtballon inzicht

ballon aan het opbouwen bent, de passa-

breder dan alleen de luchtvaart en ook

geeft in de werking van een parachute.

giersbriefing doet, je checks doet.

daarvan maakt hij tekenwerk, te zien op

Een ander getoond verschil is dat tussen

“Hoe lang wordt er al ballongevaren?”,

www.ArtaCarta.nl

een special shape en een cloudhopper.

“Hoe hoog kan een ballon?”, “Hoe ver

De Ballonvaartposter stipt een aantal bal-

Tenslotte nog wat records. Naast de

kan een ballon?”,

hoogtes wat

“Waarom zie je

informatie over

vragen, vragen.

Dus, hoe groter de ballon, hoe groter de opwaartse druk, hoe meer passagiers.

Een aantal van de vragen heeft collega redacteur Rutger Coucke

gasballon

woord.

wet van de ballonvaarder

Ballonstof kent

Dikk e luch t

als je de lucht niet meer kunt verwarmen, moet je landen. Ouderwetse gasballons zaten in een net. tegenwoordig is de mand met lijnen vastgemaakt aan de ballon zelf.

tot tijd verschijnt er in Ballonstof een illustratie van zijn hand. Naast

Lijn om het ventiel mee te bedienen.

Rain skirt. moet voorkomen dat regen in de mand drupt.

Aan de mand hangen zandzakken. Met een klein schepje wordt hier heel voorzichtig zand uit gegooid om te stijgen.

van de voorzit-

de scoop zorgt ervoor dat de warmte in de ballon komt en niet wegwaait er zijn allerlei materialen geprobeerd, maar een mand van wilgentenen bleek het best te voldoen.

een gasballon kan dagen - en nachten - achter elkaar doorvaren.

cloud hopper

de portretten

De kleinste ballon is een cloud hopper.

special shapes special shapes zijn ballonnen die een andere vorm hebben, dan een gewone ballon.

ters was er in het vorige nummer van Ballonstof een illustratie te zien

Daarbij zit de piloot op een klapstoeltje aan de gasfles.

van twee welwilDe amerikaanse miljonair B.C. Forbes had een hele verzameling, waaronder een luchtwaardige replica van zijn franse kasteel.

lende politieagenten. Wat veel minder

Branders kunnen onder hoge en onder lage druk branden. onder lage druk maken ze minder lawaai. dit wordt gebruikt in de buurt van vee en wordt daarom vee- of koeienbrander genoemd.

De onderkant is gemaakt van nomex, dat minder brandbaar is

Appendix. hierdoor wordt de ballon gevuld met gas.

Een ballon vaart meestal net zo snel als de wind. Daarom waait het niet in een ballon. Dat wordt aerostatisch genoemd.

lijn om de parachute mee te bedienen

loadtapes houden de pannels bij elkaar.

Een heteluchtballon kan niet tegen thermiek. Daarom kan hij alleen ‘s ochtends vroeg of ’s avonds laat varen. ‘s nachts mag hij niet varen.

in de mand zitten flessen met propaangas om de lucht mee te verwarmen

rond de wereld De eerste vaart rond de wereld vond plaats in 1999 met de breitling orbiter. Piloten waren Bertrand piccard en Brian jones, de ballon was een combinatie van gas en hete lucht, waarbij de hete lucht de helium verwarmde.

De ballon was 55 m. hoog. In de drukcabine was een bed en een wc.

De orbiter steeg 1 maart 1999 op in het Zwitserse Chateaux d’oex en landde 19 dagen 22 uur en 55 minuten later in de Egyptische woestijn.

hij had toen een afstand afgelegd van 25.361 km. hoogtes bereikt van 11,37 km, en snelheden van bijna 300 km per uur.

gemiddelde hoogte van een ballonvaart 1500 feet = 450 m.

Jones en Picard de eerste vaart rond de wereld hebben Compleet kan

Bij een gasballon gebruik je eenvoudig een gas dat van nature dunner is dan lucht.

Een heteluchtballon is een open ballon waar lucht in en uit kan stromen. Wordt de lucht verwarmd, dan stijgt de ballon. Koelt de lucht af dan daalt hij. Ontsnapt er warme lucht, daalt de ballon nog lijnen om de parachute sneller. mee op zijn plaats te houden

Panels gemaakt van nylon.

mee Brian

gemaakt.

parachutevormige klep om het gat mee dicht of open te doen.

ventiel om gas te laten ontsnappen.

het tekenwerk van Rutger al. Van tijd

Door de lucht in de ballon te verwarmen zet die uit. Daardoor wordt de luchtdichtheid in de ballon minder.

lucht dunner dan de omgeving

De zorgvuldige lezer van

Een ballon zoekt een plekje waar de dichtheid van de lucht hetzelfde is als de dichtheid in de ballon.

heteluchtballon Gat in de bovenkant om warme lucht te laten ontsnappen.

Scheurbaan. Die wordt opengetrokken na de landing, zodat het gas snel kan ontsnappen.

lucht net zo dun als de omgeving

waarheen hij gaat, hij weet het niet, want dat bepaalt de wind. het is niet de bestemming, maar de reis erheen, die hij opwindend vindt.

Een gasballon is een gesloten ballon waarin gas - helium of waterstof - is opgesloten. Om te dalen laat je gas ontsnappen, om te stijgen gooi je ballast - zand- overboord. als je geen zand meer hebt, of te veel gas hebt laten ontsnappen, moet je landen.

in beeld beant-

Onbemande gasballon BU60-1, 2002, 53.000 m.

je dalen?” Vragen,

De eerste mensen waren markies d’Arlandes en natuurkundige Pilâtre de Rozier. Zij vonden, dat de twee misdadigers die hiervoor aangewezen waren niet met de eer mochten gaan strijken.

De opwaartse kracht die een lichaam ondergedompeld in een vloeistof of gas ondervindt, is even groot als het gewicht van de verplaatste vloeistof of gas.

Orbitter, waar-

Hilversum, 2012. www.artacarta.nl. niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt in welke vorm dan ook zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur: rutger coucke, rutger@coucke.nl

lucht?”, “Hoe kan

dunne lucht wet van Archimedes

Hoe hoger je in de atmosfeer komt hoe dunner de lucht.

je de poster niet noemen, er zijn talloze onderwerpen over ballonvaart die niet aan bod komen en op de zaken die wel aan bod komen wordt niet diep ingegaan. Maar, zoals gezegd, dit is geen boek maar een poster. Bovendien een poster die niet de pretentie heeft volledig te zijn. Wat hij wel is, is een leuke, interessante en

een ballon in de

Hoe een ballon in de lucht blijft

Joseph kittinger 1960 Helium ballon 31.300 m. van die hoogte sprong hij met een parachutte naar beneden. dat is ook het wereldrecord vrije val.

“Waarom blijft

Prof. Piccard. 1932 Helium ballon. 16.940 m.

een ballon?”,

de Breitling

De eerste keer Het begon met de Franse broers Etienne en Joseph Montgolfier. In 1783 maakten zij een papieren ballon en staken daar een vuurtje onder. de eerste passagiers waren een schaap, een haan en een eend.

verkeersvliegtuigen 12.000 m.

alleen ‘s avonds

heteluchtballon 6.614 m.

ballonstof 42

B allon vaartposte r e

toch ook wel informatieve

D e p oster hee ft een a fmeting van 42 x 59,4 c m. [A2].

mensen weten

poster over de

is dat hij een aantal verhalen heeft gete-

lonzaken aan in vogelvlucht. Het begint,

ballonvaart, die niet mag ontbreken in

kend/geschreven die o.a. op de luchtvaart

zoals het hoort, met de eerste ballonvaart,

de bar van een zichzelf respecterend bal-

betrekking hebben.

die van de gebroeders Montgolfier.

lonbedrijf.

De dramatische ballontocht naar de

Dan wordt beknopt uitgelegd hoe

Een poster bovendien, die je de nieuws-

Noordpool van Salomon Andrée, het dag-

Archimedes helpt om een ballon in de

gierige passagier van het lijf houdt, zodat

boek van stuntpilote Marga von Etzdorf

lucht te houden.

je ongestoord je vaart kunt voorbereiden.

[beiden historisch] en een tekenbewerking

Alweer beknopt - het is een poster, geen

van Over and out, een verhaal van oor-

boek - wordt het verschil geduidt tussen

Meer informatie: www.artacarta.nl

Koois t r a • Onderhoud incidenteel • Onderhoud jaarlijks • ARC Inspecties • ARC verlenging • Bewaking permanente luchtwaardigheid • Aanschaf van uw ballon

• Lindstrand • Cameron • Thunder and Colt • Sky

• Kubicek • Kavanagh • Schroeder • Ultra Magic

Lindstrand Holland / Noordelijk Ballonvaartcentrum is een EASA Subpart F erkend onderhoudsbedrijf en een CAMO + organisatie. Ons erkenningsnummers zijn NL.MF.3060 en NL.MG.8060. U kunt bij ons terecht voor, Jaarlijks-, en incidenteel onderhoud een ARC inspectie en ARC verlenging en bewaken van de permanente luchtwaardigheid van uw ballon. Dealer Lindstrand Balloons. 0513 41 75 03 • www.lindstrand.nl

ballonstof