Ondernemend Friesland editie 8-2022

Een avond in Bremen

Ik ben ook de jongste niet meer en daarom begin ik enige haast te voelen als het gaat om het afwerken van mijn bucketlist. Die staat nog vol bizarre ideeën. Zoals: het schrijven van een voorwoord, met alcohol op. Ach, waarom nú niet? Het is tenslotte december!

Ik zit met mijn vrouw te eten op het terras van Da Vinci, aan de Lüneburger Strasse in Bremen. Het is een zwoele avond in oktober; een van de twijfelachtige geneugten van de klimaatverandering. Maar met een fles Montepulciano is het allemaal goed te doen.

We worden op een lekkere manier lacherig. Dat komt niet alleen door die Montepulciano, maar ook omdat er duizenden Werder Bremen supporters in groen-wit langs ons tafeltje schuiven, richting het nabijgelegen stadion. Een schitterende poppenkast. Voetbalpubliek is in Bremen zeer horizontaal. Mannen, vrouwen, kinderen, bebaarde hipsters en gelukkig ook de gebruikelijke dronkenlappen van wie al lang niet meer zeker is of ze straks überhaupt nog door de toegangshekken komen.

Het valt me op hoe lelijk groen-wit eigenlijk is, als kleurcombinatie. Laat ik het zo zeggen: het kleedt niet af. Dan kun je beter supporter zijn van Inter Milan (blauw-zwart). Maar ja; dat is ook zo maar een gedachte, vanachter een glas wijn.

Tjonge; wat voelt het goed om hier te zijn. We praten ook steeds luidruchtiger. Af en toe kijken vriendelijke Duitsers onze kant op. Wij vermaken ons, in hún stad. Dat vinden ze leuk. Aan de overkant

statige herenhuizen en achter de ramen sfeervol verlichte huiskamers. En uitzicht op een mooie jonge vrouw die in de keuken iets staat te maken, vast iets vegetarisch.

De fles raakt leeg, maar er is nog een bodempje. “Kom schat, we nemen nog een slok”, mijn vrouw schuift haar glas naar me toe. Ik schenk in en voel hoe het gewicht van de laatste wijn zich verplaatst naar de hals. Maar er komt niets. Hoe hersenen dan kunnen werken. Althans die van mij. Mijn conclusie is dat de firma Montepulciano een mooie actie heeft bedacht. Je wil die laatste slok hebben, maar er is een dubbele bodem. Er komt gewoon niets meer! Wat een stunt! Een stichtelijke knipoog van de producent in de sfeer van ‘drink met mate.’ En natuurlijk ook om het verlangen naar de volgende fles, waar en wanneer dan ook, levendig te houden. Hoe origineel! Nog een keer draai ik de fles om boven het glas van mijn vrouw. Nee hoor, de wijn blijft waar ie zit. Geniaal.

Maar dan zie ik het: de dop zit er gewoon nog op. Hollands schateren vermengt zich met Duits gniffelen. Nu snel opdrinken en wegwezen. De hotelkamer wacht op ons.

Menno Bakker

HOOFDREDACTEUR

Meer lezen of reageren? linkedin.com/in/bakkermenno of op https://twitter.com/OF_nl

met: Casper Ferwerda, Menno Bakker, Wiebrand de Boer, Tine van Knijff-van Hijum, Thea van der Schaaf, Klasina van der Werf, Willem Walda, Ingrid van Damme, Amanda de Vries en Ivo Pakvis nieuwsberichten@of.nl

© De uitgever kan op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van informatie. Uitgever aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de schade, van welk aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebasseerd zijn op informatie uit deze uitgave. Uit deze uitgave mag na toestemming van de uitgever met bronvermelding geciteerd worden.

www.of.nl

Timmerfabriek De Jong in Woudsend: Gedemarreerd van het peloton naar de kopgroep

16

In september van dit jaar vierde Timmerfabriek De Jong uit Woudsend het 100-jarige bestaan. In die eeuw groeide het uit van een lokaal timmerbedrijf tot een landelijke specialist in de renovatiesector. Directeur Ferdi de Jong is al de vierde generatie. Ferdi rijdt inmiddels blindelings naar elk adres in Amsterdam, terwijl hij voor menige klus in Friesland op zijn ‘TomTom’ moet vertrouwen. Hij blikt met ons terug op het verleden en vooruit op de toekomst van de Woudsender Timmerfabriek.

Filmproducties De essentie van een meesterwerk

‘Voor het maken van een film of een animatie is op zich geen lef nodig’, zo valt op de website te lezen. Maar bij het maken van keuzes die flink afwijken van het bekende wél, aldus de creatieve film- én animatiemakers van MSTRWRK. Het bedrijf doet de klant een duidelijke belofte en dat is dat ze ‘de drive hebben om dingen te doen die niemand anders durft te doen’. Het ultieme doel: meesterwerken creëren.

Esther

Vinke (SROI) over de vele voordelen van Social Return ‘Je geeft iemand een nieuw leven’

Het zijn voor ondernemers, maar uiteraard óók voor veel anderen, geen gemakkelijke tijden. Oorlogen, mensen op drift, torenhoge inkoopprijzen, inflatie. En dán nog open staan voor het zoiets als ‘Social Return’; het staat niet bij ieder bedrijf boven aan de prioriteitenlijst. Toch gebeurt er wat dat betreft op dit moment iets bijzonders in de samenleving, zegt Esther Vinke, aanjager Social Return bij SROI Fryslân.

Freonen-bestuurslid Mirjam Marinus: ‘Mobiliteit kan schoner, leuker en vitaler’

Mirjam Marinus, werkzaam als Manager Marketing & HR en DT-lid bij Freon Friesland Lease, vervult vol enthousiasme haar rol als bestuurslid bij de Freonen fan Fossylfrij Fryslân. “Met Friesland Lease hebben wij de droom dat mobiliteit schoner, leuker en vitaler kan”, vertelt Mirjam. “De Freonen passen daar – als initiatief op het gebied van duurzaamheid en maatschappelijke betrokkenheid - perfect bij. Daarom zit ik met veel plezier in het bestuur.”

Van Dijk Bouwbedrijf:

Altijd vraag naar

kwaliteit

Kwaliteit staat bovenaan bij Bouwbedrijf Van Dijk aan de Zoom 13 in Surhuisterveen. ,,En daar blijft altijd vraag naar”, aldus eigenaar Karst Jan Pool, die het bedrijf sinds 2016 leidt samen met Elle Binne Luimstra.

Friezen in den Vreemde: Kerstbomen exporteren naar Engeland

Zomer weer voorbij; die ellendige lange en natte Nederlandse winter komt eraan. Maar niet getreurd; OF vermaakt de lezer de komende 3 edities met het feuilleton ‘Overwinteren op Mallorca’. We gaan op bezoek bij de Fries in den Vreemde Mark Wiersma. Hij zat op school in Leeuwarden, liep als jonge ondernemer al behoorlijk binnen met 06-lijnen en had een succesvol bedrijf in Londen. Na vele omzwervingen belandde hij op Mallorca.

Boekentip voor onder de kerstboom:

Wat we kunnen leren van Maarten Tromp

Het zou eigenlijk óók een heel goed managementboek kunnen zijn, of een inspiratieboek voor ondernemers. Want ‘Het monsterschip’ van historicus Luc Panhuysen heeft bijna álles. Romantiek, heldendom, maar ook strategie en vernuft.

De meeste mensen zullen de schrijver wellicht kennen door zijn medewerking aan de sublieme tv-serie ‘Het Nederlandse Rampjaar van 1672’; daar verschijnt Panhuysen regelmatig als verteller en ‘duider’. Maar schrijven kan hij óók. Zo vertelt hij het verhaal van de eenvoudige scheepsjongen Maarten Harpertszoon Tromp, geboren in 1598 in Den Briel, die opklom tot vlootaanvoerder. Met overigens een uitdagende opdracht: houd de Spaanse Armada tegen, die richting Nederland opvaart. Overigens: niet te verwarren met die Armada van 1588, maar een latere vloot, die in de 17e eeuw Nederland bedreigde. Tromp heeft weinig middelen; minder schepen dan de Spanjaareden en de schepen zijn ook nog slecht onderhouden en traag. Ondanks dat weet Tromp met een strategie die gericht is op efficiency, coördinatie en samenwerken de Spanjaarden te verslaan.

Dat klinkt allemaal heel feitelijk, maar de wijze waarop Panhuysen er zonder de feiten tekort te doen een reuzespannend verhaal van maakt is knap. Aanrader!

Het monsterschip Maarten Tromp en de armada van 1639

Luc Panhuysen Uitgever Atlas Contact

Solano Wonen bundelt alle kracht

Twaalf jaar lang opereerde de Friese zonweringspecialist Solano Wonen onder zes verschillende webshops. Hoewel deze activiteiten prima liepen was er. Toch de behoefte om er één sterk merk van te maken. En ziedaar: Solanowonen.nl werd een feit.

Hoe het begon: vanaf 2010 werd er al gestaag gebouwd aan e-commerce, met speciale webshops voor binnenzonwering, gordijnen, screens, rolluiken, horren en zonneschermen. De groei zat er goed in en in 2019 verruilde Solano Wonen het pittoreske Marsum voor een tien keer zo groot pand in Leeuwarden. Het bedrijf beschikt nu over een riante showroom plus een magazijn met een flinke opslagcapaciteit. In 2021 verstuurde Solano Wonen al meer dan 15.000 producten door heel Nederland en België. Maar het bedrijf vond het in 2022 tijd om de naambekendheid te vergroten en dat kan vooral door dan ook met één webshop naar buiten te treden.

Tien jaar FMXXL

Afgelopen maand trapte FMXXL (vestigingen in Zwolle en in Leeuwarden) het tienjarig jubileumjaar af, samen met het team van bijna 20 Facilitair Consultants. Het bedrijf van oprichter Simon Huismans en compagnon Willemijn Bergsma ziet zichzelf graag als een bedrijf dat met een frisse blik naar facilitaire vraagstukken kijkt. “Wij zien onszelf als facilitair supporter van werkgeluk”, zegt Huismans. “We zetten niet de facilitaire dienstverlening centraal, maar focussen op werklocaties op het creëren van een facilitaire XXL-beleving bij de mensen die er werken, leren of er een bezoek brengen. Zo dragen wij bij aan een toekomstbestendig facilitair management van onze opdrachtgevers.”

Die visie lijkt aan te slaan want de groei zit er aardig in. Nadat het bedrijf in 2012 in Friesland begon, heeft de dienstverlening zich inmiddels uitgebreid over Noord- én Midden-Nederland. www.fmxxl.nl

Onderzoek naar oplossingen netcongestie Heerenveen Zuid

Een remmende factor bij de oh zo noodzakelijke energietransitie is de zogenaamde ‘netcongestie’. Het stroomnetwerk kan de aanvoer van de vele zonnepanelen en andere middelen vaak niet aan. En upgrading van dat Liander-netwerk duurt naar verwachting jaren, misschien wel tot in 2026. In Heerenveen willen ze daar niet passief op wachten.

Reden voor Ondernemerskring Heerenveen, project LEEF en Gemeente Heerenveen om de Antea Group Nederland samen met 3VAS te vragen te onderzoeken welke oplossingen er eerder zouden kunnen zijn voor Heerenveen-Zuid.

De kick-off vond plaats op 16 november, toen zo’n 45 ondernemers bijeenkwamen in de businesslounge van Thialf, met als doel gezamenlijk in kaart te brengen wat er eventueel aan de congestie gedaan kan worden, maar ook welke alternatieven er zijn om als bouwsteen te benutten voor een toekomstbestendig energie landschap. Wordt ongetwijfeld vervolgd!

EXPEDITIE VOOR DOCENTEN OVER

DUURZAAMHEID IN HET WERKVELD

“Onze studenten krijgen in hun werkzame leven steeds meer te maken met duurzaamheid”, vertelt Pyt de Vries, docent Marketing en Sales bij ROC Friese Poort. “Daarom moet het een integraal onderdeel worden van alle opleidingen binnen het mbo-onderwijs.” Op dinsdag 8 november 2022 gingen docenten Commercieel, Juridisch en Marketing & Communicatie van ROC Friese Poort op een duurzame expeditie. Heleentje Swart van Vereniging Circulair Friesland en Erik Jager van Haaima Hylkema inspireerden de docenten met hun duurzame expertise.

ROC Friese Poort wil vooroplopen en in 2030 100 procent CO2neutraal zijn. “Om deze ambitie te realiseren willen we samen met het bedrijfsleven de energietransitie en circulaire economie een plek geven binnen ons onderwijsprogramma”, vertelt Roeland Westra, projectleider van Centrum Duurzaam van ROC Friese Poort. “Daarom organiseren we duurzame expedities voor docenten. Een duurzame expeditie spreekt tot de verbeelding en geeft inspiratie. Bovendien speelt het in op de actualiteit van het vak en opent het zo de ogen van een docent voor de nieuwste ontwikkelingen.”

Infrarood verwarming uit Hurdegaryp

Een leuk nieuwtje van bedrijf Joh. Bosgra bv uit Hurdegaryp. Zij zijn nu officieel dealer van de energiezuinige mobiele infrarood kachels van Airrex. De voordelen: infrarood verwarming verwarmt de materialen in plaats van de lucht, hierdoor is dit een hele fijne warmte net als de zon. Bovendien zal de warmte niet zo snel uit de deur ontsnappen wanneer die wordt geopend. De kachels zijn zeer geschikt voor garages, serres, werkplaatsen, kantoren, bedrijfsruimtes en nog veel meer.

Als we samenwerken, kunnen we vandaag al het verschil maken voor morgen. Voor ons team, onze klanten, én voor de aarde.

Hoe

Wij zijn Breman. Een familie van installatie-experts die bouwen aan een toekomst vol duurzame energie. Bij ons staat alles wat we doen in het teken van de toekomst met een beter woon- en werkklimaat. Als installatiebedrijf én als mensen. We denken graag mee over innovaties op het gebied van verduurzaming, renovatie en onderhoud. Die kennis en het vakmanschap delen we ook, om zo de energietransitie te versnellen. Zo zorgen we samen voor een beter klimaat om in te wonen, leven en werken. Iedereen energiepositief

Businesscoaching mét Zweden-reis voor Zzp’ers

Een nieuw jaar, nieuwe kansen. Zo dacht ook Jessica Tuinman, founder van Vruit. Een bedrijf dat businessprogramma’s ontwikkelt voor ondernemers. In januari 2023 lanceert Vruit een programma voor Zzp’ers.

12 weken lang business coaching met als hoogtepunt; 7 dagen verblijven in Zweden. “Onze focus lag eerst op het organiseren van businessretreats”, aldus Jessica Tuinman. “Maar we willen graag blijvend verandering te weeg brengen en daarom hebben we het programma uitgebreid naar 12 weken. Je start de eerste vier weken met een onlineprogramma. In Zweden gaan we vervolgens een week lang de diepte in. Bij terugkomst

blijven we betrokken bij de vervolgstappen met een accountability programma, mastermindgroep én 1-op1 coaching.”

Zweden is niet zonder reden gekozen. De Zweedse levensfilosofie ‘lagom’ loopt als een rode draad door het programma. Thema’s die zich richten op balans, werkgeluk, een growth mindset en de natuur. Met als vaste onderdelen onder andere een bushcraft training en Noorderlicht expeditie.

www.vruit.nl

Waterloo

Het is de laatste jaren bij ondernemersevents populair om fuck up workshops te organiseren. Ondernemers stappen op het podium en vertellen over hun grootste blunder en vooral ook: wat ze daarvan hebben geleerd. Wie over dit fenomeen literatuur wil vinden moet goed zoeken, maar een absolute aanrader is het boek Waterloo van schrijver Johan Op de Beeck. Hij beschrijft hoe Napoleon in 1815 ontsnapt van zijn verbanningsoord op Elba en opnieuw de macht grijpt in Frankrijk. Honderd spannende en uiterst zenuwslopende dagen volgen, waarin Napoleon alle mogelijke middelen aanwendt om de Europese vorstenhuizen van zich af te houden en in Frankrijk opnieuw steun probeert te krijgen. Door allerlei ontwikkelingen lijkt oorlog onafwendbaar en staan de sterren voor Napoleon ongunstig. Bij Waterloo gaat het dan ook mis. Daar worden de Fransen verslagen door Britse, Pruisische en Nederlandse troepen onder leiding van de hertog van Wellington. Welke ongelukkige besluiten aan Franse daaraan voorafgingen wordt duidelijk in dit heerlijke boek.

Waterloo De laatste 100 dagen van Napoleon Johan Op de Beeck Uitgever: Manteau

Delen Private Bank:

Informatieve lunches over bedrijfsverkoop

De komende tijd organiseert Delen Private Bank diverse kleinschalige en interactieve lunches, met als thema vermogensstructurering vóór, tijdens en ná bedrijfsverkoop. De nadruk ligt bij deze bijeenkomsten op het uitwisselen van tips, tricks en praktijkcases.

‘De bezoeker krijgt volop gelegenheid om in gesprek te gaan met fiscalisten, estate planners, private bankers en gelijkgestemde ondernemers’, aldus de organisatie.

De lunches vinden plaats bij Delen Private Bank op de Van Maasdijkstraat in Heerenveen, maar ook in Amsterdam en Den Bosch.

Inschrijven kan via https://www.delen.bank/nl-nl/ondernemer

ISKANTOOR LLEMERS

ISKANTOOR LLEMERS

Forse investering voor FlowView Diagnostics

FlowView Diagnostics uit Heerenveen ontving een investering van 875.000 euro van een consortium van investeerders, waaronder de NOM en het Steppingstone fonds. FlowView Diagnostics ontwikkelt een decision support platform waarmee het mogelijk is om op een snelle wijze met hoge kwaliteit bloedanalyses uit te voeren waarmee de medisch specialist diagnoses snel en eenvoudig maakt.

Een voorbeeld van een situatie waarin een bloedanalyse gedaan kan worden is een geval van slachtoffers van verkeersongelukken. De traumachirurg moet beslissen of een operatie direct uitgevoerd moet worden, of dat het lichaam van de patiënt zo’n ingreep nog niet aan kan. Het algoritme van FlowView zorgt binnen 15 minuten voor de ondersteunende informatie die de chirurg in staat stelt om de beslissing te nemen om deze patiënt te stabiliseren of direct een operatie uit te voeren. Deze en andere toepassingen worden in detail getest in een intensieve samenwerking met het

UMC Utrecht en de Radboud Universiteit in de vorm van klinische studies.

De verdere ontwikkeling van het platform zal zich richten op het herkennen van ziektebeelden zoals Minimal Residual Disease (MRD) waar het algoritme met hoge specificiteit en sensitiviteit de hoeveelheid afwijkende cellen kan vaststellen en hiermee de behandelend arts kan informeren of er sprake is van (een vroegtijdige) terugkeer van beenmergkanker. Het algoritme is zo ontwikkeld dat de analyse en de afspraak met de behandelend arts met één bezoek afgehandeld kunnen worden.

De technologie komt voort uit een samenwerking tussen het UMC Utrecht en de Radboud UMC in Nijmegen. Omdat de startup statutair gevestigd is in Heerenveen, is het logisch dat de NOM een mede-investeerder is. “Wij zijn altijd geïnteresseerd in dit soort AI-innovatie. Wat FlowView kan, gaat serieus wat betekenen in de medische wereld’’, zegt investment manager Ytsen van der Meer. De NOM investeert in de startup samen met medtech-investeringsfonds Stepping Stone, Softwareontwikkelaar Amatis en drie business angels.

Provincie Fryslân en gemeente Heerenveen toegetreden tot ‘Chemport Europe’

Onlangs zijn de provincie Fryslân en de gemeente Heerenveen toegetreden tot ‘Chemport Europe’. Dit samenwerkingsverband wil in 2030 koploper zijn op het gebied van groene Chemie in Europa. Om dit te bereiken werken bedrijven, kennisinstellingen en overheden uit de noordelijke regio intensief samen. Chemport Europe zorgt voor vergroening en naar verwachting ook meer werkgelegenheid.

De Pleats Burgum 25 jaar

Hun naam staat in de regio en een stukje daarbuiten synoniem voor gastvrijheid. En dat houdt De Pleats in Burgum al 25 jaar vol. Even terug in de tijd: op 1 december 1997 gingen Eelke en Geesje Duursma samen los in Burgum. Inmiddels is de horecazaak uitgegroeid tot een warme ontmoetingsplek in het hart van Friesland, waarbij hun motto is ‘altijd gastvrij!’

Dat gaat natuurlijk niet zonder een goed team en het zijn dan ook de mensen waar de eigenaars trots op zijn. Van de 50 medewerkers zijn er diverse mensen die al 20 jaar bij De Pleats werken.

Ups-and-downs in die 25 jaar? Ach ja, zo zeggen Eelke en Geesje: die downs; dat waren de crisissen die we allemaal kennen: MKZ, bankencrisis en coronacrisis. Maar de vele ups maken dat meer dan goed, zo begrijpen we. “We hebben prijzen gehad voor duurzaam ondernemerschap en ik heb een Koninklijke onderscheiding gehad. Dat zijn allemaal leuke dingen, los van alle feesten die we hier hebben mogen meemaken met gasten”, aldus Geesje Duursma. Ze voegt eraan toe dat De Pleats gewoon door wil gaan met dat doen waar ze goed in zijn: gastvrijheid bieden.

Circulaire plastics en recycling spelen een zeer belangrijke rol in de vergroening van chemie. Fryslân en Heerenveen zijn een welkome versterking van het ecosysteem, gezien de expertise en activiteiten op dit gebied in Fryslân en met name rondom Heerenveen.

Chemport Europe bestaat vanaf nu uit de chemieclusters in Delfzijl en Emmen en recycling expertise rondom Heerenveen, in totaal zo’n 120 bedrijven. Aangevuld met een groot kenniscluster rond de Universiteit van het Noorden (MBO, HBO en WO) en de actieve rol van provincies en gemeenten, wordt in dit ecosysteem hard gewerkt om de procesindustrie te verduurzamen en te versterken.

Henk Brink, voorzitter Chemport Europe: “We zijn erg blij met de toetreding van Fryslân en Heerenveen. Hiermee hebben we de noordelijke

dekking compleet en maken we het ecosysteem nog sterker. Dat is goed voor de bedrijvigheid binnen het ecosysteem, en ook internationaal geeft dit een grotere aantrekkingskracht.”

Friso Douwstra, gedeputeerde Provincie Fryslân: “Circulaire grondstoffen hebben de toekomst en versnellen de vergroening van Fryslân. Dat wordt in Heerenveen al in de praktijk gebracht. Daarom sluiten we aan bij Chemport Europe. De samenwerking biedt ook kansen voor andere ontwikkelingen, zoals biomassa en waterstof.”

Hedwich Rinkes, wethouder Heerenveen: “Bij het recyclen van plastics gaat het om het versterken van samenwerking bij projecten en het bouwen van ketens tussen regionale bedrijven en het onderwijs. Door deel te nemen aan Chemport kunnen we actiever kennis delen en van elkaar leren.’’

Timmerfabriek De Jong in Woudsend:

Gedemarreerd van het peloton naar de kopgroep

In september van dit jaar vierde Timmerfabriek De Jong uit Woudsend het 100-jarige bestaan. In die eeuw groeide het uit van een lokaal timmerbedrijf tot een landelijke specialist in de renovatiesector. Directeur Ferdi de Jong is al de vierde generatie. Ferdi rijdt inmiddels blindelings naar elk adres in Amsterdam, terwijl hij voor menige klus in Friesland op zijn ‘TomTom’ moet vertrouwen. Hij blikt met ons terug op het verleden en vooruit op de toekomst van de Woudsender Timmerfabriek.

De verovering van de Randstad begon net voor de eeuwwisseling met een groot renovatieproject aan de President Kennedylaan in Amsterdam, waar 191 woningen gerenoveerd moesten worden. De Jong: “Mijn vader, Bertus de Jong, kreeg met zijn Friese nuchterheid zijn voet tussen de deur bij stadsarchitect Luursema, en mocht op basis van ‘no cure no pay’ twee woningen renoveren. De beoordelingscommissie was unaniem dermate lovend over het eindresultaat, dat hem het totale renovatieproject werd gegund”.

Architect Luursema was op slag fan van Timmerfabriek De Jong uit Woudsend en stak dat tegenover collega-architecten niet onder stoelen of banken. Er volgden meer klussen uit de Randstad, zodat er anno 2022 dagelijks in alle vroegte montageploegen vanuit Woudsend richting het westen gaan.

‘Mijn vader stelde mij een ultimatum’ “Ik was aanvankelijk helemaal niet van plan om in het familiebedrijf te stappen”, vertelt Ferdi. “Na de middelbare school volgde ik een opleiding in de verpleging, maar kwam met de finish in zicht tot de conclusie dat deze sector toch niet bij mij paste. Ik kon aan de slag bij een lokale jachtbouwer, waar ik de fijne kneepjes van scheepsbetimmering leerde. Mijn vader dacht ondertussen al na over de toekomst en de opvolging van het familiebedrijf. Hij stelde mij een ultimatum: ‘Ferdi als je wat wilt in het familiebedrijf, dan heb je een jaar de tijd om je beslissing te nemen’.”

Van magazijnbediende tot directeur Ferdi de Jong: “Na veel wikken en wegen, ik had al een huis gekocht, was getrouwd en vader geworden, heb ik de knoop doorgehakt. Ik dacht: ‘als ik het niet doe krijg ik later misschien spijt’. Na achtereenvolgens te werken in de werkplaats, de montageploeg en de fabriek, om de machines te leren kennen, heb ik in de avonduren Bouwkunde en Commerciële Economie gestudeerd. In 2011 werden mijn broer Alexander en ik mede-eigenaren. In 2018 is mijn broer teruggetreden en is Timmerfabriek de Jong met VDM Woningen in zee gegaan, dat een belang nam in de Timmerfabriek. Dit betekende voor beide partijen structurele stabiliteit in de orderportefeuille. Bovendien kwam er ruimte voor verdere professionalisering, optimalisatie van de logistieke workflow, ‘state of the art’ geautomatiseerde machines en een verregaande vorm van digitalisering

’Ik dacht: als ik het niet doe krijg ik later misschien spijt’

van zowel het machinepark als ook de workflow.”

Betrokkenheid van het personeel Samen met het personeel werd er in werkgroepen nagedacht en gediscussieerd over de fabriek van de toekomst. Op basis van deze uitkomsten zijn er ingrijpende veranderingen doorgevoerd om de productie te optimaliseren.

Ferdi de Jong: “Wij waren de derde fabriek in Nederland die de Automated Cloud Software van Cloudomotion invoerde. Dat is een zelflerend systeem dat de workflow en het projectverloop inzichtelijk en toegankelijk maakt. Dat heeft een aantal belangrijke voordelen, waaronder een lagere foutmarge, kortere doorlooptijden, een grotere leverbetrouwbaarheid en uitgebreide informatievoorziening rond de afgeleverde producten. Doordat op elk product een

unieke chip is aangebracht, die eenvoudig met een smartphone kan worden uitgelezen, verschijnt alle informatie overzichtelijk op het scherm; specificaties, maatvoering, gebruikte materialen, et cetera. Maar het allergrootste voordeel is dat we rust creëren in de fabriek, doordat het werk voor onze werknemers overzichtelijker, leuker, en minder stressgevoelig wordt gemaakt, zodat we met hetzelfde personeelsbestand van 45 mensen in de afgelopen vijf jaar een verdubbeling van de omzet hebben gerealiseerd.”

Timmerfabriek de Jong in 2028? De Jong over de toekomst: “De afgelopen twee jaren waren rommelig door interne

verbouwingen, plaatsing van nieuwe machines, overleg met toeleveranciers, werknemers en afnemers. Dus 2023 wordt een jaar van consolidatie en finetunen, waarna we met zijn allen in 2024 weer nieuwe stappen gaan zetten om kleine en grotere ‘bottlenecks’ in het proces te elimineren om de fabriek van de toekomst verder vorm te geven. In de afgelopen jaren zijn we gedemarreerd van het peloton naar de kopgroep en die positie willen we niet meer afstaan!”

’Met hetzelfde bestand van 45 mensen hebben we in de afgelopen vijf jaar een verdubbeling van de omzet gerealiseerd’

MSTRWRK Animatiestudio en MSTRWRK Filmproducties

De essentie van een meesterwerk

‘Voor het maken van een film of een animatie is op zich geen lef nodig’, zo valt op de website te lezen. Maar bij het maken van keuzes die flink afwijken van het bekende wél, aldus de creatieve film- én animatiemakers van MSTRWRK. Het bedrijf doet de klant een duidelijke belofte en dat is dat ze ‘de drive hebben om dingen te doen die niemand anders durft te doen’. Het ultieme doel: meesterwerken creëren. Eigenaars Peter Sinnige en Ype Koopman leggen uit hoe dat zit.

In een vorige editie van OF publiceerden we al over het opmerkelijke besluit van video- en animatiebedrijf Qviv uit Heerenveen om het roer om te gooien. Vanaf september van dit jaar heet het bedrijf MSTRWRK. En onder die paraplu werkt een team van 9 professionals vanuit twee labels aan meesterwerken; de ene tak produceert alles op het gebied van video; de andere tak specialiseert zich als animatiestudio.

“Het klinkt misschien eigenwijs, maar wij vinden dat we bij alles wat we doen topkwaliteit halen”, zegt Sinnige. “Echte meesterwerken dus; die lat willen we ook best zo hooghouden. Maar die lading werd door de oude naam niet meer gedekt. Met onze nieuwe positionering laten we zien dat er twee labels zijn, die beide op hun eigen wijze het allerbeste willen maken voor klanten.”

Van Gogh en Mondriaan

Zo ontstonden dus MSTRWRK Animatiestudio en MSTRWRK Filmproducties. Vanuit beide labels werken de mensen van MSTRWRK naar eigen zeggen aan het produceren van meesterwerken. “Dat is inderdaad nogal een claim”, erkent Koopman. “Maar we denken dat we dit kunnen waarmaken. Het heeft niet alleen met de ambachtelijke kwaliteit van ons werk te maken, maar ook met onze benadering en mentaliteit.”

Sinnige, aanvullend: “’U vraagt, wij draaien’ vinden wij te gemakkelijk. Wij hebben prachtige klanten, die een verhaal te vertellen hebben. Maar dat kernachtig doen is een vak apart. Waar stá je voor als bedrijf? En wat vertel je wél en wat niet? En ook: hoe vertel je iets? Wij denken dat we vanuit onze positie en onze speelse nieuwsgierigheid dichter bij het juiste verhaal komen dan de klant zélf. Soms is daarbij out of the box-denken nodig om het verhaal precies goed te hebben, zodat de kijker het direct voélt. Dat typeert denk ik onze aanpak. Het is heel fijn om te merken dat klanten dat waarderen en dat ze ons daardoor ook steeds meer creatieve vrijheid geven.”

“Een meesterwerk kent veel gezichten”, zegt Koopman. “Denk alleen al aan de verschillen tussen een Van Gogh en een Mondriaan. Het is aan ons om met een scherpe blik en een dosis lef precies dát meesterwerk te maken dat bij een opdrachtgever past. Dat is voor ons de essentie.”

Sinnige: “Daar komt bij dat we gedurende het proces altijd doen wat we zeggen. We werken gestructureerd en komen afspraken na; ook dat wordt erg gewaardeerd.”

Peter en Ype zijn huiverig om het teveel over zichzelf als persoon te hebben. Liever vertellen ze over de manier waarop ze werken. Maar goed dan, wanneer we blijven aandringen willen ze wel iets over zichzelf kwijt. “We kennen elkaar al vanaf de mboopleiding media en vormgeving in Drachten”, aldus Ype. “Daarna gingen we samen door naar CMD (Communication & Multimedia Design, red.) van NHL Stenden en vervolgens hadden we beiden op hetzelfde moment wel zin om ondernemer te worden. Zo is het gekomen”.

Zeven man aan het werk en een goed gevuld portfolio; dat betekent dat er behalve creatieve werkzaamheden ook veel management op het werkpalet is gekomen, zo erkennen ook de heren. Toch waken ze ervoor om al te vér van het vak zélf verwijderd te raken. Sinnige: “Ik ben daar heel duidelijk over geweest: ik vind alles wat we doen interessant, maar mijn passie ligt bij het produceren van animaties. Het creatieve denkproces en het ontwerpen ervan; héérlijk werk! Daar wil ik nog altijd een flink deel van mijn tijd aan besteden. Daarnaast uiteraard ook wel procesbegeleiding en het onderhouden van contacten met klanten.” Koopman: “Het filmvak, maar óók het animatie vak ontwikkelt zich snel. Daarom hebben we daar ook specialisten voor in huis. Maar je moet als ondernemer uiteraard altijd feeling blijven houden met je passie. Bij mij is dat bijvoorbeeld het geluid verzorgen bij animaties en het schieten van behind-thescenes foto’s en video’s voor onze eigen social mediakanalen.”

Ik ben een groot deel van de dag bezig met projectbegeleiding, maar dat creatieve en ambachtelijke werk is voor mij zeker ook één van de krenten in de pap.”

Impact

Hemelbestormende ambities als het gaat om omzet of andere groei hebben de heren niet. Naar de toekomst toe is hun grootste ambitie om samen met klanten ‘meesterwerken’ te maken. Sinnige: “Er zijn tal van ontwikkelingen in onze sector. De technische mogelijkheden om bijzondere dingen te doen nemen toe. Tegelijkertijd zie je die parallelle ontwikkeling dat aan de ene kant de laagdrempeligheid toeneemt, doordat iedereen met zijn smartphone al

leuke dingen kan doen en aan de andere kant komt de kwaliteitslat hoger te liggen doordat we door de opkomst van streamingdiensten zoals Netflix steeds meer kwaliteit gewend zijn. In die context willen wij met klanten terug naar de kernvraag: waar sta je voor en hoe vertellen we jouw verhaal het beste, met de grootste impact.”

MSTRWRK Animatiestudio en MSTRWRK Filmproducties zijn voortgekomen uit Qviv video & animatie. Eigenaren zijn Peter Sinnige en Ype Koopman. Het doel van het bedrijf: in samenwerking met klanten ‘meesterwerken’ maken.

Het bedrijf werkt onder andere voor klanten als DSM, Fokker, Tetrapak, Noordhoff en het UMCG. “Daar zijn we trots op, maar het gaat niet om de grote namen; we vinden het óók heel prettig om samen met communicatiebureaus te werken aan campagnes voor hun klanten.”

www.meesterwerk.studio www.meesterwerk.film

‘We hebben de flow flink te pakken’

In 1987 werd de Ondernemers Sociëteit Sportclub Heerenveen (OSSH) opgericht, met als doel om rond het voetbal een zakelijk netwerk te creëren. De afgelopen jaren werd er nieuw beleid gemaakt en daarmee kwam de rust terug. Martin Koopman, commercieel manager bij SC Heerenveen, legt uit waarom de sociëteit weer in de lift zit. “We werken organisch aan de continuïteit.”

Martin Koopman over Ondernemers Sociëteit Sportclub Heerenveen:

‘’De OSSH is een platform voor ondernemers en organisaties met voetbal als gemene deler”, zegt Martin Koopman, commercieel manager bij SC Heerenveen. “De sociëteit bestaat inmiddels 35 jaar en kende een lastig verleden. Er waren onder andere geen goede afspraken gemaakt met leden en de documentatie ervan was niet op orde. Ik ben in 2019 aangesteld om weer rust in de organisatie te brengen. Intern hebben wij ons de vraag gesteld: ‘Wat zijn we en wat

Herkend en erkend

Door steeds meer op basis van de doelgroep ook kleinere evenementen te organiseren en op particulier niveau met ambassadeurs in de regio te werken, speelt de OSSH kort op de bal. Martin: “Deze ambassadeurs zijn een verlengstuk van onszelf, ze brengen bijvoorbeeld een verjaardagskaart naar een lid en maken dan even een praatje. Doordat ze geregeld langs de deuren gaan horen ze veel en daar maken wij gebruik

Shaiki Sivarajah, oprichter en eigenaar LUXMY en lid van de OSSH:

“Samen met mijn compagnon Fate Basit heb ik LUXMY opgericht. Wij zijn een allround Apple IT-partner die aan zakelijke klanten levert. Naast nieuwe Apple devices bieden wij ook gebruikte toestellen met dezelfde kwaliteit en garantie als nieuwe toestellen, maar duurzamer en goedkoper. We bieden tevens een stukje dienstverlening, bijvoorbeeld reparatie en het algehele beheer en beveiliging voor het klein MKB.”

willen we?’ Hiervoor moesten we soms wel contracten openbreken en ook weleens impopulaire maatregelen nemen. Inmiddels zijn we 3,5 jaar onderweg en merken we dat er weer een goed fundament ligt onder de club en dat mensen weer terugkomen. We besteden veel aandacht aan de vraag hoe we de achterdeur van de OSSH dichthouden. Dit doen we onder andere door een goed beleidsplan uit te voeren dat voor de hele club geldt. Ook werken we met een jong marketingteam dat een enorme commerciële drive heeft. We zeilen met zijn allen scherp aan de wind en merken dat dat zijn vruchten afwerpt. We hebben de flow flink te pakken.”

van. Op zakelijk gebied hebben we ook meer persoonlijk contact met nieuwe leden. Als ze voor het eerst het stadion inkomen en napraten in de zaal, dan kan dat best overweldigend zijn. Wij vangen ze op en bieden ze een gastvrij onthaal, zodat men zich welkom voelt. Op deze manier worden ze herkend en erkend. Omdat entertainment in het stadion steeds belangrijker wordt, draaien er dj’s en organiseren we spectaculaire lichtshows. Zo trekken we de beleving door naar een jongere generatie. We horen steeds vaker dat het ‘Heerenveen gevoel’ weer terugkomt. Dat betekent een familiegevoel en een fijne sfeer in het stadion, en dat is fantastisch voor ons om te horen.”

‘’Sinds een half jaar ben ik samen met Fate lid van de OSSH. Via LinkedIn kwam ik in contact met Joris Voest, die ons uitnodigde om een wedstrijd bij te wonen. En dat beviel meteen super goed! We zijn allebei voetballiefhebbers en vinden de goede sfeer binnen de club erg prettig. Inmiddels hebben we al veel aardige mensen gesproken en mooie contacten opgedaan. We zijn echt verliefd geworden op SC Heerenveen.”

’We horen steeds vaker dat het ‘Heerenveen gevoel’ weer terugkomt’

Joris Voest van de Fean Talent Club:

‘Eigen evenementen organiseren zorgt voor een mooie onderlinge verbinding’

Joris Voest is accountmanager bij de Fean Talent Club, een onderdeel binnen de Ondernemers Sociëteit Sportclub Heerenveen (OSSH), speciaal voor jonge ondernemers en young professionals in het Noorden tussen de 18 en 39 jaar. Het netwerkplatform is succesvol bezig aan het tweede seizoen, maar er zit nog veel meer potentie in het concept. “We krijgen steeds meer leden uit verschillende sectoren.”

“We zijn nu anderhalf jaar bezig met de Fean Talent Club”, vertelt Joris Voest, accountmanager. “De Ondernemers Sociëteit Sportclub Heerenveen (OSSH) is een grote businessclub die al tientallen jaren bestaat. Al pratende met jonge ondernemers kwamen we erachter dat er andere behoeften leefden. Om een voorbeeld te geven: op een wedstrijddag van SC Heerenveen wordt er in de pauze en voor en na de wedstrijd in grote ruimtes nagepraat en genetwerkt. Voor jonge ondernemers en young professional was het integreren dan weleens moeilijk. Ze werden een beetje losgelaten in het grote geheel. Als club wilden we graag gehoor geven aan die andere behoeften en daarom hebben we samen het concept van de Fean Talent Club opgezet. Het concept is overigens niet nieuw en heeft zich inmiddels bewezen: FC Twente bijvoorbeeld, heeft al 250 jonge leden.”

Potentiële leden

“Als lid van de Fean Talent Club kun je je kennis, talent en netwerk laten groeien”, legt Joris uit. “Op onze eigen LinkedIn-pagina – met inmiddels meer dan 450 volgersinformeren we onze doelgroep en worden de nieuwe leden uitgebreid gepresenteerd. Als lid is het ook belangrijk dat je zelf weer

nieuwe leden werft, dit komt goed van de grond! Op een wedstrijddag maken we een praatje met potentiële nieuwe leden en leggen we het concept uit, dit gebeurt altijd in een informele setting. We merken dat leden steeds meer met elkaar gaan samenwerken, bijvoorbeeld een accountantsbureau doet de boekhouding voor een marketingbureau en vice versa.”

organiseren en bijvoorbeeld ook eens naar uitwedstrijden gaan. Dit soort activiteiten zorgt voor een mooie onderlinge verbinding. Daarnaast is de verbinding met de reguliere businessclub ook erg waardevol. Jong en oud kunnen veel van elkaar leren, daar gaat het uiteindelijk om.”

Ervaringen

Eigen evenementen

“Met de Fean Talent Club zitten we in een skybox in de Noordwesthoek van het stadion, richting het sfeervak”, gaat Joris verder. “Op dit moment zijn bij ons 33 van de 37 stoelen bezet, daarmee gaat de box richting de maximale bezetting. We zijn in goed overleg met de leden op zoek naar een andere, grotere ruimte. Dit moet een gezellige ruimte zijn binnen de OSSH waar voldoende groeimogelijkheden zijn. Ons stadion is groot, dus daar zijn zeker mogelijkheden voor. In de nabije toekomst willen we als Fean Talent Club graag onze eigen evenementen

Steffan Nijhof, eigenaar van PRONIEK is sinds het begin lid van de Fean Talent Club. “PRONIEK is een fullservice digitaal bureau dat websites bouwt en onderhoudt voor technische bedrijven. Daarnaast ondersteunen we onze klanten bij diverse marketingen communicatie vraagstukken.” Het bureau is onderscheidend omdat ze zich puur richten op de technische sector. “Ik heb zelf een achtergrond in de werktuigbouwkunde. Hierdoor kunnen we heel goed de vertaalslag naar websites maken voor onze klanten.”

Steffan is lid van het eerste uur bij de Fean Talent Club. “Ik vond destijds dat er binnen SC Heerenveen te weinig mogelijkheden waren voor jonge ondernemers.” Het platform biedt de mogelijkheid om op een laagdrempelige manier en in een ongedwongen sfeer te netwerken met andere jonge ondernemers. “Gezelligheid staat hierbij voorop”, aldus Nijhof. “De handel komt daarna vanzelf. Ik heb inmiddels al veel mooie contacten gelegd, we zitten allemaal in hetzelfde schuitje en helpen elkaar graag verder. Het motto van de Fean Talents is dan ook: ‘Samen vooruit!’”

’Jong en oud kunnen veel van elkaar leren’

Menno en José Bronsema, Bronsema Steenhandel en Transport:

‘De diesel zit ons in het bloed’

“Je kunt gerust zeggen dat wij diesel in ons bloed hebben”, trappen Menno Bronsema en zijn vrouw José Bronsema-Bremer af. Bronsema Steenhandel en Transport is een familiebedrijf dat in 1945 door de broers Jan en Tedo Bronsema is opgericht en zich ontwikkelde tot een vaste waarde in de transportsector. Inmiddels is Menno de derde generatie Bronsema die sinds 2021 samen met zijn vrouw José Bronsema-Bremer aan het roer staat van het bedrijf uit Stroobos. Saillant detail is dat Jose, net als Menno, haar roots heeft in de transportsector. Zij is een telg van de Bremer (transport) familie uit Burum.

Vertel eens wat over het bedrijf. Menno Bronsema: Bronsema Steenhandel en Transport is gevestigd in Stroobos, een klein dorp in de gemeente Achtkarspelen. Ons wagenpark bestaat uit zes wagens (de zevende is in bestelling). Daarnaast wordt er gewerkt met drie vaste charters. Wij hebben vijf werknemers.

Wat maakt jullie bijzonder?

Juist doordat wij een relatief klein bouwgerelateerd bedrijf zijn, hebben we korte lijntjes met onze opdrachtgevers en denken wij graag met ze mee. Persoonlijk contact, onze transparante manier van zakendoen, flexibiliteit en niet te vergeten onze nuchtere Friese no-nonsense aard worden door onze klanten gewaardeerd.

Wat maakt jullie vak leuk?

Geen dag is gelijk aan de vorige. Bovendien zit transport ons in het bloed. Wij zijn trots op onze chauffeurs en zij op ons bedrijf en ‘hun’ auto. Zij zien hun wagen als een soort rijdend huisje. De cabine wordt gezellig gemaakt en aan hun persoonlijke smaak aangepast.

en daarmee de inflatie, kun je er op rekenen dat er ook in dit segment steeds meer projectjes ‘in de wacht gezet’ worden gezet in afwachting van betere tijden.

Hoe zit dat met de steenhandel?

De steenhandel beschouwen we als ons ‘pareltje’. Sinds de overname van het bedrijf in 2021 zijn we bezig met een uitbreiding van deze tak. Er is een nieuwe website voor gemaakt, compleet met webshop (www.steenhandelbronsema.nl).

Hiermee kunnen we onze steenhandel wat meer in het zonnetje zetten. We mogen ons in Friesland de specialist noemen in gevelstenen en hebben tussen de 500.000 en een miljoen stenen en dakpannen op voorraad staan.

Wij zijn anno 2022 uitgegroeid tot een veelzijdig transportbedrijf. Met onze steentrailers zijn wij gespecialiseerd in het vervoeren van diverse soorten steen. Als transporteur verzorgen wij de ritten voor een grote Duitse kalksteenfabrikant vanuit Duitsland naar de Nederlandse bouwplaatsen. Wij hebben een afdeling speciaal transport die inzetbaar is met een dieplader, waarmee wij breedte- en lengtetransport verrichten. Ik ben in het dagelijkse leven ook chauffeur en ben daarnaast (mede) verantwoordelijk voor de verkoop, planning en operationele zaken. Mijn vrouw José neemt de administratie en de verkoop van de steenhandel voor haar rekening.

Hebben jullie last van de crises? Nou, achtereenvolgens Corona, de huidige CO2 ‘ellende’ en de dieselprijzen die de pan uit rijzen, vormen voor de transportsector behoorlijke ‘uitdagingen’. Er liggen weliswaar voor ‘de bouw’ hele forse ambities, maar hoe en wanneer die gerealiseerd gaan worden is een onzekere factor.

Daar kun je je als transportbedrijf niet tegen wapenen. Met andere woorden: de toekomst is onzeker. Als een project een ‘time-out’ krijgt door de stikstofontwikkelingen, heeft dat voor ons ook consequenties. De particuliere sector loopt tot nu toe wel door, maar als de gasprijzen nog verder omhoogschieten

’De steenhandel beschouwen we als ons ‘pareltje’

Zoals wij beiden van kinds af in het ouderlijk bedrijf zijn ‘gerold’, zo hopen wij ons bedrijf op termijn door te geven aan onze twee kinderen. De voortekenen daarvoor lijken goed, want ze vinden het prachtig om klusjes in het bedrijf te doen.

’Onze chauffeurs zien hun wagen als een soort rijdend huisje’

Welkom in het Stijlicoon van het Noorden:

Van Doesburg-Rinsemahuis

Ruim 100 jaar geleden krijgt Drachten een nieuwe buurt in de kleuren van De Stijl. Drachten is daarmee het begin van Theo van Doesburgs carrière als kunstenaar-architect in binnen- en buitenland.

Tijdens zijn diensttijd raakt de Drachtster schoenmaker en dichter Evert Rinsema bevriend met Theo van Doesburg. Bij een bezoek aan Drachten breidt de vriendschap zich uit naar Everts broer. Thijs Rinsema is ook schoenmaker én in zijn vrije tijd actief als kunstenaar. Via de broers leert Theo de Drachtster gemeentearchitect Cees Rienks de Boer kennen. De gemeentearchitect heeft de opdracht gekregen om nieuwe middenstandswoningen te bouwen. Hij nodigt Theo van Doesburg uit om kleurenschema’s te bedenken voor de binnen- en buitenkant van deze woningen.

Theo gaat voortvarend van start en ontwerpt een kleurrijke buurt. De felle primaire kleuren doen veel stof opwaaien en de woningen krijgen de bijnaam ‘Papegaaienbuurt’.

Sinds 2018 is Torenstraat 3 in Drachten een museumwoning en rijksmonument. Het Van Doesburg-Rinsemahuis is opengesteld voor bezoek.

Bezoek onze museumwoning in Stijl!

n Torenstraat 3 in Drachten

n Vr-za-zo: van 13.00 tot 16.00 uur n Vanuit Museum Dr8888 is het een wandeling van zo’n 10 minuten. n Kijk voor actuele openingstijden op: www.museumdrachten.nl

Complete interieurs op maat gemaakt in Drachten

Exportambitie? Praat met je buurman!

De afgelopen maanden hebben wij samen met een aantal partners een onderzoek gedaan naar de exportambitie in een aantal Friese gemeenten. We hebben een aselecte steekproef genomen van 210 bedrijven in de sectoren industrie, zakelijke dienstverlening, groothandel en transport. We hebben alle bedrijven gesproken en 34 procent van deze bedrijven exporteren al en maar liefst 17 procent heeft ambitie om te gaan exporteren. Zaken waar de bedrijven vooral tegen aan lopen is het vinden van een betrouwbare zakenpartner en het bepalen van de exportstrategie.

In het kader van onze podcastserie EXPORTVERHALEN sprak ik onlangs met een ondernemer die zijn bedrijf in 2008 is gestart. Hij moest vrijwel meteen de Duitse markt op omdat zijn afnemersgroep, de paardenartsen in Nederland, beperkt is. Hij heeft een aantal modellen van zijn product in de achterbak van zijn auto gelegd en is naar Duitsland gereden. Daar klopte hij aan bij Duitse paardenartsen. Hij heeft zo vele kilometers gereden, van Hamburg tot aan München. Naast directe verkoop kreeg hij hierdoor heel veel input en kennis over hoe hij zijn producten kon verbeteren en zijn assortiment moest uitbreiden.

Het is een mooi voorbeeld van hoe je in het buitenland van start kunt gaan. Belangrijk is het bepalen van je doelgroep en hun specifieke wensen. Welke waarde voeg jij toe of welk probleem voor je klant los je op? In vakjargon noemt men dat het bepalen van je waarde propositie. Heb je besloten de grens over te gaan, dan wil dat niet meteen zeggen dat de manier van verkopen of zelfs je product geschikt is voor die buitenlandse markt. Door met veel mensen in dat land te gaan spreken krijg je een goed beeld van je marktkansen. Ondertussen is deze firma dusdanig gegroeid dat de kofferbakverkoop achter hen ligt en zij nu aan meer dan 40 landen leveren. Zij werken nu met distributeurs en hebben zelfs een verkoopkantoor in de USA geopend. Veel van de ondernemers die ik spreek adviseren om gewoon van start te gaan met exporteren. Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Gelukkig zijn er diverse partijen die je op weg kunnen helpen. Een specifieke groep wil ik hier nog noemen: collega-ondernemers! Maar liefst 34 procent van onze bedrijven exporteert al. Uiteraard zijn ook zij verder gekomen met vallen en opstaan. Dus kijk om je heen en ga in gesprek met je exporterende buurman. Als 17 procent van de bedrijven beginnen met het zetten van het eerste stapje dan zullen wij als regio daar in de nabije toekomst de economische vruchten van gaan plukken.

Evert Jan Schouwstra is Managing Director van World Trade Center Noord-Nederland / Leeuwarden Center for Export & Import

EV Solutions werkt samen met Synnovem aan gesubsidieerd advies voor VvE’s:

‘Onze beide versterkenexpertiseselkaar’

EV Solutions uit Drachten en Synnovem uit Dokkum slaan sinds enige tijd de handen ineen om Verenigingen van Eigenaren (VvE’s) te voorzien van laadvoorzieningen. EV Solutions levert laadsystemen van A tot Z; Synnovem geeft onafhankelijk advies op het gebied van duurzame economie. Een advies aan bedrijven, energiecoöperaties en VvE’s (Verenigingen van Eigenaren, red.) over oplaadpunten is hier onderdeel van. OF vroeg Daan Mellema van EV Solutions en Gerrit Vellinga van Synnovem, naar de bijzondere samenwerking. “Er is een mooie koppeling tussen onze bedrijven.”

Wie zijn jullie en wat doen jullie?

Daan Mellema (hierna DM): Ik ben verkoper binnendienst en marketingspecialist bij EV Solutions in Drachten. Wij leveren alle laadoplossingen voor elektrisch rijden: laadpalen voor bedrijven, thuis, automotive, voor VvE’s en voor de installateur. Tsjeard Mast richtte EV Solutions in 2014 op, vanuit zijn passie en interesse voor elektrische mobiliteit. In mijn rol als verkoper binnendienst en marketingspecialist geef ik in de praktijk ondersteuning en advies op het technische vlak. Dit kan bij mensen thuis zijn, maar bijvoorbeeld ook aan contactpersonen van VvE’s.

Gerrit Vellinga (hierna GV): Ik ben adviseur bij Synnovem in Dokkum. Wij zijn een onafhankelijk adviesbureau op het gebied van duurzame economie. Wij adviseren

over de kansen en mogelijkheden van verduurzaming op basis van economische argumenten. Dit doen we voor overheden, bedrijven, energiecoöperaties en ook voor VvE’s.

Waarom werken jullie samen? DM: We merkten dat we bijvoorbeeld bij het adviseren van VvE’s de vraag kregen of er

wel voldoende draagvlak is voor laadpunten en of het wel een toekomstbestendige investering is. Vaak wonen er in een appartementencomplex ouderen, en die willen niet altijd een grote investering meer doen. Deze vragen zijn niet onze expertise en daarom zetten wij die door naar een partij die daar wel goed in is. En dat is Synnovem! GV: Wij zoeken altijd de samenwerking op, waarbij we wel onafhankelijk blijven. Onze kennis op het gebied van duurzaamheid en circulaire economie zetten wij graag in voor diverse platforms zoals ‘Bowinn’ en ‘de Freonen’, maar ook voor bedrijven en overheden. In het geval van EV Solutions ontzorgen wij hen door een gedegen advies aan VvE’s te bieden. Dit oplaadpuntenadvies ondersteunt bij het maken van gedragen besluiten binnen VvE’s. Met de benodigde informatie over bijvoorbeeld veiligheid,

’Samen met Synnovem bieden wij VvE’s totaaloplossingen voor laadsystemen’

wetgeving en kostenverdeling kunnen VvE’s concreet aan de slag met installateurs zoals EV-Solutions.

Wat kunnen jullie potentiële klanten bieden?

GV: We bieden mensen een kosteloos consult aan van een half uur waarin we een toelichting geven op het proces en wat het oplaadpuntenadvies voor VvE’s daarin kan betekenen.

DM: En als mensen besluiten tot aanschaf van de laadsystemen, dan kunnen ze via de subsidieregeling ‘Energiebesparing eigen huis’, 75 procent van de advieskosten vergoed krijgen door de overheid. En dat is natuurlijk een heel mooi aanbod.

Hoe zien jullie de toekomst?

DM: Dat is er één van de lange termijn. Er is zoveel potentieel! Wij merken het laatste jaar met name een enorme groei. Mensen vinden het namelijk lastig om laadpunten

te realiseren. Ze zijn niet of niet goed technisch onderlegd en kunnen advies en ondersteuning op dit gebied wel gebruiken. Samen met Synnovem bieden wij hun graag totaaloplossingen. Het is een prachtige combinatie, onze beide expertises versterken elkaar.

GV: Die toekomst ziet er ontzettend dynamisch uit. De energietransitie is een gigantisch proces dat nog vele jaren doorgaat. Vanaf 2035 moeten alle nieuwe auto’s fossielvrij zijn, dus zijn er veel laadsystemen nodig op parkeerplaatsen. Met dergelijke samenwerkingen zorgen we ervoor dat de transitie daadwerkelijk vooruit wordt gebracht.

’Dit oplaadpuntenadvies ondersteunt bij het maken van gedragen besluiten binnen VvE’s’

‘Je geeft iemand een nieuw leven’

Het zijn voor ondernemers, maar uiteraard óók voor veel anderen, geen gemakkelijke tijden. Oorlogen, mensen op drift, torenhoge inkoopprijzen, inflatie. En dán nog open staan voor het zoiets als ‘Social Return’; het staat niet bij ieder bedrijf boven aan de prioriteitenlijst. Toch gebeurt er wat dat betreft op dit moment iets bijzonders in de samenleving, zegt Esther Vinke, aanjager Social Return bij SROI Fryslân. Ten eerste is daar het goede nieuws dat steeds meer bedrijven het belangrijk vinden om maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Ander goed nieuws is dat met Social Return vaak méér dan één probleem opgelost kan worden. Zo is werken aan Social Return volgens Vinke dé meest inspirerende oplossing voor het probleem van personeelstekort én de ongelijke kansen in de samenleving. Voor het bedrijfsleven ligt daar een kans voor open doel, aldus Vinke. “Je leidt nieuw personeel op en je geeft tegelijkertijd iemand een compleet nieuw leven.”

Esther Vinke (SROI) over de vele voordelen van Social Return

Scan de QR en vraag de gratis afvalscan aan. Geld besparen door duurzaam te ondernemen?

▪

Het scheiden van materiaal met veel volume, zoals folies of papier, in een aparte container kan voordelig uitpakken.

▪

Ook kleine afvalstromen zijn interessant om te scheiden - denk aan glas of organisch afval.

Neem vrijblijvend contact met ons op om uw afvalmanagement in kaart te brengen.

Locaties in Drachten en Groningen - 0512 334 334 - nnrd.nl

Laten we er samen iets moois van maken!

Social Return on Investment (SROI) betekent letterlijk: ‘iets teruggeven aan de samenleving.’ Het komt erop neer dat ieder bedrijf dat een opdracht aanneemt van de overheid een percentage van het gehele daarmee gemoeide bedrag besteedt aan het bieden van een werkervaringsplaats voor iemand met een afstand tot de arbeidsmarkt. “Dit is EU-regelgeving, die door provincies en gemeenten moet worden uitgevoerd”, legt Vinke uit. “In Friesland hebben provincie, gemeenten en Wetterskip de spelregels hiervoor vastgesteld in het rapport ‘De Friese Eis’. Wie het leest krijgt misschien een beetje het gevoel van een papieren tijger; maar erachter ligt een wereld van positiviteit en inspiratie. En die voel je pas wanneer je als ondernemer zélf hebt ervaren hoe het is om zo’n persoon de kans van zijn of haar leven te geven.”

Niet ingewikkeld

Hoe het werkt? Niet eens zo ingewikkeld, legt Vinke uit. “Een bedrijf dat een opdracht aanneemt van de overheid hier in Friesland moet twee procent investeren in het creëren van een of meerdere arbeidsplaatsen. We hebben het dan over projecten waar op het gebied van dienstverlening meer dan 100.000 euro mee is gemoeid, of op ander gebied, zoals bijvoorbeeld de bouw, meer dan 250.000 euro. Dat geldt voor alle sectoren die opdrachten krijgen van de overheid: bouw, zorg, vervoer, noem maar op.

Als projectaannemer hoef je vervolgens niet alles zélf te bedenken; wij bij SROI Fryslân

zijn er om te helpen met kennis, bemiddeling en ook monitoring. Bovendien zijn bij grote projecten ook onderaannemers betrokken; jij kunt als projectaannemer op jouw beurt ook van deze partijen verlangen dat ze iets doen. Dat is ook wat wij nastreven; dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt ook bij kleinschalige, overzichtelijke bedrijven komen, waar een eigenaar of een manager persoonlijk de passie voelt om zo’n persoon te begeleiden. Dat is vaak zéér inspirerend. Iemand die in een vertrouwde omgeving ervaring op mag doen geef je namelijk iets unieks. Met deze ervaring erbij nemen de kansen op de arbeidsmarkt voor deze persoon enorm toe. Maar: iemand ontwikkelt ook zelfvertrouwen, krijgt zin om cursussen te gaan doen, of kan de sport van zijn of haar kinderen weer betalen. Er komt een raderwerk van positieve ontwikkelingen op gang. Je geeft iemand dan ook niet zomaar een werkervaring, maar een geheel nieuw leven.”

Ontroerend

Esther Vinke kan nog altijd kippenvel krijgen wanneer ze enkele praktijkvoorbeelden op haar netvlies tovert. “De grootste drempel zijn vooroordelen”, zegt de aanjager Social Return. “Daar kunnen wij niet zoveel aan doen; je moet eerst één keer hebben ervaren hoe positief het kan uitpakken. Dan zie je met name bij de kleinere bedrijven dat een eigenaar of een directeur een soort van peetvader of peetmoeder wordt voor de persoon die de werkplek krijgt. Dat is soms heel ontroerend. En er wordt dan ook tegelijk

aan een economisch vliegwiel gedraaid. Zo maar een voorbeeld: bij Medipoint in Drachten kreeg een Eritrese statushouder (Eritrea is een land in Oost-Afrika dat al jaren wordt geteisterd door oorlog en de schending van mensenrechten, red.) de kans op een baan. De persoon begon met het repareren van medische apparatuur, maar haalde óók zijn rijbewijs, waarna hij ook als chauffeur allerlei werk kon doen. Hij werd een zeer gewaardeerd lid van het team en vond later zelfs een andere baan, waardoor er bij Medipoint weer ruimte vrij kwam voor een nieuwe werkervaringsplek. Dat zijn hele mooie voorbeelden van hoe je het met z’n alleen zou moeten willen in een samenleving.”

Positief vindt Vinke het dat er steeds meer bedrijven zijn die op een creatieve manier kansen scheppen. “Dat is heel fijn om te zien. Het zijn voor bedrijven lastige tijden. Voor diverse sectoren kun je geen personeel vinden en ook geen stagiairs. Nu zie je dat bedrijven die voorheen misschien vijf stagiairs aan de slag hadden, nu een jongere die al lange tijd werkloos is aan een baan helpen. Zo’n jongere gaat daar helemaal van groeien en kan een zeer gewaardeerde medewerker worden, met heel veel hart voor de zaak. Je bouwt dus aan iets waar ook een stuk continuïteit achter weg kan komen.”

Wie meer wil weten over de mogelijkheden: www.sroifryslan.nl/

Wat docht jim bedriuw hjoed yn it Frysk?

Elke twadde freed fan de moanne fiere wy Fryske Freed! It doel? It Frysk sichtberder en hearberder meitsje rûnom yn de provinsje en dêrbûten en minsken oanmoedigje it Frysk faker te brûken.

Dêrom roppe wy partikulieren en yn it bysûnder bedriuwen en organisaasjes op om op Fryske Freed wat ekstra’s yn it Frysk te dwaan en dat ek sjen te litten en te dielen mei oaren. Tink dêrby oan Fryske berjochten op social media, in groep kollega’s dy’t op Fryske Freed allinnich mar Frysk mei-inoar praat of op Fryske Freed in nij Frysk wurd yn de appgroep fan de saak.

Maklik!

Kinst fansels ek tinke oan in begroeting yn it Frysk, it jaan fan koarting of in fergees drankje as in klant wat yn it Frysk by dy bestelt. It is hiel maklik, alles kin! Wês kreatyf en diel it mei ús fia #FryskeFreed!

Wy fan Praat mar Frysk litte op Fryske Freed (en op alle oare dagen) ek op allerhanne manieren fia ús social media-kanalen sjen wat der al sichtber is yn it Frysk: moaie Fryske teksten op bedriuwsauto’s of buskes, bedriuwen dy’t yn it Frysk advertearje of oare sichtbere Fryske teksten op gevels, buordsjes yn de tún en gean sa mar troch.

Dêrneist sette op Fryske Freed in bedriuw of organisaasje yn de skynljochten dy’t wat spesjaals docht mei it Frysk en diele wy de aktiviteiten, ideeën en berjochten fan elkenien dy’t wat docht op #FryskeFreed. Dogge jim ek mei?

Ideeën?

Hasto of hawwe jim ideeën of wolle jim al wat mei ús diele? Stjoer ús in berjocht fia praatmarfrysk@gmail.com of lit it ús witte fia ús social media-kanalen:

• Instagram: https://www.instagram.com/ praat_mar_frysk/

• Twitter: https://twitter.com/praatmarfrysk

• Facebook: https://www.facebook.com/ PraatmarFrysk/

‘Automatisering hélpt om de zorg voor mensen te verbeteren’

Boerenzoon Philippus Kiestra (19312020) uit Tersoal was een markante man. Hij begon ooit als uitvinder van laboratoriuminstrumenten voor de zuivelindustrie en legde daarmee de kiem voor wat later BD Kiestra (Drachten) zou worden. In de jaren negentig van de vorige eeuw bouwden dochter Ulrike en haar man Jetze het bedrijf uit, met als specialisme het automatiseren van microbiologisch onderzoek. In 2012 nam de Amerikaanse onderneming ‘BD’ het bedrijf over en inmiddels is ‘BD Kiestra’ onderdeel van een mondiale speler met wereldwijd met tachtig vestigingen en 75.000 mensen in dienst. Missie: de zorg verbeteren met slimme automatiseringsoplossingen. Peter de Haan, plantmanager vestiging Drachten, legt uit waarom dat voor hem enorm inspirerend is.

BD Kiestra breidt uit in Drachten

Wierda Design ontwerpt interieurs die werken!

Tijden veranderen, werkpatronen veranderen en kantoren zullen daardoor blijvend anders ingericht en gebruikt worden. Het kantoor wordt de plek waar je elkaar treft, samenwerkt, overlegt, vooruit kijkt en waar je klanten ontvangt. De plek om te ontmoeten en te verbinden.

Wij vinden ons ontwerp pas goed als het interieur voor je gaat werken en alle activiteiten op de juiste manier ondersteunt. En met onze ontwerpen geven we de identiteit van de organisatie letterlijk een gezicht. Zo creëren we een functionele en aantrekkelijke werkplek, die optimaal faciliteert en inspireert.

06 5155 1622 | info@wierdadesign.nl | wierdadesign.nl

“Als ik op vakantie iemand tegenkom en mag vertellen wat ik in het dagelijks leven doe begin ik meestal bij de dingen die iedereen herkent” zegt De Haan. “Heb je bijvoorbeeld ooit wel eens bloed moeten prikken in het ziekenhuis? Dan is de kans groot dat het vacuümbuisje waar het bloed ingaat van ons moederbedrijf BD is. Ook maakt het bedrijf bijvoorbeeld covid-tests. Wat veel mensen niet weten is dat wij vanuit Drachten gespecialiseerd zijn in het automatiseren van laboratoriumprocessen rondom onderzoek naar bacteriën. Dat is dan het tweede dat ik altijd graag even uitleg.”

Dat automatiseren is hard nodig om de zorg te verbeteren, zo stelt de plant manager: “Wij werken niet voor particulieren, maar voor grote partijen zoals ziekenhuizen en andere laboratoria. De trend in die sector is schaalvergroting; de laboratoria worden groter. Met de druk op de zorg die overal wordt gevoeld moet ook het werk in en om een laboratorium zo efficiënt mogelijk uitgevoerd worden. Snelheid is dan van belang, maar zeker ook gebruiksgemak, zodat wellicht mensen met iets minder scholing ook met de apparatuur kunnen werken. Met automatisering kun je dat realiseren, maar dan is er nog een enorm voordeel: je krijgt zo ook méér consistentie in je onderzoek, omdat de kans op menselijke fouten wordt verminderd. Kortom: automatisering helpt op vele fronten om de zorg voor mensen wereldwijd te verbeteren. Het inspireert mij om dáár met een team iedere dag aan werken.”

Detectie van bacteriën Covid heeft de wereld goed wakker geschud als het gaat om het gevaar van virussen, maar ook bacteriën en hun resistentie voor antibiotica zijn een groeiend probleem, aldus De Haan. “Ook daarin kunnen wij iets betekenen. Wij hebben nu al computerprogramma’s die de detectie van bacteriën aanzienlijk versnellen, zodat je ook sneller het juiste antibioticum kan geven. Het gevolg is dat je met het gebruik van medicijnen minder met hagel schiet, waarmee je de kans op resistentie verkleint.”

Dat BD Kiestra voor de gemeente Smallingerland een belangrijke loot aan de economische stam is, zal duidelijk zijn. Bij het bedrijf werken dan ook zo’n 250 mensen. En dat aantal zal in 2023 snel stijgen, omdat er een uitbreiding aan zit te komen. “Dat is eigenlijk voor deze hele regio goed nieuws”, zegt De Haan. “Toen wij net door de Amerikanen waren overgenomen groeiden we hard en kregen we er een enorme markt bij. Destijds hebben we om die reden een deel van het assemblageproces verplaatst naar een externe partner in Canada. Nu zijn we zover dat we het liever weer in eigen huis in Drachten doen. Dat zal werkgelegenheid opleveren voor nog eens 25 mensen.”

Succes

Het gevolg van deze keuze is dat BD Kiestra op de vestiging Drachten óók fysiek gaat uitbreiden. En gelet op het economische belang zal het niemand verwonderen dat de gemeente op alle fronten meewerkt om

die uitbreiding tot een succes te maken. “We willen in april 2023 alles draaiende hebben en dat is echt een enorme kluif. Dan is het heel prettig dat een gemeente met ons meedenkt en vroegtijdig aangeeft waar we allemaal rekening mee moeten houden. Hierdoor kunnen wij ons vooral richten op onze eigen processen.”

Tegelijk met de groeiambitie dient zich de uitdaging aan van het vinden van het juiste personeel. “We zoeken vooral mensen Mechatronica, op mbo-niveau. Die zijn redelijk schaars, maar ik ben wel optimistisch dat we ze gaan vinden. We staan bij onze zoektocht naar mensen niet alleen; ook het innovatiecluster Drachten waar wij lid van zijn kan misschien helpen. We zijn bijvoorbeeld al aan het verkennen of er bij de ene partij wellicht mensen boventallig worden, die bij ons weer door zouden kunnen. Het zijn nog maar verkenningen, maar met zo’n manier van denken kom je samen vaak wel een stuk verder. Dat is ook de hele sfeer die voor ons ondernemen vanuit Drachten kenschetst. We hebben met z’n allen wel wat voor elkaar over.”

https://www.bd.com/nl-nl

‘Wij hebben nu al computerprogramma’s die de detectie van bacteriën aanzienlijk versnellen’

IT is cruciaal voor organisaties:

Uitbesteden neemt toe vanwege kosten, complexiteit en personeel gebrek

SLTN CEO en oprichter Eugène Tuijnman, vertelt vanuit standplaats Hilversum over de huidige trends binnen de IT. Stijgende kosten, toenemende complexiteit en schaarste van personeel zijn pijnpunten waar praktisch elke onderneming tegenaan loopt. Met ca. 600 professionals, ruim 1.400 klanten en 200 miljoen jaaromzet is SLTN een van de grotere IT-ondernemingen van ons land. De focus ligt op enerzijds de techniek zoals Datacenters en anderzijds op data en applicaties.

“We zijn vrij breed actief in lokale en rijksoverheid, industrie, gezondheidszorg –zorginstellingen maar ook alle academische ziekenhuizen – en financiële industrie. Via drie divisies gaan we naar de markt: producten (hardware, software), services (projecten en managed services) en professional services (detachering). Binnen die divisies hebben we gespecialiseerde units (practices): werkplek, networking, datacenter & Cloud, security en BTS (Business transformation services; applicaties, data, AI).

SLTN-werknemers zijn primair specialisten. Specialisme is een van onze drie pijlers. De ander twee, flexibiliteit en lange termijn

relaties, maken onze positionering aan de markt helder.”

Waarom kiezen organisaties voor SLTN? “Vanwege onze aanpak, reputatie en kennisniveau en de “klik” moet er zijn natuurlijk. In alles wat we doen hebben we de hoogste status qua certificering en kwaliteitsnormen. Teams worden kennisgedreven samengesteld. Voor een netwerkproject heb je andere mensen nodig dan voor een datacenter-project.

De huidige trend bij MKB+ en mid-market is het uitbesteden hun IT systemen. Hoe hou je computersystemen toekomstbestendig

en operationeel? En wie gaat dat doen? IT is voor veel organisaties te complex geworden; de ontwikkelingen gaan te snel en het gaat hun boven de pet. En de toenemende aansprakelijkheid, denk aan wet- en regelgeving, komt daar nog eens bovenop.

Cyber security en Data-veiligheid hebben prioriteit, maar hoe pak je dat aan? Een machinepark dat tien jaar geleden state-ofthe-art was moet mechanisch blijven draaien en dat lukt met periodiek onderhoud. Een vergeten software update kan een potentieel lek zijn en daarmee een ingang voor een cyber attack.

Door Corona ‘moet iedereen ook buiten kantoor kunnen werken’. Het is de huidge realiteit maar er zit veel tegenstrijdigheid in. Bijvoorbeeld juridische aspecten, bereikbaarheid, ontsluiting van data, snelheid, veiligheid en noem maar op.

‘In alles wat we doen hebben we de hoogste status qua certificering en kwaliteitsnormen‘

SLTN biedt naast diepgaande kennis de (ingerichte en aangekoppelde) apparatuur aan via een prijs-per-gebruik systeem. Vergelijkbaar met een leaseauto-product. Banken worden steeds voorzichtiger, rente stijgt en het is steeds lastiger voor ondernemers om krediet te krijgen. Met een duidelijke kosten/baten afspraak weet een organisatie wel waar ie aan toe is. Daarnaast houden wij hard- en software up-to-date en ontzorgen daarmee enorm.”

Zijn dergelijke onderhoudscontracten een trend?

“Ja. De CFO (Chief Financial Officer) heeft hier een belangrijke stem. Cijfers spreken toch duidelijke taal. Zeker als de aansprakelijkheden worden uitgesproken. Zodra IT als cruciaal wordt gezien, volgen er snel strategische en praktische stappen. Uitbesteding van IT is dan het toverwoord. Zeker omdat aanbevelingen om te investeren met argusogen worden bekeken.

SLTN maakt onderscheid tussen technische IT en functionele IT (data en applicaties).

Wij zorgen dat alles veilig is en blijft draaien zodat een organisatie zich kan richten op de core-business. Ook belangrijk: schaalbaarheid, om te groeien als dat gewenst is.”

Waar kunnen de bedrijven met bovengenoemde pijn en vragen naartoe?

“De doelgroepen die Ondernemend Friesland lezen hebben vaak de perfecte maat om hun IT (bij ons) uit te besteden. Denk aan organisaties vanaf 50 tot 300 geautomatiseerde werkplekken. Kijk op sltn.nl/referenties-2/ om een idee te krijgen.”

Freonen-bestuurslid Mirjam Marinus:

‘Mobiliteit kan schoner, leuker en vitaler’

Mirjam Marinus, werkzaam als Manager Marketing & HR en DT-lid bij Freon Friesland Lease, vervult vol enthousiasme haar rol als bestuurslid bij de Freonen fan Fossylfrij Fryslân. “Met Friesland Lease hebben wij de droom dat mobiliteit schoner, leuker en vitaler kan”, vertelt Mirjam. “De Freonen passen daar – als initiatief op het gebied van duurzaamheid en maatschappelijke betrokkenheid - perfect bij. Daarom zit ik met veel plezier in het bestuur.”

Duurzaamheid speelt een belangrijke rol in het leven van Mirjam, zowel zakelijk als privé. “Tien jaar terug hebben mijn man en ik onze woning laten bouwen. Door de installatie van een warmtepomp, zestig zonnepanelen en goede isolatie hebben wij een nul-op-demeterwoning gerealiseerd.” Ook qua vervoer geeft Mirjam het goede voorbeeld. “Ik rij natuurlijk in een duurzame elektrische auto van Friesland Lease”, lacht ze, om vervolgens de duurzame ambities van haar werkgever te schetsen. “Mobiliteit is de expertise van Friesland Lease. De vraag die we onszelf dagelijks stellen is: ‘hoe kom je zo duurzaam mogelijk van A naar B?’ Voor antwoorden op die vraag moet je ook buiten je eigen branche durven kijken. Zo hebben wij bijvoorbeeld het thema vitaliteit aan mobiliteit gekoppeld, maar er zijn nog meer mogelijkheden. Denk maar eens aan een onderwerp als energie. Juist door zulke koppelingen kun je innovatieve oplossingen bedenken. Dat is ook het mooie van de Freonen. Door de verschillende leden blijf je op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen en kun je elkaar vanuit innovatie versterken. De activiteiten die de Freonen ontplooien versnellen de duurzame ontwikkeling nog eens extra.”

Proeftuin

De mobiliteitsadviezen van Friesland Lease richting haar klanten zijn stevig gegrond in de praktijk, stelt Mirjam. “Vijftien jaar geleden vervulde ons bedrijf een pioniersrol op het gebied van groengas-mobiliteit, samen met Freon OG Clean Fuels (het voormalige OrangeGas, red.). Destijds was daar kritiek op, maar wij hielden vol. Tegenwoordig is het gebruik van groengas als duurzame brandstof niet meer weg te denken. Hetzelfde geldt voor elektrisch rijden. Al lang voordat het gemeengoed werd, fungeerden we zelf als proeftuin voor deze mobiliteitsvorm”, aldus het Freonen-bestuurslid.

“Door zelf ervaringen op te doen, leren wij welke toepassingen geschikt zijn voor specifieke doelgroepen. Al de werknemers van Friesland Lease met een auto van de zaak rijden elektrisch of op waterstof. Daardoor kennen ze alle details van deze mobiliteitsvormen en zijn ze in staat onze klanten het beste advies te geven. Nu pionieren we bijvoorbeeld weer op de terreinen van fietsmobiliteit en binnenstedelijk vervoer. Cargo-oplossingen zijn hot. Door hierop in te spelen helpen

wij klanten om ook in steden snel op de bestemming te komen. Zo kan bijvoorbeeld een schoonmaak- of tuinbedrijf met slimme oplossingen, zoals compacte EV’s, leasefietsen of andere varianten, duurzaam en snel haar doel bereiken.”

Toekomst van vervoer Duurzame reisoplossingen schieten als paddenstoelen uit de grond. Friesland Lease gelooft in een combinatie van deze innovaties, stelt Mirjam. “De ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op. Thuiswerken, deelmobiliteit; corona heeft dit alleen maar versneld. Je ziet een verschuiving van bezit naar gebruik. Als mobiliteitsexpert spelen wij op huidige en toekomstige ontwikkelingen in, óók intern. Om ons vizier scherp op de toekomst te blijven richten, hebben we een speciaal team in onze organisatie: de nuchtere vooroplopers. Hierin zitten mensen uit allerlei disciplines, waarbij de groepssamenstelling jaarlijks wisselt. Daar doen onze collega’s onderzoek volgens het Human Centered Design-model. Door samen naar de toekomst te kijken en onderzoeken uit te voeren, blijf je als bedrijf toekomstbestendig!”, besluit Mirjam.

Duurzame Doeners:

deze editie: Arice Kuijpers, CEO van BlueRevo, een nieuwkomer in de Friese regio

Hoe helpt BlueRevo mee aan een duurzamer Friesland?

Ons motto is: ‘Why waste waste’. Bij BlueRevo zien we afval niet als een probleem, maar als een waardevolle bron voor duurzame energie. Wij kunnen met onze gepatenteerde vergassingtechnologie afval omzetten naar groene energie, zonder schadelijke uitstoot. Denk hierbij aan verschillende soorten afval, zoals hout, huishoudelijk en industrieel afval, als het maar biologisch afbreekbaar is. We willen begin 2023 hiervoor de eerste commerciële installatie bouwen in Friesland. Het is een

beetje een technisch verhaal: de focus ligt op de productie van syngas om een warmtekrachtkoppelingssysteem te laten draaien voor warmte en elektriciteit. Het –teervrije – syngas kunnen wij nog verder verwerken naar waterstof, CO2, methaan, methanol en ammoniak. Deze technologie is de afgelopen 20 jaar ontwikkeld door een internationaal team van ingenieurs.

Waarom doen jullie dit?

Wij, een kleine club van lokale ondernemers, hebben BlueRevo opgericht omdat duurzaamheid in ons hart zit. We

hebben onze krachten gebundeld en dit internationale team bij elkaar gebracht om op Nederlandse bodem een onderneming te starten. We willen (MKB-)bedrijven helpen met een alternatief voor fossiele brandstoffen zoals gas, olie en kolen. Daarvoor gaan we relatief kleine installaties maken die overal ter wereld te plaatsen zijn, daar waar de behoefte het grootst is. Dan moet je denken aan plekken waar afval- en energieproblematiek spelen. De installaties worden modulair ontworpen en dat maakt opschalen eenvoudig.

Wat levert het op? Minder afval, meer duurzame energie en energie-onafhankelijkheid voor ondernemers. Dat zijn onze uitgangspunten. Daar komt dan ook de zekerheid bij van langjarige vaste energieprijzen, wat ondernemers als muziek in de oren zal klinken in deze tijden. Ook zorgt BlueRevo voor werkgelegenheid in Friesland, want we zijn een snel groeiend team van ingenieurs en andere professionals.

www.bluerevo.nl info@bluerevo.nl

Stichting Toekomstbouwers Friesland:

Nieuw samenwerkingsverband voor bouw en infra

Timmerlieden, metselaars, uitvoerders, grond-, weg- en waterbouwers zijn moeilijk te vinden in de sectoren bouw en infra, maar blijven de komende jaren heel erg hard nodig. Om de vraag naar MBO-studenten goed af te stemmen op het aantal vacatures in het bedrijfsleven is het nieuwe opleidingsinstituut Toekomstbouwers Friesland opgericht.

’Wij zien inmiddels ook een toename van vrouwen die interesse tonen voor de bouw en infra’

Specialist in kritische EV-Infrastructuur

In elk ontwerp speelt functionaliteit een grote rol. De financiële ruimte beperkt soms meer dan de omgevingsruimte. Daarom is het goed om met een ervaren architect slimme keuzes te maken. Slim in effectiviteit, originaliteit en duurzaamheid.

Zo blijven niet alleen de kosten van het bouwproces beperkt, maar zijn ook de besparingen na jaren nog steeds duidelijk merkbaar.

Musea, huizen, scholen en alles wat met bouwen te maken heeft

“De bouw- en infrasector in Friesland staat voor een stevige uitdaging. Demografische ontwikkelingen en vermindering van het aanbod van studenten zorgen voor een tekort aan vakmensen. Dit tekort wordt versterkt door een mismatch tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt”, aldus Criss Roemers, sinds kort directeur van Toekomstbouwers Friesland. “Onze ambitie is om, samen met het onderwijs én bouwen infrabedrijven in Friesland, voldoende studenten op te leiden voor een carrière in de bouw- of infrasector.”

Toekomstbouwers is een samenvoeging van de entiteiten Stichting Bouwloket, Bouwmensen Friesland en Bouwen aan de Bouw. Verder zijn de ROC’s – Friese Poort en het Friesland College – verbonden aan Toekomstbouwers Friesland. “Met elkaar willen wij het onderwijs en de praktijk beter op elkaar laten aansluiten. De student staat bij ons centraal”, aldus interim-directeur Cees Udinga. “In de nieuwe organisatie werken het onderwijs en het bedrijfsleven nauw met elkaar samen om de beste leerroute voor de student te bepalen.”

Voorlichting

Goede voorlichting in het basisonderwijs, op het vmbo en in het voortgezet onderwijs, maar ook in het verdere verloop van de loopbaan, is van groot belang. “Studenten moeten weten wat er allemaal mogelijk is in

de bouw en infra. Als je gemotiveerd bent en over technisch inzicht beschikt zijn er veel mogelijkheden voor een uitdagende loopbaan. Door goede voorlichting krijgt de student een betere kijk op de bouw- en infrasector. Het streven is erop gericht om het imago van beide sectoren te verbeteren en interesse te wekken voor een loopbaan met perspectief. Wanneer je op jonge leeftijd enthousiast gemaakt wordt voor de bouw en infra is het makkelijker om een juiste keuze te maken voor een gerichte vakopleiding”; aldus Roemers.

Het doel van Toekomstbouwers is om studenten met een diploma het bedrijfsleven in te laten stromen. “Een goede begeleiding is cruciaal. Wat is het beste voor een specifieke student? We praten met jongeren en beoordelen samen met de ROC’s waar de student het beste kan starten. De ene is meer geschikt voor praktijkonderwijs (Beroepsbegeleidende Leerweg oftewel BBL) en de andere meer voor theoretisch onderwijs (Beroeps Opleidende leerweg oftewel BOL). Met goede begeleiding en maatwerk willen wij voorkomen dat er tussentijds uitval dreigt en zo kunnen we meer studenten met een diploma af leveren voor een mooie loopbaan in de bouw of infra.”

Binnen Toekomstbouwers Friesland zijn enthousiaste medewerkers, docenten,

instructeurs en leermeesters werkzaam die vanuit hun passie de studenten begeleiden en opleiden tot een vakman/vrouw voor de bouw en infra. “Wij willen studenten ook bewust maken dat ze zich kunnen blijven ontwikkelen ”, voegt Udinga toe. “Blijf aan jezelf werken, ontwikkel jezelf door het behalen van meer certificaten en diploma’s. Daar wijzen wij de studenten op. Hoe meer je kunt, hoe interessanter je bent voor de arbeidsmarkt.”

Vacatures

De BBL en BOL-studenten worden samen ondergebracht in Toekomstbouwers Friesland. “Op dit moment zijn er veel vacatures in de bouw en infra. Wij hebben de ambitie om het aantal studenten te vergroten om te voldoen aan de vraag vanuit het bedrijfsleven. Daarvoor is de samenwerking met de ROC’s van belang. Door goede voorlichting aan de studenten, kunnen wij samen meer studenten enthousiasmeren. Wij zien inmiddels ook een toename van vrouwen die interesse tonen voor de bouw en infra.”

’Wanneer je op jonge leeftijd enthousiast gemaakt wordt voor de bouw en infra is het makkelijker om een juiste keuze te maken voor een gerichte vakopleiding’

Herman Schreuder (Via Via)

Sparren over circulair denken

“Via Via is de perfecte kamer voor mensen die het leuk vinden om zelfstandig en zelfredzaam te zijn”, zo legden hoteldirecteur en mede-eigenaar Herman Schreuder en adjunct-directeur Annelies Douwstra in een eerdere editie van OF al eens uit . In deze editie: hoe circulair denken tot leven kwam bij de realisatie van dat bijzondere hotelconcept in Leeuwarden. Mede ook dankzij ondersteuning van Ynbusiness.

In 2015 kwam Herman Schreuder aan het roer te staan van het Post Plaza Hotel & Grand Cafe in Leeuwarden. Toen al was bekend dat het pand van de buren in 2020 óók te koop zou komen en er was ambitie om daar dan óók iets te doen. Maar de reis om ook voor dát pand een nieuw en vernieuwend concept te ontwikkelen, heeft een aantal jaren en wat breinkrakers geduurd. Door het sparren met Marjan Soepboer (specialist Ynbusiness) en het enthousiasme van Hanneke Schmeink (vereniging Circulair Friesland) ging Schreuder op de circulaire toer en realiseerde men 74 hotelkamers onder het concept ‘Via Via’.

Herman Schreuder: “Culturele Hoofdstad 2018 heeft een positieve impuls gegeven aan Leeuwarden als bestemming en Post-Plaza als locatie. Mensen kwamen en komen specifiek

naar Post-Plaza. Doordat we hadden bewezen om tegen de trend in een naam te vestigen met een concept dat onbekend was in Leeuwarden, durfden we een nieuwe sprong te wagen.”

Sparren

Herman somt een aantal concepten op die de revue zijn gepasseerd: foodhal, luxe appartementen, combinaties met bedrijfsleven en onderwijs. Herman: “Het contact met Marjan, die ik al kende uit haar Koninklijke Horeca Nederland-tijd, was zeer welkom. Niet alleen om te sparren over concepten, krappe arbeidsmarkt en corona-uitdagingen, maar ook vanwege haar uitgebreide netwerk. Ik kom van buiten Friesland en dan ben je onvoldoende vertrouwd met de routes die je moet bewandelen. Zo heb ik via haar onder andere

kunnen sparren met Saskia van Gend van het Van Hall Instituut over een concept met de combinatie tussen bedrijfsleven en onderwijs. Doordat dit idee uiteindelijk niet haalbaar bleek, is er uiteindelijk gekozen om een nieuw hotelconcept te ontwikkelen naast Post-Plaza.”

Bouwen voor de toekomst Herman wilde het bedrijf toekomstbestendig uitbreiden met de herbestemming en circulaire inrichting van het oude KPNgebouw vlak naast Post-Plaza. Inmiddels is daar een hotel verrezen, dat zijn gelijke in Friesland nog niet kent: Via Via – just a room. Je krijgt alleen een kamer. Een topkamer, want je komt voor de stad en zoekt een meer dan prima plek om te slapen. Geen receptie, geen bar, geen restaurant, maar je kunt wel een ontbijtje scoren in de selfservice

Wij zijn Zijlstra Architecten

Al meer dan 50 jaar maken wij voor onze opdrachtgevers unieke ontwerpen die perfect bij hen passen. Hoe doen we dat? Door optimaal gebruik te maken van onze tools: goed kunnen luisteren naar de klant, passie voor ons vak, ruime ontwerp ervaring, kennis en deskundigheid en een behoorlijke portie Friese nuchterheid. Daarmee zijn we in staat om jullie dromen waar te maken. Een tastbaar bouwwerk met karakter en ingebed in de omgeving! Elke keer weer is dat de mooiste uitdaging die jullie ons kunnen bieden! www.zijlstra-architecten.nl

shop. Het is gericht op een geheel andere doelgroep dan Post-Plaza, iets dat Herman meteen al terugziet in de boekingen. “Vooral buitenlandse gasten vinden de weg naar Via Via. Zij willen zelfstandig de omgeving verkennen, van alle gemakken voorzien zijn en culturele activiteiten en festivals bezoeken. Dan past Via Via als een huis.”

Muisstil over circulariteit?

Op de website ziet de gast echter niet direct hoe duurzaam het gebouw is waar ze in verblijven. Pas als je naar binnen stapt, valt het oog op bijzondere details. Zoals het Travertin op de vloer dat als nieuw lijkt, maar minutieus is gerepareerd door een absolute vakman, of het bed dat modulair is gebouwd en waar je ook een bureau van zou kunnen maken. Het circulaire lijstje dat Herman Schreuder opsomt, lijkt eindeloos.

Je voelt het DNA van Herman en zijn respect voor de grandeur van het pand en de wens om die te behouden. En dat is iets dat hij destijds ook hardop uitsprak naar Marjan; voor haar het sein om Hanneke Schmeink te introduceren. Wat Marjan betekent in de breedte van het ondernemen, betekent Hanneke specifiek op het terrein van circulariteit. Ze prikkelt, zet aan tot nadenken en verbindt. Hanneke: “Herman heeft het aangedurfd om samen met bouwbedrijf Friso en installateur Pranger Rosier tijdens het proces samen de circulaire mogelijkheden te ontdekken. Wat daarbij hielp was dat het bouwbedrijf kon leunen op de enorme restauratiekennis van hun medewerkers en hun Friese inborst. En wat hem daartoe aangezet heeft, is de CIRCO-track.”

De CIRCO-track is onderdeel van een landelijke methodiek om ondernemers en

creatieve professionals te ondersteunen bij het (her)ontwerpen van producten, diensten en businessmodellen voor circulair ondernemen. De CIRCO-track waar Hanneke op doelt werd georganiseerd door Vereniging Circulair Friesland in samenwerking met de Toerisme Alliantie Friesland. Herman won in dit traject de tweede prijs met zijn pitch voor modulaire meubels. Herman vult Hanneke aan: “De CIRCO-track heeft voor mij de manier van denken beïnvloed. Een van de eerste dingen die ik vervolgens deed was de sloopofferte napluizen. Maar er viel niks na te pluizen, het bestond uit één groot bedrag en details waren niet te geven. Een sloopbedrijf kijkt naar wat er voor waarde in de sloopmaterialen zit wat zij door kunnen verkopen. Terwijl ik behoefte had aan een soort nulmeting van wat er écht weg moet en wat er nog te repareren viel. Dat proces ben ik met Friso en Pranger Rosier in wederzijds vertrouwen aangegaan. Dankzij hun denkkracht hebben we de originele ramen kunnen behouden, waar het PTT post-logo nog op de ramen staat.”

Je raakt niet uitgepraat Maar zelfs een concept als Via Via, waar al veel is uitgedacht, houdt zijn uitdagingen. Tijdens de rondleiding ontstond er bij de koffiecorner bijvoorbeeld een gesprek over de wegwerpkoffiebekers. Hanneke vroeg of dat ook anders kan, waarbij diverse oplossingen werden uitgewisseld. Dan is daar nog een boom van 200 jaar oud die moet wijken. Die mag eigenlijk niet zomaar vernietigd worden. Herman: “We zijn daarom in contact gebracht met Stadshout Leeuwarden. Samen met hen zijn we aan het bedenken wat voor hebbeding we met dat hout kunnen maken en voorzien van de stempel Postplaza.”

Sparren met een onafhankelijk specialist Wie wil sparren met een onafhankelijk specialist, kan kostenloos contact zoeken met Ynbusiness

(058) 7600500 info@ynbusiness.nl

‘Eén van de eerste dingen die ik deed was de sloopofferte napluizen. Maar er viel niks na te pluizen’

Friese Zaken:

Op zoek naar ondernemende mensen

‘’We zijn op zoek naar mensen met een ondernemende geest”, legt voorzitter Alex Tabak van de businessclub Friese Zaken uit. De netwerkorganisatie is actief in de hele provincie Fryslân en heeft de ambitie om verder te groeien qua ledenaantal.

Niet alleen ondernemers, maar ondernemende mensen in het algemeen zijn lid van Friese Zaken, aldus Tabak. ‘’Vaak zie je businessclubs in steden, maar wij hebben leden in heel Friesland. We willen een afspiegeling zijn van de samenleving en hebben niet alleen contact met mensen uit het bedrijfsleven, maar ook uit de overheid en het onderwijs. Zelf ben ik bijvoorbeeld werkzaam bij de gemeente Leeuwarden als accountmanager in het sociale domein, maar onderwijsorganisaties als NHL Stenden en Friesland College zijn ook lid.”

activiteiten van Friese Zaken zijn heel divers en daar ben ik heel trots op’

De missie van Friese Zaken is om de kennis en kunde van de leden naar een hoger niveau te brengen. Daarnaast wordt er natuurlijk ook zaken met elkaar gedaan, benadrukt de 38-jarige Tabak, die sinds oktober van dit jaar officieel voorzitter en spreekbuis van de businessclub is. ‘’Onze slogan is:

Friese Zaken maakt je rijker. We willen als netwerkorganisatie de leden met elkaar verbinden, maar ook kennis en informatie beschikbaar stellen, waardoor de leden zich verder kunnen ontwikkelen en op deze manier dragen we bij aan de ontwikkeling van de economie van Noord-Nederland.”

Op dit moment telt Friese Zaken ruim 120 leden. ‘’Maar dat aantal mag hoger en daarom zijn we aan het onderzoeken of één van onze leden ons daarbij kan helpen. Denk aan het optimaliseren van het gebruik van onze social mediakanalen, maar ook de website optimaliseren hoort daarbij. Zo hopen we nieuwe leden aan te boren en daarmee de kwaliteit van ons netwerk nog verder te vergroten. Mensen uit andere provincies zijn ook van harte welkom als ze in Friesland of in een deel van Friesland hun werkgebied hebben.”

Door middel van diverse activiteiten wordt er een aantrekkelijk en informatief programma aangeboden aan de leden van de Friese business club. ‘’We hebben twintig bijeenkomsten per jaar van september tot en met juni, die door een speciale activiteitencommissie worden voorbereid. Iedere maand organiseren we een lunch- én avondbijeenkomst. We zijn dan bijvoorbeeld

actief door met elkaar te sporten en dan niet standaard maar bijvoorbeeld curling of rolstoelbasketbal. We zijn ook naar het buitenland geweest voor een excursie, nodigen regionale en nationale gastsprekers uit en maken gezamenlijke bedrijfsbezoeken. Altijd met onze kernwaarden in het achterhoofd: veelzijdig, vernieuwend, ambitieus, ondernemend, verbindend en ontwikkelend. Daardoor zijn de activiteiten heel divers en daar ben ik trots op.”

Friese Zaken is daarin onderscheidend, vindt Tabak. “We willen mensen verder helpen, bijvoorbeeld door met kennis hun bedrijf verder te ontwikkelen. We zoeken daarbij ook de samenwerking op. Zo hebben we onlangs met voorzitters van verschillende businessclubs bij elkaar gezeten. We moeten elkaar minder als concurrenten zien en meer samen zaken oppakken. Zo zou je gezamenlijk een gastspreker van formaat kunnen aantrekken. We proberen als bestuur en verschillende commissies een gevarieerd programma aan te bieden aan de leden en blijven op zoek naar meer ondernemende mensen, die onze netwerkorganisatie verder kunnen versterken.”

‘De

Van Dijk Bouwbedrijf:

Altijd vraag naar kwaliteit

Kwaliteit staat bovenaan bij Bouwbedrijf Van Dijk aan de Zoom 13 in Surhuisterveen. ,,En daar blijft altijd vraag naar”, aldus eigenaar Karst Jan Pool, die het bedrijf sinds 2016 leidt samen met Elle Binne Luimstra.

De afgelopen zes jaar hebben de beide eigenaren het bedrijf naar een hoger niveau getild. In 2018 werd het bedrijf uitgebreid met een houtskelet productiehal. ,,Hier maken we prefab onderdelen voor de woningen in eigen beheer. We kunnen zo zelf bijvoorbeeld snel kozijnen en HSB produceren, waarvoor op de markt lange wachttijden zijn. In onze eigen spuiterij wordt per jaar zo’n honderd kilometer aan hout gespoten ”, aldus Pool.

Het werkgebied van Van Dijk strekt zich uit van Friesland, Groningen tot Drenthe. ,,We doen veel aan nieuwbouw, waaronder villa’s in het luxere segment. Daarnaast zitten we in de kleinschalige seriematige bouw. We werken aan verschillende bouwprojecten in met name de drie noordelijke provincies.”

Pool laat ondertussen de grote hallen zien, waarin door een deel van de dertig werknemers van Van Dijk druk gewerkt wordt. ,,Sinds dit jaar zitten we ook in het naastgelegen pand, dat gebruikt wordt voor opslag en magazijn. Zo hebben we ons bedrijf de laatste jaren steeds verder uitgebreid.”

Druk

De vraag naar bouwwoningen is nog steeds groter dan de bouw aan kan, aldus Pool ,,Het is druk, druk, druk. Toch denk ik dat de markt wat gaat afzwakken en daar is op zich niets mis mee. De afgelopen jaren zijn alle beschikbare bouwterreinen wel volgebouwd. Bij de overheid ligt de taak om te zorgen voor nieuwe bouwkavels of inbreidingsmogelijkheden. Onze branchevereniging Bouwend Nederland, maar ook wij als bouwondernemingen zijn druk in overleg hierover met overheidsinstanties, maar dat vergt tijd.”

De veelzijdigheid van Bouwbedrijf Van Dijk maakt het bedrijf heel flexibel, legt Pool uit. ,,We bouwen zowel traditioneel als met houtskeletbouw. We hebben het tekenwerk en de productie in eigen hand en dat is een groot voordeel. We kunnen producten sneller leveren doordat we ze zelf maken. We zitten niet aan modellen vast en kunnen alle kanten op en dat is een groot voordeel voor de klant in deze tijd van tekorten aan bouwmaterialen.”

Uitdagingen

Nieuwe regelgeving in de bouwwereld

zorgt voor uitdagingen, aldus Pool. ,,Bij de aanvraag van bouwvergunningen moeten we voortaan weer een stikstofrapport meesturen met daarin details over de verwachte stikstofuitstoot tijdens de bouw van woningen.”

De Wet Kwaliteitsborging Bouw (WKB) komt er eveneens aan. ,,Het moet de kwaliteit van de bouw vergroten. De controle komt voortaan bij speciale kwaliteitsborgers te liggen in plaats van bij de gemeente. Het zorgt voor extra nadruk op kwaliteit en behoorlijk meer administratief werk, maar er kan ook sneller gestart worden met de bouw door de nieuwe regelgeving omdat het vergunningentraject behoorlijk verkort wordt. Het biedt kansen, want kwalitatief goede bedrijven zullen veel minder moeite met de transitie hebben.“

Verder krijgt digitalisering veel aandacht bij Van Dijk. ,,We werken met i-pads op de bouw, waarmee we ter plekke foto’s kunnen maken en snel kunnen doorsturen. Maar ook aan het digitaliseren van de urenbriefjes wordt gewerkt.”

Duurzaam bouwen is één van de speerpunten binnen de Feanster bouwonderneming. ,,Duurzaam bouwen is belangrijker dan ooit. Welke bouwproducten en isolatiematerialen gebruik je? Binnen ons eigen bedrijf is dat van belang, maar we dragen dit ook uit richting ons opdrachtgevers. De ecologische foodprint die je achterlaat, probeer je zo klein mogelijk te houden.”

Friezen in den Vreemde: Feuilleton ‘Overwinteren op Mallorca’ (deel 2)

Kerstbomen exporteren naar Engeland

Zomer weer voorbij; die ellendige lange en natte Nederlandse winter komt eraan. Maar niet getreurd; OF vermaakt de lezer de komende 3 edities met het feuilleton ‘Overwinteren op Mallorca’. We gaan op bezoek bij de Fries in den Vreemde Mark Wiersma. Hij zat op school in Leeuwarden, liep als jonge ondernemer al behoorlijk binnen met 06-lijnen en had een succesvol bedrijf in Londen. Na vele omzwervingen belandde hij op Mallorca. In de vorige editie van OF (nummer 7): de eerste kennismaking met Mallorca. Mark was toen achttien. In deel 2 verlaten we Mallorca alweer voor eventjes. Om te lezen wat Mark als jonge twintiger beleefde in Engeland.

‘In 1981 was ik 20 jaar. Met vriendin Zwaantje woonde ik in de nieuwbouwwijk Camminghaburen, tussen allemaal jonge gezinnetjes en (toen al) Irakese vluchtelingen. Op een dag in augustus belde buurman Sjors aan. Sjors had net als ik een schoolverlatersuitkering. Of ik interesse had in investeren in kerstbomen. Die zouden worden verkocht op straat in Leeuwarden. Het idee was: 800 gulden investeren en 4.000 gulden terugverdienen. Dat zag ik wel zitten.

Het werd een succes. We haalden de bomen uit Drenthe en verkochten ze met mooie winst op het Leeuwarder Waagplein. Sjors wilde direct plannen maken voor het jaar erop en toen herinnerde ik me dat één van kerstboomhandelaren me had verteld over de verkoop van bomen in Engeland. Op een trailer kon je er wel 2.000 kwijt en de winstmarge was goed.

Sjors was sceptisch; hij kwam uit een ondernemersgezin en ik niet en dus dacht hij dat ik een naïef idee had geopperd.

Ik was diep gekrenkt door de onderschatting van Sjors. Het idee van Engeland liet me ook niet meer los en dus besloot ik het op eigen houtje te proberen. Ik zocht leveranciers in Drenthe; kocht adressen op van potentiële afnemers in Engeland en vertrok naar de overkant van de Noordzee. Daar logeerde ik bij mijn neef Johan Vellinga, die in het plaatsje Acton net buiten Londen woonde. Vanuit dat logeerkantoortje belde ik naar de potentiële kopers met de

vraag of ze geïnteresseerd waren in kerstbomen kopen in bulk per trailer en ik bood aan persoonlijk bij ze langs te komen om daarover te praten. Uiteraard kreeg ik heel veel ‘not interested’ reacties, maar na wat stug doorbellen had ik toch een aantal afspraken te pakken buiten Londen, waarbij één afspraak bij den groot tuincentrum in de buurt van Bristol, ongeveer 250 kilometer ten westen van Londen. Met dit tuincentrum maakte ik een deal voor 4.000 kerstbomen, 2 trailers vol. Een andere afspraak was net buiten London. Ik zou er door de potentiële koper van het treinstation worden opgehaald. Er kwam een Rolls Royce aanglijden, het raampje ging open en een zware mannenstem vroeg: “Are you Mark?”. Ik stapte in en werd door deze op Rupert

Murdoch gelijkende man naar het landgoed gebracht, waar aan het einde van een lange oprijlaan een typisch Engels landhuis oprees. Hier maakte ik uiteindelijk een deal voor 6000 kerstbomen, 3 trailers vol.

Met deze 2 orders ging ik terug naar Nederland. Bij de orderbevestigingen had ik een aanbetaling afgedwongen en begin december gingen vijf vrachtauto’s naar Engeland. Ik was in de wolken met dit succes en begin mezelf een hele peer te voelen.

Het jaar erop wilde ik mezelf overtreffen. Mijn vader die ontwerper was bij Reclameburo Bouman maakte de brochure voor de Engelse markt. Tegen zijn zin, want hij vond het idee eigenlijk maar niks. Maar ik had de smaak te pakken en zette mijn vizier op groei, door ook kleinere afnemers te bedienen. Dus huurde ik een stukje land net buiten London waar ik die massa’s kerstbomen kon stallen. Via een coupon in de nieuwe folder konden afnemers bestellen. Ik had de normale kerstboom (Picea Abies), maar ook blauwsparren, verpakte kerstbomen, bomen in de pot en de Picea Omorika’s, een prachtige boom die men ook wel Servische spar noemt.

De bestellingen kwam al ruim voor de Kerst binnen en ik vroeg mijn schoolvrienden Douwe Boonstra en Hans Mulder om me te helpen om met name al die kleinere bestellingen te bezorgen. Zo reden we met een flinke truck door Engeland. Maar bij de eerste klant, een bloemist, kregen we een tegenvaller: “I did not order these trees, this is different variety.”

Nu moet ik even iets uitleggen dat ingewikkeld is. Ik had diverse soorten kerstbomen in de aanbieding, waaronder een ‘kruising’ van de groene blauwspar en de blauwspar. Dat waren dure bomen en die leken heel erg op de Picea Nobilis, die nóg weer duurder is. De bloemist had blijkbaar gedacht dat hij deze peperdure bomen bij mij had besteld.

Hij weigerde om mijn luxe soort bomen af te nemen, al had hij ze wel degelijk besteld. Ik wilde dat niet over mijn kant laten gaan en na veel discussie werd zelfs de politie erbij gehaald. Die kon echter niets voor me doen; het was een civiele kwestie.

Hard werken om de kerstbomen op tijd bij de Engelse klanten te krijgen

Om een lang verhaal kort te maken: die peperdure Picea Nobilis was blijkbaar in trek, want overal waar we kwamen waren ineens de bomen die ik had niet goed genoeg. Om toch te proberen zoveel mogelijk te verkopen ging ik in Londen een standplaats huren op de grote bloemenveiling en marktplaats voor bloemisten. Tevens ging ik vanaf mijn distributieplaats ook kerstbomen verkopen en plaatste een groot bord langs de weg met “Xmas Trees For Sale”. Al met had ik een klein verlies gemaakt en ik had veel geleerd van dit avontuur.

Later trok ik in bij Wynfryd, een goede vriend van mij, die naar Amsterdam was verhuisd. Het werd een mooie tijd, vol vrijheid. We waren zéér geïnteresseerd in de nieuwste ontwikkelingen. Zo hoorden we voor het eerst van ‘modems’ waarmee je twee computers op afstand met elkaar kon laten communiceren. Het was feitelijk de laatste stap vóór internet. Computers die je kon bellen via die modems heetten Bulletin Board Systems (BBS) en bijvoorbeeld Yahoo is begonnen als BBS. Alle BBS’sen in Nederland waren in die tijd hobbymatig opgezet, maar wij zagen er een commercieel model in door de modems te laten inbellen op een 06 nummer. Met wat geleend geld van vrienden en familie zetten we dit op onder de naam Mainframe. Het werd een succes met diensten als een beurssimulatiespel, een dagelijkse puzzel met prijsjes, een chatdienst en heel veel software die je kon downloaden. We verdienden veel geld met weinig onkosten. In de ochtend waren we bezig met onze BBS en in de middag gingen we tennissen. Één van mijn tennismaatjes zei regelmatig een beetje afgunstig op ons makkelijke leventje: “Heb je weer een paar keer die entertoets ingedrukt?”

In 1993 had ik het gevoel dat ik vérder wilde groeien. Ik besloot daarom een kantoor te openen in Londen, vooral omdat ik Nederland als taalgebied te klein vond. Winfryd deed niet mee met mijn Londen avontuur, maar hij hielp me wel met de BBS’en inrichten. Vanuit een kantoorpand in Highbury Islington, niet ver van het Arsenal stadion, deed ik alles: werken, slapen en weer werken. Douchen deed ik bij een zwembad in de buurt.

Er waren een paar Engelse software jongens in hetzelfde kantoorpand en ze werden aangetrokken door het gemak waar in ook in Engeland mijn geld verdiende met BBS’sen die je via 06 lijnen kon bellen. We besloten Pimpernel Voice Response Ltd op te zetten die via 06 een kenniskwis ging aanbieden, de “5 Minute Pub Quiz”. Dat liep aardig en later kwamen er meer voice response applicaties bij.

Er waren ook tegenvallers zoals een boete van 6000 pond sterling voor het gebruik van het woord ‘free’ in onze advertenties. De Engelse telecom watchdog was daar super streng op bij 06-exploitanten zoals ik was. Hoe dan ook, het liep allemaal geweldig. Toen in 1995 de eerste gebruiksvriendelijke internetbrowser Netscape Navigator uit kwam. Onmiddellijk na uitkomst van versie 1.0 van deze browser zagen we onze BBSinkomsten drastisch verminderen, zowel in Nederland als Engeland. Ik besloot mijn Engelse activiteiten te stoppen en me volledig te focussen op de transitie van de online markt in Nederland.

Zo heb ik tal van onlineproducten gemaakt en verkocht of gestopt. Waar het me aan ontbrak was altijd het continueren van een nieuw product nadat het live ging; ik was alweer bezig met het volgende ‘project’. Na vele omzwervingen kwam ik uiteindelijk op Mallorca terecht waar ik voornamelijk verblijf als ik niet in Nederland ben. Daarover meer in de volgende editie van OF.

De 06-nummers kwamen opzetten en samen met een groep Engelse software-jongens

die ik had leren kennen bouwden we onder de naam Pimpernel Voice Response Ltd aan een bedrijf dat meerdere 06-lijnen beheerde, waar mensen naar toe konden bellen, om vervolgens mee te doen aan allerlei kwisjes, waar je ook duizend pond kon winnen.

Zo verdiende ik veel geld. Er zijn echter ook valkuilen. Zo kreeg ik op een dag een brief in de bus van de Engelse telecom watchdog waarin ik werd beticht van het gebruik van niet toegestane woorden in mijn advertenties voor de BBS’en. Het woord ‘gratis/free’ was bijvoorbeeld niet toegestaan. Ze gaven me direct een boete van 6000 pond sterling.

Hoe dan ook; het liep geweldig. Tot 1995; toen kwam de eerste gebruiksvriendelijke internet browser Netscape Navigator uit. Onmiddellijk na uitkomst van versie 1.0 van deze browser zagen we het inbellen op onze BBS-lijnen drastisch dalen, zowel in Nederland als in Engeland. Ik besloot het kantoor Engeland te sluiten en me in Nederland te gaan richten op het internet.

Zo heb ik tal van bedrijven opgericht, maar vaak na een tijdje ook weer verkocht. Ik ben blijkbaar wel iemand die steeds weer moet vernieuwen. Gelukkig wordt een mens naarmate hij ouder wordt ook iets rustiger. En zo kwam het dat ik na veel omzwervingen op Mallorca terecht kwam, waar ik me echt thuis voel. Daarover meer in de volgende editie van OF.

Mark en Wynfryd als zelfbewuste ondernemers

samen werken.

In de nieuwe gemeente De Fryske Marren houden we er met elkaar de vaart in. Ondernemers hebben in deze mooie gemeente alle ruimte en helpen elkaar waar dat maar kan. Moet de koers verlegd worden? Dan doen we dat samen. Want door krachten te bundelen, komen we verder. Meer weten? www.defryskemarren.nl

www.defryskemarren.nl

samen werken en samen vooruit