Sociaal-Agogisch Werk BACHELOR-NA-BACHELOR
Psychosociale gerontologie
Ouderenwelzijn en -participatie
www.odisee.be/psychosocialegerontologie
SOCIAAL-AGOGISCH WERK
Voortrekkers in het werken met en voor oudere personen De bachelor-na-bachelor Psychosociale gerontologie verbetert het werken met en voor oudere personen vanuit een holistische visie op het ouder worden. In deze maatschappij, waarin de vergrijzing van de bevolking zowel een uitdaging als een kans is, is er nood aan een professional die verbindend kan werken tussen de oudere persoon, zijn fysieke en sociale omgeving, het aanbod van dienst- en hulpverlening, en het beleid.
Vanuit verschillende disciplines De banaba Psychosociale gerontologie geeft via een interdisciplinaire benadering antwoord op de levens-, hulp- en zorgvragen van oudere personen en op nieuwe uitdagingen rond hun maatschappelijke positionering. Je wordt gestimuleerd om kennis vanuit verschillende disciplines te
integreren in de praktijk. Het doel is om je aanwezige competenties te verbreden en aan te vullen. De opleiding brengt mensen uit de praktijk bij elkaar en stimuleert hen actief om samen te werken. In de eerste plaats leer je via ervaringsgericht werken en innovatieve onderwijsmethodes.
Helikoptervisie Meena, ergotherapeut in een woonzorgcentrum: “De opleiding biedt mij een helikoptervisie om naar de bewoners van het woonzorgcentrum te kijken. Ik denk en werk nu niet enkel meer vanuit mijn eigen discipline. In principe kan ik alles wat ik geleerd heb binnen de opleiding gebruiken in mijn huidige job.�
Diversiteit als kracht Een van de uitgangspunten van de banaba is dat dé oudere persoon niet bestaat. Het gaat om een zeer diverse groep op vlak van leeftijd, sociodemografische kenmerken, culturele achtergrond, seksuele geaardheid…. Iedere mens wordt op een andere manier ouder. In de opleiding komt de oudere persoon in verhouding tot zichzelf, zijn lichaam, zijn omgeving en de maatschappij aan bod. Bachelors in de Psychosociale gerontologie werken met en voor vitale oudere personen, kwetsbare oudere personen en oudere personen met een geriatrisch profiel.
Brugfunctie Als bachelor in de Psychosociale gerontologie vertaal je vakkennis van ouderdomsspecifieke thema’s uit verschillende beroepen en disciplines voor de oudere persoon en zijn omgeving. Je bent aanspreekpunt voor collega-professionals over het thema oudere personen. Je werkt verbindend tussen verschillende
beroepsgroepen die in de ouderensector actief zijn. Hierbij worden de diverse perspectieven en ieders specifieke inbreng geïntegreerd. De opleiding zet sterk in op multiprofessioneel werken aan initiatieven die de leefsituatie van oudere personen in een organisatie of in de samenleving kunnen verbeteren, en die de kwaliteit van leven van oudere personen kunnen verhogen.
Krachtgericht begeleiden Het competentiemodel van het ouder worden vormt het uitgangspunt van de opleiding. In tegenstelling tot het deficitmodel, gaat dit model ervan uit dat de oudere persoon over mogelijkheden beschikt om zich zo lang mogelijk in de eigen omgeving te handhaven, volgens zijn eigen wensen. Als bachelor in de Psychosociale gerontologie ondersteun je de zelfregie van oudere personen en daag je hen uit om co-creatief te werken. Je gaat empowerend aan de slag met de krachten van de oudere persoon.
Nieuwsgierig naar actief ouder worden Lieve, stafmedewerker gezondheidspromotie bij Logo Antwerpen: “Waarom ik de opleiding volgde? Ik was heel nieuwsgierig naar wat actief ouder worden kan betekenen, en in het bijzonder voor de meer kwetsbare ouderen. En vanuit mijn job in de gezondheidspromotie: hoe preventie daaraan kan bijdragen.”
SOCIAAL-AGOGISCH WERK
Wat kun je doen met dit diploma? Als bachelor in de Psychosociale gerontologie kun je oudere personen en hun omgeving psychosociaal begeleiden in een empowerend traject. Bovendien kun je de expertise die je hier verwerft inzetten om een brugfunctie te vervullen tussen de oudere persoon, zijn omgeving en andere professionals.
Kwaliteitsvol handelen De psychosociaal gerontoloog is geen (nieuw) beroep. De opleiding wil huidige professionals voorbereiden op nieuwe opdrachten en functies in ouderenwelzijn en -participatie. De competenties die zij in deze opleiding verwerven, kunnen een belangrijke meerwaarde betekenen voor hun eigen professionaliteit: ze kunnen kwaliteitsvoller en respectvoller met en voor oudere personen handelen.
Beleidsparticipatie stimuleren Als bachelor in de Psychosociale gerontologie stimuleer je oudere personen tot beleidsparticipatie. Je neemt ook de collectieve belangenbehartiging van oudere personen op jou, om op die manier het beleid te informeren, adviseren en evalueren.
Nieuwe inzichten Steffi, ergotherapeut in een woonzorgcentrum: “Vooral de lessen over de psychologisch-ethische aspecten en sociaal-economische thema’s bleven me bij. Hierdoor kreeg ik meer inzicht in de levensvragen, de context, het rouwproces... van bewoners in het woonzorgcentrum waar ik werk. Ook wanneer bewoners mij iets vragen in verband met hun rechten, kan ik hen beter bijstaan.”
Praktijkvoorbeelden Zowel in jouw organisatie of omgeving als in de samenleving kun je een voortrekker worden op vlak van ouderenwelzijn en -participatie: • In woon- en zorgcentra ben je de aanspreekpersoon voor de oudere persoon en zijn of haar omgeving. Samen met jouw collega’s zie je erop toe dat de overgang van thuis naar het woonzorgcentrum zo aangenaam mogelijk verloopt. • Bij lokale overheden werk je samen met de ouderenadviesraad, de schepen bevoegd voor oudere personen en andere diensten aan een inclusief ouderenbeleid. • In vakverenigingen sta je in voor de trajectbegeleiding van ouder wordende werknemers. Je informeert over eindeloopbaanmaatregelen en voorbereiding op het pensioen.
Opleidingsprogramma De bachelor-na-bacheloropleiding Psychosociale gerontologie telt in totaal 60 studiepunten, die over twee academiejaren gespreid worden. OPLEIDINGSONDERDEEL
SP
Eerste opleidingsfase Werken met en voor ouderen
3
Psychische aspecten van ouder worden
3
Zingeving en ethische reflectie
3
Geïntegreerd handelen I
5
Innoveren en ondernemen
3
Zorg en de oudere persoon
3
Geïntegreerd handelen II
5
Tweede opleidingsfase Wonen en arbeid
3
• In mutualiteiten ben je de referentiepersoon voor een betere afstemming van de dienstverlening op de noden van oudere personen.
Lichamelijke aspecten van ouder worden
3
Relaties en sociale omgeving
3
Geïntegreerd handelen III
5
• In verenigingen voor mantelzorgers organiseer je contacten tussen de verschillende betrokkenen. Je voorziet vormings- en informatiemomenten.
Maatschappelijke participatie
3
Rechtspositie van de oudere persoon
3
Geïntegreerd handelen IV
5
• In de thuiszorg zie je toe op een betere afstemming van de hulp- en dienstverlening op de noden van oudere personen.
Werkveldproject
10
Totaal
60
• In de socioculturele sector stimuleer je de maatschappelijke participatie van (kwetsbare) oudere personen via culturele en andere activiteiten.
SOCIAAL-AGOGISCH WERK
De vakken toegelicht De banaba Psychosociale gerontologie bestaat uit • tien thematische opleidingsonderdelen, • vier opleidingsonderdelen gericht op geïntegreerd handelen, waarbij vaardigheden worden ingeoefend, • een werkveldproject.
Werken met en voor ouderen
De opleiding start met de fundamenten voor een positieve, holistische en wetenschappelijk onderbouwde visie op ouderen. Je legt de basis voor respectvol agogisch handelen. Je krijgt flink wat bagage mee over de maatschappelijke positie van ouderen.
Psychische aspecten van ouder worden
Je krijgt inzicht in ontwikkeling in de ouderdom en bekijkt de impact van ouder worden op de persoonlijkheid, seksualiteit en het cognitief functioneren. De verschillende psychogeriatrische beelden komen aan bod en je gaat dieper in op psychiatrische zorgnoden.
Zingeving en ethische reflectie
Je maakt kennis met verschillende ethische benaderingen en bespreekt zingevingsvragen die opduiken bij confrontatie met een naderend levenseinde. Je vult dit aan met het wetgevend kader en beleidsvragen.
Innoveren en ondernemen
Wil je in co-creatie werken met oudere personen? Wil je binnen jouw organisatie veranderingsprocessen begeleiden? Of droom je van jouw eigen sociale onderneming? Dit opleidingsonderdeel biedt handvaten om hier mee aan de slag te gaan.
Zorg en de oudere persoon
Je bespreekt de visie op een organisatie van zorg binnen een maatschappelijke context. Je ontdekt het huidige en toekomstige zorglandschap, met een focus op zowel formele als informele zorg.
Wonen en arbeid
Je bekijkt verschillende woonvormen voor oudere personen en onderzoekt hoe het beleid naar dit thema kijkt. Je leert hoe je oudere werknemers kunt begeleiden in hun loopbaan en hoe de overgang van arbeid naar pensioen kan worden ondersteund. Je verkent ook de wetgeving en de visieontwikkeling binnen het beleid.
Lichamelijke aspecten van ouder worden
Hoe evolueert het lichamelijke verouderingsproces en hoe kun je dit zo goed mogelijk laten verlopen? Je leert ook bij over thema’s zoals mobiliteit, valpreventie en voeding en je krijgt een inkijk in beleidsmatige aspecten die hierbij relevant zijn.
Relaties en sociale omgeving
Je bespreekt de impact van ouder worden op het sociaal en familiaal netwerk en op de partnerrelatie. Je ontdekt hoe je de principes van systeemdenken en van contextueel denken kunt toepassen. Je leert hoe je relatienetwerken kunt versterken voor een optimale autonomie en zelfredzaamheid.
Maatschappelijke participatie
Je maakt kennis met verschillende vormen van maatschappelijke participatie. Je leert methodes kennen die drempelverlagend werken en een langdurige participatie van oudere personen ondersteunen.
Rechtspositie van de oudere persoon
Je exploreert juridische vragen en mogelijkheden in verband met de relatie, familiale context, beschermingsstatuten voor ouderen en het erfrecht. Je leert over deze materie met oudere personen te overleggen en hen te adviseren, te ondersteunen of door te verwijzen.
GeĂŻntegreerd handelen
Je gaat praktisch aan de slag met leerstof uit de thematische opleidingsonderdelen en je leert je kennis en vaardigheden toepassen in de praktijk. Zo geef je psychosociale begeleiding aan oudere simulanten, ontwerp ĂŠn geef je een vorming voor oudere personen of professionals en stel je een verbetertraject op voor een probleem uit jouw werkomgeving.
Werkveldproject
Het werkveldproject vormt de eindintegratie van de opleiding, met een bruikbaar resultaat voor het werkveld als doel. Je werkt aan een concrete vraag of probleemstelling van een organisatie die met of voor oudere personen werkt. Hier kun je al de kennis en vaardigheden die je in de opleiding verworven hebt, combineren met jouw ervaring die je eerder opdeed.
Wie kan inschrijven?
Campus HIG
De banaba Psychosociale gerontologie richt zich expliciet tot personen die al minstens een jaar werken, hun ervaring met ouderen kunnen aantonen, en die eerder een bachelordiploma (of hoger) behaalden in de volgende richtingen: Sociaal werk, Gezinswetenschappen, Orthopedagogie, Ergotherapie, Verpleegkunde of Toegepaste psychologie. Voor andere geïnteresseerden met minimaal een bachelordiploma is er eerst een toelatingsassessment.
Campus Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen is een stijlvol gerenoveerde fabriek in een mooie en rustige omgeving aan de groene Huart Hamoirlaan. De campus ligt op wandelafstand van het station van Schaarbeek en is ook vlot bereikbaar met de auto. De campus beschikt over een eigen (beperkte) parking.
De opleiding wordt om de twee jaar georganiseerd, de volgende instapmomenten zijn september 2018 en september 2020. De lessen zijn geconcentreerd op één lesdag per week, telkens op donderdag, van 9u tot 17u. De examens, eveneens telkens op donderdag, zijn gespreid over het jaar. Betaald educatief verlof is mogelijk indien je aan bepaalde voorwaarden voldoet.
Diploma of bijscholing? Een extra diploma betekent uiteraard een surplus op de arbeidsmarkt. Maar misschien is de tijd die je kunt spenderen aan een studie beperkt. Of je wenst een programma samen te stellen op maat van jouw interesse of van de noden van jouw organisatie. Dan kun je ook voor één of enkele opleidingsonderdelen inschrijven. Als je slaagt voor de examens, krijg je vrijstellingen voor deze onderdelen wanneer je alsnog de volledige opleiding zou willen volgen.
Bel of mail ons, of nog beter: kom eens langs op een van onze infodagen. Je vindt de data op www.odisee.be/infodagen. Tel: 02-240 68 40 info.hig@odisee.be
Een dieper inzicht in ouder worden Lieve, kwaliteitscoördinator en deskundige sociale zaken in een woonzorgcentrum: “Ik zie de banaba Psychosociale Gerontologie als aanvulling op de bachelor Gezinswetenschappen. De gastdocenten, allemaal specialisten in hun vak, geven een dieper inzicht in alle aspecten van het ouder worden. De opleiding is een meerwaarde voor mijn job in het woonzorgcentrum, maar is ook een verrijking voor mijn persoonlijk leven.”
www.odisee.be/psychosocialegerontologie
V.U. Joris Rossie, Warmoesberg 26, 1000 Brussel © 2018.
Praktisch
Nog vragen?