Οδηγητής #1089 - Ιούλιος - Αύγουστος 2021

AΘHNA

16-17-18 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΠΡΩΗΝ ΣΤΡΑΤΟΠΕ∆Ο ΚΑΡΑΤΑΣΙΟΥ

ΠΑΤΡΑ

17-18 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΝΟΤΙΟ ΠΑΡΚΟ

9 771791 359004

07

23-24-25 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΠΑΡΚΟ ΤΡΙΤΣΗ, ΙΛΙΟΝ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

#1089 | ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 | 2,00 ευρώ

Να ζεις, να τολµάς, να προχωράς

Για την κοινωνία της πραγµατικής ελευθερίας,

2

Η επιθετική πολιτική της ελληνικής αστικής τάξης παράγοντας κινδύνου για το λαό

47 Φεστιβάλ ΚΝΕ – «Οδηγητή»: Να ζεις, να τολμάς, να προχωράς. Για την κοινωνία της πραγματικής ελευθερίας, τον Σοσιαλισμό

25

Για τις εξαγγελίες της κυβέρνησης για το «Σχολείο του Μέλλοντος»

ο

10

TO

Κυβερνητική διαχείριση της πανδημίας: Η χρεωκοπημένη λογική της «ατομικής ευθύνης» στην πιο εκφυλισμένη της εκδοχή

31

14

5 Η οργανωμένη ζωή είναι ένα ταξίδι… Καλό ταξίδι και κα-

20 Όταν οι τεχνολογικές καινοτομίες βρίσκονται στα λά-

32 Προσεχώς στην τάξη: Απαντάμε στο φετινό θέμα των

6 Σχόλια 8 21 Συνέδριο του ΚΚΕ: Το ΚΚΕ προχωρά μπροστά, σε πεί-

Άρθρο για τις επερχόμενες ομοσπονδιακές εκλογές στη Γερμανία

22

34 Για τα «πρότυπα» ΕΠΑΛ 35 Φοιτητές: Γιατί μας αφορούν οι αλλαγές στα προγράμ-

λούς αγώνες

ο

σμα όσων το πολεμάνε λυσσασμένα θα τα καταφέρει!

12 «Ματιές» στο πρόγραμμα του 47ου Φεστιβάλ ΚΝΕ – «Οδηγητή»

16 «Αναπτυξιακό άλμα» vs «Δίκαιη ανάπτυξη»; Να επενδύσουμε στην πάλη για την ανατροπή

18 Καινοτόμες μέθοδοι παραγωγής… τι «αντίκρισμα» έχουν στις ζωές μας;

odigitis.gr

θος χέρια

24 ΜέΡΑ25: Ριζοσπαστική υποταγή με αντισυστημικό περιτύλιγμα

πανελληνίων

ματα σπουδών;

36

26 Άρθρο με αφορμή τη συμπλήρωση 47 χρόνων από την

Με αφορμή τη συμπλήρωση τριών χρόνων από την ίδρυση του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής

28 Τελικά… πόσο ελεύθερη είναι μια γυναίκα να «κάνει το

38 200 χρόνια από τη γέννηση του Φ. Μ. Ντοστογιέφσκι 39 Ο «Οδηγητής» προτείνει βιβλία για το καλοκαίρι

τούρκικη εισβολή στην Κύπρο

σώμα της ό,τι θέλει»;

30

41 χρόνια από τη δολοφονία της συντρόφισσας Σωτηρίας Βασιλακοπούλου

Κομμουνιστική Επιθεώρηση Κυκλοφορεί το τεύχος 3/2021 21Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΚΚΕ  Προσυνεδριακός διάλογος.  Λουΐζα Ράζου: Ορισμένα ζητήματα καθοδήγησης που αφορούν την πείρα της κομματικής οικοδόμησης στην Αττική.

150 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΙΣΙΝΗ ΚΟΜΜΟΥΝΑ  Ανακοίνωση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ: Για τα 150 χρόνια από την Κομμούνα του Παρισιού το 1871.  Γιώργος Σαραντόπουλος: Η μελέτη της Παρισινής Κομμούνα από τον Μπρεχτ στο έργο του Οι μέρες της Κομμούνας.

200 ΧΡΟΝΙΑ ΜΑΡΞ - ΕΝΓΚΕΛΣ  Κουρτ Χάγκερ: «Η διαλεκτική της φύσης» του Ένγκελς και η εποχή μας (Β΄ Μέρος).

OΔΗΓΗΤΗΣ: Όργανο του ΚΣ της ΚΝΕ, www.odigitis.gr, e-mail: mail@odigitis.gr Ιδιοκτησία: ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΕΒΕ, Εκδότρια - Διευθύντρια: Αναστασία Μοσχόβου, Διεύθυνση: Λεωφόρος Ηρακλείου 145, Νέα Ιωνία, ΤΚ: 14231, Κωδικός: 3995, ISSN 1791-3594, Τηλ.: 210-2592514, 210-2592517

Οδηγητής



Ιούλιος - Αύγουστος 2021

3

Μπορούμε να οργανώσουμε

πιο αποτελεσματικά τη δική μας αντεπίθεση!

Η

ολοκλήρωση του 21ου Συνεδρίου του Κόμματος έστειλε μήνυμα ελπίδας σε όλη την Ελλάδα, ότι ο λαός μας με τους κομμουνιστές μπροστά μπορεί να τα καταφέρει! Με τον δικό του αγώνα μπορεί να ζήσει καλύτερα!

Τα καταφέραμε! Οι οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ πράγματι τα καταφέραμε, μέσα σε δύσκολες συνθήκες, όχι μόνο να ολοκληρώσουμε μια πλούσια, πλατιά συζήτηση στο εσωτερικό των οργανώσεων μας, αλλά και να ηγηθούμε μέσα σε αυτούς τους μήνες σε σημαντικούς αγώνες που αναπτύχθηκαν, να βρεθούμε στην πρώτη γραμμή μαζί με χιλιάδες νέους σε όλη την Ελλάδα. Η μεγάλη επιτυχία των μαθητικών και φοιτητικών φεστιβάλ, οι χιλιάδες νέοι εργαζόμενοι, απεργοί που βρέθηκαν στους δρόμους απέναντι στο νέο αντεργατικό νόμο επιβεβαίωσε ότι:  Η οργάνωση μας έχει ένα σημαντικό δυναμικό, ικανό να ανταποκριθεί σε δύσκολες συνθήκες και απαιτητικά καθήκοντα, να αφήσει το στίγμα του σε αγώνες που αναπτύσσονται, να απαντήσει σε κρίσιμα ερωτήματα που έχουν δημιουργηθεί μέσα στους προηγούμενους μήνες.  Υπάρχει ένα σημαντικά αυξημένο κομμάτι νέων ανθρώπων που έχει «στήσει αυτί» στο Κόμμα και στην ΚΝΕ. Νέων ανθρώπων γεμάτων όρεξη να δράσουν, να εκφραστούν, να δώσουν τον δικό τους «τρόπο» στην οργή, το θυμό, τον προβληματισμό που νιώθουν, όπως εύστοχα εκφράστηκε και στο σύνθημα των φετινών μαθητικών φεστιβάλ.  Η πολιτική πρόταση του ΚΚΕ, η δράση της ΚΝΕ μέσα στη νεολαία είναι η μοναδική που μπορεί να δώσει διέξοδο, που μπορεί πραγματικά να συνεπάρει χιλιάδες.

Έχουμε μπροστά μας μια περίοδο ακόμη πιο απαιτητική, με νέες προκλήσεις, δυσκολίες, αλλά και δυνατότητες Είναι σημαντικό να κατανοηθεί ότι τα παραπάνω δεν ήταν ούτε αυτονόητα, ούτε έγιναν «μιά κι έξω». Επιβεβαιώθηκαν μέσα από μια σημαντική επίμονη δουλειά. Πολύμηνη μέσα σε πρωτόγνωρες συνθήκες και δυσκολίες, που ξεχώρισε όμως για τη σταθερότητα της, που έδωσε το στίγμα της. Αυτός ο τρόπος δουλειάς πρέπει να εκτιμηθεί, να αναπτυχθεί με διορθωτικές κινήσεις και στη συνέχεια. Η αντιλαϊκή επίθεση από τη μεριά της κυβέρνησης δεν πρόκειται να ανακοπεί. Η πολυσυζητημένη ανάπτυξη δεν φαίνεται να έρχεται σύντομα, αφού και οι δικές τους προβλέψεις (όπως η πρόσφατη της Τράπεζας της Ελλάδας), δείχνουν μεγαλύτερη στασιμότητα από αυτή που είχαν υπολογίσει μετά την κρίση. Αυτά για το λαό και τη νεολαία σημαίνουν νέους γύρους αντιλαϊκών μέτρων και αλλαγών σε όλα τα μέτωπα. Είναι άλλωστε προϋπόθεση για την εκταμίευση των κονδυλίων από το νέο Ταμείο ανάκαμψης. Ήδη το σήμα δόθηκε, αφού μέσα στο κατακαλόκαιρο επιλέγουν να φέρουν νέο νομοσχέδιο που θα οριστικοποιήσει τη δημιουργία ενός σχολείου πολλών διαφορετικών ταχυτήτων πολύ έξω από τις πραγματικές ανάγκες των μαθητών για ολοκληρωμένη μόρφωση. Επιλέγουν επίσης να επιτεθούν στα όποια ασφαλιστικά δικαιώματα έχουν απομείνει στους νέους εργαζόμενους με αντίστοιχο σχέδιο νόμου. Όλα αυτά είναι αποτέλεσμα της

πολιτικής που βρίσκεται ενταγμένη στο πλαίσιο της ΕΕ, στις ανάγκες του κεφαλαίου που επιβάλουν από τη μία ένα δυναμικό που θα μορφώνεται όλο και περισσότερο με αποσπασματικές γνώσεις, «ευκαιριακά» ανάλογα με τις ανάγκες τους, που θα κυνηγά συνεχώς νέες «δεξιότητες» και θα οδηγείται από την άλλη, σε χώρους δουλειάς με όλο και λιγότερα εργατικά δικαιώματα. Η καταστολή που βιώσαμε όλους τους προηγούμενους μήνες είναι συστατικό στοιχείο αυτής της πολιτικής. Αλλά και όχι μόνο αυτά: οι τεράστιες ελλείψεις στα νοσοκομεία που αποκαλύπτονται με τραγικό τρόπο μέσα στην πανδημία, σε προσωπικό στην πυροσβεστική και στην πυροπροστασία με τρομακτικές συνέπειες επαναλαμβανόμενων καταστροφικών πυρκαγιών, είναι αποτέλεσμα της ίδιας πολιτικής, άπλετης στήριξης του κεφαλαίου ενάντια στις λαϊκές ανάγκες. Ο ΣΥΡΙΖΑ μοιράζει υποσχέσεις ελπίζοντας ότι η νεολαία «δεν θυμάται» την εμπειρία από τη διακυβέρνηση του. Η νέα γενιά όμως έχει βιώσει στο πετσί της τα αποτελέσματα της πολιτικής που εφάρμοσε και ο ΣΥΡΙΖΑ με τις συνεχείς νομοθετικές αλλαγές σε σχολεία και πανεπιστήμια που έστρωσαν το δρόμο για όσα νομοθετεί σήμερα η ΝΔ. Ποιος να ξεχάσει τους νόμους Γαβρόγλου ή την εξίσωση των πτυχίων με τα ιδιωτικά κολέγια. Όμως και οι υποσχέσεις που δίνει σήμερα δεν είναι τόσο «αθώες». Τη μια μέρα μιλούσε για κατώτατο μισθό και 35 ώρες δουλειά την εβδομάδα (βλέπε άρθρο στις σελ. 16-17 του «Οδηγητή») και την

4 επόμενη μέρα στη συνέλευση του ΣΕΒ ο Α. Τσίπρας έλεγε ότι είναι ανοικτός σε μέτρα που θα μειώσουν το «μη μισθολογικό κόστος», δηλαδή νέο χτύπημα στα ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων. Παράλληλα ο «διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες». Γιατί μπορεί να «τάζει» βασικό μισθό 800 ευρώ αλλά δεν λέει κουβέντα για το τι μισθό θα παίρνουν οι εκατοντάδες χιλιάδες νέοι εργαζόμενοι που δουλεύουν στο καθεστώς των ευέλικτων σχέσεων εργασίας! Κάθε νέος μπορεί να βγάλει συμπέρασμα τώρα ότι χωρίς αμφισβήτηση της ΕΕ, όλων των αντιλαϊκών νόμων που έχουν περάσει την τελευταία δεκαετία συνολικά, κάθε νέα υπόσχεση προστίθεται απλά στις εκατοντάδες ψεύτικες που έχουν δώσει όλα τα αστικά κόμματα. Η νεολαία δεν μπορεί να ελπίζει σε κάποια μαγική λύση των προβλημάτων της, πόσο μάλλον από όσους τα δημιούργησαν.

Η ελπίδα βρίσκεται στη σύγκρουση, στον αγώνα, στην ταξική πάλη! Αυτό το μήνυμα έστειλαν και οι χιλιάδες απεργοί του προηγούμενου μήνα. Απέδειξαν ότι το μόνο που τρέμουν οι κυβερνήσεις και τα αφεντικά είναι η οργάνωση, είναι ο αγώνας που θα έχει ξεκάθαρα αιτήματα, που θα έρχεται σε σύγκρουση με την πολιτική τους με την πραγματική αιτία των προβλημάτων μας. Γι αυτό και οι απεργιακές κινητοποιήσεις πολεμήθηκαν και συκοφαντήθηκαν με τόση «λύσσα» από τα πληρωμένα «παπαγαλάκια» τους. Γι αυτό και παίρνουν τα μέτρα τους, ψηφίζοντας και ετοιμάζοντας νόμους που χτυπούν το δικαίωμα στην απεργία, την οργάνωση των εργαζομένων στα σωματεία τους, των φοιτητών στους συλλόγους τους. Ταυτόχρονα οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί και αντιθέσεις στην περιοχή μας θα συνεχίσουν να εξελίσσονται, με πιθανότητα νέας όξυνσης. Η αστική τάξη της χώρας μας έχει ενιαία πολιτική τόσο μέσα όσο και έξω από αυτή, με κοινό στόχο: την εξασφάλιση αυξημένης κερδοφορίας, γι αυτό και διεκδικεί αναβαθμισμένη θέση στην περιοχή, βάζοντας σε νέους κινδύνους τον λαό μας. Η μετατροπή της Ελλάδας σε πολεμικό ορμητήριο των ΗΠΑ και ΝΑΤΟ (αρκεί κανείς να σκεφτεί ότι το ΝΑΤΟϊκό μαχητικό που ενεπλάκη

στα πρόσφατα επεισόδια στη Μαύρη Θάλασσα πολύ πιθανά απογειώθηκε από τη Σούδα), οι συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις και οι οδυνηροί συμβιβασμοί που προετοιμάζονται με την Τουρκία, μόνο νέες περιπέτειες θα δημιουργήσουν. Το 30ο Αντιιμπεριαλιστικό διήμερο της ΚΝΕ μαζί με την Κομμουνιστική Νεολαία Τουρκίας, είναι μια απόδειξη ότι οι λαοί ενωμένοι μπορούν να νικήσουν, να ανατρέψουν τα σχέδια των ιμπεριαλιστών, να είναι αυτοί αφεντικά στον τόπο τους, διαμορφώνοντας διαφορετικές σχέσεις συνεργασίας και αλληλεγγύης. Όλα τα παραπάνω θα συνδυαστούν με νέο κύκλο ιδεολογικής επίθεσης, ειδικά προς τη νέα γενιά, για να κερδίσουν την καρδιά και το μυαλό της, να διαμορφώσουν ενεργούς υποστηρικτές αυτού του συστήματος. Γι αυτό και η συνεχής προσπάθεια από όλες τις μεριές να διαστρεβλώσουν πλήρως τις έννοιες «πρόοδος» και «συντήρηση». Γι αυτό και οι συνεχείς επιθέσεις σε ΚΚΕ και ΚΝΕ με κάθε τρόπο. Γιατί γνωρίζουν ότι είμαστε μια κρίσιμη δύναμη που όχι μόνο οργανώνει την αντίσταση απέναντι στην αντιλαϊκή πολιτική, αλλά και τη διέξοδο από αυτή. Οι αποφάσεις του 21ου Συνεδρίου του Κόμματος μας κάνουν πιο επικίνδυνους, πιο ικανούς να αντιμετωπίσουμε τα σχέδια του αντιπάλου.

Να δουλέψουμε με επιμονή βάζοντας συγκεκριμένους στόχους Τα ίδια τα αστικά επιτελεία, άλλωστε, δεν κρύβουν την ανησυχία τους για την όξυνση των μεγάλων κοινωνικών αντιθέσεων, για το ότι οι νεότερες γενιές δεν θα μπορούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους μέσα σε αυτό σύστημα. Ξέρουν ότι αυτά είναι «εύφλεκτη ύλη» στην επαφή τους με τη ριζοσπαστική ιδεολογία και μπορούν να οδηγήσουν σε έκρηξη όσο κι αν καμία φορά τα πράγματα φαίνονται στάσιμα και ακίνητα. Γι αυτό τώρα μπορούμε να οργανώσουμε τη δράση μας πιο αποφασιστικά, να διαμορφώσουμε ένα πιο θαρρετό σχέδιο, ώστε να πετύχουμε:  Να πείσουμε περισσότερους νέους θέτοντας στο επίκεντρο την πολιτική μας πρόταση. Αυτή είναι που μπορεί να κάμψει αναστολές και να δώσει κίνητρο στον καθημερινό αγώνα, για να ξεπερνιούνται δυσκολίες. Αυτή μπορεί να δώσει ελπίδα και προοπτική μπροστά στα ση-

μερινά αδιέξοδα.  Να σταθεροποιήσουμε την κοινή μας δράση με την πλειοψηφία όσων συναντηθήκαμε τους τελευταίους μήνες. Αυτή η επαφή δεν ήταν «ευκαιριακή», ήταν αποτέλεσμα της συνάντησης των πιο οξυμμένων και πρωτοπόρων προβληματισμών, με την πιο ριζοσπαστική ιδεολογία. Είναι στο χέρι μας να σταθεροποιηθεί και να οδηγήσει περισσότερους νέους ανθρώπους στην πιο μόνιμη συμμετοχή τους στον αγώνα.  Να αξιοποιήσουμε τις νέες δυνατότητες που έχουμε μέσα από τα εκατοντάδες νέα μέλη της ΚΝΕ των τελευταίων μηνών, για να έρθουμε σε επαφή με πολλούς περισσότερους που ένιωσαν από πρώτο χέρι τις συνέπειες της καπιταλιστικής διαχείρισης της πανδημίας. Με τους χιλιάδες μαθητές που προετοιμάστηκαν για τις πανελλήνιες μέσω τηλεκπαίδευσης, φοιτητές και σπουδαστές επαγγελματικών σχολών που δεν γνωρίζουν καν πως είναι οι σχολές τους, εργαζόμενους που είτε συνεχίζουν να δουλεύουν με τηλεργασία είτε βιώνουν τεράστια εντατικοποίηση σε κλάδους όπως ο επισιτισμός, το εμπόριο, οι ταχυμεταφορές και ο τουρισμός. Το 47ο Φεστιβάλ ΚΝΕ Οδηγητή με σύνθημα: «Να ζεις, να τολμάς, να προχωράς, για την κοινωνία της πραγματικής ελευθερίας, το σοσιαλισμό» είναι η ιδανική ευκαιρία, ώστε όλα τα παραπάνω να γίνουν πράξη. Κάθε οργάνωση της ΚΝΕ μπορεί τώρα να οργανώσει το δικό της φιλόδοξο σχέδιο, ώστε το μήνυμα του Φεστιβάλ να φτάσει παντού. Να δώσουμε διέξοδο και στη μεγάλη ανάγκη για ποιοτική καλλιτεχνική και πολιτιστική δημιουργία. Κυρίως, όμως να συζητήσουμε με χιλιάδες ότι: «Ναι, σήμερα μπορούμε να ζήσουμε καλύτερα»! Πρόοδος είναι οι σύγχρονες τεχνολογικές δυνατότητες να αξιοποιηθούν υπέρ μας και όχι εναντίον μας, για την κάλυψη των δικών μας αναγκών. Υπάρχει η κοινωνία της πραγματικής ελευθερίας, απαλλαγμένη από την ύπαρξη των παρασίτων καπιταλιστών, με τις δυνατότητες και τα μέσα της παραγωγής στα χέρια του λαού. Και τώρα περισσότερο από ποτέ αξίζει να παλέψεις γι αυτή! Θανάσης Σγούρος, μέλος του Γραφείου του ΚΣ της ΚΝΕ

Οδηγητής



Ιούλιος - Αύγουστος 2021

5

Η οργανωμένη ζωή είναι ένα ταξίδι... καλό ταξίδι και καλούς αγώνες

Μ

ια όμορφη εκδήλωση υποδοχής νέων μελών και πρωτοετών συντρόφων πραγματοποίησαν η Π.Ο Σπουδάζουσας Αθήνας και οι Τ.Ο. ΠΑΔΑ – ΑΣΠΑΙΤΕ την Παρασκευή 2 Ιουλίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Η εκδήλωση ξεκίνησε με ομιλία – καλωσόρισμα από την Ιουλία Χρονοπούλου, μέλος της ΕΠ της ΚΟΑ και Γραμματέας της ΤE Πανεπιστημίων – Έρευνας. Στη συνέχεια τον λόγο πήρε η Κωνσταντίνα Διαμαντοπούλου, νέο μέλος της ΚΝΕ, δευτεροετής φοιτήτρια στη Σχολή Χημικών Μη-

«

Η γνωριμία μου με την ΚΝΕ έγινε στο χώρο της σχολής μου στο τέλος του πρώτου εξαμήνου, από συμφοιτητές μου, μέλη της οργάνωσης και μελλοντικούς συντρόφους – συντρόφισσές μου. Είχε προηγηθεί ένα διάστημα συχνών καταλήψεων, μαζικών συνελεύσεων στο οποίο τους είχα παρατηρήσει στο αμφιθέατρο ξεκινώντας με ένα: «Συνάδελφοι, θα θέλαμε να βγάλουμε μια ανακοίνωση εκ μέρους της Πανσπουδαστικής…», να μας καλούν δυναμικά να αγωνιστούμε πλάι τους, στις συνελεύσεις της σχολής πρόθυμους να συζητήσουν και να υποστηρίξουν τις ιδέες τους, στους διαδρόμους συχνά με έναν «Oδηγητή» στο χέρι ή έναν «Ριζοσπάστη» στην τσέπη του παντελονιού. Τα παιδιά αυτά μου σύστησαν έννοιες θολές έως τότε. Τον καπιταλισμό και τον ιμπεριαλισμό, το σοσιαλισμό-κομμουνισμό, τη συντροφικότητα. Δεν είχαν προηγηθεί πολλές συζητήσεις μαζί τους και έπιασα

χανικών του ΕΜΠ και η Δήμητρα Δακίδη, μέλος της ΚΝΕ, πρωτοετής φοιτήτρια στο τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Η όμορφη βραδιά ολοκληρώθηκε με μουσικό πρόγραμμα, αφού δόθηκαν στους συμμετέχοντες συμβολικά δώρα, αφίσες, εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής», αλλά και εκδόσεις που έχει επιμεληθεί η ΠΟ Σπουδάζουσας Αθήνας. Ο «Οδηγητής» δημοσιεύει την παρέμβαση της Κωνσταντίνας Διαμαντοπούλου στην εκδήλωση.

τον εαυτό μου στην αποκρουστική θέα κοινωνικών προβλημάτων όπως η φτώχεια, ο πόλεμος, η προσφυγιά, η καταστροφή του περιβάλλοντος, να σκέφτομαι το ενδεχόμενο μιας άλλης κοινωνίας, πραγματικά ανθρώπινης. Η άφιξη του πρώτου κύματος της πανδημίας του νέου κορονοϊού και η επιβολή της πρώτης καραντίνας διαμόρφωσαν ένα κλίμα αγωνίας, απομόνωσης, περιορισμού και απαισιοδοξίας. Ωστόσο, σε αυτή την αρκετά ψυχοφθόρα περίοδο με την καθοριστική συμβολή της ΚΝΕ και του ΚΚΕ συνειδητοποίησα τους υπεύθυνους για τη βαρβαρότητα του συστήματος που είναι ανίκανο όχι μόνο να διαχειριστεί την πανδημία αλλά και να εξασφαλίσει τη ζωή που δικαιούμαστε. Συνειδητοποίησα ότι η δύναμη της κίνησης της κοινωνίας και της οικονομίας βρίσκεται στα χέρια των εργαζομένων, όμως κάποιοι λίγοι λαμβάνοντας κάθε στήριξη από τις κυβερνήσεις κερδοφορούν πατώντας στις πλάτες τους και κλέβοντας τη ζωή τους. Η «οργανωμένη απειθαρχία» της Πρωτομαγιάτικης συγκέντρωσης στο Σύνταγμα, στην οποία συμμετείχα, χωρίς να είμαι μέλος της ΚΝΕ τότε, μαζί με τα έντονα συναισθήματα που τη συνοδεύουν έχει χαραχτεί στη μνήμη μου. Κατέστησε ξεκάθαρο ποιοι μπορούν να επιτεθούν αποτελεσματικά στο υπάρχον σύστημα. Βέβαια, όπως και πολλοί άλλοι δεν έβλεπα τον εαυτό μου ως οργανωμένο μέλος της ΚΝΕ. Η πεποίθησή

μου ότι πρέπει προηγουμένως να έχω λύσει όλα τα θεωρητικά ζητήματα που προέκυπταν, η επιρροή από το οικογενειακό περιβάλλον και τις άλλες δυνάμεις με κράτησαν πίσω. Τα μέλη της ΚΝΕ ήταν όμως εκεί, διαθέσιμα να συζητήσουμε τα όποια ζητήματα, να με ενημερώνουν για τις δράσεις του κινήματος. Ήταν οι μόνοι ικανοί να μιλήσουν για το σοσιαλισμό του μέλλοντος και να εξηγήσουν επαρκώς τη ρίζα των σύγχρονων προβλημάτων. Έτσι ένα βράδυ σε μια εκδήλωση της ΚΝΕ κατάλαβα ότι δεν υπήρχαν λόγοι να μένω εκτός, να μην συνεισφέρω με όλες μου τις δυνάμεις στο συλλογικό αγώνα. Ένα χρόνο μετά, κάνοντας μια ανασκόπηση επιβεβαιώνονται όλοι όσοι μου είχαν χιλιοπεί ότι η ΚΝΕ είναι σχολείο και καθώς η γνώση είναι δύναμη, γίνεσαι δυνατότερος σε κάθε τομέα της ζωής σου. Αποκτάς τα εργαλεία να κατανοείς τις αληθινές στοχεύσεις και αιτίες των καθημερινών γεγονότων. Έχοντας στο πλευρό σου τους συντρόφους σου, η δύναμή σου πολλαπλασιάζεται, οι ιδέες σου αποκτούν δυνατότερη φωνή, μαθαίνεις τι σημαίνει γνήσιο ενδιαφέρον και αλληλεγγύη. Μαθαίνεις να μην παραιτείσαι. Ότι όσο δύσκολος και αν είναι ο αγώνας, τόσο γοητευτικός αποδεικνύεται. Μαθαίνεις να νικάς την απαισιοδοξία με την αλληλεγγύη, με την οργανωμένη και μελετημένη δράση. Να σκέφτεσαι δημιουργικά και κριτικά, να χτίζεις την αυτοπεποίθηση τού να εκφράζεις τις απόψεις και τους προβληματισμούς σου. Η οργανωμένη ζωή είναι ένα ταξίδι. Καλό ταξίδι και καλούς αγώνες.» Κωνσταντίνα Διαμαντοπούλου, φοιτήτρια στο 2ο έτος Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ

Από τα συμβολικά δώρα που δόθηκαν στους συντρόφους στην εδκήλωση υποδοχής

6

Μία πολύ θετική πρωτιά για τη χώρα

Θα φάνε τα μούτρα τους ξανά

Ό,τι μπορούν κάνουν τα αστικά επιτελεία εντός και εκτός Ελλάδας για να πείσουν το λαό και τη νεολαία για το «θεάρεστο» έργο που επιτελεί το ΝΑΤΟ ανά τον κόσμο. Τί κι αν η ιμπεριαλιστική συμμαχία πληρώνει σχολεία για «εκπαιδευτικές εκδρομές» στα στρατηγεία της, τί κι αν διαδοχικά οι κυβερνήσεις, πριν του ΣΥΡΙΖΑ και τώρα της ΝΔ, μαζί με όλα τα αστικά κόμματα σε χορωδία μαζί με την αμερικάνικη πρεσβεία, λιβανίζουν τον δήθεν ρόλο του «προστάτη» και «εγγυητή» των κυριαρχικών δικαιωμάτων… Η ίδια η πείρα του λαού, αλλά και οι επικίνδυνες εξελίξεις στην περιοχή μας λένε άλλα. Σύμφωνα με έρευνα του αμερικανικού κέντρου «Pew», το 57% του ελληνικού λαού απάντησε πως έχει αρνητική γνώμη για το ΝΑΤΟ, σε αντίθεση με μόλις 38% που ανέφερε θετική στάση. Πρόκειται μάλιστα για το μεγαλύτερο ποσοστό αρνητικών γνωμών από όλες τις χώρες στις οποίες πραγματοποιήθηκε η έρευνα. ΥΓ: Είναι σίγουρο ότι όλο αυτό το ποσοστό δεν στέκεται απέναντι στο ΝΑΤΟ για τους ίδιους λόγους. Όμως, μιας και αυτό το τεύχος του «Οδηγητή» κυκλοφορεί στο 30ο Αντιιμπεριαλιστικό Διήμερο της ΚΝΕ, να πούμε ότι -στον βαθμό που και η δική μας δράση έχει συμβάλει στο να μην πείθεται η νεολαία να «αγαπήσει» τον δολοφονικό ιμπεριαλιστικό οργανισμό- δεν μπορούμε παρά να είμαστε περήφανοι!

Υπεγράφη το προεδρικό διάταγμα για τη σύσταση της πανεπιστημιακής αστυνομίας, μετά από τόσους μήνες που οι φοιτητές ύψωσαν πραγματικό τείχος με τις κινητοποιήσεις και την πάλη τους, ενάντια στην προώθηση του αντιδραστικού μέτρου. Τώρα η κυβέρνηση προσπαθεί ξανά. Είδαμε στο διάταγμα ότι το «αεράκι δημοκρατίας», όπως την είχε χαρακτηρίσει ο Μητσοτάκης θα έχει γκλομπς, χειροπέδες, σπρέι πιπεριού και τέιζερ! Όχι ότι θα μπορούσε να ήταν κάπως αλλιώς, όπως ζητούσαν μερικοί, γιατί ρόλος του σώματος αυτού είναι η καταστολή, η τρομοκράτηση και το φακέλωμα όσων αντιδρούν, όσων διεκδικούν. Να είναι σίγουροι ότι και αυτή τη φορά απέναντι τους θα βρουν τους φοιτητές, τους εργαζόμενους των πανεπιστημίων, τους συλλόγους και τα σωματεία τους. Αστυνομία στα πανεπιστήμια δεν θα δεχτούν!

Fair play… made in USA

Σε αυτούς που απογοητεύτηκαν από το αποτέλεσμα της συγκεκριμένης έρευνας, μάλλον συγκαταλέγεται και Γ. Βαρουφάκης. Σε πρόσφατη συνέντευξή του δήλωσε, μάλιστα, ότι «δεν είναι προτεραιότητα» για τη χώρα να ανοίξει θέμα βάσεων και ΝΑΤΟ, ότι οι ΗΠΑ είναι με το πλευρό της Ελλάδας στις οικονομικές διαφορές με τη Γερμανία και ότι ΝΑΤΟ δεν έχει σχέση με τη... «χρεοδουλοπαροικία»! Τι να κάνουμε που ο λαός φαίνεται να έχει άλλη γνώμη… Ποιος ξέρει; Ίσως να μην του αρέσει ότι πληρώνει το μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ από κάθε άλλη χώρα για τις ανάγκες του ΝΑΤΟ, κάτι που δεν χρειάζεται να είσαι καθηγητής οικονομικών για να καταλάβεις ότι αυξάνει το χρέος. Όταν, μάλιστα, είσαι αλλά το κρύβεις, μάλλον κάτι άλλο συμβαίνει…

Μαθήματα «ευ αγωνίζεσθαι» παρέδωσαν οι ΗΠΑ, απαγορεύοντας επί της ουσίας στην εθνική ομάδα ποδοσφαίρου της Κούβας να πάρει μέρος στο Gold Cup, το πρωτάθλημα των εθνικών ομάδων Βόρειας και Κεντρικής Αμερικής, που διεξάγεται αυτό το διάστημα στη Φλόριντα. Τι έκαναν; Με τη δικαιολογία της αντιμετώπισης του κορονοϊού αρνήθηκαν να εκδώσουν βίζα στην κουβανική αποστολή, η οποία εγκλωβίστηκε στη Νικαράγουα όπου βρισκόταν για προετοιμασία και δεν μπόρεσε να αγωνιστεί απέναντι στη Γαλλική Γουιάνα η οποία πήρε την πρόκριση άνευ αγώνα… Έτσι αντιλαμβάνονται οι ΗΠΑ και με την «προοδευτική» κυβέρνηση του Μπάιντεν το αθλητικό πνεύμα. Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι η Κούβα χάρη στο δημόσιο σύστημα Υγείας της έχει καταφέρει μέχρι τώρα να αντιμετωπίσει πολύ πιο αποτελεσματικά την πανδημία, ενώ από την άλλη στις ΗΠΑ οι θάνατοι καταγράφουν διαρκώς αρνητικά ρεκόρ, με όσους δεν έχουν να τα «σκάσουν χοντρά» να πεθαίνουν αβοήθητοι...

Οδηγητής



Ιούλιος - Αύγουστος 2021

7

Δεν εφησυχάζουμε Η σύλληψη και η εικόνα του φυγόποινου ναζιστή Χρήστου Παππά να οδηγείται στη φυλακή προφανώς και μας χαροποίησε. Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορεί αυτή η εξέλιξη να οδηγήσει σε εφησυχασμό ότι ο φασισμός αντιμετωπίστηκε. Από μόνο του το γεγονός ότι ένας καταδικασμένος ναζί διέφευγε επί 9 μήνες και τελικά δεν ήταν ούτε στη Σερβία, ούτε στην Αλβανία, ούτε στην Αργεντινή, αλλά λίγα χιλιόμετρα μακριά από τη ΓΑΔΑ αποτελεί απόδειξη ότι το αστικό κράτος δεν μπορεί να εγγυηθεί κάτι τέτοιο. Όσο για την κυβέρνηση που πανηγυρίζει και θέλει να πάρει και τα εύσημα για τη σύλληψη αυτού που δεν υπήρχε «ούτε μία στο τρισεκατομμύριο να διαφύγει», καλό θα ήταν να μην μας περνάει για ηλίθιους...

Ξεσαλώνουν…

Ο καπιταλισμός σώζει το περιβάλλον

Άλλο ένα δύσκολο καλοκαίρι Δεκάδες πυρκαγιές, ακόμα και μέσα σε μια μέρα, καταγράφονται το τελευταίο διάστημα στη χώρα. Αποδεικνύεται για άλλη μια φορά το πόση αξία έχουν τα «παχιά λόγια» της σημερινής και όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων περί «ετοιμότητας του κρατικού μηχανισμού», «αναβάθμισης της πολιτικής προστασίας» κ.ο.κ., που έχουν γίνει «ψωμοτύρι», ειδικά μετά την τραγωδία στο Μάτι. Κι αυτό δεν μπορεί να κρυφτεί, όση στάχτη κι αν σκορπίσουν περί «ακραίων καιρικών φαινομένων» εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, ή περί «ανθρώπινης αμέλειας» και άλλα παρόμοια. Γιατί η πηγή του προβλήματος δεν έχει πειραχτεί και αυτή είναι η γη - εμπόρευμα, που η κάθε είδους επιχειρηματική χρήση της κατοχυρώνεται με ένα ολόκληρο νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο θωρακίζεται διαρκώς όλα αυτά τα χρόνια, από την «τακτοποίηση» των αυθαιρέτων και τις «οικιστικές πυκνώσεις» έως τις κάθε είδους «διευκολύνσεις» για τη χωροθέτηση μεγάλων τουριστικών μονάδων. Και βέβαια, με τον ενεργειακό σχεδιασμό που σπέρνει ΑΠΕ μέχρι και στην καρδιά των περιοχών «Natura», μετατρέποντας ολόκληρα βουνά και οικότοπους σε «κρανίου τόπο»! Αυτή η πολιτική έχει ως «φυσική προέκταση» τη σταθερή υποχρηματοδότηση της Πυροσβεστικής και των υπολοίπων αρμόδιων φορέων. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα συνολικά 17,7 εκατομμύρια ευρώ που ζητούσαν για φέτος τα δασαρχεία όλης της χώρας για τα απολύτως στοιχειώδη έργα αντιπυρικής θωράκισης, η κυβέρνηση πίστωσε μόλις 1,7 εκατ. ευρώ για όλη την Ελλάδα! Τελικά, και σε αυτόν τον τομέα όλα ανάγονται στην ατομική ευθύνη, κάτι που έχει τα ίδια τραγικά αποτελέσματα που βλέπουμε και στην πανδημία...

Δεν πρόλαβε να στεγνώσει το μελάνι της ψήφισης του νόμου-έκτρωμα για τα εργασιακά και τα πανιά της εργοδοσίας πήραν αέρα... Μιλάμε για τα Jumbo Ηρακλείου που προχώρησαν στην απόλυση 6 εργαζομένων, με συνδικαλιστική δράση στο χώρο δουλειάς τους, η μια εργαζόμενη μάλιστα, μητέρα δύο παιδιών, που τα μεγαλώνει μόνη της. Και ποια ήταν απάντηση της εργοδοσίας στην τριμερή συνάντηση με το σωματείο και το ΣΕΠΕ: «Δεν μας αφορά η προσωπική ζωή των υπαλλήλων μας, μόνο η απόδοση τους». Και λίγες μέρες πριν το περιστατικό αυτό προσπαθούσαν να πείσουν ότι ο νόμος της κυβέρνησης ήταν για να βλέπουν οι γονείς τα παιδιά τους τις Παρασκευές και ότι η συνδικαλιστική δράση είναι κατοχυρωμένο δικαίωμα... Αλλά οι εργαζόμενοι δεν θα κάτσουν με σταυρωμένα χέρια, το έδειξαν οι μαζικές κινητοποιήσεις, θα το καταλάβουν και οι εργοδότες μέσα στους χώρους δουλειάς.

ΜΙΚΡΕΣ αγγελίες ΣΑΣ ΕΙΔΑ Αφού σταματήσατε τα γκράφιτι με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό που κάνατε μόνο με την προστασία της αστυνομίας, να φωτογραφίζεστε με κάτι ξεχασμένες αφίσες 2 χρόνων που και καλά κατεβάσατε. Ψεκασμένα φασιστάκια, εμβόλιο για τη γελοιότητά σας δεν βρέθηκε ακόμα.

ΣΑΣ ΔΙΑΒΑΣΑ Να ειρωνεύεστε την ομόφωνη υπερψήφιση των Αποφάσεων του 21ου Συνεδρίου του ΚΚΕ και την επανεκλογή του ΓΓ της ΚΕ. Ωραία τα αστειάκια, αλλά εκεί στον ΣΥΡΙΖΑ πότε θα κάνετε συνέδριο; Δυο χρόνια το αναβάλλει η ηγετική ομάδα και δεν κουνιέται φύλο… Για να μην πούμε για την τελευταία φορά που έγινε και σας έβαζε ο Τσίπρας να ψηφίζετε ξανά και ξανά μέχρι να βγει αυτό που ήθελε…

ΣΑΣ ΕΙΔΑ Και εσάς του ΜέΡΑ-25 να κάνετε «διαβουλευτικό συνέδριο» με ηλεκτρονικές ψηφοφορίες χωρίς φυσική παρουσία (πριν ακόμα προλάβει να ψηφιστεί ο νόμος Χατζηδάκη…). Συμπληρώσατε μάλιστα την Κεντρική Επιτροπή σας με 64 κληρωτά μέλη, επειδή όπως έχει πει ο Γιάνης, «οι αιρετοί καβαλάνε το καλάμι, ενώ ο κληρωτός ξέρει ότι βρέθηκε εκεί τυχαία». Αναρωτιόμαστε αν έκανε και την κλήρωση μόνος του, στο σπίτι του στην Αίγινα…

8

21Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΚΚΕ

Το ΚΚΕ προχωρά μπροστά,

σε πείσμα όσων το πολεμάνε λυσσασμένα θα τα καταφέρει!

Η

ίδια η πραγματοποίηση του Συνεδρίου, η πεντάμηνη διαδικασία συζήτησης σε όλο το Κόμμα και την ΚΝΕ που προηγήθηκε, η πείρα που συγκεντρώθηκε από τον συνδυασμό μιας πλούσιας δημοκρατικής εσωοργανωτικής ζωής μαζί με τη μάχη για την οργάνωση της αντεπίθεσης του εργατικού λαϊκού κινήματος, σε συνθήκες μάλιστα πανδημίας, είναι πραγματικά ένας άθλος. Για άλλη μια φορά επιβεβαιώθηκε ότι αυτή η κορυφαία διαδικασία για το Κόμμα μας δεν αφορά μόνο τα μέλη και τους φίλους του. Αφορά τον ίδιο τον λαό και τη νεολαία, όσους αναπτύσσουν υγιή προβληματισμό, παλεύουν με τον τρόπο τους για «κάτι καλύτερο». Αφορά, όπως αποδείχθηκε και από τα όσα γράφτηκαν, και τους διάφορους «δεσμευμένους» με χίλια δυο νήματα στην υπεράσπιση της σαπίλας του καπιταλισμού.

Το κάθε κόμμα κάπου χρησιμεύει και για κάτι είναι επικίνδυνο… Στο ΚΚΕ ακόμα και όσοι δεν συμφωνούν σε όλα μαζί του, αναγνωρίζουν την τιμιότητα του. Είναι διαδεδομένη η φράση «αν δεν υπήρχατε και εσείς τα πράγματα θα ήταν χειρότερα». Αυτό αποτελεί κατάκτηση για το Κόμμα, το έχει κερδίσει με την ηρωική του διαδρομή αλλά και με την καθημερινή του δράση σήμερα. Κυρίως, από το ότι σε περιόδους εξαιρετικά δύσκολες δεν τα «δίπλωσε». Εξέλιξε την επαναστατική του πολιτική, λέει ανοιχτά ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν ριζικά σήμερα αν το αποφασίσει ο λαός.

Το πού καταθέτει ένα κόμμα σήμερα όλες του τις δυνάμεις, με ποιο τρόπο δηλαδή είναι «χρήσιμο» στον λαό και τη νέα γενιά είναι μεγάλης σημασίας ζήτημα. Το ποιές ιδέες επιβεβαιώνονται από την πραγματικότητα και μπορούν να γίνουν δύναμη αναζωογόνησης της ελπίδας κρίνεται συνεχώς από την ίδια τη ζωή. Το τι είναι σύγχρονο και προοδευτικό αφορά το πρόγραμμα που η κάθε πολιτική δύναμη καταθέτει για την ικανοποίηση των διευρυμένων κοινωνικών αναγκών, τον τρόπο που συγκροτείται και λειτουργεί. Με «όπλο» τις αποφάσεις και τα υπόλοιπα ντοκουμέντα του Συνεδρίου, που δημοσιεύθηκαν και πρέπει να μελετηθούν καλά, μπορούμε να κάνουμε «άλμα» στο πως γινόμαστε πιο πολλοί, πιο ικανοί και άρα πιο μαχητικοί στην πάλη για την απελευθέρωση από την καπιταλιστική εκμετάλλευση.

Τα μέλη του ΚΚΕ και της ΚΝΕ δεν περιμένουν κάποια «μεγάλη» μέρα για να μπουν στη μάχη. Με τις αδυναμίες τους, για τις οποίες συλλογικά κάνουμε αυστηρή αυτοκριτική, βρίσκονται κυριολεκτικά παντού. Το αν είναι «χρήσιμο» το ΚΚΕ στον λαό, απαντιέται στο ποιός έδωσε ελπίδα στον κόσμο με τη δράση του μέσα στην περίοδο της πανδημίας. Όπου το ΚΚΕ έχει δυνάμεις, όπου συμπορεύονται δίπλα του αγωνιστές τα πράγματα είναι καλύτερα, κερδίζονται πραγματικά μάχες για τη ζωή. Από την τήρηση μέτρων υγιεινής και ασφάλειας σε χώρους δουλειάς-κάτεργα, μέχρι την υπογραφή ΣΣΕ. Από το να παρθούν πίσω απολύσεις και να υπάρχει διάλλειμα που ο εργαζόμενος θα μπορεί να ξε-

κουραστεί και να το πληρώνεται, μέχρι τον αγώνα για να σταματήσει η επέλαση των νεοπλασματικών ασθενειών που φέρνει εγκληματική αστική διαχείριση των απορριμμάτων. Από το αφορολόγητο στους βιοπαλαιστές αγρότες μέχρι το μπλοκάρισμα και τη μη εφαρμογή αντιδραστικών μέτρων στην Υγεία, την Παιδεία κ.λπ. Το αν το ΚΚΕ είναι επικίνδυνο για το σύστημα, απαντιέται στις εκθέσεις των υπηρεσιών των ΗΠΑ, που καταγράφουν ως πολύ αρνητική τη διευρυμένη πολιτική του επιρροή ήδη από την προηγούμενη δεκαετία. Απαντιέται από τις προσπάθειες διοικήσεων μονοπωλιακών κολοσσών που επιστρατεύουν κάθε είδους μηχανισμούς για να αντιμετωπίσουν την προσπάθεια οργάνωσης της πάλης μέσα σε μεγάλες επιχειρήσεις. Απαντιέται από την χρηματοδοτούμενη με εκατοντάδες εκατομμύρια προσπάθεια συκοφάντησης των κουμμουνιστικών ιδεών, την άγρια κρατική καταστολή των αγωνιστικών κινητοποιήσεων στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες του κόσμου. Όπως απέδειξε και η πρόσφατη περίοδος, το ΚΚΕ είναι το μόνο κόμμα που πρωτοστατεί και μπορεί να διασφαλίσει την κλιμάκωση των αγώνων, την αντοχή απέναντι στις δυσκολίες. Το δυνάμωμα της ταξικής πάλης με τον λαό πρωταγωνιστή και όχι «κομπάρσο» κυβερνητικών εναλλαγών ανάμεσα στα κόμματα του συστήματος. Δίνει όλες του τις δυνάμεις ώστε να συντονίζονται οι αγωνιστικές διεκδικήσεις, να αγκαλιάζουν κοινωνικές δυνάμεις και φορείς που έχουν κοινά συμφέροντα, να αποκτά το κίνημα πανελλαδικό χαρακτήρα και όσο είναι δυνατό ενιαία αιτήματα. Έτσι αποσπούνται κατακτήσεις ακόμα και στο σημερινό πλαίσιο του πολύ αρνητικού συσχετισμού. Έτσι μένουν στα χαρτιά αντιδραστικοί νόμοι, έτσι μπορεί το κίνημα να αξιοποιεί την όποια δυσκολία του συστήματος και να περνάει συνεχώς σε μια ανοδική πορεία σύγκρουσης με την αστική τάξη και το κράτος της.

Οδηγητής



Ιούλιος - Αύγουστος 2021

9

Ικανότητα σωστής και έγκαιρης ανάλυσης των εξελίξεων Οι ιδέες, η μέθοδος με βάση τα οποία η κάθε πολιτική δύναμη κρίνει τις εξελίξεις και διαμορφώνει θέσεις επιβεβαιώνονται ή όχι από την ίδια τη ζωή. Το ΚΚΕ δεν «διεκδικεί» να του αναγνωρίζεται μόνο πως «έχει γενικά σωστές απόψεις». Το ΚΚΕ «πέφτει μέσα» στις αναλύσεις του γιατί η κοσμοθεωρία του είναι επιστημονική. Στηρίζεται στους νόμους κίνησης της κοινωνίας, στην μελέτη και την ερμηνεία της λειτουργίας του καπιταλιστικού συστήματος, για αυτό αφορούν το σήμερα και είναι ρεαλιστικές. Δημιουργούν τους όρους ώστε ο λαός να μην τα «χάνει» μπροστά στις νέες εξελίξεις, αλλά να προετοιμάζει τη δική του παρέμβαση, με σημαία τα δικά του συμφέροντα. Οι «σύγχρονες» αντιλήψεις των αστικών κομμάτων, των εξαγορασμένων απολογητών του καπιταλιστικού συστήματος, οι προβλέψεις τους για το πού «πάνε τα πράγματα» χρειάζεται να αποτελέσουν κριτήριο για κάθε νέο άνθρωπο. Δεν είναι δηλαδή μόνο ότι υπάρχει η πείρα από την περίοδο που ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ μαζί με άλλα κόμματα-τσόντες διακυβέρνησαν. Είναι και πώς με θράσος, με περισπούδαστο ύφος «σερβίρουν» ως νέο και καινοτόμο το βαθιά αντιδραστικό, την ώρα που οι αναλύσεις του «αναχρονιστικού» ΚΚΕ συνεχώς επιβεβαιώνονται. Τη δεκαετία του 1990, όλες αυτές οι δυνάμεις έλεγαν πως η «παγκοσμιοποίηση θα λύσει όλες τις ανισότητες, ο κόσμος θα μπει μόνιμα σε τροχιά ειρήνης και ανάπτυξης». Το τι ακολούθησε είναι γνωστό. Η νέα γενιά έχει ήδη ζήσει δυο μεγάλες κρίσεις του καπιταλισμού. Με το ξέσπασμα της κάθε κρίσης, σε όλη τη διάρκεια της, ακούμε ότι «θα κάνουμε όλοι θυσίες, θα παρθούν μέτρα αντιμετώπισης δυσλειτουργιών και παθογενειών του συστήματος και θα έρθει η ευημερία». Και μόνιμα ο λαός πληρώνει τα σπασμένα. Μόνιμα το ΚΚΕ επιβεβαιώνεται πως οι κρίσεις είναι στο DNA του συστήματος και καμία πολιτική διαχείρισης δεν μπορεί να τις αποτρέψει. Όταν όλοι έλεγαν, τέλη του 2019 και αρχές του 2020 ότι το διακύβευμα ήταν ποιος εκ των ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να διασφαλίσει την «εξωστρέφεια και τη δίκαιη ανάπτυξη», το ΚΚΕ προειδοποιούσε ότι η καπιταλιστική ανάπτυξη, πέρα από ταξική υπέρ των μονοπωλίων, ήταν και εξαιρετικά

ασταθής, τα σημάδια της νέας κρίσης είχαν ήδη αρχίσει να φαίνονται. Ο κόσμος αντί να μπει σε «τροχιά» ειρήνης, τραντάζεται από την όξυνση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Οι σφαγές των λαών βαφτίζονται «υπεράσπιση» της δημοκρατίας απέναντι σε τρομοκρατικές οργανώσεις-τέρατα που οι ίδιοι ανέθρεψαν. Για κάθε πολεμική εστία που ανάβει ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα μονοπώλια και τα αστικά κράτη, φταίει ένας «τρελός ηγέτης με δικτατορικές βλέψεις». Όταν το ΚΚΕ έλεγε πως οι σχέσεις ανάμεσα στις αστικές τάξεις Ελλάδας και Τουρκίας χαρακτηρίζονται από ανταγωνισμό αλλά και συνεργασία που επιβάλουν τα συμφέροντα των μονοπωλίων και οι διεθνείς τους συμμαχίες, κάποιοι έλεγαν ότι «όλα θα πάνε καλά» αφού Έλληνας και Τούρκος πρωθυπουργός έκαναν κουμπαριά…

Σύγχρονο κόμμα, είναι μόνο το Κόμμα της σύγχρονης εργατικής τάξης Το κάθε κόμμα προφανώς και παίρνει υπόψη του τις πράγματι κοσμογονικές αλλαγές που συντελούνται με την ανάπτυξη της επιστήμης και των τεχνολογικών εφαρμογών. Οι ρομποτικοί βραχίονες και η τεχνητή νοημοσύνη, τα δίκτυα που εξασφαλίζουν τεράστια ταχύτητα στη διακίνηση της πληροφορίας και την επεξεργασία δεδομένων, η μηχανοποίηση του κλάδου των κατασκευών και οι νέες εφαρμογές στην Ιατρική επιβεβαιώνουν όλα όσα λέει το ΚΚΕ. Τη δυνατότητα να μειωθεί ο εργάσιμος χρόνος, να ικανοποιηθούν σύγχρονες ανάγκες του λαού και της νέας γενιάς. Αποτελούν ισχυρή απόδειξη ότι ο εργαζόμενος άνθρωπος, η σύγχρονη εργατική τάξη, μπορεί να

Στιγμιότυπα από την εναρκτήρια εκδήλωση του 21ου συνεδρίου

δημιουργήσει τρομερά επιτεύγματα, να οργανώσει μια εξελιγμένη παραγωγική δραστηριότητα σε κάθε της στάδιο, με τους μεγαλομετόχους των εταιρειών να μην παίζουν κανένα ρόλο. Οι αποδείξεις λοιπόν ότι η πρόταση εξουσίας του ΚΚΕ μπορεί να υλοποιηθεί εδώ και τώρα συνεχώς αυξάνονται. Το 21ο Συνέδριο του Κόμματος εξέτασε ακριβώς τη δράση του μέσα σε αυτές τις συνθήκες. Τα μέλη του ΚΚΕ και της ΚΝΕ αναλαμβάνουν μεγάλες ευθύνες για την ανασύνταξη του εργατικού λαϊκού κινήματος. Για να καταφέρει το Κόμμα τους μεγάλους του στόχους, πρέπει να δυναμώσει η κάθε οργάνωση και το κάθε μέλος. Να αναβαθμιστεί η συλλογικότητα και η επιτελική δουλειά σε όλη την κλίμακα. Η ίδια η διαδικασία του Συνεδρίου, ανέδειξε ότι σύγχρονο κόμμα ικανό να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της εργατικής τάξης είναι ένα κόμμα με αρχές, με συγκεκριμένο τρόπο συγκρότησης και λειτουργίας. Με τα μέλη του να μελετούν σε βάθος τις επεξεργασίες και τη θεωρία μας, να παίρνονται όλα τα μέτρα ώστε αυτό να διασφαλίζεται σε κάθε φάση. Να διαμορφώνει το σχέδιο και τις προϋποθέσεις ώστε όλοι να δουλεύουν με μαχητικότητα τους στόχους που από κοινού αποφασίζουμε. Να μπορεί να αφουγκράζεται τα βάσανα και τις ανησυχίες του εργατόκοσμου, να «μαθαίνει» από τις αρετές του και να του «διδάσκει» την αποστολή του. Αυτό είναι ένα σύγχρονο Κόμμα, αυτό είναι το ΚΚΕ. Με δημοκρατική εσωργανωτική ζωή και ενιαία αποφασιστική δράση, που εξυψώνει τις ατομικές ικανότητες του καθενός, ακριβώς γιατί μόνο έτσι μπορεί να τα καταφέρει. Ο πήχης για όλο το Κόμμα έχει ανέβει. Είμαστε αισιόδοξοι και προχωράμε πάντα μπροστά!

10

Να ζεις, να τολµάς, να προχωράς

Για την κοινωνία της πραγµατικής ελευθερίας,

Τ

ο φετινό σύνθημα του 47ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή είναι η «απάντηση» που δίνουν οι Οργανώσεις της ΚΝΕ σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, σε κάθε νέο και νέα που προβληματίζεται για το «τι πρέπει να γίνει για να αλλάξουν τα πράγματα». Το μήνυμα του Φεστιβάλ μας είναι «οδηγός» για δράση, είναι πείρα που έχει συγκεντρωθεί από όλη τη τελευταία περίοδο, είναι «όπλο» αντοχής και ελπίδας για τις μάχες που έχει να δώσει η νέα γενιά. Η κάθε «παραίνεση» του συνθήματος έχει αποτελέσει με έναν τρόπο βίωμα μέσα σε πρωτόγνωρες συνθήκες. Γιατί η περίοδος της πανδημίας, η αστική διαχείριση της και η νέα καπιταλιστική κρίση έχουν κάνει πιο ξεκάθαρο από πριν το τι σημαίνει να ζεις, να τολμάς και να προχωράς.. Πως για να «περπατάς» ελεύθερος προς τα μπροστά χρειάζεται αγώνας ενάντια στο σύστημα της μισθωτής σκλαβιάς.

Να παλεύεις για την πραγματική ζωή και όχι μόνο για την επιβίωση Δόθηκαν πολλές μάχες για την ανθρώπινη ζωή... Τέτοια μάχη έδωσαν οι υγειονομικοί που κράτησαν τα χέρια των ασθενών τους για να μην αισθάνονται μόνοι, έσωσαν κόσμο και πάλεψαν μόνοι τους γιατί η κυβέρνηση ακόμα και τις πιο κρίσιμες ώρες όχι μόνο δεν επίταξε τα «παράσιτα» της ιδιωτικής υγείας αλλά τους έστελνε πελατεία ασθενείς με άλλα νοσήματα που δεν μπορούσαν να εξυπηρετηθούν στο ΕΣΥ. Τέτοια μάχη έδωσαν τα σωματεία σε χώρους δουλειάς που δεν παιρνόταν κανένα μέτρο προστασίας, σε επιχειρήσεις που δεν απολύμαναν τους χώρους ακόμα και μετά από κρούσματα. Και όχι μόνο στη χώρα μας αλλά σε όλο τον κόσμο. Σε όλα τα «άστρα» του καπιταλισμού, στα «υποδειγματικά» συστήματα υγείας του εξωτερικού. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να γίνει ο θάνατος «συνήθεια». Οι ομαδικοί τάφοι, τα πτώματα που πετιούνται στο Γάγγη της Ινδίας, οι ανήμποροι ηλικιωμένοι που ξεψυχούσαν

αβοήθητοι στους οίκους ευγηρίας σε Σουηδία, Ισπανία και αλλού δεν ήταν μια έκτακτη συνθήκη. Γιατί η Ινδία ήταν η πρώτη χώρα σε παραγωγή εμβολίων στον κόσμο και δεν μπορούσε να εμβολιάσει τον πληθυσμό της. Γιατί παντού στη Γή, ο θλιβερός απολογισμός έχει γίνει: τα εργατικά λαϊκά στρώματα μέτρησαν χιλιάδες νεκρούς και οι «Κροίσοι» ήταν σε ιδιωτικά νησιά, νοσηλεύονταν στα καλύτερα θεραπευτήρια και «αυγάτιζαν» τις περιουσίες τους. Η μάχη λοιπόν για τη ζωή σε αυτό τον κόσμο αφορά

όντως τον 21ο αιώνα ακόμα και την επιβίωση. Όμως η φρίκη που είδαν τα μάτια μας, δεν μπορεί να ρίξει τον πήχη των απαιτήσεων. Δεν μπορεί να «θολώσει» το πως θα μπορούσαμε να ζούμε και πως ζούμε σήμερα. Γιατί σήμερα οι φοιτητές παρακολουθούν πιθανά τις εξελίξεις στο επιστημονικό τους αντικείμενο. Μαθαίνουν για τη δυνατότητα αυτοκινούμενων αυτοκινήτων, για τη δυνατότητα να χτίζονται σπίτια με χρήση 3D εκτυπωτών, για αυτοματοποιημένες αλυσίδες παραγωγής και ρομπότ

Οδηγητής

στον Άρη. Την ίδια στιγμή όμως η γνώση που λαμβάνουν κατηγοριοποιείται ανάλογα με τις οικονομικές δυνατότητες του καθενός, δεν τους παρέχεται η δυνατότητα να διαμορφώσουν ολοκληρωμένο υπόβαθρο για το επιστημονικό τους αντικείμενο. Είναι “ατομική” τους ευθύνη να μπορούν να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις στο επιστημονικό τους αντικείμενο πληρώνοντας συνεχώς μήπως και μπορέσουν να αποκτήσουν τις εφήμερες δεξιότητες που σε κάθε φάση ζητά η καπιταλιστική αγορά. Γιατί σήμερα οι μαθητές ακούνε για εργαστήρια ρομποτικής που θα γίνουν σε σχολεία, για ΕΠΑΛ που θα αναβαθμιστούν και θα εξασφαλίσουν σε όλους δουλειά, για «διαφορετικές διαδρομές να ανελιχτούν κοινωνικά» την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση νομοθετεί την δουλειά από τα 15 χωρίς αμοιβή για να αποκτήσουν «εμπειρίες»! Γιατί οι ανάγκες για τη ζωή σήμερα διαμορφώνονται με βάση τα δεδομένα που δημιουργεί η ανθρώπινη εργασία. Η τεχνολογική έκρηξη και η ανάπτυξη της επιστήμης είναι λογικό να «ευαισθητοποιεί» τους νέους για το περιβάλλον, να τους διαμορφώνει όνειρα για δημιουργική εργασία, για ποιοτικό ελεύθερο χρόνο. Όμως οι αντιφάσεις και τα αδιέξοδα αυτού του συστήματος είναι αδυσώπητα. Την ίδια στιγμή που σύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα μπορούν να εξασφαλίζουν ακόμα πιο όμορφα ερεθίσματα στην ανθρώπινη ψυχή, η καλλιτεχνική εκπαίδευση βγαίνει από τα σχολεία, καθημερινά κατακλυζόμαστε από σκουπίδια που προβάλλουν το δηλητήριο του ατομισμού, την χυδαία εμπορευματοποίηση των ανθρώπινων σχέσεων. Την ίδια στιγμή που υπάρχουν σύγχρονες εφαρμογές αντιπυρικής προστασίας καίγονται εργοστάσια ανακύκλωσης πλαστικού όταν η τιμή του στην αγορά δεν έχει το αναμενόμενο κέρδος! Κυρίως, την ίδια στιγμή που θα μπορούσαν οι άνθρωποι να εργάζονται λιγότερο και δημιουργικά, με εξασφαλισμένα εργασιακά δικαιώματα, βαφτίζεται «σύγχρονη» η 10ωρη δουλειά, η εργασία χωρίς να ξέρεις πότε και πόση σύνταξη θα παίρνεις.

Να τολμάς «με τον καιρό να ΄ναι κόντρα», έχοντας τη δύναμη της αλήθειας και της οργάνωσης Τόλμη σήμερα είναι αμφισβητείς τις «αιώνιες αλήθειες». Τις «ξύλινες» και αραχνιασμένες αντιλήψεις για το ότι «ο καπιταλισμός μπορεί να γίνει ανθρώπινος, αν γίνει καλύτερος ο κάθε άνθρωπος, αν σέβεται ο ένας τον άλλο και επιλέγουμε να μας κυβερνούν οι πιο ικανοί». Τόλμη είναι η αναζήτηση της αλήθειας. Η αναζήτηση από το πού επιτέλους έχει υπάρξει ή υπάρχει η κοινωνία που προπαγανδίζουν όσοι υπερασπίζονται τον καπιταλισμό, μέχρι η προσπάθεια για γνώση των επιστημονικών νόμων που διέπουν τους κοινωνικούς μετασχηματισμούς, των διδάγμάτων που υπάρχουν από την Ιστορία που έχουν γράψει οι καταπιεσμένοι στο πέρασμα των χρόνων. Η πραγματική τόλμη είναι να μη «μουδιάζεις» από τα βάσανα που φέρνει η ζωή, να μην «χάνεσαι» σε δρόμους που έχουν ξαναπερπατηθεί και υπάρχει πείρα από το που οδηγούν. Να αισθάνεσαι την αδικία, να μην μένεις ατάραχος απέναντι σε δραματικές

Να είσαι ελεύθερος γνωρίζοντας την δυνατότητα να υπάρξει μια άλλη κοινωνία

Τ

ο ΚΚΕ προχωράει με πρόγραμμα, σχέδιο και στόχο που οδηγεί σε μια νέα ανώτερη οργάνωση της οικονομίας και της κοινωνικής ζωής. Όχι σε μια ατέρμονη περιπλάνηση, αλλά ακολουθώντας αυτό που η επιστημονική θεωρία, η μελετημένη πείρα και οι δυνατότητες της εποχής δείχνουν να στέκει μπροστά, τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό. Τα τεράστια επιτεύγματα της επιστήμης, της πράσινης και ψηφιακής τεχνολογίας μπορούν να υπηρετήσουν τον εργαζόμενο άνθρωπο μόνο εάν αντιστοιχηθούν με καινοτόμες σχέσεις παραγωγής. Εάν ενταχθούν στον επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό στο έδαφος της κοινωνικοποιημένης ιδιοκτησίας και της εργατικής εξουσίας. Γιατί αυτό πραγματικά αντιστοιχεί στην πρόοδο. Η κοινωνική σχέση που επιτρέπει τη χρησιμοποίηση των μέσων παραγωγής και την ανάπτυξη και κατανομή του εργατικού δυναμικού σύμφωνα με επιστημονικά διαμορφωμένους στόχους για τη λαϊκή ευημερία. Για να απελευθερωθούν από τα δεσμά της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας και κερδοφορίας που καθορίζει τι θα παραχθεί, με ποιους όρους, πότε, σε πλήρη αντίθεση με τις ανάγκες αυτών που πραγματικά παράγουν, τις ανάγκες της κοινωνίας. Σήμερα που μεγαλώνει συνεχώς το χάσμα ανάμεσα στο πως θα μπορούσαμε να ζούμε και πως τελικά ζούμε, αυτό παραμένει το μεγάλο πρόβλημα της εποχής. Να απαλλαγεί η κοινωνία από τον βραχνά, τον παρασιτισμό, την καπιταλιστική ιδιοκτησία. Να αλλάξει η τάξη που έχει στα χέρια της τα κλειδιά της οικονομικής ανάπτυξης κι όχι απλά να φεύγει μια κυβέρνηση για να έρχεται μια άλλη.



Ιούλιος - Αύγουστος 2021

11

εξελίξεις, αλλά να μην νιώθεις αδύναμος. Να μπορείς να εκτιμάς την αδυναμία του αντιπάλου, να κάνεις την οργή αφοσίωση σε έναν μεγάλο σκοπό. Τόλμη είναι να μη μένει κανείς μόνος του. Αλλά να επιλέγεις την συλλογικότητα, την αλληλεγγύη, την οργάνωση. Κόντρα σε όλα τα μηνύματα των εξουσιαστών. Είναι η δράση στο μαθητικό συμβούλιο, στον Φοιτητικό Σύλλογο. Είναι η οργάνωση στο σωματείο, η δραστήρια συμμετοχή στις διαδικασίες του κινήματος που μετά και τη ψήφιση του αντεργατικού νομοσχεδίου ανοίγουν νέα πεδία δράσης με στόχο να το αχρηστεύσουμε, μέσα στους χώρους δουλειάς εκεί που δίνεται η «μάχη των μαχών». Τολμηρός είναι ο νέος και η νέα που οργανώνονται στη ΚΝΕ, που θέτουν στη ζωή, τους πιο υψηλούς στόχους, αξίες και ιδανικά. Γιατί τόλμη στη πράξη χωρίς τόλμη στις ιδέες δεν μπορεί να υπάρξει. Και το ΚΚΕ πρεσβεύει ότι πιο προοδευτικό έχει γεννήσει η ανθρώπινη σκέψη και δράση, γι’ αυτό μπορεί να πορεύεται «με τον καιρό να ναι κόντρα».

Στέλνοντας στο μουσείο της κοινωνικής ιστορίας το σάπιο εκμεταλλευτικό σύστημα. Κίνητρο για την παραγωγή και την ανάπτυξη της οικονομίας, να είναι οι διευρυνόμενες λαϊκές ανάγκες, βάζοντας οριστικό τέλος στον εφιάλτη της ανεργίας. Ανοίγοντας το δρόμο να συμβαδίζει η εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας με τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, τη λαϊκή ευημερία. Οι νέοι άνθρωποι να μπορούν να αναπτύξουν ελεύθερα όλες τις ικανότητες τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντα τους, να συμμετέχουν ενεργά, συνειδητά, δημιουργικά σε όλη την κοινωνική, πολιτική, πολιτιστική δραστηριότητα, να έχουν πραγματικά τη ζωή στα χέρια τους. Κι όχι να ζουν σε ένα σύστημα που «ελευθερία» είναι η «ελευθερία» στο μέγιστο κέρδος, οπού όλα μπορείς να τα αμφισβητήσεις εκτός από το σύστημα και την εκμετάλλευση, όπου στο όνομα της ατομικής ελευθερίας «κουκουλώνεται» η πιο μεγάλη συλλογική σκλαβιά. Όπου καλούν τους νέους «ελεύθερα» να επιλέξουν πως θα διαχειριστούν τη φτώχεια, την ανασφάλεια, την ανεργία, τους καλούν ακόμα και να ναρκωθούν ελεύθερα «για να την βρουν», αφού χάνουν τη πραγματική ζωή. Οι σκοποί μας είναι πραγματικά μεγάλοι. Συναντιούνται με τα όνειρα της νεολαίας για μια καλύτερη ζωή. Συναντιούνται στην πάλη για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Αυτό είναι το νέο, το καινοτόμο. Από αυτό το στόχο αντλεί το ΚΚΕ τη ζωντάνια και την αντοχή του. Προχωράμε μπροστά γιατί ο τροχός της Ιστορίας δεν μπορεί να σταματήσει. Τολμάμε γιατί ο πρωτοπόρος του σήμερα δεν είναι μόνος του, γιατί μαθαίνουμε ότι ο αντίπαλος μπορεί να νικηθεί. Με την απελευθερωτική δύναμη των επαναστατικών μας ιδεών, θα φτιάξουμε τη ζωή που μας αξίζει.

12

«Ματιές» στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ

Σ

υναυλίες, αφιερώματα, εκθέσεις, θεατρικά, συζητήσεις κλπ. Κάθε χρόνο το πρόγραμμα του Φεστιβάλ έχει κάτι ξεχωριστό να προσφέρει σε κάθε επισκέπτη. Οι «μηχανές» για την προετοιμασία των όσων θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε στις κεντρικές εκδηλώσεις του 47ου Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή», μπαίνουν σιγά-σιγά στο «φουλ». Οι ομάδες ερ-

Κεντρική Έκθεση του Φεστιβάλ

γασίας έχουν συγκροτηθεί και με πολύ μεράκι φροντίζουν για να είναι όλα αντάξια των προσδοκιών. Άλλωστε ο πήχης από τα προηγούμενα χρόνια έχει μπει ψηλά. Ας ρίξουμε κάποιες πρώτες κλεφτές «ματιές» σε κάποια από τα όσα πρόκειται να δούμε και στο τεύχος Σεπτεμβρίου θα επανέλθουμε πιο αναλυτικά.

Αφιερωμένη στα 150 χρόνια από την Παρισινή Κομμούνα Για μια ακόμα χρονιά, ο χώρος της κεντρικής έκθεσης θα αποτελεί την καθιερωμένη στάση των επισκεπτών του 47ου Φεστιβάλ. Η φετινή έκθεση θα ταξιδέψει τον επισκέπτη στο μεγαλύτερο γεγονός του 19ου αιώνα για την εργατική τάξη, την Παρισινή Κομμούνα.

150 χρόνια μετά, θα περιηγηθούμε στα γεγονότα εκείνων των ημερών στην πόλη του Παρισιού, που αποτέλεσαν την «πρώτη έφοδο στον ουρανό», όπως έλεγε ο Κ. Μαρξ. Έβγαλαν την εργατική τάξη στο προσκήνιο της Ιστορίας, άνοιξαν το δρόμο για τις σοσιαλιστικές επαναστάσεις. Οι 72 μέρες ενδεχομένως να μην ήταν πολλές, αλλά ήταν αρκετές ώστε να φωτίσουν βασικά, διαχρονικά συμπεράσματα για την επαναστατική πάλη, όπως ο ρόλος και η σημασία της οργανωμένης πρωτοπορίας, της αναγκαιότητας τσακίσματος του αστικού κράτους για την έκβαση της επανάστασης, οι τεράστιες δυνατότητες που δίνει η οργάνωση της παραγωγής από την ίδια την εργατική τάξη και το λαό για την κάλυψη των αναγκών τους. Μέσα από σύγχρονες μορφές, κείμενα των κλασσικών, εικόνες αλλά και υλικό από το αρχείο του Κόμματος, θα φωτιστεί το πρωτόγνωρο για την εποχή τους, έργο των Κομμουνάρων, ο απαράμιλλος ηρωισμός τους, αλλά και το τι σηματοδοτεί ακόμα και σήμερα αυτή τους η προσπάθεια για τους επαναστάτες σε όλο τον κόσμο.

Στιγμιότυπο από την ξενάγηση στην έκθεση του 45ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή.

Συναυλίες & αφιερώματα, από τα σπλάχνα του λαού ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ & ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥ

«Είμαστε πολλοί... είμαστε όλοι... βήματα σίγουρα στο μέλλον...» Τραγούδια επιλεγμένα από τις «Γειτονιές του κόσμου», που μάλιστα θα παρουσιαστούν από την πρώτη τους ερμηνεύτρια, Μαρία Φαραντούρη, μετά από πολλά χρόνια σε συναυλία, κομμάτια από τον «Επιτάφιο», τη «Ρωμιοσύνη», «Τα δεκαοκτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας» κ.ά, σε ένα μοναδικό αφιέρωμα με την ενορχήστρωση - επιμέλεια Μανόλη Ανδρουλιδάκη. Είναι κομμάτια-σταθμοί στη συνεργασία Γιάννη Ρίτσου - Μίκη Θεοδωράκη που μιλούν με τον δικό τους τρόπο για τους αγώνες του λαού μας, εμπνευσμένα από τη λαμπρή ιστορία της εργατικής τάξης στη χώρα μας. Ερμηνεύουν: Μαρία Φαραντούρη, Μανώλης Μητσιάς, Ρίτα Αντωνοπολούλου, Κώστας Τριανταφυλλίδης

Στιγμιότυπο από αφιέρωμα στη σκηνή του 46ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΑΛΚΗ ΑΛΚΑΙΟ

«Δεν βγαίνουνε τα όνειρα σε πλειστηριασμό, δεν παίχτηκε η παρτίδα μας ακόμα» Ένα ενδιαφέρον μουσικό αφιέρωμα σε μελοποιημένα ποιήματα του ποιητή και στιχουργού Άλκη Αλκαίου επιμελείται και παρουσιάζει για το φετινό Φεστιβάλ ο Μίλτος Πασχαλίδης, με ενορχήστρώση του Θύμιου Παπαδόπουλου. Μέσα από τις συμπράξεις του με σημαντικούς Έλληνες συνθέτες, όπως ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Άλκης Αλκαίος άφησε πίσω του τραγούδια που συνεχίζουν να τραγουδιούνται και να αγαπιούνται, σημαδεύοντας το σύγχρονο έντεχνο λαϊκό τραγούδι. Ως φοιτητής στη Νομική κατά την διάρκεια της χούντας συμμετείχε στην αντιδικτατορική πάλη, αντιμετώπισε συλλήψεις και βασανιστήρια. Μετά τη μεταπολίτευση έγινε μέλος του ΚΚΕ και είχε για χρόνια συνεργασία με τον «Ριζοσπάστη», όπου δημοσίευσε και το πρώτο του ποίημα «Φλεβάρης 1848», ξεκινώντας κι επίσημα την στιχουργική του σταδιοδρομία. Όπως γράφει ο ίδιος το 1981 στον «Ριζοσπάστη»: «Η τέχνη τότε μονάχα είναι πραγματικά προοδευτική, πρωτοπόρα και καινοτόμα, όταν γεννιέται και εξελίσσεται μέσα στην κοχλάζουσα χοάνη των καθολικών αιτημάτων των καιρών».

«Τραγουδώντας την Κομμούνα...» «Πώς να σωπάσω»

σε σκηνοθεσία Τζένης Κόλλια Μια ξεχωριστή μουσικοθεατρική παράσταση σε μουσική διεύθυνση Γιάννη Παπαζαχαριάκη και αφηγήσεις του Κώστα Καζάκου με διαχρονικά τραγούδια της ελληνικής μουσικής παράδοσης, συνθετών όπως ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Μάνος Λοΐζος, ο Βασίλης Τσιτσάνης κά, προερχόμενα από διαφορετικές περιόδους της πρόσφατης ιστορίας. Στους στίχους των κομματιών περιγράφονται οι αγωνίες και οι αγώνες του λαού για ένα καλύτερο αύριο. Όπως ακούγεται και στην αρχή της παράστασης «σκοπός είναι να μην το βάλουμε κάτω (...) να τραγουδήσουμε την ομορφιά της ζωής, να τη θυμόμαστε, να μην την ξεχνάμε...». Ερμηνεύουν: Χρήστος Θηβαίος, Ανδριάννα Μπάμπαλη, Βιολέτα Ίκαρη, Κώστας Τριανταφυλλίδης

Ένα τέτοιο κοσμοϊστορικό γεγονός, που κλόνισε τα θεμέλια της άρχουσας τάξης και εφοδίασε την εργατική τάξη με πολύτιμα συμπεράσματα για την νικηφόρα έκβαση της επανάστασης, δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστους καλλιτέχνες, διανοούμενους, ανθρώπους του πνεύματος και πρωτοπόρες φυσιογνωμίες των γραμμάτων. Πλήθος μουσικών από τις πρώτες μέρες βγήκαν στους δρόμους και τα οδοφράγματα τραγουδώντας τη νίκη. Τέτοια τραγούδια αλλά και άλλα που γράφτηκαν μετά τις «κόκκινες» μέρες της Κομμούνας, θα ακουστούν σε μια ξεχωριστή συναυλία που ετοιμάζει η Πολιτιστική Επιτροπή του ΚΣ της ΚΝΕ για να παρουσιαστεί στο θεατράκι του Φεστιβάλ. Από τη «Διεθνή» του Ευγένιου Ποτιέ που έμελλε να γίνει ο ύμνος της παγκόσμιας εργατικής τάξης και τη «Μασσαλιώτιδα της Κομμούνας», σε παραλλαγή του εθνικού ύμνου της Γαλλίας, μέχρι και άλλα κομμάτια όπως «Κάτω από την κόκκινη σημαία», «Ο χορός των βομβών» κ.ά, υμνείται η εξέγερση των Κομμουνάρων που ρίχνονται οργισμένοι κι άφοβοι στη μάχη «σαν λιοντάρια». Όπως αναφέρουν και οι στίχοι ενός ρεφρέν: «Εμπρός/ Κάτω από τις κόκκινες σημαίες/ Οι ορίζοντες σήμερα είναι όμορφοι»... Τα τραγούδια της Κομμούνας παραμένουν ένα σάλπισμα δικαιοσύνης και ξεσηκωμού για όλους τους προλετάριους.

Μέχρι στιγμής στις εκδηλώσεις του φεστιβάλ σε όλη τη χώρα, συμμετέχουν οι:

Οδηγητής



Ιούλιος - Αύγουστος 2021

13

Αδάμου Ήβη Ανδρουλιδάκης Μανόλης Αντωνοπούλου Ρίτα Βελεσιώτου Φωτεινή Βιτζηλαίος Παναγιώτης Brak Γκινίτκι Γλυκερία Γραμμένος Σπύρος Dason Drugitiz Δεληβοριάς Φοίβος Ζαμάνη Ματούλα Ζαραλίκος Χριστόφορος Ζήνα Πέγκυ Ζωγράφος Ghetto Rock Θαλασσινός Παντελής Θηβαίος Χρήστος Ίκαρη Βιολέτα Κορακάκης Βαγγέλης Κανέλος Δημήτρης Καρακάση Ελένη Καραλή Κίρκη Καράκογλου Πολυξένη Καραπατάκη Ιουλία Κοινοί Θνητοί Kooz Κότσιρας Γιάννης Μαλιάτσης Σάλας Αλέξανδρος Μαλιάτσης Σάλας Κώστας Μαργαρίτης Γιώργος Μητσιάς Μανώλης Μπαρμπαγιάννης Αποστόλης (Τσολιάς εν δε Τσόλια Μπαντ) Μπάμπαλη Ανδριάννα Μποφίλιου Νατάσσα Μιθριδάτης Μυστακίδης Δημήτρης Νταλάρας Γιώργος Παπαδόπουλος Θύμιος Παπαζαχαριάκης Γιάννης Παπακωνσταντίνου Βασίλης Παπουτσάκη Κατερίνα Πασχαλίδης Μίλτος Πάχου Μιρέλα Raibo Retro (Rebellion Connexion) Sober on Tuxedos Sonic Polaroid Stavento Στροφή ΚΕΘΕΑ Το σφάλμα Τριανταφυλλίδης Κώστας Τσουρής Γιωργής Urban pulse Υπεραστικοί Φάκαρος Νίκος Φαραντούρη Μαρία Φλώρος Σπήλιος Φρανκ

14

ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ

Η χρεωκοπημένη λογική της «ατομικής ευθύνης», στην πιο εκφυλισμένη της εκδοχή

Δ

εν πέρασε πολύς καιρός από τότε που ακούγαμε τον πρωθυπουργό να δηλώνει σε κάθε παρέμβασή του ότι «η πανδημία τελειώνει», ενώ βλέπουμε «ρεπόρτερ» φιλοκυβερνητικών εκπομπών να «μαλώνουν» τον κόσμο στο δρόμο επειδή συνέχιζε να… φοράει μάσκα. Τα ίδια έλεγαν και πέρσι τέτοια εποχή (αρχή της τουριστικής περιόδου, όλως τυχαίως…) για να το γυρίσουν το φθινόπωρο, όταν τα κρούσματα και οι διασωληνωμένοι είχαν εκτιναχτεί, στο «δεν μας είχαν προειδοποιήσει οι λοιμωξιολόγοι». Φυσικά πολλοί επιστήμονες είχαν και τότε προειδοποιήσει για το ενδεχόμενο ενός δεύτερου, χειρότερου από το πρώτο κύματος, ενώ και σήμερα βρισκόμαστε πλέον στο τέταρτο κύμα!

Η ιστορία επαναλαμβάνεται… Για μία ακόμη χρονιά περάσαμε σε άρση των περιοριστικών μέτρων χωρίς καμία ουσιαστική ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας, με τον κόσμο να συνεχίζει να «παστώνεται» στα μέσα μεταφοράς για να πάει στη δουλειά του, χωρίς κανέναν ουσιαστικό έλεγχο στους χώρους δουλειάς. Ο τουρισμός «άνοιξε» ξανά με βάση τα πρωτόκολλα των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων του κλάδου. Υπάρχουν καταγγελίες ανθρώπων που ταξίδεψαν με πλοίο και βρέθηκαν ο ένας πάνω στον άλλον στην οικονομική θέση, ενώ άλλες ζώνες ήταν εντελώς άδειες. Όποιος ήθελε να γλιτώσει από τον συνωστισμό έπρεπε να πληρώσει για αναβάθμιση του εισιτηρίου του, ώστε να βρεθεί εκεί. Η «εξήγηση» που δινόταν από τους υπεύθυνους ήταν ότι «βάσει του κανονισμού το πλοίο μας πρέπει να έχει 120 κενές θέσεις. Τόσες έχει…». Αντί για μαζικά τεστ και ιχνηλάτηση, προβλήθηκε ως λύση η… «αυτοδιάγνωση» και η δυνατότητα του καθενός να δηλώνει ό, τι θέλει σαν αποτέλεσμα σε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η κυβερνητική προπαγάνδα βγάζει για μία ακόμα φορά από το μανίκι τον αγαπημένο της «άσσο», αυτόν που επιστρατεύει κάθε φορά που τα πράγματα ζορίζουν και οι κυβερνητικές ευθύνες δεν κρύβονται εύκολα: τους «αρνητές»…

Τίποτα πιο «ψεκασμένο» δεν υπάρχει, από την κυβερνητική διαχείριση της πανδημίας Αυτός ο «άσσος» έχει πάρει πολλές διαφορετικές μορφές, ανάλογα με την περίοδο. Από τους αρνητές του ιού την άνοιξη του 2020, πήγαμε στους αρνητές της μάσκας το φθινόπωρο, για να φτάσουμε τώρα στους αρνητές των εμβολίων. Και κάθε φορά, όσο και αν η

κυβέρνηση τους αναζητά μετά μανίας να τους ξετρυπώσει για να τους προβάλει ως τον βολικό της αντίπαλο, ήταν και παραμένει η ίδια ο καλύτερος χορηγός τους. Αξίζει να αναρωτηθεί κανείς: πόση διαφορά έχει το «δεν υπάρχει ιός» από το «τελείωσε η πανδημία» που ακούμε κάθε φορά που τα μονοπώλια του τουρισμού και των μεταφορών θέλουν να αρχίσουν μπίζνες; Πόσο απέχει το «μια γριπούλα είναι…», από το «δεν υπάρχουν χρήματα για να αγοράσουμε περισσότερα λεωφορεία ή για να “σπάσουν” οι τάξεις στα σχολεία»; Όταν έχεις πει αυτό, τι νόημα έχει μετά όσες φορές και να επαναλάβεις ότι «ο ιός είναι φονικός»; Ποιος θα σε πάρει στα σοβαρά; Πώς θα εμπεδωθεί από τον λαό η ανάγκη τήρησης των μέτρων, όταν το κράτος είναι το πρώτο που δεν παίρνει τα μέτρα που χρειάζονται; Ποιες απόψεις ενισχύεις όταν, για οικονομικούς, πολιτικούς και πάντως όχι επιστημονικούς λόγους, δεν εξασφαλίζεις όλα τα ασφαλή εμβόλια και φάρμακα, όταν αποθεώνεις το ένα όπλο κατά της πανδημίας και καλλιεργείς την αμφισβήτηση στο άλλο, όπως κάνουν από την ανάποδη και κάποιοι δήθεν «αριστεροί», ενώ στην πραγματικότητα είναι και τα δύο χρήσιμα και μπορούν να αποδώσουν τα μέγιστα μόνο όταν αξιοποιούνται συνδυαστικά;

Ενισχύεις ή όχι τον ανορθολογισμό όταν αντιμετωπίζεις τον εμβολιασμό με όρους ανταπόδοσης, με τα «δωράκια» στη νεολαία προκειμένου να εμβολιαστεί, λες και δεν υπήρχαν ήδη αρκετοί λόγοι να το κάνει; Και τι υπηρεσίες προσφέρει η τοποθέτηση του ΣΥΡΙΖΑ για τη συγκεκριμένη εξαγγελία της κυβέρνησης, όπου λίγο-πολύ αφήνει να εννοηθεί ότι δεν έχει και τόση σημασία ο εμβολιασμός των νέων, αφού είναι κάτι που αφορά κυρίως τους μεγαλύτερους; Η ΝΔ νομίζει ότι θα κερδίσει ψήφους σε αυτές τις ηλικίες με δωροκάρτες των 150 ευρώ και ο ΣΥΡΙΖΑ με τον κοινωνικό αυτοματισμό που συνοψίζεται στο «φταίνε οι μεγάλοι». Σε τελική ανάλυση και οι δύο υποτιμούν τη νεολαία και την αντιμετωπίζουν σαν εκλογική πελατεία…

Όταν τα ζητήματα της πανδημίας αξιοποιούνται ως «πρόσχημα» Το βασικό επιχείρημα της κυβέρνησης σήμερα είναι ότι «πλέον έχουμε αρκετά εμβόλια και όποιος θέλει μπορεί να κλείσει ραντεβού. Άρα, το κράτος ό, τι ήταν να κάνει το έκανε. Για ό, τι συμβεί από εδώ και πέρα θα φταίνε αυτοί που δεν εμβολιάζονται». Μπροστά στο ενδεχόμενο μιας νέας έξαρσης της πανδημίας, ξεκαθαρίζει ότι «η οικονομία και η κοινωνία δεν πρόκειται να ξανακλείσουν για να προστατευθούν οι ανεμβολίαστοι». Μιλά για περιορισμούς που θα αφορούν μόνο τους ανεμβολίαστους και δηλώνει ότι «οικονομική στήριξη τέλος». Αυτή η εξέλιξη, βέβαια, ήταν λίγο-πολύ αναμενόμενη και καθόλου δεν έχει να κάνει με τη στάση του κόσμου απέναντι στον εμβολιασμό. Όταν ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ πανηγύριζαν για την επεκτατική πολιτική και τα «λεφτά που βρέχει από την ΕΕ», το ΚΚΕ προειδοποιούσε ότι θα έρθει η ώρα που θα ζητήσουν από τον λαό να τα πληρώσε. Τώρα που πληθαίνουν οι φωνές για άμεση επιστροφή σε αυστηρότερους δημοσιονομικούς κανόνες και πλεονάσματα, βάζουν μπροστά τους ανεμβολίαστους… Αυτή η ιστορία θυμίζει την προσπάθεια να ονο-

Η τριτοκοσμική εικόνα με τους ασθενείς να βρίσκονται σε ράντζα μέχρι και στον χώρο της τραπεζαρίας, είναι από πρόσφατη εφημερία στο Θριάσιο νοσοκομείο. Λίγες μέρες μετά ο Πρωθυπουργός δήλωσε ξανά ότι έχουμε πιο πολλά νοσοκομεία από όσα χρειαζόμαστε…

Οδηγητής



Ιούλιος - Αύγουστος 2021

15

μαστεί η καπιταλιστική οικονομική κρίση ως «κρίση του κορονοϊού». Βλέπουμε, δηλαδή, ξανά τα ζητήματα που αφορούν την πανδημία να αξιοποιούνται ως πρόσχημα για εξελίξεις και επιλογές που αφορούν την καπιταλιστική οικονομία, κάτι που ενισχύει ακόμα περισσότερο με τη σειρά του τις απόψεις που λένε ότι «ο κορονοϊός είναι ένα ψέμα», «κάτι μας κρύβουν» κλπ…

Γιατί καθυστερεί ο εμβολιασμός; Μέχρι σήμερα ο εμβολιασμός έχει καθυστερήσει κατά κύριο λόγω εξαιτίας της ανεπάρκειας σε εμβόλια που υπήρχε για μήνες, όπως και στα αναγκαία μέτρα οργάνωσης της διαδικασίας από πλευράς του κράτους. Με άλλα λόγια, όσοι μπορούσαν να εμβολιαστούν, τόσοι εμβολιάζονταν και αυτό είναι κάτι που αποσιωπά η κυβέρνηση. Από εκεί και πέρα, είναι προφανές ότι σε ένα σημαντικό κομμάτι του κόσμου υπάρχει διστακτικότητα, ερωτηματικά και προβληματισμός και αυτό αναμένεται να αποτυπωθεί πιο έντονα στα στοιχεία το επόμενο διάστημα. Είναι, επίσης, σίγουρο ότι όλος αυτός ο κόσμος δεν είναι τύποι που φοράνε στο κεφάλι τους καπέλα από αλουμινόχαρτο για να μην τους διαβάζουν τη σκέψη… Το ζήτημα είναι τι έκανε το κράτος για να εμπνεύσει σε αυτούς τους ανθρώπους την εμπιστοσύνη απέναντι στον εμβολιασμό. Πόσο βοήθησε, για παράδειγμα, στις ηλικίες των «30αρηδων» το γεγονός ότι αρχικά τους προσφέρθηκε η δυνατότητα να εμβολιαστούν αποκλειστικά με το εμβόλιο της «AstraZeneca» και λίγο αργότερα τους είπαν ότι πρέπει να το αποφύγουν; Πόσο αντικειμενική και πλήρης είναι η ενημέρωση που υπάρχει, όταν αυτή επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τον εμπορικό πόλεμο μεταξύ των εταιρειών που -εκτός των άλλων- οδηγεί και σε υπερπροβολή των ελάχιστων περιστατικών σοβαρών παρενεργειών, ώστε να πληγεί το ένα ή το άλλο προϊόν; Πόση σιγουριά εμπνέει

Επιβάτες του ΗΣΑΠ περιμένουν πάνω από μισή ώρα μέσα στον καύσωνα και σε συνθήκες πανδημίας, με την ηλεκτρονική ένδειξη «κολλημένη» στα 4 και στα… 21 λεπτά.

το γεγονός ότι, με ένα διαλυμένο σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, δεν μπορεί να οργανωθεί η συστηματική παρακολούθηση των εμβολιασμένων, η καταγραφή όλων των παρενεργειών -πράγμα απαραίτητο όταν έχεις ένα καινούριο ιατρικό σκεύασμα; Τώρα, για κάποια «αγύριστα κεφάλια» που δεν λένε να καταλάβουν ότι ο εμβολιασμός δεν είναι κάτι που αφορά μόνο «την πάρτη τους», αλλά ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο και αδυνατούν να βάλουν το «εμείς» πάνω από το «εγώ», τι να πούμε; Ας τους «λουστεί» η κυβέρνηση και όλα τα κόμματα που στηρίζουν ένα σύστημα, τη λειτουργία του οποίου αντανακλούν σαν καθρέφτης αυτές οι απόψεις και που έχουν φτιάξει ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο έχει για δόγμα τον ατομισμό και το «ο θάνατός σου, η ζωή μου», ενώ αναπαράγει με χίλιους δυο τρόπους τον ανορθολογικό τρόπο σκέψης… Η κυβέρνηση και τα φιλικά της ΜΜΕ, αποκαλούν υποκριτικά «πρωταθλητές του εμβολιασμού» ορισμέ-

νες περιοχές της χώρας, κατά κύριο λόγο τουριστικά νησιά με μικρό αριθμό κατοίκων, όπου στάλθηκαν νωρίς ποσότητες του μονοδοσικού εμβολίου, προκειμένου να ενισχυθεί το… τουριστικό «brandname». Είναι εξοργιστικό να προσπαθούν να φέρουν σε αντιπαράθεση τους κατοίκους αυτών των περιοχών, που κατά τα άλλα συνεχίζουν να ζουν χωρίς Κέντρα Υγείας και με βασικές ελλείψεις σε όλους τους τομείς της ζωής τους, με άλλους εργαζόμενους σε περιοχές όπου ο εμβολιασμός προχωρά πιο αργά. Ας μην παριστάνουν ότι «πέφτουν από τα σύννεφα», λες και δεν ήξεραν πως υπάρχουν περιοχές της χώρας και πληθυσμοί που ζουν «πίσω από τον ήλιο», με την ανεργία να σπάει κόκκαλα, με μεγάλα ποσοστά σχολικής διαρροής, χωρίς δομές Υγείας, χωρίς διέξοδο για αθλητική, πολιτιστική δραστηριότητα, ακόμα και σε συνθήκες γκετοποίησης και με ό,τι άλλο αυτά συνεπάγονται… Αντί να κουνάνε το δάχτυλο, ας κοιτάξουν να τα λύσουν.

Ο κόσμος τους και ο δικός μας… Έ

να σύνθημα των κινητοποιήσεων της νεολαίας λέει «η νέα γενιά έχει ιδανικά, ούτε ξεπουλιέται, ούτε προσκυνά». Θα έλεγε κανείς ότι ταιριάζει «γάντι» στην περίσταση. Γιατί οι νέοι και οι νέες δεν πρόκειται να ξεχάσουν τις εγκληματικές ευθύνες της κυβέρνησης για όλα αυτά που ζουν και βλέπουν γύρω τους εδώ και ενάμιση χρόνο. Το εμβόλιο θα το κάνουν γιατί ξέρουν ότι έτσι θα προστατεύσουν τον εαυτό τους και τους γύρω τους. Ευτυχώς δεν είναι όλα σάπια γύρω μας! Σάπιο είναι το καπιταλιστικό σύστημα στο οποίο ζούμε, αλλά παραδείγματα ελπίδας υπάρχουν πολλά. Είναι οι χιλιάδες νέοι και νέες που τήρησαν υπεύθυνη στάση όλο το προηγούμενο διάστημα, στερήθηκαν πολλά, αλλά ταυτόχρονα δεν σταμάτησαν να διεκδικούν να γίνουν όσα χρειάζονται προκειμένου να σωθούν ζωές, να μπορούν να πηγαίνουν στο σχολείο και στο πανεπιστήμιο με ασφάλεια. Ποιος μπορεί να ξεχάσει τη συγκινητική πρωτοβουλία των φοιτητικών συλλόγων των ιατρικών σχολών της χώρας, που προσφέρθηκαν από την πρώτη στιγμή να βοηθήσουν εθελοντικά στη μάχη που έδιναν οι αυριανοί τους συνάδελφοι στο δημόσιο σύστημα Υγείας; Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι τα πράγματα στη χώρα θα ήταν διαφορετικά χωρίς το φωτεινό παράδειγμα που

έδωσαν και δίνουν ΚΚΕ και η ΚΝΕ, από την αρχή της πανδημίας μέχρι και σήμερα. Με όπλα μας την αλληλεγγύη, τη συντροφικότητα, την πειθαρχία που απορρέει, όχι από το φόβο απέναντι σε πρόστιμα και κυρώσεις, αλλά από τη γνώση, την επαρκή ενημέρωση και κυρίως, τη συνειδητή και ελεύθερη επιλογή στράτευσης στον αγώνα για τους μεγάλους μας σκοπούς, αποδείξαμε ότι και τα μέτρα προστασίας της Υγείας μπορούν να τηρηθούν και η ζωή να μην σταματήσει. Έτσι κατάφερε το Κόμμα μας να είναι μπροστά σε κάθε μικρό και μεγάλο αγώνα του λαού, όταν άλλοι καλούσαν να περιμένουμε για «να λογαριαστούμε μετά», να γράψει χρυσές σελίδες, όπως την Πρωτομαγιά του 2020 και στην επέτειο του Πολυτεχνείου και ταυτόχρονα να έχει πολύ λιγότερα κρούσματα μεταξύ των μελών του σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Κορυφαίο πρόσφατο παράδειγμα είναι φυσικά ο άθλος της πραγματοποίησης του 21ου Συνεδρίου του ΚΚΕ, αλλά και μιας πλούσιας 5μηνης προσυνεδριακής δια ζώσης διαδικασίας που προηγήθηκε σε όλη τη χώρα. Μέχρι και στα στατιστικά στοιχεία των αντιπροσώπων στο Συνέδριο σχετικά με τον εμβολιασμό, αποτυπώνεται ότι σε μια κοινωνία φτιαγμένη από τα «υλικά» που είναι φτιαγμένο και το ΚΚΕ, η πανδημία θα αντιμετωπιζόταν με πολύ διαφορετικούς όρους…

16

«ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΌ ΆΛΜΑ» VS «ΔΊΚΑΙΗ ΑΝΆΠΤΥΞΗ»;

Να «επενδύσουμε» τις ελπίδες μας

στην πάλη για την ανατροπή

Τ

ο τελευταίο διάστημα φουντώνει η αντιπαράθεση ανάμεσα στα δύο κυρίαρχα αστικά κόμματα, τη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ, που ανταγωνίζονται για το ποιος μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα τα χρήματα που θα εκταμιευθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ. Λένε πώς με τις προτάσεις τους θα έρθουν επενδύσεις από τις οποίες θα δημιουργηθούν «χιλιάδες καλοπληρωμένες θέσεις δουλειάς», καλλιεργούν προσδο-

Μπορεί η νεολαία να βρει απάντηση στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα στην προσπάθειά της να σπουδάσει, να βρει δουλειά με δικαιώματα, να ζήσει αξιοπρεπώς, εναποθέτοντας τις ελπίδες της στο μεγάλο «business plan» της κυβέρνησης; Η πείρα που έχουν οι νέοι από το ξεπέρασμα της προηγούμενης οικονομικής κρίσης είναι πολύτιμο εφόδιο για να αποφύγουν τις «μπανανόφλουδες» που ρίχνουν οι διάφοροι διαχειριστές του συστήματος. Και σήμερα όμως, η αντιλαϊκή πολιτική που ακολουθεί πιστά και η κυβέρνηση της ΝΔ επιβεβαιώνει περίτρανα ότι το έδαφος που στρώνουν για τις περίφημες επενδύσεις προϋποθέτει το τσάκισμα των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων, την υποβάθμιση των μορφωτικών δικαιωμάτων της νεολαίας, την καταστολή κοινωνικών ελευθεριών. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι τα αντιλαϊκά μέτρα που πρόσφατα νομοθέτησε η κυβέρνηση για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, καταργώντας στην πράξη το 8ωρο, η νέα επίθεση στο δικαίωμα στην απεργία αποτέλεσαν προϋπόθεση για την εκταμίευση των χρημάτων από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ για τα οποία ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ τσακώνονται ποιος θα τα μοιράσει πιο αποτελεσματικά στις επιχειρήσεις. Η κυβέρνηση προσπαθεί να παρουσιάσει ως προοδευτική διέξοδο από την κρίση τις πράσινες επενδύσεις, αποκρύπτοντας τις τεράστιες συνέπειες που θα έχουν για το λαό. Η περιβόητη πράσινη μετά-

κίες ότι η «πίτα» θα μεγαλώσει και από αυτό μπορούν να επωφεληθούν εξίσου όλοι. Κρύβουν ότι τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης έχουν προκύψει από την φοροαφαίμαξη των λαών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι αποτέλεσμα των ματωμένων πλεονασμάτων και άλλων αντιδραστικών μέτρων σε βάρος των λαών που ψηφίστηκαν τα προηγούμενα χρόνια.

βαση που σχεδιάζει η κυβέρνηση, θα έχει ως κριτήριο την κερδοφορία και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρηματικών ομίλων και όχι τις ανάγκες των εργαζομένων και των νέων επιστημόνων και αποφοίτων, πόσο μάλλον του λαού για φθηνό ρεύμα κ.ά. Ο παράδεισος της «πράσινης ανάπτυξης» περιλαμβάνει νέους, «πράσινους» φόρους για το λαό προκειμένου να στηρίξει το κράτος τις επενδύσεις των ομίλων. Παράλληλα, θα επιφέρει αυξήσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος έως και 7%, νέα οικονομικά βάρη για τις λαϊκές οικογένειες όπως το κόστος της αντικατάστασης του «συμβατικού» αυτοκινήτου με νέο ηλεκτροκίνητο. Βασική προϋπόθεση όμως είναι η ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων. Τι προσδοκίες μπορεί να έχει σήμερα ένας νέος από τις επενδύσεις που θα πατήσουν πάνω στα τσακισμένα ασφαλιστικά δικαιώματα; Με βάση και τις νέες μεταρρυθμίσεις που δρομολογεί η κυβέρνηση στον τομέα της ασφάλισης δεκάδες ασφαλιστικοί όμιλοι θα πλουτίσουν από την ιδιωτικοποίηση του δημόσιου συνταξιοδοτικού συστήματος που θα έχει ολέθριες συνέπειες για τους εργαζόμενους. Μάλιστα, οι αλλαγές που θα επιφέρουν οι προβλέψεις του νομοσχεδίου θα επηρεάσουν πρώτα και κύρια τους νέους εργαζόμενους που θα υπάγονται υποχρεωτικά στο νέο σύστημα ασφάλισης. Το νομοσχέδιο που η κυβέρνηση διαφημίζει ως «αναπτυξιακό εργαλείο» προβλέπει ότι τα χρήματα των ασφαλισμένων για επικουρική σύνταξη θα κατατίθενται σε επενδυτικά πακέτα με κίνδυνο να χαθούν. Οι νέοι όχι απλά δεν θα επωφεληθούν από

Ο πρωθυπουργός και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στην ετήσια Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ όπου παρουσίασαν τις προτάσεις τους για την ανάκαμψη της κερδοφορίας του κεφαλαίου.

αυτές τις αντιδραστικές αλλαγές αλλά θα έχουν σοβαρές απώλειες, όπως σε ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη, θα χρειαστεί για μία ακόμα φορά να βάλουν το χέρι βαθιά στην τσέπη. Ενώ ακόμα και η προοπτική της συνταξιοδότησης θα μετατραπεί σε άπιαστο όνειρο για τον νέο εργαζόμενο. Υπάρχει πείρα από χώρες που έχουν προχωρήσει σε ολοκληρωτική εφαρμογή της παραπάνω κατεύθυνσης. Στις ΗΠΑ χιλιάδες αμερικανοί δεν έχουν πρόσβαση σε δημόσιες δομές υγείας την περίοδο της πανδημίας ενώ είναι πολλά τα παραδείγματα αμερικανών που νοσηλεύτηκαν σε νοσοκομεία της χώρας και ύστερα κλήθηκαν να πληρώσουν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Οι επενδύσεις απαιτούν αύξηση της εκμετάλλευσης, πιο φθηνούς εργαζόμενους. Για αυτό και στην πραγματικότητα δεν μπορούν να συνδεθούν με τη βελτίωση των όρων ζωής των νέων, αντίθετα απαιτούν να επιδεινωθούν οι όροι με τους οποίους σήμερα η νεολαία σπουδάζει και εργάζεται. Σήμερα στην αγωνία των νέων να εργαστούν στο επιστημονικό τους αντικείμενο, να βρουν δουλειά με ικανοποιητικό μισθό η κυβέρνηση απαντάει προβάλλοντας ως πρόοδο την «καινοτομία» και την «επιχειρηματικότητα». Κρύβουν σκόπιμα ότι η πλειοψηφία των νέων που θέλουν να προβάλουν και να κάνουν πράξη την ιδέα τους έρχονται αντιμέτωποι με τον σκληρό ανταγωνισμό και τις ελάχιστες ευκαιρίες που παρέχονται. Ο μύθος την «νεανικής επιχειρηματικότητας» συγκρούεται με την πραγματικότητα στην οποία η συντριπτική πλειοψηφία των startups είναι καταδικασμένη να αποτύχει αφού μόνο το 1%-2% καταφέρνουν να πάρουν χρηματοδότηση και αυτό με βάση τα κριτήρια και τις επιταγές των επιχειρήσεων και όχι τη χρησιμότητά τους και την εξέλιξη της τεχνολογίας. Η κυβέρνηση δια στόματος των στελεχών της αλλά και της νεολαίας της, διαφημίζει την λεγόμενη «προσαρμοστικότητα» ως απαραίτητο συστατικό της επιτυχίας στην προσπάθεια ενός νέου να βρει δουλειά. Η προσαρμοστικότητα αυτή σημαίνει σκόρπιες γνώσεις και δεξιότητες, όσες απαιτούν οι ανάγκες των επιχειρήσεων σε κάθε φάση και κατ’επέκταση παραίτηση από την προσπάθεια για ολοκληρωμένη κατάκτηση του επιστημονικού αντικειμένου. Προσαρμογή δηλαδή του νέου φοιτητή και του επιστήμονα στις ανάγκες που επιβάλει η κερδοφορία των επιχειρήσεων και όχι οι ανάγκες της κοινωνίας.

Οδηγητής

ΣΥΡΙΖΑ: καλεί τη νεολαία να στηρίξει την πολιτική που τσακίζει τα δικαιώματά της Από την άλλη, ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί να εμφανιστεί ως η βέλτιστη επιλογή της νεολαίας. Με σύνθημα «ανάπτυξη με κοινωνική συνοχή» προσπαθεί να διαχωριστεί από τη ΝΔ καλλιεργώντας προσμονή στους νέους ότι από την ανάπτυξη που προτείνει θα επωφεληθούν όλοι. Για το σκοπό αυτό επιστρατεύει προκλητικά επιχειρήματα, δεν διστάζει να προχωρήσει σε υποσχέσεις για την αύξηση του κατώτατου μισθού στα 800 ευρώ και την εφαρμογή του 35ωρου. Η δέσμευση αυτή από τη μεριά του ΣΥΡΙΖΑ είναι κούφια υπόσχεση ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι η πλειοψηφία πλέον των νέων συμβάσεων είναι μερικής ή ευέλικτης απασχόλησης. Το παράδειγμα της τηλεργασίας, που και ο ΣΥΡΙΖΑ στηρίζει, είναι χαρακτηριστικό αφού ο εργαζόμενος γίνεται κυριολεκτικά διαθέσιμος στον εργοδότη από οπουδήποτε και οποτεδήποτε, ολόκληρο το 24ωρο, χάνεται η διάκριση εργάσιμου και μη εργάσιμου χρόνου. Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για πιλοτική καθιέρωση του 35ωρου, δεν είναι παρά μία ακόμα κοροϊδία. Επικαλείται ευρωπαϊκά και διεθνή παραδείγματα συσκοτίζοντας ότι τα πειράματα στα οποία αναφέρεται έγιναν με γνώμονα την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Μάλιστα, στις περιπτώσεις αυτές το κράτος ανέλαβε να πληρώνει το υπόλοιπο των μισθών μέχρι το 40ωρο για να μην έχουν «χασούρα» οι επιχειρήσεις. Και βέβαια, τα παραδείγματα αυτά είναι «πειραματικά» μέχρι να εξακριβωθεί εάν εξυπηρετούν την κερδοφορία των επιχειρήσεων που είναι και το μοναδικό κριτήριο για την εφαρμογή του 35ωρου. Όλα αυτά, ευελπιστώντας ότι οι νέοι έχουν θολή

μνήμη, αγνοούν τις μέρες και τα έργα του ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση. Μπορεί σήμερα να τάζει «800αρια» όμως στην κυβερνητική του θητεία απέρριπτε σταθερά την απαίτηση εκατοντάδων συνδικάτων και τις τροπολογίες του ΚΚΕ για την επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ. Ας θυμηθούμε μερικά ακόμα από τα «κατορθώματα» του ΣΥΡΙΖΑ:  Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ που δεσμευόταν ότι ο πρώτος νόμος που θα έφερνε στη Βουλή θα ήταν η επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ, διατήρησε για τα 4 ολόκληρα χρόνια τα ψίχουλα του κατώτατου μισθού των 586 ευρώ μεικτά, όπως και του «υποκατώτατου» των 511 ευρώ για τους νέους κάτω των 25 χρονών. Με τη διατήρηση αυτού του αίσχους συνέβαλε στην παραπέρα συμπίεση συνολικά των μισθών των εργαζομένων.  Μπορεί να αποκαλούσε το νόμο «Βρούτση» ως «νόμο–δολοφόνο» και να έδινε όρκους ότι θα τον καταργήσει, όμως στην πράξη αποτέλεσε την κυβέρνηση που εφάρμοσε για πρώτη φορά το μνημονιακό νόμο για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού, καταργώντας μόνιμα τις συλλογικές διαπραγματεύσεις. Τελικά παρά τις «μεγάλες υποσχέσεις» κατάφερε να συμπληρωθεί δίπλα στο όνομα του υπουργού που τον θέσπισε και το όνομα της υπουργού του ΣΥΡΙΖΑ που έχει συνδεθεί με άλλα αντεργατικά τερατουργήματα και να τον κάνει νόμο Βρούτση – Αχτσιόγλου.  Ενίσχυσε περαιτέρω το χτύπημα στην απεργία. Υπερδιπλασίασε τον αριθμό των εργαζομένων που απαιτείται για την προκήρυξη απεργίας από ένα πρωτοβάθμιο σωματείο, χτυπώντας το απεργιακό δικαίωμα.  Επέκτεινε το χτύπημα στην κυριακάτικη αργία, θεσπίζοντας το άνοιγμα των καταστημάτων 32 Κυριακές



Ιούλιος - Αύγουστος 2021

17

το χρόνο. Σήμερα, από τη μεριά της αντιπολίτευσης και παρά τους πύρινους λόγους για τη δήθεν υπεράσπιση των κεκτημένων των εργαζομένων, έχει βάλει την υπογραφή στο 48% των αντιλαϊκών νόμων που έχει καταθέσει η ΝΔ. Στην πρόσφατη Συνέλευση του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, που με κάθε ευκαιρία επευφημούν το αντεργατικό έργο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, ο Αλ. Τσίπρας δεν δίστασε να ξεκαθαρίσει ότι είναι «ανοιχτός στη μείωση του μη μισθολογικού κόστους», δηλαδή στη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Τελικά, όσο και αν προσπαθεί ο ΣΥΡΙΖΑ να διαχωριστεί από τη ΝΔ, όσες κάλπικες γραμμές και αν επιχειρεί να χαράξει, στην πραγματικότητα πασχίζει να αντιπολιτευτεί την πολιτική που και ο ίδιος εφάρμοσε και θα εφαρμόσει ξανά με την πρώτη ευκαιρία. Η «ανάπτυξη με κοινωνική συνοχή» είναι υπόσχεση όχι στο λαό, που θα σηκώσει το βάρος της κρίσης αλλά όρκος στην αστική τάξη ότι μπορεί καλύτερα από τη ΝΔ να διασφαλίσει τις λιγότερες δυνατές αντιδράσεις απέναντι στη βάρβαρη πολιτική σε βάρος του λαού.

Η πραγματική διέξοδος βρίσκεται στην πάλη για την ανατροπή

Η

ανάγκη των νέων για δουλειά στο επιστημονικό τους αντικείμενο δεν μπορεί να βρει απάντηση στις προτάσεις διαχείρισης που προβάλλουν τα αστικά κόμματα είτε από τη θέση της κυβέρνησης είτε της αντιπολίτευσης. Προοδευτικό δεν είναι η νεολαία να επιλέγει με ποιο τρόπο, ήπιο ή σκληρό, θα εφαρμόζεται η αντιλαϊκή πολιτική όσο και αν προσπαθούν να την πείσουν. Σήμερα η αγωνία και η αγανάκτηση που φουντώνει στους νέους βλέποντας τα όνειρα και το εργασιακό τους μέλλον να συνθλίβονται μέσα στα ασφυκτικά πλαίσια του εκμεταλλευτικού συστήματος μπορεί και πρέπει να γίνει δύναμη διεκδίκησης για μόνιμη και σταθερή δουλειά με ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα, κόντρα σε αυτούς που τους τα στερούν. Είναι μάταιο η νεολαία να αναζητά την «πρόοδο» μέσα σε στο σύστημα των κερδών, των πολέμων, της φτώχειας και της εκμετάλλευσης. Το διαφορετικό θα έρθει από το δυνάμωμα της πάλης για τις σύγχρονες ανάγκες, το δυνάμωμα του ΚΚΕ και της ΚΝΕ που σταθερά υπερασπίζονται τα δικαιώματα του λαού και της νεολαίας. Γιατί πραγματικά προοδευτικό σήμερα είναι να απολαμβάνει ο λαός όσα μπορούν να του προσφέρουν η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας και της επιστήμης, η τεράστια άνοδος της παραγωγικότητας, ο ασύλληπτος πλούτος που παράγει, απαλλαγμένος από τον κίνδυνο των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και πολέμων. Και αυτή η πρόοδος βρίσκεται σε σύγκρουση με το καπιταλιστικό σύστημα και την εξουσία που το υπερασπίζει.

Η Αυγή δεσμεύεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταργήσει τον αντεργατικό νόμο του Χατζηδάκη! Αυτόν που τα μισά άρθρα του τα ψήφισε (55 υπέρ και 17 παρών)!

18

Καινοτόμες μέθοδοι παραγωγής... τι «αντίκρισμα» έχουν στις ζωές μας;

Α

κούμε καθημερινά πολλά για τον «ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους και της οικονομίας», δημοσιεύονται μελέτες, άρθρα για την εποχή της «4ης βιομηχανικής επανάστασης», βλέπουμε διαφημίσεις για το «πως το 5G θα αλλάξει τον κόσμο». Η επίδραση της ανάπτυξης της τεχνολογίας στην παραγωγή, το «μέλλον της εργασίας», όπως το ονομάζουν, βρίσκεται σταθερά στις μελέτες του ΣΕΒ 1, των επιμελητηρίων, των αστικών κομμάτων. Παρ’ όλα αυτά βλέπουμε ότι οι εργαζόμενοι και η νεολαία δε ζουν με βάση τις σύγχρονες δυνατότητες της επιστήμης και της τεχνολογίας. Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί ενώ ζούμε σε μια εποχή που η επιστήμη και η τεχνολογία αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς η ανεργία μαστίζει, οι υπερωρίες, η υποαπασχόληση, η φτώχεια είναι στην καθημερινότητα της εργατικής τάξης; Γιατί αγωνιούν τόσο πολύ οι καπιταλιστές για το «μέλλον της εργασίας»; Οι καπιταλιστές έχουν σταθερά «στραμμένο το μάτι τους» στην εργατική τάξη, τους απασχολεί το τοπίο που διαμορφώνεται στους κλάδους και στους χώρους δουλειάς με βάση τις τεχνολογικές εξελίξεις γιατί έχουν ανάγκη τους εργαζόμενους! Οι ίδιοι δεν είναι παρά παράσιτα, κερδίζουν εκμεταλλευόμενοι τον ιδρώτα, την εργασία των εργαζομένων. Ο εργαζόμενος στη διάρκεια της εργάσιμης μέρας θέτει σε κίνηση τα μέσα παραγωγής. Σε αυτή τη διαδικασία αξιοποιεί την εργατική του δύναμη και έτσι προσθέτει αξία στα προϊόντα της παραγωγής, στα εμπορεύματα. Όμως η εργατική τάξη παράγει πολλά περισσότερα από αυτά που τελικά καρπώνεται με τη μορφή του μισθού ή άλλης παροχής. Το μεγαλύτερο κομμάτι

των αξιών που δημιουργεί δεν το πληρώνεται, αλλά το παρακρατούν οι καπιταλιστές. Έτσι προκύπτει το κέρδος του καπιταλιστή: από την απλήρωτη εργασία των πολλών (είτε χειρωνακτική είτε πνευματική) στην παραγωγική διαδικασία.2

Γιατί εντάσσονται οι νέες τεχνολογίες στην παραγωγή; Στον καπιταλισμό, η παραγωγή οργανώνεται με κίνητρο το κέρδος των καπιταλιστών. Εκείνοι παίρνουν τις αποφάσεις, καθορίζουν που θα γίνουν επενδύσεις, ιεραρχούν και επιλέγουν τους κλάδους που θα αναπτυχθούν, καθορίζουν τους όρους και το ρυθμό της παραγωγής. Η αγωνία των καπιταλιστών για την ανάπτυξη της τεχνολογίας και την ένταξή της στην παραγωγή αφορά

το πως θα εξασφαλίσουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων τους, την καλύτερη επίδοσή τους στην κούρσα για το μέγιστο κέρδος σε αντιπαράθεση με τους ανταγωνιστές τους. Ο κάθε καπιταλιστής για να επικρατήσει απέναντι στους άλλους προσπαθεί να βρει ένα σχετικό πλεονέκτημα, να ενσωματώσει στη δική του επιχείρηση μια νέα καινοτομία προκειμένου να ανέβει η παραγωγικότητα στην επιχείρησή του. Έτσι θα μπορεί να παράγει περισσότερα και φθηνότερα εμπορεύματα από τους ανταγωνιστές του, θα κυριαρχήσει στην αγορά, θα βγάλει πρόσθετο κέρδος. Για αυτό αναθέτει στους εργαζόμενους στο τμήμα έρευνας της επιχείρησής του ή στους ερευνητές σε κάποιο πανεπιστήμιο να αναπτύξουν μια καινοτομία προκειμένου να επωφεληθεί από την υψηλότερη παραγωγικότητα της εργασίας στις επιχειρήσεις του σε σύγκριση με το μέσο επίπεδο. Επιδιώκει να κρατήσει αυτή την καινοτομία «επτασφράγιστο μυστικό» (βλ. πατέντες, ρήτρες εμπιστευτικότητας κοκ). Βέβαια η γνώση και η καινοτομία αργά ή γρήγορα διαχέονται. Όταν η παραγωγικότητα αυξηθεί γενικευμένα σε όλο τον κλάδο, ο συγκεκριμένος καπιταλιστής χάνει αυτό το πλεονέκτημα που είχε. Επομένως προσπαθεί να εντάξει νέες τεχνολογίες στην παραγωγή προκειμένου να «ξαναβγεί μπροστά» στην κούρσα του ανταγωνισμού. Έτσι οι νέες τεχνολογίες δεν «πέφτουν» απ’ τον ουρανό. Σχεδιάζονται και αναπτύσσονται με κριτήριο τις ανάγκες και τα συμφέροντα των μεγάλων επιχειρήσεων. Παράλληλα οι καπιταλιστές παίρνουν τα μέτρα τους προκειμένου να συνεχίσουν να βγάζουν υψηλά κέρδη, κάνουν συνεχή προσπάθεια να εντείνουν την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης. Αυτό γίνεται ακόμα πιο επιτακτικό σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, σε περίοδο όπου οξύνονται οι ανταγωνισμοί μεταξύ των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων για να βρουν νέα πεδία κερδοφορίας, να συνεχίσουν να βγάζουν ικανοποιητικό ποσοστό κέρδους, ώστε να «μη μείνουν πίσω»

Οδηγητής

στην κούρσα των ανταγωνισμών. Πόσο μάλλον όταν απειλείται η πρωτοκαθεδρία στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα. Σήμερα μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις όπως η ΕΕ και οι ΗΠΑ προσπαθούν να ανακόψουν την δυναμική της δεύτερης ιμπεριαλιστικής δύναμης, της Κίνας, στον τομέα των νέων τεχνολογιών, να δημιουργήσουν «ανταγωνιστικά και καινοτόμα» προϊόντα που θα κατακτήσουν μεγαλύτερα μερίδια αγοράς. Από τη στιγμή που το κίνητρο της ένταξης των νέων τεχνολογιών στην παραγωγή είναι το κέρδος των καπιταλιστών παρατηρείται η εξής αντιφατική εικόνα: Ενώ η άνοδος της παραγωγικότητας της εργασίας οδηγεί σε μείωση του χρόνου μέσα στον οποίο ο εργαζόμενος παράγει όσα χρειάζεται για να καλύψει τις ανάγκες του αλλά και σε διεύρυνση των αναγκών που μπορούν και πρέπει να καλυφθούν, αυτή η μείωση όχι μόνο δεν συνοδεύεται με γενική μείωση του χρόνου εργασίας, αλλά τελικά γίνεται το αντίθετο: Αυξάνει η εκμετάλλευση των εργατών, και μάλιστα βλέπουμε και φαινόμενα όπως ορισμένοι εργαζόμενοι να εργάζονται περισσότερες ώρες, με μεγαλύτερη εντατικοποίηση και μειωμένους μισθούς ενώ ένα άλλο τμήμα τους μένει άνεργο ή στρέφεται στην υποαπασχόληση, στις ευέλικτες μορφές εργασίας. Τελικά η αυτοματοποίηση της παραγωγής αντί να οδηγεί σε μείωση του ανθρώπινου μόχθου οδηγεί στην εντατικοποίηση της εργασίας! Για παράδειγμα, η «ψηφιακή κάρτα εργασίας» που ψηφίστηκε πρόσφατα θα αξιοποιηθεί για να «ξεζουμίζεται» ο εργαζόμενος, να καταγράφεται το σπάσιμο του χρόνου εργασίας σε «ενεργό» και «ανενεργό», που θα οδηγήσει σε κατακόρυφη αύξηση του απλήρωτου χρόνου δουλειάς. Αντίστοιχα σε πολλούς χώρους δουλειάς, όπως αποθήκες, γραφεία κά. αξιοποιούνται ήδη αισθητήρες, «έξυπνα ρολόγια», κάμερες για την παρακολούθηση και καταγραφή της συνολικής δραστηριότητας των εργαζόμενων, να μετριέται η απόδοσή τους σε σχέση με τους εξοντωτικούς στόχους που θέτει η εταιρία! Και όλα αυτά τη στιγμή που εφαρμόζεται ο νέος νόμος για το 10ωρο, η «διευθέτηση του χρόνου εργασίας», δηλαδή η δουλειά για όσο και όποτε έχει ανάγκη το αφεντικό! Ταυτόχρονα οι καπιταλιστές συνεχώς αναδιατάσσουν τις προτεραιότητες της παραγωγής τους, κλείνουν εργοστάσια και απολύουν εργαζόμενους προκειμένου να κατευθύνουν κεφάλαια σε άλλους κλάδους που τους εξασφαλίζουν παροδικά μεγαλύτερα κέρδη, επενδύουν όχι με βάση τις ανάγκες των εργαζόμενων αλλά με μοναδικό κριτήριο την μεγιστοποίηση των κερδών τους. Για αυτό εργατικό και επιστημονικό δυναμικό μένει αναξιοποίητο (ανεργία ή ετεροαπασχόληση), η καπιταλιστική οργάνωση της παραγωγής δεν μπορεί να εξασφαλίσει την κοινωνική ευημερία και πρόοδο. Αντίθετα συνεχώς μεγαλώνει η ψαλίδα ανάμεσα στο τι μπορεί να προσφέρει το σημερινό επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων και ποιές ανάγκες μας ικανοποιούνται στο πλαίσιο του σημερινού συστήματος.

Οι καπιταλιστικές σχέσεις έχουν φάει τα ψωμιά τους! Κοιτώντας τη «μεγάλη εικόνα» κάθε καλοπροαίρετος άνθρωπος δε μπορεί παρά να παραδεχτεί ότι οι συχνές, βαθιές οικονομικές κρίσεις, η όξυνση των

ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, το ξέσπασμα πολεμικών συγκρούσεων, αναδεικνύουν ότι το σύστημα έχει αγιάτρευτες αντιθέσεις οι οποίες απορρέουν από την ίδια τη φύση του. Αποδεικνύεται ότι το γερασμένο καπιταλιστικό σύστημα «έχει φάει τα ψωμιά του», μπαίνει εμπόδιο στην ικανοποίηση των αναγκών μας, στη ανάπτυξη και χρήση της νέας τεχνολογίας στην παραγωγή με κριτήριο τη διευρυμένη ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών. Στον σοσιαλισμό, η ανάπτυξη και η εισαγωγή νέας τεχνολογίας στην παραγωγή έχει στόχο να ικανοποιούνται αποτελεσματικότερα οι κοινωνικές ανάγκες, να ανέβει το βιοτικό επίπεδο απαλλάσσοντας τους εργαζόμενους από βαριές εργασίες, μειώνοντας τον εργάσιμο χρόνο. Ο Κεντρικός Σχεδιασμός, σε αντίθεση με την ζούγκλα της αγοράς, μπορεί να διαμορφώνει και να αλλάζει επιστημονικά, σχεδιασμένα την κατανομή του εργατικού και επιστημονικού δυναμικού και των μέσων παραγωγής. Με την ευθύνη του Κεντρικού Σχεδιασμού, κρατικοί οργανισμοί, ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ινστιτούτα κ.λπ, οργανώνουν την επιστημονική έρευνα για την ανάπτυξή του, την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, για τη διεύθυνση της κοινωνικής παραγωγής και των κοινωνικών υπηρεσιών, με στόχο την ανάπτυξη της κοινωνικής ευημερίας. Οι αλλαγές στο περιεχόμενο της εργασίας λόγω και της εξέλιξης της τεχνολογίας, οι μετακινήσεις εργαζομένων σε νέα καθήκοντα, σε νέους κλάδους, συνοδεύονται με διασφάλιση των δικαιωμάτων τους στις νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται, δεν οδηγούν στην ανεργία, η οποία εξαλείφεται συνολικά ως κοινωνικό φαινόμενο. Η «4η Βιομηχανική επανάσταση» και τα άλλα επιστημονικά τεχνολογικά επιτεύγματα της εποχής μας δεν είναι, τελικά, τίποτα άλλο παρά προϊόντα της εργασίας. Είναι μια ακόμα πλευρά μιας παραγωγής που αποκτά ολοένα και περισσότερο κοινωνικά χαρακτηριστικά αφορά, δηλαδή, μια παραγωγή οι τεχνι-



Ιούλιος - Αύγουστος 2021

19

κές λεπτομέρειες της οποίας πρέπει να ρυθμίζονται σε κοινωνικό επίπεδο σαν ρολόι, που αποκτά δηλαδή κοινωνικό χαρακτήρα. Όμως, ο καπιταλιστικός ανταγωνισμός, η καπιταλιστική εκμετάλλευση, η καπιταλιστική ιδιοκτησία μπαίνουν εμπόδια σ’ αυτή τη διαδικασία. Το κέρδος μετριέται σε κάθε επιχείρηση που κοιτά τόσο τους εργάτες της όσο και τις άλλες επιχειρήσεις εχθρικά. Έτσι και η ίδια η ανάπτυξη των τεχνολογικών μέσων περιορίζεται, διαστρεβλώνεται, κατευθύνεται εκεί που έχει συμφέρον η αστική τάξη. Έτσι το πραγματικά, ριζικά νέο, είναι η κατάργηση όλων των εμποδίων, της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας και της εκμετάλλευσης, που δεν αφήνουν τις παραγωγικές δυνάμεις να αναπτυχθούν όπως τις έχει ανάγκη ο άνθρωπος. Ο ολοένα και βαθύτερος κοινωνικός χαρακτήρας της παραγωγής σήμερα κυριολεκτικά φωνάζει για την αναγκαιότητα και την επικαιρότητα του Σοσιαλισμού. Ο σοσιαλισμός είναι η απάντηση στις προκλήσεις της εποχής, σε όλα αυτά που ταλανίζουν τη σκέψη της νέας γενιάς. Είναι η απάντηση στους προβληματισμούς κάθε νέου και νέας που ασφυκτιά στο πλαίσιο αυτού του συστήματος, που βλέπει τα όνειρά του στη μόρφωση, τη δουλειά, τη ζωή να μην ικανοποιούνται. Για αυτή την κοινωνία αξίζει να παλέψει κάθε νέος και νέα που καταλαβαίνει ότι κάτι «σάπιο» υπάρχει στη σημερινή κοινωνία της φτώχειας, των πολέμων, της κρίσης, των διακρίσεων.

Παραπομπές 1. Ενδεικτικά: πρόσφατη μελέτη του ΣΕΒ: «Το μέλλον της εργασίας σε ένα κόσμο που αλλάζει» (Special Report, 27/5/2021) 2. Για περισσότερα σχετικά με την καπιταλιστική εκμετάλλευση βλ. εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής» όπως: «Μισθωτή εργασία και Κεφάλαιο», «Μισθός, Τιμής, Κέρδος» του Καρλ Μαρξ.

20

Όταν οι τεχνολογικές καινοτομίες Μέσα στη γενική έννοια του λαού χάνεται τελικά ο πολίτης και μέσα στις μεγαλοστομίες για τα ανάλγητα αφεντικά εξαφανίζονται οι τεκτονικές αλλαγές που έχουν μεσολαβήσει στην παγκόσμια παραγωγική διαδικασία.

Με τέτοιες τοποθετήσεις οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης προσπάθησαν να πείσουν ότι οι διατάξεις του «νόμου Χατζηδάκη» που ψηφίστηκε πρόσφατα δεν είναι αντεργατικές, απλώς αντιστοιχίζουν τη νομοθεσία με τις σύγχρονες εξελίξεις που έχουν συντελεστεί στην παραγωγή…

Κ. Μητσοτάκης στη Βουλή, 16/6/2021

Έχουν πράγματι συμβεί μεγάλες αλλαγές στην παραγωγική διαδικασία;

Φ

υσικά! Η εισαγωγή καινοτομιών όπως η ρομποτική, η τεχνήτη νοημοσύνη, το internet of things κλπ, όλων όσων κωδικοποιούνται στη φράση «4η βιομηχανική επανάσταση», έχουν εκτινάξει την παραγωγικότητα της εργασίας. Κι όμως, ενώ κάποιοι συζητούν για το αν το ρομπότ θα… αντικαταστήσει τον άνθρωπο στην παραγωγή, εργάτες συνεχίζουν να δουλεύουν για ώρες στα χυτήρια με το μετάλλευμα να ξεπερνάει τους 1000οC, άλλοι μπαίνουν στα βιομηχανικά ψυγεία με τη θερμοκρασία στους -20οC, ενώ κάθε τόσο ακούμε για εργατικά «δυστυχήματα», τα περισσότερα από τα οποία θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, ειδικά στη σημερινή εποχή, με τις νέες δυνατότητες πρόληψης που δίνει η τεχνολογία. Ο εργάσιμος χρόνος αντί να μειώνεται, αυξάνεται ή γίνεται «λάστιχο», κάτι που θα επιτείνει ακόμα περισσότερο ο συγκεκριμένος νόμος.

Σύμφωνα με παγκόσμια έρευνα, η οποία αφορά την περίοδο 2000 - 2016 και έγινε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) το 2016, 745.000 άνθρωποι πέθαναν από εγκεφαλικό ή καρδιακές παθήσεις εξαιτίας των πολλών ωρών που εργάζονταν. Πρόκειται για αύξηση σχεδόν 30% σε σχέση με το 2000.

40 35 30

ΩΡΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

25 20 15 10 5 0

1950

1960

1970

1980

1990

2000

ΕΤΟΣ Με βάση τα δεδομένα του Γραφείου Στατιστικών Εργασίας των ΗΠΑ, ήδη από το 2015 αρκούσαν 11 ώρες δουλειάς τη βδομάδα για να παραχθούν όσα παράγονταν το 1950 σε μια εργάσιμη βδομάδα 40 ωρών.

Όσοι εργάζονται επί 55 ώρες τη βδομάδα ή και περισσότερο, έχουν αυξημένο κίνδυνο σε ποσοστό 35% να εμφανίσουν εγκεφαλικό και σε ποσοστό 17% να πάθουν ισχαιμικό επεισόδιο σε σχέση με όσους εργάζονται 35 - 40 ώρες τη βδομάδα.

ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ ψήφισαν μαζί την περιβόητη «ψηφιακή κάρτα» εργασίας!

Α

υτή προβλήθηκε σαν «όπλο» για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας, όμως στην πραγματικότητα πρόκειται για αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει η ψηφιοποίηση σε εφαρμογές παρακολούθησης του χρόνου εργασίας, της συμπεριφοράς και της αποδοτικότητας του εργαζόμενου. Η κάρτα θα συνδέει το σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» με το κινητό τηλέφωνο ή τον υπολογιστή του κάθε εργαζόμενου, όπου θα καταμετρώνται σε πραγματικό χρόνο οι ώρες εργασίας. Πολλές επιχειρήσεις, στο εξωτερικό αλλά και στην Ελλάδα, χρησιμοποιούν ήδη τέτοιες τεχνολογικές εφαρμογές, που αγοράζουν από άλλες επιχειρήσεις που τις αναπτύσσουν. Η «Cisco» έχει αναπτύξει το σύστημα έξυπνων καμερών «Meraki», το οποίο συστήνεται ειδικά σε μικρές επιχειρήσεις. Ανάμεσα σε άλλα, οι «έξυπνες κάμερες» μπορούν να δημιουργήσουν «χάρτες θερμότητας κίνησης» που παρουσιάζουν, για παράδειγμα, «το πού συγκεντρώνονται οι άνθρωποι σε ένα χώρο γραφείων». Το πιο γνωστό παράδειγμα εφαρμογής «wearable» τεχνολογίας (έξυπνα ρολόγια, βραχιόλια και γυαλιά με ενσωματωμένες δυνατότητες GPS και αισθητήρες που παρακολουθούν τις κινήσεις και μετρούν τα βήματα και τους παλμούς), είναι οι φορητοί σαρωτές που χρησιμοποιούνται στις αποθήκες της «Amazon» για την παρακολούθηση της απόδοσης των εργαζομένων, σε σχέση με τους στόχους παραγωγής, συμπεριλαμβανομένης της παρακολούθησης των διαλειμμάτων τουαλέτας. Σύμφωνα με μια βρετανική έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2018 από την «Organise», το 74% των εργαζομένων της «Amazon» απέφευγαν να χρησιμοποιήσουν την τουαλέτα φοβούμενοι ότι θα λάβουν προειδοποιήσεις για μειωμένη απόδοση.

Οδηγητής

βρίσκονται Βουλευτές της κυβέρνησης κατηγόρησαν το ΚΚΕ ως «προσκολλημένο στο παρελθόν», επειδή, δήθεν, δεν αναγνωρίζει τα οφέλη της τηλεργασίας και του «ηλεκτρονικού εμπορίου». Η τεχνολογική εξέλιξη προσφέρει σημαντικές δυνατότητες για εξοικονόμηση πόρων και χρόνου, μείωση περιττών μετακινήσεων κλπ. Πώς αξιοποιούνται, όμως, αυτές οι δυνατότητες, όταν βρίσκονται στα χέρια των καπιταλιστών;



Ιούλιος - Αύγουστος 2021

21

στα λάθος χέρια…

Ο όμιλος «Inditex» (περιλαμβάνει αλυσίδες καταστημάτων ρούχων όπως «Zara», «Bershka», «Pull and Bear», «Stradivarius», «Massimo Duti», Oysho» κ.ά.) είχε το 2020 αύξηση κατά 77% στις διαδικτυακές πωλήσεις. Μέχρι το 2022 επιδιώκει να αυξήσει το ποσοστό διαδικτυακών πωλήσεων στο 25%, από 14% σήμερα και να κλείσει 1.000 - 1.200 από τα μικρότερα, λιγότερο κερδοφόρα καταστήματά του παγκοσμίως. Εξαναγκάζει τους εργαζόμενους μετακινηθούν σε άλλα καταστήματα, που βρίσκονται δεκάδες χιλιόμετρα μακριά…

Οι έρευνες έδειξαν ότι όσοι εργάζονται με τηλεργασία έκαναν πιο σπάνια και πιο μικρά διαλείμματα για μεσημεριανό γεύμα, εργάζονταν ακόμα κι όταν ήταν άρρωστοι, χωρίς να παίρνουν αναρρωτική άδεια, οι περισσότεροι εργαζόμενοι ήταν «πάντα συνδεδεμένοι και διαθέσιμοι», καθώς ο διαχωρισμός μεταξύ εργασίας και ελεύθερου χρόνου είναι «θολός». Η ΝΔ έφτασε, μάλιστα, να προβάλλει ως εξαιρετικά προοδευτική πράξη τη θέσπιση του λεγόμενου «δικαιώματος στην αποσύνδεση». Έπαψε, δηλαδή, να θεωρείται αυτονόητο ότι ο εργαζόμενος κάποια στιγμή σχολάει.

Ο μέσος χρόνος που ένας υπάλληλος ο οποίος εργάζεται από το σπίτι είναι συνδεδεμένος στον υπολογιστή του, σε Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστρία, Καναδά, Ολλανδία και ΗΠΑ, έχει αυξηθεί κατά περισσότερο από δύο ώρες τη μέρα από τότε που ξέσπασε η πανδημία, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας υποστήριξης επιχειρήσεων «NordVPN Teams».

Το μόνο αναχρονιστικό είναι το σύστημα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης

Δ

εκαετίες πριν υπολογιζόταν ότι ο χρόνος εργασίας που είναι αναγκαίος για την εξασφάλιση των μέσων επιβίωσης του εργαζόμενου, της οικογένειάς του, για τη συντήρηση και ανάπτυξη της κοινωνίας, δεν ξεπερνούσε τις τρεις ώρες δουλειάς στα μεγάλα εργοστάσια. Οι υπόλοιπες ώρες μέχρι το 8ωρο ήταν η λεγόμενη υπεραξία, η απλήρωτη δουλειά που πήγαινε κατευθείαν στην τσέπη του εργοδότη, του καπιταλιστή. Καταλαβαίνει κανείς πόσο μεγαλώνει σήμερα αυτή η υπεραξία με την είσοδο τόσων νέων τεχνολογιών στην παραγωγή, με την εκτίναξη της εντατικοποίησης, της παραγωγικότητας. Καταλαβαίνει κανείς, επίσης, πόσο μεγαλώνει η εκμετάλλευση με την αύξηση του χρόνου εργασίας πέρα από τις 8 ώρες. Γι’ αυτό η κατάργηση του σταθερού ημερήσιου χρόνου εργασίας είναι εδώ και δεκαετίες στην καρδιά των κατευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για παράδειγμα, η Οδηγία 88/2003, την οποία ενσωματώνουν στην ελληνική νομοθεσία βήμα το βήμα η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ, προβλέπει μέχρι και 13 ώρες δουλειάς τη μέρα ή 78 τη βδομάδα!

Αυτό δεν είναι εκσυγχρονισμός, είναι επιστροφή στον μεσαίωνα και όποιος τα υποστηρίζει είναι απολίθωμα! Δεν απορρέει με κανέναν τρόπο από τη φύση των νέων τεχνολογικών εφαρμογών στην παραγωγή, αλλά από τον τρόπο λειτουργίας του καπιταλισμού, που βασίζεται στο κυνήγι της μεγιστοποίησης του κέρδους. Σήμερα είναι υπερώριμο το αίτημα για 7ωρη - 5ήμερη - 35ωρη εργασία, με αύξηση των αποδοχών για όλους τους εργαζόμενους και με κατάργηση όλων των ελαστικών σχέσεων απασχόλησης. Οι ίδιες οι εξελίξεις στην παραγωγή είναι που δίνουν αυτή τη δυνατότητα. Αυτό που μπαίνει εμπόδιο στην πραγματοποίησή της είναι μόνο η ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, το καπιταλιστικό κέρδος ως κίνητρό της. Για τα κέρ­δη των καπιταλιστών ξεθεώνονται και σακατεύονται δισεκατομμύρια εργάτες και μισθωτοί επιστήμονες σε ολόκληρο τον πλανήτη. Αυτά είναι που πρέπει να βγουν από τη μέση για να ζήσουμε όπως αρμόζει στην εποχή μας!

22

ΟΠΟΣΠΟΝΔΙΑΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Μία «ακτινογραφία» ενός σημαντικού πολιτικού γεγονότος του φθινοπώρου

Σ

τις 26 Σεπτέμβρη είναι προγραμματισμένες να πραγματοποιηθούν οι ομοσπονδιακές εκλογές στη Γερμανία. Όπως είναι λογικό, οι εκλογές στην ισχυρότερη καπιταλιστική οικονομία της ΕΕ δεν αφήνουν κανέναν αδιάφορο. Πόσο μάλλον όταν έρχονται σε περίοδο καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης,

Τέλος εποχής για την Α. Μέρκελ Στις συγκεκριμένες εκλογές, οι πολίτες όλων των γερμανικών κρατιδίων ψηφίζουν την ίδια μέρα για να εκλέξουν τα μέλη της Ομοσπονδιακής Βουλής (Bundestag), που στη συνέχεια εκλέγει τον Καγκελάριο, αξίωμα αντίστοιχο με αυτό του Πρωθυπουργού. Αναμφισβήτητα το στοιχείο που ξεχωρίζει είναι η απο-

με τους ανταγωνισμούς για το οικονομικό μείγμα διαχείρισης, τις ενεργειακές πηγές και τους δρόμους μεταφοράς, τις σχέσεις με τους διάφορους εταίρους/ανταγωνιστές (βλ. ΗΠΑ, Ρωσία και Κίνα), αλλά και την ίδια την πορεία της ΕΕ, να βρίσκονται σε πρώτο πλάνο.

χώρηση, μετά από 4 συνεχείς θητείες και 16 χρόνια στην καγκελαρία, της Άγγελας Μέρκελ, η οποία δεν είναι εκ νέου υποψήφια. Πρόκειται για την πρώτη γυναίκα που έκατσε σε αυτή την καρέκλα και σίγουρα θα τη θυμόμαστε για τον ρόλο της στην εφαρμογή της βάρβαρης πολιτικής των μνημονίων κατά την περίοδο της προηγούμενης καπιταλιστικής κρίσης στην Ελλάδα.

Μια στενή συνεργάτιδά τους, ετοιμάζονται, να αποχαιρετήσουν τον Σεπτέμβριο όλες οι κυβερνήσεις που εφάρμοσαν μνημόνια στην Ελλάδα.

Τα κόμματα και οι υποψήφιοι Η αστική τάξη της Γερμανίας έχει στη διάθεσή της αρκετές εναλλακτικές. Όλα τα κόμματα που έχουν ορίσει υποψήφιους Καγκελάριους «ορκίζονται» πίστη στον καπιταλισμό και τις βασικές επιλογές του κεφαλαίου, ενώ δεν λείπουν και οι «ιδιαίτερες συμπάθειες» κομμάτων με τμήματα των καπιταλιστών. Υποψήφιος του συνασπισμού του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU), με το αδερφό του κόμμα της Βαυαρίας (CSU) είναι ο 60χρονος Άρμιν Λάσετ, σημερινός πρωθυπουργός του κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας. Πρόκειται για το κόμμα της Μέρκελ, το κλασικό κόμμα του κεφαλαίου στη Γερμανία, που έχει κυβερνήσει για τα περισσότερα χρόνια, ενώ προηγείται σήμερα στις δημοσκοπήσεις. Προσπαθεί να ξεπεράσει τις δυσκολίες που αντιμε-

τωπίζει στο να ικανοποιήσει ευρύτερα τμήματα της αστικής τάξης, τη στιγμή που τον ανταγωνίζονται και άλλες πολιτικές δυνάμεις στην υπηρέτηση των συμφερόντων του κεφαλαίου. Στα πλαίσια των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών προτάσσει την ψηφιοποίηση και την «οικονομία του υδρογόνου», την ενίσχυση της χημικής βιομηχανίας και φαρμακοβιομηχανίας και τονίζει την ανάγκη «επαναρρύθμισης της σχέσης μεταξύ κράτους, οικονομίας και οικολογίας». Υποψήφιος του σοσιαλδημοκρατικού SPD είναι ο σημερινός Αντικαγκελάριος και Υπουργός Οικονομικών, Όλαφ Σόλτζ. Το SPD στον τομέα της οικονομίας προσανατολίζεται στη λεγόμενη καθαρή ενέργεια, στις εξαγωγές «οικολογικών τεχνολογιών», στις ψηφιακές υποδομές και τα συγκοινωνιακά δίκτυα. Στο κεφάλαιο υπόσχεται τη στήριξη μέσα από κρατικά -χρηματοπιστωτικά αλλά και

επενδυτικά - εργαλεία. Στηρίζει ολόπλευρα τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, αλλά διατυπώνει και διακριτές απαιτήσεις της γερμανικής αστικής τάξης, όπως μια πιο σθεναρή στάση απέναντι στις ΗΠΑ, χωρίς να θίγεται η εταιρική σχέση και διατήρηση των διαύλων επικοινωνίας και οικονομικής συνεργασίας με την Κίνα και τη Ρωσία. Έχει να αντιμετωπίσει τη δυσαρέσκεια που έχουν προκαλέσει στα εργατικά - λαϊκά στρώματα -από τα οποία διαχρονικά αντλούσε εκλογική δύναμη- οι συνέπειες της πολιτικής που εφάρμοσε, είτε την περίοδο διακυβέρνησης του Γκέρχαρντ Σρέντερ (1998-2005), είτε συμμετέχοντας σε 3 από τις 4 θητείες της Μέρκελ, στο πλαίσιο του «μεγάλου συνασπισμού». Στις δημοσκοπήσεις συγκεντρώνει ποσοστά γύρω στο 15%, όταν στις εκλογές του 1998 είχε συγκεντρώσει 43,8%. Το ακροδεξιό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) εστιάζει σε ζητήματα που προωθούν συγκεκριμένοι εθνικιστικοί κύκλοι της αστικής τάξης και που βρίσκουν απήχηση κυρίως σε φτωχά λαϊκά και μικροαστικά στρώματα, κυρίως σε σχέση με τη μετανάστευση, το άσυλο, την εγκληματικότητα, αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Απορρίπτει το «Green New Deal» χαρακτηρίζοντας το «σχεδιασμένη οικονομία» και τάσσεται υπέρ της διατήρησης των επιπέδων του διοξειδίου του άνθρακα. Στηρίζει τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία που χρησιμοποιεί κινητήρες εσωτερικής καύσης, καθώς και τις αερομεταφορές και απαιτεί τον άμεσο τερματισμό της «μονόπλευρης πριμοδότησης της ηλεκτροκίνησης». Τάσσεται υπέρ της ολοκλήρωσης και διεύρυνσης του αγωγού «NordStream 2» για μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου. Με το σύνθημα της «κοινωνικής δικαιοσύνης» το κόμμα «Η Αριστερά» (Die Linke), αδερφό κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ, σερβίρει το παραμύθι του φιλολαϊκού καπιταλισμού και καλλιεργεί σε σοβαρό κομμάτι εργαζομένων, ιδιαίτερα στα κρατίδια που βρίσκονται στο έδαφος της πρώην ΓΛΔ, αυταπάτες για τη ρεαλιστικότητα ενός νέου

Οδηγητής

μοντέλου ευημερίας μέσα από ένα «αριστερό Green New Deal». Θεωρεί αδιέξοδη την εξάρτηση της βιομηχανίας στη Γερμανία από την αυτοκινητοβιομηχανία και ζητάει την αποδέσμευσή της από τις εξαγωγές αυτοκινήτων, όπλων κλπ. Δίνει προτεραιότητα στην κατασκευή ηλεκτροκίνητων μέσων μεταφοράς και απαιτεί την εγκατάλειψη του άνθρακα ως το 2030. Στον τομέα των διεθνών σχέσεων η «Linke» ζητάει τη «διάλυση του ΝΑΤΟ» -ένα κενό περιεχομένου αίτημα που διατύπωνε κάποτε και ο ΣΥΡΙΖΑ, πριν γίνει



Ιούλιος - Αύγουστος 2021

23

σημαιοφόρος του- και την αντικατάσταση του από ένα συλλογικό σύστημα ασφάλειας, με τη συμμετοχή της Ρωσίας. Το παζλ των υποψηφιοτήτων συμπληρώνει το «Ελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα» (FDP), που τοποθετείται πολιτικά μεταξύ του CDU και του SPD και έχει χρησιμεύσει αρκετές φορές ως συμπλήρωμα σε κυβερνήσεις και των δύο.

Οι εκλεκτοί των «πράσινων» (και όχι μόνο…) μονοπωλίων θα «αλλάξουν την ΕΕ»; Οι «Πράσινοι», με υποψήφια την Αναλένα Μπέρμποκ, αναμένεται να είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι των εκλογών, ενώ για λίγες μέρες βρέθηκαν μέχρι και να προπορεύονται στις δημοσκοπήσεις. Δυνάμεις όπως ο ΣΥΡΙΖΑ στη χώρα μας δεν έχασαν, όπως ήταν αναμενόμενο, την ευκαιρία να προβάλουν την πιθανότητα εκλογής «Πράσινου» Καγκελάριου ως την… καινούρια ελπίδα για μια αλλαγή της ΕΕ προς το καλύτερο, σε συνέχεια της υποτιθέμενης «προοδευτικής αλλαγής» που έχει συντελεστεί στις ΗΠΑ με την εκλογή Μπάιντεν. Μέσα στον Μάιο, μάλιστα, οι ευρωκοινοβουλευτικές ομάδες του ΣΥΡΙΖΑ και των Πρασίνων της Γερμανίας, παρόλο που ανήκουν σε διαφορετικές «ευρωομάδες» διοργάνωσαν κοινή διαδικτυακή εκδήλωση με τίτλο «Πώς θα επιτύχουμε μια κοινωνική και δίκαιη Ευρώπη; Μια ελληνο-γερμανική οπτική». Εκεί, από τον ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Δ. Παπαδημούλη επισημάνθηκε ότι «συζητήσεις σαν τη σημερινή, μπορούν να δώσουν και μια προοπτική για ευρύτερες δυνατές συνεργασίες και συμμαχίες».

Ποιοι είναι, όμως, οι «Πράσινοι» της Γερμανίας; Παρόλο που υπάρχουν ως πολιτική δύναμη εδώ και δεκαετίες, σήμερα απολαμβάνουν τη στήριξη όλο και μεγαλύτερων μερίδων του κεφαλαίου που προσανατολίζονται στη λεγόμενη «πράσινη οικονομία». Ιδιαίτερη στήριξη έχουν από μονοπώλια που εστιάζουν στην ηλεκτροκίνηση, τη βιομηχανία παραγωγής ημιαγωγών, την ανακύκλωση και την ψηφιοποίηση, και ζητάνε περισσότερες διευκολύνσεις στην κερδοφορία τους. Στο παραπάνω πλαίσιο εκμεταλλεύονται και τις ευαισθησίες εργαζομένων και νέων για την προστασία του περιβάλλοντος, όμως δεν παραλείπουν να κρατούν «ζεστές» τις σχέσεις τους και με άλλα, λιγότερο… «οικολογικά» τμήματα του κεφαλαίου. Ενδεικτικά: ÂÂΟ Τζο Κέσερ, πρώην πρόεδρος του ΔΣ της «Siemens Energy», δήλωσε τη στήριξή του στην υποψήφια των «Πρασίνων». Σημείωσε ότι τη βρίσκει «καλή γνώστρια» των αναγκών της χημικής βιομηχανίας και των βιομηχανιών του μετάλλου και της ενέργειας και ότι μπορεί να εκπροσωπήσει την γερμανική οικονομία στην εξωτερική αγορά.

ÂÂΗ Κερστίν Αντρέ, στέλεχος του κόμματος, έχει εκλεγεί από το 2019 διευθύνων σύμβουλος της BDEW, της Γερμανικής Ένωσης Εταιρειών Παροχής Ενέργειας. ÂÂΣχεδόν το 50% της προεκλογικής δραστηριότητας του κόμματος αποτελούν επισκέψεις σε εταιρείες. Σε δημοσιεύματα αναφέρονται πολλές συνομιλίες εκπροσώπων των βιομηχανικών λόμπι με στελέχη των «Πρασίνων», έτσι ώστε οι πρώτοι να καταθέσουν τους προβληματισμούς τους για τους περιορισμούς στις εκπομπές ρύπων και άλλα ζητήματα. Οι ίδιοι υποψήφιοι των «Πρασίνων» μιλούν για το τέλος μιας «παλιάς εχθρότητας» μεταξύ χημικής βιομηχανίας και του κόμματος… Προτάσσουν την ανάγκη για δημόσιες επενδύσεις με παραπέρα ενσωμάτωση της εργατικής τάξης, αλλά και ένταση της εκμετάλλευσης, όπως αναδεικνύουν οι θέσεις τους για ενίσχυση του ρόλου των «κοινωνικών εταίρων» και «πολυμορφία στη διαμόρφωση του χρόνου εργασίας» (βλ. διευθέτηση). Στηρίζουν τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, θεωρώντας τους «απαραίτητους παράγοντες για την εγγύηση της ασφάλειας της Ευρώπης». Άλλωστε ήταν ο Γιόσκα Φίσερ, τότε ηγέτης των «Πρασίνων», που από τη θέση του υπουργού Εξωτερικών της κυβέρνησης Σρέντερ, συνέβαλε ενεργά στο αιματοκύλισμα των βαλκανικών λαών, στην αλλαγή των συνόρων, τη ΝΑΤΟική στρατιωτική κατοχή των Βαλκανίων, τη δημιουργία ευρωΝΑΤΟικών προτεκτοράτων. Τα παραπάνω μάλλον αρκούν για να γίνει σαφές ότι οι καινούριες αυταπάτες που καλλιεργεί ο ΣΥΡΙΖΑ στον ελληνικό λαό, δεν πρόκειται να έχουν καλύτερη κατάληξη από τον περιβόητο «αέρα αλλαγής» που έφερνε, υποτίθεται, για την ΕΕ η εκλογή του Φ. Ολάντ στη Γαλλία, για να καταλήξουν οι ίδιοι λίγο αργότερα να τον αποκαλούν ειρωνικά «Ολαντρέου»…

Αλλάζει τελικά η ΕΕ; Η ΕΕ δεν ήταν ποτέ κάτι άλλο από αυτό που είναι σήμερα, ούτε θα γίνει κάτι άλλο, όποια αστική κυβέρνηση και να αναδειχθεί στη Γερμανία και τις άλλες χώρες. Τα πρώτα της βήματα σαν συμμαχία των

Ο Γιόσκα Φίσερ, τότε ηγέτης των «Πρασίνων», Αντικαγκελάριος και Υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, το 1998 στα κεντρικά γραφεία του ΝΑΤΟ. Ήταν λίγο πριν ο ιμπεριαλιστικός οργανισμός, με την ενεργό συμμετοχή και της Γερμανίας, ξεκινήσει το «οικολογικό» του έργο στη Γιουγκοσλαβία, που περιελάμβανε και τη ρίψη 35.000 βομβών καρκινογόνου απεμπλουτισμένου ουρανίου, η ραδιενέργεια του οποίου θα χρειαστεί 4-5 δισεκατομμύρια χρόνια για να πέσει στο μισό.

μονοπωλίων της Ευρώπης τα έκανε μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου έχοντας σαν κύριο αντίπαλο την ΕΣΣΔ και τις σοσιαλιστικές χώρες της ανατολικής Ευρώπης. Μετεξελίχθηκε σε ΕΟΚ και αργότερα σε ΕΕ με το «μνημόνιο των μνημονίων», τη συνθήκη του Μάαστριχτ, που ψηφίστηκε στην Ελλάδα (το μακρινό 1992) από ΝΔ-ΠΑΣΟΚ και τον πρόδρομο του ΣΥΡΙΖΑ, τον «Συνασπισμό». Μόνο το ΚΚΕ την καταψήφισε. «Ιδρυτικές της αξίες» ήταν η αύξηση των κερδών του κεφαλαίου και η υπεράσπιση της εξουσίας του σε κάθε χώρα, η θωράκιση των ευρωπαϊκών μονοπωλίων στον ανταγωνισμό τους με τα μονοπώλια άλλων κρατών, η κατάργηση εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων, η καταστολή, ο αντικομμουνισμός. Γι΄ αυτό και το ΚΚΕ, αλλά και όποιος ήθελε να λέγεται αγωνιστής την αποκαλούσε από την ίδρυσή της «λάκκο των λεόντων». Τα περίπου 100 εκατομμύρια των Ευρωπαίων που ζουν στα όρια της φτώχειας, τα 15 εκατομμύρια που είναι άνεργοι, οι πνιγμένοι πρόσφυγες και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης προσφύγων αντικατοπτρίζουν πιστά τις «αξίες» της ΕΕ. Το πρόταγμα «να αλλάξουμε την ΕΕ» είναι τόσο παλιό όσο και η ίδια η ΕΕ. Όμως η ΕΕ αλλάζει συνεχώς προς το χειρότερο, γιατί μόνο προς το χειρότερο αλλάζει ο καπιταλισμός. Γίνεται περισσότερο αντιλαϊκή, εχθρική για τα δικαιώματα της νέας γενιάς. Το να προσπαθούμε να «βελτιώσουμε την ΕΕ» δεν είναι «πιο ρεαλιστικό», όπως λένε διάφοροι «φωστήρες», είναι απλά χάσιμο χρόνου.

24

ΟΥΦΑΚΗΣ – ΜΕΡΑ2 Ρ Α 5 Γ. Β

ΡΙΖ

Η

ΠΑΣΤΙΚ Σ Ο

ΙΣ Υ ΕΡ Π Σ Τ Η Μ Ι ΚΟ

«Έ

τσι ριζοσπαστικοποιούμε... βάζοντας στο μυαλό του (πολίτη) την επαναστατική ιδέα ότι, ναι υπάρχει εναλλακτική ακόμα κι εντός του σαθρού, παρόντος συστήματος.» (Γ. Βαρουφάκης, 1ο Διαβουλευτικό Συνέδριο ΜέΡΑ25)

Η «Υπεύθυνη, εποικοδομητική ανυπακοή» που επικαλέστηκε για μια ακόμα φορά ο Βαρουφάκης στο Συνέδριο του ΜέΡΑ25 ως το βασικό πρόταγμα του κόμματός του σημαίνει υπακοή και υποταγή στις ανάγκες του κεφαλαίου, αφού: Οι προτάσεις του βρίσκονται με μικρές παραλλαγές στα καρνέ του κόμματος των Δημοκρατικών των ΗΠΑ, των αστικών επιτελείων και ενώσεών τους, όπως της ΕΕ, αφού αφορούν την υλοποίηση της «Πράσινης Ανάπτυξης» και του «Πράσινου Νew Deal». Στο επίκεντρο των προτάσεών του είναι η δημιουργία νέων κερδοφόρων πεδίων για το κεφάλαιο, η ενίσχυση του με κρατικό χρήμα, φορτώνοντας ξανά τα βάρη στο λαό. Παράδειγμα είναι η «ρηξικέλευθη» πρόταση του: «η Ευρώπη να επενδύει τουλάχιστον κάθε χρόνο 500 δις στην πράσινη ενέργεια, στις πράσινες συγκοινωνίες… μέσω ομολόγων με τη στήριξη της ΕΚΤ.». Αυτό που προτείνει είναι ένα «διαφορετικό» Ταμείο Ανάκαμψης! Τι διαφορά έχει από την πολιτική που εφαρμόζεται από τη σημερινή κυβέρνηση, ή την πρόταση της ΕΕ με βάση την οποία έτσι κι αλλιώς το 37% των κονδυλίων πρέπει να τοποθετείται στην «πράσινη ανάπτυξη» σημαίνοντας νέα κέρδη για τους επιχειρηματικού ομίλους και ενεργειακή φτώχεια, πανάκριβα πράσινα εμπορεύματα και άλλα αντιλαϊκά προαπαιτούμενα για το λαό;

Πρωτοστατεί στον αντικομμουνισμό. Οι εκπρόσωποί του συκοφαντούν τις επαναστατικές ιδέες και την επαναστατική δράση των κομμουνιστών, βάζοντας στο στόχαστο το κομμουνιστικό και εργατικό κίνημα τελικά, αφού θολώνουν την μοναδική διέξοδο που μπορεί να υπάρξει για τους λαούς, τη σοσιαλιστική. Έτσι, μιλώντας στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματός του, όπως προέκυψε από το εν λόγω συνέδριο, ο Γ. Βαρουφάκης είπε: «να σπάσουμε το αφήγημα ότι το ΚΚΕ είναι ένα τίμιο Κόμμα... δεν πρόκειται να γίνουμε ένα άλλο συντηρητικό κόμμα όπως το ΚΚΕ». Ενάντια στην ομίχλη των αυταπατών κάθε εργαζόμενος, νέος και νέα μπορεί να διακρίνει τον φάρο των θέσεων του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, την πρωτοπόρα δράση των μελών και φίλων του για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, για την ισχυροποίηση της Κοινωνικής Συμμαχίας με αντικαπιταλιστική - αντιμονοπωλιακή γραμμή ως μονόδρομο για την διεκδίκηση των σύγχρονων αναγκών σε μόρφωση, δουλειά, ζωή.

ꠃ갃븃萃 쐃

쀃넃섃넃쀃넃봃줃

«Τι... μάθαμε στο συνέδριο του ΜέΡΑ25», Ριζοσπάστης 12-13/6/2021 «Για τις θέσεις του Μέρα25», ΚΟΜΕΠ 1/2020

ΙΤ

Α

ΝΤ

ΥΛ

ΜΕ

ΙΓΜ Α

Η Γ Α Τ Ο Π Υ

Πρόκειται για μια «κυνική» ομολογία της συστημικότητας των προτάσεων του ΜέΡΑ25, των αυταπατών που επιμελώς προσπαθούν να καλλιεργήσουν σε εκείνο το κομμάτι που αγανακτεί, ασφυκτιά, οργίζεται σε αυτήν την κοινωνία.

Η «ανυπακοή» του ΜΕΡΑ25 εξαντλείται μέσα στα τείχη της ΕΕ, μαζί με κροκοδείλια δάκρυα για το δήθεν ξεστράτισμα της και υποσχέσεις για τη φιλολαϊκή στροφή της. Προτάσσει ως διεθνιστικό καθήκον τον μετασχηματισμό της ΕΕ μέσα από συγκρούσεις, ενώ έχει το θράσος να χαρακτηρίζει την πάλη για αποδέσμευση από την ΕΕ με λαϊκή εξουσία ως αντιδιεθνιστική ενέργεια! Η ΕΕ δεν είναι ένα «ουδέτερο γήπεδο» αλλά μια εκ γενετής αντιδραστική ένωση ιμπεριαλιστικών κρατών, διαχρονικά εχθρική για τα λαϊκά συμφέροντα. Γι’ αυτό και μετράει δεκάδες συμμετοχές σε ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, συμβάλλει στην ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων, στηρίζει φασιστικές οργανώσεις, ενισχύει τον αντικομουνισμό και την καταστολή.

Προωθεί την ανάγκη ενίσχυσης της κερδοφορίας του κεφαλαίου μέσα από την ένταση της εκμετάλλευσης, η οποία πάει χέρι – χέρι με την ένταση της καταστολής! Έτσι, στη συζήτηση για το αντεργατικό τερατούργημα αναπαρήγαγε ότι άρθρα του νόμου Χατζηδάκη εξυπηρετούν τους «κολλητούς» της ΝΔ, ενώ πλήττουν εξίσου τους εργαζόμενους και τους «σοβαρούς» καπιταλιστές! Ταυτόχρονα, βάζει στην πράξη εμπόδιο στην ανασύνταξη του κινήματος, προσπαθεί την όποια αγανάκτηση να την καταστείλει και να την εγκλωβίσει εντός των τειχών του συστήματος. Δίνει αβάντα στις επιδιώξεις της κυβέρνησης να πεταχτούν έξω από τα πανεπιστήμια οι ανατρεπτικές ιδέες και η πρωτοπόρα δράση, στρώνουν το έδαφος για την πάγια επιδίωξη κατάργησης των παρατάξεων. Πώς αλλιώς μπορεί να ερμηνευτεί η δήλωση του Βαρουφάκη «αν μιλούσα με το ΚΚΕ θα του έλεγα καταργήστε την Πανσπουδαστική»; Και για όποιον σηκώσει κεφάλι... στήριξε την ίδρυση της πανεπιστημιακής αστυνομίας διαφωνόντας με την κυβέρνηση στο αν αυτή θα είναι στην ευθύνη της ΕΛΑΣ (όπως πρότεινε η ΝΔ) ή στην ευθύνη του εκάστοτε πρύτανη (όπως πρότεινε ο ΣΥΡΙΖΑ και το Μέρα25).

Η μόνη πράξη ανυπακοής σήμερα, η μόνη γνήσια επαναστατική δράση είναι η πάλη για την ανατροπή του σάπιου εκμεταλλευτικού συστήματος και την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής κοινωνίας, δηλαδή την κοινωνία για την οποία παλεύει το ΚΚΕ και η ΚΝΕ. Γι’ αυτό κάθε νέος και νέα που ασφυκτιούν στα πλαίσια αυτού του συστήματος πρέπει να βγάλουν συμπεράσματα, να δυναμώσουν τον αγώνα, να στρατευτούν με το ΚΚΕ και την ΚΝΕ!

Οδηγητής



Ιούλιος - Αύγουστος 2021

25

Η επιθετική πολιτική της Ελληνικής αστικής τάξης παράγοντας κινδύνου για το λαό

Η

αμυντική θωράκιση της Ελλάδας προαπαιτούμενο για τη σταθερότητα στην περιοχή», «Πρωταθλητές στις δαπάνες για την άμυνα», «αμυντική θωράκιση της Ελλάδας ως πυλώνας σταθερότητας και ανάπτυξης», είναι ορισμένοι τίτλοι μίας γρήγορης αναζήτησης για το θέμα των αμυντικών δαπανών της Ελλάδας. Αρκετός κόσμος μπορεί να αναρωτιέται, «μα καλά δεν πρέπει να έχουμε ισχυρή στρατιωτική αμυντική ισχύ απέναντι σε έναν επικίνδυνο γείτονα;». Παρακάτω κάναμε μία προσπάθεια να συγκεντρώσουμε ορισμένα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι όχι μόνο δεν προστατευόμαστε από τις πολι-

«

Δεν αποτελεί επιθετικότητα άραγε: • Η συμμετοχή της χώρας μας στο ΝΑΤΟ, με την Ελλάδα να φιγουράρει πλέον στην 1η θέση στις δαπάνες (ξεπερνώντας τις ΗΠΑ ως ποσοστό του ΑΕΠ), για τις επιθετικές ανάγκες αυτού του δολοφονικού οργανισμού, φτάνοντας να δίνει το υπέρογκο ποσοστό που ξεπερνά το 3% του ΑΕΠ, δηλαδή πάνω από 6 δις ευρώ (όταν πέρυσι είχε δαπανήσει το 2.3% του ΑΕΠ της, δηλαδή 4.4 δις ευρώ); • Η αποστολή Ενόπλων Δυνάμεων σε αποστολές εκτός συνόρων, η συμμετοχή σε ασκήσεις στα Βαλκάνια και στη Μαύρη Θάλασσα, η συμμετοχή σε πολεμικές περιπολίες στον Περσικό, η αποστολή συστοιχίας «Πάτριοτ» στη Σαουδική Αραβία, η νέα στρατιωτική συμφωνία με τις ΗΠΑ, η συνεργασία με το κράτος - δολοφόνο του Ισραήλ, η αποστολή δυνάμεων στο Μάλι της Αφρικής; • Το γεγονός ότι η χώρα μας από γωνιά σε γωνιά έχει μετατραπεί σε μία απέραντη αμερικάνικη βάση, η συμμετοχή στην περικύκλωση της Ρωσίας; (Θυμίζουμε ότι η Ρωσία έχει προειδοποιήσει ότι θεωρεί στόχο κάθε στρατιωτική βάση σε χώρα μέλος του ΝΑΤΟ που απειλεί την κυριαρχία της.)

• Η είδηση ότι αμερικανικό αναγνωριστικό αεροπλάνο, που απογειώθηκε από τη βάση της Σούδας, συμμετείχε πριν από λίγες μέρες στο ρωσο-βρετανικό επεισόδιο ανοιχτά της Κριμαίας; • Η αξιοποίηση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης ως «ορμητηρίου πολέμου» των ΑμερικανοΝΑΤΟϊκών προς τα

τικές που ακολουθεί η ελληνική κυβέρνηση στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, αλλά στην πραγματικότητα η ελληνική αστική τάξη βάζει σε κίνδυνο τη χώρα και το λαό με την πολιτική της, διεκδικώντας αναβαθμισμένο ρόλο στην περιοχή. Κάθε μέρα, βγαίνουν στην επιφάνεια περιστατικά που μπορεί να περνάνε στα «ψιλά» των αστικών ΜΜΕ αλλά αποτελούν εξελίξεις ιδιαίτερα επικίνδυνες για τον λαό μας και τους λαούς της γύρω περιοχής. Ο μύθος ότι δήθεν η ελληνική αστική τάξη είναι απλά αμυνόμενη, υπερασπιζόμενη μόνο τα σύνορά της, έχει καταρρεύσει. Η επιθετική στάση της πλέον βγάζει μάτι.

Βαλκάνια, την Ανατολική Ευρώπη και τη Μαύρη Θάλασσα; Πέρα από τα «φανερά» αυτά γεγονότα, τους τελευταίους μήνες μία σειρά ζητήματα παραμένουν αναπάντητα για τις αποστολές και τους «αναβαθμισμένους» ρόλους που αναλαμβάνει η χώρα στον αμερικανοΝΑΤΟϊκό καταμερισμό, αλλά και για το τι θα προβλέπει η αναμενόμενη το επόμενο διάστημα «ανανέωση» της κατάπτυστης συμφωνίας για τις αμερικανικές βάσεις που βρίσκεται στο τελικό στάδιο της συγγραφής της.

Στο κάδρο των εξελίξεων και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις Στο πλαίσιο των συνολικότερων ευρωατλαντικών σχεδιασμών, της προσπάθεια να «δεθεί» περισσότερο η Τουρκία στο ΝΑΤΟικό στρατόπεδο, προετοιμάζονται και επικίνδυνοι συμβιβασμοί, αμφισβητήσεις κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας. Οι απαράδεκτες διεκδικήσεις της τούρκικης αστικής τάξης δεν καθιστούν την ελληνική «εκπρόσωπο» της ειρήνης. Ανάλογα με το «μπόι» που έχει στον διεθνή συσχετισμό, διεκδικεί επιθετικά κομμάτι από την λεία των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών. Το επίδικο των διαπραγματεύσεων δεν είναι η ευημερία των λαών Ελλάδας και Τουρκίας και των άλλων λαών, αλλά η ικανοποίηση των στόχων που επιδιώκει ο ευρωατλαντικός άξονας και οι αστικές τάξεις Ελλάδας - Τουρκίας, οι ενεργειακοί όμιλοι, δηλαδή τη συνεκμετάλλευση από τα μονοπώλια σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο

που τίποτα θετικό δεν έχει για τους λαούς, καθώς όχι απλά δεν αναιρεί τους ανταγωνισμούς αλλά προετοιμάζει νέο γύρο πιο σφοδρών συγκρούσεων.

Τι αγώνας χρειάζεται σήμερα Ο ελληνικός λαός δεν έχει να χωρίσει τίποτα με τον λαό της Τουρκίας ή της Ρωσίας, τους άλλους λαούς της περιοχής, κάτι που αποδεικνύουμε και έμπρακτα με το 30ο Αντιιμπεριαλιστικό Διήμερο της Οργάνωσης μας. Οι λαοί μπορούν να ζήσουν ειρηνικά, αν βγάλουν από τη μέση τα συμφέροντα που τους οδηγούν σε πολέμους ή σε απαράδεκτους συμβιβασμούς σε βάρος των δικαιωμάτων τους, που τελικά οδηγούν «από άλλο δρόμο» στο ίδιο οδυνηρό αποτέλεσμα.

Συμμετοχή των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων σε πολυεθνική άσκηση στη Μαύρη Θάλασσα.

Γι’ αυτό σήμερα χρειάζεται να δυναμώσει η διεκδίκηση:

Αμερικανικά ελικόπτερα στην Αλεξανδρούπολη στο πλαίσιο της ΝΑΤΟϊκής άσκησης Defender 2021.

• Για την απεμπλοκή της Ελλάδας από τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και πολέμους, για την κατάργηση της ελληνοαμερικανικής συμφωνίας για τις βάσεις, για να κλείσει η βάση της Σούδας, να ξηλωθούν όλες οι βάσεις, να μην εγκατασταθούν στη χώρα πυρηνικά όπλα.

• Για καμιά αλλαγή συνόρων και των συνθηκών που τα καθορίζουν.

• Για να επιστρέψουν οι Έλληνες αξιωματικοί και στρατιώτες από τις ιμπεριαλιστικές αποστολές.

• Για να ανακληθεί η απόφαση για αύξηση της θητείας στον στρατό ξηράς, να ικανοποιηθούν τα αιτήματα των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και των φαντάρων.

26

Κυπριακό:

Ένα ζήτημα με μόνιμο θύμα τον Κυπριακό λαό

και μόνιμους θύτες τους ιμπεριαλιστές

Ε

ίναι δύσκολο έως ανέφικτο σε ένα άρθρο δύο σελίδων να γίνει πλήρης ανάλυση και εκτενής ιστορική αναφορά για το Κυπριακό ζήτημα. Άλλωστε, είναι κοινή αλήθεια πως πολλές φορές σε κάποια κουβέντα για ένα θέμα περίπλοκο και δύσκολο έχει ακουστεί η φράση «Έγινε Κυπριακό» υποδηλώνοντας ακριβώς αυτή τη συνθετότητα και πολυπλοκότητα ενός ζητήματος που απασχολεί όχι μόνο τους λαούς που εμπλέκονται άμεσα, αλλά αποτελεί πρόβλημα διεθνούς εμβέλειας εδώ και τουλάχιστον 4 δεκαετίες. Μέσα από τις παρακάτω γραμμές θέλουμε να δώσουμε ένα πρώτο έναυσμα σε ένα νέο να μάθει, να θυμίσουμε κάποια ζητήματα και όσο το δυνατόν να βγουν ορισμένα συμπεράσματα για το σήμερα, με αφορμή τη συμπλήρωση 47 χρόνων από την εισβολή και παράνομη κατοχή του 37% της Κύπρου από την Τουρκία.

Το Κυπριακό ζήτημα Το Κυπριακό είναι διεθνές πρόβλημα εισβολής και κατοχής του βόρειου τμήματος της Κύπρου από την Τουρκία, που φέρει τη σφραγίδα της επέμβασης του ΝΑΤΟ και των γενικότερων ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών στην περιοχή. Σε κάθε ιστορική φάση η πορεία του «κυπριακού προβλήματος» συνδέεται με τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς για τις πλουτοπαραγωγικές πηγές και την αξιοποίηση της στρατηγικής γεωγραφικής θέσης της Κύπρου. Απόβαση τούρκικων στρατευμάτων στην Κύπρο (20/7/1974)

Σύντομο ιστορικό Στις 20 Ιουλίου του 1974, πέντε μέρες μόλις μετά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου κατ’ εντολή της Χούντας των συνταγματαρχών και την ανατροπή του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Μακάριου, πραγματοποιείται η στρατιωτική εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο που έμεινε γνωστή με την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Αττίλας». Ωστόσο, αν το 1974 αποτελεί την κορύφωση ενός δραματικού γεγονότος, οι ρίζες του βρίσκονται πολλά χρόνια πίσω..

Σε ποιο πλαίσιο γίνονται σήμερα οι συζητήσεις; 47 χρόνια μετά την εισβολή, το κυπριακό παραμένει άλυτο. Όλες οι λύσεις που έχουν μπει στο τραπέζι έως σήμερα από τους ιμπεριαλιστές και τις αστικές κυβερνήσεις, ουσιαστικά οδηγούν στη διχοτόμηση του νησιού. Το ζήτημα έχει περάσει σήμερα σε νέα φάση όξυνσης, λόγω των ιμπεριαλιστικών πολεμικών επιχειρήσεων στην περιοχή και των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων γύρω από τους αγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου, τους δρόμους διακί-

νησης εμπορευμάτων κ.ά. Τόσο η Ελλάδα και η Τουρκία όσο και η Κύπρος έχουν εγκατεστημένες βάσεις, δηλαδή έχουν παραχωρήσει αμερικανοΝΑΤΟικές και βρετανικές στρατιωτικές βάσεις, που διαδραματίζουν και σήμερα αυξημένο ρόλο στην περιοχή. Τα σχέδια που «πέφτουν» στο τραπέζι για τη λύση του Κυπριακού είναι άρρηκτα δεμένα με ένα ευρύτερο πλαίσιο, προκειμένου να προχωρήσει ο σχεδιασμός του ΝΑΤΟ στην περιοχή και να διαφυλαχθεί η διατλαντική συνοχή ως όρος για την αναχαίτιση της γεωπολιτικής επιρροής Κίνας και Ρωσίας. Αυτό που επιδιώκεται είναι μια «χρυσή τομή» μεταξύ «Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας», που στην πραγματικότητα αποτελεί συνομοσπονδιακή λύση «δύο συνιστώντων κρατών» (όπως αναφέρουν ρητά μια σειρά από κοινά ανακοινωθέντα που επικαλούνται οι εμπλεκόμενοι, π.χ. αυτό του 2014 που μιλά καθαρά για «συνιστώσες πολιτείες») και της κάθετης διχοτόμησης των δύο κρατών.

Μπορεί να υπάρξει λύση; Είναι γεγονός ότι μετά το 1974 υποβαθμίστηκε σταδιακά η σημασία της εργατικής, λαϊκής πάλης και η σφρα-

ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΗΓΗΘΗΚΑΝ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ 1878

1914

1920

1931

1950

Η Οθωμανική Αυτοκρατορία, σε αντάλλαγμα για τη βρετανική υποστήριξη στον πόλεμο κατά της Ρωσίας, παραχώρησε έναντι ενοικίου την Κύπρο στη Μ. Βρετανία.

Η Βρετανία εκμεταλλεύτηκε την είσοδο της Τουρκίας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Γερμανίας και προσάρτησε την Κύπρο, ακυρώνοντας τη Συνθήκη του 1878.

Με τη Συνθήκη των Σεβρών, η Τουρκία, ως μία από τις ηττημένες χώρες του πολέμου, παραιτήθηκε απ’ όλα τα δικαιώματα και όλους τους τίτλους κυριότητας στην Κύπρο. Η Κύπρος υπαγόταν πλέον στην κατοχή και διοίκηση της Μ. Βρετανίας.

Πραγματοποιήθηκαν μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις με αίτημα την ένωση με την Ελλάδα. Πέντε χρόνια νωρίτερα είχε ιδρυθεί το Κομμουνιστικό Κόμμα Κύπρου (1926). Η Κυπριακή αστική τάξη το πολέμησε βάναυσα. Εκατοντάδες άτομα φυλακίστηκαν, το ΚΚΚ κηρύχτηκε παράνομο και η ηγεσία του εξορίστηκε.

Εκλέχτηκε αρχιεπίσκοπος ο Μακάριος Γ. που σημάδεψε την ιστορία της Κύπρου κατά τρόπο καθοριστικό για τα επόμενα 30 χρόνια.

Οδηγητής

γίδα που μπορεί να έχει αυτή στις εξελίξεις υπέρ των λαϊκών συμφερόντων, ενώ καλλιεργήθηκαν αυταπάτες για το ρόλο των ΗΠΑ, της Βρετανίας και άλλων ισχυρών καπιταλιστικών κρατών. Παρουσιάστηκε ως σωτήρια επιλογή η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ και κατ’ επέκταση το «κοινοτικό κεκτημένο». Και όλα αυτά, ενώ αποκαλύφθηκε πολύ γρήγορα ότι η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ όχι μόνο δεν οδήγησε στην εξασφάλιση ενιαίας κρατικής κυπριακής οντότητας προς όφελος συνολικά του λαού της, όπως

ισχυρίζονταν οι υποστηρικτές της, αλλά εκ των πραγμάτων αποδείχτηκε ότι είναι πρόσθετος παράγοντας δυσκολιών και εκβιασμών. Το ΚΚΕ και η ΚΝΕ σταθερά όλα αυτά τα χρόνια παρακολουθεί, μελετάει και τοποθετείται με ευθύνη στο Κυπριακό πρόβλημα. Το ΚΚΕ ήταν η μοναδική πολιτική δύναμη στην Ελλάδα που καταδίκασε αποφασιστικά και καθαρά το συνομοσπονδιακό, διχοτομικό «σχέδιο Ανάν» και στήριξε το ΟΧΙ του κυπριακού λαού στο σχετικό δημοψήφισμα τον Απρίλη του 2004.

Από πορεία αλληλεγγύης στον κυπριακό λαό που οργάνωσε το ΚΚΕ τον Απρίλη του 2004.

Η ανεξαρτησία της Κύπρου μέσα από τα λόγια της Ελληνικής αστικής τάξης

Η

ΠΑ, Μ. Βρετανία δεν ήθελαν πραγματικά ανεξάρτητη Κύπρο. Αλλά και οι αστικές κυβερνήσεις της Ελλάδας κινήθηκαν ακριβώς στην ίδια κατεύθυνση. Στην πραγματικότητα καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν υποστήριξε την ανεξαρτησία της Κύπρου. Ήθελαν λύση στο πλαίσιο της δυτικής συμμαχίας. Παρακάτω παραθέτουμε ορισμένες χαρακτηριστικές δηλώσεις:  «Η διατήρηση στενότατα φιλικών σχέσεων προς την Μεγ. Βρετανίαν απετέλεσε πάγιαν πολιτικήν της Ελλάδος από της δημιουργίας του ελληνικού κράτους. Όσοι νομίζουν ότι συμφέρει να διαταραχθούν οι σχέσεις αύται, διότι τοιουτοτρόπως ημπορεί να εξαναγκασθεί η Αγγλία να μας παραχωρήσει την Κύπρον, είναι προφανώς άνθρωποι ακαταλόγιστοι.» (Ο «εθνάρχης» Ελ. Βενιζέλος, καταδικάζοντας την εξέγερση στην Κύπρο τον Οκτώβρη του 1931 και τη συμπαράσταση που εκδηλώθηκε στην Ελλάδα)  «Ως προς το ζήτημα της Μεγαλονήσου Κύπρου, ουδεμία επιτρέπεται να γίνει σύγχυσις … Πρόκειται περί θέματος το οποίον αφορά την Μεγάλην μας φίλην Μεγάλην Βρετανίαν και την Ελλάδα, του οποίου όθεν η περιπόθητος διά το έθνος διευθέτησις αφορά μόνον ημάς τους δυο.» Και την επομένη ο Π. Κανελλόπουλος διευκρίνισε: «Η ελπίς μας διατυπούται απέναντι της μεγάλης και υπερόχου ευεργέτιδος της Ελλάδος, της Μεγάλης Βρετανίας.» (ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας Κ. Τσαλδάρης στις 17 Μάη 1946)  «Η Ελλάς σήμερον αναπνέει με δύο πνεύμονας, του μεν αγγλικού, του δε αμερικανικού, και δι’ αυτό δεν μπορεί λόγω του Κυπριακού να πάθη ασφυξίαν.» (Η απάντηση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου στο αίτημα του δημάρχου της Λευκωσίας να αξιοποιήσει η ελληνική κυβέρνηση τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος, 23 Ιουνίου 1950).



Ιούλιος - Αύγουστος 2021

27

Ηταν το μόνο κόμμα στο ελληνικό Κοινοβούλιο που οργάνωσε κινητοποίηση κατά του σχεδίου αυτού και κάτω από τη δική του πίεση αποτράπηκε κοινό ανακοινωθέν υπέρ του «σχεδίου Ανάν» στη σύσκεψη υπό τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Είναι προφανές, ότι όλοι αυτοί που δημιούργησαν και διατήρησαν το κυπριακό ζήτημα (με δραματικές συνέπειες έως σήμερα) δεν είναι σε θέση να δώσουν και λύση προς όφελος ολόκληρου του κυπριακού λαού. Το έδαφος πάνω στο οποίο στηρίζεται η θέση του ΚΚΕ είναι τα ενιαία συμφέροντα του εργαζόμενου λαού όλης της Κύπρου, η αναγκαιότητα συντονισμού της πάλης της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων Κύπρου, Τουρκίας και Ελλάδας, η αντιμετώπιση του καθεστώτος που προκάλεσε η εισβολή - κατοχή από τη σκοπιά της ταξικής πάλης, στην προοπτική της απελευθέρωσης από τα δεσμά της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης. Το ΚΚΕ θεωρεί πως η πάλη της εργατικής τάξης, των λαϊκών στρωμάτων, πρέπει να κατευθύνεται στο στόχο για μια Κύπρο στην οποία αφέντης θα είναι ο λαός της, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, Αρμένιοι, Λατίνοι και Μαρωνίτες. Μια Κύπρος Ενιαία, Ανεξάρτητη, με Μία και Μόνη Κυριαρχία, μια Ιθαγένεια και Διεθνή Προσωπικότητα, χωρίς ξένες βάσεις και στρατεύματα, χωρίς ξένους εγγυητές και προστάτες. Στη βάση αυτή, η θέση του ΚΚΕ για Κύπρο Ενιαία αντιπαλεύει τον εθνικισμό και την γκετοποίηση, που προκαλούν η «διζωνικότητα» και τα δύο «Συνιστώντα Κράτη», και εκφράζει την αναγκαιότητα της ενιαίας οργάνωσης και της κοινής πάλης της εργατικής τάξης, ενάντια στην αστική τάξη, ενάντια στην ΕΕ, στο ΝΑΤΟ.

ꠃ갃븃萃 쐃

쀃넃섃넃쀃넃봃줃

 «Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις στο πλαίσιο των εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή», ΚΟΜΕΠ (τ.1, 2017)  «Φάκελος της Κύπρου: Τα πορίσματα», ΚΟΜΕΠ (τ.2, 2019)  Απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ: «Για τις εξελίξεις στο Κυπριακό και τη Θέση του ΚΚΕ», (2016)  Δοκίμιο ιστορίας του KKE: Tόμος B΄ 1949-1968, (σελ 300-312, 438-440, 478-485)

1954

1957

1959

1974

Δημιουργείται (με τη σύμφωνη γνώμη του Μακάριου) η ΕΟΚΑ, με έντονο αντικομμουνιστικό κι εθνικιστικό χαρακτήρα. Οργανώθηκε από το στρατηγό Γρίβα (ιδρυτής της οργάνωσης «Χ» στην κατοχή). Με την πολιτική της πρακτική ευνοούσε τους αποικιοκράτες. Η Μ. Βρετανία εκμεταλλεύτηκε το χαρακτήρα και τη δράση της για να προωθήσει την πολιτική του «διαίρει και βασίλευε» δίνοντας την ευκαιρία στην Τουρκία να δημιουργήσει τη δική της εθνικιστική οργάνωση (ΒΟΛΚΑΝ, 1955).

Επισημοποιείται και η εμπλοκή των ΗΠΑ στο Κυπριακό. Σε αμερικανοβρετανικές συνομιλίες συμφωνήθηκε το Κυπριακό να αντιμετωπίζεται στο εξής στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.

Υπογράφτηκαν οι συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου μεταξύ Μ.Βρετανίας, Ελλάδας, Τουρκίας. Η «ανεξαρτησία» της Κύπρου που προέβλεπαν ήταν υπονομευμένη από την αρχή. Παράλληλα, υπογράφεται μυστικό πρωτόκολλο μεταξύ των πρωθυπουργιών Ελλάδας – Τουρκίας για την είσοδο της Κύπρου στο ΝΑΤΟ και την εγκατάσταση σ’ αυτήν ΝΑΤΟϊκών βάσεων.

Στις 14 Αυγούστου ξεκίνησε η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής που έχει μείνει στην ιστορία με την επωνυμία «ΑΤΤΙΛΑΣ 2». Με την ολοκλήρωση αυτής της επιχείρησης στα χέρια των Τούρκων πέρασε το 37% του κυπριακού εδάφους, το νησί διχοτομήθηκε και η κατάσταση αυτή παραμένει από τότε η ίδια.

28

Μπίζνες και ψευτοπροοδευτισμός...

Τελικά...πόσο ελεύθερη είναι μια γυναίκα

να «κάνει το σώμα της ό,τι θέλει»;

Σ

τις αρχές Ιούνη, δόθηκε στη δημοσιότητα ένα προπαγανδιστικό βίντεο για το πρώτο πανελλαδικό συνέδριο γονιμότητας. Η θύελλα αντιδράσεων που προκλήθηκε για το συγκεκριμένο βίντεο το οποίο αναπαρήγαγε όλες τις αναχρονιστικές αντιλήψεις για το ρόλο της γυναίκας στην αναπαραγωγική διαδικασία, είναι απολύτως δικαιολογημένη. Πολλοί «έπαθαν πλάκα» με τέτοιες τόσο βαθιά αντιδραστικές και αναχρονιστικές απόψεις και αναρωτήθηκαν -και δικαίως- «Καλά, το 2021 ακόμα τέτοια λέγονται για το ρόλο της γυναίκας»; Η αλήθεια είναι πως δεν εμφανίστηκαν στο κενό, και δε θα γινόταν να μην έχουν και οικονομικό υπόβαθρο. Παίζει και πολλή μπίζνα, δη-

λαδή, πίσω από τις εύηχες κατά τα άλλα λέξεις: «να ενημερώνεσαι και να αποφασίζεις από νωρίς». Και αυτή είναι τα χοντρά κέρδη των ιδιωτικών μεγαλοκλινικών για την κρυοσυντήρηση ωαρίων, εξωσωματικών και πάει λέγοντας (φιγούραραν δηλαδή και ως διοργανωτές/ομιλητές του συνεδρίου). Μέχρι και νέα πακέτα δανείων ετοιμάζουν οι τράπεζες για τις νέες κοπέλες για να «αγοράζουν» το δικαίωμα στη μητρότητα! Πολλοί από όσους αντέδρασαν στο βίντεο του συνεδρίου, απευθύνθηκαν στις νέες κοπέλες, λέγοντάς μας πως: «Οι γυναίκες πρέπει να έχουμε το δικαίωμα να “κάνουμε το σώμα μας ό,τι θέλουμε”».

Ας σκεφτούμε... Σήμερα, μια γυναίκα, ένας άνθρωπος γενικότερα, μπορεί και πρέπει, με βάση την πρόοδο της ανθρωπότητας στον 21ο αιώνα, να ζει κοινωνικά και οικονομικά ανεξάρτητος. Να απολαμβάνει τα σύγχρονα κοινωνικά του δικαιώματα στην ολόπλευρη μόρφωση, στην υγεία, στην εργασία, τον εργάσιμο και ελεύθερο χρόνο, στον πολιτισμό, τον αθλητισμό, στην πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες. Να υπάρχει ουσιαστική στήριξη στην προστασία της μητρότητας, στην οικογένεια. Αυτά κάνουν έναν άνθρωπο, ολοκληρωμένο και σίγουρα απελευθερωμένο και αποτελούν προϋπόθεση για να έχουμε τελικά ουσιαστική ελευθερία επιλογών και έκφρασης. Γιατί, μόνο έτσι γνωρίζει κανείς τελικά και τις συνέπειες ή τα οφέλη για τον ίδιο οποιασδήποτε επιλογής. Για να ζούμε με αξιοπρέπεια, να αναπτυσσόμαστε, να γινόμαστε πολύπλευροι και ολοκληρωμένοι άνθρωποι. Σήμερα, όμως, τα παραπάνω δικαιώματα των ανθρώπων χτυπιούνται διαρκώς. Η πραγματικότητα είναι πολύ πιο στυγερή και σκληρή. Τελικά, αυτή η «ελευθερία» είναι κάλπικη.

Για παράδειγμα, στο θέμα της μητρότητας... Πόσο ελεύθερη είναι μια νέα γυναίκα να σκεφτεί και να αποφασίσει για τη ζωή της, όταν το συναίσθημα που κυριαρχεί είναι αυτό της ανασφάλειας για το μέλλον; Όταν οι λέξεις σταθερή εργασία με σταθερό ωράριο, εργασιακά δικαιώματα κτλ δεν περιλαμβάνονται στο λεξιλόγιο ενός νέου ανθρώπου; Πόσο ενημερωμένη μπορεί να είναι μια νέα κοπέλα, όταν κάθε επίσκεψη στον γυναικολόγο της βγαίνει 50 ευρώ; Πόσο μάλλον αν χρειάζεται εξειδικευμένες εξετάσεις, συστηματική παρακολούθηση, αγωγή;

Το βίντεο που διαφήμιζε το «1ο πανελλαδικό συνέδριο γονιμότητας και αναπαραγωγικής αυτονομίας» και προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων για τις σκοταδιστικές απόψεις που αναπαρήγαγε

Πόσο ελεύθερη επιλογή είναι για ένα νέο ζευγάρι η επιλογή για δημιουργία οικογένειας με τους μισθούς και τα ατελείωτα και ακανόνιστα εργασιακά ωράρια; Όταν κάποιες φορές δεν έχει ούτε σπίτι να μείνει; Ακόμα και όταν το αποφασίσει, οι απαραίτητες εξετάσεις, ο προγεννητικός έλεγχος, τα φάρμακα, όλη η διαδικασία μέχρι να γεννηθεί το παιδί αναγκάζουν τους νέους γονείς να βάλουν βαθιά το χέρι στη τσέπη. Όταν η ανατροφή ενός παιδιού εξελίσσεται σε αποκλειστικά ατομική υπόθεση; Πόσο ελεύθερη τελικά είναι μια κοπέλα να αποφασίσει για τον οικογενειακό προγραμματισμό της ζωής της, όταν, εκτός από τους οικονομικούς, κοινωνικούς παράγοντες, μπορεί να πιέζεται από το οικογενειακό, το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, κάτω και από την επιβίωση αναχρονιστικών απόψεων;

Όποιες και αν είναι οι επιλογές μας, αυτές δε διαμορφώνονται τελικά σε ουδέτερο έδαφος. Όσο και να λένε πως «κουμάντο» στην αυτοδιάθεση μιας γυναίκας δε θα κάνει κανείς, «κουμάντο» δυστυχώς τελικά στις επιλογές μια γυναίκας έκαναν και κάνουν οι συνθήκες ζωής της. Τα εμπόδια που συναντά. Η ισότητα, που μπορεί να υπάρχει στον νομό, αλλά δεν σημαίνει ισότητα στην πραγματική ζωή. Ακόμα και αναχρονιστικές αντιλήψεις και απόψεις για το ρολό της. Συνολικότερα η στάση ζωής, τα πρότυπα, οι αξίες που της καλλιεργούνται από το σύστημα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της. Ακόμα πιο προκλητικό είναι πως όλα αυτά τα λένε όσοι, όπως η ΝΔ, ψήφισαν πρόσφατα στο αντεργατικό νομοσχέδιο μια γυναίκα να δουλεύει 10ωρα, να πληρώνεται τις υπερωρίες με.. ρεπό! Ή όσοι, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, που πέρα από ότι ως αντιπολίτευση ψήφισε το… μισό και παραπάνω νομοσχέδιο, ως προηγούμενη κυβέρνηση στέρησε από τις γυναίκες μάνες την Κυριακή αργία, ως μέρα που περνάνε με τα παιδιά τους ή άφησαν το απαράδεκτο όριο των 200 ενσήμων για να πάρει μια γυναίκα επίδομα μητρότητας από τον ΟΑΕΔ.. Δεν είναι τυχαίο ότι στην ίδια λογική της αυτοδιάθεσης συναντιούνται από την ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ έως και ο λεγόμενος αντιεξουσιαστικός χώρος. Και αυτό γιατί, η λογική της λεγόμενης «αυτοδιάθεσης του σώματος» κρύβει κάτω από το χαλί τις δυσκολίες και τα εμπόδια που συναντά μια νέα από εργατική-λαϊκή οικογένεια για την κοινωνική προστασία της υγείας της. Θολώνει την αναγκαία διεκδίκηση των απαραίτητων

«Παλεύουμε για να καταργηθεί μια για πάντα η καταραμένη φόρμουλα “ο καθένας για τον εαυτό του και ο θεός για όλους”. Παλεύουμε για να γίνει έθιμο ο κανόνας: “όλοι για τον έναν και ο ένας για όλους”». Β.Ι. Λένιν

Οδηγητής

δομών και υπηρεσιών (κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι, νοσηλευτές, κέντρα συμβουλευτικής, ενημερωτικά προγράμματα για την πρόληψη, τη σεξουαλική αγωγή, τον οικογενειακό προγραμματισμό, τις εξαρτήσεις) για ουσιαστική στήριξη και προστασία των γυναικών στα σχολεία, στις σχολές, στις γειτονιές. Ακόμα περισσότερο, θολώνει το κριτήριο που πρέπει σήμερα να αναπτύξουμε πως: Για να ασκηθεί οποιοδήποτε ατομικό δικαίωμα πρέπει να στηριχτεί από την κοινωνία, δηλαδή από το κράτος. Προϋπόθεση για να “ανθίσουν” τα ατομικά δικαιώματα του καθενός και της καθεμίας στη μόρφωση, την εργασία, την υγεία, σε κάθε πλευρά της κοινωνικής ζωής των νέων είναι η κάλυψη των κοινωνικών αναγκών, των κοινωνικών δικαιωμάτων με βάση τις σύγχρονες δυνατότητες της επιστήμης και της τεχνολογίας. Ξέρουμε πως δεν φτάνει η ατομική προσπάθεια για να κερδίσουμε τα δικαιώματά μας. Χρειάζεται συλλογικός αγώνας για να κατακτήσουμε τη ζωή και το μέλλον που μας αξίζει στον 21ο αιώνα, στοχεύοντας τον πραγματικό αντίπαλο. Μέσα σε αυτό τον αγώνα «δίνουμε το χέρι σε όποιον σηκώνεται». Μέσα στη συλλογικότητα, τη συναδελφικότητα, την αλληλεγγύη, «χτίζεται» το θάρρος, η αντοχή απέναντι στις δυσκολίες, στις κοινωνικές διακρίσεις που βιώνουν ιδιαίτερα οι γυναίκες, στα φαινόμενα της πολύμορφης βίας. Η πραγματική ασπίδα

προστασίας για κάθε νέα και νέο υψώνεται στην πάλη για το σχολείο των σύγχρονων αναγκών, εκεί όπου γίνεται πραγματικότητα το «ένας για όλους και όλοι για έναν», σπάζοντας τις αλυσίδες του ατομικού δρόμου. Αυτός ο αγώνας τους χωρά όλους, ανεξαρτήτως φύλου, θρησκείας, χρώματος δέρματος, σεξουαλικού προσανατολισμού και χτυπά τη ρίζα κάθε ρατσιστικής,



Ιούλιος - Αύγουστος 2021

ομοφοβικής, απαράδεκτης συμπεριφοράς και διάκρισης. Εκεί μπορεί να βρει διέξοδο η δικαιολογημένη οργή και αγανάκτηση όλων μας, βάζοντας στο στόχαστρο τη γενεσιουργό αιτία βίας και διακρίσεων, την ταξική εκμετάλλευση και καταπίεση, την καπιταλιστική εξουσία που έχει συστατικά της στοιχεία τη βία, την καταστολή, τη χειραγώγηση, τον ανορθολογισμό.

Διάβασέ το! ΝΈΑ ΈΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΤΜΉΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΟΤΙΜΊΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΏΝ ΑΠΌ ΤΗ ΣΎΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΉ!

Οι Γυναίκες από την Αστική Γαλλική Επανάσταση στην Παρισινή Κομμούνα «Χέρια που επανάσταση ξέρουν να τραγουδούν»

«Γ

υναίκες-πολίτες, η αποφασιστική ώρα έφτασε. Πρέπει να ευχηθούμε να τελειώσει ο παλιός κόσμος! Θέλουμε να είμαστε ελεύ-

θερες».

(Journal Officiel, επίσημης εφημερίδας της Κομμούνας, 11 Απρίλη 1871) Μέσα από τις σελίδες της έκδοσης του Τμήματος της ΚΕ για την Ισοτιμία των Γυναικών, Πιάνουμε το «κόκκινο νήμα» από τα χέρια των γυναικών των περασμένων αιώνων που «επανάσταση ξέρουν να τραγουδούν»... «Βυθιζόμαστε» στην πολυκύμαντη πορεία που διένυσαν οι γυναίκες του λαού της Γαλλίας ώστε να βγουν στο προσκήνιο της ιστορίας ως κομμάτι της εργατικής τάξης, παλεύοντας να ζήσουν πραγματικά ελεύθερες χωρίς ίχνος εκμετάλλευσης και καταπίεσης. Μαθαίνουμε πως ο καπιταλισμός, από την αυγή του μέχρι και σήμερα, γεννά και αξιοποιεί τις διακρίσεις σε βάρος των γυναικών ως πηγή πρόσθετου κέρδους, μέσο μείωσης μισθών, αύξησης του βαθμού εκμετάλλευσης αντρών και γυναικών. Γνωρίζουμε για τη γέννηση και ιστορία του γυναικείου κινήματος! Για τις πρωτοπόρες θέσεις και την ηρωική δράση της «Union», την πρώτη γυναικεία οργάνωση στην ιστορία του γυναικείου κινήματος στη Γαλλία - γέννημα της επαναστατικής «φλόγας» της Παρισινής Κομμούνας- που ερμήνευσε την ανισότιμη θέση της γυναίκας με ταξικούς όρους. Συμπεραίνουμε πως οι αγώνες για τα δικαιώματα των γυναικών ποτέ δεν χαρακτηρίζονται από ταξική, πολιτική ουδετερότητα, όπως γίνεται προσπάθεια να παρουσιαστεί σήμερα. Το γυναικείο κίνημα δεν ήταν ανεξάρτητο από τα διαφορετικά ταξικά συμφέροντα των γυναικών.

29

Εμπνεόμαστε από την ηρωική στάση των γυναικών του λαού του Παρισιού, που υπερασπιζόμενες τη δική τους εξουσία σταμάτησαν τελευταίες να μάχονται.. αποδεικνύοντας πως η ίδια η ζωή, σε συγκεκριμένες συνθήκες, φτιάχνει πιο μαζικά ηρωίδες και ήρωες, που αψηφούν τις κακουχίες, ακόμα και τον ίδιο το θάνατο! Η ιστορική πείρα και τα διδάγματα από τη συγκλονιστική διαδρομή των γυναικών του Παρισιού μέσα στα γεγονότα που άλλαξαν τον κόσμο, αποτελούν όπλο και εφόδιο για τις σύγχρονες συνθήκες της ταξικής πάλης, για τις κομμουνίστριες, τις αγωνίστριες, την κάθε νέα που βιώνει στο πετσί της όλες εκείνες τις σύγχρονες οικονομικές- κοινωνικές- πολιτικέςπολιτιστικές διακρίσεις σε κάθε τομέα της κοινωνικής ζωής. ...για να συνεχίσουμε σήμερα γράφοντας το «επαναστατικό τραγούδι» του δικού μας αιώνα!

30

41 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΤΡΟΦΙΣΣΑΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΒΑΣΙΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

«Αν έχεις λείψει για ό,τι πρέπει, θα ‘σαι πάντα μέσα σε όλα εκείνα που γι’ αυτά έχεις λείψει, θα ‘σαι για πάντα μέσα σε όλο τον κόσμο»

Α

υτούς τους στίχους αφιέρωσε από το βήμα του 6ου Φεστιβάλ της ΚΝΕ, ο κομμουνιστής ποιητής Γιάννης Ρίτσος στη δολοφονημένη συντρόφισσά μας, τη Σωτηρία Βασιλακοπούλου, που στις 28 Ιουλίου πριν 41 χρόνια χτυπήθηκε θανάσιμα μπροστά στην πύλη του εργοστασίου της ΕΤΜΑ την ώρα που μοίραζε προκηρύξεις στους εργάτες. Οι ίδιοι στίχοι κοσμούν το σεμνό μνημείο που βρίσκεται μπροστά στην πύλη του εργοστασίου, στο σημείο της δολοφονίας της.

Αμέσως ξεκινάει η προσπάθεια συγκάλυψης του εγκλήματος, η αστυνομία που ήταν παρούσα στο συμβάν προσπαθεί να φυγαδεύσει τον οδηγό, ενώ η δολοφονία θα χαρακτηριστεί ως τροχαίο από τον Τύπο της εποχής, αλλά και από το δικαστήριο που δεν θα δεχτεί τις κατηγορίες. Οι ηθικοί αυτουργοί της δολοφονίας, η εργοδοσία της ΕΤΜΑ δεν θα κατηγορηθούν ποτέ για το έγκλημα.

Η Σωτηρία ζει μέσα από τον σύγχρονο ηρωισμό όσων δεν σκύβουν το κεφάλι

Δολοφονία κατ’ εντολή της εργοδοσίας

Με τη θυσία της, η Σωτηρία Βασιλακοπούλου πήρε θέση στο πλάι των αμέτρητων νεκρών του Κόμματός μας, που έδωσαν με αυτοθυσία μέχρι και τη ζωή τους για την υπόθεση της εργατικής τάξης και του λαού.

Στις 28 Ιούλη 1980, μια μέρα πριν το προγραμματισμένο πανεργατικό συλλαλητήριο στην Αθήνα, οι οργανώσεις του Κόμματος και της ΚΝΕ στα ΑΕΙ βρίσκονται έξω από τα εργοστάσια της Αθήνας, μοιράζοντας προκηρύξεις που καλούν το λαό να παλέψει ενάντια στην ανεργία και την ακρίβεια. Έξω από το γκέτο της ΕΤΜΑ βρισκόταν μαζί με τους συντρόφους της η Σωτηρία Βασιλακοπούλου, τότε 21 ετών, φοιτήτρια της Παντείου και μέλος της ΚΝΕ. Η εργοδοσία, σε στενή συνεργασία με την αστυνομία κάνει τα πάντα για να μη φτάσουν οι προκηρύξεις στα χέρια των εργατών, δίνει εντολή να βγουν τα πούλμαν με ταχύτητα έξω από την πύλη με κάθε κόστος. Παρά τις φωνές της ίδιας της Σωτηρίας και των μελών του Κόμματος και της ΚΝΕ που βρίσκονταν εκεί, γνωστός μπράβος της εργοδοσίας που οδηγούσε το πούλμαν την χτυπά, ενώ συνεχίζει με αμείωτη ταχύτητα και την πατάει με τις πίσω ρόδες, δολοφονώντας την.

Όμως η συνεισφορά της σε αυτή την υπόθεση δεν τελείωσε εκείνο το καλοκαίρι πριν 41 χρόνια, γιατί ζει και μας συντροφεύει στους καθημερινούς αγώνες που δίνουμε. Η θυσία και ο ηρωισμός της εμπνέουν στις πιο αντίξοες συνθήκες τον σιωπηλό και δυσδι-

άκριτο ηρωισμό των εποχών μας, τον ηρωισμό μιας μαθήτριας που βρίσκει χρόνο ανάμεσα στο σχολείο εξεταστικό κέντρο και το φροντιστήριο, για να συζητήσει και να προβληματίσει τους συμφοιτητές της για το σχολείο που έχουν ανάγκη σήμερα, τον ηρωισμό μιας νέας εργαζόμενης σε γκέτο της εργοδοσίας, που κόντρα στην εργοδοτική τρομοκρατία μοιράζει την ανακοίνωση του σωματείου, συζητά για την απεργία με τον συνάδελφό της, τον ηρωισμό μιας νέας μητέρας που μέσα στις αμέτρητες δυσκολίες και υποχρεώσεις δεν σταματάει στιγμή να παλεύει για το μέλλον του παιδιού της και όλων των παιδιών του κόσμου. Τη Σωτηρία Βασιλακοπούλου μπορεί να τη βρει κανείς στη σημερινή γυναίκα αγωνίστρια, που απορρίπτει τα σάπια πρότυπα που την θέλουν να επιβιώνει αλλά να μη ζει όπως έχει σήμερα ανάγκη, να βλέπει στον διπλανό της έναν ανταγωνιστή, να είναι διατεθειμένη να πατήσει επί πτωμάτων για μια θέση στον ήλιο. Μπορεί να τη βρει κανείς στη γυναίκα που σε πείσμα των καιρών, μπαίνει στον αγώνα, απλώνει το χέρι στο διπλανό της για να κάνει το ίδιο, που δεν κατάφεραν να την πείσουν ότι η νηνεμία που ζούμε σήμερα είναι αιώνια, ότι τίποτα δεν αλλάζει.

Οι θυσίες μας δεν πάνε χαμένες, θα νικήσουμε! Η θυσία της Σωτηρίας δεν έμεινε αδικαίωτη, γιατί από την ημέρα εκείνη μέχρι σήμερα, είναι χιλιάδες αυτοί που επέλεξαν τον ίδιο δρόμο με εκείνη, που βρέθηκαν και θα βρίσκονται με την προκήρυξη, τον «Ριζοσπάστη» και τον «Οδηγητή» έξω από τις πύλες της ΕΤΜΑ, της Χαλυβουργίας, της ΛΑΡΚΟ, στα συλλαλητήρια και τους μεγάλους αγώνες, σε κάθε χώρο δουλειάς και γειτονιά που χτυπάει η καρδιά της εργατικής τάξης και των παιδιών της, είναι χιλιάδες αυτοί που θα συνεχίσουν τον αγώνα για το χαρούμενο μέλλον της ανθρωπότητας, το σοσιαλισμό, «το μέλλον που γι’ αυτό πολέμησες κι έπεσες, και μας έρχεσαι πάλι, Σωτηρία, απ’ το χαρούμενο μέλλον το γεμάτο δέντρα, πουλιά, ψωμί, νερό, βιβλία, γεμάτο Αγάπη, Ειρήνη, Ελευθερία»

Οδηγητής



Ιούλιος - Αύγουστος 2021

31

Ποιο είναι, τελικά, Η το «Σχολείο του Μέλλοντος»;

κυβέρνηση παρουσίασε πριν μερικές μέρες το περιεχόμενο νέου νομοσχεδίου για το σχολείο -4ο κατά σειρά- που θα φέρει, λένε, το «Σχολείο του Μέλλοντος», «αυτονόητες» και «δίκαιες» αλλαγές. Λένε πως άκουσαν τους μαθητές και... «κάνουν πράξη το όνειρο». Είναι όμως έτσι; Πίσω από τα ωραία λόγια κρύβονται τα μέτρα του Υπουργείου Παιδείας που όχι μόνο δεν αντιμετωπίζουν την προβληματική πραγματικότητα στα σχολεία αλλά δίνουν ένα νέο χτύπημα στο τι και πως θα μαθαίνουν οι μαθητές, βάζουν νέα εμπόδια στο δρόμο τους.

Σχολείο που τα δίνει όλα σε όλους ή κάποια στους λίγους; Το νέο νομοσχέδιο θα δίνει «οικονομική αυτονομία» στα σχολεία. Τι σημαίνει αυτό; «Αυτονομία» από την ευθύνη του κράτους να χρηματοδοτεί και να υποστηρίζει εξίσου όλα τα σχολεία. Λένε ξεκάθαρα ότι θέλουν τα σχολεία να λειτουργούν ως επιχειρήσεις που θα αναζητούν τους χορηγούς, θα νοικιάζουν τις σχολικές εγκαταστάσεις και από αυτό θα εξαρτάται αν θα καλύψουν ακόμη και βασικά έξοδα (πχ πετρέλαιο θέρμανσης) αλλά και αν θα εξασφαλίσουν την ίδια την εκπαιδευτική διαδικασία. Μπορεί το Υπουργείο να λέει ότι θα δώσει λεφτά για διαδραστικούς πίνακες στα σχολεία, δεν λέει όμως ότι για όλα τα υπόλοιπα θα αφήσει τους μαθητές και τις οικογένειές τους να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους. Θα δίνει «ελευθερία για το τι και πως θα διδαχθούν οι μαθητές». Το νομοσχέδιο που δημοσιεύτηκε περιλαμβάνει το μέτρο του «πολλαπλού βιβλίου». Το βιβλίο των μαθητών για κάθε τάξη και σχολείο δε θα είναι ένα πανελλαδικό εγχειρίδιο αλλά ένα από ορισμένα διαθέσιμα διαφορετικά βιβλία που θα διαλέξει ο διευθυντής, ο σύλλογος διδασκόντων και πάει λέγοντας. Θα μπορούν επίσης όλοι αυτοί με τις ευλογίες και την προτροπή του Υπουργείου να χωρίζουν τους μαθητές στις τάξεις με βάση τις «μαθησιακές τους ανάγκες» και μάλιστα από την Α’ Δημοτικού! Είναι άραγε δίκαιο το σχολείο να διαχωρίζει τους μαθητές σε κατηγορίες με βάση την επίδοση τους, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν αντί να συμβάλει για να γίνονται όλοι τους καλύτεροι; Είναι δίκαιο να μαθαίνουν τα παιδιά λιγότερα ή περισσότερα ανάλογα με το βιβλίο που έχει επιλεγεί και στο τέλος να εξετάζονται μαζί σε ενιαία θέματα με Τράπεζα Θεμάτων ή στις πανελλαδικές με ελάχιστη βάση εισαγωγής; Η αλήθεια είναι ότι η επίδοση ενός μαθητή εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως η δυνατότητα της οικογένειάς του από μικρή ηλικία να του παρέχει πρόσβαση σε δραστηριότητες, γνώσεις, ερεθίσματα, να στηρίζει με φροντιστήρια την πορεία του σε ένα σχολείο που αποτελεί εξεταστικό κέντρο και αρένα ανταγωνισμού. Αν πράγματι νοιαζόταν για τις μαθησιακές ανάγκες των παιδιών η κυβέρνηση, θα φρόντιζε όλοι να στηρίζονται αντίστοιχα μέσα στο σχολείο έτσι ώστε ανεξάρτητα από την αφετηρία τους να μπορούν να εξελιχθούν και να προοδεύσουν.

Ψάχνοντας «εναλλακτικές διαδρομές» ή βαδίζοντας στον δρόμο της ολόπλευρης μόρφωσης, της δουλειάς με δικαιώματα; Σε αυτό το ερώτημα η κυβέρνηση απαντάει «εναλλακτικές διαδρομές» αφού όπως συμβουλεύει και ο πρωθυπουργός «δεν μπορούν και δεν πρέπει να πάνε όλοι στο Πανεπιστήμιο». Έχει ο κάθε μαθητής σήμερα πραγματική ελευθερία να διαλέξει το δρόμο του; Στο σχολείο που διαμορφώνουν οι κυβερνήσεις η μία μετά την άλλη, οι ανισότητες ανάμεσα στους μαθητές οξύνονται. Σήμερα, όποιον δρόμο κι αν διαλέξει ένας μαθητής πέφτει πάνω σε συνεχή εμπόδια: στα ΓΕΛ, στα ΕΠΑΛ στο Πανεπιστήμιο, στο ΙΕΚ, στις καλλιτεχνικές σπουδές, στη δουλειά. Ανεξάρτητα με το επάγγελμα που θα επιλέξει ένας άνθρωπος να κάνει στη ζωή του, το πραγματικά σύγχρονο είναι να μπορεί μέσα από το σχολείο να αποκτά τη μόρφωση που

έχει ανάγκη για να αναπτυχθεί η προσωπικότητα του, να μαθαίνει ολόπλευρα τη θεωρία και την πράξη, να αξιοποιεί τα ταλέντα και τις κλίσεις του, να κατανοεί τον κόσμο και την εξέλιξη της επιστήμης. Η αλήθεια είναι πως σε έναν βαθιά εκμεταλλευτικό κόσμο που αλλάζει προς το χειρότερο για τους πολλούς, θέλουν οι γνώσεις των νέων να είναι συγκεκριμένες και με ημερομηνία λήξης. Να μαθαίνουν σκόρπια και αναλώσιμα πράγματα. Το σχολείο να βγάζει φθηνούς και εύκολα διαχειρίσιμους μελλοντικούς εργαζόμενους. Τα μέλη της ΚΝΕ στα σχολεία μαζί με άλλους αγωνιστές μαθητές θα δώσουν ακόμα μια φορά μια μεγάλη μάχη για να ενημερωθούν οι συμμαθητές τους για τα αντιεκπαιδευτικά σχέδια της κυβέρνησης, για να βρουν τοίχο αντίστασης.

Παλεύουμε για το Σχολείο του Μέλλοντος που: • Δε διαχωρίζει τους μαθητές ανάλογα με την τσέπη τους, τους βοηθά ανάλογα με τις ανάγκες τους, έτσι ώστε όλοι να προοδεύουν.

• Είναι δημόσιο και δωρεάν, όλοι οι μαθητές μπορούν να το ολοκληρώσουν με ουσιαστική ευθύνη του κράτους χωρίς εμπόδια.

• Έχει σύγχρονες υποδομές, εργαστήρια, βιβλία και καθηγητές για όλους! Δίνει στους μαθητές ισότιμα τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση στον αθλητισμό και τις τέχνες. Αυτό είναι το σχολείο του μέλλοντος, γιατί το μέλλον της ανθρωπότητας είναι ο σοσιαλισμός. Η κοινωνία, όπου ο άνθρωπος και οι ανάγκες του θα είναι στο επίκεντρο, σε αντίθεση με τα κέρδη των λίγων που είναι σήμερα. Για αυτό και θα προσφέρει στους μαθητές το σχολείο που τους αξίζει.

32

Απαντάμε στο Θέμα της έκθεσης στις φετινές Πανελλαδικές

Κ

άθε χρόνο το περιεχόμενο του πανελλαδικώς εξεταζόμενου μαθήματος της Έκθεσης δεν εξυπηρετεί απλώς το μαθησιακό αποτέλεσμα και τη διαδικασία των εξετάσεων. Απευθύνεται στη συνείδηση των χιλιάδων δεκαοχτάχρονων μαθητών-υποψηφίων σε όλη τη χώρα, στέλνει ένα μήνυμα όχι μόνο σε αυτούς αλλά και σε όλους όσους τις επόμενες σχολικές χρονιές θα μελετήσουν τα «παλιότερα θέματα» των εξετάσεων στην Έκθεση, θα τα διδαχθούν ως θεματικές ενότητες. Για αυτό η στήλη «Προσεχώς στην Τάξη» αυτού του τεύχους του «Οδηγητή» αφιερώνεται στο Θέμα και τα κείμενα των φετινών εξετάσεων του μαθήματος της Έκθεσης. Ξεχωρίζουμε ορισμένα αποσπάσματα του Κειμένου 1 που προσφέρονται για σχολιασμό και δίνουμε τη δική μας απάντηση στα ερωτήματα που κλήθηκαν να απαντήσουν οι μαθητές.

«Η κατάρρευση των μεγάλων αφηγήσεων»… «Πριν από την κατάρρευση της ιδέας της προόδου, το αύριο ήταν πάντα φωτεινό, ανακουφιστικά καλύτερο από το παρόν, μια εποχή πρωτόγνωρων επιτευγμάτων και θαυμάτων». «Η κατάρρευση των μεγάλων αφηγήσεων για το μέλλον, οι ολοκληρωτισμοί του 20ού αιώνα και η ανάδυση σοβαρών παγκόσμιων απειλών ύψωσαν μαύρο τείχος στο αύριο, δίνοντας θέση μόνο στα ατομικά οράματα, συρρίκνωσαν όλες τις προσδοκίες στο τώρα».

Μέσα από το κείμενο της εφημερίδας «Καθημερινής» η αρθρογράφος και πολύ περισσότερο εκείνοι που το επέλεξαν ως θέμα στις Πανελλαδικές εξετάσεις προσπαθούν για ακόμη μια φορά να πείσουν τους νέους ότι η ιδέα της προόδου έχει καταρρεύσει, κάθε απόπειρα για νέο όραμα και αλλαγή του κόσμου (βλ. «μεγάλες αφηγήσεις») έχει, μας λένε, αποτύχει. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν ότι τη φετινή χρονιά επιλέχθηκε ένα κείμενο με τέτοιο περιεχόμενο. Η οικονομική κρίση, η πανδημία και η διαχείρισή της από τα αστικά κράτη σε όλο το κόσμο έδειξαν το πιο φρικτό πρόσωπο του συστήματος που λέγεται καπιταλισμός. Η «μπόχα» από τη σαπίλα του δεν μπορεί πια να κρυφτεί αφού βάζει σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή για να προστατέψει τα κέρδη του κεφαλαίου, μας στερεί την πρόσβαση στην Υγεία, τη μόρφωση τη δουλειά με σύγ-

χρονα δικαιώματα για να εξασφαλίσει τα συμφέροντα των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων και των μονοπωλίων. Μπροστά στη δικαιολογημένη οργή της νεολαίας για όσα βιώνει, η αστική τάξη και όσοι τη στηρίζουν επιχειρούν να «θολώσουν την εικόνα», για αυτό μιλούν γενικά και αόριστα για «σοβαρές παγκόσμιες απειλές». Κρύβουν ότι η φτώχεια, οι πόλεμοι, η προσφυγιά, η καταστροφή του περιβάλλοντος έχουν τη ρίζα τους σε αυτή τη βάρβαρη κοινωνία. Επιστρατεύουν τη γνωστή «τακτική» ταύτισης φασισμού - κομμουνισμού για να μας μιλήσουν για «ολοκληρωτισμούς» που ύψωσαν εμπόδια στον άνθρωπο και το μέλλον του. Ο σοσιαλισμός - κομμουνισμός, όμως, που γνώρισε η ανθρωπότητα τον 20ο αιώνα, όχι μόνο συνέτριψε το τέρας του φασισμού αλλά χάρισε τη ζωή, το μέλλον σε εκατομμύρια λαού. Άφησε σε εμάς

τις επόμενες γενιές όλου του κόσμου την απόδειξη ότι μπορεί να υπάρξει κοινωνία της πραγματικής ελευθερίας, της προόδου. Αυτή η κοινωνία έδωσε στους πολλούς την πραγματική δυνατότητα να ασκούν την εξουσία, κατήργησε τη σάπια και απάνθρωπη κοινωνική σχέση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Σήμερα «ρίχνουν λάσπη» στο σοσιαλισμό γιατί είναι ο άλλος δρόμος, η αναπόφευκτη εξέλιξη την οποία δεν μπορούν να την ξορκίσουν. Είναι η κοινωνία στην οποία το «αύριο» δεν είναι αβέβαιο και γεμάτο κινδύνους για τους περισσότερους. Σοσιαλισμός σημαίνει ελευθερία γιατί σημαίνει «τέρμα» στην άγνοια, την εξάρτηση από τα αφεντικά, στο αλυσόδεμα των ονείρων μας στα κέρδη των λίγων.

ꠃ갃븃萃 쐃

쀃넃섃넃쀃넃봃줃

 Αντεπίθεση! Για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση, τον σοσιαλισμό  Αλήθειες και ψέματα για τον σοσιαλισμό Εκδόσεις του ΚΣ της ΚΝΕ και της Ιδεολογικής του Επιτροπής, που κυκλοφορούν από τη «Σύγχρονη Εποχή»

Οδηγητής



Ιούλιος - Αύγουστος 2021

33

Τί πραγματικά «αφηγείται» η Ιστορία; «Όπως αφηγείται η Ιστορία, δεν επιβεβαιώθηκαν ούτε οι μεγάλοι φόβοι ούτε οι υψηλές προσδοκίες που έτρεφαν οι άνθρωποι ανά τους αιώνες. Προβλέψεις που αναστάτωναν γενιές δεν επαληθεύτηκαν ποτέ». Η ιστορική - κοινωνική εξέλιξη έχει συνέχεια και νόμους που μελετώντας τους μπορούμε να τη γνωρίσουμε, να βρούμε απαντήσεις στα ερωτήματα που μας προβληματίζουν για το σήμερα, να μάθουμε πως θα αλλάξουμε τα πράγματα. Η «πρόβλεψη που αφηγείται η Ιστορία» και πάντοτε επιβεβαιώνεται είναι ότι καμία κοινωνία όσο κι αν μοιάζει αμετάβλητη δεν είναι «αιώνια». Αυτό το βλέπουν οι μαθητές ακόμη και μέσα από τα σχολικά τους βιβλία: Γαλλική Επανάσταση, Επανάσταση του 1821, Οκτωβριανή Επανάσταση άλλαξαν τις κοινωνίες που φαίνονταν τότε ακλόνητες. Έτσι κι ο καπιταλισμός δεν είναι αιώνιος,

Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος, Κ. Μαρξ – Φ. Ένγκελς

η τάξη των καπιταλιστών δεν είναι παντοδύναμη όπως φανερώνουν τα τεράστια αδιέξοδα, οι κρίσεις που το σύστημα αυτό γεννά συνεχώς. Το κείμενο κλείνει με την «αισιόδοξη πρόβλεψη» ότι: «Το αύριο, από αδιαπέραστο πέπλο, γίνεται και πάλι πεδίο εκκόλαψης προσδοκιών. Σωρεύουμε δυνάμεις ενάντια στα ερείπια. Επιμένουμε στην ανάσα της προσμονής (...) Άλλωστε, τι άλλο μπορούμε να κάνουμε;». Το θέμα της έκθεσης που κλήθηκαν να αναπτύξουν οι εξεταζόμενοι τους ζητούσε μεταξύ άλλων να αναφέρουν με ποια εφόδια και δράσεις μπορούν οι νέοι να αντιμετωπίσουν και να βελτιώσουν τον κόσμο…

«Η ιστορία όλων ως τώρα των κοινωνιών είναι η ιστορία ταξικών αγώνων. Ελεύθερος και δούλος, πατρίκιος και πληβείος, βαρόνος και δουλοπάροικος, μάστορας και κάλφας με μια λέξη καταπιεστής και καταπιεζόμενος, βρίσκονταν σε ακατάπαυστη αντίθεση μεταξύ τους, έκαναν έναν αδιάκοπο αγώνα, πότε καλυμμένο, πότε ανοιχτό που τελείωνε κάθε φορά με έναν επαναστατικό μετασχηματισμό ολόκληρης της κοινωνίας ή με την από κοινού καταστροφή των τάξεων που αγωνίζονταν».

Η τεχνολογική πρόοδος κάνει τη ζωή μας καλύτερη ή χειρότερη; «Σε έρευνα του Pew Resarch Center περίπου χίλιοι ειδικοί (...) σκιαγράφησαν την κανονικότητα του 2025 συμφωνώντας ότι θα είναι περισσότερο τεχνολογική. Το 47% δήλωσε ότι η ζωή θα είναι χειρότερη για τους περισσότερους ανθρώπους.(...) Το 39% δήλωσε αντιθέτως πως το 2025 η ζωή θα είναι καλύτερη για τους περισσότερους ανθρώπους, πιο εύκολη σε έναν τηλε-κόσμο».

Η ανάπτυξη της τεχνολογίας δεν είναι ανεξάρτητη από αυτούς που την κατέχουν, δεν είναι μια δραστηριότητα έξω από την κοινωνία. Το αν αυτή θα οδηγήσει στο να ζήσουμε καλύτερα τα επόμενα χρόνια δεν είναι αποτέλεσμα στατιστικής πρόβλεψης, εξαρτάται από το πώς θα αξιοποιηθεί. Στο σοσιαλισμό η επιστημονική πρόοδος, η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών θα κάνει τη ζωή καλύτερη για όλους γιατί θα μπαίνει στην υπηρεσία της κάλυψης των αναγκών μας για δωρεάν και πλήρη υγεία - περίθαλψη, για εκπαίδευση υψηλού επιπέδου για όλους, σε εργασία για όλους με σύγχρονους όρους η οποία θα συμβάλει στην κοινωνική πρόοδο. Αντιθέτως στον καπιταλισμό οι νέες δυνατότητες

γίνονται όπλα για την εξόντωση λαών, εμπορεύματα που πωλούνται πανάκριβα για να θησαυρίζουν μια χούφτα μονοπώλια, γίνονται εργαλεία για να καταστέλλονται πιο αποτελεσματικά όσοι αγωνίζονται, βάζουν σε κίνδυνο το περιβάλλον και την ανθρώπινη ζωή. Η «μείωση των θέσεων εργασίας» είναι κίνδυνος που απορρέει από την προσπάθεια να εξασφαλίζουν το μέγιστο κέρδος οι επιχειρηματικοί κολοσσοί και όχι από τις ίδιες τις τεχνολογικές δυνατότητες. Στο σοσιαλισμό η εργασία για όλους είναι κατοχυρωμένο δικαίωμα και οι νέες ανακαλύψεις αξιοποιούνται για να στηρίξουν την παραγωγή όλων των απαραίτητων αγαθών και τους εργαζόμενους, δεν οδηγούν στην ανεργία.

Δίνουμε τη δική μας απάντηση! Οι νέοι σήμερα έχουμε μπροστά μας διέξοδο και αυτή δεν είναι να «βελτιώσουμε» το σάπιο σύστημα στο οποίο ζούμε με την αόριστη «προσμονή» να διαψευσθεί η Ιστορία, να μην χειροτερέψουν τα πράγματα. Η προσπάθεια που ο καθένας μας κάνει ατομικά για να τα βγάλει πέρα μέσα στις δυσκολίες δε θα εξασφαλίσει να ζήσουμε όπως έχουμε ανάγκη, αν δε συνδυαστεί με το συλλογικό και οργανωμένο αγώνα μαζί με όσους βρίσκονται στην ίδια θέση για να διεκδικήσουμε σήμερα τα δικαιώματα μας κόντρα σε όσους μας τα στερούν. Η σημερινή αποστολή των νέων της εργατικής τάξης είναι να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας. Δεν είμαστε ο καθένας μόνος του! Η οργανωμένη πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού για την κοινωνία του μέλλοντος, το σοσιαλισμό - κομμουνισμό πολλαπλασιάζει τη δύναμη του καθενός μας. Τα εφόδια μας σε αυτό τον αγώνα, τον δύσκολο αλλά όμορφο και μεγαλειώδη είναι η επιστημονική γνώση πως ο κόσμος αλλάζει, η ιστορική πείρα από λαούς όλου του κόσμου και το δικό μας που απέκτησαν δύναμη όταν έβαλαν στο

επίκεντρο τα δικά τους συμφέροντα. Είναι η μελέτη της σοσιαλιστικής οικοδόμησης του 20ου αιώνα που δείχνει τις τεράστιες δυνατότητες που μπορούν να απελευθερωθούν όταν τα κλειδιά της οικονομίας και του κράτους τα έχει η εργατική τάξη. Εφόδιο μας η τεράστια ανάπτυξη τεχνολογίας και επιστήμης που μπορεί, αν απελευθερωθεί από τα δεσμά του κέρδους, να μας χαρίσει πραγματικά υψηλή ποιότητα ζωής, σύγχρονα δικαιώματα και όχι «κουτσουρεμένες» ευκαιρίες. Μέσα από αυτό τον αγώνα διαπαιδαγωγούμαστε με αξίες και ιδανικά όπως αυτά της αλληλεγγύης, της συλλογικότητας, της προσφοράς, αποκτάμε αταλάντευτη στάση ζωής κόντρα σε όσα μας μαθαίνουν για πρόσκαιρες «δεξιότητες» για «αρπαγή των ευκαιριών με όποιο κόστος» που μπορούν δήθεν να μας οδηγήσουν στην επιτυχία , κόντρα στη λογική «ο θάνατος σου η ζωή μου». Οι χιλιάδες φετινοί υποψήφιοι των Πανελλαδικών ας θυμούνται ότι έχουμε τη δύναμη στα χέρια μας, έχουμε τα όνειρα και τη ζωή μας να κερδίσουμε!

34

Οι μαθητές των ΕΠΑΛ έχουν βαρεθεί να ακούν για αναβάθμιση και αναβάθμιση να μην βλέπουν!

Χ

ρόνια τώρα κάθε κυβέρνηση που... «σέβεται τον εαυτό της» προχωρά σε αναδιαρθρώσεις που αφορούν την Επαγγελματική Εκπαίδευση. Ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε «μια νέα αρχή στα ΕΠΑΛ» το 2018, η ΝΔ τώρα φτιάχνει τα «Πρότυπα ΕΠΑΛ» και προσφέρει «πολλές επαγγελματικές διαδρομές»... Φτιάχνουν, όπως οι ίδιοι λένε, τα ΕΠΑΛ πιο ελκυστικά, τα αναβαθμίζουν. Η πραγματικότητα που υπάρχει, όμως, στα ΕΠΑΛ τους διαψεύδει. Ειδικότητες που ανοιγοκλείνουν, σχολικά κτήρια με προβλήματα και μηδενικοί προϋπολογισμοί για την συντήρηση τους, σχολικά βιβλία ειδικοτήτων της προηγούμενης εικοσαετίας με αναφορές στη …δραχμή ως νόμισμα της χώρας(!), ανύπαρκτα ή απαρχαιωμένα εργαστήρια, απλήρωτη μαθητεία για μήνες.

Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά: Αρχικά, για να μπει ένας μαθητής σε κάποιο από τα 6 (!) Πρότυπα ΕΠΑΛ που θα ανοίξουν -σε αυτη τη φάση- σε συγκεκριμένες 6 πόλεις θα κρίνεται από τον βαθμό του Γυμνασίου. Πρακτικά, στις συγκεκριμένες 6 περιοχές ελάχιστοι μαθητές θα βρίσκουν θέση στην ειδικότητα που θέλουν και χιλιάδες άλλοι που «δεν τα πιάνουν με την πρώτη» θα μένουν απέξω, δεν θα έχουν δικαίωμα να μάθουν μια ειδικότητα που τους γεμίζει, θα αναγκάζονται να πανε στο ΕΠΑΛ στη διπλανή πόλη, Δήμο κοκ. Φτιάχνουν «καλά» και «κακά» σχολεία με διαφορετική χρηματοδότηση, διαφορετικό πρόγραμμα, διαφορετικά μαθήματα, ανάλογα την περιοχή και την τσέπη του γονιού και αν έχει να πληρώσει τα φροντιστήρια που θα απαιτούνται. Πόσο «πρότυπος» και αναβαθμισμένος τρόπος λειτουργίας είναι αυτός;

Στη λειτουργία των «Πρότυπων» ΕΠΑΛ κουμάντο σε όλα κάνει η μεγαλοεργοδοσία! Σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας που θα έχουν, τα μαθήματα, το ποια ειδικότητα θα ανοίγει ή θα κλείνει, ποιο εργαστήριο θα εξοπλίζεται ή όχι θα εξαρτάται από τις κάθε φορά επιλογές και αποφάσεις επιτροπής από συγκεκριμένους εκπροσώπους επιχειρήσεων, βιομηχάνων, εφοπλιστών, μεγαλοξενοδόχων. Δε γεννηθήκαμε χτες για να μην καταλαβαίνουμε πως το κριτήριο τους δε θα είναι το πόσο πιο καλά θα μάθουν τα παιδιά την ειδικότητά τους, αν και πόσο ολόπλευρη και ισότιμη μόρφωση θα τους παρέχει το σχολείο, αλλά το δικό τους οικονομικό συμφέρον σήμερα και αύριο. Ας σκεφτούμε, αν διαλέγουν οι μεγαλοεπιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στη Ζώνη στο Πέραμα το ποιες ειδικότητες και μαθήματα θα προσφέρει το νέο Πρότυπο ΕΠΑΛ Περάματος θα προσφέρουν πληθώρα επιλογών στις ειδικότητες ή μόνο αυτές που τους εξυπηρετούν; Ή, οι ειδικότητες, ακόμα και ναυτιλιακού προσανατολισμού, θα διδάσκονται με ολοκληρωμένο τρόπο έτσι ώστε να βρουν οι μαθητές δουλειά γενικά στον κλάδο ή τα

Η πραγματικότητα είναι πως όλες οι κυβερνήσεις που πάντα θέλουν να συνδέουν την εκπαίδευση με την αγορά, τάζουν επαγγελματική αποκατάσταση και καλές δουλειές, αλλά τα παιδιά των ΕΠΑΛ δύσκολα βρίσκουν δουλειά με το απολυτήριό τους. Αν βρουν, είναι με άθλιους όρους. Πτυχία ΕΠΑΛ απαξιώνονται σε ένα βράδυ με το συνεχές ανοιγοκλείσιμο των ειδικοτήτων. Οι απόφοιτοι μετά, τρέχουν να πάρουν έξτρα πιστοποίηση, με πληρωμή ή χωρίς, να κάνουν το 4ο έτος μαθητείας για να αναβαθμίσουν κατηγορία στο πτυχίο τους. Αντιμετωπίζουν αυτή την πραγματικότητα τα «Πρότυπα» ΕΠΑΛ της κυβέρνησης; Όχι! Δεν γίνονται ούτε για να εξασφαλίσουν ένα καλύτερο εργασιακό μέλλον, ούτε αναβαθμισμένη επαγγελματική εκπαίδευση σε όλους!

παιδιά θα μαθαίνουν μόνο για συγκεκριμένα πόστα στη Ζώνη; Ξέρουμε άλλωστε καλά τους όρους εργασίας που υπάρχουν και προσπαθούν να χειροτερέψουν συνεχώς για τους εργαζόμενους. Και αν η Ζώνη κλείσει; Αν αλλάξει, ανάλογα με τα οικονομικά συμφέροντα, παραγωγικό προσανατολισμό, τι θα γίνει με τους αποφοίτους του συγκεκριμένου ΕΠΑΛ;

Προβλέπεται υποχρεωτική απλήρωτη πρακτική άσκηση σε Β’ και Γ’ τάξη! Μάλιστα πάλι επιλέγεται από συγκεκριμένους μεγαλοεπιχειρηματίες! Ποιος μπορεί να πειστεί πως αυτό είναι αναβάθμιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας; Πως θα μάθουν τα παιδιά καλύτερα την ειδικότητά τους έτσι; Ποιος θα το εξασφαλίζει; Αν τους ένοιαζε να συνδέσουν τα παιδιά τη θεωρία με την πράξη, να κάνουν όντως πρακτική εξάσκηση, θα αναβάθμιζαν τα εργαστήρια όλων των ΕΠΑΛ με σύγχρονη υποδομή και εξοπλισμό. Δε θα τους άφηναν χωρίς καθηγητές. Ούτε θα τα έστελναν να δουλεύουν τζάμπα και με καμία εγγύηση πως εκεί που θα παν θα μάθουν όντως την τέχνη τους και δε θα... βγάζουν φωτοτυπίες ή θα φτιάχνουν καφέδες. Στοχεύουν στο μυαλό και τη συνείδηση των νέων, να

μάθουν από μικρή ηλικία να αποδέχονται να παίρνουν τόση γνώση όση χρειάζονται τα αφεντικά. Να μαθαίνουν να συμβιβάζονται στα λίγα, να «μαθαίνουν στα μισά», στο μέλλον της 10ωρης δουλειάς και των απλήρωτων υπερωριών.

Θα μας βρουν μπροστά τους! Πραγματική αναβάθμιση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης τον 21ο αιώνα, ώστε οι μαθητές να μαθαίνουν ολοκληρωμένα την τέχνη και το επάγγελμα που έχουν επιλέξει και να έχουν δουλειά με δικαιώματα, μπορεί να υπάρξει. Με καθηγητές, βιβλία, εργαστήρια, αίθουσες ώστε να παρέχονται όλες οι αναγκαίες γνώσεις για την πρόσβαση στην εργασία. Τα παιδιά να αποκτούν ολόπλευρη και στέρεα μόρφωση και για να γίνονται ολοκληρωμένοι άνθρωποι και να μπορούν να εξελίσσονται μαζί με την τέχνη και το επάγγελμά τους. Όσο οι κυβερνήσεις και το σύστημα τους αντιμετωπίζουν τους μαθητές των ΕΠΑΛ σαν μαθητές Β’ κατηγορίας, όσο θέλουν να τους εκμεταλλεύονται όλο και πιο πολύ, τόσο η ΚΝΕ θα πεισμώνει για να μη τους χαριστεί το μέλλον κανενός ΕΠΑΛίτη, να κατακτήσουμε τη μόρφωση και τη ζωή που μας αξίζει.

Από κινητοποίηση μαθητών - εκπαιδευτικών ενάντια στην μετατροπή του ΕΠΑΛ Περάματος σε Πρότυπο.

Οδηγητής



Ιούλιος - Αύγουστος 2021

35

Γιατί μας αφορούν οι αλλαγές στα προγράμματα σπουδών;

Η

προσαρμογή του περιεχομένου και της διάρθρωσης των σπουδών, άρα και των αποφοίτων στις ανάγκες της καπιταλιστικής οικονομίας και εξουσίας, δεν είναι σίγουρα κάτι νέο. Αποτελεί πυλώνα της στρατηγικής της ΕΕ για την Ανώτατη Εκπαίδευση, προωθείται σταθερά μέσα από τις αξιολογήσεις, τις πιστοποιήσεις και τις αλλαγές στα προγράμματα σπουδών. Έχει «παιδέψει» διαχρονικά όλες τις κυβερνήσεις, με αλλεπάλληλες νομοθετικές παρεμβάσεις, από το νόμο Διαμαντοπούλου, μέχρι το νόμο Γαβρόγλου, τη συζήτηση που ανοίγει

σήμερα η κυβέρνηση για νομοσχέδιο που μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει αλλαγές στα προγράμματα σπουδών, διπλά πτυχία, πτυχία διπλής ειδίκευσης κ.ά. Τους απασχολεί σταθερά το πώς θα καλύπτουν άμεσα το «χάσμα δεξιοτήτων» όπως το αποκαλούν, δηλαδή πώς πιο άμεσα και αποτελεσματικά θα προσφέρουν στην «αγορά» τους εργαζόμενους που χρειάζεται τη δεδομένη στιγμή και ταυτόχρονα εργατικό δυναμικό που θα είναι ευέλικτο, εύκολα θα επανακαταρτίζεται και θα προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα.

«Ευκαιρία» για τους φοιτητές ή για το κεφάλαιο; Τα παραπάνω, με δεξιοτεχνία αντιστρέφονται στα μάτια των φοιτητών, προσπαθώντας να τους πείσουν ότι η ικανοποίηση των αναγκών του κεφαλαίου είναι «ευκαιρία» για τους ίδιους. Οι αλλαγές στα προγράμματα σπουδών με στόχο τη στενότερη σύνδεσή τους «με την αγορά», παρουσιάζεται σαν «φάρμακο για πάσα νόσο», ως λύση σε ό,τι προβληματίζει ένα νέο για το μέλλον του. Είναι όμως έτσι; Η απάντηση στο ερώτημα έχει πολλές πλευρές. Αν θέλουμε να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, μπορούμε να θέσουμε το ερώτημα: οι αλλαγές στα προγράμματα σπουδών προσφέρουν την «ευκαιρία» στον φοιτητή να σπουδάσει ολοκληρωμένα το επιστημονικό του αντικείμενο, να καλλιεργήσει τις κλίσεις του, να εμβαθύνει στον τομέα που τον ενδιαφέρει; Ας δούμε ορισμένα παραδείγματα.

Φυσικές επιστήμες στο βωμό της άμεσης εμπορικής εκμετάλλευσης Στο Τμήμα Μαθηματικών του ΕΚΠΑ, εν μέσω πανδημίας και με κλειστές σχολές, επανήλθε η πρόταση για απόσπαση της παιδαγωγικής επάρκειας από το πτυχίο, μέτρο το οποίο προωθούσαν κυβερνήσεις και διοικήσεις σε όλες τις καθηγητικές σχολές. Προσθέτοντας ένα ακόμα εμπόδιο στους φοιτητές που επιθυμούν να εργαστούν ως καθηγητές-παιδαγωγοί και στρώνοντας το έδαφος για τη δημιουργία μιας νέας αγοράς πιστοποιήσεων παιδαγωγικής επάρκειας, φυσικά με το αζημίωτο. Επιπλέον, γίνεται όλο και πιο εμφανής η ανισομετρία μεταξύ των Τομέων του Τμήματος. Ανάλογα με το «τι πουλάει» προσανατολίζεται το πρόγραμμα σπουδών, οι προσλήψεις καθηγητών και η διάρθρωση των Τομέων, και όχι με βάση τις ανάγκες ολόπλευρης μόρφωσης και ανάπτυξης του ίδιου του αντικειμένου. Έτσι, ενώ - καλώς- ιδρύθηκαν νέοι Τομείς στο τμήμα με αντικείμενο την Επιχειρησιακή Έρευνα και τη Στατιστική, τα Υπολογιστικά και τα Εφαρμοσμένα Μαθηματικά, ο τομέας των Θεωρητικών Μαθηματικών φυτοζωεί, εξαιτίας των ελλείψεων σε μέλη ΔΕΠ και σύγχρονα συγγράμματα,

αποτέλεσμα και της διαχρονικής υποχρηματοδότησης των τμημάτων. Θέτοντας τελικά εμπόδιο στην εξέλιξη της ίδιας της επιστημονικής έρευνας, την παραγωγή νέας γνώσης, αφού η λεγόμενη «εφαρμοσμένη έρευνα» αποκτά προβάδισμα, στο βωμό της άμεσης εκμετάλλευσής της από την αγορά, για την παραγωγή κέρδους.

Κοινωνικές επιστήμες στην υπηρεσία της «αγοράς» Τον τελευταίο χρόνο, εξαιτίας της πανδημίας, αναδείχθηκε πληθώρα νέων προκλήσεων, φαινομένων -αλλά και η χρόνια υποτίμηση άλλων- στον τομέα των κοινωνικών επιστημών. Την ίδια ώρα, οι νέοι που αποφοιτούν από αυτές τις σχολές μαστίζονται από την ανεργία, κυριαρχεί η ετεροαπασχόληση, εξαιτίας της πλήρους -σχεδόν- ανυπαρξίας δημόσιων κοινωνικών δομών, πρόνοιας, μέριμνας και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης στη χώρα μας. Θα μπορούσε, λοιπόν, εύλογα κανείς να σκεφτεί ότι ανοίγεται πεδίο δόξης λαμπρό για τα πανεπιστήμια και τους νέους επιστήμονες, από τη σκοπιά της ουσιαστικής συμβολής στη μελέτη νέων φαινομένων, έρευνας, βελτίωσης του επιπέδου ζωής, προστασίας του λαού. Η πρόσφατη συζήτηση που εκτυλίχθηκε κατά τη

δημιουργία Επιτροπής για την «Ανάδειξη του ρόλου και της σημασίας των κοινωνικών και ανθρωπιστικών σπουδών» στο Πανεπιστήμιο Κρήτης είναι αποκαλυπτική. Παρά τα βαρύγδουπα λόγια για τα «μεγάλα παγκόσμια προβλήματα», στο επίκεντρο της συζήτησης βρέθηκε η ανάγκη ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των τμημάτων, η προσέλκυση επενδύσεων και σε αυτούς τους τομείς. Αναπόφευκτα, επομένως, οι προτάσεις που διατυπώθηκαν για τη διαμόρφωση νέων προγραμμάτων σπουδών απείχαν έτη φωτός από τα λαϊκά προβλήματα, από την ίδια την ανάγκη εκσυγχρονισμού και οργάνωσης των σπουδών των φοιτητών. Την ώρα, λοιπόν, που:  εξαιτίας της χρόνιας υποχρηματοδότησης και των τεράστιων κενών σε μόνιμο διδακτικό προσωπικό, μαθήματα ξεφυτρώνουν και χάνονται κάθε χρόνο από τα προγράμματα, ανάλογα με το αν υπάρχει ή όχι η απαιτούμενη χρηματοδότηση για την πρόσληψη συμβασιούχων ώστε να τα διδάξουν.  στις σχολές κοινωνικών επιστημών στη χώρα μας δεν υπάρχουν - για παράδειγμα- ερευνητικά εργαστήρια ή ινστιτούτα που να επικεντρώνουν στην επίδραση κοινωνικοοικονομικών παραγόντων στην προαγωγή της υγείας και την εμφάνιση και αντιμετώπιση ασθενειών κ.λπ. Ο προτάσεις της εν λόγω επιτροπής αφορούσαν προγράμματα σχετικά με «οργάνωση εργασίας, απασχόληση και εργασιακές σχέσεις» συγκυρία που δεν είναι καθόλου τυχαία δεδομένου ότι την ίδια στιγμή η κυβέρνηση πέρασε νόμο για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, με την οποία ο εργαζόμενος σε «συμφωνία» με τον εργοδότη του θα μπορεί να δουλεύει 10 ή 12 ώρες συνεχόμενα, αλλά και πληθώρα ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών με στόχο την προσέλκυση φοιτητικού τουρισμού. Στο σημερινό πανεπιστήμιο η θέληση των φοιτητών να μορφωθούν, οι φιλοδοξίες, ακόμη και το ταλέντο τους είναι δέσμια του κέρδους, της αστικής εξουσίας. Τι μαθαίνουμε και πώς, αν θα καταφέρει ένας νέος να ακολουθήσει το όνειρό του ή όχι, αν θα καταφέρει να ολοκληρώσει τις σπουδές του, αν το τμήμα του κλείσει ή μετεξελιχθεί στην πορεία, όλα αυτά εξαρτώνται από τα συμφέροντα των λίγων.

36

Με αφορμή τη συμπλήρωση τριών χρόνων από την ίδρυση του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής

Α

πό το βήμα του φετινού Φεστιβάλ των ΤΟ ΠΑΔΑ-ΑΣΠΑΙΤΕ που διοργανώθηκε τον προηγούμενο μήνα, η Κέλλυ Παπαϊωάννου, στέλεχος του ΚΚΕ, μίλησε για την πείρα, τα προβλήματα, αλλά και τα συμπεράσματα που βγαίνουν από την τρίχρονη λειτουργία του Πανεπιστημίου για τους φοιτητές του, μέρη αυτής της ομιλίας παραθέτουμε στις σελίδες που ακολουθούν. «Ο πρύτανης του ΠΑΔΑ, μέσα από ένα βιντεάκι (…) παινεύτηκε για τις συμπράξεις με το ιδιωτικό κεφάλαιο, για τα προγράμματα διά βίου

Τρία χρόνια μετά την ίδρυση του ΠΑΔΑ, τα προβλήματα για τους φοιτητές είναι ακόμη εδώ και γιγαντώνονται «(…)Ο προϋπολογισμός του Ιδρύματος μειώνεται σταθερά. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να επηρεάζεται άμεσα η ποιότητα των σπουδών, καθώς υπάρχει έλλειψη εκπαιδευτικού και διοικητικού προσωπικού, δεν ανανεώνονται συγγράμματα, δεν εξοπλίζονται αίθουσες και εργαστήρια. Παραμένει το ζήτημα έλλειψης υποδομών, με βασικότερο ότι σε ένα από τα μεγαλύτερα Πανεπιστήμια της χώρας (και το πλέον αναπτυσσόμενο ΑΕΙ όπως το αναφέρουν) δεν υπάρχουν εστίες. Πολλοί φοιτητές που είναι από επαρχιακές πόλεις αναγκάζονται να πληρώνουν νοίκι για να σπουδάσουν, κάποιοι αναγκάζονται να παρατήσουν τις σπουδές τους, αφού οι οικογένειες τους δεν αντέχουν να υποστηρίξουν το οικονομικό κόστος. Διατηρείται και διευρύνεται η κατηγοριοποίηση των αποφοίτων για να πέφτουν τα δικαιώματα όλων προς τα κάτω, όταν διαρκώς αποσυνδέεται το πτυχίο από το επάγγελμα. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, όταν δημιούργησε το ΠΑΔΑ, διατήρησε επί 1,5 χρόνο ξεκρέμαστους τους φοιτητές, χωρίς επαγγελματικά δικαιώματα, αλλά και η κυβέρνηση της ΝΔ συνεχίζει τη κοροϊδία. Όπως λέει: αναβάθμισε το πτυχίο των Μηχανικών σε integrated master, όμως αυτό έγινε μόνο ακαδημαϊκά, δεν προχώρησε η επαγγελματική αναγνώριση, δεν μπορούν οι

μάθησης, για την κινητικότητα, για το ότι το ΠΑΔΑ είναι το πρώτο Πράσινο πανεπιστήμιο, για τις επιχειρηματικές συμφωνίες με τους Δήμους της Δυτικής Αττικής. Ούτε λίγο ούτε πολύ, είπε ότι είναι ευτυχές γεγονός ότι το ΠΑΔΑ θα παρέχει φτηνούς και καταρτισμένους εργαζόμενους στις επιχειρήσεις της περιοχής της Δυτικής Αττικής, και ότι πρέπει να συσφιχθούν οι σχέσεις με τους επιχειρηματίες, για να γίνετε ακόμα πιο φτηνοί και κατάλληλοι για τα σχέδιά τους.»

απόφοιτοι της Σχολής Μηχανικών, των Γεωπόνων, να γραφτούν στις αντίστοιχες επαγγελματικές ενώσεις. Τμήματα έχουν ήδη συγχωνευτεί, ακόμα κι αν δεν έχουν σχέση μεταξύ τους, με αφετηρία πολλές φορές ασαφή επιστημονικά αντικείμενα και με τα νέα Τμήματα να πατούν σε ακόμα πιο γενικό, ασαφές υπόβαθρο, προσαρμοσμένο μόνο στις άμεσες ανάγκες της αγοράς. Άλλα τμήματα έκλεισαν και δεν αντιστοιχήθηκαν με κανένα άλλο Πανεπιστήμιο, με αποτέλεσμα οι φοιτητές να είναι «στον αέρα» για το αν τελικά θα σπουδάσουν ή όχι. Οι απόφοιτοι βρίσκονται εγκλωβισμένοι με ένα πτυχίο από μία σχολή που πλέον δεν υπάρχει και δεν αντιστοιχίζεται με καμιά νέα.(…) Η περίφημη «αναβάθμιση» τελικά, όπως και η ανωτατοποίηση κάποια χρόνια πριν, κάθε άλλο παρά δημιούργησε ανταγωνιστικά πτυχία, όπως ευαγγελιζόταν. Αντίθετα, ώθησε ακόμα μεγαλύτερη μερίδα φοιτητών να εγκαταλείψουν τις σπουδές, πρόσθεσε κρίκους στην αλυσίδα των διαβαθμισμένων πτυχίων.»

Οι λογικές και τα κριτήρια της αγοράς είναι ασυμφιλίωτες με τις ανάγκες των φοιτητών «Στόχος είναι να ξεμπερδεύουν με τα Τμήματα που τελικά, σε μια λογική κόστους- οφέλους, ανταποδοτική δηλαδή, φαίνεται ότι είναι πιο κοστοβόρα από όσα κέρδη αποφέρουν στις μεγάλες επιχειρήσεις. Ό,τι ακριβώς γίνεται και στην Υγεία και σε κάθε τομέα που εμπορευματοποιείται όλο και περισσότερο, με τραγικές βέβαια συνέπειες στην ίδια την ποιότητα της παρεχόμενης δημόσιας Η αναβάθμιση και η πανεπιστημιοποίηση του ΠΑΔΑ ...πλημμύριζαν συνεχώς

εκπαίδευσης, όπως και υγείας. Πραγματικός στόχος είναι ένας τύπος αστικού εξορθολογισμού (σε αυτό λένε αλήθεια), που θα διευκολύνει, θα επεκτείνει και θα κάνει πιο αποτελεσματική τη σύνδεση των Ιδρυμάτων με τις επιχειρήσεις. Σε αυτή τη σχέση, με την επιχειρηματικότητα, που ανάγεται σε κυρίαρχη σχέση στο χαρακτήρα της Παιδείας στον καπιταλισμό, δε χωρούν βέβαια Τμήματα που δεν προσελκύουν χορηγούς, που δεν απορροφούν προγράμματα, που έχουν αντικείμενα μη προτιμητέα από τις επιχειρήσεις. Αυτό οραματίζονται. Ένα Πανεπιστήμιο κομμένο και ραμμένο στις επιταγές της ΕΕ, των εφοπλιστών και των βιομηχάνων! Ένα Πανεπιστήμιο που θα δίνει πτυχία- κουρελόχαρτα, που από μόνα τους δε θα είναι αρκετά ούτε στο ελάχιστο για να βρει κανείς δουλειά στο αντικείμενο, που παρέχουν τεμαχισμένη και διάσπαρτη γνώση. Πανεπιστήμιο που διαγράφει φοιτητές, με αποτέλεσμα να διοχετεύονται σε διετή προγράμματα σπουδών, ΙΕΚ κλπ. Πανεπιστήμιο που εξωθεί τους φοιτητές, τις οικογένειές τους να βάζουν , λοιπόν, το χέρι ακόμα πιο βαθιά στην τσέπη για να καλύψουν βασικές ανάγκες, βασικές μορφωτικές ανάγκες, γιατί κι αυτές στον 21ο αιώνα συμπεριλαμβάνονται πλέον στις βασικές που όλο και αντικειμενικά διευρύνονται. Ένα πτυχίο, βέβαια, που δεν εκφράζει σε καμία περίπτωση την απαραίτητη γνώση πάνω στο αντικείμενό μας, ένα πτυχίο- όχημα για περεταίρω πιστοποίησεις και μεταπτυχιακά που εξασφαλίζει στους επιχειρηματικούς ομίλους φθηνό κι ευέλικτο εργαζόμενο δυναμικό που θα τους παρέχει ακόμα μεγαλύτερα κέρδη. (…) Αυτό που τελικά αξιολογεί την ποιότητα ενός Τμήματος είναι η αγορά, σ' αυτήν λογοδοτούν σήμερα τα Τμήματα και κατατάσσονται ανάλογα με την προσφορά τους ως προς το προϊόν-πτυχίο και το προϊόν-απόφοιτος. Η κατάταξη κάθε Τμήματος στην ά,β΄ ή γ΄ κατηγορία είναι ζήτημα εμπορικής αξίας των εκπαιδευτικών προϊόντων και όχι συνεισφοράς στη συνολική επιστημονική γνώση. Ό,τι δεν προσφέρει άμεσα και μετρήσιμα στα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων απαξιώνεται, περνάει σε δεύτερη μοίρα. Και με τη σειρά του, έρχεται να υπηρετήσει τη συνολική απαξίωση της γνώσης, ακό-

Οδηγητής



Ιούλιος - Αύγουστος 2021

37

μα και της υψηλά ειδικευμένης, και βέβαια του επιστημονικού δυναμικού που την κατέχει και την αξιοποιεί επαγγελματικά. Η ύπαρξη επομένως μηχανικών για παράδειγμα απόφοιτων Πολυτεχνείων, Σχολών ΠΑΔΑ, πρώην ΤΕΙ, κολεγίων, ΙΕΚ, εξυπηρετεί για να δημιουργεί ένα πιο ανταγωνιστικό περιβάλλον, όπου ο εργαζόμενος μηχανικός, ανεξαρτήτως αφετηρίας, πιέζεται να δουλεύει όλο και με χειρότερους όρους, ενώ ταυτόχρονα παλεύει να είναι όλο και πιο εξοπλισμένος, με δική του ατομική ευθύνη και με δικά του έξοδα. Με δική του αγωνία για μια ολόκληρη ζωή».

Η σύνδεση αξιολόγησης-χρηματοδότησης διογκώνει τα προβλήματα «(…)Σήμερα, με τη σύνδεση αξιολόγησης-χρηματοδότησης το κακό μεγαλώνει. Η ψαλίδα ανάμεσα στα καλά και κακά Τμήματα, ανοίγει. Βέβαια, η χρηματοδότηση είναι πάντα συνδεδεμένη με τις επιδόσεις των Ιδρυμάτων με τους όρους της αγοράς. Όσο μάλιστα κλείνει η στρόφιγγα της κρατικής χρηματοδότησης, που γινόταν με κάποια πιο ενιαία κριτήρια, τόσο η χρηματοδότηση η ιδιωτική συμβάλλει πιο καθοριστικά στην κατηγοριοποίηση των Τμημάτων. Τώρα ξεσκαρτάρισμα θα γίνεται και μέσα από τις δημόσιες δαπάνες. (…)Σε αυτό το πλαίσιο επιδιώκουν να αποκτούν οι απόφοιτοι δεξιότητες πιο αντιστοιχισμένες στα πεδία κερδοφορίας του κεφαλαίου. Είναι κόστος για αυτούς να σπουδάζουν οι νέοι ολοκληρωμένα την επιστήμη τους, κόστος γιατί χάνουν χέρια και μυαλά εκεί που έχει απαίτηση το κεφάλαιο. Αυτή τη στόχευση υπηρετούσαν και τα σχέδια Αθηνά, με τα κλεισίματα και τις συγχωνεύσεις. Αυτό το σχεδιασμό υπηρετούν και οι διάφορες πιστοποιήσεις και τα προγράμματα Διά Βίου Κατάρτισης που πουλάει και το ΠΑΔΑ. (…) Κατ’ αρχάς ας δούμε τι χρηματοδοτούν οι ιδιώτες και επιχειρήσεις-χορηγοί στα Πανεπιστήμια. Δε χρηματοδοτούν για παράδειγμα να γίνουν νέες αίθουσες ή νέες εστίες, τον εκσυγχρονισμό των συγγραμμάτων. Άρα η χρηματοδότηση έχει στόχο και σκοπό. Κι αυτό ας πούμε ότι είναι ηλίου φαεινότερον. Η απάντηση στο ερώτημα αυτό όμως έχει να κάνει με το γεγονός ότι η ολοένα και βαθύτερη σύνδεση των Πανεπιστημίων με την επιχειρηματικότητα έχει συγκεκριμένες αρνητικές συνέπειες για τους σπουδαστές και ως εργαζόμενους, πολύ πιο ουσιαστικές από αυτά που κανείς μπορεί να βλέπει ως θετικά. Έχει ως συνέπεια την απομάκρυνση της έρευνας από την υπηρέτηση ων πραγματικών αναγκών του λαού και της επιστήμης. Το μεγαλύτερο δέσιμό της με την κερδοφορία και ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου. Έτσι γίνεται έρευνα για την ταχύτερη απαξίωση των προϊόντων, για να μπορούν οι μεγάλες βιομηχανίες να πουλούν τα προϊόντα τους που χαλάνεαπαξιώνονται μετά από ένα υπολογισμένο διάστημα. Γίνεται κρυφή έρευνα, με πειραγμένα αποτελέσματα όπως ακριβώς συμφέρει τα μονοπώλια του κάθε κλάδου. Έχει ως συνέπεια να διαμορφώνεται ένα επιστημονικό δυναμικό που δεν έχει πρόσβαση σε όλη τη γνώση, παρά μόνο σε αυτό που χρηματοδοτεί στην ουσία η μεγάλη επιχείρηση. (…) Στα προηγούμενα προστίθεται η ΕΒΕ, που αποτελεί έναν νέο κόφτη για να εξασφαλίζουν την κινητικότητα ενός δυναμικού που δεν πρέπει να καθυστερεί, δε χρειάζεται να μαθαίνει πλήρως και σφαιρικά ένα

Από τις μεγάλες σπουδαστικές κινητοποιήσεις ενάντια στο νομοσχέδιο «Αθηνά» της κυβέρνησης Σαμαρά...

...στις κινητοποιήσεις ενάντια στις πανεπιστημιοποιήσεις Γαβρόγλου.

επιστημονικό αντικείμενο, παρά να εκπαιδεύεται στο να είναι ευέλικτο, να μεταπηδά από Τμήμα Πανεπιστημιακό σε ΙΕΚ, σε 3ετές, σε κολέγιο, αρκεί να κινείται, να μαζεύει προσόντα, να είναι ανταγωνιστικό. Ο ΣΥΡΙΖΑ σαν αθώα περιστερά, ενώ έχει φέρει ως κυβέρνηση το Νόμο Γαβρόγλου που έβαλε τη σφραγίδα στα κολέγια, ανέβηκε πάλι στα κεραμίδια φωνάζοντας ότι η ΝΔ θέλει να στείλει κόσμο μαζικά στους κολεγιάρχες. Δεν έχει άδικο αλλά λέει τη μισή αλήθεια, γιατί η άλλη μισή δείχνει και τον ίδιο ως συνυπεύθυνο. Αυτό που δε λεει ο ΣΥΡΙΖΑ και δεν το λέει προφανώς ούτε ΝΔ, είναι ότι το εκπαιδευτικό αυτό σύστημα ήταν και είναι ταξικό, βαθαίνει μάλιστα η ταξικότητά του με κάθε νέα κυβέρνηση διαχρονικά, όσο είναι σύστημα-μηχανισμός του καπιταλισμού».

Η σημερινή κατάσταση δεν είναι μονόδρομος, μπορούμε να την αλλάξουμε! «(…) Δε μας πείθουν λοιπόν ότι τίποτα δεν αλλάζει. Εμείς έχουμε τα εργαλεία, την επιστημονική θεωρία και πράξη, την πείρα ως Κόμμα σχεδόν ενός αιώνα, για να

φέρουμε τα πάνω κάτω. Σήμερα είναι ώριμες οι αντικειμενικές προϋποθέσεις για να πάμε τον πήχη πολύ ψηλότερα. Για το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας η πραγματική συζήτηση που πρέπει να ανοίξει, είναι για ένα σύγχρονο Πανεπιστήμιο δημόσιο και δωρεάν για όλους, που θα στηρίζει τους νέους στην προσπάθειά τους να σπουδάσουν. Που θα παρέχει ενιαία επιστημονική μόρφωση και θα δίνει εφόδια στους νέους επιστήμονες να ασκήσουν το επάγγελμά τους συμβάλλοντας στην πρόοδο της κοινωνίας. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο όταν όλα σχεδιαστούν από τη σκοπιά της ικανοποίησης των σύγχρονων λαϊκών αναγκών και όχι με κριτήριο το αν κάθε τμήμα, ίδρυμα είναι ανταγωνιστικό με βάση τα κριτήρια της αγοράς. Η σχέση μεταξύ των ιδρυμάτων, θα έπρεπε να χτίζεται στη βάση της συνεργασίας, της αμοιβαίας βοήθειας, προκειμένου να προχωράει η επιστήμη προς όφελος των αναγκών της κοινωνίας, να βελτιώνεται το επίπεδο σπουδών και όχι να κυριαρχεί φαγωμάρα για το ποιος θα πρωτοπάρει μερίδιο από την κουτσουρεμένη κρατική χρηματοδότηση, σε βάρος του άλλου.»

38

200 χρόνια από τη γέννηση του Φ. Μ. Ντοστογιέφσκι

Ο «Φτωχόκοσμος» κυκλοφορεί από τη «Σύγχρονη Εποχή»

Μ

ε αφορμή τη συμπλήρωση φέτος 200 χρόνων από τη γέννηση του Φιόντορ Μιχάηλοβιτς Ντοστογιέφσκι, μιας από τις μεγαλύτερες μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας, κυκλοφορεί από τη «Σύγχρονη Εποχή» το πρώτο μυθιστόρημα με το οποίο ο συγγραφέας εμφανίστηκε στα ρώσικα γράμματα, ο «Φτωχόκοσμος». Η υπόθεση του έργου αφορά την κρυφή αλληλογραφία δύο φτωχών ερωτευμένων που πλάθουν όνειρα χαμοζωής. Ένα από τα καινοτόμα στοιχεία που αξιοποιεί ο συγγραφέας είναι ότι ο ήρωας του προχωράει ένα βήμα μπροστά στον δρόμο προς τη «λύση» του προβλήματος των

καταπιεσμένων: αν και είναι ακόμη νωρίς για να εγκαταλείψει τη στάση ταπεινότητας και υποταγής, που του έχει κληροδοτήσει η εκμεταλλευτική κοινωνία, εντούτοις για πρώτη φορά είναι σε θέση να διαπιστώσει την αδικία που βιώνει. Συνειδητοποιεί πόσο δίκιο έχουν οι «μικροί», και από την άλλη, πόσο άδικο έχουν οι «δυνατοί». Αυτή η ιδέα, πως ακόμα και ο πιο περιορισμένος άνθρωπος είναι άξιος για τα πιο μεγαλειώδη αισθήματα, βρίσκοντας τη δύναμη να «τα βάζει» με το άδικο, είναι αναμφίβολα ένα από τα «κλειδιά» για να διαβάσει κανείς τον «Φτωχόκοσμο».

Μελετώντας την κοινωνία, τον άνθρωπο και τα πάθη του! Ο Ντοστογιέφσκι γνώρισε από πρώτο χέρι τα βάσανα, τη μοναξιά, τη φτώχεια, τον πόνο, τις αγωνίες των ταπεινών ανθρώπων, και έτσι μπόρεσε να περιγράψει με εξαιρετική ένταση τα πένθιμα τοπία στα οποία ζούσε η εξαθλιωμένη μάζα. Το έργο του είναι ένα ρεαλιστικό πορτρέτο της κοινωνίας της τσαρικής Ρωσίας του τέλους του 19ου αιώνα, στο οποίο επιστρατεύει καταστάσεις και χαρακτήρες από μια ευρύτατη πολιτικοκοινωνική γκάμα, οι οποίοι λειτουργούν ως σύμβολα κυρίαρχων τάσεων και ιδεών. Χαρακτηριστικό στοιχείο του συγγραφέα είναι η υπαρξιακή αγωνία που διακατέχει τους ήρωες του, μία αγωνία που συντελεί σε ακραίες ψυχολογικές μεταπτώσεις και εξαντλητικές εσωτερικές συγκρούσεις, καθιστώντας τον άνθρωπο έναν ανοιχτό στίβο πάλης ανάμεσα στο καλό και το κακό, το ηθικό και το ανήθικο, το δίκαιο και το άδικο. Οι αντιφατικοί ήρωες του, απελπισμένοι από τον βουτηγμένο στη διαφθορά παλιό κόσμο, είναι βέβαιοι πως μόνο η καταστροφή του μπορεί να σημάνει μια ελπίδα. Ως κατεξοχήν μαχόμενος ιδεολόγος συγγραφέας, έψαχνε αγωνιωδώς να καταλάβει και να πάρει θέση στα μεγάλα πανανθρώπινα προβλήματα. Τάχθηκε με πάθος στο πλευρό «των κολασμένων», και όπως και οι ήρωες του, τα «έβαλε» με την διαφθορά, την εκμετάλλευση, την καταπίεση και την αδικία. Με την γραφή του αποθεώνει την ανθρώπινη τραγωδία της μοίρας του φτωχού, η οποία, μέσα από την συνεχή και εναγώνια σύγκρουση του ατόμου με τον εαυτό του και την κοινωνία, βρίσκει την κάθαρσή της στην αυτοθυσία. Το έργο του εξακολουθεί και σήμερα να μας γοητεύει και μας προβληματίζει... Και όλα αυτά γιατί με το πρωτοποριακό έργο του όχι

μόνο κατάφερε να διεισδύσει στα άδυτα της ανθρώπινης ψυχής, αλλά και να σφυγμομετρήσει τον παλμό της κοινωνίας του, να σκιαγραφήσει τον χαρακτήρα μίας ολόκληρης εποχής. Όπως είχε δηλώσει κι ο ίδιος: «Είμαι παιδί του αιώνα. Έμεινα ως τώρα και θα μείνω (το ξέρω), ως την ώρα που θα καρφώσουν την κάσα μου, ένα παιδί της άρνησης και της αμφιβολίας».

Λίγα λόγια για τη ζωή του... Ο Ντοστογιέφσκι γεννήθηκε το 1821 στη Μόσχα. Μεγάλωσε σε μία μικροαστική οικογένεια, μέσα σε ένα κλίμα αυταρχισμού και θρησκευτικής ευλάβειας. Στην εφηβεία έχασε τους γονείς του και άρχισε τις σπουδές του στη Στρατιωτική Σχολή Μηχανικών. Στη συνέχεια,

υπηρέτησε ως ανθυπολοχαγός στη Διεύθυνση Μηχανικού, για να εγκαταλείψει γρήγορα τη θέση του και να αφιερωθεί σε αυτό που πραγματικά αγαπούσε: τη λογοτεχνία. Το 1849 ανέπτυξε πολιτική δράση, συμμετέχοντας στον Όμιλο του Πετρασέφσκι, μία οργάνωση ουτοπικών σοσιαλιστών ενάντια στον Τσάρο Νικόλαο Α’. Σύντομα συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο. Λίγους μήνες αργότερα υπέστη εικονική εκτέλεση και στάλθηκε στο κάτεργο του Ομσκ της Σιβηρίας, όπου για τέσσερα χρόνια δούλευε σε καταναγκαστικά έργα και υπέφερε από κρυοπαγήματα και επιληπτικές κρίσεις. Έπειτα υποχρεώθηκε να υπηρετήσει ξανά στο στρατό στη Σιβηρία για άλλα τέσσερα χρόνια. Εκεί κατόρθωσε να γράψει δύο νουβέλες, «Το χωριό Στεπάντσικοβο και ο κόσμος του» και «Το όνειρο του θείου». Όλη αυτή η περιπέτεια απομάκρυνε τον Ντοστογιέφσκι από τα αρχικά ιδανικά του και τον έκανε θρησκευόμενο και συντηρητικό. Το 1859 επέστρεψε στην Αγία Πετρούπολη και σύντομα άρχισε την συγγραφική του δραστηριότητα, αυτή τη φορά σπρωγμένος από την οικονομική δυσπραγία και τα χρέη. Η ανάγκη του για άμεσα χρήματα τον ώθησε στην χαρτοπαιξία. Τα έργα του εκείνης της περιόδου ήταν τα σπουδαιότερά του: «Ο παίκτης», «Οι αδερφοί Καραμαζώφ», «Έγκλημα και Τιμωρία», «Ο Ηλίθιος». Όταν πια η οικονομική του κατάσταση βελτιώθηκε, ανέλαβε τη διεύθυνση του περιοδικού «Πολίτης», ενώ κυκλοφόρησε και το δικό του περιοδικό. Άλλα έργα του ήταν τα «Ο αιώνιος σύζυγος», «Οι δαιμονισμένοι», «Ο έφηβος», ενώ έγραψε και πολλά διηγήματα. Το 1877 έγινε μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Ρωσίας. Το 1881 έφυγε από την ζωή στην Αγία Πετρούπολη, αφήνοντας πίσω του την πολύτιμη πνευματική του κληρονομιά.

Οδηγητής



Ιούλιος - Αύγουστος 2021

39

Ο “Οδηγητής” προτείνει...

Τ

ο καλοκαίρι πέρα από ευκαιρία για ξεκούραση, αποτελεί και ιδανική ευκαιρία για το διάβασμα ενός καλού βιβλίου. Ενός βιβλίου που το χειμώνα, μπορεί να μην βρήκαμε ευκαιρία να διαβάσουμε. Ας εκμεταλλευτούμε λοιπόν τις διακοπές μας, πλουτίζοντας τις γνώσεις και τη βιβλιοθήκη μας, δωρίζοντας ένα βιβλίο σε ένα σύντροφό μας, ή έναν νέο φίλο μας. Καλή ανάγνωση!

Ολόχρυσο φαράγγι (Διηγήματα)

του Τζακ Λόντον, εκδόσεις: «Σύγχρονη Εποχή»

Ο

γνωστός σοσιαλιστής Αμερικάνος συγγραφέας στο έργο «Ολόχρυσο φαράγγι» παρουσιάζει μια σειρά διηγημάτων που έχει γράψει σε διάφορες περιόδους της ζωής του με πρωταγωνιστές ιδιαίτερους χαρακτήρες όπως χρυσοθήρες, πυγμάχους, ήρωες από παράξενες θαλασσινές περιπέτειες κλπ. «Ήταν η πράσινη καρδιά του φαραγγιού, εκεί όπου τα τοιχώματα ξέφευγαν από το αυστηρό σχέδιο και λόξευαν προς τα πίσω για να μαλακώσουν την τραχύτητα των γραμμών τους, φτιάχνοντας μια μικρή προφυλαγμένη κόχη, που την γέμιζαν ξέχειλα με γλύκα και στρογγυλάδα κι απαλότητα. Εδώ τα πάντα ηρεμούσαν. Ως και το στενό ποταμάκι σταματούσε την πολυθόρυβη κατεβασιά του όσο χρειαζόταν για να σχηματίσει μιαν ήσυχη λιμνούλα. Με τα πόδια μέχρι τα γόνατα μέσα στο νερό, με γερμένο το κεφάλι και μισόκλειστα μάτια, ένα πυρρόξανθο ελάφι με πολύκλαδα κέρατα λαγοκοιμόταν».

Ο εφιάλτης των Βερσαλλιών του Προσπέρ – Ολιβιέ Λισαγκαρέ, εκδόσεις: «Σύγχρονη Εποχή»

Σ

ε αυτό το αλληγορικό διήγημα ο Λισαγκαρέ μεταφέρει τον αναγνώστη στην αίθουσα του παλατιού των Βερσαλλιών, όπου συνεδριάζει η Εθνοσυνέλευση της Γαλλίας με σκοπό τη συγκρότηση Συντάγματος μετά από την κατάπνιξη της Παρισινής Κομμούνας το Μάη του 1871. Μέσα από μυθοπλαστικά στοιχεία, ο συγγραφέας παρουσιάζει τους αστούς βουλευτές της Εθνοσυνέλευσης να ξιφουλκούν για το ποιος θα έχει το πάνω χέρι στην αιματοβαμμένη τάξη που βασιλεύει μετά από τη σφαγή του παρισινού προλεταριάτου, για να εξασφαλιστεί η διαιώνιση της καπιταλιστικής βαρβαρότητας. Τη συνεδρίαση διακόπτει η εμφάνιση των εξαϋλωμένων μορφών των εκτελεσμένων Κομμουνάρων, που κατακλύζουν την αίθουσα και απαιτούν τη δικαίωση του αγώνα τους: «Λαέ, να θυμάσαι τους εκτελεσμένους του Μάη!» είναι το ανάθεμα που προκαλεί τρόμο στη σαστισμένη Εθνοσυνέλευση. Ένα διήγημα που, μέσω της περιγραφής της θυσίας των Κομμουνάρων, φωτίζει την πρώτη έφοδο της εργατικής τάξης στον ουρανό!

Οι ιστορίες του κύριου Κόυνερ

του Μπέρτολντ Μπρεχτ, εκδόσεις: «Γράμματα» – Ο κύριος Κ. σε ξένο σπίτι Όταν έμπαινε σε ξένο σπίτι, ο κύριος Κ. έκανε μόνο ένα: εντόπιζε τις εξόδους του σπιτιού, πριν πέσει για ύπνο. Και όταν του έγινε η σχετική ερώτηση, απάντησε αμήχανα: «Πρόκειται για παλιά και ελεεινή συνήθεια. Απλώς είμαι υπέρμαχος του δικαίου, και γι’ αυτό καλό είναι να μην έχει μόνο μία έξοδο το σπίτι μου». Αποτελώντας μια βαθιά τομή στην καπιταλιστική κοινωνία, οι πανέξυπνες ιστορίες του κ. Κόυνερ, είναι ένα ανατρεπτικό και μοντέρνο βιβλίο, που δεν πρέπει να λείπει από τη βιβλιοθήκη κάθε νέου κομμουνιστή.

Το ερωτευμένο σύννεφο

του Ναζίμ Χικμέτ, εκδόσεις: «Σύγχρονη Εποχή»

Μ

ε «Το ερωτευμένο σύννεφο», ο Ναζίμ Χικμέτ παρουσιάζεται μπροστά στον αναγνώστη του από μιαν άλλη πλευρά: σαν συγγραφέας παιδικού βιβλίου, παραμυθιού. Το στοιχείο αυτό έρχεται να επιβεβαιώσει τη μεγάλη αλήθεια ότι ο Ναζίμ Χικμέτ είναι ένας μεγαλόπνοος, συμπαντικός πνευματικός δημιουργός. Κι ότι, ακόμα, με την ίδια λεπταίσθητη λυρική φλέβα που θα μας δώσει το ποίημά του, μ' αυτή την ίδια διάθεση θα ξετυλίξει και τον πεζό του λόγο. Σε αυτό το παραμύθι ο μεγάλος Τούρκος ρεαλιστής παρουσιάζεται σε αρμονική σύζευξη με την πλούσια λαϊκή θυμοσοφία, και γενικότερα με την πλούσια λαογραφία του γειτονικού λαού.

Οι Άθλιοι

του Β. Ουγκώ, εκδόσεις: «Μίνωας»

Υ

πάρχουν έργα της λογοτεχνίας που ο χρόνος δεν μπορεί να τα φθείρει, να εκμηδενίσει την αξία και τη σημασία τους. Αυτά είναι όσα μεταδίδουν στον άνθρωπο ένα μήνυμα διαχρονικής αξίας, μια ιστορία παραδειγματική που να μπορεί να ισχύει ως πρότυπο ζωής και πράξης. Ένα τέτοιο έργο είναι Οι Άθλιοι. Ο Ουγκώ συσχετίζει μ’ ένα ρωμαλέο και ανεπανάληπτο τρόπο την περιπέτεια μιας ανθρώπινης ψυχής με την περιπέτεια ενός ολόκληρου λαού και μιας ολόκληρης κοινωνίας σε μια ταραγμένη εποχή. Στις σελίδες του βιβλίου παρελαύνουν όλοι εκείνοι οι ήρωες που γοήτεψαν και γοητεύουν γενιές ολόκληρες αναγνωστών και που εκφράζουν, χωριστά ο καθένας, ένα χαρακτηριστικό ανθρώπινο τύπο, μια συστατική πλευρά της ανθρώπινης ύπαρξης.

Σ Η Χ Η ΠΟ Σ Ε Ο Σ ∆ Η Κ Ε Ν Ο Α ΚΟ Ρ Ι Τ ΝΕ ΣΥΓΧ Σ Ι Λ Α Η Ι Σ ΤΗ ΦΟΡΜ ΙΜΠΕΡ Ι Α ΜΕ 0ο ΑΝΤ Σ ΚΝΕ 3 ΤΟ ΕΡΟ ΤΗ Μ ∆ΙΗ