10
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
αυθαιρεσίας εις βάρος των εργαζομένων και τίποτε άλλο; Τότε που η χώρα μας διέθετε πολύ χαμηλό εργατικό κόστος, γιατί οι ελληνικές μεταποιητικές επιχειρήσεις δεν είχαν ούτε υψηλή παραγωγικότητα, αλλά ούτε και αντίστοιχη ανταγωνιστικότητα; Τώρα θα τα αποκτήσουν, με τις ανεπτυγμένες χώρες να βρίσκονται αρκετές δεκαετίες μπροστά και με τους γείτονές μας, όπως λέμε, να εργάζονται για ένα κομμάτι ψωμί; Και με τους εργαζομένους να ζητούν τις αντίστοιχες υψηλές αμοιβές των ανεπτυγμένων χωρών ισχύουν τα ίδια. Έχουν μετρήσει μέχρι και σήμερα την παραγωγικότητά τους, ώστε τα προϊόντα που παράγουν να είναι, έστω και μόνο στην τιμή, ανταγωνιστικά των αντίστοιχων προϊόντων των ανεπτυγμένων χωρών. Διαβάζοντας το κεφάλαιο των μικρομεσαίων και της κοστολόγησης, θα αντιληφθούν, πιστεύω, πολλά. Η χώρα μας σήμερα, επειδή δεν κατόρθωσε να αναπτυχθεί σε τίποτε με συγκροτημένο και μεθοδικό τρόπο, βρίσκεται ανάμεσα στις σιαγόνες μιας μέγκενης. Η μία σιαγόνα είναι οι ανεπτυγμένες χώρες με προϊόντα προηγμένης τεχνολογίας, και η άλλη οι υπό ανάπτυξη χώρες με φθηνό λειτουργικό κόστος. Από τις πρώτες είμαστε υποχρεωμένοι να αγοράζουμε τα προϊόντα τους για να παραμένουμε σύγχρονοι, και από τις άλλες αγοράζουμε και τα προϊόντα τους που είναι φθηνά, και μεταφέρουμε σ’ αυτές τις επιχειρήσεις εντάσεως εργασίας, κυρίως για να παραμείνουν βιώσιμες και κερδοφόρες. Έχω παρατηρήσει επίσης ότι η κάθε πλευρά, δηλαδή είτε οι εργοδότες είτε οι εργαζόμενοι, επιδιώκουν την καθιέρωση των τελευταίων επιτευγμάτων των ανεπτυγμένων χωρών στο εργασιακό πεδίο κάθε φορά που τους συμφέρει. Με αυτές τις προτάσεις τους όμως στις περισσότερες περιπτώσεις είναι σαν να μας ρίχνουν μόνιμα στη μέση του ωκεανού χωρίς σανίδα σωτηρίας. Η χώρα μας έπεται όλων αυτών των κοινωνιών για μερικές δεκαετίες, είτε στο βιομηχανικό πεδίο, είτε στο κοινωνικό. Συνεπώς, κάθε προσπάθειά μας να βρεθούμε στο ανώτατο σκαλί αυτών των κοινωνιών, χωρίς να έχουμε περάσει από τα αντίστοιχα στάδια που πέρασαν αυτές για να φθάσουν εκεί που είναι σήμερα, θα έχει σαν συνέπεια για τη χώρα μας την καταβαράθρωσή της και την οικονομική εξαθλίωση για μεγάλο μέρος του πληθυσμού της. Είναι χίλιες φορές καλύτερα να πραγματοποιούμε γρήγορα βήματα με συγκροτημένο και μεθοδικό τρόπο, παρά άλματα χωρίς να γνωρίζουμε καθόλου το έδαφος και μάλιστα χωρίς το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό σε όλους τους τομείς. Με τον τρόπο αυτόν, το μόνο που κατορθώνουμε τις περισσότερες φορές είναι να μένουμε συνεχώς μετέωροι σε όλα. Λύνουμε προσωρινά μερικά προβλήματα και μας προκύπτουν πολλαπλάσια. Η χαμηλή παραγωγικότητα, όπως θα αποδειχθεί σε όλο το έργο, ήταν ένας από τους βασικούς παράγοντες της έλλειψης ανταγωνιστικότητας από τις ελληνικές επιχειρήσεις, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, και μία από τις κύριες αιτίες κλεισίματός τους, όχι όμως και η μοναδική. Η παραγωγικότητα συνδέεται μόνο με την τιμή του προϊόντος και όχι και με την ποιότητά του. Από μόνη της η παραγωγικότητα δεν επαρκεί για να καταστήσει μια εταιρεία ανταγωνιστική. Την παραγωγικότητα θα πρέπει να τη δούμε στο πραγματικό της μέγεθος, σε συνάρτηση και με τις άλλες ποσοτικές και ποιοτικές συνιστώσες που θα πρέπει να τη συνοδεύουν, και όχι να την απομονώνουμε και να τη θεοποιούμε.