A12 NGÖÔØI VIEÄT CHUÛ NHAÄT - SOÁ 7309 - 11 thaùng 12, 2005 (11 thaùng M. Moät naêm AÁt Daäu)
Traàn Hoàng Chaâu: Daáu aán moät ñoaïn ñôøi Tieáp trang A9
Leânh ñeânh moät thuôû luaân hoài Voøng troøn nhaân theá ñoåi ñôøi coá nhaân Khoâng phaûi baèng taûn vaên, maø baèng thô. Vì vaên xuoâi coù theå noùi ra ñöôïc nhöõng yeâu thöông vaø suy nghó veà nhöõng töôi maùt, trong saùng vaø caû nhöõng say meâ moâi con gaùi nhoû thaém yeân chi. Nhöng chæ coù Thô môùi keå ñöôïc söï ñau thöông ai oaùn ngaäp ñaát trôøi, vì: Thô laø Söï Thöïc Söï Thöïc laø Thô Kyû nieäm nieàm aáu thô Söông muø saùng choùi Duø kyû nieäm maøn ñeâm hay sôùm mai hoàng Kyû nieäm vaãn thöïc hôn caû Söï Thöïc. (DICHTUNG UND WAHRHEIT) Nhôù ñaát Nôi xa ñoù Dieän ñoái dieän nöûa voøng xích ñaïo Coù phaûi queâ höông ta? Baõi Tröôùc, Baõi Sau Ngoâi nhaø tranh sieâu veïo Em beù thieáu dinh döôõng Ngöôøi moûng nhö sôïi chæ baøn tay (XUAÂN VAØ BIEÅN THIEÁU QUEÂ HÖÔNG) Khoùc bieån Bieån vaãn bieån queâ höông Noái daøi muoân truøng soùng ... Nhöng döôùi saâu
Saâu nöõa Vaïn hoàn thuyeàn Sôùm ñi toái veà Vaãn oan khieân Ngaäp traøn bieån Ñoâng!
(BIEÅN OAN KHIEÂN) Ta nhaët töøng sôïi rong bieån Toùc theà trong chaát loûng xanh Ta nhaët töøng sôïi kyû nieäm Beành boàng trong tieàm thöùc bieån saâu (XUAÂN VAØ BIEÅN THIEÁU QUEÂ HÖÔNG) Thöông Trôøi Maét em môû... khoâng gian ñang raïn vôõ Gaáp ñi em! thaùc ñoå ngaøn sao ruïng! Saàu leân baøng baïc côn hoàng thuûy Thieân haø tan taùc maùy huyeàn vi Töôïng cuõ thaàn linh ngaøn ñoå naùt Chieàu taän theá loøng coù bieån daâu? (HAÏT CAÙT BIEÅN ÑOÂNG) Nhöõng thô khaùc, vaø haàu heát caùc baøi trong hai taäp Nöûa Khuya Giaáy Traéng vaø Haïnh Phuùc Ñeán Töøng Phuùt Giaây khoâng laø thô thôøi theá nöõa. Thô Traàn Hoàng Chaâu ca ngôïi tình yeâu. Tình yeâu say ñaém, tình yeâu löûa hoàng, tình yeâu nguøn nguït muoán chaùy caû vuõ truï vôùi thôøi gian. Tình yeâu saùng taïo thaønh thô: Baøi thô môùi tinh tình höông phaán Hoâm nay laïi giaùng traàn Khoaùc aùo nöõ hoaøng Kieàu mî! (ANH, EM BAØI THÔ)
Thô Traàn Hoàng Chaâu daâng höông leân thieân nhieân: Phuø dung saàu ñoû döôùi khe Yeâu yeâu mình lieãu thaân ghì gioù say Gaàn troâng ñoäng bích coû caây Cöûa son kheùp môû boùng maây nguoàn daøo (SÔN THUÛY) Môû ra moät coõi meânh mang chöa ngöôøi vaøo trong nöôùc Vieät Nam, thô Traàn Hoàng Chaâu khôi nguoàn cho moät doøng thô sieâu hình trieát lí: Maët trôøi cho ta bieát meânh moâng ba ngaøn theá giôùi, Hoa hoàng vaø em cho ta bieát nguoàn dieãm leä khoâng cuøng ... Taát caû chæ laø gheù qua Taïm bôï Vaø quaùn troï muoân ñôøi! (QUAÙN TROÏ MUOÂN ÑÔØI) vaø, Mai sau duø coù bao giôø, Ñoát loø höông aáy, so tô phím naøy. (Nguyeãn Du: ÑOAÏN TRÖÔØNG TAÂN THANH) Thô laø ngoân ngöõ ñeå Traàn Hoàng Chaâu naâng cheùn traø maïn sen noùi chuyeän thô vôùi nhöõng thi só thôøi xöa Preùvert, Apollinaire, Shakespeare, Goethe, Thoâi Hieäu, Ñoã Thieáu Laêng, vaø Nguyeãn Du vôùi Hoà Xuaân Höông: Taám son nguyeän giöõ maøu töôi Vì em laøm giaáy cho ngöôøi laøm thô (AI VEÀ YEÂN THAÙI, TAÂY HOÀ)
SUNDAY, DECEMBER 11, 2005 Thô Traàn Hoàng Chaâu buoàn. Ñôøi thöïc khoâng coù nhöõng cuoäc vui ñaày thaùng, traän cöôøi thaâu ñeâm. Laâu laâu, laâu thaät laø laâu, môùi coù moät baøi vui, caùi vui nheø nheï nhöng ñaày aâu yeám: Maét em laïi nôû vaøng sao Maét em laïi nhuoäm raùng chieàu Kính vaïn hoa mang mang nieàm tình töï Vaø nhöõng nhòp caàu ñöôïc xaây laïi Nhöõng cöûa soå ñöôïc môû roäng theâm Cho ñoâi linh hoàn nhoû Sôùm toái ñi veà Coù nhau Trong aám laïnh traàn gian! (SAÀU ÑOÂNG LAÙ UÙA) Vaø nhöõng Haïnh Phuùc Ñeán Töøng Phuùt Giaây maø thi só coá níu laïi cho vónh cöûu baèng thô. Nhieàu kæ nieäm muøa xöa, nhieàu moái saàu vaïn kæ maø coû vong öu vaø coû töông tö ñoát leân khoâng ngöøng cuõng khoâng ñuoåi ñöôïc ra khoûi nhöõng ñeâm traéng daøi daøi saàu vieãn xöù vaø nhöõng trang söû phi nhaân: Ai laøm cho caûi toâi saàu Cho döa toâi khuù cho saàu keát tô Thô Traàn Hoàng Chaâu laø thô trí thöùc ñeïp moät caùch trang nhaõ vôùi nhieàu höông hoa kì dieäu cuûa boán beå naêm chaâu vaø moät taâm hoàn cao quyù luoân luoân rung ñoäng theo aâm höôûng vôùi taát caû nhöõng caùi ñeïp vi teá cuûa cuoäc ñôøi vaø nhöõng hoaøi aûnh vaên chöông coå ñieån. Traàn Ngoïc Ninh 2004