Jaarverslag 2023 NVTG

Jaarverslag 2023

Voorwoord

De samenwerkende

partijen het Kenniscentrum

Global Health (KCGH), het Opleidingsinstituut

AIGT (OIGT) en de Nederlandse Vereniging voor Tropengeneeskunde en Internationale

Gezondheidszorg (NVTG) kijken terug op een veelbewogen jaar.

Een jaar vol reflectie, beweging en actie

Een jaar waarin we de traditionele patronen en concepten die jarenlang het discours in TM en IH hebben bepaald hebben getoetst aan de tand des tijds. Een jaar waarin we werkten aan het concretiseren van onze basisprincipes (values) – diversiteit, gelijkheid en inclusiviteit – in onze activiteiten, organisatievorm en mandaat. Dit is een continu proces, een beweging die nog in volle gang is.

In 2023 bouwden we verder op de uitkomsten van de dialoog die we met jullie voerden tijdens het ‘2022 Decolonising Global Health symposium’ en op de dilemma’s zoals beschreven in de MTb editie met ditzelfde thema. Een logische vervolgstap was dan ook om dit proces verder uit te diepen en de implicaties van Decolonising Global Health voor ons werk, onze partnerrelaties en onze organisaties te onderzoeken. Dat gebeurde in 2023 volop.

Onder meer tijdens de Global Health dag in april, waar we samen met Mustapha Gidado – directeur van KNCV Tuberculose fonds – ingingen op hoe we op integere en duurzame wijze stappen kunnen zetten op weg naar gelijkwaardigheid in partnerschap, onafhankelijkheid in relaties, het delen van verantwoordelijkheid en macht. Elementen die van belang zijn in de mondiale samenwerking op ons terrein: in publieke gezondheidszorgprogramma’s, in de kliniek, in onderwijs en in het doen van onderzoek. Onze ambities daarin kunt u terugvinden in de 2023 ontwikkelde Roadmap en in de vernieuwde Code of Conduct.

Ook tijdens het Planetary Health Congres stonden we stil bij dekoloniseringsprocessen en de gevolgen voor ons werkveld gedurende de sessies Climate Justice en Deco-

lonising global Health. Tevens richtten we een denktank op waarin we ons bogen over onder meer de noodzaak en suggesties met betrekking tot een naamsverandering van de NVTG. Maar ook hoe de Vereniging zich nog meer kan inzetten om daadwerkelijk inclusief en meer divers te worden. Dit traject wordt in 2024 voortgezet.

Een veelbewogen jaar dus, met veel activiteiten die we organiseerden, elk vanuit onze eigen missie en taakopdracht. Belangrijke mijlpaal was dit jaar de organisatie van het ‘Planetary Health Congres’ dat meer dan 1.500 deelnemers samenbracht rondom de thema’s waar we ons al jaar en dag voor inzetten. Het doet ons deugd dat we in navolging van het 2007 ECTMIH in Amsterdam – indertijd onder het (nog steeds actuele) thema ‘Partnership and Innovation for Global He@lth’– een groot publiek hebben weten te bereiken, met name ook de jongere generatie. Tenslotte, hebben we ons in het verslagjaar hard ingezet om de samenwerkingsrelatie binnen de driehoek te bestendigen en meer mensen aan ons te binden. Daarnaast hebben we in toenemende mate onze diensten beschikbaar weten te maken voor een groter publiek en onze zichtbaarheid vergroot naar externe partijen en partners in het global health veld, in Nederland en daarbuiten.

In dit alles hebben we dit jaar de kracht van complementariteit en synergie van de driehoek gezien. Iets waarvoor we jullie dankbaar zijn, want zonder jullie grenzeloze energie, enthousiasme en inzet was dit niet mogelijk geweest.

Hanneke Dekker, Voorzitter NVTG

Albertine Baauw, Directeur OIGT

Joyce Browne, Voorzitter KCGH

Samenvatting mandaten NVTG, KCGH en OIGT

KCGH

Het KCGH zorgt voor kennisuitwisseling op het gebied van global health; dit doen we door zorg en global health professionals te verbinden, global health kennis toegankelijker te maken, ervan te leren en daardoor de toepassing in de Nederlandse gezondheidszorg te bevorderen. Dit doen we door het initiëren, ondersteunen en uitvoeren van vele activiteiten waaronder het delen van kennis via sociale en traditionele media, het organiseren van symposia, webinars en trainingen.

OIGT

Het OIGT heeft een unieke positie omdat er wereldwijd geen ander instituut is dat artsen in global health en tropengeneeskunde opleidt. Een geschiedenis die lang teruggaat waarin het instituut heeft kunnen groeien en professionaliseren. De opleiding tot Arts Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde leidt basisartsen op tot generalistisch werkende artsen die kunnen opereren op het snijvlak van de curatieve en preventieve geneeskunde en gezondheidsbevordering. Concreet betekent dit dat de AIGT de Nederlandse expert is op het gebied van global health, waar klinische zorg en public health samenkomen.

NVTG

De NVTG is en blijft de beroepsvereniging voor global health professionals. Dit was de afgelopen 117 jaar het geval, en we hopen nog lang door te kunnen gaan. In 2003 formuleerden we 4 pijlers die ons werk inzichtelijk maakt: we bieden een laagdrempelig platform voor kennisuitwisseling en netwerken; we verzorgen onderwijs en training op het gebied van GH en TM; we stimuleren wetenschap en onderzoek op ons vakgebied en bewaken de wetenschappelijke basis van de opleiding. De laatste pijler, pleitbezorging voeren we uit, onder meer door deelname aan de Dutch Global Health Alliance (DGHA), een alliantie die zich onder andere inzet voor een Nederlandse global health strategie en deelname aan de Dutch Global Health Hub.

Drie key-topics Roadmap

Planetary Health

De gezondheid van onze planeet en die van de mens zijn nauw met elkaar verbonden. Deze verbondenheid wordt omvat in het concept Planetary Health. Planetary Health wordt gedefinieerd als “een oplossingsgericht, transdisciplinair vakgebied en sociale beweging die zich richt op het analyseren en aanpakken van de gevolgen van menselijke verstoringen van de natuurlijke systemen van de aarde voor de menselijke gezondheid en al het leven op aarde” (Planetary Health Alliance).

Op verschillende momenten in 2023 stond dit thema centraal: gedurende het Europese congres, in het werk van de werkgroep Zorg voor Klimaat, en onze actieve betrokkenheid bij de community of practice van de Nederlandse Global Health Hub: Klimaat & Gezondheid

Health Equity

Een grondbeginsel dat de leidraad vormt voor het werk van onze werkgroepen en als rode draad door de symposia en activiteiten loopt. Ook zijn we actief betrokken in de community of practice van de Nederlandse Global Health Hub: versterken van gezondheidssystemen.

Global Health in NL

In toenemende mate zien we de ‘global health’ gedachte terug in ons werk in het buitenland, maar ook zichtbaar is ons werk in Nederland: als consultant, beleidsmaker, pleitbezorger, wetenschapper of professional in de patiëntenzorg. AIGT-ers die na hun periode in het buitenland inzichten als ‘health equity’ en ‘right to health’ meenemen naar hun nieuwe werkplek in Nederland en dit ook actief uitdragen. Daarnaast is er groeiende groep AIGT-ers die in Nederland werkzaam zijn als AIGT-er zorg verlenen aan kwetsbare patiëntengroepen, met verminderde gezondheidsvaardigheden en afstand tot zorg. Ze komen samen in de werkgroep AIGT voorgoed, waarin ze samen kennis en expertise met elkaar delen.

Platform

Een centraal element is ons werk is het bieden van een platform met als doelstellingen het bijeenbrengen van professionals werkzaam op het terrein van global health, en om kennisuitwisseling te faciliteren en te stimuleren. In dit werk richten we ons op onze ‘traditionele’ achterban, maar nadrukkelijk ook op een breder publiek van professionals van buiten het Global Health werkveld om een breed en inclusief netwerk te vormen en kennisdeling op ons vakgebied te stimuleren. Dit doen we door het organiseren van events, trainingen, en andere vormen van kennisuitwisseling (live and online), en het verbinden van professionals. Een overzicht van wat we dit jaar realiseerden is te lezen onder hoofdstuk 6 Activiteiten.

Onderwijs en opleiding

Concilium Opleiding Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde (CIGT)

Tussen het CIGT en het Opleidingsinstituut Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde (OIGT) bestaat een nauwe samenwerking. Het OIGT is verantwoordelijk voor de organisatie van de opleiding, het CIGT adviseert met betrekking tot de inhoud en de kwaliteit van de opleiding.

Het dagelijks bestuur van het CIGT was in 2023 als volgt samengesteld:

Irene de vries, voorzitter en Inge de Grauw, secretaris.

De deelgebieden zijn als volgt vertegenwoordigd:

Vertegenwoordiger van de werkgroep “Netherlands Society of International Surgery”, tevens erkend opleider AIGT

Roeland Voorhoeve

Susan Lemson

Vertegenwoordiger van de werkgroep “International Safe Motherhood and Reproductive Health”, tevens erkend opleider AIGT

Erica Janszen

Barbara Nolens

Vertegenwoordiger van de sectie “International Child Health”, tevens erkend opleider AIGT

Jaap de Witte

Hanneke Dekker

Vertegenwoordiger werkgroep Tropische geneeskunde

Vacant

(Ed Zijlstra tot 31 december 2024)

NVTG lid als vertegenwoordiger van de overige klinische disciplines

Jan Geert Bollemeijer

Vertegenwoordiger van de The Netherlands Course on Global Health and Tropical Medicine of Nederlandse

Tropen Cursus (NTC)

Francine Egberts

AIGT/KNMG, agendalid van de NVTG in de RGS

Hanneke Dekker

AIGT/KNMG, tevens plaatsvervangend agendalid van de NVTG in de RGS

Marlies Penning

Het CIGT is het vaste adviescollege van de NVTG, dat toezicht houdt op de inhoud en de kwaliteit van de opleiding tot AIGT. Zij kan daarnaast de NVTG desgevraagd of uit eigen beweging adviseren over alle andere aangelegenheden van onderwijs, opleiding en scholing die verband houden met de borging, de bevordering en de ontwikkeling van de internationale gezondheidszorg en tropengeneeskunde, evenals de beroepsuitoefening van AIGT- KNMG. Het Concilium is beleidsvoorbereidend en adviserend vanuit zijn beroepsinhoudelijke expertise in het vakgebied van de internationale gezondheidszorg en tropengeneeskunde. Het CIGT fungeert als Centrale Opleidingscommissie van de NVTG.

NVTG lid als vertegenwoordiger van de commissie cursorisch onderwijs

Pieter van Thiel

aios-IGT als vertegenwoordiger van de aiossen-IGT en lid van de Vereniging Tropenartsen in Opleiding (TROIE)

TROIE onderwijs portefeuille-houders. In 2023 waren dat Sam Curutchet en Suzanne Boeree

de voorzitter, secretaris of portefeuillehouder Opleiding/Onderwijs van het Bestuur van de NVTG

Hanneke Dekker

Het CIGT organiseerde in 2023 zoals gebruikelijke terugkerende opleidersvergaderingen. Tijdens de eerste verga-

dering werd, in het kader van docent professionalisering, een tweedelige cursus interculturele communicatie (online) werd gegeven. De tweede opleidersvergadering werd gecombineerd met een wetenschappelijke sessie tijdens het ECTMIH congres, waar presentaties werden gegeven door AIOS en (buitenland)opleiders over onderzoek verricht in het kader van de global health excercise tijdens de buitenlandperiode van de opleiding IGT. Hierin vond participatie van opleiders en AIOS in hybride vorm plaats.

De voornaamste nieuwe activiteiten in 2023 kunnen als volgt worden samengevat:

1. In 2023 werden de onderzoeksresultaten gepresenteerd van de learning needs assessment (LNA) die het nieuwe opleidingsplan informeren. De LNA bestond uit twee delen:

• Een evaluatie van de opleiding IGT vanuit het perspectief van jonge klaren AIGT, hun ervaringen in het veld en de benodigde competenties in beschouwing nemend. Dit onderzoek werd verricht door Isabelle Tiggelaar, student aan de VUmc, mede onder supervisie van het CIGT.

• Daarnaast werd een soortgelijk LNA AIGT opgezet vanuit het perspectief van het veld en de buitenlandse werkgevers van de AIGT. Dit onderzoek werd in 2022 verricht door Jamilah Sherally onder leiding van Joyce Brown, Janine de Zeeuw, Marco Versluis en Judith van de Kamp en werd eind 2022 afgerond.

2. Voor het herschrijven van het opleidingsplan werd door het CIGT een commissie samengesteld (Commissie Herziening Opleidingsplan AIGT) gevorm door; Barend Gerretsen (voorzitter), Inge de Grauw (secretaris), Albertine Baauw (OIGT), Beatrijs de Leede (onderwijskundige), Susan Lemson en Roeland Voorhoeve (chirurgie), Jaap de Witte (kindergeneeskunde), Erica Janszen en Barbara Nolens (gynaecologie), Irene de Vries (GEO), Jeanet Bos en Kitty Slieker (interne geneeskunde), Jan Geert Bollemeijer (kleine vakken), Francine Egberts (NTC), Pieter van Thiel (cursorisch onderwijs), AIOS (TROIE). In deze samenstelling vonden de eerste bijeenkomsten plaats waarbij een Terms of Reference, de kaders en uitgangspunten voor het nieuwe opleidingsplan werden vastgesteld. Verder schrijven volgt, waarbij een eerste voorstel is beoogd medio 2024.

3. Het CIGT was betrokken bij de overleggen ten aanzien van het nieuwe wetenschapsorganogram van de NVTG en de rol van het CIGT hierin.

4. Via de NTC advisory commissie is het CIGT betrokken bij de herinrichting van de Nederlandse Tropencursus (NTC). De twee masters aan het KIT (voorheen Master International Health en Master Public Health) fuseren tot 1 master of science in public health and health equi-

ty. Dit heeft consequenties voor NTC welke als kernmodule van de master fungeert. De NTC advisory commissie bekijkt samen met de KIT hoe de inhoud van de NTC het best vorm krijgt en blijft aansluiten bij de leerdoelen van de aios IGT en het (nieuwe) opleidingsplan.

Herregistratie

Vanaf 2015 bestaat het register Arts Internationale Gezondheidzorg & Tropengeneeskunde (AIGT) bij de RGS. In 2015 waren er 270 artsen IGT ingeschreven. De inschrijving geldt voor 5 jaar, na 5 jaar kan herregistratie worden aangevraagd mits voldaan is aan de herregistratie-eisen, zoals vastgesteld door de Commissie Geneeskundige Specialismen (CGS). De Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten (RGS) beoordeelt de aanvragen voor herregistratie. In 2020 vond de eerste herregistratieronde plaats, een deel van de artsen IGT heeft besloten zich niet te herregistreren, i.v.m. dubbele specialisatie.

Hierbij een overzicht van het aantal geregistreerde artsen IGT.

Jaar Aantal geregistreerde artsen IGT

In het afgelopen jaar is er met regelmaat overleg geweest met RGS en CGS. Door korte lijnen te houden adviseren we (NVTG bestuurslid / GAIA coördinator) RGS over het werkveld van de AIGT-er, zodat herregistraties soepel kunnen verlopen. We zien steeds vaker dat de AIGT-er zijn klinische uren in Nederland op het gebied van Global Health kan laten meetellen; per 2024 zal deze wijziging ook worden opgenomen in de herregistratie eisen. Dat is goed en waardevol om te zien, omdat het werkveld ook aan het verschuiven is en steeds meer AIGT-ers tijdelijk, dan wel voor langere tijd, in Nederland werkzaam zijn. Verder zagen we dat er in 2023 goed gebruik is gemaakt van de Intercollegiale Toetsgroepen, geleid door Erkende Kwaliteits Consulenten (EKC). De toetsgroepen zijn een vereiste voor herregistratie, ze lopen goed en worden als positief ervaren door de AIGT-er.

TROIE

TROIE is in 1995 opgericht met als doel de belangen van AIOS Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde te behartigen. Dit doet ze door middel van kwaliteitsbewaking van de opleiding, belangenbehartiging van de AIOS IGT en het bevorderen van onderling contact en sociale cohesie.

Jaarverslag 2023

2023 was een jaar van het oude bekende en nieuwe initiatieven. Wederom heeft een groep AIOS de opleiding afgerond en waren er veel sollicitanten voor nieuwe AIOS – plekken. De laatste Tropen Carrièredag (voor de naamswijziging komend jaar) werd druk bezocht met plenaire sessies en break-out-rooms. Naast de formele vaste en optionele cursusdagen, werd de eerste skiweek en ‘speeddate’-borrel georganiseerd om vrijgezelle AIOS aan een avontuurlijke partner te helpen. Hoogtepunt voor de AIOS was ECTMIH in Utrecht, waar zij in grote getalen geïnspireerd waren door de diversiteit van sprekers en relevantie van verhalen.

Opleidingscommissie

De opleidingscommissie van TROIE fungeert als schakel tussen de aios-IGT en het opleidingsinstituut (OIGT) en neemt in deze rol deel aan de vergaderingen van het concilium (CIGT). Verder participeert de opleidingscommissie in de centrale sollicitatierondes, draagt bij aan de ontwikkeling en evaluatie van de opleiding en bijbehorende klinische opleidingsplaatsen en faciliteert zo mogelijk extra-curriculaire activiteiten (zoals echografie, fixateur externe en operatieve verloskunde).

Consult Online, Linking Global Health (voorheen Linking Doctors) en Into the World

TROIE onderhoudt Consult Online, Linking Global Health en Into The World. Consult Online is een platform voor medische vragen van global health professionals. Het werd minder gebruikt dan voorheen, waarschijnlijk gezien vragen, buiten het platform om, direct aan ‘bekende’ specialisten gesteld worden. Komend jaar zal dan ook naar de inrichting hiervan gekeken worden. Linking Global Health is een online netwerk van global health professionals in het mondiale werkveld, opgezet in samenwerking met het KCGH. Het platform groeit gestaag en er wordt nagedacht over nieuwe ontwikkelingen van het platform. Into The World is opgericht om aandacht te vragen voor de inmiddels gerealiseerde financiële inbedding van de opleiding AIGT. De nieuwe campagne ‘de AIGT in beeld’ is gestart. Hieren delen AIGT in een video hun persoonlijke verhaal over hun functie. Hiernaast is er aandacht voor het maatschappelijk debat en is het verlengde daarvan een eerste, succesvolle debatavond georganiseerd.

Bestuurssamenstelling 2023

Olivier van der Cammen en Suzanne Greup - voorzitter

Marieke Hoogewerf en Tessa Slutter - secretaris

Melissa Boere - penningmeester

Sam Curutchet, Suzanne Boeree en Moene de Jong - opleiding

Lotte Stoffels - communicatie en PR

Nicole Solleveld - activiteiten

Anne de Boer - Tropen Carrière Dag

Joep Claesen en Renske te Riet Scholten - Consult Online

Anna Keetelaar en Maran Fazzi - Into the World

Wetenschap

Wetenschappelijke raad

In 2022 werd een eerste stap in het samenbrengen van de verschillende wetenschappelijke gremia die van oudsher onderdeel uitmaakten van de NVTG en het OIGT (de wetenschapscommissie en de academische raad) samengebracht onder een nieuwe naam: de wetenschappelijke raad.

Het afgelopen jaar kenmerkte zich door het verfijnen van de taakopdracht voor dit nieuwe orgaan. Koos van de Velden en Thomas van de Akker hebben hiervoor gesprekken gevoerd met de werkgroepen van de NVTG. Aan de hand hiervan is een SWOT analyse opgesteld waarbij veel sterke punten worden gezien waaronder veel initiatieven, onderzoeken en activiteiten bij de leden en werkgroepen op het gebied van wetenschap. Ook zien we veel kansen: twinning research, begeleiding public health exercises, het opstarten van nieuwe wetenschappelijke thema’s, het voordragen van NVTG hoogleraren op het gebied van Health Equity en Planetary Health en het ondersteunen van gemotiveerde jonge onderzoekers. Als zwakke punten zijn gesignaleerd: een tekort aan hoogleraren binnen de NVTG, de afstand van enkele werkgroepen tot de NVTG, alsmede de academie en de UMC’s en nog onvoldoende implementatie van de kennisagenda op deelterreinen. Als bedreigingen worden genoemd: gebrek aan menskracht en coördinatie. De volgende 5 pilaren zien we als onderdeel van het wetenschappelijke pakket van de driehoek:

1. Wetenschap in de opleiding Arts Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde.

2. Onderzoek en ontwikkeling van een wetenschappelijke basis.

3. Wetenschappelijk netwerk.

4. Kennisuitwisseling.

5. Wetenschap in de praktijk.

Wetenschap in de opleiding Arts Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde

Voor het nieuwe opleidingsplan wordt gekeken naar het nog sterker borgen van wetenschap in de opleiding. Hiervoor is de wetenschapsraad in gesprek met het OIGT over manieren waarop de werkgroepen vanuit hun specifieke

kennis en kunde ondersteuning kunnen bieden aan de public health exercises die de studenten in hun opleiding uitvoeren in het veld.

Onderzoek en ontwikkeling van een wetenschappelijke basis

Veel van de werkgroepen stimuleren en ondersteunen het doen van onderzoek en het delen van inzichten en resultaten tijdens symposia en middels publicaties. Ook organiseerde het KCGH in het afgelopen jaar een training ‘wetenschappelijk schrijven’.

Wetenschappelijk netwerk

De wetenschapsraad is in gesprek geweest met alle werkgroepen om te onderzoeken hoe we vanuit de driehoek een bijdrage kunnen leveren aan het versterken van het wetenschappelijk netwerk. Daarnaast zijn we partner van de Global Health Hub. Dit netwerk verenigt Nederlandse kennisinstituten werkzaam op het brede terrein van global health, om zo hun wetenschappelijke kennis aan te wenden voor de versterking van de Nederlandse mondiale gezondheidsstrategie (dit is een initiatief van de Ministeries van VWS en BuZa).

Kennisuitwisseling

Het delen en verspreiden van kennis vindt plaats tijdens diverse symposia en webinars.

Wetenschap in de praktijk

Wetenschap in de praktijk. Het is inspirerend om te zien hoe NVTG leden (waaronder AIGT-ers) hun expertise, klinische vaardigheden vertalen in ‘wetenschap in de praktijk’, zoals het E-book: Basics of burn care (Mathijs Botman et al.) en het initiatief Goal3 (Niek Versteeghe en collega’s), dat gebruik maakt van de Impala monitor, een instrument om de zorg voor kritisch zieke patiënten te verbeteren.

Naast deze pijlers zijn er wensen geformuleerd die de komende jaren op hun haalbaarheid worden onderzocht, of als activiteiten kunnen worden opgestart:

• Het versterken van onze platformfunctie voor het delen van kennis en expertise.

• Het versterken van de link tussen junior en senior onderzoekers.

• Het ondersteunen van junior onderzoekers in het doen van onderzoek, door het bieden van assistentie en/ of contacten (t.a.v. methodologie, logistiek en wetenschappelijk schrijven).

• Versterken van contacten met AIGT-ers in het buitenland.

Hoogleraren

Jelle Stekelenburg – bijzonder hoogleraar ‘Internationale aspecten van reproductieve gezondheidszorg, in het bijzonder veilig moederschap’ (sinds 2016).

Doorlopende onderzoekslijnen:

• Promovendi Van Jhpiego, in samenwerking met Thomas van den Akker (Athena instituut)

• Geboortezorg voor asielzoekers in Noord-Nederland

• Zorg voor zwangeren met ernstige psychosociale en/of psychiatrische problematiek

• PRESCRIPT-TEC, Prevention and Screening Innovation Project Toward Elimination of Cervical Cancer

Doorlopende bijdragen aan onderwijs in UMCG (bacheloronderwijs, bachelorprojecten, wetenschapsstages, Summer school, etc.)

Thomas van den Akker is sinds 1 mei 2019 aangesteld als bijzonder hoogleraar

Global Maternal Health aan de Vrije Universiteit Amsterdam (Athena Instituut). In 2023 verdedigden drie promovendi hun proefschriften in het kader van deze leerstoel. Er werd, in samenwerking met KCGH, een druk bezocht symposium georganiseerd met lessen uit Namibië en Zuid-Afrika.

Otto Kranendonk Fonds

Het fonds is ingesteld in 1994 als Stichting Erefonds Tropische Geneeskunde. Sinds 2011 staat het op naam van prof. dr. Otto Kranendonk, voorheen buitengewoon hoogleraar tropische gezondheidsleer aan de Universiteit van Amsterdam en directeur van de Afdeling Tropische Hygiëne van het Koninklijk Instituut voor de Tropen. Het bestuur van de Stichting OKF bestond in 2022 uit de volgende leden: Hanneke Dekker (voorzitter); Jaco Verweij (secretaris); Remko Schats (penningmeester).

De doelstellingen van het OKF zijn ongewijzigd: het stimuleren van wetenschappelijk onderzoek van NVTG leden. In 2023 heeft er vanwege onvoldoende rendement geen call plaatsgevonden.

MTb en IHA

MTb, Bulletin van de Netherlands Society of Tropical Medicine and International Health is in 2023 tweemaal verschenen en International Health Alerts is vier maal verschenen. Beide publicaties zijn te vinden op het openbare gedeelte van de NVTG en KCGH websites en worden digitaal aan de leden van de NVTG verstuurd.

Thema’s in 2023: Child and adolescent Health en Planetary Health

Sinds 2020 nemen Ed Zijlstra en Esther Jurgens gezamenlijk het hoofdredacteurschap waar. In 2023 nam Ed Zijlstra afscheid als hoofdredacteur. Onze dank voor vele jaren inzet en toewijding!

De redactie bestaat uit:

Esther Jurgens - hoofdredacteur ai Imke Duijf

Daily Krijnen

Lizzy Ooms

Ryan Proos

Eliezer Birnbaum - copy editor Mevrouw van Mulken - art & design

Internation Health Alerts

International Health Alerts (IHA) is een compilatie van samenvattingen van recente publicaties in global health, met een specifieke focus op tropische geneeskunde en de internationale gezondheidszorg in lageen middeninkomenslanden. Rubrieken zijn onder andere: Child Health; Communicable Diseases; Emergency Medicine; Health Financing and Health Policy; HIV/ AIDS; Malaria; Sexual and Reproductive Health; Nutrition and Food; Research Ethics; Non-Communicable Diseases. Het vele werk voor Internationale Health Alerts werd verricht door Leny Claessen-Van Swaay, Yme van den Berg, Cor van den Bogaard en Herbert Schilthuis.

FESTMIH

De vereniging maakt deel uit van de Federation of European Societies of Tropical Medicine and International Health (FESTMIH). De FESTMIH is initiatiefnemer van de European Congress on Tropical Medicine and International Health (ECTMIH) en publiceert het tijdschrift Tropical Medicine and International Health (TM&IH). De NVTG is vertegenwoordigd in het bestuur van de FESTMIH door Jaco Verweij en Remko Schats.

Tijdens het ECTMIH heeft Karel Geyselinck na 7 jaar het voorzitterschap overgedragen aan zijn Italiaanse collega Marco Albonico. Ook is het secretariaat en de coördinatie van Esther Jurgens overgenomen door het Center for Infectious Diseases, Saarland University Homburg, Germany. Naast het patronaat van de ECTMIH’s (de Europese congressen) is FESTMIH de spil in het netwerk van Europese zusterverenigingen, en de oprichter van het Europese Journal TMIH. ECTMIH 2025 zal in Hamburg plaatsvinden (29 september – 2 oktober). In de komende tijd wordt gewerkt aan het versterken en het uitbreiden van het netwerk: zowel intern, door het aangaan van partnerschappen met nieuwe zusterverenigingen, als ook extern, samenwerken met andere netwerken in Europa. Ook staat meer samenwerking in de pleitbezorging op Europees niveau op de agenda van de Europese Federatie.

ECTMIH 2023

In 2023 organiseerden de NVTG en KCGH samen met UMC Utrecht en FESTMIH de 13e editie van de European Conference on Global Health (ECTMIH2023). Het overkoepelende thema van de conferentie Shaping the future of sustainable and equitable planetary health, benadrukte de urgentie van planetary health en het belang van interen transdisciplinaire samenwerking in global health. Het programma besloeg meer dan 115 georganiseerde sessies, verscheidende side-events, een Academy en veel meer. Het evenement is bezocht door meer dan 1.500 deelnemers, waaronder vooraanstaande wetenschappers, beleidsmakers, professionals in de gezondheidszorg en studenten vanuit meer dan 35 verschillende landen wereldwijd. De organisatoren kijken terug op een succesvol en door deelnemers zeer goed gewaardeerd event, daarin gesterkt door positieve evaluaties van de deelnemers met name over de goede balans tussen wetenschappelijke presentaties, debat en discussies rondom actuele thema’s in global en planetary health. Ook was men positief over de aandacht voor meer experimentele vormen van kennisoverdracht, onder meer het toepassen van kunst en cultuur in wetenschappelijke voordrachten en kennisuitwisseling.

Tot slot, de organisatie van ECTMIH2023 heeft ons belangrijke inzichten gegeven in het organiseren van meerdaagse congressen. Een les die we meenemen naar toekomstige events. We kijken terug op een succesvol congres met veel ruimte voor kennisoverdracht op ons vakgebied, ontmoetingen tussen professionals wereldwijd, en het agenderen van urgente dilemma’s in planetary health. Dit alles was niet mogelijk zonder de inzet van onze partners vanuit de academische en maatschappelijke sectoren, de vele vrijwilligers, en natuurlijk de deelnemers die in grote getale aanwezig waren. Onze dank daarvoor.

ECTMIH Academy & webinars

In aanloop naar het congres organiseerden we een reeks webinars, onder leiding van Liesbeth Smit, expert in wetenschapscommunicatie, met name gericht op early career professionals, onder het thema wetenschapscommunicatie (gebruik van social media, posterpresentaties en het houden van pitches).

De dag voor het officiële programma vond de ECTMIH Academy plaats, ook in Utrecht. Dit evenement richtte zich op het verrijken van academische, professionele en creatieve vaardigheden. Gerenommeerde sprekers, waaronder Seye Abimbola, Health Systems Researcher en Chidiebere Ibe, geneeskundestudent en medisch illustrator deelden hun expertise en inspireerden de aanwezigen met voorbeelden van nieuwe/andere vormen van publiceren en kennisoverdracht. De Academy stond open voor zowel congresdeelnemers als niet-deelnemers en trok een breed publiek van vroege tot mid-carrière onderzoekers. De photovoice-workshop onder leiding van Karijn Kakebeeke, docent visuele journalistiek aan de Hogeschool Utrecht en storyteller, bood een praktische benadering van onderzoek binnen het thema ‘Planetary Health’, en benadrukte het belang van visuele storytelling in het bereiken van kwetsbare bevolkingsgroepen.

Buiten de congresmuren

Naast het officiële programma organiseerden we publieksevents, zoals de vertoning van de film Green City Life en de daarop volgende paneldiscussie onder het thema: het verkennen van de toekomst van steden en verhoudingen tussen stedelijk leven, natuur en gezondheid. Dit evenement georganiseerd in samenwerking met WHO Regional Office Europe en andere partners, bood inzichten in innovatieve oplossingen voor gezondere stedelijke omgevingen en werd bezocht door meer dan 300 geïnteresseerden.

Op 21 november werden publieke dialogen gehouden over de invloed van commerciële determinanten op gezondheid en de effecten van exposomen op de inwoners van Utrecht. Deze sessies, georganiseerd in samenwerking met de studentenorganisatie Van Hier Naar […] brachten experts en het algemene publiek samen rondom complexe interacties tussen commercie, maatschappij en gezondheid.

De 34-delige ‘ECTMIH2023 Aftertalk Podcast’, geproduceerd door Doris van der Heijden en Ashis Brahma rondom het congresthema is nog steeds te beluisteren op onder andere Spotify.

Vooruitblik ECTMIH2025

Ten tijde van ons event kondigde het team van het Bernard Nocht Institute for Tropical Medicine (Hamburg, Duitsland) de 14e editie van het Europese Congres aan dat zal plaatsvinden in Hamburg (29 september – 2 oktober 2025).

Pleitbezorging

Pleitbezorging

De NVTG is aangesloten bij de Dutch Global Health Alliance (DGHA), een groep van ruim twintig organisaties uit het maatschappelijk middenveld, en is tevens partner van de in 2023 opgerichte Global Health Hub.

De DGHA is regelmatig in dialoog met zowel het Ministerie van Buitenlandse Zaken (DSO-MG) als het Ministerie van VWS over beleid in Nederland, in Europa en wereldwijd. DGHA volgt kritisch de ontwikkelingen rondom de implementatie van de in 2022 gepubliceerde Nederlandse mondiale gezondheidsstrategie (2023-2030). Deze kent drie speerpunten:

1. Het versterken van de mondiale gezondheidsarchitectuur en nationale gezondheidssystemen

2. Het verbeteren van internationale pandemische paraatheid en minimaliseren van grensoverschrijdende gezondheidsbedreigingen

3. Het adresseren van de impact van klimaatverandering op volksgezondheid en vice versa.

Rondom het laatste speerpunt (klimaatverandering) zijn er in de afgelopen jaren verscheidene pleitbezorgingsactiviteiten uitgevoerd, vanuit de werkgroep Zorg voor Klimaat - in samenwerking met een brede coalitie van andere partners. De petitie van 2023 ‘Van wie is de lucht?’, bouwt onder meer voort op eerdere initiatieven, waaronder de petitie tegen investeringen in fossiele brandstoffen door het pensioenfonds ZW; en de oproep van 64 organisaties aan het kabinet om door te pakken met natuurherstel.

Ontzet door de catastrofale toestand en de omvang van het humanitaire leed in Gaza ondertekenden we in oktober 2023 de dringende oproep aan het kabinet tot onmiddellijke toegang tot medische zorg in Gaza. Het dringende beroep aan de strijdende partijen en regeringsvertegenwoordigers werd opgesteld door Gaza Global Surgery Response ondertekend door zorgverleners in de chirurgie, verloskunde, verpleging, trauma, anesthesie en intensieve zorg.

OIGT

Opleiding tot AIGT

Per 1 januari 2014 werd de opleiding Arts Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde (AIGT) erkend als profielopleiding door de KNMG. Het Opleidingsinstituut Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde (OIGT) is verantwoordelijk voor de uitvoering van de opleiding. In 2023 werden 38 artsen aangenomen voor de opleiding, 85 waren in opleiding, 19 voltooiden de opleiding en 3 zijn voortijdig gestopt. In 2023 waren er in Nederland 64 opleidingsplekken bij 77 opleiders in 29 opleidingsziekenhuizen beschikbaar (42 maatschappen en vakgroepen; 22 plekken heelkunde, 11 plekken kindergeneeskunde en 31 plekken gynaecologie). In 2023 werd de opleiding voor de klinische onderdelen met 3 maanden verlengd, wat de totale opleidingsduur op 33 maanden brengt. Voor de Global Health Residency, de afsluitende opleidingsperiode van zes maanden in het buitenland, werkte het OIGT samen met 10 ziekenhuizen, waarvan er met 9 een structureel samenwerkingsverband bestaat. Verslaggeving van de vorderingen in de opleidingsportfolio tot AIGT heeft verder vorm gekregen in de online applicatie VREST.

Samenwerking

In het bestuur van de Stichting Opleidingsinstituut Internationale Gezondheidzorg en Tropengeneeskunde is de NVTG vertegenwoordigd met één zetel. In 2023 werd een Raad van Toezicht geïnstalleerd. Het Concilium Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde (CIGT) houdt toezicht op de inhoud van de opleiding AIGT. De NVTG en het OIGT werken samen met het Kenniscentrum Global Health (KCGH) met als doel global health kennis toegankelijk en bruikbaar te maken ten behoeve van de Nederlandse gezondheidszorg. Een door het KCGH gecoördineerde studie naar NVTG onderzoeksthema’s en

prioriteiten, met als overstijgende thema’s ‘health equity’ en ‘planetary health’, zal verdere richting geven aan de opleidingsactiviteiten en het opleidingsplan 2025. Met TROIE, de vereniging voor artsen in opleiding tot AIGT, wordt samengewerkt voor kwaliteitsbevordering, voortgangsrapportage in VREST en het ontwikkelen van een digitale leeromgeving.

Financiering

De opleiding tot het profiel AIGT wordt niet gefinancierd zoals specialistische opleidingen in Nederland via het Opleidingsfonds. Het NVTG-bestuur heeft met het OIGT op verschillende manieren geprobeerd financiering te vinden. Er is steeds onderscheid gemaakt tussen financiering van het Opleidingsinstituut en financiering van de opleiding. Eind 2016 werd een amendement van de Socialistische Partij, voor jaarlijkse financiering van het opleidingsinstituut uit de begroting van VWS, met een ruime meerderheid aangenomen. N.a.v. een motie van de ChristenUnie in de Tweede Kamer eind 2019, werd dit bedrag verhoogd. Het Opleidingsinstituut dient hier jaarlijks een aanvraag voor in bij VWS. Dankzij deze verhoogde subsidie is het OIGT onder andere in staat om opleidingsinstellingen tegemoet te komen in additionele kosten voor de aios, met uitzondering van salariskosten. Daarnaast ontvangen aiossen vanuit VWS een toelage t.b.v. de kosten voor het laatste jaar van de opleiding, namelijk de Nederlandse Tropen Cursus en het onderdeel Buitenland.

Verdere institutionalisering

In oktober 2021 is het Opleidingsinstituut gevisiteerd en inmiddels is in februari 2022 het voorgenomen besluit ontvangen: erkenning voor onbepaalde tijd vanaf 1 januari 2021. In het kader van nieuwe RGS regelgeving werkt het Opleidingsinstituut aan een systeem voor kwaliteitsbewaking en bevordering van de opleiding en haar opleiders en is een begin gemaakt met visitaties door het Opleidingsinstituut. Naar aanleiding van een evaluatie van de selectieprocedure voor aiossen in 2021, werd gewerkt aan een revisie ervan. Deze zal vanaf 2024 geïmplementeerd worden.

Digitale Leeromgeving

Vanaf januari 2023 is het OIGT begonnen met het vormgeven van een digitale leeromgeving in het platform Moodle. Het platform wordt gebruikt voor de inschrijving voor- en voorbereiding van de cursusdagen. Een deel van de Pre departure course wordt middels een e-learning gefaciliteerd. E-learnings in ontwikkeling zijn: POCUS (Point of Care Ultrasound), ETAT (Emergency Triage Assessment and Treatment) , Narrative Medicine, Planetary health. De aankomende jaren zal de DLO uitgebreid worden en zullen meerdere e-learnings ontwikkeld worden.

Activiteiten

Activiteitenoverzicht 2023

18 februari

Symposium ‘Veilige Moederschap: Migratie en Zwangerschap’ (in samenwerking met Medicine on the Move, GHHG, en UMCG)

Dit evenement belichtte de complexe zorgbehoeften van zwangere vrouwen met een migratieachtergrond, met het doel om kennis en ervaringen uit te wisselen voor het ontwikkelen van toegankelijke en inclusieve zorgmodellen.

14 & 28 maart

Decolonising Global Health Sessies (in samenwerking met het KIT)

Deze sessies benadrukten de noodzaak voor een rechtvaardige herstructurering van globale gezondheidspraktijken, gericht op epistemische rechtvaardigheid en de dekolonisatie van globale gezondheid.

28 maart, 4, 11, 18 april & 9 mei

Transformative Change & Leadership Course

De cursus was ontworpen rondom inzichten en vaardigheden voor effectief leiderschap en verandering binnen de gezondheidszorg, en de noodzaak voor adaptieve strategieën en collaboratieve innovatie.

19 april

Symposium ‘Maternal Mortality & Morbidity’ (in samenwerking met de werkgroep International Safe Motherhood & Reproductive Health)

Dit symposium, ter ere van de PhD-verdedigingen van Steffie Heemelaar en Anke Heitkamp, bood een platform voor uitwisseling van de nieuwste inzichten in maternale gezondheid, van lokale tot globale perspectieven.

3 april

Dutch Global Health Filmfestival

Films rondom actuele kwesties in global health, om discussie en bewustzijn op dit terrein te bevorderen, en om een breed publiek te bereiken.

Meer over het Dutch Global Health Filmfestival

1 juni

Global Health Dag

Onder het thema ‘Beyond Buzzwords’ bood dit evenement inzichten in de praktische implementatie van diversiteit, gelijkheid, en inclusie in de gezondheidszorg. De dag werd goed bezocht door NVTG-leden en niet-leden met grote interesse in global health.

31 augustus - 2 november

Webinarserie Inclusieve Huisartsgeneeskunde (in samenwerking met werkgroep Huisartsgeneeskunde & internationale gezondheidszorg - WHIG)

Deze reeks webinars voor huisartsen en andere zorgmedewerkers richtte zich op het verbeteren van zorgtoegang en -kwaliteit voor gemarginaliseerde groepen binnen de Nederlandse gezondheidszorg, en benadrukte de noodzaak voor inclusie en gelijkheid bovenop praktische tools.

4 september - 12 december

Webinarserie Zorg voor Klimaat (in samenwerking met de werkgroep Zorg voor Klimaat)

Reeks webinar over de relatie tussen klimaatverandering en gezondheid, met inzichten in het verduurzamen van de zorg (en zorgpraktijk), en over de impact van milieuverandering op de volksgezondheid.

21 september

Sparking Green Movement in the Funding Landscape (in samenwerking met Green Labs NL)

Dit initiatief bevorderde discussies over duurzaamheid in wetenschappelijke financiering en onderzoek, en benadrukte de rol van de wetenschapsgemeenschap in de transitie naar duurzamere praktijken. Belangrijke spelers rondom financiering van onderzoek gingen met elkaar in gesprek hoe verduurzaming kan worden bevorderd.

23 september

Het Groene Zorg Festival (in samenwerking met de Groene Zorg Alliantie)

Dit festival bood een unieke combinatie van sprekers, workshops en culturele activiteiten, alle gericht op het bevorderen van duurzaamheid binnen de gezondheidszorgsector. Bezocht door een breed scala aan zorgmedewerkers, beleidsmakers en bestuurders, was ook deze editie weer een groot succes.

8 december

Het Grote Coherentiedebat (in samenwerking met Vice Versa, BuZa, Wemos en het KIT)

Gericht op het beleid van Nederland in de komende jaren omtrent vaccin- en gezondheidsonrechtvaardigheden, bood dit debat een platform voor diepgaande discussies over mondiale gezondheidsongelijkheden en de rol van Nederland in het bevorderen van gezondheidsgelijkheid op wereldschaal.

2023

Video: ‘Maak het verschil! – aandacht voor diversiteit en gezondheidsverschillen in de zorg’ (in samenwerking met Pharos)

Video gericht op het belichten van diversiteit en gezondheidsverschillen binnen de Nederlandse zorgsector. Dit initiatief streeft ernaar de bewustwording te vergroten en discussie te stimuleren over de cruciale rol van sociale determinanten in gezondheidsuitkomsten. De video is inmiddels meer dan 1.500 keer bekeken. De nadruk ligt op het besef dat een rechtvaardige toegang tot gezondheidszorg meer vereist dan louter medische interventies.

Vice Versa Special

In samenwerking met Vice Versa publiceerden we in aanloop naar ECTMIH 2023 deze editie, die geheel in het teken stond van Planetary Health.

MTb

Vaktijdschrift voor global health professionals.

Child and adolescent Health Planetary Health

Meer activiteiten op www.kcgh.nl

Bestuur en organisatie

Bestuursleden NVTG

Hanneke Dekker - voorzitter

Jaco Verweij - secretaris

Remko Schats - penningmeester

Jeannet Bos

Christina de Vries

Martin Heine

Organisatie NVTG (totaal 0,4 fte)

Esther Jurgens - beleidsmedewerker

Janneke Pala-van Eechoud - coördinator

Bestuursleden SOIGT:

Martin Boeree - voorzitter

Jogchum Beltman - secretaris

Yme van den Berg - penningmeester

Pim de Graaf

Thomas van den Akker - namens de specialismen

Hanneke Dekker - namens NVTG-bestuur

Organisatie OIGT (totaal 2,4 fte)

Albertine Baauw - hoofd opleiding

Robert Scherpbier - plaatsvervangend hoofd opleiding

Widya Boerma - office manager

Megan Chalcraft - Staffunctionaris & Digitale Leeromgeving

Developper

Heleen Kruip - staffunctionaris

Leontien van Ravesteyn - staffunctionaris

Bestuursleden KCGH

Joyce Browne - voorzitter

Jaco Verweij - secretaris

Remko Schats - penningmeester

Mariëlle Bemelmans

Ankie van den Broek

Eelco Jacobs

Bruce Mutsvairo

Organisatie KCGH (totaal 1,4 fte)

Janneke Pala-van Eechoud - coördinator

Nicole van Aalten - office manager

Manouk van de Klundert - project & communicatiemedewerker

Leden

Per 31-12-2023 is het aantal leden 819 (per 31-12-2022: 821). Hiervan zijn er 761 betalende leden. Uitschrijvingen: 69 (van wie 2 overleden en 16 wegens oninbaarheid uitgeschreven). Aantal nieuwe leden: 49.

Colofon

Tekst en redactie

NVTG

Ontwerp Mevrouw van Mulken

NVTG - KCGH - OIGT

Postbus 43 8130 AA Wijhe Info@nvtg.org www.nvtg.org

Foto’s op pagina 8, 12, 18, 20 en 26 via SHUTTERSTOCK.COM

© Nederlandse Vereniging voor Tropische Geneeskunde en Internationale Gezondheidszorg 2024