Het magazine van Stichting Nusantara Zorg
INTERVIEW
VERSCHILLEN IN DE ZORG TUSSEN
VERSCHILLENDE GENERATIES
KWALITEIT VAN ZORG IS ALTIJD
TEAMWERK DUS WE HEBBEN
ELKAAR DAARBIJ NODIG.
- MAURIEN MEIJLIS
BEWONERSVERHAAL
EEN LEVEN GETEKEND DOOR
OORLOG
Uitgave 1, April 2024
01 | Voorwoord
Door Wilbert de Haan Westerveld
02 | Koken met sterren
Met mevrouw Young-Terpsma
04 | Cultuur & behandeling Bij Nusantara
06 | Locaties in beeld Patria & Rumah Saya
08 | Medewerkers verhaal
Interview Boris
13 | Vacatures Kom werken bij Nusantara
14 | Bewonersverhaal Mevrouw Young-Terpsma
16 | Verschillen in de zorg Tussen verschillende generaties
© 2024 Stichting Nusantara Zorg. Alle rechten voorbehouden.
Eindredactie: Fleur Prins
Teksten: Fleur Prins & Pascal Swier
Ontwerp en Vormgeving: Pascal Swier
Fotografie: Pascal Swier & Ka-chun Lo
Op- of aanmerkingen voor de redactie? Mail naar:
envelope communicatie@nusantara.nl
Met trots presenteren wij ons magazine “Majalah”. Met veel toewijding hebben we hard gewerkt om u, als bewoner, familie of ander betrokken persoon, op de hoogte te stellen van de ontwikkelingen die we als Nusantara doormaken. Als Nusantara streven wij ernaar om een ‘archipel’, te zijn voor mensen met een NederlandsIndische of Molukse achtergrond.
Wat mij als ‘blanda’ opvalt is al die lieve hulp die je uit al onze, medewerkers en vrijwilligers dagelijks ervaart. Zelfs familieleden worden gemobiliseerd om, indien nodig, een hand je te helpen. Op alle fronten staan mensen klaar om binnen Nusantara een bijdrage te leveren aan het welzijn van degenen aan wie wij zorg verlenen. Als ik eerlijk ben word ik daar als bestuurder regelmatig helemaal stil van…..
Dit brengt ons bij onze visie op zorg. Een hoogleraar leerde mij ooit dat de essentie van zorg is dat je deze mag verlenen, zorg die plaatsvindt in de intimiteit tussen mensen. Het vindt altijd plaats tussen neuzen en opent de deur naar elkaars discretionaire ruimte, het privédomein van de ander (en vice versa!). Dit betekent dat we onze bewoners met respect en oprechte aandacht benaderen, zoals we dat vanuit de “adat” willen ervaren.
Dit alles neemt niet weg dat de zorgsector in Nederland in rap tempo verandert. De druk op de toegekende budgetten neemt
toe, wat leidt tot meer creativiteit in onze bedrijfsvoering. De overheid stuurt actief aan op samenwerking tussen zorgorganisaties in de regio, zowel lokaal als sectoroverstijgend.
Het is belangrijk dat we streven naar een paradigmaverschuiving van zorg naar welzijn. Welzijn, het welbevinden, zal een steeds belangrijkere rol gaan spelen in de financiering van de zorg. Onderzoek toont aan dat investeren in het welzijn van mensen kosten kan besparen in de zorg. En dan hebben we het alleen nog maar over geld. De impact van investeren in het welzijn van mensen is niet in euro’s uit te drukken.
Als Nusantara willen we daarom nog meer nadruk leggen op onze cultuursensitieve zorg, die we dagelijks vormgeven in onze relaties met bewoners (en familie), collega’s en vrijwilligers. Op deze manier blijven we ons inzetten voor een mooie en menswaardige wereld vanuit onze liefdevolle en cultuurgevoelige benadering van zorg.
In Bussum verzamelde familie Young-Terpsma zich in de warme ambiance van Patria voor een bijzondere gelegenheid: Koken met Sterren. Dit keer was het de beurt aan mevrouw Young-Terpsma om haar culinaire talenten te delen met haar medebewoners, personeel en familie.
Mevrouw Young-Terpsma, geboren in 1937 in het voormalige Nederlands-Indië, heeft een leven vol verhalen en ervaringen achter de rug. Na de ontberingen van de Tweede Wereldoorlog en vier jaar gevangenschap in verschillende Jappenkampen, vond ze haar weg naar Nederland, waar ze nu haar eigen plekje heeft binnen Nusantara in Bussum (lees meer over haar verhaal op pagina …).
Met haar drie zoons en dochter begon mevrouw Young-Terpsma aan het bereiden van een menu dat al decennialang een speciale plaats inneemt in haar hart en keuken: van gado-gado met haar eigen kruidige pindasaus en longtong als voorgerecht, gevolgd door een hoofdgerecht van Kare Ayam, Telor Rendang, Toemis Boontjes, Nasi Goreng en een knapperige toevoeging van Kroepoek/Emping. En om het maal perfect af te sluiten, werd een mango ijscoupe geserveerd als nagerecht.
De dag was doordrenkt met een sfeer van gezelligheid, gedeelde herinneringen en feestelijke vreugde. Terwijl de geuren van specerijen en smaken van overzeese oor-
den de ruimte vulden, werd er gelachen, gepraat en genoten van elkaars gezelschap. De muzikale intermezzo’s verzorgd door de familie van mevrouw Young-Terpsma voegden een extra dimensie toe aan de dag, waardoor het een onvergetelijke ervaring werd voor alle aanwezigen.
Pieter Hartog, de chef van Nusantara, leidde het culinaire spektakel met zijn expertise en passie voor de Indonesische keuken. Zijn begeleiding zorgde ervoor dat alles vlekkeloos verliep, waardoor de gasten zich volledig konden onderdompelen in de smaken en verhalen die deze dag zo speciaal maakten.
Terwijl de dag ten einde liep, bleven de herinneringen aan deze bijzondere dag levendig bij allen die aanwezig waren. Voor mevrouw Young-Terpsma en haar familie was het een moment om te koesteren, een viering van liefde, leven en de kracht van gemeenschap.
Nusantara, net als veel andere verpleeghuizen, staat voor een uitdaging: het leveren van kwalitatief goede zorg aan kwetsbare ouderen op verschillende locaties. Dit terwijl de vraag naar zorg toeneemt en het aantal beschikbare behandelaren afneemt. In een interview met Maurien Meijlis, Manager Behandeling bij Nusantara, krijgen we inzicht in de ontwikkelingen en uitdagingen die gepaard gaan met het organiseren van ouderenzorg.
Regionale samenwerkingen Maurien, verantwoordelijk voor het vormgeven van regionale samenwerkingen rond behandeling bij Nusantara, benadrukt het belang van samenwerking om te voldoen aan de groeiende zorgvraag. Ze vertelt: “Het aantal mensen dat zorg nodig heeft, gaat sterk toenemen, en we hebben niet genoeg personeel om al die vragen op dezelfde manier te blijven beantwoorden.”
Het slim omgaan met talent en kennis is daarbij essentieel. Dat Nusantara twee locaties heeft, één in Ugchelen en één in Bussum, vormt een extra uitdaging om een behandelteam draaiende te houden.
Voldoende behandelaren
Een van de uitdagingen waar zorginstellingen in het hele land mee worden geconfronteerd, is het vinden van voldoende behandelaren om aan de complexe zorgbehoeften van ouderen
te voldoen binnen het behandelbudget. Deze uitdaging maakt dat goede samenwerking tussen zorginstellingen steeds belangrijker wordt. In de regio rond Ugchelen is het Maurien binnen relatief korte tijd gelukt een gezamenlijke behandeling tot stand te brengen met KleinGeluk, Atlant en Zorggroep Apeldoorn. Binnen Rumah Saya komen er behandelaren van alle drie de partners. Met Klein Geluk hebben we zelfs sinds 1 januari dit jaar een gezamenlijke behandeldienst. Tevens zijn we bezig om met deze partners de verpleegkundige achterwacht te vormen. Die regionale samenwerking opzetten kost best wat tijd en inzet. In Bussum staat duurzame samenwerking daarom op een lager pitje. Die locatie gaat naar een andere regio verhuizen. Tot die tijd werken we daar wat pragmatischer samen.
Goede ouderenzorg is volgens Maurien ouderenzorg waarbij tijdig wordt gesignaleerd wat er speelt: niet reactief, maar proactief. Kwaliteit van leven staat natuurlijk centraal voor onze bewoners. Maar die kwaliteit kan ondermijnd worden door fysieke en psychische problemen. Daarom proberen we die zo goed mogelijk in de hand te houden en verergering te voorkomen. Kwaliteit van zorg is altijd teamwerk dus we hebben elkaar daarbij nodig.
Daarnaast staat bij Nusantara cultuursensitiviteit centraal. Door activiteiten en interventies aan te passen aan de Indische en Molukse achtergrond en voorkeuren van de bewoners, streeft Nusantara ernaar een gevoel van comfort en welzijn te bevorderen. Dit kan onder andere door Indische muziek, vers Indisch eten, voldoende beweging, aromatherapie en Pitjit (Indonesische lichaamsmassage) aan te bieden, waardoor een omgeving wordt gecreëerd die niet alleen veilig en vertrouwd is, maar ook de eigen regie van de bewoners ondersteunt. Dit stimuleert het zelfhelend vermogen van de mensen voor wie wij zorgdragen.
Niet altijd kunnen we op dat zelfhelend vermogen een beroep doen. Bij lastige wondgenezing ontkomen we soms niet aan extra eiwitrijke bijvoeding. Dus de reguliere westerse zorg blijft natuurlijk altijd een optie.
Ontwerpen van de zorgomgeving
Tot slot benadrukt Maurien het belang van het delen van kennis en expertise binnen de organisatie, met een specifieke focus op het betrekken van de kennis van de behandelaren bij het inrichten van de zorgomgeving. We moeten altijd door de ogen van de bewoners blijven kijken. Ouderdom komt met gebreken: minder zicht, gehoorverlies, krachtverlies, etc. Creëer daarom een omgeving waarin mensen zelfstandig kunnen blijven.
Stoelen moeten goede steun bieden en bewoners moeten zelf makkelijk kunnen gaan zitten en opstaan; bestek moet een goede greep hebben zodat men zelfstandig kan eten. Mensen voelen zich niet alleen beter door goede zorg, maar ook doordat ze zelf nog iets kunnen doen wat voor hen van waarde is. Dat geeft het leven zin. Wij zijn er om dat te ondersteunen.
Door samen te werken met ergotherapeuten, psychologen en andere experts, is Nusantara in staat een zorgomgeving te creëren die optimaal is afgestemd op de behoeften van de bewoners.
envelope zorgbemiddeling@nusantara.nl
Patria Bussum Ceintuurbaan 281 1402 HM Bussum
envelope zorgbemiddeling@nusantara.nl
Boris, een verzorgende IG en EVV’er (Eerst Verantwoordelijk Verzorgende) bij Nusantara, deelt zijn inspirerende reis in de zorgsector, die begon in Indonesië en hem in 2019 uiteindelijk naar Nederland leidde.
Een rol die verder gaat dan zorg
In zijn rol als EVV’er bij Nusantara, draagt Boris de verantwoordelijkheid met een hart vol zorg en empathie. Zijn dagelijkse taken omvatten niet alleen de zorg voor bewoners, maar ook de communicatie met hun families, artsen en therapeuten. Wat zijn werk bijzonder maakt, is de culturele connectie en de langdurige relaties die hij opbouwt met de bewoners. Hij streeft ernaar om bij hen een gevoel van senang (welbehagen) te creëren, vooral omdat velen zich in hun laatste levensfase bevinden.
Een wereldreis in de zorg
Na zijn opleiding in Indonesië, waar Boris in verschillende zorginstellingen werkte, greep hij de kans om in Nederland te studeren in de psychogeriatrie. Deze stap was niet zonder uitdagingen, waaronder het overbruggen van een visumkloof. Dankzij Nusantara’s steun kon Boris terugkeren naar Nederland, waar hij sinds 2021 zijn passie voor de zorg voortzet.
Verbonden door cultuur
In tegenstelling tot zijn eerdere banen, biedt Nusantara Boris de gelegenheid om een diepe band op te bouwen met de bewoners, iets wat hij enorm waardeert. De gedeelde culturele achtergrond en de aandacht voor welzijn maken Nusantara voor hem een unieke en betekenisvolle werkplek. Boris is trots op de kansen die hij heeft gekregen, waaronder zijn EVV-functie, en hij ziet zichzelf in de toekomst graag doorgroeien binnen Nusantara.
Balans en multiculturaliteit
Boris spreekt lovend over de balans tussen werk en privé bij Nusantara, die hem de ruimte biedt om zowel persoonlijk als professioneel te bloeien. Hij waardeert de diversiteit binnen het team, waar collega’s van verschillende culturen samenwerken in harmonie. Deze multiculturele omgeving, gecombineerd met de Indonesische sfeer in het gebouw, geeft Boris een gevoel van thuis.
Een warme uitnodiging
Voor diegenen die overwegen om bij Nusantara te solliciteren, benadrukt Boris de aangename werksfeer en de kans om in een omgeving te werken waar verschillende culturen samenkomen. “Ik voel me heel erg thuis bij Nusantara, zowel onder de collega’s als in de warme, vertrouwde omgeving.”
Bekijk onze vacatures of solliciteer direct
Verpleegkundige
Helpende Plus
clock
map-marker
24 - 36 uur
Bussum & Ugchelen
Helpende
clock map-marker
24 - 28 uur
Bussum & Ugchelen
Open sollicitatie
clock clock
map-marker
Uren in overleg
Bussum & Ugchelen
Bijbaan voor zorgstudenten
map-marker
0 - 36 uur
Bussum & Ugchelen
Vrijwilligers & maatjes
clock clock
Flexibel rooster
map-marker map-marker
Flexibel af te spreken
Bussum Ugchelen
Het was 1937 toen mevrouw YoungTerpsma ter wereld kwam in het toenmalige Nederlands-Indië, een land doordrenkt van kleurrijke culturen en tropische pracht. Als dochter van onderwijzers, die in de nasleep van de crisis naar Midden-Java waren verhuisd, groeide ze op te midden van de weelderige landschappen en het bruisende leven van het eiland.
Mevrouw Young-Terpsma met haar vader, moeder en broer voor de oorlog
Haar jeugd kende echter abrupte wendingen toen de oorlogswolken zich samenpakten, niet alleen in Europa, maar ook ver weg in de uitgestrekte archipel van de Oost. Op slechts vierjarige leeftijd werd mevrouw Young-Terpsma gevangengenomen en gescheiden van haar vader en vijf jaar oudere broer door de wrede handen van de Japanse bezetters en meegesleurd naar een wereld van ontbering en angst in de beruchte jappenkampen.
Het leven in de kampen was hard en meedogenloos, maar te midden van de duisternis waren er ook lichtpuntjes van menselijkheid en mededogen. Mevrouw Young-Terpsma herinnert zich nog steeds met ontroering een jonge Japanse soldaat die, ondanks de wreedheden van zijn medesoldaten, een bron van vriendelijkheid en steun werd voor de jonge gevangenen. Zijn moedige daden en zijn onbaatzuchtige hart zouden haar leven lang bij haar blijven, zelfs na zijn tragische lot na de bevrijding.
Na de oorlog bracht de bevrijding nieuwe uitdagingen met zich mee voor mevrouw Young-Terpsma en haar familie. Het weerzien met haar vader, na jaren van scheiding en onzekerheid, was een moment van vreugde en emotie dat diep in haar geheugen gegrift staat. Het was vlak voor de reis naar Nederland dat mevrouw Young-Terpsma haar vader als eerste spotte tussen de menigte mannen die door de ramen van de De Ruiyt boot, waarmee het gehele gezin gezamenlijk naar Nederland reisden, tuurden. Een moment dat haar hart vulde met onbeschrijfelijke vreugde en opluchting. De daaropvolgende reis door Nederland, van de haven van Scheveningen naar het noordelijke Leeuwarden, waar het gezin werd ondergebracht bij haar opa en oma, was een ontdekkingstocht door een land dat ze alleen kende van verhalen en kaarten.
Terwijl ze haar weg vond in Nederland, haar nieuwe thuisland, moest mevrouw Young-Terpsma ook omgaan met het verlies van dierbaren. Haar vader, die een half jaar eerder gevangen was genomen dan de rest van het gezin, keerde terug naar Nederland met het gewicht van de ontberingen van de gevangenschap op zijn schouders. Maar het harde werk en de trauma’s van de Pakanbaroe-spoorweg eisten uiteindelijk, binnen het eerste jaar na hereniging met zijn gezin, hun tol. Hij stierf veel te vroeg aan een hartaanval. Waardoor mevrouw Young-Terpsma en haar broer op slechts 10- en 15-jarige leeftijd afscheid moesten nemen en de verloren tijd, van het gevangenschap, met hun vader nooit hebben kunnen inhalen.
Het leven na de oorlog bracht nieuwe kansen en uitdagingen met zich mee voor mevrouw Young-Terpsma. Na haar studie in Amsterdam vond ze liefde en geluk aan
de zijde van een Indo-man, met wie ze een gezin stichtte en vele mooie jaren deelde. Het verlies van haar man op latere leeftijd bracht verdriet, maar ook de kracht om door te gaan en te blijven koesteren wat het leven haar bood.
Nu, op haar plek bij Nusantara in Bussum, omringd door warmte en zorg, kijkt mevrouw Young-Terpsma terug op een leven vol uitdagingen en triomfen, een leven dat gevormd is door oorlog, maar ook door liefde, veerkracht en hoop. Haar verhaal is een herinnering aan de kracht van de menselijke geest en de onbreekbare banden die ons verbinden, zelfs in de donkerste tijden.
Bij Nusantara weten we al langer dat verschillende culturen verschillende benaderingen vereisen als het gaat om zorgverlening. Een aspect dat echter vaak over het hoofd wordt gezien, is de noodzaak van een aangepaste aanpak voor verschillende generaties binnen deze culturen. Jessica Apon, werkzaam voor stichting Pelita als projectleider Kennis en Kunde, heeft hier veel verstand van en vertelt ons meer over deze problematiek. Stichting Pelita zet zich in voor mensen uit voormalig NederlandsIndië, onder andere door het geven van voorlichting en training aan personeel van zorginstellingen over de achtergronden, oorlogsverleden en andere problematiek van deze groep mensen.
Binnen de Indische gemeenschap verschilt de zorgvraag dus aanzienlijk tussen de verschillende generaties. De eerste generatie, die zelf trauma’s hebben opgelopen in voormalig Indië, hebben doorgaans een grote zorgvraag. Ondertussen is de tweede generatie, bestaande uit de kinderen, vaak druk bezig met het zorgen voor hun ouders en het overnemen van de verantwoordelijkheden die voorheen door de eerste generatie werden gedragen. “Je merkt dat ze (de tweede generatie) het moeilijk vinden om voor zichzelf te zorgen,’ vertelt Jessica. Dat ze moeite hebben met het kenbaar maken van hun behoeftes, komt doordat zij dit niet goed hebben geleerd van hun ouders.
De derde generatie, de kleinkinderen, staat ook voor hun eigen uitdagingen. “De derde generatie is sowieso al veel mondiger. Daarnaast zijn ze vaak op zoek naar identiteit.” Zij kunnen dan ook een rol spelen in het overbruggen van de kloof tussen de verschillende generaties binnen de gemeenschap. Zo is het volgens Jessica niet ongebruikelijk dat iemand uit de tweede generatie via zijn of haar kinderen pas meer te weten komt over wat er in het leven van hun grootouders is gebeurd. Door het zwijgen te doorbreken en preventief aan de slag te gaan met de trauma’s van een eerdere generatie, kan bewustwording worden gecreëerd. “Als je trauma niet aankijkt, dan kan het tot zeven generaties doorgegeven worden.”
Het is daarnaast tekenend voor Indische mensen om problemen samen op te lossen en dus niet snel om hulp te vragen. Over het algemeen is er een grote terughoudendheid om proactief hulp te zoeken als iemand zorg nodig heeft. Dit is waar de rol van zorgprofessionals
cruciaal wordt. In plaats van te wachten tot de doelgroep zelf actie onderneemt, is het van essentieel belang dat zorgprofessionals de stap zetten om naar de doelgroep toe te komen. Door actief de dialoog aan te gaan en deel te nemen aan activiteiten zoals de door Pelita georganiseerde bijeenkomsten, kunnen zorgprofessionals beter leren begrijpen wat precies de behoeften en uitdagingen zijn van de gemeenschap.
Deze dialoogsessies en andere initiatieven spelen dan ook een cruciale rol bij het creëren van bewustwording en het doorbreken van het taboe rondom het bespreken van trauma’s en zorgbehoeften. Ze bieden een veilige ruimte waarin de gemeenschap haar ervaringen kan delen en waarin zorgprofessionals kunnen leren hoe ze beter kunnen inspelen op de specifieke behoeften van de doelgroep. Essentieel hiervoor is dat zorgprofessionals het vertrouwen moeten winnen en ze zich bewust moeten zijn van de context. Een voorbeeld hiervan is dat Indische mensen om beleefheidsredenen vaak zeggen wat ze denken dat een zorgprofessional wil horen. Het is om die reden niet ongewoon als het een paar afspraken duurt voordat de werkelijke problemen naar voren komen.
Kortom, binnen de Indische/ Molukse doelgroep is er vaak sprake van onbesproken trauma’s van oorlog en gedwongen migratie, die
intergenerationeel worden overgedragen. Andere belangrijke cultuurspecifieke mechanismen waar zorgprofessionals rekening mee moeten houden, zijn onder andere schaamte om hulp te vragen, niet rechtstreeks antwoord geven, de neiging om zorg tot het uiterste op te lossen binnen familieverband, grote onwetendheid over mogelijkheden binnen het zorgdomein en wantrouwen richting de overheid door niet ingeloste beloftes.
