ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΡΓΟΥ
ΠΕΝΤΑΕΤΙΑ 2011-2016
102
ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΡΓΟΥ
ΠΕΝΤΑΕΤΙΑ 2011-2016
ΌΡΑΜΑ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΉΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΆΣ ΚΎΠΡΟΥ (ΕΚΚ) είναι να καθιερωθεί η κυπριακή κεφαλαιαγορά ως ένας από τους πλέον ασφαλείς, αξιόπιστους και ελκυστικούς επενδυτικούς προορισμούς. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της άσκησης αποτελεσματικής εποπτείας που να διασφαλίζει την προστασία των επενδυτών και την υγιή ανάπτυξη της κεφαλαιαγοράς. Την πενταετία 2011-2016, η ΕΚΚ παρέμεινε προσηλωμένη στο έργο της για τη διασφάλιση της δίκαιης λειτουργίας της κεφαλαιαγοράς και της υγιούς της ανάπτυξης. Παράλληλα, ανταποκρίθηκε στις προκλήσεις, με τις οποίες βρέθηκε αντιμέτωπη η κυπριακή οικονομία. Εργάστηκε εντατικά στη διερεύνηση υποθέσεων που σχετίζονταν με την τραπεζική κρίση του 2013 αναφορικά με θέματα διαφάνειας, ενώ έδωσε έμφαση στη βελτίωση της συμμόρφωσης των εποπτευόμενων οργανισμών μέσω της αύξησης και της εντατικοποίησης των εποπτικών ελέγχων. Το δεύτερο εξάμηνο του 2012, είχε ενεργό ρόλο στην επιτυχή διοργάνωση της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς συμμετείχε ενεργά στις διαπραγματεύσεις για την εξέταση και την αναδιαμόρφωση συνολικά έντεκα νομοθετικών προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αφορούσαν τον τομέα της κεφαλαιαγοράς. Από το Σεπτέμβριο του 2013 μέχρι τον Ιούνιο του 2014, η ΕΚΚ κλήθηκε μέσω της Προέδρου της, να συμμετάσχει μαζί με τη Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας και τον Υπουργό Οικονομικών στην Αρχή Εξυγίανσης, η οποία δημιουργήθηκε για την εξυγίανση πιστωτικών και άλλων ιδρυμάτων. Βελτίωσε επίσης ουσιαστικά το θεσμικό πλαίσιο, δημιουργώντας, μεταξύ άλλων, τις νομοθεσίες που θα επιτρέψουν την περαιτέρω ανάπτυξη του τομέα των συλλογικών επενδύσεων, καθώς επίσης και τη νομοθεσία για τις Εταιρείες Παροχής Διοικητικών Υπηρεσιών. Παράλληλα, ανταποκρίθηκε στη σημαντική αύξηση του αριθμού των εποπτευόμενων οντοτήτων που ήταν αποτέλεσμα, τόσο του αμείωτου ενδιαφέροντος για την εξασφάλιση άδειας από την ΕΚΚ, όσο και της συμπερίληψης νέων κατηγοριών οργανισμών κάτω από την εποπτική της στέγη. Στο διάστημα της τελευταίας πενταετίας, η ΕΚΚ προχώρησε στην επιβολή διοικητικών κυρώσεων περίπου €14,9 εκατ. σε εποπτευόμενους για παραβάσεις της νομοθεσίας που διέπει την κεφαλαιαγορά. Τέλος, η ΕΚΚ υλοποίησε σημαντικά έργα για τον εκσυγχρονισμό του ίδιου του οργανισμού και την αύξηση της παραγωγικότητάς του, ενώ συνέβαλε στις δράσεις για την προώθηση της κυπριακής κεφαλαιαγοράς στο εξωτερικό, έχοντας πάντα υπόψη και την εταιρική κοινωνική της ευθύνη. Οι κυριότερες εργασίες και έργα που υλοποιήθηκαν την πενταετία 2011-2016 αναφέρονται ακολούθως, χωρισμένα σε 8 τομείς: 1. Κυπριακή Προεδρία του Συμβούλιου της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2. Προσπάθεια Ελαχιστοποίησης Αρνητικών Επιπτώσεων του 2013 3. Διερεύνηση Υποθέσεων 4. Εποπτεία της Αγοράς και Συμμόρφωση Εποπτευόμενων 5. Βελτίωση του Ρυθμιστικού Πλαισίου 6. Ανάπτυξη και Πρόοδος της Κυπριακής Κεφαλαιαγοράς 7. Επιμόρφωση Συμμετεχόντων στην Αγορά 8. Ενίσχυση και Αναβάθμιση του Οργανισμού
1
1
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
Καθοριστικής σημασίας ήταν η συμβολή της ΕΚΚ στην επιτυχία της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης το δεύτερο εξάμηνο του 2012. Στο διάστημα αυτών των έξι μηνών, εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας και σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών, η ΕΚΚ συμμετείχε ενεργά στις διαπραγματεύσεις για την εξέταση και την αναδιαμόρφωση συνολικά έντεκα νομοθετικών προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αφορούσαν τον τομέα της κεφαλαιαγοράς. Για το σκοπό αυτό, πέραν από τη συμμετοχή στελεχών από την Κύπρο, λειτουργός της ΕΚΚ αποσπάστηκε στη Μόνιμη Αντιπροσωπία της Δημοκρατίας στις Βρυξέλες για σκοπούς της Προεδρίας σε σχέση με τα θέματα κεφαλαιαγοράς. Κατά την Κυπριακή Προεδρία, επιτεύχθηκε ουσιαστική πρόοδος καθώς και σημαντικές συμφωνίες. Συγκεκριμένα επιτεύχθηκε πολιτική συμφωνία σε τρεις προτάσεις, που αφορούσαν τα κείμενα του Κανονισμού και της Οδηγίας για τους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας, γνωστού ως CRAR, τους Κανονισμούς για τα Ευρωπαϊκά Ταμεία Επιχειρηματικών Κεφαλαίων και τα Ευρωπαϊκά Ταμεία Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας, γνωστά ως EuSEF και EuVECA. Περαιτέρω, επιτεύχθηκαν δύο συμφωνίες γενικής προσέγγισης από το Συμβούλιο της ΕΕ αναφορικά με την πρόταση Κανονισμού MAR και Οδηγίας MAD για την κατάχρηση αγοράς. Να σημειωθεί ότι στο διάστημα αυτό η ΕΚΚ προχώρησε στη δημιουργία ειδικά διαμορφωμένου τμήματος στην ιστοσελίδα της, παρέχοντας συνεχή ενημέρωση προς τους εποπτευόμενους οργανισμούς, τους εμπλεκόμενους φορείς και το επενδυτικό κοινό για το ρόλο της στην Κυπριακή Προεδρία και την πορεία της διαπραγμάτευσης των νομοθετικών προτάσεων και των εξελίξεων που αφορούσαν τον τομέα των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών σε θέματα κεφαλαιαγοράς. Η ουσιαστική συμβολή της ΕΚΚ στην επιτυχία της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης έγινε κατορθωτή τόσο με τη σκληρή δουλειά, όσο και την αφοσίωση του προσωπικού της. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι, στο πλαίσιο της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της EE, η ΕΚΚ είχε την τιμή να φιλοξενήσει τον Νοέμβριο τις συναντήσεις του Συμβουλίου Εποπτών και του Συμβουλίου Διοίκησης της ESMA (European Securities and Markets Authority).
2
2
ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΕΛΑΧΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΡΝΗΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΟΥ 2013
Το 2013 ήταν για τη χώρα και την οικονομία μας μια δύσκολη χρονιά, στη διάρκεια της οποίας η ΕΚΚ βρέθηκε αντιμέτωπη με καταιγιστικές αρνητικές εξελίξεις και πρωτοφανείς κινδύνους τους οποίους έπρεπε να διαχειριστεί. Οι αποφάσεις του Eurogroup τον Μάρτιο ανάγκασαν την ΕΚΚ να αναθεωρήσει τις προτεραιότητές της προκειμένου να ανταποκριθεί έγκαιρα και αποτελεσματικά στις νέες προκλήσεις. Πρωταρχικός στόχος της ΕΚΚ ήταν η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των επενδυτών και η αποκατάσταση της αξιοπιστίας στο χρηματοοικονομικό σύστημα της Κύπρου. Η ΕΚΚ προσπάθησε, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, να συμβάλει στη συλλογική προσπάθεια ελαχιστοποίησης των αρνητικών επιπτώσεων στην κυπριακή οικονομία. Η ΕΚΚ ανέλαβε αρκετές πρωτοβουλίες το 2013 για να επανέλθει το ταχύτερο δυνατό η ομαλότητα στη λειτουργία της αγοράς χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και η ανακούφιση των εποπτευόμενών της οργανισμών από τις ανεπιθύμητες επιπτώσεις των αποφάσεων του Eurogroup. Μεταξύ άλλων: ■ Η ΕΚΚ είχε επαφή με αντίστοιχες Εποπτικές Αρχές κρατών-μελών της ΕΕ και άλλων χωρών, παρέχοντάς τους πληροφόρηση για την πραγματική κατάσταση της κυπριακής οικονομίας και αντικρούοντας τυχόν λανθασμένες εντυπώσεις που δημιουργήθηκαν από διαστρεβλωμένες αναφορές στα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Σε αυτό το πλαίσιο, αποστάληκε γραπτή επεξήγηση των εξελίξεων στους Προέδρους όλων των Εποπτικών Αρχών των κεφαλαιαγορών της ΕΕ. ■ Στο εσωτερικό, από την πρώτη στιγμή η ΕΚΚ παρακολουθούσε στενά και συνεχώς τις εξελίξεις και ενημέρωνε τους εποπτευόμενούς της για θέματα που τους αφορούσαν. Τους παρείχε κάθε δυνατή βοήθεια και μεσολάβηση για επίλυση των προβλημάτων που παρουσιάστηκαν κυρίως στη δραστηριοποίηση των ΚΕΠΕΥ μετά τις αποφάσεις του Μαρτίου του 2013 και ειδικότερα σε ότι αφορούσε στην αποπαγοποίηση των χρημάτων των πελατών τους. ■ Πέτυχε, μέσα από επαφές με όλες τις αρμόδιες Αρχές, πριν οριστικοποιηθεί το κούρεμα καταθέσεων, να αναγνωριστεί στα σχετικά Διατάγματα και να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι οι καταθέσεις των ΚΕΠΕΥ σε τραπεζικούς λογαριασμούς προς όφελος των πελατών τους ανήκουν στους επιμέρους πελάτες και όχι στις ίδιες τις ΚΕΠΕΥ. ■ Συνέβαλε δυναμικά στην ομαλοποίηση της εκκαθάρισης των συναλλαγών στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου, η οποία λόγω της αναστολής της λειτουργίας του τον Μάρτιο του 2013 δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί. ■ Διερεύνησε μέσω σύντομου ερωτηματολογίου που είχε αποστείλει στις ΚΕΠΕΥ τόσο το 2013 όσο και το 2014, τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν αλλά και τις προθέσεις τους για το άμεσο μέλλον και, σε γενικές γραμμές, κράτησε ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας με τους εποπτευόμενους και άλλους φορείς της αγοράς για να είναι ενήμερη για τυχόν δυσκολίες που αντιμετώπιζαν και, όπου ήταν δυνατό, να προτείνει λύσεις. ■ Από το Σεπτέμβριο του 2013 μέχρι τον Ιούνιο του 2014 η ΕΚΚ κλήθηκε, μέσω της Προέδρου της, να συμμετάσχει μαζί με τη Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας και τον Υπουργό Οικονομικών στην Αρχή Εξυγίανσης, η οποία δημιουργήθηκε για την εξυγίανση πιστωτικών και άλλων ιδρυμάτων. Γι’ αυτό το σκοπό δημιουργήθηκε εξειδικευμένη ομάδα εντός της ΕΚΚ, ώστε να συνεισφέρει στην όσο το δυνατό καλύτερη πραγμάτωση των στόχων της. ■ Η ΕΚΚ συνεργάστηκε με τον Κυπριακό Οργανισμό Προώθησης Επενδύσεων (CIPA), συμμετέχοντας το 2013 και το 2014 σε εξειδικευμένα συνέδρια στην Κύπρο και το εξωτερικό που αφορούσαν την προώθηση της κυπριακής κεφαλαιαγοράς. Στα συνέδρια αυτά η ΕΚΚ παρουσίασε το εποπτικό και ρυθμιστικό πλαίσιο που βρίσκεται σε εφαρμογή και εξήγησε πώς διασφαλίζεται η προστασία των επενδυτών στην Κύπρο και η εύρυθμη λειτουργία της αγοράς. Η ΕΚΚ συνέχισε και τα επόμενα χρόνια στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, να συμβάλλει τα μέγιστα στην ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων στην κυπριακή οικονομία από τις αποφάσεις του Eurogroup το 2013.
3
3
ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
3.1 ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ
Στο διάστημα των τελευταίων τριών ετών, η ΕΚΚ στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της για την προστασία των επενδυτών, προχώρησε στην ενδελεχή και αμερόληπτη διερεύνηση σειράς υποθέσεων που σχετίζονταν με τα γεγονότα που οδήγησαν στην τραπεζική κρίση και την επιβολή του bail-in το 2013, με σκοπό να επιτευχθεί πλήρης διαφάνεια και να μπορέσει το τραπεζικό σύστημα να ανακτήσει την αξιοπιστία του. Οι έρευνες αυτές, οι οποίες αφορούσαν διερευνήσεις μεγάλου όγκου και πολυπλοκότητας, επικεντρώθηκαν κυρίως στα πιο κάτω θέματα: ■ Παραπλανητικές, ενδεχομένως, δηλώσεις ανώτατων αξιωματούχων του τραπεζικού τομέα. ■ Την ενδεχόμενη μη έγκαιρη δημοσίευση εμπιστευτικών πληροφοριών σε σχέση με τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών. ■ Την ενδεχόμενη μη έγκαιρη δημοσίευση εμπιστευτικών πληροφοριών σε σχέση με επενδύσεις σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου. ■ Τη δημοσιοποίηση πληροφοριών σε σχέση με την άντληση επείγουσας ρευστότητας (ELA) από τις τράπεζες. ■ Την ενδεχόμενη μη εξασφάλιση της ίσης μεταχείρισης των μετόχων των τραπεζών, καθώς επίσης και παραπλανητικών, ενδεχομένως, ανακοινώσεων προς το επενδυτικό κοινό. ■ Την ενδεχόμενη απομείωση της λογιστικής υπεραξίας (goodwill) περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών, όπως αυτή είχε δημοσιοποιηθεί μέσω των οικονομικών καταστάσεων. ■ Την ενδεχόμενη μη επάρκεια των προβλέψεων σε σχέση με τα δάνεια στις οικονομικές καταστάσεις των τραπεζών, όπως αυτές είχαν δημοσιοποιηθεί. Από τις υποθέσεις που διερεύνησε η ΕΚΚ μέχρι σήμερα και αφορούν τον τραπεζικό τομέα, έχουν επιβληθεί συνολικές διοικητικές κυρώσεις €9 εκατ. Καθώς από τα πρόστιμα αυτά, μέχρι το Σεπτέμβριο του 2016 είχαν εισπραχθεί μόνο €268.000, η ΕΚΚ έχει προχωρήσει με την καταχώρηση αγωγών για την είσπραξή τους. Για τις πλείστες υποθέσεις, για τις οποίες η διερεύνηση έχει ολοκληρωθεί, η ΕΚΚ έχει αποστείλει τα πορίσματα, τις εκθέσεις γεγονότων και άλλα στοιχεία στη Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας, για να διερευνηθεί κατά πόσο προκύπτουν και ποινικά αδικήματα. Εντός του 2017 συνεχίζεται ως άμεση προτεραιότητα η διερεύνηση τριών ακόμα υποθέσεων που σχετίζονται με τον τραπεζικό τομέα. Οι εν λόγω υποθέσεις αφορούν ενδεχόμενες παραπλανητικές δηλώσεις, αξιολόγηση των στοιχείων που είχαν συμπεριληφθεί στις οικονομικές καταστάσεις των προηγούμενων ετών, καθώς επίσης πρακτικές που ενδεχομένως να αποτελούν χειραγώγηση της αγοράς.
3.2 ΑΞΙΟΓΡΑΦΑ
Η ΕΚΚ συμμετείχε δυναμικά στις προσπάθειες για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της ενδεχόμενης παραπλανητικής προώθησης αξιόγραφων κεφαλαίου που εκδόθηκαν από δύο κυπριακές τράπεζες. Στο ευρύτερο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της για την προστασία των επενδυτών, συμμετείχε σε σειρά συσκέψεων υποβάλλοντας απόψεις και εισηγήσεις, καθώς επίσης και στην Ειδική Επιτροπή, η οποία συστάθηκε με πρωτοβουλία του Προέδρου της Δημοκρατίας, με σκοπό τη μελέτη των επιπτώσεων των επιλογών για επίλυση του θέματος. Στην εν λόγω Ειδική Επιτροπή, συμμετείχαν επίσης η Κεντρική Τράπεζα και το Υπουργείο Οικονομικών.
3.3 ΠΑΛΙΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ
Αξίζει να σημειωθεί ότι εντός της πενταετίας το Συμβούλιο και τα αρμόδια Τμήματα της ΕΚΚ έπρεπε να διαχειριστούν τις συνέπειες της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου το 2011, σύμφωνα με την οποία ο διορισμός των μελών του προηγούμενου Συμβουλίου της ΕΚΚ ήταν αντίθετος με τις πρόνοιες του Νόμου που διέπει τη λειτουργία της. Η εν λόγω απόφαση ανάγκασε την ΕΚΚ να ανακαλέσει δεκάδες αποφάσεις της για επιβολή διοικητικών κυρώσεων σε εποπτευόμενους και οδήγησε σε αυξημένο φόρτο εργασίας στα επόμενα χρόνια. Ως αποτέλεσμα, το αρμόδιο Τμήμα της ΕΚΚ επωμίστηκε την επανεξέταση μεγάλου αριθμού υποθέσεων, των οποίων οι αποφάσεις είχαν ανακληθεί, προκλήθηκαν προβλήματα στην ομαλή λειτουργία της ΕΚΚ, ενώ επιβαρύνθηκε και το πρόγραμμα του νέου της Συμβουλίου, καθώς η ΕΚΚ παρέμεινε για παρατεταμένο διάστημα χωρίς Συμβούλιο και εκτελεστικά στελέχη.
4
4
ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΚΑΙ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΩΝ
4.1 ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ
Σημαντική εξέλιξη στην αναβάθμιση και την ενδυνάμωση της εποπτείας από την ΕΚΚ, αποτελεί η εφαρμογή του Πλαισίου Εποπτείας με βάση τους κινδύνους (Risk Based Supervision Framework). Το εν λόγω Πλαίσιο, το οποίο έχει σχεδιαστεί και δημιουργηθεί τα τελευταία δύο χρόνια, αποτελεί μια νέα προσέγγιση στην εποπτεία του χρηματοοικονομικού τομέα και συνάδει με τα μοντέλα που χρησιμοποιούν οι Εποπτικές Αρχές ανά το παγκόσμιο. Το Πλαίσιο τέθηκε σε εφαρμογή περί τα τέλη του 2015 και αναμένεται να αυξήσει την αποτελεσματικότητα της εποπτείας, μέσω της επικέντρωσης στους τομείς της αγοράς, αλλά και στους εποπτευόμενους που ενέχουν τους σημαντικότερους κινδύνους. Με βάση το εν λόγω Πλαίσιο και την ανάλυση πληθώρας δεδομένων, οι εποπτευόμενοι κατηγοριοποιήθηκαν ως υψηλού, μέτριου προς υψηλού, μέτριου προς χαμηλού ή χαμηλού κινδύνου. Η κατηγοριοποίηση αυτή συνδράμει στην κατάρτιση του εκάστοτε ετήσιου εποπτικού προγράμματος και καθορίζει τη συχνότητα και το βάθος των εποπτικών ελέγχων για κάθε εταιρεία ή τομέα. Στη βάση της νέας προσέγγισης στην εποπτεία και του νέου Πλαισίου Εποπτείας με βάση τους κινδύνους, αναλύθηκαν διάφορα δεδομένα με σκοπό την κατηγοριοποίηση των ΚΕΠΕΥ αναλόγως της επικινδυνότητάς τους. Η συνεχής παρακολούθηση της συμμόρφωσης των ΚΕΠΕΥ, οι οποίες κατηγοριοποιήθηκαν ως υψηλού κινδύνου θα περιλαμβάνει τη διενέργεια επιτόπιων ελέγχων και ελέγχων επί εγγράφων που σχετίζονται με όλες τις υποχρεώσεις τους. Όσον αφορά τις ΚΕΠΕΥ που κατηγοριοποιήθηκαν ως μέτριου προς υψηλού κινδύνου, θα υπάρχει συνεχής παρακολούθηση, με τους επιτόπιους ελέγχους και τους ελέγχους επί εγγράφων που σχετίζονται με όλες τις υποχρεώσεις τους να διεξάγονται σε χρονικό ορίζοντα τριών ετών. Για τις μέτριου προς χαμηλού κινδύνου και χαμηλού κινδύνου ΚΕΠΕΥ, θα ασκείται θεματική εποπτεία. Βεβαίως, τυχόν νέα δεδομένα είναι δυνατό να αλλάζουν τις εποπτικές προτεραιότητες κατά τη διάρκεια του έτους. Επιπρόσθετοι επιτόπιοι έλεγχοι σε ΚΕΠΕΥ και ΕΠΔΥ θα λαμβάνουν χώρα ειδικά για θέματα ενδεχόμενης νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες συναλλαγές (Anti-Money Laundering - AML). Παράλληλα, συλλέγονται πληροφορίες για την ένταξη στο Πλαίσιο Εποπτείας με βάση τους κινδύνους και των Εκδοτών, οι τίτλοι των οποίων είναι εισηγμένοι στο ΧΑΚ, ώστε από το 2017 η κατηγοριοποίηση του κινδύνου και του βαθμού της χρηματοοικονομικής τους πληροφόρησης να γίνεται μέσω του εν λόγω συστήματος, για σκοπούς επιλογής του δείγματος ελέγχου. Σκοπός είναι η ΕΚΚ να ενεργεί προληπτικά, προλαβαίνοντας τους τυχόν κινδύνους και δίκαια, ώστε να διασφαλίζει την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και οι αποφάσεις της να αντικατοπτρίζουν τη σημασία που αποδίδει στην προστασία των επενδυτών.
4.2 ΚΕΠΕΥ
Στο πλαίσιο του ελέγχου της συμμόρφωσης των εποπτευόμενών της οργανισμών με τη νομοθεσία που διέπει τη λειτουργία τους, η ΕΚΚ διενήργησε εντός της πενταετίας 76 επιτόπιους ελέγχους σε ΚΕΠΕΥ, βάσει εποπτικού προγράμματος που είχε καταρτιστεί. Από τους επιτόπιους ελέγχους εντοπίστηκαν αδυναμίες που σχετίζονται κυρίως, με τις υποχρεώσεις τους σε σχέση με την προστασία των κεφαλαίων των πελατών, τους μηχανισμούς ελέγχου και διαχείρισης κινδύνων, την ανάθεση λειτουργιών τους σε τρίτους, την επαγγελματική συμπεριφορά των ΚΕΠΕΥ κατά την παροχή υπηρεσιών σε πελάτες ή πιθανούς πελάτες, καθώς και την παροχή των επενδυτικών υπηρεσιών για τις οποίες κατέχουν σχετική άδεια. Διενεργήθηκαν επίσης έλεγχοι, βάσει εγγράφων, σε μεγάλο αριθμό ΚΕΠΕΥ για τη συμμόρφωσή τους όσον αφορά τις συνεχείς τους υποχρεώσεις, όπως για παράδειγμα τις υποχρεώσεις κεφαλαιακής επάρκειας (ίδια κεφάλαια και δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας), της προώθησης και διαφημίσεων, της λειτουργίας συμμόρφωσης και της προστασίας των χρημάτων των πελατών. Ως αποτέλεσμα, στο διάστημα της τελευταίας πενταετίας οι διοικητικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν σε ΚΕΠΕΥ ανέρχονται περίπου στα €4,1 εκατ. Πέρα από τις χρηματικές ποινές που επέβαλε, η ΕΚΚ ανέστειλε την άδεια λειτουργίας 16 ΚΕΠΕΥ, στις οποίες προέκυψαν σημαντικά προβλήματα και
5
4
ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΚΑΙ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΩΝ
προχώρησε σε πλήρη ανάκληση της άδειας λειτουργίας 8 ΚΕΠΕΥ, λόγω σοβαρών παραβάσεων. Σε μια περίπτωση, το 2015, επιβλήθηκαν για πρώτη φορά διοικητικά πρόστιμα σε δύο εκτελεστικούς Διοικητικούς Σύμβουλους ΚΕΠΕΥ συνολικού ύψους €300.000 και τους απαγορεύτηκε να έχουν ανάμιξη σε δραστηριότητες που εμπίπτουν στον χρηματοοικονομικό τομέα για περίοδο πέντε ετών. Επιπλέον, η ΕΚΚ υπέδειξε στους εποπτευόμενους τη λήψη σειράς διορθωτικών μέτρων για τη βελτίωση των εσωτερικών τους διαδικασιών, ρυθμίσεων και πρακτικών, με στόχο την πλήρη συμμόρφωση με τις νομικές τους υποχρεώσεις. Με σκοπό τη βελτίωση της συμμόρφωσης, η ΕΚΚ προέβη τον Ιούλιο του 2015 σε τροποποίηση της διαδικασίας δραστηριοποίησης (activation) των ΚΕΠΕΥ, βάσει της οποίας η δραστηριοποίηση να υπόκειται στη ρητή έγκριση της ΕΚΚ, μετά από επιτόπιο έλεγχο στα γραφεία τους. Οι έλεγχοι αυτοί πραγματοποιούνται για σκοπούς διαπίστωσης της συμμόρφωσης των νεοαδειοδοτημένων ΚΕΠΕΥ με τη νομοθεσία και επικεντρώνονται στο να ικανοποιηθεί η ΕΚΚ ότι έλαβαν όλα τα μέτρα και προέβησαν σε όλες τις δέουσες ενέργειες για την έναρξη των εργασιών τους και κυρίως για την προσφορά επενδυτικών υπηρεσιών διασυνοριακώς στην ΕΕ και σε τρίτες χώρες. Πέρα από τον έλεγχο που γίνεται σε συνεχή βάση, η ΕΚΚ προχώρησε κατά καιρούς και στην έκτακτη συλλογή πληροφοριών αναλόγως των εξελίξεων. Παράδειγμα αποτελεί η έντονη διακύμανση της αξίας του ελβετικού φράγκου περί τον Ιανουάριο του 2015, η οποία κινητοποίησε την ΕΚΚ να προβεί σε έκτακτη συλλογή πληροφοριών για έλεγχο των πιθανών επιπτώσεων στις ΚΕΠΕΥ, με σκοπό να διασφαλίσει ότι, τα όποια προβλήματα κεφαλαιακής επάρκειας ή άλλου είδους στις εργασίες τυχόν επηρεαζόμενων ΚΕΠΕΥ έτυχαν της δέουσας αντιμετώπισης και επίλυσης. Από τα στοιχεία διαφάνηκε ότι οι ΚΕΠΕΥ δεν αντιμετώπισαν ουσιαστικά προβλήματα, καθότι ήταν επαρκώς κεφαλαιοποιημένες. Βαρύτητα δόθηκε και στις περιπτώσεις εταιρειών/προσώπων που παρείχαν επενδυτικές υπηρεσίες παράνομα, δηλαδή χωρίς να διαθέτουν σχετική άδεια και να υπόκεινται στην απαραίτητη εποπτεία από την ΕΚΚ. Στις περιπτώσεις όπου διαπιστώνεται ότι μία εταιρεία παρέχει επενδυτικές υπηρεσίες στην Κύπρο ή από την Κύπρο χωρίς άδεια ΚΕΠΕΥ, η ΕΚΚ μετά από σχετική έρευνα εκδίδει έκτακτη προειδοποίηση προς το επενδυτικό κοινό. Στο διάστημα αυτών των πέντε ετών εκδόθηκαν 48 τέτοιες προειδοποιήσεις για την καλύτερη προστασία του επενδυτικού κοινού. 4.3 ΕΠΔΥ
Στις 21 Δεκεμβρίου 2012 τέθηκε σε ισχύ ο περί της Ρύθμισης των Επιχειρήσεων Παροχής Διοικητικών Υπηρεσιών και Συναφών Θεμάτων Νόμος του 2012 (Ν.196(Ι)/2012), ο οποίος ψηφίστηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων για σκοπούς ρύθμισης των επαγγελματικών δραστηριοτήτων που παρέχονται στο πλαίσιο διοίκησης ιδιωτικών εταιρειών από άλλες επιχειρήσεις. Πρόκειται για νομοθεσία η οποία ρυθμίζει έναν τομέα παροχής υπηρεσιών για τον οποίο δεν υπήρχε προηγουμένως οποιαδήποτε ρύθμιση. Όλες οι εγγεγραμμένες ΕΠΔΥ που βρίσκονται υπό την εποπτεία της ΕΚΚ περιλαμβάνονται σε δημόσιο μητρώο, το οποίο τηρείται από την ΕΚΚ και είναι αναρτημένο στο διαδικτυακό της τόπο για εύκολη πρόσβαση από οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο. Η ΕΚΚ στη βάση του Πλαισίου Εποπτείας με βάση τους κινδύνους διενεργεί σε ετήσια βάση επιτόπιους ελέγχους σε ΕΠΔΥ, για εξέταση της συμμόρφωσής τους με τις συνεχείς τους υποχρεώσεις για την παρεμπόδιση ξεπλύματος παράνομου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Ήδη διενεργήθηκαν από το Τμήμα Παρεμπόδισης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες συνολικά 21 επιτόπιοι έλεγχοι σε ΕΠΔΥ, εκ των οποίων οι 16 ήταν σε συνεργασία με εξωτερικούς παρόχους υπηρεσιών-ελεγκτικούς οίκους. Επίσης, έγινε έλεγχος και λήφθηκαν πληροφορίες στις μηνιαίες προληπτικές καταστάσεις σημαντικών συναλλαγών σε μετρητά των ΕΠΔΥ. Ως αποτέλεσμα των ελέγχων αυτών η ΕΚΚ είχε επιβάλει τη λήψη διορθωτικών μέτρων εντός συγκεκριμένης προθεσμίας.
6
4.4 ΕΚΔΟΤΕΣ
Η ΕΚΚ έχει την αρμοδιότητα της παρακολούθησης της συμμόρφωσης των Εκδοτών τίτλων εισηγμένων για διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά με τις διά νόμου υποχρεώσεις τους, όπως αυτές πηγάζουν από το Νόμο για τη Δημόσια Προσφορά και το Ενημερωτικό Δελτίο, το Νόμο για τις Δημόσιες Προτάσεις Εξαγοράς και το Νόμο για τις Προϋποθέσεις Διαφάνειας. Λόγω του δύσκολου οικονομικού κλίματος των τελευταίων ετών παρατηρήθηκαν αρκετές αδυναμίες στη συμμόρφωση των Εκδοτών με τις υποχρεώσεις τους για περιοδική πληροφόρηση δυνάμει του Νόμου περί Προϋποθέσεων Διαφάνειας. Ως εκ τούτου, η ΕΚΚ εντατικοποίησε τους ελέγχους και την παρακολούθηση της συμμόρφωσής τους και προχώρησε σε διερεύνηση αρκετών υποθέσεων για ενδεχόμενες παραβάσεις. Στο πλαίσιο της εξέτασης των εν λόγω υποθέσεων, η EKK προχώρησε σε αρκετές περιπτώσεις στην επιβολή διοικητικών κυρώσεων ύψους €823.350 ή απηύθυνε συστάσεις στους Εκδότες. Η ΕΚΚ εξέδωσε αριθμό εγκυκλίων και ανακοινώσεων προς Εκδότες επισείοντας την προσοχή τους σε διάφορα θέματα που εντοπίστηκαν ή που θα έπρεπε να λάβουν υπόψη για τη συμμόρφωσή τους με τις σχετικές νομοθεσίες ή κατά την κατάρτιση της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης. Κατά τη διάρκεια της πενταετίας, η ΕΚΚ εξέτασε σε αρκετές περιπτώσεις και ενέκρινε την απόφαση του Συμβουλίου του ΧΑΚ για την αναστολή ή τη συνέχιση της αναστολής της διαπραγμάτευσης των τίτλων Εκδοτών, όπου θεωρήθηκε ότι δεν διασφαλίζεται η καλή λειτουργία της αγοράς. Σε ορισμένες περιπτώσεις, στις οποίες θεωρήθηκε επίσης ότι δεν διασφαλίζεται η καλή λειτουργία της αγοράς, η ΕΚΚ αυτεπάγγελτα ζήτησε την αναστολή της διαπραγμάτευσης τίτλων Εκδοτών. Περαιτέρω, η ΕΚΚ εξέτασε και ενέκρινε την απόφαση του Συμβουλίου του ΧΑΚ για τη διαγραφή από τη ρυθμιζόμενη αγορά του ΧΑΚ των τίτλων 38 εταιρειών (σε αρκετές περιπτώσεις η διαγραφή αφορούσε τη μη συμμόρφωσή τους με τις συνεχείς τους υποχρεώσεις), καθώς επίσης και τη διαγραφή από τη μη ρυθμιζόμενη αγορά του ΧΑΚ των τίτλων 3 εταιρειών. Παράλληλα, η ΕΚΚ προχώρησε στην έκδοση Οδηγίας με την οποία καθορίζονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία εθελοντικής διαγραφής κινητών αξιών από το Χρηματιστήριο, κατόπιν υποβολής αίτησης στο Συμβούλιο του Χρηματιστηρίου από την εκδότρια εταιρεία. Η εν λόγω Οδηγία κάλυψε το κενό που υπήρχε στη ρύθμιση αυτού του θέματος και προβλέπει, μεταξύ άλλων, την υποβολή ψηφίσματος σε γενική συνέλευση καθώς και την υποχρέωση της εκδότριας εταιρείας να απευθύνει πρόταση στους μετόχους που αντιτάσσονται στη διαγραφή των τίτλων της από το ΧΑΚ, για αγορά τοις μετρητοίς και σε δίκαιη τιμή του ποσοστού που κατέχουν σε αυτήν. Στη διάρκεια της πενταετίας (μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου), η ΕΚΚ εξέτασε 23 αιτήσεις που είχαν υποβληθεί για έγκριση Ενημερωτικών Δελτίων Δημόσιας Προσφοράς ή εισαγωγής κινητών αξιών σε οργανωμένη αγορά δυνάμει του περί Δημόσιας Προσφοράς και Ενημερωτικού Δελτίου Νόμου. Από αυτές εγκρίθηκαν οι 18 αιτήσεις. Να σημειωθεί ότι κάποιοι Εκδότες, λόγω των διεθνών συνθηκών απέσυραν τις αιτήσεις τους. Επίσης, η ΕΚΚ εξέτασε και ενέκρινε 7 αιτήσεις Συμπληρωματικών Ενημερωτικών Δελτίων, δυνάμει του περί Δημόσιας Προσφοράς και Ενημερωτικού Δελτίου Νόμου. Ανάμεσα στα Ενημερωτικά Δελτία που εγκρίθηκαν από την ΕΚΚ, το τελευταίο τρίμηνο του 2016, περιλαμβάνεται αυτό που αφορά στην έκδοση μετοχών της Bank of Cyprus Holdings Public Limited Company (BOCH) στους μετόχους της Τράπεζας Κύπρου Δημόσια Εταιρεία Λτδ σε σχέση με την εισαγωγή νέας μητρικής εταιρείας για την Τράπεζα, μέσω ενός Σχεδίου Διακανονισμού, και την εισαγωγή των μετοχών της BOCH στην κύρια αγορά του Χρηματιστηρίου του Λονδίνου και σε αυτήν του ΧΑΚ. Επιπρόσθετα, περιλαμβάνεται το Ενημερωτικό Δελτίο που αφορά στην αίτηση για εισαγωγή των μετοχών της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας Λτδ στο ΧΑΚ. Η ΕΚΚ εξέτασε επίσης 12 Έγγραφα Δημόσιας Πρότασης για εξαγορά του 100% των τίτλων Εκδοτών εισηγμένων στο ΧΑΚ, δυνάμει του περί Δημοσίων Προτάσεων Εξαγοράς Νόμου και εξέδωσε σχετικές αποφάσεις.
7
4
ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΚΑΙ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΩΝ
4.5 ΠΑΡΕΜΠΟΔΙΣΗ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ/ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Μια σημαντική αλλαγή που επήλθε στην οργανωτική δομή της ΕΚΚ μέσα στην υπό εξέταση πενταετία και συγκεκριμένα το 2015 ήταν η δημιουργία εξειδικευμένου Τμήματος που ασχολείται με τον έλεγχο συμμόρφωσης των εποπτευόμενων από την ΕΚΚ οργανισμών σε σχέση με τις υποχρεώσεις τους για την παρεμπόδιση της νομιμοποίησης χρήματος από παράνομες συναλλαγές και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (Anti-Money Laundering). Η ανάγκη για τη δημιουργία του Τμήματος αυτού προέκυψε μέσα από την αρμοδιότητα της ΕΚΚ για εφαρμογή των προνοιών του Νόμου περί της Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες, σε σχέση με τις υπηρεσίες και τις δραστηριότητες των οντοτήτων που βρίσκονται υπό την εποπτεία της και ειδικά μετά που τέθηκε σε ισχύ ο Νόμος για την αδειοδότηση και την εποπτεία των Διοικητικών Υπηρεσιών το 2013. Παράλληλα, αποτελεί μία από τις ενέργειες που προβλέπονταν στο Σχέδιο Δράσης για την Παρεμπόδιση του Ξεπλύματος Παράνομου Χρήματος στο πλαίσιο του Μνημονίου Συναντίληψης της Κυπριακής Δημοκρατίας με τους Διεθνείς Δανειστές της. Το Τμήμα διενήργησε, μεταξύ άλλων, 21 επιτόπιους ελέγχους, συλλογή και ανάλυση στοιχείων και καταστάσεων, καθώς και ελέγχους των ετήσιων εκθέσεων των λειτουργών συμμόρφωσης, των πρακτικών των Διοικητικών Συμβουλίων και τις πολιτικές, τα μέτρα, τις διαδικασίες και τους μηχανισμούς ελέγχου που εφαρμόζουν οι ΚΕΠΕΥ και οι ΕΠΔΥ από το 2015, για την παρεμπόδιση ξεπλύματος παράνομου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Ως αποτέλεσμα των ελέγχων αυτών, έχουν επιβληθεί διοικητικά πρόστιμα και έχουν γίνει επιπλήξεις σε ΚΕΠΕΥ για αδυναμίες που είχαν εντοπιστεί. Επίσης, έχει ανακληθεί η άδεια λειτουργίας μίας ΚΕΠΕΥ, ενώ σε ορισμένες ΚΕΠΕΥ και ΕΠΔΥ, η ΕΚΚ είχε επιβάλει τη λήψη διορθωτικών μέτρων εντός συγκεκριμένης προθεσμίας για τη βελτίωση της συμμόρφωσής τους. Οι προαναφερθείσες ενέργειες της ΕΚΚ έχουν συμβάλει, πέραν της ικανοποίησης του Σχεδίου Δράσης που είχε συμφωνηθεί με τους Διεθνείς Δανειστές της Κυπριακής Δημοκρατίας και στις θετικές αξιολογήσεις της Κύπρου από Διεθνή Σώματα σε σχέση με την παρεμπόδιση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και συγκεκριμένα: ■ στην Έκθεση Προόδου της Τέταρτης Έκθεσης Αξιολόγησης της Κύπρου από την ολομέλεια της Επιτροπής Moneyval του Συμβουλίου της Ευρώπης που έχει εκδοθεί τον Δεκέμβριο του 2015. ■ στη Συμπληρωματική Έκθεση του Global Forum για την Κύπρο η οποία υιοθετήθηκε τον Οκτώβριο του 2015 αναβαθμίζοντας την Κύπρο σε «ευρέως συμμορφούμενη» με το πρότυπο του Global Forum. Επίσης, μετά τη διαρροή εγγράφων της εταιρείας Mossack Fonseca, γνωστά ως Panama Papers, η ΕΚΚ εξέδωσε εγκυκλίους προς όλους τους εποπτευόμενούς της, με σκοπό να διαπιστώσει πιθανή επιχειρηματική σχέση με τη Mossack Fonseca ή και με οποιοδήποτε πρόσωπο που περιλαμβάνεται στα εν λόγω έγγραφα. Από τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν διαπιστώθηκε ότι 63 από τους 413 εποπτευόμενους οργανισμούς είχαν ή και έχουν επιχειρηματική σχέση με την εταιρεία Mossack Fonseca ή και με πρόσωπα που περιλαμβάνεται στα Panama Papers. Τα στοιχεία για τους 63 εποπτευόμενους οργανισμούς που αφορούν επιχειρηματικές σχέσεις με πρόσωπα που περιλαμβάνονται στα Panama Papers τυγχάνουν περαιτέρω αξιολόγησης και διερεύνησης από την ΕΚΚ, περιλαμβανομένου και του πλαισίου των επιτόπιων ελέγχων που πραγματοποιεί. Παράλληλα, η ΕΚΚ συνεργάστηκε με διάφορους αρμόδιους φορείς και Αρχές στην Κύπρο για τη μελέτη και υποβολή στοιχείων για σκοπούς του National Risk Assessment (NRA) στο πλαίσιο του Financial Action Task Force (FATF). Σύμφωνα με το τελευταίο, η κάθε χώρα υποχρεούται να αξιολογήσει τους κινδύνους που αντιμετωπίζει όσον αφορά το ξέπλυμα παράνομου χρήματος και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και να λάβει μέτρα αντιμετώπισής τους. Η ΕΚΚ προέβη στην απαραίτητη συλλογή δεδομένων από τους δικούς της εποπτευόμενους, τη συμπλήρωση των εντύπων αξιολόγησης και τη σύνταξη έκθεσης για τον τομέα των ΚΕΠΕΥ και ΕΠΔΥ.
8
4.6 ΕΝΙΑΙΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΕΞΩΔΙΚΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ
Η ΕΚΚ διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο στην προώθηση της λειτουργίας και ανάπτυξης του θεσμού του Ενιαίου Φορέα Εξώδικης Επίλυσης Διαφορών Χρηματοοικονομικής Φύσεως, γνωστού ως «Χρηματοοικονομικός Επίτροπος» (Financial Ombudsman), ο οποίος συστάθηκε με σκοπό να επιλαμβάνεται παράπονα καταναλωτών εναντίον χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων σε ατομική βάση , με στόχο την επίτευξη εξώδικης επίλυσης της διαφοράς. Επίσης, με βάση τη σχετική νομοθεσία, εκπρόσωπος της Προέδρου της ΕΚΚ συμμετέχει στο Διοικητικό Συμβούλιο του Φορέα, ως ένας εκ των δύο Αντιπροέδρων, συμβάλλοντας περαιτέρω στην ορθή ανάπτυξη του Θεσμού. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η ΕΚΚ δεν έχει οποιαδήποτε νομική αρμοδιότητα για την εξέταση σε ατομική βάση των παραπόνων από επενδυτές εναντίον των εποπτευόμενων από αυτήν οντοτήτων, τα οποία δύναται να της υποβληθούν, με σκοπό την απονομή αποζημιώσεων. Τα παράπονα που υποβάλλονται στην ΕΚΚ εναντίον εποπτευόμενων από αυτήν οντοτήτων λαμβάνονται υπόψη αποκλειστικά στο πλαίσιο του εποπτικού της ρόλου. Ήδη με τη λειτουργία του Θεσμού, η ΕΚΚ προώθησε τα παράπονα που είχε στην κατοχή της στον Επίτροπο. Συγχρόνως, μέσω σχετικής ανακοίνωσης, ενημέρωσε το επενδυτικό κοινό ότι οποιεσδήποτε διαφορές με ΚΕΠΕΥ ή άλλους εποπτευόμενους από την ΕΚΚ, για τις οποίες προτίθενται να διεκδικήσουν αποζημιώσεις, θα πρέπει να εξετάζουν το ενδεχόμενο υποβολής του παραπόνου τους στον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο.
9
5
ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ
Στο διάστημα αυτών των πέντε ετών, η ΕΚΚ προχώρησε στον εκσυγχρονισμό του ρυθμιστικού πλαισίου που διέπει την κεφαλαιαγορά, εμπλουτίζοντάς το με σειρά νέων νομοθετικών ρυθμίσεων, ώστε να διασφαλίζεται η προστασία των επενδυτών, καθώς επίσης και η απρόσκοπτη λειτουργία και ανάπτυξη της αγοράς.
5.1 ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ
Ύψιστη προτεραιότητα ήταν η θέσπιση ενός ολοκληρωμένου θεσμικού πλαισίου του τομέα των συλλογικών επενδύσεων στη Δημοκρατία. Αυτό έγινε εφικτό στο διάστημα των τελευταίων πέντε ετών, σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών. Η προσπάθεια εναρμόνισης του κυπριακού Δικαίου με την τέταρτη Ευρωπαϊκή Οδηγία για τους Οργανισμούς Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες (ΟΣΕΚΑ 4) άρχισε το 2010 και ολοκληρώθηκε το 2012, με την ψήφιση του Νόμου περί Ανοικτού Τύπου Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων, που ρυθμίζει τη σύσταση και λειτουργία τους, καθώς επίσης και των εταιρειών διαχείρισής τους. Ακολούθως, το 2013, ψηφίστηκε ο εναρμονιστικός Νόμος περί Διαχειριστών Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων που ρυθμίζει τη σύσταση και τη λειτουργία τους, για να διαχειρίζονται περιουσιακά στοιχεία πέραν των €100 εκατ. Να σημειωθεί ότι η Κύπρος ήταν το δεύτερο σε σειρά κράτος-μέλος που εναρμονίστηκε με την εν λόγω ευρωπαϊκή Οδηγία, δίνοντάς της συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των υπολοίπων κρατών-μελών της ΕΕ και στέλνοντας το μήνυμα ότι είναι αποφασισμένη να αναπτύξει αυτόν τον τομέα και να καταστεί κέντρο εγγραφής και λειτουργίας αμοιβαίων κεφαλαίων. Τον Ιούλιο του 2014 περιήλθαν υπό την εποπτεία της ΕΚΚ και οι Οργανισμοί Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΟΕΕ), οι οποίοι προηγουμένως εποπτεύονταν από την Κεντρική Τράπεζα και συστήνονταν ως Ιδιωτικά Διεθνή Συλλογικά Επενδυτικά Σχέδια (ICIS) με βάση τον σχετικό Νόμο περί Διεθνών Συλλογικών Επενδυτικών Σχεδίων. Τα ICIS λειτουργούσαν ως οχήματα διαχείρισης συλλογικών επενδύσεων προς όφελος από 2 μέχρι 100 επενδυτών και δεν δικαιούνταν να διατεθούν σε ευρεία επενδυτική βάση. Η μεταφορά της εποπτείας στην ΕΚΚ οδήγησε στην αντικατάσταση της παλιάς νομοθεσίας, με τον αναβαθμισμένο Νόμο των ΟΕΕ, με αποτέλεσμα πλέον να μπορούν να συσταθούν, να λειτουργούν και να εποπτεύονται διάφορα είδη εναλλακτικών επενδυτικών ταμείων. Επίσης, υπάρχει πλέον η δυνατότητα σύστασης και λειτουργίας ΟΕΕ που μπορούν να αντλούν υπό προϋποθέσεις κεφάλαια, τόσο από επαγγελματίες, όσο και από ιδιώτες επενδυτές, με στόχο τη συλλογική διαχείρισή τους. Πέραν του Νόμου των ΟΕΕ, που αποτελεί εθνική νομοθεσία, η ΕΚΚ προχώρησε στην έκδοση και σχετικών Οδηγιών που καθορίζουν κανόνες επενδυτικής πολιτικής, ανάλογα με την κατηγορία των επενδυτών στους οποίους απευθύνονται αυτοί οι Οργανισμοί, όπως για παράδειγμα, επενδύσεις μέσω δανείων, σε ακίνητη περιουσία, σε κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών και τη χρηματαγορά. Να σημειωθεί επίσης ότι τον Απρίλιο του 2016 ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία και η πέμπτη Ευρωπαϊκή Οδηγία για τους ΟΣΕΚΑ (ΟΣΕΚΑ V). Τα προϊόντα αυτά μπορούν να διατίθενται και σε ιδιώτες επενδυτές, εν όψει του ότι είναι αυστηρώς ρυθμιζόμενα και δεν δύναται να αναλαμβάνουν μεγάλο ρίσκο. Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο βελτίωσης του ρυθμιστικού πλαισίου των συλλογικών επενδύσεων εντός του 2016, η ΕΚΚ δημοσίευσε έγγραφο διαβούλευσης με τους φορείς της αγοράς σε σχέση με προτεινόμενες τροποποιήσεις των Νόμων ΔΟΕΕ και ΟΕΕ. Οι τροποποιήσεις αυτές, οι οποίες θα προωθηθούν σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών, προέκυψαν μετά από μελέτη των εισηγήσεων που υποβλήθηκαν από φορείς της αγοράς και σκοπός τους είναι: ■ Να παρέχεται η δυνατότητα σύστασης και λειτουργίας στη Δημοκρατία Διαχειριστών Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων (Mini Managers), οι οποίοι θα δύνανται να διαχειρίζονται ΟΕΕ, τα περιουσιακά στοιχεία των οποίων θα είναι κάτω από €100 εκατ. Οι εν λόγω Διαχειριστές δεν θα εμπίπτουν στην Ευρωπαϊκή Οδηγία, αλλά θα διέπονται από την Εθνική Νομοθεσία και θα εποπτεύονται από την ΕΚΚ. ■ Να παρέχεται η δυνατότητα σύστασης και λειτουργίας Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων με τη νομική μορφή του συνεταιρισμού περιορισμένης ευθύνης, ο οποίος δεν θα υπόκειται σε αδειοδότηση από
10
την ΕΚΚ, αλλά θα είναι υπό τη διαχείριση αδειοδοτημένου διαχειριστή. Περαιτέρω, θα καταρτιστεί θεσμικό πλαίσιο που θα διέπει τους παρόχους υπηρεσιών αναφορικά με τη διοίκηση των ΟΕΕ (administrators). Οι πιο πάνω τροποποιήσεις θα έχουν ως αποτέλεσμα να διευρύνουν περαιτέρω τις δραστηριότητες του τομέα των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών με όλα τα συνεπαγόμενα οφέλη για την κυπριακή οικονομία, καθώς και το εποπτικό μέτωπο της ΕΚΚ, εφόσον θα παρέχεται η δυνατότητα σύστασης νέων οντοτήτων. 5.2 ΑΛΛΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑΤΑ
Σε επίπεδο εποπτείας η ΕΚΚ συνέχισε να δίνει προτεραιότητα στην αναβάθμιση του θεσμικού πλαισίου διασφαλίζοντας ότι η χώρα μας παραμένει πλήρως εναρμονισμένη με την Ευρωπαϊκή Οδηγία για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (MiFID) και την Οδηγία για την Παρεμπόδιση του Ξεπλύματος Παράνομου Χρήματος και Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας. Σημαντική νομοθετική πρόοδο σε εθνικό επίπεδο αποτελεί και η αναθεώρηση της ρύθμισης του Ταμείου Αποζημίωσης Επενδυτών. Η ΕΚΚ έχει επίσης διοριστεί ως αρμόδια Αρχή με Γνωστοποίηση του Υπουργού Οικονομικών και με βάση τα ακόλουθα νομοθετικά μέτρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης: (α) τον Κανονισμό σχετικά με τη βελτίωση του διακανονισμού αξιογράφων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την αδειοδότηση και εποπτεία των κεντρικών αποθετηρίων τίτλων (γνωστό ως CSD). (β) τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό σχετικά με τα έγγραφα βασικών πληροφοριών που αφορούν συσκευασμένα επενδυτικά προϊόντα για ιδιώτες επενδυτές και επενδυτικά προϊόντα βασιζόμενα σε ασφάλιση (γνωστά ως «PRIIPs»), προκειμένου να δώσει τη δυνατότητα στους επενδυτές να κατανοήσουν και να συγκρίνουν τα βασικά χαρακτηριστικά και κινδύνους των προϊόντων. Ο Κανονισμός εφαρμόζεται από την 31η Δεκεμβρίου 2016. (γ) τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό για τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας για πιστωτικά ιδρύματα και επιχειρήσεις επενδύσεων, ο οποίος εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2016 και της Ευρωπαϊκής Οδηγίας σχετικά με την πρόσβαση στη δραστηριότητα πιστωτικών ιδρυμάτων και την προληπτική εποπτεία πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων, καθώς και του Κανονισμού για τα ευρωπαϊκά μακροπρόθεσμα επενδυτικά κεφάλαια (γνωστά ως CRD IV). Η ΕΚΚ προχώρησε στη μεταφορά προνοιών της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την ανάκαμψη επιχειρήσεων επενδύσεων στο εθνικό νομοθετικό πλαίσιο. Ο Νόμος αφορά τα μέτρα πρόληψης και έγκαιρης παρέμβασης που θα πρέπει να λαμβάνουν οι ΚΕΠΕΥ που έχουν υποχρέωση να έχουν κεφάλαιο πέραν των €730.000 και άλλοι εποπτευόμενοι της ΕΚΚ, για την ανάκαμψή τους σε περίπτωση αφερεγγυότητας ή ενδεχόμενης αφερεγγυότητας.
5.3 ΟΔΗΓΙΕΣ
Πέρα από τις προαναφερθείσες Νομοθεσίες, η ΕΚΚ ετοίμασε και δημοσίευσε σωρεία δικών της Οδηγιών για σκοπούς συμπλήρωσης του θεσμικού πλαισίου και την καλύτερη λειτουργία της αγοράς, όπως επίσης και την έγκαιρη και πλήρη εναρμόνιση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Επίσης, με σκοπό την προώθηση βελτιώσεων και αλλαγών στο θεσμικό πλαίσιο, την τελευταία πενταετία, ετοιμάστηκε και προωθήθηκε από την ΕΚΚ σειρά κειμένων διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς. Για την καλύτερη ενημέρωση των εποπτευόμενών της οντοτήτων ως προς την ορθή εφαρμογή των διά νόμου υποχρεώσεών τους, η ΕΚΚ εξέδωσε επίσης σειρά Εγκυκλίων με τις οποίες καθορίζονται αποδεκτές πρακτικές και παρέχεται καθοδήγηση ως προς την ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας. Οι σημαντικότερες εγκύκλιοι που έχουν εκδοθεί απευθυνόμενες προς τις ΚΕΠΕΥ αφορούν μεταξύ άλλων: ■ την επικαιροποιημένη έκδοση του εγγράφου της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (‘ESMA’) σχετικά με την παροχή χρηματοοικονομικών συμβάσεων επί διαφορών (Contracts For Differences CFDs) και άλλων κερδοσκοπικών προϊόντων για ιδιώτες επενδυτές στο πλαίσιο της MiFID,
11
5
ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ
■ τις απαιτήσεις κεφαλαιακής επάρκειας ΚΕΠΕΥ - Αλλαγή στον τρόπο χειρισμού της συνεισφοράς στο Ταμείο Αποζημίωσης Επενδυτών, ■ την εμπορία σε binary options (υποχρεώσεις επαγγελματικής δεοντολογίας, αποδεκτές πρακτικές καθιέρωση και εφαρμογή των κατάλληλων ρυθμίσεων / διαδικασιών) ■ τις πολιτικές και πρακτικές αποδοχών των ΕΠΕΥ, τη γνωστοποίηση στην ΕΚΚ των διευθύνσεων διαδικτυακών τόπων (Domain name) που ανήκουν στις ΚΕΠΕΥ, την παραχώρηση ωφελημάτων (trading benefits) από ΚΕΠΕΥ σε πελάτες, ■ την ελεύθερη παροχή από ΚΕΠΕΥ επενδυτικών υπηρεσιών ή/και άσκηση επενδυτικών δραστηριοτήτων σε τρίτες χώρες, ■ την εφαρμογή αποτελεσματικών και διαφανών διαδικασιών για την αντιμετώπιση παραπόνων πελατών και ■ την ορθή εφαρμογή της λειτουργίας του εσωτερικού ελέγχου. Η μεγαλύτερη πρόκληση για την ΕΚΚ από νομοθετικής πλευράς είναι η εναρμόνιση του εθνικού θεσμικού πλαισίου με τη δεύτερη Ευρωπαϊκή Οδηγία για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (MiFID ΙΙ), η οποία θα εφαρμοστεί το 2018. Αποτελεί τη μεγαλύτερη ρυθμιστική αλλαγή που θα επέλθει στις κεφαλαιαγορές της Ευρώπης τα επόμενα χρόνια. Ήδη ετοιμάστηκε εντός του 2016 το σχετικό νομοσχέδιο για εναρμόνιση με την Οδηγία MiFID ΙΙ, με την υιοθέτηση του οποίου θα καταργηθεί ο υφιστάμενος Νόμος. Επίσης, σημαντική νομοθετική ρύθμιση αποτελεί και η υιοθέτηση των προνοιών της τέταρτης Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την Καταπολέμηση της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες (AML IV), για την οποία ήδη προωθούνται αλλαγές στο Νόμο ως επίσης και στη σχετική Οδηγία της ΕΚΚ. Άλλες σημαντικές νομοθετικές ρυθμίσεις είναι το νομοθετικό πακέτο για την κατάχρηση ή χειραγώγηση της αγοράς (Market Abuse Directive and Regulation - MAD/MAR), ο Κανονισμός για τις υποδομές των ευρωπαϊκών αγορών (European Market Infrastructure Regulation - EMIR), ο Κανονισμός σχετικά με τα έγγραφα βασικών πληροφοριών που αφορούν συσκευασμένα επενδυτικά προϊόντα για ιδιώτες επενδυτές και επενδυτικά προϊόντα βασιζόμενα σε ασφάλιση (Packaged retail and insurance-based investment products PRIIPs) και ο Κανονισμός για τους δείκτες αναφοράς (EU Benchmark Regulation). Σημαντικές αλλαγές θα γίνουν παράλληλα στο εθνικό ρυθμιστικό πλαίσιο, όπως για παράδειγμα η κατάρτιση νομοθεσίας για το Ταμείο Αποζημιώσεων Επενδυτών και η έκδοση σχετικής Οδηγίας.
12
6
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ
Σημαντικότατος στόχος της ΕΚΚ μέσα στην πενταετία 2011-2016 ήταν η ανάπτυξη και η πρόοδος της κυπριακής κεφαλαιαγοράς. Για το σκοπό αυτό προχώρησε συντονισμένα σε σειρά δράσεων.
6.1 ΟΙ ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΟΙ
Η ΕΚΚ είχε υπό την εποπτεία της πέραν των 600 οντοτήτων (Δεκέμβριος 2016). Αυτές περιλάμβαναν 214 Κυπριακές Εταιρείες Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών, 167 Επιχειρήσεις Παροχής Διοικητικών Υπηρεσιών, το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου και έναν Πολυμερή Μηχανισμό Διαπραγμάτευσης. Εποπτεύει επίσης 81 εταιρείες με τίτλους εισηγμένους προς διαπραγμάτευση στο ΧΑΚ και 12 Εκδότες τίτλων που διαπραγματεύονται στα χρηματιστήρια της Αγγλίας, της Πολωνίας και του Λουξεμβούργου, όσον αφορά τη συμμόρφωσή τους με τις διατάξεις των Νόμων περί διαφάνειας, ενημερωτικών δελτίων και προτάσεων εξαγοράς. Σημαντικό κομμάτι της ρυθμιστικής της αρμοδιότητας αποτελεί επίσης ο αναδυόμενος τομέας των συλλογικών επενδυτικών ταμείων, ο οποίος τέλος του 2016 περιλάμβανε 13 Εταιρείες Διαχείρισης Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων και 80 Οργανισμούς Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΟΕΕ και ΟΕΕΠΑΠ). Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής διαθέσιμα στοιχεία, οι διαχειριστές κεφαλαίων έχουν υπό διαχείριση πέραν των €2,5 δισ. Από την ΕΚΚ έχει επίσης αδειοδοτηθεί ένα επιχειρηματικό επενδυτικό ταμείο υπό τη μορφή των EuVECA (European Venture Capital Fund), το οποίο συμμορφώνεται με το σχετικό Ευρωπαϊκό Κανονισμό για τις Ευρωπαϊκές Εταιρείες Επιχειρηματικού Κεφαλαίου (European Venture Capital Funds Regulation) και μπορεί να διατεθεί και σε άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ. Επενδυτικός σκοπός του συγκεκριμένου ταμείου είναι να επενδύσει σε μικρομεσαίες κυπριακές επιχειρήσεις. Υπό την εποπτεία της ΕΚΚ βρίσκονται επίσης και 5 Εταιρείες Διαχείρισης ΟΣΕΚΑ, 4 Κυπριακοί ΟΣΕΚΑ και 32 ΟΣΕΚΑ άλλων χωρών. Η συμβολή των συλλογικών επενδύσεων στην οικονομική ανάπτυξη της οικονομίας εκτιμάται από όλους τους φορείς ως ιδιαίτερα σημαντική, καθώς θα συνδράμει στην ανάπτυξη του τομέα των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών λόγω του ευρέως φάσματος των υπηρεσιών που προϋποθέτει η σύσταση και η λειτουργία των οργανισμών συλλογικών επενδύσεων και περιλαμβάνει διαχειριστές επενδύσεων, θεματοφύλακες, λογιστές, ελεγκτές και πολλούς άλλους. Επίσης, οι επενδύσεις αυτές διευκολύνουν την άμεση διοχέτευση ιδιωτικών κεφαλαίων στην πραγματική οικονομία και αποτελούν εναλλακτική πηγή χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και διαφόρων έργων υποδομής. Ανάπτυξη του τομέα μεταξύ 2011-2016
ΚΕΠΕΥ Εταιρείες Διοικητικών Υπηρεσιών Κυπριακό Χρηματιστήριο (ΧΑΚ) Εκδότες τίτλων εισηγμένων στο ΧΑΚ Πολυμερής Μηχανισμός Διαπραγμάτευσης Εκδότες τίτλων εισηγμένων σε χρηματιστήρια του εξωτερικού Οργανισμοί Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΟΕΕ και ΟΕΕΠΑΠ) Εταιρείες Διαχείρισης Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων Εταιρείες Διαχείρισης ΟΣΕΚΑ ΟΣΕΚΑ ΟΣΕΚΑ άλλων χωρών Σύνολο
Αδειοδοτημένοι 2016 214 167 1 81 1 (64 μετοχές και ομόλογα) 12
Αδειοδοτημένοι 2011 118 1 117 1
Αιτήσεις υπό εξέταση 60 21 -
10
-
80
-
33
13
-
12
5 4 32 610
68 315
2 6 134
13
6
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ
6.2 ΑΙΤΗΣΕΙΣ
Η υποβολή αιτήσεων ενώπιον της ΕΚΚ από την Κύπρο και το εξωτερικό για αδειοδότηση νέων εποπτευόμενων οντοτήτων συνεχίστηκε με αμείωτους ρυθμούς, παρά το δύσκολο διεθνές χρηματοοικονομικό περιβάλλον και τις προκλήσεις με τις οποίες βρέθηκε αντιμέτωπη η κυπριακή οικονομία (οδυνηρές αποφάσεις του Eurogroup και κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος). Για να αντεπεξέλθει στην εξέταση του μεγάλου αριθμού αιτήσεων για αδειοδότηση, η ΕΚΚ αναθεώρησε την εσωτερική της δομή και ενίσχυσε τη λειτουργία της εξέτασης αιτήσεων. Επιπλέον, εφάρμοσε διαδικασία επίσπευσης της εξέτασης αιτήσεων κατόπιν υποβολής αίτησης από ενδιαφερόμενες οντότητες, σύμφωνα με την οποία αιτήσεις δύναται να εξεταστούν ενδελεχώς βάσει αυστηρών χρονοδιαγραμμάτων και εκτός των κανονικών ωρών εργασίας. Ως αποτέλεσμα του ενδιαφέροντος, ο συνολικός αριθμός των οντοτήτων υπό την εποπτική ευθύνη της ΕΚΚ αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω, καθώς βρίσκονται υπό διαδικασία εξέτασης 132 αιτήσεις (Δεκέμβριος 2016) για αδειοδοτήσεις νέων εποπτευόμενων οντοτήτων, οι οποίες περιλαμβάνουν 58 ΚΕΠΕΥ, 24 ΕΠΔΥ, 11 ΔΟΕΕ, 31 ΟΕΕ και ΟΕΕΠΑΠ, 2 Εταιρείες Διαχείρισης ΟΣΕΚΑ και 6 ΟΣΕΚΑ. Το ενδιαφέρον αυτό αδιαμφισβήτητα καταδεικνύει ότι η Κύπρος εξακολουθεί να συγκεντρώνει ουσιαστικά πλεονεκτήματα και να αποτελεί ελκυστικό επενδυτικό προορισμό.
6.3 ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ, ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ
Στο πλαίσιο της βαρύτητας που δίνει η ΕΚΚ στο αναπτυξιακό μέρος του χρηματοοικονομικού τομέα προχώρησε στη διοργάνωση δύο μεγάλων εκδηλώσεων, στις οποίες προσκλήθηκε η ανώτατη εκτελεστική διοίκηση (Ανώτατοι Εκτελεστικοί Διευθυντές/«four eyes») ή/και οι βασικότεροι μέτοχοι όλων των εποπτευόμενών της οργανισμών και άλλοι φορείς της κεφαλαιαγοράς. Η πρώτη εκδήλωση πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2013 σε ξενοδοχείο της Λεμεσού, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, στην οποία δόθηκε η ευχέρεια στις ανώτατες εκτελεστικές διοικήσεις των εποπτευόμενων από την ΕΚΚ οργανισμών και άλλους συντελεστές της αγοράς να ενημερωθούν σε ανώτατο επίπεδο για τις δεσμεύσεις της Κυβέρνησης για στήριξη της οικονομίας. Η δεύτερη εκδήλωση πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2016 στο Προεδρικό Μέγαρο, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 20 χρόνων εποπτείας από την ΕΚΚ στην παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Υπουργού Οικονομικών, καθώς και του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (European Securities and Markets Authority - ESMA). Όπως και στην προηγούμενη εκδήλωση δόθηκε η ευχέρεια στις ανώτατες εκτελεστικές διοικήσεις και τους βασικούς μετόχους των εποπτευόμενων από την ΕΚΚ οργανισμών να συνομιλήσουν με διάφορους συντελεστές της αγοράς και να ενημερωθούν σε ανώτατο επίπεδο για τις δεσμεύσεις της Κυβέρνησης για στήριξη της οικονομίας, καθώς και τις προτεραιότητες που τίθενται στη ρύθμιση των κεφαλαιαγορών σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ταυτόχρονα, η ΕΚΚ διαβεβαίωσε τους παρευρισκόμενους ότι θα συνεχίσει και θα εντείνει τις προσπάθειές της με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξη και πρόοδο του τομέα των επενδυτικών υπηρεσιών. Καθ’ όλη τη διάρκεια της πενταετίας η ΕΚΚ συνέχισε και ενδυνάμωσε τη συνεργασία της με τον Κυπριακό Οργανισμό Προώθησης Επενδύσεων (Cyprus Investment Promotion Agency - CIPA) σε θέματα ορθής προβολής της κυπριακής κεφαλαιαγοράς και του θεσμικού της πλαισίου στο εξωτερικό συμμετέχοντας σε σχετικά συνέδρια και εκδηλώσεις. Για τον ίδιο σκοπό παραχώρησε και συνεντεύξεις σε ΜΜΕ διεθνούς εμβέλειας. Στο πλαίσιο της διαφάνειας και της ενημέρωσης του κοινού για τις εργασίες της, η ΕΚΚ διοργανώνει σε ετήσια βάση σειρά διασκέψεων Τύπου, παραχωρεί συνεντεύξεις και δημοσιεύει σωρεία σχετικών άρθρων και άλλο ενημερωτικό υλικό στον εγχώριο και διεθνή Τύπο.
14
6.4 ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ
Σταθμός για την ΕΚΚ αποτελεί και η ολοκληρωτική αναθεώρηση της ταυτότητάς της ως οργανισμός, ώστε να αντανακλά το νέο της όραμα και να συνάδει με την εικόνα της ως μια σύγχρονη εποπτική Αρχή. Για τον σκοπό αυτό, η ΕΚΚ προκήρυξε το 2012 καλλιτεχνικό σχεδιασμό για νέο λογότυπο, το οποίο τελικά επιλέχθηκε και υιοθετήθηκε μέσα στον επόμενο χρόνο. Το νέο λογότυπο θυμίζει φύλλα χαρτιού που συμβολίζουν τη νομοθεσία, την έρευνα και την εποπτεία, τρεις σημαντικές παραμέτρους στις εργασίες και το ρόλο της ΕΚΚ. Παράλληλα το λογότυπο θυμίζει τόξα που δείχνουν προς τα μπροστά, παραπέμποντας στο ζητούμενο της εξέλιξης, της προόδου και της ανάπτυξης της κυπριακής κεφαλαιαγοράς. Η συμπερίληψη στο λογότυπο του ονόματος της ΕΚΚ τόσο στα ελληνικά, όσο και στα αγγλικά, δείχνει το διεθνή χαρακτήρα της και συνάδει με το όραμά της να καθιερωθεί η κυπριακή κεφαλαιαγορά ως ένας από τους πλέον ασφαλείς, αξιόπιστους και ελκυστικούς επενδυτικούς προορισμούς.
6.5 ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ
Στη διάρκεια της πενταετίας η ΕΚΚ προχώρησε στην υπογραφή Διμερών Μνημονίων Συναντίληψης και Συνεργασίας με τρεις ομόλογες Εποπτικές Αρχές άλλων χωρών, με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη της συνεργασίας και συγκεκριμένα τη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών για την καλύτερη εποπτεία της αγοράς και την αποτελεσματικότερη διερεύνηση ενδεχόμενων παραβάσεων της νομοθεσίας. Τον Μάιο του 2012 υπογράφηκε σε ειδική τελετή στο Πεκίνο Μνημόνιο µε την Εποπτική Αρχή Κεφαλαιαγοράς της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Τον Σεπτέμβριο του 2012 υπογράφηκε στη Λευκωσία Μνημόνιο με την Εποπτική Αρχή Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών του Μαυρίκιου. Τον Φεβρουάριο του 2015 υπογράφηκε σε ειδική τελετή στη Μόσχα το επικαιροποιημένο Μνημόνιο Συναντίληψης και Συνεργασίας με την Κεντρική Τράπεζα της Ρωσικής Ομοσπονδίας, σε συνέχεια της μεταβίβασης των εξουσιών της Ομοσπονδιακής Εποπτικής Αρχής Κεφαλαιαγορών της Ρωσίας στην Κεντρική Τράπεζα, η οποία πλέον εποπτεύει και ρυθμίζει τόσο τον τομέα των τραπεζών, όσο και τον τομέα των κινητών αξιών. Στο πλαίσιο της εναρμόνισης του Νόμου περί Διαχειριστών Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων, που ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2013, με τη σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία, η ΕΚΚ προχώρησε στην υπογραφή Διμερών Μνημονίων Συναντίληψης και Συνεργασίας για ενίσχυση της εποπτείας των Διαχειριστών Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων, με 47 Εποπτικές Αρχές εκτός ΕΕ. Κατά την πενταετία η ΕΚΚ συνεργάστηκε στενά με ομόλογές της εθνικές Εποπτικές Αρχές άλλων κρατών-μελών της ΕΕ και τρίτων χωρών και έχει διαχειριστεί 1.351 αιτήματα για την αμφίδρομη παροχή συνδρομής και ανταλλαγή πληροφοριών. Οι επίμονες και συντονισμένες προσπάθειες από την ΕΚΚ, με τη συνδρομή και άλλων υπηρεσιών και φορέων, οδήγησαν στη συμπερίληψη της Κύπρου στον κατάλογο των χωρών που βρίσκεται στον Οδηγό με τίτλο «Guidance Notes on the Prevention and Detection of Money Laundering and Terrorist Financing in the Cayman Islands». Στον Οδηγό αυτό περιλαμβάνονται οι χώρες οι οποίες θεωρούνται από την αρμόδια Εποπτική Αρχή των Νήσων Κέιμαν ότι εφαρμόζουν ισοδύναμη νομοθεσία για την καταπολέμηση του ξεπλύματος παράνομου χρήματος.
15
7
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ
7.1 ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΟΙ
Στο πλαίσιο της προσπάθειας της ΕΚΚ για τη βελτίωση της συμμόρφωσης με το θεσμικό πλαίσιο και της συνεχούς επαγγελματικής επιμόρφωσης των εποπτευόμενων από αυτήν οργανισμών, η ΕΚΚ ανέλαβε την εξ ολοκλήρου ετοιμασία και διεξαγωγή των εξετάσεων για την πιστοποίηση προσώπων που απασχολούνται ή θα ήθελαν μελλοντικά να απασχοληθούν σε θέση που σχετίζεται με την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών, οι οποίες προηγουμένως ήταν υπό την ευθύνη του Υπουργείου Οικονομικών. Το 2014 η ΕΚΚ προχώρησε στην πλήρη αυτοματοποίηση του πλαισίου των εξετάσεων πιστοποίησης προσώπων, οι οποίες είναι πλέον στα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όπως για παράδειγμα της Αγγλίας. Επίσης, η διεξαγωγή των εξετάσεων είναι πλέον σε καθημερινή βάση ανάλογα με τον αριθμό των ενδιαφερομένων. Με βάση το νέο αυτό πλαίσιο πιστοποίησης προσώπων που απασχολούνται ή θα ήθελαν μελλοντικά να απασχοληθούν σε θέση που σχετίζεται με την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών, τα πρόσωπα που έχουν επιτύχει στις εξετάσεις πιστοποίησης της ΕΚΚ και περιλαμβάνονται στο μητρώο των πιστοποιημένων προσώπων, πρέπει να συμπληρώνουν κάθε χρόνο συγκεκριμένες ώρες εκπαίδευσης. Ως εκ τούτου, από το 2013 η ΕΚΚ προχώρησε στη διοργάνωση και τη διεξαγωγή σειράς σεμιναρίων σε ετήσια βάση. Από το 2013 μέχρι και το τέλος του 2016 πραγματοποίησε συνολικά 71 σεμινάρια σε Λευκωσία και Λεμεσό. Τα σεμινάρια παρακολούθησαν πέραν των 1.500 ατόμων, εκ των οποίων οι πλείστοι είναι επαγγελματίες του χώρου και είναι εγγεγραμμένοι, είτε επιθυμούν να εγγραφούν στο μητρώο των πιστοποιημένων ατόμων της ΕΚΚ. Στα σεμινάρια παρουσιάστηκαν θέματα που αφορούν τις νομικές υποχρεώσεις των διαχειριστών οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων και των θεματοφυλάκων ΟΣΕΚΑ και ΔΟΕΕ, το Νόμο για τη Χειραγώγηση της Αγοράς και το Νόμο για τις Προϋποθέσεις Διαφάνειας, ενώ στα επόμενα χρόνια τα θέματα των παρουσιάσεων θα εμπλουτιστούν περαιτέρω για να καλύψουν μεγαλύτερο τμήμα του θεσμικού πλαισίου που διέπει την κεφαλαιαγορά. Θέματα που μελετούνται για να συμπεριληφθούν περιλαμβάνουν τις νέες Νομοθεσίες Διαφάνειας και Χειραγώγησης της Αγοράς, την Οδηγία MiFID II, θέματα κεφαλαιακής επάρκειας, το Νόμο περί ανάκαμψης ΚΕΠΕΥ, καθώς και θέματα του σχεδίου δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ένωση Κεφαλαιαγορών. Τον Νοέμβριο του 2015 η ΕΚΚ αύξησε τον ελάχιστο βαθμό επιτυχίας στις εν λόγω εξετάσεις από 60% σε 70% με τροποποίηση της σχετικής Οδηγίας της ώστε, να διατηρήσει υψηλό το επίπεδο των επιτυχόντων. Επίσης, η ΕΚΚ προέβη σε ελέγχους κατά πόσο τα πιστοποιημένα άτομα τηρούν τις υποχρεώσεις τους για τη συμπλήρωση Συνεχούς Επαγγελματικής Επιμόρφωσης και σε μερικές περιπτώσεις διαπίστωσε ελλείψεις για τις οποίες ζητήθηκε επιπρόσθετη επιμόρφωση. Η ΕΚΚ θεωρεί την επιμόρφωση των επαγγελματιών του κλάδου ιδιαίτερα σημαντική και στο μέλλον θα προχωρεί με διαγραφές από το μητρώο των πιστοποιημένων προσώπων σε περιπτώσεις μη ικανοποιητικής συνεχούς επιμόρφωσης. Από τότε που ανέλαβε τις εξετάσεις η ΕΚΚ μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2016, ενεγράφησαν συνολικά 1.747 άτομα για να παρακαθίσουν τις εξετάσεις και από αυτά έχουν επιτύχει τα 1.160. Στο δημόσιο μητρώο της ΕΚΚ, το οποίο περιλαμβάνει και τους επιτυχόντες στις εξετάσεις που διοργάνωνε προηγουμένως το Υπουργείο Οικονομικών, βρίσκονταν εγγεγραμμένα 1.891 άτομα. Η ΕΚΚ προωθεί την επικαιροποίηση της ύλης των εξετάσεων, σύμφωνα με τις νέες νομοθεσίες που έχουν τεθεί σε ισχύ και εξετάζει τρόπους περαιτέρω αυτοματοποίησης της διαδικασίας συμμετοχής στις εξετάσεις. Παράλληλα, προχωρά με την ετοιμασία νέων εξετάσεων για Λειτουργούς Συμμόρφωσης Anti-Money Laundering, οι οποίες αναμένεται να ξεκινήσουν το 2017.
16
7.2 ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ
Μεγάλη βαρύτητα δόθηκε και στην αδιάλειπτη ενημέρωση των επενδυτών. Ο ειδικός χώρος στην ιστοσελίδα της ΕΚΚ, που είναι αφιερωμένος στους επενδυτές, εμπλουτίζεται ανά διαστήματα με επιμορφωτικό υλικό, συμβουλές και προειδοποιήσεις που εκδίδει η ίδια η ΕΚΚ ή Εποπτικές Αρχές άλλων χωρών. Ειδικότερα, μεταξύ άλλων, η ΕΚΚ απηύθυνε σειρά δημόσιων προειδοποιήσεων προς το επενδυτικό κοινό σχετικά με τους κινδύνους των επενδύσεων σε σύνθετα προϊόντα. Οι επενδυτές συχνά δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν πλήρως πώς λειτουργούν αυτά τα σύνθετα προϊόντα, όπως είναι για παράδειγμα τα παράγωγα σε συνάλλαγμα (forex) ή binary options, τα οποία κάποτε διαφημίζονται με ελκυστικά σλόγκαν και υποσχέσεις για υψηλές αποδόσεις. Ως εκ τούτου, η ΕΚΚ σε σχετικές ανακοινώσεις της τονίζει ότι εάν οι επενδυτές δεν κατανοούν πλήρως τα βασικά χαρακτηριστικά του προσφερόμενου προϊόντος ή τους κινδύνους που ενέχει, να μην επενδύουν σε αυτό. Η ΕΚΚ προβαίνει σε τακτική δημοσίευση ενημερωτικών άρθρων για το επενδυτικό κοινό στις εφημερίδες και σε οικονομικά περιοδικά και ιστοσελίδες, ενώ διοργανώνει ενημερωτικές διαλέξεις και παρουσιάσεις σε διάφορες πόλεις, οι οποίες είναι ανοικτές στο κοινό. Να σημειωθεί ότι ο τρόπος δράσης και οι ενέργειες της ΕΚΚ στο θέμα της επιμόρφωσης του κοινού έχουν αποφασιστεί σύμφωνα με τα ευρήματα παγκύπριας έρευνας αγοράς που διεξήγαγε το 2010 και την οποία επανέλαβε το 2014, με σκοπό να διαπιστώσει ποιο είναι το επίπεδο γνώσεων του κοινού στα θέματα που σχετίζονται με την κεφαλαιαγορά και τις επενδύσεις σε κινητές αξίες. Η ΕΚΚ συνέβαλε στις προσπάθειες για την αναθεώρηση της ύλης του μαθήματος Εμπορικών που διδάσκεται στο Ενιαίο Λύκειο υποβάλλοντας τις εισηγήσεις της στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, ενώ προέβη και στην υποβολή εισήγησης προς το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού για την εισαγωγή μαθήματος Βασικών Οικονομικών - Χρηματοοικονομικών γνώσεων ως μάθημα Κοινού Κορμού για τους μαθητές των Λυκείων. Είναι πεποίθηση της ΕΚΚ πως η ομαλή λειτουργία του χρηματοοικονομικού τομέα και η προστασία των επενδυτών δεν διασφαλίζονται μόνο μέσω ενός άρτιου νομοθετικού και εποπτικού πλαισίου, αλλά και στην ικανότητα του κάθε επενδυτή ξεχωριστά να αξιολογεί τους κινδύνους και τις αποδόσεις που περιλαμβάνονται στις διαφορετικές επιλογές επενδύσεων, γι’ αυτό είναι σημαντικό να εφοδιαστούν από νεαρή ηλικία με τις απαραίτητες γνώσεις.
17
8
ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ
Η ΕΚΚ αποδίδει τεράστια σημασία στη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό της μέσω ουσιαστικών απλοποιήσεων και αυτοματοποιήσεων στις εργασίες της.
8.1 ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ
Ο καταρτισμός νέου οργανογράμματος με διαφοροποιημένη δομή, το οποίο να ανταποκρίνεται στις παρούσες και μελλοντικές ανάγκες της ΕΚΚ, σε συνδυασμό με την ενίσχυση της ΕΚΚ με ανθρώπινο δυναμικό με την παραχώρηση πρόσθετων μόνιμων θέσεων εργασίας, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες εξελίξεις στην ΕΚΚ. Εντός του 2015 η ΕΚΚ προχώρησε με τη διαδικασία πρόσληψης νέου προσωπικού, η οποία ολοκληρώθηκε το Νοέμβριο του 2016. Με την ολοκλήρωσή της, το προσωπικό της ΕΚΚ αυξήθηκε κατά 29 άτομα. Σε αυτά περιλαμβάνεται και η μεταφορά αριθμού υπαλλήλων από το ΧΑΚ στην ΕΚΚ, στο πλαίσιο σχετικού Νόμου που είχε ψηφισθεί το 2015. Στο μεταξύ, η ΕΚΚ προχώρησε και με την ενδυνάμωση των διαφόρων λειτουργιών της μέσω της αγοράς υπηρεσιών και τη συμμετοχή στο πρόγραμμα της ΑΝΑΔ για την προσωρινή απασχόληση άνεργων πτυχιούχων. Η αγορά υπηρεσιών έχει αξιοποιηθεί κυρίως για την εξέταση αιτήσεων για αδειοδότηση, τη διεξαγωγή ερευνών και διενέργεια επιτόπιων ελέγχων, καθώς και για τον τομέα των διεθνών σχέσεων.
8.2 ΝΕΑ ΤΜΗΜΑΤΑ
Στη διάρκεια της πενταετίας η ΕΚΚ προχώρησε στη σύσταση νέων Τμημάτων στη βάση της ανάπτυξης και των αναγκών της. Πέραν της σύστασης του Τμήματος Συμμόρφωσης των εποπτευόμενων από την ΕΚΚ οργανισμών, σε σχέση με τις υποχρεώσεις τους για την παρεμπόδιση ξεπλύματος παράνομου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, η ΕΚΚ προχώρησε και στη δημιουργία Τμήματος Στατιστικής, Μελετών και Διαχείρισης Κινδύνων. Το Τμήμα είναι αρμόδιο για την εμπέδωση της διαχείρισης κινδύνων σ’ όλες τις δραστηριότητες της ΕΚΚ, τη διαχείριση του εποπτικού πλαισίου με βάση τους κινδύνους και τη διενέργεια στατιστικών αναλύσεων με στόχο την υποβοήθηση του εποπτικού ρόλου και των στρατηγικών επιδιώξεων της ΕΚΚ. Προηγουμένως η ΕΚΚ είχε προχωρήσει με εσωτερική αναδιοργάνωση διαχωρίζοντας και ενδυναμώνοντας τα Τμήματα Αδειοδοτήσεων και Εποπτείας. Το Τμήμα Αδειοδοτήσεων είναι υπεύθυνο για την εξέταση αιτήσεων χορήγησης άδειας λειτουργίας σε οντότητες που υπόκεινται στην εποπτεία της ΕΚΚ. Επίσης, το Τμήμα είναι υπεύθυνο για την παρακολούθηση των ουσιαστικών μεταβολών των εποπτευόμενων οντοτήτων και την παρακολούθηση της διασυνοριακής δραστηριότητας των εποπτευόμενων οντοτήτων, είτε αυτή διεξάγεται μέσω της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών, είτε μέσω της ίδρυσης υποκαταστήματος. Τα καθήκοντα του Τμήματος Εποπτείας περιλαμβάνουν την εποπτεία των εποπτευόμενων οργανισμών από την ΕΚΚ με τις συνεχείς νομικές τους υποχρεώσεις και την εποπτεία της συμμόρφωσης των υποκαταστημάτων που διατηρούνται στην Κύπρο από εποπτευόμενους σε άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ με τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά τη συμπεριφορά τους κατά την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών. Επίσης, για τη βελτίωση των εσωτερικών διαδικασιών και της απόδοσης της ΕΚΚ άρχισε εντός του 2015 η λειτουργία της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου.
18
8.3 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ
Στο διάστημα αυτών των πέντε ετών έγινε επίσης σημαντική πρόοδος στον εκσυγχρονισμό της ίδιας της ΕΚΚ, μέσω του σχεδιασμού και της υλοποίησης αριθμού έργων υποδομής, που οδήγησαν στην απλοποίηση και την αυτοματοποίηση των εργασιών της. Με τη λειτουργία τον Ιούνιο του 2014 και ακολούθως την αναβάθμιση το 2015 του νέου Συστήματος Κεντρικού Αρχείου και Διαχείρισης Εγγράφων (eOASIS), γίνεται πλέον ηλεκτρονικά και συγκεντρωτικά η διαχείριση και η ασφαλής φύλαξη του περιεχομένου και των αρχείων που δημιουργούνται ή παραλαμβάνονται από την ΕΚΚ στο πλαίσιο των καθημερινών της εργασιών. Συγκεκριμένα το Σύστημα που είναι εγκατεστημένο στην ΕΚΚ χρησιμοποιείται για τις πιο κάτω λειτουργίες: ■ Δημιουργία, παραλαβή και οργάνωση των δεδομένων ■ Επεξεργασία, διανομή και έλεγχος ροής εργασίας ■ Διοχέτευση απαιτούμενων πληροφοριών στους χρήστες ■ Αποθήκευση και δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας σε συχνά διαστήματα Η ΕΚΚ προχώρησε επίσης, μετά από εισήγηση του αρμόδιου Τμήματος, στο σχεδιασμό και την εγκατάσταση εικονικού περιβάλλοντος, το οποίο επιτρέπει τη χρήση πολλαπλών λογισμικών συστημάτων σε ένα υλισμικό (hardware), μειώνοντας ταυτόχρονα τον αριθμό των διακομιστών (servers) που είναι απαραίτητοι για τα πιο πάνω λογισμικά συστήματα. Στην προσπάθειά της για αποτελεσματικότερη λειτουργία και καλύτερη επικοινωνία με τους εποπτευόμενους οργανισμούς και το επενδυτικό κοινό, η ΕΚΚ ολοκλήρωσε εντός του 2014 την εφαρμογή για τη λειτουργία της νέας της ιστοσελίδας, η οποία προσφέρει βελτιωμένη ταξινόμηση και εύκολη πρόσβαση στις διαθέσιμες πληροφορίες. Επίσης, μέσω του νέου διαδικτυακού τόπου παρέχεται η δυνατότητα εγγραφής σε υπηρεσίες RSS Feed και Twitter, ενώ έχει βελτιωθεί η δυνατότητα της αναζήτησης (search) πληροφοριών και έχει εμπλουτιστεί το περιεχόμενο σε ενημερωτικό υλικό. Υπάρχει, παράλληλα, η δυνατότητα προηγμένης σύνδεσης (advanced login), με την οποία παρέχονται στους εποπτευόμενους οργανισμούς προσαρμοσμένες σελίδες (customized webpages) για την υποβολή εγγράφων στην ΕΚΚ, ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκουν. Στο πλαίσιο των προσπαθειών για βελτίωση των διαδικασιών της, με σκοπό την ασφαλή διαβίβαση των ηλεκτρονικών δεδομένων μέσω του συστήματος TRS και την εξοικονόμηση χρόνου και πόρων, η ΕΚΚ προχώρησε στην υιοθέτηση της χρήσης της ψηφιακής υπογραφής κατά την υποβολή συγκεκριμένων αρχείων και εγγράφων από τους εποπτευόμενούς της οργανισμούς. Κύριος σκοπός της χρήσης των προηγμένων ηλεκτρονικών υπογραφών είναι η ταυτοποίηση του προσώπου που υποβάλλει το εν λόγω έγγραφο (αυθεντικότητα), η εγγύηση της γνησιότητας των ψηφιακών δεδομένων (ακεραιότητα) και η διασφάλιση ότι το άτομο που υπογράφει δεν μπορεί να αποποιηθεί των νομικών ευθυνών του όσον αφορά τα έντυπα που υποβάλλονται (μη αποποίηση ευθύνης). Η εφαρμογή του συστήματος των ψηφιακών υπογραφών έχει λάβει ιδιαίτερα θετικά σχόλια από όλους τους φορείς της αγοράς, καθώς διευκολύνει σε τεράστιο βαθμό την υποβολή στοιχείων στην ΕΚΚ και αυξάνει την ασφάλεια στη διαβίβαση και φύλαξη των στοιχείων αυτών. Ένα άλλο σημαντικό έργο υποδομής είναι η Διαδικτυακή Πύλη Υποβολής Εγγράφων (Electronic Submission Portal), η οποία τέθηκε το 2016 σε εφαρμογή. Μέσω της Πύλης οι εποπτευόμενοι έχουν τη δυνατότητα: ■ υποβολής εγγράφων που αφορούν υποχρεώσεις τους στην ΕΚΚ σε ψηφιακή μορφή με τη χρήση κατάλληλων φορμών υποβολής, ■ υποβολής ηλεκτρονικών εγγράφων, ψηφιακά υπογραμμένων, με χρήση αναγνωρισμένων πιστοποιητικών και Αναγνωρισμένης Διάταξης Δημιουργίας Υπογραφής (ΑΔΔΥ), ■ μεταφοράς των ψηφιακά υπογραμμένων ηλεκτρονικών εγγράφων που υποβλήθηκαν στο Σύστημα Αρχείου της ΕΚΚ για αρχειοθέτησή τους με αυτοματοποιημένο τρόπο (χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση). Επιπλέον, η Πύλη περιέχει μηχανισμό που καταγράφει την πηγή, το περιεχόμενο και το χρόνο της υποβολής των εγγράφων. Ήδη, αυτό έχει τεθεί σε εφαρμογή για τις ΚΕΠΕΥ και εντός τους πρώτου τριμήνου του 2017 αναμένεται να επεκταθεί στις ΕΠΔΥ και στους εκδότες.
19
8
ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ
8.4 ΜΕΤΑΣΤΕΓΑΣΗ ΕΚΚ
Σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών και μετά από σχετική έρευνα το 2012 επιλέγηκε για ενοικίαση νέο κτίριο με σύγχρονες εγκαταστάσεις στο οποίο στεγάστηκε η ΕΚΚ. Η μεταστέγαση κρίθηκε αναγκαία διότι το προηγούμενο κτίριο αδυνατούσε πλέον να εξυπηρετήσει τις ανάγκες της ΕΚΚ. Αναφέρεται ότι η ΕΚΚ στεγαζόταν στο προηγούμενο κτίριο από το 2000 όταν το προσωπικό της ήταν λιγότερο από το μισό σε σχέση με σήμερα, ενώ το εύρος και ο όγκος των εργασιών της ήταν σαφώς περιορισμένα.
8.5 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ
Η EKK αναγνωρίζοντας τη θετική συμβολή της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ) στην κοινωνία έχει εντάξει στη μακροπρόθεσμη στρατηγική της και τη στήριξη των δράσεων του προσωπικού της για κοινωνική προσφορά. Οι δράσεις αυτές χαρακτηρίζονται από ομαδικό πνεύμα και συλλογική προσπάθεια και η ενεργός εμπλοκή όλου του προσωπικού στην ανάπτυξη προτάσεων και ιδεών θέτει τα θεμέλια για την υλοποίησή τους. Μεταξύ άλλων, εθελοντές της ΕΚΚ συμμετέχουν στην παγκύπρια εκστρατεία καθαρισμού «Let’s Do It Cyprus», στο Easter Charity Bazar για στήριξη της εκστρατείας «Υιοθετήστε μια οικογένεια το Πάσχα» που διοργανώνει το Παγκύπριο Συντονιστικό Συμβούλιο Εθελοντισμού και στην εκστρατεία «Κανένας μαθητής χωρίς τα απαραίτητα σχολικά» που διεξήγαγε το Σώμα Εθελοντών Λευκωσίας με σκοπό να συγκεντρώσει τα απαραίτητα σχολικά είδη για μαθητές με οικονομικές δυσκολίες. Άλλες σχετικές δράσεις που πραγματοποιεί σε ετήσια βάση η ΕΚΚ είναι η εθελοντική αιμοδοσία, η συλλογή παιδικού ρουχισμού, παιχνιδιών και ειδών πρώτης ανάγκης για άπορες οικογένειες, η στήριξη της εκστρατείας του Συνδέσμου Εθελοντών Λευκωσίας «Υιοθετήστε μια οικογένεια τα Χριστούγεννα», η χρηματική εισφορά στο Ραδιομαραθώνιο και η ανακύκλωση διαφόρων υλικών που χρησιμοποιεί, όπως χαρτιού, πλαστικών και μπαταριών, ούτως ώστε να συμβάλει τόσο στην εξοικονόμηση ενέργειας και πρώτων υλών, όσο και στη μείωση του όγκου των απορριμμάτων και την επίδρασή τους στο περιβάλλον.
20
Οι εργασίες που επιτέλεσε η ΕΚΚ κατά την πενταετία ανταποκρινόμενη στο ρόλο της ήταν σημαντικές και στοχευμένες, προσφέροντας ουσιαστικές βελτιώσεις σε όλους τους τομείς των αρμοδιοτήτων της. Με επίκεντρο το όραμά της, η ΕΚΚ θα συνεχίσει με τον ίδιο ζήλο τις προσπάθειές της και την επόμενη πενταετία στη βάση νέου στρατηγικού σχεδίου.
21
22