28
|
hoogtelijn 2-2011
-kaarten van de Franse GR’s verschenen, was het hek van de dam. Boekhandel Pied à Terre was een feit en Fokko Bos de eerste – betaalde – medewerker. Door de jaren heen kwamen er fiets- en autokaarten bij, gevolgd door reisboeken. Maar de kern, de oorsprong, bleef het wandelen en klimmen. … en een autorijschool Als fanatiek watersporter verdiende Jacob van Wijngaarden zijn geld met een autorijschool op de Amsterdamse Overtoom. Geslaagde kandidaten kregen van hem steevast een kaart van Nederland cadeau. Toen de jonge automobilisten meer en meer kaarten gingen vragen, ruimde hij in 1975 de kolen uit zijn souterrain en begon er een kaartenhandeltje. Door de bijkomende vraag naar reisboeken
Van Hütte zu Hütte is echt een oerboek voor de wandelaar en de klimmer groeide dit al snel uit tot Geografische Boekhandel Jacob van Wijngaarden. Jaren later deelde hij Maud, zijn vaste zaterdagkracht, mede, dat hij er de brui aan wilde geven. Mauds moeder, Ankie Szlapka, vond dit een doodzonde; een maand daarna nam ze de winkel over en zowel Maud als zij werkt er nog steeds. Paleis Olympus Veertig jaar later zijn Ankie Szlapka en Fokko Bos uitgegroeid tot het dubbelgezicht van Reisboekhandel Pied à Terre aan de Amsterdamse Overtoom. Ze zijn pas in 2008 samengegaan in het nieuwe pand: een voormalige bioscoop uit 1912 met de illustere benaming Paleis Olympus. De orkestbak en oplopende zaalvloer zijn vervangen door respectievelijk een kijkdoos voor kinderen en een houten vloer vol
met boekenkasten; boven loopt driekwart rond een galerij waar je alle mogelijke wandel- en fietskaarten kunt vinden. Pied à Terre is begonnen als een echte klimmerswinkel en daar ligt nog steeds Bos’ hart. De grote vriendelijke reus met het grijs-zwart krullend haar zit het liefst boven in zijn hoekkamer, gebogen over een boek of een kaart, op zoek naar de dingen die hij toch al weet. Boven zijn werkplek staat met grote letters ‘informatie’ geschreven. Toch aarzelt menig bezoeker of deze man wel gestoord mag worden. Maar als de twijfelaar naar beneden loopt, wordt hij door Ankie Szlapka vriendelijk doch resoluut terug naar boven gedirigeerd. Szlapka, geboren en getogen in Amsterdam Oud-Zuid, bestiert de benedenverdieping. Geen enkele bezoeker ontsnapt aan haar aandacht; iedereen moet zich thuis voelen in voormalig Paleis Olympus. Aan het tafeltje naast ons drinkt een dame haar cappuccino met een stapeltje boeken voor haar neus. Haar zoontje tuurt ondertussen in de kijkdoos onder ons. Als de dame wat verveeld rondkijkt, vraagt Szlapka of ze gevonden heeft wat ze zocht. Even later ligt er een nieuw stapeltje voor haar neus en komt ze weer bij ons zitten. Haar strenge blik krult tot een grote lach als we ons hardop afvragen hoe het toch mogelijk is dat de nette dame uit Oud-Zuid met de – uiterlijk – warrige klimmer een winkel kan runnen? “Fokko is van het klimmen, ik ben van het reizen. We vinden elkaar in de kaarten.” Europa’s grootste Pied à Terre is de breedst én diepst gesorteerde reisboekhandel van Europa. Via de mail krijgen ze verzoeken uit heel Europa binnen. “Wij Nederlanders zijn reislustig en spreken bovendien een woordje over de grens. De winkel is in de loop der jaren volgestroomd met titels van over de hele wereld in verschillende talen. Boekhandelaren in bijvoorbeeld Duitsland, bestrijken voornamelijk de Duitstalige gebieden. Hetzelfde geldt voor onze Franse, Britse en Italiaanse collega’s.” Nog voor we de vraag kunnen stellen welk boek nou echt een klassieker is, laat Fokko Bos al twee keer een titel vallen: Von Hütte zu Hütte van Walter Pause. “Echt een oerboek voor de klimmer en wandelaar. Maar het is géén klassieker voor mij. Dat moet namelijk niet alleen een oerboek zijn, het moet ook nog verkrijgbaar én bruikbaar zijn.” Von Hütte zu Hütte is weliswaar nog bruikbaar maar niet meer verkrijgbaar. In de loop der jaren, van vader op zoon, is het toch ergens in de vergetelheid geraakt. “Neem dan Coast to coast van Charles Wainwright, dat is pas écht een klassieker.” Bos loopt naar boven en komt met een gebonden zakboekje terug. Bij het openslaan begrijpen we meteen wat hij bedoelt: tekst in handschrift en met de pen gemaakte kaartjes en tekeningen. “Dit boekje is de coast to coast zelf, door Wainwright bedacht en beschreven. Het is nog steeds geen officiële wandeling; vrijwilligers onderhouden het pad en stellen ieder jaar weer het right-of-way het recht van overpad bij de diverse eigenaren en instanties veilig.” Zoveel anders is het prachtige boek Viertausender der Alpen van Helmut Dumler en Willi P. Burkhardt. Ze staan er niet allemaal in, die vierduizenders, maar de heldere routebeschrijvingen, de kammenkaarten en – oorspronkelijk alleen zwart-wit – foto’s geven voldoen-