Κοινωνική δικτύωση (social computing) εφαρμογές, τάσεις, επόμενα βήματα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών: Οικονομική και Διοίκηση Τηλεπικοινωνιακών Δικτύων ΚΟΙΝΩΝΙΚΉ ΔΙΚΤΎΩΣΗ (SOCIAL COMPUTING): ΕΦΑΡΜΟΓΈΣ, ΤΆΣΕΙΣ, ΕΠΌΜΕΝΑ ΒΉΜΑΤΑ Κακαβίτσας Κώστας, ΜΟΠ 291 Τόλιας Νικόλαος, ΜΟΠ 314 Διδάσκων: Σταμάτη Τέτα

ΑΘΗΝΑ Δευτέρα, 28/02/2012

1

ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΟΨΗ Σκοπός της παρούσας αναφοράς είναι να παραθέσει τις εξελίξεις στον χώρο των εφαρμογών κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και την πορεία που αυτές ενδέχεται να ακολουθήσουν τα επόμενα χρόνια. Για να προχωρήσουμε σε αυτή την ανάλυση, κρίνεται αναγκαίο πρώτα να καθορίσουμε τα χαρακτηριστικά που καθορίζουν μία εφαρμογή ως εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης. Σε τι διαφέρει ένα site κοινωνικής δικτύωσης από ένα οποιοδήποτε άλλο site. Στη συνέχεια αναφέρουμε τις διαφορετικές κατηγορίες αυτών των εφαρμογών με βάση την λειτουργικότητα τους, μαζί με παραδείγματα σε κάθε κατηγορία όπου αυτό είναι εφικτό. Επόμενο βήμα είναι η αναφορά στους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους οι εφαρμογές social media χρηματοδοτούνται κατά την διαδικασία έναρξης της λειτουργίας της, αλλά και πως επιδιώκουν να έχουν κέρδη κατά την διάρκεια της. Ποιές από αυτές είναι κερδοφόρες, ποιές όχι, και τι προβλέπεται στο μέλλον για τους νέους τρόπους δημιουργίας εσόδων. Τέλος αναφερόμαστε στις τάσεις που προκύπτουν στην κοινωνική δικτύωση για το μέλλον. Ποιού είδους εφαρμογές αναμένεται να τραβήξουν την προσοχή των χρηστών και γιατί. Μέσω αυτής της αναφοράς ελπίζουμε να ξεκαθαρίσουμε κάποια θέματα που οι περισσότεροι συναντάμε ως χρήστες ενός ή περισσοτέρων εφαρμογών του είδους και να αποτυπώσουμε τους λόγους που κάνουν κάποια μέσα κοινωνικής δικτύωσης ιδιαίτερα δημοφιλή.

2

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Επιτελική Σύνοψη ___________________________________________________ 02 Πίνακας Περιεχομένων _______________________________________________ 03 Κατάλογος Εικόνων __________________________________________________ 03 Εισαγωγή __________________________________________________________ 04 Social Media: τα διαφορετικά είδη ______________________________________ 05 Κοινωνικά Δίκτυα ________________________________________________ 05 Blogs __________________________________________________________ 06 Wikis __________________________________________________________ 07 Forums ________________________________________________________ 07 Κοινότητες ανταλλαγής περιεχομένου ______________________________ 08 Microblogging __________________________________________________ 08 Podcast ________________________________________________________ 08 Πηγές Εσόδων Social Media ___________________________________________ 09 Επενδυτικοί Οίκοι (Venture Capital) ________________________________ 09 CrowdFunding __________________________________________________ 10 Διαφήμιση και Ηλεκτρονικό Εμπόριο _______________________________ 11 Προσφορά Προνομιακών Υπηρεσιών ______________________________ 13 Δημιουργικά Προϊόντα ___________________________________________ 13 Αξιοποίηση των δεδομένων των χρηστών ___________________________ 14 Τάσεις – Εφαρμογές _________________________________________________ 15 Υπόμημα - Κατάλογος των σημαντικότερων Εφαρμογών Social Media _______ 18 Βιβλιογραφικές Αναφορές ____________________________________________ 20 Κατάλογος Εικόνων και Πινάκων Το Facebook σε αριθμούς χρηστών ανά έτος _____________________________ 06 Αρχική Σελίδα Εφαρμογής Διαφήμισης Facebook _________________________ 11 Chirpify, εφαρμογή ηλεκτρονικού εμπορίου Twitter ________________________12 Διαφημιστικό spot από Podcast RayWilliamJohnson στο YouTube __________ 12 Προνομιακές Υπηρεσίες LinkedIn ______________________________________ 13 Facebook: Έσοδα ανά Έτος (γράφημα) _________________________________ 14 Έσοδα ανά χρήστη για site κοινωνικής δικτύωσης (2011) (πίνακας) _________ 14 Πρόσβαση σε site κοινωνικής δικτύωσης από κινητές συσκευές (διάγραμμα) _ 15 Χρήση site κοινωνικής δικτύωσης από κινητές συσκευές (διάγραμμα) _______ 16

3

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης (εφεξής στο κείμενο “social media”) περιγράφονται καλύτερα ως μια ομάδα on-line (διαδικτυακών) εφαρμογών που μοιράζονται περισσότερα ή όλα από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: Συμμετοχή Τα social media επιτρέπουν την συνεισφορά και την ανατροφοδότηση από όλους τους ενδιαφερόμενους. Αν και προφανώς υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ του παρόχου της υπηρεσίας / εφαρμογής και των συμμετεχόντων, η διάκριση μεταξύ παρόχου περιεχομένου και απλού καταναλωτή είναι δύσκολη, αφού όλοι οι συμμετέχοντες είναι εν-δυνάμει πάροχοι περιεχομένου. Αυτή είναι και η βασική διαφορά των social με τα συμβατικά media; η μετατροπή από μια μονόδρομη εκπομπή περιεχομένου, σε αμφίρδομη επικοινωνία μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων. Κοινότητες Με τον όρο «κοινότητα» εννοούμε ομάδες χρηστών με κοινά ενδιαφέροντα. Τα social media επιτρέπουν την γρήγορη δημιουργία, επικονωνία και συντονισμό τέτοιων ομάδων, ανεξαρτήτως αριθμού, γεωγραφικής θέσης και χρονικών περιορισμών. Το μόνο που απαιτείται είναι η πρόσβαση στο Διαδίκτυο και η κοινή γλώσσα. Τα θέματα που αφορούν αυτές τις κοινότητες είναι ουσιαστικά άπειρα: υποστηρικτές μίας ποδοσφαιρικής ομάδας, ενός πολιτικού κόμματος, ακροατές ενός είδους μουσικής, ακτιβιστές μίας πράσινης καμπάνιας, οποιοδήποτε θέμα ή ανθρώπινη δραστηριότητα μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για την δημιουργία μιας ομάδας. Αναλόγως της εφαρμογής, υπάρχουν social media που φτιάχονται με την λογική της υποστήριξης μίας συγκεκριμένης κοινότητας, π.χ. το forum μίας ομάδας ατόμων που έχουν ένα κοινό χόμπυ, και social media που μπορούν να υποστηρίξουν έναν άπειρο αριθμό ομάδων π.χ. Facebook. Συνδεσιμότητα Τα περισσότερα social media επιτρέπουν, και σε αρκετές περιπτώσεις βασίζονται, στην σύνδεση που επιτρέπουν στους συμμετέχοντες να δημιουργήσουν από την εφαρμογή, σε άλλες εφαρμογές και σελίδες. Έτσι, ο χρήστης ενός media μπορεί να οδηγηθεί ή να οδηγήσει άλλους μέσω συνδέσμων σε άρθρα μίας εφημερίδας, το προφίλ ενός άλλου χρήστη σε αυτήν ή κάποια άλλη εφαρμογή, τον δικτυακό χώρο μίας εταιρίας, ένα μουσικό αρχείο κ.τ.λ.

Openness Ο όρος μεταφράζεται δύσκολα στα ελληνικά. Αναφέρεται στην παραδοχή πως το περιεχόμενο που επιλέγουν οι χρήστες των social media να δημοσιεύσουν θεωρείται ως επί το πλείστον «ανοιχτό», δηλαδή ελεύθερο για τον οποιοδήποτε άλλο να σχολιάσει, μοιραστεί με άλλους, ίσως ακομά και να χρησιμοποιήσει και διαμορφώσει. Αν και υπάρχουν εφαρμογές που ισχύουν πνευματικά δικαιώματα, και διαφορετικά media υποστηρίζουν την ανοιχτότητα (openness) με διαφορετικούς τρόπους, ο διαμοιρασμός περιεχομένου είναι σημαντικότατο χαρακτηριστικό των social media, αν και η σωστή χρησή προϋποθέτει τουλάχιστον την αναφορά της πηγής αν αυτή δεν είναι φανερή. Δωρεάν Χρήση 4

Το τελευταίο χαρακτηριστικό των social media είναι πως η απλή χρήση τους είναι σχεδόν πάντα δωρεάν. Ο όρος «χρήση» προφανώς δεν περιλαμβάνει την όποια δαπάνη πρέπει να κάνει ο χρήστης για να έχει πρόσβαση στο Διαδίκτυο (ηλεκτρονικό υπολογιστή, κινητό τηλέφωνο, σύνδεση) ούτε και αποκλείει την πιθανότητα οι χρήστες να μπορούν να πληρώσουν για συγκεκριμένες υπηρεσίες ή την ύπαρξη διαφημίσεων, που όπως θα αναφέρουμε παρακάτω είναι από τις κύριες πηγές εσόδων των social media.

Social Media: τα διαφορετικά είδη Πριν παρουσιάσουμε τα διαφορετικά είδη social media, αξίζει να σημειώσουμε τα εξής: Μία τέτοια λίστα δεν μπορεί παρά να είναι γενική, μία αναφορά στις ιδέες που ακολουθούν οι διαφορετικές εφαρμογές. Οι περισσότερες εφαρμογές ανήκουν σε παραπάνω από μία κατηγορίες, ενώ αρκετές αποτελούν μία κατηγορία από μόνες τους. Τέλος, η ταχύτατη δημιουργία νέων εφαρμογών στον χώρο των social media σημαίνει και αυτή πως η παρακάτω λίστα δεν είναι εξαντλητική. Επίσης είναι αρκετά σημαντικό να σημειώσουμε πως η κατηγοριοποίηση των social media μπορεί να ακολουθήσει διάφορες οδούς. Αν και σε αυτή την αναφορά ακολουθούμε την πλέον συνηθισμέμη, αυτής του διαχωρισμού ανάλογα με την λειτουργικότητα της εφαρμογής, υπάρχουν και άλλες, όπως για παράδειγμα το κοινό στο οποίο αυτές απευθύνονται –επαγγελματίες, χομπίστες, ακαδημαϊκούς, κρατικούς φορείς κ.τ.λ.- ή με βάση την συσκευή που αυτές προβλέπεται να εφαρμοστούν –κινητά τηλέφωνα, ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Ακόμα και με βάση την λειτουργικότητα, διαφορετικές πηγές μπορεί να κατατάσουν την ίδια εφαρμογή σε διαφορετική κατηγορία, βασιζόμενες σε διαφορετικούς ορισμούς. Πρέπει λοιπόν να επαναλάβουμε πως η παρακάτω λίστα δεν αποτελεί ούτε μία εξαντλητική αναφορά των κατηγοριών social media, ούτε έναν παγκόσμια αποδεκτό τρόπο κατάταξης. Κοινωνικά Δίκτυα Ίσως η πλεόν διαδεδομένη εφαρμοφή στον χώρο των social media, τα κοινωνικά δίκτυα είναι ιστοσελίδες που συνδέουν τους χρήστες. Οι «χρήστες» δεν είναι απαράιτητα φυσικά πρόσωπα; εταιρίες, μη-κερδοσκοπικοί οργανισμοί, κρατικοί φορείς, μουσικά σύνολα, μπορούν να δημιουργήσουν την δική τους σελίδα / profile. Η δημιουργία είναι σχεδόν πάντα δωρεάν υπηρεσία Το αδιαμφισβήτητα πιο δημοφιλές site κοινωνικής δικτύωσης, το Facebook, αλλά και τα περισσότερα άλλα του είδους, επιτρέπουν την δημιουργία ομάδων χρηστών με κοινά ενδιαφέροντα. Το Facebook επιτρέπει επίσης την δημιουργία εφαρμογών από τρίτους ή και χρήστες, και την ένταξη τους στην λειτουργία του ίδιου του site. Το δημοφιλές επαγγελματικό site κοινωνικής δικτύωσης, LinkedIn, επιτρέπει την αναζήτηση θέσεων εργασίας μέσω των εγγεγραμένων σε αυτό επιχειρήσεων, την ανάρτηση συστάσεων εργοδοτών και ερωτήσεων. Όλα τα site επιτρέπουν στους χρήστες τους να συνδεθούν με άλλους χρήστες, την αναζήτηση χρηστών με παρόμοια ενδιαφέροντα ή δραστηριότητες, καθώς και την εισαγωγή επαφών από άλλες εφαρμογές social media για την διευκόλυνση της δικτύωσης των χρηστών.

5

Blogs Ένα blog (προσωπικό ιστολόγιο, σύντμηση των λέξεων web και log) είναι ένα προσωπικό ημερολόγιο. Αποτελείται από διακριτές καταχωρήσεις οι οποίες συνήθως εμφανίζονται με αντίστροφη χρονολογική σειρά, ώστε η πιο πρόσφατη να εμφανίζεται πρώτη. Μπορεί να περιέχει κείμενο, εικόνες, video ή αρχεία ήχου. Τα blogs είναι συνήθως το έργο ενός μεμονωμένου ατόμου, ή περιστασιακά μίας μικρής ομάδας, και συχνά περιστρέφονται γύρω από ένα συγκεκριμένο θέμα, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί και να υπάρχουν ως διαφήμιση μίας συγκεκριμένης εταιρίας ή ατόμου. Αν και δεν είναι υποχρεωτικό, συνήθως οι επισκέπτες μίας τέτοιας εφαρμογής μπορούν να σχολιάσουν τα περιεχόμενα. Αυτή τους η λειτουργία σε συνδιασμό με την σύνηθη πρακτική τα blogs να συνδέουν σε άλλο περιεχόμενο τα κατατάσει στις εφαρμογές social media. Η εμφάνιση και ανάπτυξη των blogs στα τέλη του 1990 συνέπεσε με την εμφάνιση εργαλείων του διαδικτύου που διευκολύναν την πρόσθεση περιεχομένου από μη τεχνικούς χρήστες. Προηγουμένως η γνώση τεχνολογιών όπως HTML και FTP ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για την δημοσίευση περιεχομένου στο Διαδίκτυο. Η ευκολία δημιουργίας και συντήρησης τους έχει οδηγήσει στην ύπαρξη αρκετών εκατοντάδων εκατομμυρίων blog, αν και η μέτρηση του ακριβούς αριθμού θεωρείται πρακτικά αδύνατη όταν συνυπολογίσουμε τα παρατημένα blogs αλλά και την ταχύτητα με την οποία δημιουργούνται νέα.

6

Wikis Ένα wiki είναι μια ιστοσελίδα της οποίας οι χρήστες μπορούν να προσθέσουν, να τροποποιήσουν ή να διαγράψουν το περιεχόμενό και τους συνδέσμους της, μέσω ενός web browser χρησιμοποιώντας μια απλουστευμένη γλώσσα σήμανσης ή έναν επεξεργαστή κειμένου Τα.Wikis συνήθως βασίζονται στο λογισμικό wiki και συχνά δημιουργούνται μέσω της συνεργασίας πολλών χρηστών. Τα Wikis μπορούν να έχουν αρκετούς τρόπους λειτουργίας. Σε κάποια το δικαίωμα επεξεργασίας και πρόσθεσης περιεχομένου δίνεται σε όλους τους χρήστες ανεξαρτήτως εγγραφής, ενώ σε άλλα απαιτείται εγγραφή, ένας ελάχιστος αριθμός «συνεισφοράς» στο περιεχόμενο ή μία ελάχιστη περίοδος από την εγγραφή ώστε να αποκτήσει ο χρήστης πλήρη δικαιώματα. Εν τέλει όλες αυτές οι παράμετροι βρίσκονται υπό τον έλεγχο του δημιουργού και διαχειρηστή της εφαρμογής, και επιλέγονται ανάλογα με τις ανάγκες του ίδιου και των χρηστών. Τα Wikis έχουν ως κύριο σκοπό τους την δημιουργία απλών, εύκολα προσβάσιμων και επεξεργάσιμων βάσεων δεδομένων πάνω σε ένα θέμα. Αυτό μπορεί να είναι πολύ συγκεκριμένο, όπως ένα σχολικό μάθημα και τις σχετικές με αυτό σημειώσεις, έως ένα λεξικό για μία ολόκληρη γλώσσα. Στην περίπτωση Wikis που περιορίζουν τα δικαιώματα επεξεργασίας και πρόσθεσης σε εγγεγραμμένους χρήστες, η ακρίβεια των περιεχομένων διασφαλίζεται μέσω αυτής της διαδικασίας. Καθώς όμως κάτι τέτοιο περιορίζει τον αριθμό των συμμετεχόντων, αρκετά wikis επιτρέπουν σε οποιονδήποτε την πρόσθεση και επεξεργασία. Σε αυτή την περίπτωση, η εγγυρότητα των περιεχομένων διασφαλίζεται καθαρά από την υπόθεση πως λόγω του όγκου των χρηστών, λανθασμένες πληροφορίες θα εξαληφθούν. Στην περίπτωση πληροφοριών που είναι επίτηδες λανθασμένες και δίνονται παραπάνω από μία φορά, η συνεχής διόρθωση από τους υπόλοιπους χρήστες εγγυάται σε μεγάλο βαθμό την εξάληψη τους. Ακόμα και έτσι, είναι απαράιτητο ένα επίπεδο ελέγχου από τους υπεύθυνους της εφαρμογής. Παραδείγματα της συγκεκριμένης εφαρμογής αποτελούν όλα τα Wiki-sites, όπως Wikipedia, WikiNews κ.τ.λ.

Forums Τα φόρουμ –εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων- είναι site που υποστηρίζουν την online συζήτηση υπό την μορφή ανάρτησης μηνυμάτων Διαφέρουν από τα chat rooms στο ότι τα μηνύματα, τουλάχιστον προσωρινά, αρχειοθετούνται. Επίσης, ανάλογα με το επίπεδο πρόσβασης ενός χρήστη ή τις ρυθμίσεις του forum, ένα δημοσιευμένο μήνυμα θα πρέπει να εγκριθεί από έναν συντονιστή πριν γίνει ορατό. Τα Forums σαν εφαρμογή προυπάρχουν του όρου social media. Αρκετή από την ορολογία σχετική με τα social media, όπως π.χ. το νήμα (thread) προέρχεται από αυτά. Τα Forums έχουν μία ιεραρχική ή δεντροειδή δομή. Ένα forum περιέχει έναν αριθμό από υπόφορουμ, καθένα από τα οποία μπορεί να έχει πολλά θέματα. Σε κάθε ένα θέμα, κάθε νέα συζήτηση καλείται νήμα, και μπορεί να απαντηθεί από όσους χρήστες επιθυμούν. Ανάλογα με τις ρυθμίσεις του Forum, οι χρήστες μπορούν είτε να είναι ανώνυμοι, είτε να απαιτείται η εγγραφή τους σε αυτό και στη συνέχεια η συνδεσή τους για να αναρτήσουν μηνύματα. Στα περισσότερα forums, οι χρήστες δεν χρειάζεται να συνδεθούν για να διαβάσουν υπάρχοντα μηνύματα. Και εδώ, όπως και στα blogs, η ευκολία δημιουργίας και συντήρησης της εφαρμογής έχει συντελέσει στην ύπαρξη ουσιαστικά αμέτρητων τέτοιων εφαρμογών, ενώ τα forums, ειδικά πριν την δημιουργία των νέων μορφών social media, ήταν πολύ διαδεδομένα και ως ένα εργαλείο επικοινωνίας μεταξύ εταιριών και των πελατών τους με σκοπό την επίλυση προβλημάτων ή την συζήτηση ιδεών.

7

Κοινότητες ανταλλαγής περιεχομένου Οι κοινότητες ανταλλαγής περιεχομένου έχουν σαν σκοπό την οργάνωση, ταξινόμηση και ανταλλαγή ενός συγκεκριμένου τύπου δεδομένων. Συνήθως απαιτούν την εγγραφή του χρήστη και την δημιουργία ενός προσωπικού προφίλ. Σε αυτό μπορεί ο ίδιος να αποθηκεύει συνδέσμους για το περιεχόμενο που τον ενδιαφέρει, και μέσω αυτού να λαμβάνει και ενημερώσεις για σχετικό περιεχόμενο. Παραδείγματα συγκεκριμένων εφαρμογών αποτελούν το Flickr για φωτογραφίες, και φυσικά το YouTube για video. Το 2ο αποτελεί, μετά το Facebook ένα από τα μεγαλύτερα site κοινωνικής δικτύωσης, ενώ ευθύνεται για ένα συνεχώς αυξανόμενο ποσοστό (10% το 2007 μόλις από ένα site) της διακινούμενης πληροφορίας στο Διαδίκτυο. Ένα θέμα που απασχολεί αυτές τις κοινότητες χρηστών είναι τα δικαιώματα χρήσης του εκάστοτε περιεχομένου, καθώς οι χρήστες τις περισσότερες φορές μοιράζονται περιεχόμενο το οποίο δεν αποτελεί δική τους πνευματική ιδιοκτησία. Η γραμμή μεταξύ νόμιμης και παράνομηςε χρήσης αυτού του είδους είναι ακόμα υπό αμφισβήτιση από μία μεγάλη μερίδα των χρηστών, και έτσι χρήστες, πάροχοι των υπηρεσιών και πάροχοι του περιεχομένου βρίσκονται σε «αντιπαράθεση» αρκετές φορές.

Microblogging Το microblogging είναι ένα social media που προήλθε από το blog και έχει επίσης κοινά χαρακτηρηστικά με τα κοινωνικά δίκτυα. Ένα microblog διαφέρει από ένα παραδοσιακό blog στο ότι το περιεχόμενό του είναι συνήθως μικρότερο, τόσο στο φυσικό όσο και στο ορατό μέγεθος του αρχείου. Τα microblogs επιτρέπουν στους χρήστες να ανταλλάσσουν μικρά στοιχεία περιεχομένου, όπως σύντομες προτάσεις, μεμονωμένες φωτογραφίες, βίντεο ή συνδέσμους. Όπως και με τα παραδοσιακά blogs, οι χρήστες microblogs καταπιάνονται με θέματα που κυμαίνονται από τα απλά, όπως «τι κάνω τώρα», ή θεματικά, όπως "σπορ αυτοκίνητα". Υπάρχουν επίσης εμπορικά microblogs, που έχουν σκοπό να προωθήσουν τους ιστοχώρους, τις υπηρεσίες ή / και τα προϊόντα επιχειρήσεων. Ορισμένες υπηρεσίες microblog προσφέρουν χαρακτηριστικά όπως ρυθμίσεις απορρήτου, το οποίο επιτρέπει στους χρήστες να ελέγχουν ποιος μπορεί να διαβάσει τα microblogs τους, ή εναλλακτικούς τρόπους δημοσίευσης καταχωρήσεων εκτός από την διαδικτυακή πρόσβαση. Αυτοί μπορεί να περιλαμβάνουν ανταλλαγή μηνυμάτων κειμένου, άμεσα μηνύματα, e-mail, ή ψηφιακού ήχου. Περισσότερο από κάθε άλλη μορφή social media, τόσο ο τρόπος λειτουργίας όσο και η μορφή των microblogs, προσφέρονται για χρήση μέσω κινητών συσκευών και όχι μόνο μέσω υπολογιστή. Το πλέον διαδεδομένο microblog την στιγμή σύνταξης της αναφοράς είναι το Twitter.

Podcast Τα podcasts είναι ένα social media που αποτελείται από μία σειρά αρχείων σε επιδόδια (είτε ήχου ή βίντεο) τα οποία εγγεγραμμένοι χρήστες μπορούν να κατεβάσουν μέσω διαδικτυακών εφαρμογών. Η λέξη προέρχεται από τον συνδιασμό των broadcast (εμπομπή) και iPod, λόγω της κοινής χρήσης της συγκεκριμένης και παρόμοιων συσκευών για την αναπαραγωγή τέτοιων αρχείων. Αργότερα, και με την επέκταση αυτου του είδους media αλλά και με σκοπό να αποσυνδεθεί ο όρος από την αναφορά σε μία συγκεκριμένη συσκευή, άρχισε η χρήση του όρου webcast ή netcast. Μια λίστα με όλα τα αρχεία ήχου ή βίντεο που σχετίζονται με μια συγκεκριμένη σειρά διατηρείται κεντρικά στο server του διανομέα του περιεχομένου, και ο ακροατής ή θεατής χρησιμοποιεί ειδικές εφαρμογές, γνωστές συνήθως ως podcatchers (ένα 8

λογοπαίγνιο για το πως η εφαρμογή «πιάνει» τα pods / αρχεία που εκπέμπονται), που μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτά τα αρχεία, να ελέγχουν για ενημερώσεις, και να λαμβάνουν τυχόν νέα αρχεία της σειράς. Αυτή η διαδικασία μπορεί να αυτοματοποιηθεί, έτσι ώστε τα νέα αρχεία της σειράς να κατεβαίνουν αυτόματα στην εκάστοτε συσκευή του χρήστη. Τα αρχεία αποθηκεύονται τοπικά στον υπολογιστή του χρήστη ή σε άλλη συσκευή, και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ακόμα και όταν η συσκευή είναι offline. Αυτό διαφοροποιεί τα podcasts από την την εκπομπή μέσω διαδικτύου (Internet streaming). Τα τελευταία χρόνια, η εξέλιξη του internet για κινητές συσκευές αλλά κυρίως η άυξηση της χρήσης του Youtube και παρόμοιων εφαρμογών, επέτρεψαν σε πολλές «εκπομπές» podcast να μεταφερθούν σε site όπως το Youtube και να προσφέρουν το περιεχόμενο τους μέσω αυτού. Αυτό τους επέτρεψε να απεξαρτητοποιηθούν από την ανάγκη άλλων εφαρμογών, και να εκπέμψουν το περιεχόμενο τους μέσω μίας πλατφόρμας που ήδη αριθμεί εκατοντάδες εκατομμύρια χρήστες, και άρα να φτάσουν σε μεγαλύτερο κοινό. Το podcasting σαν media συγκεντρώνει ήχο, βίντεο, το διαδίκτυο ηλεκτρονικούς υπολογιστές και φορητές συσκευές αναπαραγωγής πολυμέσων, και έχει συμβάλλει στην επανεξέτάση αρκετών καθιερωμένων πρακτικών και αντιλήψεων για το κοινό, την κατανάλωση, την παραγωγή και διανομή περιεχομένου. Οποιοσδήποτε χρήστης είναι ελεύθερος όχι μόνο να δεί και ακούσει, αλλά και να δημιουργήσει περιεχόμενο. Πρόκειται για μια οριζόντια μορφή των μέσων ενημέρωσης που επιτρέπει την συζήτηση μεταξύ των διαφορετικών ομάδων –παραγωγών και καταναλωτών περιεχομένου.

Πηγές Εσόδων Social Media Όπως αναφέραμε και προηγουμένως τα social media πλέον εξυπηρετούν εκατοντάδες εκατομμύρια χρήστες το οποίο σημαίνει ότι απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις τόσο σε ανθρώπινο κεφάλαιο όσο και σε υποδομές. Πως χρηματοδοτούνται λοιπόν όλα αυτά τα έξοδα, και με ποιόν τρόπο αναμένουν να αποκομίσουν κέρδη από αυτή τους την δραστηριότητα πο δημιουργοί των διαφόρων εφαρμογών social media. Η σύντομη απάντηση είναι πως στην αρχική φάση της δημιουργίας του, κανένα social media δεν είναι κερδοφόρο, και ακόμα και στην μετέπειτα πορεία του, τα κέρδη του συνήθως προέρχονται όχι από τους χρήστες που αυτό έχει συγκεντρώσει, αλλά απο τους διαφημιστές που επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν αυτή την μεγάλη βάση καταναλωτών για να προωθήσουν τα προϊόντα τους. Επενδυτικοί Οίκοι (Venture Capital) Για την κάλυψη της αρχικής επένδυσης που αποτελεί και ένα μεγάλο κομμάτι του κόστους των social media, η δημοφιλέστερη λύση που προκύπτει από την μέχρι τώρα πορεία των social media είναι η εύρεση ενός μεγάλου επενδυτικού οίκου ο οποίος θα πάρει το ρίσκο της χρηματοδότησης ενός τέτοιου εγχειρήματος. Η επένδυση αυτή έχει ως απώτερο σκοπό την αποκόμιση πολλαπλάσιων κερδών στο μέλλον, όταν, και αν, η εταιρία αρχίσει να είναι κερδοφόρα ή επιτευχθεί η μεταπώληση της σε άλλη μεγαλύτερη εταιρία. Για να γίνει πιο αντιληπτό αυτό, τόσο το Facebook όσο και το Twittter «επιβίωσαν» τις πρώτες μέρες τους από κεφάλαια μεγάλων επενδυτικών οίκων. Εκτός από μεγάλους επενδυτικούς οίκους άλλος ένας σύνηθης τρόπος χρηματοδότησης είναι και από άλλες επιχειρήσεις που ήδη δραστηριοποιούνται στον ευρύτερο κλάδο του Διαδικτύου. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η Google η οποία μέσα στο 2011 ανακοίνωσε την δημιουργία ενός fund (επενδυτικού κεφαλαίου) για start-up επιχειρήσεις. Μέσω αυτού επιθυμεί να χρηματοδοτήσει την δημιουργία νέων επιχειρήσεων στον χώρο όχι 9

μόνο των social media αλλά και γενικότερα των νέων τεχνολογιών (π.χ. τεχνολογίες πράσινης ανάπτυξης). Η χρηματοδότηση αυτή δεν περιορίζεται μόνο σε κεφάλαιο αλλά και σε παροχή υλικοτεχνικής υποδομής και τεχνικής υποστήριξης καθώς οι δημιουργοί των επιχειρήσεων αυτών έχουν την δυνατότητα να φιλοξενηθούν σε εγκαταστάσιες της Google και να εργαστούν σε αυτές, με την συμφωνία ότι ένα προσυμφωνηθέν ποσοστό της προκύπτουσας εταιρίας θα ανήκει στην Google η οποία και θα συμμετέχει στην οποιαδήποτε τυχόν κερδοφορία της. Αν η επιχείρηση αυτή έχει να επιδείξει κάποια πραγματική καινοτομία η Google την εξαγοράζει και ενσωματώνει την υπηρεσία στις εκατοντάδες λειτουργίες που ήδη προσφέρει, όπως έγινε για παραάδειγμα με το YouTube. Ένας ακόμη λόγος για την αγορά εταιριών social media από άλλες είναι πως με αυτόν τον τρόπο, η εταιρία που κάνει την εξαγορά προσθέτει τους χρήστες της άλλης στο πελατολόγιο της. Για παράδειγμα, η Microsoft εξαγόρασε το Skype, που παρέχει υπηρεσίες συνομιλίας μέσω διαδικτύου στους χρήστες, έναντι $8.5 δις. με τα ετήσια έσοδα του να αποτιμούνται στα $860 εκατ. Εύκολα λοιπόν γίνεται αντιληπτό από την συγκεκριμένη εξαγορά ότι δεν πραγματοιποιήθηκε μόνο για τα κέρδη που θα αποφέρει βραχυπρόθεσμα στην Microsoft, αλλά και ώστε να επιτρέψει σε αυτήν να ενσωματώσει την τεχνολογία του Skype στις δικές τις υπηρεσίες, αλλά και για το μακροπρόθεσμο όφελος του να αποκτήσει την πελατιακή βάση του, που εκτιμάται σε εκατοντάδες εκατομμύρια (663 εκατ. χρήστες το 2010) . Σήμερα οι μεγάλοι επενδυτές στον ευρύτερο κλάδο της τεχνολογίας στον οποίο υπάγονται και τα social media δείχνουν μεγάλη δυσπιστία σε αυτού του είδους τις επιχειρήσεις. Χαρακτηριστικά ο συγκεκριμένπος κλάδος κατέγραψε μία συνολική πτώση της τάξης του 13% και το μόνο social media από τα ήδη εισηγμένα που δεν ακολούθησε αυτή την τάση ήταν το επαγγελματικό κοινωνικό δίκτυο LinkedIn. Σύμφωνα με τους ίδιους αναλυτές αυτή η καθοδική τάση θα συνεχιστεί και ο μόνος τρόπος να αντισταφεί το αρνητικό κλίμα είναι με την δημόσια προσφορά μετοχών (IPO) του «κολοσσού» των social media, Facebook ελπίζωντας πως θα συμπαρασύρει τον κλάδο.

CrowdFunding Άλλος ένας τρόπος χρηματοδότησης ο οποίος είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην συγκέντρωση πόρων για την εκπόνηση διαφόρων project στον κλάδο της τεχνολογίας και ειδικότερα στον χώρο των κοινωνικών μέσων δικτύωσης είναι η διαδικτυακοί τόποι οι οποίοι δίνουν την δυνατότητα στον οποιοδήποτε χρήστη επιθυμεί να επενδύσει από ένα πολύ μικρό ποσό έως μεγάλα ποσά σε επιχειρήσεις που είναι στο ξεκίνημα τους και στην πορεία ανάλογα με την επιτυχία τους να λάβουν πίσω μέρος της κερδοφορίας της επιχείρησης. Οι ιστότοποι αυτού του τύπου ονομάζονται crowdfunding sites και οι όροι που θέτουν οι διαφορετικές επιχειρήσεις διαφέρουν για κάθε μία. Ενδεικτικά να αναφέρουμε το μεγαλύτερο ίσως crowdfunding site, το οποίο είναι το Kickstarter.com το οποίο είναι η μεγαλύτερη πλατφόρμα χρηματοδότησης από χρήστες στον κόσμο. Η βασική φιλοσοφία του ιστότοπου είναι ότι οι δημιουργοί των projects διατηρούν το 100% της ιδιοκτησίας και του ελέγχου του project ενώ δεν λαμβάνουν χρήματα σε περίπτωση που δεν συμπληρωθεί το ποσό στόχος που ορίζεται. Αν και τα venture capitals ή το crowdfunding μπορούν να χρηματοδοτήσουν την έναρξη μίας επιχείρησης, το πραγματικό ενδιαφέρον είναι πως αυτή μπορεί να έχει έσοδα. Στη συνέχεια της αναφοράς μας, αναφέρουμε τους διαφορετικούς τρόπους που αυτή η αρχική επένδυση μπορεί να αποφέρει κέρδη. Διαφήμιση και Ηλεκτρονικό Εμπόριο

10

Ο πλέον προφανής τρόπος δημιουργίας κερδών και εξασφάλισης πόρων για μία εφαρμογή social media είναι οι διαφημίσεις. Όλες οι εφαρμογές social media, ανεξαρτήτως του είδους τους, από social networks μέχρι podcasts, επιτρέπουν την διαφήμιση τρίτων μέσω των εφαρμογών τους. Και με εκατοντάδες εκατομμύρια χρηστών, είναι μία ομάδα καταναλωτών στην οποία ο οποιοσδήποτε διαφημιστής θα επιθυμούσε να αποκτήσει πρόσβαση. Για παράδειγμα, το Facebook προβάλει στις σελίδες των χρηστών του υποχρεωτικά διαφημίσεις. Αυτές δεν είναι απλά τυχαίο περιεχόμενο: η εφαρμογή χρησιμοποιεί τις πληροφορίες που οι ίδιοι οι χρήστες δίνουν για τον εαυτό τους, καθώς και αυτές των επαφών τους, ώστε να προβάλλει στα προφίλ τους διαφημίσεις που σχετίζονται με τα ενδιαφέροντα τους.

Το Twitter πρόσφατα ανακοίνωσε το Chιrpify, μία πλατφόρμα που χρησιμοποιείται αποκλειστικά από τους εγγεγραμένους χρήστες του και επιτρέπει την αγορά προϊόντων μέσω του λογαριασμού τους. Οι πωλητές πρέπει και οι ίδιοι να έχουν λογαριασμό στο Twitter, και πρέπει να πληρώσουν μία μικρή αμοιβή ώστε να μπορούν να χρησιμοποιήσουν την σχετική υπηρεσία.. Η ελπίδα είναι πως με έναν μεγάλο αριθμό καταναλωτών αλλά και επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν ήδη το Twitter, η παροχή μίας εφαρμογής που τους επιτρέπει να αγοράσουν / πουλήσουν κατευθείαν μέσω τις πλατφόρμας, θα είναι εμπορική επιτυχία.

11

Τέλος, ένα από τα πλέον επιτυχημένα Podcasts στο YouTube, η εκπομπή του RayWilliamJohnson «Equals 3», όπως και πολλά άλλα podcasts, δραστηριοποιείται στο ηλεκτρονικό εμπορίο για να παράξει έσοδα, πουλώντας αντικείμενα όπως μπλούζες με το logo (σήμα) της εκπομπής και «ατάκες» των συντελεστών.

12

Προσφορά Προνομιακών Υπηρεσιών Ενώ μερικά social media είναι εντελώς δωρεάν, υπάρχουν αρκετές εφαρμογές που μπορεί να προσφέρουν την επιλογή στους χρήστες τους της δημιουργίας προνομιακών λογαριασμών. Το LinkedIn, για παράδειγμα, έχει διάφορα πακέτα προνομιακών λογαριασμών. Όλες οι επιλογές δικτύωσης είναι δωρεάν, αλλά επιλέγοντας να πληρώσει κάποιος για ένα προνομιακό λογαριασμό, αποκτά νέες επιλογές, στον τρόπο αναζήτησης πληροφοριών για τους χρήστες, στις διαθέσιμες πληροφορίες, ακόμα και στην προώθηση του προφίλ του σε άλλους χρήστες.

Δημιουργικά Προϊόντα Αρκετές εφαρμογές social media βρίσκουν νέους τρόπους για να δημιουργήσουν έσοδα. Ένα παράδειγμα είναι μία λειτουργία του Facebook, το Facebook Gifts. Για ένα πολύ μικρό ποσό, ο χρήστης μπορεί να αγοράσει ένα εικονικό δώρο και να το δώσει σε κάποιον άλλο χρήστη, μάζι με ένα μήνυμα προς αυτόν. Τέτοιου είδους υπηρεσίες μπορεί και να υποστηρίζουν ηλεκτρονικές δωρεές προς τρίτους οργανισμούς, με μία μικρή προμήθεια προς αυτές. Το κλειδί και στις δύο περιπτώσεις είναι πως η τιμή είναι αρκετά μικρή, ώστε ο χρήστης να μην χρειάζεται να σκεφτεί ιδιαίτερα την δαπάνη, η οποία όμως όταν αθροιστεί για όλους τους χρήστες που χρησιμοποίησαν την υπηρεσία, μπορεί να απφέρει σημαντικά έσοδα, με σχεδόν μηδενική επένδυση για το social media που την εφαρμοσε, αφού δεν χρειάστηκε να παράξει τίποτε άλλο πλην μίας μικρής εφαρμογής.

13

Έσοδα ανά χρήστη για site κοινωνικής δικτύωσης (2011) Pandora LinkedIn GroupOn Living Zynga Social Εκτίμηση $2.6 $7.8 $22.5 $12.5 $17.5 (δις.) Αριθμός $94 $90 $83 $85 $232 Χρηστών (rumored) (εκατ.) Έσοδα $51 $161.4 $713.4 $800 $597 (εκατ.) (rumored) Εκτίμηση $50.98 $86.67 $271.08 $147.06 $75.43 ανά Χρήστη Μέσο $0.54 $1.79 $8.60 $9.41 $2.57 Έσοδο Ανά Χρήστη (ARPU) Αξιοποίηση των δεδομένων των χρηστών Ένας τρόπος δημιουργίας εσόδων που μέχρι τώρα δεν έχει χρησιμοποιηθεί από τα social media είναι η αξιοποίηση από πλευράς τους των δεδομένων των χρηστών τους ως «ωμά» δεδομένα. Όπως ήδη αναφέραμε, εφαρμογές όπως το Facebook χρησιμοποιούν τα δεδομένα που οι χρήστες εισάγουν για τον εαυτό τους, τις επιλογές τους και αντίστοιχα αυτές των επαφών τους για να μας προωθήσουν διαφημίσεις με πιο στοχευμένο τρόπο. Μία προσέγγιση που ακόμα δεν έχει όμως υλοποιηθεί σε κάποιο σημαντικό βαθμό είναι η πώληση αυτών των δεδομένων σε τρίτους (ή αξιοποίηση από τις ίδιες τις εταιρίες με τον 14

τρόπο που θα συζητήσουμε). Ο λόγος που μία εταιρία μπορεί να ενδιαφέρεται για αυτά τα δεδομένα είναι προφανής. Από τις επιλογές και το προφίλ κάθε χρήστη, με την σωστή ανάλυση, μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα για τις καταναλωτικές του συνήθειες αλλά και για τις τάσεις που ενδέχεται αυτές να ακολουθήσουν στο μέλλον. Και με στοιχεία για περίπου 800 εκατομμύρια χρήστες, μία τέτοια βάση δεδομένων θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την εξαγωγή κάποιων αρκετά σίγουρων συμπερασμάτων. Η εμπορική αξία αυτών των στοιχείων λοιπόν όχι μόνο για μία διαφημιστική αλλά για οποιαδήποτε εταιρία είναι πιθανώς αρκετά μεγάλη, αν της επιτρέψει όχι μόνο να διαφημιστεί στο σωστό κοινό αλλά και να προβλέψει τις αγορές στις οποίες αυτή πρέπει να κινηθεί πριν αυτές γίνουν σημαντικές και άρα χρειαστεί να πληρώσει περισσότερα για την είσοδο της σε αυτές. Προφανώς ένα αρκετά σημαντικό θέμα που πρέπει να επιλυθεί πριν προχωρήσει οποιοδήποτε social media σε κάποιο τέτοιο βήμα είναι είναι η διασφάλιση του απόρρητου των προσωπικών δεδομένων, Οποιαδήποτε τέτοια συνδιαλλαγή με τα δεδομένα των χρηστών θα πρέπει να γίνεται χωρίς αναφορά στους πραγματικούς χρήστες αλλά ανώνυμα, δίνοντας πληροφορίες για το τι αρέσει, δεν αρέσει κ.ο.κ. στους χρήστες, άλλα όχι ονόματα, διευθύνσεις email κ.ο.κ.

Τάσεις – Εφαρμογές Μια από τις βασικές τάσεις που έχουν αρχίσει πλέον να αποτελούν καθημερινότητα για τους περισσότερους χρήστες κοινωνικών μέσων δικτύωσης είναι η χρήση τους μέσω κινητών τηλεφώνων., καθώς η υπολογιστική δύναμη των νέων κινητών τηλεφώνων (smartphones) δίνει την δυνατότητα να ανανεώνουν την κατάστασή τους, να μοιράζονται περιεχόμενο σε δίκτυα όπως το Facebook και το Twitter, να ανεβάσουν φωτογραφίες σε δίκτυα όπως το Flickr η να μοιράζονται κάποιο σχόλιο ή συμβουλή σε μέρη που έχουν επισκεφθεί, όπως ένα σχόλιο για ένα καλό εστιατόριο όταν βρίσκονται μακριά από κάποιον ηλεκτρονικό υπολογιστή.

Αυτό αποτυπώνεται ξεκάθαρα από το γεγονός ότι το 60% της χρήσης Internet μέσω κινητών συσκευών προέρχεται από κινητά τηλέφωνα, ενώ πάνω από 140 εκατομμύρια 15

είναι οι χρήστες που χρησιμοποιούν την εφαρμογή του Facebook για κινητά τηλέφωνα και το κατέβασμα εφαρμογών που αφορούν μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχει αυξηθεί κατά 240% σε σχέση με το 2010.

Το πόσο σημαντικό είναι για τα κοινωνικά δίκτυα η καλή εμπειρία χρήσης μέσω κινητών τηλεφώνων γίνεται εύκολα αντιληπτό και από τις μεγάλες επενδύσεις που γίνονται για ανάπτυξη εφαρμογών mobile ενώ το facebook είχε κάνει στο παρελθόν ένα πρώτο βήμα για την παραγωγή ενός κινητού τηλεφώνου που το λειτουργικό του σύστημα θα ήταν εξ’ ολοκλήρου βασισμένο πάνω στο δημοφιλές κοινωνικό δίκτυο το οποίο τελικά δεν κυκλοφόρησε στην αγορά. Αυτή η βελτιστοποιημένη εμπειρία χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει οδηγήσει καις την ραγδαία ανάπτυξη του κοινωνικών δικτύων γεωγραφικού προσδιορισμού (geolocation services). Τα Geolocation Social Networks είναι βελτιστοποιημένα για χρήση μέσω κινητών τηλεφώνων. Παραδείγματα τέτοιων κοινωνικών δικτύων είναι το Foursquare και το Gowalla το οποίο πρόσφατα εξαγοράστηκε από το Facebook με σκοπό την ανάπτυξη του Facebook Places. Τα συγκεκριμένα κοινωνικά δίκτυα δίνουν την δυνατότητα στον χρήστη να μοιράζεται την θέση του με τους υπόλοιπους χρήστες σε πραγματικό χρόνο προσθέτωντας σχόλια για την συγκεκριμένη τοποθεσία ή φωτογραφίες. Κάποια από αυτά τα δίκτυα που χρησιμοποιούν υπηρεσίες check-in όπως το foursquare που αναφέρθηκε δίνουν την δυνατότητα στους χρήστες να λάβουν προνομιακές τιμές σε εμπορεύματα ή υπηρεσίες δηλώνοντας απλά την παρουσία τους σε μια τοποθεσία, όπως εστιατόριο ή κατάστημα ένδυσης. Τα συγκεκριμένα μέσα κοινωνική δικτύωσης που παρέχουν geolocation υπηρεσίες αποτελούν και έναν πολύ καλό τρόπο διαφήμισης για τις επιχειρήσεις αλλά και ένα πολύ καλό εργαλείο βελτίωσης της παραγωγικότητας τους και των μηχανισμών marketing που διαθέτουν. Για παράδειγμα, η αλυσίδα Starbucks ξεκίνησε μια τεράστια διαφημιστική καμπάνια μέσω του Foursquare στην Αμερική και δίνοντας κίνητρα στους καταναλωτές εκτός από διαφημιστική προβολή συνέλεξε και πολύτιμα στοιχεία για τις καταναλωτικές συνήθειες των πελατών της που όπως αποδείχθηκε ήταν πολύ σημαντικά για την διατήρηση της δεσπόζουσας θέσης που κατέχει η αλυσίδα καφετεριών στην Αμερική.

16

Ακόμα και στην Ελλάδα, τα κοινωνικά δίκτυα που παρέχουν υπηρεσίες γεωγραφικού προσδιορισμού παρουσιάζουν μεγάλη ανάπτυξη. Τον τελευταίο χρόνο υπάρχουν τουλάχιστον δύο καλά παραδείγματα κοινωνικών μέσων δικτύωσης που χρησιμοποιούν τον προσδιορισμό θέσης για την παροχή πληροφορίας και την εξυπηρέτηση των χρηστών του: το Τaxibeat και το Parking Defenders. Το Taxibeat δίνει την δυνατότητα στον χρήστη είτε να δημιουργήσει νέο λογαριασμό ή να χρησιμοποιήσει τον ήδη υπάρχων λογαριασμό του στο Facebook, Twiter και Google. Το κοινωνικό δίκτυο αυτό δίνει την δυνατότητα της αμφίδρομης επικοινωνίας οδηγών taxi και πελατών ώστε να εξυπηρετηθούν από τον κοντινότερο. Επίσης δίνει την δυνατότητα στους χρήστες να αξιολογήσουν τους επαγγελματίες αυτοκινητιστές που τους εξυπηρέτησαν επιβραβεύοντας τους με πόντους. Το άλλο ελληνικό κοινωνικό μέσο δικτύωσης που χρησιμοποιεί και αυτό γεωγραφικό προσδιορισμό είναι το Parking Defenders. Το συγκεκριμένο κοινωνικό δίκτυο δίνει την δυνατότητα στην κοινότητα του, μετά από εγγραφή να μοιράζονται οι χρήστες τους θέσεις στάθμευσης. ΟΙ χρήστες του, μπορούν να παραμετροποιήσουν το προσωπικό τους προφίλ με πληροφορίες σχετικά με αυτού αλλά και για το αυτοκίνητό τους. Ο κάθε χρήστης μπορεί να κερδίσει πόντους προσφέροντας μια θέση στάθμευσης και να τους εξαργυρώσει για μια άλλη θέση στάθμευσης ενώ υπάρχει και λίστα με τους χρήστες με τους περισσότερους πόντους και τις καλύτερες αξιολογήσεις από τους άλλους χρήστες. Το βασικό χαρακτηριστικό που κάνει τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης γεωγραφικού προσδιορισμού είναι ότι δίνουν στον χρήστη την αίσθηση της συμμετοχής σε ένα παιχνίδι καθώς επιβραβεύονται με εμβλήματα (badges), όπως συμβαίνει στο foursquare, εκπτώσεις ή πόντους. Επιπλέον, άλλη μια τάση που φαίνεται πώς αποκτά όλο και μεγαλύτερη διείσδυση είναι τα παιχνίδια μέσω της χρήσης κοινωνικών δικτύων (social gaming). Αυτές οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης δίνουν στον χρήστη την δυνατότητα να συνδεθεί με άλλους χρήστες με τους οποίους έχει επικοινωνία σε άλλα κοινωνικά δίκτυα και να ανταγωνιστεί και να παίξει μαζί τους. Ένα πολύ δημοφιλές κοινωνικό δίκτυο που αφορά τα παιχνίδια είναι το Zynga που δίνει την δυνατότητα στους χρήστες του Facebook να συνδεθούν με τις επαφές τους στο Facebook και να συμμετέχουν σε διάφορα παιχνίδια κερδίζοντας πόντους. Τέλος, αξίζει να αναφερθούμε σε ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης το οποίο θα συζητηθει αρκετά και θα μπει στις ζωές των χρηστών. Πρόκειται για το Pinterest , ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης το οποίο προς το παρόν δίνει την δυνατότητα στους χρήστες να εισέλθουν μόνο με πρόσκληση. Αφού έπειτα συνδεθούν μπορούν να δημιουργήσουν διαφορετικούς θεματικούς πίνακες στους οποίους μπορούν «καρφιτσώσουν» (Pin) ενδιαφέρον περιεχόμενο το οποίο δίνεται η δυνατότητα να το δημοσιοποιήσουν και σε άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το συγκεκριμένο μέσο αποκτά γρήγορα πολλούς χρήστες καθώς παρουσιάζει στον χρήστη την πληροφορία εκείνη που τον ενδιαφέρει γρήγορα και στοχευμένα με τις απαραίτητες ρυθμίσεις από τον χρήστη.

17

Υπόμημα - Κατάλογος των σημαντικότερων Εφαρμογών Social Media Facebook Έτος Ίδρυσης: 02/2004 Υπάλληλοι: 1000+ Αποτελεί το μεγαλύτερο μέσο κοινωνικής δικτύωσης με πάνω από 700 εκατ. χρήστες και ξεκίνησε αρχικά ως ένα αποκλειστικό δίκτυο για τους φοιτητές του Harvard με ιδρυτή τον Mark Zuckeberg Flickr Έτος Ίδρυσης: 03/2005 Υπάλληλοι: 36 Αποτελεί ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης δημοσίευσης φωτογραφιών, που αριθμεί περίπου 80 εκατ. χρήστες παγκοσμίως και εξαγοράστηκε το Μάρτιο του 2005 από την Yahoo! έναντι $35 εκατ.

Foursquare Έτος Ίδρυσης: 03/3009 Υπάλληλοι: 70 Το Foursquare είναι ένα social media γεωγραφικού προσδιορισμού με αρκετά χαρακτηριστικά παιχνιδιού που δίνει την δυνατότητα στους χρήστες (πάνω από 10 εκατ.) μέσω εφαρμογής κινητού τηλεφώνου ή μηνύματος να δηλώσουν την παρουσία τους σε συγκεκριμένη τοποθεσία.

Google Έτος Ίδρυσης: 09/1998 Υπάλληλοι: 28000 Προσφέρει υπηρεσίες αναζήτησης και διαφήμισης και μία πληθώρα από υπηρεσίες όπως το gmail, Google Maps, YouTube και το κοινωνικό δίκτυο Google+ Gowalla Έτος Ίδρυσης: 08/2007 Υπάλληλοι: 22 Είναι ένας κοινωνικός οδηγός για τα καλύτερα μέρη και πόλεις σε όλο τον κόσμο και δίνει στους χρήστες την δυνατότητα να μοιράζονται φωτογραφίες, εμπειρίες και συμβουλές για διάφορες τοποθεσίες. Εξαγοράστηκε τον 12/2011 από το Facebook.

GroupOn Έτος Ίδρυσης: 11/2008 Υπάλληλοι: 10000 Με πάνω από 50 εκατ. χρήστες, το GroupOn δημοσιεύει καθημερινά προσφορές γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ καταναλωτών και εταιριών.

KickStarter Έτος Ίδρυσης: 04/2009 Προσφέρει την δυνατότητα σε Start-up επιχειρήσεις να χρηματοδοτήσουν τα project τους στην μουσική, παιχνίδια, social media κ.τ.λ.

LinkedIn Έτος Ίδρυσης: 05/2003 Υπάλληλοι: 1000+ 18

Αποτελεί ένα δωρεάν επαγγελματικό κοινωνικό δίκτυο που δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες να δημιουργήσουν επαγγελματικές επαφές, να αναζητήσουν εργασία καθώς και πιθανούς πελάτες, ενώ έχει πάνω από 100 εκατ. χρήστες σε 200 χώρες παγκοσμίως.

Pandora Έτος Ίδρυσης: 01/2000 Υπάλληλοι: 250 Οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να εισάγουν ένα τραγούδι ή ένα καλλιτέχνη που τους ενδιαφέρει και η υπηρεσία ανταποκρίνεται με την αναπαραγωγή παρόμοιας μουσικής. Επιπλέον ο χρήστης έχει την δυνατότητα να κάνει κριτική για τις συγκεκριμένες μουσικές επιλογές. Είναι ιδιαιτέρως διαδεδομένη στην Αμερική, καθώς πάνω από 75 εκάτ χρήστες ακούνε τους δωρεάν εξατομικευμένους του Pandora Radio Pinterest Έτος Ίδρυσης: 2008 Υπάλληλοι: 7 Στο συγκεκριμένο site κοινωνικής δικτύωσης ο χρήστης μπορεί να συλλέξει φωτογραφίες, βίντεο και προϊόντα που τον ενδιαφέρουν και να τα «καρφιτσώσει» σε εικονικούς πίνακες, ενώ μπορεί να ακολουθήσει και άλλους χρήστες συνεισφέροντας με περιεχόμενο σε κοινόχρηστους εικονικούς πίνακες. Πάνω από 10 εκατ. χρήστες.

Skype Έτος Ίδρυσης: 08/2003 Υπάλληλοι: 22222 Προσφέρει υπηρεσίες φωνής και βίντεο και συνομιλίας στο Διαδίκτυο με 663 εκατ. καταχωρημένους χρήστες το 2010. Εξαγοράστηκε τον 05/2011 από την Microsoft έναντι $8.5 δις.

Twitter Έτος Ίδρυσης: 03/2006 Υπάλληλοι: 140 Αποτελεί υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης και microblogging και δίνει την δυνατότητα στους χρήστες να ενημερώσουν το προφίλ τους με 140 χαρακτήρες. 360 εκατ. χρήστες.

Wikipedia Έτος Ίδρυσης: 2001 Αποτελεί project του WikiMedia Foundation για την δημιουργία μιας online εγκυκλοπαίδειας σε όλες τις γλώσσες του κόσμου, στην οποία μπορεί να συνεισφέρει ο καθένας.

YouTube Έτος Ίδρυσης: 2005 Δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες να ανεβάζουν ΄και να μοιράζονται εύκολα και γρήγορα βίντεο μέσω του διαδικτύου, σε άλλους ιστότοπους, μέσω φορητών συσκευών, blog και μέσω email. Εξαγοράστηκε έναντι $1,65 δις. τον 10/2006 από τν Google.

Zynga Έτος Ίδρυσης: 07/2007 Υπάλληλοι: 115 Η συγκεκριμένη πλατφόρμα δίνει την δυνατότητα στους χρήστες ν’αλληλεπιδρούν μέσω μίας μεγάλης ποικιλίας παιχνιδιών που παρέχει δωρεάν.

19

Βιβλιογραφικές Αναφορές  Facebook. "Application Verification Program." http://developers.facebook.com/verification.php  http://www.slideshare.net/davidberkowitz/mobile-social-media-past-present-future  http://computer.howstuffworks.com/internet/social-networking/information/howsocial-networking-sites-make-money1.htm  http://en.wikipedia.org/wiki/Blog  http://www.businesswire.com/portal/site/google/index.jsp? ndmViewId=news_view&newsId=20070618005912&newsLang=en  Nussbaum, Bruce. "Social Networking, Advertising and Innovation."

BusinessWeek. June 22, 2006. (June 23, 2009) http://www.businessweek.com/innovate/NussbaumOnDesign/archives/2006/06/s ocial_networki_1.html  Rosenbush, Steve and Mullaney, Timothy J. "Social Networking's Gold Rush."

BusinessWeek. April 19, 2006. (June 24, 2009) http://www.businessweek.com/technology/content/apr2006/tc20060419_514268. htm  Siegler, MG. "Twitter starts to talk up corporate-account plan." Digital Beat. Feb. 10, 2009. (June 24, 2009) http://digital.venturebeat.com/2009/02/10/twitter-startsto-talk-up-the-charging-companies-plan/  http://www.howto.gov/social-media/social-media-types  http://en.wikipedia.org/wiki/Social_networking_service  http://siliconangle.com/blog/2011/09/28/google-expands-datacenters-startupfunds-worldwide/  http://nikolaostolias.tumblr.com/post/13396850268  http://mashable.com/2011/05/29/social-media-bubble-infographic/  http://www.practicalecommerce.com/articles/3369-Ecommerce-Comes-to-Twitter  Why Mobile Social Media Matters - Statistics, Trends, Technologies-David Berkowitz  21 Unique Location Examples from Foursquare, Gowalla, Whrrl, and MyTown  http://socialfresh.com/foursquare-case-studies/  Taxibeat official site http://www.taxibeat.com/  Parking defenders official site http://www.parkingd.com/  Zynga Official Site http://company.zynga.com/  http://brandmakernews.com/top-stories/6800/5-crowdfunding-sites-for-raisingstartup-cash.html  http://pinterest.com/

20