nieuwezijds
nummer 5 / 2013
Winst voor iedereen “Move over Douwe Egberts!” Moyee Coffee heeft grote ambities: ervoor zorgen dat het geld dat wij uitgeven aan koffie niet terechtkomt in een bonuspakket, maar bij Ethiopische boeren en ondernemers. Tekst: liedewij foto:
28
loorbach geert snoeijer
Het idee van Moyee Coffee is simpel. Laat de koffieproducerende landen meer verdienen aan koffie. Nu blijft 15% van de verdiensten achter in, bijvoorbeeld, Ethiopië. Als je ten eerste meer betaalt voor de bonen en ten tweede de koffie daar brandt, blijft 45% procent van het geld dat wordt verdiend in Ethiopië. “Ethiopië krijgt nu drie miljard aan ontwikkelingshulp. Als alle koffie ter plekke gebrand zou worden in plaats van als boon zou worden uitgevoerd, zou Ethiopië geen ontwikkelingshulp meer nodig hebben.” Aan het woord is Guido van Staveren van Dijk (44), baas van Moyee (spreek uit zoals je wilt. Suggestie van de directeur: ‘mojie’). “Eigenlijk is ontwikkelingshulp een subsidie voor multinationals die het geld niet netjes verdelen.” Hij is even aangeschoven op de zwart leren bank in de grote open ruimte van het Moyee-kantoor in Amsterdam NieuwWest. Er staat een grote koffiemachine in de hoek, in de vier riante kamers die met glas worden gescheiden van de gang zijn mensen aan het werk. Bij de ingang staat een grote banner. Moyee is geen lief probeersel, Moyee is een bloedserieuze poging de koffiewereld te veranderen. Guido heeft haast, er zit een investeerder te wachten. In rap tempo strooit hij met alle cijfers die moeten aantonen dat Moyee succesvol kan zijn en kan uitgroeien tot een miljoenenbedrijf. In de afgelopen decennia is de prijs die boeren voor hun bonen krijgen steeds verder gedaald. “Er wordt nou eenmaal meer geproduceerd dan er vraag is op de markt,” zegt Guido, die eerder twee houtverwerkingsfabrieken in Oost-Europa opzette en leidde en onder meer business en management studeerde in Leiden, Moskou, Londen en Chicago. Maar nee, dat betekent niet dat wij in het Westen maar lekker moeten gaan profiteren van die marktwerking, vindt Guido. Bovendien is de koffiedrinker niet goedkoper uit, de winst gaat naar de aandeelhouders. En naar bonussen, natuurlijk. Eerder dit jaar vertrok de interim-CEO Jan Bennink van
Douwe Egberts, ook eigenaar van de Coffee Company, met 5,7 miljoen euro na verkoop van het bedrijf aan een Duitse investeringsmaatschappij. “Een bonus, die hoef ik niet,” zegt Guido. “Onze koffie kan dus dezelfde prijs zijn als de koffie van de grote merken, en dan kunnen we er ook gewoon aan verdienen. We hoeven George Clooney trouwens ook niet te betalen, want Moyee moet het gaan hebben van mond-tot-mondreclame,” zegt Guido. “We zijn een fair chain company, en mensen zullen dat doorvertellen.” Fair chain company betekent dat het bedrijf ervoor zorgt dat het er in de hele keten van productie tot verkoop fatsoenlijk aan toegaat. Na een paar expedities naar Ethiopië om contacten te leggen, werkt Moyee nu samen met een middelgrote boer die zo’n honderd kleine boeren om zich heen heeft. Ze werken bijvoorbeeld samen bij het wassen van de bonen. Deze groep boeren heeft nu een overeenkomst met Moyee. De beste bonen neemt Moyee af voor 20% boven de marktprijs van die topbonen. “Ik geloof in de prikkeling van marktwerking. Maar ik geloof niet per se in de uitkomst van die prikkel, de prijs die boeren krijgen is te laag. Bonen worden nu ondergewaardeerd.” In Ahadu Woubshet (36) vonden ze hun lokale partner. Hij was Director of Operations van de grondstoffenbeurs in Ethiopië. “Hij is iemand die een organisatie kan opbouwen,” zegt Guido. Ahadu moet ervoor gaan zorgen dat de machines van de branderij straks goed aankomen, dat de branderij wordt opgezet, dat er koffiebranders worden opgeleid en het proces daar straks soepel verloopt. Zodat de eerste koffie er volgend seizoen, in april, al wordt gebrand. “Het maakt mij niet uit als Ahadu straks van zijn deel van de winst in een Mercedes wil rijden,” zegt Guido op de vraag hoe hij erop toeziet dat het extra geld straks niet bij een paar mensen blijft hangen. “Maar ons inclusieve bedrijfsmodel, alle betrokkenen delen mee in de winst, staat niet toe
Moyee kopen?
Guido van Staveren van Dijk, baas van Moyee Coffe, wil bonen gaan branden in de koffieproducerende landen.
‘Ontwikkelingshulp is subsidie voor multinationals die het geld niet netjes verdelen’
Moyee is te koop bij eetwinkel STACH op de Van Woustraat 154 en in de Nieuwe Spiegelstraat 52. Bestellen kan ook via moyeecoffee.nl.
dat die winst maar bij enkelen blijft hangen. “Ik geloof er heilig in dat dit de nieuwe bedrijfsvoering zal zijn en dat over tien We proberen onze kijk op ondernemen ook of twintig jaar de koffiebedrijven die dan over te brengen op de lokale partners.” groot zijn de waarde netjes verdelen Omdat het opzetten van een eigen tussen de boer, de brander en de koffiebranderij in Ethiopië iets lastiger bleek dan eerst gedacht, haalde Moyee dit jaar drinker. We staan aan het begin van een 24.000 kilo bonen naar Nederland om in prachtige tijd waarin we de spelregels Soest door een eigen roastmaster te laten samen kunnen herdefiniëren. En dat is branden. “We willen laten zien dat het ons hoognodig,” zegt Guido. menens is.” Die investering was mogelijk Ja, natuurlijk verdwijnen er dan bedrijven, na de tweede investeerdersronde. “Het werkgelegenheid. “Maar zo veel bedrijven eerste geld kwam van familie en vrienden. zitten er nu niet tussen. Er zijn drie grote De tweede ronde van social investors,” tussenhandelaren, die samen verkopen zegt Guido. aan een stuk of zes dominante merken. In november lanceert Moyee een publieks- Bovendien werken er bij Moyee toch ook mensen,” zegt Guido. campagne om zo veel mogelijk koffie Uiteindelijk ligt de beslissing bij de kofte verkopen, om naamsbekendheid te genereren en geld te verzamelen om met fiedrinker. Wil hij of zij dat, noem maar wat, de volgende oogst groots aan de slag te dertig cent winst in het kopje koffie gaat gaan. Moyee wil zodra de eerste stappen naar een werknemer of boer in Ethiopië, gezet zijn snel kunnen groeien. Ze zijn al of naar een aandeelhouder of een CEO? op zoek naar lokale partners in Nicaragua Moyee heeft nog 15.000 kilo in de verkoop en Panama. van de eerste lading.
29