8 minute read
Veiligheidsbeleid bij Peter Appel Transport
Menige kleine jongen droomt van een toekomst als vrachtwagenchauffeur. ‘Met de vlam in de pijp scheur ik door de Brennerpas…’. Dat is het loflied op de vrijheid van de chauffeur. Van scheuren is in de praktijk weinig sprake meer en de kleine jongen van weleer is zich tegenwoordig goed bewust van de risico’s. Even te snel door een bocht of de aandacht afgeleid door een 27 MCbakkie en er kan schade zijn. Om nog maar te zwijgen van een incident met een fietser in de dode hoek met mogelijk fatale afloop.
Goed goederenvervoer vergt opleiding
Advertisement
Veiligheidsbeleid bij Peter Appel Transport
Veiligheidsbewuste transportondernemers laten zo min mogelijk aan het toeval over. Snel en goedkoop lijkt noodzakelijk in een markt waar de concurrentie fors is. Op de lange termijn komen ‘snelle jongens’ zichzelf echter tegen, hetzij door ongevallen en schades, hetzij doordat ze ergens staande worden gehouden bij een uitgebreide verkeerscontrole. De ‘winst’ die bereikt wordt door het aan de laars lappen van de regels is dan snel verdampt, net als de goede naam van de onderneming. Bij Peter Appel Transport in Middenmeer worden alle chauffeurs daarom terdege getraind. Het bezit van een geldig groot rijbewijs en een chauffeursdiploma biedt onvoldoende garantie dat een chauffeur veilig zal rijden. VEILIGHEID mocht aanschuiven bij de tweedaagse interne opleiding voor nieuwe chauffeurs. Die moet worden gevolgd, voordat er ook maar een meter wordt gereden op een van de zeshonderd trekker-opleggercombinaties, waarmee diverse winkelketens worden
Chauffeurscoördinator Jan Sijm van Peter Appel Transport tijdens de introductiecursus.
Peter Appel Transport
Peter Appel Transport verricht vooral temperatuurgecontroleerd vervoer, onder meer ter bevoorrading van winkels in de bebouwde kom met diepvrieswaren in het bijzonder en levensmiddelen in het algemeen. Duurzaamheid en innovatie zijn net zo belangrijk als een betrouwbare dienstverlening. Peter Appel rijdt waar dat kan met zogenaamde eco-combi’s, de brandstofzuinige, 25 meter lange combinaties, wagens op aard- en biogas en zelfs een geheel elektrische bakwagen voor geluidsarme distributie in de binnenstad. Het bedrijf oogst waardering voor de openheid waarmee het kennis deelt met de branche. Waar anderen bepaalde informatie als concurrentiegevoelig beschouwen, heeft Peter Appel veel resultaten van eigen onderzoek en instructieve video’s beschikbaar gemaakt in het publiek domein. Zie www.peterappeltransport.nl
bevoorraad. Zelfs na de verplichte introductiecursus zal de aspirant-chauffeur zijn eerste ritten als bijrijder maken, om zo de praktische kneepjes van een ‘oude rot’ te leren.
Introductiecursus
“Er zijn stuurvasthouders, autoverplaatsers, truckers, en chauffeurs,” zegt chauffeurscoördinator Jan Sijm, terwijl hij een dia toont van een vrachtwagencabine die eruit ziet als een kerstboom, volgebouwd met lampen en glimmend chroom. Een enorme uitstalling van beertjes en vlaggetjes beperkt het zicht door de voorruit. “Dat is de trucker die graag laat zien waar hij in rijdt. Wij hebben alleen chauffeurs in dienst. Je mag best je cabine een beetje gezellig maken, maar je ramen zijn schoon en vrij. Ik wil geen gordijntjes en vlaggenparades zien.” Vervolgens gaat de cursus verder over het afstellen van de spiegels, met foto’s vanaf de bestuurdersplaats. Sijm: “Vaak ziet de trucker in de binnenste helft van zijn achteruitkijkspiegels alleen maar zijn eigen wagen. Dat kun je wel mooi vinden, maar kijk eens wat je mist als je ze zo hebt afgesteld. Let eens op deze foto. De motorrijder verdwijnt geheel achter de rechterspiegel.”
De cursisten, allemaal mensen die al vaker op de vrachtwagen gezeten, zijn geboeid door het commentaar van Jan Sijm. Er worden aantekeningen gemaakt, er klinken geen storende mobieltjes en is volop ruimte voor eigen inbreng. Sijm schakelt snel van theorie naar praktijk en gebruikt alle opmerkingen meteen om de kennis te verankeren. “Dat is het voordeel van een klein groepje. Ik vind het heel goed dat de code 95 (verplichte nascholing voor het behoud van het chauffeursdiploma, volgend uit de Europese Richtlijn Vakbekwaamheid, red.) grenzen stelt aan de maximale groepsgrootte”, stelt Jan in de pauze. “Je kunt wat interactie toelaten en hebt ook beter in de gaten bij wie de aandacht verslapt. We sluiten de introductiecursus niet af met een toets, dus mensen moeten op tijd en met al hun aandacht aanwezig zijn. Deze introductie is ook een preselectie. Het kan zijn dat we op grond van de gebleken motivatie al besluiten niet met iemand door te gaan. Het is geen vrijblijvende zaak.”
Veilig op weg
Sijm vervolgt de introductiecursus: “Loop een rondje om je auto voor je wegrijdt, vooral als je achteruit moet. Als je dan toch nog wat papieren gaat invullen, kan er inmiddels een auto achter je staan. De eerste dertig meter zie je een personenwagen niet als die precies midden in je spoor zit. Dat weet de politie ook. Die kunnen je op de weg ongemerkt volgen. Ook vlak voor de cabine kun je een paaltje over het hoofd zien. Manoeuvreren, wegrijden en de uitzwaai in de bocht vormen bij ons de top drie in de aanrijdingen. Vijf jaar schadevrij rijden is een zilveren medaille, goud (tien jaar) komt in de winkeldistributie bijna nooit voor. Het kopschot van de oplegger kan in een bocht zo een meter uitsteken. Als je bedenkt dat alle wegmeubilair door de beheerders minstens dertig centimeter uit de rand van rijbaan wordt geplaatst, dan is er nog zeventig centimeter over om het ‘mee te nemen’. Bij haaks indraaien kun je zelfs één meter drieëntachtig uitsteken. Als je een haakse bocht maakt in de binnenstad, doe je er dus goed aan om twee meter afstand te houden van andere voertuigen. Meten is weten, gokken is dokken. Als je twijfelt stop je, je stapt uit en je gaat kijken of het kan.”
Moderne vrachtwagens zijn uitgerust met een veelheid aan actieve en passieve veiligheidssystemen: Snelheidsbegrenzer, ABS (AntiBlokkeerSysteem), AEBS (Automatic Electronic Brake System, het alarmeert en remt bij snelle nadering van een voorligger of obstakel) en ESP (Electronic Stability Program, een stuur- en veercorrectiesysteem dat kantelen kan voorkomen). Vele andere actieve systemen grijpen in als natuurkundige wetten met betrekking tot massatraagheid en G-krachten tot ongevallen dreigen te leiden.
“De fysische wetten zelf zijn niet te wijzigen, dus afdoende is het nooit, maar het helpt wel”, zegt Sijm. “Passieve systemen als gordels, kreukelzones, airbags en automatische camera’s die het niet zichtbare tonen en opslaan zijn ook nuttig. Bedenk wel dat een gevoel van veiligheid ertoe kan leiden, dat je meer risico’s gaat nemen. Naast aanschaf van veilig materieel steken we veel energie in het beïnvloeden van het gedrag van de chauffeur. Die moet zich al bij zijn opleiding realiseren dat de theorie maar een beperkte weergave is van de werkelijke situatie.”
Arbowet
Sijm heeft te veel ongevallen moeten aanschouwen die te wijten waren aan het niet willen, niet weten of niet kunnen van chauffeurs. “Een vrachtwagen is een risicovol arbeidsmiddel. Dat geldt ook voor een heftruck en voor de laadklep die aan een oplegger zit. De Arbowet eist aantoonbare deskundigheid om die te bedienen. De eisen voor een heftruck en voor een laadklep zijn milder dan voor een vrachtauto. Als je een heftruckcertificaat haalt dat vijf jaar geldig is en je zit er nagenoeg nooit op, mag je niet denken dat je vaardig en deskundig blijft. Het gaat te vaak mis. Voor de laadklep bestaat geen apart diploma, maar het blijft risicovol en je moet dus weten wat verantwoord is en wat niet.” Wederom tonen foto’s van ongevallen met hydraulische laadkleppen wat de gevolgen kunnen zijn. Een geplette personenwagen met een laadklep door de voorruit en zelfs een achterover gewipte bakwagen die iets te veel rolcontainers met bier op de kleptafel had staan, zorgen voor enige opwinding onder de chauffeurs. Hopelijk voorkómen de voorbeelden dat de chauffeur straks gaat koffiedrinken met de klep horizontaal open en de scherpe rand dus op ruim een meter boven het wegdek. Het beste leer je van eigen fouten, maar het zien en herkennen van die van anderen is voordeliger. Sijm benadrukt de noodzaak te weten hoe de bediening van een laadklep werkt en hoe je een lastdiagram leest. “Oefen eerst met de lege laadklep, voordat je de rolcontainers met eieren op straat hebt liggen.”
Extra training
Tijdens de lunch in de kantine naast het leslokaal vertelt Sijm over zijn inmiddels dertienjarige loopbaan bij Peter Appel. “Toen ik begon, hadden we achtenvijftig wagens. Nu zeshonderd. Ik geef deze training gemiddeld eens per maand, maar in de maand juni heb ik er drie. In de vakantieperiode zetten we tijdelijke en nieuwe krachten in. Die moeten ook de noodzakelijke training hebben gehad. Afhankelijk van de werkzaamheden kunnen onze chauffeurs verder te maken krijgen met specifieke opleidingen voor het zekeren van lading, het nieuwe rijden, de digitale tachograaf of aanvullende rijvaardigheidstrainingen. Daarvoor hebben we een aangepaste lestruck, met extra zitplaatsen voor cursisten. Momenteel is ons bedrijf bezig met het verder aanscherpen van het veiligheidsbeleid. Je kunt nóg zo goed bezig zijn, de meeste ongevallen zitten in een klein hoekje. De factor mens blijkt veruit het belangrijkst, zo blijkt ook uit de statistiek.”
Bij de lunch schuift Peter Appel zelf ook even aan met een zelfgesmeerde boterham. Chauffeurs die zich niet aan de regels houden hebben iets uit te leggen, als ze uitgenodigd worden in het aquarium, zoals zijn kantoor op de eerste verdieping wordt genoemd.
Lading zekeren
Na de lunch is het tijd voor de theorie van het verdelen en zekeren van de lading. Aslasten, zwaartepunten, de rol van de automatisch oplichtende derde as van de oplegger en het werken met stempels, balken, antislipmatjes en spanbanden komen aan de orde. Sijm doceert: “De lading moet één geheel vormen met de wagen. Plaats lading dus tegen het kopschot, vul het goed uit en denk vooral
Jan Sijm: “Wij hebben werk genoeg, maar selecteren ons personeel kritisch.”
niet dat zware lasten uit zichzelf blijven staan, helemaal niet als er wielen onder zitten.“Hij toont foto’s van wagens met slecht- of niet gesjorde lading, weggeslagen kopschotten en afgescheurde cabines. Filmpjes van geplette lading en tientallen winkelwagentjes die achterwaarts uit de wagen schuiven bij het vertrek van het laadplatform verlevendigen de theorie. Sijm is niet te beroerd om ook foto’s van ongevallen bij het eigen bedrijf te tonen.
Juiste houding
Wat Jan Sijm tussen de regels door doet met zijn trainingen, is het opvoeden van de chauffeurs. Het gaat niet alleen om overdracht van de kennis, maar ook om het beïnvloeden van de attitude. Een Appelchauffeur moet niet alleen veilig rijden, maar hij moet zich ook correct gedragen, er verzorgd uitzien (net als zijn wagen), zowel collega’s als klanten respecteren, correct administreren en een voorbeeld zijn voor anderen. Wat je niet weet kun je leren, maar wat je niet wilt valt niet te sturen. Sijm en zijn collega-trainers maken daar korte metten mee. (MC)
