Chung ta da thua tran o vn nhu the nao nguyen cao ky 1985

THẠM /KHẢO

Jm

g i SK n& l ■ . ề'i«i: --V.. «*'•**-

«ẵ>*

M

I ,

i! m

J I

-%*

■V '

■•■jif

;# 8 : ■^

m

0

S ì .: 5% ■&• w |

3 ■.'„Õ. ễ>". ‘

>:•;■■<'•

3

3

afl

■7- i ' .;-_-c'. i

3R£a8ll riHUĩ K» Hm n if l’f i t x ÍẠfrfr ill !’M:.

■à a ú ề iầ ***

■ E l l j ể

Ê

Ê

^

NHỮTHẺ NÀ01

I ft

LỜI GIỜI THIỆU •Mliảu dịp kỷ niệm 10 now tikùy g i ã i phong miền UaỉUt chúng t ỏ i x in É>iưi thiệu vưi CÌ90 giũ t£p h òi ký cua Jfeuyen Cao Kỳ MGJa.ậng. ta • d 5, th ấ t trậ n ơ V iệt Nam như th ể nào ? H. Cai tê n Uguyen Gao .Ky, một tê n ban nước nỏi tiếng, về sự tà u bạo, hung hống và huênh hoatìgt hiệnnay cầmđạũ tó ciiưc án cướp ớ Jằí|ỹ» vổn khòng xa l ạ đ ổ i vớ i dor% đảo dọc &iả nước ta* Tuy n h iên , đầug sau nhũiOK l ờ i l e dày han học d ổ i vớỉsy: nghiệp dấu tra n h chính n g h ĩa cua ahâa d.ân ta» th a nia minh. cbo s ự t h ất b ạ i tiiảỉii Hại cua quaa thầy Jlệy và l ũ ta y s a i bán pước, Kỳ cung d~€t phả ỉ một phâii nào phơi bày sự th ố i a a tf lụ c đytc của lũ tướng ta n g ly quăn cSữg nhu' câah. fikgup ahã c u alũ bẩn nươc tro n g lú c cầm quyền cãũg như k h i bạ ỉ trận* v l l à một t à ỉ l i ệ u tham khao nên chúng t ó i Ghi lựơo đ i nhữfì& đoạn va những oâu kl?ong cần t h i ế t , vẫn &i.ữ l ạ i những doạn câu yếu tro n g tập ìị S Ị ệ |É| về tậ p liồ i ky này 9 00 nhỉều ỉ k i ẩn cũa báo c h ỉ ŨU'ƠC ngoài nhập x é t rằng tá c g iả th ự c cua nó không p h ải l à Nguyea Cao Kỳ. Dầu sao d i nữa, tậ p h ồ i ký này* ve một mặtnao đo, oun& cung cẫpchoshúũg t a mòt số t à i l i ễ$u tham khảo đề nghiên cưu về cuộc đau tra n h chống iíỹ cứu nưỡc cuanliaQ. dân %Bi tro o g một g i a i đoạn l ị c h âư h.ẩt sư cquyẩt l i ệ t và phtỉc tạp*

ỊỊ ìỄ Ế ẩ Ê

GÔNG TY íhÁT HÀNH IHổNG x ĩu X í VIỆTÌUM

C hưonr. ĩ

M ỘmT I VẦN 'T Ô I

r a t

-T IẾ C

CÂU

Đ Ể DANH TU /Ỷ

LỞI

D lẾ J \Á

K H Ô N G '"

Người My khôỉỉg còn dam n h ìn thẳng vao mắt t ô i nữd, t ô i b ie t rằng th ế l è 'h ế t r ồ i* Chúng t ô i ngồỉ tro n g nhà của t ô i ở Tẫn Sơn H h ư tg căn cứ không quốu s à i GÒn nằm ỡ ng o ại ô , cech th à n h phố mọt v a ỉ dặm* Mặc dù lú c bấy g iờ l à mọt dân thư ơ ng, t ô ỉ vẫn còn g ỉữ cấp b ệc th iế u tương không quân và vẫn cổ quyền ơ tro p g "khu g ia d in h ” . Đêm 22-4-1975» t ô ỉ đang n g ồ i t ẹ i đ o ,'đ ố i d ỉệ n v ớ ỉ E rỉc h Von Marbod, một t r ọ l y Bộ trư ơ ng quốc phong My vằ h a i cố vấn quân sư dưong như l a S te v e n so n Va Smith* Căn phòng đưọo tra n g bỊ .đơn g ià n vơ i ghế banh êm a i va nhưng c h iể c banệ các cữa sỗ căn phòng h h ỉn ếr a khu vực rộ n r ị p cua căn cứ t n ơ i mà t ô i đã tưng th ự c h ỉỗ n hàng trãm ohuyến bay chống l ọ i qưân địch*. Hôm ấy t r ờ i nổng. Những ch iếc cửa Bồ mơ không làm sao chặn đucọc tiể n g nỗ của sung co i hay*tiếng nỗ to hơn cua trọng phao th ỉn h thoaag Vang l ỗ n f' liíc lú c b ị tiế n g chuông hoặc tiế n g cò i hụ oua một xe cứu thương hay x e ohữa chay n g ắ t quãng. ' » % Bầu t r ờ i đen t ổ i b ị nhuọm raôt mỉu đó bầmf giong như mọt biíct ra n h tầm thường v e một canh mặt trơ ỉ lặ n . Nhưng 'mặt tr ơ i đã lặ n từ lâ u r ồ i t r ê n n hiềv chứ không phẳỉ ch ỉ t r ê n một m ặtf v ì lỉhSng v ể t đỗ xuất p h at tư nhưng t r ậ n phao bao'quanh ngoại ô S al ữòn đã chẳng khắc g ì một g ia n hoa ta n g cho Nam V ie t Namt cho môt cuôc t h ấ t t r â n C&8 mọt q u á c g ìa Id n n h ẩ t t r ề n th ế g iớ i cùng vơ i nước bọn nhố hơn cung đứng tr o n g hang ngu c h iế n đấu vớ i họ.

Ngay tro n g lú c đố, n h ìn qua cửa 80 # t ô i đã oé bam vẳo môt • hy vọng móng manh cuoỉ cùng l à dù th ể nào đ i nữa cung co th ỗ cưu v ãn đượo đanh dư khồi cuộc hủy d i e t này, noi môt cách khao 9 l a t ô i cổ th ẻ la o Vao lư a đe cưu lấ y danh dư như ngựơi ta cứu lắ y môt ngọn cơ t r ộ n quy báu v ệy# Nhiều tu ầ n qua t ô i đa tlm cácty th u y ế t phựo ngươi Mỹ l o ọ i bo tftng thắng Thiệu r ồ i ung hộ t ô ỉ tro n g một cuộc đấu tr a n h một mất một còn đó có t h ế , dù khÔỊÍg đem l ọ i đưdo c h iế n tháng nhưng í t r a cũng cho chung t ô i cổ cơ, hội đề th a o lu ệ n về nhưng điằu k iệ n hoa .b ỉn h sau nay V tr ê n một tư th ế mọnh nào đó* !

Đo l à l ý do t ạ i aao Von Marbod dã đểnnhà tổ i» Ong đ ạ i BVC Mỹ,Ora hem M artincũng đã từ ng n g è i t r ê n c h iế c * g h ế n à y , lạ n h lù n g và lặ n g l ẽ như ồấ cam t h a c h 'l a t ở nha mo* f Một người hầu r ó t thỗm t r à xanh và vưọti N apoleon. Trong nhâ ch i còn có một c h a i rư ơ u . Thế r ồ i t ô i quay sang n ó i v ớ i Von lỉa rb o d , " ổng M e t kế tìoạch của t ô i r ồ i chứ® Ong b iế t rằng t ô l đã g ịâ l thích oh o ông Martin là chúng t ô i CO th ề t iế p tụ c oh iển đấu 5 vùng ohâu tho sôngCưu Lon*; như th ể nào 1*4 c h ứ .'T ô i b i ể t r ô i oó th ỗ tỗ ohức cuộọ khángohiấn và duy tra , được, có l ẽ l à tr o n g một v à i /th ạ n g ouổi cùng. M ồu ohính phủ Mỹ có s ê ylm t r ợ cho chúng t ô i không ? Không p h á i bằng n g ư ơ i, mì) bằng vũ k h íi Chúng t ô i c h i yêu cầubấy n h iê u đó t h ô i 1*. %^ \ '*r'' ‘,/.4- 'vr- ễ*f l Sự im lặ n g dường như chẳng bao g iô chỗm d ứ t. Thổ r è l ohímọt oâu ngắn ngủi. đã làm t a n vỡ sự im lặ n g đ o , Von Martiod n ó i , wT ôi r ẩ t t i l o , Gầu t r á l ờ i - l à "không" ì ' I Ông t a n ó i v ớ ị một g iọ n g t ẻ n h ạ t, yểu đ u ố i, không dám nhìnth& og vào tô i* Tôi t ự h p l g iọ n g n ó i đó, một g iọ n g n ó i ohẳng hằ 00 âm đ l$ u , đã muốn n o i l ê n đ i'lu g ỉ ễ T hất vọng ohăng ? Nhẫn nhụa chăng ? Hay lầ t ả i nhụo ? ‘ Von Marbod. ngó lê n vằ n ói một oáoh bình th ân, "Khi t ô i r ò i V iệ t Nam,, thư a t h i ế u tư ớ n g , n g a ị s ẽ đ i v í i t ô i ohăng ? . Rối ông n ó i thém VỚI một vê hào phóng đặc b i ệ t Ị "n g a i nên oho g la đ ỉn h đ l ngay đi* và đừng lo n gại gì* Neu trường hợp xáu nhát xây r a , ngẳi có th è đi Kỹ v i Binh sống 0 đ ó ". có th ề Hoa Ky đã chằng bao giờ thắng đvtợo ouộo o h iln , Nhưng du oho người t a không c h iể n th ắ n g đượo đ l nữa t h ì đ iề u ngươi t a 00 th i lư a chọn đtrơcđau n h ấ t t h i ế t p h a i Xa n ỗ i nhụa n h ỉ oua ouộo đầu haQfihan họề • * ‘ • ’ .’•< Người c h iế n th ắ n g th u o h iể n l ọ i phàm. Nhưng đ ỗ i v ớ i k i o h ilrx b ạị t h ì vẫn còn oó t h l g iữ đượo darih 4ự. Khi 'Von Marbod bướo r a * • d ip y i chạy dọó theo OOXỊ đutờng loan g l ố v l đạn phao 41 đ ín d ỹi sư quan Hy I • t ô i bi í t rằng ngay o a đ iiu đó gid đây ỏhúng t ô i oflng đã b ị lchuớo t « .

BƯỚC VÀO CUỘC CHIÊ'N:LỶ d o t ạ i s a o Mọt tro n g những nhược* đièm tro n g Vai t r ò hao phống nhưng đ ô i k h i l ạ i b ị lệ c h lạ c cảa My ơ V iệ t Nam, cổ th ề đưọc tóm gọn mọt cách hay nhất bang oâu châm ngôn "Hiếu b i ế t í t l à môt đ iều r ấ t nguy h iim ” . La nhưng người đến V iệ t Nam vơ i -quyểt tâm san eàng giu p đỡ, các s ĩ quan VQ'cac đoàn v iê n tr ợ ilỹ í t khi l ạ i co th ê h iế u ro đượo‘tâm tr a n g oũa dân tộ c chung t ô ỉ , chính v i sự h iề u b i ế t nông Cọn mà họ t i ế p thuđươc qua chương trin h huan luyện nhanh 'Chong trong v a ỉ tuầri l e trựơc k h ỉlê n 4 đương, thự c ra c h ỉ l à một sư h iạ u b ỉế t hờ i h ọ t mà th ô i# 'ẾỈỊ Đối vơ i nhiều ngươi Mỹ ờ V iệ t Nam t h l đ ạ i đố chúng t ơ i c h ỉ l a "Người Trung Hoaw« Thực r a ‘không phẵi vệy. Chung 't ô i l a ngươi V iê t Namy ngưăi Mỹ đã không ý thức được rằng mặc dù v iê n chua tương Trung Quoc đầu t iê n t iế n vao vung châu thố BỘng Hồng oua chung t ô l VQO ttam 200 trư d c Công nguyên vă Trung Hoa đã ơ l ạ i tro n g 10 th ế kỷ nhưng hầu như 5 châu Ẩ ch i cổ môt minh chung t ô i ’l a đỡđắxửi b ạ i đươo ho k ầ i ngưdiV ioií ' õhự-_ngươi 'ta gọ.i chung t ô i như vệy VQO h ồ i á y t đađanh quân nha Đương va mọt th ể ky sau cung đa đanh b ạ l quân nhà Tống# Yao th ế ky th ư 17 • V iệ t Nam có nghĩa lằ "lan h th ẽ ơ ph ía Nam11! không c h ỉ don l a mot nừơc nhố be phẵi đương đầu với ke thư không đoi t r ô i chung ơ phương Bắc nữa ma V iệ t Nam đã mơ rộng bơ cõi cho tìễn k h i dân tộ c chung t ô i đã phong được tầm nhìn* ra 'tận Vịnh Thaị-lan* Nươc My được thuân l ợ i lẳ t i ẩ n hanh cuôo ch iển . tr a n h • • • t ư xa • I Con t ô i t h ì hầu rứiư ca ouộo đơi đều đa sổng tro n g một b ổ i cằxửi o o tie n g sung may và tiế n g bom'nốrằn vangi Kinh, nghiệm đầu t i ê n của t ô i vố cac ctiộc không k íc h - do may bay ìíỹ gây r a - l à t o i ‘tô i oòn l ằ môt h o c sỉn h tro n g th ờ i kỳ ch iến tra n h th ế g iớ i th ư I I 9 lú c ẩy t ô i sổng t ạ i vùng ma BQU này ngươi ta g ọ i là Bắc V iệ t Nam, Tôi s in h trư ơ n g ỏ m iền B ắo9 t ạ i Sơạ Tây, một t h ị t r ấ n không đầý 50*000 dânf oách Hằ Nội 25 dặm v ề phía tâ y bắc« Mấy mươi năm sau, văo 1970, Sơn Tây đã được n ói t ớ i tr ỗ h bío-> ch í khi tổng thống Nixon đưa quân b iệ t k ích đếiị g ia i th oãt cho một Bổ phi công My b ị gỉam ô dó« Khi quân b i ệ t kíoh đến nơ i t h ì t r ạ i giam chẳng con a l hắt* Sau nay t d l cố nổi vơ i ông Nixon t Hirlu b iắ tử ư ơ o ngai dự'định cuộc t iể n công đổ th l/c o l e t ô i đa oùng tham dự r ồ i v ì t ô i b iế t rS vùng này như lọng ban ta y vậy".-

X T — .

DĨ n h iố n , Bẩo V iệ t Nem ngay nay không/pỉiẳỉ ữhư l à lu o t ô i còn be« Luc bấy glờ là Bắc Ky* Sau khl bo an t á t ouộc chinh phuo M pặ Dương một oaoh chệm ohọp vào nhưng nằm 188Ọậ tb tỉp đa c h ia Đôxxg Dương r a Xam 5 XIX thuộo đ ịa l à Cao M ên,‘ Lao, Bao Kyt Trung Ky và Nam Ky, ba xứ sau cung nhập l a i th à n h V Ịệ t NamẳyH' Thu đô của Bắc Ky l à H« Nội* Trung Ky* p h à n đ lt ỗ g iư a vàđông <ìền n h ấ t oũaỄV iệ t Nam, do Huế o a i s à 1 GÒn l à th ủ đô cua Nam Kyf phần đ ẩ t p h ía líam cua V iệ t Nam VQ c h ịu anh hưởng oua PJiap n h iề u n h ấ t.

Luc bon đầu họ đến Đông Dượng VỚI tư oa ch l ằ nhữxỉg nhà tr u y I n g iá o h ồ i th ế kỵ 17* HÒi que n h iề u năm họ đã t r ỗ nên g ià u co nhơ lu a gọo* cao su và nha phiến* nhưng hp đa đóng*gop r ấ t í t đe đần đáp l ạ i v ơ i th u ế ma o ẩ t c ẫ t họ đa. làm oiiò nịìững nông đ ồ n ỵ ê tt là n h cua .GỈìungtôỉ p h ai bán các t à i Bùn nho ■ ’be cua họ đ l đ i iàro k ilm lương trọ n g nhưngrửiằ maỹ haặc đồn đ iề n cua Pháp# Hầu rihư họ đã chẳng lằm g ỉ h ế t đ l chuấạ b ị cho v i ệ t Nam có t h e / t r ỏ th à n h một nưdc độc l ệ p f Vạ tỷ i f mu chữ đ i l ê n t ơ i mxo k in h hoang.: ị

•

È.ắ-;-1 ' " . ' - j S v ■■ * \

*

■

••' j

Tuy nhiốn, h ô i nghị Geneve Qon có tá c dung n h ilù hon nữa ngoài v if q c h ia c ắ t mọt đ ấ t nưac lâm th à n h h a ỉ# HỘI n ghị nây đã đưố Nam V iệ t Nam vồn ch i lâ một ván ệtl PỢịa pjpbng* trở thằnh một vấnữề thuộc chính t r ị ịìiễ g iớ i* Trước k h i xằý r a h ộ i n g h ị Geneve, mặo du t í ể p t ế vụ k h í cho Phap đ l đanh V iệ t Namf rứiưng Mỹ v ẫn đứng ử n g o si xa* Sau b ộ i nghịđo Mỹ đà nhan'Fe rằn g mối đe dọa C jia 'd ia n g h ĩa cộng sản ơ ohâu Ẵ coa trầm trọ n g hơn oẳ ả obâu Au* Hoa Ky t ự oho minh có nhiệm vụ oha oìxơ oho th ế g iơ i tự do ohỗng l ọ ỉ aự xâm lư ợ c oũa cộng sản VQ như v ậ ý , Đông DươngđS t r ơ tỉiẳnh một oon cờ ỗ mệt th ấ m<?ị''Ị?roiỉổ ouộo o h i(n tr a n h lạ n h , ữaukhi ■*tươag l a i ” oua xií nay đã đư^o oec oường quổo (Hofi Kyệ L lồ n X6t Pixaế f Aõh vè Truhg Quắc) đ ịn h đ o ạt tr S n Ị)au h ộ i ngliị* vào la o h ộ i nghị aốy k é t ‘thúc, những iíha n g o ẹí g iạ o lẵ ỹ qụi quyết t ị n tưằng rằng một KamYiệt Nam vững mẹnh l â ổ ỉ iu k i gạ BÔng>oòto đ ổ i y ơ i nến an n in h o ia ịh ể g i ơ i f VII cua Mỹ nhất l ằ khỉ ‘ma ĩrựrtg Hoa đố mởỉ hỉxỉh t^ienh đa tr ả nên oằng ngay cang hung mọph S|IU 5 n ẵ j| oầ» <iayỉn o ia Iteo T rẹòh ỉ)âng#ệ v Ouộo o h iể a tr a n h tỉ^ựp *ự H i b i t ằfỊu v ơ i Y i'iò th ằữ h lậ p lí ặ t g i i i phong dân tộ o Y lệ t Sâm.

trộ n

Tháng Mưòị h a Ị 1 9 6 0 Í 'ík h i 1;ồníí sổ quâạ nliân Uỹ ó V iệ t Nam l ê u đến 900 nguòi, m a v v i đã đva 78 b ỉn tùyên ngân 10 đ iltti oh& tm o n g , l ậ t đ h obế rtộ thuộó địa OU8 đế- quốc ỉíỹ* vạ t&ng théng D iặ», và t á i lậ p quanhf binh thường BỈO Vaót vậ cụố‘ị oùng thong nbẮt đát nứóo th eo đuằag Ịỗ i

•

h 08 b in h , ngoài ra còn cổ một 30 vấn đề khẩc nữa. Trong vòng 10 năm » đỗi ngũ cua họ tăng lê n 300.000« Ho h o ạt động k ế t hớp v ố i Ha N ộif n ơ i ma họ phai' tu y thuộc về mặt t ỉ ể p tế* Lực lượng dân quân tự v ệf bổphện quân sự chu yểu cua họ, đã t iế n hành- C8C cuộc đột kích Vồ pha hoại theo ch ỉ e n ‘tra n h du k ích , *và đã xây dựng quân đôi óủa ho th e o chương t r i n h "p h at t r i In và phân ta n " i ,

-K \

ị 1^ 1

•'

+

+

* I

Chương Ĩ Ĩ I

UN KỈỈỖNG •• TÒI LÀM VIỆC VỜI CODBY t ầ m Đi bay tro n g nhưng năm năm mươi l à một đ ỉầu thỉch. th u vô oung««Cư mỗi một ngay t r ô i qaa l ẳ t ô i càng th á y yêu mển không g ia n hơn nưa * Chung t ô i đầu tr ả t u o if một tệp t h l đươo huấn luyên và làm v iệ o õhung vơ i lứỉQU* ị The đó đ ỉ bay qua thực là điồuđắng kề lắm* Đi bay vẵn oòn đem l ạ i cho ngươi ta một v ằ i khoai cam giáng như cao chuyến bay kha l y ky và hSi hộp tro n g ồhỉến tra n h t h ế 'g i ớ i thứ n , v ì ỏ V iệ t Nam k h i n g ồ i lê n một ch iếc may bay - nhẩt l à những ohlếo BC-3 cu kỹ «* t h ỉ n g u ô ila i p h ãi hoan to à n tự xoay xơ lẵy« Thường t h l t ô i không có phương t i ỗ n t r ợ ị lư c đ iều hanh* Luo đổ ca nhân cũa oon ngươi mơ ỉ la đóng k | # Tôi không phai ch ỉ l ằ một nt à l x áH cũo một ohiểo may bay lơ n c ó t h ỉ á t b ị t ưđông đế giup đõ tô i# Chúng t ô i bay theo l i n h t í n h , giữa b i ế t bao nhiỗunguy hiẵm l ạ i them CQC t r ậ n bao to và cuằngphong m ỉồn*nhiệt đơl con lamoho nguy hiếm hơn và thường chung t ô i cung không bj^et đưpc một caoh ch ín h xao v ị t r í . ọua sân bay gần n h á t# ơháng t ô i không th ẳ bay oao 50»000bộ như nhưng phi oỏng ngằy nay* í t khi chúng t ô i đưọc nhưng ngươi n g ồ i ơ d ằ t kiêm s o á t cho b iế t phẳi bay theo đường n ào f hoặo Tơi 060 độ hay tổ c đ ộ 'là bao nhiêu* ế; f Không quân V iệ t Nam p hin lơ n phụ tra o h v iệ c chuyền vện - thường le chuyên chỗ người vẳ máy moo đến những t i ề n đon heo la n h , cho may bay đáp xuống những sân bay tạm t h d t ẽ> cho mãi ổỗn khi co o u ô cth ey đ èi đột ngột xảy ra Tằo năm i 960 ị Thơi kỳ đó t a i xâ ch ỉ huy truqjig một oàn cư không quồn ờ ngay ngoại, ô s à i GÒxũ 9Ôị mới 30 t u ổ i, Trong một

quânchũng nhỏ, v iệ c th ă n g cấp t h ậ t l à nhanh chong • B ất ngờ, môt bữa tư lệ n h không quân cho ngươi mời t ô i . Ong n o i : !,TÔ1 đã ban vơ i CIA My ve nhưng kế hoạch mơi đ i th ả dù những nhân v i ân được huấn lu y ệ n đặc b i ệ t xuống các v ị t r í th e n chốt ỏ Bắc V i ệ t . CIA huấn lu y ệ n người VQ g iú p t e chọn mục t ỉ ê u , dưa t r ê n t i n tứ c mà họ nhận được* Bây g iơ đ iề u t ô i cần ĩ) anh l à làra sao cổ được m ọttoán ph ỉ công đượ^ hu ẩn lu y ệ n chu đao đẳ th à cho đung người va đung cho"# có l ẽ ông đa th ấ y được c a i n h ìn th íc h th u cua t ô i v ĩ ông cảnh g iá c t ô i : MSẽ không de dàng đ âu . Cac anh s ẽ bay lư ơ n v ớ i cao độ 'SO không, tro n g 'tầ m q u a n 's á t r a - d a cua điõbu Cac anh s i kh ô n g 'cổ phương t ỉ ệ n t r ơ lựo đ iề u hành*1# Rồỉ không Tnấy hứng th ư , o n g 'n o i thêm ỉ v à qua t h ệ t c h iếc C-47 (từ quân sự đ l g ọ i máy bay BC-3) không p h ả ỉ l a motmay bay h iê n đ ẹỉ và đễ Mđ ỉề u k h iert n h ất t r ê n th ế g i ớ i ” .

0 * -T ôi'hôi ỉ ”Bao g iờ chúng ta b ắ t đầu ?!

RÕ rang l à cổ n h ỉèu nguy hiếmp Tôỉ quyểt đ ịn h sẽ khổng cưỡng ểp một a i phai nhện lấ y lo ạ i nhiêm vu này và t ô l kêu g ọ i ‘nhưng ngươi tỉn h nguyfn*ĩrong số 70 hoặc 80 ph ỉ công tr o n g không đoan c u a * tô i* Mọi / I'f'U người đều tìn h nguyện. Ị ' Trong vòng 2 n g ay , chung tô i b ấ t đầu huấn lu y ê n t r i ê t đ e f học ca ch bay tro n g những đêm t r ă n g , ca ch mặt đ ấ t từ lO đắn 15 bộ% T ôi đưa re phương th ứ c n đ i lu hành đ ô ỉM và đem th e o t r ê n moi ohuyến bay hai người điều hành* Mệt người phải tập trung đề đưa chung t ô i đếnm^ctiồu, còn ngươi kia t h ỉ cư 2 phut cho ngươi l a i b iể t v ị t r í oũa may bay 30 vớ i mặt đ ấ t f dựa VQO sự quan s á t . Ohung t ô i họo cach n g h iê n cưu tư ng chi t i ế t một cua đ ịa th ế tro n g n h iều ngày trư ớ c khỉ. b ắ t đầu bay đ ề người điều hành bằng quan s a t có th ề nhờ anh tr ă n g th e o d õ i mặt đất lư ợ t nhanh dươi chân chung t ô ỉ mot cách de dàng như đoo t r e n ban đồ vây* gag* J \ * Trong k h i t ô i huấn lu y ệ n cao to á n bay t h ì CIA huấn lu y ệ n những người mà chúng t ô i ; S0 th à d ù f vằ oông v iệ o b í m ệtf phá huy và thông t i n TÔ tu y ể n . Ngừời Mỹ đã 00 sẵn một bộ ohỉ huy quân sự ỗ S a i ữònyt h ế ’ nhưng hồi báy g iơ f họ ơ V iệt Nam vớ i v a i t r ò thuàn túy cố vẩn* Họ đa thaý thể Pháp đ i gỉup đỡ chung tô ỉ* Toán CIA huấn luyẳn những người nhay du l à một bộ phận-cua bộ ch l huy đ o . Cuối cùnghai CUỘQ huấn luyện t ơ i h ồ i kểtwth ũ c, t h ì chúng t ô ỉ đã gặp nhau* Sau một chuyến bayđ ếm, t ô i tr ơ vào nhà đe may b a y , t h ì gặp .mệt người l ặ đang chà gặp t ô i . Ong t a đèo k ín h ,, h o i •mằnh khẵnh ngư ờ i,nuóc

I da trắng oo mái toe khó t ả Ế Ong ăn nói rất dịu ấ&ng và Gỗ vẽ là mộtoon người trầm lặ n g . Tôi còn nhơ đã nghĩ rằng ông gián g như là một sin h v iố n t h i ệ t cho đến khi t ô i trô n g thấy cặp mắt ơ đằng sau oặp k ín h , một cặp mắt không lúo nèò đững yên» luôn luôn quen sat mọl oư o h ỉ9 quan s e t moi người tro n g phong* Ong tự g iơ ĩ thĩệu* một o ẩl tê n ohằng 00 nghĩa g ì vơ i t d l oã t Ỹ ỉllỉam Saơolby* Đổ là lầ n đầu t iê n t ộ ì tiế p xuoẽvơi GIA va Ẵo Qttngls' mọt tìn h huống kỳ qụặỡ9 v ĩ ohung t ô i 00 phàn nào lam v iệ o song aongvơi nhau t tro n g khi GoỊby huấn luyệnnhưng ngươi nhẫy dù t h i t ô i huấnluyên phi công# Người nay khồng l i ê n hệ vơ i người kia* v ỉ ro rang l a v lệ o huấn luyện khác b iệ t nh.au hoàn to à n ẵ 3ơ d ĩ t ô i liỗu rađịẫiũ nay 1« v ì ©su nay/đã 00 nhiằu tợ bao Mỹ tổ oáo rằng t ô i 'đ ã lam v lf o oHo ƠIAè Nhưng t ô l không khỉ nào lèmvẳệc oho ƠXảo Nolđung ra l a VIÁ đa làm v iệ c cho chúng t ô i , v l CIA không ahữrg huấn luyện người sẽ đưọỡtha du ma con cung oấp t in tưo quan trọng v ì Bắo v iệ t Nam Va do đo oụxxg đa thương chọn những á ỉa đ i|m 9 đổ xô th ả nhưng b iệ t kíoh xuống d, phiQ Vrêa v ĩ tuy ển 17 • • ‘ Colby 00 vẽ lo ngọi VQ không bao lâu t ô i đa tim ra ly NhVT b á t oứ một ĩỉhồn v iê n tìn h báu oổp O0Ỡ nầof ông t a r á t lo n g fi v i rá n dề en ninh* Giơ đây, khl đã đến lúo vlệo hạển luyện gần ohám dứt va chúng t ô i se bướđ SQHg g iạ t đoạn hanh động, t h ỉ l ạ i 00 t i n đon vlkhoẳng 20 phỉ công%luo nao oũng mệo quằn áo bay mầu đen (đõ lò do y k iẩ ạ oũa t ô i ) và dương như họ 00 đ i bay ban đâm) lam những nhiệm ỹụ đặo ?bi chưa bao giờ dưọo QỘng‘bá* ơolby nói *wnIu t in đèn t&ng lệ n th ia e 00 sự t i ếx lộđẩn t ạ i Bắo V iệt Ẹatn* r ò i ohung ta l ẹ ỉ phai huy bố to ầ a b d ván dl*1-* ề » • ong đưa ramột đồ nghị không mấy hấp dln lằ tắ t o i ữhững ã£iiâl úưọo huấn, luyện đặo b iệ t như ahũag t d l Ịita ©ung 0 ohuug a ộ t b i ệ t th ự naụlĩrong oSn oư va không bao glờđuợo r ờ i khẲi b i ề t tỉiự ẩy n g o fl tru trươBg hợp phaiđi đán nba đề míy bay* ơhung t ô i đanh phại chịu* nhteòg ^gUQ th ậ t ohẳng khao nao như & tù# Trước của ohung t ộ l n h ìn tibắy duy xửiất là c ã l lưng oua một ngươi lí n h gaơ V iệt Hun* Chung t o t th ầ y nhớ oâu lẹ o bộ s ĩ quan'VỚI ohlếo bằ& bỉ«*đ(9 VII QUầy rư^u* QuẪì cung9t d i noi vơi Golbỵ s * ít ra 0UBg nln đ l óho nh&n vỉên C&Ạ td lđ l l ạ i trong c&n cựcho,f *# V Cỡlby ĩìhện thấy đ ì Im đổ9 th ể l ạ nặữ du ohúsg t d l y f n sỉn g ịro n g

b iệ t thự dưới sự canh phòng nghi Ồm n g ặ t, nhưng th ỉn h thoang t ạ i câu lọ c bộ chung t ô ỉ cũngđượo hưởng trường họp tương 'đương VỚI "gỉờ v u i sương" cua h ã i quân'Mỹẳ Colby 00 một ý k ỉể n khao nưa VQ an n inh - môt y k iá n r ấ t hay • t h i vlệo huấn luypn k e t th u c , chnng t ô i đe CQC may bay cua khôngquân ơ nha may bay va khơi sư sử dựng các ohlẩo máybay chuyên chõ tương tự như cua bàng không dân Bự V iệt Namt được ke nhan h ỉâ u rõ rang l ẳ "Hang không VTAT"# Đổi với những cặp mát to mơ t h ỉ 00 vẻ như chung t ô i chỉ giúp đỡ g iớ i thẳm quyền dân sư đang gặp’khổ kh&n mà th ô i. Đa gần đễn đêm bay chuyến bay hành quân đầu t i ê n , cáọ to a n bay mất m ộ t'tu ần l e đô nghiên cưu tưng c e n -tỉ-ra e t cua đoạn đưcrng dẫn đán vùng tb ả dù* Trước khi r a đ i mỗi ngươi tro n g to á n bay và m3i người nhẫy du đềuđươo cấp 100 đ d - la 'đ ề 00 th ễ sổng s ố t được, nếtt ohungtdl bát-buộc đap xu ổng một nơi ơ ngoài v i ệ t Nam* (sá t iề n nay phai tr i l ẹ i sau mSi chuyến bay)* * ■* Chung t ô l c ấ t oanh vào khoang 9 giơ đâm tro n g mộtđồm aangtr&ag Va đến vùng thã du vao khoãng 1 giơ rưỡi sang, không 00 vấn đề gỉxay ra vò trơ vằ đáp ơ Sai Gon *vao khoang 6 giờ sáng* Khi bước ra khối máy bay, vất vẵ và mịt mól9 t ô i nói vơi ngươi điều hành cũa t ỏ i ”môt ch ai aâm banh ướp lọnh cung không bù lẹiđiiọo"* Colby hẳn p h ải là một người đoán ứvtơo ỉ n g h ĩ oủa người khac«KÌe ông đã ỗ tro n g nhà may bay ohờ chung i ô l mrẹng rõ 'V ơ i n lề a Tui Bương v i aự 'th àn h cong tro n g nhiệm vu đầu t i ê n oúa ohnng t ô i - và đã _jEiẵn sàng để chứng minh đi iu đó vơi một thùng sâm banh* Chung t ô i đã gặp nhưng kho khăn tro n g h a i nám t ô l ch ỉ huy in h ó a -áy khi lằm c ô n g 'ta c đ o .'Chung t ô i mát h a i may bay, và 0 0 'một ohuyỉn . t ô i đã gần đến vùng tha dù r ồ i th ỉ động cơ trục tr&c t h ỉ là t ô i phai quay* l ọ i và may mắn l s t ô i đã đáp đượo ỏ Nam V iồt Nam* Hui ro n hư vậy có nghĩa là b l chệra t r e , t h ậ t chán nẫn v ỉ chung t ô i chi cổ ậ t h i bay trong những đâm sang tră n g — 00 ' l ẽ nhỉ&u lắm la ba òhuyếntrong * một tháng# • ’ Khi công v iệ o không t r ô i ohayf đôi khi t ô ỉ tư hồi không b ié t• Colby cổ cho rằng những ngươi phỉ 'công t r e như chúng t ô i đã đằ cao quá đáng lòng dũng cim của chung t o i tro n g nhuyen bay tháp‘ hay không, v ă h iệ n có th ố ồng, ta n g h ĩ rằng một ch iếc trníy boy đa b ị mát l a v ì đã bay qua cao hay khongdu là 50 bọ - Va đã bị ra -đ a dich phat hien# Da

sao đ l nưa không dS g ì đanh g ia đượo ban típ h cua một người khi hoàn to ẫ n không 00 8ự g iao t i ă p vớ i nhau ngoài XQ v ì CIA và pbi công không bao giờ chung đung vơ i nhau và thậm chí không bao giơ gặp nhau bên ngoai căn oưỆ Chúng t ô i chỉ. gặp nhau d nhà đề máy bay» hoặo ơ oâu lạ o bộ s ĩ quan* Không oó tin h thân th iện , 'tô i nghĩ đổ la mọt 'điều đang tiỄ c t r ê n nhiều phương d iệ n v ì chúng ta 00 th ế tim h ỉe u __ được nhiều chuyện về một ngươi, nểu đốn thăm nha ngươi ẩyf va trơ tharih bẹn be cũa hoằ # Tuy ahlỗxi, tô ỉđ ã có dịp đề chưng minh oho Colby thẩy rằng t ô i đã chẳng b ề nối phóng đội đâu. ĐÓ là dịp mà t ô i đươc yêu cau chỏ ông tõ ve *môt p h a i đoèn Mỹ r a Đằ Nang bằng may bay qua nga bq bỉền*Trươo khi b ắt đau vươt b iền t ô i nói *%wNay ông Colby* ôngđẵ yêu CQU ệchung tô i ep dung l ố i bay thẩp» Tôi sẽ bleu d ỉen ohô ông th ấy chung ịtô i baythỗp g i o i đỗn độ nao !• .

0 Tôi bạy vượt quabỉền với cạo độ sổ không - sổ không t h ậ t đẩy# Mươi phut sau t ô ỉ nhìn l ọ i Colby VQ cao bạn của ông ỗ phía sau# Mặt của ơolby đã t r ơ thanh gan như màu vàng 9 khi chung t ô i bay l a l a ca£b ngọn sổng 5 'b ộ # Mãi oho đển khỉ chúng t ô i đap xuống Đa Nằng ông tamdl nơ một cu oười e thẹn* Thô r ồ i , khi ohúng t ô i đ i vào nhà* may bay* mặt ông t a tr ơ nên hơi ^ong hơn và ông quay l ọ i phía tôi.# Ong ohl noi đưọo một ơâu t "Ky à 9 lằ n tớ ỉ ma ông oho ohung t ỏ i bay kha s a t mặt nươo như th ố nên oho chúng t ô i b iể t trươo đố t ô i flS mang cằn oồu th e o " .

Trong khi chúng t ô i t i ễ n hành nhiệm vụ ohiỂn đau thì, những ,'sưrọa n ứ t đau t i ê n bao điềm ohẳng là n h đã xuất h iệ n tro n g oơ cẩu chính t r ị vốn đã mong manh cu a Nam'Vldt Nam.‘Sau g&n năm năm cam quyền tồng thỐng'Diêm đa t r ỗ nên^rộo t a i và người ta oang ngay oàng ohỉ tríc h nh iều hơn o h í độ o&a ông ta« Tháng Tư n8m 1960, mười4 tém nhân vệt tié n g tốm OUQ V iệt 'Namt^fcrong đó oó 10 oựu bộ trư ở ng, m3 một cuộc họp bao danh oho 080 nha bao lẫy t ạ i khách sạn C a ra v e lỉe . Trơng ouộo họp đ ổ , họ tố 080 Diệm đã dồn nông dán vằo ta y oông sản vằ đòi h ố i phải chẩm dirt ohề đô kiâm*duyệt và vlệo giam g lữ ngươi mà không (Ịem r a x é t XƯ0< Cung như nhl%u ngươỉ tro n g ohúng t ô i f nhóm ngươi t r â n đây đ ĩ lo n g ẹ l r ò oáo hoọt động g ia tăng nhanh ọhóng oũa V iệ t cộng vơi sỡ* quân l ê n đSn khoang 10,000 người vào năm 1960, đã tưhg gây ra một vẩn đề h i u như nan g i ả l t Iụo lượng cua Diệm đông hơn họ vổị găp bay lã n t nhưng l ạ i b ít lực không chặn nỗi Ỹ ịậ t cộngf một lựo lương aổ kha năng t lẽ n công b ẩt cứ đâu v i b i t CIZ lu c nào*

-

11

Mươi tám nhân v ệ t ohỉ t r í c h chính quyền đẽ đ o i h ồ i Diệm hoặo Qơ i mả ohã độ cua ông ta bằng oao ouôo oẵl cach hành chính, kinh t é v ẳ quân sự t hoặc phai t ư ohưo* v ì T ơ T l ẽ tuỹỗn bổ thẳng th ắ n nay ma phằn lơ n những người đó đã b ị b ắ t glữ* ' ** * Rui th a y , b iể n cổ này, t i ê u b ie u cbo sự s ô i sục oàng ngay càng tă n g tro n g phân dân, oGng vẫn không ngặn đươo tổng thống Eisenhow er g ơ i l ở i oỊịuc mưng Diệm*vào òuối năm đỗf nhân dịp kỷ niệm lạ n th ư nam ng ay pỉệm Xên câm quyền. Như vậy không phải là Eisenhow er không b lể t đận dư lu ậ n đang chống Diệnu Ong b i ễ t r ấ t *ro l a Diệm không đươc lòng dsLa chúug que mạng lư ớ i g ia n d ỉệ p r iê n g của ông ơ V iệ t Namf một mạng lư ớ i đa từng bao cáo cho ông như sau tro n g một ban ươc t í n h ti n h bao đfio lỳiêt h o i th á n g Tam trư ớ c đó : "Nểu không 00 những b ỉệ n phap hữu h ịệ u hơn cua ohinh phu đề bảo vệ nông dân va đe lãm cho ho hợp tá o , một oách t í c h oưc, t h ỉ tro n g tương l a ỉ , V ỉê t oôũg s ẽ mơ rông vung tcỉễm 00a t của họ 0 nông thôn* Co th e người ta sẽ t i ế p tụ c b ẩ t mãn và b ô t bình Vdỉ ohíxứỉ phủ n h iề u hdn nữa • •• nểu không b ị chặn đưng* t h ỉ chắc ohắn đắn mỗt lú c nao đổ đL ều đổ sẽ lam cho chễ đô Diệm p h ải sup úế. .

■

Đương n h iê n , Eisenhow er b i ể t rằng h o i bẩy giô Diệm đã tr ỏ thanh m ệt ngtrợi ổn d ậ t , va đã g ia o quyền đ ỉề u hanh công v ỉệ o hang ngay ị rong chính phũ cho ngttờỉ em tham ô cua ông 1.8 Ngô Đinh Nhu* ngươi £ ang náĩn mật vụ* Cao h o ẹt động tà n b$ơy long tham không đay của Nhu* c b iố n th u ệ t khung bổ oua bon ta y s a i oua ông t a đã làm cho o hlều nông dốn lư ơ n g th ỉệ n t r ơ th àỷ h oông Bẳn.' Ngoài những chuyện khao r a f Mỉu con lẩ y l ạ i phăn lơ n ruộng đ ấ t đa đượo cấp phat trư ơ o k ia cho ’ nông dân tro n g ohương t r ì n h o ả i oách* ruộng d ẩ t cua Diồmf cho nân VQO năra I960* 75# ruộng đ ấ t đ ỉ nằm tro n g ta y số 15# dân chúng. % v. ’ Diệm cũngđă lìm oho nông dân phẫn nộ v ớ i v iê o xóa bố tru y ề n th in g xa thS n t ụ t r ị đã có hàng bao th ă kỳ, theođó oông v iệ o oua họ đầu được những người la n h đạo do chính hỹ 't ụ do bầu r 8 | đirng r a quen xuyễn iếy» Ong đã, th a y -th ỗ t í t 0« cáo xã trướng và h ệ ị đ&ạg xã đ ịa phương toàng nV»ĩng ông tỉn h trướng "chuyên nghiệp" do ohính ôn* ohi _ định* Ngưòi ta*oũng đã thấy bàn t*ỵ oủa Khụ trong v lệ o xóa bo truyền thống xã thôn này. Thật th ế , vợi mệt vạ và uhũng tê n mệt thám oùaông, Bhu cũng oó công vói ông Hồ Chí Minh lầm, chẳng kháo g l ngaòí -đưọo ông Ho Chí Minh tr a lưong vậy. Tuy th ể , Elsenhower vẫn OU bao đamvớl Diệm là ôạg hoàn toàn: t i n tuỗng Dỉệm và hứa lipn là v iện trợ Mỹ ' vễn t ị i p tuo« V ifo g ì s ẽ bùng nổ đây, và 3 tuần 18 sau, v iệ o đó đã xây

ra I một đơn v ị quân đội tìm ca ch lệ tđ ỗ Diệra - và đã bắt giữ trôi tro n g k h i họ đang hành động® Guôo đeo ohính dọ đ ọ i t á Nguyen Chánh Thi câm đau, một s ĩ quan cũa quân nhay du Tttà doanh t r ọ i nằm bén oọnh c ă n oư không quân do t ô i c h ỉ huy* Sang t i n h sương ngay 1 1 /1 1 /1 9 6 0 , 3 t i e u đoan nhảy d u 'o u a ông ta chiêm phan lơ n ọão v ị t r í th e n ohốt ơ s à i GÒn, k l cả căn cứ không quân, làm t ô i tr ơ th an h người tù cua họỏ T h ỉ r o i họ chuần b ị moi một QUỘỐ t i ễ n ' công vào d in h Tồng thống# ' Chính ltío bây g iờ Thị đã phạm p h ai một s a i lằm t a i h ạ i.K h ỉ Diệm đề nghị đ iề u đinh* Thỉ đã ch ip nhện* Cuộc t i ễ n công sơ k h ố i khôngbao giơ được t iế p di en nữa v ỉ chiều ngày hôm ểy Dỉệm đã hứa vơ i Thi Xa ông t a s ẽ từ ohứe và*đề cho Thỉ th a n h lậ p một chỉnh phu Mđoằn kốt quổo g i a 11* Đối v ơ i Thi đ iề u đó co v ẻ như l à o h iể n th ắ n g hoan to a n va • sang hỗm s a u , Thỉ công bõ kễ hoạch ơúa ông t r ê n đ a i p b at th an h do ông kiềm soát* cùng lú c đỗ ~ chắo chắn la do đề Dgh ị oua Nhu, oon ngươi quyệt - Diệm âm thỗm đưe quân trung thành từ 'phía bồo và phía vào th u đô. Ngay trươc khi Thi y thưo được điều g ì đang xảy ra cao lự c lương OUQ Diệm đã ohiốm l ọ i đưọo n h iề u v ị t r í th e n c h ổ t s à i Gon# Cuộc đẫo chính đa t a n v õ .

xảo nam th l 0

Đi ầu đẵu t iê n t ô i được b iă t về chuyện đó là khi Thi vằ những ngươi bọn oùng mưu sự VỚI ông l a 101 om xom ohạỵ vô o&n oií không quân, tr ê n thựo tã đã nằm trong tay họ* Thi 00 vẽ sợ h ãi vâ n oi ra ọho t ô i b lề t I "Ky, chúng t ô i đã th at b a i 1 I Chung t ố l phải th ocítk h il n ơ i đây một cáoh nhanh ohótìg bằng không t h ì Diệm s ẽ chem đằu ohung t ôi* Ong t a x in một chiéo may bay dế đưa họ đ i tr ố n ả Cam -pu-ohia# Tôi muổn giúp đỡ họf LÚo nao nhay dù VQ không quân oững rô tth â n t h i ể t v ớ i nhau v ì t í n h c h ấ t cua công vỉộo làm . Thồ nhưng t ô i không t h i nào đíoh thân l e i may bay 'chỏ họ đ i vỉ. nâu làm th â f t ô i 88 không bao giơ t r ỗ l ạ i V iệ t Nam đưọo. * Thă r o ỉ t ô i tỉm đượo một 101 thoắt# Một trong những người oung trò n g âm mưu đảo ohính l à một phi công thuộc không quân 00 l i t n • bệ xa vơ i Thi* Sau một v à i phut lương l ự f t ô l •’oho” dog ta một o h iío DC 3f th ỗ l à 15 ngươi tro n g vihóm. âm mưu đảo chính đẩ t r ỗ n đi# DĨ n h iê n l a t ô i không bao giơ lấ y l ọ i được otai.Sc míy bạy đỗ v ì Di ậm d ĩ to ra nghi ngơ. Những a ĩ quan un nỉnh quân đ ội cua Di ậm đa đthi tĩm t ô i và muốn b i St. những người âm mưu đạo chínhđầ la y may bay 8 oa ch nao« ị '

oKn tin tô i hưa Nhu

Tôi g iẵ i t h í oh l à họđưọc vu tra n g đây đũ và hoan to à n k ỉ ếm soát oứ và t ô i b ị b ắ t buộc p h ẳi đưa may bay cho họ# Nhưng s ĩ quan đo l ố i t ô i ; í t ra cũng đã không cỗ b ỉệ n phep g ì đối vơ i t ô i cả vẵ t i ẽ p tụ o làm c h ỉ'h u y trư ơng căn cư. Diệm t i ể p tụ c làm tỗ n g 'th ố n g , hẹn c a io a c h , nhưng t r ê n thưo t ? đã r u t vao hậu trư ơng và đẳ cho ro siíc cung cố chể đô chuyên quyền của ông ta * *

.

V

'9

Theng Hai 19 6 2 , h a ỉ s ĩ quan không .quân chống đối chể đô đã nểm bom vằ ban pha dinh tọ n g th ố n g , tìm each g ỉ ễ t Diềm, nhưng không mọt 8 i trong gia đình Diêm bị thương t íc h g ì , dù cho những s ĩ quan đổ đã pha huy đươc một oanh Qua d in h . . * * 83 * t Phong tr à o c h ỉ t r í c h Diệm b ắ t đầu tặ n g lê n t r ể n bao c h í Mỹ cung như 0 tro n g nươc, va ngươi t a âm mưu môt cuôc đao chính khac«* 5 Trong G\xộo ‘đảo chính n ăyf t ô i đa p h ãỉ nhúng ta y vào một cách t í c h cưc hơn.

+ ++

; ; ằ’ ^ Chương K O ầ Ị Ễ E í /V 4 F .Ể

4+

IV

G I Á ỏ n g ' H ộ C U Ộ C B Ả O C H I N H C Ỗ A C H Ú N G T Ò I Đã nhiều tháng sài GÒn có t i n đồn về một cuộc đáo chính, do Kỹ úng hộ* đề Xệt đỗ tồ n g thống Ngô DÌnh Diệm. Cuộc đáo chính nay do dpi tuótìg Dương Văn Minh, mốt con người vạm vỡ mà a i cũng g ọ i l à Minh Lơn đ ỉ phân b i ệ t vớ i tướng T ran Văn Minh. Tôi*đã dính l í u vào vụ này gốa n h a vèo p h u t o h ó t, sau một v iệ c làm mả đãu eó vẻ kỳ lọ đối v ớ i ngưòl p bương (Pây t Tôi đã xem b o ỉ trươCo • Quan niệm của t ô i về 1954 , ouãg v o i hàng n g h ìn ngưòí sùng $ẹo này oó th ế Gldilg như a Ị ị ngưoi trong l i a oăm quyền.

Diệm a ỉ õũng b i ẽ t . Trong ouôo bau cừ năm người k h ác, t ô i t h i ă t th a hy vọng rằn g oon là ngưòi cứu nguy oúa đất nước chúng tô i. g ia đinh, t ô i tìm cách đễ bò phiôu chò Diệm

Tôi con nhơ ngươi t a kính nễ Dĩệm như tHỖ nao tro n g những ^ngay sau k h i ống thắng oử9 nhất JLằ ỗ Hoa Kyễ Khỉ đến thăm O a-sinh-tơ n vào 1957 đề đọc d iễ n văạa trươo phiên họp lương v iệ n quổo h ộ i, ông đi tr ô n c h iể c may bay riềng 0U8 Tỗng thống và Elsenhower đã ra tận sân bay đ § đon Ô23g« ỗ quê nhă 'ohúng t ô i đoe bẫỉ từơng thuệt OUQ tẹp ch í ĐỜI sổng (L ife ) về chân tướng của mệt "oon ngưăị th â n kỳ đanh th e p ” # Thi trương R obert Wargaar của M’U Y—OỘO mô tả QXLg xĩhư l a Nmột con ngừoí mà l ị c h sử cổ th ề đánh gỈG lite la mệt t-rottg nhưng nhân v ật v ĩ đ ại cua th ễ kỷ 20” • và ngay cho đển vào cũếl 1961, tóhii đốn thăm S a i%GÒnf phổ tong thống Johnson còn gọi ỗng là "Winston Ợhurohill ehâu Ăwo Mặo dù quyền lự c khỗng pkẹl bao giờ cung làm ohó ngừờì t a _ hũ hổa nhưng thương vẫn xàm cho người ta mờ mắt} th ay đỗi y k ỉễ n , th a y đ ổ i ướo muốn và làm cho nhữag người tưng ảng h§ mỉ.nhT>haí ehan chường, t h ế t vong# % ẽ 'ệ ễ *;•>, Diệm la một người độc thân, ỡng sống gẫn như là một người tu h a n h f moi ngày oàng thêm xa oaoh với oilân dân oua ồng* Ong là mệt người độc. đoan khắc nghiệt và TÍb khắt khe 2§ nghi đỗn đỗi khồng m ật bộ trư ơng nào dám đứng ngay lưng l ọ i .phía ông; sau khi Mệra k ít lù i di th u o một cuôo gặp gơ9 ÔH£ Bệ tíirong lúo nao 0% g phẵi đ i r a khoi phòngo Thựỡ*ra» tẩ t Geđều nằm trong qay chỗ'Cỗ xưa oua tr lầ ư đ ìn h T iệ t Nam đã đượo áp dụng từ đồi này sang đời họ9 ‘nhung aay v iệ o đo đã l o i thời, rồi® • Ậ ,Ế’hỊ * v' vào lú o 0UỔ19 Diệm đã tự oho Tằag minh l à ngươi ấựơo Thượng .dề cho xuống đề oưu v iệ t Nanrnên ông đ ĩ 00 t h ị đề oho oắo ođ vồn của ông l o h ỉt moi việc® * # ‘ ' Trong trương hợp oũa Diệm, t h ì 00 vgn ohíịáìi t r ị oổt can c ỉa ỗng® đòng th ờ i cũng là người 'Oem đ6U mật vu, không nhưng ohi te n 90 'Vạtham < ỊỊỊ mà l ọ i oòn ohínli là em òttọ ồng, thêm Iiổa ngươi này l ạ i oon kSt hôm VỚI một phụ nữ cũng tham ô v ỉ áo đỌo không kém* Ngô ĐÌnh Hhu, in h nấm 1 9 1 1 gẫn‘HuÔf l à $$$ tro n g attm ngươỉ oon t r a i oủa g ỉa đ ỉln h T hỉên oháa g iá o nàyy và không mẩy ohổo đã XIỈỈ tỉể n g như l à nạột "R iohelỉeu. phương Đông” oua Nam V iệ t Nam* Trong khi Difm I I một oon nguôi beo t ổ t 9 lam cho một nhà vănphải l l ô n tưởng crtn một tưỹng phật bổng lá n g , t h ì Nhu là mộ.t con người mảnh khảnh, '00 áíng hung dữ Va tham quyền I Trằn Lệ Xuân9 vơ ôngf l i một ngươi theo đạo Phật từ'nhố và đã bõ theo T hiền ohiía giao khi k ã t hôn vớ i Khu hôi 18 tu ố i* v ì Tồng thflag * Diệm 1 « một ngươi độo th ỉn nện bà Ngô ĐỈnh Shu đa thựo 8ự tr ơ th ìn h ba đ t

n h ít phu nhản hổng háoh, xinh đpp và khó tín h cua Nam V iệ t Nám.

Tin CU8 b ì có 'n g h ĩa là "nướo mắt mùá x u ân ", vắng mặt b à, người ta g ọ i b® l à L u crez la B o rg ia o A'ôi gặp bà Nhu la n đau ti ê n tro n g một chi So thang máy khi đen dự mpt buồì t i ệ c do tù y v iê n kliông quân Mỹ chieu đãi« Ba đ i cung vơ i một ngươi s ĩ quan Mỹ và oáoh ba nói chuyện'vơi ngươi BĨ quan đo Xam t ô i ch ú y r ẩ t n h ỉề iu Tôi chưa từng nghe một ngữơi phụ nữ V iệ t Nam nao xư Sự ngoai đời như th ề b a o .g ỉờ , và tro n g k h i chơ m ang'thưc uổng đến t ô i / oh ỉ bằ oho môt ngươi bọn 'vé h oi t ,fc á i mụ ghê gơm k ia___la a l vệy anh ? " . \ Anh t a t r ả l ờ i s "Anh không b i ể t SQO ? Ba Nhu đÔyw» Chắc , chắn la t ô i đã đi tu néu không cố mọt hoặo h ai ngươi bạn t ộ t trong lựo lượng canh s a t 0U8 Nhu, v l mỗi nhân v iê n không* quan 4 ươi quyèn ch i huy của t ô i đ ều 'b ị theo doi'VQ bao oao» Ong ta oongươi đ i r ỉn h rệ p ả 'khặp mơi nơi* Mõi khỉ b ẩ t cư ngươi nào tro n g bon ohung t ô i r a phố an uổng hoặc dự ch iêu đ ã i l à hành động cua chúng t ô i đêu đượo beo cho 'Nhu. Chúng t ô i t l ể p XUO v ơ i a i , ông ẩy cung blS t* Ong t a c ó một to chữo rất,h oằn heo* Thật là b i đatý t ẹ l sao ống ta không vận LjfcfSB' t à i 'năng cua mình đề ohống cộng sản* Tỉxay v ì v ậy9 vào lú c cuối \oủng$ Khu V0 mệt vụ oũa ông trên 08 nươc đa cỗ ảnh hưởng đổi vơ i ohính phu VQ đãt nươo nhiều hơn ohính ban thân Diệm, ch ỉ v ỉ những người cua Nhu đọ cổ tìn h khuyển khích Diệm Bổng mọt cuôo đơi oach b iệ t như ngươi tu hàxứu Dlâra không thãy đưọc ngươi ta đã lè o l a i ỗng như thô nao* ,. * .

• •

còn nhớ một ngày nọ, t ô i đi xudng khu ohợ rực rỡ và rộn r ịp oủa s à i GÕn. Những người buôn bán r ổ i r í t hdà ngày thường v ì tồng thống Diệm đã q u y ỉt Ợịnh đ l thăm chợ đế ông oó t h i " t iễ p xụo TỚI 'nhốn dân" theo như l ờ i ống nói* Thật ông chẳng hiếu b i í t mểy vằ oách t iẽ p XUO' ▼ói nhân dấn* Ngày hôm truớo những tay s e l cúa Nhu đã đi dân tung g ia n hàng nằm tr ê n l ộ tr ìn h cúa*tỗng thống và báo ohe mõi' ngườỉ ohú g ia n hàng b i ể t phỗi hạ g lạ xuSng mệt xiừa nẽu tông thổng-oóhoi hp vầ g iá gạc hoặc x o ầ i -hay b ề t cứ mặt hàng nào khío^ Dlfm ohi ouổn đ íe h tkân ông thây được ìẵ g iá c i đã 6n/ định. —vao lu o ma g ia ca o S ai Gon dang r p t lê n oao - và ông vui Bướng bày t o sự h à i long cua -minh khỉ th ẩy g ia cà ờ ohf Sai Gon đã ữvcgo ân định.-. Khi ông tr ô vô dinh tống thống t h ì g iá cà lọiđưọo tăng gấp đ ô i.

v ì Shu them 6 nên càng ngày người ta oang không cho Diệm b iế t Bự t h ậ t * Ngay OQ những kế hoọch hay do Dỉệm dưa ra oũng đã b ị bá tắ c g lư a chưng, v ì Nhu đ ò i tiề n đ u t l ó t ệ Ghẳng hẹn như* khi Diệm tạ o đ iề u k iệ n đọ thành lạp C8C ấp theo kỉẻu nông trường Do Thai (K ibbutz) CO k h a năng tự vệ oung một lo ọ i như cấc ap tự vệ (homeguard) đã đưọo sư dụng đề đanh l ạ i cộng sàn ỏ M alaysia t h ỉ v ỉ lý do nay hoặc l y dokhaơ những vũ khí mà Diệm hứa cung cấp cho một ẩp đẵ khổng thưo hiệnđươcẳ Những người của Nhu đã đến kho vu k h í tr ư ớ c , th ế l a những súng đang lẽđư ọo p h át không l ạ i phăi mua chợ đen* Thế nhưng phai cổ làm re vẻ như là những ấp k i-b u t qua đõ thành công, mà o ắ t l a c h ỉ đề cho Diệm đimg đưa r a những câu h o l rắ o r ố i mà th ô ỉ* Gần như bằng đủ mọi oách trắ n g trọ n * Nhu* đã khôrlg đ% cho anh ông t e th ấ y đtrơc sự th ậ t* Tôi oòn nhơ co l ầ n Diệm đ i thăm môt ấpđưọo th àn h lậ p trư ớ c đó không đầy mọt năm, những người cũa Nhu đa bưngmọt vườn cam t r ĩ u quã oủa một ấp bên cọnhđưọc th an h l ậ p tỉr l â u , đem sang ohỉ tron g uột buỗi oh ieu , và sau khi Diệm đẵ đi khõi l ạ i đào trơ lê n vìi đem hoàn l ọ i oho những ngươi chu th ự c aự của những oây cam đo* Ế Chắo ohắn phãl làm một đỉeu g ì rồỉ« Tuy vậy van chưa có g ỉ đẵ xay r á • Chũ yểu la v ì ohấ độ Diệm đã được Mỹ ủng hộ mạnh mẽ au ổttrong 8 năm qua* Nhưng năm 19 6 3 « Diệm -h a y đúng hơn l à Khu - đã làm qua v àn g ư ăl lẵy oung đã n h ìn th ấ y điềm ohẳng là n h VQ quy I t đ ịn h l à Diệm p h ả i r a đ l« Chính họ oũng chẳng làmđưọc g ì , nhưng qua họ 00 đồng y ngầm đ§ cho một nhom tương lĩn h mưu đầ một ouộc đao ohính* Ngay 8 tháng 5 » ngẫy Phệt đan, Phật g ie o đẫ về tu tập bân ngoai ' ễ; chưa ohay va lưu đọn cay o\xtìg không g ia i tan đưọo họm Theo lện h cùa Hhttf t h i ể u t á Đặng a ỹ 9 p h ó 'tỉn h trư ơ n g và l à một người T hiồn chua , giâOậ đS ra lệnh bắn đẹn th ậ t v i lựu đẹn# Ohín phật tử o h ể tf những nha lĩ n h đạo.phệt g la o oho la do oác đơn v ị oủa i ỹ i oon Nhu t h ỉ' oho Xa do lựu đẹn oộng sản g&y ra* Ngoi nô đa đưọo ohâm lua# ố 'đ à i GÒn, một nhà sư mặc ao CQ sa đã

tự tấm xăng và'châm lửa t y thiêu* hy ainh t ạ i một ngã tư đường đông đuo« oòn aau ngươi nữa 06 th eo gương nhà sư áy. Phim th ờ i 8ự và hình Ẳnh bạo o h í đầy xúo động đó đưọo phỗ biến cùng khắp tr ê n th e g ió i v i thố p lơ l oãm thấy kình hoàng. các sinh v i ân s à i GÒn và Huế trước kia vén . không phải là nhóm đấu tran h 9 lú c ấy đa xu ong đương biằu tinh* D i 6m nhương bô m§t vằ i yêu oầu cúa Phât g ia o , trong đổ co quyền

tr e o 00 oũa họ# nhưng Nhu oho ông l à nguòl kền nhát v ì những aựnhượng bộ đỗ* Chính vào lu c ẩ y 9 bà Nhu đ i th ố t ra nhũng Xơi l e lam cho bà tr ở thẵâb một con QC phự, b ị khlah b i nhắt trong th ơ i đa ỉ nháng ta# khl bỉ la lê n rằng ỉ *€ĩ ộ i &Q vS ta y n iu nhìn thắy ỉaột vụ biếu d iS a ũUPQg ahà Iaư kháo nưa91* • £ ; Theo ông Nhut Phệt giáo ohl t i n oách lam oho agươi tặ b iế t ỉê n họ vằ la do cộng 8ẳn ta o động* Ong tuyên bố r&ng chết cho mộtđọlĐghĩa cung chưa đủ đe lâm cho v iệ o đo t r ỏ thăxíh ch ích n g h ĩa 9 v8 Sxig đã k iê a Iqu y ết cho P hât g iá o một b a ị hoo* ' ; Hgày 2 1 - 8 - 19 6 3 , ỏng bành động một oách hung bẹo. sử dựng lụ o lưọng đặỡ b ì a t mặc. đồng pbụo trắ n g vẳ <5ảnh. s a t 4 a ohiến - phần lơ n đượo Uy trẲ lương - ông đa đột kfoh ohua xá Lợi ve nhưng ohùtì tôn nghiêm khao tr ê n toan qụổo* Tất cả 00 1«400 ngươ 1 9 phần lơ n la oacnha 0U9 đã b ị dưa vào nhà tù* iẹ ìđ â y họ b ị đáxửi đập, gần như b ị bođolỵđôl khi bị tra tấ n bằng điện* Tằa đ ẹl mỉ Mỹ r i t kỉnh hoang và hoàn toànbị bất ngơ® Đây không phải là một 8ự rủ l ro* DẾ bao đảm v iệ c Mỹ khôngthẳ Q&n th iệ p ãượo trong đtm9 ngụơỉ 0U4 ỈQxu đã cắt t ấ t oả nhữngđưong điện th ỡ ệ ị dẵn ổ In tò a đ ẹ ỉ -sứo ; ' V Đo là đâm t a i n$n qua oao ohua ọhỉen# Dâm SQUp Henry Cabot Lod~ g e đến đàm nhiệm ohứo vyi đọi sư Mỹ, thay th ể soho đ ẹi aữ Frederick Nol tin s * ĐÓ oũng l à tu ầ n lS nà r á t ouôo ìíỹ đã quyất định l o ạ i bỏ n g ư ô id ỉ đựỊỊo kọ che ohợ 9 không phải bằng oaoh ra lệnh oho ĐỊệm từ ohiíc* Dipt hẵạpet động 00 th ằ mang mau &ẳo tỉhựo dân (và 00 t h ỉ Xam obo ngươi v iệ t Hiạ o&bl phẵn) nhwjg bằn* phương phấp đan giản him l i ung hộ tkột nhom tu ó n s l i n h đang mưu đồ l ậ p k ể hoạoỉa oho

I

tự n h ỉltt ngay trướcu

1

V?

Qiậộo đ io o h ỉa h đ ã dự ttn h

. >;■

w iictr'Wttw' ■pflyvMWBWi *

*'

ẳ

Dưói Bự íãn h đạo của Kinh LỚn# oổ vẫn quân sự oủa Diệm, tướng lã n h đo gồm có tưóng ®i’ần Vẳn Đôn, quyền tẳn g tham mưu l i ê n quận» tưóng Trần Thifn Khiêm, tham muu tniảng l i , 9» quân, Vgujln Khanh, tư Ifnh quân khu I I ô phía bắo .'ỉài ữòn và tưóog v&n Thiệu ( 1)4 tư lậ n h aứ đoàn 5 iópg 0 p h ía bắo oủa th ù đò.

■■, .

V*Ể'ỌtA

nhũng trutỗag tướng NguySn

( 1 ) - Ohi òhú cún n gư òi d ịo h t Đ ại t á t h a y v ! tưóng vĩ. T h iậ u o h ỉ 4U Ọ 0 p h o n g tướn^E t o i - OÌXỘC đ â o t h í n h

t h à n il c d n g «

- 16 -

Trươo k h i cổ một hành động dứt k h o a t, Lodge 00 oé găng iệhuyổt * phụo Diệm l o a i bo Nhu VQ lập một ohính phu oẩp t iế n hơn« John R iohardsonf ngươi cầm đầu CIA ỡ s i i oòn h iệ n đang là môt " t r ạ i quân đầy vũ . tra n g " va g ia đ ỉn h Nhu đang cổ th u sẵn sang đề "o h lến đấu đán cung" ị Tuy nhiên , dương như không th e nào làm.cho Diệm thay đỗi đưọo lộp trư ờ ng cứng r ắ n cùa ông ta hoặo th a y đồiđưọo quan hệ mật t h i á t nhưng s a i lầm của ông với người em ông t a .

ò

Khi yêu oầu Diệm thả một vàỉ người Phệt giao và eỉnh v iê n b lỉu tin h đề cho dư luân quần chung (và dư luận Mỹ) đừng bựo tức thêm ũxxBệ Lodge đe hỏi ông ta t Thưa tong thống, không-biết 00 aột điều g ì ' N tồng thống cổ th ề nghĩ là thuộo phạm v i tồng tháng 00 ,th ề lam đưọolậi có thô tá c đôngđến dư'luận Hoe Ky một oáoh thuận i ệ i hay không ?! Oxig ă ẹị sư oho b iế t l à , "Diêm nhìn td l một oách bàng quơ Yầ n oi qu« v in đề k h ác".

■** Thế là ông đ ạ i sư Mỹ đành chấp thuận oho Clá giũp đ3 cao tương lã n h tro n g v i ẹo "quy hoạoh ch iến th u ậ t" • Đại ta Luoien C onein, một nhân, v iê n CIAf gặp ngay Minh Lơn VQ không bao l&u Clá oung oấp oho Minh Lơn những ch i t i ế t vfc v5 k h í đề ơ t r ạ i Long Thành, mệt oán oư b ỉ mật của lự c lưọng đặo b iệ t trung thành với Nhu. Trong khi đo, t h ỉ .tồng thổng Konneđy cho th íy ro lẳ ông hoằn to a n ung hộ Lodge v i ông sẽ làm những g ì cần t h iế t đẳ tạo đi lu kiện kết thúo v ỉệo làm io một cach thăng l ọ ỉ .

Chính lú c bấy giơ t ô i mơ ỉ biếtđượo vẩn đỉ* Tôi b iố t khá về những vỉệcđang xay r a 9 d ĩ nhiên l à không đầy đu ohl t ỉ ế t *

n h iầ u

Chung t ô i lS n mệt ohiểo tío-ad. ohẹy đ ín những phổ v ỉn g v i oua s à i GÒn, ngừng tnrớo một o&n nha nkm tr ln một oon đương t ồ i tan* Một cu g ỉà đưa chúng t ô l vào môt gian phòng dơ dáy đầy Baoh vỗ I o u ộ n g líy ệ biều đồ th iên vănf ban đồ% đ3 Mậu đưa oho ông ta nhãng oht t i í t Tầ n g a y B in h Qua t ô i r ồ i h o i ỏ n g t a h o i

oâuệ

' ẽ \ ' ế * 4 ’• , 9 % 1H 3M Câu thứ nhất la 1 11Ngươi này 00 lương th iệ n không, 00 p h aỉ l i người t ô l có t h ỉ t l a tưởng* » • không bao g lã phin l f l t ồ i haỵ nhưng người khao không ?"• . * Cyi glà lặng l ẽ 'nghiSa oứu 0110 aáoh TỈ r è i ngó lễ n ▼« t r i l ố i "Vâng f ông 00 thố tin tưỉttA ôn* tm- dưọo*.

Hồi đ 8 Mậu đưa T% oAu h oi thứ nhì s”Tự Yi oỉa dn£ nay 00 bao tnrơỡ l à mặt ngày nào đo Ang t« «ẽđl tù không ?"•

»

Uột lầ n nữa lã o thay boi nghỉ en ngãm nhưng biếu đặ và each vơ cua ông t a r ầ ì ẽ quyết đoan I"Không, suốt đời ông*này *s không khi nào 'di tu 09"m ’ 2& ỷ ■V..'1 ‘•: v Chung t ô i trơ về vằn phong-cua Đo ICệu và keo t ô i ũgằl đối diện ông f ca ch nil au mật chiểc ban, ông nói thẳng vơi t ô i t nlSỘt 00 tướnglãoh đang chuầnbị mọt OUOC đảo chính l ệ t tồng thống Diệm* Tôi muon biểtanb 00 chịu họp ta c với chung t ô i không .?”• * 1 Câu tra lờ i không oổ g ì là bất ugă VQ t ô i không hạ đắnđo khi t r a l ồ i t nDĨ nhiên la có".

trươo

Đo líậu nổi f"Hãy chờ cáo b iể n chuyền* "Tôi t r ỗ về oăxt oư • không quânf t ạ i đây, t ô i l i ề n đươo một đại ta hộ binh t i ế p xuo b í mệt đ ư atô i đen gặp tương Trần Thiện Khiêm, tham mưu trương l í ôn quân* Chỉ. một minh* ôa^ đạỉ t a và t ô i le n mọt ohỉểo xe. dân sự 9 không oó báng sốquân đ ộ it chạy lòng vòiIg và cuối oùng bõ xe đề đ i bộ một phần tư dặm đương chót dẫn đắn nha của Khiêm* Khiêm oần thận ch ì tỉế p một mình t ô i . Ong noi IW TÔỈ b iế t ôngohỉ huy trương căn cư không quân là một người bạn thân oua HhUf nhưng anh chi huy một không đoàn* Tôi ohl muốn đượo hoan toan bao đảm là nếu cần chung t ô i 00 thẫrứiơ anh giúp đỡ m ố một caoh tí o h oựcM» Ongnh annẹnh từ cuổl cung* "Chúng t ô i sẽ ■* cho *1,ĩ anh;\ ' b i1ế*t *ẳngày \..'’fj \MflDgiờ** ■* . .

Thực r a , cuộo đảo chính b ịđ ìn h hoãn nhiều lầ n , và khi xay ra 9 ban đầu t ô i chẳng hay b iế t g ì h ế t . Tôi dang àn trư a t a i một nhà hang 5 Sai GÒn th ỉ nghe tiế n g phanh r í t lâ n 9 Tai xế của tQi ohạy vào và thốt lê n I"Trung t a nên tr ỏ về ỏăn òú ngay, cổ chuyện lẹ đang xảy r a nIro n g 8 phút tô i r ờ l khõl nhà hàng vă đíoh thân oho xe dip phóng nhanh trả vầ căn cứ. Đại tá Mai9 tham mưu trương không quân đã đưng b cong, Ong la lê n i^Trăi í May qua I 00 anft đây r ồ i ! Đao ohính đã bắt ế đầu Ta chung t ô i muén anh bắt đ ẹl ^a Huỳnh- HỈĩti Hiền (tư lậhh không quán) và chuần b ị CSC toán bay đe cất oanfe1*** Mặc du t ô i nghĩ rằng Diệm phải rađl nhuH8 "tôi fchdng muén đ i .ohoễ nhân T iên hoặc ohững< anh em s ĩ quan cua t ô i đ íấ h l í u va một cuộc, đao ohính t r á i ’Vơi ý muốn của họ nên t ô i l a i xe thằng đ in khôn&doaủ rò tệp trung t ấ t oà 0Q0 nhân v iê n - phi công, đieu hanh v iồ n t thọ máyâ ban tham mưu bầo t r ì - trong một nha đế may bày# Thổ r ò i t ô i nói vơi hỹ i "Co mọt cuộc đảo cnính chống l ọ i tons thắng DI ậm; TÔI đtmg v i phía quân đ ộ l# Nhưng cao anh không b ị bắt buộo lem như 9 nếu Khàng «uổuf

- 20

Nhưng a l chốạg l ộ i ouộc đao chíoh 00 th ế Vô nha# v9 t ồ i đe ữ&hị xứiưng người đo ợ y en tro n tf nhằ cho đến khi iạọi v iệ c đa on định* Ai tin tư d n g t ô i và muốn ở l ụ i vỡ i t ô i p x ln bươo ra Vtì t ô i sẽ p h a t vu k h i đê baovệ t&n cư** 4 * Ai cũng bươc ra* Đượo họ ùng hộp t ố i ohụp lá y một cây ổung tiể u l i ê n và l á i x e đến văn phòng tư lệrĩh'không quân, oách đó một phần tư dămđường* Đại t ã H iền đang ngồi' ờ trojag phòng a Tôi go cửa v ằ bươo vào một. mình. Ong t a đang ngồi ỏ bàn v i ế t * Chào ông một ỡaoh lỡ pbept t ô i ' a õ

i

ễ w! r h ư a

( j ạ ị

t a

t ư

l ệ n h # đ ạ i

t á

đ ã

b ị

g i ư w «

Ong ta như Gổ ve chẳag lấ y g ỉ lam ngọo nhiên*

#

LÚo đầu t ấ t cẵ đ lu tịẩt đep VQ cuộc đao oỉàínhđược p h á t ậệng ra t ofcinh X80 theodung cung oấch quân Bự* Đưọo 2 t iề u đo'àn thuy quân lụ o C b ila và 2 t iề u đoàn dù dẫn đầu va 30 x e tăng yểm trg* quân CUQ iặ ỉỉh XơD. đã da dang nharih chống ohiếm đượo đ ã ị phat th e a h f bộ c h ỉ huý oẳrửi s á t txung ương cỉựig vơi Bộ quổo phòng VQ bệ n ệi vụ oả h ai đầu la ghumg bộ th e n ohot« . í t cổ đồ mau* Nhưng táo độ la đieu sống còn# vậ một giơ sau cao ohiển hưu bộ bíxửx đ iện th o ạ ỉ oho t ô i b iế t 16 Đhịp độ t i ế n óông đang b ị chậm l ẹ ỉ • Quân trung thàáh OUG Nha beo quaxih dirib. Tồng lỉháng đang - ohổng trầ qưyất l ì ệ t f đing như t ô i đa dự klếxu Bântrọng Diệm Ikhông he b i ế t v a i t r ò cua Uy tro n g v iệ ọ ủng hộ cuộo đao ohíxìh «• đS t i ệ n th o ạ i n ó i v ơ i đ ạ i sự Lodge t •’Một v à i dọn v ị đã, phan lo a n ” * Oạg ỵệu CGU Uy cho b iế t rõ th a i độ# BỔI r ỗ l ữ ậng Lodge tìm caoh lâ n tranh k h i ông noi rằn g bây giơ l à 4 giờ rư ỡ i Bang b 0a-8ixửi-tơtì.f vẹ xừxư tú é thỉ. du 8*0 Bộ ngoại g ia o cuíĩg ohẳng b i ế t g ì v ì th ủ đô oònđang ngu* Tuy nhiên* Lodge quã oổ nọl v o i Diệm là ông ta l o n g ạ i oho Bự an to à n th ẫ c h ấ t của Tống thống* B iế t rõ l e nguôi Mỹ đẵ yêu ọầu Miah Lơn bảô đarn se không gây nguy hạ ỉ oho Diệm, nôn Lodge đã 00 t h ỉ n ó i vớ i fing t a 1 HTÔi ỔựỌợỊbiết nhưng ngưòi làm đeo chính đ a vth u ậ n đế ữho tố n g tháng Va em cua tống tháng ra mrơó ngoài an toan*. nếu tống thổag o h ịu ^ t ur ohưo« Tồng tháng Cỡ nẹhe điều đó kbỗỉỉg ?n Ngừng mật lu c , D iệá t r i l ợ i l a ông không ughe đ ỉầ u đó| Yằ nói thêm i^Đọi sự 00 0ổ đ lệ n thO ệị của t ô i đó"#', ;

i

Chính vào lú c t 2\TỢQ Ị £ lằ t tưống Khỉỗm điệrtỊ th o ẹ ỉ oho tô l# Tôỉ 1 1 lin h ộảa th ấ y tỉn h khần tnrơng trong giọng noi khi âng bao 9*ẨĐhKT| <lu&a cệa v§ OU0 Diệm đãng cam chôn chung ta I và đa gần h á t th ơ i g lo .

roi* Phải hành đọng ngay không chần chờ đươe nưa« Anh eẵn sang g i up, đ õ ohưa ?"• "DĨ n h iên là ngay bây g iợ 11* Tôi đặt mạnh đ iện th o ạ ỉ xuống va gọi h a i phi cong 00 kỉnh nghiệm c ấ t canh. Luc bấy giô chung t ô i không 00 may beỷ ohiển đấu h iện đ ạ i, chỉ CO may bay ÍỂ28, nhưng may baỹ này co th ể mang bom Vỡ tên lưa* Tôi bảo họ 2f,Lấy v à ỉ chỉẩo máy bay VQ bay ngay bên t r ê n dinhtồng thống • Bay vào ờ cao ăộ thấp - như vệy họ khiếp HỢ hơn* Hồi bắn mọt v à i tê n lừa xuống thành lo n của bộ bỉnh gần d in h ” * Họ làm đúng như thế* Sau k h ỉ họ bắn c h ỉ co 2 te n l ừ a , ‘quần gỉư thanh cua Diêm đàu hang* Đổi vơi t ô i đó l à một g iâ y phut l i c h sửfchông phải ch ỉ vì đa làm th a y đồi được can oân tro n g v iệ c l â t đỗ chế đôDiệm ma lằ n đầu ti.en* vơi cương v ị một người không quân, t ô ỉ conthí nghiệm được g ia t r ị của sức mạnh không quân khì được sư dụxỉg đề ylm trơ bộ b in h đang gặp khó kh&QỆ Tôi quà quyết ran g n iu t ô i không cho lê n h h a i ohlểc mẩy bay nhỏ đồ cất canh th ỉ CUOC đảo chính đã th ấ t bại* Sau đo trong những nấm kể t iế p , sức mạnh không quân đã đóng một Vai tr ò sắng oòntrong cuọc chiến tranh. Nhưng đỗi vơi t ô i mọi v iệ c đa bắt đàu từ ngăy hôm !y« - • ' I Giờ đây, ơ s à i GÒ11 t ấ t cẵ đều khá yên t i n h , mặc du t ỉ I n g súng nẵ th ỉn h thoảng vẫn oờn vang dội gần oăn cư# Sau k h i hoan th àn h nhiệm vụ h a i ch iếc máy bay ha oatíh mọt oach an to a n . Trong vong 30 p h u tf quân oua Khiêm đã t i ế n vào dinh tổng thống và ouộo đào chính đã hoàn t ấ t . vẫn còn l ọ i h ai vấn đe. Diệm và Nhu người em bi căm ghét cua ông; đa chạy th o á t qua môt đường hầm b í mệt VQ đã b jỗn mốt tr o n g g iờ í phút

ióm Khiêm cho t ô i b ỉế tđ io u này qua đây nối r ồ i l ạ i cho b i ế t thêm một t i n tứ c t ọ i h ạ i hơn nưa* Tướng Huỳnh Văn Cao, cầm đằu cacđơnvị ờ vung châu thố sông Cưu Long VQ là một người oộng sự oũ cua Diệm h iện đ ang đa dọa tỉổ n lê n p h ía bắo và g i ã i to a th an h phố# Khiêm hoi t ô i tro n g đ iệ n th o ạ i *wChúng t a s e t i ế n công họ chứ ?"

Tồi đáp t HTôi không nghĩ íà ohúng te S0 cầu làm điều đổ» Chỉ t ô i oanh oắo họ trươo đẵ%

đố

"Tôi ohl gdl mệt chiếo may bay xuống vùng châu thỗ BÔng CưuLong.

May bay này không mang bom ho&c te n lữa mà ohỉ mang mệt l ơ i oaah 080 ro T ị t dưới h ìn h thứo một bưo đ iệ n mà phi công 80 th ả xuỗng bộ ohlhuỵ

cua Cao* Chính t ô i đa tliQo bức đ iệ n đó, như S8U *lặIỉ!íy ơ y ên t ọ i cho .

Nèu co ouộc chuyền quân nồo khằ nghi, ị không quân sẽ nom bom 2CUõng cao anh đo".

Thế là đu* Gỉo ch ỉ còn l ọ i mọt ván đè« Diêm và Nhu ỏ nơ ỉ nàó đây ? NgưSỉ Mỹ l i In nhắo nhở những người làm đảo chính l à đế đap l ạ i v ỉ eo uỹ đã giup đõf họ tro n g v iệ o n ả y , họ khôiigdượo t r a th ù f gây đỗ máu# !Như tư ơ n g P au l D *H arkỉns, t ữ lệ n h ,b ộ tư lệ n h v ỉệ n tr ơ quân sự Mỹ ở s â i GÒn, đấ đanh đ iê n cho Lầu Năm GÓc h ồ i đàu tu â n t h ỉ 9 lfdu đúng hay s a ỉ t h ì chung t a oung đã ung hộ Diem qua tam năm daỉ và khó khăn® Theo t ô ỉ , naý lâ tô n g ta xu ống» đối xử không đep và lo ạ ỉ bỗ ông t a t h ì co ve cũng phi l y • ‘Hỏa Ky đa tư ng la người bao bọo vè người h iế u tâm sư cua ông t a t ngay ôn g-ta lê n cầm quyèn vâ nhờ vậy chung te rấ t n hiều”• v ì bọ n goạỉ g ia o cho điều đổ là p h a i, nên đã cảnh glácnhírjagngươĩ cầm đàu cuộc đảo ohính là "không đư^c t r ả th ù 11# Sự v iệ c khôngđưọo nhu thế# Cuốỉ cùng k h i ohạy th o á t và l ấ n t r á a h tro n g m$t nhà thờ ơ Chơ Lơn, mệt th ah h phố người Hoa nằm e a t phựthuêo th a n h phổ S a i Gon* Diệm đã gọi đây n ó i cho tướng Khỉêmf v ì Lodge oho b i ế t rằn g ông cổ th ế đưọc bảc vệ r a đ i an to ằ ru Diệm ch ỉ ohấp nhận đầu hang qua đ iệ n th o ọ ỉ k h ỉ co beo đâm I s ông se đươođưa đến sâ n bay* Mọt ohiẩo xe bọo thếp đưọo phái đến đ§ rươo h ai'an h em ông ta nhưng khiho bươo l â n XQ t h ỉ 0 0 h a i đều đã b ị am s a t ệ Đầu t ỉ ê n , một ngươi BĨ quan oanh flat bắn vào đầu Dipmf r ồ i bắn Nhu, lẵặo dù đã o h ế t9 Nhu oòn bị t nhưng a ĩ quan khao dùng dao g&a đâm nh i ầu n h á t. ' O a -a ỉn h -tơ n không oông nhện ngay ohính phũ mới oủa K inh Lơn, một ahíiứk phũ mà họ đS ôm thầm g iúp đS h ìn h thàtth# ’nhưng không p h ải v ỉ đ ĩ xảy ra oio vụ am aát* RÕ rằng là ngoại trưởng Dean Ruek n gh ĩ rằ n gyiệo t r l h o ã n ếoÔng nỉlện lí inh Lơn một Qttoh ohính thiío ọổ th è JB6 tạ o đ iều k ỉện đ i chặn đứng những o h i t r í o h ma t h ỉ g iớ i oo t h i đưa r a f OỈIO r i n g My đã. oan th iệ p , và ahặn đứng oío ý kiốn oho rkng Minh Lơn và 040 tương lãnh khao ohỉ là bu nhln oũa Uy. Điềm này rtưọo đọi fliu Lodgt bênh vựo đến oungf th e o như t ô i phat h iệ n r a k h l một ngươi bọn ơ uỹ gởi oho t ô i một ban aao cùa tờ Niu Yooo th ơ i báo (New 'York T ie s ) ì trong đó, qua một OUỘQ phông vấntI»odg® nhắn nọnh rằn g I nphung t ô i khàạg bề th e n dự Va<* việ® l ệ p 'ká hoẹoh ẹ Chung t ô i không hằ khuyên bao b ẩt cứ đ i lu gì* Chúng t ô i không hỗ l i ô n

I

-

2.3 ằ -

hp VQO (cuộc đảo chính do) b ế t cií tro n g van đe đinh g ió i ìiạn cua chung t ô i một caoh Ly lưỡng11•

Chung t ô i minh

DĨ n h iê n , đo l a 08 mọt đ iề u vô l y f Hoa Ky đa l i ê n hệ sâu xa va co th ề noi rằng âm mưuđo đẽ 00 sự phê chuẩn của tỗ n g thong HexmedyẺ Dgươl đã nhấn mọnh rằng phai có mot c h ìẩ c may bay đ ặ t thuộc quyền sư dụngcua Diệm đế đưa ông t a ra khối V iệ t NamỆ Một kẽ quá k h íc h đã g ià rih lấy q u y ln x é t xư cho nen Diệm đã b ị c h ẩ tf cung h ệ t như không đày ba tu ầ n l ễ sau đó, một ke quá khích khác cũng đ ã ẽg ia n h lấ y quyền phan quyết nên* tố n g thong Kennedy đã b ị am s a t# ' mẵ Khỉ mật mình t ô i đã b ắ t g iữ đưoc tư lệ n h khòng quân VQ sử dụng quân chủng nay đễ đưa oaệc đao chính đến cho thành công thì* nắu t ô i có nghĩ đểp vỉồc có the 89 thay th ế người t ô i đã b ắ t'g iữ t h ì đ ilu đo cũng không co g l đề c h l |r f c h * Tôi dã không đ ặ t'V ấ n đẫ v ơ ỉ đ ọ i t a Mai tham mưutrưởng , l à ngươi đã đưng ơ congệ Chính Mai đa yêu oầu t ô i b ắ t g iữ đ ẹ i t á H iln , ngươi c h ỉ huy oủa ông ta« Trong khi t ỏ i đang lain công T iệc nậngnhọc kho khăn đo t h ì M ai9 mọt người cổ t a i xoay xở, khôn ủgoan, le o lồ n xeđ ỉ đẫn bộ ch ỉ huy đeo chính đ l g iả i th ích cáoh ông đa "tồ chưcH v ỉệ c họ bê s ĩ quan oap trẫ n * 'cua ông. Thế r o i ông vui vẹ đề nghị đế ông lâ n thay thế* CÓ l e vỉ. không suy n g h ĩ n h ỉeu về van đe ôổ nân Khỉ em chấp 23hện» Tôi nhậnđươố mọt bưc điện-thăng cấp cho t ô i lê n đại ta« (Trong những Đgằy đo chúng t ô i áp dung mô thức oấp bệo bộ bỉnh tro n g không q u ân )' • ’ Mai trở thành tư lệ n h không quân* Tôi đâm r a chán n an, nhưng th ể r ồ i một v iệ c kỳ lọ đã xay TQm ĐÓ * là đ iề u ma t ô i c h ỉ cổ th ể noi l à sự b ấ t b ìn h tư phflt l a n t r à n tro n g khắp các cấp ỉ của không quan9 nhất là trong số những người đã từng đi bay chung với t ô i i hùấn lu yện cùng t ô i f vẫrihírag ngươi t r e tttỗ i vằ băn kho&n muôn đóng nôt v a i tr ò t íc h cực hơn trong ch iến tranh# TÔI khÔDổ b lể t đúng ra là điều gìđang xay r a , mặc du t ô i quá cam thấy CO một luồng dư lu â n ngấm, ngầm kỳ lọ tro n g cac bọn tô i* Luồng dư lu ậ n ấy manh mẽ đến độ dinh tống thổng cũng b i ế t và ch in h Minh Lơn cũng b i ế t - một luồng dứ luận cơ bàn cho rằng t ô i phải được bồ nhiêm làm tư lenhkhdng quân v ì tô i đã đạo dlSn v a i tr ò cũa khôiig quân trong cuộc đao o h ín h ĩô i bõ qua t in đon mơ ho ma t ô i nghe đ ư ịcf nhtm# 10 ngày sau cuộc đẳoohính X tô i p h ãi l a i may bay đưa Minh Ịiơn đ ì dự ỊqM cìiôc l ễ ơ bên ngoằi sâi 4onỆ Khi chung t ô i bươc 'xuổxig máy b ay 9 ông quay i ọ i t ô i mơ rô n g môt nự ôươi và nói % •’Ky. ì , t ô i đã quyêt đ ịn h bỗ nhiệm anh lam tư lệ n h không í»Êr»w —

-

V a i%t r ọ cua đinh iụênh trong v ip c quy gỉ; đ ịn liycu£c aổng CUG chúng ta t h ệ t ‘l a ky lạ » Đoi v ơ í t ô i v iệ c th ă n g cap đo mỏ đau cho một cuộc 3 ỗng mớioĐổi v ớ i đ ạ i t a Hỉen* đây l à lũ o k ế t th u o cuôc đ ờ i không quân cua ông t a f v ì Minh Lơn đã khéo l é o q u y ết đ ịn h cho ông t a g i ả i n g ũ .

tô i lam may bao

Tuy n h ỉồ n , H iền l à mọt p h i công x u ấ t s ắ c , và tr o n g vong mẩy th a n g đã co th ế vện dụng ảnh hương cua t ô i đề tim cho ông ta một v iệ c ơ hang không V iệ t Nem. Không bao l â u , ông t a đươc g ia o chồ lâ im ô t bay phan lự c lơ n , lã n h (Iươc n h iề u t i ằ i i hơn h ẳn số t ỉ I n mò cỈỊẳng g iơ t ô i hy vọng la n h đươc v ơ i tư cach l a t ư lẹ n h khọng quân*

'• :

+ ++

Ẻ- Ệ*"" ^ Ẽ\ ++

Chương V

1964 NĂM CỦ A b ẩ y c u ộ c đ ả o c h ỉ n h Trong gần ha ỉ năm sa u o á i jc h ế t cua Diệm,* n g h ĩa l à cho đ ến lú c t ô i lam th ủ tướng# Nam V ỉệ t Nam đã b ị xâu xế v ì hon lo ọ n c h ín h t r i o Đương như chang co một v i 00 g ì đungđắn oa* Thu tương đến r o ỉ đ ỉ và đ ô i k h i l ạ i t r ơ l ạ i f Đao ch ín h l à chuyện thường x ả y r a nhưng, may t h e y f í t co đồ matu H ất sức băn k h oăn, và lo lắ n g muốn tạo đưoc một t ì n h h ìn h ổn đ ịn h t ngươi Mỹ đã 00 gắng một each vô íc h để đưa ra l ố i khuyên CQO co t h i ệ u c h í . Những cổ 2 nhân tổ đã làm t i ê u t a n h ế t mọi no l ự o 9 mot l a vấn đe c h ín h t r ị rộ n g lơ n , và h a i l à v ấ n đe phẵn ling tự n h iê n của c o r ngươi đốđược bỉeu l ộ một cach rõ r ệ t hơn* Vẩn đồ tố n g quắt l a như th e này s v ì nhấn manh đ ến aư k iê n oholơ tồ n g th á n g Dỉệm tu y b ị căm ghQffc nhưng l ọ i đã đươc duy t r ì ỗ ohưo * vụ tro n g mọt th ờ i g ia n kha lâ u như t h ế , mà n a y - lẹ i g ạ t bo ông t a mọi? ca ch đột n g ọ tf t h ì như vệy ngươi Mỹ đa tao ra môt l o hồng chinh t r i mà. ch i 00 cộng Bẳn là 00 th e khai thac đirơc mà th ô i* Chúng t ô i không thuwram Vao l S hống đó v ì chúng t ô i không bi ốt phai làm gì* Chung tô i. đã phẵi nhầy mọt bướo nhãy v ọ t từ v ị t r í một rnrơc 'th u ộ c đ ịa do Pháp c a ỉ t r ị 9 tr ả thành mộ+ ^ước tùy thuộc vào ầlỹf VQ B\f qua độ tư dộo lệ p k iề u Pháp sang độc lậ p k iế u Mỹ đã d i en r a qua nhanh chóog đến độ chúng t d l không bao g iờ có cơ h ội đề học đưọo ky thuật tự minh c a i t r ị lấ y mink ma không cần phai 00 sự giúp đỡ cíĩng nhữ không khỏi phải ahj.il anhhương eủa ngươi khấc# Đây là một điên không mấy t ố t tg p f nhưng t in h trạn g phiền muôn này l ọ i còn r ắc r ổ ỉ thêm v ì môt vấn đằ khác nữa# Gi*

2*J -

XH

fcgw l My dển đ ẩ t aươc chuftft t ố i vơi nhưn* ỹ k t í n dư t khỡắt th ỉ 00 . th ề % tlvS&ft t ô i đ ĩ học h o t <Xuyo u h llu * DỈng nàv Viọ da đểạ VỚI tb ộ t fiMSu th iệ n # * í^ tihuttg thự c s ự l ọ i chằng h ie u b l ể t gi b á t our vần đề neo ự&n p h a i g i ã t quySt* ch&ng co một ohí&h each thực t ể ttầợ* vè v i th ể cho ttên đa phai lằ a quằn w i nhung eự th ích KLghl tạm và g i 08 v lệ o theo đ u è i một oh{nh Bach và v iệ c ẫp dụng nhưng b iệ n phsp l ẹ i 00 oe * một sự kháo b i ệ t lơ n le o ! Chúng t ô i ohưa bao g iờ họo đưvo oếoh theo đ u ồ i 'một c h ín h sãoh mà chlhọc được nghệ th u ệ t th ậ t nơ hồ. đề ap dụng nhung b iệ n pháp nà t h ô t » VIệc ứng b iể n thường thường d iễ n r a dươi h ĩn h thủro một cuộc đao c h ín h v dó là t ấ t ca nhũng g t chúng t ô i cỗ th ẹ n ^ i ĩ r a được* ơ tro n g một t\ơơc. vỗn b i cãc ohung tộ d Htoãc đồ bộo Neu nhũng người My đầu t i ê n đến đây và đã dạy cho chủng t ồ i b i ể t >nghệ thuật c o i t r i t Éhẽt là nghệ thuỆt thoa h íẹp khl c a l tr ị* th l hồi kểt 0 ụo cua tỉn h th ễ hằn đã khác b i ệ t nhiều* %

—

- lÊHay v ỉ v ậy , họ tìm oảoh đ iề u hành ch ín h phu s à t GÒrrvởl Bhưng phượng pháp của quổc h ộ t Mỹ* Họ không th e nào ấ iế u được r ằ n g khống * t h ế nào có th e đem một c h iể o mặt nạ phương Tay đe đ ặ t lê n một gưong m ặt phương Đông đứợp» càng cố gắng t h ì ngurờt ta oang t h ấ t bọi fchư sự ' th ấ t bại cua cả Phép lẫ n Mỹ đã ohung minh*

Thễ nên chũng t ô t đe mặo cho buông^ t r ô i * wap dụng CBỞ b iệ n pháp11 đền đâu hay đ ó . Nhung n g o ài y iệ ũ chúng t ô i th iề u h i lu b i ế t và v iệ o n ©rời Mỵ không 00 chính sáoh rõ r ệ t f chúng t ô i oòn phai đương đSũ V ỚL một vẩn đề nữa là phằri ứng our nhên dân càng t r ơ nén rõ n ét* Đố là phan ứng cua những người V iệ t Nam tru n g binh đ ổ í với cuọo đao ẻ:, ohính ống Diệm, nhung, người này vôn đã oăm g h ẻ t ông Diệm tro n g n h iề u , nam và đã hoan hô sự sụp do oỉia ông ta v ớ i n h iệ t tin h bua nhứngngươi tham dự một cuộỡ oáoh mạng, đẩn nay t h i họ đã b ị vỡ mộng* t)\X' oho sự k ể t l i ễ u oủệa chế độ Diệm dược gọỉ l à "cuộc oảoh mạng Thang Mươi tìộ t* * !,. nhung đó ‘Chằng phai l à một OUỘG oaoh mạngo Đo ohi l a a ộ t 0UỘX3 ákà chính và như v ậ ỳ là khao Ịiẳn r á t nhiều* Đao chính quân Bự la Biột âm oưu đượe tố ohio thận trọng* . Oott • 0 ách Bạng là do nhân dân n&i lê n f khi th ì tự phatậ khí t h i đưựo ĩ&ưu t£ahy nhưng lú c nào cũng l i ê n hê đền nhân dân • ‘Khi ậllnh. Lon thay. thể Diệm đó là một ouộo đau tra n h g iàn h quyền hanh quần àự ?à ohính t r ị * tron g đó xửiên dồn khô&é Ịpl? đượo tham khao y kt@a* Uiií nhungquêii nhân. Ị ộ t cư nhện bừa đó là tt$t OUỘQ Q«oh mẹ&gp quỉn rằ&g du oho „ Ahung Agưỉrl dứng ra t è ohưo ohổng Dtộm oó thề khéo lế o ixoág ▼ ilf íiMẲ tính lậ t d i một d i i thu nhưng 0 au đỏ khống hkũ l i họ aẽ l ẹ i

^

- 26 -

đ ũ sữo đề lanh đọo đẩt nướo • còn 00 một l ý do th ứ h a l lam cho ti n h h ĩn h mất 00 đ ị n h j ỉ ộ i đồng q u â n nhồn caoh mạng - cơ quan t ố l oao 00 t r á c h nhiệm ật u y 6X1 ohọn th à n h v iê n ch ín h phủ - đẽ không đoàn k ễ t o h ặ t chẽ k h i chọn lỹra những n ©ròi lã n h đạo co h iệ u năng và ủng hộ họ một cách t r ọ n vẹn* Những th ầ n h v iê n , tr o n g Hộỉ đồng không Ể00 cùng một l ý tư ờ ng và ’cùng th e o đ u o i nhưng ch in h sách như nhau, họ l a những người o b ín h t r ị hoạt đầu chứ không phai l à những người co lý tư ởng. Họ trung th ành v ó t aự n g i i ẹ p bền th a n trư ớ o h ế t , chứ không phải v ớ i đ ấ t n ư ớ c. LÚc đó tô i không y thứ c được đ iề u này một cắch đay đu nhung sa u n à y , k h i ' làm thủ tướng, t ô i mơi thẩy và h ỉ lu ctuực họ nhiều hơn nữa* các* thành v i ê n tro n g Hội đồng quân nhân cách mạng b ắ t đầu c ã i vã nhau hău như n g a y sau đ ó , và vào giữ a th á n g Giêng những ngườỉ muốn tìm oách th á n g q u a n tiể n chtfc đã ch u ln b ị một cuộc đ ả o -c h ín h khác* •

Nguời đưng đằng sau v iệ c đó chính l à tướng Nguyễn K hanh, một nhan v ậ t khè người th ấ p , v u ỉ t í n h , đề chòm râ u dâ và th í c h đ ộ i b ê - r ê dù m ài đỏ* Ong th íc h nói câu : "Tôi l à một người l í n h 11, mà qủa đúng v ệ y . Trong những nám n g o à i h a i mươi t u o i , ông đa từng làm du k íc h c h iế n đấu chống Phắp* Mẹ ông mơ một quan ruyu ở Đà L ẹ t, còn d ì ghẻ .ông l à một ca s ĩ danh tiể n g o u a V iệ t Nam về nhạc tìn h cam a ỉ oán.

Khánh l à một người bạn cố t r i va t ô i mến ông t a . Lần đau tô ỉ được nghe v ỉệ c dự đ ịn h đảo chính vào thượng tu a n th an g G iêng khi Khanh vô ý - hẫu như l à qúa cầu th a - n ó i rằ n g ông không h à i lò n g về phương thứ c Minh lớ n lãn h đạo đ ẩt nước* Ong không n ó i g i về v iệ o sắp X ểp một'CUỘC đao .chính, nhưng ông ta muốn thăm dồ phản ứng cua t ô i # v a tỊ*ên cơ ban t ô i dồng ý với Khánh. Tôi cũng không h à i lòng'V Ỉ1 Minh Lon* DÙ s a o -đ i nữa t ô ỉ cũng‘thuộc về th e h ệ t r ễ , như Khánh, và d u tô ỉ đ ã có làm nhỉệm vy. của t ô i tro n g v iệ c lệ t- đồ-Diệm, nhung t ỉ n h tr ụ n g 0 ua chúng t ô i cũng không kha quan g ì hơn tr ư ớ c , cũng vẫn những khuôn m ặt cũ quanh ban n ộ i c ấ c . Chẳng khấc gi đảo một bộ b à i oũ vệy# Cuộo đao ch ín h Diệm xay r a ngày 1 th an g Mười m ột, và vào ouổỉ th á n g G ỉêng t hì Khánh l ạ ỉ lê n nắm quyền, x ế t th eo ý n g h ĩa r ế t s ô i động oua từ "đ ảo chính" t h ì đây không ph ải là một ouộo đảo ch ín h v i tư ơng Khanh v a nhũng người theo phe ông chi đả k íc h Minh LỚn và t ổ g iá o ông này v à nhũng người oùng oánh với ông t a tro n g Hội đồng quân nhồn cáoh m ẹngfíề l à có tư tương tru n g l ệ p .

Mỉ ah lớ u Vâ rihu'Ofc; thùali v iên htiUfci dua LrotJfe n ộ i CQ.C aều b ị iậ tđ ỏ # Iro n g dêin dao chírứi t ò i kliong có uiật 0’ cảu cứ , uhuTifc, bảy &ỊỜ Sâiig hom sau một s ĩ quao tro rig đon v ị g ọ i t ó i lố n vù bao 2 mXoi íi&hl cổ cliuyệíJ&ì dã xay r a ; vu ứ ạ ỉ tá nên t r ở về căti cưV T oi v ô i vu.{]g t r ở v ề ,th ế GLLữ& may v ì tro rỉ£ vong nua giò' sau d íu h tnầĩi ®Éìáuh &ọi t o i và u ó i tỳfềihỵ x ỳ , Minh Lơn và pliầti lơ n <Jấc tiiàtíh v iê u tro n g cliíuh piiu c ả a ô ttg .ta đã b ị l ậ t đo* Anh có th e o t ò i kliòxig ?” ì lo i nổ ỉ v ơ i ỏn& t a l a cổ* HỆ p h ú t dố, Khánh chắc chau l à th à n h cóng vì.k&ỏrig OOXJ p h ả i lo ugtìi g ì về phíakhông quân nữa* ‘ *v Nãm 1964 g ỉổ h g nhu* mot tr o dúỉiii clu cìilr.ih t r ị (Ịiê n rồ , v ơ i báy lầ n tii^y d ổ i e h ín h phủ. L ậ t Miuh lớ n r ồ i , iChanh l ạ i bỏ uhỉệỉii Minh hứa lain* Wuoe trư ơ n g (th e o sự H i klioảri của 3 tru ỉi^ kiii- dó Khánh lèun T hiĩ'ể tuio’ng, l ẽ d ĩ n ỉù ê n l a v ơ i uh iêu quyền hành hơn* lỉhưng vào th án g léún I Jiiiinh. lớ n l ạ i b ị l ậ t đổ và Khanh. l ê a làm Quốc trư ồ ’n g . Alột tiiấng sa u • &i£ii ẢJỚn l ạ i làm Wuổc trư ở n g v à Khánh, l ạ i lèua ri!ỉiủ tướng môt lầ n nữa. ílĩrong th ờ i &ian đổ, Khánh. và t ỏ i không t ô i đã -ihỉlc h ố i họ àẫy mạnh c h iế n tr a n h . Ị H phồng c ố t đễ lằm chírứi v iệ c đó, chủ yếu l à phả iúmuh và iit;hĩ rằ n g Ỉ19 p h ả i I i ữ một v a i c iiỉ 'dao ch iến tr a n h .

• I ’

dược lbũg người ikiỹ v ì chúng ư ờ i My dã có kế hoạch. d 1 v ì họ ich-ôn^; t i n .tươDg chính, t r o to lớ n hưu tro n g v iệ c

-ỊỊỊiựiẩg;* vào dằu nám đ ó, khx Khánh yêu cầu Bộ t w i l l Quốc ph.òn& Mo ISam arạ CÌ10 k i i ở i s ạ

tiế n

c ò n g m iề n

'á c

t h ì ik ich a m a ra l ả n g

trá n h

và

nói

rằOE Eiọt h ìn h động nhix tile co tlaỗ cial l à dễ bỗ sung cìLií khỏng p h ả i đề th ay tn ế ch.0 h o ạ t đọng của iMaw V iệ t ittam ciioiife l ạ i cộng sấxi ơ m ien Xiaja dàu sa ọ Òug cung khòug l o ạ i bỏ iiẳu khả aáflg dó.

2Miễ r ồ i vào th a n g Bay, Kiiaah n ó i ciiuyệri trư ớ c Ịaọt cuộc tậ p hợp ơ s à i Gòn và p n á t ãộng ìnôt c h iế n d ịc h "Bắc t i ế u 11, kêu g o i chung t ô i đưa cẨiến trarứ i l ê n p iiía bắc v ĩ tuyến. 1 7 . cũng tro n t; ngày hóm đo t ò i nổi vơ i một v à i piiống v iê n về nhu. cầu phải nem bom niuĩn& dường mòn 1 bên Lao CÌUỸC Ị$Ệ|i cộng 3ư dụng đề xâm rỊhập ngư ời vấà đưa dề .tiế p tế 'v à o m iề n Jtfaxa. .'-,ễ

,1

■.

ÌÍỄỈĨy* < tei

Ị,1-1.-5 ■ .ỹ ề .* . . 1

ivlguo'i iíỹaã d iên t i ế t v ì chúng t ò i - kÌLÒn^ piiải v l chúng t ò i quátắo bao, tòMtriậ v ì họ đã cố kế hoạch ch .0 c ả h a i l ọ a i iiàríii động do* iiầu c da th ả o một phương ấn cho một cuỏc c h iế n tr a a ù công k h a i CÌ10D& miềrj Bắc từ n^ bưỡc m ột 9 cữ c ã v iệ c ném bom nhữn^ mực t i ê u đặc b i ệ t , va đã b ă t dầu bố t r í cac may bay B57 ơ B iên HÒa. 3au j£hi thaai s á t bằo^cảo íũẳy bay Ư2% họ cỉã chuấa b ị iQỘt daoh s á c h gốm co 22 líiục t i ề u flằia bền tro íig ú a t cârỉpiịai nem bom tro ti^ mõt c h iế u ụ.Ị oil ưữàXịg ãía h iệ u ’'B a r r e l S o il" .’ ; , • " J - .. ■'"■'V ' v

- 20 -

Họ to g iá c rằng t ỏ i đã đế l o t t i n tứ c 1về B a rre l R o ll r a n g o ài và lchông he t i n t ô i kìiỉ t ò i th ề l a không hay b i ế t g ì về các kế hoạch cua họ* Họ tố g ia c rằng Khanh đã khôn& ị iũ: lò 'i hứa với tìiclĩamara sau k h id ã dưọc cảnh g iả c l a dừng nên mở ch iếu uioh dáah. miều Bắc« Đ ại SIỈ Maxwell T ay lo r s y rằng nếu không có hành dộng g ìtiế p tlie o sau l ờ i kêu g o i tfBắc t i ế n 11 t h ì aam V iệt Uaoi sẽ thành r a b ấ t mãn VJỚ1 quân đ ội Hoa Kỳ* Đặc b iệ t là ông ta SỌ’ rằng một trong nhưng phi ' công cua t ô i cố th ễ c ấ t caah b ất cần phép tắ c và nếm bom xuổng Ha -Nội* như vậy s ẽ làỉn ch.0 cuộcciiiếa la n ròng. lỉhưng v ơ i sự iaon lo ạ n đang xảy r a thường xuyên tro n g chínii phả Spy V iệ t Nam nên t õ i không t i n rằng những l ờ i n ổ i cua Khéuứi hoặc , cua t ô i l ạ i có tỉiề t a c 'h ạ i được g ì .

I ỉ)ếữ tháng c h ín , Khánh gần niũLU’ b ị l â t đỗ lầ n nữa. Thật th ế , t ò i đã cứu ông ta - Hòm sáng chu n h ật 13, một ngay t ó i còn. nhớ rõ v ì đo ĩ a là n dầu ti ê n t õ i đựa jtfai, ồô VỌ’ tiiơng l a i cua t ổ i , d i r ạ ngoàidungoạ.n tro n g một ngày* Tòi l á i xe đưa nàng r a khỏi s à í GÒn đế thám sân bay Biên Hoa, 35 clặrn về p h ía bắc* Trên đường đ i , người s ĩ quan cân vệ cua t ô i bàn về / chuyện một số quân, lírứ i đeưig d i cìiuyễn, nhưng co l ẽ VI 00 mặt Mai bên cạnh, nên lú c ấy t ô i chẳng chú ý m:§Ẹm Tuỵ n h iê n , k h i chúng t ô i đến Biên fioa t h ì sự k iệ n đã đuycnhện. ĩ'õ i g ọ i Bộ tư lệ n h của t ỏ i ở SalGon yêu cầu đưa một c h iế c trự c thăng dễ đón Mai va t õ i , và ra lệrứi cho may bay ciiiến dấu nem bom'cat cạnh đễ t r i n h s a t .

Khi l i ê n lạ c v ơ i t ỏ i bằng vò tuyến* các p h i,c ô n g .CỈ10 b i ế t r^Quân lírử i đang tiế n vào S a i GỒEN Xin chờ lệ n h cua cỉmân Ệ tướng".* • ĩ'ô i bẳo họ l à thư xem lo, quân, cua a i và h ọ 'b áo ca& l ạ i đ õ là qụâữ của tướng Dương vấn £aÍc ! tư lệnh, vùng sòng Cưu JLiong* ĩ ‘ò i b iế t Điíc và bong nhiên t ò i cảm thấy bãn iciaoăn v ì -cũngcốpiiầD nào trách. nhiêm* ìíõ ràũg l à Điíc đang muốn tim cach nắm lẩ y quyền liaab. và một tuần, l ề trươc đó, Ỉ)Ú'C và to i cố nọi cliuyện về iQxarứi, ông này đã tỗ r a nậiạạg clếa h iệu l a muốn trở tiiành. một nhà độc tai® Thực r a 9 tó ỉ' có n ố i ;"Cần phải cố biên pháp g ì vớ i ỘOẸ t a mơi đưpc11* ề Đưc cho rằng nhận x é t của t ò i hàm ý nhiều hơn l à ahữn£ g ì t ô i đã n o i, ti ll l a õng ta dã dem mot sir đoàn cùng vơi xe tăng dê đảo chính ma khôngiiề báo trư ơ c . Khi tô i'đ á p trư c thăng xuống s à i Gon t h i ỉ)iíc đã kiém s o á t W thanh. pho, kề ca Bọ ton^; tham miru Va iíài p-hát tixanhi.

Tọi b iế t ong imíoa dược khón& quân càtx t o i Un& họ, nhưng r ồ i tó í n&he duyc kiọng nó i cua tướiag. jjjAui vãn P hat t r ê a d à i phat thanh* iiG mọt người bạri cua Điíc, ong này có nhiều lờ i tuyên bó mò t o i chấQg th íc h • Mạo d í ch đuyc &ag t a dưa r a l a nhằm phục h ồ i l a i t r i é t th u y é t cua Diệm VG ệỡg t a cung muốtì dựa vao uy títJ sun cổ cua Diệm* V / Tôi không t i n tưởog P h á t. Khi t h ạ y .l a ông t a đang h k o h 'dộng'cùng vơi Ị)ữo t õ i đã gpi và cho ỉ)ức b iế t ; "Trung tướng đã hành đọng theo mọt phương tỉuíc mà t ò i kiiông th ề nao ung hõ đươcệ G iải pháp khôn ngoannhất là trung tưứng nên quay trơ v ềuề Thay v ì th ế , ông ta đã đưa xe tăng đến vay quaaÌLcăn cứ khõng quân cua t õ i . Khi xe tăng t i ế n đến v ị t r í t h ì t r ò i dã t ố i nhưng a ề u trừ isa n g lê n v l kồa châu. Tòi đ i r a vòng dai* tìm £gưò’i c h i huy của các to ắ n xe tăng và cảnh cao : fllỉểu aoỉi eho xe tăng t i ế n lê n một bước nữa l a t ô i - s e ch a nếm. bom11. Cac xe tạ n g on bìĩih b ắ t ÚỘP&. Binh. chủng Đày fciiongcohieia • k h ích với không ặpân và thưc sự họ khõng liiễu chuyện g i dã xảy ra« sáng r a , t ò i l ạ i g ọ i ốiíc và bảo ông t a : "Đã đến lú c tru n g tirớngnên từ bỏ ý (iịnl\. Đậy l a l ờ i n o i cuối cung của t ò i . I'ieu tru n g tướng kliÒHg r u t l u i , t õ i sẽ ũéin bom xuống Bộ c h ỉ huy của XxuỊ3£ tươn&M* 0 ri£ t a đành .bo cuõc.

1'rọíi th ò 'i g l ầ ầ đó, V iệt Ham không nh.ũng c h ỉ t i ế n liành ch ien trao b .

-rứiưng cồn chuân b ị mọt cach ciaệm r á i dề co mọt lú c nào do, quân đ ô i sẽ tr a o quyền iaànii l a i cho p h ía dận s ự . ’Toi tá n th àn h đường l ố i n ày , miên l a cổ rihữn& người dân sư dầy đả khả rian£V~Nhttng~-d-ieu ~kkó -khan ladưcmg như moi v iệ c quanh cJlúng t ò i đều úươo người lớ n tu ồ i quyết -đ in h ề Khỉ (Thượng h ộ i dồng quốc g ia gồm có ch ín người, dược thank lệ p -vàơ ' tháng chín dễ soạa th ảo mọt h iế n pháp mới, | R l a bướo dầu co th ề tiế n t ớ i chế độ dân sự f t h i ông chu t í c h , bác s ĩ Phan Kiiắc sửu đang. I cuối tuần chín chục. ^ . *9%'-,.

Khi Thượng h ộ i aồDg quốc g ia b ắ t đầu h o ạt động, h ô i đong quâarứxân ►cắchmạng chấp thuận cho tưỡn&Kiiánh từ chức ìh u tương ; I r ầ a văn Hương, mọt thầy g iẫo 61 t u ổ i , cựu đỏ trư ởng s à i Gồn* thay th ế ồng lèua th i tưỡng,. ĩỉ}4t cả đ ề iu ịà g ị ả i pỉạ&: tạm th ờ i ciio, dâạ lchỉ h ìn h thà&h.

H iến pháp Va tỗ chưo duy© các cuộc bầu cư . Khanii vãũ c h ỉ huy quâa âọi* Hương l à mọt n^ười mang l ạ i t a i vhọa» Ong t a không có. nghị lự o 9 khôag nhi’CL xa thấy rộng va t ệ h ạ i hơa h ế t l a Jchôa& CO can dam khiđương dầu v ớ i hang nghía vạn người gây r ố i phắ piiach t r ê n đường phổ s à i Gồa, chong l ạ i chính phủ rứiu ahuyc và bất lự c cua Oíig ta*

- 30 ~

í kiến, thanh lệ p UiuYn& Juọi dồng quõc g ia qua l à tu y ệ t điệu-liuặc co the được niiư th.6 neu chung t ò i kiiõu# phải đang t i ế n ỉuiiin mọt cuôc đấu tra o h một mất jnọt còn dê chổri^ l ạ i cọrig eảĩi* v ài tu ầu 1§ 0 a(ị • ngưoả t a they rõ l à thương h ộ i đồDg quốc g ia c h i có ahững ỉ n&hỉ v iễ n vỏng mà t h ô i . Họi đòng qua g ià nua đarig đến độ ơ các quán ruyu s à i GÒungười t a g ọ i dó l à v iê n bảo tàng Tối cao quốc gia* .Murng lu c dó í t r a t ồ i cũog đã lỉưn dược một điều g ì t r o n g khi trư ớ c k ia tthữa& n g aờ i t r e tu ỏ i van c h ỉ n&òỉ yên đe .nhìn rứúỊng người g ià muổn làm g ì t h i làm ẳ i ý do của sự thay đỗ i này cung đơn g iản th ò i, ait k h i t ỏ i pgẵn chặn được cuộc đẩo/ chính cua P hat chong l ạ i Khánh, ễt ô ỉ đa tr ở thành môt l o ạ i lẽLaiitụ.kJfciông chíxứi thúc cua niiổm-sĩ quan t r e , đtìin nổi những đ iều mìnii n g h ỉ mà không sơ sệt* Mot nhà báo đ ăt cho chung t ô i dariix h iệu l à "óhổm tướng t r e !l » Tên g ọ i này cồn dươc nhắc đến mãi* KÒibấy g iờ các tướng t r ẻ họp l ạ i hầu như hàng ngày, thườngthưcmg sấu bẫy sĩ. quan. cấp cao, khõng k&i nào trê n 10 người, cổ lú c cÌLiíng t ô i hop 1 bô chi huy phồng dù của tướng T hi, cố lú c ở vằn phòng cua tương Nguyền Hữu có, phàn lơn l à ỏ’ căn cứ khống quâxi nơ i t ô i tru ,n g £ * Khánh cũng đícỉi tiLềUì dến dự CQ.C cuộc hop thảo luận của chung, t ò i . Taimọtcuọc hop nkư th ễ 'ơ Bọ 1'Stig tham mứu vào giự& ‘tháag Mười h a i 196*ft IQiánh noi một v a i tHanh v iên trong Thuyog *kội đọng quốc g ia đang âm mưu g ia n h tấ t oả quyền h anh!11# Chung t ô i bí.ết rằng kiaòỉiè, th ề t i a tương đựỊ^c vào Mirth LỚn và mọt người - Tọi ốgậx đó là x iii I ciã l a lê a "chung tương chúng l a §Ịi aây ? lf. u&ười khác l a to :VHốt chung đ i l à xon£ Chúng tõ ib iễ u quyết bằLi& cách. dưa tay va ngay lú c ấy Qhú-oẹẾ t ò i quyết định t ạ i cho l à sẽ bẩt fciữ họ. ĩ'ỏ i còn ahớ liíc do vào kho&ngchệp t ổ i va tương có (sau này l à tuàah; v iê a tro nè nội các .cua t ô i cJa,0 dếu kh i t ô i g iả i ữhiệm ÒD£ ta v ì tham ò) ttỉiìn vao đồng iiồ ta y và a ổ i: 1! i)ã muộn r ồ i . ỉ)ến lũ c piiai lù a III và bò vào CỈIUỒJQ£ rồ i% J£hÔng có g ì kiió khátie Kháũh cầm đầu cáo lự c lượng vũ traflg> tô i hoan toan kiềm ao át ILhòng ,quâa« fthu’ng n&ười khac kiễm sp a t lự o liíọ’ng đặc b i ệ t , thủy quân. lụ c ch iếa, ộhảy cuù • Tôi cho tim những s ĩ quaa cấp rứio* cung cấp chi t i ế t , thế la họ cho quậA cảnh đ i bất Kỉnh LỠn va 4 người khác nữa t ạ i nha Cuạ. ii.0* Ngày hôm sau , t ô i l o i máy bay đưa họ đ i Pleiku ỗ> Cao nguyêa, t ạ i đây họ bị qaảti thũc t ạ i g ia một cách b í mệt tro n g một th ờ i giaa« Trong đêm đo tấ t cả chuQ£ tõ i đều ỡ l ạ i troo& doanh t r $ i t a i tống tham mưu, va tòi* chưa ra lệnh ứễ lấ y ttiáy .bay đưa ahững 'agưcrị 4

Bo bị

31

bắt g iư lố n p h ía bắc 0 thì. điện th o ạ i dã re o lêu* xòa d ại au tiiỹ muổữ n ố i chuyện VỚI Khánh* Chúữg t ò i theo d õ itro n g Ĩ M ế Kháuh chám chu ỉạgkẹ* tklrứi thoảng n ú i lê n ohừng tiế n g McóM foo$e ,rickiôn^•• iũýt cach vỏ thưỡng võphạt* ìỉinĩỉ% cuối cuagf sau khi d ặ t Qiễj.g 00he xuougfoug quay san g .n ó i với chung t ô i : "Đại sứ T a ilo r muốn gặp t ấ t cả cỉiũng ta t ạ i d ạ i sú quua iuỹ* nguy bây &iờ. jNhưo& t ò i không đ i . l o i co th ề nổi với éácaoh như thế*Trongcac* aoh. cổ a i d ại d iệ n t ô ỉ khòng ? MKhõng a i tin h Qguyệtt cả. KhtìOii quaysang t ô i Dối anh l à lanh. dạo cua nhom tướũg t r ẻ , auir nên đ ỉ đ ì • 11 Thiệu va Thi đồng ỉ đ i cùng với t ô i . Đô dốc ỡiauag Tấn Caũ& cũng thế* Chung t ô i khòng iòii nao thực sự th a thứ Khánh về v iệc òng t a tránh, không chịu dự cuộc họp ở tò a d ạ i sư v ì cíó là. những g iờ phút chiu vỏ cùng ỉ

ỉầ n kho .

Tướng iũaxvvell T ay lo r, đ a i sứ Mỹ t ạ ỉ s à i GÒn tro n g nìLŨnế, Dăm 1964 V&j96i>? l à một con người daog ti ê u biễu của toest P o in t, ống t a c6 mộ t thạrửi tích. .ckiếa tranh xuất sắ c, v ì không nhũng ông úS tưng ch i huy mọt sư áo an khòng vận tham dự vào v iệ c g iả i phóng ch.au Au mà cò ũ ch ì huỵđạo quâa thư 8 ở Qìriều Ị'iêa« DÙ có ÌLỌO vấti uyêtt thâm và r ấ t nhiều ìmychtrơng õtxtxng khỏng kh i ũko ỏng cố thê quên cluyc rằng ôữg không con 0* trongquâttẳ ngũ v ớ i tư cách mốt tuơog lã n h nữa* Bọ thường phục trắ n g g ia n d ị vàtran g nhã của õng ãã không sao che dậy được pỉiong th á i quân Bự của Ô0& khiông tn u y ế t giảng cho chang t ò i . Taylox tiiuôc về l o a i người luôn luôữ thuyết giẻưig cho ngivời khác chứ không phả-, l à đề nói chuyện vớ i ho. l ậ t cả chÚDg t ô i Jcếo vao văn ọhbn& cua ông, mọt g ia n piiòng nhìn xuống sản. nho co một cây me khổng lồ mà cổ một đ ạ i sứ đã aó i d o là tượng trư n g c^o sức manh của Mỹ ở V iệt -Nam. 1'aylor r a h iệu mời chung t ồ i ngoỉ và bắt đầu một cẫuii rất xẵng :‘l nXat cả các ông đều nói được tiể à g Anh chư ?" Chúng t ô i g ậ t đầu, mặc dù tr ê n thực t ế , Till kém về Anh ũgữ* T aylor n ổ i : nĐược r ồ i 11.Qirong bữa com t ố i t a i jậ& tưỡng Westmore la n d , t ò i cố n ố i v ớ i t ấ t cả qúi v ị l à người Mỹ chung t ô i tíằ chạa agấy các cuộc ứầo chính lắm rồ i* Quả tiiậ t t ô i đã phí l ờ i 0OỈ mọt .cach vôicixlậ» ÌAIC đầu kho mà £ghe được giọng n ổ i cua ông ta* fflãỉ sau t ô i mơỉlâỉa quen ớươc vơi giong điệu lạ. t a i đõ. DÙ n ối dưỹc tiến g Phap luu lo á t 9 nhưng òtìg aã niiất ứịiih. n ố i bằxig tiế n ^ Anh., và tro o g lú o ế y 9 t ô i nghirẳng ông dang thao phiền l a ciníog t ô i ichóng tiiíclx bữa ăn t o i t $ ỉ tìhtì. lííestmoreX ana. Tòi v a i Vô n ó i i"ìỉhưng b ia ăn dó tfcực l à tu y ệ t ma11# ÍDaylor xứila một cacli’suíDg s ố t trọ n ^ xaột l ú c . r ồ i lờ câu noi

cat

- 32 -

ngaog cua t ô i dio Ong la p lọ.i s MTôi Dổi với các ỏog l à chuDfc dii chao cac cuộc dả.0 chính* Qua th ậ t t o i dttpỉiX l ờ i liiệt cách vò íc iiM. Thó r o i ,' v ơ i mọt cố gắng nhẹ nhàng đẻ mía mai một Gạch chua CQ&p òug u oi thêm 1100 l ẽ t ô i n ổ i tiế n g Piiup mọt cẫoh r k u i lắm v ì ro rằn& q u i vị không h iế u .T ô i nghỉ t ô i đã t r i n h bày rõ ràug l e t ấ t cả các kẽ iaoạoh quâa sự cua chúng t a dều. tùy thuộc vào sự ỗn á ịú h cua chíiih phu. .Bây g iờ qũi v ị - ông nhìn thang vào t ô i - cỉã làm nat bết cả r ồ i . Chụngtôi không the nao yễm trọ* qúi v i liiãi mãi duyc nưa aếu qái v ị cư làm ămxhư th ế nay m ãi” • Chang mọt a i nõi lê n dược mọt l ờ i nao n h ư n g -rò i ông lạ .i n h ìn chúng t õ i và. hối:"N gười nao đ ạ i ctiên cho nhổm nby dậy ? ” ,fWui v ị có inọt ngượi phút ngôn kiiong ?". lự b iế t rằng iuìnÌL l à người nói được tiến g Anh-khá lứiất t õ i dap: tlrl'õi kỉiòng phải l à người phat ngon cuanhóm, nhưng t ò i n o i được tiế n g Ánỉu Tôi s ẽ g iả i th ích t ạ i sao dêm qua lự c lương vũ trang đã ]iàniicìon& ah.ư th ế . Tiiưa. ong d ạ i sứ , chúng t õ i ý tĩiựo duyc trách. nhiêm cua Chung t õ i , và chung t ô i ý tiuỉò dược sự hy sin h mà nhân dâũ chung t õ i đacỉiịu đựng tro n g 20 năm qua. Va: làm t&ế nao đề đoan k ế t dược k h i xna ngàynào cũng có t i n đồn đảo chỉnh ? Chúng t ô i b iế t rằn g những t i a aồn do các thánh viên trong thương h ọi đong quốc g ia tíưa r a , và đó là điều maòng đ ạ i sií khÓBg b i ế t " . * ĩ’ồ i chara r ã i g iả i th ích cho õng la y lo r về những aấu ìiiẹLunàcliúng t ô i ứã thấy trong íiiLiều thang qua, những aấu hiệu cho t&ẫy cổ mọt sụ rạ n nứ t tro n g quân đ o i 00 tiiễ t a i h ạ i cho V iet Najn* T ô i n ó i cho ôngrõ về mọt bức thư cua mọt thành v iên trong thương h ộ i dồng quốc g ia ẹ ư i ciio thủ tương, cảnh g iá c thả 'tương nên c ò i chừng quân, đội* Thiệu c ắ t ngang n ối : 11Thượng ixặỉ đồng quốc g ia lchòng thề lèưn chủ v ì cốlaỉểnpiiáp* Cấc th àn h v iê n tro n g h ộ i đồng p h Ả i chưng tỏ rằng họ m uốn'chiến đấu *'© về d iều này, t ô i n ổ i thêm s flcổ vễ như thượttg k ộ i dồng quốc g i a lchông muốn có đoàn kết* Hội đong này không múòn c h iế n dấu chống công BGịj2!tm RÒi t ô i h ỏ i đ ạ i sứ T aylor : ,fĩ‘a i sao đ a i sứ cho rằn g .chung tô i cần p h ả i l o ạ i bỏ cac tướng lãnh, như Minh Lơn ? c h i v i họ co cơ h ộ i ma l ạ i làiii khonfc nổ ỉ v ie c M* Xoi n o ỉ, nhấm tương t r ẻ đã mất 6 g iờ đề đ i đến quyết định. b ắ t g iữ không- những một v ạ i thànii viên tro n g Thượng Hôỉ đồng quóc g i a mà con b à t t a những la a h tự h ấ t hảo cua s in h viên* nhựng lã n h tụ. cua iiy ban cưu nguy dán tộ c mà đa 30 l à cõng sả n .

Tôi. chạm r ã i n ổ i thềm s^Uhưng, chúng t ô i khôũg có tham vpngchíiili

tr ị* Chung t ò i muòtt cò lựo luyagvũ trang iiùũg mạiih* thổũg ũhat* và ồa tíịah đề hậu thuẫn cho cuộc chiến dầu, và một chính phu ổn định* wuốe trương Siỉu đòng ỉ vợi ciaung tói* Chung to i làm những g i phẳi lain 9 v ì l ợ i ích. cua đ ất nước óhúng t ô i . Giờ dậy* riê n g ca nhân tQ iê t õ l aãa sàỉig trở về dơn v ị đề chiến dấu"ẻ Taylor nối ĩ " l ô i r ấ t kính trọng lồng thanh, khấn cua qui vịnhưng bầy g iờ t ô i mưổn nổi đến hâu quả của những điều mà qui vỊ dã lèưa^liồl, nhìn thẳng vào t ô i, ông nổi rất chậm r ã i : "ĩrurớc nhất la óog không the trỏ' l ạ i dơn v ị đuyc đâu, tướng ivỳ ạ* Bây g iờ qui v ị đã vướũg mắc quá nhiều về chích t r ị ro i* Đây l à một cuộc đảo chính quân sụt đã lajtt tiê u tan qua trinh, hình thành chíũh. phủ ma quân đội đã làm đươc hồimũa tha r ồ i bằng một hanh dong có tỉn h chính. t r ị duyc thể g iớ i h ế t sức ũgư&ng mệ” * ( “ Taylor h ỏ i có người nao troỉig chúng t ô i mũôn tham chỉnh, và thay t h ể ếquổc trưởng sửu hoặc thu tương Hương hay không- Khi t ỏ i t r ẳ l ờ i l à không và nói thêm lằng ũgười t a sẽ cho đổ l à một cuộc đầo chiuih quân sư th ì Taylor yận l ạ i ỉ "DÙ sao ngươi ta cũng sẽ nổi như thể!'* có a i tro n g chúng t ô i muổtt ha bệ Hương không ? Clxúũg t ồ i đồng thàohđap11không11 Chung t õ i cố cộng tắ c với ông ấy khòng ? Chung t ô i l a i đắp n kh&ũgV Chung t ô i .không traAh .chấp v ớ i Hương - dù ^cho ông t a hoka toàn b ấ t lựo nhưng chúng t ô i tra n h chấp ciiong l a i những ta c dộng gâỷ c h ia rẽ trong j lự c lươrag vũ tra n g . Wuaa 'doi i k quan trọng hòn c ả, va chúng t ô i muổn đoàn k ế t chứ không muốn âm lỉiuru mờ am dể thăng quan ti ế n chức.

Tciylor vần cư tiế p tụ c nổ i vớ i chung tô ỉ rứiư xà những học siu h lan g thang b ị b ắ t gặp đang trộm quả trong một vườn cây ăn t r a i 9 ôngnoi 'thêm : "Sau vụ này tô i. không b iế t chũng t ô i có còn tiếp tục linè hộ quì v ị tt&a hay không . Tại 'sao qúi v ị không n ổ i trước với ban bè cua qũivị. trư ớ c kiii hành động ? Tôi t i ế c l à ỹ ặ ẹ i nói thẳng hom. nay* nhưag chung t ô i cổ qua nhiều điều đấng lo n g a i•* các ỎŨ& đã dệp bỗ qua nhiều d ĩa ro i và bây g iơ chúng t ó i p h ẫi lota cach nào đề sắp xếp tìn h tra n g hoa đôn này đây11*' Tôi muốn l a lê n :'m Đổ l à đ ỉa ban11, nhưng t ô i đã thay đồi ỉ k ìến ặ Khi chúng t õ i ra đến xe ô -tô th ì Thiệu nỗl cáii va muốn tr iệ u tâp ngay một cuộc họp báo, và âẽ ch.0 tliế g iơ i b ỉế t GQ.GÌL tiiưo CUA một ông đ $ l su y dã á ố i x i vớ i oiling tương lã n h cấp cao cua V iột Nam như l a vơiphucng *a bé (ìần (iôn* l o i đưa r a ỉ Jciếtx i '*Ta không nên làm ịh ể 9 anh Thiệu ỉtẾ V-Lẹc đó chẳng đưa t a đến <Jâu h ế t 9 chẳng cổ l ỹ i g l cả* Chung t a aèa tập tru n g vao cuộc chiến tra n h t h i hơattm

*

I 34 I

i ỹ do là n tro n g euổt khoảng th ờ i g ia n đổp vần p h ải t i ế n b aab chiến tr a n h va dù S a y lo r dã iihệja x é t một cách. ogớ ngâtt l à t ò i Ằchông tiiề trở về dơa v ị đuvo9 t ô i cũtìg đã tham âự một tr ậ u tập k íc ii nếm bom . ở miền Bao tro n g vong mấy tuần l e tì au cuôc gap gỡ f ciiề cua chung t ó i 9 khi t ô i dẫn dầu mọt phi tuần, máy bay cua Nam V iệt Nam trong ch ieu ciịcn "Plaming Dart X" (Phi tiê u rực l i a x ) .i >0 l a chuyến tập kích, tr ả dua.'(ỉằau t i ê n , t i ế a công Bẩc V iệ t Neua do tổng thống Johnaoa r a lệ n h va xảy ravào tiiẫng b a i 196j>* f .

Tư lâ u , Dgiỉời Mỹ đã Ỉighỉ ciấu v iệ c t r ầ dấa bằng không quâữ, n h ất l a v ì cuộcchiến traiiii t i ế n t r i ế n ciaậrn do sư XQ.0 trộ n ciiính. t r ị ơ SầiGonfcậy ra .K h i V iệt cộng c à i bom ơ B rin g s, một khu cư xá s ỉ quao ơ J a i ữòn lam ciiết 2 người Mỹ va b ỉ thương 58người, till h ộ i dồng tham mưu.trương l ỉ ê ũ quânHoa Ky aã h ố i thác cho trả đũa ngay, nhưng tổng thống đã từ chái khỏng cho phép.

Nhưng k h i công san tấ n công khu cố vấn quâa sư ở P le ik a trên, cao óguyỗn va t r ạ i Holloway, mot cán cứ trự c thang cua Hoa Kỳ ở gầa đó9 lÈua ch ết 9 người ilílỹ va b ị thương 76 ngườif tỗng thốũg quyết đ ịn h p h ầi cómột sự "phản ưng th íc h nghi và pkù h</pfli idáy b&y cua cả láỹ*lầft Main V iệ t Warn đều p h ai cho cộng san một b à i học hữu ích. va mục ti ê u đuyc chọn lự a l à &ồng HỚi, một cơ sở huấn luyện du k íc h ở p h ía bắc v l tuyến 17* Jiiiot buỏi chiều chủ n h ậ t, knoảng tr ê n 12 g iơ sau b iế n cổ P le ỉk u p t ô i dan đau pni tu ần Uam V iêt N&H1 baylêttkhõng 9 Qhưng k h i chúng tô ỉv ư ợ t qua đám mây dầy dặc bên tr ê n Đồng tíơi t ò i b ắt gặp may bayMỹ dã hoạtdộng c ấ t canh từ những' tà u 3ân bay Coral Sea và Hancock cảa hạm đội bay* cả thảy có 19 chiếc - máy bay A4 bkyhav/k vk máỵ bay phan lự c £8 Crusader của h ả i quân Hoa hỳ - đang nâ bom đạc xuống quân cộng s ả n . Đe tránấ đụng nhau, t ô i phải dẫn phì tùân d i nơi khạc và tìm dược một m uc ti ê u khắc tro n g vùũg vĩnh Linh đề nếm bom xuống đó , v ì dường ohư khôũg còn cho đễ trừ ng phạt mục tiê u k ỉa thêm nữa* Sau đổ t ô i đuvc b i ế t nạo .tiêu này l à bọ c h i huy của một tru n g t đoan phòng không, và iiọ bắn t r a r ấ t ấc l i ệ t . Trong 24 chiếc máy bay do t ô ỉ c h ỉ huy, ch iếc nào cũng bịđỹctt Chính, chiếc máy bay cua t ô i cũng b ị bốn p h át đạn bắn tru n g , tro n g đổ co mọt phát sướt qua thân t ô i kh i t o i đưa ta y lê n đe ciie mat theo phản xạ.

Tôi tim ra. ớược v iê a đạn đó đề đem về-cho vợ tô ie Trong '30 c&cphỉ công cua t ô i cổ h a i người b ị b ắt buộc p h ảỉ nhảy đù xu ổng biểno sất* cả các ph i còoẻ V iệt ba.m tro n g cuộc tập k íc h đổ đen l à những ngurời tỊnhọguy^no y

DĨ nhiên l à v iệ c đố khôũg đưọ^c Qa-Sinii-tơỉi phân nhi^m QÌXO ẳ chuti£ t ó i , va iiaph độn^ cua t ô i đã t^o r a mọt i t va cii^za giư a Oa— Bixiia—tơ a vk ■

â à l 00 a im i đô (Hoc G rant Sharp I tư lệ a h các lự c liryn& Hoa Kỳ t^LÌ I h a i '; Binh Duơng báo CUD chi) h ọ i đo.u& fchfegu mưu trượng l i ê n quỉitỉễ Tọì Kli0fl& I ỉ>hai*mát ặậ mất ậgụ về oiiuyệẩi dú v i t o i , b iế t' iẺkng t o i có m ôtquyỗtđlnh lỹ vaọ lu c bay giơ*" Xrong b ấ t cu trư ờ ng hợp dào cuocr tệp k íc h t r ả đũa cung không phai l a nhiệm vụ dộc Dbẩị, &U miếũg tra .miắng nbư dã ậuơa dự t íá b #bơi v ì 'quân. cộag Ban l ạ i t iẹn công daaiih *rạ.i fchae cụsTHoa Ky - ở Uúilíhơũ va. Johnson ạ?a Ipũh mở một cuộc lcich. t r a đua th ứ nh.ì> "flajflingDaxt Ị I M# l'iaế i à v iệ c nay tr ự c t i ế p dần úếa "chiểũ dịch. R o llin g th u n d e r (sốtt rền) * Ghiến CLịch. ch iếủ tranH kẹo dài bằũ& jLhohg quân cua Mỹ* -

-

•

■% Bail dầu R o llin g Thunder duợcVdự t r ù khở i éư vạõ n^ày 20-2-1965- . tìhưng p h ẳ ì ỉioãa i a i v'i tương PỈỊ&t -tìm' each, làm một cuộc dảoế' ohíahkhạc v ạ cũng v i có-một sư rấ c r ó i lơa*.ikắậữ. đ ổ i v ớ iitư ơ a g Khánh* .* ẵs I

** BB i ’i ' -

ế',- s i ỵị

'ệ«

' . . . . v;;_' ' -ể_ 'V• ?•>■ Ỷ- Về._ _*" •'/ .. ' 's -** ị ; • - w.j_-, ' buiiờnK VI '^'ể: ■

; ' '■

V

•* - Ệ'V:ể

-HiV’r ’ó^Lề

■'í '-ị p é

-^

i Í Ị t f f f i T R Ẻ i i l f f l i i B I T A D E H Ỉ H I i p i n •

I

• •Tá

«

.

ế’V*'' ' ằ. H - -

«»

>

. _ .

.

*

* ẳ

i

^'\

'

•

I

'

.

•

I

,

4

"fk

\

I , vko crầu năm 1'965 à i cuog 'th lỵ ro l a th ả iusrag Hương đaag đưa V iệt $am đ i đến ciio sựp dỗ, v ì.v ậ y mà dển. CU.ỐÌ tiiạgg g iện g Hội doxiê quân : lự c (ÌLỸÌ ổ ồng nàỵ aượo tỉịạoh lậ p đễ thay th ế c h o h ộ i đồng quâtt Ph áQ . each ’ mang) v ợ i sự đoàn k ế t cliặt chẽ hơn kề tìỉ k h i frliPh Lợũl r a á i 9 đà " quýệt 'đioh g i ầ i nniẹm tỉiu tướag Ẹương. /iệ o aày đâ klioja^ làmcho a i p ỉx ả t XUC đ ộ i i g .

Q u y ể t V d ịn l^ ^ i ả i a ỉa iê m H trơĐ ổ^đã d ix ọ c H ư ơ ũ g c h ấ p ữ liê ữ ỉa ọ t

cácii ixo^a h ỉ và có l ẽ cồn dược Hương D iet ơn nữaf i a ‘ii&ạc t l ) va tương K iiáab. đ ã ì a i

Ịêạ

cằm - q u y ề n .

v

t

N

...

Ệ V' 'ỉúột v iệ c Jdũhôn^úuăy 1ft tíỉơn^ lehanh. do. de.i3g cìiatĩ>iLJpou tỉiực sự . quýôữ lự c lâXQ liư họng con ngượỉ tlx ì Qtiyôii lụrc th.ựo Bự CỊ&Dể c o o la a GỈiav COŨ người b ị inê ỵuoấo nL£flL*.:íấ ^ C& chJULfig t ạ đôiẠ đ^-Tbliây^i^íii soọg- "bTOũg mặt. th ể g i ơ i ảo tuxm# uhư tiiể^ ạaõ. rồ i# iiúc ấy đã có dau k iệ u tíư ớ c a ẩ t ^ l à ^hánỊi đaAẸ t rơ nẻA dộc ta l i hơũt Khánh aã klĩông lạoi dụag. qiyrền h&Dh i eủ ạ iolũh Ạhư Diệm ịỊư ơ c icia»' Khaób. <Ịạ kiìiôh« iàiỉQ đ ịề u g ì e a i trá iittu ía ^ B cíịi3g t ệ hặx uhư vây •* Kliáĩiìĩ. dẫ ciìẳQg lạẲH đuơo *VÌẬC g ì t đang ca® .K

INìiữm tưútíg lire lú c bấy g iờ chíuh la. quy tin lự c fiuii vàng í, va ùhầũg ìaể<y ciaoGf, Ỉ19 đã th ay oàn phe I cho Khắoii b i ế t Itì iUaaxứi dang đ* mất ữự íĩcg Jap của dân chung và Bự kioii tr ọ n g của íiuâo d p i à ò i v ơ i õng ’ í -■ •■-; V'. ' V*íife}í-ể';;;^ V••^ «

>

'

ã

I

v

^

.

"»

,

^

V

Không bao lâ u sau mọt p iii vu đauh bom-ểCũa ' t o ị » ' t o i ùa aeo ■ Khẩãk t ạ i piaả t&u tươngo 3?ôỉ cố th ệ đến gặp jKhanii bấc ‘cií Ìu g n a p t b ơ i v ì khoữg niiimg4 chung t ô i l à ahững người bạn cu âỵOỊỈŨ Ế»iữ& chiuig trõidS 3ch.ôpg bao g iờ có b ấ t cií mọt sự hiềm k h íc h aào - nhưũqg ệSữg bơ ivìK hánii nhậu th ấ ỵ l à ông t a phải cần đểa ạ ự ung hộ cua xjlxpm tương ir e * (jli'inh v ì sự UQg h ô ‘nay mà t ô i đến gặp Khánh để cẫnh cáo iữiáỉũi*, CẾuog t ô i đã n ổ i chuyện riê í% v ớ i nhau*. ..

•3}ồi bịếtK hảũii l à một Dgười h o ạ t đọng ch íỉìh t r ị h ẩ t siíc thu. đ o ạn , ũhtmg đ õ i k h i •ngúơi %Á cung cố th ễ qua khô a ngoan, v ạ ì ẩ c ấy t ô i đă n ghĩ rằn g đó l à trư ờ ng hợp cua iOiaxứu' 3ự tr a n ii g ià n h gay g ắ t ‘đ ã HO r a g iư á Gông g iá o và PỈLật g iá o , g iũ ã nhữag phe p h á i c h ín h t r ị . k ìn ii d ic h , và Khanlx Hinh nhu1 đa cố ý dỗ thêm dầu vào những ngọn l ử a b ấ t man này* ĩ ‘Ôi n ó i vơiKhãnli:ễ||Đổi v ơ i boạ thực dấíĩ làn r nhự V-Êỵ l à đ ấ n g 9 ho í&Icia cilia r e ..đề t r ị , những tru n g tướng ktíong'p& ại l à th ự c d â n , tr u n g tương l à th ủ tượng cua V iệ t Ịỉám va tru n g tướng p iiả i lam mọi v iê c dỗ. cho dLất nươo chúng t a ẽ có sự đoàn k ế t 1** i ô i n o i thêm : f,Tjrung tư ớ ng p h a i agiiè t ồ i , cỉníng t ô i muốn ủng Ỉ1Ộ trá n g tư ớ ag , nku'ng nếu t r a n g . tướng»ẳffla'pữ. dược sự ủng hô đố ị h \ x in tru n g tượng' đừng có aùng th u đoạnciiính. t r ị 11• T, -■■“ 1• - ì T ôi l ạ i tiếp. thêia một birớc nưa và a ó i : nIru n g tướng ph.ảí c ứ n g iắri hơn và-ểpiìải dùng b iỹ ọ pfc.áp mạnh đề chặn dứng cáo cuộc b iế u iAĩứi xuống dường v ì các cuộc b iê u t ì n h này đ i ngược' l ạ i quyền l ợ i của, .Tổ quổc« 11 Luc ấy t ô i l i ê u tương dếa một tru ờ n g hợp, l a Khanh. da g ỗ a qttểUì đ ệ i đ l dàn ap d ộ t cuộc b ie u tình, nhưng ì ạ i cấm khọag cko họ maag ‘súng op nạp - độ.n* Gơi Hìõi rigươi l í n h không có VU kh.£. đề đạa áp mệt đeuà đốDg cgetD^ ngu-ơc b a tq h ip l u ậ t phấp t h í cổ íc h l ợ i g ì ? T ôi đã a ó iđ ề ìíế t thúóy^íếu tru n ^ tu ’o'ng' toaông th e cững r ắ a hơn t h ì tru n g tương uện t ừ ohưc^ Hếa /k h ô n g tru n g tậơE ặ s ẽ b ị .cẳ nuớc quờ tr á c h v à con cháu cu a t í u ẹ è tư ơ n ẽ pjiải ô oỊuịc v i t r u n g t u ơ n g ” *; iíộ ệ È Ệ ' '•-*4 f ‘. fề

Ế'

* *^2 •y ễ

r

*

* - * •-. Ịt ị Wỉ ■

*

ầ' ý ' .

kỷ,

. „.

7

*v\

v v

^ 'A J'**V,ẤÀ

Khi .t ô i r a đếa cưa, Khãóh mlm cuời vk nọi' ỉ HTôi hiếu^ ỐỊIỈỊ Hfiionsi anh. ìty - rdaưng ami nêrinhớ, anh coa t r ẹ và dệ£g oồn laăng; tôivdă. nhậa thếy ngay l à Khlábi Sô ỉ&õag'Ịcụa' cẳo. TÔI n ỗ itiế p ẳ .€,0}ôi c h i n o i v ớ i trụng' -tướng diều g l -Chung t ô i ủàjà& oảm tkịù& M ỉỂ Ệ mà B IS

r

— i T —■

đ ấ t niftro này daug cảm ogiiĩ ma tkòi# ciễựttg tộ ị 000 t r e oliaag Miõxa tướu£ I r e mỡi l à alaip dập cua t r ạ i tim d ạ i uước -này". . * Bây g iờ nhìn trơ l ạ i chụyện tì&ày trư ớ c , t ò i 00 tiiễ thấy được là Kiaãnỉi đa idiông bao thực ữự t i n tươ0& l à g iớ i tr 4 . ciníng1 t ỏ i có đủ quýẩt' tim <te b ắt buọc bất cư chính phu ũào lam íheo yêu cầú cua cliuQg' ■£ to i* ì)0 do dó mà Kháah đa không sưa đổ i g ì ỌQ» : . '-.-V k ỉiô ĩig ề b a o

lâ u

sau

CÙỘG

n ổ i

ch ay ệa

icể

trê n ,

m ọ t 'ỵ _ a i* D g ư c r i :

trạ n g

KỉiOiìi lựớứg Trẻ quyết dinh l à Kháahpiiẳi r ờ l kiiỗi .chính quyềa. Ghíữh t â i đâ quyết á ị nil tổ chữv mọt ciiọu dảo ọhínix. Khi t ô i nghe'đưọ*c l à K háaìỉ^ ầáũg chuần bị%d i 'XUQDg khu đong bàfl£ sòọg. Cựu Long đễ 'tnám b xa h . si . tim òc quâti đoati I / do 3?iiiệuf troúg Mhổm .ĩ'ướũ& ĩ r ễ của chuag t ỏ i chi V July.* Kbánh có ý địhĩa. nghỉ ctốm t ạ i tổữ& ỉùtnii dinh ọủa aư đoan 9 ơ Gầữ *■ 'Qhơ và t ô i đa g ọ i ữịện th oại-ch o Ịia iâ i .11 ổ ĩ rằng ĩ "Cinlag ta Ểồẳi làmmột ’/Qỗ Ị - g ì . u ấ t ; aựơữ đang d i vào chõ bễ t ắ c ế Bậy g ià c h ú n g 'ta đưỹcclị.plíỉiánU k h ô n g c o mâ-t ợ t in l d ồ , . e h u õ g • t ề n ê n t ỉ ế t t c õ n g * l ỏ i . S Q

b a y x n ỗ n g c ầ n lh ớ " í'

tro n g một c h iế c mây baỵ r iề n g k h i íữiank r ờ i S a i Gữ£, và chúng t a s ẽ đ ặ t k ế hoạch b ắ t g iư Khanh*’. v' . y aau khi. bàn la â n xong các t á hoẹcXi đảo ciiítth v ớ i Tixiệu* *t ô i 00 'n ổ i v ớ i 0 && t a : rt£cty g iờ t ô i s ẽ bay vầ S a i GÒu v a n ó i v ớ t cạc tư ớ n g tr è H khẩ-G về kế ỉioạch. củã chuag tã é Khò.ag nên lìm b ấ t cư v iệ c g ì cho ăểnkhi t ò i đưọ‘c sự đồng ý bda hừm c&ìtéỉg đ* t ò ỉ â ẽ ^ ọ i đ iệ n tito ạ i cho anh.11.

• ĩ ‘ố ị đã iiắ t SU’C iagạc nixiêu l à các tướng t r e tíẵ kliôn^ dồng y# Một số các tuxmg t r e cho rằn g chung 1t ò i hknh động qua hấp tấp« Va ehưaphai" lú c ậậ làỉã mot cuộc đảo chfafcu *vl vậy make noạcii bắt g iữ Khãah đã b ị^ 'h ủ y

bo*;

/

^

■

V ĩ*uy n h i ê n j

/»* '

,

■'V. .Ị> r

ế. '■

•.

.

t r o n g v p n g m ấy fìg à $ B ố p h ạ c c i a

K han h đ ã d o tư ơ ữ g ỉ^ a a t

đ ịũ ii a o ạ t k h iễ tương Pixãt mưùtỏan một puọc đảọ c h ía h Ehao vào ngay " . 12 tỉiáng 2 . ỉáặc du caọc đẳo ciLLDh tooythất b ạ i , nliuag Khánh đẵ đukhônrìgoeưiN dễ ùhậa tixạy ý n^laĩa cua ahữũg điềia bất thườọg r o i* , vào lu c 11 g iờ 30 aiíng ngày 19 tiiã ũ g |£ |n ă ia 1965p t ô i đao^ ớ danh

CÌ)U!Ọ*C v ơ i ỠQ.U ặ Ị i c ô ft £ kiiô,c ^ íliì KiỊ€U3Íi i^prt đ ì ọ o

tili0ộ.Ẳ cỉxo

Ghà tọx

và ũ ổ ỉ ỉ lfíEôi rigiil l a đan^ co ợhuỵệũi lộ n xộa' x a y r a f oo r ấ t Qh.leux©'fcâja& đang ÓX ọhuyểạ11*

w

v^v

ío i* ện p f v ớ i mấy pịii côũg cua t o i , 1'các anlx tr ở về. p h i đoàn: lấ y bay, bạy lồ a xem co cỉhịsrậ* eX ^xạy r a l,Jlttu ’:as icki vựa r«ì khải phòag

- 38 -

t h ì họ đã quay tro* l ạ i và báo cáo s "Chua-g t ô i ickòtìg t 111 đ i vao cac títih dè Buyr bay điH^c, cho nỉa.0 cũng eổ xe tăng 'can« Kội nhẫy lê tì một chiếc xe ctip và l á i d i xaot mlỉứu ỏ t a i

Ẹtg t ò i

gệp Khanh đ i t r ê u xe i í e t —x ê —đ e t (M e rc e d e s ) co cạm CO' lện iằ* K U oti#cooticli

fl€U> ia i. Viĩơt qua ỡác chiếc xe tằng đạ&g tiế u ỹằ ph£& Qầụ cu itiìổngtỊUẲứt v ì vậy mà. t ô i n ó i với Khaoh ữêjQ bỏ xe và đ i tip vuợt qua caô ầ:fe tíữ g *Khống cõ a i chặn Khánh l ạ i va Ông đã chậm r ã i đ i Vỡ p& ía, tổểẳ o _ % hôph n ổ i s**£hat h ầ u ọ im đ ã là m chủ t ì ã i i ỉ i ì n h ơ $ a ì

r ồ i#

ạah

c á cách ttào đưa t ô i r a idaỏỉ dây khởttg ?** ĩ‘ô ỉ đáp l ạ i V*ChắQ t o i - không th ề làm được, idly pỈỊỈ cõng Ciỉa t o i đà không tiỉề c ấ t oanh. được, tựởng m uốa.đi đâu ?” • "XuQpg vùng i y ,fj Khánh o ó ì ô Luc bly « lờ iììúỉr.õ&ư ' t ô i klaôug ữhó ciiắc iắm l à me cua Khánli đang sồng trê íi jDa ầjặ.t ôỗỉBất. oủ á i đâu, tíiiimg ọhung t a úên đ i khỏi CÌLỖ này11l'ôi* đap l a i í ^ h ô i fệrủựặof nếu cạn®đì t h ì chúng t a bêa ú l ãau^ẽ • V iệ ì b iể t l ố i đ i p h ía sau cua một aha dô may bay * nơ i ẳliic oào cung cổ mọt cỉiiểc may bay sẵn sàng c ấ t cán h ltro n g trường Ì1ỢP khan cấp* Chung t ô i chạy nhanh đến nơi đó trê n chiếc xe dip cua t ò i , , tra n ii Jckong cho biũLh s i của P hát trông th ầy , và cao binh s ỉ tìày ixloia rứiư c ỉũ g không t i ế n sâu hơn nĩíá vào tro n g cán cư kiiôữg quân* ■.; llô i g iụ c K hánh.lên ngồi tr ê n một ghế hatứ1 kb&ch, cine ao mãy ya l á i may bay' r a piii đao» Chung t ô i r a pịai đạo vừa đúng lúc* b ơ i v ì k h i ' t ỏ i niiln về htrớag cuối plii đạo, t ò i thấy cổ <20 chiếc xe táng đòng tiế n ‘ye p h ía chiíng t ô i , ĩ ô i kiaôũg úhề tr ơ l u i áươc nữa, v ì vậy aịà. t ô i đãcho' c h iếc may bay DC3 đã oũ quay b ế t tố c lự c máy ciiạy nJaanli trêo. p h i đao.y và, c ấ t oấnỉi, iaai bắnix xe cua máy bay lư ớ t flat t r ê a cạc Xô tăng* Khỉ máy bay đã lê n khống r ồ i , Kbấnhohla nkư 00 ve thẩy de cìiịu hơn^ IQiánh n ổ i : uTôi khôag b iế t’ bây g ìơ piiải la m |g ì, DÌMùg t ò i muánaũii đưa t ô i lê n pạ L ạt 9 r ồ i t ỗ i ạe đe cho aúh. t ụ do hành dộng thỡữ y ÊỊ&& muốn11. Khanh lặ p l ạ i : MẠnli ỔUỸC t ô i cho toàn quyền đe g i ả i q u /ế t ỳ à n a y ,#« -ẽ

'

1 ’ ■* , ; ể^ .1 ' ■

'

‘'

.

"òuợc11, t ô i a ố i, MtÔ i sẽ bẫo cáo l& Ị y ớ i tru n g ị\xơũ&n. (Dôi‘ ‘đấp xuống gần Đa L ạ t, dề .lUiảxih xúơng Va bay tr ở l ạ i hướng ùâtt* ÍDôi kùôữg tk ễ đấp ^aiổngíiai GÒn v l các đơn v ị c i a P h ạt đanế kạộ vay cặa òu kJúQũ& qaâÃ. và t ô i ấk bay d i &Lêa Hòa kịaà&ũg20 dặm về p b ỉa bắc* Cáũ 0 ự không quốA.aeyvaa còũ. do ch-íab. plỉủ kiễm soãt* vừa đáp xuống ì k t ô i đã

- 39 -

iá y ngay vảo phùug cảu tư lprih càu cii - đươngnhiéu l a tem th ờ i titiói Viêc dầu ti ê n lk t o i t r i ệ u tập mọt buoi họp CUU. iiò i đòng nọi các t ạ i B iêa HÒ&* ầềặ g iờ uglil l ạ i t o i tự -tiỏi t ụ i yao t ò i dà UfcUft lam như vệy* x ế t cho cùng, t ò i chẳng he có gi^y liy quyèn cua Kháuix và Khảóii c h i uổ i mỉện& vơ i t o i mà t h ò i , inlọt mặt khtìC, u i cũng b iế t l a Phtìt dau& tìiực sự , kiềm s o a t b à i GÒn. I'haoh v iê n của n ộ i các và th à n h v iê a cua Hội áon& quân lự c b ắ t đàu dến B iồa tíòa Ị ầ u h ế t bằng dườa^ bọ. Tương i'M từ ỉ) & jNaog cũng (iũ bay v ào ế Khi. cáo thaxih v iê a n ó i tr ồ n vào khpanfc 40 người họp l ọ i , t ó i dã t r i n h bày d iều g ì đã xay ra* Ai nấy đều 0H0 ran g b iế c cố này l à một điều b ấ t hanh nhưng a i nay đều to r a lo n g ạ i chò tương l a i của đ ấ t nước néu Khánh còn cám quyen• l ‘ô i đãxihắn mạnh khx n ó i : l!uổ mọt y ịệ c ma t ò i n&hĩ rằD& chung t a không th ề làỉn, dó l à lấ y môt quyết đ inh trọ n g d ạ i d ố i v ơ i hhapJa tro n g lú c Khánii không có m ặ t. ỉ;ậy c h i l à mọt cách xư sự công bằng^ T ôi a g h l l à Khanh p h ả i được dể cho có cơ h ộ i đề t r ì n h bày quan diem cua ông ta i' i)ây l à liiôt t h á i ciộ a ó i v ơ i vấa đề ch ín h t r ị va quyền l ự c , ma t o i lu ò n lu ò n n&hl rằĩig người t a cầa p h ả i co như v ậ y # và Kháiứi đã tỗ rakiết sức cảm kích* Tói đă p h á i một c h iế c máy bay rươc Khánii v a Khẫcih. đã t ơ i B iên HÒa một v a i g iơ s a u . Khưng. t o i thấy l a Khanh, dã ũhận th ấy r õ bầu không k h í càng thảng tro n g phòng họp » k h i Khanh gặp lạ i. nhữn&ngườiđồng sự của OK& t a . MỘt sổ a ò i iíhauh p h ả i từ chữc v à một 80 kháo p h ất b iế u l à Khánh nên ti ế p tụ c ở l ạ i cằm quyền* Khánh, dưa ta y lau m ẩt v à c h ỉ n ó i: nĩ'õ i muon t r ở l ạ i Đa hụtm l õ i x in dề cho anh Ky và t ấ t c ả cảc v ị p đây q u y ết định. ciiều g ì cần pixai làtti - hoặc các v ị ủng họ P h á t hay tô i* Hay l à tro n g v ấ a de liLy - ’ q u i v i ung hô b ấ t cứ mọt người BG.0 khac cuagđutợcl* ỵ Ệ t cách v ộ i v ã , iQianh bưỡc r a j£h.ỗi piiòng h ọ p .C h iế c máy ba,y rư ơc Khắrứi về ãạữg chờ Khanh, v à k h i t õ i mõt mìuh cùng a i v ơ i Khầũh r a pỉii-v đao tô ỉ b i ế t l à Khanh đang tự h q i l à câu €|b ấ t cứ một ngư ời nào k h ác11có p h ả i l à ám c h ỉ t ô i hay khàng va có th ề l à t ô i đong âm mưu hành động b ỉ mật dễ gianh, chính, quyền hay ichõng, nếu Khánh c 6 b ấ t cư sự ngiii tigờnào rứiư vậy t h ì c ác sự n g h i ngờ đo đều không co cơ sơ# Khi chúng t ồ i bắt ta y trư ơ c k h i Khạnii le o l ê n may b ay I Khánh có a ổ i ỉ ulỉày aiik &ỳ» nếu anh, muốn làm chuyện g ì 9 t ô i lchông tỉiế cản anh.* nhưng đừng qua liấp tap 9 cung cíừng quên chung t a l à bạHf đừng quên nỉurng lu c v u i ve chupg t a ứa ôống chung v ơ i .nhau"* ÍQli t ò i tr ở về phòng họp l& ì bàu kliông 'icỉix đã ỉioaii toaa thay d o ỉ v l bậy ^ iơ sự có xnặt cua tướng Khánh *đang t ọ i ngiiiệp lam OỈIO ngươi t a lú n g tu n g v à CĨ6 d á t đ ã kiiôog còn nưa* A i oếy oung đeu đ o i h o i p h a i .00

- 40 -

tíự ịhmỵ d ỗ i, niiưng riê n g toip t ò i đtì ưòi iiỏi tliêiu mọi viẹc nữa : 0 ự thay đỗi p h ai duyo thực h iệ n trá n cán ban ptep • TÒA noi. ĩ"wưan đọ ỉ quá nhièu cupo dao chính theo l e l o i cu r ù i . i\ieu. &ioế ciiuug tu lauuii co

b ấ t cữ sự

t h a y d ô i tìà o ,

th ì

CUC u ụ

th a y d o i (iú piAui tlu y c

t iiự c

mọt cáoh hyp phãp* Yầệũ dầu t i en mà cining ta phải xkui l à tr ơ ve iia i GÒn* x ồ i rước bắc BĨ Sưu ở thượng h ộ i dồn& quổo g ia đến đề tliảo r a mót sẩo lệnh, cho phép thực h iệ n b ấ t cứ sự thay đỏ i a ào 11* Nhưng trư ớ c k h i có th ê tro* về sàỉữ b ũ , chúng t ô i phtìi d£p dưyc P hát trư ớ c đã* ĩ‘ô i quyết dịah de dọa s i dụng sực mạnh cua khõag quân i một l ó i đe dpa mà tru ứ c k ìa đã tỏ r a có hieu qua, và t ô i sắp sưa ' tim Cecil t i ế p xúc với Phát t h i 9 kiiong bấo trư ớ c f tướng B obert Ìỉowlaủdf cố vấn Hoa icỳ cạnh kỈLÒng quatì V iệ t Uam đã gọi g iâ y nói CỈ10 t ò i vào l a c 3 g iơ trưa và nói : ,#GhínÌ2 phủ của t ô i muổn b iết l à òng có đứng ve phía pJae nổi lo ạn hoy không ? ,f. l ô i t r ã l ơ i l à t ò i khóũg có 'theo p h e ũ ẫ ilo ạ a và n ổ i ti ế p : Ml'o t iiơn l à ông nên nó i vớ i mấy người dó h iy n l t ÌLhỏULỘỊũg, hà&b. dinh của t ô i ở b ài Gồn. Xkỉổi. với họ l à t ồ i cho ho ibốn tié n g đồnghb đế r ú t â n&hĩa l à cho đến 7 giò- chiều hỏm nay* J*lếu ho khổng r á t r a , t ỏ i sẽ cỉấnh bom khu vực s à i GÒữ"* Việc dánh bom &à:ế Gon thực sự gần ohư đã c 0 th ề xảy r a . £)ến 6 1 £ÌỜ rư ỡ i, Rowland, l ạ i g ọ i giây nói cho t ò i s M 0n£ Kỳ, ngay b â y g iờ dừng làm như vây* Gạt bỏ tấ t cả mọi chuyện kh&c ra , t ò i h iện vần dang ờ t ạ i tỏng hanh aiah, nếu ông úẻiũh bom tong hanh, (linh, óng s ẽ đấnii bom luòn ca t õ i nữa11• l'ó ỉ nổ i với,fiow lạnd l à t ỏ i không cổ cách lự a chon nao khấc* Đen7 giờ . kém 5 phút, Rowland l ạ i &9Ỉgìay nói cho t ô i ỉ “Giá s i t ô i đem Phát và d ạ i t á Thảo - d ạ i t á i'iiao đ i theo phe Phát - đến gập ôũgị ông có đẫm bảo an toan cho hp hay không11? • , i)ại t ấ Phạm Ngọc Thao 9 một t í n đồ công g iá o , đã cổ một lu o làm s ĩ quan cho V iệt Minil. Tôi đã không gặp Sỉiao từ trư ớ c k h i cuộc đảo c h í nil Diệm h ồ i 1963» nliưng t ô i đã b iế t Thảo có díữỉx x íu vơ i Đức và ph a t tr o ng một âm mưu đảo c h í oil th ấ t b a i trixỡc đó* Thảo l à người cổ c ấ i g ì h ơ i b í m ật 9 đưn& p h ía sau thúc đẩy các tương lã n h bất mãn. ĩ ô ỉ chấp nhận và hủy bo lệ n h đánh bom tỗag hành dinh* ĐaitaProu.nd cua quâci d ộ i Hoa Kỳđã bây vớ i Piiát và ĩhằo lê n Biên HÒa* Guộc dảochííứi ữược chấm dứt sáng kôm sau -fcbi t ô i cho máy bay quan s á t đ i trước một Ivực lượng gồm có l í n h nhảy dù va xe tăng,., th a tru y ền đơn xuong cấc dơn n cua Phát n ói rằog i Mỉ)ừx1£ chong l ạ i , nếu không tướng Kỳ sẽ cha dội

bom cac anh*1* tíự chuug đ ổ i dã b ị dập tan* Thao và P hát bỏ (stay tro n tro n g các là n g công g iắ o ithoẳtìg ế aậ nám* Ihẳo đã c h ế t một cách rùng rợja« Khi canh SdỆt p h át h iệ n dưực nơi Thảo ầa tron* cảnh s á t dã th u y ế t phục ữgười cận vệ cua ĩàẫòg Ịg ư ờ i này thực r a l à ào cầỉỉii s a t t r ả t i ề n đễ báo cáo về ĩ ‘hả .09 dếiì gặp Ihảo ở môt cho. h ẹn , t ạ i đậy Thảo b ị người ma Uiảo t l u cậy này bắrr vao cổ và 'bỗ cho c h ế t t ạ i đóo Nhưng k h i cảnh s ấ t dếa n ơ i t h i Tiiầo đã b iế n .mất •Thao . c h i b i thương qua t h ỏ i . Tuy n h iê n , iia i mươi bốn g iờ sau cành. s á t đã-tlm tỉxâỹ Thao, b ắ t nhổt Thảo trorig ieb.ấnif và t ạ i dậy 1‘ìiẳo đã b ị bắn ch ết theo lệnh, cua tương 1'iiiệ u . Ị ô i t i n rằn g ch£au Thiệu đã tSchiíc cho người ỂCỆa vê của Thảo ban 1'hảo trư ớ u đó. Aiii t ô i law th ủ tư ớ ng, t o i đã ra-lệniiâA xó,3 ùưa P h át r a k hỗi íìơx ần tr ổ n . Suốt tro n g mấy tu ầ n c u ố i tró ơ c khi s à i Gon sụp dỗ, pjb.át thường hay đến rứià t ô i , tỏ jr muốn công tắ c v ớ it ô i đễ l ệ t aỗ ÍCỈiiệu. Theo t ò i b iế t t h ì 'P h á t van cồn 1 ỔÒ.Ì Gon. Ngày jtLÔm sau k h i cuộc đảo c h ín h rầm rọ liíc ban đầu b ị cLẹp van 9 cluing t ô i quyết dịniI cách tiaức p h ải đ ố i XU’ vổ’i Kháxứi* Iro n g nhổm tướng t r ẻ khóng cổ iaột ngụòâ nào rạuổtt làíũi JiạỊ Khánh, chung t ô i ch.1 muổnKhárứi đứng n g o ài va t ó i dã tim r a một g i ả i pháp to à n ìiấo. Chúng t ô i bo nhiêm Khanh làm đ a i fcU’ lư u đông. Kiiárủi dũ dươc th á c g iụ c lê n đttờng gấp với Liọt l ề t i ề n dưa loxìg trọ n g 1 t a i s⣠bay. l ô i đã đ íc h th â n l ê n máy bay đ ễ . chào tìi b i ệ t và chiíuKhánh‘may mẩn* 1'rõng khoảng v à i tu ầ n l ê , ở S a i còn l à quổc trư ở n g nỊaự ciỉ và tam th ờ i s ự , pÉ i Phan Huy Quắt .Không cổ vấn aề mặc au có t i n đồn l à &iữa bưu và <4uat

GÒn đa lioan toànỊyên ổn* Sưu vẫa chúng t õ i dã cử root tixa tựơũgậầấ g ì xảy r a tro n g Idioang v à i thang không co sự àn ý v ơ i nhau*

Cuố-i cùng, ngày 12 tliáriÈ, 6 vao 8 g iờ t ố i , Quắt đã t r i ệ u tậ p Ị v ộ i vã t ấ t c ả các tỏng trtrcmg và th àn h v iê n của iiọ i đung .<iuâa lự c đoa Ịlpp t ạ i phủ. tb ủ tư ớ ng, Tô.i nhơ lú c đ i vao phòng Jạpf tro n g k h i chờ đ ợ i# t ô i dã dùng cắc th ư c á n riguội dề t r ê n mot bàn dk x kê tro o g góc cua- phong hop, I r ê a một baa ìêiặO_ cổ b ia va nước ngọto ICheo một số n&ười, .th ì sự b ấ t h ò a g iữ a ổủu và CiUất dã xoay quaah, vấA đề g i ả i thítíh. l u ậ t phãp và iiọ đã khoiag toệbO g iơ đồng ý v ơ i nliau* feuat ứ ấ th a £ vãn t y "th ự c sự t ô i không t i l l t i ế p tuic được nữa bơ i v ì q u ổ c. trư ởtìg đâ cố ý ngăn. cao kỉiông đô t ô Ị lam b a t cư v iệ c gxM* n g iil cua t ô i lú c bấy g iờ l à g iữ a h a i người này c h i có aự ghét ahau* gh ét cay gh ểt đắng mà th ô ỉ và người nọ luổn lu ôạ muốa lấnát.ngừơl

- 42 -

k ia th a y v ì cùạg b a t t^y ữhmx dề làm v iệ c .

ỬU!U co mật tại pliiéíi iiop —vữi phan XÌ4ÍĨ ohu’ K)ioỉìf_, piliji voi piicUi lĩ*

"

w

,

I

_

,

. «s

*

V

«

'

'

.

.

.

'

hòn, bơi v ì idaõn^ có mệt a i cú I h i bùn -Lu£n nghiàm ciiirih V0‘i ông g ià uoy về b a t cư mọt van (iè UMV'C. ijủ'u lu o n lu o u uoà l ả i Liiiui, s itin g th ú y a t khóng mạch lạ c về nguyêa tá c thượng tôíi phấp l u ậ t v à cach. . x i Bự k h ỉ làm c h ía h t r ị . Rốt C H Ọ C b ấ t -th ìn h l i n h ; Quát đập mạtiỉi xuốũgban và không có một l ờ i mở dầu nào cả, dã n ổ i một cách cọc cằn : "T ôi x ỉn từ chức* v ì ỉxội dong quân lự c dã c h ỉ đ ịah t ô i lạin th ả tư ớ n g , hôm nay t ô i x in g ia o t r ẫ quyền ịuuah thu tuo-ng l ạ i cho h ộ i doug quâa l ự c 11• Chung t ô i dã không nghi l à v ỉệ c này ỉiản s i p h ả i xảy ra* Thông thường các th u tướng khòn& g ọ i đ iệ n th o ạ i t r i ệ u tệ p iiọ ỉ đòng n ộ i c á c nb.ổm. h.ọp vào ban đêm, t r ừ p h i co trư ờ ng hợp khâo c ấ p . Trong p h iố a họp này , chúng t ố i dã mắt rứiiềư t h i giò’ v ơ i ông g i à bưu lẫm cảm. S uốt tro n g mấy tiế n g dồng hồ cluing t õ i đã khòug g i a i quyết dược ciauyện Ểầ*.. • * Theo t ô i , oếu chính, quyèu dược g ia o t r a l a i cho hộ ỉ (iồng quân lự c th.1 v iệ c này ph ải được hợp piiúp hóa dễ cho tướng 1’lxiệu* ngư ời mà t ò i íig h ĩ rân g s ẽ lê n íàia thủ tướng, c 6 th ế dược de cư t r ê n mọt cơ sỡ pháp lý vưng chúc. bửa lew chủ tịc h , thượng h ộ i (iồag quốo g i a v a chúng t o i cần có obẵ kỹ cua ông t a dễ ban hành sắ c lệnh, ch .0 piióp mọi sự th a y đ ỗ i về xnặt phqn sự . iùiưAg *^ủu vầù t i ế p tự c n ổ i về "cac sự b ất đồBg ý iciến mà t ô i cố th ề & iả i quyết được” . T ôi cổ cảm tưởng l à ôủu đang ở t r ê a méty> Sau cùng, vao khoaogỆ12 g iờ r ư ỡ i khuya, t ò i bảo nhố v ơ i h a i v iê n chức n g o i kế t ô i : “i)i san& ’phồng bên cạnh th ả o một bản sắ c lệ n h v ề v iệ c Ị Quát muốn tr a o quyền l ạ i cho h ộ i đong quảxa lự c , r ồ i đem vào cho tô i* i Cố gắũg tlm mọt may *ghi âm và cùng mung v'ao a ã y " . ÍCrong lu c h a i ũgiíời này đ i r a ỉigoèti th a o sắc lệnh., t h ì Sưu van t i ế p ’ i£C n o i dông d ài va d ã .h o i gan njiư l à than vãn :”!Dạỉ sao ông Quát I bạn thâa cua t ò i l ạ i muọn bo t ô i ?'* . Trong k h i chờ đọd, chúng tô i / n h a i may .miếng bánii •Vxaug-duych" cho dến k h i iiạ ì s l qaan n ó i tr ê n t r ở l a i v ớ i bần thảo sắc lện ii và Ciỉiỉết may g h i âm. i'ỏ i dễ ban 'sắc lệnh, trư ớ c mặt &iu kế bên máy g h i âm và yêu cầu ông : uXin quóc trư ở n g đọc tê n t à i l i ệ u a à y . Chún£ t a không còn t h í g iờ dề th ao lu ậ n n ữ a". iQiòng .luông l ự , v à tỉiực r a v ớ i n ế t mặt cLịu. đ i , aửu dọc to bẫoeắc lê n h v à tỗ vả đỏng ý* liLỌt ngươi tro n g chúng t ò i dự t lấ y t à i l i ệ u , v à sau đ ó , mệt l a ngư ời, t ấ t cả chún^ t ó i ứítig dậy1r a v ề . vấfì đề cư mọt thủ tướũg ỈQỢÌ phải chờ dến ngày hòm sau*

sáng kỡBt Ế»au, t ấ t 'ca 50 thành viên cấp cao của h ộ i áồrig lịuản iự c âựori^tih.itìtt tXQEig sổ Day co niioxa tương t r e — Vtí, nội cac đa iiọp l&i đ0 cư một t h i tương mơi% Chúng t ô i quyết đinh họp t ạ i tỗng hành. dinh cua bộ tư lênli tìiuý“ quốn lự c cỉiiểa v ì t a i day có mọt phong họp chính tỉiuc rộng r ã i dèưxh cho baa tham muu dơn v i nliổm họp vơỉ những hang &hễ co v ả i bọc ỗ’ tr ê n như k iề u g&íặ tro n g cá.c rạp chớp bóag, vã ơ cho kê bạeco. dể m6t c h iễc baakiflk bàu cluc lớn* Trung tươrig Iỉirê u f với tư eìach 1 a từỡng l i n h cấp cao đã cliủ tọ a pliiên iiọp, ngbi ở giíia. vơi .các tự lệnh quân b in h chủrig Bgồỉ xupg quanh. Klaõng có một a i tro n g chung t ô i đã co th e tưởag tưọ*ng được l a chúog t ô i sẽ ngồi h a i ngày và một đêm t a i đođề lam xong côag v iệc CỈ1Ỉ. điãbL một v ị lãnh, đao mới cho Việt, Ham* Sau k h i Ih iệ u g i a i thích, xong mục dích của phiên hữp, t ô i đứng dậy v ớ i tư cách, l à người lạ n h đạo đirợccông nhận cuanhóm tướag t r ẻ , va n o i

: ”5 Ỉ Ô Ỉ

đề

D g ỉiị

chúng

ta

nên

CU’ t r u n g

tư ớ n g

T h i ệ u 11 •

B ơ ỉ .;v ì

x et

cho

cùng, Thiệu l à mọt s l quan cấp cao» và t ó i nghi l ạ tướng íEhiêu. sẽ dàng ch.iếm úưrỵc đu số tỊiaa càn tìLxễtm

de

Việc tướng ĩ‘h.iêu cảm ơn t ô i va tiaẳng thừng từ chối không r a : cư, đã làm cho t ô i nỂ&ạc nhiên.

ưng

Lẽ d l aniên* vào lú c ly Ể -w theo th ó i thương cua bần chất conngữời tro n g phbng to p n ỗ i lê n l ờ i kêu g o i ,fchúng t ò i cần trung tướng11 và I Msi.in tra n g tũổỉỉg' đựng từ c h ố i11. Chắc chẩn l à trong số những nguời đứng ra&êti g o i này có nhiều người trước <tó ậã có th á i &Ộ lang chừng và dõi nghi rằng Tixiệu chưa đáng ỔH’ỢC đe d í, nhưng bậy g iợ i ạ i d i tiieo chiều g ió i iro n # s u ố t hơn một tiế n g tíbũg hồ, chung t ỏ i cố gắng th u y ết ph^c (Chiêu r a ưng củỉ* LÚc bểy g iờ chun£ t õ i nghỉ rằng Thiệiị sẽ l à mật ogười l&rih. dạo t ố t ch.0 đ ấ t nước, nhưng Sìhiệu đã khỏũ& thay ạỗỊ ý k iế n . ĩiliệ à a ó i l e 1‘hàêu iíiaỔGg muỗũ lã n h trách, nhiệmề Đậy l a một l ờ i no i JEH& idiôog bao £iò’ t ố i quen* được tro n g mấy năm về sau aạy. ^

*

.

Ễ

* 7

ặ

- •* •

-Ỳ

“*•

Jafe1

Cỉaíng *tôi nghỉ đễ áii tr ư a vố i bánh. và UQag bỉa^ iioặc Ĩ2UOC ngot Hoa Kỳ, và ichi chúng t ô i t a i niióm lạ.i* t ổ i dã đô CUE tươngCo® Cố cũng từ chối và 3 ự từ c&iối cua Co đa đưa dỡD mọt sự t r anh, c a i vađưa ra nhiều lý l ẽ trung ábLiều tiẹn g đồng hấm Sau cùog,. mệt l ả ‘ người, chúng t õ i quyết đ ịn h taítt đinh phiên hop vao khoẻja& 10 .giờ đồm đễ t á i nhónirại aaũé iỊÔm sau. Giuỉing ngủ dã có sẵn t a i đây và ckujag t ô i đã doữg Cớmtoi ở t ạ i cấu lạ c bệ s l quan* sáng laôm s a u /b ấ t •ỹhàn t ô i thoáng ”Tôi x ln dề Ciứ tiiiế u tuớng ỈElii^o

niột ý icỊen mới.' Tôi đã a ó ỉ ĩ -•••; •. ;W§Ệấ

- 44 -

m&tiậu. tướn& T hi liíc bầỹ g ìừ ì a tư lệ n h quấQ dumj 1 , dã n o i i i e n g l a một* c h iế u s ĩ ahay dù gnn U.Ọ - một chiến fll h iể u IÌỌỈ1& lu u u lư ò n cung uiiay chun& v ứ i binii à ĩ eảạ mixili - và ĩ llii lú c u’tì0 cũiitỉ th íc h uươe liipi ' n&ười C&Ú ý đến* l ừ các l ờ i binh, lu ậ n cua I'k ij t ỏ i da nhệtì tiiầy T hi cũng tự , mlah l à ngượt b i ế t í t nhiều về h o ạ t động ch ín h t r ị pii&i Biiư tỉiế n à o ,v à lu c ly t ô i đã n ố i r a d iề u đó. l õ i l a i ttói tỉiêm : Miế t cho cùrj& Ết h ìn h rửiư liiiế u tướag l a người cõ đ i diều k iệ n đễ lã n h ' d ạo . ựMaiế.u tương CD ỵ th í c h ciiínix t r ị nh iều hơn ỉiầu h ế t các Iướỉỉg lariỉUdiac v à th iế u tương khoái đtcơc tìổi tiế n g ” .

Ithứng T hi kliôũg p h ả i c h i từ ch ố i mọt lầ u mà l ạ i poh kêu to tMhòũỀ không, khong, không bao g iờ " .

I Đốl v ớ i t ô i , h a i ngày dươc nghe những -LỪi 11không# khong, khõng J* đổ, t õ i vân còa không th ế tương tượng đưực n ổ i ciiều đó# Diặc dù la ch ín h . tro n g nhưng năm khó kiiăíi ấy, báo ch£ quốc tế ạÊL p .ari nào ta o r a mọt oguồn dư lu ậ n tiế u cựo dói v ơ i chiíc vụ. thủ tựớaé ở V iệt Nam* B ất o ư ngươi nào nhận xã£h-chức vu này l à tứ c khac dã â ậ t rnloh trư ớ c bua r ì u dư lu ậ ữ $ và có th e b i mọx phe piiẫi chón^; d ố ỉ. Khi một người nao xứxạn làm th u tươog tro n g những n&ay hon lo ạ n lú c bấy &iờ t h ì người -đo không những c h i cố th ề b i l ậ t đổ mọt cách nhụcniiã con có nguy CO' b ị' am aát nữa* Cổ l ẽ d iề u này đã lả n g vảng tro n g dầu của nhiềúngười Buổt tro n g k a i Dgày hop' thự c kho t i n áy.

Tôi xin noi. một oách thank thực l à lú c bấy &iờ idaông lchi nao ịro o g dầu t ồ i CO 1 tưởng l a t d i co đ iều k iện thích, họp dễ được dề c ỉ . Chúng t ô i cần có Iflột chính, phủ quân 'nhân đễ thay th ế Wuãt vèi s i u f nhưngtrọng lu c bọ b iũ h và iiả i quân tổng công cẫ trăiUv ũghìn người, t i l l Jdiong ; quân tro n g lu c đó c h i có khoảiig 30.000 uguờ iế Đầy l à đoàn ciiim non co l ẽ “ đẵ bay đươc, niiưng vẫũ còn bé bỗng so v ớ i cắc đaa anh tro ữ g 'quâa, đ ộ i.

EÒi s a u .k h ỉ chúng t ô i ngìii g i ả i la ó ị a i u ổ n g 'cà pile, .till một Bự v iệ c đọt 'xuát đã bùng aỗ. Iroag một góc pliòng &9P» t ô i tháy Thiệu, ỡổ va Thi daA£ nghiêm chinh thảo l\xện9 eaa .đó ĩiiìệ u bước về p h ía t ò i dứng tron^; hanh lan& va n ối tỉiầnẻ với t ô i ỉ M Kyẳ t a i sao anh khôũg nhậữ lam. thu tương ? Kaôũ£ co a i chịu Phận B không cổ ai. diưn dững r a Ằxhậiỉ c ả '1* flíl)ô i nghi rằng trung tương Tiiỉệu nồn nhận lam thủ tươĐ^H, t ô ỉ dã n ổi ũh\x vây vớ i g ỉ ọtxg nài I1 Ỉ® "náu trung tưỡng kiiôiig Dhệxi t h i t ô i b iểt v iậ c gX s e xay x a. ỉỉếu cuôờ họp đáog buồn cười aạỵ cua, chiln^ t a mà keo

45 -

d a i thêm một Vtj.i tiểu& dồng ỉiồ oữixt t h i cliàc l a ch ín h quyền sẽ l ọ t , k h o i toy cua quân đ ộ i1'*

ra

Thiêu n ó i : “Chúng t a piiẫỉ g i ả i quyết v ỉệ c này chọ xong11* Tôi l i ề n n ó i t i ế p s MMeu tru n g tướag l à một tỗtìg trư ơ n g dâa sư tro n g chítth }?hu ầ tru n g tuớng s ẽ ũ ghĩ th ế nao về vtệoở t r ê n ghế g i ơ i Ịâĩầgr l ạ i cổ một quồu đ ộ i không cổ khả năng đề quyết đ ịn h xem a i nên đưõg r a lãíxh đạo I19? Ị ô ỉ CO th e tương tượog đưậrc dân chúag đang suy nghĩ như th e tìào, nmột - quâa đ ộ i rứur th ế t h ì làm sao đưa chung t a đến c h iến thắng được ?*r Ghung ta đươc g ia o cho co* h o i đề sử l!ẻiDg quyền lự c . G iới dân sự đã lằm cho tinh, hình, r ố i beng. v ì vay mà t o i nghỉ rằn g cho đến k h i co d iề u k iệ n thanh lạ p một ch ía h piui dạo sự , chúng t a cần. có một người hùng - mọtqaânniiân"* tfYêu càu anh Ky điíng r a tnàah. lạt> chính, phu11, Thiệu n ó i vơ i giọng van n ai* T ôi van còn do dự. Thực r a , lu c bấy g iờ t ô i không b i ế t è ì về chink t r ị , t o i c h i b i ể t l à t ô i dã t i n tưởng ở d ấ t nước cua tô i* Cuối cùng t ò i co n ổ i : "Bang mọi cách, quân đ ộ i lậ p mot c h í jab. phủ càng sóm c à n g 't ố t . ìíeu khcng CO a i nhận la iứ i tr a c k nỉxiệm, và. nếu t ắ t cả cấc anil tỉiực sự nơi t õ i , t h ì t ò i x in sãn sang nhậh lãíih cũng ũhư t o i lãnh, b ấ t cứ công tá c nao — n&ay cả Gồng tá o kho khàn dã giaocỉio t ó i w.

chúng ’t a o h ầ ltliànii Jchac dám diíng ra cổ đu sụ t í a nhiệm laon luôn dã nhận nhất 3 ma quátt đ ộ i

Cluing t õ i t á i abổm l a i f ỊDiiiêu đề CU’ t ò i iàm tiaụ tướng, và. toàn th ế h ộ i ạồng đa noan hò* Tói dã ăuọc toan th ề h ộ i nghị “ding dậy võ tay hoaa h ô ,f đung như l o i n o i eủangười phương la y a ố i rứur vẳy. ĩ'ô i van cò ỉa muốn b iế t th ậ t chắc chắn l à kiLÔog co a ỉ chịu uhậnđưng r a t h ành lậ p ch ín h I hả va t ô i đã ơứng lê n mọt l ầ a nữa trư ớ o mặt oác s ỉ quan nhổm họp và h ồ i i uỵếa cẩc v ị nào muốn đứn& r a thay t ố i thành lập chính, phủ, t h ì x in n c i l ê n , t õ i sãn sàflg nhường l a i I 11 Luc bay g iờ họ đã đồng thanii nổi. : • 'J' / Đen g iờ phút này t ấ t nhiến l à t ô i không 00 kế hoạch g ì sẵn cả. ỉ;ệ l ô i t i n mạnh m ẽ'vào fìổ phận của mình., nhưng t ò i dã khỏng bao g iờ tưỡtìg tượng đươc l a cổ ngày như iiõm ế ỵ 9 cho nên t ò i đã không co chương xrìrứi d a i hẹưi n à o , như thông thường những k.ễ Ồm mưu đã ciiuaa b ị flẵa tru ơ o . Ễ

XJĨ

Tổt Ca nhưng g ì t ổ i cõ th ế nối tro n g b a i diSn văn nhân lã n h t r ạ c h nhiệm th à n h lâ p ch ín h phủ ch ỉ l a t ô ỉ đã lổ y lầm hãnh đ iê n vồ danh dựtổ lơ n dằnh cho t ô ỉ "Vơi t ư cách l a th a n h v i ôn Cua h ô i đồũg quồq life chứ không p h ẳ ỉ vơỉ tư cẩch Cua mọt nguơỉ ho a t đọng C hính t r ỉ« Tôỉ đ ã no ỉ vơ ỉ h ộ i ughỉ l a t ô ỉ không ỡ tro n g bổt cư đÃng phai c h ín h t r i nằov CĩiỊ có môt v ỉ | c tnầ t ô ỉ đã ý th ữ c ro l a t ô i không muơn g iữ t đ t cẳ cẩc quy^n b ín h cho r iê n g t ô i va t ô i đã h y voỊỊỊ l a °ố t h ỉ th a n h lệ p nhanh chong môt c h ín h phu, và c h ín h phủ nạy sẽ lom . v ỉê c tr o n g t i n h th ầ n đSngvđôi đề cho moi th à n h v iê n cũa c h ín h phũ đ%u Cam th ấ y đươc l a m inh Co tham dư chung vào vển đề la y 'm ọ i q u y ết định.R Ồ Ỉ 4;ôx đã đưa r a thềm một đ iồ u k iê n : "Tôi sẽ p h ẫ ỉ x in phep vơ t ô i đ ã " ể I

..

'£ỷ.'

*

-

Phẵn « 1 đầu t ỉ ê n cua vơ t ô ỉ l ầ ,fkhông đươc” . Luc ổy-ch u n g t ố i 1 à mot cặp-vg chSng t r e , chung t o i không muốn d ín h l í u đốn c ẵ c mưuđB ch ín h t r ị * Tuy n h iê n , Sau k h ỉ t ô i g i ẳ ỉ t h í c h cho vơ t o i nghe caQ-._syL« v ỉê c đã xẵy r a , vơ t o i đã h iễ u v à đồng ý v ơ ỉ v iệ c t ô i q u y ế t đ ỉn h đứng ra thanh lâp chính phu. Ngay hôm ổau, t ô i tr ơ l ẹ ỉ phòng hg-p cũa h ộ i đSng quẳn lự c đ i xẩc nhân quyẾt đỉnh, này c^a t ô i ./ ề'.

ỊI

+

Chương

+

YTI

n

n I•

• , T Ô I LÀM T t í ộ J Ư Ớ N G

: Bẵ i l l ! eiẫ ĩệỉ m n i l

.

Trong những ngày Cuồng n h iê t Cua Nhóm Tương T rè , t ô i lchông c b l d ín h líu 'V a o những CUỆC đằo c h ín h và bân b iu v ơ ỉ côĩig cuộọ t a c c h iế n Cua không quân ma t ô i con đem lò n g yều thương môt ng u ờ i nữa* Cuộc hôn- nhan đầu tỉê r í cua t ô i vơi môt phu nữ Phẩp - và-chung t ô i đa có 5 đưa son v ơ i nhau - đã k ể t th u c bang s ư .l ỵ th â n v a t i ế p th e o đổ chung t ô ỉ đã l y d ỉ . Sau k h i l y d i v ơ ỉ vơ t ô ỉ , th e o l ơ i cua một rihầ b ẫo , t ô i đã hương đươc " h a i nam h ế t sức s ô ỉ động cua mot ngươi co s6 đao h o a ) # Cổ l ẽ t ô ỉ không c&n pk&i đ ín h chanh l ầ sự nhận x ễ t t r ê n đa được

phong đ ạ i như t h ể nao vầ th ự c ra t ô i cũng đã vui chơỉ n h ỉều và th o ẳ l. mái tron g lu c bẩy g iờ bởỉ v l tđ t cẵ chúng t ô ỉ đ%u không b iế t sốngchểt ngày nào vầ cần p h ẳỉ sơng v ộ i k h i mình được sống. Nhưng tro n g năm 1964 t ô i có đ i rên mọt chuyển bay cua Hầng không Vỉ f t Nam đe vỉẾng th à n c h ín h thữ c B ăng-cơc. Chỉều đ ã ỉ v ỉên t r ê n chuyến bay nay l à mọtcô g ẩ ỉ 20 t u o ỉ , vơi một sắc đep co k ín h nhổt mà t ô i chưa th ấ y bao glơ* nàng tê n l à Đăng Tuyết Maỉ v à t ô i đã th u y ế t phuc mời đươQ nàng đ ỉ dùng Cơm v ớ i t ô ỉ ch i^ u liôm do# Qua sắng hÔTĩi s a u # b iẾ t đư<yc nang sẽ r ờ ỉ Bấng-cơc sơm. tr o n g chuyển bay t r ở vồ V iệt Nam, t ô ỉ Cam th ế y • la pxiẵỉ đến chào t ừ g iã , nan go Nhưng th ô n g thuơ ng đàn ông Vi.êt Nam ■không được đ ô t nhệp vào phong ngu đan bà lu c 6 g iờ sáng* Tuy n h iê n t ô i cũng đ i tim r a đươc cẫch đ l vao phong nang. Tôi đã mặc xong bô quồn phuc ý £ t ĩ í í ề u. tướng không quân màu tr ắ n g có hS b ộ t cứng sần sàng đễ đ i dựcuôc d ie u hành c h ín h th ứ c , sau đó t ô i k ín đao đứng Qhơ'người phuc d ị ch kliểch san mang đ i Im tâm lê n phàng nàng và t ồ i d ú i cho nguời này mấy đồng b ạ t ( t i ề n Thai Lan) và t ô i đa bưng mâm điềm tâm đt$n gõ nhẹ nhẹ cửa phòng của K a ỉ. ííầng đang đứng nhin r a ngoài Cưa sỏ và ẹần như l à Irhông ngố GẾn t ô i k h i nàng bẳo đễ mếm điềm tâm xuống bànệ Sau Dầy nàng n ổ i v ơ i t ô ỉ l a lu c bổy g ỉ ờ nàng đang tìm cẩch đ i n h ìn t ô i trê n đương t ô i đ i đ£n dự cuôc d ie u hành !

Khi chung t ô i q u y ết đ ịn h k ế t hôn v ớ i nhau, t ô i đã mua cho môt c h iế c nhan t r i gỉ& khoỗng 12 đ o - la và Hương, lu c bẩy g iờ con th u tư ơ ng đã g ỡ i đển chung t ô i môt qùa mừng đắm Cươỉ Sang tro n g 200 .0 0 0 đồng, sơ t i ^ n này đa h ế t sức t i ê• n l ợ• ỉ cho - tô ỉ đếẴ • tr" a n g p h í tẫ n t i ê c cư ơi t a i nhà hàng C araven mà " a i a i " c ung đ ều đuxjo dư - không c h ỉ co Khắnh và Hương mầ có cằ ngoai g ia o đoan v è t ô t ban bè th â n t b ỉ ể t Cua t ô i tr o n g khong quăn,

nàng là là trẳ ỉ mơi ca*;

Khắah đ ã cho t ệ ỉ môt mốn qùa lộ n g l a y - một chiẾ c xe Pho .P hao Cong (P o rd F a lc o n ) c ũ , k ỉễ u nấm i 960 mầ Khanh không dung nữa v l Khanh đ ã Co mọt c h iế c x e h ơ i khắc Cua nha nươc. Đây l à chỉẾ c x e h ơ i đầu t i ế n m a 't ô i được làm chã từ trư ơ c dẾn g i ờ , mãi cho đến lu c đó t ô i c h ỉ luôn lu ô n l ắ ỉ c h i^ c x ẹ dip của quân đôi cổp cho và t ô i đã gìn g ỉữ qui mến c h i ế c xe d ip nay Cho đến ngày ch ế đô s à i Gon sụp đ o # Khi t ô i l ê n làm th u tư ớ n g , chung t ô i quyỂt đ ịn h t i ế p t^ c 5

tr o n g

O&D cư không quền như cũ mặc du ban an n in h đã cơ n a i xây d^Ẻng mộtbưc tường ohung quanh khu vườn co chung t ô i và cho ngươi Canh gac 24 t i ế n g đồng hồ trê n 24 tỉẾng* Bơi v ì ngươi nào muốn vào căn cư đ%u phải cổ g i ẩy thông hành oúa căn Ciỉ cẩp phẩt cho nến chung t ô i câm th íy sư an to à n cua chung t ô i đươc báo đảm đầy đũ.

Thay VI d ỉ chuyên đt?n ơ công th ự danh cho th u tướng, một nhà lầ u tầ n g cách d ỉn h tồng thơng khaảng mọt dặm, tÊ i đã "dùng; n ơ i nay lW văn phong Cua t ô ỉ , t ạ ỉ đây cố sSn btep, ngươỉ phục d ịc h và phong nga ằ Va t ô i cố th ế c h ỉêu đ ã ỉ hoặc ngu t ạ ỉ khi công vụ ì)% bộn t ô ỉ pỉial * lom v i ệ c t r e - và t i n h trạ n g này đã thường xay ra tro n g những ngày sôiđộng lu c bổy giơ* Tôỉ lầm v iề c tro n g một văn phòng rong tr ê n một bằn ' g ịẩ y lơ n đep, tro n g phong này có ghể banh êm á i cho khách ngồi th o a i m ắi, mot c á i bần đễ hop và co cẳ một t ả lạ n h , Trên tường cổ 'tr a n g yjr hoàng ẳnh cỡ lớn của cẫc nha lã n h đạo tr ê n th ế g iơ i* K^i ch ín h phủ t ô i b ắt ta y vào v ỉê c , t ô ỉ p h ải t h í t h ậ t l à t ô ỉ th ã y bỡ ngỡ lu c đầu, ấy vây ma chằng co Tĩịôt âm mưu đẳo c h ín ỉi nào l ậ t đỗ t ô i hoặc môt sư chống đ đ ỉ ầm X nào c ẳ . Co th ề nao l ẹ í xẳy trư ờng hơp ngươi không chuyên nồhỉệp đã th an h công tro n g côngế

đã đề ra v ỉệ c

ma người là n h nghề đã b ị th ấ t bai chăng ? Truờng fe$f> cua t ô ỉ h ìn h như l à như vSy, b ả i VI sau kh i t ô i làm làm th u tương đưqfc một tỈỊang th i T hiêu lú c bổy g iơ l à quốc trư ỡ n g , đã noi vơ i t ô i : "ơhuhg t a phai t ồ chức mội bu Si lẽ l i ê n hoan” .

Tôi hỗ i íy do t a i sao ..thì Thiêu đa nối : "ơhính phũ c j a anh tS n t ạ• i đuvi ' f một thang r ồ i " . Thực sự% l ầ chung t ô i đã tồ n t ộ* ỉ . và • đẫu từ đố cư moi th ắ n g , th aag nctf qua thang k ỉa , t ă t cẳ ôẵc đSng chung t ô i đ%u đã tồ chức l ẽ l i ôn hoan, \

«4

đa b ít • aư

T ôi Cung đã b ị quẩy rầy v ì mật bai tương th u ậ t cho rầ n * t ô ỉ đỉ n ố i l a chúng t ô i cần co một H Ít-le (H ỉtle r ) ơ Viốt Ham. Đfi aư ẶXìÌL ỗ s à i GÒn lú c bốy g iờ đã.đ£n găp t ô ỉ va cho t ô i bi ấ t l a nhom th ầ n h v iê n th u ộ c cánh t ằ cua Quơc hội Ảnh đã ngăn chặn ỉ ạ i cắo cđ gắng n h ìb giup đơ V ỉê t Nam b ẳ i v ì nhóm thành vỉen này , của 4&Ổ0 h ộ i Anh đ i cho rltag t ô ỉ l a mọt ngurờỉ ắ ỉ mộ H Ít-le * "N ay,thưa ông đ a ỉ sứ "f t ô ỉ đầ noi l f i I. "Tôỉ đã không bao g iợ n o i

l ầ t ô i ầ i mọ H Í t- le ,T đ t cấ Dhững g ì t ô i có th ế nhơ v% câu chuyên rắ c r ố i nay l a lu c t ô i Con l ầ tư lệ n h kkông quân vầ tr o n g k h i tẫ n gẫu v ơ i va i ngươi v i í t bắo Hoa Ky, t ô ỉ đã Dổi v ơ i ho l ầ ở miền Nam V iệt Nam* chung t ô i h ế t sữc cần cố'm ột sư lã n h đạo mạnlio T ô i đã v iê n dan trư ơ n g hơp cua mỏt nươc Đưc yêu kẻm đã đutyC H i t - l e b iế n thanh-m ột đ a ỉ Cương quơc. Ngay tro n g vẩn đồ lã n h đao mạnh nầy, t ô i cũng CO th ề v iệ n đan một cẩch de dang trư ơ n g hợp ông H& Chi Minh va/nStt v iệ n dần như vậy t ô i cũng sẽ b ỉ c h ỉ t r í c h khôtig kém g ì k h ỉ t ô i v iện dần trư c ta s hợp Cua H Í t - l e . T ôỉ ghê term cẩch th ứ c biạ H Í t - l e đã sử dụng qũyồn lự c va tô i đã không bao g iờ xem H Í t - l e như l à mọt v i anh huhg” o Luc tnơx đàu,. Tíiiêu va t ô i đ ã ‘đ ơ i xử khắ hoa th u ậ n v ơ i nh.au.J, nhưng đã co một sư r ắ c r ờ i t ể 'n h ị giữa* chúng t ô i . Trong đ ỉ a v ị quốc trư ơ n g 9 ĩ h i ê u đ ã không cổ bổ t cư quyền lư c g ì tro n g thựC tẾo Chính, t ồ i đ ã p h ằỉ Chiu tr ạ c h nhiêm lẩ y quyẾt đ ỉn h và VỈGC này đa lam cho ‘T h iê u s in h ra ganh. t i , T ôi có tồ ễ h iễ u chuyên này de dang hơn nếu T h iêu đã không tí* chốỉ th ằ n h lậ p mọt c h ín h phủ trư ơ c đổ bơi va T hiêu sơ cố tr ồ ò h n h ỉ em® T hiêu Tĩiuốn cổ quy^n 1ưc và danh vong, nhưng l a i không muốn nhân những công v iê o năng nhoc kho khan. T h iệu l ầ hang người như v ậ y . v \

. V-~

Va qua th ư c đã cố những công v iê c năng nhoc líhố khăn p h ẵ ỉ lằm oTôi Ca p h ẳ i tở r a cứng rắ n v ợ i đ&ng sư cua t ô i tr o n g n ộ i c a c # Trong sình, h o ạt c h ín h t r i ơ V iet Nạm, những ngứỜỊ b o a t đông ch ín h t r i lu ô n lu ô n Co khuynh hướng hành đông th e o ý r iê n g Cua TTixnh và tr o n g tu ầ n l ẽ đ&u của nô i cẫc Cựa t ô i , một bộ trư ở n g đ ạ ỉ d iệ n cho miền Bắc vơn c ố ẵc Cam với môt bô trư ở n g khẩc à miền Nam, đẽ sư dung quyền hành c^ a m ình mot cẫẽh mà t ô i không đong ý . Vị b ộ «trư ở n g m iền Nam này đã đển phàn' nần với' t ô i , * / ’ Tôi đã đ ơ i đ£n k h ỉ cổ h ộ i đ&ng- a ô i c ầ c , lú c bỗy g íờ t ồ ỉ mơị nốỉ , Vơi c ả h a i : "Tôi l a th ủ tư ơ n g , nểu h a i ông muốn th a y đ ỗ ì chuyện gì th ì đèn đễ găp tố i " * Rồi ro a ý về p h ía v i bô trư ở n g người mỉ^n Bắc t ô i đa n ổ t v : â,Nếu ôug cảm th ẩ y tự minh 00 th ễ th a y t h ế l u ệ t phẩp đễ g iẳ l quyẾt công v iê c t h ì ông Rên từ chứcngay bây g iơ * . Vỉ bộ trư ơ n g này đ a cố Can đam cfóríg dây va x ih được g i ả i n h i em ngay tứ c khẵc* /Pôỉ đẵ lê n lạm tò ủ tượng V80 lụ c aíi sự d ín h , l í u c i a Hoa Ky t r o n g . cuộc ch i£ n tr a n h ơ V iê t Nam đang th a y đ ỗ i c h iề u hương. Ngày 2 th ắ n g 4

nỉta 1965, sSu tu ầ n 1 S trư ớ c khi t ô i nhâm' chức, tố n g thống Johnoon đâ quySt đ in h l à bộ b in h cùa Hoa Ky nên có những h o ạt động t i ế n cô n c.

Lẽ d ĩ nh ỉên l a t ô i dã không được b iơ t quyểt đ in h này củ a tone th ơ n g Johnson lú c bĩiy E iờ , những cung không co một a i ng p ạỉ những I ngúời cơ vẩn th â n cận của to n g thống b iế t đu^c v iệ c đó; .quygt đ ỉn h nay đ ã đươc g iứ b í m ật. Jo h n so r Tã quyết đ ỉn h như vây bớ i v ì h iõ h như ntĩu c h ỉ tfin công bằng cách đánh bom suông và v iệ c đanh bom đã keo dài c ả th án g - t h ì aẽ không th ê ngăn chặn d'JWj'C sư sup đ ố c u a chế đg miần Nam V iêt Nam'với ch ín h phủ thuừng th à y đ ồ i lu ô n . Johnson dã không dám tă n g cường v iê c đárih bom vì. e sơ Su- Can th iê p Cua Trung Quơc, do đo mầ Johnson đã r a lề n h oho l í n h thúy đánh bộ Hoa Ky nên k h ỏ i sư hành đông tể n công và đã chuẫn y cho g ớ ỉ thêm sanc V iệt Nam từ 18.000 đển 20.000 quẫn; tă n g cường sơ 57.000 quân Hoa Kỳ lú c bấy g iờ đang x r —V iịt-.

Kam. SỔ quân tă íig cường này .gồm có 7 t i ễ u đoan l í n h th ủ ỵ đánh bộ và ' 4 t ỉ ê u đoàn bô b ỉn h . LÚc bííy g iờ Westmoreland cũng đã .có dưới . quyền *ọ h ỉ h a y Cua mìph một t i ê u đoan đc« đ in h cua Johnson khòiiR p k ả i dã dưưc la y qua sớmf bỗ’i vìđểiỊ t '. ng 6 t h ì cộng sản đã danii mạab. tro o g cupc t ì ể a õôíìg Ệiụạ h e .c a a ỉip Vu W estmoreland dS. nhận thỗy l à óng to căn có thêm CLuâtt* toestm orelanà đã n o i v ơ i O a -sin h -tơ n ‘ ỉ MV iệ t cọng; CO kha liătíg hàtth quân đếo. c ã p tr u a ^ V <âoàỉ4 tro n g t ỗ t ọả bổn vùng I I I en th u ậ t của miền l\lam V iệ t Ham* ícỷ số liuta. aao n&ú tJjong quán. doi V iệt UaiQ đa lê n cao mot cacii ^ixac taươa^* Sự tìL iệt h ạ i tro n g cac tr ậ n 4ùnệ aộ cũi lê ũ cao hơn anỉc t i ê n liệ u * 5CÔÌ k&õng thay chung t a có duờn& l o i hanh ầon& nào khắc ỈLơn l à tă u £ ịhêsx J CO gắng "của chúng t a bằng cách g ở i Ịhêm quan từ Hoa Ky ixoặc từ ọac quốc g i a th ư ba ảễn V iệt Nom càng sổm càng t o t , tro n g ybnsnẩy tu ằ n l e n g h i ậm tro n g sắp đ ễ a ” « W eatmorelana đã x ỉn tkỗia t ấ t cả l à 44 ti ễ u doan, tư c la. nhiều hxm.số 33 t i ‘ễu đoànt cop ao XÌE th ê a đố đẵ làm cho n&ười t a p h ải oiioáug. vấag* Clio dển lú c này,, q u y ễ t đ ịn h cua tông tỉioag Johnson vế v iệ c sự dụng bộ b ỉn h Hoa Kỳ ở V iệ t Nam mới được lo a n bắo cộng k h a i chunr: v ơ ỉ bản t i n cho b i ệ t l ạ l í u h thủy đánh. bộ Hoa Kỳ dã cổ 200 thương vong, ìữià ir ắ n g đà xọ an bao một ca ch. O0 tS a i a : lậiOiõcg cổ eư th,ây đ ô i nko trongahiệm vạ cua các đơn v i tạ c c k iễ a t r ồ a bo cu & Hoa Kỳ t ụ i V iệ t Weun tronr: may ngày hoặc tuầíỉ l e gan đay* . íDỗngtiiống đã khồog cỗ ciil thị. điều g ì mới M ận hệ dếa vẫn đ ỉ aàỵ chó tướũé Westmoreland troù?Àmẵy ũKaỵ gaa ứây hoặo troag bãt, 0 « thời.^iồia

*!ầ<ỉ fcluto* vụ. ohLùh yếu oủa c íc dơạ v ị n ó i ▼.à giuỉgìĩi cáo cáu oư quân Bự quan irpng, như căn o íc dơn v ị ùigr có nhlển vụ. k ế t hợp ìxkuli dojag tu k e d ỉ i an aiiềằk trong v i gỉta nằầĨtng khu vưc du^c \

«

t r ỉ a l à dam bảo an flinJtt cư khòng quấn Nãũg* M pÀohg vơ i hành * ,đọng canh g iữ Ể •

HMỈU tướng Wee.Worelarid được v ị chi huy có ịhịũầ quýìn của Y i ệ t Kam y ô u

o k i g iu p

d ỡ t h i tu * n & i e s t m o r e l a ũ

pỉiíạ

c ũ n g q c ó i|ULjrí a , t r o n g n h iệ o T

vạ đã đuọc g ia o ph.õ@ đ iều đỘA£ các đơn v ị tr ê n đây cua Hóa Ky1dê yễmtrọ*. cáo lự c lưọagVxật foam ỳrưỠQ sự tan cong óữ dội cũa đ ịc h , kill pịila V iệt . k b ô ữ g cổ s ẵ n l u #e l u ự n g dư bị. kh.âC đ ể Q ố i ph ó v a k h ị 9 ò ẽ g ũh-ậa

t hấy

rằn g í tìnia k ìn h qùâữ. sự nổi Ghuag đoi hồi* một Stt yốtt trọ* cấp bach. vậjrM.

nhu

Baa tuy ế* bố trện của iỉhè ĨNrạrig đã làm ch.0 tìn h trạng khung' hoang xong t i a cua dân chung Hoa Kỳ đối jgp'i; chíakL-plnl Hoa Ký trở oêa pliỗ biến ÌỀ0Ũ v ì 0ự khiỈBg lioễiig Ịiày càng tăQỈ* them k ill lữ đoan 173 dù. Guà HoaKỵđi tfcfttt f i a tá o oiiiến vớ i tỉề u đoàn úc và lựư lupemg Nam V iệt Kam ả phíaẸắc i * i GÒn &gay 27 thang 6 . BỞi v i cuộc h&nh quận 'icểo a à i tro n g 3 ngay này và U«or 1 * l i f t dìu t i è n mà quán d ô i Hoa .Kỳ dạ tham g ia tá c chiến theo iciều nlề? d i ithóng piiầi l a một "iiauh aộng aễ bảơ vệ an n i'ih 11» mà dây tò£ja2i l à ttỌt ouôc hanh quáa mà ttestiaQ#eiaud aẫ g ọ i xa ixùaìi quân "lùngvà tiiệTỉ,r. trong vùn& Việt cón£. WefltiaoreỊtìJud cổ Jũ6i vơ i t ò i l a chiến ^huật Mlùnfc v à 'd i ệ t 1* ẹế th ẫ ứaah b a i ke địch. vào cu ổ i uăm 1967* ! Trong vong một thung kề từ k h i tò i, nhệrn chiíc tỉiu tuớn&, bọ trương ^ quốc phòng JadNa«ira dã den V ie tn a m dể ước tín h ve ban yâu cầu* 44 tiề u đoạn Oiia. We0 tttox#iaũdL«#McJMeiiiura ứũ ciaấp thuẬữ bân yau cầu đổ«- Va Hỹi ớÌ qề tham mưu truơ ng l i ê n quâ/1 Hoa IỊỊ cũng cnấp ịhaẹn ban yêu pầu.. cua ^•fitaor«X andf và vào cu ổ i UflUBat96ỉ quàn số Hoa Kỳ ở V iệ t lèạa đ ă .tă n g lê n iế a 1 Ì 4 *314 n^utời và số ếnày t r ê a đà đươc tăìoồ them, mặc dÙHhàlrắiis • t4a

tlắ p

t ự c a h ấ n n ia n iila lcJac..^ c ổ . s ự

ếụn^ qu&a dội Hoa

t h a y d ổ i t ià o

t x o u ^ c l i l i i i i 3Q.CỈX

aư

t ạ i V iệt jĩ^ía c ạ v

Xroa^ kặữan^; th ơ i gỉan. Aây< t ô i dan& oủũé; cố quyen hkạia cuft ẻt a i vụ thủ. tư ơ ag. Mcỉiỉamaxa có ‘s ang thảm t ô i YÀo trivớc cu o ỉ nám 1965 t Ị 4Ĩl bao cao l a i vơi tổng thống Hoa Kỉr ĩ^Cỉiỉnh phu .quâa nhân cũa Mỳ ỊỊỆtệẾ toa m ahưng khóúg đve^c a ị ảag hộ rông r ì i oua ÒLÂŨ ohũog và kiiổíi^ úuợc tệo xa nhofift hoẹít dộũg tiftu cưc. Cõng QUỘC binh địũii hỡàa im in b ị u iu +9ÍẾ khôn^ t h i bảo đảm aD ninh. lá u d à i oi^o b ấ t cứ*nơỉ nàovà idiồữ^ có ạắu Aiệu gì. Ob.© tìAỈjr l à cõthẳ tìm đư^c oấp iã a h đao có khả jQẳỊậg và th iệ n c h í pặạợ vụ , trong ìủii. chưa, cố dươG tlo h t a n niniilâu ứkk. thi. tươftf Kỳ uơc tín h x ì cliỉa^ phù OỈLÊL ÔĐg agty nay Ì ịị| soát

- 52 -

dưọx tr ìũ h

25

phần trám dan chung và cho b iế t Xu uguw i'chịu tr a c k tihipmcliươo*

b lu h

đ ịn h

tro n g

Q ịiítìh

p

i

của

òpg^hy

vọ& g

la

tro x j£

VUŨỊ S h a i

năm

t ơ i chỉnh phu Hỉạoi Y iồt ìlệiỊ tíẽ Ềếềế. soút ũuơc £>0 phan trám aàu chúm;; "VÌ “l e g ì ùhỉiứi phủ cue t ò i IUỚÍ lêíỊ. cliỉỉi quyen chưa day j3ájn thfcirifc ve dã phải t á i lậ p t r ậ t ' t ự ẵtù môt tifljti trari£ hõti lo ạ n , riê n g lú c 4y t ô i dã có cảm Qgiìi l à bao cáo tr ê n cuá iMic^aiaarạ. cá phần nào th ĩé u th iệ u cảm, -uhưag .Moỉteưnora vẫạ đưa r a l ơ i khuyên cao là tn ẻ n £Ởi -quân thêm ỏho foeatmor eland Chỉ' oho'den aáũi sau* iiiclVajnaru mới. to ru thưc sự th ấ t-v ọ n g d ó i với cuôc ciiiến tra n h ở V iêt líaia và thay dổi lậ p trường' ậể theo p h ái "bồ câu11• ừtrn sá u 'tỉiá u g cầỉA quyền, thể lưc' và uy quyền của t ò i đuyc củng cố thêm sau jnôt phiêa họp vơi tổũg thốngẵJaiuasou ở Honolulu. liUC bấy giờ tổng tỉiống Johnson (Xang gạp khổ k4a.il với ửy ban dố i n&oạì của Thưọạg agiaị v iệ n và ủy ban này dang ciieu t r ạ v iệ c aính. l í u của Hoa Kỳ ơ V iệt $faja~ Đặc b iệ t l à n&hi 0 Ĩ Virillitua .gulbri& ht đã dua r a vàn đề quyền~~ìi£tQ' của Jotuison tro n g v iệ c gở i quân dọk Hua Ky đ i tá c c h iế n . v ớ i ệsự báo trư ơ c có ha.i J%ày, Johnson dã t r i ệ u tậ p một h ộ i Q&hi ngày 6 tháng 2> náia 19 6 6 . Joluason đã dem tiieo một ổoàũL tù y -tùũg hung liệu gồm những ũgười cổ ohưc quyèn lớu : Bọ trưởng ũísO£ŨL fcjiao Dean Huak* bộ trưởng quổc piiòũg MGÌĨaiạạxạ.,’ tr ợ lý bò trư ơng quốc phòog John McNaugirton, cố vấn trưởng về chính sách đ ố i ũgoại idcGeorge Buficlyệ bò 'trương nông nghiệp ồ r v ì l l e i'reem an, bọ trương y t ế , g iáo due và phúc l ợ i Gar d­ en er, các tuơng E arle- Wheele r i W illiam W estmoreland va Maxwell l'a y lo r , đổ dóc U .S .G rant ò h arp , va các d ạ i sứ Henry Cabot iiOdgẹ, A v erellế H a r r i- J man vầ Leonard Unger.

• l ô i ngồi đối diên vơi tổng thống Jonsoa với tướng ÌẾlỆậệtt và . tướng Kguyeri Hữu Co, bô trư ởng quốc phòng tro n g n ọ i các cua t ô i n g ò i’ i i a i t ■bên tõ i..

1’ỗng thống Johnson đã n ó ị lê n chu đề của h ộ i n ghị như sau : "Cinícig ta nhóm-họp t a i dây là đề thảo luận đảc b iê t ve uẫc sự ngiiiệp cua iiòa b.lnh. Khi chúng ta r ờ i khỏi nơi đây l à chung t a đã hạ. quyễt tồìtt không p h a i c h i có ìxóhn thìu-h chiến, thắng chống xâỉtt lư ơ c , mà con ciiiển tiiắngca ỳ nạn đ ó i, bệnh t ậ t và sư tu y ệ t vọng. Chuag t a đang Icon cho nguỹẹa vọng cua d ạ i a a 30 dậo ciiúng tr ở thàrứx h iẹ a thưc.11.

■■V-' . Ề •. Điềm chính yếu l a Johnson muốn công bố l à Hoa Ky đã đến V iệ t Ệ'Ham Jchong p h ải c h i đễ ogán chặa cộũg skú ma ooa có mục đ íc h g iú p QỠ Yiệt^aitt c h iế n

1 ếỉ>*

tia a o g d ư ợ c s ự ũ g h è o kiao v à t h i ế t l ậ p

cơ sở cu a m ột qúổo g i a

âộc

'1

i)e isjti&i t r i ể n điầm n ó i t r ê n , t ó i đã hứa tìắ ti Jaaab. một cuọoc&ch mạ/jg xã hội* g i a i q u y ết nạn mù chữ và bệữh. t ậ t và õham mục đ íc h tiiực lỉiốn ỉũọt « ché dọ dộc lậ p tự do. 1'roQg b ài d ie n văn phác tJtiao tr ê n ciuiyếu bay aếcì H onolulu,, t ò i đẫ n ổ i : MT ôi ktoông n ghĩ rằn g chúũg t a ọhìkx c ả i t i ế u đưyc t ì n h tr ạ n g a i a h aóo^ cua t ấ t cả mọi người trư ơ c k&i ciìúíig t a cóiaòâũìatà, nliứng chúng t a p h ai th ự c h iệ n duyc nhiều t i ế n bọ iiơa nữa so vó’1 'tihàuii t í c h mà cluing ta dã tao đươc CỈ10 đến ngày iiorn nay. CỊuíạg ta pJaait^oduyc raọt x i h o i có khả. năng đứn& vưng khõng b ị la y chuyễa trước những lờikêu 'ígoi gỉẳ. CLổỉ của cộng sần* Ghung t a phẪi tạ o dươc một XẴ h ộ i tro n g đố mõi ca flJtLuxi ũều ip th ẫ cảm th a y l à á ờ i mìab. có một tương l a i f đuyckínii trọ p g v ù 00 ph.£m g i ạ , moi ca íihâa aeu th ay có th ề có mox cơ h.ội nao doctế cho r i ê n g mình, và các coa c á i mình *dườc SO0& tro fig mot bau khõog khỉiùíóug có g ì l à chấu n ả n , tu y ệ t vọn& ttoạc có caia g iặ c l à b ị bỏ r ơ i M. Dậy l à nhũn^ l ờ i n ổ i ciin^j ‘r a n , khojag; jiung hặng mà. l à mọt SU! tuyên bố thẳng th ạ a rỉiều IHO’ ưứo của t ô i về . n ềa cỉâạ chủ ở V iệ t item.

Johnson dũ eham chú Ịắ n g t a i nghe và Ipầ. t ò i dư t l ờ i , Johnson ứã euxm inìíìh. về p n ía t d i và n ổ i : "T hật iiay , th ủ tưới% dã n ó i ^ ó n g như mọt ngươi. Hoa &ỳầ* 11 Ằ uát p ỉiát từ Jo h n so n , t h ì aây l à inột l ờ i tán. auxyng -cao B Ì Ĩ lắm T ố i th ic ii Johnson và n&ay từ lá p đầu chuuís t o i dã ý Ỉ1ỢP tâm đàu,cổ l ẽ b ự i v i Ctt -tiai chung t ỏ i l à ahững người muốn lèùn ũược việc* v í dụ k h i chiíng t ỏ i t r ò chuyện tron& l ú c a i aọc tiieo hàuii la£& của JiLhach. ổạn .đề cíín pìiaiie, h o p , t o i clẫ dề p ể tárỆ| cường lie tiiốn^; tru y S n ỉilnix ở ViệtXilam y à sử áung hệ thốD^ này nhu: iỉi liiòt pimo’nfc t i ệ n ’thong t i a và tuyêntruyềtt# Liic b.ếý g iờ ơ V iệ t i^txn CÌUU1& t ò i c iii có iia i đ à i d i GĨỘÉÉC piiat ỉiìn h từ t r ê n luáy bay* ÍL‘ưc k iiắc, Johnson đã quũy l ạ i p iiía ah.6m người p h i Ị t á Giang tíi th e o sau chún^ t o i v a g o i người phụ t r á c h cơ quan tiiôag t i n tíoa Kỳ (Ư blb) dén và n ó i v ơ i v iè n chức này đ iề u g l t ổ i ãã vìca trla b . bay và n o i thêm ; fríUiiả tương Kỳ n ổ i đún&- Hãy g iú p thự c h iệ n v iê c àaỵ l i ề n n^ay bây g i ờ 1*. 1‘rorig; vòng mót th ầ n £ s a u , rĩ^ười Hoa Kỳ đã dược xem truyềniiìọÌL ở V íe t JAejũ.m i^ếa l ờ i yẽu cầu cua t ò i úưyo ^ ở i tiieo dường l ố i tiiòữ^thườia^, t h i cố l ẽ p iiải đ ế a v a i năm mới C0 đư^c h iệ u qua. ildajcwell T a y lo r cung có mặt ở H onolulu Điiưag idiỏa^ còn l à đ ạ i sư ơ V ie t N&m aữa* iíần s a u cùng t õ i và T a y lo r gàp nhau ỗ* V iệ t Ivam t i l l lú c t ò i let mòt ốẼ^ượÌ khòng qaaa trọ ũ g d ố i v ớ i ÍDuylọr và lã c ấy 1'a y lo r đâ cổ cảta rjgnl g iậ n aữ và gay g ấ t d ổ i v ơ i t ô i • Alliưữg bậy g iờ p t ó i đẵ i à tiau tuxíj% v à dang tixảp l u âu tr ự c t i ế p v ớ i tồ n g tiiofcgp trorig lu c đo t l ù TayIp r c h ỉ l à một cổ vấ& ờ phía sau hậu trường mà thôi*

x

•K

%

*«9

\

"-

.

/

.

\

-«■

.

*

Va t o i du h a i 1 oug kill' b i t I Uu><: illý t luUfj .1.0 Í1 HU du* mux>ệ'!:-ìj l Ẻ'ỵ 2. 0 T 4 ft t r i n h btty x ác trư ứ c uy bn ri ơ ó i i% uụi cu li th ư y n /, i.ĩí chíoằl phủ cun t o i l à "ch íiih phu dciư t i c n ư V íọ t hum ơuyc uự ưrỉ^iiO vừii^ c h i o c u a (juiia ỉự o* l ‘ron±, l a c qukii JLưc CUM Uưíiti Stìu cậiínii pbu ũ h ư íi&òy QQ/ X h \ c h ín h pJau lỉày s ẽ Jchòấj& b ị myt tỉiiỏ a if 6 òn ào it aỗ iiiiư xnyt, t ìj c h í ail phú àS b i l f t t 4ỗ troiifc iậậy uám tr u ó c icỉtì nữa'* v i vậ^ mà t ò i íigiil l à 00 a o t v à i k h íc h l ệ t c h i daii c u a iiỉột aự ổn đ in ii d a r^ 1ỚD laạnii veiaặi c h in k t r ị ơ Hom V iê t A*aiiw,ệ Chún& t ò i đu cho pÌẰỗ b iế a 11101 Ihoijfc cáo chuiỉ& t-ron^ đo cố n ó i : "Hoa Jtỳ 'cam k ế t to n trọ n g nguyên ểtấ c quyền tự quỵ ế t c ủ a c á c aân tọ c v à cua c ác c h ỉn h phu áữỢG sự ciaấp thuận, của uân cliúng. Hoa Kỳ Ế iiã. g iú p ciơ và «5

tiếp

tiỷG £ Ì i í p

d ỡ ỏ ii đ i ạ k

iie t ì k ii ib . t e

u ả a V Ỉ'êỄ t'VỊMạ)a.t

tă£í& g i a v i ệ c

e ả á m ắ t M ữg &õa» p h ổ .b iể n anh san& g ia o dục v'a l o ạ i t r ư bệnh t ậ t 11. ấầìXùg đ ổ i v ứ i Jo h n so n , c h i -riê u g mọt bẵũ th ố n g cao nh'?* vậy cuag - chưa au* ỊỊgày clip1 9 Johnson đã họp t ấ t .cả chiiflfc t ò i l ạ i / Cho đến ngày hôm tìey t ò i v ỉn con co tliẹ nhớ ro Johnson lấ y ngón ta y c h ì vào t ừứg aoạa cua ban thôn& cao opxxìxg icili J o h n s o n . u u ý ệ t l ạ i tụrng áiậm mọt vơi pJtion^i aach sạ c aão cua một a&ười tiiuọc miềnTextìS, va dbiag t h ò i lầ n lư ợ t ữlxlá về p iiía các bọ trư ở n g Va v iê a ciiức l i ẻ a h ệ , n ó i rũ v ớ i t ấ t c ả m ọi tigưcriMaọt cácìi qua q u y ết là .o n ^ , ttt khon^; c h i có n ó i su ô n g aùi tiiự c sự muổn th ự c h iệ ũ v iẹ c xỗy dựn^ liiọt nước V iệt toam mới'. "Hên g ìn g iữ cầa th ệ ữ ban th.õpg cáo n ay Hp Joiaa^jn n ó i trư o c như v ị y 9 ,,bỗ’ì v ì dây l à niọt bản tliòn^ òắo mà cháũk t a kJaon^ muón sẽ b i bo quêa. i ‘hôn^ cao này sẽ l ạ mọt thứ kirứi timcứi đề chúỉi^ tũ u o i th eo aổ ỉnà hàrỉh CLỘn&* Khi chỉíng t a t r ơ - l ạ i aây > rp n ^ vồr% ^0 iiukc 6 tỉiạ a g t ớ i , ch.ừf% dố chiíãg ’ t a ae bất aầa uiiac đến nhiin^ l ờ i tuyẻn bó mà tồn^ thống, ’quoc' trương và thủ tướn^ àã u ó i.

99R

*

v

y

I

wúi v ị có trách, rihiẹm t a i các bộ i i ê í i hệ nay, -qui v ị bọ, trưưn^vk :c a c Àhầa v iổ a tiY C vtnaộc tro n g -h tti cnírm piiủ./ q u i VỊ ãừng quên la c h a iiổ t ò i tĩc Kliảo ã á t q ú i v i va q ú i v i s ẽ úưo*c chẫia ạệu iioảc Dị. cLấnhrỡt c h ín h v i ỵcỡfìg v iệ c uùd qú i v ị aã .lòm duo’c 11. a&Qfc v in dầ tr a n h th ủ sự UOK ^9 (ỉửa & iớ i ŨỔ0£ dtìfìt JoiiiiSondQ h ồ i I % iíì v ị âk xầy dựa& đư^c nèa dân chu ở cấc vùng n.Òn& tỉio n chưa ? w ấi v ị đã' xảy <iựn^ ciưyc aban^ tro r^ i aếp sình, h o ạ t dâa c h ủ v h ồ i nào , v à if a t a t Víúi v ị cho CỈ1Ú0& t o l b i ế t Ằi^ctyt tiiờ i giaD v à c á c con s ố . • ÍỊỈặỊ do^rx h a i oaa thồn 4j cap CO ,ftàu^; g i a sàn lưọ^agị san x u ầtiiũ u ho&9 c&l t i é n t i a <luog» nần tièixcôn^; n g h iệ p , nền con^i n g h iệ p íứiệp ỉs t'

-

ẽ'

1

ii I Ị I

"

~ 55 -

và đ iệ u k h i h ó a ttồag th o a 11* Đ ậylà jáiạữn£ cau van su ô n g 9 uhững từđễkhữã triỂơũg fraỵ l a cốc vi. đã th ự c h iệ n đư?c d iề u g ì r ồ i ■?"•ề, . t^uay về phía John- Garủaer, bọ trưởag y t ế f g iẩ o dục và phuo l ợ i CUQ. mìrứi, Johnson n ó i v & ẩ đến. l a vấn đề y tế 'v à * £ Ìấ o dục, aày ông G ard n er ,'Ckung t a iciiòrig muổn n ổ i suông đến vấn đề nàymà chung t a muốa , lam một c a i g ì tx'ong l i n h vực nay* l!Iống -tiióng illia .lằ s e g ở i ’cấc đ ộ i chuyên &ia sattg V iệ t fteunn* DÚng ổỉíỉẳ v£y.f niurag cỉuíng t a $ổt hơa ; fũêa làm ũíột c á ì £ Ì n g o à i v iệ c g ợ i chuyên g i a . Cắc chuyên& ia nằy aên đỉ sao g bên đố. ơhúũg t a se huấn l u y ệ n ' nhân v iê n y tứ .B ao ĩứ íiêu ? Gỉiúng t a khõng muổn ỉiaiỊh động nliư ngư ờ i c h ơ i b a i Pôke d i môt số t i ề ạ lớ n v à ĩ kh-i cấc ta y ch ơ i kháo đ i -tiền theo và h ố i y cố quân b a i g i t h ì y tr ả l ờ i s "Dõi Ẩcìi11, v à hộ h ỏ i t i ế p xuỗy quâu t i l l y t r ả l ờ i I "Mọt q u ân M* 'fe- ' '■ .. • .

-ì«aj *L&L*!i'iế p th e o l à vấn aề dân t ị u ạũ . vấn đề này cũng nóng bong như khẩu sán g l ạ c t ạ i xứ của t ỏ i v ậy . ^ ú i . v ị kh.ò;ri£ laaốa t ô i g lu in g G ơ trốagệ. và dầu ấàũ g > v ì vậy mà ciiung t a p iỉả i làm một c á i È>ì đe ẻ x k x quyểtvấn ‘ Vễ I I, • P- . \ , ;;ề. / đe nay - . • 11 •' . ,

. ^

r

I

Tron^ p h iê n họp -nay., John so n ciẵ tỏ r a l ạ mọt ngưòâ x u ấ t sắ c V C ài iúi:l -gẵu dếia cu ố i p iiiê a họp Jo h n so n mới dề cập àén vấa dề sứcmaxiii quân ổự : "Chutìg t ầ đã tă n g thẽứi h iệ u nấp& quân sir v ì co h a i h o ặc ba ly do. ikiột l ý ao i à ỒỈUUÌ& t a iúuốA cổ th ề n ổ i rnôt cách tìiàn ]iẻ‘t iiự c v à chính, ocac l a ỉiọ i A&iiị này t ạ i ^ io n o lu lu ichốrik p h ả i l à một h.ội n&hi đễ tă a ẹ cường khả. ọ&Ịig quán 73$ . ‘Rồi- nl\ìn t ò i , Jo h n so n l ạ i n ổ i tkêm mọt can đế ca n ^ o i, Ucixuci& t a (iã. th ả o lu ậ n v iệ c xây đựng một x ã h ộ i m ới, dựa th e o nihíỉạg n ế t u ạ i cựơng tron& b à i a ie n văn c ủ a th ủ tư ơng *ngà,y from qua11* vào clêia c u ố i cùng của ìiộ i Aệ^iị, Johnson mời 1‘hiêu. v a t ò i v ớ i Wes:, tm o rê le a d v a mọt h a i agư ơỊ kíiác aến dãy buồng ơủa Johnson ở tro n g ỉiàrjg.,. Ghung t ó i đẵ uổn^ v à i l y , khoog có ũ ổ i chuyện g l đặc b i ệ t vàsau ^do Johnson âến n ó i ũh.ỗ v ớ i t ô i ĩ "Mơi th ũ tu ổ n g dến p h ò n g 'n g a c i a t ô i ■dọ v à i p lu ít,f.. ' T ôi a i th e o J o im s o n ,'t ự h o i thầm ichón^ b i ế t Johnson s ẽ n ó i r i ề n ^ v ớ i mìnii chuyện g l đáy* Johnson XÌOŨ& cưa phòng l ạ i r ồ i h o i s "Tô.í ag ỉiĩ không ^)iết tiaiitướng có t h í ưh ịđược" mọt tấ ũ anil v ơ i cJbtli icý tự v i ể t ta y của t ỏ i &&yỂ khòri^,f. Trong ^ i ậ y . l á t /dó,, t o i đã pglĩX l ạ Jo h n so a mời t ô i vào phộíig c h lr cố cìiuyện Day va khỏug con ciiuyệủ khac pữeim luhưng Jo h n so n X ậi Ịaoi t i ế p l à t o i có tỉiậy ế;\ t r ở n g ạ i dề. phó to o ^ thổng^ Hu-^ b e r ắfc Humphrey CUÍ34 -đ i v ơ i. t o i trơ n g ciiuỵến bay t r ơ l a ị V iệ t Sam, ngày HI

hôm BBXÍ hay không* 11Tôi Ìíiuổtì Humphrey cùn*, <ii vơ i tiiii tưu’i)tắ 'lêu V ipt ỉtcun dễ khở i ÔU’ v iệ c áp dưii& cJiXnli B«ch V® ti* ii iitìuli ligtty luọt voi Vi.ọo mà chũng t a đà thao lujLn, Jọhnson rj®i t i á p • ”Dồy l a mọt vý kiỗu h ay 11, t o i dã ábĩìg ỉ v i noi : "jdiuTjfc, t ò i không được b iế t lù UuBàpixrey co Ittặt 9 dầy"* 'ẫ

cun&

"Humphrey kkòũg có mặt ỡ d ay 11• Jehnsoja vưa u o i ằvưa nơ rò n g inộ laiụ euờd ỉ ftNhưn& Humphrey s ẽ có ỉũặt i ểậy icki *áy bay cufe th u tưưõ& cat cánh".- V Vệ-« >*#. ’

*

'

Khi t ô i vừa r ờ i kkoi plionfc, t h i Joianson &pi & i% n o i cho Hum '*ễi* phrey ỗ’ O a-siflh -to ’E và bảo Humphrey @ắn lấ y m®y den H onolulu đễ cùng đ i v ơ i t ò i sang V iệ t. Ivauw m

T

+

>■

ĩ'ufr

VẢ:?,'

í

.

ChuơĩiLi V ĨIĨ

*

-

H H Ữ K G N S Ư Ừ i P H Ậ T T V C H Ậ M T R Ấ N T Ạ I I À m «

•à

ể

I

ỉ>ến thẫpg 3 - 1 966, c h i veâ vẹn u ộ t thâxig sau ỈỊỌ.i n g h ị H onolulu Vơi tống thống Jo h n s 00 , t ồ i àbiậB t&ấy 1«. đ i đến lu c-p h ảl^ fciả i q u y ết vanđề nhữn£' .ngươi p h ật tu - đặc b iê t l a ế í i v ớ iểíMiícJa T r í Quan&* n g ư ờ i Ịa n h đạo của họ - mà cac IOUU '.toan t,hao tiiflfc ch ín h quyền từ p h ía s a u • hậu thường đã làm trơ ngại jaghiim trọng Qốữg cuệc t iể n hành òliiến tranh* Nhỉng người ĩ h ị t tư dã đổng mọt v ặ i tr ò quan trọ n g tron& v iệ c lậ ií đỗ tru ợ c h ế t l a B ỉ ậm9 kể đó l i t iứiánỉi và Hươn^ể T r í Wuaug, đã tạ o dưọ-c t r ê n màn ảnh cua máỵ tỉiu h ìn h £kư l a m ặt n g ư ờ i|v ớ i cặp ỉiỉ&t n h ìn chằm chằm, v ớ i hàm răn g tr ắ n g c h ổ i, 'Ck£a& lá. ỉnộặt ta y lã o li^yện tr o n g n&hệ I th u ậ t k íc h aong. ỵ ịự oho mìnỊù, l i mệt ta n d h i th ư ÌỊtSỊÌ* nhưng tk ự c r a y Jchống l à g i cả mà c h i l à » ộ t ãgiắri 0Ệ0 t h ổ i hay đ i vận dộng ngặm v \ tham vọàg c h í ũ h 't r ị và y cũng đ i ù&ầl rằng, lu c bốy g iờ t ô i ubti inới 35 t u ồ i và không p liai l à mệt nguờ t h o ạt độag c h ín h t r ị chuyên nghiệp,'C ho nên y cổ th ể đS dàng l ô i keo t ô i . 00 l e y cụn^ đã t i t ì tương l à v ì t ô i ain h ra troữg mệt g ỉa đình theo đạo Phật v ì v ì t ô i d i chống l ạ i ifofeng hanh độứg x iu xa. oua Nku á á i VỚI nkững Agừbi Phật tư mk y 00 th ề uốn nắn t ô i đu’ỢG theo ý cua y chăng* ĩuyniaiéa, t ô i đã kỈLổng đố chtí bất cứ a i l ô ỉ kéo đux/c tô i* .nhiệm, * ỉa tộ ỉ l ì oắ gắtìg đ«a cuộc c h iể a traÁh tíến 'thặng lơ i* ề- ". .:.■* Ị / v

ì

- 57 ~

Xỉhững người P hật tư da dấu troxih cang mạnh hơn nhiềukè từ ichi Ị r í Quạng r ờ i khỏi d ạ i sú’ quan Hoa Kỳ ờ S ai GÒn, nơi ma T rí Queng dã duyc phẽpvào ồn nau ti ế p theo v iệ c .Nhu thanh, lọ c các chùa ch iền . ■ Từ tong hànli d ia h cua y ở Hũể, l ‘r í Quang dã b ắ t đầu công cuộc k ế t Ixợp l Ề ạ ì t ấ t cả những người phật tử tro n g nước* tohững agười Phật t i * c h i a r a lo m l i a i - m ổ a p h á i chíakL y ế u - m òn p h á i Đ ạ i l h ừ a

cMah-oyan a ) h o ạ .t

đongnhiều nhất ơ miền Trung và miền Bẩc, vàiELỘn phái Tiếu-dỉiừa (Hina yaữa) 9 vững mạjih ỗ* miền Ham® Giữa h a i mòn p h ái co sự khác b iệ t' về mặt g iấ .0 l ý 2 môn p h ái đ a i Thừa cho rằng a i cũng có th ễ đ i đến sự đ ạ ig iá c cua 2 h ậ t trojag lú c đó t h i môn phẩị Tiêu Thừa cho rằn£ v iệc nàyxc h i cổ mọt sổ í t người đ ạ t dược mà t h õ i . tolling người P hật tư đa cìặt r a h a i tỗ chứciiiới : Viện Tăng tỉiỗng chưyênlo về các vấn đề g iắ o lý do T rí Wuang cầm đầu v à'V iên Hổa đạo chuyên lo v iệ c phổ b iến giao lý do Thích Tâm Châu lã n h đạcu T rí Quang và lâm Châu,đã giáng như một đ ộ i thám tư cua Hoa Ky iioăc cua Anh., £ồm co ỉia i n g ư ờ i, mọt người tính. tình. cứn& rắn và inot người tâm tlòbi ôn h ò a . T r í wuang l à người cứng rắ n và. đã đưa r a uhữn£ t ò i tuyên bỗ có t í nil c h ấ t đấu tra n h , con Tâm Châu l à ttgười ôn hồ a và đã đưa. r a mọt dường l ố i ôn hòa iiơn. H ai ũgười ũày đã thay phiên ah.au dưa r a các . tu ỵ ên bố làm QÌIO người t a piiai hoang ia n g . Rồi sau đổ họ dã s i dạng mọt cách, sành s ỏ i tập m i sinÌL v iê n , v à tệp th.ễ nay lú c bấy g iờ <íãirở thành, như một sức mạnh òhính t r ị l ỉ ê n k ế t v ớ i họ, tro n g lú c ètỗ p i Ị V iê t cộng àưa người xéưa nhập vào tron& hàng ngũ các tập the sinh viên đế k h a i th ắ c hànỉi ảộng cua tập th ề này va khuyến k h ích s in h v iên gây xao trọ n * I * ẵ

V

p I

» 1 ê ẫ cổ n h iều lầ n nhóm họp v ợ i những P h ật Ip l va moi l ầ a mời khoảng mươi lăm người úếũ ahà t ò i , và cho h.0 b iế t l à t ô i ,kh.ôngh.ềchống l ạ i cấc nguyên vọng của họ, và t ô i cũng ,b i l t ro đa sổ dân chung V iệt Nam l à §1111 tử và H p h ã i có quyền àề (ẰươG đ ạ id iệ n một cắclichírứi đáng tro riậ c h ín h pjau • "T òi s ẵ a sàxig th ko lu ậ n b ất' cií vấn dề g ì cấc v ị đ ặt r a M, t ô i dã n ổ i, "và nếu các v i còn t i n tương vào vận mạng cua miền Warn V iê t Ịỉam, nếu. cắc v ị COA muốn cliung t a c h iến th ắn g được cộng s a n , một CÌIU. jagiiia th ù đ ịc ii v ơ i tò n g iá .0 oứa các v i , t h i chính ngay bây g iờ aây chung t a p h ả i đoan k ế t l ạ ị đề chổng Ke th ù chung* Điều mà t ò i lthđng th e iiịễu đuợc l à t ạ i sao cấc v i cần p h ả i tố chữc biểu tịniL, xuổng đườngp gỗặr

• x Qlo

'j 0

-

ti*ọnt va lain Clio th ể CÌIOU& cuu^, âảti chuii£, cue chunk tt> Veu keui ail* iNiurnfc, ngư ơ i P h ật tur da d ồ i to oh lie bầu cú’ tự đo • Tới dã hứu vứi iiỹ

v i ê c đó và n o i : ,lfXoi s e t ỗ chức bầu CU! t ư do ciio c á c v i» T u i ' đ ã n o i r o i

v ơ i c ắc v ị l à t ò i s ẽ là ỉầ v iệ c do, t{ii sao các v i eòri muốn l ậ t đỏ k h i t ò i đã hưu l ạ p đ iề u mà cac v i mong muổn1*•

tó i

Xỉhữn&người P h ệ t tử đã có &ắng c ắ t đ ỏ i miền Nam. V iê t ixam - va họ đ ã iiằLi như th ư c h iê n dươc v iệ c mà còng sần đ ã không làm được* v ì l ẽ l à một ữhk sư 'khõng th ễ cầm quyền được cho xiên đ iề u ma í ấ t ca c ấ p lẽ nh đạo P h ệ t t ư inongước l à cổ t i l l ũắm chắc đươc những người bù n h ìn mà họ sẽ đưa r a đễ cầm quy'ền« Sự ngây th ơ của cấp lã n h đạo P h ật tử th ậ t l à đáng thufơhfí« Khỉ cuôc jfchung hoẵng d.0 những ngư ời P h ậ t tư gay r a đ à lê n dến mu!cđô nghieflj tr o n g , T r í Quang đã đ i đến gặp Henry Cabot Lodge, đ ạ i sư Hoa Ky ơ s à i ữ òn-và n ổ i v ơ i lod&e ì à y muổn l ậ t đỗ t p i . Theo như l ờ i Loãge th u ậ t ểl ộ i ' cuộc gặp gơ nay cho t ô i nghe t h ì Lodge dã h o i T r í Quang |t Ệ :ÌÔ êiả. dụ th u ’O’ng tọ a l ậ t đỗ được t h i ế u tư ợ ạg 'Ky t h ì thượng tọ a s ẽ 'c h ọ n a i đễ t&ay th ể làjtn th ủ tướng ? âf* T r í Quang đã T r í í^uang n ố i lê n sẵn sàũg đ ế 'th iế u Quang xnuốn l a c ổ t nấm quyền lự c .

n g ồ i lặ n g im một h ồ i , co vẽ ổuy n&hĩ n h iề u lam# Rồi mot v a i câu làm ciio i»od&e ngạc o h iê n s "Chúng t ô i s ẽ tương Jxỳ tr* l ạ i ịàm thu tướng11* xấ t c ả đ iều mà T rí đệ, chựng minh. CỈ10 th ấ y y l à ngư ời g i ậ t g iậ y th ự c I p . . .

Đẹn tháng 3 nám 196.6 dả xảỵ ra nhữià& cuộc bi?êu t ln ii trong nhiều th à n h pixo lơ n , đặc b i ệ t l à Ệ Huế v à i)a toang n ơ i ma những ngư ời P h ậ t tư cổ n h iề u th ư c lư c I l ì n h tr ạ n g con t ê h a i hơn nữalạ. co báo cao C hinn xac ch .0 b i ế t l à n h iề u b ỉ n h . s l ỡ quâa đoàn I , đồn t r u t ạ i các kha vực n à y , có th e t ừ c h ố i khôứg; c h ịu đánh nhau v ớ i rứiữag ngư ờ i P h ậ t t ả nếu đến li íc có đung đọ th ự c sự* HÌnh như không a i có th ễ t i n đươc rằ n g tr o n g l u c mọi cố gắng nên p h ả i đươc tệ p tr u a g l ạ i đề tấ n còng cộng 3ỈX1 t h ì tr o n g th ự c t ế chúng t õ i đã đứng trư ớ c nguy cơ b in k oiếa. 00 xuể xa^ ra tron g quân dôi* Quân đoan I đ á dưcc đ ặ t th u ộ c quyền c h ỉ cúa tưỡagNgưỵenCỉiaaii 2*1 ế Va I h i cung l à một P h ậ t t ỉ v à l a ngư ời t ô i đa chăm. chú th e o d õ ỉtĩr l â u . X uất th â n Ề t ừ th a n k phần nông dếhị, T hỉ l a mọt ngư ời hoặc đ ã . g y ỉ <Sược a ự á i mọ cua ngtụợi ichẫo hoặc đ ã lam ciio cg ư ờ i khấo p h a i dỗ Ẽ

,

- 59

1'hỉ da không oó cảch oư zư đỡ dung hòa* Trong đầu ổo tô i* t õ l không nghi ngơ g i nữa ve việcT hi đã tí c h cực sữ dung những người Phật tử đft cung oổ quyền lự c oiio riê n g cẩ nhân mi.nJb.ft có nhiều người cho rằng Thi đ ỉ' lưọra l ặ t được một số tư tương th iê n tả trong .luc y ở Cam-pu-chia f nơ i mà y chạy trố n sau kill th a t bại trong âm mưu đảo chíah. l ậ t đỗ Diệm h ồ i nám 1960 và. y đã cổ một nhân tì n h mà ngòrơi t a oho rằng người dole, cộng sản* Bấm s ia h Thi l à một người có thó ỉ hay vện động ngấn ngầm • Thi. đã đổng một v a i t r o .quan trong tro n g v iệ c đưa Khánh lê n cầm quyền và sau đó l ạ i tham dư vào v iệ c l ệ t đỗIQaẩniu Xuy nh iên t ô i đẵpÌLai ỉiàũỉi động cần. t&ệữ đối vơ i ĩ h i ễ những lú c bấy giò’* rõ rang laT M đang nuôi tham vọng muốn *rở thkữh một lã n h chua cua th ờ i x a xưa, bơi v l hàng ngày t ô i đều nhận ổiiơc bằng chứng l à thay v ì duy t r ì t r ậ t tự t ạ i vùng Huế - Đà UẴng và tìn h hìah. đang h ế t siío s ô i dộng, Thỉ t r á i l ạ i đã giúp đỡ cho những người PiLật t i * VÌ vây mà t ô i đã quyết định, l à Thi p h ải r a đ i . Tôi dã bay r a Đa Nang đễ g i ả i nhiệm T h i, nhưng đề làm dịu bớt v iệ c nay,chung t ô i đã lo a n bắ.0 l à T hi x in tư chiíc v ì lý do sức khoe và tro n g v à i hôm ĩ h i sẽ đ i Hoa KẴl dề t r i bệnh* Thực r a Shi đã khống đ i và quyết đ ịn h ở l ạ i chấp tửLẬĩi đề b ị b ắ t g iư mot cachlcín. đáo t ạ i nhà, tro n g mọt th ơ i gian* Ngmời Ẹoa Kỳ đã ang hộ hành đọng và các ké hoạch c i a tô i.Đ ạ ỉ 612 Lodge đã nhận th ấ y được l à t ô i không c/òn có cách g ì kinác kơn l à phải Cling cố chính, pỉxu bằng biệa pháp gạt .‘ra ngoài những phần, tư chốngđol, mac dù nhũng người *P hật tử dã trự c ti ế p kêu g o i đến. tong tkổng John - ị s o n ’ chăng nửa* Tồng thong Johnson đã sắng su ố t lạjã r a ve như khôag I nghe n h ữ n g -lờ i kêu g ọ ỉ cua họ*ắX et cho cùng* vào mùa auâa 1966, nguơỉ« Hoa Kỳ đ ẵ cổ những quyết đ ịn h sốn& oòn, có tíãb . quan, trọng, hơn hẳn sọ v ớ ỉ các vấn đề nội bộ của V iệt Haw* Lấc bấy g iờ tướng Jdaxwell T aylor đang đề nghi g à i min CâJQg H ầi phồng, Tôi đâ được b iố t l à tro n g vòng v ầ ỉ ngày không quân Hoa Ky s ẽ khơi sự ch iến ảicỈỊ tấ n công thường' xuyên Bắc V ie t Weun bằng máy bay B-5Ễ n lú c ếỵ.Họa Ky đã cổ khoang một phfctt tư t r i ệ u quân ơ V iệ t Haĩũ v ớ i 50.000 quâA khác thuộc lự c lus/ag tr ấ n b iê n ơ trọ n g >->1,1 vực. và. W estmoreland đang còn x iạ thêm quâa nữa* Chính v iệ c Hoa Ky tư chối không nụíôa can thiệp vào công v ỉệ o nội bô cua Nam V iêt Warn. Ỵiệo ầ m th ích đắng ểy đã gây ra tr ọ o g -g iớ i Phật tư một phin ứng mạnh ngưọ*c l a i ýơi trước k ia , khÔDg thể ũko tr in h Jfchoi được va l ạ i còn co tí n h chống Idỹ nưa.

- 60 ~

Liền theo dó t ô i đã b ị g&ti cho l à "bù ỉihla cua MỹM v à trê n tường tro n g nhiều thanh phố đã x u ất Môn dòng chữ r ấ t quen thuộc "Người My hãy c u t d i !"• các cuộc biêu tin h sau v iệc g ì ã ỉ ' *iêiu tướng Thi dã gậy nhiều sự lo Ễu, ơ O a-sinh-tơ n BỌ l à nếu t ô l b ị l ậ t đỗ t ^ ì cỗ thỗ một chính P&U theo khuynh hương tru n g lậ p của nhưng agười PhẬt tư sẽ let* thay thố o lừ mồng 9 đến ngày 20 tháng 4f t ặ i Nhà Trắng đã cổ ỹ pk iên họp d\xọo t r i ệ u tậ p một cách khấn trương v ì cuộc khũng hoẫng ơ Nam V iệt Nam vat • tro n g cẩc phiên họp này, cấc thành v iê n trong chính, quyền đã duyệt x e t l ạ i các đường l ố i haah động mà Hoa K.ỳ con có th ê ap dụng đuyc ơ V iệt 3ễanu ' 'ẩ ’ ' Ị Hai đường lổ ỉ hành đông chính nêu r a l à đường Ị ổ ỉ A do George C arver, mot chuyên g ia phân tích, cua cơ quan tru n g ươDg tìn h bão đ dề, x u ấ t, nham t i ế p tu c không t^ ay đỗỉ sư cam k ế t cuaHoa. Ky va dường l o i • c cảa tbií trướng ngoại giao George W.Ball kêu g ọ i s ự -g ia i kết cua Hoa lsỳ ở V iệt Naỉa. B a ll đã nói : "Chung t a nên tập tru n g sự chú ý cuachdng t a vao v iệ c làm giậm bớt cac ton t h ấ t cua chung t a ••• T hật r a không còn đuímg l ổ i hành đong t ố t đẹp nạo dànliclio chung t a nữa 11• Theo đường 'l ổ i B t h ì đ ạ i diên tr ợ l ý bo trướng n g o ạ i g ia ô Leonaxd Ưnger l à tẫn thàùh. v iệ c tiế p tụ c cuộc ch iến t^anh nhưng đồng th ờ ip ịia i £Ìm cách đ i đến một ộự dan xếp <bằng thoa hiệp* va theo đường x ổ i JBP t h ì t r ợ iý bộ trương qnop phongJohn MoNaught oa l ạ i đưa r a l ờ i khíiyên cao l ạ

tiế p

tu c

cũ oc c h iế n

tra n h

!,v ơ i m ộ t tr iễ ũ L v ọ n g b ỉ > q u a a ,f»

Quyết điữii đấ được la y nếu như 00 th ễ n ổ i đếy l à một quyết định I l à khôngcổ. th ay đ ỗ itro n g chính sẫ c h i Will'iam Bun<iy,tzY l y l i trư ơng ngoại g iao phụ. tr á c h cac vấn đề Vien ỉ)ông^ mặc dụ tá n th àn h v iệ c ti ế p tự c t i ế n liànli ch iến tra n h , nhung đã n ổ i trư ớ c gàn như t i ê n đoán l à 1 flCuôc cbiến tra n li ở V iệt Nam cố th ề se t r ơ thành, một đ iề u mang ta iiiọ ã đến cho chính, phu này# í t n h ất cung gi-ống như cuộc ch iến tra n h T riều l i ê n đ ố i vơ i tống thống Truman h ồ i năm 1952 vệy1!* Bầu không Jch£ căng tìiẵữg ơ s à i GÒn đã lê n ca©« iíguời t a tổ chức biêu tình, hàng'ngay l tại'ổ& ỈG ồn yà Chơ Lơn - khu phố cua người Trung Hoa I dươi n hiều h ìn h thúc khẫc nhau e cổ ngày cổ những t r a i tran g k h ỗ e mạnh tro n g phong tr a o thanh n iê n Phật tư , phân b i ệ t đưực do áo sơ mì tră n g mà iip m ặ c , đâ n ỗ i xung( lê n và l ậ t nguỸC b ấ t cự xe h ơ ỉ hoăo xe dip nào cua Hoa Ky không cổ người c o ỉ g iữ mà iaọ th a y , và họ đã. ném đa f

í

•

I

I

- 61 -

XH

vko các của sỗ« Qua ngày kề t i ễ p , những người biêu tìn h nay l ạ i cóthễ đón* một v a i trồ ôn hòa hơn : với khoẳng 2.00Ồ ogươi, họ dã ngồi mọt ? cách k iê n ữhSn tron& 3 g iờ đong hồ trư ơ c Viện hỏQ đạo đe nghe các bài th u y ế t pháp mà t í n h chểt bạo lự c c h i dưọ’c che đâu ơ be Dgoai* T ạ i H uế,

c á o n h à s ư đ ã CQĨŨ c u ộ c đ i d i ề u hajah k h o a n t h a i t r ô n cầ u

Bgang cua sông Hương tro n g lilc dổ t h ì các nhà sư t r ễ tu o i hơn đã tìm cách cliưaờ minh cho thây Huễ l à t r ắ ỉ tim của "Phong trà o tran ii đẫundọ n riê c họ chiễm lẩ y đ a i phat thanii và to chượ một cuộc-bleu 'tinh. ngoi t ạ i trư ờng đạ.ỉlioc« có nhiều quân nhân đã cone, k h ai đ i theo "Phongtrào tranh, đẫu” tro n g đố cổ cẫ tướng Nhuân, tư lện h sư đoàn 1 bộ bỉnh* i Gấc cổ vễựa Hoa Ky ở miền Trung đã không khỏi cam t>ỗy nghẹn ngào b ơ i v ì b ấ t t.bìãbL l l n i i ixọ b ị lâm vao tin h trạ n g p h a i cố vốn cho những qụ.ân Dhạ q quyểt tâm muốn l ậ t đỗ chính phu mà agười Hoa Kỹ đã OQỊH k ễt ung; hộm Việc người Hoa ivỳ tỗ r a tứ c g iậ n , cũri£ l a dề h iề n thôi* Chính t ạ i d ây f ÌLO đã bỗ r a b i ễ t bao rứiiêu t i ề n cua* mẫtbao nhiêu t h ì g iờ , mB h ô i và Will đê ciíu vãn môt d á t nươc khỗi b i côns, san th.ong t r ị , va iiộ ồa được níĩứờí t a ;lĩwn g ì đế cóm ơn ? gPọ đã b i lă n g mạ, phản b ộ i va không bao lâ u chính cơ quan thông t i n Hoa Ky d ẫ .b i người t a c3 ỉ đốt phá thaabL t r o b ^ i. Trong s u ố t phan cuối của mùa xuân, người t a vầa t i ế p tụ c to r a căm th ù đổi vơ i t á t cả những g i co dính l í u đến Hoa- iổr» v à eắc phà bình, lu ậ n n ỗ i tiễ n g như Cyrus L. S u lz b e rg e r,người đã đễn gặp t ô i ơ S a i Gồn lú c bây g iờ , đã v ĩ ễ i tro n £ Niu OốQ th ờ i bẫo Ị à V iệt cộn£ dã xâm nhập sâu vao tro n g ' phong tr à o của yQhững nngười Phật tữ .và cần p h ả i lèưn mọt c á i g ì , nễu không t h i Đa Nẵng và Hue s ẽ sụp đỗ* lừ h a i ngả Jchac áhau, những nguời P hật tử vk cộng sầ n đã găp nhau ơ t ạ ỉ ngã ba đường v a bây g iờ họ đã cùng nhau đ i chung l ổ ỉ , chính. l à do cộna; s ả n đ ã khéo lé o k h ái th ắ c tình, trạ n g xáo tr o n do những ngườỉPliật. tư gậy ra* Những đ iề u t ô i nghe đuợc cho thẩy l à tìn h h ìn h đã xẩu đ i nhiẽu • R ồi bong n h iên t ô i nhận dược bằng chứng l à nÍLiẽu ‘P hật tư đã đước vũ tra ữ g r ẵ t đây đu, /đ ặc b i ệ t l à nhóm "quyễt tư " , và mỉa maỉ th a y ' : l ạ i đã đươc vũ tra n g v ỡ ỉ sung cua Hoâ, Họ đa có đưọ^súng ũày một cách g iả n đơa l à x in đâu quân vào một s6 t r ạ i huỗn lu y ệ n ơ đ ị a phương mọt tlxời g ia n r ồ i bồ tr ổ n mang I theo vũ k h í của t r ạ i cấp P-kẫt. Tô ị CO cỏm nghĩ giống ũhư S u lzb e rg e r là b ệah Uũg th ư ũkỵ J-UC ẩy đaíi£ la n rộng một cách qúa Phanh, chống, và hỵ vọng duy a h ấ t đễ cứu người bênh - tứ c l a chính phu - l à phải g ỉ ả ỉ pliẫu, c ắ t

bo Uh5 ung th u t ạ i nguồn gSc* T ôi dã quyỗt đ ịn h làm ngay v iệ c nay va cliuẫa b ị kễ hoạch đễ lfg i ầ ì phón^" Đ& Bẵềẽ*

oông

T ô i 'dứn.®: trư ơ c một sư khó khan quan trọ n g : cổ nen thông báo cho người Hoa Kỳ b i ế t ve ý đ ịnh cu a t ô i hay không ? T ôi đà câu niiắc kỹ vấn đề nay va cu ỗi cùng t ô i đã quyết địãbi giự b í mật kể ỈLoạch cua tô i* .Rọt cuộc t ô i đã quyễt đ ịn h t i ễ n hành cuộc f,g i ả i phóng” vuag Đa líẵng một mình, tô io T ôi dã không 'tham khẳo ỷ kiềar người Hoa Ky*lúc bẫy g iờ l a V* Lodge đã ũ ổ i v ơ i t ò i , trư ớ c lứii. r ờ i V iệ t Wain đ i'H o a ứ ặ l à . n ổ i cỊatmg MhàTrắữg t i n tương l a nễu t ô i thtcc iixên cìưọx mọt ch ín iisácli cứng rắ n t i l l v iệ c nà^ s i có íc h cho no lự c t i ễ n ẳ.ạjỂỉa c h iễ n tran h * Luc bấy g iờ t ô i dẫ h ỉ âu* áhông còn b ẫ t Gẩ* một sư n ghi ngờ nào c ả ) l à Hoa Kỳ muon cổ ở ttam V iệ t Kajn một chính. pliu có tìLực quy en đễ yếm t r ợ công cuôc cam k ể t v ĩ đ ạ i mà Hoa J£^ đang th ự c h iệ n ỗ* V iệt Nam. .

Chẳng mẩy cixổc t ô i d i âhỗn th ẫ y th ờ i điễm hành đọng đã dfcru Một sư đoàn bô b inh đã thự c sự l i ê n k ễ t v ớ i những người P h ệt t ư . líliSng lự c lựọttg thUộc dặc khu Quảng Đa cũng đã,làm như vây Toi b i ễ t chắc l à nễu đa H tì ễ p tụ c tro n g vòng ỉ |ậ | tu a n l ề nữa tiDX t ẵ t cả m iền ĩ'rung s ẽ l o t vao ta y nhữũg người P hật tự và họ sẽ tu y ên bố vùn~ này l a . một vung tự t r i # Đai p h ắt th an h , cấc cơ sỗ’ cua t ^ Ị xã và tong han#. dinÌL quâa d ộ i ở Đa Itfang đ ỉ do ahững ngừoỳí P hật tư chiễm g iữ . ỉữũĩng người n ỗ i lo ạ n đã dùng phương pháp xỗỉíi nhập cua du k íc h cộng s ả n , đã p h at .vũ kỉil cho dan chungẳỗ Đa. itâữgt đã tổ chức dân chung thành, nhổm v à uy ban, rứiổDi này cổ ỉirẩch nliiệm tỉxeo d õ i ọac áhổm k ia'. -Những người P h ệt tử dẫ cÔDg bố lệ n h cẩm kìLÔng clio b ấ t cií a i ở Đa l|ỊỊộậ nghe đ à i p h at thanlì S a i GÒn. lNiổi mot cách khấc, Đa ìềẴiiặ đã é»&fl g iố n g như một thành. ph.0 b ị côn^ sả n chìểm đóng. Do đọ mà ngay 14 tháng 5 vào liĩc 3 g iơ khuya, .tôi đe, t r i ệ u tậ p 11101 h o i Ig h i cẩp cao v ớ ỉ các c h i huy quần Bự của t ô i đề đem kễ hoạch cua t o i r a thirc h iê n . Đậy l à một kỗ hoạchđưực g iữ b í mật cho đển. độ mà ngạy cả tương Thiệu t ô i cẩng đa không cho b í ẽ t , đừng n o i c h i đển người Hoa Ky* Ếỗạ 5 g iờ sắng cấc ấơa v ị phụ tr&ch. •títư chiện •kễ hoạch đã bay r a ỉ)k lỉẵng v ơ i sư y ềa t r ợ cua khống đoàn may bay kiia tr u e và th ả bom ciĩa tô i* T ôi đã c h i địnhtuơng tỗGg tham mưu trư ơng làxa tư lệrứi cupc hàrứi quân nay* ÍDôi r ă t t ỉ e c l a tro n g cương ív i th ủ tương chínii piùí* t ố i đã piiai ợ S a ỉ Góa* Xaio k h ơ i đ ầ u , cuộc hành quân đã,không găp ổự chổng cự nào đang kề* Chúng t ô i đã •SU! dụng l í n h dù, lí n h thuy đánh bộ và x e ’tăn g và đanh th eo l ỗ i đăc công. Chung tô ỉ đã t r i ệ t đồ s ả dụ.AS yễụ tổ b ầ t ngờ đễn xmlo mà

\

- 63 -

chung t ô i đã ohiễm được đ à i phát thanh và các đ ịa diem then chSt kliac gần như l à trư ớ c k h ỉ phe chong đổỉ co t h ì giờ đề thưc dậy* Mục tiê ư chính cua t ô i khôngphâỉ l à kha dân sư c lĩ a t h i xã mỉi l a CO’ sở ch.1 huy cùa quân đ ộ i đã công k h ai đ i theo những người Phật tứ* Ngay k h i đổ chung t ố i đã gặp phải một VỖLU dề khổ khán : vâtì đề lỉê p quan đẽnngười Hoa Ky« Chẳng khổ g ì đề tươũg tượng r a được sự kinh hoàng cựa nhữngngười Hoa Kỳ ơ Đa ^lẵng* Luc bấy g iờ họ đang làm cổ vẫn. cho một số đơn vị cũà quân đ ô i V iêt Nom va các đơn v ị này đang b ỉ các đơn v i khác cua quân đ ô i V iệ t Nam tẫ n công* Không b iễ t đươc vẫn đề bên. trong cua cuộc hanh qiíân, các cố vẫn Hoa Ky này lú c ỗy đã tư h ồ i l à họ p h ải ung hộ ẸiX 'đây. LÍnli thủy đáoh bộ Hoa Ky ở Sa Kang d.0 tưỠDg Lewis w. Walt ch.ỉ ìxuy và tướng W alt đồng th ờ i cũng l à cố von cua quân đoan l ề toalt đã to r a g ỉận dữ trự ớ c một cuôc tẩ n công tr ê n phần lã n h thồ mà Walt tự cho l à mình, co tr a c ỉi ữhiệm mà l ạ i lchông đươc cho b i ễ t trư ơ c .

Một so binh s ỉ thuộc quân đoàn I đ i theo những người P hật tư đã thự c sư c h ia pkáo cua họ về p h ía căn cií không quân Đà Diẵng klxi may bay của chúng t ô i đắp xuống va. đẫ đe dọa cho nỗ sáng* v ì lo lá n g muon tr á n h đỗ máu, t ô i dã g o i gipy nổi. ra. Đà Nang v à r a lệ n h ch.0 một c h iễ c mẩy bay quần t r ê n cho phao binli đống v à th ả xuổng một th.ông điệp : "nếu một p h a t pháo bắn r a , t ô ỉ s ẽ tỉê u d ie t t ẵ t cẳ các pháo ỊỊ t ạ i căn cií phao b in h 11. Căn cií pháo binh nay b i ế t i à t ô i s i làm như t õ i đã nỗi ch.0 nên đã kỉiống có p h át phao nào bắn r a .

Tuy n h iê n , k h i thay c h iễ c may bay nổi t r ê n - mặc dù c h iễ c may bay này .đ i t h i hành mọt sư mạflg hồa b ìn h - tương W alt đã g iậ n ảSf và l i ề n sau đo tương tổng thafli mưu trương cua chúng t ô i đã g ọ i g iay a ố i về văn phòng t ô i ơ Sài.GÒn và n ổ i ngắn gọn : "Iưang Walt yêu cầu t ô i ngưng cuôc hành .quân v a nểu chúng t a t i ễ p tụtc S& dung may bay đề yễm t r ợ , ông t a đe doa l à s e cho may bay Hoa Ky bay lê n đễ baa r ơ t cacmay bay cua chúng t a ” * ỉ)ễn đậy t h ì t ô ỉ l i ê p . lạ c v ớ i đ ạ i sứ Lodge, Lodge b iễ t về sư de doa cua tương W alt .va n ổ i thêm : "Tôi p h ải hĩ>ị đ ạ i sứ xem 00 phải đó l à ch ín h s á c h cua ch in k phu Hoa Kỳ kay không. ìíếu thực đo l à chính. flấch, t h ì t ô i ae bay r a Đa ttẵng tro n g vong 10 phút va hưỡng dan cac may baý trong cuôc hành, quâa đễ xem o o i quâa đ ộỉ Hoa Kỳ cỗ can đeua bắn r ơ ỉ tíạu tướng nước V ỉệ t Iviajai hay không*1•

Lodge đã không ngơ l a t ô i đã íiổỉ vơ i liodge như vậy và có hưa l à sẽ g ở i mọt thông điêp ngay tưc khắc cho W ảltễ ikiặc dù câu chuyện đã xảy r a óỉpỉ tr ê n , v i tư lện h V iệ t’Nain rigay t ạ i đ ịa diêm hanh quân vân còn yêu câu tò Ị bay ra» VI vậy aà vào giờ com trưa t ó i dã bay dễn i)a .ttẵng đế duyệt x ể t tìn h hình* Tôi c h ĩ t h ỉ cho các tư lệ n h ch iễn trường của t ô i sắp hàng các kiaẫu pháo lơ n nhất cũa chung t ố i c h ĩa thẳng vầo căn cií cua Hoa Kỳ ơ p h ía bên k ia con sổngnhỏ* Tôi đã dăn s "MểiẰ ' quân đôi Hpa Ky khở i sự bắn r ơ i móybạy của chung t a tỈLX pỉiải tiê u d iệ t ngay cán cứ iíũh. thủy đanh bọ này. Đẩy l à lệ n h 11.

Tôi c h ỉ vùa n ó i xong, t h ì tướng Wait gỡ i một thông diệp yêu cẫu t ô i đễn gặp đương sư , t ô i đoán chừng l à Walt đã nhận được thông đ iêp cua tò a đ ạ i sứ Hoa Kỳ ơ s à i Gồn. Tôi'.đã t r a l ợ i l à t ô i r a t la y làm t i ể c , v ì t ô i không cổ t h ì giờ rả n h ế Một; v a i phut sau , Walt lặ p l ạ i l ờ i yêu cẫu của ông t a lâ n riày vớ i vẽ n à i n i hơn. Tôi van t r ả l ờ i I "không"• Sau cùng Walt đã g ỉ i dến một thông đ iệp : "Vậy .th ì t ô i . cổ th ể đốn é>ặp t h ỉ tướng đưọ’c không ? ” Tôi' g a i l ạ i một thông đ ỉêp đễ t r a l ờ i : "Không, t ô i lỉưn lẩ y t i ễ c l a t ô i h iện g iờ đang r â t bận".

Hốt cuộc Walt l ạ i gở i môt thông đ iệp cho b iễ t l a Walt cố đươc c h i t h i của O a-sinh-tơ n đễ thảo lu ậ n vớ i t ô i trư ớ c k h i t ộ i

nhận rờ i

t h á i độ c u a W a it , n h ư n g t ô i

cũng

~ Ệ l toang* Xilặc dù t ô i đ ã đ i ê n t i ễ t v ì

cam th ểỵ l a tr ò khôi h à i aày đ ã keo d à i kiaấ lâ u r o i và bơi v ì t ô i ơ tro n g th ế chú động, iiên t ô i đã có th ễ tỗ r a rộng lượng. Toi đã trạ l ờ i : "Được r ồ i , t ô i có tĩiề dàrJa cho thượng tướng 5 p h ú t" . • Dã ]£hông hề cổ chuyên l à t ô i đ i dễa gặp W alt. Walt đẵ đễn ẵ văn. phồng nhỏ bé của t ô i t ạ i căn cư khổng quân Đà l\iẵng v ơ i lã n h sự Hoa Ky ơ Đa, uẵcg, một ngươi đã công k h ai ung hô nhữngng 1X0’i P h ậ tệ'tỉ* Walt' đã c h à o .tố i h ề t sac- l à đúng đắn và sau đỗ t ô i đã h ỏ i Walt ; "Tôi có th ề làm g ì cho thượng tướng ? và tlúrợng tướng muon, g ì ?M. "T ại sao th ủ tướng đã haãh. quân r a đậy ? ” w ait đã L.ỖÌ t ô i , "V iệc đổ co tỉiực Sừ can hệ gì' đèn t&ưỹng tướng không !M; t ô i h ỗ i lạ i.

"Câu- chuyện l à như tiiễ nay, l ô i l à tư lậ n l\ l í n h tbủy đánh bộ Hoa Ky ơ t ạ i đây và t ô i l à cố vẫn cua bộ tư lệnJa V iệ t Mam ơ vùng r)ầy. Tôỉ ng h ỉ rằn g trò n g cương v ị cua t ô i , t ô i có th e được cho b i ễ t về .điều g l

"Trong nhưụg cuôc hành quậu thông thưừng có l e %h\xơỉi& tương dã được thông báo", t ô i đáp l a i , "nhưng tro n g những cuôc hành quân k iề u nay t h ì không* Đly l à một vẫn dề n ô i bộ - g iữ a .đân chun^ va c h í nil phủ* NSu t ô i 00 th ề n ổ i th ẳ n g ,’ t h ì cuộc hành quân nà> không có can hệ g ì đển thương tướng và thượng tướng không cần p h ải b ỉ ể t đến v iệ c aày . Tỉiirơng tướng n ỗ ỉ cho t ô ỉ b i ễ t , . thưcmg tươũg đã phuc vụ. tro n g quân d ộ i Hoa Ky được bao nhiêu năm r o i ?*•• ' Vơi vẻ h ơ i ỡưng s ố t , Walt t r ả l ờ i l a Walt đã phục vạ 23 tro n g quân lực*

nam

"líhư t h e ” , t ô i n ổ i " t h i vớ i th ờ i g ia n trò n g quân đ ộ i la u . như vậy, thượng tươâg p h ải b i ễ t l à đ ô i k h i một s i quan nhện được c h ỉ t h ị Qua tồng tư lệ n h CU8Ếminh trư ớ c k h i hanh quân b ắ t đều, hoặc tro n g k h ỉ hành quân đang t ỉ í n hành và có k&i sau cuộc hành. quân, có p h ả i phư y ệ ý không ? M* / X

1y

9

•

■

*

0

IQxiv Walt g ậ t đằu xong, 'tô i l ạ i a ó ỉ thêm, ,vaễu t ô i n g h ĩlà thựợng tướng can b ỉ ễ t b ạt cư điều g ì về môt cuôc hành quâa, t h ì l ề đương nhiên l a t ô i se thông bao thựơng tương k ìể t , nhưng đây không phải l à một trư ờng hơp nhuf vậy,f« W a lt V a ạ k h ă n g k h ă n g . g i ũ ý J c ỉễ n v à n ổ i ỉ

IỆI\ihưng ẳtJbu tư ớ n g

rằng ỉ)a iMẳng vần y êa t ỉ n h ẵ LÍah. thuy đẫah bọ của t ố i có tiiộ đ i cảo-quán rươu đễ uốhg. Tôi khônghiều t a i sảo thủ tư ơ n g lạ i phải q u ậ n ‘r a đậyn.

b iễ t

vào đua

nỉ)ố l a ý k iể n của t-hượng tướng chứ không p \ ẳ ỉ cua tô i# T ôi h à i lòữg b i ế t dtrơc l à l í n h thũy đánh bọ cua thuỶHg tướng còn cổ 'th ê đỉ r a pho đễ uSng rượu, nhưng vỉệọ.-này không l i ê n quan. g ì đếa đ iề u ma. t ô i đang cố .gắng làm và đó l à t á i lậ p l ạ i quyền lự c cu a ch ín h phu trung uơũg. Giả dụ một đơn vịH b uộc bọ tư lênh cũa thượng tướng ókổng l ạ i q u y ía c h l huy cua tỉiương tướng t h ì thương tLỈơng cọ ch ịu dươc Jchpn£ ?"• Tôi b i í t đưọrc, b i / g iờ tương u ộ t v à i l a tầ ụ tuớữg.

l à W alt * ỉ t r i l ờ i "không11.'T ô i l ộ ỉ n ổ i t i ễ p s "Ilxôi a in cổ n ặ t thuồng tướng ừ đây t ô i muon n ố i với. tiiuyog okuyfn« Ciuíttg t ô i 00 mọt chính phủ ơ s à i ữbn và to i ỉỉtu những người Phật tu ở đay 00 gắng hkoh động dỗ l £ t

đỗ chính phu .của chứng t ô i , t h i tô ỉ cũng ơ tro n g trư ơ ng h y p g iổ ag túiư thượng tương k h i tỉxượng tưỚQg th.ồy b ắ t buộc p h ả i t a i lậ p l ẹ i «'y quyễo k h i cố một đơn. v i th u ộ c bộ tư le a b của mlỉih. Qốỉ l ê n cỊiỐag đổi**® Bẳy g iờ W alt đã tỏ vễ trốm lặ n g hơn, thông cam ho’ũ v à W alt đ aiiỗ i t ô i v ớ i đ ô i c h ú t lo ữ g ạ i t r ê n sắ c mặt l a t ô i s ẽ hành quan t ấ n côag r a Huề haỵ không ? T ôi t r ả l ờ i v ớ i Yifali l à "không" và W alt h ìn h ahư đã cỊứn thổy h é t sứ c yên lòng* ÍPôỉđẫ đ ặ t xong k ẽ hoach c ỉ a t ô i đ o i vơi Hue* Theo tô ì bờ b iế n Ệ miền T rung, g io n g rihư mọt con r ắ n / v ớ i Hue l à đẫu ram* ĐÙ lM^ng l à th â n va n a ỉ t i n h Quảng TÍn và Quảng Nam đang tlieo những người P h ật Sư và ở ve p h ía nam I)à Nang l à đ u ô i r ắ n . T ô i dã không muổn g i ễ t ch ễt OOQ rắ n n ày , v iệ c mà t ô i cổ th ế làm đuợc nễư t ô i tẫ n công Huễ, đầu cua r ắ n . v ì vậy mà t ô i đã đánh’ vào th â n r ắ n Đa Nang, mot cảng ơ m iềnTrung, s i í t gậy 331c đông hơn l a Hue - để nhằm 'là m tê l i e t r ắ n • Bây g iơ t ô i .dư đ ịn h phong t o a p h ía bắc v à p iiía , ữtìõSk Đa "Hang. Thoo t ô i , trư ơ n g h^p uày hìũh. như đã l ố một v í dạ th ự c* Ịioàn hảo t r c . ^ vẩn đề k ễ t hợp chính, t r ị v ớ i b h iễ n tiLiĩật quẩn s ự , và lau. này t ô i có ịCỉậni n g h ĩ l à , mặc dù h o i ay t õ i dã cổ một th e đứng r a t t ố t đ ố i v ơ i J.ohnson’, nhưng liíc bấy g iờ mới l à lú c mà* oẫp ilãnli đạo 'Hoa Kỳ đ ã b ắ t đẫu

th ự c sư t i n

t ư ơ n g C' t ô i

á b iề a

h ơ n v à đã u n g -h o

tô i

.m ọ t

cách nghiễm- ch ỉn h hơn. ầặàỵ 20 th án g 5 k h i iiOdge t r ơ l ạ i sài Gon, liòclgÊ hình. như 'đã ỉiễ t sứ c h à i lotìg về k ế t qua cua .v iệ c t ô i ặ ẵ lam . Lodge l a jnot nha ngoại g ia o g i ỏ i , dù cho cam n g h i cua mình như th e nào chăng nưe 9 nhưng Lodge độ. khôũg bao g iờ dám co v ấru ứ iẽu g ì cho a i , va đo cũng l à tiurc chặt cua t a i k h xử sư của ô-og ta«,Ị5ữumg tro n g d ip Clay, Lodge đ ã Qố nói v ơ i t ô i : '‘lô i, đã, lẩ y làjn Vui sướng b i ễ t đừợc th ủ tư ơng đã lá y q u y ễ t đ ịn h hanh quân r á miền Trung, liễu th ả tương k h ô n g 'làm v iệ c đ o f thỉ., có p tiiả tương đa làm cho t ô i p h ả i t h ẫ t vọng"* ìiầư cũng thừcmg xay r a , 'sau này t ô i đ ã .,trơ thàiịh. bạn t ổ t với tương ’W alt và k h i t ô i đ ỉ / thăm vùng Đà uẵag t h ì đ ô i k iii W alt đã cung bay chung 'trêgi o h íể c máy bay l ê n th ẳn g cua t ô i đễn thăm- nhưng đồn xa x ô i hếo lánh# T o i cungfdS. thường tro* l ạ i tổng hanh, d in h cua W alt đề dùng bữa trư a* GÕ một l& n, t ô i n ó i v ơ i Walt l a t ô i h ễ t sức aung sương k h i tixay c h a i tương iff Tabasco t r ê n bail ân#. Đay l a th ứ nước tương mà t ô i ưa t h í c h . ' . ễ ■ỉ 5" ■ *Vv-• • ' íV.;' /"Wặì .ề« agSwgg y «ỊHể à 11, Walt, n ổ i, "người sả n x u ấ t 'ih ií mrơc tương này ớ Mỹ

là

- 67 -

một tron^- nhưng D^ười bạn t o t nỉiSt của t ỏ i va t ỏ i s ẽ l o cho th u tirưng idiòng bao g iờ th i e u ntrõc tixơn& Tubas co t r o s u ố t d ơ i cua th u tương*1* và th ư c sự ViiQ.lt dã lo v ie c này* Vnelt đa dtìỉi xep (lè t ò i nhịn, dươc một thùng nước tương Tabasco moi t h ấ u o fthtfng Tabasco là l o ọ i nươc tương mà người t a p h ải dùng có miíc đọ và t ô i đã p h ai bo l ạ i iLhoajag cá chực thùng ơ S a i GÒn sau k h i i!ỉaja V iệt ỉ\lam sụp đo.

Hue đã không &ây r a lchổ kiiaa nao như t ô i dã dự t r ù . 'Chung t ô i đã c ắ t diỉt t ỗ t cã những đường lọ x u ầ t p h a i từ ỉỉk Nang, eang g&G n h ỉ t cua Hu$» á l cho n h i ê n - l i ệ u , thự c phầai hoặc các l o ạ i t i ề p l i ê u khãc không th ễ <ìi qua đươc* Co đô Huễ, do T r í Quang va tướng lihufin kiêm s o á t , không bao lâ u sau đổ đã đầu hàng Va cixi dễa lvlc ễy t ô i mơi g ơ i cảah. s ắ t dã c h iề n r a đễ g iư t r ậ t t ự .

T r í Quang được đưa đ i s à i (xòrí bằn& máy bay mặc dù v iệ c iưa nhà. sư say Eiê chính, t r ị nay lê n may bay đã l à c a một vẫn d ề , b ỡ i v ì , th e o , l ơ Ị ’nguợ ị p h i còng th u ậ t lạ i- v ơ i t ô ỉ , t h ì k h i T r í Quang nghe n o i là mảy bay đ i s à i Gồn s ẽ baỳ tr ê n b iề n , T r í Wuang đã đinh, n in h l à chung t ô i s ẽ đưa y l ê n may bay đế đem v ứ t y xuổng b iê n .

T ôi đã p h ả i th ận tro n g v ớ i T r í Quang, b ơ i v ì t ô i khon& muổn ' làỉn ốko y tr ơ thanỉi một n^ười tư v ì dạo, cho nên t ô i đa quyễt định xĩi flự th e o cắòh ôn hòa và áp đung h ìn h thứ c g iữ y t ạ i nha tro n tí một bộnlLVÌen ơ s à ỉ GÒn. Bièi; trư ơ c các* mánh khổe mà y s ẽ dùng đ ể n f t ô i đ ã chu tâm chọn một bệnh v iệ n tron& dổ có'm ọt bác s ĩ l à bạn cua T r í Wuang# T rí Quang đã ơ bênh v iệ n này "b o i dưỡng” tro n g v à i th a n g , nhưng gàn Dhư l a vừa vào bênh v iệ n l à T r í ^uang đ i tu y ê n bổ l à y s ẽ tu y ệ t th ự c • %

Dấy c h ín h l à mánh. khổe mà t ô i đ ã dư t r ù trư ớ c* iỉhưng m ă c d ù với t ấ t cả cạc b à i v i ễ t t r ê n báo về c á i c h ỉ t sấp đễncua T r í Wuang, ìxitúi rứnr T r í v^uaJTig đấ khộng bao g iờ gay đ i . Aỉõi k h l cac c6 vẫn Hoa i^r koi t ô i l à k h i nào T r í Wuang s ẽ c h ễ t, t ô i đã đáp X "Uỗu T r í i^uang thự c sự l è một n h k sư t h i Ệ'Cữ l ẽ T r í Wuang á e ,Qh'&%ễ nhưng T r í Wuang l à ẻ người h o ạ t động ch ín h t r i và người bẹua bac fll cua y đang cho y ăn mọt -cách k ín d áo . cẫc ông k h ỏ i th ấ c mắc, v l đ ổ i T ơi một người h o ạ t dộng .c h ỉn h t r i , c h ế t l a k ể t . T r í Quang p h ả i sõng n íu y auổn t i ễ p tự c 3ự nghiệp chíóh. t r ị cua y Mv Hồi th ấ n g 6 * 19 6 7 » t ô ỉ đã kêu g o i quân đ ộ i Hoa Kỳ tă n g them quân, số của họ lê n 600«000 người đề tưang xưng v ố i lụ o lựyng V iệt from . của

ị

- 68 -

chúng tô i* Luo bểy g iờ quân so Cualỉoa Kỳ V Nam V iệ t ÌAOĨÙ l à vào tr(D <+59 «000 người*

khoang

R o b ert Mc« Namara san g thăm V iệ t Nam đề ước t í n h t i n h h la h và toestoorelcưKÌ đã đề x u a t tă n g thêm 70*000 n g ư ờ iẵ Tuy n h iê n , JklCo Namara muSo g iữ moi sự tăn& thêm quân ở mức t o i th iề u o Ca ỉia i đều đã bao cáo về tổng th ồ n g , và tong thong cổ' hứa l à quận sổ Hoa -Ky ơ V iệ t lĩẽưạ se đuyc tá n g l ê n nễu có nhu cằu cần t h ỉ ễ t . , ỉíhưng tr u ớ c -khi tă n g thêm q u a n ,'Johnson đă g ơ i tương T a y lo r v à c la r d C l i f f o r d đ ỉ một" vồng cấc nưỡc ơ V ien Dông đề tim thêm sự giúp đỡ cua các nưỡc th ư ba«» T ối cổ hiía v ơ i T a y lo r và C l i f f o r d , l à òhung t c i s ẽ tă n g lự c lư ợ ng Nauã Y i Ị t l4a.m lê n dễn 6b5-000 n&ườỉ, mác dù T hiêu đã c h o n g - l$ i v ỉê c tă n g qua cố n iy v ì sọ* xay r a xeo tr ộ n tron& n ề n 'k in h t ễ , VQ đễn tỈLang 8f Johnson hứa g ỡ i thêm sang V iệt xiam từ <+0.000 đễn 50*000 q u â a ,đ ư a tổ n g so quân đ ộ i HoQ Kỳ ơ V iệt ItíaiH' lê n đễn nưa t r i ệ u n g ư ơ i.

Tong thong Johnson va t ỏ i dã lam v iệ c ăn ý v ớ i n h a u , mặc dù CC một Xầri l ò i đe lẫ y làm t i ế c l à , tro n g một cuộc h o i n g h ị ơ Guam, Jo h n ­ son g hoăc cắc CC vẫn của Johnson đã tư c h ố i khõrig thu\c h iệ n một sấng £ iễ a do t ò i cưa ra« ì )0 l à một ý đioh. g ia n đơn, tá o b ạo . 1'ôi muon đưa Iuíc lwc/n^, liam V iêt uaia san& bêr1 k ia b iên g i ơ i , đ i/v à o l a nil th'o cua OGg I i | Chi iilinii và t J i i e r lậ p laot căn cư ỡ Bắc V iệ t, hềa Cọng sản đ ã cố wiÃe t i i i ễ t lâ p ứu’Ọ’0 một d ín h lũ y ơ Idiền i\am t h ì không cổ l ý do g ì mạ. k&uời Ji&j£ V iệ t Mập i ạ i ìchòng th e xây dựng mọt căn cií an to à n ơ m iềa Ầẩc àươCm Vơi SỘT; cán cư như vậy, chung ta cổ th ề động v iê n dhũng Ịi.,ểu ơ i oÌLổag cềtằỊg, sản. ơ iaie£ Bấc, và b iễ n căn oứ này thành. một khó iriiăn ch iễrl lu ợ c đổi v ơ i lÊgurơị côn& 30X11 't ừ lâ u họ vẫn cho rằ n g Bẳc V íệ't l à một n o i ao toà:'i Ơ.Ộ &ơi quân và đồ t i ể p l i ê u vao Itfạm đề tẩ n công chúng ta* ỵ ỏ i clẫ tìnix nguyện nJbẬy đù xuống Bắc V iệ t đễ dwt huy căn cư này.

Hất t i ẩ c 3.a -tồ n g thống Johnson cỉã n o i : ,,Khôcế,,> và quân lự c V ịệ t Nom khóíJL& CO QU kha năng đ'ề g iũ ’ vững một căn cií, như vậy nễu không có aự yểm tr ọ ’ V9. t i l p vẽ cua Hoa ixỳ. \ ĩia ậ t l à ạ ô t đ iề u n ể t aức đẩng t i ễ c , nễu t a dã bước lê n con đưc/n^ aẫri đêE. cMễn. th ắn g r ỗ i .

t h ì cố l ẽ

ciỉúng

C hươnu.

IX

THAM NHỦNG; NHỨNG NHÀ TRIỆU PHÚ

CÙA CỬA HÀNG QUÂN ĐỘI HOA K Ỳ 0 V ie t Nam'-chúng t ô i cũng đẵ cổ những xe h ơ i được sản xuất tkeo_ ' g iẫ y phếp cua các công ty nước ngoàit va tro n g cương, v ị tliu tươngf’t ô i van thường xuyên điíơc cẩc công ty nươc ngoại -thăm do ý k iễ n va mong t h ỉ ê t lậ p được cáe x í nghiệp cua họ* Moi quan tam cua t ô i l a pkaỉ chọn cho được công ty t o t phất va đ ạ t được một thỗQL hỉệp giao dịoh co lọri n h ẫ t cho V iệt Iuam* ' • Công ty M iật n ố i tr ê n đã nhờ một nha sư trung gian đến gặp tô i và. vợ t ô i ọ* t ạ i nhà* Sau k h ỉ nói chuyện qua l ạ i một luc', nha. sư nay đã đưa r a de nghị h ễ t ạ ứ c là hẫp àần :Ễ*ũễu t ô i ký cho phép thanh. lậ p ,x£ óghiệp la p rap xe h ờ i- tiaV công ty Mhật nay sẽ biểu cho t ô i một t r i ệ u đ ô - la bằng t i ề n mạt III 300 ch iễc xe h ơ í đế t ô i TẶng cẫc bè bạn* *

Than nhung đã l ạ mộ4; tro n g nhjing vềỊn đề to lớn. nhẫt cua V iệt Nam và cũng l à t ệ nạn ma t ô i đã phát động một ciiiễn d i ch đe d iệ t trĩriT^ong o h lế a dich. này hBl mùa đông 196 5-19661 t ô i đã ch.0 xư bắn trư ỡc công chúng tê n g ia n thươũg Tạ Vink t ạ i '- chợ Ben Thaoh Sài*GÒiu, Chơ đen Ễịao l à mọt tệ nạn đã lam. cho công chúng phẫn 09 Diiiều hxm - b ơ i v ì'g ạ o l à lựơc.á thưc cằn' t h i ễ t cho t a t cả mọi ngượi . Hệ thong 'mua tiấn gạo ơ V iệ t ỉĩam. nằm tro n g ta y mười thương g ia có th ẹ lự c , phÈn lớ n l à người Trung Hoa. Họ cỗ th ề ỗn định b ẩ t c í giá. nào mà* họ muổru Ho khơ i sự bằng cắch tỉc h tr ữ gạo, va k h ỉ t ô i ch.ọ viêct chưc nhà; nữơc <iỉ kiễm s o á t t h ì t ô i đã pliẩt /hiện được ngay cẳ v iệ c hp mang gạò đo 2 uãng sông đế tạo ra một tỉn h trạng khan hiễm đã đem l ạ i hậu qua l à g i a gạo trên, t h i trường và g iấ sirứi h o ạt đã tăũg vot lê n . tiR ' ằ' ệ • l ô i cung đã p h ải đối phố vơi cac kiaó khăn tương tư như-vệy trê n I t h ỉ truxmk vang* i»uc bẫy g iờ đatìg cổ cơn sẵ8*t trong v iệ c đầu cơ vàng ya agươi t ạ đ ỉ t í c h tr ư vàng đễa noi vàng dã b ỉể a mat .trê n t h ị trường • Tôi cổ g ^ i ỉ c h o 'lỗ n g ũha *ngân kh.0 là . chính piiU .aên jđem vàng r a bãn» tro n g một t ỉ i ị trường cồng k h ai đề cho g iá vàng hạ xu ong. Bộ trướng k in h t ễ lú c ểy cho b iễ t l à "Việc công k h ai bon vàng không th ê thực h iệ n đưực. Chua cố chính phũ ũào đã làm như vậy'; hơn Dưa, vàng cua

ohuug ta do Hoa ữ viện tr ọ TÌ Hoa Kỳ co 15 Be không cho phép oháữ# t a bin vàng công k h ai” * "Gfcuing ta fl« không thực Bự bán vàng"* t ô i t r i l ờ i "và chúng ta ề ĩ làm nlur t h í najr"* 3au tìgixcri Pháp t h ì nguỉrỉ Hoa Kjr đín - viêo buôn bán oễbợ đ#a bành trương nhự chura bao g i ơ t h í ỵ trươc kia* Điỵ l à mật thưc

không th ỉ nào tranh đurọro tro 0 £ ouộc lỈAg khi mà ỈL&ag

lạ i trạng

q u to.

nươc ngoai 0 ạt t i í a và.0 Y iệ t I i i i đặc b iệ t khi nhũng quần l U

llxúi ữìgr l à

quân lín h Hoa nỳf luxra£ hìtng tuần CUA họ cổ tixế uhiầu b.ơũ-ằth.u người v.ỉệt Nam trong một nầB* "

oum, .

Moi đơn v ị quÌ0 đội Hoa Kỳ đỉu cố một cưa hkũ4 và mỗi QUA qUân đội l ạ i l à một kho báu v ấ t gom những hạng hốa hitm có ■*

fcfluae o&ười

vô lu ơ D g têm cố t h ề l ợ i dụng đ ỉ t r ơ tixàxih t r i ệ u p h u nhcr v à o c a o

GUML

hàng quâa đôi này* Bất cự agươi lín h Hoa Ky nào mua hìiig a i í n th u i trong cắc cưa hìu3g quấn đội cunt đ%u có th ỉ bón l ạ i mổoũiìag đo Tơi g iẩ g ấ p bon lần gift aua, nhưa* r ỉ i sau .đổ v iệ c g ì đ i xay ra ? Đoàn V .viên thuộc đoàữ oỉLỔng thạm ữằỉũg cụa t ô i đã theo doi hành t r l a k tiỊựe sự cua mọt tu lệúcủi dỡ một oguời lỉxĩh Hoa Ky mua từ của hflUQft qu&a đội ể x&ỉ đem đi bin lạiiaọ i cách b í t hợp. pháp cho* một người V iệt ầeim VỚỊ g ia gấp 5 lầ n g iã mua t ẹ i cửa quin đ ộ i. C hiíc tu lạnli- đẵ sanệ tay mười ngươỉ khắc nhau trươc khi được dưa ve đ ặt tron& Jũhà bỉp euồ một người bạn g ạ ỉ cua mậi «1 quM eỉp tương VlSt Nam* •

n ế t cho cụng t h ì người CÔU& chữc đều b ỉế t rõ v iệ c .cấp lã n h đặo ơ cặp chop, bu đa' oó nhiều sổ tie n to lơ n god t a ỉ các ngâu hàng.Chu ngkỉa. g ia 'đ ìn h t r ị l à một ỉilnh thức tham uhũng, và ơ đ tu eũng đều 00 ba con cua Diệm, và hý ì * những n&'jời r í t vô luKHig tâm* Trong la o mm. OU* Diệm* AÍgô ĐÌnh Nha, phự tra c k v ia <ft au n in h , đã l t y qũi OU* Qtkiofr pku đễ t a i tr ơ cho ĐfiU34 d n lao của y va dã dỉủh l í u vào nhỉềuvụ tỈA £ t i ầ a v i'b u ô n l ệ u Ểthu8c phìậA, t h ì anh cua £ iậ * , giám mụo ligô ĐÌrứi Thựo đa I t y tiần. cua <xh.ỉnh pifta eho giấo kộl 06134; g i io . Mpt t^ « 9 Ì «n kkáo

oaa

Diệm, Ngô Dinh Cần# 4 t lW ftiku afefc vào v iệ c k l W \ d á t nkx%4 t ế ^ i / « t quy%n. đặc như^oc oằậiyln ohở tr ế a ầ i i a va một1phftn A^fiAh ềuỐA teflUB. qul.

L iệa đã cụ n fu c i MI ú t oua aln h 41 lỉyn d ại aứ ở Loaầ#a và th&ocink 'cua b* Nhu XÌn 4*1 sú ờ O a-ainii-tơu. . ' . 'Ệ • ■ ♦ .> ■ ' . ■. l'lt i k i i o l à ch ít bùa aJfertJtan nhũỉUi đã tỉilm r l vào a p l k ỉ hờ cúa đờ i sSog oủa ebúac tô i TÌ Lị k k i t i p l inh đạo nhà nước đ i Bkậa r a được mức độ o i * t l n«A đ»* ,

71

-

N h iề u

b à

vợ

cua

những

n g u ợ i

-

đang

cổ

quyền

lú c

bầy

g iơ

d i

k ìk ồ n ịị

ourơng l ạ i đvcọ^c sự cấm do cua các sỗ t i ề n h o i lộ k h i họ cố th ế thuySt phục được chong ho &iup dơ bẹn' be cùa hpo Co mot dạoJ, dắc b iệ t la tro ĩig vẵn dề quan, d ịc h , Bổ /tiề n 100*000 dồri£ mà CQC bà vơ này nhập đuyc moi k h i ho g iú p cho con cua *bV'baa được khỏi b ị g o i d i líu h . - dã t r ơ /tlùu&b một g iá t i ề n phồ b iề n Qỗa mức mà các bà đánh x ì phế lơ n VỚI nhau, m5i. k h i đ i t i ề a thêm đã n ổ i ỉ "Tôi tổ thêm mọt tâ n binh quân dicK11* T ô i

có

b iễ t

vỡ

cua

m ột

s i

qua a

cap

tư ơ n g ;

b à

nay

đã

g iữ

l ạ i

được

một th a n h n iên kho Ị p h ẳ i đ i l í n h mà không lấ y t i ề n của anh ta* Ngươi th a n h n iê n này l à 'thọ' lìmi tó c cho bà t a và dã Dgoan ngoãn phuc vụ ếí ba tá

trò n g

su ổ t

K hông

ouộc

cổ

cho

c h iễ n

nao

tra n h *

ma

tìn h

*

trạ n g

t ằr 8 n

quân

d ịc h , l ạ i

la a

I

rộ n g

n h iề u

hơn £ÌLU! l à ơ Chợ Lơn, môt nori nằro kễ 'cân ngay S ai Gan - y ơ i'm ộ t SỐ

mà

90

phẫn,

tră m

là

H oa

k iề u f

khồn& , m ộ t

a i

ơ

đây

co

y

ầâu

n iu ổ n

th a iá

g i a 'Vầo. cuôc ch iễn đẩu, và liầu. 2xễt những ngựời clia t ạ i đâỵ đều. đa. n ftirn g

m ổn

tiề n

h .ố i

lô

th .â t

lơ n

Ò Ỉ 10

đế

con

Ỉ1 0

cu a

được

m ie a d ic h .*

tra

X & iC b ọ r

LỚn có t r ê i ĩ 100.000 người tr ố n quân d icii. Iihưag ma pliẫi- t r ả mọt. g ia • tiề n . r ấ t cao* và t ẩ t cã So t i ê n này đều l ọ t vào ta y trương t y cảnh s ắ t . gẬ

-

H ồi

\

c ì> n h o a t

‘

đong

.

tro flg

•

'

;

N lạ ó m T ư ơ n g

Y

;

T rễ ,

~

các

.

n g ư crỉ

bạn

cùng

'b ay cua t ô i đã thường n ó i đùa : Mliày Kỳ, nếu sau này aoii co bao l ê n lạm thu tương, va uễu anh. muon tìm v iệ c cho cấc bè btua cũ, t h ì k h ỏ i n ộ i

p h ả i c ắ c ,

băn a n lx

khoăn c h i

cần

dành cho

cho' ch u n g

tô i

m ôt

tro n ^ ;

ngư ờ i

m ột

chưc

chung

b ộ .tr ư ơ n g tô i

là ỉn

nao

trư ơ n g

,

l& ỉm a y

g iơ anil tro /a g .

ty

canh

s á t quận 5 l a đuM« Quậri 5 naja tro ò g Chợ AiơA và muon lèưa trưởng ty cầnh a a t

quan

n K Íx a g

5»

n g u ờ i

n g ư ờ i ta

ta

b iễ t

p h ải rõ

l à

k o i

lô

đung

c h ỉ

tro n g

cho

vong

m ot h a i

số năm

tiề n sẽ

15

triệ u

CO ' t h e

th ù

lạ A

g ỗ ĩ> ^

ba sS t i ề n này.

T iề n ma

cô ,

h ổ i

ngư ờ i

lộ ăn

đ ã ' lọ /t x lữ ,

k è

vào tô n g

tú i

va

tiề n

iiằ u và

baọ

cũ a

các

g ấ ỉ

những

ta y

bán

rơ tìg

b ảa ma

rư ợ u , tú y

.-

cấc những

kẹ gây t a i họa cho x ã h ô i. vẫữ. đê ma tuy cũng 1^ một ngụồa g 6 c\Ịơ n cua t ệ ŨẠH tham nhũng m Bạ ch p h iễn lá c nao cũng cố sẵn ở Ham V ỉệ t Nam và t ạ i đây bạch p hiến l ạ i r ẽ và có cliẩt lương cao.

Bạch. phiSn dược biỗn chế phầxx lơ n từ cây thuốc phiện đue?c #Bn& n Mìễa B iện và phằtt con l ạ i tĩrcôy thuãc phiên trồ n ^ ơ B ấc%Lao»ĩD^ufì^tồA tin ỉi o h i bạọỉi phiãn 3|.a Vièn Ch&n; và từ đây bạch pMỖn ứược đưa vỊi \

*•

I t

s à i GÒn bằn& may b a y , th ư ờ n g được dựng tr o u tí c ó c v o ixộọ ó ó - c a c o -ltìi

Một 80 đã

bay quân sư Lào đưọc Việt i<iain tlifc

uliưn&

••

pilBcj

lố*n 9ẵ d u y c dư a 'rề qua n ^ ã a â o btịy b u x ù ồ ii* • Tr ong quân lự c r a t cổ k y 'l u ậ t CIỈU huu K.ỳf l ặ n d ầu t i ồn (I ễn

V iệ t

.Nam, v ân đ ề dùng th u o c p h iê n có l ẽ c u i hạ a ciiễ tr o n g m ọ t s ố í t n g ư ờ i y nÌLU‘Dgdễn dẫu th ậ p kỷ 7 0 , DỌ tư lệ n h h o e Ky đ ã ươc liTỌ7ig l a co k h o an g 10 phỗn trá m quâũ đ ộ i Hoa Ky ơ V ie t

dã ạù o g ba.cn p iiiễ n v à 5

•trám đ ã n g k iệ n b ạ c h p h iễ n .

•

ọhỗn .

T in h th ầ n c ủ a o&ười Hoa Ky Ỡ V iệt ỉ»am l u c b ấy £ i ờ d ã x u ong tk ẫ p * T-^ong quân đ o i m ột số đông l à cong úâri đ ễn t a o ỉ p iiẵ i đ i lĩu n n g h í a vu q u â o sự v à so b in h s ỉ lừàỵ mu ọ ri di* c h ie r. ạỗu vè r a x CO tỉ iễ b ị c h ể t t r o n g m ôt cuôc cÌLíễn traÉiỊi mà X1Ọ Knoxi^s k h a c đ ả côri" k h a i phan c h i ề n v a b ì n h .T ỗ t c ả tía b ị anil hưởíj(j p h an đ ố i v ớ i cuộc c h iễ a tra ri-k và v l s ư p i e ) ơ iuỹệ

• -ếT ;ệ-

còii UÍUUI- q a a n tám đ en n ữ a • ỈLỘị sổ d a b ấ t ciau d eo v ào c á c b iế u tư cm g h ồ a nào v ì sư t h o j d ô i t i i á i đô t ạ i H oa ử \ ự a manh c ủ a p h ong t r à o h í p - p i ( H ip ­

•* 7. ■■

^

Sau k h i vu ta n s á t ễ iiạS l a i b ị p n eo h p iiu i r á , uy 't í n c u a q u â n đ ộ i c à n g xuoũfc> tiiẩ p hơn nữ«; n^ưc/i .lííiìi H o a 'i\ỹ b ắ t đ au cảm t h ấ y m ìah. n h ư n g ư ờ i b i bệrừx h i l i . So b in h s ĩ l ẫ a t r ạ u i i c ạ ộ 0 c h i ễ a t r a n h ngày* OGjxg n h i ề u , s a y th e o ạ en 'rư o u và r ú t vào t r o n ^ t h ễ g i ớ i ảo h u y ề n c u a m a túy® B ô i ỉih l n » ’i g ễíì£,a&i c i ĩ ỉ ùư?í£, k ỷ l u ậ t , ẩ kũ ầ g l ạ i í t g ẳ y dư ợ c t h i ệ n cam f đ ã b i l ự a áạu làm ciio ta ti x a c , và h au qua l à c a o s ỉ q u an d ã k h à n g c ò n mu Ổn ra. lệrừx lỉìòt cacii t r ụ c i i ỗ p uư:a * Ma tu y v à s ự th a y ư ỗ i o ù ie u huxĩ’n^ củíi ảự l u ậ n O' q u ê niià. đ o i CUOC c h i ế n

ír á o k

â ã la m

ta il* r ã

tin h

tL a n

vợt

c ủ a m ộ t q u â n t í ộ i h ù n g x n ạ n h .y à

k h ô n ạ pJasi c h i cố v iệ c dó mà TIIOÌ. :%u?ời l í n h Ẹ ọa Kỳ đ a m ang v ề H oa Kỳ t h ó i q u en G.àn^ Lia t u y , vù vân d ề mtL t u y , t r ư ơ c đổ đ ã l è a iề m l o â u c u a Hoa Kỳ, bâý g i ơ l ạ i trỏ* n ê c £,ây c ẵ a tiiêrii# GÓ v ể n n ư l a n ^ ư ờ i V i ệ t lỉam đ a t r s t m mọt c ắ c lì g h ê gơEi niĩĩirig Ci^ưừi Jdiach I r ư ỡ c k i a đ ã CC t h á i độ k e c a đ o i v ớ i h ọ , v a ho ciể lam cno h ọ a aJt p n ã i c h ị u m ột t ệ đ o a n z ã h ộ i cổ t í n h l ậ y |ỆÍexu ciiẳng iOiác g ì ííiọt Dệnh hoe i i ẽ u .

1'ĩiực ra Ờ V iệ t' ẳíạm lứ c Dầy & ìơ , b a t ^ ã i Éầ v a / ậ t g ì c u % đẽu co t Ể l mua du yc. Phẫn 1ô íi an.u.Tig g ì dưọc áei£ i*ò oảr. 'àêu i à rmSnè đo v ậ t đ á DẬ đa nil cắ*p9 ivaiíi 1 967p *íố'c t ỉ a n cá z r . i | :Ẽệ chưc Hoa K ỳ tn l oố t ẫ t c ả uứtt x r i ệ u t â n Ê,ac bị áku& jaõa x r o a ^ c ấ c k i i o t i ễ p /

*

- 73 -

1 lê u

i,ẫ iì

CUQ

quân

dux

iiu tì

Ky

VH

/ i é t

ÌYtiiii*

Ijh u *

tu

.L Ọ ỉili5

liìíiy

tliu

l i .L i.il9

IIay, tat cả tieu bị dóiili oá.p. có kiii n^uyén Uoan xo GO h ọ

ỈỆ ẵ ặ

xc

chơ

b id vh. dồ lit liu đeo t u y J, Jiiay ỉlnnh ciiư VQ bi.uli cliưtí J ưa citì b i chặn l ọ i v à b i d a rii CU’O’P# ilo i uáĩD 1 §67> <4^ in9 ”k I®11 truDci so 6b xe t a i x i niăn^ íihập ji.jQ.au CD If2 c liiễ c (iu b i đarui Cap• 'H ồ i tíianii pho ổ a i God du’o’G piiep phập kliằu h2 x e h o t r á c òế sử tron& v iệ c lam sạ ch liuừíit, piiổ s à i GÒn, cổ n h iề u xe ii ấ i r a e dã b ị danh cap I d p t ạ i bễti ta u . iNáỉá 1®67 ĩ co một an h t a i xể vận t a i ciQ đ i iùiáp th a jih pho s à i Gồn tro n g h a i *Ị&sy đ e . tim i ^ ư ò i nào mu ổn mua một máy t í n h t r ị £ i á h a i t r i e ư r ư õ i dô—le • T ại chợ M iơn, n g ư ừ i te. dẫ có th e mưa bỗ.t cứ cỊọn g ì từ khằu phẫn la'ơrig th ự c v à quẫn ao cu a qoàu (iọ i c.ho đễi.» may & iặ t và. lự u đ ạ n . búng đã đưo*c. bán t ừ 25 đền 30 đ ô - l a Uiôt k h a u , và neu a i muon mua mõt xe' boc th e p h o ặ c một i»Ẫỵ bay lê n th ẳ n g t h ì v iê c đó cũn& cổ th ê dàn .xếp đư ợc.

I)ễ &iúp v i ệ c h ạn chể lạm p h á t , qưâũ đ ô i Hoa Ky đa p h a t cho b in h s Ị cu a họ t i ẽ n p ỉiiễ u th a y v ì p h á t t i ẽ n n g à n . jNăm 1 ^ 7 0 , n&uyên mọt xe t a i - c ổ th ù n g chứ a đ ã b i đắnh cắp 0’ cảng sâ n bay s à i Gồn cùngễ n h ie u tỗ a t i ề u p h iễ u v ớ i tỗng sổ & iắ t r i danh n g h ía bằng n h iề u t r i ệ u đ ô -la « $ỊỊặm 1 971 > môt t i ễ u b an của thuOTJg v iê n Hoa Kỳ đã b i inỗt cấp v ặ t , r ie n g c u a m ột nhà th.au Hoa Ky tr o n g m ột năiụ đ ã lê n đển 118 t x i ệ a đ ô -la * Tổng 30 t h i ệ t h ạ i được tíơc t í n h ch. in h th iíc và m ột ca ch. de d ă t do cắc th ủ đoan mua bán t i ề n b ẩ t họp pháp g ây r a cho c h íh n phũ Hoa Ky l t t khoang u iiatỷ đ ô - l a m o i năm . Trộm c ắ p k h ô a g p h a i l à

v ẫ a d ề duy n h ấ t . ' V i ệ c k h ô n g th ự c

h i ệ n đung đắn c ạ c đ iề u k iê n -m u a b£ : g ia o đ ic h cũng đã t r ỡ thành. t ì n h t r ạ n g piiỗ b i ễ n . ĩr o n g nhiêm kỳ th a tư ớ n g c u a t ô i , t ỏ i đã h iê n r a

là

s ổ lư ợ n g d.ưo’c phấỉn I

dặc b iê t l à

th u ổ c t r ụ s i n h i

mệt phát

k e như i à

nhập khấu từ Hoa Ky, hằu niiư có tiaễ th ồ a man đay du cho nhu cầu cu acẳ châu Á; và sỗ lttícmg x i măng, cho l à đ ã đươc nhập khấu vào ĩ ĩ i p i foam, co th ề dùng đề đuc nền bê tòn& cho to ạ n bộ d iê n tíc h , nước V iệ t .Nam. Dậy không phả-i l a v ấn đ ề bị. m at ca^p hay l a quản l ý khõn& t ố t . Ph&n lớ n aố hàng h ổ a n ó i t r ê n đã khõng bao' g iơ được chở đến V iệ t s p f H oi th a n g b - 1 ^ 6 7 , một ủy ban cua c h ín h phủ Hoa Kỳ đã t i ể t . l ộ l à tr o n g v iê c xu a t M&iu mọi mặt hatì& từ Hoa Kỳ, ttgíiơ ị nhập khấu đẽu được hoàp l ạ i m òt sỗ t i ề n h o a hồng và cố bằn^ chiỉn^, l a n h iề u vu mua bán đe được th ự c h iệ n a h ư tr o n g trư ờ n g liọ*p cũa mọt COÍÌ^; ty Hoa ivỳ (iv tro ii^ hỏa đơn g i ẩ b an mọt mổn hàtib l à 1 0 .0 0 0 đ ô - la uiiưng r ồ i đã Êii một, món hang c h i cố & iắ t r i 700 d ò - la mà t h ò i . t

74 -

\

vứi t ộ i ac vù. tliaia nliũu^ luii trò n íiiiư vậy t h ì khòn& th ê rifcio iũ quân đ ô i cho trot)£, sọ ch duọ’Ok Tu’O'tig, iỉ&uỵ/*n vấn 'i’oàn, tư lệnh ẠIỈ duèr» 2 V i ệ t iMQiii l u c . t o i d a Dê, l à

th ủ tư ơ D & t đ ẫ uưọ‘c ỉiị^ư ùi t a é>ui Jtà

“wưe

tưừrik coii^", v ì ©ửg ta dã tạ o ciuyc mọt t à i íỉáu lứ íi, íihư ìíĩy cắp tiiúể cậy &ia v ị r ẫ t qúy g ia n ày . Sư doàn của tươỉig Xoan đong tr ê n mien núi p h ía Ham Đa JNiang và nơx đậy n ỗ i tiế n g l à cổ rứiiều cậy quể và .t ô i đã sớm đuvc rjghe n ổ i l à Toàn đã mang quể đ i baa chọ* den, sỗ quế nay lk do tưổ'ũ& lo a n ặầ cho binh. lín h , dùug những xe hanh quâa dễ đ i l ẫ y .

V iêc mổ xẻ đạ k íc h này b ắt đ&u h o i thaflg 4» 1 Itaạơĩĩg viện cu a chung t ô i mơ cuộc đ iều t r a về những th u đoạn ỉam t i e n tro n g vân. dề Kua bán phân bỗíi nhập khấu* Bắo cao cua thựợng v iệ n vao cu ố i thang 6cho th ấy l à có t r ê n 70 ỉ|§ ịn trám sỗ phậa bon Dhệp khều do v iệ n tr ợ Hoa Ky đ a i tho* đạ dươQ tích , t r ư và sau đo đã đưỹc ban lọ.1 ch.0 ũong dân v ơ i g i á í t n h ẫ t l à gap đ ô i g i a ch ín h thưc* (Bây g iơ t ô i ÌLÌêu tạ i sao đẫ không có niôt người nào điíng r a Uũg hộ t ô i tro n g co gạpg t h i ế t lậ p một x í nghiệp s ẵ n x u ấ t pỉiân. bón t a i V ie t Najn !) • Ngươi t a đâ. thu. được ũhưnglọ'i nbiaận to lớ n . Bắo cáo này đã nêu t e a 60 thu*ơng g iạ co dính, l í u trô n g vụ bán chạ <ìen pỉiân bổD va co đưa r a l ơ i kh.ụyen cao l a nên each chưr Nguyền. Điíc Cường, .Bô truơn& thương mại và công ky õậ&ệ lú c bẩy giò’, và t ã t cẵ cấc v iê n chức cao cẫp t ạ i bộ này và 10 v ị tin h trư ở n g . (chá thích, cua người d ị ch lú c bẫy giò’ bò trư ợ ng tỉaươũg mại v à công kỹ nghệ l à Ph.ạí& Kim togoc, còn Nguyen ỉ)iíc Cường l à phự tá thương m ạ i)I Cuộc đ iề u t r a n ố i’ tr ê n của thưọ*ng v iệ n dã đưa đễn mọt h.ệ'1 qua Ịặ lù n g l'à Thiêu đã cách chiíc liguỵền văn Kgân, mot tro n g những piiU ta thân. cận a h a t của Thiêu va cũng l à người tổ chức tro n g đang dân chu* ỆVụ, cach chtíc Jiày đã xảy r a ngay trư ớ c idii có báo cáo cua thưọxig viện và. măc dù l ý do Ịciiông được nêu . r a , người t a a i cũũg b ỉ ễ t ếl à Ivgân đã b ị th a n h trừ n g v ì đã cổ vu cuôc đ iẽ u t r a cila ííiu p Ịg v i ệa và VI cổ t i n ổồn l à g i a đ ìn h ba T hiêu cũng cố d ín h l í u đễn vụ phân bón.

Ngay tro n g cơn dau kbỗ cu ổ i cùng cua cuôc c&iễn trai-iit h o ỉ 4 -1 b 7 5 »

người ta

cồn

đ ư a r a Ệ ấ ậ ílỂ ith ẳ n g đ ị n h m ớ i . v ề v a n đ ề

thắng

th a m n h ũ n g*

ĩồ^Buu đ iệ n O a -sin h -tơ n (W ashington P o s t) đã. cho rằ n g có kiaoẳng . 200 t r i ê u đ ô - la v â t dụng thuộc v iệ n trọ* quân sự da b ị t h a t th o á t hoặc Ađã b ị c h in h qụyền (thiệu sử âụạg một cách phung p ìií, tro n g số đó piian lơn đa b ị g i ơ i chiíc của ch ín h quyền s à i GÒn lấ y cắp va bãn l ạ i cho á ịcừ .

/

Xro'r)£ so CQC v ậ t duti£ b i t h a t t h o a i , th ê th e o cac báo cao mật của quan th an h to a n cu a ohíỉih phu Hoa. K^f cư quan này c huyên lo theo d õ i cấc D&hỉêp vụ th a n h toãíi t à i c h ín h cho quSc h ò i - người t a co l i ệ t kê* 1 h3 tà u th u y , gom có tà u tufiu phòng và tà u đS bô raa h tìi quân V iệ t H am 'di đề cJùo b iễ n mat* Thẹo nhímg aguon t i n mà người ta t r í c h dan tì* t ò a đ ạ i sứ Hoa &ỳ t h i tư ớng Nguyen v ĩn h Mghi, Dguyên l à tư lậ ữ ỉi céc lự c lirọng li am V iệ t Warn ờ dồng bằng sổ n g cửu Long, dã la y - c ắ p 8 . 0 0 0 đ à i vô tu y ễ a và 24*000 vũ k h í cã. nhân dó Hoa Kỳ tr a n g b ị và dẫ báu phầnlớn c á c món nằy eiio V iệ t cộ n g .

Tòi không th.ễ n ổ i cá nhân T hiệu d ã phạm t ộ i đễn mức aao th eo lờ i

tổ

080

cua lin h

m ục íÈharih n h ư n g t ó i

b iễ t

b a T h iệ u

đẽ ch ư n g

như d iệ n '

bằng kim qương mà a i cũng p h ă i chú ỉ v à tỗ n g tiiỔHÊ, T hiêu dã xây cãtm ôt c ơ đB r ẩ t

to

lơ n

ơ P h áp v a Thụy s i *

T ô i Gổ đ ư ợ c n g h e n ổ i l a

T h iệ u

t\m cách th a xễjp cho môt máy bay chỏ h àah khách cỡ lớ n cũa Hoa Ky

đa

đề

manề r ả idiồi s à i Gồn 17 tẫn t a i sản cua 1'h iệ u . Tôi iclìông b ỉễ t l à Thiệu có . th ự c h iệ n dươc y đ ịn h đo hay không, nhưng k h i T h iệu r ò i s à i Gon v ơ i tư ớ n g Khiêm ngày 26 /th án g 4 dề đ i Đ ai i*oan, n ơ i ma anh cua T hiệu đang iàm đ ạ i sứ cua Ba® V iệ t Nam, t h ì ngư ờ i t a n o i l à T hiệu đã mang th e o 5 v a l i chưa đầy đ ô - l a .

CÓ l e

tẫ t

cẫ cac

te n g

th õ n g

ta i

cac

aưỠG k h ò n g ỗ a đ ị n h đẽ. t l m c ã c ỉ i

lom r a t i ề n cho r i ê n g lio dè phòng -J ii họ m ẵt ch ứ cẵ K hi t ò i đ i dự h.ọi tìgÌLị M ariịlá v ớ i cap lã n h đạo cua ch ín h phũ Hoa ứ c , Tân Tây Lan , %

T h a i Lan và flam T riề u T iên h ồ i ú ăm 1 9 6 6 , tồ n g th o n g Marcos cua P h i - l i p p in đã kéo t ò i r a một bên va đã nổi" v ơ i t ô i đ iề u mà M arcos hẳn đẵ cam nfciil đổ l à môt l ờ i khuyên khôn ngoan <ìổi v ớ i một ngư ờ i t r ẻ t u ồ i ĩ ”Anli n ê n lo cho tương l a i a n h , n g h i đễn nguy cơ cua một cuôo đẳo c h ín h 11 f M arcos n ổ i : f,G iả dụ như co chuyên g ì xay r a , erih nên nghe theo t ô i • T ô i lu ô n lu ô n cố s ẵ n h a i v a l i ở bên giư ờ ng nga cua t ỏ i 11* Đển k h i t ô i nêu vãn. đề v iê n t r ơ v ơ i tố n g thỗn& M xon tlù . Hoa Ky đ a đễ t i ^ n vào V iệ t Ham tro n g 20 năm r ồ i* Đầu t i ê n l a v iệ n t r ơ quânaự mà Hoa Kỳ dưa đ ển cho ngư ờ i Pháp dưa vào Dạo l u ậ t v iệ n t r ợ pliòểg th u chuũg năm 19.49 (M utual d e fe n s e a s s i s t a n c e A ct o f 194:9) va c h iễ u theo đổ mà Hoa JCy đã g iúp đơ về mặt quân sự cho k h o i UATO vừa mới th a iứ ilậ p l ú c bay giờ/, cho Hỵ h.ạp va Thỗ NỆXĨ ÌỆrữ I - r a n f •T riề u T iê n , PiL i-X ip-pin v à Trun& Hoa quỗc g i a . Trong năm ciau Pháp dã nhận đưọ’c khoẫũ& 2 0 tr i ê u đ ô - la V&. mác dù viỗrỊ t r ơ này cua Hoa Kỳ cho Pháp là. đề củn& cổ- k h ố i

~

v

76

-

MĨO, người Pháp v l tham muổa t ấ i lập l ạ i quyền thong t r ị thực dân của họ daJcheo le o đưa một sổ t h i ế t b ị sang Đông Dương* £)ển oăm sau 9 bộ trư ơng ngoại g ia o Dean Aches on tu y ồn bố l à Hoa Kỳ sẽ"viện, t r ợ cho Phấp đề sư dung tr ự c t i ế p chống l ạ i V ỉệ t Minh., và. lô vu k h í đầu t i ê n đã được chơ đến s à i Gòn bằng máy bay iiồ i th a n g 7*1950« Ben thấng ô kế t i ế p , nhổm 00 vấu v iệ n tr ợ quân sự .(M ilita x y a s s is ta n c e a d v iso ry group) của tổng thống ĩrum an cũng đến s à i Gròn đề danrirachvieo g ia o cho người Pháp máy baynếm bom, xe tăn g và đạữ dược - t ấ t cả . cắc vũ k h í đo đều được dùng đễ g ỉ ế t ngươi V iệ t Nam* Ke từ đổ cho đến k h i Pháp b ạ i tr ậ n năm 1954» Hoá Kỵ đã g ơ i t h i ế t b ị quân sự t r ị g ìấ 2 ,6 tỷ đ ô -la va đã t à ỉ t r ơ khoảng 80 phần trăm p h í tổ n cua cuộc chiến tr a a h vô h iệ u cua người Pháp nham duy t r ì quyền lani chu của họ tr ê n đ ấ t nước chúng t ô i . Thật l a mỉa mai x i ế t bao v iệ c Hoa Ky dã ang hộ một ke th u a cuộc, ngay cả tư lú c bấy g iờ . jfk

cũng tro n g khoảng th ờ i g ian * ào , ch ín h phủ bảo đọ ỉ đẫ trỷcctỉếpnìiện được v iệ n ịr ợ quân sự , k in h tế và kỹ th u ậ t t r i g i á hơn 100 t r i ệ u đô-la* Hoa Ky đã t i n tương l à ngựời Phắp sẽ c h iế n thắng vào năm. 1954 I ''T ra i l ạ i , đã xẳy r a tr ậ n ĐiệnBiển Pha và cuộc thảm h ạ i cua người FhaPt ứhưng Hoa Kỵ vần tiế p tạ c v iê n tr ọ chồ V iệ t Nam dươi c á i ô cua tỗ chtíc h iệ p ươc Đông liQĩũ. chau À (SEÀTO) và Hoa Kỳ mong muổn l à tỗ chức này sẽ che chở ch.0 Hoa Ky khoi b*ị l.ên án l à đã caa th ỉê p vào V iệ t Warn v ớ i ý đồ thực dân. LÚc đầu v iệ n , tr ự Hoa Kỳ đã được s i dụng vào h a i v iệ c c h íũh l a dai. thọ p h í tổ n cua qyâa đ o i V iệ t ‘Nam va v iệ c đ ịn h cư những người d i cư từ miền Bắc* lỗng thong Eisenhower đã g ơ i ttcơng J•Lawton C o llin s sang v i ệ t Ham VC’I t ư c a c h l à

đặc p h ái v iê n

c ủ a m ìn h đ ễ g i á m s á t v i ê c

tiế n

hàah

íỊiọ t

chương t r i n h huấfc luyện quần sự , đồng th ờ i tro n g lu c đó Hoa KỈr cũng đã ưng tiền, ậề th ự ch iện một chương t r ì n h o ẫ i cách ruộng đ ấ t. fìến nặm 1956, Hoa Ky đã v iệ n trọ* cho chế độ Diệm bình, quân 270 triệ f c d ô -la moi nám, và đây l à số t i ề n , tín h theođầu người, mà Hoa Kỳ m v iệ n tr ợ nhỉều hơn h ế t so v ơ i b ấ t cư nuớc nạo tr ê n th ế g i ớ i , c h ltr ừ co Lao va Qĩrịều Tiên* Trong I năm đầu cua chế đo Diệm, Hoa Kỳ dã ưng ra một phàn tư tỷ cìô-la dễ t^ang t r ầ i phí ton cua toàn' bộ quâxi lự c ^am V iệt Nam, va ; ỠO phan trám các ưịài phí khác cua chính phu. Hoa Kỳ đã bù đắp vàochothiếu

~ 77 ~

hụt cua cán cân ngoại thương V ỉệt Jùam Jchoang 176 t r i ệ u d õ -la moi năm; Họe Kỳ đã cung cấp t ấ t ca cho chế độ Diệm. + +

+

.%

Chương XI ĩ ĩ

C H IÊ N

TRAN H

HẠN

c h ê NHỮNG SAI LÃM TAI h ạ i ’ CỦA MỸ

'

Chiến tran ii l a một công v iệ c khung khiếp, r ố i rắm , và c h ỉ cổ h a i each dề tiế n hanh : hoặc l à mở một cưôc tấn công to an lự c đe bẹp kẻ thụ như H itl e r dã đè bẹp Phap nằm ’*1*9^0 hoặc l à t i ế n harứi m ôítrậnciiiến tra n h han chể« ' * < '■■ ' ■' i' • \ / Trươc h ế t, "lực lượng ồ ạ t" đã được đưa đến V iệt Nam rứiư thếnào?

Số quân nhỗ la o ban đầu'V8.0 nám 1950 k h i lự c lượng d ơ i c lii l à cơ quan cố vấn và viện tr ợ quâa sự Hoa Ky (MAAG) • đã tăng từ 327 lê n 900 troAg năm 1960 ; va nám 1961 nó lên tợ i 3*200 và vào năm 1962 khí. ’mà cơ quan ay- dược nâng lê n 'th à n h , bộ tư lê n h v iện tr ợ quân sự Hoa Ky t ạ i V iẹt ÌỉiẸuạ (]*IA,Ơ«Ỷ.) dưới quyền điều khiền cua tướng P aul H arkins t h ì nổ đạt đến con số 1 1 . 300 .

Trong nám 1963* số quân Ji3ỹ tỏng cọng l a 16 .50 0 va vào nám 19 6 4 1 dưới quyền c h i huy cua tương Westmoreland, đã lê n đến con số 23*0 0 f Năm 1 S659 í l i ỉ cac lự c lưọ*ng Mỹ đăm nniệm đầy đu v a i tr ò chiến .đấu, sổ quân-của'ho tăng t ớ i 180.000 ; năm 1^66 số quad này l à 389*000 ; nám 1967» 463.000 * nám 196Ố, 495*000 và vao năm 1969, nó đã lê n t ơ i t ộ t đinh vớ i con số 541 *500 ngirời* .

•* Kh.ỏng kề lự c luyng Nam V iệt Nam và các lự c lượng khác, một quân đ õ i gồm nửa t r i ệ u ngươi l à môt lự c lương vũ tra n g h ế t sức to lơ n và lự c lượng ầlỹr đã duọ’c tra n g b ị những tàu sân baý, những may bay nếm bom phản lự c và t ấ t cả nhiing vũ k h í chiến tra n h h iệ n đ ạ i n h ấ t, tin h vi nhất và khủng khiếp nhất* Tuy vậy, họ đã khống thang nỗi tr ậ n ch.iển tran ỉi c h i VI quân đôị ấy khoag p h ảỉ l à môt quân đò i thích, họp với môt tr ậ n c h iế a ira rih hem chế.

-

78

-

Qẻm bom "sâm Ren11 (H o il i n g T hunder) chổríg Bấc V iệ t Warn mà tỗr»fc th án g Jo h n so n r a lệ n h t i ể n hành tro-ri& nám 1yòí? l à một c h iê n (iich gồm Hnhững t r ậ p tố n cong han chế l i ê n tự c bằng khòng quai)11• uác mực t i ê u dã lu ó n lu ô n b ị g i ớ i h ạn b ở i những nhà c h ín h t r ị ỉ cách xa hanfc n g h ìn dặm. ĩươữg Mastwell T a y lo r tr o n g k h i d iề u t r à n trư ớ c ũy ban quan hệ đ ổ i n g o ạ i thượng ũ g h ị v iê n tr o n g nám 1966 đã p h á t b iể u rằ n g MịC đ íc h cua Hoa Kỳ l à ,ft i ế n harứi mọt t r ậ n c h iế n t r a n h hạn ch ế" Ơ -V iệt Nam.- Bọ trư ỡ n g quổc phồng R o b e rt McNamara# tro n g , k h i d iề u tr ầ r i trư ơ c l i ê u ban I phụ t r ấ c h cÕn& ta c uhuân b ị sẵ n sàn g c h ỉể n đấu cua th.ưọ’ng n& iiịviện ẨMỈỹ tr o n g nám 19 6 7 đ ã p h á t b iề u rằ n g khon& i;ó l ý do g ì đề cổ th ẫ t i n rằ n g v iệ c nem bomsẽ có th ề đưa Bẩc V iệt Ị ậ i đến ban h ò i n& hị, v à chổng l ạ i v iê c mơ rọ n g c h iế n t r a n h không quân. ị^/'ị

'Ìá**^ằ I I\ihieu cấp c h ỉ huy quân sự Mỹ d ã t h ậ t sự t i n rằ n g h.0 có th e pha huy h o àn to a n t ấ t cẵ những s â n baychu yểu c u a Baà V iệ t Neun và nhưng nguồn dự t r ữ n h iê n l i ệ u tro n g ba n&ày đầu cua một’ cuọc tấ n CÒÍ1& to a n lư c bằfl& kh0tt& quân, nhưn& c a c nhà ciLxah t r ị dã lu ò n lu ô n ch .0 rằ n g nguy cơ và c á i g i á p h a i t r ẫ qua lơ n . ĩ ‘ro n g năm 1965» nám đầu t i ê n cu a c h iể n d ịc h sấm Ken, nhữngphivụ. r i ê n g r ẽ chổng Bấc V iệ t ìdam đã d a t đến ton& 80 55*000 5 tr ọ n g lu ’Ọ'ng bom th ả xuống l à 33*000 tấ n 5 số may bay b ị t h i ệ t h ạ i l ê n t ớ i 1 7 1 c h iế c v à p Ịil tỗ n đ iề u hành trự c- t i ế p ’ l à * ,2 tỷ đ ò - l a . ĩu y n h iê n , h iệ u qua hầu ób.ư chẳng cổ bao n h iê u .

•MỉiSrig sự kiềm chế qua đẵ r õ r a n g . T oi cồn nhớ da đpc m ộ tb ài tường .th u ậ t về b u ỗ i c h iê u d a i t h Ị t nướng n ^ o à i t r ợ i tỗ chức gần n ^ ỏ i nhà của tỗíig th ố n g Jo hnson ở l ãe x a s f tro n g đổ ong da p h á t b iế u như s a u : fl3?ôỉ đạ đưọ*c ữgươỉ t a cổ vấn nếu c h ấ t dạy bom đạn l ê n mầy -bay cua chúng, t a và t h a xuống những vùn& inằ tiieo t ò i n&hĩ nếu làm như vậ y t h ì s ẽ mỗ’ rộn& trệtt ch iển tra n h , le o thang c h iế n tr a n h , va đưa đến hậu qua là chun&ta p h ả i đưa kha ciòn^ con ein Mỹ tham dự vào mot cuộc c h iế n tr a n ii dung ly p h a i t i ế n hành b ơ i jjhLỨn& con em của châu Ấ đế bao vệ đ ấ t uuức c ủ a c h m h

tạ p # tiiêia íihjựn& SU' dtíàỉi của H y Jc.hon& ? cú o i cùn& t ì n h h ìn h s ẽ ^ ị i . t ớ i dồu ?"•

Sậ cun& lam ỉihu' CHUIJ& t a t h l > %

- 79 ~

;

Người Mỹ đã chò rằng cứ đanh theo Kiêu lế y t h ị t đe người lè có thề chiếc thắng nhanh chổng dù p h ãi ti ế n hanh một trậ n chiến trạ n h hạn.chấ* Khuirig' h a i vân„ đề đo không đ i đoi vơi nhau va tro n g bat cứ t \ a h huống nào* một tr ậ n ohỉển tra ilJa ỉiạn ohể không bao giơ có th ề đem l ạ i một c h i ế n t h ắ n g n h a n h c h õ n g c ả . ì% o ầ i r a *

n g ư ờ i iỉâỹ, CQỈỊ t i n . r ằ n g họ có

th ề

thắn&' tr ậ n c h iể n ^ tra n h nhâu dân, mệt cuộc ch iến đấu uhằm mục đíchtraDỈi' th u

nh-ân ta m ,, t r o n g k h i v a n t i ế n h à n h m ộ t t r ậ n c h i ế n , tr a n h , c o t í n ỉ i c á ọ h

quân sự thuần túy .T rên thực t ế , họ đã khÔDg làm đưọ*0 Ai* th ế .T r iế t lỹ và c h iế n lư ợ c đã s a i ngay từ đầu vạ. t â t ca moi v iệ c xay r a tlễ p nổi rủaau gìổng như phản ling, g iậ y chuyền. " Hăm 1966, t ô i đã đề n ghi v ớ i tống thọn& Joiinson rằng bất&ễ quan điễm về một ' tr ậ n c h i ể ạ . tr a a h hạn chế mà ông nhất quyết tôn trọ ũ g , ít iahất -vẫn p h ả i có một lự c lượng ti n h nguyện chiếm, vững một vùng ơ miền Bắc ve t ô i tình. Dguy ệa c h ỉ hay -lựclượng ấy. Xĩếu nlũmg ngưài cộng sản đã t h i ế t lậ p ilhCbg "vùng an to à n ” của họ t ạ i miền lom , ngay g iữ ạ long đất. nươcỂ chúng t ô i , t h ì hk cớ g ì mà chúng t o i l ậ i không lam giống như họ .

Không cần ngươi Mỹ p h ẫi tham g ia chiến đấu. Tòi c h i yêu cầu Mỹ yêm trọ* chung t ô i về họa lự c va tiế p t ể , nhu'0& t ấ t cả ahững l ờ i yêu .càn, cu atô i đã bị- khươc từ* V * Sự v iệ c tương tự'1§LÌ xẳy ra một lầ a uữa trọ-EỀỊ nám 1970« Năm đo cluing t ô i điều quân v iệ t- Nam ti ế n vèo. CaAH-pu-cìiia 'chặn đánh’ ba sư đoàn B ấ c V i ệ t ỉỉậm — SU’ d o a n lííăia, SU’ đ o a n Bay v à SU' đ o a n C h ín - d a n g r a o r i ế t

chuẩn b i tấ n côũg ciuípg t o i từ một khu vực an toàn cua một nuxíc trụng l ậ p , nhưũg k h i đoàn xè' tăng cũa chúog t ò i t ớ i nơi t h l bo đội Bắc Việt Nam đã r ú t lu i- khôn£, chịu g ia o trarứ i., % ày hom eau.chunfe t õ i đã co một buổi họp v ớ i những, ngươi Mỹ t ạ i d in h tỗ n g th ố n g v à - t ổ ỉ đ ã đề n g h i th ự c h i ê n b iệ n pháp đương n h iên p h ả i ‘

làm l a th ả quân rứiảy dù xuốn& p h ía sau đề cung vố’i những'xe tăng chúng t õ i ơ p h ía trư ớ c , bao vây quâri Bắc V ỉêt*

cua

1 i H l : :.tặ ìm ề : '• Nguíơi. kỹ t r ả l ờ i : f,Ghún& t a khôỉig dược tiể n aỗu v ao .n ọ i đ ia Cam p u -c h ia quá h a i mươi mát dặmM. Thi r a h a i mươi mổt dặm đậ đươc phêchuầa v à h a i m ư ơ i; h a i dặm l à

v ư ợ t q u á g i ớ i h ạ n c h o p h ể p . Cuộc t i ế n , quân

bên tro n g lãnh, tliỗ Catu-pu-chia đã lam .rung chuyên dư lu ậ n quần chung, ở Hoa Xỵ sõphẳxi đ ỗ i mạnh m i, và đâ a&ăũệCôn Jihong ciio tiiực iiiỗn thêm bất cư niiưiig ‘C ani-pií-chiạ nếu Jdipog được flụ?,cliẩp thuân cua quoc > .

.

•

VẠO

chínli quyền Ni-xon , thương nghi viện lóỹ cuỏc hanh. ^uân. cào ỉf h ộ i.

I

■. ■

‘

ị, \

t

• 80 -

Hậu qụa la ba sư đoàn Bắc V iệt Nam nêu trêa dáng l ẽ đã b ị tiê u d ip t t h ì l ạ i tr o n th o á t đươc, và đỗ cun& l à những sư đoàn đã dẫn đầu tro n g tr ậ n tổ n côpg ouổi cùng vào s à i GÒn« ặ

íTrươG đậy ở s à i GÒn, n g ư ờ ita^ đ ã cổ câu : "Cộng sản* cổ th ê tỉiắng tr ậ n ch iến tr a n h ơ O a -s in h -tơ n 11, vạ về một mặt nào đo, họ đã ^thắngphư th ế v ì c u ố i cùng t r ậ n c h iế n tr a n h V iệ t Nam đẵ lam mất lòng quần eỉuĩng Hoa Ky đến đô không mọt chính quyền nằ.0 cổ thễ tiế p tục dược nũa,, ínặc kệ sự co mặt cua iíỹ.ơ Đông Dương phải hay t r á i .

Chẳng bao lâ u dư lu ậ n t r ê n th ế g i ớ i đa thu vào một điễm trọ n g tâm n o i ì? ật, hơn : đổ l à dư lu ậ n quàn chung Mỹ. Tư cuộc ISiọi c h iế n đến nay ,dân. tô c Hoa Ky chưa bao 'giò ’4l ạ i phân hố ạ đến như thế* lu y vệy.chúng ta hay suy x ế t xem c á i m có tỉiễ đã xay ra« ' va-do chiến tuyến

Một nhân tố khầc nữa đẫ ch i phối dư luận quàn cìiụxig Idỹ• rấ tn h iề u 9 đó đã ẳnh hương trực tiế p đến sự b ại trậ n của chúng ta* Trậũ tranii Việt 'iteưn Ị à tran chiến tranh đầu. tiê n đưọ’c quay phim vò truyền hình. Trận chiển tranh Éf tuy đã được t ỉ ề a haóii ỞViệtNam

uhưng hàng*đêm nổ đã đư ợc d íề n l ạ i

tr o n g những phồng k h ách c u a c á c g ia

điuh trê n thế g iơ i vk chính. t a i nơi này kết quả cuổi cùng cuanỗđãđượcỉ địũh đ oạt. jfòhờ vê tin h vỉen -th ôn g, cuộc chiến tranh /V iêt Ịĩam l à cuộc chiến traiib. đầu tiê n .trong l ị c h sư mà .những trận đánh hàng- ngàyđãđược chiếu l ê n màn ẫnh t r ê n to à n th ễ th ế g i ớ i bằng hệ th ố n g vô tu y ế n tru y ề n hình/cùng dêm hõm đo# Toắn ohân viên quaypiaim ơ V iệt haĩũ dùng 'điếuitâũi xong, ben đáp một c h iể c ináy bay lê n th ẳn g r a c h iể n trư ờ n g đễ quayphim th eo chương t r ì n h dự đ ịn h hàng ngày cua h ọ . Cuốn phim quay xong được gU!Ì bằng may bay đ i rử a 0' Hồng Kõng, r ồ i sau đố đươc lltu n g ,,(c h u ỷ ễ a q u a “ vệ t i ạ h ) ậ i Jebắp th ế g i ớ i , và hgTO'i t a xem phim ẩy ớ những Dơi r ấ t x a như Uev; Y ork, P a r i s , London vào đêm hôm đố t r ê n m&n ảnh màu# 0 V iệc tường th u ậ t nêu t r ê n cũ a ỆH th ố n g vô tu y ế n tru y ề n h la h đ ã là iUỘt tro n g nhSflg vũ k h í chủ yếu piaá h ạ i chung t ô i v ì nổ đa gâyxúcđọne mạiứi v à lazn cho dư l a ậ n quần ch úng Mỹ căm ph ẫn É p ầ III xem hình. anh. dựng l ê n mọt cách vỏ ỉ th ứ c cu a môt t r ậ a c h iế n tr a n h tỗ n g lự c tr o n g 7 k h i t r ê n thự c t ể Hoạ Kỳ c h ỉ đem quân tham chiến, đễ t i ế n hanh một t r ậ n c h iế n tr a n h hạn chế mà th ô i# •/

tohựng hìxih anh t r ê n mẩy vô tu y ể n tru y ề n h ìn h đã lam cho cồng chúng n o i chung t i n rằ n g .nước Hoa Kỷ hùng mạnh đang xóa tê n Bắc V iệ t ĩẢnrn__ n it_____ h o r n

đ a n . __________________________________________________________________________________________

I

81

f

Chu'crnK XIV

v ụ TẾT » MỸ MẤT TINH THẨN VẰo nám 1-967;» kb-i nhiệm jfcỳ thủ tướng cua t ộ i đang sẩp k ết th u c j t o i đ ãp h ai lấ y mot quyết đ ịn h quan tr ọ n g . Hồi đàu n ăm d ó , sau khi' đ i thăm quan A u s tr a l in và Uew Zealand, v ề, t ô i dã dược quâa đ ọ i ngo ý l à họmuỗa t ò i ra

ú’Ag c ư t ỗ n g t h ố n g t h e o h i ế n

m uỗn c u a h ọ .

'

p h ấ p m ớ i v à t ò i dã. đ o n g ý 1Ỉ031 t h e o ý

Ong I h i ệ u . đ ã q u y ế t d i n i i r a ư n g o i t r a n h g h e tỗ E iệ th ỗ n & v ớ i

tò i* Ong t a đã nộp dơn x in ứn& cử g h i tê n ỏng va ông T rịn h Quổc Khánh điíxìg cùng một l i ê n danh tr a n h ghế tồng tiiổn& và phổ tống th ố n g . ■vềphon t d ij ể; t ô i dã cổ ông Nguyễn văn Mộc đứng cùng l i ê n danh, Tranh gJaể pho V tỗ n g th ố n g - Do v iệ c này một vận đề đã được đ ặ t r a : ông ỉh iệ u v a t ô i cã h a i đều l a quân nhân, và nếu chiing t ồ i curiggãn& đua dễ tr a n h ghể tổng th o n g

t h i tìiề u

này cổ

tỉiễ s ẽ

đuyc n gư ơ i ta

c o in liư l à

m ot s ự r ạ n

n iít

tro n g quân đ ộ i. Do đ ó , õng bô trư ơ n g quốc plìồng, tướng Gao vằn V iên đẵ t r i ệ u tậ p raôt buỗi hop v ơ i sự c ó 'm ặ t cua bốn mươi tám tương lã n h thuộc th à a h phần h ộ i đồng quân l ự c . Sau một v à i n&ày ban c ã i các tương lã n h n g h i rằ n g họ đã tìm r a được một l ố i th o ạ t 5 họ s e yêu càu ông T h iệ u rú t l u i k k o i quân đ ô i vànhtt th ế ông 'cổ th ề r a tr a n h cử v ớ i t ô i v ơ i tư cạch l a mọt thường dân.

•Nhưng ông ĩ h i ệ u l ạ i ' l à mọt r h a c h iê n th u ậ t r ấ t khôn khéo# K hicác tư ỡng lã n h đưa r a đề n g h i t r ê n , ông ta dã b i ế t ngay l a nếu r a ứng c ư v ớ i tư cách l à một thuim gdan t h i ôn& s ẽ th u a , do đổ ông đã kto ơ c tỉ* không c h ịu r u t l u i k h ố i quân đ ô i.

Sau v à i

,

n g à y b à n c ã i v ớ i B iff s ố

. b ấ t đòng ỉ

k iê n r ấ t

:

5

sâu s ắ c ,- H ộ i.

đồng quân* lự c đã t r i ệ u tậ p một h ô i n g h ị c ậ ố l cùng ơ cấp cao n h ấ t đ lg ậ y . l ạ i t ì n h đoàn k ế t g iữ a t ấ t cả cắc h ò i v iê n , cổ khoang bốn mươi v iê n s ĩ quan cấp cao đã n g ồ i ò' tầ n g dưới đễ chờ đ ơ i -một q u y ết đ ịn h dư t Jdioats© đươc bay h o i v iê n cao n h ấ t cu a úy ban lã n h đao quốc g ia b iế u q ù y ết t ạ i một Dliồng ơ tằ n g t r ê n . Ong T hiệu v a t ô i , c ầ h a i chúng t ò i đều n&ồi ở bên n g o à i. Sau này t ô i đươc b i ế t l à uy ban lã n h đạo quốc g i a đã dưa r a rib.iều đường l ò i đễ lự a chọn* Dưcmg l ố i lự a ciion chu yeu l a cho ôngTliiêu. g i ả i ngũ r ồ i aaụ đó ôộg cổ th ễ r a líng cư to n g thống v ơ i tư cach l a ffiột thường dân* Ong T h iệu đã nhận r a đươc ngay rằ n g v ơ i tu cách l a một thườn&dâa

ông ta s i ichong cố hy vọng g ì trũng cữ CQ và ổng đã tuyên bổ oiur 0SU s ‘r 1 6 i van điíng tro u g iiàíig agữ quân đ ộ i và cáo quy v ị không t i l l buõG t ô i p k a i r u t l u i k h o i quân đội.ể Đột n h iê n t ô l đã com th ắy một no ỉ chua c h a t dâng.-lêỉi - khôngpliẵi là

g iặ u a d ữ mà đ ú n g r a l à

m ọ t n o i b u ồn c h á n t r ư ơ c n h ữ n g m ấ o h k h ó e ,

th u

đoẹtEL trong hoạt động chính t r ị . ĩh ậ t là hen hạ h ết cho nổi* TrưừC đậy t ô i đã th ạ t sư không hề ưa th íc h ỉioạt đọng chính t r i,d ù cho là to i' đẵ từ ũg g iữ ciuío th u tư ơ ng. Nhưng t ô i đã t r ả i qua nhiều, tháng v ớ i s ự t hách t h i í ơ b ỗ g i à n l i l ầ y - q u y ề n hanla t ố i c a o ị v ơ i n h ư n g v ụ t r a n h c h ấ p v ề

ch ứ c

vụ vk đ ịa v ị và .bong n h iê n t ô i cảm 'thay gtLê tơm - ghê tởm và mệ% moiIro n g g iâ y

p h u t t ố i đã c h ợ t nhận r a r ằ n g , h iệ n ở n ơ i u à y f g iã a

c h iế n hữu v ơ i n h a u ,

ch ú n g t ô i đương xâu x ế la n

n!iSr%

áktau v ì t r a n h c h ấ p tiu y ề n

hàoh* Đố p h ải chăng l à một tấm guxmg được nêu lê n cho những quân niiân V iệ t Nam ! T ôi đã chán ngán vê những vạ c ã i vã l i ê n tụ c g iữ a c ẩ c sĩq u a n c ấ p ếcao 'k i từ k h i ông Diệm b i l ậ t đỗ* Thất voog và chán tỏ i đã tuyên bổ, mà không hề báo trước cho mọi ngưci haỵ, rằn& ho nên dành sự ung hô cho ông Thiệu ế T ố i đã p h á t b iểu như sau : M2íếủ ôn& íPiaiệu muốn l à •ư og c ử v i ê n

c ư a quân, đ ô i t h ì h ã y đ ễ c h o ỏ n g t a là jn v i ệ c

. V© v ớ i n h i ệ m v ụ

tr ư ơ c đ ậy cua

côi

U4ột b ầ u k h ô n g k h í y ê n l ặ n g

tr o n g khòng

ấy% T ô i s ẽ

tr ở

q u â n 11.

ỉ;

d ầ y Jciflii n g ạ c đ ã d i ễ n r a

tro n g

c h ổ c lắ t

và c u ố ỉ cung đã được phá .ta n k h i tướng Hoang Xuân Lãm, tư lệ n h vùug ■I c h iế n

th u ậ t đã l a

lơ n

lê n

ỉ "VÌ òn& đ ả h y s i n h

đ ễ g ỉu p

CUŨ£ c ố i in h d o & h

k ế t tro n g quân đ ô i , vậy t h ì t ạ i sao ỏũg khổng th ề h i f n ‘sự ìxy s in h • ấy t ớ ỉ cung ? iNỉếu ông I h ịệ u r a ứng c ỉ môt minh., òng ta c 6 th ê không tháng n oi cu 00 tranh CU! vơ i rứiững đối thu dân 3ự» Micrng nếu ông cùng ra líng ọủ’ v ớ i ông T hiêu t r ê n một l i ê n danix dễ tr a a h ghe phổ tỗn& thống' t h ì uy tín

c u a Qũg s ẽ g i u p

cho

n gư ơ i cũa

c lu in g t a

d u ự c tr ú n g 'C U ’n #

Tôỉ đã tr ả lò ’ỉ'T ằng nếu điều tírện đay là sự mọng jjauon của họiđồng, t h i t ô i s ẽ phai chấp nhận ra ứng củ' phó tổng thống đuặng ăươi ôũg Thiệu, nhưng t ô i óti n ổ i r õ cho, tiọ i đồrag quân lự o 9 và cab tiiành v iê n đều dadiin& dậy hoafl hố t ô i , b i ể t rằỡ g mực đ íc h cua sự hy s ia h cua t ỏ i i à cổt.n&ăfl ngĩra khõttg đề cho nhữn& s(e tranh' giành dieri ra thêm nữa, v ì việc*nàycố th e ièm ch.0 tịn h th ầ n quân đ ộ i sup đỗ. ' cữ c h i cua t ò i k h iể n cko uy bao lã n h đạo quốc g ia cìã dưa ra một Quyết định cơ ban, bao đani chac chắn l à neu Chung t o i trúíi£ cứ tjhìề o'ũÉ g T hiệu sẽ piaai tù â n tixeo ỷ. k iế n cua quân đ ộ i và tố i~ s ẽ được ohiaaẻquyềa

hành, đ iề u nay bình thườa& đã khõr»& được h iến pháp cho phếp*Cắc tương l i n h da đ i đến quyết đ ịn h thành, lậ p MỘt tó cỉiưc b ỉ mật* Đgoàỉ nhữn^ quy định của h iể n pháp 9 và lấ y tên l a quán uy h ộ i. Họi đồng này bao »&ồm t ấ t cả các tương lãnh, và các s ĩ quan cấp cao k l luòn cẳ bộ trư ơng quổc piiòngt tông thống, ph.6 tống tiioog. ÍNỈiư t ấ t cả th ế g iơ i đã b i ế t , chung t õ ỉ c h i l.à trú n g cư .vơi

33

p h ầ n t r ă m s ố p h i ế u b ầ u ma t h õ i .

Ong Thiệu bang mánh khổe xầo quyệt đã giành lấy thêm nhiều quyền hàoh cho õng ta qq.a nhiều năm cần quyền và đã tráỉứi né quân uy hội. ìíh iề u

ngư ời n g h ĩ rằng

q u y ế t đ ịn h c u a t ó i đ ã g â y n ên i ặ i l g

h ậ u q u ả n g h iê m '

trọng cho vận mệnh cua Việt toam và sau này nhiều người đã trách mổctôị .. vì càng ngày ho càng tháy tliêm nhiều chứng cơ la sự tham những rành yĩ\nh cua Ông Thiệu cuổi cùng đã đưa Idam Việt Nam đến ch.0 bị bại trậa • Việt Imam đã kiêu hãnh cổ mọt dinh tổng thống nguy nga ohấtso với tát cẳ cấc nước ơ chau Á, dinh, ũày đã được xây lại trên vi tr í cũ cua dinh toàn quyền Phắp, tồa nhà này dã bị phá huy khi õng Diêm bị lậtđỗ*.

Dinh tỗng thống Việt Nam rõng lớn không kểm gì Nlià trắng ơ Oa-sinh-tơn và đứng hiên ngang trên một khu đất/ tuyệt dẹp.* Bên trong co những nhà riêng dààh. cho gia dinh Chung tôi. Tuy ahiêri, tôi đã quyết địnhcàntiếp tạc ơ tại nhà'CU vừa là cho ơ vừa là cho làm việc tai căn cư kàôngquân..

Cán nhà. này vốn là một bọ phận gắn bo với cuộc sốn& cua hai cliúng tôi kễ từ khỉ chúng tôi cưới nhau và Mai đã niiất định không chịu rờiđi cho khác. Tuy nhiên, tôi đã được danh cho một văn phong làm việc rộng rãi ỡ gần vănphòng tồng th'ong và tôi cli làm và trơ về căn cií không quâa itàng ngày bằng mấy boy lên thẳng tliuộc quyền si dụng cua tội* iiúc đầu tỏi đáp xuống một bê sân bay trực thăng đươc thiết lập’** trên miấỉ iihà cua àinh tỗng thổng, khỏõg hê hay biết là sận bay nằmngay bên trên phòng ngu cua thong ÍDliieu ơ tầng thứ tư. và ông Thiệu là người hay dậy muôn. ĩ'hỉẹu đã không lủì nêu vấn đề nhưng cuối cùng bà VỸ ôog ta đã đưa viec hằy ra nổi với tôi theo mọt kiễu nối quanh co, b à ta nổi rằng bà ta đang thục hiên một vườn bông trên mắi nhà đễ bà cố the, l ê n ỉiững g ió mát vao những đêm nong ũực. "Miưng11, bà nó i mọt cách buồn r à u , " t ô ỉ e sợ s ẽ khó mà thự c h iệ n duyc. Luồng g ió cuon cuộn h ế t

sỉI mạnh moi ỆỆ|| chiếc trực thăng-*cua ông đáp trên mái nhà đã làm cho cac Cíây co bị hư hết11.

Le dl nhiên, sau việc trên may bay trực thanfc cua tôi đã đápxuổQg manh, vườn trước dinh. Uhưcìg trên dây .là truỉmg họ’p diễn hình cuaTMệũ,

84

du cho tỉế ũ g ồn ào đã ltìjn cho Ồ0g ay thiíc g iấ u , ôrig đã kh.ôfl& tự mlah >nêu lê n vấn đề mà l ạ i bảo VỌ1 ông lam v iệ c 4y* „ ‘ vào cuổỉ năm, khi đổ JlíỊy đang ném bom dữ dọ ỉ miền Bẩc, tu y th ể tro n g thông điệp (thôũg điệp l i ê n bang) gũ’i toàn th e - quốc dân n&ày 17 thang mọt 1963* tỗữg thong Johnson đã hứa, ohư ông dã làjn trư ớ c đ ay- • la Mỹ aẽ Dgimg hẳn nẽm bom nểu có thề dàn xếp đế đ i đến v iệ c 'dam phaọ ngay, với khả năng p h ai chăng* l à cuộc đàín phán s i đem lẹ tí k e t qua- • Dap l ạ i 5 V iệt cộng đa g ia tăng h o ạ t don« mạnh hơn. Họ đã mỡ m ột trậ n tấ n công ồ ạ t vào căn cií l í n h thíỉy đáah. bộ ữy ở Khe 3anil, cachkhu p h i quân sự mười bốii dặm về p h ía nam*Sau đổ đã xảy r a vụ. tấ n công l ế t fT et tiíc l à nămmơi cua V iệt Nam* Irệ n tấ n còng đã d iễ n r a thựo dẵ marljduyc t i ế n hành r ấ t t à i ti n h , v ì th ế đã làm cho t ấ t cẫ chuog t õ i p h ả ỉ h ế ị sức b ổ l . r ổ i ẽ Xĩgay trư ớ c k h i b iế t được những g i đã xảy r a , chúng tô ì đã phải c h iế n đấu cho mạng sổng cảachúng t ồ i tr ê n các đường phổ s à i Gồn, Huế và t ạ i khoầngmười h a i tỉ n h khác* Cuôc tấ n công l ế t đã đánh dấu một bước ngoặt cua t r ậ n c h iế n tr a n h và cho th ly ro chiều hướng thay đ ỗ i tro n g t h á i độ cua Mỹ đ ố i v ơ i t r ậ n chiến tranh* Trước 1‘ế t , tr ậ n chiểú. tr a n h đã cố ve như đang l u i dần v i chung t ô i đã đấy l u i bô đ ộ i cọng sản t r ỡ l ạ i kim rừng ờ pJaia bắc b iê n g iớ i* Mặc dầu v ậ y , idii bọ đ ô i cộng sản mở cuôc tấ n công vào sán g sơm 31 thang g iê n g , cũng vẫn đã cố gần t ớ i mnưa số quâo nhân ViệtNaxn đ i ngtLỈ pịhíép không cố piặt ơ đơn vi* và mặc dù tương P r e d e r ic Weyand 9 tư lệ n h lự c lượng I I đã c h ie ií^ o a Ky, đã đ ă t cấc b in h flĩ cúa ò n g tro n g tin h trạ ũ g báo động đêm hôm trư ớ c , cũng van đã c h i có một số í t quân Mỹ đóng tro n g cảc th àn h phố ma th ỏ i* , v à ch ín h l à tạ ỉn liữ n g 'n ơ ỉ đay,các, tr ậ n tấn côũg dã d iê n r a . /* Mọt lự c lương phối họỹ gồm có từ 50.000 đển 80.000 quân cộog sản đa mơ một tr ậ n tấ n công dữ dộ i cùđg ti ế n hành, đồng th ơ i và co phốihơp vào hầu h i t cãc th àn h phố và t h ị t r ấ n quan trọ n g ơ m iền Warn* Họđađấnh vào s à l Gồn, Huế v a mọt trăm n ơ i khấc vào lú c gần ba g iờ sang*

(1) - Gkií thích. cùa người dịch. : có th ề sắ c h in nham "US I I F ie l d F o rc e s11 chứ không p h ả i Hu s Tiiird. C orps11 X in kiêm la i*

Tại S ai ữon» một đội com t i gồm có mười chín lín h dặc công thuộc mặt t r ậ n dâu tộ c g i a i phỗQgđã ủ ánh tr à n qua bưc tường phía. D goàicạạtbá

dại

SIX

Mỹ và chạy xông tơ i cãc cưa* .Những đõ ỉ kh.ácđầ được giao ahiệmvự

tầ u . còng piiu tồ n g th ố n g , bô tỗng tham mưu9 bộ tu lệ n h h a i quân. ViệtNam c ă a cứ không quân v à đ à i p h ắ t tbanỉi*

KÌ1Ỉ đõ ông Ih iệ u đã không có mặt ơ sài GÒn và với tư cách là phổ " tồng thống, t ô i đã lãn h trá c h nhiệm đối pho với cuộc tấũL công. Vao ' 4 g iờ se.ngf c h ỉ huy trư ơ n g căn cứ không quân ,đã bảo CÌLO t ô i b iế t, như aau:

.M ,BÔ đ ô i C0n& san h iệ n đang có mặt ngay ca bên trong căn Clio Tôi không nghĩ rằn>s t ô i có th ễ ngăn chặn họ lâ u hơn nữa ; piiỗ tảng thống va -g iá đ ìn h n ên r ờ i lchoi n ơ i đâylf«

Chẳng bao lâu bọ QÔi cộng sấn đã chiếm được đài phắt thanhế. . vào 3 g iờ sang, lực lượng trự c tháng vận của lãỹ đã quểt sạchquâa tấ n côngra khoi tồ a đ ạ i sư cua họ niiưủg ơ những nơi khác cuọcchiếa van. tiế p tạ c d ỉền r a ấc l i ệ t * Ba từ lâ u , Sai Gorì chưa hề chứng kiếmaọtcach. tượng nào giống như tỉiế kề từ kh i uy ban Nam bô b ị quân Anh, Phấp và Khật tống r a khoi nơ i này vào năm 1945» lầ n này sự v iệ c đã .dien ra/trên mọt quy mô lớ n ỉiơn nhiều* Quân iiíỹ đã t i ế n hanh, v iệ c bao vay th àíứ i pliỗ , vừ a.ngăn chặn không cho đ ịc h quân th o á t r a n g o à i vưa không đề cho ũhững người cộíig sầnmang

thêm quân tăng cường. Do dó bộ đội cộng Baxx đã nã pháo vao ngay sàiGÒn..

Sau nám hoăc sá u 'ngay t á c c h iế n van còn có khoảng 1*000 quân còng

sẳn ch iến đấu trong thành pỉxỗ, tro n g liíc đo t ạ i Huế mãi đếa 10 thang 3 mợâ cố t&ễ g i ẳ i phổng hoàn toan thanh phố này. số thương vong đã lê n r a t cao : khoảng 4*000 quân Aúỹ đã b ị g i ế t cùng v ớ i 5«000 quân lĩam V iệt Nam, Mặc dầu cho sư>i v iệ c t r ê n th ê thảm như th ế nằo đ i nữ a, những to a t h ấ t lớ n la o n h ấ t vẫn l à niềm tự hào va y t í n cua Hặm Đổi v ớ i ngườiìđỹ,

vụ tấ n cổng Tet đã gậy nên t ắ t cẳ những noi kinh hoàng cua một vạ Trân ciiồu cảng kh ấc v à l ầ n đàu t i ê a n h iề u người kỹ đã nhận r a rằ n g họ s ẽ lrhffig th e nào th ắ n g n ỗ i t r ậ n c h iế n tra n h # Đã có một sự ta n vỡ mất h ạ t niềm t i n . U guời .ta b ắ t dầu đưa r a những l ờ i bào chữ a. Tirớr^ậ ìiíostniore la n d đ ã tu y ê n bỗ : "DÙ cho l à vào g iữ a th án g g iê n g chung t ô i b i ế t ĩ\xọo ch ắc ch ắn l à một cuộc tấ n công quan trọ n g ậ a đưọ’c đ ịc ii quân t r ù tín h th ự c h ip n vào d ịp t ế t đ i n ữ a , chúng t ô i vẫn không phỗog đoán*điiyc ban

ch ất t h ậ t sự hoăc quy mô cua một tr â n tấQ công trê n toàn quốc •••Ọàuhg

-

86

-

t ô i đã ichỏng h ề n ^ h l rằ n g địób. quân l ạ i cố th ế dám tiế í) iaành tthững t r ậ n tá u công có t í n h c h ấ t t ự s a t như vậy t r ư ớ c sứ c mạnh c ũ a chun& t $ i w* Điều đố hoàn to àn không dún&.DĨ nhiên ỉ a tuvi'flg to estm o relan d d ap h ai b iể t rấ t rõ về cường đọ cua trận tấn cõDg sắp xảy r a . Tối t i n chắc là Xlhà trẩn& t h ì khonfc được b i ế t f nhưng l ạ i .là v ì một l y do cũng r ấ t cổ opsơ • Ro ràũg là .m ộ t số các quan chữc lã n h dạo cua Hoa m ở s k i GÒn đã chủ tâm đưa r a mọt l o ạ t bẫo cẩo lá o g ư i về nhà Trắng đễ cổ gắng auy t r ì được cảm tưởng l à quân Mỹ đàng chiếm ưu th ế so v ớ i V iệ t cọng# . Đã p h ả i mắt một v a i năm mới kham phá r a dược t r ò lừ a doX bấn t h ỉ u này, trư ớ c k h i nha phân t í c h Samuol Aànma, mọt chuyên v iê n củ a ClAohuyên nghiên cưu về số quâa CUQ V iệ t cộng t i ế t lộ Í1 ) irằng người đã co ' y. đưa r a những ước t í n h có t i n h cach lừ a d ố i v ề 'c á c lự c lư ợ ng cõng sá n trư ớ c k iiỉ cuộc tá n ông xảy r a . Ong đã p h á t b iễ u rằ n g mặc dù cẩc báo cẩotìiali bắo đã cho b i ế t l a p h ía cọng s ẳ n vao lu c ỗy có khoảxig 600 .0 0 0 quân nhưng bô tư lệ n h Hoa Ky ỗ’ V iệ t Xjam v a đ ạ i sư Mỹ ơ s à i GÒn đã cứ n h ấ t dỉiứi đ ò i c ắ t con số đó xuổng cồn một nưa đễ t r i n h bày cho báo c h í , quốc h ô i và nhà tr ắ n g b i ế t , Àdama đã đưa r a rứnmg bản đ iệ n t í n cua tướng C raig to n Abrama, người da th a y th ế tương W ostm oreland, va cu a đ ạ i sứ E llw orth. Bunker đễ chứng minh l ơ i n ó i cua ôngta« ệ

VÌ th ể k h i cơ quan CIA t i ê n đoán cuôc tấ p công t ấ t tr ư ớ c đổ h ai th á n g , tỗ chiíc này vẫn còn v iệ n dan con số 300 .0 0 0 quâtt công s ả n , cồnsố này đã l o i t h ờ i , và đo đó h ọ 'c ũ n g đã đưa r a ý k iế n l à t r ậ n tấ n công s ẽ không lớ n lắm. uỉlệ c dù lú c ấy muc đích, cua chung t a l à lừ a g ạ t báo ch.í, công cỉ>ung và quốc h ộ i Hoa Kỳ, nhưng chung t ô i ơ trong ngành t ìn h bao I chúng ta quả đã th à n h công tro n g v iệ c tự lừ a g ạ t chúng t ô i 11, ông Adama dã p h ả i thừ a nhận như v ây . Ị lú c cuòc t ẽữ cõng t ế t vừa mó’i xay r a 9 chung t ò i đã khòng tà in a o tr a n h th u được sự giup đỡ ngay t ứ c H h ì cua p h ía Hoa Ky, trư ớ c k i a , bất cư lú c nào xầy r a một t r ậ n đ ẩn h , p h ía Hoa Kỳ đ ã phản ứng v ớ i tổ c độ r ấ t nhanh, nhưng tro n g vụ t ế t họ^đã có mọt t i í ẩ i độ "chờ xem" t h ậ t l à l ạ l ù n g . '

ế

;•

♦

■

( 1) - l'rước một uy ban đ iề u t r a cua quốc h ò i vào tiiẩn g c h ín 1^75

B

a

- 87

lỉiĩc Ặ y , chutife t o i đ a bắt d ầ u t ự l i ủ i KilOUk i i i ỉ u

SU' C8ÌI1 Ì tể ị c ú e a ọ s â a

xa t ơ i mữc nòũ và klioiJfc, hieu liy th ậ t aự k iê u qu^ét líiuúti chiểuthẩíib hay khoiì^ ?

■ • 2 * $ >v' ' ■ậị -*Ễ • bau tièy cấc cấp u h ỉ huy nuáu yự Vfj V../JC Ịiìàì iiu y t uụn0 Cu. lull txiiuỹ có x é t l ọ i quan diễm c h ín h tliiíc của họ về vụ tấ n còn*, 'jL‘ể t và (iicổfcắri£ t r l a h bày vụ này như l a mọt c k ié a th ẩ i)£ . Tưaềa& h e s tp o r e l a n á tu y ê n bó do l à môt c ỉiiế n tiianfe v l ^ i ệ t cộng da kìiOũei h ề cìiiếin ciườc một thàrứiph.ổ nào n& oai t r ừ Huế, v à h .0 dã b i t h i ệ t h ạ i r ấ t nặn& n ề . D iều cay. cuing, nhưng quần chúng iiíỉỹ đã Khonif, sao l l y l ạ i ổượciiiềm t i n doivo’i k ế t quả cua t r ậ n c h iế u t r à n h . Dẩiể v ớ i ngu’O’i iiổy vụ. t ế t c h i dược xem l à m ọ tch iển th a u g th e o c h iề u hướng vụ. D unkerque đã l a một c iiiẩ n th ắ n g cu a ngườiArứi tr o n g t r ậ n c h iế n t r a n h th ế g i ớ i th ú ’ I I .

S ĩ •

, •

+ Ễ ++

%

++

ệ^ ■ \* I

/

UhươnK JLV

’

TỐNG TIIỐNG

MỘT LÍ DV vì SAO NỈ-Mil BĨ THĨHS cứ •N&ày 31 th e n g 3 9 tỗ n g thổn& Jo h n so n đã ban ỉiànii lệ n h lÁgừng niúingvụ nếm bom v à ' nhưng cu ô c t ấ n ' cổng cu a h ả i quân vào Bắc V iệ t l\iam, ttg o a itrừ ữ khu vực c á c h khu p h i quân sự h a i trăm dặm về p h ía b ắ c . Mọt l ầ n nữa; ong đ ã kêu g ọ i môt cuộc dàn xếp hòa b lu h qua thương lư ơ n g .S a u đ ố/ôngđấ cho nỗ một t r ẩ i bom lam xôn xáo dư lu ậ n : tổ n g th ố n g Jo h n so n đã lo a n b ẩo t i n ông không r a t ắ i líng cử to n g th ố n g vào th á n g mười mot nữa và nhự vậy ông cró t h ễ đứn& t r ê n m oi cuộc đấu tra n h , c h ín h t r ị b í m ệt tr o n g n ộ i bộ v à hương ưng b ấ t cứ san g k iế n tiiãm dò nào nhằm tìm kiếm hòa binh* I Chắc chắn l à t r í ông đã h ế t siíc đau khỗ k h i p h ả i q u y ết địnhnhưtx^ên* Tỗữg th ố nfe Jo h n so n l ạ i còn đươc c á c cố vấn cua ôiig khuyến cao rằ n g da cho có g ư i thêm 2 0 0 .0 0 0 quân Jaiỹ san g V iệ t Mẽựn th e o l ờ i yêu can, cua tương W estm oreland đ i nữa. t h ì Hoa Ky Cling s e vẫn lfkh.ông ơ c a i th e co tiieđaiứi

đuôi dịch quâiỊ ra khỗi Nam Việt ^am hoặc tiêu diệt CGC lưc Ịượng

cua

họ được*1.

D iều làm cho to n g f thống Johnson không item lo âu l à sự t h a t vọri&chaa ngắn vò phương cưu chữa ty p n g dân chúaK iilíỹ, họ khòũ& t a i aào h iễ u ẰỊổi Ạ

t ạ i s a o m ột q u â n d ô i c u a n ư ớ c h ọ gồm n ử a t r i ệ u

người l ạ i

c ó th ê b ít lụ o

#trong cuộcchiến dấu chống quân Bấc V iet .Nam đến như vậy. i<hữn& ngươi ch ỉ tr íc h

đ ã & ung h a n g đ ả k í c h

ầm ĩ

v à như m ộ t bản dự t h ả o

b ị v o n g lự c

cưạ một nhom do òữg C lark JM•C lif f o r d , cố vấn th ân cận cũa tỗng thổn& dứng đầu soạn thảo dã n o i về sự v iệ c này s ns ệ khố có tịiế th u y ể t phục được cac ngươi ch ỉ t r í c h rằng chúng ta khống p h ải c h ỉ đang tàn pháham ề V i ệ t j\iaia đ ề " c iíu v ã n n ư ớ c n à y 1* • . - B a n b á o c a o v i ế t

tiế p

v ớ i m ục đ í c h

cảnh g i á c tỗ n g thong trư ớ c t ì n h tr ạ n g không y ê n ỗn tr o n g - d â n chúng

s

n ó i rằng : "Sự b ấ t mãn đang g ia táng này, tiể p theo như s i xảy r a , l à sự b at ciiấp QÌLiều.hơn nữa đối vớ i lệ n h g ọ i động viên t h i hànỉ± quâa d ị c h VQ m ọ t t l n i i t r ạ n g t h ị,

c à n g h o a n g m ang th ê m t r o n g n h â n d â n c á c

v ì t l i i ê n h ạ c h o r ằ n g c h ú n g t a đ a n g t li ờ ơ t r ư ơ c n h ữ n g v ấ n

n ư ớ c , t ấ t c ẳ n h ư n g s ự k i ê n ấ y s i đưa đ ế n n h ữ n g n g u y co* t o l ớ n n ê n m ộ t c u ô c k iu ỉn g h o ả n g t r o n g n ư ớ c t r ê n

q u y mõ l ớ n

th ạ n h , đề tr o n g

c ổ th ậ g â y

ch ư a từ n g t h ấ y

từ

trư ớc đến nay". Đ ịn h m ên h đ a a n b à i *

B ắ c V i ệ t ỈMam v ớ ỉ . m ô t c h i ế n

l ư ơ c đ ìĩơ cẩ p cty in g

từ nhiều năm nay đã quyêt tâm muổn làm nhijit ý ch í cua íãỹ, phá iioai Bự tín

n h iệ m

cua nươc này đ ổ i v ớ i th e g ỉ ơ ỉ ,

đã h ổ i

th ú c g ià n ii ch o

dược

thế lợ itrê n đất Gỹ.Kgay ngày hôm sau j£hi chính phu Bắc Việt Ham đa công bố l à họ sẵn sàng tiiảo luận v ơ i Hoa Ity về v iệ c ngừng -ném bom iLoàntpàn O' V i e t ìãam, t h ế l à

c u ộ c đàm p h á n c ổ y n g h ĩ a đ ã c ổ t h ề t i ế n h à n h *

Chúữg t ô i đã phải đựng ngoài tro n g những bươc đ i g iữ a iiỉỹ và Bắc V iệt Warn và d ĩ nhiên l á chiín£ t ô i đã ngờ vực h o , dù cho v iệc th ẫo lu ập vằ đàffiế phấn đã b ị t r ì iioin đ i nữa v l có sự b ắt đồng ý k il n về địạđiễm tổ ohiíc cuôc thưcmg lưcmg. Itfgu’O’i Mỹ đã đề nghị Geneve, D ja k a rta , New I D elh i, RangOjOn và V ie n tia n e va t ấ t cả những nơi này đã b ị Bắc V Ịê tte n f bác bỗ. Bắc V iệt Ham đã đưa ra đề nghỉ ÌLỌP ở Phnom Pênh va Yfaranw và cac d ịa điềm nàỹ đã không đươc người i4ỹ chấp nhận* Cuối cùng, ngày 3 thẩng 59 Hoa Ky đã chấp rứiận đề nghị cua Ha n ộ i chọn P a x ia làm n ơ i h ộ i &9P và đã cư ông A v e re ll Harriman và Cyrus Vance làm đ ạ i d iên tro n g cuôc đàm phan. Bắc V iệt Nam đã c h ỉ đ ịn h ông Xuân Thủy* I\jhững cuộc thao lu ậ n về đàm phán đ ã b ị t r l t r ệ tro n g sáu tiián g , phần lớ n v ì Ha Noi dã đ ò i h ỗ i ngừng ỉxoànttoàn. nem bom Bắc’V iệ t Xíamtrước k h i thảo lu ậ n mot cuôc đàn xếp t ố i hậu* Ham V iệt Nam đã khồng thaw dự những cuộc thao luận t r ê n : đ iều rắ c r ố i l à các' (^3 n^ỉiị l a i r ế t l a mơ hồ. CiLÚng t ô i dã không h iễ a n ỗ i, p h ả i chăng những cuộc daĩũ phẩn quan . tro n g đã dự định l a sẽ d iề n r a giữ a Bắc và Nam V iệt Nam hay l à giữaNam V iệ t Nam và mặt tr ậ n dân tộ c g iẳ i phổng, hay l à g iữ a Hoa Ky Bao v a Naia

89 V iệ t Ham, h a y l a g iũ a c ả bốn phe h o ặc l à con có thêm ,phe DQO nữa*

Chung t ô i đã chẳng hề muổn cung ngồi vào bàn h ộ i nghị với nhưng người công s ả n , và ciiang t ô i l ọ i càng Ithông co ỹ đ ịn h cùng ngồi với mặt tr ậ n dan tộ c g i ả i phổng v ì làím như vậy changkhac g ì l à công nhận họ*

. -s '■ ĩu y

. ps

H*

n h i ê n , ' t ỗ n g t h ố n g J o lx n so n đ ã v ộ i v ã g â y s ứ c ep v ơ i c h ú n g t ô i

dễ hanh, động th e o . Ong và ứng!cu? v iê n đang Dân chu dư tra n h ghế t ỉn g th o n g , l à

ô n g W u b er t H u m p h rey» m ong muổn l à

c u ộ c đàm p h á n v ề h ồ a b ìn h

p h ả i đ ạ t k ể t quả v ì các cư t r i Mỹ đang to r a càng ngày càng chán ngán . tr ậ n . c h i ế n , t r a n h đ a n g t i ế p

d ie n . ở n ơ i x a x ô i n à y , v à m ộ t s ự d à n

nh axủi ch .ón £ c ó t h ễ s ẽ g i ả i q u y ế t c u ộ c b à u c ử c ó l ợ i c h o ứ n g cư Lââa

•

ch u .

xếp ’ v iê tt

.

V ..

'

’’

+ ++ ++ Chương XVĨ

VIỆT N A M HÓA TỀN GỌI ẤY NGỤ Ý GÌ Chỉnh sả c h -tra o trả . v a i t r ò ch iến đấu lf ti cho ngườỉ V iệt Nam đả đ ư ợ c tư ớ n g W e s tm o r e la n d d ề cậ p

từ

nám 1 9 6 7

ông ta

n ổ i v ơ i d ânchung

ÌỆ: t r ê n đài. tru y ề n hirứi rằng cổ t h ê 'b ắ t đầu r u t một so binh s ĩ vào Mm 1969 nếu chương tr in h qưân sự trên bộ và nem bom vầa tiế p tuc , uhưng điều này tùy thuộc vao khả năíig cũa miền Najn có tlíễ ganhvẫcđuyc nhưng trấch nhiêm ch iến đấu nặng nề hơn hay kkÔỊig.

V ip t-2'jaitt hóa l à nguyên tắc cơ bẳn trong Qiiínỉi sách cuìa tỗngthổng Itfixon ổ’ Đông Dương* Trong cuôc vận động bầu cư nám T968, Nixoa dã hưa sẽ

àem l £ ữ h idỹ v ề n ư ớ e , n h utxgôn g t a

tín h

t o á n r ằ n g Gổ t h ễ d u y t r ì m ột

ohế đọ không ©ầỊg sẩn ơ S a i Gròn bằng cách tăn g cường K lự c lượng miền liám V iệt Ivsau

cua

‘m x o n đẵ g h i vào ngân sắcix 10 tỷ đ õ - la đễ th ự c h iệ n v iê c nay* và tương Greighton Abraxaa,. người thay tướng Westmoreland làm tư lên h lực luíơng ÉỆ 1 V iệ t $ỉam Iioiù *iy68, bắt 'đàu m ộ t ' chương trìn h cấp tốc tthằmđềy mạnh. v iệ c huấn lu y ê n quâa đ ộ i miền nam. V iệt iỉanu Mm ly l ||||i § t ộ i dã ban hành lệ n h tồng dộng v iê n fvbuọc t ấ t c ả thanh Aiên từ 18 đến 3 8 tu ỗ i

cỉỉu p h á i d i quân d i ch 5 còn nlỉững íiéỉixơị 1 7

t u ổ i và từ 3 9 đễn 43 t u ỗ i c ó

thê được tíỌÌ g ia nhập oão lực lưựng bao' vệ xã ẩp* Cho dếtt cuối, năm 1 ^ 70 , quân đ ộ i ưua chưng t ỏ i tăr% thêm 400.000 aấUb tỗMếi 90 lu 1© luyng vũ t ren& lê n t ớ i 1 .0 0 0 .0 0 0 n&xcti* Tướng Jj’rodericJa Woyafid, phụ t a cua tướng Abrams, đưa 350 toắn cổ • v ê t ì ẨÉỉíỹ, m o i t o a n

gồm 5 n g ư ờ i ,

đ ỉ huẩn lu y ệ n

cá c lự c

lư ợ n g đ ị à

phương

quần và n&hĩa quân'mà người iẸ g ọ i l à cạc đơn v i 11tá p nham". Moi tu ẫ n có 100 quân nhân V iệt Nam đ i máy bay saũệMỹ dễ theo hoc các - khóa huỗữ luyên lâ u từ 6 đền 18 thaõg. Hơn 12-000 s ĩ quanViêt Ivam đ i dự những khóa h p cca o

cap

w o r th

bang K a o sa s)

(th u ô c

tiễ u

tạ i

tr ư ờ n g

ch i huy và

và ơ

các

cắn

th a m mưu ở . P o r t

L eavõn-

cứ khác#

Trong vòng 3 năm Họa Ky đã chuyễn g ia o cho chúng t ô i gan 1000000 -JVU k h í n h e 9 4 6 . 0 0 0 x e

cô v à 1 .1 0 0

m áy b a y k ề

c ả m ấy b a y l ê n

Trong k h i đổ quân đ ộ i Jìlỹ b ắ t đầu r ú t . ® ạ n g 6 nám lo a n

báo l à

2 5 .0 0 0

tr o n g

tỗ n g sổ

1969,

th ẳ n g .

•

lỉỉxon

541 * 5 0 0 q u â n ỉflỵ s ẽ r u t ' k h ỏ i V i ệ t ỉâam

trư ớ c c u ố i th án g 8 k h i màỆmi en Nam V iệ t Nam. đam niiện tr a c h n h iêm ch iểa đau nhiều hơn. à . Đọ’t r ú t quân th ư ỉia i được cotig bo tro n g th an g ^ v à t h ì tỗDg so quân Mỹ giảm xuống con Ị!fi nghìn 500 n g ư ờ i.

Aíỹ lo a n bao đ ợ t r ú t quân th ứ b a . hầm 1 ^7 0 , sổ l í n h iđỹ ơ 429.900 và đển nám 1972, ta li mà v a i t r ò c h iễ n tr a n h Cua sỗ

ẩ y t ụ t x u ỗ n g chỉ"C '0j3 6 0 . p o o

: đo l a

con so

đẫu tiaang • Ị ồ Cung tháng, ẫ ỳ \ Việt^lam còn Mỹ Cham àtít*

th ẫ p n iia t k ễ t ừ '

g iự a

nám 1 965 •

' it '■/-.i.?\ * % . - ? T*/ • * ỉ , Đem môt quân đ o i l e thuọc phân lớ n và quân đ ộ i bạn v à ẽ c h ỉ huy, vũkhì và ngay cả về c h iế n lư ợ c , rè n ủtiíc l ạ i th a n h một quân đ ộ i ' m ới, ... qua l à mot công v iệ c buồn nan* iĩhững việc* xây* r a cổ d ín h l í u đễn t ô i t r ả i qua nhiềi* năm đ i làm cho tô ỉ h iễ u b à i'h ọ c này môt cách, sau sắchơn l à b a t cứ ban lu ậ n th u y ễ t nao, x ễl Cắc bạn đồng minh ndỹ cua chũng t o i không bao g iờ co ỷ ép buộccấc s l quan V iệ t Kam p h ầ i th eo l ồ i sống iniỹ, nhưng 00 một đ iề u kliông th e t r a nil được l à chung t ô i đã p h ẵ i th í c h n g h i v ớ i l o i c h iề n đau của ngụơ i |H | l'ừ k h i lam tư lệ n h không quân t ô i mơi tỉiấy rõ những nguy Cở x u ẩ t p h ẩt từ những vân đề ễy* ĩ ô i luôn lu ô n n g h ĩ rằn g nên sưdụng không quân một cẫch de x ễ n , càìkủĩi nao cSn t h ỉ ỗ t mới sử dựng một cách t r à n ngập, ép đ ả o ,'s ớ d ĩ như vậy l à VI V iệ t Nam l à một nước ngJieo I

»

- 91

Chững t ô i dã đixpc dạy do p h ãỉ t i ễ t kiệm và iiầu như ha ti ệ n ,tr o n g v iệ c t i ê u thụ. bom đ ạ n . còn không quân Mỹ có ngân eãch r á t lớ n , nêo họ chẳng bao g iờ n&hĩ đễn chuyện này* T ô i nhớ uổ lẫ n một lự c lượng hÕD hợp V iệ t - btíỹ đang t i ễ a quân t h ì b ấ t ngờ gặp sự chồng cự của dich* Pbãn ưng tiíc knẵe cua Mỹ là ngưng t i ể n quân và đ ồ i p h ải gọ ỉ không quâu đễn do i bom lê n đầu đ ịc h .

Chúng t ô i p h ả i đ iề u dộng những may bay đã dược c h i đ ịn h đắnh pha nơi khấc đễn tầJ3 công v ị t r í này ma về sau mơi b i ễ t l a c h i có sáu . bay V iệ t cộng chong giữ* Ấy th ế mà đã ph.ảỉ dùng t ỡ i h a i chuyến bay "Con ma” . Moi chuyễn màng 6 qua bom, và th e o người ta n ổ i v ơ i t ô i t h ì m oi' qua g i ẫ 6 .0 0 0 đ ô -la * Kểt qũa cuộc tẩ n công â y , cổ cả súng đ ạ i liênyỗm t r ợ , l à chẵng có bằng chững nào cho th ay đã g i ể t đư<jrc lẩ y một Viôt' ‘ễ cộ n g .

Phung p h í bom đan đã l à không t ố t r B i f nhưng đ iề u tệ -h ơ n uữa l à sự ị ệ th u ộ c vào p h i pháo đã đưa các tương l ỉ n h cua chúng tỏ i. dễn những t h o i quen xẫu* JCet cho cùng, tro n g một cuọc c h iễ a tr a n h ơ rừng r ậ m c h ố n g du k í c h ,

k h ô n g q u â n c h i c o t h ễ phụ g i ú p

th o ỉ ,

ho dổũg

m ọt

v a i t r ò ỵễm trọ*. Thực r a , ch ín h bô b in h , người ch ỉễn s i trọ n g rừngrệm mơi l à ngư ờ i t i ê a chiểbi đốt đ a i . fthưng cố khôn& quân t h ì mọi v iệ c dề dàn& h ơ n , và n h iẽ u k h i chúng t ô i đã bay t ơ i 5*000 p h i x u at mõi tígày đễ yễm t r ợ C&0 bo binh* • v T ô i r ẩ t l o lắ n g 2*ỗt nhiều về t i n h th ần b in h s i k h i quân iiflỹ đễn n ỗ i t ô i đã cẳnh cáo tổng thồng ĨChiêu : MJCiũ đừng tương sau quân Mỹ r u t chung t a vần còn cố hỗa lự c mạnh như trư ớ c 11•

rú t kht

về s a ụ người ùíỹ thường c h i t r í c h k ịc h l i ệ t bộ b in h V iệt Nam khổng c h ịu t i ễ n hanh dẩnh. nễu không cố không quân yễm t r ợ . Nhưng họẹố b i ễ t đâu rằ n g c h ín h cácl^ h p sư dụng lã n g p h í không quâữ đã dạy cho b ỉn h s ĩ cua chung t o i ỷ l ạ i vào sự yễm tr ợ cua không quân* Mặt k h a c , k h i b ẩ t đau V iệt Nam h ố a , chúng t ô i p h ẳi hướng dẫn l ạ i ca c h auy n g h ĩ cua những người đã từng c h iế n đầu s ắ t cãnh v ơ i những đồng m inh có riuic sổng qua ^f|ác b iệ t* Sụf khác b i ê t về mức sổng đã tạ o r a vô vàn vồ so van đề mà g iờ đay chúng t ô i thừ a hương như mọt g ia tà ỉ* Không a i cổ th ê tr á c h người l í n h Jtíỹ ăn ngon, mua th ả cưa hkng kóa m ien th u ề ơ cưa hàng dành chp quân nhân* .Nhưng k h i mọt dơn v ị V iệt AIam hành quân s á t bên môt đơn v ị Mỹ t h ì đ iề u chắc chắn xay r a l à người B VOB l à những người hào phổng Dhẩt th ể è>ỉới, đem phân p h át kem V0r —

3 1.

H

92

thuoc lá không g iơ i hạn cho cao bọn đồng .xnÌĐh* Kểt qua la moi đơn vi V iệt Xỉam đều tậ a lự c hoạt đông s a t bôn cấc đơn v i ìấỹf va kh i cac đơn vjL V iêt ftan* đ ộ t nhiên phãi h o ạt đông độc lậ p t h i họ cam thay th ie u ,n h ơ niui’ng <JỒ xa x l cua Mỹ.

Làm sao có thễ khác được ? Một lẫn t ô i đã chưũg kiếo canh x£ah, hỹ tắm vòi nước hương sen t ạ i mọt ti ề n đồn trơvơ giữ a rừng rậm. Không cố buồng tắm đặt vò i nước hương sen trong vòng 20 dặm là . í t nhất,nhưng vơ^ p h ư ơ n g ti ê n cua Mỹ t h l chẳng cổ g ì khổ. cá trám người Mỹ cỡ i quan áo đíạg quây thành môt nhónu Một ch iểc may bay lên thojig ịuợn bêntrên và phun nươc xuong người ho* Ke đễn một ch iếc máy bay lên than& thưh a i bay tơ? phun xà phòng nước# Năm phut sau, khỉ họ đã kỳ cọ bằng xà phồng xong t h \ cấ i máy bay lên thẳng thứ nhất trở l ạ i phun nươc lan nữa cho sạch. yI lìilọt la n k h á c , VỌ’ t ò i và t c i thám một t i ề a đoa iiílỹ h e o .lê n h g ỗ n b iên

g iơ i Laov TÍt trên đỉnh núi đá cổ một cán cự pháo binh Mỹ đ ế % yẹm họ ì)iùh: s ĩ đóng bên dưới. Tôi vừa nhẫy ra Jthoi máy bay lên tliẳng đễ bất ta y viên sĩquan ch ì huy t h ì đã ũg i i thay mùi xào nau thơm phức. ỏ bỗ t cứ nơi nào, dù xa x ô i heo lắn h, cũng co mọt ngươi đẫn bếp Jn@ r mặc tạp dề tra n g , đ ô i mũ trắ n g , nẩu nướng những miểag t h i t bò chất từng đống , thom ngon và đều đặũ cứ như bữa ăn ctla cac nhà phu ho. ÍDât nhiên người Mỹ cố quyền dùng máy bay lên thẳng tiễ p tễ th ịệt.bồ cho lín h eda ho, nhưng kai quân dội V iệt và J*iỹ ỡ sá t bên nhau ma lạ.i song trong h a i thễ g iớ i khắc nhau, do mới là điều đáng noi*

« 1 'ịrệ; I

■

. . .... /_.u_

•

+ I Ẽ

í

♦ w + H

ChươnK XVĩĩ #

• Wấ

l

ầ 9 k

ì ' ằr.> ; . V ).

. .

;}

.. Ễ -.. . .

PARIS KHÍ CUỘC CHEM CIỂr PHẢI CHẬM DƯĨ ĩro n g gẫn mọt năm trb ’i t ô i k ịc h l i ệ t pí&ti đổ i v iệ c ti ề n hành, phán ả P a r is iíhuỉng m o i tu ầ n q u a đ i c h u n g t ô i m ơ i cam t h ấ y l à

không t h ề t i ễ p t ụ c

c h i ễ n tíỗu. k h ố n g h ạ n đ ir ứ u N g o à i như ng cam g i ắ c m ệt m o i Qua c h ỉ n h

tố i

- 93 -

r i I Cang ngày n&ười iKíy càn^ nổi thẳng oho chúng t o i hiễu là ho quyẵt tain chỗm đứt cuồc chiều*' \ỉ\ vậy cuổi nềưa 1 S6b t ô i đến P a r is , C0JH dầu p h a i đ o à n m ie n Imqiu V i ệ t ÃMai14 th a m dự dam p h a n hồQ b i n h .

Nhưng trư ơ c khi b ẵ t đầu đam phẩn thực sự 0’ khẫch sạn M ajo stic , chung t ô i co một thang hay hơn một thang đễ thảo lu ậ n "sơ bộ về hình, th u c ẩ ỉb ầ n họp• HÌnh th u cua nổ phẵi lầm sao đễ cho chung t ô i co t h l th ẳo lu ậ n ma van không công nhận M.TDTGP* Ô i, c ã i ban ẩy ĩ Đo l a một c a ỉ ban ky quẵỉ* í t r a nố cũng ky quẵi đ ố i v ơ i bao c h í, nhưng đổỉ v ơ i chung t ô i nổ cổ một tSm quan trộ n g cơ lẫ n # Vi th ể chung t ô i khăng khăng đ o i đưgc thực h iệ n .tưng ly tưng tý đ i^ u đã đư^c th S a thuận la không phân b ỉệ t MTDTGP như l a Ểmột phe r iê n g , r ẽ t ạ i cuqc đaai phẩn, va điều nay cổ nghĩa l à không chính thưc ngồi cung 'ban v ơ i hQo NhiHụ c ẩ i ban cổ hlnh thu khac nhau đã đuqc đề nghị nhưng đ^u ,b$ g ạ t bo* Va t ô i n g h ĩlầ t ô i đã giup vằo vị-ệc g iả i quyểt vẩn đề cẵỉbàn k h i A v e re ll H arrim an, cẫm dau phẩi đoần Mỹ đển thăm t ố i ơ b iệ t th ự cua chung tô i# Tôi th a y l a ngươi My đa b ạ t đầu bực mình vH c ẩ i điầũ ma hg cho l ầ một sự bương bĩnh v ặ t -vanh cua chung t ô i , nhưng tô n g thSngThỉệu đ a c h ỉ t h ị r õ cho t ố i l a không đưqc nhuyng bộ VI b ẩ t cư l ỹ do gi* •s Harrim an l a một gã b ẩ t t r ị va ông t a co một th ổ i quen r ỗ t ư lam cho ngưSã đổi th o ạ i th o ẩ i c h ír Ong t a lan g t a i , p h ẵi đeo ồng nghe va h e k h ỉ nầo cuộc thẵo lu ậ n lam cho ông ta không quan tâm^hay bực minh t h i ông t a đưa ta y t ẵ t gơ Sng nghe mgt cach lộ l i e u , cố ý cho người đ ổ i th o ạ i thẩy# Hôưi ông ta đ?n tim t ô i v ơ i bãn vẽ phẩc một c ẩ i batnhlnh ■bầu d ụ c v a t ô ỉ b ẳ o l a

ch u n g t ô i k h ôn g th e

ch ỗp n h ận m ột c ẩ ỉ ban n h ư v ệ y ,

t l í ì t ô i th ây ta y ông t a đưa ta y lê n định gỡ c ẩ i ổng nghe# Như mộtnguSd íàm t r o ẳo t h u ậ t , t ô i tứ c khắc đưa r a bổn, năm ban vẽ phẩc kiễu bần khẵc nhau cung vơ ỉ sơ đồ xfp đặt cho ngồỉ* Tôi n ố l : "EÌừng đưa cho p h ía Bắc V iệt xem t ẩ t cẵ cung một luc*Hay đừa cho hg xem moi lầ n một ban th ô i* Va bẳn nay - tS ỉ đẩnh dẩu X bang “b ut c h \ - la. ban duy n h ẩt ma chung t ô i cố th e chỗp nhận# ‘Mu ông gỉííno l ạ i đển cuối cung va đưa no r a như l a ý k iể n c5a chính ông, t h i co thê l ầ họ se đồng ỹ"» ẩy đa cổ t ẩ c dụng* Sau một thẩng mặc ca h a ỉ hước - vơi lẩ b a ỉ chu đẩu k ín I Harriman đĩ* nghị p l l c ẩ i ban hInh tr o n f rộng 26"phut" khôngcổ b iề n tê n , cơ hay dẩu hiệú g ì khẵc, đanh'cho cắc trươngphẩi đoânt

v ầ h a i c ẩ ỉ bằn hình chữ nhật đanh cho cẵc thanh v iê n khẩc, moi r-ộng 3 "p h u t” , dại 4 - I* - p h u t, đ ặt đổi d i ện nhau each c a i ban 18 " in sơ " .

cai tro n

Cho đển hôm nay t ô i vẩn t i n rang nếu Harriqiiin mơi th o ạ t vao đư a r a đ£ n g h ị ấ y t h Ị không bao g iơ

đã

IỄl N ộ ỉ c h ẩ p n h ậ n *

Luc đổ l à giữa thẩng giêng năm 1969 va r ố t cuộc đã cổ th e bắt đầu những cuộc đara phần co thực chat# Vơi Nixon bây g iơ & Nha Trắng, Harrim an r u t l u ỉ khôi san khẩu, và một p h ai đoan mơi cũa riíỹ do Cabot Lodge cam đầu đển- thay* về phần My t h i chỉữn tra n h V ỉệt Nam chỗm dưt v ơ i lện h ngưng bắn v ao nưa đêm thư bay 27 thang Giêng 1973* Bồn ngay trư ơ c đổt tông th o n g Nixon xuẩt h i|i i tr ê n mẩy tru y ề n ’hlnh sau khi hiập định đưyc kỹ ơ .P aris va lo a n bẩo 'cho đển ìỉỹ b iể t l a ông đã đạt đuyc hoa bình tro n g danh dự# Ong noi rang quân đội u ỹ sẽ r u t h ể t tro n g vong 60 ngày kễ tư k h i Ếngưng ban va t ẩ t c a tu bỉnh My sẽ đưqrc Hầ Nội phong th ích * Ong t uyên bố rang hoa binh sẽ hoàn thầnh những g ì ma My đã ch iền đẩu đê bao vệ tro n g bao nhiêu năm tố n hao xương mẩu* "Miền, Nam V iệt Nam (m g ỉa n h được quyền tự quyểt định tương l a i cua minh"* Ong hưa v ớ i cac nha lã n h đạo Bắc V ỉệt ran g ilỹ sẽ cổ gang gỉup! họ h an gắn nhưng v ể t thương chiển tr a n h .

Nhưng tiể p ơến co một đoạn g ỉẵ đqo đứo ma t ô ỉ khõng th ễ nao chịu được b&i v ì nổ dổi cẩ ngĩìờl l a i dối minh đển độ lam cho nguơí t a lon mưa* Nixon lơ n tiể n g : ’’Chung t a hay tụ’ hao l a My một bầu hoa binh nổ cổ thê phan bội đồng minh cua b in h cua 'chung t a , chỗm dứt chỉển, tra n h cho rỉê n g đ ê cho chiển tra n h tỉ ế p dỉ en đSỉNv ơ i 50 t r i ệ u dân

đã không chỗp nhận chung t a , bỗ r ơ ỉ tu chung t a nhưng vẫn Đông Dương*

Những l ơ i tuyên bổ đồng th ơ i cũng đư<3fc đưã r a ơ Hầ Nội và Sai Son# Tong thong Thiệu đ o i không quân Mỹ hoạt động mạnh mẽ tro n g nhưng cuộc tẩ n công g iơ chổt đễ chĩểra n n đ ẩ t đ a i đã mat và ngăn phặn công sẵn xâm nhập vung flu.Sc gia* Kểt qua l a cẵc may bay phan lự c cua My đ ã thực hiện 374 phi vụ nểm. bom đ e yẫn t r q bộ b in h , va Ha Nội đã g iậ n dữ phẵn đồi : "Những ke cuồngchiển" ơ miền Nam# r Noi Giặt 'chính th ư c , chìển tra n h đa th\|c sự chỗm dưt va My r ẩ t phơn phơ#

ngươi

Tôi h ie u n ỗ i v u i ĐũSmg cua ugươỉ Mỹ k h i họ r u t đưgc r a ktaỉi vong c h iề n , n h ẩ t l a k h ỉ tigừo’ỉ t a bông bố những con s í về to n p b í cua &ỹ ơ V iệ t Nam* Trong đo 2 t r i ệ u 3 l í n h My đa chiẩn đẩu ở V ỉệt Namt cổ 56.0 0 0 ngừờd c h ề t (nhưng nên nhơ rang 38 b ỉn h s ĩ miền Nam V iệt Nam iS t r ậ n l ê n t ơ i 165*000 ngu?/ỉ)* Mẩy bay nểm bom va e h ỉển đẩu cua My đã th ự c h iệ n hơn 850*000 p h i x u ẩ t tẩ n công va th ẫ hon sáu t r i ệ u tẩ n bom, tro n g k h i cẩc may bay lê n th ẳ n g moi nắmthực h iện tr u n g b i n h ' haỉ t r ỉ ệ u p h ỉ x u ẩ t tẩ n công* My đẵ to n th a t 3o695 mẩy bay v a . 4»783 may bay lê n thẳng* TÍnh th a n h t i ề n , p h í tô n cua cuộc ch iển lê n tơ ỉ-khoang 13 0 tỹ đ ô - la , chưa kẽ những sS t i en t r a d a i h§n vầ cỗ l ã i đễ thanh t òẩn cẩc mon ĨÌCỊỊ v a cấp dương ch iển tx a n h .

+ + Chưnng

+ XVIII

Khỉ sẵp bâu cư tổng thống va nhỉệm ky bổn năm cua t ô ỉ sẵp I ; h ể t , t ô i q u y ểt đ ịn h l a du ông Thiệu cố muổn t ô i cũng không ứng cứ photSng thống nữa* Nhưng ông Thiệu không muon va đã chqn ông Hươngo Ong Hương tư n g l a th ủ tương đầu t i ê n cua T hiệuf sau lầm tong th ư kỹ choThỉệu ơ d inh ^ộc lặp* Con t ô i , t o ỉ quyễt định ưn£ cư tông thống* p

’f

«’ *-1

i I

•

' '-Vá^.

y <M

*' V*1

*£--jw - ' u

‘Vi' 1 1

'&Á

*'

Nhưng cuộc ì)ầu cử đã b ị g ia n l ậ n , như t ô i cho đọ*Iỹ Thiệu co h ai đ ể ỉ th u chính - ông Minh Lơn, tư ngòai chính quyền t r ơ l ạ ỉ va t ô i nhưng tra n g bon nấm cam quyìhi Thiệu đa cỉng cố đ ịa v ị cua minh đễn độ knòng con cổ th e tỗ chức một cuộc bSu cư thự c sự t\j do đưg*c nữa* Ong đã lam r a những đạo l u ậ t k h iể n cho nguờj t a kho lo n g cố th e tra n h cư, chơ đừng n ó i đến thẵng cữ. Hồ. Chí Minh cỗ l ẽ -êũng không lam hơn đưực. }lg\XQ‘i muon ưng cư p h ẳi đ ộ i d ỉệ n cho m§-ễtị đanglơn ( t ô i không . phai l ằ đẳng v iê n cua một đang n à o ), hoặc phẵỉ .được 40 nghị s ĩ , dân biêu g ễiẩ i th iệ u và bao đắm* Nhưng 'Tiiiệu đa kỉễm so ẩ t t ẩ t cẵ cẩc dân bieu va nfeh ị s Ị . Ngươi t a đoi hSỉ chữ ký èồiơi t h i |u va bao đẵra cuts.

1C0

h ộ i V iên h ộ i đồng tĩn h * Tồi b iổ t la cố đu oố k § í v iề n muốn t ô i r a ưng cư nhung Thiệu l g l đưa r a một đ%o lu ậ t cho ôhg t a đưọ’? on ven cẫcr. chSũ ÌIQ một cẩch độc đo I n , VI th ể đã đ ặ t hộ vào một đ ịa J, 1 0 xư* Thiệu lầm đu đ iề u đe ngăn can cẩc cĩốỉ th u r a tr a n ', cư* nhân v i ê n m ệt vụ cu a ô n g n ổ i v ơ i t ô ỉ l a q u â n đ ộ i bầu ch o t ô ỉ

hoặc

CO t h e

Nhiều

co đ ển 65 ph an

c h o ô n g M in h ĩ) ể u c ố b ầ u

cư tr u n g

tr ă m •

t h ự c ,n h ư n g

8 au bốn năn cam quyền Thiệu đa k i era so a t ùuvc công an , va, qua công an , đ ã kíerosoẩt được nhân dân* Trong một nuịyc ma đẩo ch ín h đa t r ỡ th ầ n h com bữa, d ỉ n h ỉê n lầ chung t ô i cổ th a o lu ậ n về khẵ năng lầm đẵo ch ín h đe l ậ t đo Thiệ.u® Tôi b iể t ra n g t ô i cố th è hoan to a n t ỉ n tương ơ khồng quân va đa s ổ tương lã n h t r o n g q ũ ân ấ f ì 9 nhưng không t h e nầo g iư được đư^c b í mệt b ơ i

VI

những nguĩ>*ỉ ỉlỹ con l ạ ỉ 'Van l i ê n lạ c chặt chẽ vơ i cẩc đơn v ị V iệt ỉíam© Chẵc chẵn họ se mẩch Thiệu* Hhieu tương la n h khẳng định l a chung t ồ i không cần lín h o "C hỉcần lầm sao cho cac s ĩ quan cao fcẩp n h ẩ t ký một t ổ i hậu th ư Da T hiệu aể r a đ i ” , jmgt ngutt’i n ố ỉ như th ể .

Nhưng v iệ c ay không lầm đư^c« ợẩc tương ‘lã n h cổ th e ung hộ raột SIỊ th a y đ o i ch ín h phuf nhưng những' s ĩ quan cao cap n h ẩ t, nhưng nguỉd lĩưn v iệ c cho bộ to n g tham tnưu, đã đưqc người líỹ đcn canh cẩo l à đừng cổ can th ig p , đồng th ơ i t\m cẩch mua chuộc một cẩch t ể n h ị. T ôỉ b iế t í t n n ẩt cổ ba ngu?>’ỉ ơ Bộ to n g tham mưu r ẩ t g h et Thiệu nhưng vao lu c ma họ b iể t r a ng khôrig c ố g ì cưu n ỗ i đ ấ t nươc họ nư a, hQ đã đưycnguxri.

Mỹ ti ể p XUC và hưa h$n l a nểu h<Ị không can t h i ệ p » t h i sau, này sang My hg se .được chu cẩp ọ ho đển man đơỉ« Bơi v ln g ư ơ i My cần co một không k h í ch ín h t r ị an to a n đễ hg co th e r u t quân Về nươo. Thực t h ẽ , đ§ỉ t ẩ , Châu văn T iê n , t ĩ n h trư&ng G ia Đ ịnh, gan tỉki GÒn, đã d&i th ăn căn cư không quân tro n g lu c t ô ỉ đ ỉ vẵng và n o i v ơ i binh s ĩ : "Chung t ô i nghe đển tương Ky cổ kể hoạch ứẳo ch ín h , Nếu chuyễn ẩy xẵy r a chung t ô i s ẽ sSn aang đệp tan* Chung t ô i co cẩc đơn v ị mẩy bay lê n thẳng cua Mỹ ung hộ va đao chính jnhẩt đ ịn h aẽ th ẩ ểfc Co đi^u l ạ lung l à f mặc du ngoại g ỉa o My đa nổỉ cho t ô i hieu TằLtìg họ không chap nhận một cuộc x u n g 'đ ộ t công k h ai giữa Thỉgu vâ tô i ( hay b ẩ t cứ v iệ c

gl

co v e như m ột c u ộ c đao

c h ín h )

hg l ạ i

r ẩ t m uốn

r a tra n h cư đl chổng Xạỉ Thiệuo Họ n g h ĩ ran g v iệ c ẩy »ẽ lam cho

bại

cuộc

- 97 -

b& u c ư CO v ẽ

d â n ch u

h ơ n * %'ậế b u o i c h ỉ ? u # đ ạ i s ư j u n k e r đ ? n n h à

tro h g cán cứ không quân va no i v ơ i t ô i : "ổìu cư ma (%c diẽn

tô l

th \

không p h ẫ ỉ l a tarn gương t ố t cho t h ề g i ơ ! 11. Ong t a con xung phong ki?m t ỉ S n cho t o i v ậ n dqng cầu cu*, chắc hẳn ông t a th ư a b i ế t t ô i chẳng co h y vọng g ì tr u n g cư , nhưngcỗ l ẽ nguĩyi k ỹ n g h ĩ ra n g nểu p h a ỉ to n phí mầ ta o r a đưQ*c một c ẩ i v ỉ n g o a i bẼu cư t ự do t h i cũng đẩng đồng ti^ n # CIA. cũng lam ẩp lự c đễ t ô i p h a i r a t r a n h cữ , nhưng t ô i t r ẵ họ như t ô ỉ đã t r ẩ l ơ i đ%ỉ 3 U B unker : "Không th e được* Thiệu nẵn q u a , v a n h ấ t đ in h s ẽ không c h ịu đễ cho t ô i tr u n g cửlf. Rổt cu ộ c , M inh v à t ô i đều r u t l u i va cuộc bẼu cư đã t i e n hanh v ơ i một t ê n

.l ơ i chẵc cẳ -duy*

n h ẩ t t r ê n l ẩ phiểu : tê n cua Thiệu* ĩ n ể ẳl ằ , sau h a i năm lam thu tương va bSn năm làm phổ tỗhg thống, t ô i "ngồi chơi x ơ i nươc"o Tôi vẫn g iữ quân ham thỉểu tướng không quân, v an ỗ’ căn nha tro n g căn cứ không quân, va t ô i thương tu» tninh l ẩ i , mayb a y r iê n g đ i th ă a b inh s ĩ khẵp nơ ỉ trong.nư ơ c đễ nâng cào ti n h than, họ.Qua n h iên l a t ô i chẵng cổ v iệ c g ì làm, và sau 1973 t ô i hay đ i đ i v ề về đồn đ iền cua t ô i ơ Khẩnh Dương, v ì t ô i cỗ mẩy bẩy lê n ihẳng r iê n g . Ngay ca những lu c vẵng mặt ơ nhà tro n g căn cư không quân tô ịv ẩ n l i ê n l ạ c thuồng xuyên v ơ i g ia đ ìn h v l t ô i co một đ ai ra d io dân SÌỊ t r u y ề n t ỉ n va nhện t i n t S t nhẩt miền Nam. Khi t o i quyểt định lam đồn đ iẽ n , cẩc bạn iíỹ cua t ô i đã ân can nối v ơ i t ô i rang hQ cam pbyc quan niệm ch ín h t r ị cua t ô i va r a t buftn th ay t ô i r a đ ỉ , cho nên hộ ngo ý muốn 'dựng cho t ô i một tru n g tâm tru y ề n tin * Hq đẩ lam t h ậ t . Cẩcầ ly t r o n g rưng r ậ m , đ a ỉ c ũ a t ô i m $nh đ ể n n o i k h ô n g n h ữ n g t ô i CO. t h e noi c ịiu y ệ n v ơ i vợ co n t ô i

ơ

S ai Gon ma con cỗ th ê n ố i chuyện v ơ ỉ ca

nươc

ngoai*

„

N gtốỉ t a ươc đoẩn lung tung kh ỉ b i ể t chuyện My dijng đai cho tô ỉ# Một anh t>ạn cũ đển g ặ p 't ô i trò n g oări cứ không quàn, vào dịp t ô i về S ai Gon đã hôx t ô i ì "Nhà Tráng n g h ĩ th ể nào về. tì n h trạ n g khó khăn c ja t a h iệ n nay Tôi n g ạ c ^ ih iê n n h ìn anh t a vầ h ỗ i l ạ i ĩ "làm sao t ố i Ì>i3t đư?c?". Đen lư ^ t ánh t a ngtịc n h iên t r ả l ơ i : "Ngừơi ta -bảo t ô i là^anhvẫn l i ê n l ạ c th in g v á i Nhà Trắng qua điện đ à i tro n g rùng c ỉa anh mà".

Khi cuộc tẩ n công mãnh l i ệ t b ắ t <fcu - và cho đển liĩc b<ji tr ậ n

-

Chung t ô i l i ê n . tiể p đưtfc đgc nhưng b ẵ i phống sự kễ chuyên bỉnh ari^n Nam hoang mang booJb§y tro n g kỉnh hoang, bơi chung không

con

q u â n đ ộ ĩ My y ễ m tr ợ c h o h ọ n ữ a . Đ ô ỉ k h ỉ n h ư n g b a i p h ổ n g SIX ẩ y

đung

a if thực cũng đíng BIỊ thực như nhưng chuyện xay r a Sr Phap thang năm 1940 - nhưng nổ điều đang t ỉ ể c l a nểu như câu ty c ngư "không t i n gLjfetSe l a

CO t i n vui** đ u c g , t h ì t a c u n g c ỗ t h e n o i r a n g p ố

6 có tin

v u i tưc l a không cố t i l l gLể Chĩ t r í c h b§ bỉnh cua chung t ô i chưa đ u , nguơi t a con gay c h ê b a i khôrigquân Cua ch u n g

t ô i la

gắt

b ẩ t l ự c VI c h ư n g u ỹ r u t q u â iu T ẩ c

g ì ẵ nhưng lơ ỉ chề b a i này thuợng l ầ những nha bẩo không bao g iơ chịu t n ự c tằm. t im

h iễ u xem t ỳ i s a o m ẩy b a y cu a c h u n g t ô i l ạ i

th ư ơ n g '

nầa

0'

đươi <Ểt hơn l ạ bay tr ê n tix r ỉ. Tôi hoan to a n bẩc bS nhưng l ơ i chỉ t r í c h này mặc du lu c đổ t ồ ỉ không con l à tư lệnh không quân nưa - v5r t h ể t ô i k h ôn g t lm

c á c h t ự b ầ o chư#

Chĩ t r í c h

ngu& ỉ t a hoan to a n không h iễ u b i ể t g l v ề t ì n h

như v ậ y ch ư n g t o tr ạ n g phức tạ p

gây

rang ra

n g â y t ư đ â u b ơ ỉ SIỊ c ố m ặ t c u a q u â n đ ộ i My Ơ-. V ỉ ệ t Nam .

Nhưng lơ i c h ĩ t r í c h thương v ỉể t như sau : uỹ đã đe n g w i va mẩy m ỗ c v ầ o m i^ n Nam c h o đ ể n k h i m iề n }ĩam t r ề n t h ự c

tể

tr ơ

th a n h

m ột

tro n g năm nươc cổ không quân m§nh nhẩt th ể g iơ i (đ ie u này đung). Co th ơ i miền Nam đẩ co t ơ i tr ê n mộtnghìn tnẩy bay va năn, sẩu tram t may b a y l ê n th ẵ n g #

T h ể n h ư n g ( c ẩ c n h à p h ê b i n h b&o v â y )

S \Ị h i ễ u

b iế t

về

kỹ th u ậ t h iện đ%;Ị cua chung t ô i ngheo nàn đển đQ chung tô ỉ không giữ n o i cho cố laột chyc mẩy bay bay cung một luc« Ngứơỉ t a đã v ỉể t những câu chuyện khSng khiểp v ề những tỉễ u đoan mẩy bay p h ẳ i n ần trê n 'bàì ơ s à i Gon không c a t canh duxyc chi VI th iể u một c ẩ i b u ji hay một mỉềng đệm chẩt đẩng, chưa mơ r a , trong nhưng nhà kho đồ SQ ơ Biên Hoa, nơi ma nguờỉ ỉíỹ, tro n g một g ia i đoạn, đa chưa nhỉều v ệ t lỉệ u c u a hg» Loỉ lam t a i hạỉ nhất cua nguơi l a cho rang hg p h ẫỉ xây dựng không quân V iệt Kam theo như bxnh ẵnh cua không quân ỉlỹ va cố th ễ sư d.\;ng kiiông quân v iệ t Nam đễ đánh Bắc V iệt cũng như đ ã sư dụng không quân mỹ đễ đẩnh Đưc ơ Au châu* Đố l a một t r ỉ ể t lỹ mầ ngươi Mỹ kbông baọ giờ co thể thanh công ơ V iệt Nam mặc du đôí khỉ chung t ô i đã bay t ơ i m ộ t m g h ln p h i 3CUẩt ra õ ỉ n g a y , t h ờ i t ô i

c o n la m t ư l ệ n h k h ô n g q u â n .

► Ế -TịỊĨ' Ễ *‘

Phẳl tlm trong ii c h sư mơi thỗy c ẩ ỉ lỹ do khiễn cho 'quan niệm n ổ i trê n cua Mỹ đưa đfn t.hỗt b ạ ỉ không sao trẩ n h đư<yc» Phai đ i ngưgc t ơ ỉ t h ơ i k y p h ầ p r u t q u â n V6L b ẵ t đ ầu h u ể n l u y ệ r i c h ú n g t ô i o

Sau c h iể n

- 99 -

•

t r a n h th ể g iơ i th ư hai Phẩp l a một nươcngheo nhưng l ạ i luôn luôn tự h ao c a i t a i ưng b iể n cụa mình* Cho nên n g w ỉ Phẩp đa bẵt đầu xây đựng không quân eua chung t ô i vơi r ẩ t í t lưng vốn# Chung t ô i đa đu^c học t ẩ t câ nhưng điSu can b iế t về vẩn đề bay* Điễmqúan trq n g không kẵn l a cac thq' mẩy bẳo quẵn cung đưực học t ẩ t ca. những đỉ^u cần b i ể t về một c ẵ ỉ mẩy bay* Thương t h l ch ĩ cổ m§t thqr mẩy cho moi mẩybay va anh nay p h a i 't i n h tuơng mgi m ạt, tư điều Chĩnh hệ thổng thuy động h ay thay một ổng dẫn dầu b ị 'VỠ*. đ?n tlra ìra một cho nổỉđiện b ị hơ. ‘ Va s a u k h ỉ đa phân lo ạ i vẩn đề t h ì oawi lẫ n h ểt c h ín , anh t a phẫi’ ưng t ỉ í n tam r a một g iẵ ỉ $hap® Thơi ỗỹ chung t ô i c h ĩ co một í t may bayn h ư n g nh ư ng c o n n g u ĩfỉ l a m v i ệ c t h â u đêm t r o n g c ẵ c n h à m ẩy b a y đ ễ

-c h o

nhưng mẩy bay ấỷ cố th e c a t cẩnh đuyc chírih l a nhưng tỉn h hoa, ’ g i o i về may mổc đẩng t ỉ n cậy, cần cu và chătt c h í.

rể t

Roi nhưng cổ vẩn My đSu t i ê n đữn va b ẵ t ta y vao vỉệc_huẩạ một thí? hệ thợ mẩy mơi, dựa t r ê n những lỹ th u y ể t hoan to à n tigư^c v ơ i lý th u y ể t cpa n g w i Phẩp dẹ sễn® Chẳng bao lâu nhưng đồ phụ tung cao như n u i đỗ v ao. Va chung t ô i th ả hồ ma sữ dyng*

Ịuyện trẩ ỉ đffng

Tôi con nhơ mãi một anh tru n g s ĩ chuyên v iê n ngurcl tlỹ, cố n h ư n g t ổ t "bụng, m ộ t hôm b ư ơ c v a o t r o n g Ĩiĩaầ đ ễv m ẩ y b a y đ ã h ẩ h ổ c

chấp mSm

k h i th ẩy ni§t thq; mẩy V igt líam đang* dung dao dip o%0 một c ẩ ỉ b u ji 'cho sạch* Anh t a nổi nữa đuạ nưa th ậ t : "Trời đất ơ i ! Kểu. a ỉ cũng lầm như anh t h ì con gì la n^n kinh t ể ,cua nươc Mỹ ! th ô i quăni? nố đ ỉ,a ĩih : Ngoai k ia chung tô ỉ cố cẳ t r i ệ u cẩỉ mố’ỉ lf.

I

Điều mĩa maỉ ìà Ịu c đỗ SI£ lãng p h í ẩy chẵc chẵn cổ hiệu lự c hơru Không a ỉ cổ th e phu nhận đưtfc rang cẩeh lạm ciĩa u ỹ , nliơ cổ t i ề n bạc va nhưng giây .chuyền sẵn x u ẩ t, đã giữ cho mẩy bay luôn luôn ơ Ị tro n g t i n h trạ n g sẵn sang c a t canh* Chiển tra n h du sao cũng l a v iệ c tổ n t i ề n , những th ơ i giơ con quy hơn t i ề n tíạe* Trươc k ia , mgt ngutod thự ]'■ ì.y do Phap huẩn luyện p h ẵi mất nhiều ngày mơi tun r a vầ sưa ứư<Ịc nuQt bộ phận hư hong# Một thự mẩy do My-huẩn luyện co th ễ th ơ i gian ẩy xuống con v a i g iơ bầng cẵch vưt bo luôn Qẳ c ẩ ỉ động cơ cũ đ i V& thay *bầng mội; động cơ mơi. Chí cSn p h ẳỉ vặn mọt v ầ i đinh ổc, kgp một vai dây chính dẫn đ iệ n , th ể l a mẩy bay cổ th ễ l | p tư c c a t cẵnh* Tuy n h iê jj cungcach ẩy đa di$a tr ê n sự co tttặt cua My lu c hộ con ơ V iệt Nanio Nhưng tín h ra đã 20 năm kể từ ngày những thqf mẩy đau t i ê n doPhắp huẩn lu y ện , chẵp vẩ nhưng may bay DC3 đầu t i ệ n cua chung tô i* Những ngiỉờí ẩy nay đa qua g ia , qua cưng rẵ n , qua sen n h ặ t, không th íc h hgp

vơ i c a i phương chỗm ”nhiều l a mạnh” cua f\íy* Họ curig không được auín luyện để sư dyng nhưng mẩy bay phưc tíịp ma chung t ô i t i ể p nhệrit-TODg g ia i đo%ĩì cuối cua cuộc chiểru Thay vào cho hg bay g iơ l a Dyt lo ^ i nhân v iề n bão quẵn mơi do ííỹ hu an luyện* lítiưn^ chuyên v iê n V iệt Nam này

c o i k h in h n h ữ n g n g ư ơ i đ a n an h t ỉ

m ẫn Cua hỌo

Giơ đay k h i th a t D^i đ ã gần kề mơi th ẩ y ro hậu qua# Dơng oâng trư ơ c k ia cuộn cuộn nhưng đồ phy tu n g , nay không nhưng ch ĩ chay nho g iọ t ma cuối cung con khô cạn t r ơ cẵ đẩy*» Khỉ quốc hội My b ỉẽ u quyểt " không v iệ n t r ự vu k h í nưa” t-hì những ngươỉ bang t a i ứng b iể n cố the g in g iư cho những'mẩy bay cuổỉ cuxig cua chung t ô i t i ể p tụ c bay đt/yc đ ã b ị lã n g quên tư bao g iơ ! Nhữngk^ k ể tụ c h<3 chựa tưng ỞÚĨỢO m huẩn luyện đễ đối phố vơ i một tin h huống như v ậ y . Thể hệ thor may CO the th a y một động cơ bơi VI đố l a v iệ c lam ma ngươi Nlỹ đa d%y họ, va h§ t i n tương ra n g chưng nao con ch iến tra n h t h i vẫn con đọng cơ mơi dăw họ. la p vằo mẩy bay* Nhưng bây g iơ h ể t đqng cơ mơi th a y tlití* lĩ€u yêu cầu h$ áo mẫn những l i n h k iệ n tro n g một mẩy bay v a đ o i h S i họ ■ ưng b ỉể n , nhiầu ng u ĩà tro n g sS họ s ẽ chẳng b i ể t p h ẵ i b ắ t đSu tư đâu*

+ • + ■ .ấ+ ơhưcmg:

XIX

ĐAI S ứ GRAHAM MARTIN MÁNIỈ KHÓE CHƠI TRÒ HAĩ MANG Tro* l ạ ỉ c h í n h t r ư ơ n g n g a y 2 7 - 3 - 1 9 8 5 , t ô i la

.

t u n g r a x&ìgị t S

ỡ y b a n CU*1* n g u y d ẫn t ậ c s a u h ơ n 3 liăm đ ứ n g n g o ầ i c h í n h

\ c h ư c gQÌ

q ụ ỹ ầ ii*

y Tôi mơ một CUQC hQp_bao t ^ ỉ câu lạ c bộ s ĩ quàn tro n g căn cư không quân, v l cẩnh sa t công an sẽ không dam vào đo ngăn chặn# Nhưng 4 In h bao cua Thiệu r a t th ín h muỉ đã đẩnh h ơ i th ẩ y f va đê vô hiệụhổa cuộc họp bao cua tô i ', h a ỉ ngay trurơa đo* Thi§u hạ lệ n h cho th u I tương Khiêm thẽúrxh lệpmgt n ộ i cẩc c h ỉể n tr a n h ặ tro n g đổ myi ngươỉ co quan điễcachSng cộng đ%u cố th ê tham- dự*

t

'^Qĩlổ Sau 010* đtiu t r ậ n t ầ n côn r , B í^t cua họ htiri;' ĩTằ{ịt CUQC H quân nho HÌ1U11& r ẩ t CO y cho du k íc h ciỹt kTch một tiTỉn đồn nno

t r ê n quoc 2.^ g ĩư a Nha vu lỉun-mê—tb u y t • Ti ọn dồn tụìỵ lu ti ^ n đồn đau t i ê n b ị th a t th u , cĩĩĩ cẩch dọn đ i en củ/x t ô i ỗ’ Khanh IXtotiổ chưa đ ẫ ỹ 40 dgai# Hôd do t ô i đang cổ mạt 0* đồn đ i on, và kh i ơư^’c t i n , tô i l ậ p tư e đ ỉ may bay ve Sai Gon đễ bao cho Gẩc ngươi la n h đ«uo auán đqỉ. b i e t ra n g cuộc hanh quân n ố i t r ê n bao trư ớ c mật kể hoạch cua *cqng 3ẳn tẩ n

COE g c a o n g u y ê n , v a

cố th e

la

B a n H n ê -th u ộ t*

Luc tượng Tiíĩimes cỹa CIA đển gầp t ô i , t ô i h o i ông t a l i ệ u ằiỹ va T hiệu co b i ể t ra n g BaiiKnê-thuQt đang b ị đedộa không ? cả Timmeắs vầ tư ơ n g Cao Văn V iên , tỗ n g tham mưu trương* đều n ổ i v ơ i t ô i ra n g hg co đay- đu t i n tứ c về kể hoạch đẩnh c h iề n Ba.i-^na-thuyt của cộng sẳru V ỉên n ổ i thêm l ầ õng t a co tham dự một CUQC họp v ơ i Thiếu tương Phạm Văn P hu, t ư lệ n h quân đoan I I , va tương Lồ Trung Từõ”ngị tư lệ n h sư đoan 2 3 » ^nguĩ>’ì bẫo v | B un-m ê-thuọt 9 Thiệu cho Phu b ỉ ? t l a sir đoan 320 cua cộng s a n đang t i ế n Ve p h ía nam đễ t ẩ n công ềPan-iĩiê-thuột,. Phu đẩm bẵo vơim ọi ggttori l a ong t a nân. vưng t i n h h ìn h , con T hiệu c h ĩ t h ị cho Phu va Tựơng pỊaẫễỊỊ t,ăĩĩg cương lự c lư<2’ng bẳo vệ Ban~aiê~thuột* Tôi th u ật' l ạ i nhưng c h i t i ể t nay VI no chưng to ra n g quồn chung t ô i không he b ị b ẩ t ngơ ỗ’ B an-m ê-thuột* ẦTgu£>’i My va Thiệu b iể t quân*

đư<yc c h i ể n Th^c r a

lư g * c c u a c ọ n g

B a n -m ê -th u Q t t h ỗ t

3ỈỊ1 c ẫ th ẩ n g th u

tr ư ơ c

khi

c h ỉ VI tư ơ n g Phu

cgng

sẳn

d o dự# M ặc

độ i I đã c n u y ỉn du

T hiệu r a lệ n h đera thêm quần đển B a.x-m ê-thuột, Phú chò’ một tu ầ n sau mơỉ t h i hanh* sẩu g iơ trư ơ c k h i cộng sẫn tẩ n công, Phú c h ĩ chơ đển cố 400 M nh s i bang máy hay* Nểu Phu chuẫn phong th u Ban-cuê-thuột một cẫch nghiêm ch ỉn h hơn, # i tin c h ẵ c cộng sẫn đã k.hông th ễ chiếm đưọc ễ t cho cung lự c lưgng tầ n công B an-m ê-thuột c h ĩ cố một sư (ĩoàn,, vầ an -m ê-th u § t đa cẼtn ciệ’ nhieu ngày*

C

Sau khi BanK nê-thuột t h ẩ t tfru, t ô i l ạ i gặp tư ơ ng V iên một ệ lS n n ư a , ỵa đề n ghị cl^oị^ thung tu y ể n đ ic h tư quoc 1q 2 1 , gan đồn đ iề n cua t õi* ‘T ôi t i n chac rang nểu tậ p J;rung phẩo b in h m không qu ân , cung v ơ ỉ ■ h a l trụ n g đoan nhẫy du hay b i ệ t động quân th ^ ệ n c h iề n t h ì c h ĩ c&n h a i ngay la

CO t h e

c n iể o a l $ i

B a n -m ê -th u ộ t*

T ôi t in h

nguyện c h ĩ

huy

đẩrửì n a y f va t fư ơng V iên cũngđồng ỹ l a kể hoach cua t ô i cỗ th e h i ệ n đuyc* ĩíhưng t h a n ‘ô i , nổ đa b ị tỗ n g thổĩĩg Thiệu bẩc bồ#

tr ậ n

thự c

Nguyên nhân chính đua chung t ô i đển t h ể t b ạ i về quân sự l a m ốibẩt đồng g iư a ỒQ tô n g thom mựu vầ T h ỉệu , đ iề u ẩy Irhông con n g h i ngờ gl

nữa*

V i ê n n o ?, v ơ i t ồ i

ra n g

ông ta

rẩ t

k h S ịê ữ k v V c ạ ị

lố i

Thiệu

bẩc

bS

rhữ ng l ơ l khuyên va t ư chổikhône hSi ỹ k ỉ t í i nua bq to n g thani cnuu, rang ông t a đ ã đậ đơn Ểx ín t ư chưc nhiều l a n , nh Ể Ịp la sau k h ỉ T hiệu t\Ị quy f t đ ịn h mọi v iậ c th u y ên chuyên và bỗ nhiệm s ĩ quan cẩp tư ơ n g , Thiệu bac p h ẵ t đơr x i n 't ư chưc cua Viên* Sau k h i mất B an-m ê-.thuột, Thỉậu t r ỉ ệ u tậ p một cuqc họp các tương l ĩ n h b Cam Ranh. Trong p h iê n hQp ẩy,' T hiệu h&. lệ n h cb-o tư ơng Phu r u t khSi Kón-tum va P le i k u , l u i V? phíáNam v a cung GO một tu y ể n phong th u ơ phía-Nam B an-m ê-thuột v S i y đồ ch i em l ạ i t h ị t r ẩ n nay* ĐÓ l ầ một s a i iSm th ê thẵra- Ntíu như chung t ô i lem b i ệ t động qưân cung v ơ i xe tă n g tư p h ía bẵc Kọntum va P le ik u xuS ngthl ồ in h s ĩ cậng ,sẵn chieruđổng B an-m ê-thuột đã b ị kẹp g iữ a gọng kim rồ i.

Thay vào đổ, l o ỉ lẫ n chiểnlưọ*c cua Thiệu đã M en một cuộc r u t lu ic h iS n t h ụ ật thcinh Riột cuộc thao ch$y tẩ n ÌOQTI, va eu ổ i cung l a s\f ta n r a cua to a n "bộ quấn lự c miề-n ỉĩarru Chẫng bao lâ u to a n th ễ quân đoan I I r u t k h o i cao nguyên cung vơi hang t r ă n ngan ngươi t ị -nạn, tr o n g cẵnh hoang tnang v a hỗn lo ạ n .

Cuộc b 4ỉ

trậ n

cụo?

c u n g c ù a m i ề n Nam v i j g t

Nam b a t

đầu.

Khi ẩy c^.rih tr ạ n g toẩt tin tư ở n g 1an t r à n tro n g quân đ ộ i chiĩng t ô i v a lâ y nhanh như bệnh dịch* (V iệc ìấy tư ch ổ i không v ỉậ n t r ợ nưa lầm cho .no tă n g th ế u )* I'&i cao nguyên, tương Ngô Quang Trương r u t lự c lư gng phong th u Đa sấng* Truxmg d\Ê đ ịn h tậ p tr u n g quân CO tjiu một sổ đ ịa đ i em ơ vén hieriv, fifcng b ịn h s i không con b i ể t mình c h iề n đấu đ i lầm gi,kh*tế. th ẩ y cẩc S-X quan chỉ. huý họĩniêng- t h ì kêu gQi ơ l ạ i t i ể p ty c c h ie n đẩu n£uv ; i^.i chưẫn b ị cho g ia (ô.nh ch^y trS n « Va họ cũng n hln th ấ ỷ hang .iigĩTìn J-ưừơặg dân bo chg.y tro n a > k in h hoango R ổt cục 5 'vùng I cjjiien th ìlệ t' nưs co nhưng c h iể n 31 dũng cam. n h ấ t, một sư đoan lín h

t-ftuy./i&nh t>9 , Uiộỉ* ạư dớan nhẫy ẩa ặ r sư đoan I bộ binh vơi. những

lực

t r ậ n Sgffv cacfc b i uhSm hơn nưa# Cẩc tương lã n h v a s ĩ .quan chạy b ỉê n » Mặc du M a r tin cổ ta n h th a o tu n g ch ặt che to a K | sư Mv cẩc tin tưc-CO đ ố i c h iể u cua t ô i tro n g nhưng, ty jtn c u ổ i cung quan tr ọ n g áííii noi c h ẳn g ía o ì â u một nhân ..vi r a cua toađi^i' sư đển thấna t ô i đ^u đặn đê lưgtn l ặ t ũ in tưc* Uguiời ẩy cu ín h l ầ tương Tlmmes Cua CIA* Ong t a muổn "bao c ấ o l ạ i v ơ i t o a đ ạ i sư nhưng d iễ n b iề n t i n h h ìn h mơi nhẩt* T ôi v ui lò n g g iu p đõ’ ôĩig ta* s a u mgt tu ầ n đ ỉ l ạ i v ẩ t vẵ v ì đuirng đển nhà tô i lu ô ĩiiu ô n b ị cẵc đắm b iếu ti n h lầm tắc* nghen, Timmes đa th u xểp bang e a c h cho đ ặ t một đuơng g iâ y đ iệ n th o ạ i r iê n g n ổ i l i ề n t o a ễđ ạ i s ứ vơi nha t ô i ở căn cư kbông quân*

7 103 -

I

Moi ngày qua đ í # t ỉ n l ạ ỉ xẩu théra, v l t h ể t ô i n g h ĩ đển chuyễn đũo ch ín h nhưng th ự c t;f bao t ô i l a ,ẵfk h ô n g 'th ê đư^c"* Keu đẩo ch ín h t h ẩ t bạ ỉ th ì. 86 khuấy động hgji t h u , dân đển hon lo ạ n và kễ thu Ịqri s ẽ c h ĩ ‘l a cộng sa n ma t h ô i . M a rtin cung co t h ẩ i đ‘ộ cho th ấ y r ẩ t r õ la chung t ô i se..gặp r ắ c r ố i nểư ủy. ban cưu nguy dân tộ c t ỉ ể n hành 1 những b i ệ n pháp l ệ t đỗ T h iệ u . ; ' ' ' * 5 V; ; : Qua t h ậ t i ĩ a r t ỉ n đa ban t i n cho t ổ ỉ - b i ể t * Khỉ tương M inh, tư lệ n h không quân (không cổ hạ lẲrig g i v ii, Minh Lơn) t ơ i th ăn t ô ỉ . Trươc k ia , c h ín h t ô i đa "bo nhiệm tương U inh vao chưc viị n ày . Chung t ô i th a o lu ậ n can t h í ể t p ỉíẵỉ co m ộ t's ự th a y đ o i - n ổ i cach k h ẩ c , p liẵi tổíig. khư Thiệu, - Minh n ổ i : "Org vẫa la Mxểpn của t ô i , t ô i Stì theo ông C& ông la m 'b ẩ t cư ^ v ỉệc ỆL.» ĩíhưng x in bao đễ ông b i e t : hểu ông cố Quyết đ ịn h

la m

g i

t h i .p h a i h ẹ t

trư ơ c ” # .

sư c

í hậ n t r ọ n g ,' n ếu

không' họ

sẽ

g iể t

ông

*

T ô i đ ap : " ô n g th à n ố t h ậ t lẵra . Chắc ông con b í ể t n h iẹ u ch u y ệ n

nư a

ch ứ ? sâc không 710ỉ c h í t l ể t cho t ô i b i e t ? ” • ị

I

Minh n ố i :

+

dsJig vheo d o i -õng’ đẫy* Người

cho nguto’i

đển

t h u y ể t ứ hục t ô i tíĩnig cộng t ẩ c v ơ i ông Tiể.u ông r a t a ỵ ‘ h a r h đpng* Kgừời

c ua ỉla r u in con tim cacíỉ mua ehuộc cẫ t ô i nưa* Họ bẵonểu t ô i b i e t 'điều tia l du chung t a cổ th u a t r ậ n họ cũng se đưa t ô i 7 a giỡ. đ in h t ô ỉ ra k h o i 'nuức v ầ chu c ĩp cho chung t ồ i đến ĩaạn dơi"* Chỉ v a i ngaỹ sau ngươi t a lam cho t ô i h ỉễ u r õ l ờ i cẫn h .cẫ o ẩy m ột .cẩch tr ự c ti ể p ’.hem, kh# raqt anh p h i cônể c j a - tô i- x ồ n g xộc vẫb phong t ô i , v ự athơ hỗn hôn vua <thu i t l $ ỉ câu cftuyeri'ky q u ẩ i. Auh ia th ẩ y tuột n g ư ơ i co v e k h ẵ Ỉighỉ đ i vao v o n g đ a i c ũ á can C.1Ỉ , b en hô ctưrìg

Nguời k ia phổng chr*y. Anh phi. công ặu ễí tíxeo , can -chân cho hắn n g ã . Nhưng h ỏ i mơi b i ể t l a h ẳ n ‘CO g iẩ ỷ phếp r a 'Vầo hqp 1§. /.

1 §Ỉ*

vẩp

á

y' Jt' A ' * * 9' •• ị ■ .1 ■-*’ ’ V■■ ' ' "The t h i tí^ì sao anh l ạ i bỗ chạy ?*• anh p h i công h ỏ i v a ,‘ n g h i ngo>, dan h a n 'tễ .0 phong gac* Giẩy phểp dặc b i ệ t cua’ hẵn đo. cơ quail a n n in h .cẩ£ hoần, to ầ n h$*p í ệ , nhung chắc cỗ c ẩ i g i 1ÔỊ t h ô i đây* •Tôỉ h o i Ỳ ’íỊgừòá ẩy dâu ?" " ỗ ngoai' k ia ” . • f t Ị ắnDu'^c l ẫ i , Ệđưa hẳn vao đây!1 -*

Saụ k h i tham v ẩ n , hon t h í 'n h ậ n 2 ”Ph£n đông chúng t ô ị ung ' hộ t hỉeu tựoTig, nhưn^’ chung t ô i lầm d ư íi q u y ề n 'tru n g tương Quang, ổng ẩy B ai chung t o i đển-đay# Toi không lầm sao đư<yc. Tối cố V<J, cố co n ” .

VI

»

■

. 1’ fill s - ■ÃL -•

k ! /#*

L

5* - V

'

-r 104 •

V

Tôivghi địa chĩ cua hẵn va hưa, sẽ đỉ lĩn h hẵn giũ’ l ạ i cấn cứ .cho hắn-đưtỵc an toan* , Luc đổ hắn mơi thô lộ chuyện minh. Thx r a tương Quang đấ lập ciưu ãm sẩt tổ i n^u tô i to ra qua nguy hỉễau Đặùg Vầri QuaAg la ngứơỉ ma, trừơc kia tô ỉ'Ềđã sa th ẳ i vì. t ệ i tham nhũng. Thiệu phục 'nồi chức vụ cho Quang va bây giơ vQuaiig l ầ cS vẩn đặc. b iệ t ve an ninh cua Thiệu. Khống b iểt lam cẩch nao jna ông ta’- 00 đux^c 15 'tẩn giấy phểp đặc b iệ t thửờng chỉ cap chonhân v ịê n an ninh trong c ăn cẩ. Ong tạ đấ trao giấy phểp ấy cbo những ngu&ỉ Iđược ch ĩ định đễ g iể t t ô i vao đung lu c ma cqng sẵn đạng kểo về Saỉ Gon vằ.an ninh trơ" t hanh một .vẩn 'ọổng con* f • ■ •>. ị ’♦ [■, Anh chàng eẫm -bang la sẩii nhân ẩy nổi vơ i t ô i : "Nguơi ta chung tô i đ^ỉ lệnh” nhưng tô i xin thiểu tuồng hãy 5 trong nha» tư ơ n g ma đ i r a n g o a i l a

bẩo ị Thiểu

co, t h ễ b ị ắìn. 3 ẩ t đ ổ 1**

'-C h ữ n g t ô i mơ một -cugc "hanh *quânM quy mô va tõm tr g n bgn áiasẩt# Cliuìig t ồ i 'khôngGÔrìg bố g i về chuyện m y cSt đe cho Quang yên tr í không Bgơ'Ifangễmìríh đa b ị hổ« - ■ Một buổi sạng, tương Tỉmmes gọi g iây n ổ i, hoỉ t ô i t>uSi cbỉSu ông t â cổ th ễ đểíị th ă n /tô i được không* Tỉmmes n ọ i! tỉ? p v ơ i gi^ng tự .n h ỉê n ” l ộ i dẫn theo'm ột v iề n chức cao cap”, cổ ăícqc không ?u (T ôi nhơ mãi ^ ham t ị ể r i g "m ọt v i ê n ằ'~*

'.

c h ư ò c a o c ấ p 11ì • ’ • ễ..

'ẳ ’ •

*'

ẹ

r

«I *•*.■ -■**

.

*

■ '* ' ■ ỉ

v'* *

í»

r• I i .,•

.,,fDưg’c chư>v t ồ i đẩp, nghi rang co l e nguơỉ đưng đầu CIA đển , Sai •_G%n 'và muển ghể thăm t ô i chăng.

V Vể->' . ệ• Ệ' rl Đung 3 giơ ổMều TimmeH đ ển ,.v a .ngươi cung đi. v ơ i ông t a hểa - ra l a đ$i sư kĩartỉnV Lâu ễ.nay khộng gặp Martin*, t ố i .kỉnh ng^ò trư ơ c sự th ay đổ i vốc dang cua' con ngứơỉ đang đứng ỡ ngưỡng cửa nhà tô ỉ* Van con b í hậu qua cua bậnh vỉem phoi hạnh, ’í íairtỉh hình như SQỮI hẵn đi» _ĐÔỈ mat ôngta tru n g sâu; đỗ ngầu quanh vạnh OIỈ. Ong t a Ỵẩn com vễkiêù Cống và trươc ỉíet la tự phg « nigt đặc điễm lộ rõ rìgay tro n g những l ơ i n p i đẫu ;tiên'oua-ông t a . Va nhưng lơ i le ẩy t h ậ t l ạ lu n g . . ; \

-

--Ệ

•

.I ' ã

-

'

r _ Ẻ. .

ã ' *

/

Ể"

%

—Ong ta no i như th ễ hạ: mình : lfChẵc ông lỗ y leun nỆ^cĩ#àhỉên t h a y , m ột n g ư ĩ/i như t ô i t ơ i nha ô n g ” • ỉ

Ịfhỉ

ch ừ n g ỉ l a r t ỉ n n h ệ n t h ẩ y p h ẫ n ư n g

. éua t ô i ^ nigt phẳn thương h ại hem l a tư c g iậ n - vY khỉ t ô i mơihai ngừòl uSng t r ầ th i. ông ta -n o ỉ trư ẩ c k ỉa ông "cung la ph ỉ côn^^.Co le ông' t a muổn phẩ ta n bau không k h í l^nh nhạt* DÙ sao /Chìung tôỉv' cung tr o chuyện trong haỉ giờ, va đây la đầu tiê n chiĩng t ô ỉ thẵo luận iịírỉệt đễ ■■ ‘v V •; Ạ ẫỶ

Ị ỉ

‘ ■- -

■. .’‘%:. Ề

ị ' :.

-'■

;

ầSỈMMỆỀ

những vẩn đ% ma V iệt Nám đang p h ai đối pho* Tôi thẩy ông t a nểu dS men t h ì f t nhỗt cũng thijc t ể - háy t ô i tương thể*

không

Khi M artin h o ỉ t ô i Thiệu t ô i nổi : ”ũy ban cua chung t ô i chi muổn một đ iều l a Thỉệu"phẳi tư chức và thay bang một *chính phu m^nh,cố h iệ u lự c , đễ tổ chưc ch iển đểu chổng cgng san”# Ong tamuốn thăm do v ì ôn g 'h o i một cẩch th ận Irqng "Thưa th iể u tư ơ n g , t ô i x in hôi một câu co tín h c h ẩ t g iẵ th u y ểt ! : nểu Qhư ông c iL th ễ lậ p chính phu, ông so đối xư v ớ i tồng thống Thiệu như *thể nao?". Đố l a một câu hoi ky (£iặc* Tôi ẩ y , vầ t ô i b ỉ ể t ông Sy cổ ẩnh hương t ô i , rhưng t ô ỉ không cỗ y đ^nh t r ẳ th a y T hiệu, t ô i sẽ đễ cho cng Sy r a v a chính phu cua ông ẩy l ầ nhiệm vụ đ ề cua tô i# Tôi chĩ muển co chính

th ậ t th à đẩp : "Tôi cấm ghểt ông xẩu đổỉ v ơ i rậ n mệnh cua đết nươc.thu nguơỉ như Thiệu. Nểu tô ỉ đ ỉ . ttốỉ cho dang r a # phẩn xểtThiệu cua nhân dân. Đo không p h ai là vẩn quyền đề t ẵ chưc vầo chiễn đẩuw« .

M artin con hổi t ô i đã suy nghĩ về v iệ c thầnh lậ p một chính phu m ơi chưa* Tôi t r ẵ lơ i l a co và nêu r a một 30 t-Ễnẫ "irêu chung t ô i cố đư^o một chính phu nhu t ô i mong muốn - t ô i n ố i tỉể p - c h ĩ'tr o n g ít ngày t ô i co t h i tổ cbưc khẵng chiển cổ hiệu qua* Nhưng tin h th ể không cho phễp chuiig t ô i t r ì hoạnnữa* Moi ngay qua đ i l a một ngày đến gBn them hơn*1. ỉ M artin nổỉ : "Thiệu tương noi đển chiển đẩu# Nhưng noi va

lam

k h a c nhau r ẩ t x a . T ô i .b i ễ t l a ông cổ r ỗ t nhi^u t i n tư c I nhưng ông

sẽ

cM-ển đẩu bang c ã i g l ? Xin hãy nghĩ đ?n nhữngnẩt mat cua cẩc ông chĩ r iê n g ơ 1& Nang thôi"* t Tôi .g iẫ ỉ th íc h : "Những tb fit b ^ i như ơ Èà Nỗng cổ the l ầ t a i h ạ i v ầ chỉc chẵn chung t ô i đã mSt m$t kho chj tr ư khíng ỈB ỡ. ngoai đo f nhưng thẹo t ỉ n tư c cua t ô ỉ t h ì chung t ô i con sung đạn đu dung tro n g 3 thẩng* Tôi ‘b ỉể t rang chung t ô i co th e cSm cự đưiQÊC^- không phẵỉ. maỉ raẩỉ n h ư n g đu đ ễ t $ 0 r a m ộ i k h ô n g k h í m ớ i , g ỉ u p

ch u n g t ô ỉ & tr o n g t h ể

m ạnh

k h i thương th u y ểt hoa bình’1# M a r tin h S ị ỉ "V ậy t h l,b ầ n g cẵch

/

2BO

?"

Tlmmes cố mang theo một tain ban đồ vầ .chung t ô i t r ẳ i no tr ê n sần nhà« Tôi vạch một đứcmg cafiT ngang tư Nlíà Trắng, ngay ơ p h ía ì)ẵo vịjah Cam Ranh, đạỉ khẩỉ là v ĩ tuyển 13»

- "Chung t ô i p h a i chặn điỉng cqng sẵn ơ đây11• Tôi đưa đầu bu t chì .đ i theo đưưng đa vqch* "Nểu chung t ô ỉ cố th e cẫm chân đ ịc h đây, đ ồ n g -th ơ i co một ban lã n h đạo mơi yằ mẹnh, một bẫu không k h í m ơif t h l t ô ị cam đoan vơ i ônglầ sẽ đưyc to a n dân ung hộ* Khi ểy chung t ô i sẽ ơ tr o n g th ể mạnh đễ t i ể n hanh thương th u y ể t hoa b inh vơ i quân thu"# - "Liệu b ỉnh 31 00 ch ỉển đẩu không ?” M a rtin .hSi* -• "DĨ n h iề n l ằ cố”. Tôi quaquyểt vơ i ông t a như t h ể ĩ va kễ cho ông t a nghe V? những s ĩ quan từ Đa Nang vS đển nhà t ô i đang kháo k h at phục thu* Tôi n ổ i ‘them rằ n g , b ẩ t .chẩp những l ơ i tương th u ậ t cua bẩo c h í , nguĩn. V iệt Warn không p h ẫi l a những kễ hen n h a t. "Va chăng - t ô ỉ h S i - con co sự lự a chọn nao khac đâu ?"• Sau h a i g iơ , ỉ í a r t i n đưng dậy r a v ề . Ong t a n o i : "Tôỉ n g h ĩ la ông cổ l ý " . Ong ta không thực 31Ị hưa hẹn s ẽ ung hộ t ô ỉ , nhưng ông t a qua co ngứ ỹ l à Thiệu phẵi tư chức* Ong t a đã h o i t ô i sẽ đ ặ t nhưng nguS’i như ohế nào v ầ o ch ín h phS mơi*

Ra t ơ i cưa ông t a co n h ổ i thêm :

" Ong cũng b iể t không p h ẫi la đe« Xỉn cho t ô ỉ v a i ngay I r ồ i t ô i l i ệ u xem cổ th* thu xểp như th ể nao1*#

3?

Tôi chỉ khống cho M artin M e t một t i n đpc n h ẩt : đố l ầ ữy 'ban cua chung t ô i đ£ cố kế hoạch dung không quân lự c luxyng nhảy du, lự c lưiyrig đ ặc b iệ t đễ dao chính Thỉệu vao g ỉờ chot nểir cần , mặc đau t ô i vẫn hy vgng ran g v iệ c ẩy se không cần th iế t* Tuy g iơ đây mọi S\Ị đã th a y đ ô i.

T ôi hân

ÒC-Q

t i n Sy cho bộ tham mưu th â n cậ n CUS t ô i va

nổi

thêm ĩ "Điều p h a i íam trư ơ ô t i ê n l a huy bo vụ đẵo ch ín h đã dự đ ịn h 11.

IThư ựiột gẵq nưểe 2Ễjnh àội vao đầu t ô i # một ỆặỆiỆỆỆ phụ t ẩ cua t ô i • canh cao : rtKhôxigtia ổuyc M a rtin , ‘é la r tin cố th ễ chơi t r o h a ỉ ínang đê lư a g ^ t đhung ts,nẵ Tôi không t i n như th ể , nhưng ngứơi phy t ẩ l ạ ỉ nối ra n g M a rtin đển ch ỉ cối; ru ngu đe chung t ô i đưng lianh động. Nguơỉ ẩy h S i : "Tậi sao ông t a l ạ i Ị>ẩt n&ơ đển thăn ông ?" Đo chẳng qua c h ĩ l a m ột ca ch đễ ngăn chặn đảo chinho Nểu đ ạ i sứ ỊpỊ đưng sau lư ng chung, t a t h i chung t a cần £ 1 p h ẫi đẵo chính nữa ?% ■Vi' '■

Một ngứờỉ phy t ẩ khẩc đưa r a ỹ k ỉỗ n l ầ chính Thiệu yêu cầu M art i n đển thấm t ô i đễ do x ễ t sữc mạnh cua, phong tr a o cua chung tô i.Đ ỉề u n a y xem chưng l ẵ t lễ o va t ô i khôngthích đa n g h i' - mặc du t ô ỉ b iể t Thiệu sợ b ị ân s ẩ t đển noi moi đêm phẵi ngu ơ ệm§t nha khac* Nhưng VI con hồ n ghi nôn t ô i không th ê v § ỉ tuộc t ộ i lH artin* Tôi cứ tạm chorầng ông t a th ần h th ậ t* Chung .tô ì quyểt đ^nh chơ to a đ ^ i sư Èlỹ hanh động,

-

107 -

m ặc dù t i n tư c tnoi nfiay rc\Qt ylĩu hơn. Cầc t h ị t r a n õ’ ven bi.Sn lầ n ltrqrt

' t hat th u V?1 (Tịch đ3 tứ i cửa r)£;ổ Su:ĩ. Gon. Đen ngay 20 th an g 4 t i n tư e C’ễ;;i. Ĩ0jế như V igt - khoang 150.00Ọ nguxyi - 'òa đen gẫn vong cung cua S ai Gon* &ột số đơn v ị khac le n l ỗ ỉ v ề B ien Hoa căn cư không quan lơn th ư h ai cua c ó 3 sư đoan cộng quân khac đã vượt b iên g iơ i t ầ n cống lầ n c h ổ t, v

: *\b í-ĩư ỒÒ i.n T’ac đ ai phong thu ngoai QQC theo quổc lộ 1 t ỉ ẩ n chung t ô i . NgoĩtíL r a con Cam-pu-chiộL đe tham ?gia ■ -

T ại Xuân Lộcr ơ ỊÍhía đông bắc" Sai Gon# quân đ ộ i cua chung t ồ i đ a ' cam cự mệt cẩch anh dung, b ẩ t kê mọỉ khổ khăn, tro n g gần h a i tu ầ n , va • í t r h ẩ t hệ thổng t i n mật cua rỉê n g t ô i cũng đã Gổp phan t ỉ ê ư d iê t một' s o quân đ ịc h , sổ l à t ô i đưọc t i n chung tô.ỉ hiện co trê n đẩt V iệt Nam v ầ i qua bòm 5 tẩ n chưa dung đển* Trươc đây Việt* Nam. chưa tư ng đưgc v iệ n t r ơ l o ạ i Ibom ĩẳ o lơ n va co sức phẩ huy mạnh như th ể . Nhưng cphai vẩn .đ§ đ ặ t r a :• chung t ô i không co g ỉẩ 'bom lơ n đễ chơ "bom I tẩ n , và c h ỉ đuyc ,sư dgng lo ạ i sbom naý khỉ cố lện h v ì ? t cua bộ tông tham mưu. Đqỉ ểbẩ Vu Vãn Ưoc, chĩ huy tru n g tâm hầnh quân không quên vẩn v a n hang ngày l ỉ ê n ìạ c vơ i t o i , đề n ghị lam một c ẩ i g iẩ bom mơi tr ê n mẩy bay Ơ.130 cũ kỹ .cua chung to i* i s nhân v ậ t cao cẩp bẵo 'la v iệ c ẫ y không thô lam đuyc. Tôi p h ẳ i đ ỉệ rith o ại cho mọt ngươi quen, x ỉn huy bỗ lệ n h ẩy. các nhân v iê n bẫo quẫn V ỉ^ t Nam đã lam vỉệc su ổ t đêm đễ h ồ an thanh một g iẩ bom va qua bom đẫu t i ê n đư^c th ẵ xuỂng Xuân iiộc« . Chúng t-6i m.uổn th ẵ tiể p nhiều qua nữa. Nhưng ỮIOỈ la n p h ẵỉ x ỉn g iẩ y phểp cua ĨỆ tong tham mưu, va đ ạ i 1ẩ Ưoc thạn p h iề n ran g khi ông t a co mục t i ê u r ẩ t t ố t t h ì l ạ ỉ không c I g ỉẩ y phepo CuSỉ cung t ô ỉ gQỈ -giây noi cho một ngươi bạn Ị bộ .tong tham mưu, kễ rõ sự v iệ c , ■vạ nhẩn mạnh rang- yệu tổ thơ á^gỉan cực ky quan tr ọ n g , Những ngay cuổỉ cung Sy Hon l o ạ i £ển n o ỉlcn an g aimuốn r a lện h cho a ỉ , va rố t- c ụ c mộtngurri -không con lầm công ta c quân sự như t ô i p h ẵi gQi g iâ y nói* Ngừời bạn I c i n o i : "Không cố g i tr ơ n g ạ i. Anh muSn sư dụng bom- lu c nao . cũng đưỢCM. ế -*ề'.. ề'' * V iệc lam cua chung t ô i khônglamthay đôi k ểt qiĩa cuộc chiển,nhưng c ổ . l e m ộ i v a i n g ư ơ ỉ t r o n g c h u n g t ô ỉ c u n g cam t h ể y p h a n n ầ o t h ỗ a

V ơ ỉ. tỊiầ n h ' t f c h k h ỉê a t

on

eẫa c h ín h m ình l ầ đánh % i đưgc ice đ ịc h

chuííg t ô i cấm *ỵiu đu rang đã qua tre#. b J ì v ì ắg iơ đây "hồỉ k ểt đang chồm t ơ ỉ p h ía chung t a .

m ãn

mầ

th ú c

- JOB -

SÀI GỞN CƠN HẤP HÔI Chung t ô i đa bo ỹ định đẵỏ chính đỊ h§ bg tồng thống Thiệu v \ t i n đ § i sư My, nhưng giơ phut t r ô ỉ qua, tâm trạ n g nôn nổng hanh độiíg ban đau cua chung t ô i bắt đau nhương oho cho những ngơ vực day dưt# Dượng g iâ y nối riê n g nố i l i ề n nhầ t ô i va to a đại sứ My t r ơ nên im lặ n g một cach l ậ ky« Nhưng chuyện tr o hang ngay qua đ iệ n th o ạx cua Timmes -l&c nao cung khích - 't ự dưng khô cạn đỉ một cẵch khổ hieuo Cẩc SX| cua t ô i ỗ’ ti*ong Uy ban cứu nguy dân tgccung lu c cang lam ẩp lự c •mạnh hon đoi t ô i phẫỉ co hanh động quyểt li ệ t* CuSỉ cung* không th e t r ì hoan đưcyc nưa, t ô i nhẵc đ iệ n th o ạ i gQỈ Tỉmmes vầ hoi th ẳ n g ': f,c 5 g ì xay r a vậy v \ lĩốỉ cho đũng, Timtnes không la n trẩ n h câu ho i cua t ô i , nhưng như ông ta có ngập 'n ^ n g . Tuy rang đưa r a một k ể t lu ậ n ỊiỊỊ một c h u y ệ n q u a đ i ệ n t h o ạ ỉ k h ô n g ‘p h ẳ i l a

h ln h câu

đ ã "hay hqrp l ý " n h ư n g t . ô i G Ỉ cam

tương la ồng t a b§ ỉ r ố i , Ong t a noỉ : "Trong lucnầy chung t ô i b ị bo- tay# Kho vô cung, t ? nh ị vô cung, Xin ông c a t g ỉẫy n o i, chơ chung t ô i s ẽ cho ông b ỉ ể t sau % ‘Ro rang l a CO một c ẩ ỉ g i l a lạ đang xay r a n h ẩt l a k h i t ô i điayc b iể t ra n g th ẩ i đ§ cua ỈÊ artin tr ở nên ky quặc* Cang ngạy ông t a cang (Ịong v a i tr o cua một xê-da (c ể s a r) ng$o mạn é Trong kh i Washington tb u c dyc ông t a chuẫn ”bị di tẵn quy mô, a ỉ uũtígễth ã ỵ l a ông t a c o i thuồng l§nh ẩ y , VI ông t a nghi rang một chương tr i n h d i tẩ n qua v ô i vã s ẽ lạm thương to n %phẫm g iẩ cưa nvSfi Mỹ cung như phẵm g ia c8&'Ễcẵ nhân ông ta® Ngươi My đổi xư vơỉ đồng bao cua s 1 Sai Gon như th ể n a o , đó la v iệ c riê n g cũa họ* Nhưng hang train UỊgươị V iệt Nam lam v iệ c cho My , l ĩ n h lương cua ĩuỹ, chẵc chẵn sẽ không th o ẩ t 'chểtrẩlh s à i Gon t h a t thu* Hgươi^ta đã hữa i a se đưa t ẩ t ca nhưng ngươi ẩy đ * nơ i an toan# tóar| t i n đa khoekhoang : !,lĩữu ngươỉ líỹ phẵi r a đ i, t ô i Ép đem< theo Ị một *t r ỉệ u V iệt ĩĩam". * • Òĩkshington r a lệnh cho ông t a lam đung như th ể tro n g nhưng’ bưc đ iệ n mạ ’ông ta đa c3 tin h lơ đ ỉ . Va chính mat t ô i đã nhln th ẩ y k?t qua or căn cư khnfcg quân. Moi ngay hang chgc mẩy bay vận t ẵ ỉ cỡ lớn cu a ffiy, chơ đầy đo tỉể p liệ u q u y .g iẩ , i)ay *qua cữa sỗ nhk t ô i -trước-' k h ỉ đẩp xuống. Nhưng hẫu h ể t nhưng mẩy bay ẩy lú c bay đ ỉ đ?u gSn như

- 109 -

trổ n g rong tro n g khi chung co t hễ chơ những mon hang quỉ hơn đển nơi an t oan* Quatin h M a rtin co cố gang th u y ểt phyc phổ thu tương Phan Quang Đan cho phểp d ỉ tẵ n cẩc t r ễ em mo cô i nhưng đo l a nham mục đích tuyên tru ỳ ề iì, b ơ i và. 1rong một bưc th ư gưi cho Dẩn, M artin v ĩ ể t s "Việc di tẳ n ồay • sẽ lầm cho dư lu ậ n ĩ/lỹ th ay đỗi cổ l ự i cho V iệt 'Ham**# vã ông t a g i ả i th íc h Xa mọt khi tơi mỹ cẵc t r ỗ ón mồ cô ỉ se x u at h iệ n trê n m.ẩy tru y ề n h m h v a " tẵ c dtyng sẽ khSng khi?pw« T rên thực tể*M artin hy vọng th u y ể t phyc đưg*G quốc h ộ ỉ My đao ngư<*c n g h ị quyểt bẩc bỗ v i |n t r y vũ k h í dio V iệt Nem* Đ? hệu thuan cho kể hoạch cua m ình, M artin gưỉ ĩiỹ vô van vô sổ h ìn h anh nhưng sựv t à n ẩc cua cộng san va những câu ọhuyện khích động nham m^c đích lam chung th ỗ n th ư c t r ẩ i tim cua nhân dân My, đ5jig th ơ i ông_t a t r ể n an t ô i s "Cư binh tĩ n h , s ầ i Gon không itè lầm nguy"« Đieu đo t i n hơn nưa l a đung vầo líĩc nguy cẩp như vậy M artin chỉ t h i cho nhận v iê n to a đạỉ sư b iê n soạn một ban nghiền cưu t ĩ m ĩ, vế công tẵ c tuyên tru y ề n cua chính phu V iệt ĩỉam : Con n g w i nay không p h ẫ i c h ỉ la .n g u xuan. Ong t a đ ỉên mẩt rồi* Đột n hiên nhựng ngựời đau mểi l i ê n l$ c cũa t ô i & tro n g chính ằ phu ■ cho b i ể t qùa h§ thổng thống t i n một l a Thiệu sẵp sưa được lệnh tưchưcu Một pgứời noi : "Không c&n nghi ngơ Ạ nữa. Bây g iơ ngu&i t a chĩ. con đáng tim cẩch lam th ổ nao cho không a ỉ b ị mat mặt ma t h ô i 11# Tôi" b i ề t l a ngươi cho t i n nối k h ôn g g ọ i g iâ y n o ỉ cho t ô i đễ t ô ỉ

đung. Nhưng th ể t h i t ạ i sao iltartln ch u ẩ n b ị c h o ữy 'ban cưu n g u y d ê n t ộ c

hanh đông ? ngơ vực tă n g l ê n ,* tô ỉ m nghị đem kề ho$ch đẵo chínhchểng I Thiệu chung t ô ỉ r a xeni x ể t l ạ i . Va chính v ì kể hoạch này tua rố tc y c t o ỉ b i ể t được c ẩ i tr o h ai niặt cua M artin Ễ Bẩt.ngơ Tỉuưnes đển nha tô i va gần như vô ti n h n ố i ra một cẩi«,tên lam đio t ô i nẵu dbrqfc dầu mổi th ư nhẩt* ệ ‘ Tỉmraes li5i t ố i mặ "Cố đung la một sỗ tương ngừời Bac như ông đang âm mưu đẵo chính không ?"• Phan ưng tưc khẵc cua t ô i la -n g h ĩ rants .đa cổ SIỊ 't ỉ ể t l ộ , nhưng t ô i chua‘kịp t r ẳ ìờ i t h i Tirames l £ i n ố i tỉ ể p một câu 1^, thường, .mật v a i tiể n g th ô i sọiig cũng đu đễ mien cho t ô i khoi p h ẳ ỉ quyểt định là nên nay không nên noi dõit, •'Tôi muổn noi một barih đọng chổng Minh Xểffn%

’

4

V

- 1 1 0 .-

Tôi sưng sS t* x ể t cho cu n g , Minh L<Jn đa r a k h o i c h in h lầu * T ôi t h ố t l ê n : "T ôỉ khônẹ hay b ỉ ể t §1 - nhưng t ễiị± sao ĩ ạ i Ông t a đẳu p h ẵ i l ầ tô n g thống* T ẹ i sao nguư ỉ t a ly± cbifng Lĩ in h ngiỉơỉ không ơ t r a n g c h ín h quy en ?” •

tư Minh ? la

Titnmes t r ẳ - l ơ i ĩ "Vậy t h i t ô i n g h i l a t ô i p h a i th ư a v ỡ i th iể u , tương ra n g nêu ông qua co hanh động chổng Minh t h i v&shỉngton* v ạ Ha Nộỉ s ẽ t r ạ c h cư ông v e b ẩ t cư đ ỉ^ u g ì xay r a sau m y ” . „ ' Giây p h u t ẩy t ô i mơi vơ l ẽ r a ra n g l l a r t ỉ n đa lặ n g l e s u dung ủy bari cữu nguy dân Bộc như Hiệt bưo 'binh phong tr o n g k h i ông t a đ ặ t k# h o ạch g ạ t Thiệu r a và th a y ‘b a n # íiĩìh Lơn đê thư ơ ng th u y ế t v ơ i cậng sẳn« Ghê tom hơn l a tư c g i â n , c ô i n o i v ơ i Timmes f,Kểu M inh Lơn la ra to n g thổng* V iệ t Nam s e siịp 0 * tr o n g 24 ặiợ* T ại sao cộng sẳ n l ạ i th ư ơ n g th u y ể t v ơ i ửlinh ? Ong t a h iệ n nay không đư»’C lo n g dân v ầ s ẽ chẳng bao g iơ đuxyo. lo n g dân,T« J

<'

Timmes r a va t ô i tự h o i p h a i chăng ngư ơ ỉ My ngây th o ’ đữn dệ t i n ra n g M inh Lơn cỗ th ế thưo’ng lư ^ n g v ơ i Cộng sẵn* Nhưng M a r tin đâuco ngầy tho’. K is s in g e r *cung thể* cổ l õ nươc cơ 'q u ẩ ỉ đẵn nay -la bộ p h ện cu a m ội chính sẵch đa đưgc vạch r a ’một cach .cẫn trhận* Co l ẽ ngiKrl My h ỉễ u ra n g đa t ơ i h ồ i k ề t th ũ c - mặc dù đữn lu c đo t ô i van không t i n như vậy 1 nên hg quyểt đ ịn h 1)0 r ơ i -chổng t a i > và bang ca ch đ ặ t một ngư ơỉkhông CO chut kha năng t r í tu § ạao vằo chức vg to n g th ổ n g , hộ muển đo .c a i l S i c u o i cung l ê n đau . 3hung t ô i th a y ềẶ c h i xễ no V(ji chung t c i * Chính M a r tin đã r a / l ệ n h chọn 1lánh Lốn, đ iề u nay không con n g h ỉ ngơ g ì nữ aặ« Nhưng ìilìnb Lổn không t r ơ th à n h t o n g , th o n g n g ay , ma p h ẵ i chơ v ầ i ngay* BỠi I p một v iệ c hoần t pan không dự k iế n đa xay ra* Vơi ý-, tư ơ ng k y d ị la ' t ô n trọ n g nghi th ư c, ù ĩartin *Ì3UQC Thiệu ph ẵỉ tư chưc n n ư n glại v thay. Thiệu ì)angể ông pho tông thổng^ T ôi không bao g iơ quên c ẩ i lụ c ma ống Thijptx* 52 t u ỗ i , +uvên bố ’ ' v ơ ỉ nhân dân V iệ t ‘Nam 3ang ông b ị b ắ t buộc p h ẵ ỉ t ư chưc# Hai ’ rtrăm ngươỉ vưa vừa đồng c h í chen chuc tr o n g căn nha cua t p ỉ đe nghe b aí * d ie n văn thổng t h i ể t d ài cẵ tiể n g đồng hồ Cua con nguơỉ ma M artin * đa ung h ộ , con nguĩri đã đễ cho cọng sẵn vao đểh ngo^i ô cua th u đô*Trong k h i th e o d õ i mẩy trù y ^ n hình* chung t ô l nghe th ấ y t i ỉn g sung đạilDẩc. i ẫ% '

/

Ạ

'* ' • *

T ôi cam th ẩ y xẩú hOo .sẫik h8 V?L th ẩ y J^ § t nhà lã n h đạo V ỉệ t \Nara co t hễ xư sự như T hiệu đa xư sự tr o n g ‘b a i cfren v ăn cua ông ta« Nhm man

ẵàh tru y ề n h ìn h , nhìn Thiệu mỉc ẩo sơ mỉ co bễ bo ngoai qiần, t ô ỉ sực nhơ l ạ ỉ ngay J ohnson t ắn thành l ơ ỉ t ô i nghị t toi f t lập hệ thống tru y ền h ìn h 0’ V iệ t Nam* Tôỉ cam thẩy ẩỉn như ân hện đẵ thẫo lu ận vẩn đề tru y ề n h in h v o l Johnson, k h i thỗy Thiệu g iơ dâygiomặ t r a t rươc mần anh tr a c h móc My th iể u quyểt tâm* Trong một tra n g đẳ kích những nguơỉ đa g iư ông t a ơ Ịẹ.i òhưc v\ịl Thiệu lê n ẩn My không lầm tro n nhiệm vụ* * Ong t a nốỉ ran g t i ể n s ĩ K issin g er đa lư a ông t a .ky hỉệp định hoa binh P aris vgL sau để 3a nuổt l ơ i bang cẩch không chịu viện quân sự chò m ỉ^n Nam V iệt Ham# Chung t ô ỉ thua bơi VI My không tỉể p t ể bo sung cho quân đ ộ i va ngưng v iệ n trự o’ "Cẩc ông bỗ ch^y vầ đễ mặc chung tô i lam c ẩ i v iệ c ma cẩc ông íầm không xong* Chung t ô i không cố g ì h ể t, th ?

01a c a c ô n g l ạ ỉ mu ổ n c h u n g t ô ỉ h o ầ n th ầ n h c a i á i e u ma c ẵ c ô n g h o a n th a n h '

n ố t ”* Cng t a g iậ n dữ buọc t g ỉ như vậy* "Khi ky k ểt hiệp đinh hoa b ĩn h , ỉĩỹ đa th o a th u ệ n thay th ể đ i tra n g b ị tr ê n cơ ban một đSỉ một* Nhưng My không g iư icri* Ngay nay con a ỉ co th ẽ tinđuực l ơ i hưa hgn cũa Mỹ nữa.không ?”• Va đây l a đậềũ b ẫ t ngỜ0 Kể V‘ị Thiệu lầ phố to n g thổng ĩ r ầ n Văn Hương* Ổ i, ‘ông g ia Hương chân ti n h , ngươi đã tặn g t ô ỉ 200.000 đồng lam qua cươỉ v$t Luc nay mat ông t a .đã kểm đen n o i gần như không thỗy chữ nưa* Khi Hươxig t r ơ thanh tỗng thống, t ô i cho rang ĩíĩỉnh Lơn đang .chực san đang sau* Tiểp th e o l ầ ragt tu ầ n l ể kinh hóang va hon loạn® Hương l a một con 8 $ không. Ngươi t a chẳng lam đuxỵc gì. đê ngấn chặn cuộc t i ể n quân vũbao cua địcho Đển n§ay 26 ,t]iẩBg 4, cậng san đã c a t đứt đưc'ng l i ê n lạ c giũa Sai Gon v ơ i nguồn cung cap thực phẫm chính vầ vơi vũng Tầu, h ẵ i cẵng duy n h ẩt con I 3.Ỉ, cẩch th u đô 45 dặm về p h ía đông bẵc© Hg cung đa h ai lầ n th a ì)oni g iS a tru n g tằm Sai Gon nhurauốn cho chung t ô ỉ nểm trư ơ c nhưng g ì Be xẵy ra nểù chung tÊ i không đằu laàngo Tuy .tu y ệ t vọng, t ô i vẫn q u y ể tg ẵ n g sức lẫ n chổt bang cẩch yêu cầu Hương "bo nhiệm t ô i chĩ huy quân độỉo Tẩt cẵ chung t ô ỉ a i cũngmuổn c h iển đ ẩu , nhưngnSu không đưq-c ung hộ t h i cung chẳng lam nên tr o trố n g g i* Dung cam không dính dang g ì đển chuyện này ma can đẵm cung chẵng ấn nhập vào đâu* May bay khôngthễ bay đuxỵc nểu ngu&ỉ t a không đặt hoạch v à lầm v i^ c như một tập th ê vơ i nhỉ^u nguợi ư dươỉ đ ỗ t hơn ỡ t ren t r ờ i , Ĩ/Iuổn chỉển đểu du chĩ trong một thơi gian ngẵn, chung t ô i cần phẵỉ chỉển đẩu một cẩch flchính thưc”# Tôi quyểt định l ẩ ỉ xe đ?n d in h tỗng thSng ơ s à i Gồn, va đã p h a i mểt hơn một. g iơ mơỉ đển đư<jfc

tru n g tâm thanh phố* cẳnh tưyng trươc raẩt lầm t ô ỉ kỉnh Bff ỉ đo la một không khí xỗu nhung 1%Ỉ g iẵ tạ o . Tai họa sap đo xuống đôi khi lam cho ngừời ta tr ơ nên bẩt cần, cho nên giơ đây hình như không a i ỹthưc I đuvc nạn d iệ t vong, ma l ạ ỉ co ve vuỉ nhộn, bBn chồn : sự v u i vễ quyểt tâm cua một cơn bệnhhoẫng sy trươc khi b ị đừa vao phong mo* Vơi hy vqng găp ỌỊỘt s ĩ quan cao cấp Mỹ đễ hSỉ những t i n tư c mơi nhS t, t ô i ghể câu lạ e bộ thể 'thao, một câu lạ c bg bơi lộ ỉ va ' quần vợt nẶỉ tiể n g ơ s à ỉ Gon co tư th o i thuộc đ^a nhưng tro n g - thập' riiên vưa qua ti'ơ thanh nơỉ ,lu i t ơ ỉ Cua cẩc nhân v ệ t chop bu My* Sự thayđỗi l>ẩt ngơ đễn noi t ô i tương minh l u i l ậ ỉ 20 nam trư ơ c . Xhòng cổ ngu&ỉ' Ịíỹ nao, không cổ cô gai Việt ĩĩam nao xinh đẹp nao tắm nnng cạnh hồbơi như m.QỈ k h i. ĩĩỊg.j vao-đố, câu lạ c bộ Thễ thao đã l ạ i tr S thành bâuỊạc ì)§ cua ngu^ỉ Phap* M artin đã đan xểp vơi đ%i sư Phap Jean Paul M artin , nhơ ông Day lầm t r u n g gỉan gỉxxa miền Bac va miền Kiam khỉ cSno Vơi wquyền hạn nay” , việc đầủ t i ê n ma ngươỉ Phap lam la lẩ y Ị ạ i c ẩ i câu ìậ c bg The thao thân yều cua h^# Hộ hân hoan ngồi đ o , aỗng ruyu "pecnô" pha vơi " c a t- x ít" . Không thễ t i n được rang d ĩ vãng tư5ng đã vĩnh v ien mat đ i nay l ạ i tr ơ về vơi họ, Nhưng đổi vơi nhưng nơi khac * Sai Gon, khong éo £*1 ngoai nước mắt vầ kinh hoango Tôi thẩy bang chưng cua sự cướp boc ơ ch<y, gHii Sơ Tha va t ạ ỉ một cưa hang quân đ§i (căng tin ) cua ỉlỹ ma chu nhân đa "bỗ đ i hoặc*dân ehung ổẩ pha cưa xông vao, không b iô t g iẵ th u y ễt naođung* Một đẩra*đông đang rơ hang ra o 'g iâ y thểp gaỉé Nhi^u ngươi mS hôi nhẽ n h ạ i k h u ân nhưng tu

c h ẩ t l ê n x e 'bà banh : những ngdo*i k h a c

ta a n g

những .thung thuểc lẩ* ,va cẫ k§0 cao su. Bên vệ đtĩcmg l à một đổíigthung đựng những hộp xà phong bột* Ỹ chưng ngiroi t a cho inốn hang nay lầ vô dụng* Tôi thẩy mật cẩi ze ba bẩnh chơ <Sy nhưng ịg la. th o ạ t tỉê n t ô i ’ không b ỉ? t 1Ằ 1'ọ gì* K§fc 1q rơ i xuống quệt trung vao xe "đíp* c u a tô i.

Tôi phanh' xe l $ i , xừiặt lê n : cha ỉ đựng những qua anh đao ngâm nươc uuẩi ma ngircđ. ĩly thuĩ/ng nhẵn vơ i rưg*u "oổc ta y ” * ílh ỉ^ u , t r e em chạy r a chạy vào tam nhưng goi thuổc l ẩ va k^o cao su tro n g khi nhưng ngươỉ lơ n lầm việc như đ iền , nhặt rihanh b at cư thư g ì r ơ i vào ta y hg (ỹ chưng hq tí c h tr ư cho tương l a ỉ ) : t h ị t đông lặn h , k-ẹo, chanh sồcôlao r

•

•

Dươi phổ t ô i thay ữiột arửi lín h xán tay ẩo va hãnh diện khoe h a i cẩnh ta y vơi ngu?>'i tạn* Hai cẵnh tay anh ta đeo đầy đồng hồ lê n đSn tậ n kầuyu' tay* Khỉ vong một goc phổ, t ô i phẵi ngưng xe l ạ i một lẩ tv a th ỗ y một đưa t r e ngồi tr ê n một cai* xe ba banh, cỗ đeo lung lẳn g một cẩ ỉ H gỉổng như mật may ẫnh đẵt tỉền* Nhưng no con một caỉ g i khac nữa - một khâu sung lụ c và một cỗy sung t ỉ l u *liên« Cạnh to a đ ạ i sỗil>t

ệ- 1 1 3 . -

v

những ngvKTÍ hôi cua đang khiêng đ ỉ những tẩn thẳm, bồn tâd b\ng A nw ng kỷ, va' >sẵ nhưng t8 dựng hồ Bơ.

Khắp nơi mui hơi th ố i xông lên - mui* nư$C sông t;r§n la n "7 ỗ± g ỉ a v $ , c S n g r a n h l ộ t h i ê n k h ôn g v ể t sạch), c ẩ khô* H1U± c u a như ng

ẵ

rưqu u ỹ t-k i b ị vo>

-ế-5 ,.f Ị “ ' '

*

'

8 Uệ

muỉ th u n g

í • ễ. , ‘

Sai Oon luôn luôn l a một thằnh phố $n ao f‘ nhưng không bao gỉơ 1^1 huyền ệnao như bây g ỉơ , vơi ntìững -đirong phff (Tông đucf. tthưĩig tiể n g rigirod. n o i lớ n , những ngu^i moi mệt vtra Vac nặng *vxra ch^y nhanh hơn ttouTCTig lệ throng không k h í nổĩĩg bưc vầ đầng sau t ể t cẵ f như tiẩ n g đ a i v ặ n jn h ỉ, la t iểng rề n buồn ttoam *■> tỉể n g rề n cua đội *baco Ngay khi t ơ i dinh Độc lậ p , t ô i đưýc đưa, vầo gặp tong thổng Hương, * n o i ĩ f,Xin tỗng ttíShg- bỗ nhỉệtn tôi^lam tư iệnh quâp. lựcẻ Xỉn chơ t ô i một chưc/Vụ chính thực đễ t ô ỉ cố t h l nêu cao danh dự cua (Việt Nam11*.

Bương ĩ ầ một cy gia' k? mỉện& lOf ông t r ẵ lơ i, t o i v IgỈQHể tt®ập ngừng va th e th ể :• "Tôi không the^lam như vạy đưyc* MộtnguSd đã tưng lầm pho to n ẹ thSng va thu tưong không thê đật 'nhiên ị r ơ l ạ i lam tư lện h quân iực* Không th ê đuxỊc, nhừng cốlẽ v a i ngàý nữa t ô i co th ễ bỗ nhiệtíi t h i í u tưSng íam phụ t ẩ đặc M ậ t quân si|lf# *-'ì -ấ , Ị ' x* ■s• • Tôí kêu lê n 5 "nhưng tSng thỗirig. không th ễ đ<yi đưực v ầ i ngầy đau# Ĩ 6 i không cSn nghỉ th ư c. Tôi mufln lãnh đ$0 quân đội ngay bây gicr*11 Ĩhxơĩìg' -%&o đSu - va dttSụ nầy cố nghĩa la không một nguSd naó tro n g o h ỉn g t 6 i

Co t h ễ

c h i ể ạ đẩu đusyo. T h ậ | v ậ y f CUQC c h i ể n ,đ a k S t t h u c

b ii

. f \ C&C phĩ công ,dũng cam cua t ô i không the' cỗt oanh đưực khi không cổ a i r a lệnh yeci t r ợ cho $8% Va. m^t. khi .bậ tSng thom mưu th ẩ y Ịe,-đ& đển - h ? i,.ta n cuộc, t h i chẳng con co ạ ì Diuoh r a lệ n h ' cho a i nữa.

Hương, lam tong thống đư<ỵc m§t tuần* Va tt ã r tin , Ịchi đã tô n ế' trộ n g nhựng c h i t i ế t nghithư c t ? n hị bầng cẵch đẵ chò phố tSng ’tỉiốiig k ể tục tỗng thống, xthẩy la đã đữn lu c lam le nhậm chưc "cho Minh Lơnf ngurcrỉ đưgc M artỉn .ch e cìiơ. Ngvẳd t a quyểt định lĩTiay Hĩơng vao n ^ iy 23# NéẶy 27,Minh Lơn, 59 tu ỗ i, yêu cầu h a i v iện cua quốc Jiqi. chính tbiỉcohĩ đ ịn h ông t a điỉng vao lu c cộng sẫn bleu lộ sự pbẵn <JÍ?i cũa họ bang cẩch cho ba mẩy bay phan l^cễ b ẵt duyc Cua chung 1ôi & một phị tnromg p h ía b ỉc bay đễn bẵn pha dỉnh tô n g thổng* chưng tS ro ràxig l a hfl lchông muín ^ thương th u y ể t v 5 i MỊnh Lơn, ma chĩ oưổn chiSn s à ỉ GÒrĩ b\ng vu lyc« V ■■ .'V -'".

•’ % ế' v ệ(-'.' &m .. . Ệ. v’r. '/>’[ / >4 ầ *■ ằỊ+ % Ễ - 'J' ■' , Tối hồm ẩy t ô i n ể i chuyện vơi Von Marbod thuộc Bộ quốc phong My 4

v a yeu cfiu ôĩig ta £iup đơ cho chung tô i chiffn đẩu ơ đồn^ bang sôn/?

Cưu long* Iiơỉ yêu cầu nay b ị btíc bọ* Sang hôm sau, Rĩa i va cẩc non tô i đ i Honolulu trê n ọhiểc mẩy bay qụân ơự cuối cung cua My c a t cạnh ' r ơ i cán cứ ìchông quân Sai Gon. Vợ t ô i ồhỉ. cố 20 phui? đễ x?p V a - li ;sau bưa đíầiĩ tam, va t ô i cũng không co mặt đễ ma ch ia ta y . Đễn ba g iơ chỉ?u, anh p h i cong ‘trư ơ c đây đã bad cho ịp ìr b i ề t co những tê n s ẩ t nhân xâm nhập căn cứ theo lệnh cua Qụang, l ạ ỉ đ?n tlm tô i v ơ i một t i n g iậ t gân. Thiệu đã bõ 'cta$7 ,Ễnhư chuhg t ô i b iế t* nhimgtl*ong lu c vộ i 'm ng đẵ bo quêri Quang, ke đồng lõ a vơ i ĩiỊnh trong t ộ i ẩò* Anh phỉ công noi : "Quang" hỉện, ơ Bọ tông tham .mưu, vầ ngươi ta bẵo t ô i la hắn t a tư c giận đ iê n cuồng* Thiệu đã-hưa cho han đ i Ể th e o , nhưng r ồ i l ạ ỉ r a đi C1€L không cho hắn b ỉể t% Một s ĩ.q u a n cẩpễjjy .n ố i lơ n ĩ "Thưa th iể u tương, chung t ô i CO' t h e . bẵt hắn -đem ỉianh hình đưỉỵc không ?”ó ■ * *'

xtr

if

’ế r

• I p£ * '

ĩĩ- "

, •“-*

i

i'

ặ

* fis&i

fc

4^

-

* đ,

.

Tôi đẩp : "Hay b ắ t hẵn, nhưng đưng hanh lilnho P hẵi cố to a ạn đang hoang.

So mệnh đã cho phểp Quang trổ n th o ẵt* kh i anh sT quan t r ẽ

c u n g v ơ ĩ Kiột n g ừ ơ i b ậ n n h ay l ê n . x e d ip đ ễ .

*.

•

xễt

tu ỗ i

p h ó n g đ ? n b ộ t ỗ n g tham * mưu

* cẩch đố ríưa dặn t h i h a i chiểc mạy 'bay cua cộng sẵn nhgpo xủổng cặn cứ nẫu: bom. Hai ngúiơi ấy ktíông r a kho ỉ (ìưực cền cư va sáu đố không a i gặp *Quang ơ Sai Gon nưa* Thoo t ô i bi?\, thì. liìện nay Quang sSng ơ Canada. Ệ Hai chiec mẩy'bay nối trô n mơ đau cho một cu§c tể n công tậ p tru n g vao sân b&y* Cộn& sẫn M e t rang ntẩí sân bay th i s à i GÒn cũng mẩtp Qua bom h^ng. nặn,;: ờầụ t i ê n r c l cách nha t ô i 300 m£t Anh. Luc ẩy co ganv 400 ngiròả ịq tập ỗ’ đo hay t r ê n -những b a i đ ẩ t quanh đo, Đẩy. l ầ nhưng g ỉ a đình ‘binh s ĩ chơ x in - cho*may "bay. ngứờỉ quyểt đ ịnh ngu đêm ngay t ạ i văn hay tro n g những cán nha gần bên* Quang oanh giống như một t r ạ i t ị nqru Luc những qụa bocn đầu t i ê n lam rù n g chuyen nha t ô i , m ậ t 'a n h p h ỉ côn£; cịìQy v a o p h o n g fchach k ê u l ơ n : MT ô j

đ ây 11*

^

~

■^ôi cuâg. h ể t :

Gẩt * ẩ

c ỉn h '

ể>l k ”'Ổoạg ỹm -Đi đ i”

Anh t a lao đển ệằh iể c nĩẵy bay c}aỊểr)ắ đau th a bom gằn rihẩt* Tôi phong lên .m ộ t xe dip curi£ với một th iể u tẩ ; và' l ẵ i r a dupng'barigt ' xem t h i ệ t h ạ i t ơ i mức nào. Căn cư Vang ve In l ụ n g ,, khác l ạ ‘ t r u i ngiíyc . han Jễ ể' . .. # ■' ' ‘v '

- 1 15 -

v í ẵi quan/;: canh nhộn n h ịp npay t b w n o Ai n ẩy đeu chụy vao hầm t r u an 9 v a xe d ip cua chunc t ô ỉ vo v ậ t duy n h u t ma ngư ơi t a th ầ y d i chuycn*C a^ pbỉ

côm *; CQĨ I £ s a n

chẵc

đu p h ạ t

h iQ n r a

chun^

tô i

Vi

Cí.iC m a y b a y

ơ

tr o n

ciio luv*i v o n ^ von/; rĩ>i b a t đau ban xuổĩ?& chunc t ô i « L’JC nhay xuo n /' rnyt c a i h ổ , t ô i n h ìn th a y lư a t o ể r a t ư những hqng su n g nham v a o XV d ip # Hang chyc mẩy b ay cua chung t ô i b ị ptoạ huy t r ê n m ặt ổĩat#- Đ iện b ị c ẩ t đứtm Chung t ỏ i khôn<j l i è n l ạ c v ớ i bọ to n g tham mưu lìựa* NhưiTgn^ựơi , ơ tr o n g nha p h ẵ i th ắ p nển ăn com* Khoang 9 g i ơ -30 t o i , cộng s ẵ n b ẵ t đầu n a sung c ố i v a t ê n l ư a , v a đ t n 11 g iơ đem t h i t ô i không con th e nao k hoanh t a y n g ồ i n h ìn đưcỵcnưa.

T ô i •n o i v ơ i v a i an h p h i công v a một a n h h o a t i ê u : 11Chung ta ■liSy t a y l ê n xem s a o " o -Chung, t ô i la o r a raẩy b a y t r ự c th ă n g c u a t ô ỉ , đẵn c a t c:aĩìh v a bay l ê n vong vong cho n ay cho nọ# Cho naò cu n g 00 c h ĩ y , nhữiig ngọn ÌÍW liGHi đền êĩìn s ẩ t vong n g o a i c ă n o ứ không q u â n , v a của c huhfc; t o i CO t h e đe đang nhện r a những v ị t r í c h i ể n đẩiễ4 c h in h ■ Ệ “\y»■"»í>■*•'* euĩì v a h e nghe th ẩ y t ì ể n g mẩy bay l ê n th ẳ n g c ủ a t ô i l a hQ nõ V m 0111 nkn t ê n l ư a lơ ii ầ h ẩ t h ìn h như đ ặ t gSn đ a i p h ẩ t. th a n h * Không nu?ýi liằo cố th ề c a t cẩnh t ư những đương băng c u a s â n b ay đa b ị bom căn Vlì 00 1 n h ie u hổ s ấ u , nhưng t ư t r ê n không t ô i đã l i ê n l ạ c đuvc v ơ i bom c ư £hÔng quân õ’ đBng bang sôĩĩg Cưu ĩiGíỉg« Tí*! đầy n g u ^ ỉ t a c h ẩ t con 7 50 p ao l ê n bổn c ẵ ỉ may b a y . Khỉ những mẩy b ay n ay đ ển t h ì không th iể u t h ỉ g iơ đề chọn t ê n m ật mã n ư a 5 T ôi h ễ t tr o n g r a d i o : "Đây l a tư ơ n g Ky* Hay tim r a V ị t r í t ê n l ư a v a t i ê u d i ệ t Ino đ l l!Tư tr o n g mẩy b ay l ê n th ẳ n g t ô i th e o d o i hg b a y v ao v ị t r í , hương d ẫ n h<3 lu c S8ing bên t r ẵ ỉ Klyt c h u t, l u c Sãng b ên p h a i aiột c h u t , cho đển k h i hQ t ơ i đung rru^c tiô u * ĩlg đã du’Q’c dan t ê n l ư a lơ n n h a t ẳ 'K hi h ề t x ă n g , t ô i xoay xơ đap đuxyc xu ổng kho xăng S h e l l I) Kha B e, * n g o ầ i th a n h phổ đễ đồ đẫy xăíago T ạ i đ ây đ ã cềo lìàng chục may bay lê n th ẫ n g xop hang chơ đỗ icăng. Bây g iơ a i cũng chơ lcểt C»JC* T ô i CO com g i ẵ c ky l ạ k h i n h ìn c ẩ c b ạn cũ I những p h i công v a h o a t i ê u clã « cling t ô i c h iề n đẩu bao n h iề u năm. t r ơ i * Haia h ề t cfèu m at l i ê n l $ c v ơ i "bộ c h ĩ huy cua họ v a chơ t ô i c h i đạOo Đổỉ v ơ i nhữhg ngư ơ ỉ đ ã h ổ t bom đ ^ u t ô i b ảo họ đỗ đ ầ y -x á n g r ồ i bay t r ơ l ạ i Can Thơ* Đối v ỡ ỉ những I p Ì Ị Ị corfbom ổ ạ n , t ô i bẫo h$ quay v ề S a i Gon n h ẵ h ể t bom v a b a n h o t đ$n l ế n đ ầu q n an

I X

- 116 -

đ ịc h lu c nay đã t ỉ ể n đển đ f t hang rao Tân Sơn N hẩt, cằn cua t ô i : r ồ ỉ sau đo cũng SG bay đ i Can Tho’©

cư không quân

* ô i bay tr o ’ lg.i bq tư lệ n h không qụân & Tân Cơn N hất, một canh cực ky hon lo ạ n 'bay r a trư ơ c mắt* Toan bộ bộ m lệ n h gBm khoang 100 s ĩ quan, tưỡng, đạỉ tu v a th i? u t ẩ , tậ p Ịiqp ơ văn phong tư lệ n h .

Tô ỉ nhện th ẩ y cố cẵ v a ỉ tưổng ly c quân nữa. Ong tư lệnh không quận cho tô ỉ b iề t l a ngừorL Mỹ đa cho lệ n h di ta n tf it cẵ mẩy bay F5 sang T hai ĨB.T1 v a P h i-lip -p in * Bộ tham* mưu ~cua ông ta đang chơ t ạ i văn. phong đễ ỆjỆịiỀặ My l o l i ệ u v iệ c d i tẳ n họ* Ngay 2 9 , tĩĩy ỉ vưa bỉĩib minh pộng-sẳn đã b ẩ t đầụ na phẩo lơ n 13Qnm vầo đường băng cua căn cư. HI ân địch bẩn trung klio n h iê n l ỉ ệ ư ch ín h v a c h ĩ v a i phut sau khoi đen quyện đầu vao day đặc to a th a n h một dẩn mây khSng lồ* Nhi^ụi mẩy bay đậu t r ê n mặt đ at nó tu n g g iữ a những ẵnh lư a mau cam. Không con nghỉ ngơ g ì nữa, cugc tẩ n công cu S ỉ cung đa mơ man* Chẵc chẵn cộng sẵn b iể t nểu họ tiề u d ỉệ t đưg’c căn cư không quân t h i S a ỉ V ® con g\ỉ.

Gỏn ' se00 chang • ễ-*> J ị..

Thể nhưng t ô ì vẫn chơ I nha, ngay IU k h i t ô i đã b ẩ t đầu nghe th ầ y t ỉểng đạn ổ ạ i l i ê n lố p đốp 1 hình như quân đ ịc h đang ơ tro n g d ộ t nghxa đ ị a cẩch đo chưng nua đẫnw Trong lu c t ô i con đang cân nhắc rem phai lam g i t h ì một cẩỉ' ô - tc x u ẩt h iệ n ơ cong* Toi ng^c n h iề n th ẩ y xe cẵn cơ My va ngươi bươe xuữĩig l a đ ại sư M artin# Thoạt tiê n - t ô ỉ đoẩn l a ông t a đển gặp t ồ i nhung đương n h iên l ầ không p h ẵ i, VI ôns t a không b i ể t lu c đo t ô i ơ đâu. Ve sau t ô i nghe n ổ i ông t a p h ẫ ỉ mat h a ỉ g iơ đễ đ i t ư to a đ ạ i sư đển đây, va òng t a đ i xe đ?n sân bay cung v ơ i tư ơ n g ' Homer Smith VI không t i n ran g mẩy bay không th ễ đẵp xuống căn cư đư<5fc nưa đỉều nay cố n g h ĩa l à n g w i ỉ&y không th o tỗ chưc d ỉ t ã n t r ê n quy mổ lơ n đưQ*c nưa ma se p h ẫi đưa ngươi r a khoi VV iệt Kani bang mẩy bay lê n th ẵ n g , k h i en cho. M a rtin không g ỉư dunj’c hưa s ẽ d i tẵ n t ẩ t cẳ nhưng nguơỉ Vi.ệt Nam cổ, quan* hệ v ơ i to a đ ^ i SK / M a rtin c h ĩ ỗ’ lịỊ ị Ý ầi p’h u t vầ t ô i cố th ê i>urơng tư ^ng đuyc n o ỉ nỉerá ịg tu y ệ t V(jn1 cua ông t a sau k h ỉ l ẩ ỉ c h ỉể c xe d ip chạy vong quanh sân. bay II v a th ẩ y rang sân bay không sữ đyng'đưgfc nữa* Rồỉ ông t a cung tirổTig Sm ith le o lê n xe cua hg# Du tìn h th e đã tu y ệ t vqng t ô i van n íu lẩ y một hy vọng nao đơoTreo l ê n mẩy bay lê n th ẳn g cúa t ô i , t ô ỉ bay đển bộ tô n g tham mưu* Co l ẽ t ô i sẽ l i ê n lạ c được v ơ i những đcm v ị k h ac, v a th u y ể t phyc họ tổ chưc l ạ i hang ngũ đễ c h iề n đấu* Nhưng bộ tỗ n g tham mưu nguơỉ t a no ỉ v ơ i t ô ỉ l a *

ệ

- 117 -

t'Sng tham mưu trư ỉn g đa tư chưc va r ơ ỉ V iệt Nam h a i ngay trư ơ c đồ«Khu n h \ này trư ơ o k ia tẩp nộp hang nghìn s ĩ quan vầ binh s ĩ giơ đây vang n g ẵ t. Tôi lê n ván phong tỗng tham mưu trưỡng và thẩy tương ba saoĐỒng Vồn Khuyên ngồi đo, lam quyển tỗng tham mưu trưỡng# Tôỉ cổ gang l i ê n l ạ c v ơ i h ẵ i quân va cẩc đơn v ị khẵc nhưng không cổ k ể t qua* Tộinghlệp tư ơ ng Khuyên I ông t a bo’ vơ c h ĩ co một minh* Đen 11 g iơ 30 sangI n h ìn .

1 ên bầu t r ơ i s à i Gon t ô ith ãy đầymay bayCUa hãnghang không Điều n a y cố ng h ĩa l a CUQÒ Ai tẵ n cẩc v iên chưc My va V iệt Nam b ẵ t đầu* IiUc ẩy t ô ỉ m5i M e t rang mọi hy vqng đã tiê u tan* Tôi ểQỈ *bQ t ư lệ n h không quan* Bộ tham mưu đa d ỉ chuyễn đển văn phong tuy v Ịcii' q uân lự c Mỹ va đang đưọ*c d i tẳn* Tôỉ cũng quyểt định r a ,đỉ* LĨc bươc xuổng cầu th a n g , t o i gặp tương Trương, cựu tư lệnh vung I chiẾ nthnệt* Tồi h o ỉ ỉ "Anh làm gầ: & đây ?M Trương đẩp : "Tôi không b iể t p h ai lam gì' nưa”# Gia đinh Trương đã dỉ tẩ n tĩr nhieu Agay trư ơ c v ì_ th ể t ô i bao ông’ t a : wVậy ttiỉ. hãy đ i vơ i tối"© Tôi tập hqp đư^c chung sẩu bay p h i công va i'ẩ t cẵ chung t ô i ngồỉ ch en chuc tro n g mẩy bay lê n thẳng cua t ô i . Roi t ô i nô mẩy. Tôi eỊiĩkịp nhi.il l § i căn nhà cua minh, nơ i đổ bao nhỉêu điều đã xay r a ; va mơi sang hôtn qua đây con vang tỉ ể n g ’ cươi cua cẩc con tô i* Chung t ô i bay t r ê n th ũ

đô v ầ n h ì n x u ổ n g pho x a n h a n n h ẵn n h ữ n g b ổ n g ngu& i c h ạ y i ă n g

xáng v ơ i những ngọn lư a mau cam cua cac đẩra. chẩy cliarù -phi ũây đo* Vi chũíig t ô i "bay r a b iề n nêr hình ẫnh ẩy t r ô i qua nhanh oHoi/0 - hinL ẵnb cu ổ ì cung Cua s à i Gon thân yêu# Tau thuyên đu cơ, đu lo $ i đưcmg như che k ín mặt M en xanh, tư những thuyền cheo ta y nhỉ xíu đển àhựủg ta u s â n bay. Tôi dung ra d ỉô b ẵ t tầ n sổ cap cưu v a liê n lạ c vói ta u 8 ân baý Midway cua I P đang đậu ngay ngoai khơi* lỉhSng giyné, noi c®y t h ỉ ệ n ỹ hương d ẫn t ô i đẩp x u ổ n g b o o n g t a tu

Đô đổc H a rris chỉ huy k ia

ta u Midway lò. mật người bạn cũ ữkầ

x rư íc

t ô i đ ã t è n g t h ư ơ n g h u y c h ư ơ n g v i l o n g d u n g cam v ầ c ô n g l a o

g iu p c c

V iệ t Nam* Ong t a r a đon chào t ô i , b a t ta y t £ i va' hSi * 11Ong cổ khoe không ?% nhưng không

nSi

mẹriu

dưt câu VI chợt n lìln th ẩ y I Ị

Du cổ gẵng h ểt sưc t ô ỉ vân không sao cSm đứyc nươc mat* luải; t ế đô đổc H a rris đ l mặc t ô i tro n g mật khẵc đSng ti8 r o ỉ đưa tôx sang

tà u

c h l h u y B l u e - R i d g e b a n g m ột m ẩy b a y l ê n t h ẳ n g c u a U y* T r ư ơ c k h i b ư ơ c l ê n m ẩy b a y c ỉ a My t ô ỉ t h ỗ y COX1 m ộ t v i ệ c

o u ổ i cung

p h a i lam® T ô i t r ơ l ạ i m ẩy b a y l ê n t h ẳ n g c S a t ô ỉ , t h ẩ o khẫu. síx n g

I

ìịc

đang đeo đặt xuong ghể phi công. g H sực nghĩ ra ran g , với tư cach la

11f

k h á c h c u a m ộ t nư ơc k ta ẩ c , c o t h ê t ô i

se p h ai tra o

su n g cho n g u ơ i t a ,

.t.ôi muơng tưgng c ẩ i cung cạch một v iê n tương bội t r ậ n p h a i nộp Tinh trạ n g cua t ô i không hoan to a n giSng như thfft tu y n h iên t ô i m ửSn trá n h p h ẵ i lam c ẩ ỉ cư cbĩtưự ng trư n g đố*

▼»

lcl&u van

Tôi không th íc h to r a vô ơn nhung qũa t h ậ t lo n g mển khách ban đầu t r ê n tau Blue Ridge cỏ hơi khẩc, so v ơ i tầ u Midway*Khỉ mứơi bổn nguơi' * chúng t ô i - to à h lằ s ĩ quan cao cap - 'buểc r a khoi mẩy bay t h ì một đ ạ i t á My mơ miệng chao_chung t ô i bang .những tỉ ể n g q u ẩt lơ n ! "T at cẵ ế, cẩc ông l ạ i đầyn• Ong t a dẫn chung t ô i đữn một c a i ban va n o i ĩ "Cac ông cam, p h ỉ^ n cho chung t ô i kham ngươi"# Khắrn đux?c nưa v ơ i ông t a . Ong t a t a đưa t ô i vao một p h ẫ i không ? " . Tôi p h a i không ?” • Tô ỉ

nguĩri chung t ô ỉ t h ì co thẩp giọng n o i v ơ i t ô i buồng ngu nhS vầ h o ỉ : g ậ t đẫu. Cuối cung ông l ạ ì g ậ t đ£u*

ngươi n o i tham đ i^ u g í đo ỉ "Xỉn ổng đ i th e o t ô i ” * O ng' 11Ong tư đẩu t ơ i ? s à i Gon t a th ố t r a : "Ong l a ông Ky

• Đêrni ẩy seu khi t ô i đã gặp v iê n s ĩ quan-, c h ỉ huy t a u , ông’ đ ạ i t a My đến x in l o i t ô i . Tôi n ố ỉ ran g t ô i b ỉ ể t rõ l a h iệ n nay ơ mọi n ơ i đều cS s ự lẫ n lộ n va ngay cẫ sự nghingơ . ỉíhưng không sao n h ịn đự gc, t ô i l ạ i .

•noi thêm : "Tôi hiệu rầngông cố th ễ n g h i ngơ, nhưng x ễ t cho cung, chung t ô í đa hy s in h t ẩ t ca cho CUQC ỏh i?n tr a n h n a y , Chung t ô i cố th ê đa th u a , nhưng không p h ẳ i ch ĩ r iê n g chung t ổ ỉ th u a - nguời ỉíỹ cac ỗngcũng thua* ^ ie u ma t ô i không sao h iễ u được l a t ạ i sao ông l ậ ĩ đ ổ i xư v ơ ỉ t ô i v à cẩc s ĩ quan đ i cung tô*ì như ông đã lam ? DỈU sao chung, t a cũng ia b ạ n ch iển đẩu* Chung t ô i không p h a i l a cọng s ẩ n , ông b i ể t uiầw• M a rtin cung xuồng ta u Blue R id g e, Ong t a r ợ i to a đ ạ i s ư v ộ i

vàng

đển n o i I I qu ên c a tẫ n ẵnh c u a N ỉx o n . Bưc ẵnh co chữ k y v a dồng chư i'ỗ

tặ n g : T,Đe g h i nhơ sij nghiệp to lơ n cua ông ơ Đông IXrơng"o Cung đ i v 5 ỉ M a rtin co cac phong v iê n . Cac phong v iê n lệ p tư c you cầu t ô i họp bão* M a r tin cho v iê n s ỉ quan bẩo c h í cua ông t a đển buồng t ô i đễ th u y ? Ị p h y c t ô i đĩrng hqp b ẩo . Nhưng sự th u y ể t phục ểỵ kaông can t h i ế t v! .chinh t ô i cũng không muốn n o i chuyện v ơ i ai* Đêm ay l ầ đêm đầu t i ê n t ư nhiều nồm nay t ô i p h ẵ i uổng m ột th u ố c ngu* Khỉ ho ỉ x in v a i v iê n th u ố c ngu t o i n g h ĩ ì à v ỉê n B Ỉ q u â n y se cho t ô i một 1$ nhỗẽ Nhưng chẵc hẵn ngu?fi này cho ra n g t r ạ n g chẵn nan cũa t ô i cổ th ễ đưa t ơ i t ự t ữ , riên ông y s ĩ mơi t r ọ n g đưa cho t ô i một Vịiên th u ố c v ơ i một c3 c mrơc v a đưng chơ t ô i

v iê n quen tìn h th ậ n uống

x o n g . T ô i không co ỹ đ ịn h tự t ư , m ặc. du hôm sa u k h i đ Sn g t r ê n b o o n g ta u

c a o n g ẵ t n h ìn xuSììẽ ồ iễ n , xaắ xa l à bơ b i l n V iệ t Nem> cỗ đ ô i lu c c h ợ t n g h ĩ nhay ao xuồng l a xong h£t*

/

. tô i

fl

-

Đlều t ô i th ay kho hỉễu nhẩt l a cupc ch iển đa k ? t thuc qua nhanh.* DĨ n h iê n l a tro n g những tu ần trư ơ c t i n tư c r ẩ t xẩu, nhưng mơi cẵch đây chưa đầy một tu ầ n i ô ỉ con yêu cầu chính phu đẽ cho t ô i tiẾ p tụ c c h if n đ ẩjj ơ đồng b an g sổng Cưu L o n g, không p h a i đễ th ắ n g - chung t ồ i đa mat m at qua nhi.€)U, lầm sao con thắng được nưa - nhưng l a đễ cổ thê thương t h ư y ể t t r ê n t h ể mạnh. 1/Iơi m ột t u ẫ n t r ư ơ c đ â ỵ t h ô i t ô i c o n c h o rang k h ô n g t h ê chẫn dứ t mau chong nnư t h ể đươCo

Tígay c a k h i n h ìn thẩy ông t a đứng c^nh một cưa hẫm t r ê n . t a u , v a ỉ khoẩc một c a i ẩo tẫ n xanh, đôi mat tirũng sâu , t ô ỉ cung l ạ i gần* Ong t a đáng ăn aiột qua tắo*

boong không

Một tro n g nhữngnguơi V iệt Nam lam v iệ c cho to a đ ạ isư được d i' t a n . đ i đ?n g&n M a rtin va lả a r tin n ố i lỗm bầm v ầ i l ơ i . Nguời k ia bo đi# Đo l a ngirơỉ hầu cua M artin đang dẩn con cho XXỈ cua ông đ$ỉ sư đỉ díịO ch ơ i.

T ỉểng nhộn nhịp và ầm ĩ cua một con ta u lơ n bong lẵ n g xuSng hệ thống lo a phổng thanh t r ê n tầ u vang lê n câu n o i qua quen th u ộ c gỉ-ơi h ẵ ỉ quân s "Bây g iơ hay nghe đây"# Sau đổ l ầ tỉể n g ổng mục tu y ê n uy cua ta u :

khi vơi sư

"HỠi cẵc anh emf cẩc ành em đã g i a i th o ẵ t những đưa con s in h sau đ e muộn nhẩti C u a dân t Q C Do Thai* Bây. g ỉơ t ô l muổn cac anh em hay ‘ cầu nguyện cho V ỉệ t Nam, và sau đo t ô i muffn ran g t ẩ t cẵ cẩc anh em hãy v u i đua đ ô i c h u t,f • / •

V