Uw bedrijf en Nedvang
EssentiĂŤle Eisen Waar moet de verpakking van mijn product aan voldoen?
Waar moet de verpakking van mijn product aan voldoen? U brengt producten op de Nederlandse markt. Die producten zijn verpakt. Verpakkingen die om uw producten zitten en het verpakkingsmateriaal dat u gebruikt voor het transport van uw product, moeten voldoen aan Europese verpakkingswetgeving. Terugdringen van het ontstaan van verpakkingsafval vormde het uitgangspunt bij het opstellen van deze wetgeving. In Nederland is als afgeleide hiervan het Besluit verpakkingen opgesteld. De Essentiële Eisen maken deel uit van dit besluit. Inspecteurs van het ministerie van Infrastructuur & Milieu controleren bedrijven op het nakomen van de verplichtingen die staan beschreven in de Essentiële Eisen. In deze uitgave geeft Nedvang uitleg over de manier waarop u op praktische wijze aan de eisen kunt voldoen.
Essentiële Eisen aan uw verpakking Minder milieubelastend verpakken, verpakkingen gebruiken die hergebruikt kunnen worden, verpakkingen die beter recyclebaar zijn, verpakkingen die gemaakt zijn van gerecyclede grondstoffen. Het zijn maatregelen die tonen dat uw bedrijf conform de Essentiële Eisen werkt. Artikel 3 en artikel 13 van het Besluit verpakkingen1 gaan hier op in. Deze eisen vragen van u om doorlopend te kijken naar mogelijkheden om verpakkingen lichter, beter verwerkbaar en minder schadelijk voor het milieu te laten zijn. Het doorlopende duidt op procesnormen.
in de artikelen 12 en 14. De eerste gaat over de materiaalidentificatie op verpakkingen die informatie geeft over het materiaal waarvan een verpakking gemaakt is. Die identificatie is overigens niet verplicht. Wilt u het wel doen, dan heeft u te maken met Europese afspraken over de manier waarop. De tweede eis gaat in op het maximaal toelaatbare gehalte aan zware metalen in verpakkingsmaterialen (100 ppm2). Zware metalen kunnen bijvoorbeeld voorkomen in drukinkten, in impregneermiddelen van houten verpakkingen en in kunststof verpakkingsmaterialen.
Behalve deze zogenaamde proceseisen bevatten de Essentiële Eisen twee direct toetsbare eisen, beschreven
Definitie verpakking Een verpakking betreft alle product-, om- en transportverpakkingen, die gebruikt worden voor de levering van producten. Of het nu gaat om verpakkingen rondom eindproducten, grondstoffen of halffabricaten. Het maakt niet uit of het om verpakkingen gaat in supermarkten of om transport-
verpakkingen. Voorbeelden van verpakkingen, ongeacht het materiaal, zijn: pallets, dozen, folie, kratten, tubes, blikken, draagtassen en zakjes. Deze definitie komt uit het Besluit verpakkingen. De Belastingdienst hanteert voor de Verpakkingen belasting overigens een andere definitie3.
nederland van afval naar grondstof 1
Zie voor de complete tekst van het Besluit verpakkingen met daarin opgenomen de Essentiële Eisen www.nedvang.nl
2
100 ppm staat voor 100 parts per million. Vertaald naar een praktijksituatie betekent dat, dat bijvoorbeeld 1 liter drukinkt maximaal 0,1 ml aan zware metalen mag bevatten. In de Beschikking van de Europese Commissie, 2006/340/EG, is vastgelegd dat de grenswaarde van 100 ppm voor glazen verpakkingen onder bepaalde voorwaarden mag worden overschreden.
3
De Belastingdienst heeft van verschillende verpakkingen de definitie gewijzigd in logistieke hulpmiddelen. Bedrijven hoeven daarover geen verpakkingenbelasting te betalen.
VROM-Inspectie handhaaft Essentiële Eisen Door middel van acties in sectoren of doelgroepen onderzoekt de VROM-Inspectie4 of het bedrijfsleven zich houdt aan de Essentiële Eisen. Dat kan concreet gaan over controles op het gehalte aan zware metalen in verpakkingen, het kan ook gaan over uw inspanningen om minder milieuschadelijke verpakkingen op de markt te brengen. Bedrijven die voor handhaving door de VROM-Inspectie geselecteerd worden, ontvangen een brief met daarbij een vragenlijst. De Vrom-Inspectie maakt in overleg een afspraak voor een controlebezoek. Bedrijven zijn gebaat bij een goede voorbereiding op een gesprek met de VROM-Inspectie, dat maximaal één dag beslaat. Niet naleven van de Essentiële Eisen kan uitmonden in een dwangsom (maar dan moet u zich wel onwillig tonen). Ook Tsjechië, Engeland en Frankrijk staan erom bekend dat zij actief de Essentiële Eisen handhaven. De verwachting is dat meer Europese landen zullen volgen. De verplichting om aan de Essentiële Eisen te voldoen geldt immers in alle Europese landen.
Voldoen aan de Essentiële Eisen Het systeem is zelfdeclarerend. Op het moment dat u een verpakt product op de markt brengt, verklaart u automatisch dat u voldoet aan de Essentiële Eisen. Zo niet, dan bent u in overtreding.
De rol van Nedvang Bedrijven die verpakte producten op de markt brengen, zijn verantwoordelijk voor inzameling en herverwerking van het verpakkingsafval dat hierbij ontstaat. Deze verplichting nakomen is praktisch onmogelijk voor een individueel bedrijf. Daarom richtte het bedrijfsleven Nedvang op om collectief uitvoering te geven aan het Besluit verpakkingen. Nedvang regisseert de gescheiden inzameling en recycling van de verschillende soorten verpakkingsafval onder het motto dat afval een tweede leven als grondstof verdient. Tegelijkertijd stimuleert Nedvang ontwikkeling van verpakkingen die beter
U maakt met uw bedrijf deel uit van een keten van levering. Afhankelijk van uw positie in de keten doet Nedvang een aanbeveling over hoe u kunt handelen. Inkoop verpakkingsmateriaal Voor verpakkingsmateriaal dat u zelf inkoopt en toevoegt aan uw producten, legt u vast welke keuzes u maakte met het oog op lichtere, beter verwerkbare en minder milieuschadelijke verpakkingen. Leg een dossier aan, fysiek in de kast of digitaal. In dat dossier plaatst u bijvoorbeeld gespreksverslagen met leveranciers, ontwerpexercities van verpakkings ontwikkelaars, artikelen, enzovoort. Introduceert u een nieuwe verpakking? Leg dan de kenmerken van de oude en de nieuwe verpakking vast in het dossier. Hoe gedetailleerder u dat maakt, hoe overtuigender. Inkoop gereed product Voor verpakkingsmateriaal dat zit om producten die u inkoopt, bent u natuurlijk afhankelijk van uw leverancier. Neem in uw leveranciersafspraken of inkoopvoorwaarden wel op dat u ervan uitgaat dat de verpakkingen van de producten voldoen aan de Essentiële Eisen. Daarnaast kunt u uw leverancier vragen naar een conformiteitsverklaring5.
kunnen worden hergebruikt en die minder afval tot gevolg hebben. De gehaalde recyclingpercentages van verpakkingsafvalstromen in Nederland en de inspanningen van het bedrijfsleven om tot duurzame verpakkings oplossingen te komen worden jaarlijks gerapporteerd aan het ministerie van Infrastructuur & Milieu. Als bedrijf bent u verplicht te voldoen aan de Essentiële Eisen. Die individuele verplichting kan Nedvang niet overnemen. Wel staan we graag tot uw beschikking met informatie. Hetzelfde geldt voor de overkoepelende organisaties waarmee Nedvang nauw samenwerkt.
nederland van afval naar grondstof 4
De Belastingdienst had eerst een informerende rol, maar handhaaft nu ook het betalen van de juiste hoeveelheid Verpakkingenbelasting door bedrijven. De relatie tussen de Essentiële Eisen en de Verpakkingenbelasting is vooral dat het belastinggeld kan schelen door lichtere en kleinere verpakkingen te gebruiken. De Belastingdienst heeft van verschillende verpakkingen gezegd, dat ze vallen onder de definitie van logistiek hulpmiddel. Hierdoor vallen die verpakkingen buiten de Verpakkingenbelasting.
5
Een conformiteitsverklaring wordt getekend door iemand in het bedrijf die tekeningsbevoegdheid heeft. Het is een juridisch contract. Het bedrijf verklaart dat de verpakking voldoet aan de Essentiële Eisen die gelden voor verpakkingen in Europa.
Bezoek van de VROM-Inspectie Goed voorbereid in vijf stappen U moet met uw bedrijf voldoen aan de Essentiële Eisen. Er zijn twee normen, die als hulpmiddel en leidraad kunnen dienen bij het inzichtelijk maken van uw situatie. Het aanschaffen van die normen via www.nen.nl6 is overigens niet wettelijk verplicht. Wat kunt u in ieder geval doen? • Leg een dossier aan waaruit uw inspanningen blijken met betrekking tot het verminderen van de hoeveelheid verpakkingsafval in Nederland • Ga bij uw leverancier(s) van verpakkingsmaterialen en/of gereed product na of hun verpakkings materialen voldoen aan de Essentiële Eisen • Neem in leveranciersafspraken en inkoop voorwaarden op dat u ervan uitgaat dat uw leverancier alleen verpakkingsmateriaal aan u levert dat voldoet aan de Essentiële Eisen • Maak inkopers, marketeers of logistieke medewerkers in uw organisatie deelgenoot van uw kennis over de Essentiële Eisen en stel ze op de hoogte van uw dossier • Houd het dossier actueel (Actuele informatie en nuttige links vindt u op www.nedvang.nl). Milieu-eisen De volgende eisen worden gesteld aan alle verpakkingsmaterialen rondom uw producten. A De vervaardiging en samenstelling van de verpakking - Verpakking is zo licht en klein mogelijk, maar voldoet nog wel aan functie-eisen - Verpakking is her te gebruiken (B) of terug te winnen (C) - Verpakking is te verbranden of te storten en mag daarom geen schadelijke of gevaarlijke stoffen bevatten
B Hergebruik van verpakking - Eigenschappen van de verpakking maken hergebruik mogelijk - Verpakking voldoet aan arbeidsvoorschriften voor verwerking - Verpakking voldoet aan eisen voor terugwinning na het maximale aantal omlopen C Terugwinning van verpakkingsmateriaal - Een bepaald gewichtspercentage van het gebruikte verpakkingsmateriaal kan opnieuw gebruikt worden, of; - Verpakking moet bij verbranding energie opleveren, of; - Verpakking kan gecomposteerd worden en is biologisch afbreekbaar. Meer over de milieu-eisen leest u in de NEN-normen. Strategieën Voor het terugdringen van verpakkingsafval Lichter en kleiner • Verpakking is lichter in gewicht bij gelijkblijvende producthoeveelheid • Verpakking is kleiner in volume bij gelijkblijvende producthoeveelheid • Verpakking blijft gelijk, terwijl de hoeveelheid product toeneemt Hergebruikte grondstof en grondstof die te hergebruiken is • Percentage hergebruik van verpakkingsmateriaal in de nieuwe verpakking neemt toe • Verpakkingsafval is beter te scheiden door de eindgebruiker van het product Lucht, water en verspilling • Verpakking voorkomt overbodige lucht in product- of transportverpakking • Verpakking gaat productverspilling tegen • Verpakt product waarbij water uit het product geëlimineerd is nederland van afval naar grondstof
6
Als u besluit de normen te bestellen, het gaat om NEN-EN 13427 ‘ Verpakkingseisen voor het gebruik van Europese normen op het gebied van verpakking en verpakkingsafval’ en NEN-EN 13428 ‘ Verpakkingspecifieke eisen voor fabricage en samenstelling – preventie door reductie aan de bron’ .
Anders Verpakt – voorbeelden uit de praktijk Hier volgen enkele verpakkingsvoorbeelden van bedrijven die de afgelopen jaren hun producten in een aangepaste verpakking op de markt brachten. Zij rapporteerden hun innovaties aan Nedvang. Meer duurzamere verpakkingsoplossingen vindt u in de brochure Uw bedrijf en Nedvang – Preventie en hergebruik van verpakkingsmateriaal.
Jaarlijkse besparing van: 450 ton verpakkingsglas in Europa
Forse besparing, maar niet te zien OUD NIEUW
Bron: Mars Food Europe
Makkelijk te doseren en goed te legen Productverlies kleurpasta : van 6% naar 1% Verpakkingsgewicht : van 270 gr. naar 7 gr. Reductie volume verpakkingsafval
Verfverpakking makkelijk bijvullen in de winkel OUD NIEUW
Bron: Global Paint Products
Besparingen van: kartonkwaliteit, kartongewicht, inktgebruik Aantal kleuren van 6 naar 3
Minder bedrukking, hetzelfde koekje OUD NIEUW
Bron: Verkade United Biscuits Netherlands
Nieuwe verpakking van kunststof en gecertificeerd karton Minder CO2 uitstoot
Dezelfde drinkyoghurt, een andere beker
Bron: Arla Foods BV
OUD NIEUW
Voor kunststof flacon met gebruiksklaar product Na lichtgewicht pouch (zak) met hoog concentraat Besparing van: 99% verpakkingsmateriaal + nodeloos vervoer van water
Ruitenreiniger: water doen we er zelf bij
Bron: Diversey
OUD NIEUW
Opmerkelijk • Nieuwe verpakking lijkt dezelfde als de oude • Toevoegen van de adapter lijkt meerverpakkingsafval op te leveren maar dat is niet zo! Resultaat Minder verpakkingsmateriaal per meter afdichting -> preventie Bron: Soudal
Adapter voorkomt onnodig productverlies
nederland van afval naar grondstof Schorpioenstraat 290 / 4etage Ingang Kantoren A - Alexandrium 1 3067 KW ROTTERDAM Tel. 010-420 61 61 info@nedvang.nl www.nedvang.nl
Disclaimer Aan het opstellen van deze brochure heeft Nedvang de grootst mogelijke zorg besteed. Aan de teksten kunnen geen rechten worden ontleend. Nedvang is niet aansprakelijk voor de gevolgen die bedrijven mogelijk ondervinden na het lezen van deze brochure.