JAARREKENING 2016 STICHTING DE OUDE BIJENKORF
INHOUD 2
Inhoudsopgave
3
Bestuursverslag
5
Balans per 31 december 2016
6
Winst- en verliesrekening 2016
7
Toelichting jaarrekening 2016
9
Balans per 31 december 2016
13
Toelichting Winst- en verliesrekening 2016
16
Overige gegevens
17
Controleverklaring accountant 2016
2
STICHTING DE OUDE BIJENKORF JAARREKENING 2016 - BESTUURSVERSLAG
BESTUURSVERSLAG STICHTING DE OUDE BIJENKORF Inleiding 2016 was voor de Stichting de Oude Bijenkorf (verder: SDOB) een jaar van verandering. De commerciële organisatie is aangepast en wijzigingen in de manier van werken zijn doorgevoerd. Deze duidelijke veranderingen leverden in de tweede helft van het jaar de eerste resultaten op. De adviezen van bureau Vijverborgh gaven aanleiding de horeca-organisatie en de horecaproducten onder de loep te nemen. De organisatie is nu meer extern gericht en de bezoeker staat veel meer centraal. Gastgerichtheid wordt de kern van het denken. Een eerste begin is gemaakt om de producten veel beter te laten aansluiten bij de beleving die het museum biedt. Deze veranderingen brachten extra kosten met zich mee. Financieel gezien was 2016 een verliesgevend jaar, een jaar waar de kosten voor de baten gaan. Het café in het Canongebouw draagt significant bij aan de winstgevendheid, maar was in 2016 het grootste deel van het jaar wegens verbouwing gesloten. Na opening in december steeg de omzet per bezoeker t.o.v. 2016 met 25%. De baten komen er aan. Verantwoording De jaarstukken van de SDOB, gevestigd in Arnhem, bestaan uit het bestuursverslag en de jaarrekening. De SDOB was ook in 2016 een separate stichting die tot doel heeft stichting het Nederlands Openluchtmuseum (verder: NOM), gevestigd in Arnhem, in de meest uitgebreide zin van het woord te steunen. Zij verwezenlijkt dit doel in hoofdzaak door het exploiteren van een aantal horecavoorzieningen en winkels op het terrein van het NOM. Bedrijfsmatig en organisatorisch is de SDOB geheel geïntegreerd in het NOM en wel binnen de sector Commercie. Bestuur en toezicht Het bestuur van de Stichting wordt, op basis van de statutaire bepalingen, gevormd door de directie van het NOM.
De Raad van Toezicht van de SDOB bestaat uit de leden van de Raad van Toezicht van het NOM. Eind 2016 kende de Raad van Toezicht de volgende samenstelling: • de heer prof. dr. P. Schnabel, voorzitter • de heer drs. R.J.X. Wanders, voorzitter Financiële Commissie • de heer mr. drs. C.O. Bijster • mevrouw M.H.H. van Haaren-Koopman • mevrouw J.G. Stam • de heer drs.ir. J. van der Veer • mevrouw drs. A.S.M. Vreeburg De wijze van toezichthouden is identiek aan die van het Openluchtmuseum: de jaarrekening en het accountantsverslag zijn besproken met de Financiële Commissie en met de Raad, beide in aanwezigheid van de accountant. Financieel resultaat De netto omzet (EUR 3.451k) is ruim EUR 100k hoger dan in 2016. Het bedrijfsresultaat is echter EUR 391k negatief door de hoger dan begrote salarislast en de extra advieskosten. De gemiddelde besteding per bezoeker steeg over het gehele jaar 2016 met EUR 0,47 van EUR 6,02 naar EUR 6,49, een stijging van 7,8%. Deze stijging is vooral in de tweede helft van het jaar gerealiseerd, in het bijzonder in de winterperiode. De bezoeker waardeert het veranderde aanbod en besteedt meer in horeca en winkel. Financiële positie en continuïteit De horeca activiteiten van de SDOB maken een integraal onderdeel uit van de bezoekersbenadering van het NOM. Hierdoor dient de kwaliteit van het aanbod van hetzelfde niveau te zijn als van de overige producten van het Openluchtmuseum. De bestuurlijke unie tussen beide stichtingen garandeert daarbij dat de horeca een bijdrage levert aan het gewenste kwaliteitsniveau van het NOM. Het Eigen Vermogen van SDOB daalde in 2016 met EUR 391k tot EUR 71k.
3
STICHTING DE OUDE BIJENKORF JAARREKENING 2016 - BESTUURSVERSLAG
Functioneren van de SDOB Het gebruik van duurzame, biologische en deels zelf vervaardigde producten blijft gehandhaafd. We nemen echter geleidelijk afscheid van de producten met een EKO-keurmerk. Door de relatief hoge inkoopprijzen daarvan komt de winstgevendheid te veel onder druk te staan. De belangrijkste aandachtspunten waren de voorraadbeheersing en vooral de controle op de personele inzet. De voorraadbeheersing behoeft verdere verbetering, de controle op de inzet van tijdelijke medewerkers is weliswaar geïntensiveerd maar heeft nog niet het beoogde resultaat opgeleverd. De SDOB leverde weer grote en onmisbare bijdragen aan de uitvoering van een drietal grote evenementen die georganiseerd worden met externe partners. De zesde editie van het evenement ‘Beleef Landleven’, een samenwerking van het NOM met Reed Business (uitgever van het magazine Landleven), was zeer succesvol. Gedurende de drie ‘Beleef Landleven’ dagen in september passeerden bijna 30.000 bezoekers de toegangspoort van het museum. In december werd voor de tweede keer ‘Landleven Winter’ gehouden. Deze editie groeide t.o.v. 2016 met 10% tot 20.900 bezoekers in twee dagen. Begin juli werd het Arnhems midzomeravondfestival (AMZAF) georganiseerd waar jong talent uit de regio de kans wordt geboden zich met een optreden te presenteren. Dat leverde 1.600 bezoekers op.
Een sociaal voordeel is dat alle medewerkers in dienst komen van het museum. Daarmee vermindert het wij-zij-denken en zal een groter gevoel van saamhorigheid ontstaan. Afdelingen van het museum hoeven niet meer te betalen voor diensten van de sector Commercie. Dit gaf voorheen het gevoel dat het museum de horeca subsidieert. De ondernemende aanpak van de sector Commercie wordt breder zichtbaar in het museum en kan als voorbeeld dienen voor andere afdelingen in het museum. Zoals eerder is geconstateerd lijkt de renovatie en uitbreiding van de Kasteelboerderij essentieel voor de toekomst en het aanbod aan grotere groepen. Nadere analyse heeft echter uitgewezen dat de voorgenomen grote investering van de Kasteelboerderij niet nodig is. Een kleinere investering geeft ruimte voor investeringen in andere horecalocaties, zoals de herberg De Hanekamp, de Bakkerij, een Frietbakkerij, de Poffertjeskraam en in mobiele verkoop. Naar verwachting gaan de veranderingen en investeringen het komende jaar het beoogde rendement leveren. Het museum gaat een boeiend jaar tegemoet. Arnhem, 23 maart 2017
Dr. Willem Bijleveld Directeur-bestuurder
Het Techniektoernooi is een nationale techniekwedstrijd voor leerlingen uit alle groepen van het basisonderwijs. De landelijke finale vindt in het museum plaats. Op die dag bezochten ruim 1.400 enthousiaste leerlingen het Techniek Toernooi. Vooruitblik Na uitgebreid vooronderzoek is SDOB per 1 januari 2017 gefuseerd met het NOM. Dit maakt het werken efficiënter. De administratieve last wordt kleiner, o.a. door het wegvallen van doorbelastingen en het beheren van een stichting minder. De bedrijfsmiddelen kunnen volledig in samenhang worden beheerd.
4
STICHTING DE OUDE BIJENKORF JAARREKENING 2016 - BALANS
BALANS PER 31 DECEMBER 2016
BALANS PER 31 DECEMBER 2016 (na voorgestelde resultaatbestemming) 2016 EUR
2015 EUR
EUR
EUR
ACTIVA
MateriĂŤle vaste activa - Gebouwen
61.028
51.655
- Inventaris
114.057
115.918
19.136
275
- Vervoermiddelen
Totale vaste activa Voorraden
194.221
167.848
87.086
142.678
170.181
121.362
-
161.077
42.177
24.428
7.760
46.441
Vorderingen - Debiteuren - Gelieerde stichtingen - Belastingen en premies sociale verzekeringen - Overige vorderingen en vooruitbetaalde kosten
307.204
495.986
Liquide middelen
125.587
190.174
Totale vlottende activa
432.791
686.160
TOTALE ACTIVA
627.012
854.008
71.161
462.392
PASSIVA
Eigen Vermogen Kortlopende schulden -
19.969
203.223
223.078
97.633
-
37.922
44.800
217.073
103.769
Schuld aan Kredietinstellingen Crediteuren Schuld aan gelieerde stichtingen Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden en nog te betalen kosten
Totale Kortlopende schulden
555.851
391.616
TOTALE PASSIVA
627.012
854.008
5
STICHTING DE OUDE BIJENKORF JAARREKENING 2016 - WINST- EN VERLIESREKENING
WINST- EN VERLIESREKENING 2016 JAARREKENING 2016
WINST EN VERLIESREKENING Realisatie
Begroting
2016 EUR Netto-omzet Inkoopwaarde omzet
Realisatie
2016 EUR
EUR
2015 EUR
EUR
EUR
3.450.902
3.120.000
3.348.926
828.851
727.000
806.123
Bruto Winst
2.622.051
2.393.000
2.542.803
Kosten Lonen en salarissen
921.862
837.450
846.975
Sociale lasten
166.065
169.300
166.596
Pensioenlasten
62.823
45.770
36.995
657.667
352.480
432.204
67.353
90.000
82.139
1.137.648
899.500
982.922
Inhuur personeel Afschrijvingen Overige bedrijfskosten
Som der Bedrijfslasten
3.013.418
2.394.500
2.547.831
Bedrijfsresultaat
391.367-
1.500-
5.028-
136
1.500
897
391.231-
-
4.131-
Loon als % van de omzet
52,4%
45,0%
44,3%
Inslag als % van de omzet
24,0%
23,3%
24,1%
Gemiddelde besteding bezoekers
€ 6,49
€ 6,00
€ 6,02
Rentebaten Resultaat uit bedrijfsuitoefening
6
STICHTING DE OUDE BIJENKORF JAARREKENING 2016 - TOELICHTING
TOELICHTING JAARREKENING 2016 WAARDERINGSGRONDSLAGEN
Algemeen De jaarrekening is opgesteld volgens de grondslagen zoals uiteengezet in de jaarrekening. De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van de activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op de historische kosten, tenzij anders vermeld. Stichting De Oude Bijenkorf is statutair gevestigd te Arnhem onder Kamer van Koophandel-nummer 09041432. De stichting heeft ten doel het verlenen van steun in de meest uitgebreide zin van het woord aan – en het verrichten van diensten ten behoeve van – het te Arnhem gevestigde Stichting het Nederlands Openluchtmuseum (verder: NOM), en voorts al hetgeen met één en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin van het woord. Vergelijkende cijfers De cijfers voor 2016 zijn, waar nodig geherrubriceerd om vergelijkbaarheid met 2016 mogelijk te maken. Materiële vaste activa Waardering vindt plaats tegen verkrijgingprijs. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de verkrijgingsprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. Bijzondere waardevermindering van materiële vaste activa Voor materiele vaste activa wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat deze activa onderhevig zijn aan bijzondere waardeverminderingen. Als dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief geschat. De realiseerbare waarde is de hoogste van de bedrijfswaarde en de opbrengstwaarde. Als het niet mogelijk is de realiseerbare waarde te bepalen voor een individueel actief, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroom genererende eenheid waartoe het actief behoort.
realiseerbare waarde, wordt een bijzonder waardeverminderingsverlies verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde. Verder wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er enige indicatie is dat een in eerdere jaren verantwoord bijzonder waardeverminderingsverlies is verminderd. Als een dergelijke indicatie aanwezig is, wordt de realiseerbare waarde van het desbetreffende actief of kasstroom genererende eenheid geschat. Terugneming van een eerder verantwoord bijzonder waardeverminderingsverlies vindt alleen plaats als er sprake is van een wijziging van de gehanteerde schattingen bij het bepalen van de realiseerbare waarde sinds de verantwoording van het laatste bijzonder waardeverminderingsverlies. In dat geval wordt de boekwaarde van het actief (of de kasstroom genererende eenheid) opgehoogd tot de geschatte realiseerbare waarde, maar niet hoger dan de boekwaarde die bepaald zou zijn (na afschrijvingen) als in voorgaande jaren geen bijzonder waardeverminderingsverlies voor het actief (of de kasstroom genererende eenheid) zou zijn verantwoord. Gebruik van schattingen en oordelen De opstelling van de jaarrekening vereist dat het bestuur oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft. Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen de laatst betaalde inkoopprijzen, onder aftrek van een noodzakelijk geachte voorziening voor incourantheid. Versproducten worden rechtstreeks opgenomen in de kosten.
Wanneer de boekwaarde van een actief of een kasstroom genererende eenheid hoger is dan de
7
STICHTING DE OUDE BIJENKORF JAARREKENING 2016 - TOELICHTING
Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, onder aftrek van een noodzakelijk geachte voorziening voor incourantheid. Overige activa en passiva De overige activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Resultatenrekening De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop deze betrekking hebben. Opbrengstverantwoording Omzet wordt alleen verantwoord als er een redelijke zekerheid bestaat dat toekomstige voordelen naar de onderneming zullen toevloeien en dat deze voordelen betrouwbaar kunnen worden geschat. Verkoop van goederen Opbrengsten uit de verkoop van goederen worden opgenomen in de netto-omzet tegen de reÍle waarde van de ontvangen of te ontvangen vergoeding. Opbrengsten uit de verkoop van goederen worden in de winst- en verliesrekening verwerkt wanneer de belangrijkste risico’s en voordelen van eigendom aan de koper zijn overgedragen, de inning van de verschuldigde vergoeding waarschijnlijk is, de hiermee verband houdende kosten of eventuele retouren van goederen betrouwbaar kunnen worden ingeschat en er geen sprake is van aanhoudende managementbetrokkenheid bij de goederen.
Verder wordt op balansdatum een voorziening opgenomen voor bestaande additionele verplichtingen ten opzichte van het fonds en de werknemers, indien het waarschijnlijk is dat voor de afwikkeling van die verplichtingen een uitstroom van middelen zal plaatsvinden en de omvang van de verplichtingen betrouwbaar kan worden geschat. Het al dan niet bestaan van additionele verplichtingen wordt beoordeeld aan de hand van de uitvoeringsovereenkomst met het fonds, de pensioenovereenkomst met de werknemers en andere (expliciete of impliciete) toezeggingen aan de werknemers. De voorziening wordt gewaardeerd tegen de beste schatting van de contante waarde van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen op balansdatum af te wikkelen. Voor een op balansdatum bestaand overschot bij het pensioenfonds wordt een vordering opgenomen als de onderneming de beschikkingsmacht heeft over dit overschot, het waarschijnlijk is dat het overschot naar de onderneming zal toevloeien en de vordering betrouwbaar kan worden vastgesteld.
Pensioenen Uitgangspunt is dat de in de verslagperiode te verwerken pensioenlast gelijk is aan de over die periode aan het pensioenfonds verschuldigde pensioenpremies. Voor zover de verschuldigde premies op balansdatum nog niet zijn voldaan, wordt hiervoor een verplichting opgenomen. Als de op balansdatum reeds betaalde premies de verschuldigde premies overtreffen, wordt een overlopende actiefpost opgenomen voor zover sprake zal zijn van terugbetaling door het fonds of van verrekening met in de toekomst verschuldigde premies.
8
STICHTING DE OUDE BIJENKORF JAARREKENING 2016 - TOELICHTING
MATERIËLE VASTE ACTIVA Bedrijfsgebouwen
Inventaris
Vervoermiddelen
Totaal
EUR
EUR
EUR
EUR
Stand per 1 januari 2016 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
255.450
1.601.618
33.500
1.890.568
203.795-
1.485.700-
33.225-
1.722.720-
51.655
115.918
275
167.848
24.550
48.300
20.876
93.726
-
-
-
-
Mutaties Investeringen Desinvesteringen Afschrijving desinvesteringen Afschrijvingen Saldo
-
-
-
-
15.177-
50.161-
2.015-
67.353-
9.373
1.861-
18.861
26.373
Stand per 31 december 2016 Aanschafwaarde
280.000
1.649.918
54.376
1.984.294
Cumulatieve afschrijvingen
218.972-
1.535.861-
35.240-
1.790.073-
61.028
114.057
19.136
194.221
Boekwaarde
De afschrijvingen zijn vanaf het moment van ingebruikneming van het actief berekend over de verkrijgingsprijs en zijn gebaseerd op de volgende percentages: Bedrijfsgebouwen Vervoermiddelen Inventaris
5%, 10% en 33 1/3% 20% 10, 20, 25 en 33 1/3%
9
STICHTING DE OUDE BIJENKORF JAARREKENING 2016 - TOELICHTING
Voorraden 2016
2015
EUR
EUR
Voorraad dranken
23.532
33.908
Voorraad keuken
63.554
108.578
-
192
87.086
142.678
2016
2015
EUR
EUR
170.181
121.362
-
161.077
42.177
24.428
7.760
46.441
220.118
353.308
2016
205
Voorraad overig
De voorraad is gewaardeerd tegen de laatst betaalde inkoopprijs. Er is geen sprake van een voorziening incourante voorraad.
Vorderingen
Debiteuren Gelieerde stichtingen Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen
Alle vorderingen hebben een looptijd korter dan 1 jaar.
Debiteuren
Debiteuren Af: voorziening tot dekking van verliezen wegens oninbaarheid
EUR
EUR
170.181
121.362
-
-
170.181
121.362
2016
2015
Gelieerde stichtingen
RC Stichting Ned. Openluchtmuseum
10
EUR
EUR
-
161.077
STICHTING DE OUDE BIJENKORF JAARREKENING 2016 - TOELICHTING
Belastingen en premies sociale verzekeringen 2016
Omzetbelasting
2015
EUR
EUR
42.177
24.428
2016
2015
EUR
EUR
Overige vorderingen
-
194
7.760
46.247
7.760
46.441
2016
2015
EUR
EUR
-
530
Kruisposten
29.498
3.644
ING Bank RC
96.089
-
-
186.000
125.587
190.174
Nog te ontvangen rente Overige vorderingen
Liquide middelen
Kas
ING Bank sparen
De liquide middelen staan ter vrije beschikking van Stichting De Oude Bijenkorf.
PASSIVA
Eigen Vermogen 2016
2015
EUR
EUR
Stand per 1 januari
462.392
466.523
Resultaat
391.231-
4.131-
71.161
462.392
Stand per 31 december
Het bestuur van de stichting heeft besloten, vooruitlopend op de vaststelling van de jaarrekening, om het exploitatiesaldo over het boekjaar 2016 ad EUR -391.231 te onttrekken aan het Eigen Vermogen van de stichting
11
STICHTING DE OUDE BIJENKORF JAARREKENING 2016 - TOELICHTING
SCHULDEN OP KORTE TERMIJN Schuld aan Kredietinstellingen 2016
2015
EUR
EUR
-
19.969
2016
2015
EUR
EUR
97.633
-
2016
2015
EUR
EUR
Loonheffing
35.712
39.773
Pensioenen
2.210
5.027
37.922
44.800
2016
2015
EUR
EUR
Vakantiegeld
38.886
45.017
Vakantiedagen
58.900
31.083
Overige schulden en overlopende activa
119.287
27.669
217.073
103.769
ING Bank Gelieerde stichtingen
RC Stichting Ned. Openluchtmuseum
Belastingen en premies sociale verzekeringen
Overige schulden en overlopende activa
Alle kortlopende schulden hebben een looptijd korter dan 1 jaar.
NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE RECHTEN EN VERPLICHTINGEN Verplichting voor Vennootschapsbelasting De Stichting is met terugwerkende kracht tot 1 januari 2012 formeel belastingplichtig. In 2016 heeft het NOM samen met haar belastingadviseur overleg gevoerd met de belastingdienst. In dit overleg is bevestigd dat de stichting VPB- plichtig is maar dat samen met de belastingdienst gekeken wordt per wanneer, op welke activiteiten en met welke toerekening en waardering van fiscaal belastbare baten en lasten hier invulling aan gegeven wordt. In het 1e kwartaal van 2017 komt hier meer duidelijkheid over.
Fusie In 2016 hebben het bestuur en de Raad van Toezicht van het NOM en de SDOB besloten om de beide stichtingen te fuseren. In nauwe samenwerking met de notaris zijn hiervoor de benodigde stukken opgesteld. Per 1 januari 2017 is de fusie officieel een feit. Vanaf 2017 zullen dan ook de horeca-activiteiten een volledig onderdeel van het NOM zijn.
12
STICHTING DE OUDE BIJENKORF JAARREKENING 2016 - TOELICHTING
TOELICHTING WINST- EN VERLIESREKENING 2016
PERSONEELSKOSTEN 2016
Begroting
2015
EUR
EUR
EUR
Lonen en salarissen
921.862
837.450
846.975
Sociale lasten
166.065
169.300
166.596
Pensioenlasten
62.823
45.770
36.995
657.667
352.480
432.204
1.808.417
1.405.000
1.482.770
Inhuur personeel
Inhuur personeel is gestegen als gevolg van inhuur van een interim manager voor de horeca en meer inhuur van uitzendkrachten. Het gemiddelde aantal werknemers in dienst van Stichting De Oude Bijenkorf kan op jaarbasis als volgt worden weergegeven:
2016
Begroting
2015
Gemiddeld
Gemiddeld
Gemiddeld
aantal pers.
aantal pers.
aantal pers.
31
30
31
2016
Begroting
2015
EUR
EUR
EUR
Huisvestingskosten
395.982
358.000
377.260
Exploitatiekosten
343.693
209.000
285.381
Kantoor- en administratiekosten
322.648
223.000
246.895
Overige personeelskosten
80.397
108.000
58.839
Bijzondere baten en lasten
5.072-
1.500
14.547
1.137.648
899.500
982.922
Personeel in loondienst
Overige Bedrijfskosten
De overige bedrijfskosten zijn als volgt te specificeren:
13
STICHTING DE OUDE BIJENKORF JAARREKENING 2016 - TOELICHTING
Huisvestingslasten
De huisvestingskosten zijn als volgt te specificeren: 2016
Begroting
2015
EUR
EUR
EUR
340.208
305.400
329.821
Huur Paard van Marken
16.750
26.000
27.895
Onderhoud gebouwen en installaties
19.629
2.000
2.941
Schoonmaakkosten
19.395
24.600
16.603
395.982
358.000
377.260
Huur
Door de hogere omzet dan begroot, is de afgedragen huur ook hoger dan begroot. De huur bedraagt 10% van de omzet. Exploitatielasten
Verkoopkosten Onderhoud en aanschaf inventaris Overige exploitatiekosten
2016
Begroting
2015
EUR
EUR
EUR
7.816
10.000
9.585
43.164
45.000
50.796
292.713
154.000
225.000
343.693
209.000
285.381
De overige exploitatielasten zijn onder andere gestegen door meer kosten voor het inhuren van apparatuur. Om meer klantbeleving te creĂŤren is er gekozen voor het verhogen van de inzet van mobiele verkoop van koffie en het inzetten van mobiele verkoop van friet.
14
STICHTING DE OUDE BIJENKORF JAARREKENING 2016 - TOELICHTING
Kantoor- en administratiekosten 2016
Begroting
2015
EUR
EUR
EUR
Administratiekosten
24.361
27.000
25.510
Kantoorkosten
119.183
6.000
41.279
Verzekeringen Gemeenschappelijke kosten NOM
29.104
40.000
30.106
150.000
150.000
150.000
322.648
223.000
246.895
De kantoorkosten zijn hoger dan begroot door advieskosten van de firma Vijverborgh voor de verbeteringen in de Horeca.
Overige Personeelskosten
De overige personeelskosten zijn als volgt te specificeren: 2016
Begroting
2015
EUR
EUR
EUR
Reis-, verblijf- en representatiekosten
42.264
40.000
36.979
Personeelsverbruik
18.267
15.000
10.732
Opleidingskosten Overig
4.943
39.000
2.249
14.923
14.000
8.879
80.397
108.000
58.839
PENSIOENEN
Pensioenregeling De pensioenregeling van de Stichting is ondergebracht bij het Horeca Bedrijfschap. Het Horeca Bedrijfschap kwalificeert als een bedrijfstakpensioenfonds, waardoor deze regeling kwalificeert als een toegezegde pensioenregeling. De dekkingsgraad bedraagt per 31 december 2016 106% (2014: 110%). Voor een nadere toelichting aangaande de verwerking van pensioenen in de jaarrekening wordt verwezen naar de waarderingsgrondslagen.
Bezoldiging bestuurders De bestuurder heeft in 2016, evenals in 2015, geen bezoldiging ontvangen. Arnhem, 23 maart 2017 Dr. Willem Bijleveld Directeur-bestuurder
15
STICHTING DE OUDE BIJENKORF JAARREKENING 2016 - OVERIGE GEGEVENS
OVERIGE GEGEVENS JAARREKENING 2016 Statutaire regeling betreffende de bestemming van het saldo van baten en lasten In artikel 2 van de statuten wordt het doel van de Stichting beschreven. In artikel 3 wordt beschreven waar het Eigen Vermogen mee kan worden opgebouwd. Er is geen artikel opgenomen betreffende een bestemming van een saldo van baten en lasten anders dan aan het Eigen Vermogen. Controleverklaring De controleverklaring van de onafhankelijke accountant is opgenomen op de volgende pagina.
16
STICHTING DE OUDE BIJENKORF JAARREKENING 2016 - CONTROLEVERKLARING
CONTROLEVERKLARING 2016 JAARREKENING 2016 CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT
Aan: De Raad van Toezicht van Stichting De Oude Bijenkorf A. Verklaring over de jaarrekening 2016 Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening van Stichting De Oude Bijenkorf te Arnhem gecontroleerd. Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting De Oude Bijenkorf per 31 december 2016 en van het resultaat over 2016 in overeenstemming met de door de Stichting beschreven grondslagen, zoals uiteengezet in de toelichting van de jaarrekening. De jaarrekening bestaat uit: 1. de balans per 31 december 2016; 2. de winst- en verliesrekening over 2016; en 3. de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. De basis voor ons oordeel Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie ‘Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening’. Wij zijn onafhankelijk van Stichting De Oude Bijenkorf zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA). Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Benadrukking van de basis voor financiële verslaggeving en beperking in gebruik en verspreidingskring Wij vestigen de aandacht op de toelichting van de jaarrekening waarin de basis voor de financiële verslaggeving is uiteengezet. De basis voor de financiële verslaggeving betreft de door de
Stichting gekozen grondslagen. Dit doet geen afbreuk aan ons oordeel. De jaarrekening 2016 van Stichting De Oude Bijenkorf en onze controleverklaring daarbij zijn daarom uitsluitend geschikt voor het bestuur, de Raad van Toezicht, het CBF en subsidieverstrekkers en kunnen derhalve niet voor andere doeleinden worden gebruikt. Ons oordeel is niet aangepast als gevolg van deze aangelegenheid. B. Verklaring over de in de jaarrekening opgenomen andere informatie Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, omvat het jaarverslag andere informatie, die bestaat uit: - het bestuursverslag; - de overige gegevens. Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat. Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen vanuit de controle of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële afwijkingen bevat. Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in de Nederlandse Standaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden bij de jaarrekening. Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie, waaronder het bestuursverslag en de overige gegevens in overeenstemming met vereisten in Titel 9 Boek 2 BW en de Nederlandse Standaard 720. C. Beschrijving van verantwoordelijkheden met betrekking tot de jaarrekening Verantwoordelijkheden van het bestuur en de Raad van Toezicht voor de jaarrekening Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de jaarrekening in overeenstemming met de door de Stichting beschreven grondslagen, zoals uiteengezet in de toelichting van de jaarrekening” In dit kader is het bestuur verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die het
17
STICHTING DE OUDE BIJENKORF JAARREKENING 2016 - CONTROLEVERKLARING
bestuur noodzakelijk acht om het opstellen van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude. De Raad van Toezicht is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële verslaggeving van de stichting. Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel. Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle materiële fouten en fraude ontdekken. Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel.
met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting; - het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door het bestuur en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan; - het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen; en - het evalueren of de jaarrekening de onderliggende transacties en gebeurtenissen zonder materiële afwijkingen weergeven. Wij communiceren met de Raad van Toezicht onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing. Nijmegen, 23 maart 2017 Baker Tilly Berk N.V. Was getekend M. Huisman RA
Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder andere uit: - het identificeren en inschatten van de risico’s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controleinformatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing; - het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle
18